ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ...

È³í³·áõÛÝ ÉáõÍáõÙÝ»ñ…

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ

Զեկուցող` Գևորգ Թորոսյան

2


ԱՀԿ ԿԱՐԵՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

3

ԱՀԿ անդամ պետությունները պարտավոր են հետևել ԱՀԿ Համաձայնագրերի դրույթները

ԱՀԿ անդամ պետությունների ներքին օրենսդրությունը պետք է համապատասխանի ԱՀԿ շրջանակում հաստատված կանոններին

Գյուղատնտեսական արտադրանքի համաշխարհային առևտրի 95 %-ից ավելին կատարվում է ԱՀԿ անդամ պետությունների միջև


ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ ՄԻՆՉ 1995 Թ.

4

•Գյուղատնտեսությունը -“ռազմավարական” նշանակություն ունեցող տնտեսության ճյուղ

•Քաղաքային և գյուղական բնակչության եկամուտների համահարթեցման անհրաժեշտություն

•Բավական ազդեցիկ և համախմվբած գյուղատնտեսական “լոբբին”

•Գյուղատնտեսությունը ոչ միայն տնտեսության ճյուղ է այլ նաև ապրելակերպ

Գյուղատնտեսական արտադրանքի

առևտրի ազատականացման աստիճանը զիջում էր արդյունաբերական

արտադրանքի առևտրին



5

Պրոտեկցիոնիզմ գյուղատնտեսական

արտադրքանքի համար

Ազատականացում արդյունաբերական

արտադրանքի համար



6

Պրոտեկցիոնիզմ գյուղատնտեսական

արտադրքանքի համար

Ազատականացում արդյունաբերական

արտադրանքի համար


ՈՒՐՈՒԳՎԱՅԻ ՓՈՒԼ – 1995 Թ.

7

ԱՀԿ Բանակցությունների Ուրուգվայի փուլի արդյունքում

հաստավեց Գյուղատնտեսության մասին համաձայնագիրը (այսուհետ`

ԳՄՀ)

Գյուղատնտեսական արտադրանքի առևտրի

ազատականացման գործում մինչ այժմ գրանցված

ամենամեծ առաջխաղացում


ԳՄՀ ԾԱԾԿՈՒՅԹ

8

ԳՄՀ ծածկույթից դուրս են

Ձկնորսությունը և ձկնարդյունաբերությունը

Անտառտնտեսության արտադրանք

Սահմանափակ թվով Գյուղատնտեսական

ապրանքները

բնական կաուչուկ

Կոշտ մանրաթելեր


ԳՄՀ ԵՎ GATT/ՄԱԳՀ

9

Եթե ԳՄՀ որևէ դրույթ հակասում է GATT/ՄԱԳՀ դրույթներին, ապա գործում է ԳՄՀ-ն: Այս սկզբունքը գործում է միայն ԳՄՀ պարագայում:

ԱՀԿ շրջանակում ստորագրած այլ համաձայնագրերի դեպքում GATT/ՄԱԳՀ ունի ավելի բարձր իրավաբանական ուժ:


ՆՈՐ ՄՈՏԵՑՈՒՄՆԵՐ 1995 Թ.-ԻՑ ՀԵՏՈ

10

Քվոտաների արգելում

Սակագնային քվոտաների կիրառում

Ներքին սուբսիդավորման ծավալների կրճատում

Արտահանման սուբսիդիաների կիրառում բացառիկ դեպքերում


ՔՎՈՏԱՆԵՐԻ ՎԵՐԱՑՈՒՄ

11

• àñ¨¿ å³ÛÙ³Ý³íáñíáÕ կողմ …. որևէ ³ñï³¹ñ³ÝùÇ Ý»ñÙáõÍÙ³Ý համար …. ïáõñù»ñÇó, Ñ³ñÏ»ñÇó Ï³Ù ³ÛÉ í×³ñÝ»ñÇó µ³óÇ ³ÛÉ ³ñ·»ÉùÝ»ñ Ï³Ù ë³ÑÙ³Ý³÷³ÏáõÙÝ»ñ ãÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙ Ï³Ù å³Ñå³ÝáõÙ, ³ÝÏ³Ë ³ÛÝ µ³ÝÇóª ¹ñ³Ýù Ï³ï³ñíáõÙ »Ý ùíáï³Ý»ñáí, Ý»ñÙáõÍÙ³Ý Ï³Ù ³ñï³Ñ³ÝÙ³Ý ÉÇó»Ý½Ç³Ý»ñáí, Ã» ³ÛÉ ÙÇçáóÝ»ñáí:

GATT/ՄԱԳՀ Հոդված XI արդեն իսկ արգելում էր քվոտաների կիրառումը

• Վերը նշված դրույթները չեն տարածվում գյուղատնտեսական և ձկնարձյունաբերության արտադրանքի վրա մի շարք պայմանների առկայության պարագայում

GATT/ՄԱԳՀ Հոդված XI-ի կետ 2-ի գ) ենթակետը սահմանում է

բացառություններ



12

•Ներմուծման քանակական սահմանափակումներ (քվոտա)

•Անուղղակի քվոտաներ

ԳՄՀ Հոդված 4, կետ 2-ի և այդ կետում

կատարված հղումի համաձայն ԱՀԿ անդամ երկրների իրավունք չունեն

կիրառել



13

Անուղղակի քվոտաներ

Ներմուծման հանդեպ

փոփոխական գանձումներ

Ներմուծման նվազագույն

գների սահմանում

Ներմուծման հայեցողական լիցենզավորում

Պետական առևտրային

ընկերությունների միջոցով

իրականացվող ոչ մաքսային

միջոցառումներ

Արտահանման կամավոր

սահմանափակում


ՏԱՐԻՖԻԿԱՑԻԱ / ՄԱՔՍԱՏՈՒՐՔԱՑՈՒՄ

14

•Եթե մինչ ԳՄՀ ուժի մեջ մտնելը ներքին գները 80 % -ով ավելի բարձր էին համաշխարհային գների համեմատ, ապա մաքսատուրքի նոր դրույքաչափը կարող էր սահմանվել 80 %

Տարիֆիկացիա` քվոտաները

փոխարինվեցին մաքսատուրքերով


ՏԱՐԻՖԻԿԱՑԻԱ

15

Համաշխ-արհային

գին

Նոր մաքսա-տուրք

Գինը ներքին շուկայում

տարիֆիկացի-այից առաջ


ՍԱԿԱԳՆԱՅԻՆ ՔՎՈՏԱ / ՄԱՔՍԵՐԻ ՔՎՈՏԱ

16

•Ցածր մաքսատուրք = Սակագնային քվոտա գանձվում է ներմուծվող արտադրանքի սահմանափակ ծավալի համար մինչ ԳՄՀ ուժի մեջ մտնելու ներմուծման ծավալները ապահովելու նպատակով

•Բարձր մաքսատուրք `գանձվում է տվյալ ապրանքի մնացյալ այլ ներմուծումից

Նույն ապրանքից գանձվում է 2

տարբեր դրույքաչափով մաքսատուրք


ՍԱԿԱԳՆԱՅԻՆ ՔՎՈՏԱ

17

•ԱՀԿ անդամ 38 երկիր իր պարտավորությունների ժամանակացանկում սահմանել է 1.379 սակագնային քվոտա

Armenia-SSC-Click "Arm-oth-

#2“

•Հայաստանը սակագնային քվոտաների մեխանիզմը կիրառելու իրավունք չի ձեռք բերել

È³í³·áõÛÝ ÉáõÍáõÙÝ»ñ… 18

Հարակից թեմայի քննարկում

• Երկրների պարտավորությունների ժամանակացանկեր / ցանկեր

Armenia-SSC-Click "Arm-oth-#2“


ՏԱՐԻՖԻԿԱՑԻԱՅԻ ՆՊԱՏԱԿԸ

19

Տարիֆիկացիայի և համապատասխանաբար սակագնային քվոտաների կիրառումը սկզբնականում նպատակ չեր հետապնդում ընդարձակել շուկայի մատչելիության աստիճանը ներմուծողների համար

Տարիֆիկացիայի հիմնական նպատակն էր քվոտաների փոխարինումը մաքսատուրքերով / սակագնային քվոտաներով:


ՇՈՒԿԱՅԻ ՄԱՏՉԵԼԻՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ

20

•Այն ապրանքների համար, որոնք մինչ ԳՄՀ-ի ուժի մեջ մտնելը չէին ներմուծվում ԱՀԿ անդամ երկրներ բարձր մաքսատուրքերի հետևանքով, այդ երկրները մինչ 2000 պարտավոր էեն սահմանել մաքսատուրքեր, որոնք հնարավորություն կտան տվյալ ապրանքի ներմուծման ծավալները հասնեն ներքին սպառման 5 %-ին

Շուկայի մինիմալ մատչելի-ություն


ՇՈՒԿԱՅԻ ՄԱՏՉԵԼԻՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴԱՐՁԱԿՈՒՄ

21

•Պարտավոր էին մինչ 2000 թ. կրճատել մաքսատուրքերի դրույքաչափերը միջինը 36 % (առանձին ապրանքատեսակների գծով կրճատումը պետք է կազմեր մինիմում 15 %)

Զարգացած երկրներ

•Պարտավոր էին մինչ 2004 թ. կրճատել մաքսատուրքերի դրույքաչափերը միջինը 24 % (առանձին ապրանքատեսակների գծով կրճատումը պետք է կազմեր մինիմում 10 %)

Զարգացող երկրներ

•Պարտավորություն չէեն ստանձնել

Առավել թերզարգարգացած

երկրներ



• Երկրների բաշխումը ըստ զարգացման աստիճանի ԱՀԿ շրջանակում o Զարգացած երկրներ o Զարգացող երկրներ oԱռավել թերզարգարգացած երկրներ / առավել թույլ զարգացած երկրներ


ՏԱՐԻՖԻԿԱՑԻԱՅԻ ՁԱԽՈՂՈՒՄ

23

•Մաքսատուրքային քվոտաների դրույքաչափը հաշվարկելիս ներքին գինը սահմանում էին չհիմնավորված բարձր, իսկ համաշխարհային գինը չհիմնավորված ցածր

Կեղտոտ տարիֆիկացիա

•Ներմուծման մաքսատուրքի բարձր դրույքաչափի սահմանում ներքին արտադրողների համար “զգայուն” որոշ ապրանքատեսակների համար և, միաժամանակ, մաքսատուրքերի ցածր դրույքաչափի սահմանում ներքին շուկայում չարտադրվող ապրանքնատեսակների համար

Տարիֆային “գագաթներ”

•Ներմուծման մաքսատուրքի ցածր դրույքաչափի սահմանում հումքի համար և, միաժամանակ, ներմուծման մաքսատուրքի բարձր դրույքաչափի ահմանում վերամշակված արտադրանքի համար

Տարիֆների էսկալացիա


ՆԵՐՔԻՆ ՇՈՒԿԱՅԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

24

•Ներմուծման ծավալների կտրուկ աճի դեպքում

•Ներմուծվող ապրանքի համաշխարհային գների կտրուկ անկման դեպքում

ԱՀԿ անդամ երկրները իրավունք ունեն

ժամանակավորապես սահմանել իրենց

ստանձնած պարտավորություններից

ավելի բարձր դրույքաչափով մաքսատուրք


ՆԵՐՔԻՆ ՇՈՒԿԱՅԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

25

•Եթե նման իրավունք ամրագրված է ԱՀԿ անդամ երկրի պարտավորությունների ժամանակացանկում:

Հատուկ պաշտպանական միջոցառումներ

•Պաշտպանական միջոցառումների մասին (Safeguard Measures) ԱՀԿ Համաձայնագրի շրջանակներում

Պաշտպանական միջոցառումներ


ՀԱՏՈՒԿ ՊԱՇՏՊԱՆԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

26

•Հատուկ պաշտպանական միջոցառումներ (այսուհետ` ՀՊՄ կամ SSG) սահմանված են միայն գյուղատնտեսական արտադրանքի համար

Armenia-SSC-Click "Arm-AG-#1”

•ԱՀԿ անդամ 38 պետություն ստացել է նման իրավունք: Հայաստանը ՀՊՄ կիրառելու իրավունք չի ստացել:



• Պաշտպանական միջոցառումների մասին ԱՀԿ Համաձայնագիր oՆերքին շուկայի պաշտպանության մասին ՀՀ օրենք

o “Անվտանգության փական”


ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՐԿՈՒՄ

28

•ԱՀԿ շրջանակում չեն կարգավորվում ներքին հարկերի դրույքաչափերը

•Սակայն, ԱՀԿ անդամ երկրները պարտավոր են հետևել GATT/ՄԱԳՀ Հոդված III-ի պահանջները

•Ազգային մոտեցման սկզբունք – ԱՀԿ 2 հիմնարար սկզբունքներից մեկը

ԱՀԿ համաձայնագրերը

ոչ միայն կարգավորում են մաքսատուրքերի դրույքաչափերը,

այլ նաև անդրադառնում են ներքին հարկման

խնդիրներին



29

• àñ¨¿ å³ÛÙ³Ý³íáñíáÕ ÏáÕÙÇ ï³ñ³ÍùáõÙ ³ñï³¹ñí³Í ³ñï³¹ñ³ÝùÝ»ñÁ« áñáÝù Ý»ñÙáõÍíáõÙ »Ý áñ¨¿ ³ÛÉ å³ÛÙ³Ý³íáñíáÕ ÏáÕÙÇ ï³ñ³Íù« »ÝÃ³Ï³ ã»Ýª áõÕÕ³ÏÇáñ»Ý Ã» ³ÝáõÕÕ³ÏÇáñ»Ý áñ¨¿ ï»ë³ÏÇ Ý»ñùÇÝ Ñ³ñÏ»ñÇ Ï³Ù Ý»ñùÇÝ ³ÛÉ í×³ñÝ»ñÇ« áñáÝù ·»ñ³½³ÝóáõÙ »Ý Ýñ³Ýó, áñáÝù áõÕÕ³ÏÇáñ»Ý Ï³Ù ³ÝáõÕÕ³ÏÇáñ»Ý ÏÇñ³éíáõÙ »Ý ï»Õ³Ï³Ý ÝÙ³Ý ³ñï³¹ñ³ÝùÝ»ñÇ ÝÏ³ïÙ³մբ:

GATT/ՄԱԳՀ Հոդված III,

կետ 2



• ԱՀԿ հիմնարար 2 սկզբունքները oԱզգային մոտեցման սկզբունք

oԱզգերի առավել բարենպաստության սկզբունք



• ԱՀԿ հիմնարար 2 սկզբունքների բացառություններ o Հատուկ և տարբերակված մոտեցում

oԱզատ առևտրի համաձայնագիր



32

Հայաստանում տեղական արտադրողի` ագարակատերերի, կողմից իրացվող գյուղատնտեսական արտադրանքը ազատված է Ավելացված արժեքի հարկից (այսուհետ` ԱԱՀ)

ԱՀԿ Ազգային մոտեցման սկզբունքը չի պահպանվում



33

Հայաստանի կառավարությունը ստացել է համապատասխան զիջում ԱՀԿ այլ անդամ պետություններից ԱԱՀ-ի գծով նշված արտոնությունը կիրառելու իրավունքի վերաբերյալ

Սակայն, 2009 թ.-ի հունվարի 1-ից սկսած Հայաստանը պարտավոր է գյուղացիական տնտեսություններից գանձել ԱԱՀ:

•Տես ԱՀԿ անդամակցության Հայաստանի աշխատանքային խմբի զեկուցի կետ 64. Report of Working Party-



• ԱՀԿ անդամակցության Հայաստանի աշխատանքային խմբի զեկույց

Report of Working Party-Page 33


ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՈՒՄԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

35

Հայաստանի կառավարությունը պլանավորել է սուբսիդավորման (լրավճար տրամադրելու) միջոցով փոխհատուցել ԱԱՀ-ի գծով արտոնության վերացմամբ պայմանավորված տեղական գյուղացիական տնտեսությունների հնարավոր կորուստները



36

• Գյուղատնտեսական սուբսիդավորման ուղղությունների և մեխանիզմների հայեցակարգը

2005 թ. հոկտեմբերի 27-ի

ՀՀ Կառավարության որոշում

• Գյուղատնտեսական գործունեություն իրականացնող տնտեսվարող սուբյեկտների սուբսիդավորման (ժամանակավոր ) կարգ

2007 թ. փետրվարի 22-ի


• Գյուղատնտեսության ոլորտին տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման փորձնական նախագիծ

2008 թ. հունիսի 12-ին




37

•Գյուղատնտեսության նախարարության և Հայփոստ ՓԲԸ-ի միջև արդեն իսկ կնքվել է պայմանագիր նշված ծրագրով նախատեսված գումարները բաշխելու վերաբերյալ

2008 թ. փետրվարի 7-ին ՀՀ Կառավարությունը

հաստատել է գյուղատնտեսական

հողօգտագործողներին պետական

աջակցության կարգը



38

• Պետական աջակցության օբյեկտ չեն համարվում տնամերձ հողատարածքները և 7 հեկտարից ավելի մշակովի հողատարածքները

• 1 հեկտար մշակովի հողատարածքի հաշվով տարեկան սուբսիդավորման գումարը կազմում է 35.000 դրամ, բացառությամբ` •պտղատու ծառերի և խաղողի բերքատվության մեջ մտնելուց հետո` 17.500 դրամ / տարեկան

•բազմամյա կերային մշակաբույսերի նախորդ տարիների ցանքերի համար` 17.500 դրամ / տարեկան

Գյուղատնտեսական հողօգտագործողներին

պետական աջակցության կարգը


ԱՀԿ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐԵՐԸ ԵՎ ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՈՒՄԸ

39

•ԱՀԿ Գյուղատնտեսության մասին համաձայնագրի շրջանակներում

•ԱՀԿ Սուբսիդավորման և փոխհատումցան միջոցների մասին համաձայնագրի շրջանակում

Գյուտատնտեսական արտադրանքի

սուբսիդավորման հարցերը

կարգավորվումը ԱՀԿ

համաձայնագրերի շրջանակում



• Սուբսիդավորման և փոխհատումցան միջոցների մասին համաձայնագիր (այսուհետ` ՍՓՄՄՀ) o Հակագնագցման (Հակադեմփինգային) և

փոխհատուցման միջոցների մասին ՀՀ օրենք

o Հակադեմփինգ vs. փոխհատուցման միջոցներ


ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՅԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄ

41

• Սուբսիդիա / լրավճար գոյություն ունի, »Ã» ³éÏ³ ¿ ³ñï³Ñ³ÝáÕ »ñÏñÇ Ï³é³í³ñáõÃÛ³Ý ïñ³Ù³¹ñ³Í ýÇÝ³Ýë³Ï³Ý ûÅ³Ý¹³ÏáõÃÛáõÝ Ï³Ù áñ»õ¿ Ó»õáí ³ñï³Ñ³Ûïí³Í »Ï³Ùï³ÛÇÝ Ï³Ù ·Ý³ÛÇÝ ûÅ³Ý¹³ÏáõÃÛáõÝ (áñÝ áõÕÕ³ÏÇáñ»Ý Ï³Ù ³ÝáõÕÕ³ÏÇáñ»Ý Ï³ñáÕ ¿ Ù»Í³óÝ»É ïíÛ³É »ñÏñÇ ï³ñ³ÍùÇó ³åñ³ÝùÇ ³ñï³Ñ³ÝÙ³Ý Í³í³ÉÝ»ñÁ Ï³Ù Ýí³½»óÝ»É ïíÛ³É »ñÏñÇ ï³ñ³Íù ³åñ³ÝùÇ Ý»ñÙáõÍÙ³Ý Í³í³ÉÝ»ñÁ), »õ ¹ñ³Ýó ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ û·áõï ¿ ïñíáõÙ ûÅ³Ý¹³ÏáõÃÛáõÝ ëï³óáÕÇÝ:

Հակագնագցման (Հակադեմփինգային) և փոխհատուցման

միջոցների մասին ՀՀ օրենքի Հոդված 18.1


ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

42

• ¹ñ³Ù³ßÝáñÑÝ»ñ • արտոնյալ տոկոսադրույքով í³ñÏ»ր կամ վարկային երաշխիքներ

• պ»ï³Ï³Ý »Ï³ÙáõïÝ»ñÇ ë³ÑÙ³Ý³փ³Ï Ñ³í³ù³·ñáõÙ` օրինակ, Ñ³ñÏ³ÛÇÝ ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ տրամադրում

• ապñ³ÝùÝ»ñÇ ³ÝÑ³ïáõÛó í³ճ³éù Ï³Ù Í³é³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñ անհատույց Ù³ïáõóáõÙ, áñáÝù ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ »ÝÃ³Ï³éáõóí³Íù³ÛÇÝ µÝáõÛÃÇ ã»Ý

• գնման գների նկատմամբ հավելավճարներ` օրինակ, պետությունը սահմանում է արտադրանքի գնման երաշխավորված գներ անկախ շուկայական գնի չափից

Կառավարության կամ նրա

հանձնարարությամբ որևէ այլ կառույցի

միջոցով իրականացվող եկամտային կամ

գնային օժանդակություն


ԳՄՀ ԵՎ ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՈՒՄԸ

43

ԳՄՀ համաձայնագրի նպատակն է գյուղատնտեսական արտադրանքի սուբսիդավորման ծավալների քայլ առ քայլ կրճատումը ԱՀԿ բոլոր անդամ պետությունների կողմից

ԳՄՀ ևՍուբսիդավորման և փոխհատումցան միջոցների մասին համաձայնագրի միջև հակասությունների պարագայում ԳՄՀ համաձայնագիրը ունի ավելի բարձր իրավաբանական ուժ


ԿԱՆԱՉ ԶԱՄԲՅՈՒՂ

ԱՀԿ համաձայնագրերը չեն սահմանում

աջակցության այս եղանակի կրճատման

վերաբերյալ պարտավորություններ

Կանաչ զամբյուղ աջակցության միջոցները

համարվում են տնտեսապես

“նեյտրալ”

Աջակցության այս միջոցները չէեն կարող վիճարկվել ԱՀԿ վեճերի

կարգավորման մարմնում մինչ 2004 թ.

Խաղաղության դրույթ / peace clause

44



• Վեճերի լուծումը ԱՀԿ շրջանակներում o Միջազգային իրավունքի բնագավառում

ամենաարդյունավետ ընթացակարգ o Քննախումբ o Բողոքարկման մարմին



•Հետազոտական աշխատանքների ֆինանսավորում

•Վնասատուների և հիվանդությունների վերահսկման օժանդակությւոն

•Առողջապահական, անվտանգության և ստանդարտացման նպատակով իրականացվող հսկողական ծրագրերի ֆինանսավորում

•Բնապահպանական ծրագրերի ֆինանսավորում

•Ոսումնավարժական ծրագրերի ֆինանսավորում

ԳՄՀ Հավելված 2-ը սահմանում է

Կանաչ զամբյուղի

աջակցության միջոցների օրինակները

46



•Սոցիալական աջակցության ծրագրեր ագարակատերերին

•Գյուղատնտեսական ենթակառուցվածքների զարգացման աջակցություն

•Պետական պաշարների պահեստավորում

•Ներքին պարենային օգնություն •Բնական աղետների հետևանքների մեղմացման նպակով տրամադրվող օժանդակություն

•Տարածաշրջանային օժանդակություն թերզարգացած շրջաններին

ԳՄՀ Հավելված 2-ը սահմանում է

Կանաչ զամբյուղի

աջակցության միջոցների որոշելու

օրինակները

47



Դրանք որևէ կերպ չպետք է հանգեցնեն գյուղատնտեսական արտադրանքի ծավալների, գնի

կամ տեսականու փոփոխությանը “նորմալ” պայմանների հետ համեմատ

Կանաչ զամբյուղի աջակցության միջոցները չպետք է ազդեցություն ունենան ագարակատերերի

արտադրական որոշումների վրա

48


“ԱՄՆ – ԲԱՄԲԱԿԻ” ԳՈՐԾ

49

• Բամբակ արտադրողների տրամադրված սուբսիդիաները“կանաչ զամբյուղից են”, այդ իսկ պատճառով թույլատրելի

“ԱՄՆ-ի հիմնավորում

•Որոշ սուբսիդիաները չէր կարելի դասակարգել “կանաչ զամբյուղում”

•Նույնիսկ “կանաչ զամբյուղում” գտնվող սուբսիդիաների կիառումը էականորեն ազդում էր բամբակի համաշխարհային գնի վրա

Բրազիլիայի բողոք

• Հիմնականում բավարարեցին Բրազիլիայի բողոքը` ստիպելով ԱՄՆ-ին հրաժարվել բամբակի սուբսիդավորման գոյություն ունեցող մեխանիզմներից

Քննախումբի (2004 թ.)

և Բողոքարկման մարմինի (2005 թ.)

որոշում


ԿԱՊՈՒՅՏ ԶԱՄԲՅՈՒՂ

Սակայն այս միջոցների կրճատման

պարտավորություն-ներ սահմանված

չեն

Կապույտ զամբյուղի

օժանդակության միջոցները`

համարվում են ազատ առևտուրը

“խաթարող”

Այս միջոցները կարող են

վիճարկվել ԱՀԿ վեճերի

կարգավորման մարմնում

50



ԳՄՀ Հոդված 6, կետ 5 սահմանում է աջակցության միջոցներըԿապույտ զամբյուղին դասակարգելու համար անհրաժեշտ

3 պարտադիր պայմանները

Ագարակատերերին վճարումները կատարվում են

ուղղակի պետական բյուջեից

Վճարումները պայմանավորված են

արտադրության ծավալների պարտադիր

սահմանափակման պարտավորությամբ

Վճարումները կատարվում են

հաստատագրված ծավալի արտադրանքի

համար

51



Վճարումները կատարվում են հաստատագրված ծավալի արտադրանքի համար

Վճարները հիմնված են հաստատագրված հողատարածքի և

բերքատվության վրա

Վճարները կատարվում են

արտադրության 85 կամ դրանից պակաս տոկոսի նկատմամբ

Անասնապահական վճարումները կատարվում են

հաստատագրված անասնագլխաքանակի

նկատմամբ

52


ԴԵՂԻՆ ԶԱՄԲՅՈՒՂ

Բոլոր սուբսի-դիաները

դեղին զամբյուղ

կապույտ զամբյուղ

կանաչ զամբյուղ

53


ԴԵՂԻՆ ԶԱՄԲՅՈՒՂ

Երկրները ստանձնել են պարտավորություններ Դեղին զամբյուղի օժանդակության միջոցները / սուբսիդիաները կրճատելու ուղղությամբ

Կրճատման պարտավորությունները արտահայտվում են Աջակցության համախառն չափով

54


ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԽԱՌՆ ՉԱՓ / ԱՀՉ

Տվյալ գյուղատնտեսական արտադրքանքի արտադրողներին

տրամադրված արտադրանքի հետ կապված վճարներ

Տվյալ գյուղատնտեսական արտադրքանքի արտադրողներին

տրամադրված արտադրանքի հետ չկապված վճարներ

Աջակցության համախառն

չափ (1 ապրանքի

գծով)

55


ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՄՉ

Ընդհանուր ԱՀՉ

ԱՀՉ ապրանք

1

ԱՀՉ ապրանք 2

ԱՀՉ ապրանք 3

ԱՀՉ ապրանք

N

56


ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՀՉ

•Զարգացած երկրները մինչև 2000 թ. պարտավոր էին կրճատել ընդհանուր ԱՀՉ-ի 20 %

•Զարգացող երկրները մինչև 2004 թ. պարտավոր էին կրճատել ընդհանուր ԱՀՉ-ի 13 %

•Առավել թերզարգացած երկրների համար պարտավորություններ սահմանված չէին

Դեղին զամբյուղի աջակցության միջոցների /

սուբսիդիաների կրճատման

պարտավորու-թյունները

57


ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿ / de minimis

Գյուղատնտես. արտադրանքի ընդհանուր արժեքի 5 % չգերազանցող

արտադրանքի հետ չկապված աջակցություն

Գյուղատնտեսության արտադրանքի ընդհանուր արժեքի 5 % չգերազանցող

արտադրանքի հետ կապված աջակցություն

ԱՀԿ անդամ երկրները

աջակցության “նվազագույն մակարդակի” չափով ազատված են ընդհանուր ԱՀՉ կրճատման պարտավորությու

ններից

58


ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿ / de minimis

Առանձին ապրանքի հետ կապված և ապրանքի հետ չկապված աջակցության նվազագույն մակարդակը Հայաստանում կազմում է 10 %

Տվյալ արտոնությունը վերանում է

2009 թ.-ի հունվարի 1-ից

59


ԱՐՏԱՀԱՆՄԱՆ ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐ

•Բոլոր տեսակի արտահանման սուբսիդիաները արգելված են բացառությամբ ԳՄՀ նախատեսված դեպքերից

ՍՓՄՄՀ Հոդված 3

•Բոլոր տեսակի արտահանման սուբսիդիաները արգելված են բացառությամբ առաջնային գյուղատնտեսական արտադրանքին տրամադրվող սուբսիդիաների, որոնք չեն հանգեցնում տվյալ երկրի համաշխարհային շուկայում գրաված “արդարացի բաժնի” փոփոխությանը

GATT/ՄԱԳՀ Հոդված XVI

•Արտահանման սուբսիդիաների կիրառումը արգելված է, բացառությամբ այն դեպքերի եթե նման արտոնություն ամրագրված է ԱՀԿ անդամ երկրի պարտավորությունների ժամանակացանկում

ԳՄՀ

60


ԱՐՏԱՀԱՆՄԱՆ ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐ

ԱՀԿ անդամ 25 երկրների պարտավորությունների ժամանակացանկում ամրագրված են 428 արտահանման սուբսիադիաներ

Հայաստանը արտահանման սուբսիդիաներ կիրառելու իրավունք չի ստացել

Զարգացող և զարգացած երկրները ստանձնել էին պարտավորություններ կրճատել արտահանման սուբսիդիաների ծավալները 36 % և 24 % Ուրուգվայի փուլի ավարտից հետո 6-10 տարվա ընթացքում

61


ԴՈՀԱՅԻ ՓՈՒԼ

62

2001 թ.-ից սկիզբ է առել ԱՀԿ շրջանակում բանակցությունների Դոհայի “զարգացման” փուլը

Անհաջողություններ Քանքունում (2003 թ.), Հոնգ Կոնգ (2005 թ.), Ժնևում (2008 թ.-ի հուլիս)

Գյուղատնտեսական արտադրանքի շուրջ ընթացող բանակցությունները հանդիսանում են Դոհայի փուլի հիմնական կռվախնձորը


ԴՈՀԱՅԻ ՓՈՒԼ

63

•Հակված չէ կրճատել ներքին աջակցության (սուբսիդավորման) թույլատրելի ծավալները ԱՄՆ

•Հակված չէ կրճատել ներմուծման մաքսատուրքերի թույլատրելի դրույքաչափերը Եվրոմիություն

•Հակված չեն սահմանափակել Հատուկ պաշտպանական միջոցառումների կիրառման դեպքերը

Չինաստան, Հնդկաստան, Բրազիլիա

•Հակված են սատարել զարգացած երկրների պրոտեկցիոնիստական քաղաքականությունը գյուղատնտեսության բնագավառում

Մի շարք առավել քիչ զարգացած

երկրներ


Շնորհակալություն

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ...

Documents