ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 1

สงครามเยน : The Cold War

(ค.ศ. 1947-1991 หรอ พ.ศ. 2490-2534) เปนการตอสกนระหวางกลมประเทศ 2 กลม ทม อดมการณทางการเมองและระบบการเมองตางกน พฒนาขนหลงสงครามโลกครงทสอง มมหนงคอสหภาพโซเวยต เรยกวา โลกตะวนออก (Eastern bloc) อกมมหนง คอ สหรฐอเมรกาและกลมพนธมตร เรยกวา โลกตะวนตก (Western bloc).สงครามเยนเปนภาวะอยางหนงทประเทศมหาอ านาจทง2ฝายตางเเขงขนกนโดยพยายามสรางเเสนยานภาพทางการทหารของตนไวขมขฝายตรงขามโดยประเทศมหาอ านาจจะไมท าสงครามกนโดยตรงเเตจะสนบสนนใหประเทศพนธมตรของตนเขาท าสงครามเเทน หรอ ทเรยนอกอยางหนงวาสงครามตวแทน(Proxy War) เหตทเรยก สงครามเยน เนองจากเปนการตอสกนระหวางมหาอ านาจ โดยใชจตวทยา ไมไดน าพาไปสการตอสดวยก าลงทหารโดยตรงอยาง สงครามรอน. นโยบายตางประเทศของสหรฐฯ และสหภาพโซเวยต ในชวงเวลาดงกลาว ค านงถงสงครามเยนเปนหลก นบจากป ค.ศ. 1947 (พ.ศ. 2490) (เมอเรมใชค าน) จนกระทงการลมสลายของสหภาพโซเวยตใน ค.ศ. 1991 (พ.ศ. 2534) สมยเรมตนสงครามเยน นาจะอยในสมยวกฤตการณทางการทตในตอนกลางและปลาย ค.ศ.1947 เมอสหรฐอเมรกากบสหภาพโซเวยตเกดขดแยงเรองการจดตงองคการสนตภาพในตรก ยโรปตะวนออกและเยอรมน ซงท าใหสหรฐเรมตระหนกวาเปนหนาทของตน ทจะตองเปนผน าตอตาน แผน การยดครองโลกของสหภาพโซเวยต ทเปนผน าฝายคอมมวนสต ความตงเครยดเนองจากการเผชญหนากนระหวางอภมหาอ านาจ แตยงไมมการ ประกาศสงครามหรอใชก าลง เปนสมยการประกาศแผนการทรแมน (Truman Doctrine) วนท 12 มนาคม ค.ศ.1947 กบการประกาศแผน การมารแชลล เพอฟนฟบรณะยโรป (The Marshall Plan) การขยายอทธพลของโซเวยตในยโรปตะวนออก และการแบงแยกเยอรมน สงครามเยนมผลสบเนองมาจากสภาพบอบช าจากสงครามโลกครงท 2 ทท งประเทศผชนะและแพสงคราม ไดสญเสยชวตและทรพยสน ทวปยโรปซงเคยเปนศนยกลางทางการเมองและเศรษฐกจโลกอยในสภาพทรดโทรมอยางยง ตองสญเสยอ านาจและอทธพลในสงคมโลกใหกบสหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยต ซงเปนสองประเทศทมฐานะเศรษฐกจมนคงจนเปนหลกในการบรณะฟนฟประเทศอนๆ สหรฐอเมรกากาวสความเปนผน าของโลกเสรประชาธปไตย ในขณะทสหภาพโซเวยตมอ านาจและอทธพลเนองมาจากความส าเรจในการขยายลทธคอมมวนสตสกลมประเทศยโรปตะวนออก อยในฐานะประเทศผน าของโลกคอมมวนสต ค าวา อภมหาอ านาจ จงหมายถง ความเปนผน าโลกของประเทศทงสอง ซงแขงขนกนขยายอ านาจและอทธพล จนท าใหความสมพนธทมตอกนเกดความตงเครยดสง การวจยและพฒนาโครงการทางการทหารทงขนาดเลกและขนาดใหญจ านวนมาก เกดขนในในชวงเวลาน รวมถงการแขงขนกนส ารวจอวกาศ และการสะสมอาวธนวเคลยรดวย ทงหมดนเปนไปเพอแสดงแสนยานภาพของฝายตน. เทคโนโลยส าคญอกอยางหนง ทเกดขนในชวงเวลานกคอ อนเทอรเนต สงครามเยนเกดจากการแขงขนกนของประเทศอภมหาอ านาจจากประสบการณทผานมาในสงครามโลกทงสองครง ท าใหสหรฐอเมรกาเสยหายนอยกวาประเทศคสงครามในยโรป ทงยงเปนประเทศทม ความกาวหนาทางเศรษฐกจและเทคโนโลยสง และเปนประเทศแรกทสามารถผลตอาวธนวเคลยรในระหวางสงครามโลกครงท 2 จงมความรสกวาตนเปนต ารวจโลกเพอพทกษไวซงวถทางประชาธปไตยและเสรภาพ

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 2

สวนสหภาพโซเวยตฟนตวจากสงครามโลกครงท 2 อยางรวดเรว เพราะพนทกวางใหญ มทรพยากรธรรมชาตมาก สามารถผลตอาวธนวเคลยรไดส าเรจ สหภาพโซเวยตตองการเปนผน าในการปฏวตโลกเพอสถาปนาระบบสงคมนยมคอมมวนสต ดงนน ทงสองอภมหาอ านาจจงใชความชวยเหลอทใหแกประเทศตางๆ เปนเครองมอในการขยายอทธพล อ านาจ และอดมการณของตน เพอหาประเทศทมอดมการณคลายคลงกนมาเปนเครองถวงดลอ านาจกบฝายตรงขาม สงครามเยน หรอสงครามอดมการณ ใหความหมายถงความขดแยงทางอดมการณทางการเมองระหวางกลมโลกเสร กบกลมโลกคอมมวนสต แยงชงความเปนใหญในโลก เปนการตอสทางจตวทยา ไมใชดวยก าลงทหารโดยตรงอยางสงครามรอน แตกลบเตมไปดวยการวจยและพฒนาโครงการทางการทหารทงขนาดเลกและใหญจ านวนมาก รวมถงการแขงขนกนส ารวจอวกาศ และสะสมอาวธนวเคลยร เพอแสดงแสนยานภาพของฝายตน โลกอยในภาวะสงครามเยนจนมาถงวนสหภาพโซเวยตมประธานาธบดชอ มคาอล กอรบาชอฟ ผน านโยบาย "เปด-ปรบ" (กลาสนอต–เปเรสตรอยกา : Glasnost & Perestroika)) ปฏรปประเทศใหเปนไปในแนวทางประชาธปไตยทกๆ ดาน ปรบนโยบายตางประเทศใหมเพอแกไขความขดแยงระหวางประเทศ เสรมสรางความเขาใจและความรวมมอกบนานาประเทศโดยเฉพาะสหรฐอเมรกา ธนวาคม พ.ศ.2532 ประธานาธบดจอรจ บช แหงสหรฐอเมรกา กบประธานาธบดกอรบาชอฟ พบกนทเกาะมอลตา ประกาศวา สงครามเยนสนสดลงแลวอยางเปนทางการ ตอมากลางป 2533 ประเทศในยโรปตะวนออก พนธมตรของสหภาพโซเวยต เคลอนไหวเรยกรองความเปนประชาธปไตย สงผลใหระบอบคอมมวนสตในยโรปตะวนออกถงกาลอวสาน ปตอมาก าแพงเบอรลน สญลกษณสงครามเยนถกท าลาย เยอรมนตะวนตก-ตะวนออก รวมเปนประเทศเดยว การเปลยนแปลงทางการเมองแบบถอนรากถอนโคนดงกลาว ตลอดจนการลมสลายของสหภาพโซเวยตอนเปนผลสบเนองจากการกอตงเครอรฐเอกราช ปดฉากสงครามเยนอยางสนเชงในพ.ศ.2534 ชอ” สงครามเยน(Cold War) “ สาเหตทสงครามครงนถกขนานนามวาเปน “สงครามเยน” เนองจากมหาอ านาจทงสองมไดใชก าลงเขาท าสงครามกนโดยตรงหากแตใชวธการอน ๆ เพอเปนนยของการแสดงอ านาจเหนออกฝายหนง เชน การแผแพรโฆษณาชวนเชออดมการณทางการเมองของตนเพอใหเกดประเทศบรวาร การแขนขนพฒนาก าลงทหารและอาวธ การใหความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจแกประเทศทสาม รวมถงการใชนโยบายทางการทต เปนตน อยางไรกตาม ภายใตการแสดงอ านาจขมขวญซงกนและกนน กถกสอดแทรกดวย “สงครามรอน” ซงด าเนนไปในลกษณะของสงครามตวแทน (Proxy warfare) โดยมหาอ านาจทงสองจะสนบสนนก าลงทหารและอาวธ ในกรณทเกดการรบระหวางฝายนยมประชาธปไตยกบฝายนยมคอมมวนสตในประเทศทสาม

ความหมายและรปแบบของสงครามเยน สงครามเยนคอลกษณะความสมพนธระหวางประเทศ ชวง ค.ศ.1945-1991 ทกลมประเทศโลกเสรและกลมประเทศคอมมวนสต ตางพยายามตอสโดยวธการตางๆ ยกเวนการท าสงครามกนโดยเปดเผย เพอขดขวางการขยายอ านาจของกนและกน

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 3

สงครามเยนมผลสบเนองมาจากสภาพบอบช าจากสงครามโลกครงท 2 ทท งประเทศผชนะและแพสงคราม ไดสญเสยชวตและทรพยสน ทวปยโรปซงเคยเปนศนยกลางทางการเมองและเศรษฐกจโลกอยในสภาพทรดโทรมอยางยง ตองสญเสยอ านาจและอทธพลในสงคมโลกใหกบสหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยต ซงเปนสองประเทศทมฐานะเศรษฐกจมนคงจนเปนหลกในการบรณะฟนฟประเทศอนๆ สหรฐอเมรกากาวสความเปนผน าของโลกเสรประชาธปไตย ในขณะทสหภาพโซเวยตมอ านาจและอทธพลเนองมาจากความส าเรจในการขยายลทธคอมมวนสตสกลมประเทศยโรปตะวนออก อยในฐานะประเทศผน าของโลกคอมมวนสต ค าวา อภมหาอ านาจ จงหมายถง ความเปนผน าโลกของประเทศทงสอง ซงแขงขนกนขยายอ านาจและอทธพล จนท าใหความสมพนธทมตอกนเกดความตงเครยดสง สาเหตของสงครามเยนเกดจากการแขงขนกนของประเทศอภมหาอ านาจจากประสบการณทผานมาในสงครามโลกทงสองครง ท าใหสหรฐอเมรกาเสยหายนอยกวาประเทศคสงครามในยโรป ทงยงเปนประเทศทมความกาวหนาทางเศรษฐกจและเทคโนโลยสง และเปนประเทศแรกทสามารถผลตอาวธนวเคลยรในระหวางสงครามโลกครงท 2 จงมความรสกวาตนเปนต ารวจโลกเพอพทกษไวซงวถทางประชาธปไตยและเสรภาพ สวนสหภาพโซเวยตฟนตวจากสงครามโลกครงท 2 อยางรวดเรว เพราะพนทกวางใหญ มทรพยากรธรรมชาตมาก สามารถผลตอาวธนวเคลยรไดส าเรจ สหภาพโซเวยตตองการเปนผน าในการปฏวตโลกเพอสถาปนาระบบสงคมนยมคอมมวนสตตามแนวคดของมารกซ(Marxism) ขน ดงนน ทงสองอภมหาอ านาจจงใชความชวยเหลอทใหแกประเทศตางๆ เปนเครองมอในการขยายอทธพล อ านาจ และอดมการณของตน เพอหาประเทศทมอดมการณคลายคลงกนมาเปนเครองถวงดลอ านาจกบฝายตรงขาม จดเรมตนของสงครามเยน จดเรมตนของสงครามเยนกอตวขนเมอสหภาพโซเวยตขยายอทธพลลทธคอมมวนสตเขาไปยงเขตยโรปตะวนออก ประเทศโปแลนด ฮงการ ยโกสลาเวย แอลเบเนย บลแกเรย โรมาเนยและเซคโกสโลวะเกย ตกเปนประเทศบรวาร ขณะเดยวกนสหภาพโซเวยตยงตองการคมชองแคบอสฟอรสและชองแคบดารดะแนลล ซงเปนเสนทางการเดนเรอระหวางทะเลด ากบทะเลเมดเตอรเรเนยน ดงนนสหภาพโซเวยตจงสงกองทพเขารกรานตรกและกรซซงเปนรฐในอารกขาขององกฤษ องกฤษไมสามารถตานทานอทธพลของสหภาพโซเวยตได จงขอความชวยเหลอไปยงสหรฐอเมรกา ประธานาธบดทรแมน (Harry S. Truman) ไดออกประกาศหลกการทรแมน (Truman Doctrine) ซงมสาระส าคญวาสหรฐอเมรกาจะใหการสนบสนนแกประเทศเสรทงหลายใหพนจากการคกคามของลทธคอมมวนตส โดยจะใหความชวยเหลอทงทางการเงนและการทหาร สหภาพโซเวยตไมพอใจและตอโตดวยการเรยกรองใหประเทศคอมมวนสตทวโลกรวมมอกนตอตานการขยายอทธพลของจกรวรรดอเมรกาและพนธมตร สงครามเยนและสงครามรอนจงเรมแพรขยายออกไปยงพนทตาง ๆ

รปแบบสงครามเยน การแขงขนเพอความเปนใหญในยคสงครามเยนนนมหลายรปแบบ ทงสองฝายตางพยายามโฆษณาชวนเชอใหเหนความส าเรจของอดมการณทางการเมองของฝายตน ฝายเสรประชาธปไตยเนนเรองสทธเสรภาพของประชาชน ในขณะทฝายคอมมวนสตชความเสมอภาคของประชาชน เครองมอโฆษณาชวน

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 4

เชอของแตละฝายคอ ส านกงานขาวสารเผยแพรขาวสาร ส านกงานวฒนธรรม โครงการแลกเปลยนทางการศกษา บางครงใชวธการทางการเมองและการฑตเพอแสวงหาพนธมตรในการเมองระดบประเทศ หรอใชวธการเศรษฐกจแกประเทศพนธมตรในรปของเงนชวยเหลอเงนกระยะยาว เงนกดอกเบยต า ในทางตรงกนขาม อาจใชมาตรการทางเศรษฐกจตอบโตฝายตรงขาม เชน การงดความสมพนธทางการคา กบบางประเทศ นอกจากนนวธการทางทหารนบวาเปนวธการทใชมากทสด มการสะสมก าลงอาวธ การใหความชวยเหลอแกประเทศพนธมตรดานก าลงทหาร ก าลงอาวธ จดสงเจาหนาทหรอผเชยวชาญทางการทหาร ตลอดจนการสงกองก าลงของตนเขาไปตงมนในประเทศพนธมตร จนในทสดกไดตงองคการปองกนรวมกนในภมภาคตางๆ เชน องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (NATO) องคการสนธสญญาเอเซยตะวนออกเฉยงใต (SEATO) และกลมกตกาสนธสญญวอรซอ (Warsaw Pact) วธการเผยแพรอทธพลวธสดทาย คอ วธการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดแก ความพยายามแสดงออกถงความส าเรจทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยขนสง เชน การคดคนอาวธ สงประดษฐตางๆ รวมทงโครงการส ารวจอวกาศเพอสรางความศรทธาแกประเทศพนธมตรและสรางความย าเกรงแกประเทศฝายตรงขาม หลงสงครามโลกครงท 2 เกดการเผชญหนาของสองอภมหาอ านาจในภมภาคตางๆ เรมตนจากปญหาความมนคงในยโรป สหภาพโซเวยตขยายอทธพลเขาไปในยโรปในระหวางสงครามโลกครงท 2 จนกลมประเทศยโรปตะวนออกกลายเปนกลมประเทศคอมมวนสต สหรฐอเมรกาด าเนนนโยบายสกดกนลทธคอมมวนสตดวยการประกาศหลกการทรแมน ในเดอน มนาคม ค.ศ.1947 ซงมสาระส าคญวาสหรฐอเมรกาจะไดความชวยเหลอแกประเทศตางๆ เพอธ ารงไวซงเอกราชและอธปไตยใหพนจากการคกคามของลทธคอมมวนสตทงภายนอกและภายในประเทศ รฐสภาอนมตเงนและใหความชวยเหลอตรกและกรซใหรอดพนจากเงอมมอลทธคอมมวนสต ในปเดยวกนสหภาพโซเวยตไดตงส านกงานขาวคอมมวนสต (Cominform) ขนทกรงเบลเกรด ท าหนาทเผยแพรลทธคอมมวนสตและเปนเครองมอของสหภาพโซเวยต เพอปองกนมใหโลกเสรเขาแทรกแซงในกลมประเทศยโรปตะวนออก เปนการตอบโตหลกการทรแมน การประกาศหลกการทรแมนของสหรฐอเมรกาถอวาเปนการเรมตนอยางแทจรงของสงครามเยนระหวางสองอภมหาอ านาจ สหรฐอเมรกาพยายามกอบกและฟนฟเศรษฐกจของยโรปเปนเปาหมายตอไปโดยการเสนอใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจแกทกประเทศในยโรป ตามแผนการมารแชล ซงแผนการนมระยะเวลา 4 ป ดวยงบประมาณ 13,500 ลานเหรยญดอลลารสหรฐอเมรกาในรปของเงนทน วตถดบ อาหารและเครองจกรกล สวนประเทศในยโรปตะวนออกถกสหภาพโซเวยตกดดนใหปฏเสธขอเสนอของอเมรกา โดยสหภาพโซเวยตและกลมประเทศยโรปตะวนออกไดรวมมอกนจดตงสภาความชวยเหลอซงกนและกนทางเศรษฐกจหรอโคมคอน (COMECON)ดวยเหตน การฟนฟเศรษฐกจของยโรปจงแยกเปน 2 แนวทางตงแตนนมา นอกจากนสหรฐอเมรกายงสนบสนนอยางเตมทดานการเมองการทหารแกกลมประเทศยโรปตะวนตก ในค.ศ.1949 สหรฐอเมรกาและแคนาดารวมกบกลมประเทศยโรปตะวนตก 10 ประเทศ จดตงองคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอหรอนาโต ขน โดยมวตถประสงคเพอความรวมมอระหวางประเทศสมาชกทงดานการเมอง การทหาร เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ซงการตงนาโตถอวาเปนจดส าคญของนโยบายตางประเทศของสหรฐอเมรกาในการตอตานอทธพลของสหภาพโซเวยต โดยใชความรวมมอทางทหารของกลมประเทศโลกเสร กฏบตรขององคการนาโต ก าหนดไววา หากยโรปตะวนตกถกรกราน สหรฐอเมรกาจะเขารวมสงครามโดยทนทตามหลกการปองกนตนเอง สวนสหภาพโซเวยตกจ าเปนตองมกอง

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 5

ทหารไวควบคมเขตอทธพลของตน จงมการประชมเพอด าเนนการจดตงระบบพนธมตรทางทหารของกลมประเทศยโรปตะวนออกขนทกรงวอรซอ ประเทศโปแลนด กอใหเกดกลมกตกาสนธสญญาวอรซอ ท าใหสหภาพโซเวยตสามารถมกองก าลงของตนไวในประเทศสมาชกได

การด าเนนไปของชวงสงครามเยน เมอพจารณาในสวนของสงครามเยนทมลกษณะของการแสดงอ านาจขมขวญฝายตรงขาม สวนใหญปรากฏขนในยโรปตะวนออก กลาวคอ หลงจากสหรฐอเมรกาประกาศหลกการทรแมน (Truman Doctrine) ในป ค.ศ. 1947 อเมรกายงไดประการใชแผนการมารแชล (Marshal Plan) โดยมใจความส าคญ คอ สหรฐอเมรกาจะใหความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจแกทกประเทศ ซงการกระท าดงกลาวเปนความพยายามทจะแสดงอ านาจทางเศรษฐกจเหนอสหภาพโซเวยต รวมถงเปนการโนมนาวใหประเทศตาง ๆ ทก าลงเผชญวกฤตเศรษฐกจจากผลของสงครามโลกครงทสองใหหนมานยมสหรฐอเมรกา สหภาพโซเวยตจงไดตอบโตดวยการจดตงองคการโคมนฟอรม(Cominform) เพอกระชบความรวมมอระหวางประเทศคอมมวนสตในยโรปตะวนออก และประกาศใชแผนการโมโลตอฟ (Molotov Plan)เพอฟนฟเศรษฐกจของประเทศคอมมวนสตในปเดยวกน นอกจากนสหภาพโซเวยตยงไดกอวกฤตการณปดลอมกรงเบอรลนในเดอนมถนายน ค.ศ. 1948 เพอตดเสนทางคมนาคมในเขตยดครองของโลกเสรประชาธปไตย การกระท าดงกลาวท าใหสหรฐอเมรกาหวนเกรงการขยายอทธพลของคอมมวนสตในเขตยโรปมากขน จงไดจดตงองคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ(NATO) ในป ค.ศ. 1949 เพอใหความรวมมอทางการทหารแกสมาชกในคายประชาธปไตย สหภาพโซเวยตจงตอบโตดวยการจดตงองคการสนธสญญาวอรซอ (Warsaw Treaty Organization) ซงเปนองคกรทางทหารเชนเดยวกบ NATO และจดตงองคการโคมคอน (COMECON) เพอเขาชวยเหลอทางเศรษฐกจตามแผนการโมโลตอฟ วกฤตของสงครามเยนในเขตยโรปตะวนออกยงรนแรงมากขนเมอสหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศสไดสถาปนาเยอรมนตะวนตกทเปนเขตยดครองของตนเปนประเทศสาธารณรฐเยอรมน เพอใชเปนเขตตอตานคอมมวนสต สหภาพโซเวยตจงตอบโตดวยการจดตงเยอรมนตะวนออกเปนประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยเยอรมน และในป ค.ศ. 1960 สหภาพโซเวยตไดสรางก าแพงเบอรลนปดลอมเยอรมนตะวนออก เพอสกดกนการอพยพของชาวเยอรมนตะวนออกเขาสเยอรมนตะวนตก ก าแพงเบอรลนจงกลายเปนสญลกษณของสงครามเยนในยโรป สงครามตวแทน(Proxy War) สวนสงครามรอนหรอสงครามตวแทนนน ปรากฏอยางเดนชดโดยเฉพาะในเขตเอเชย อนไดแกจนเกาหล และเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดแก เวยดนาม สงครามตวแทนในจน เรมตนขนหลงจาก ดร.ซน ยด เซน ท าการปฏวตลมลางการปกครองของราชวงศแมนจ ในชวงเวลาดงกลาวจนตองเผชญปญหาทางเศรษฐกจอยางหนก ดร.ซนยตเซน จงรบความชวยเหลอทางการเงนจากสหภาพโซเวยตและยนยอมใหมการจดตงพรรคคอมมวนสตจนขนโดยม เหมา เจอ ตง เปนผน าพรรค ตอมา เจยงไคเชค ไดด ารงต าแหนงผน าประชาธปไตยจนแทน ดร.ซนยตเซน และเกดความขดแยงกบเหมา เจอ ตง ทตองการเปลยนแปลงการปกครองของจนเขาสสงคมนยม สงครามตวแทนจงปะทขน โดยสหภาพโซเวยตสนบสนนเหมาเจอตง สวนสหรฐอเมรกาสนบสนนเจยงไคเชค ปรากฏวา

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 6

เหมาเจอตง ชนะ ประเทศจนจงเปลยนระบบการปกครองเปนคอมมวนสตภายใตชอสาธารณรฐประชาชนจน (People Republic of China) ในป ค.ศ. 1949 สวนฝายเจยงไคเชคตองอพยพไปตงถนฐานยงเกาะไตหวนและจดตงรฐบาลจนคณะชาตปกครองไตหวนในระบอบประชาธปไตย สงครามตวแทนในเกาหล เกดขนจากการทฝายสมพนธมตรแบงแยกเกาหลออกเปนสองสวนหลงสงครามโลกครงทสองยต โดยเหนอเสนขนานท 38 ใหสหภาพโซเวยตเปนฝายดแล สวนทอยใตเสนขนานท 38 สหรฐอเมรกาเปนฝายดแล สหภาพโซเวยตถอวาเสนขนานท 38 เปนเสนแบงทางการเมองและตองการใหเปนคอมมวนสต แตสหรฐอเมรกาตองการใหทงสองสวนรวมเปนประเทศเดยว และมการเจรจาตกลงกนถงสองปแตไมประสบผลส าเรจ สหรฐอเมรกาจงยนขอเสนอตอองคการสหประชาตเพอสถาปนาเอกราชของเกาหล แตสหภาพโซเวยตไมยนยอม สหรฐอเมรกาจงสถาปนาสวนใตเสนขนานท 38 เปน สาธารณรฐเกาหล (Korea Republic) ปกครองในระบอบประชาธปไตย ในขณะทสหภาพโซเวยตกสถาปนาเขตเหนอเสนขนานท 38 ขนเปน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเกาหล (Korea People Democratic Republic) ปกครองแบบสงคมนยม ตอมาในวนท 25 มถนายน ค.ศ. 1950 ทหารของเกาหลเหนอภายใตการสนบสนนของสหภาพโซเวยตไดยกทพขามเสนขนานท 38 เขายดกรงโซลเมองหลวงของเกาหลใตและมงยดเกาหลใตทงหมด สหประชาชาตไดเรยกประชมคณะมนตรความมนคงและไดผานมตใหขบไลเกาหลเหนอออกไปจากเกาหลใตโดยสหภาพโซเวยตไมไดใชสทธยบยง (VETO) เนองจากไมอยในทประชม กองก าลงของสหประชาชาตน าโดยสหรฐอเมรกาภายใตการบงคบบญชาของพลเอกแมคอารเธอร (Mac Arthur) จงยกพลขนบกทเมองอนซอนใกลกรงโซลรกตอบโตเกาหลเหนอ สงครามด าเนนไปถง ค.ศ. 1953 ไมมฝายใดแพชนะ จงมการเจรจาสงบศกทเมองปนมนจอม เกาหลจงยงถกแบงแยกมาจนกระทงปจจบน และเปนเพยงประเทศเดยวในโลกทยงถกแบงสองสวนโดยไมมการรวมชาต สงครามตวแทนในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทโดยเดนทสดคอกรณของเวยดนาม ซงเรมตนขนเมอขบวนการเวยดมนหภายใตการน าของ โฮจมนห โดยม โวเหงยนเกยบ เปนผบญชาการรบสามารถเอาชนะกองทพของฝรงเศสทเมองเดยนเบยนฟ และขบไลอทธพลของฝรงเศสออกจากเวยดนามได ตอมาไดมการประชมสนตภาพทเจนวา ประเทศสวสเซอรแลนด ในการตกลงครงนนไดมขอสรปใหแบงเวยดนามออกเปนสองสวน โดยเหนอเสนขนานท 17 ใหเปนเวยดนามเหนอภายใตชอ สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนเวยดนาม ปกครองแบบคอมมวนสต สวนใตเสนขนานท 17 ใหเปนเวยดนามใตใชชอวาสาธารณรฐเวยดนาม ปกครองแบบประชาธปไตย โดยก าหนดใหมการเลอกตงทวไปเพอรวมประเทศภายในหนงป แตไปประสบผลส าเรจ ขบวนการคอมมวนสตเวยดนามเหนอทมสหภาพโซเวยตหนนหลงไดยกทพเพอบกเวยดนามใตและจะสถาปนาเวยดนามใหเปนคอมมวนสตทงประเทศ สหรฐอเมรกาจงไดเขาสนบสนนเวยดนามใต โดยจดตงองคการสนธสญญาปองกนรวมกนแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (South East Asia Treaty Organization : SEATO ) ประกอบดวย สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศส ออสเตรเลย นวซแลนด ฟลปปนส ปากสถานและไทย เพอตานคอมมวนสตและสงทหารเขาชวยเหลอเวยดนามใต สงครามเวยดนามกนระยะเวลายาวนานหลายปและตองยตลงเนองจากสหรฐอเมรกาถกแรงกดดนจากประชาชนภายในประเทศและนานาชาตใหถอนทหารออกจากสงครามเวยดนาม และปลอยใหเวยดนามใตเผชญการรกรานของเวยดนามเหนอตามล าพง ซงในทสดกพายแพใหกบเวยดนามเหนอ เวยดนามจงสามารถรวมประเทศเปนหนงเดยวภายใตการปกครองแบบสงคมนยมตงแตป ค.ศ. 1975 เปนตนมา

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 7

การด าเนนการของทง 2 ฝาย สหรฐอเมรกาไดประกาศวาทะทรแมน (Truman Doctrine)ใน ค.ศ. 1947 มสาระส าคญวา ...สหรฐอเมรกาจะโตตอบการคกคามของประเทศคอมมวนสตทกรปแบบและทกสถานท แลวแตสหรฐจะเหนสมควร โดยไมจ ากด ขนาด เวลา และสถานท ....จะใหความชวยเหลอประเทศตาง ๆ ใหพนจากการคกคามของลทธคอมมวนสต พรอมทงใหความชวยเหลอแกกรซและตรกเปนตวอยาง สบเนองมาจากสหภาพโซเวยตเผยแพรลทธคอมมวนสต และแทรกแซงใหความชวยเหลอกบฎในตรกและกรซเพอจดตงรฐบาลคอมมวนสต การประกาศวาทะทรแมนจงเปนจดเรมตนสงครามเยนทแทจรง ตอมาสหรฐไดประกาศแผนการมารแชล(Marshall Plan) เพอใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจกบยโรปตะวนตก ขณะเดยวกนสหภาพโซเวยตไดตอบโตดวยการจดตง องคการโคมนฟอรม (Cominform) ใน ค.ศ. 1947 เพอขยายลทธคอมมวนสตสประเทศตาง ๆ และสญญาวาจะใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจแกประเทศทเปนคอมมวนสต โดยเฉพาะในยโรปตะวนออก ตอมาไดซงพฒนามาเปนองคการ โคมนเทอรน (Comintern) การเผชญหนาทางทหาร ในค.ศ. 1949 สหรฐอเมรกาไดจดตงองคการสนธสญญาปองกนรวมกนแหงแอตแลนตกเหนอ (North Atlantic Treaty Organization ) ประกอบดวยภาค 12 ประเทศ คอ องกฤษ ฝรงเศส เบลเยยม เนเธอรแลนด ลกเซมเบอรก สหรฐอเมรกา แคนาดา เดนมารค ไอซแลนด อตาล นอรเวยและโปรตเกส ตอมาตรกและกรซ ไดเขาเปนสมาชก และใน ค.ศ. 1955 เยอรมนตะวนตกไดเขาเปนสมาชกดวย ใน ค.ศ.1955 สหภาพโซเวยตไดชกชวนใหประเทศในยโรปตะวนออกลงนามในสนธสญญาวอรซอร (Warsaw Pact)ซงเปนสนธสญญาวาดวยความรวมมอทางทหาร ประเทศภาค คอ สหภาพโซเวยต เยอรมนตะวนออก โปแลนด ฮงการ โรมาเนย บลกาเรย และ เชคโกสโลวาเกย

ผลของสงครามเยน นอกจากทวปยโรปแลว สองอภมหาอ านาจยงแขงขนกนในภมภาคตางๆ สงผลใหสงครามเยนเพมความตงเครยด ทวปเอเซยเปนอกเวทหนงของสงครามเยน ในแถบตะวนออกไกล จนเปนดนแดนทลทธคอมมวนสตทประสบความส าเรจทสด เมอจนคอมมวนสตน าโดยเหมาเจอตง เปนฝายมชยชนะในสงครามกลางเมอง ยดครองแผนดนใหญของจนได รฐบาลจนคณะชาตซงเปนฝายโลกเสรและไดรบความสนบสนนอยางเตมทจากสหรฐอเมรกา ตองหนไปตงรฐบาลทเกาะฟอรโมซา ชยชนะของจนคอมมวนสตมผลกระทบตอดลอ านาจทางการเมองระหวางประเทศ ถอเปนการพายแพทส าคญของสหรฐอเมรกาและเปนการเสยดลอ านาจครงส าคญของโลกเสร สหภาพโซเวยตและจนเปนสองประเทศคอมมวนสตทมอาณาเขตกวางใหญ มทรพยากรมาก และมจ านวนประชากรมหาศาล ความสมพนธระหวางสหรฐอเมรกาและจนจงตงเครยดมานบตงแตนน ความขดแยงของสงครามเยนสงผลใหประเทศเกาหลถกแบงออกเปน 2 ประเทศ ทมอดมการณตางกน กองทพของประเทศเกาหลเหนอซงปกครองในระบอบคอมมวนสตไดยกขามเสนขนานท 38 องศาเหนอเขารกรานประเทศเกาหลใตอยางฉบพลน สหประชาชาต(UN)จงมมตใหสหรฐอเมรกาและกองก าลงทหารของสหประชาชาตจาก 18 ประเทศสมาชกเขาชวยเกาหลใตจากการรกรานครงน จนสงกองทพชวย

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 8

เกาหลเหนอ กอใหเกดการเผชญหนากนจนกระทง ค.ศ.1953 จงมการท าสนธสญญาสงบศก สงครามเกาหลกอใหเกดความตนตวตอการขยายอทธพลของลทธคอมมวนสตในเอเซย สหรฐอเมรกาเหนความจ าเปนของการตอตานลทธคอมมวนสตในเอเซยอยางจรงจง ส าหรบประเทศญปน ลทธคอมมวนสตประสบความส าเรจในวงแคบ เสถยรภาพทางการเมอง ความกาวหนาทางเศรษฐกจและมาตรฐานสงคมในระดบสงของประเทศญปน อนเปนผลงานสวนหนงของสหรฐอเมรกา สงผลใหประเทศญปนเปนก าลงส าคญของโลกเสรในทวปเอเชย การขยายตวของลทธคอมมวนสตในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตเรมจากอนโดจน คอ ประเทศเวยดนาม เขมร และลาว ซงไดรบอทธพลจากประเทศฝรงเศส เวยดนามถกแบงออกเปน 2 สวน โดยใชเสนขนานท 17 องศาเหนอเปนเขตแบงชวคราว เวยดนามเหนออยใตการปกครองของลทธคอมมวนสต มโฮจมนห(Ho Chi Minh )เปนผน า เวยดนามใตปกครองระบอบประชาธปไตย มโงดนหเดยม(Ngo Dinh Diem)เปนผน า โดยใหมการเลอกตงทวไปในเวลา 1 ป เพอรวมเวยดนามเปนประเทศเดยวกน แตการเลอกตงกไมไดเกดขน เพราะเกดการสรบระหวางเวยดนามเหนอและเวยดนามใต การขยายตวของลทธคอมมวนสตเขามาในอนโดจน ท าใหสหรฐอเมรกาน านโยบายลอมกรอบการขยายตวของลทธคอมมวนสตมาใชในเอเซยดวย นายจอหน ฟอสเตอร ดลเลส รฐมนตรตางประเทศของสหรฐอเมรกาขณะนนประกาศอยางแขงขนวาจะไมยอมใหลทธคอมมวนสตขยายตวตอไป โดยเชอมนในทฤษฏโดมโนวา ถาประเทศใดในเอเซยตะวนออกเฉยงใตตกอยภายใตอทธพลของคอมมวนสตแลว ประเทศใกลเคยงอนๆ กจะพลอยเปนคอมมวนสตไปดวย ในวนท 8 กนยายน ค.ศ.1954 จงไดมการสนธสญญาทกรงมะนลาเพอจดตงองคการสนธสญญาเอเซยตะวนออกเฉยงใต (SEATO) ประกอบดวย 8 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา ไทย ฟลปปนส ปากสถาน สหราชอาณาจกร ฝรงเศส ออสเตรเลยและนวซแลนด ดวยวตถประสงคท านองเดยวกบนาโต ในตะวนออกลาง หรอเอเซยตะวนตกเฉยงใต เปนภมภาคทมความขดแยงระหวางกลมประเทศอาหรบดวยกนเอง และระหวางกลมประเทศอาหรบกบประเทศอสราเอล สหภาพโซเวยตฉวยโอกาสขยายอทธพลของตนดวยวธการตางๆ เชน เสนอใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจและการทหารแกประเทศอยปต ในการปฏรปประเทศในสมยประธานาธบดนสเซอรดวยการใหเงนสรางเขอนอสวาน อยปตเปนผน าของกลมประเทศอาหรบทสหภาพโซเวยตตองการสงเสรมอทธพลของลทธคอมมวนสตใหแพรหลายในภมภาคตะวนออกลาง ฝายโลกเสรจงหาทางสกดกนดวยการจดตงองคการสนธสญญาเซนโต หรอองคการสนธสญญากลาง (Central Treaty Organization : CENTO) ซงมสมาชก 5 ประเทศ คอ สหราชอาณาจกร ตรก อรก อหราน และปากสถาน โดยมวตถประสงคเพอปองกนการแทรกแซงและขยายอ านาจของลทธคอมมวนสตในภมภาคน สวนในทวปแอฟรกา หลงสงครามโลกครงท 2 ประเทศตางๆ ไดรบเอกราช โดยสวนใหญยงไมพรอมทจะปกครองตนเอง เชน คองโก จงเกดการจลาจลแยงอ านาจระหวางชนเผาตางๆ คณะมนตรความมนคงของสหประชาชาตเกรงวาความวนวายนจะเปนภยตอสนตภาพของโลก จงมมตใหสงกองก าลงของสหประชาชาตเขาไปรกษาความสงบเรยบรอยในคองโก สหภาพโซเวยตและสาธารณรฐประชาชนจนใหความชวยเหลอแกประธานาธบดลมมบาของคองโก และนายครฟซอฟผน าสหภาพโซเวยตประนามการแทรกแซงสหประชาชาต สวนสาธารณรฐประชาชนจนไดขยายอทธพลเขาไปในแทนซาเนยดวยการชวยเหลอในการสรางทางรถไฟยาว 1,000 ไมล ในขณะทสหราชอาณาจกรและฝรงเศสไดพยายามรกษาอทธพลในแอฟรกา

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 9

โดยเฉพาะกบประเทศอดตอาณานคมของตน กลาวโดยสรป แมสงครามเยนตงแต ค.ศ.1945 จะไมลกลามกลายเปนสงครามอยางเปดเผย แตกน าไปสความขดแยงระดบวกฤตการณทางการเมองจนกลายเปนสงครามระดบภมภาคขนในหลายแหงของโลก ปลายชวงสงครามเยน แมวาสงครามเยนและสงครามตวแทนจะกนอาณาบรเวณกวางขวาง อยางไรกตามในราวทศวรรษ 1955 เปนตนมาสถานการณความรนแรงกคอย ๆ คลคลายลง เนองจากครสซอฟไดขนด ารงต าแหนงผน าสหภาพโซเวยตแทนสตาลนและใชนโยบายอยรวมกนอยางสนตกบกลมเสรประชาธปไตย และเมอมคาอล กอรบาชอฟ (Michail Gorbashev) ขนด ารงต าแหนงประธานาธบดตอจากครสซอฟ ไดประการใชนโยบาย กราสนอสต และ เปเรสทรอยกา (Glasnost & Perestroika) โดยเปดประเทศเขาสระบบเสร ปรบเศรษฐกจใหเอกชนเขาไปด าเนนการ ปฏรปโครงสรางการเมองเปดโอกาสใหประชาชนมสทธเสรภาพทางการเมองมากขน ถอนทหารออกจากอฟกานสถานและยโรปตะวนออก ซงนโยบายดงกลาวสรางความไมพอใจแกกลมผน าคอมมวนสตฝายอนรกษนยมและพวกหวรนแรง กระทงเกดการท ารฐประหารขบนายกอรบาชอฟออกจากต าแหนง แตตอมาประชาชนและทหารฝายรกประชาธปไตยภายใตการน าของนายบอรส เยลตซน (Boris Yelsin) ไดกอกระแสเรยกรองประชาธปไตยตอตานการท ารฐประหาร ท าใหการท ารฐประหารลมเหลวและฝายผกอการถกจบกม แมนายกอรบาชอฟจะด ารงต าแหนงประธานาธบดแตอทธพลกลดลงอยางรวดเรว แลตเวย เอสโตเนย ลทวเนย ซงเปนรฐทางทะเลบอลตกประกาศเอกราชไมอยภายใตการปกครองของสหภาพโซเวยต และในเดอนธนวาคม ค.ศ. 1991 บอรส เยลตซนรวมกบผน ารฐยเครนและรฐเบลารสไดรวมกนประกาศยบสหภาพโซเวยต สงผลท าใหสหภาพโซเวยตลมสลายลง สวนในยโรปตะวนออก โดยเฉพาะเยอรมนกไดประกาศรวมประเทศและท าลายก าแพงเบอรลนซงเปนสญลกษณของสงครามเยน ในป ค.ศ. 1990 หลงจากสงครามเยนยตลงดวยการลมสลายของสหภาพโซเวยต กเกดผลกระทบหรอความเปลยนแปลงอน ๆ ตามมาอกหลายประการ ไดแก 1) สหรฐอเมรกากลายเปนอภมหาอ านาจเดยวของโลก 2) เกดการจดระเบยบโลกใหม น าโดยสหรฐอเมรกา ซงมสาระส าคญ คอ เนนการปกครองแบบประชาธปไตย การคาเสร การเคารพสทธมนษยชน และการอนรกษสงแวดลอม 3) เกดกระแสชาตนยมใหม ซงเปนการเรยกรองการปกครองตนเองของชนกลมนอยในดนแดนตาง ๆ และการประกาศเอกราชของประเทศตาง ๆ เชน ความขดแยงระหวางเชอชาตรสเซยกบชนกลมนอยชาวเชชเนยในประเทศรสเซย หรอการประกาศเอกราชของตมอรตะวนออก เปนตน ความปลอดภยจากสงครามขนาดใหญ ท าใหโลกเรมพฒนาเทคโนโลยอยางรวดเรว ระบบทนนยมไดแทรกซมเขาสวถชวตแทบทกสวนของโลก เกดการเชอมโยงโลกถงกนอยางรวดเรวและไรขดจ ากด สภาวะดงกลาวนอาจเรยกไดอกนยหนงวา เกดการเปลยนยคจากยคของสงครามเขาสยคโลกาภวตน

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- นโยบาย กราสนอสต และ เปเรสทรอยกา (Glasnost & Perestroika)

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 10

มคาอล กอรบาชอฟเปนผน าสหภาพโซเวยต นบตงแตเดอนมนาคม 1985 ไมนานหลงคอนสแตนตน เคอรเชนโกถงแกอสญกรรม กอรบาชอฟไดรเรมการปฏรปทางการเมองหลายอยาง กลาสนอสต และเปเรสทรอยกา เปนภาษารสเซย 2 ค า มความหมาย คอ การปรบและการเปด ไมไดเปนรปแบบการปกครองแตเปนสวนหนงของนโยบายการปฏรปทางเศรษฐกจและสงคมของสหภาพโซเวยตทสมยมคาอล กอรบาชอฟ ผน าคนสดทายกอนการลมสลายของสหภาพโซเวยต ในป ค.ศ. 1991 น ามาใช Glasnost (กลาสนอสต) มความหมายเปนภาษาองกฤษวา openness คอ การเปด หรอความโปรงใส หมายถง นโยบายทจะเปดระบบตางๆ ทถกปดกนมานานใหมความคลองตว ทงภายในประเทศและการตดตอกบการตางประเทศมากขน ท าใหสหภาพโซเวยตเปลยนจากระบอบการบรหารทข นอยกบรฐบาลสวนกลางซงมอ านาจมากและไมเปดเผยเรองราวตางๆ ตอประชาชนมาเปนรฐบาลทเปดเผยตอประชาชนมากขน โดยการเปดโอกาสใหมสทธในการรบขอมลขาวสาร เปดใหมการถกเถยงการประชมสภาคอมมวนสตและอนญาตใหสอมวลชนเผยแพรขาวได การลดความเขมงวดในการตรวจพจารณา การลดอ านาจหนวยเคจบ(KGB = หนวยสบราชการลบของโซเวยตชวงสงรามเยน) และการเสรมสรางความเปนประชาธปไตย การเปลยนแปลงเหลานนนมจดประสงคเพอก าจดการตอตานการปฏรปทางเศรษฐกจจากกลมอ านาจอนรกษนยมภายในพรรคคอมมวนสต ภายใตการปฏรปน ผทด ารงต าแหนงส าคญ ๆ ในพรรคอมมวนสตจะตองมาจากการเลอกตง (โดยสมาชกพรรคคอมมวนสตเอง) ซงเปนการใชระบบนครงแรก ทามกลางการคดคานจากกลมอนรกษนยม อยางไรกตาม การลดความเขมงวดในการควบคมสอและความพยายามทจะสรางการเมองทเปดกวางมากขนโดยกอรบาชอฟ ไดปลกความรสกชาตนยมและตอตานรสเซยในรฐตางๆในสหภาพโซเวยต ในครสตทศวรรษ 1980 เสยงทเรยกรองอสรภาพจากการถกครอบง าจากการถกปกครองจากมอสโกดงขนเรอย ๆ โดยเฉพาะในสาธารณรฐแถบทะเลบอลตก คอ เอสโตเนย ลตเวย และลทวเนย ทรวมกบสหภาพโซเวยตตงแตป 1940 ในสมยโจเซฟ สตาลน ความรสกชาตนยมนนกยงไดแพรหลายในรฐอน ๆ อก เชน ยเครน จอรเจย และ อาเซอรไบจาน เปนตน ขบวนการชาตนยมเหลานไดเขมแขงขนอยางมากเมอเศรษฐกจของโซเวยตตกต า รฐบาลทกรงมอสโกนนกลายเปนแพะรบบาปของภาวะเศรษฐกจตกต าจนน ามาสการลมสลายและแยกตวของรฐตาง ๆ ภายใตสหภาพโซเวยตเปนประเทศรฐเอกราชในเวลาตอมาในป ค.ศ. 1991 Perestroika (เปเรสทรอยกา) มความหมายเปนภาษาองกฤษวา restructuring คอ การจดโครงสรางใหมทางเศรษฐกจในสงคมโซเวยต ปรบโครงสรางทางเศรษฐกจโดยใหกลไกราคามาควบคม ลดบทบาทของรฐลง มการเปลยนแปลงกลไกในการปฏรปและกระจายการตดสนใจใหความอสระและความรบผดชอบดานเศรษฐกจแกวสาหกจทงหลาย เพอพฒนาเศรษฐกจใหกาวหนาและยกระดบสงคมใหสงขน นโยบายนน าไปสการเปลยนแปลงครงใหญของประเทศ แมการปฏรปทางเศรษฐกจไมส าเรจอยางทหวง แตการปฏรปทางการเมองกลบประสบความส าเรจอยางงดงาม ประชาชนมสทธและเสรภาพในการแสดงออกทางความคดมากขน น าไปสการเคลอนไหวเรยกรองเอกราชของรฐตางๆ โดยเฉพาะ 3 รฐบอลตก ไดแก เอสโตเนย ลตเวย และลทวเนย และ รฐตาง ๆ ภายใตสหภาพโซเวยต ไดแยกตวออกเปนประเทศ 15 ประเทศในเวลาตอมา ขณะเดยวกนประเทศยโรปตะวนออกทเคยเปนรฐบรวารกเกดการเรยกรองเสรภาพและประชาธปไตยดวย จนน าไปสการลมสลายของสหภาพโซเวยตในทสดในเวลาตอมา

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 11

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- หลงการลมสลายของประเทศสหภาพโซเวยต ใน ป ค.ศ. 1991 ท าใหเกดประเทศเอกราชเกดใหมดงน

สหภาพสงคมนยมโซเวยต (U.S.S.R) กอน ป ค.ศ. 1991

ปท เขารวม

ประชากร (1989)

ประชากรคดเปนรอยละ ของ USSR

พนท (ตร.กม.) 1991

พนทคดเปนรอยละ ของ

USSR

ประเทศปจจบน หลงการลมสลาย

ค.ศ. 1991 1. สหพนธสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตรสเซย 1922 147,386,000 51.4 17,075,400 76.62 Russia 2. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตยเครน 1922 51,706,746 18.03 603,700 2.71 Ukraine 3. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตอซเบก 1924 19,906,000 6.94 447,400 2.01 Uzbekistan 4. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตคาซค 1936 16,711,900 5.83 2,717,300 12.24 Kazakhstan 5. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตเบยโลรสเซย 1922 10,151,806 3.54 207,600 0.93 Belarus 6. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตอาเซอรไบจาน 1922 7,037,900 2.45 86,600 0.39 Azerbaijan 7. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตจอรเจย 1922 5,400,841 1.88 69,700 0.31 Georgia 8. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตทาจก 1929 5,112,000 1.78 143,100 0.64 Tajikistan 9. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตมอลเดเวย 1940 4,337,600 1.51 33,843 0.15 Moldova 10. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตครกซ 1936 4,257,800 1.48 198,500 0.89 Kyrgyzstan 11. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตลทวเนย 1940 3,689,779 1.29 65,200 0.29 Lithuania 12. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตเตรกเมน 1924 3,522,700 1.23 488,100 2.19 Turkmenistan 13. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตอารเมเนย 1922 3,287,700 1.15 29,800 0.13 Armenia 14. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตลตเวย 1940 2,666,567 0.93 64,589 0.29 Latvia 15. สาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตเอสโตเนย 1940 1,565,662 0.55 45,226 0.2 Estonia

ส33161 : สงครามเยน : Satit UP 12

**********************************