การหายของแผลโดยใช้ whirlpool · web...

32
กกกกกกกกกกกกกกกกกก Whirlpool Wound healing with Whirlpool กกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกก

Upload: nguyenkien

Post on 19-Jun-2018

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

การหายของแผลโดยใช Whirlpool

Wound healing with Whirlpool

เรอโทหญง โชตกา สจาร

รายงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาภาคปฏบต

หลกสตร การพยาบาลเฉพาะทาง อนสาขาการพยาบาล

ผปวยออสโตมและแผล

Page 2: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

Ostomy and Nursing Program รน 11

ฝายการพยาบาลโรงพยาบาลศรราช

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

คำานำา

รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาอบรมหลกสตร การพยาบาลเฉพาะทาง อนสาขาการพยาบาลผปวยออสโตมและแผล รนท11 พ.ศ.2553 มเนอหาเกยวกบการหายของแผลโดยใชwhirlpool (Wound healing with Whirlpool) ในการศกษาคร งนมวตถประสงคเพอทำาใหทราบถง กระบวนการหายของแผล วธ การก ำาจด เน อตาย รวมถ งกลไกการท ำางานของ whirlpool ในการสงเสรมการหายของแผล ผจดทำาหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนและสามารถนำามาใชเปนแ น ว ท า ง ใ น ก า ร ด แ ล แ ผ ล โ ด ย ใ ช whirlpool ไ ด อ ย า ง ม ประสทธภาพ

สดทายนขอขอบคณอาจารยประจำาหลกสตรทกทาน ทกรณาใหคำาแนะนำาและขอคดเหนตางๆทเปนประโยชน จนทำาใหรายงานฉบบนสำาเรจลลวงดวยด

Page 3: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

เรอโทหญงโชตกา สจาร

สารบญ

หนา

ความเปนมาและความสำาคญ 1

วตถประสงค 1

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

กระบวนการหายของแผล 2

การกำาจดเนอตาย 5

Whirlpool 7

Page 4: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

สรปผล 11

กรณศกษา 12

บรรณานกรม

การหายของแผลโดยใช Whirlpool

Wound healing with Whirlpool

ความเปนมาและความสำาคญ

เนองจากในการปฏบตงานในหอผปวยศลยกรรมกระดกและศลยกรรมทวไป พบวาแผลทดแลยาก มอตราการหายชองแผลทชาและมอาการเจบปวดมาก คอ แผลทมขนาดใหญ การหายของบาดแผลทชาลงอาจเกดจากภาวะแทรกซอน เชน การตดเชอ สงผลกระทบตอคณภาพชวตของผปวย เพมระยะเวลาการอยโรงพยาบาล เพมคาใชจาย สภาพจตใจของผปวยจะไดรบผลกระทบไปดวย การจดการกบผปวยทมแผลนนมแนวคดทมความสำาคญในการเตรยม

Page 5: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

ความพรอมของแผลใหหายอยางมประสทธภาพ คอ การเตรยมพนของแผล เพอสงเสรมใหเกดกระบวนการหายของแผลตามปกต ถาไมมการเตรยมพนแผลทดไมวาการใชผลตภณฑใดในการดแลแผลกไมสามารถชวยใหแผลหายไดอยางเหมาะสม ซงวธการสำาคญวธหนงคอ การกำาจดเนอตาย (debridement ) ซงมดวยกนหลายวธ แตละวธมขอดและขอเสยทแตกตางกนจงตองเลอกใชใหเหมาะสมกบแผล และ สภาพของผปวยแตละคน

การใช Whirlpool ในการดแลแผลเปนวธหนงทสามารถกำาจดเนอตาย สารขบหลง ลดเชอแบคทเรย เพมเลอดมาเลยง และชวยใหผปวยบรรเทาความเจบปวดลง เมอเทยบกบวธอนแตปจจบนมการใชทนอย ทงทเปนทรพยากรทมอยในโรงพยาบาล

ดงนนผทำาการศกษาจงเกดความสนใจ วธการรกษาแผลดวย whirlpool วามขอบงช ขอไดเปรยบ หลกการในการรกษาแผลอยางไร เพอจะสามารถนำาไปใชใหเกดประโยชนสงสดตอไปได

วตถประสงค

1.เพอทราบกลไกการทำางานของ whirlpool ในการสงเสรมการหายของแผล

2.เพอสงเสรมใหเกดการนำา whirlpool ไปใชไดจรง

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

Page 6: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

1.นำาการศกษาครงนไปเผยแพร และใหความร เกยวกบ whirlpool แกหอผปวย บคลากรทมความสนใจ เพอใหเกดประโยชนสงสด และใช whirlpool ไดอยางเหมาะสมและแพรหลาย

กระบวนการหายของแผล

กระบวนการหายของแผลเปนกระบวนการทเรมเมอมการบาดเจบของเนอเยอ คอ เมอเกดแผลขนจะมปฏกรยาตอบสนองทางสรระวทยาในรางกาย เกดโดยธรรมชาตรางกายจะ 1 พยายามปดแผล และทำาใหบรเวณนนหายกลบมาทำาหนาทไดเรวทสด สามารถแบงไดเปน 4 ระยะ

1.ระยะการหามเลอด (Homostasis) เมอรางกายเกดการบาดเจบจะเกด Clotting และ Vasoconstriction ทนทเพอลดการสบเสยเลอดจากบรเวณแผล การหามเลอดทเกดในระยะนเมอเนอเยอไดรบบาดเจบเสนเลอดเกดการฉกขาด เกลดเลอด (Platelets) ซงปกตอยในเสนเลอด เมอหลดออกจากเสนเลอดจะถกกระตนโดย Collagen และ Microfibrils จากชนของ Subendothelial ทำาใหเกลดเลอดรวมกลมกนและมปจจยควบคมการแขงตวของเลอด คอ Thrombin และ Fribin เกดเปนลมเลอด (Clot Formation) และสดทายคอเกดการหามเลอดขน Fibrin Clot ทเกดขนนมความสำาคญทำาใหมการสะสม Collagen และการเคลอนทเขามาบรเวณแผลของ Monocytes และ Fibroblasts ในขณะทมการหามเลอด เกลดเลอดจะปลอย Growth Factors

Page 7: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

คอ Cytokines และ Platelet-derived Growth Factor(PDGF) ซงจะทำาหนาทตางๆเชน การดงเอา leukocytes และ Fibroblast มาสบรเวณทบาดเจบ โดยภาพรวมในขณะทเกลดเลอดทำาหนาทหามเลอด สารตางๆทปลอยออกมาพรอมกน จะเปนตวดงดดใหเซลลและสารเคมทสำาคญในการหายของแผลมาทแผล

2.ระยะอกเสบ (Inflammation phase) เมอเกดการบาดเจบของเนอเยอ และปจจยทเกดขณะมการแขงตวของเลอดจะกระตนใหมการปลอยสารทใชในการทำางานของหลอดเลอด เชน Histamine ซงเปนสาเหตใหเสนเลอดรอบๆ ขยายตว ของเหลวในหลอดเลอดซมออกมาสบรเวณแผลมากขน รวมกบมสารขบหลงเกดขนบรเวณแผลจงทำาใหเหนแผลบวม แดงรอน ในระยะนเกลดเลอดและสารเคมทเกดจากการแตกตวของ Fibrin กระตนใหเกดสารเคมทเปนตวดงดด (Chemo Attractants) และภายใน 24 ชวโมงหลงจากเกดแผล จะมเมดเลอดขาว Neutrophils เขาสแผล เพอทำาหนาทเกบกนเชอโรคและเศษเนอทตาย และจะคงอยในแผลประมาณ 6 วน จนถงหลายๆวน หลงจากนนภายใน 4 วนหลงไดรบบาดเจบ เมดเลอดขาวอกชนดคอ Macrophages จะมาทแผลและคอยๆแทนท Neutrophils การทเมดเลอดขาวมาทแผลเปนกลไกสำาคญของรางกายในการปองกนตวเองตอเชอโรคโดยการกนแบคทเรยและยอยสลายเนอตาย ในจำานวนเมดเลอดขาวทงหมด macrophage ซงเปนเมดเลอดขาวทเปลยนแปลงมาจาก monocyte มความสำาคญตอกระบวนการหายของแผลอยางมาก มการศกษาพบวาการกำาจด Macrophages มผลรบกวนการหาย

Page 8: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

ของแผล ทงนเพราะนอกจากทำาหนาทกำาจดแบคทเรยและทำาความสะอาดแผลแลว macroplages ยงผลตสารเคมทเปนตวดงดดและ Growth Factors ทจำาเปนสำาหรบการซอมแซมและควบคมกระบวนการหายของแผล ยงไปกวานน Macrophages ยงหลง Lactate ซงเปนตวกระตนการสงเคราะห Collagen ทำาใหการสรางเนอเยอไดเรวขน ระยะ Inflammatory ใชเวลานานประมาณ 3 วน สวนในแผลทมการตายและตดเชอ ระยะ Inflammatory จะยาวขนและการหายของแผลจะชาลง

3.ระยะการเพมจำานวนเซลล (Proliferation Phase) มกระบวนการทซอนทบกบ ระยะ Inflammation ระยะนจะเรม 3-5 วนหลงการบาดเจบและตอเนองตอไปอกประมาณ 3 อาทตย ในแผลทตองการใหหายแบบ Primary Intention เปาหมายของกระบวนการนคอเตมเตมบรเวณทบาดเจบดวยการสรางเนอเยอใหมและการทดแทนผวหนงใหสมบรณเหมอนเดม ซงแผลทหายแบบนแทบจะไมเหนแผลเปน (Scar) กระบวนการในขนตอนนประกอบดวย

1. Angiogenesis หรอ neovascularization เปนขนตอนในการสรางหลอดเลอดใหมใหสมบรณเหมอนเดม ขนตอนนเกดขนจากการแตกหนอของหลอดเลอดฝอยจากหลอดเลอดทยงสมบรณทอยบรเวณขางเคยงแผลเขาสพนแผล หลอดเลอดฝอยทสรางใหมจะเชอมตอกนเปนเครอขายขยายวงมากขนจนเตมแผล ถามองดวยตาเปลาจะคลายๆกบตมเลกๆ ทเรยกกนวา granulation tissue

Page 9: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

ในระยะแรกจะเหนเปนสชมพซด และเมอมหลอดเลอดใหมเขามาจนเตมจะเปลยนเปนสแดงเขมเปนมน

2. Collagen synthesis การสงเคราะห Collagen เปนปรากฏการณทสำาคญซงเกดขนพรอมๆกบการสรางหลอดเลอดใหม เซลลทมบทบาทสำาคญในขนตอนนคอ Fibroblast โดยมหนาทในการสรางและสะสม Extracellular Matrix(ECM) การสงเคราะห Collagen เกดจาก Fibroblast ทเคลอนเขามาในแผลและเพมจำานวนขน โดยการกระตนของ Growth Factors ไดแก PDGF และ TGFB1 รวมกบ Extracellular matrix molecules กระตนให Fibroblast ผลต Proteoglycans ซงมลกษณะเปนสารคลายกาว ทชวยเตมพนทชองวางในแผลใหเตม เคลอบและเชอมเซลลเนอเยอเขาดวยกน ทำาใหมความยดหยนเพมมากขน นอกจากน Fibroblast ยงผลต Fibronectin ทชวยในการสรางโครงรางสำาหรบเนอเยอใหมโดยการยด Collagen และเซลลเขาไวดวยกนและจบตดไวกบ Ground substance นอกจากนยงผลต ECM ตวใหมทจำาเปนในการกระตนใหเกดการเจรญเตบโตของเซลล และกระตนการสรางหลอดเลอดทจะนำาออกซเจนและสารอาหารทจำาเปนมาสเซลลใหมในการสงเคราะห Collagen พบวาวตามนซมบทบาทในการเปน Coenzyme ชวยในการสราง Collagen ซงถา Collagen โดยมวตามนซไมเพยงพอ

Page 10: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

เนอเยอใหมทสรางขนใหมจะออนแอกวาเพราะมการเชอมตอระหวางไฟเบอร (Cross-linking of fibers) ไมเพยงพอทำาใหลดความแขงแรงของแผล (Tensile strength) เมอแผลหาย

3. Wound Contraction การหดตวของแผลเกดจาก Myofibroblast ทเชอมอยกบขอบแผลดงผวหนงชน Epidermis เขาดานใน Fibroblast ใตผวหนงกอตวกนเปนวงและการหดตวเกดขนพรอมกนในทกแผล แตความเรวของการหดตวขนกบรปรางของแผล แผลยาวจะหดตวไดเรว แผลรปสเหลยมจตรสและสเหลยมผนผาหดตวไดปานกลาง และ แผลรปทรงกลมหดตวชา แผลทมการหดตวเหนไดจากการเปลยนแปลงรปรางของแผลและขนาดแผลลดลง และ Wound Contraction เปนระยะสดทายของกระบวนการซอมแซมของแผล

4.ระยะการเจรญเตมท (Remodeling หรอ Maturation) ระยะสดทายของการหายของแผล เปนระยะทสรางความแขงแรงใหกบแผล ซงเรมขนเมอมการสราง Granulation tissue ในระยะ proliferation phase และตอเนองไปจนแผลมความแขงแรงซงอาจใชเวลา 1-2 ป หลงเกดการบาดเจบ ระยะนมการสรางแผลเปนขนใหม (Scar formation) เพอเพมความแขงแรง (Tensile strength) ใหกบแผล ซง Tensile strength จะเพมขน 15-20% ประมาณอาทตยท 3 เมอเรมตนการสราง Scar

Page 11: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

ในระยะ proliferation และจะเพมเปน 80% ของความแขงแรงเนอเยอเดมเมอสนสดระยะ remodeling และในระยะนจะมกระบวนการสรางความสมดลของการสงเคราะหและการสลาย Collagen โดยสาร Collagenase เปนตวควบคมความสมดลระหวางการสงเคราะหและสลาย Collagen ถาเกดความผดปกตเกดความไมสมดลของ Collagenase อาจทำาใหเกดภาวะแทรกซอนของการหายของแผลได ตวอยางเชน Hypertrophic scar และ keloid scar อกกรณ คอภาวะพรองออกซเจน หรอภาวะขาดสารอาหารซงเปนสงสำาคญทำาใหลดอตราการสงเคราะห Collagen และอาจสงผลใหแผลไมตด

การกำาจดเนอตาย (Debridement technique)

เนอเยอแผลทมลกษณะเปนเนอตายจะทำาใหแผลหายชาลง เพราะเปนแหลงของอาหารและทอยของเชอแบคทเรย การกำาจดเนอตายมอยหลายวธ ควรเลอกใชใหเหมาะสมกบสภาพผปวยและแผล

- การตดออก (surgical or sharp) โดยใชเครองมอทางการแพทย เชน มดผาตด ปากคบ กรรไกร เปนวธการทรวดเรว และอาจทำาไดทขางเตยง ขอเสยคอ มความเจบปวด บางครงอาจตองใชยาระงบความรสก เสยงตอการเกดการตดเชอเขากระแสเลอด แผลใหญอาจตองทำาทหองผาตด หามทำาในผทมภาวะเลอดออกผดปกต มปญหาเกยวกบภมคมกนอยางรนแรง มภาวะขาดเลอดมาเลยงทขา ผทำาไมมประสบการณ เนอตายตดแนนกบแผลมากเกนไป และผปวยทมปญหาการแขงตวของเลอดผดปกต

Page 12: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

- วธการเชงกล (mechanical) มหลายวธ ไดแก wet-to-dry dressings โดยใชกอสชบนำาเกลอ ใสในแผลแลวทงไวใหแหงแลวลอกเอาเนอตายออก ใชไดดกบแผลใหญทไมตองทำาการผาตดออก ขอเสยคอ เจบปวดมาก ไมคมคาใชจาย การลอกออกมกดงทงเนอดและเนอตายออกมาพรอมกน กอสททงคางไวในแผลเปนสงแปลกปลอมนำามาซงปฏกรยาตอตานสงแปลกปลอมได เสยงตอการเกด maceration รอบแผล และอาจทำาใหหลอดเลอดฉกขาดเลอดออกได วธธาราบำาบด (hydrotherapy) เปนอกวธหนง เปนการใหผปวยลงไปแชในถงนำาวนใสนำาอน เพอชวยใหกระแสนำาชวยลอกเนอตายใหหลดออก ชวยเพมการไหลเวยนเลอดใหแผล

- วธการทางเคม (chemical) ใชนำายาทเปนสารเคมตาง ๆ ในการชวยใหเนอตายหลดออก ไดแก Hypochlorites เชน Dakin’s solution ขอเสยคอทำาลายเนอดและเซลลดทชวยในการหายของแผล อาจระคายเคองกบผวหนงทอยรอบแผล หามใชกบแผลสะอาดไมมการตดเชอ Hydrogen peroxide มฤทธฆาเชอแบคทเรยไดเลกนอย ขอเสยคอทำาลายเนอดและเซลลทด อาจทำาลายผวหนงรอบแผล เสยงตอการเกด air embolism หามใชกบแผลทมเนอเยอ granulation ทสะอาด Povidone iodine มราคาถกหาซองาย มฤทธฆาเชออยางกวางขวาง อาจชวยให slough ทแหงลอกออกไดงาย ขอเสยคอ ทำาลาย fibroblasts ทชวยในการหายของแผล และเนอเยอเป อนสไอโอดน หามใชกบแผลทสะอาดไมมการตดเชอ และผทแพไอโอดน Cadexomer iodine เชน Iodosorb และ Iodoflex ขอดคอจะปลอดภยกบเซลล ดดซบสงคดหลงจากแผลได

Page 13: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

และปลอดภยกบ fibroblasts และเซลลดอน ๆ แตควรระวงในผทเปนโรคไธรอยด หามใชในแผลสะอาดไมมการตดเชอ

- วธการยอยทำาลายตวเองโดยสงคดหลงจากแผล (autolytic) ไดแก การใชเอนไซมจากสงคดหลงจากแผลเปนตวทำาใหเนอตายออนตว อาจใช Hydrocolloids เพอชวยใหความชมชนกบแผล Hydrogel ชวยใหนำาแทรกเขาไปในเนอตายใหออนตวลง Alginates, Foam, Hydrofiber หรอ moisture vapor permeable ตาง ๆ ใชในการดดซมสงคดหลงจากแผลทมากเกนไปชวยใหเกดความชมชนทเหมาะสมกบแผล ผปวยจะรสกสบายขน ไมเจบปวดแผลเมอทำาแผล ขอเสยคอการทำางานคอนขางใชเวลา ควรระวงเรองการตดเชอ ตองประเมนการไหลเวยนเลอดสสวนปลาย หามใชในแผลตดเชอ แผล cellulitis แผลทลกมากเกนไป ผทมภาวะเมดเลอดขาวตำาอยางรนแรง กรณทใชผลตภณฑทมคณสมบตเปนตวดดซบตองระวงไมใหพนแผลแหงเกนไปจะทำาใหแผลหายชาได

- วธการใชเอนไซม (enzymatic) เปนโปรตนเอนไซมทชวยทำาลายและยอยเนอตาย ไดแก Collagenase (Syntyl), Papain-urea (Accuzyme) และ Papain-urea and chlorophyllin (Panafil) จะดสำาหรบผปวยทไดรบยาปองกนการแขงตวของเลอด มขอหามในการทำาผาตด ลดการชอกชำาตอแผล ไมเปนอนตรายตอเนอด สามารถใชกบแผลตดเชอได ขอเสยคอ ใชไมไดผลดกบแผล cellulitis ตองใหแพทยเปนผสงการรกษาวธน ใชรวมกบผลตภณฑอนทมโลหะเปนสวนผสมหรอสารละลายสำาหรบฆาเชอไมได มราคาแพง บางครงพบมการอกเสบของผวหนงรอบแผล หาม

Page 14: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

ใชในแผลม granulation ทสะอาด และควรระวงการใช Papain-urea ในผทแพ latex

- วธชวภาพ (biotherapeutic) หรอเรยก maggot debridement therapy หรอ biosurgery เปนการใชหนอนทปราศจากเชอ (sterile maggots) ในการกดกนเนอตาย ไมกนเนอด ไดจากไขของแมลงวน Lucilia sericata ตวหนอนยงหลง proteolytic enzymes ทชวยในการทำาลายเนอเยอได ใชไดดไมมอาการเจบปวด ทำางานเรว ใชไดกบแผลเรอรงหลายชนด ขอเสยคอ บางคนรสกขยะแขยง อาจมอาการแพได ใชในแผลทมลกษณะเปนอโมงคไมได ใชไมไดผลดกบการตดเชอทกระดก (osteomyelitis) มสงขบหลงทระคายเคองผวหนง เพมความเจบปวดในแผลขาดเลอด ใชเวลาในการเปลยนนาน หามใชในผทแพไข ถวเหลอง และไขแมลงวน

- วธการอน ๆ ไดแก การใชความดนสญญากาศ (negative-pressure dressings) โดยใช เครองดดสญญากาศ (Vacuum-Assisted Closure : VAC) เปนการทำาแผลใหเปนระบบปดชวยในการสรางเนอเยอ granulation ใหสามารถงอกขามกระดกและเสนเอนได ชวยให slough หลดและ eschar ออนตว และลดจำานวนเชอแบคทเรย หามใชในผทมภาวะเลอดออก หามใชบนหลอดเลอด และผทม enteric fistula ทมการระบายออกมา

Whirlpool

Page 15: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

เปนการรกษาแผลโดยใชนำา หรอ ธาราบำาบด (Hydrotherapy) ซงเปน mechanical debridement ชนดหนง โดยนำามคณสมบตในการสงผานความรอน(heat carrying capacity) เมอแชอวยวะสวนทตองการรกษาในนำา จะเกดการถายเทความรอนจากชนของนำาทอยตดกบผวหนง โดยชนของนำาทมอณหภมสงกวาจะเขามาแทนทอยเรอยๆ โดยวธการพา(convection) ในการเปนของไหล (fluidity) ทำาใหแทรกไดทกซอกทกมม จงนำามาใชในการชะลางแผล(debridement) โดยอาศยเครองกวนนำา (agitater) การเคลอนทของนำา และ อณหภม ทเปลยนแปลง ทำาใหระบบการหมนเวยนของเลอดดขน และชวยชะลางแผล ทำาใหแผลสะอาดขนโดยปกตจะทำา 1-2 ครงตอวน

Whirlpool มลกษณะเปนถงใสนำา มขนาด และรปทรงตางๆกน เพอใหเหมาะสมกบสวนทตองการรกษา

วตถประสงค

1. ชวยใหเสนเลอดขยายตว2. เพมการไปเลยงของเสนเลอดแดง

Page 16: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

3. ทำาใหเนอตาย นม เป อย ยย4. เปนการกำาจดเนอตายโดยวธเชงกล5. ชำาระทำาความสะอาดแผล6. กำาจดสงขบหลง ลดการตดเชอ7. จดการกบอาการเจบปวด

หลกการทำางานของ Whirlpool

1. นำาทอน ชวยเพมการขยายตวของเสนเลอด มผลตอเสนเลอดทอยดานบนๆ( superficial vessels)

2. ชวยเพมการมาเลยงของเสนเลอดแดงทแผลทำาใหสามารถนำา ออกซเจน อาหารมาทเนอเยอ และกำาจดของเสย สงทไมตองการออก

3. การเพมการมาเลยงของเสนเลอดแดงชวยนำา antibody , leukocytes และ antibiotic ตางๆ มาสแผล

4. นำาและสารนำาตางๆ แพรเขามาในชองวางระหวางเซลล ทำาใหเกดการบวม มการชมชนเพมขน

5. ทำาใหเนอเยอบรเวณเนอตายเกดการหลวม นม ทำาใหเกดกระบวนการ phagocytosis ไดด

6. ทำาใหเกดการทำาความสะอาดแผล กำาจดสงขบหลง ควบคมการตดเชอได

7. แรงกระทบของนำาทมตอเนอเยอจะกระตนใหเกด granulation tissue ทำาใหแผลหายเรวขน

Page 17: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

8. ทำาใหการ sedation ผปวยจะรสกงวง ผอนคลาย ทำาใหอาการปวดลดลง

อณหภมของนำาทใช

จะขนอยโรคและสภาพของผปวย ชวงอณหภมทเหมาะสมคอ 33-36 องศาเซลเซยส

ขอบงใชในการรกษา

1. กลมแผลทมเนอตาย2. แผลทมสงขบหลงจำานวนปานกลางถงมาก3. แผลทตองการกำาจดเนอตาย และ เนอเยอนนสามารถทนตอ

แรงป นของนำาได4. แผลทมการขาดเลอด (Ischemic wound)

ขอหามใชในการรกษา

1. แผลแดงดทม granulation tissue เพราะแรงของนำาทมากระแทกจะทำาใหเซลลแผลปกตหลดออกไป

2. แผลทมการเจรญเตบโตของเยอบผว (epithelialization)3. แผลทไดรบการผาตดทำา graft, flap4. แผลหลอดเลอดดำา(venous ulcers) เพราะแผลหลอดเลอด

ดำา การสงเลอดดำากลบไปสหวใจมความผดปกต เมอทำา Whirlpool จะทำาใหเลอดแดงมาเลยง ทำาใหเกดการบวมมากขน

Page 18: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

5. กลมแผลเบาหวาน ทไมมเนอตาย เพราะนำาทป นจะไปกระแทก callus ทอยรอบๆแผลทำาใหแผลเกดการฉกขาด กวางขน การหายของแผลชาลง

6. ผปวยทมขาบวม7. ผปวยทซม ทมการตอบสนองไมด หรอผปวยทมอาการหนก8. ผปวยทไดรบการบาดเจบเสนประสาททไขสนหลง เนองจากผ

ปวยกลมนเสนประสาทในการรบความรสกจะสญเสยไป9. ผปวยทมไข10. ผปวยทมปญหาเกยวกบโรค หวใจ ปอด เสนเลอด

อกเสบ และไตวาย11. ผปวยทกลน อจจาระ ปสสาวะไมได เพราะในบางรายอาจ

ตองแชไปทงตว

ขนตอนการรกษา

1. เปดนำาใสถง ปรบอณหภมทเหมาะสม2. นำาสวนของแผลผปวยทตองการรกษา แชในถง3. เปดเครองปนนำา ปรบความแรงตามความเหมาะสม ใชเวลาป น

โดยประมาณ 15-20 นาท4. ทำาความสะอาดแผล ดวยนำาเกลอ( 0.9%NSS) และปดแผล

ใหเรยบรอย5. ทำาความสะอาดถง Whirlpool

Page 19: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

หมายเหต: จากการวจย

นำาทใชในการรกษาสามารถใชนำากอกทสะอาดได การใสยาฆาเชอลงไปดวยทำาใหอตราการหายของแผลชาลง

4 เทา เมอเทยบกบนำากอกเปลาทสะอาด เพราะจะทำาใหเนอเยอบรเวณนนถกทำาลาย

สรปผล

จากการศกษากลไกการทำางานของ Whirlpool ในการรกษาแผล สามารถชวยกำาจดเนอตาย แบคทเรย และสงขบหลง ชวยเพมการไหลเวยนของเลอดไปเลยงไดด และลดอาการเจบปวดจากการทำา

Page 20: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

แผล ในกรณทเปนแผลเปดขนาดใหญสามรถชวยลดคาใชจาย ลดภาวะแทรกซอนจากการดมยาสลบ ในการทำาผาตด debridement รวมถงระยะเวลาในการอยรกษาในโรงพยาบาล แตมขอเสยคอ มขอจำากดในการรกษาในผปวยบางกลมโรค

ดงนนการใช Whirlpool ถอเปนอกทางเลอกหนงของการกำาจดเนอตายในการเตรยมพนของแผลเพอสงเสรมกระบวนการหายของแผลตามปกต แตทงนตองอาศยการรกษาอนผสมผสานไปดวย เพอใหการรกษามประสทธภาพเพมมากขน

กรณศกษา Case Open fracture both bone Rt leg S/P ORIF c P/S Repair Vascular

Page 21: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

รบ refer จาก รพ.อน วนท12 ต.ค.53 ใหประวต 29 ก.ย.53 โดนรถยกของชนทหวเขาขวา ม Fx Rt tibia มเสนเลอด pupliteal ขาด ทำา ORIF c P/S repair pupliteal artery+vein และทำา Faciotomy ไว มปญหา มไข ขนๆลงๆ ม necrosis ของ กลามเนอบางสวน ตองทำา debridement เปนระยะ

การรกษา

Debridement x 3 ครง HBO OD x 10 ครง WP OD ตงแต 13 ต.ค.53- 7 พ.ย.53 Tiemam 500 mg v q 6 hr

ปจจบนแผลแดงดม granulation tissue เพมมากขน slough ลดลงจง off WP ,ATB เปลยนเปนรบประทาน สงทำา Laser จ,พ.ศ และ Dressing ท ward ในวนทเหลอ

แผนการรกษา – plan ทำา STSG+ Flap

Page 22: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

วนท 15 ต.ค.53

วนท 21 ต.ค.53

Page 23: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

วนท 29 ต.ค.53

Page 24: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

วนท 6 พ.ย.53

Page 25: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

บรรณานกรม

Page 26: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

จกรกรช กลาผจญ. (2549). เวชศาสตรฟ นฟ สำาหรบเวชปฏบตทวไป. เชยงใหม: สทนการพมพ.

ยวด เกตสมพนธ, จฬาพร ประสงสต, นภาพร อภรดวจเศรษฐ และอญชนา ทวมเพมผล. (2552). การดแลแผลกดทบ ศาสตร และศลปะทางการพยาบาล. กรงเทพฯ. บรษทไทยเอฟเฟคทสตดโอ.

สมาคมเวชศาสตรฟ นฟแหงประเทศไทย. (2539). ตำาราเวชศาสตรฟ นฟ เลม 1. กรงเทพฯ

ผศ.นพ.วศาล ตนชารตนกล, นพ.ภารส วงศแพทย.(2543). คมอเวชศาสตรฟ นฟ. กรงเทพฯ:โฮลสตก พบลชชง.

รตนา อยเปลา.(2550). การพยาบาลผปวยทมบาดแผลเรอรง. 19 ตลาคม 2553. http://www.ccne.or.th

Ayello, Cuddigan, Elizabeth A, Janet, Kerstein & Morris D. (2002). Skip the knife: Debriding wounds without surgery. October 28, 2010. http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3689/is_200209/ai_n9118012/

Carrie Sussman, PT.(2539). PHYSICAL THERAPY MODALITIES AND WOUND HEALING WHIRLPOOL, October 20, 2010. http://www.woundcare.org/newsvol1n2/ .htm

Pesic Milos. (2006). Whirlpool Use and Whirlpool Temperatures for Physical Therapy. November 11, 2010. http://ezinearticles.com/?Whirlpool-Use-and-Whirlpool-Temperatures-for-Physical-Therapy&id=344817

Page 27: การหายของแผลโดยใช้ Whirlpool · Web viewการหายของแผลโดยใช Whirlpool Wound healing with Whirlpool เร อโทหญ

Swezey Laurie. (2009). Adjunctive Wound Modalities - Whirlpool Therapy. November 11, 2010. http://ezinearticles.com/?Adjunctive-Wound-Modalities---Whirlpool-Therapy&id=2971063