การทำาอ ิฐบล ็อกจากเถ ้าลอย

เถ้าลอยหรือที่เรียกอีกอย่างหน่ึงว่า เถ้าลิกไนต์ เป็นเถ้าลอยที่เกิดจากการเผาถ่านหินลิกไนต์ในกระบวนการผลิตกระแสไฟฟ้า แ ละถูกดักจับไว้ที่ Electrostatic Precipitator ตอ่จากน้ันจะถูกรวบรวมไว้ใน Ash Hopper ที่ได้จากโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ส่วนผสม

1. หินฝุ่น อัตรา1 ส่วน2. สารประสาน อัตรา1 ส่วน3. ทราย อัตรา2 ส่วน4. ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ชนิดที่ 1 อัตรา ส่วน5. เถ้าลอยลิกไนต์ อัตรา ส่วน

เคร ื่องม ือและอ ุปกรณ์1. เครื่องอัดซีเมนต์บล็อก2. เครื่องผสมคอนกรีตขนาด 0.20 ลบ.ม.3. รถเข็นปูน

ขัน้ตอนการผล ิตผล ิตภ ัณฑ์ซ ีเมนต์บล ็อกตาม Block Diagram

97

สารระสาน

โม ่ผสมคอนอกรตี

เคร ือ่งพมิพ ์

ผลติภ ัณฑ์

ปูนซีเมนต์

เถา้ลอยลกิไนต์

น ำ้า

มวลรวม

(Aggergates)• ทราย• หินฝ ุ่น• หินเกลด็

ว ิธ ีการทำา

1. เม ื่อเตร ียมว ัสด ุข ้างต ้นเร ียบร ้อยแล้ว ให้น ำาส ่วนผลมมาใส่ในถังผสม ตามลำาด ับด ังน ี้

1.1 การผสมเถ ้าลอยลิกไนต์ก ับป ูนซีเมนต์ปอร ์ตแลนด์ในการผสมเถ้าลอยลิกไนต์กับปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนใช้วิธี

การผสมแบบธรรมดา ในการผสมเถ้าลอยลิกไนต์กับปูนซีเมนต์น้ันการผสมก็ขึ้นอยู่กับอัตราของส่วนผสมเป็น 2 ส่วนเท่า ๆ กันนำาส่วนที่หน่ึงใส่เข้าไปในโม่ผสมคอนกรีต และนำาซีเมนต์ที่เตรียมไว้ ใส่ทับลงไปบนเถ้าลอยลิกไนต์แล้ว นำา เถ้าลอยลิกไนต์ส่วนที่สองใส่ทับลงไปบนซีเมนต์ นำาพลาสติกมาปิดฝาโม่ผสมคอนกรีตเพื่อป้องกันการฟุ้งกระจาย ทำาการผสมวัสดุทั้งสองชนิดนานประมาณ 15 นาที จึงนำาวัสดุผสมดังกล่าว จะเรียกว่า สารประสาน

ร ูปแสดงการเตร ียมว ัสด ุสารประสาน

98

ขั้นตอนการผลิต นำาหินฝุ่น สารประสาน และทราย ใส่ในโม่ผสมคอนกรีตตามลำาดับ ผสมแห้งประมาณ 3-5 นาที และผสมนำ้าให้มีปริมาณเพียงพอที่จะขึ้นรูปได้นานประมาณ 3 นาที เสร็จแล้วเทใส่รถเข็น เตรียมรอไว้สำาหรับขึ้นรูปแบบพิมพ์

ร ูปแสดงการผสมเถ ้าลอยลิกไนต์ก ับป ูนซีเมนต์ปอร ์ตแลน

ร ูปแสดงการผสมเถ ้าลอยลิกไนต์ก ับป ูนซีเมนต์ปอร ์ตแลน

99

ร ูปแสดงการผสมวัสด ุประสาร ทรายและมวลรวมหยาบ

รูปแสดงการเตร ียมนำาว ัสด ุไปขึ้นร ูปผลิตภัณฑ์ สามารถขึ้นร ูปได ้โดยใช้เคร ื่องอ ัดหร ือ

ขึ้นร ูปโดยมือก ็ได ้

การขึ้นร ูปอ ิฐบล ็อกโดยใช้แม ่พมิพ ์

100

1. หลังจากได้ส ่วนผสมแล้ว นำาส ่วนผสมที่ได ้ มาอ ัดลงในแม่พ ิมพ์

2. ทำาให ้แน่นโดยการใช้ไม ้ท ุบ เพ ื่อให ้เน ื้อว ัสด ุเข ้าก ับแม ่พ ิมพ์โดยเน้นซอกที่เข ้าไม ่ถ ึงจะใช้น ิ้วอ ัดว ัสด ุเข ้าไปจากนั้นกระแทกแม่พ ิมพ์ก ับพื้นเพ ื่อให ้แน่น ทำาจนเนื้อว ัสด ุเต ็มแม ่พ ิมพ์

3. เม ื่อว ัสด ุเต ็มเข ้าไปจนเต ็มแม ่พ ิมพ์ ใช้แผ ่นซีเมนต์ ปิดทับแม่พ ิมพ์ เพ ื่อป ้องก ันเน ื้อว ัสด ุจะไหลออกจากแม่พ ิมพ์ จากนั้นกระแทกด้านแม่พ ิมพ์ท ี่ป ิดด ้วยแผ่นซีเมนต์ก ับพื้น จนแน่ใจว ่าเน ื้อว ัสด ุร ่อนออกจากแม่พ ิมพ์

4. จากนั้นค ่อยๆ แกะแม่พ ิมพ์ออก แล้วน ำาอ ิฐบล ็อกที่ได ้ไปผึ่งแดดบนแผ่นซีเมนต์ท ี่เตร ียมไว ้

101

การขึ้นร ูปอ ิฐบล ็อกโดยใช้เคร ือ่งอ ัดซ ีเมนต์บลอ็ก

1. หลังจากได้ส ่วนผสมแล้ว นำาส ่วนผสมที่ได ้ มาใส่เคร ื่องอ ัดท ี่ม ีแม ่พ ิมพ์อย ู่ด ้านใน

2. ใส่ว ัสด ุลงในช่อง ให้เต ็ม

3. เคร ื่องจะทำาการทำาให ้แน่น โดยการเล ื่อนช่องใส ่ว ัสด ุให ้ตรงกับช่องแม่พ ิมพ์จากนั้นใช้ขาเหยียบเบรก เพ ื่อเป ็นการกดให้ว ัสด ุแน่นและหยุดการทำางาน

102

4. จากนั้นอ ิฐบล ็อกที่ได ้ข ึ้นจากเคร ื่อง

5. นำามาถอดเหล็กรองพิมพ์บนแท่นที่วางไว ้

6. ในแต่ละคร ั้ง ในการใช้เคร ื่องอ ัดแม ่พ ิมพ์ จะทำาให ้ได ้อ ิฐบล ็อกคร ั้งละ 2 ก้อน

ว ิธ ีการขึ้นร ูปท ำาในลักษณะการใช้แรงงานคนเหยียบอ ัดแม่พ ิมพ์

103

7. จากนั้นน ำาผ ึ่งในที่ร ่ม 1 ว ันจากนั้นน ำาไปผึ่งแดด ก็สามารถนำาไปใช้งานได้

ร ูปแสดงซีเมนต์บล ็อกก่อผนังท ี่ได ้จากการใช้เคร ื่องอ ัด

104

แสดงซีเมนต์บล ็อกที่พร ้อมส ่งจ ำาหน่าย

สรปุข ัน้ตอนการผล ิตผล ิตภ ัณฑ์ซ ีเมนต์บลอ็กตาม Block Diagram

แหล่งท ี่มาของข้อม ูลการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย. “รายงานการว ิจ ัย เร ื่อง การศึกษาศักยภาพการนำาเถ ้าลอยลิกไนต์มาใช้ประโยชน์”. 2539. หน้า 6 – 18

105

สารประสาน

โม่ผสมคอนอกรีต

เคร ื่องพิมพ์

ปูนซีเมนต์

เถา้ลอยลกิไนต์

น ำ้า

มวลรวม (Aggergates)

• ทราย• หินฝ ุ่น• หินเกลด็

ผลิตภัณฑ์

ลุงนิด ชาวบ้านสบเมาะ ผูส้าธิตวิธีการทำาอิฐบล็อกจากเถ้าลอย เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2552

106