001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ6 Εισαγωγή

8 Αρχές ρεφλεξολογίαςΙστορία της ρεφλεξολογίας 10 bull Πώς λειτουργεί η ρεφλεξολογία14 bull Ρεφλεξολογικοί χάρτες άκρου ποδιού 16 bull Ρεφλεξολογικοίχάρτες άκρου χεριού 20

24 Οφέλη της ρεφλεξολογίαςΣε τι χρησιμεύει η ρεφλεξολογία 26 bull Ρεφλεξολογία για όλους28 bull Ρεφλεξολογική έρευνα 31 bull Η ρεφλεξολογία στην ιατρικήπράξη 32 bull Ιστορίες επιτυχίας 34 bull Επίσκεψη σε ρεφλεξολόγο 36

38 Φροντίδα χεριών και ποδιώνΑνατομία άκρου ποδιού και άκρου χεριού 40 bull Πόδια και χέριαΌλα όσα πρέπει να γνωρίζετε 42 bull Μονοπάτια υγείας 46 bullΕργαλεία αυτοβοήθειας 50 bull Ασκήσεις χαλάρωσης 52

56 Μια συνεδρία ρεφλεξολογίαςΠροετοιμασία για μια συνεδρία ρεφλεξολογίας 58 bull Τεχνικές 62bull laquoΔωράκιαraquo για το άκρο πόδι 68 bull Η πλήρης ρεφλεξολογικήάσκηση στο άκρο πόδι 74 bull laquoΔωράκιαraquo για το άκρο χέρι 98 bull Ηπλήρης ρεφλεξολογική άσκηση στο άκρο χέρι 102 bull Άτομα μεειδικότερες απαιτήσεις 118 bull Αυτοβοήθεια για το άκρο πόδι 124bull Αυτοβοήθεια για το άκρο χέρι 126

130 Η ρεφλεξολογία για συγκεκριμέναπροβλήματα υγείαςΧρήση της ρεφλεξολογίας για προβλήματα υγείας 132 bullΔυσκοιλιότητα 134 bull Πονοκέφαλοι 136 bull Πόνος στην πλάτη καιτον αυχένα 138 bull Πόνος 140 bull Ρευματισμοί και αρθρίτιδα 142 bullΆλλα θέματα υγείας 144

154 Πώς θα βρείτε τον ρεφλεξολόγο σας154 Χρήσιμες διευθύνσεις155 Ιστότοποι και περαιτέρω μελέτη156 Ευρετήριο160 Ευχαριστίες

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗΜετά από 27 χρόνια ως επαγγελματίες ρεφλεξολόγοισυγγραφείς και δάσκαλοι είμαστε πλέον σε θέση ndashκαι θα τοκάνουμε μέσω αυτού του βιβλίουndash να σας μιλήσουμε για τηνιστορία και τη θεωρία της ρεφλεξολογίας τα οφέλη και τηνέρευνα που σχετίζονται με αυτήν τις τεχνικές και τους χάρτεςτης καθώς και τις διάφορες προσεγγίσεις που υπάρχουν όσοναφορά τους προβληματισμούς σε θέματα υγείας Ωστόσο σεαυτή την εισαγωγή θα θέλαμε να αναφερθούμε στους λόγουςγια τους οποίους η ρεφλεξολογία έχει τόσο μεγάλη απήχησησε μια σημαντική μερίδα ανθρώπων

Πάντοτε μας προκαλούσε κατάπληξη το γεγονός ότι γιατους περισσότερους το κίνητρο ενασχόλησης με τηρεφλεξολογία είχε προσωπικό χαρακτήρα Πράγματι ηεπιθυμία να βοηθήσει κανείς τους άλλους είναι βαθιάριζωμένη στην ηθική και την πράξη της ρεφλεξολογίαςΡωτήσαμε κάποτε κάποιους ρεφλεξολόγους για ποιον λόγοείχαν επιλέξει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα Η απάντησηαπό επαγγελματίες σε 11 διαφορετικές χώρες ήταν κατά100 ομόφωνη ndash για να βοηθούν τους ανθρώπους

Όπως παρατηρεί η Μπάρμπαρα Ντομπς (Barbara Dobbs)στη ρηξικέλευθη μελέτη της laquoalternative health

approachesraquo (Εναλλακτικές προσεγγίσεις στην υγεία) ηοποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nursing Mirror (τόμος160 τεύχος 9 Φεβρουάριος 27 1985)

laquoΟ σκοπός χρήσης της ρεφλεξολογίας σε αυτούς τουςασθενείς (καρκινοπαθείς) ήταν να αμβλύνουμε τον πόνο τουςΌμως σύντομα αναγνωρίσαμε την ευεργετική επίδραση τηςρεφλεξολογίας στο ηθικό τόσο των ασθενών όσο και τωνοικογενειών τους Κάποιος είχε μπει στον κόπο να κάνει κάτιγια αυτούς Οι ασθενείς αισθάνονταν λιγότερο παραμελημένοικαι οι οικογένειές τους εξέφραζαν ικανοποίηση γιατίέβλεπαν ότι υπήρχε κάτι ανώδυνο που θα μπορούσε ναβοηθήσει τους συγγενείς τους Σε τρεις περιπτώσεις διδάξαμεσε συγγενή ασθενούς να εφαρμόζει τη ρεφλεξολογία και τοαποτέλεσμα ήταν εξίσου σημαντικό για τον συγγενή όσο καιγια τον πάσχονταhellip Τα σχόλια των ασθενών όσον αφορά τηρεφλεξολογία δείχνουν ότι για τους ίδιους η ρεφλεξολογίαήταν ένας τρόπος να αισθάνονται αυτή την υποστήριξη και ναέχουν δίπλα τους κάποιον που να τους βοηθάει στιςτελευταίες ημέρες της ζωής τους Αντίστοιχα το συγγενικόμέλος αισθανόταν ότι συνέβαλλε με κάποιον τρόπο στηνανακούφιση του αγαπημένου προσώπου του ενώ ο ασθενής

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 6

απολάμβανε ένα χειροπιαστό δείγμα στήριξης από κάποιοναγαπημένο τουraquo

Στη ρεφλεξολογία μάς εισήγαγε η μητέρα ενός παιδιού μεμερική τύφλωση λόγω ατυχήματος Η ίδια αφούχρησιμοποίησε τη ρεφλεξολογία για να αντιμετωπίσει τηδική της αρθροπάθεια κατόπιν εφάρμοσε τις τεχνικές της γιανα βοηθήσει το πάσχον μάτι του παιδιού της να λειτουργείλίγο καλύτερα Άλλος φίλος μας είχε μια κόρη για την οποίαοι γιατροί μετά από κάποιο αυτοκινητικό ατύχημα πρότεινανεισαγωγή σε ίδρυμα διότι δεν περίμεναν να αναρρώσειεπαρκώς ώστε να κατορθώσει να ζει ανεξάρτητα Παρrsquo όλααυτά εφαρμόζοντας τις ρεφλεξολογικές τεχνικές της μητέραςτης η κόρη κατόρθωσε να επιστρέψει στην εργασία της ωςεκπαιδευτικού

Σε άλλο παρόμοιο παράδειγμα ένας συνταξιούχοςδάσκαλος ξεκίνησε κοντά μας μαθήματα ρεφλεξολογίαςπροκειμένου να βελτιώσει την κινητικότητα των χεριών τουπου έπασχαν από αρθρίτιδα Ωστόσο ο απώτερος στόχος τουήταν να αποκτήσει την ικανότητα να εφαρμόζει τιςρεφλεξολογικές τεχνικές στη σύζυγό του Όταν τησυναντήσαμε έγινε προφανής η αιτία για την οποία ο σύζυγος

ενδιαφερόταν τόσο ζωηρά να τη βοηθήσει ndash είχε υποστείπαράλυση μετά από εγκεφαλικό και ο σύζυγος εκτός από τονα βελτιώσει την κατάστασή της επιθυμούσε να της δείξει ότιπραγματικά νοιαζόταν για εκείνη

Μπορεί η ρεφλεξολογία να σας βοηθήσει να βοηθήσετετους αγαπημένους σας Καθώς θα διαβάζετε αυτό το βιβλίο καιθα μαθαίνετε να εφαρμόζετε τις διάφορες ρεφλεξολογικέςτεχνικές θα διαπιστώσετε από πρώτο χέρι πώς μπορείτε μετη ρεφλεξολογία να βελτιώσετε την προσωπική σας υγείααλλά και εκείνη των αγαπημένων σας προσώπων Άλλωστετο να διατηρείτε τον εαυτό σας υγιή είναι ωφέλιμο και γιατους άλλους Όπως εκείνος ο συνταξιούχος δάσκαλος ανεφαρμόσετε τις αρχές της ρεφλεξολογίας σε κάποιον άλλο θααπολαμβάνετε την ευεργετική βεβαιότητα ότι έχετε τείνειχείρα βοηθείας σε κάποιον που πραγματικά το είχε ανάγκη

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 7

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 8

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ6 Εισαγωγή

8 Αρχές ρεφλεξολογίαςΙστορία της ρεφλεξολογίας 10 bull Πώς λειτουργεί η ρεφλεξολογία14 bull Ρεφλεξολογικοί χάρτες άκρου ποδιού 16 bull Ρεφλεξολογικοίχάρτες άκρου χεριού 20

24 Οφέλη της ρεφλεξολογίαςΣε τι χρησιμεύει η ρεφλεξολογία 26 bull Ρεφλεξολογία για όλους28 bull Ρεφλεξολογική έρευνα 31 bull Η ρεφλεξολογία στην ιατρικήπράξη 32 bull Ιστορίες επιτυχίας 34 bull Επίσκεψη σε ρεφλεξολόγο 36

38 Φροντίδα χεριών και ποδιώνΑνατομία άκρου ποδιού και άκρου χεριού 40 bull Πόδια και χέριαΌλα όσα πρέπει να γνωρίζετε 42 bull Μονοπάτια υγείας 46 bullΕργαλεία αυτοβοήθειας 50 bull Ασκήσεις χαλάρωσης 52

56 Μια συνεδρία ρεφλεξολογίαςΠροετοιμασία για μια συνεδρία ρεφλεξολογίας 58 bull Τεχνικές 62bull laquoΔωράκιαraquo για το άκρο πόδι 68 bull Η πλήρης ρεφλεξολογικήάσκηση στο άκρο πόδι 74 bull laquoΔωράκιαraquo για το άκρο χέρι 98 bull Ηπλήρης ρεφλεξολογική άσκηση στο άκρο χέρι 102 bull Άτομα μεειδικότερες απαιτήσεις 118 bull Αυτοβοήθεια για το άκρο πόδι 124bull Αυτοβοήθεια για το άκρο χέρι 126

130 Η ρεφλεξολογία για συγκεκριμέναπροβλήματα υγείαςΧρήση της ρεφλεξολογίας για προβλήματα υγείας 132 bullΔυσκοιλιότητα 134 bull Πονοκέφαλοι 136 bull Πόνος στην πλάτη καιτον αυχένα 138 bull Πόνος 140 bull Ρευματισμοί και αρθρίτιδα 142 bullΆλλα θέματα υγείας 144

154 Πώς θα βρείτε τον ρεφλεξολόγο σας154 Χρήσιμες διευθύνσεις155 Ιστότοποι και περαιτέρω μελέτη156 Ευρετήριο160 Ευχαριστίες

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗΜετά από 27 χρόνια ως επαγγελματίες ρεφλεξολόγοισυγγραφείς και δάσκαλοι είμαστε πλέον σε θέση ndashκαι θα τοκάνουμε μέσω αυτού του βιβλίουndash να σας μιλήσουμε για τηνιστορία και τη θεωρία της ρεφλεξολογίας τα οφέλη και τηνέρευνα που σχετίζονται με αυτήν τις τεχνικές και τους χάρτεςτης καθώς και τις διάφορες προσεγγίσεις που υπάρχουν όσοναφορά τους προβληματισμούς σε θέματα υγείας Ωστόσο σεαυτή την εισαγωγή θα θέλαμε να αναφερθούμε στους λόγουςγια τους οποίους η ρεφλεξολογία έχει τόσο μεγάλη απήχησησε μια σημαντική μερίδα ανθρώπων

Πάντοτε μας προκαλούσε κατάπληξη το γεγονός ότι γιατους περισσότερους το κίνητρο ενασχόλησης με τηρεφλεξολογία είχε προσωπικό χαρακτήρα Πράγματι ηεπιθυμία να βοηθήσει κανείς τους άλλους είναι βαθιάριζωμένη στην ηθική και την πράξη της ρεφλεξολογίαςΡωτήσαμε κάποτε κάποιους ρεφλεξολόγους για ποιον λόγοείχαν επιλέξει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα Η απάντησηαπό επαγγελματίες σε 11 διαφορετικές χώρες ήταν κατά100 ομόφωνη ndash για να βοηθούν τους ανθρώπους

Όπως παρατηρεί η Μπάρμπαρα Ντομπς (Barbara Dobbs)στη ρηξικέλευθη μελέτη της laquoalternative health

approachesraquo (Εναλλακτικές προσεγγίσεις στην υγεία) ηοποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nursing Mirror (τόμος160 τεύχος 9 Φεβρουάριος 27 1985)

laquoΟ σκοπός χρήσης της ρεφλεξολογίας σε αυτούς τουςασθενείς (καρκινοπαθείς) ήταν να αμβλύνουμε τον πόνο τουςΌμως σύντομα αναγνωρίσαμε την ευεργετική επίδραση τηςρεφλεξολογίας στο ηθικό τόσο των ασθενών όσο και τωνοικογενειών τους Κάποιος είχε μπει στον κόπο να κάνει κάτιγια αυτούς Οι ασθενείς αισθάνονταν λιγότερο παραμελημένοικαι οι οικογένειές τους εξέφραζαν ικανοποίηση γιατίέβλεπαν ότι υπήρχε κάτι ανώδυνο που θα μπορούσε ναβοηθήσει τους συγγενείς τους Σε τρεις περιπτώσεις διδάξαμεσε συγγενή ασθενούς να εφαρμόζει τη ρεφλεξολογία και τοαποτέλεσμα ήταν εξίσου σημαντικό για τον συγγενή όσο καιγια τον πάσχονταhellip Τα σχόλια των ασθενών όσον αφορά τηρεφλεξολογία δείχνουν ότι για τους ίδιους η ρεφλεξολογίαήταν ένας τρόπος να αισθάνονται αυτή την υποστήριξη και ναέχουν δίπλα τους κάποιον που να τους βοηθάει στιςτελευταίες ημέρες της ζωής τους Αντίστοιχα το συγγενικόμέλος αισθανόταν ότι συνέβαλλε με κάποιον τρόπο στηνανακούφιση του αγαπημένου προσώπου του ενώ ο ασθενής

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 6

απολάμβανε ένα χειροπιαστό δείγμα στήριξης από κάποιοναγαπημένο τουraquo

Στη ρεφλεξολογία μάς εισήγαγε η μητέρα ενός παιδιού μεμερική τύφλωση λόγω ατυχήματος Η ίδια αφούχρησιμοποίησε τη ρεφλεξολογία για να αντιμετωπίσει τηδική της αρθροπάθεια κατόπιν εφάρμοσε τις τεχνικές της γιανα βοηθήσει το πάσχον μάτι του παιδιού της να λειτουργείλίγο καλύτερα Άλλος φίλος μας είχε μια κόρη για την οποίαοι γιατροί μετά από κάποιο αυτοκινητικό ατύχημα πρότεινανεισαγωγή σε ίδρυμα διότι δεν περίμεναν να αναρρώσειεπαρκώς ώστε να κατορθώσει να ζει ανεξάρτητα Παρrsquo όλααυτά εφαρμόζοντας τις ρεφλεξολογικές τεχνικές της μητέραςτης η κόρη κατόρθωσε να επιστρέψει στην εργασία της ωςεκπαιδευτικού

Σε άλλο παρόμοιο παράδειγμα ένας συνταξιούχοςδάσκαλος ξεκίνησε κοντά μας μαθήματα ρεφλεξολογίαςπροκειμένου να βελτιώσει την κινητικότητα των χεριών τουπου έπασχαν από αρθρίτιδα Ωστόσο ο απώτερος στόχος τουήταν να αποκτήσει την ικανότητα να εφαρμόζει τιςρεφλεξολογικές τεχνικές στη σύζυγό του Όταν τησυναντήσαμε έγινε προφανής η αιτία για την οποία ο σύζυγος

ενδιαφερόταν τόσο ζωηρά να τη βοηθήσει ndash είχε υποστείπαράλυση μετά από εγκεφαλικό και ο σύζυγος εκτός από τονα βελτιώσει την κατάστασή της επιθυμούσε να της δείξει ότιπραγματικά νοιαζόταν για εκείνη

Μπορεί η ρεφλεξολογία να σας βοηθήσει να βοηθήσετετους αγαπημένους σας Καθώς θα διαβάζετε αυτό το βιβλίο καιθα μαθαίνετε να εφαρμόζετε τις διάφορες ρεφλεξολογικέςτεχνικές θα διαπιστώσετε από πρώτο χέρι πώς μπορείτε μετη ρεφλεξολογία να βελτιώσετε την προσωπική σας υγείααλλά και εκείνη των αγαπημένων σας προσώπων Άλλωστετο να διατηρείτε τον εαυτό σας υγιή είναι ωφέλιμο και γιατους άλλους Όπως εκείνος ο συνταξιούχος δάσκαλος ανεφαρμόσετε τις αρχές της ρεφλεξολογίας σε κάποιον άλλο θααπολαμβάνετε την ευεργετική βεβαιότητα ότι έχετε τείνειχείρα βοηθείας σε κάποιον που πραγματικά το είχε ανάγκη

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 7

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 8

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ΕΙΣΑΓΩΓΗΜετά από 27 χρόνια ως επαγγελματίες ρεφλεξολόγοισυγγραφείς και δάσκαλοι είμαστε πλέον σε θέση ndashκαι θα τοκάνουμε μέσω αυτού του βιβλίουndash να σας μιλήσουμε για τηνιστορία και τη θεωρία της ρεφλεξολογίας τα οφέλη και τηνέρευνα που σχετίζονται με αυτήν τις τεχνικές και τους χάρτεςτης καθώς και τις διάφορες προσεγγίσεις που υπάρχουν όσοναφορά τους προβληματισμούς σε θέματα υγείας Ωστόσο σεαυτή την εισαγωγή θα θέλαμε να αναφερθούμε στους λόγουςγια τους οποίους η ρεφλεξολογία έχει τόσο μεγάλη απήχησησε μια σημαντική μερίδα ανθρώπων

Πάντοτε μας προκαλούσε κατάπληξη το γεγονός ότι γιατους περισσότερους το κίνητρο ενασχόλησης με τηρεφλεξολογία είχε προσωπικό χαρακτήρα Πράγματι ηεπιθυμία να βοηθήσει κανείς τους άλλους είναι βαθιάριζωμένη στην ηθική και την πράξη της ρεφλεξολογίαςΡωτήσαμε κάποτε κάποιους ρεφλεξολόγους για ποιον λόγοείχαν επιλέξει τη συγκεκριμένη δραστηριότητα Η απάντησηαπό επαγγελματίες σε 11 διαφορετικές χώρες ήταν κατά100 ομόφωνη ndash για να βοηθούν τους ανθρώπους

Όπως παρατηρεί η Μπάρμπαρα Ντομπς (Barbara Dobbs)στη ρηξικέλευθη μελέτη της laquoalternative health

approachesraquo (Εναλλακτικές προσεγγίσεις στην υγεία) ηοποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nursing Mirror (τόμος160 τεύχος 9 Φεβρουάριος 27 1985)

laquoΟ σκοπός χρήσης της ρεφλεξολογίας σε αυτούς τουςασθενείς (καρκινοπαθείς) ήταν να αμβλύνουμε τον πόνο τουςΌμως σύντομα αναγνωρίσαμε την ευεργετική επίδραση τηςρεφλεξολογίας στο ηθικό τόσο των ασθενών όσο και τωνοικογενειών τους Κάποιος είχε μπει στον κόπο να κάνει κάτιγια αυτούς Οι ασθενείς αισθάνονταν λιγότερο παραμελημένοικαι οι οικογένειές τους εξέφραζαν ικανοποίηση γιατίέβλεπαν ότι υπήρχε κάτι ανώδυνο που θα μπορούσε ναβοηθήσει τους συγγενείς τους Σε τρεις περιπτώσεις διδάξαμεσε συγγενή ασθενούς να εφαρμόζει τη ρεφλεξολογία και τοαποτέλεσμα ήταν εξίσου σημαντικό για τον συγγενή όσο καιγια τον πάσχονταhellip Τα σχόλια των ασθενών όσον αφορά τηρεφλεξολογία δείχνουν ότι για τους ίδιους η ρεφλεξολογίαήταν ένας τρόπος να αισθάνονται αυτή την υποστήριξη και ναέχουν δίπλα τους κάποιον που να τους βοηθάει στιςτελευταίες ημέρες της ζωής τους Αντίστοιχα το συγγενικόμέλος αισθανόταν ότι συνέβαλλε με κάποιον τρόπο στηνανακούφιση του αγαπημένου προσώπου του ενώ ο ασθενής

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 6

απολάμβανε ένα χειροπιαστό δείγμα στήριξης από κάποιοναγαπημένο τουraquo

Στη ρεφλεξολογία μάς εισήγαγε η μητέρα ενός παιδιού μεμερική τύφλωση λόγω ατυχήματος Η ίδια αφούχρησιμοποίησε τη ρεφλεξολογία για να αντιμετωπίσει τηδική της αρθροπάθεια κατόπιν εφάρμοσε τις τεχνικές της γιανα βοηθήσει το πάσχον μάτι του παιδιού της να λειτουργείλίγο καλύτερα Άλλος φίλος μας είχε μια κόρη για την οποίαοι γιατροί μετά από κάποιο αυτοκινητικό ατύχημα πρότεινανεισαγωγή σε ίδρυμα διότι δεν περίμεναν να αναρρώσειεπαρκώς ώστε να κατορθώσει να ζει ανεξάρτητα Παρrsquo όλααυτά εφαρμόζοντας τις ρεφλεξολογικές τεχνικές της μητέραςτης η κόρη κατόρθωσε να επιστρέψει στην εργασία της ωςεκπαιδευτικού

Σε άλλο παρόμοιο παράδειγμα ένας συνταξιούχοςδάσκαλος ξεκίνησε κοντά μας μαθήματα ρεφλεξολογίαςπροκειμένου να βελτιώσει την κινητικότητα των χεριών τουπου έπασχαν από αρθρίτιδα Ωστόσο ο απώτερος στόχος τουήταν να αποκτήσει την ικανότητα να εφαρμόζει τιςρεφλεξολογικές τεχνικές στη σύζυγό του Όταν τησυναντήσαμε έγινε προφανής η αιτία για την οποία ο σύζυγος

ενδιαφερόταν τόσο ζωηρά να τη βοηθήσει ndash είχε υποστείπαράλυση μετά από εγκεφαλικό και ο σύζυγος εκτός από τονα βελτιώσει την κατάστασή της επιθυμούσε να της δείξει ότιπραγματικά νοιαζόταν για εκείνη

Μπορεί η ρεφλεξολογία να σας βοηθήσει να βοηθήσετετους αγαπημένους σας Καθώς θα διαβάζετε αυτό το βιβλίο καιθα μαθαίνετε να εφαρμόζετε τις διάφορες ρεφλεξολογικέςτεχνικές θα διαπιστώσετε από πρώτο χέρι πώς μπορείτε μετη ρεφλεξολογία να βελτιώσετε την προσωπική σας υγείααλλά και εκείνη των αγαπημένων σας προσώπων Άλλωστετο να διατηρείτε τον εαυτό σας υγιή είναι ωφέλιμο και γιατους άλλους Όπως εκείνος ο συνταξιούχος δάσκαλος ανεφαρμόσετε τις αρχές της ρεφλεξολογίας σε κάποιον άλλο θααπολαμβάνετε την ευεργετική βεβαιότητα ότι έχετε τείνειχείρα βοηθείας σε κάποιον που πραγματικά το είχε ανάγκη

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 7

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 8

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

απολάμβανε ένα χειροπιαστό δείγμα στήριξης από κάποιοναγαπημένο τουraquo

Στη ρεφλεξολογία μάς εισήγαγε η μητέρα ενός παιδιού μεμερική τύφλωση λόγω ατυχήματος Η ίδια αφούχρησιμοποίησε τη ρεφλεξολογία για να αντιμετωπίσει τηδική της αρθροπάθεια κατόπιν εφάρμοσε τις τεχνικές της γιανα βοηθήσει το πάσχον μάτι του παιδιού της να λειτουργείλίγο καλύτερα Άλλος φίλος μας είχε μια κόρη για την οποίαοι γιατροί μετά από κάποιο αυτοκινητικό ατύχημα πρότεινανεισαγωγή σε ίδρυμα διότι δεν περίμεναν να αναρρώσειεπαρκώς ώστε να κατορθώσει να ζει ανεξάρτητα Παρrsquo όλααυτά εφαρμόζοντας τις ρεφλεξολογικές τεχνικές της μητέραςτης η κόρη κατόρθωσε να επιστρέψει στην εργασία της ωςεκπαιδευτικού

Σε άλλο παρόμοιο παράδειγμα ένας συνταξιούχοςδάσκαλος ξεκίνησε κοντά μας μαθήματα ρεφλεξολογίαςπροκειμένου να βελτιώσει την κινητικότητα των χεριών τουπου έπασχαν από αρθρίτιδα Ωστόσο ο απώτερος στόχος τουήταν να αποκτήσει την ικανότητα να εφαρμόζει τιςρεφλεξολογικές τεχνικές στη σύζυγό του Όταν τησυναντήσαμε έγινε προφανής η αιτία για την οποία ο σύζυγος

ενδιαφερόταν τόσο ζωηρά να τη βοηθήσει ndash είχε υποστείπαράλυση μετά από εγκεφαλικό και ο σύζυγος εκτός από τονα βελτιώσει την κατάστασή της επιθυμούσε να της δείξει ότιπραγματικά νοιαζόταν για εκείνη

Μπορεί η ρεφλεξολογία να σας βοηθήσει να βοηθήσετετους αγαπημένους σας Καθώς θα διαβάζετε αυτό το βιβλίο καιθα μαθαίνετε να εφαρμόζετε τις διάφορες ρεφλεξολογικέςτεχνικές θα διαπιστώσετε από πρώτο χέρι πώς μπορείτε μετη ρεφλεξολογία να βελτιώσετε την προσωπική σας υγείααλλά και εκείνη των αγαπημένων σας προσώπων Άλλωστετο να διατηρείτε τον εαυτό σας υγιή είναι ωφέλιμο και γιατους άλλους Όπως εκείνος ο συνταξιούχος δάσκαλος ανεφαρμόσετε τις αρχές της ρεφλεξολογίας σε κάποιον άλλο θααπολαμβάνετε την ευεργετική βεβαιότητα ότι έχετε τείνειχείρα βοηθείας σε κάποιον που πραγματικά το είχε ανάγκη

001-007-FrontMat-GR_001-007-FrontMatqxd 28062012 459 ΜΜ Page 7

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 8

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 8

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ΑρχΕΣρΕφλΕξολογΙΑΣΡεφλεξολογία ονομάζεται η τεχνική άσκησης

πίεσης σε συγκεκριμένα σημεία των πελμάτων και

των παλαμών με στόχο την επίδραση στα

αντίστοιχα μέρη του σώματος Στα χέρια και τα

πόδια υπάρχουν laquoαισθητήρες πίεσηςraquo που

συνδέονται με διαφορετικά μέρη του σώματος και

καθώς οι ρεφλεξολογικές τεχνικές διεγείρουν τους

συγκεκριμένους αισθητήρες αποστέλλονται

κύματα χαλάρωσης σε ολόκληρο το σώμα Σε αυτή

την ενότητα θα προσδιορίσουμε τις αρχές και την

Ιστορία της ρεφλεξολογίας και θα αποκαλύψουμε

πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η τέχνη για να

ενισχύσει την υγεία του οργανισμού να αποτρέψει

ασθένειες να περιορίσει τον πόνο και να βελτιώσει

την ποιότητα ζωής

008-009 Chapter1-GR_008-009 Chapter1qxd 28062012 436 ΜΜ Page 9

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

10 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Μολονότι η ακριβής ορολογία καθώς και οι εφαρμοζό-μενες αρχές δεν έχουν καταγραφεί ή έχουν χαθεί στηνπορεία της Ιστορίας τα αρχαιολογικά ευρήματα κατα-δεικνύουν τη σαφή πρόθεση ορισμένων θεραπευτών σεαρχαίες κοινωνίες να βελτιώσουν την υγεία του ατόμουκαι να αποτρέψουν τη νόσο εφαρμόζοντας πίεση σταχέρια και τα πόδια

ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟΣΤα αρχαιολογικά ευρήματα από την Αίγυπτο δείχνουνμε σαφή τρόπο την εφαρμογή αυτής της πρακτικής σταπόδια κατά την αρχαιότητα Για παράδειγμα στηνείσοδο του Τάφου του Θεραπευτή Άνκμαχορ(Ankhmahor) στη Σακκάρα της αρχαίας Αιγύπτουυπάρχει ένα ιερογλυφικό που χρονολογείται από το2330 πΧ όπου απεικονίζεται αυτού του είδους η πρα-κτική σε πέλματα και παλάμες Η τοποθέτηση ενόςτέτοιου ιερογλυφικού σε αυτή την περίοπτη θέση επι-σημαίνει προφανώς ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητεςείχαν σχέση με τον βίο του θανόντος Θα μπορούσε

κάποιος να συμπεράνει ότι ίσως επρόκειτο για θερα-πευτή που ασχολούνταν με τη θεραπεία των ποδιώνΩστόσο το ενδιαφέρον για τους ρεφλεξολόγους έγκειταιστη μετάφραση του συγκεκριμένου ιερογλυφικού ηοποία περιλαμβάνει διατυπώσεις όπως laquoΜη με πονέ-σειςraquo και laquoΘα κάνω ότι μου πειςraquo ndash παρόμοιοι διάλο-γοι ακούγονται και σήμερα σε ρεφλεξολογικέςσυνεδρίες

Άλλο ιερογλυφικό που βρέθηκε στον ναό τουΆμμωνα στο Καρνάκ ως φόρος τιμής για μια στρατιωτι-κή νίκη του Ραμσή Β΄ ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτοαπό το 1279 ως το 1213 πΧ παρουσιάζει έναν θερα-πευτή ο οποίος περιποιείται τα πέλματα των στρατιω-

τών που συμμετείχαν στη μάχη του Καντές Αυτή η πο-λεμική εκστρατεία του 1276 πΧ απαιτούσε μακράπορεία αποτέλεσμα της οποίας πιθανότατα ήταν τα πο-νεμένα πόδια πολλών από τους στρατιώτες που έλαβανμέρος Οι ρεφλεξολόγοι κατανοούν πολύ καλά περίτίνος πρόκειται αφού κι αυτοί συχνά laquoδίνουν μάχηraquoενάντια στα ταλαιπωρημένα πόδια των κουρασμένωνπελατών τους Οι ιστορικοί έχουν καταγράψει ότι οΡωμαίος στρατηλάτης Μάρκος Αντώνιος (83-30 πΧ)έτριβε τα πέλματα της Αιγύπτιας βασίλισσας Κλεοπά-τρας Ζ΄ (69-30 πΧ) ndash ο αυτοκράτορας Οκταβιανός (62πΧ-14 μΧ) γράφει για τον Αντώνιο laquoεξευτελιστικήυποδούλωσηhellip ακόμα και στις βραδινές συνεστιάσειςτής κάνει μασάζ στα πόδιαraquo Για τους ρεφλεξολόγους ηεικόνα του Αντωνίου που ασχολείται με τα πόδια τηςαγαπημένης του αντικατοπτρίζει την εικόνα ενός αν-θρώπου που προσφέρει βοήθεια σε έναν άλλονάνθρωπο παρακάμπτοντας τις λέξεις

ΑΡΧΑΙΑ ΚΙΝΑΣύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική η καλήυγεία αποδίδεται στην ελεύθερη ροή της ενέργειας τσι(qi) κατά μήκος των ενεργειακών αγωγών του σώματοςή μεσημβρινών οι οποίοι ξεκινούν από τα άνω και τακάτω άκρα και εκτείνονται σε όλο το σώμα και στουςοποίους μπορούμε να επέμβουμε με την άσκηση πίεσηςσε ζωτικά σημεία προκειμένου να διασφαλισθεί ηισορροπημένη ενεργειακή ροή Πρώτοι οι Κινέζοιάρχισαν να χρησιμοποιούν την έννοια της ρεφλεξολο-γίας πριν από 5000 χρόνια περίπου Η μέθοδος τωνπαρατηρήσεων των δαχτύλων των ποδιών η οποία πε-ριγράφεται σε ένα κινεζικό ιατρικό κείμενο εκείνης τηςπεριόδου το Εσωτερικό κείμενο του Χουάνγκ Τιμαρτυρά το ενδιαφέρον που προσέλκυαν τα πέλματακαθώς και το γεγονός ότι συσχετίζονταν με τη γενικότε-

ΙστορΙα τΗσ ρεφλεξολοΓΙασΗ σύγχρονη ρεφλεξολογία έχει τις ρίζες της στον 19ο αιώνα ενώ έφτασε στην πλήρη ανάπτυξή τηςκατά τη δεκαετία του 1930 όταν η Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham) και άλλοι διαμόρφωσαν χάρτεςόπου απεικονίζονταν laquoζώνες αντανακλαστικώνraquo στις παλάμες και τα πέλματα Ωστόσο από αρχαιολογι-κά ευρήματα προκύπτει ότι η πρακτική της άσκησης πίεσης σε χέρια και πόδια έχει αρχαίες καταβολέςΓια παράδειγμα έχουν βρεθεί αιγυπτιακά ιερογλυφικά που χρονολογούνται από το 2330 πΧ τα οποίααπεικονίζουν τέτοιου τύπου δραστηριότητα

Ορισμένες από τις πιο πρώιμες ενδείξεις θεραπείας στα πόδιαπροέρχονται από την αρχαία Αίγυπτο όπως το συγκεκριμένοανάγλυφο (δεξιά) από το παρεκκλήσιο του Βεζίρη Πταχοτέπ Β΄στη Σακκάρα που χρονολογείται γύρω στο 2350 πΧ

Με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα στηναρχαία Αίγυπτο η εφαρμογή θεραπείαςστα πόδια θεωρούνταν ιατρική πρακτική

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 10

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 11

ρη υγεία του ατόμου Περίπου 3000 χρόνια αργότεραένας γιατρός από την Κίνα δημιούργησε το Τάο τουΚέντρου του Πέλματος ένα εγχειρίδιο που διερευνούσεκαι συστηματοποιούσε τις αρχαίες διδασκαλίες σχετικάμε τη Μέθοδο Εξέτασης του Πέλματος

Ωστόσο μετά την παρέλευση της προηγούμενης δυ-ναστείας ο Αυτοκράτορας της νέας κινεζικής Δυναστείαςτων Τσιν (Qin) διέταξε την καύση όλων των βιβλίωνσυμπεριλαμβανομένου ίσως και του Τάο του Κέντρουτου Πέλματος γεγονός το οποίο θα μπορούσε να ερμη-νεύσει την προοδευτική παρακμή της διδασκαλίας τουΆλλη πιθανή ερμηνεία της παρακμής του αποτελεί ησταδιακή άνοδος της δημοφιλούς μεθόδου του βελονι-σμού Αυτή η νέα πρακτική θα μπορούσε να ευθύνεταιγια το γεγονός ότι παραγκωνίστηκε η παλαιότερημέθοδος θεραπείας στα πόδια με αποτέλεσμα σε πολύμεγάλο βαθμό να ξεχαστεί στο κινεζικό αστικό περιβάλ-λον Ευτυχώς οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών καιτων χωριών συνέχισαν να εξασκούν αυτόν τον αρχαίο

πρόδρομο της σύγχρονης ρεφλεξολογίας διατηρώνταςέτσι την παράδοση ζωντανή ώστε να μπορέσουμε τηνανακαλύψουμε εκ νέου στον 20ο αιώνα

ΙΑΠΩΝΙΑΗ ισχυρή σημασία του συμβόλου του πέλματος στηνκουλτούρα στην πνευματικότητα και στις θεραπευτικέςτεχνικές της Ιαπωνίας ενσαρκώνεται με το θρυλικόαποτύπωμα του πέλματος του Βούδα (697 μΧ) τοοποίο είναι χαραγμένο στο ανυψωμένο πόδι του αγάλ-ματος του καθιστού Βούδα στον Ναό του Yakushiji(του Διδάσκαλου της Ιατρικής) στη Νάρα της Ιαπω-νίας Στα εδάφη του ναού υπάρχει ακόμα το Bussokudondash το κτίριο που στεγάζει τον διάσημο λίθο με το ίχνοςτου πέλματος του Βούδα το Bus-soku-seki όπως τολένε στα Ιαπωνικά Αποτυπώματα αυτού του είδους ταοποία αντιπροσωπεύουν την επαφή του Βούδα με τη γη(το έδαφος τον υλικό κόσμο) μολονότι έχουν χάσει τηνακριβή αρχική σημασία τους με την ύπαρξή τους καιμόνο καταδεικνύουν τη συμβολική σημασία που έχουντα πόδια στη βουδιστική θεολογία αλλά και στις διαφο-ρετικές κουλτούρες της Ανατολής παρόμοια αποτυπώ-ματα πελμάτων που χρονολογούνται από τον 4ο αι

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 11

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

12 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

Αυτό το ινδικό ανάγλυφο laquoίχνος των πελμάτωνraquo του Βούδα του1ου αι πΧ συμβολίζει τη laquoγείωση του υπερβατικούraquo Στην Ινδία ταπόδια έχουν παραδοσιακά αποτελέσει σημείο θαυμασμού

πΧ έχουν βρεθεί και σε άλλες 15 χώρες μεταξύ αυτώνσε Ινδία Κίνα Ταϊλάνδη και Μαλαισία

ΑΛΛΕΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί σε διαφορετικά μέρη τουκόσμου διατηρούσαν πεποιθήσεις που καταδείκνυαντον ιδιαίτερο ρόλο του πέλματος στις κοινωνίες τουςΌπως σημειώνει η Mπάρμπαρα Γουόκερ στο βιβλίο τηςThe Womanrsquos Dictionary of Symbols and OtherSacred Objects 1988 (Γυναικείο λεξικό συμβόλων καιάλλων ιερών αντικειμένων) laquoΓια τους Αιγύπτιους τουςΒαβυλώνιους και άλλους αρχαίους λαούς ήταν εξαιρετι-κά σημαντικό να πατήσουν πάνω σε αγιασμένο έδαφοςμε γυμνά πέλματα προκειμένου να γίνουν αποδέκτεςτων ιερών επιδράσεων της Μητέρας Γηςraquo Ακόμα καισήμερα η φυλή των Κόγκι στην Κολομβία της ΝοτίουΑμερικής διατηρεί μια παρόμοια αρχαία αντίληψησύμφωνα με την οποία η χρήση υποδημάτων τούς απο-κόπτει από την επαφή τους με τη Μητέρα Γη Γιrsquo αυτόακόμα και τώρα οι Κόγκι περπατούν ξυπόλυτοι Επι-πλέον η αντίληψη ότι το περπάτημα πάνω σε φυσικέςεπιφάνειες χωρίς τη μεσολάβηση υποδημάτων μπορεί

να ωφελήσει το σώμα φαίνεται να επικρατεί και στηΡωσία ενώ πολλές κοινωνίες σε Ασία Αφρική Γερμα-νία και Ινδία διατηρούν έθιμα τα οποία αφορούν τηνεφαρμογή θεραπείας στα πέλματα για λόγους υγείαςΜέσα από όλα αυτά τα παραδείγματα είναι φανερό ότιπολλές παραδοσιακές κοινωνίες θεωρούν το άκρο πόδιαγωγό πνευματικότητας και γενικότερης ευεξίας

ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣΗ αντίληψη της ρεφλεξολογίας ως ιατρικής θεραπείαςπρωτοεμφανίστηκε κατά τον 19ο αιώνα βασιζόμενη σεμελέτες ερευνητών και γιατρών της Δύσης οι οποίεςαφορούσαν το νευρικό σύστημα Η βασική τους ανακά-λυψη ndashτο γεγονός ότι μπορεί κάποιος να επηρεάσει τηνυγεία και την ευημερία του οργανισμού μέσω τηςδράσης των αντανακλαστικώνndash αποτέλεσε το θεωρητι-κό κρηπίδωμα της σύγχρονης ρεφλεξολογίας

Το νευρικό σύστημα προσλαμβάνει και ερμηνεύειπληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο και στη συνέ-χεια κινητοποιεί την αντίδραση του οργανισμού σεαυτές Στο πλαίσιο των εργασιών τους οι ερευνητές του19ου αιώνα μελέτησαν την έννοια των αντανακλαστι-κών και αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για laquoακούσια αντί-δραση σε ένα ερέθισμαraquo Κατόπιν άρχισαν ναδιερευνούν την έννοια των laquoαντανακλαστικώνraquo και τηνεπίδρασή τους στην κατάσταση της υγείας του σώματοςΕφάρμοσαν σε ένα σημείο του σώματος ndashστην περιοχήτου αντανακλαστικούndash διάφορα ερεθίσματα όπως θερ-μότητα ψύχος έμπλαστρα και φυτικά καταπλάσματαμε σκοπό να επιδράσουν σε άλλη περιοχή του σώματοςΓια παράδειγμα ένα κατάπλασμα βοτάνων που εφαρ-μοζόταν στην επιφάνεια του δέρματος του θώρακαφάνηκε να επηρεάζει τους υποκείμενους πνεύμονεςΤέτοια φαινόμενα επιχείρησε να ερμηνεύσει η θεωρίατων laquoζωνών επιρροήςraquo ndash μέσα στα όρια των οποίωνμια πράξη που διενεργείται σε ένα σημείο του σώματοςπροκαλεί αντίδραση σε άλλο σημείο του σώματοςΌπως υποστήριζε ένα από τα πολλά ιατρικά άρθρα τηςεποχής laquoΗ δράση των αντανακλαστικών (αντιμετωπίζε-ται) ως αιτία νόσου και μέσο θεραπείαςraquo

ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΤο 1893 ο Σερ Χένρι Χεντ (Henry Head 1861-1940)έκανε μια σημαντική ανακάλυψη όσον αφορά την κατα-νόηση του νευρικού συστήματος Διαπίστωσε ότι περιο-χές στην επιφάνεια του σώματος που εκδήλωνανυπεραλγησία (υπερβολική ευαισθησία του δέρματος σταεπώδυνα ερεθίσματα) ήταν δυνατόν να εμφανιστούν ωςαποτέλεσμα βλάβης σε κάποιο εσωτερικό όργανοΣύμφωνα με τα ευρήματά του η συσχέτιση μεταξύ τουεν λόγω οργάνου και της συγκεκριμένης περιοχής τουδέρματος οφειλόταν στο γεγονός ότι και τα δύο στοιχείανευρώνονταν από στελέχη νεύρων που προέρχονταναπό το ίδιο τμήμα της σπονδυλικής στήλης Το μοντέλο

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 12

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

Ι Σ τ Ο ρ Ι Α τ η Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ 13

θεραπευτική μέθοδο αλλά και ως μέσο αναισθησίας σεελάσσονες χειρουργικές επεμβάσεις Στους κόλπους τηςιατρικής κοινότητας εκδηλώθηκαν ποικίλες αντιδρά-σεις και ndashπαρά την πρόσκαιρη άνθιση που γνώρισεndash μετη σταδιακή επικράτηση των σύγχρονων φαρμάκων καιχειρουργικών τεχνικών η ζωνοθεραπεία τελικά εγκατα-λείφθηκε

Η ενασχόληση με τις θεωρίες του δρα Φιτζέραλντσυνεχίστηκε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα απότον δρα Τζόζεφ Ράιλι (Joseph Riley) τη βοηθό του φυ-σικοθεραπεύτρια Γιούνις Ίνγκαμ (Eunice Ingham1879-1974) και άλλους οι οποίοι έκαναν τις δικές τουςπροσθήκες στην απλή ιδέα των δέκα ζωνών Εφαρμόζο-ντας τις βασικές αρχές της ζωνοθεραπείας στα πόδιαπρόσθεσαν τρεις πλάγιες γραμμές και κάποιες ακόμαλεπτομέρειες και δημιούργησαν έναν χάρτη παλαμώνκαι πελμάτων ο οποίος δείχνει ποια σημεία πίεσηςαντιστοιχούν στα διάφορα μέρη του σώματος

Το 1938 η Γιούνις Ίνγκαμ έγραψε το καινοτόμοβιβλίο της Stories the Feet Can Tell (Ιστορίες πουμπορούν να αφηγηθούν τα πόδια) όπου εξέταζε τηναντανακλαστική απάντηση του οργανισμού στη συστη-ματική άσκηση πίεσης επί των πελμάτων Στην ίδιααποδίδεται η ανάπτυξη και διατήρηση ζωντανής τηςθεωρίας της ζωνοθεραπείας και ρεφλεξολογίας Κατά τηδιάρκεια των ταξιδιών της σε ΗΠΑ Καναδά καιΕυρώπη μύησε χιλιάδες ανθρώπους στην πρακτική τηςρεφλεξολογίας ενώ συνεχιστής της εργασίας της είναισήμερα ο ανιψιός της Ντουάιτ Μπάιερς (Dwight Byers)με τη laquoΡεφλεξολογία της Ίνγκαμraquo

Σήμερα η σύγχρονη ρεφλεξολογία εφαρμόζεται σεπολλές περιοχές του κόσμου Στη Μεγάλη Βρετανία ηΝτορίν Μπέιλι (Doreen Bayley) ακολούθησε τις μεθό-δους της Ίνγκαμ ενώ η Χάνα Μαρκαρέ (HanneMarquarett) συνεχίζει να την εφαρμόζει στη ΓερμανίαΚατά τη δεκαετία του 1980 ο πατέρας Γιόζεφ Ούγκστερ(Josef Eugster) Ιησουίτης ιερέας στην Ταϊβάν ξεκίνησεστην Ασία την αναβίωση των αρχαίων κινεζικών παρα-δόσεων της θεραπείας στα πόδια

Η θεωρία περί ζωνοθεραπείας του δρα Φιτζέραλντχωρίζει το σώμα σε δέκα επιμήκεις ζώνες που εκτείνο-νται από την κορυφή της κεφαλής μέχρι τα πέλματαΥπάρχουν πέντε ζώνες σε κάθε πλευρά του σώματοςκαθεμιά από τις οποίες διακλαδίζεται προς τα κάτω κατάμήκος του σύστοιχου βραχίονα και καταλήγει σε έναδάχτυλο του χεριού ενώ συγχρόνως συνεχίζει ευθείαπρος τα κάτω κατά μήκος του κορμού και του σύστοι-χου ποδιού για να καταλήξει να ευθυγραμμιστεί με ένααπό τα δάχτυλα του αντίστοιχου άκρου ποδιού

τΙ ΕΙΝΑΙ η ΖΩΝΟΘΕρΑΠΕΙΑτου το οποίο καταδείκνυε πώς συνδέεται το δέρμα μεδιάφορα μέρη του σώματος έγινε γνωστό ως laquoζώνες τουΧεντraquo οι περιοχές του δέρματος που συνδέονται μέσωτου νευρικού συστήματος με άλλα μέρη του σώματοςαποκαλούνται σήμερα laquoδερμοτόμιαraquo Κατά τη διάρκειατου Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (1914-18) οι γιατροί είχαντην ευκαιρία να επεξεργαστούν περαιτέρω το συγκεκρι-μένο μοντέλο καθώς παρατήρησαν ότι ο πόνος πουπροκαλούσαν οι τραυματισμοί από σφαίρες δεν περιο-ριζόταν μόνο στο τραυματισμένο τμήμα αλλά μπορούσενα εντοπιστεί σε όλο το μήκος της αντίστοιχης νευρολο-γικής οδού

ΡΩΣΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣΟ νομπελίστας Ιβάν Παβλόφ (Ivan Pavlov 1849-1936)κατέδειξε ότι τα εσωτερικά όργανα των σκύλων μπορούννα ρυθμιστούν έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε συγκε-κριμένα ερεθίσματα Βασιζόμενοι σε αυτή τη διαπίστω-ση Ρώσοι γιατροί των αρχών του 1900 διατύπωσαν τηνυπόθεση ότι η κατάσταση της υγείας μπορεί να επηρεα-στεί από εξωτερικά ερεθίσματα Αυτή η ιδέα έγινεγνωστή ως laquoαντανακλαστική θεραπείαraquo ο όρος laquoρεφλε-ξολογίαraquo αποδίδεται στον Ρώσο γιατρό Βλαντίμιρ Μπέ-χτερεβ (Vladimir Bekhterev 1857-1957) Οι ερευνητέςγιατροί της εποχής πίστευαν ότι η νόσος που σημειώνε-ται σε κάποιο εσωτερικό όργανο οφείλεται σε λήψηεσφαλμένων οδηγιών από τον εγκέφαλο Σύμφωναλοιπόν με τη συγκεκριμένη θεωρία ένας αντανακλαστι-κός θεραπευτής μπορεί να παρακινήσει τον οργανισμόνα επιστρέψει στην κατάσταση υγείας του διακόπτονταςαυτές τις laquoεπιβλαβείςraquo οδηγίες προς το πάσχον όργανο Ηαντίληψη ότι μπορούμε να επιδράσουμε στην υγεία μέσωτων αντανακλαστικών φαίνεται ότι επιβιώνει σε ορισμέ-νες ιατρικές πρακτικές μέχρι σήμερα

ΖΩΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑΠαρόμοιες αντιλήψεις υιοθέτησε στις ΗΠΑ και ο Αμερι-κανός γιατρός Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (WilliamFitzgerald 1872-1942) Έχοντας επηρεαστεί από τηνεπίσκεψή του στην Αγγλία στις αρχές του 20ου αιώναπαρατήρησε ότι η άσκηση άμεσης πίεσης σε δεδομένοσημείο του σώματος μπορούσε να έχει αναλγητικήδράση και εξηγούσε ότι η εφαρμογή πίεσης σε έναδάχτυλο του χεριού ή του ποδιού που αντιπροσωπεύειμία από τις δέκα ζώνες του σώματος μπορεί να αμβλύ-νει τον πόνο στην αντίστοιχη περιοχή Ο δρ Φιτζέραλνταποκάλεσε αυτή την πρακτική ζωνοθεραπεία (βλέπεπλαίσιο) και ορισμένοι σύγχρονοι συνάδελφοί τουαποδέχθηκαν τη θεωρία του και τη χρησιμοποίησαν ως

Σε αρκετούς πολιτισμούς το πέλμα θεω-ρείται αγωγός πνευματικότητας και γενι-κότερης ευημερίας

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 13

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

14 Α ρ Χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ Ο λ Ο γ Ι Α Σ

παράδειγμα η ανάγκη να τρέξει κανείς απαιτεί περισσό-τερο οξυγόνο από το βάδισμα όταν τα πόδια είναιέτοιμα να τρέξουν χρειάζονται διαφορετικά επίπεδακαυσίμων και οξυγόνου από εκείνα που απαιτούνταιόταν ετοιμάζονται για μάχη Έτσι σήματα πίεσης από ταπέλματα πληροφορούν τον εγκέφαλο για την κατάστασητου σώματος ndashπου μπορεί να στέκεται να κάθεται ή ναείναι ξαπλωμένο ndash και του επιτρέπουν να εκτιμήσει εάνστην προκειμένη περίπτωση ικανοποιούνται οιανάγκες του οργανισμού σε γλυκόζη αίματος οξυγόνομυϊκή σύσπαση και χαλάρωση Σκεφτείτε τι γίνεται στοτζόκινγκ Η πίεση στα πέλματα λέει στον εγκέφαλο ότιτο άτομο τρέχει Το σώμα ρυθμίζει τα όργανά του έτσιώστε να προσφέρει την επιπλέον απαιτούμενη ενέρ-γεια Με τον καιρό ο οργανισμός του δρομέα μαθαίνεινα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά Σκεφτείτε λοιπόν τηρεφλεξολογία σαν τζόκινγκ χωρίς βαρύτητα το οποίοεξασκεί τους ίδιους υποδοχείς πίεσης χωρίς τις απαιτή-σεις της όρθιας στάσης και της άρσης βάρους Παραδείγ-ματος χάριν ένα και μοναδικό νεύρο διατρέχει το σώμααπό το κέντρο του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού μέχρι

ΠΩσ λεΙτουρΓεΙ Η ρεφλεξολοΓΙαοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν μια σειρά τεχνικών άσκησης πίεσης προκειμένου να διεγείρουν συ-γκεκριμένα αντανακλαστικά σημεία στα πόδια και τα χέρια με στόχο να προκαλέσουν ευεργετική αντί-δραση σε άλλα μέρη του σώματος οι ρεφλεξολογικοί χάρτες (βλέπε σελίδες 16-23) δείχνουν ταδιάφορα αντανακλαστικά σημεία καθώς και τα μέρη του σώματος που αντιστοιχούν σε αυτά αυτός οαντικατοπτρισμός ολόκληρου του οργανισμού στα πέλματα και τις παλάμες βοηθά τους ρεφλεξολόγουςαλλά και όσους εφαρμόζουν μόνοι τους την πρακτική αυτή να εντοπίσουν εύκολα το κατάλληλοσημείο στο χέρι ή στο πόδι όπου θα εφαρμόσουν την πίεση

Η άμεση επικοινωνία που εμφανίζουν οι αισθητήρεςπίεσης των ποδιών με τον εγκέφαλο τα εσωτερικάόργανα και άλλα μέρη του σώματος προέρχεται από τηναρχέγονη ανάγκη επιβίωσης σε έσχατο κίνδυνο ότανπροκύπτει η ανάγκη αντίδρασης του ατόμου για μάχη ήφυγή τα πόδια θα πρέπει να είναι έτοιμα να ανταποκρι-θούν στις απαιτήσεις της άμυνας ή της ταχείας απομά-κρυνσης Αυτή η ετοιμότητα επιτυγχάνεται μεεπεξεργασία των περιβαλλοντικών πληροφοριών πουσυγκεντρώνουν οι αισθητήρες πίεσης των πελμάτωνκαι οι οποίες βοηθούν το σώμα να καθορίσει τα ιδανικάεπίπεδα καυσίμων και οξυγόνου του οργανισμού Για

Τα πόδια λειτουργούν ως αυτόνομοιρυθμιστές του υπόλοιπου σώματος οι κι-νήσεις των ποδιών διεγείρουν ολόκληροτον οργανισμό

το σημείο του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση τηναναπνοή και την επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμούΣυνεπώς η πίεση που ασκείται στο κέντρο του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού στην αντανακλαστική περιοχήτης υπόφυσης πυροδοτεί αντίδραση αναζωογόνησης

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΖΩΝΕΣΜε τη θεωρία των ζωνών (βλέπε σελίδες 12-13) θεμε-λιώθηκε η δυνατότητα να διαιρέσουμε το σώμα σε δέκαεπιμήκεις ζώνες που εκτείνονται από την κορυφή τουκεφαλιού μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών καθώς και ηθεώρηση ότι όλα τα στοιχεία της ίδιας ζώνης συνδέο-νται μεταξύ τους Όταν υπάρχει ένταση σε ένα σημείοτης ζώνης επηρεάζεται κάθε άλλο σημείο αυτής Ανεπέμβουμε σε οποιοδήποτε σημείο μιας ζώνης οιπαλάμες και τα πέλματα επιτρέπουν την απελευθέρωσητης έντασης αποκαθιστώντας την ισορροπία σε ολόκλη-ρη τη ζώνη και κατrsquo επέκταση στον οργανισμό Επίσηςοι ρεφλεξολόγοι χρησιμοποιούν τρεις εγκάρσιεςγραμμές οι οποίες τέμνουν το σώμα στο ύψος τωνώμων του διαφράγματος και της μέσης και διαιρούνστις ίδιες αναλογίες τα άκρα χέρια και πόδια Αυτές οιγραμμές επιτρέπουν στους ρεφλεξολόγους να προσδιο-ρίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το τμήμα του ποδιού ήτου χεριού στο οποίο θα στοχεύσουν το μεγάλο δάχτυλοτου ποδιού ή ο αντίχειρας αντιστοιχεί στο κεφάλι ηπεριοχή της φτέρνας στη λεκάνη κοκ Με αυτόν τοντρόπο το άκρο πόδι ή χέρι μετατρέπεται σε έναν τρισ-διάστατο χάρτη του σώματος

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΑΦανταστείτε ότι πατάτε ένα καρφί Ως αντίδραση στηνπρόκληση που αντιμετωπίζει το πέλμα σας σε ολόκλη-ρο το σώμα ενεργοποιείται ένα αντανακλαστικό ndash ημυϊκή δράση αποσύρει το πόδι από το καρφί ενώ ο ορ-γανισμός βιώνει μια έκρηξη αδρεναλίνης και συγχρό-νως μεταβολές στην ισορροπία και τη λειτουργία τωνεσωτερικών οργάνων του Σε παρόμοια αρχή βασίζεταικαι η ρεφλεξολογία ndash όλα συμβαίνουν αντανακλαστικάστα πλαίσια του αυτόνομου νευρικού συστήματος

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 14

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

Οι ρεφλεξολόγοι θεωρούν ότι η εφαρμο-γή πίεσης σε συγκεκριμένες ζώνες αντα-νακλαστικών στην επιφάνεια τουπέλματος laquoμεταδίδεταιraquo σε αντίστοιχατμήματα του σώματος μέσω του νευρι-κού συστήματος συμβάλλοντας έτσιστην ομαλή λειτουργία τους

010-015 Principles-GR_010-015 Principlesqxd 28062012 436 ΜΜ Page 15

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

16 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει αντανακλαστικάσημεία που σχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος Παραδείγματος χάριν το αντανακλα-στικό σημείο του βραχίονα συνδέεται με τονδεξιό βραχίονα Εδώ η αντανακλαστικήπεριοχή του ήπατος είναι πολύ μεγαλύτερηαπrsquo ότι η αντίστοιχη περιοχή στο αριστερόπέλμα δεδομένου ότι το ήπαρ βρίσκεται ου-σιαστικά στη δεξιά πλευρά του σώματος

τα αντανακλαστικά σημεία στο άκρο πόδισχηματίζουν συνολικά την εικόνα ενόςlaquoχάρτηraquo ο οποίος αντιστοιχεί κατά προ-σέγγιση στην ανατομία του σώματος ndashγια παράδειγμα οι περιοχές τηςφτέρνας και των δαχτύλων τουποδιού αντικατοπτρίζουντην οσφυϊκή χώρα και τοκεφάλι αντίστοιχαορισμένα αντανα-κλαστικά σημεία αλ-ληλεπικαλύπτονταιγεγονός που υπο-δεικνύεται από τιςδιακεκομμένεςγραμμές

δεξί πέλμα

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου Ποδιου

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Χοληδόχος κύστη

Εγκάρσιο κόλονΑνιόν κόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

Οσφύς (Μέση)

Υπόφυση

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Ήπαρ

Επινεφρίδια

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύρο

Κόκκυγας

Θύμος

Πάγκρεας

Έσω ους

Οφθαλμός

Σπονδυλική στήλη

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυτί

Παραρρί-νιοι κόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 16

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 17

Τα αντανακλαστικά σημεία στο αρι-στερό πέλμα συσχετίζονται με τηναριστερή πλευρά του σώματος Οιαντανακλαστικές περιοχές τηςκαρδιάς του στομάχου και του πα-γκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερεςαπό τις αντίστοιχες περιοχές στονχάρτη του δεξιού πέλματος αντικα-τοπτρίζοντας το γεγονός ότι τα συ-γκεκριμένα όργανα εντοπίζονταιστην αριστερή πλευρά του σώματος

Αριστερό πέλμα

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Ώμος

Παραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Εγκάρσιοκόλον

Κατιόν κόλον

Οσφύς (Μέση)

Σιγμοειδές κόλον

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Αυχένας

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεοειδείς

ΚαρδιάΘώρακας

Ηλιακό (κοιλιακό) πλέγμα

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινεφρίδια

Ήπαρ

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδόχος κύστη

Ισχιακό νεύροΚόκκυγας

ΘύμοςΟφθαλμός

Έσω ους

Σπονδυλική στήλη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 17

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

18 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία που παρουσιάζονται εδώσυσχετίζονται με την αριστερή πλευρά του σώματος Γιανα προσανατολιστείτε το αντανακλαστικό σημείο τηςσπονδυλικής στήλης βρίσκεται στην εσωτερική πλευράτου άκρου ποδιού ενώ το αντανακλαστικό σημείο τουαγκώνα στην εξωτερική Οι αντανακλαστικές θέσειςτου πνεύμονα του θώρακα του μαστού και της πλάτηςεντοπίζονται σε μία και μόνο αντανακλαστική περιοχήΠαρrsquo όλα αυτά όπως ακριβώς στο σώμα ο θώρακας καιοι πνεύμονες βρίσκονται laquoπίσωraquo από την πλάτη (στοεσωτερικό του θωρακικούκλωβού) έτσι και οι αντίστοιχεςαντανακλαστικές θέσεις τοποθε-τούνται πίσω από το αντανακλα-στικό σημείο της πλάτης

Αυτή η οπτική δείχνει πώς η αντανα-κλαστική περιοχή της σπονδυλικήςστήλης διατρέχει την εσωτερικήπλευρά του πέλματος Ο αυχένας εκ-προσωπείται στη θέση του μεγάλουδαχτύλου του ποδιού η περιοχήανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες αντικα-τοπτρίζεται στο πρόσθιο τμήμα τουπέλματος η μέση (οσφύς) στη θέσητης ποδικής καμάρας και η περιοχήτου κόκκυγα στη βάση της φτέρνας

εσωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου ποδιού

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδό-χος κύστη

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Πλάτη

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΒουβωνικήχώραΣάλπιγγες

ΜήτραΠροστά-της Κορυφή

των ώμων

ΑυχέναςΠρόσωπο Πα-ραρρίνιοι κόλποι

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Κόκκυγας Οσφυϊκήμοίρα(μέση)

Κατώτερηθωρακικήμοίρα (μέση)

Ανώτερη θω-ρακική μοίραπλάτη)

Αυχενικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Οσφύς(Μέση)

Θύμος

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

Σπονδυλικήστήλη

Ουροδόχοςκύστη

Μέση γραμμή

Οσφύς(Μέση)

Πλάτη

Αυχένας

Θύμος

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Κορυφή των ώμων

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγες(ωαγωγοί)Βουβωνική χώρα

Βραχίονας

ΑυχέναςΣτέλεχος εγκεφάλου

Πρόσωπο Παραρρίνιοικόλποι

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 18

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο Ι χ Α ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ Π ο δ Ι ο υ 19

Τα αντανακλαστικά σημεία στη ραχιαία επιφάνεια τουδεξιού άκρου ποδιού συσχετίζονται με τη δεξιά πλευρά τουσώματος όπως ο δεξιός βραχίονας και ο δεξιός μηρόςΥπάρχει μια συγκεκριμένη θέση στο μέσον περίπου τηςάνω επιφάνειας κάθε άκρου ποδιού η οποία είναι γνωστήως laquoμέση γραμμήraquo Η πλάτη και τα εσωτερικά όργανα πουεντοπίζονται σε αυτό το ύψος έχουν χαρτογραφηθεί πάνωαπό το δεδομένο οδηγό σημείο ενώ η μέση (οσφύς) και ταεσωτερικά όργανα που περικλείονται σε αυτή τη θέση βρί-σκονται κάτω από αυτό το σημείο Οι αντανακλαστικές πε-

ριοχές των λεμφαδένων και τηςβουβωνικής χώρας εκτείνονταιγύρω από τον αστράγαλο

Η αντανακλαστική περιοχή τηςκορυφής των ώμων διατρέχει ταδάχτυλα του ποδιού με τα σημείαπου αντιστοιχούν στον βραχίονακαι τον αγκώνα να εστιάζονται στηνπλάγια επιφάνεια του άκρουποδιού Από αυτή την οπτική φαί-νονται ξεκάθαρα τα αντανακλαστικάσημεία των αναπαραγωγικώνοργάνων του ισχιακού νεύρου καιτου ισχίου τα οποία σχηματίζουνκαμπύλη γύρω από τον αστράγαλο

εξωτερική πλευράάκρου ποδιού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιούάκρου ποδιού

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΓόνατοΜηρός

Αγκώνας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΠρόσωποΠα-ραρρίνιοι κόλποι

Βραχίονας

Μέση γραμμή

Σπονδυλι-κή στήλη

Ουροδόχοςκύστη

Θύμος

Κορυφήτων ώμων

Οσφύς(μέση)

Πλάτη

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνικήχώρα

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΒραχίονας

ΚεφαλήΕγκέφαλος

ΑγκώναςΠρόσωποΠαραρρίνιοικόλποι

Κορυφήτων ώμων

Αυχένας

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Οσφύς(Μέση)

ΙσχίοΙσχιακόνεύρο

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Λεμφαδένες Βουβωνική χώραΣάλπιγγες

Πλάτη

ΑυχέναςΣτέλεχοςεγκεφάλου

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 19

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

20 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Τα αντανακλαστικά σημεία στην αριστερήπαλάμη συσχετίζονται με την αριστερήπλευρά του σώματος Η αντανακλαστικήπεριοχή της σπονδυλικής στήλης εντοπίζε-ται στην εξωτερική πλευρά της ενώ τουώμου στην εσωτερική πλευρά Τα αντανα-κλαστικά σημεία της κεφαλής και τουαυχένα βρίσκονται στα δάχτυλα και τουκόκκυγα κοντά στον καρπό

Ρεφλεξολογικοι χΑΡτεΣΑκΡου χεΡιου

Αριστερή παλάμη

Όπως τα χέρια και τα πόδια έχουν διαφορετικό σχήμα έτσιδιαφέρουν και οι αντίστοιχοι ρεφλεξολογικοίχάρτες για παράδειγμα μια θεμελιώδηςδιαφορά αφορά το μέγεθος των αντανακλα-στικών περιοχών της κεφαλής και τουαυχένα ndash είναι πολύ μεγαλύτερο σταδάχτυλα των χεριών απrsquo ότι των ποδιών

Ώμος

Αυχένας

Βραχίονας

Αυτί

Σπλήνας

Παχύ έντερο

Κατιόνκόλον

Σιγμοειδέςκόλον

ΠνεύμοναςΘώρακαςΠλάτη

Υπόφυση

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Διάφραγμα

Στομάχι

Επινε-φρίδια

Πάγκρεας

Νεφρός

Λεπτό έντερο

Ουροδό-χος κύστη

Σπονδυλικήστήλη

Αυχένας

Οφθαλμός Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κορυφήτων ώμων

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

ΚεφαλήΕγκέφα-λοςΠαραρ-ρίνιοικόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Κορυφή των ώμων

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 20

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 21

Τα αντανακλαστικά σημεία στη δεξιά παλάμησυνδέονται με τη δεξιά πλευρά του σώματοςΤο γεγονός ότι οι δύο πλευρές του σώματοςδιαφέρουν ως προς τα εσωτερικά όργανα πουπερικλείουν αντικατοπτρίζεται στις θεμελιώ-δεις διαφορές που εμφανίζουν οι ρεφλεξολογι-κοί χάρτες δεξιάς και αριστερής παλάμης Γιαπαράδειγμα το ήπαρ διαθέτει αντανακλαστικήεκπροσώπηση μόνο στο δεξιό άκρο χέρι

δεξιά παλάμη

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΕγκέφαλοςΠαραρρίνιοι κόλποι

Αυχένας

Υπόφυση

Κορυφήτων ώμων

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

Καρδιά

Στομάχι

Επινεφρί-δια

Νεφρός

Λεπτόέντερο

Σπονδυλικήστήλη

Ήπαρ

Οφθαλμός

Ώμος

Βραχίονας

Αυτί

Χοληδόχος κύστη

Ανιόν κόλον

Εγκάρσιοκόλον

Ειλεοτυφλικήβαλβίδα

ΠλάτηΠνεύμο-ναςΘώρακας

Διάφραγμα

Έσωους

Ηλιακό(κοιλιακό)πλέγμα

Κόκκυγας

Οσφυϊκήμοίρα

Αυχενικήμοίρα

Θωρακικήμοίρα

ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ

ΣΤΗΛΗΣ

Κορυφή των ώμων

Πάγκρεας

Ουροδό-χος κύστη

Αυχένας

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 21

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

22 Α ρ χ Ε Σ ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι Α Σ

Η οπίσθια επιφάνεια του αριστερού άκρου χεριούπεριέχει μια σειρά ταινιοειδών αντανακλαστικώνπεριοχών που αντιπροσωπεύουν την αριστερήπλευρά του σώματος από το αριστερό τμήματης κεφαλής μέχρι το αριστερό γόνατο Οιαντανακλαστικές περιοχές των λεμφαδένωντης βουβωνικής χώρας καιτων ωαγωγών (σαλ-πίγγων) περιβάλλουντον καρπό

Ραχιαία επιφάνεια αριστερού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνιοι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

Αυχένας

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

ΔιάφραγμαΗλιακό(κοιλιακό) πλέγμα

Οσφύς (Μέση)

ΩοθήκηΌρχις

Μέση γραμμή

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

ΜήτραΠροστάτης

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 22

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

ρ Ε φ λ Ε ξ ο λ ο γ Ι κ ο I χ A ρ τ Ε Σ Α κ ρ ο υ χ Ε ρ Ι ο υ 23

Για να προσανατολιστείτε τα αντανακλαστικά σημεία του δεξιού χεριού αντι-στοιχούν στη δεξιά πλευρά του σώματος Στη βάση των μακρών οστών (στιςκεφαλές των μετακάρπιων οστών) του άκρου χεριού βρίσκεται αυτή ηαόρατη περιοχή που αποκαλείται laquoμέσηγραμμήraquo Πάνω από τη συγκεκριμένηγραμμή εντοπίζεται το αντανακλαστι-κό σημείο της πλάτης ενώ κάτω απόαυτή εστιάζονται τα αντανακλαστικάσημεία της μέσης (οσφύος)των ισχίων καθώς και τωνεσωτερικών οργάνων πουπερικλείονται σε αυτό τούψος του κορμού

Ραχιαία επιφάνεια δεξιού άκρου χεριού

ΚεφαλήΠαραρρίνι-οι κόλποι

ΚεφαλήΠαραρρίνιοικόλποι

ΔιάφραγμαΗλιακό (κοιλιακό)πλέγμα

Πλάτη

Κορυφήτων ώμων

Μέση γραμμή

ΜήτραΠροστάτης

ΔόντιαΟύλαΚάτω σιαγόνα

Αυχένας

ΛεμφαδένεςΣάλπιγγεςΒουβωνική χώρα

Σπονδυλικήστήλη

Οσφύς (Μέση)

ΘυρεοειδήςΠαραθυρεο-ειδείς

ΩοθήκηΌρχις

ΓόνατοΜηρόςΙσχίο

Αυχένας

ΠνεύμοναςΘώρακαςΜαστόςΠλάτη

Πλάτη

016-023 ReflexMaps-GR 29062012 730 ΜΜ Page 23

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR

• 008-009 Chapter1-GR
• 010-015 Principles-GR
• 016-023 ReflexMaps-GR