08. Культура нашых продкаў
TRANSCRIPT
![Page 1: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/1.jpg)
Культура нашых продкаў
![Page 2: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/2.jpg)
Узнікненне вераванняўЗмена дня і ночы, пораў года,
маланка, гром і іншыя прыродныя з’явы, хваробы
Людзі не маглі гэта растлумачыць
Уяўленне аб звышнатуральных сілах, якія выклікалі гэтыя з’явы
Пачатак рэлігіі
![Page 3: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/3.jpg)
Шанаванне прыродыЧалавек шанаваў:• Сонца;• Зямлю;• Ваду;• Агонь.
Тое, ад чаго залежыла яго жыццё
![Page 4: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/4.jpg)
Адушаўленне прыроды
• Вера ў духаў зямлі, сонца, грома і г.д.;• Вера ў душы дрэваў, у іх
пачуцці і магчымую дапамогу.
![Page 5: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/5.jpg)
Вераванні, звязаныя з чалавечай душойСон, непрытомнасць, смерць
Выхад душы з цела
Вера ў замагільнае жыццё
![Page 6: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/6.jpg)
МіфалогіяМіф – старажытнае народнае паданне аб легендарных героях, багах, аб паходжанні розных з’яў прыроды.Функцыя міфа (для старажытных людзей):Растлумачыць навакольны свет.Функцыя міфа (для сучасных людзей):Вывучэнне культуры, вераванняў і
звычаяў нашых продкаў.
![Page 7: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/7.jpg)
Сюжэты беларускіх міфаў:• Пра дрэвы (дуб, бярозу);• Пра папараць-кветку(хто знойдзе – шчаслівы);• Пра паходжанне рэк, азёр,
балот;• Пра русалак, лесавікоў,
дамавікоў.
![Page 8: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/8.jpg)
Легенда пра БялунаЛегенда пра стварэнне Сусвету.Прачытайце легенду (с. 30) і адкажыце на пытанні:1. Дзе быў вязнем чорт?2. Якія гукі ён прамаўляў, пакуль быў вязнем?3. Хто яго вызваліў?4. Куды Бялун загадаў спусціцца чорту?5. Навошта трэба было туды спусціцца?6. Навошта чорт схаваў частку зямлі?
![Page 9: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/9.jpg)
Легенда пра БялунаЛегенда пра стварэнне Сусвету.Прачытайце легенду (с. 30) і адкажыце на пытанні:7. Дзе ён яе схаваў?8. Куды ён паклаў зямлю для Бялуна?9. Як, паводле гэтай легенды, утварылася суша?10. Якая праблема напаткала чорта пасля слоў “Зямля, расці!”?11. Як, паводле гэтай легенды, утварыліся горы і пагоркі?12. Што стала з зямлёй у роце чорта, калі ён дабег да Палесся?13. Што гэта азначае для рэльефа Палесся?
![Page 10: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/10.jpg)
Пахавальныя абрадыПрычына ўзнікнення:Вера ў існаванне чалавечай душы пасля смерці чалавека.Найбольш распаўсюджаныя віды:• Закопванне цела ў зямлю;• Спальванне цела (бо агонь
– свяшчэнная сіла).
![Page 11: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/11.jpg)
Рэчы ў пахаванняхВера ў замагільнае жыццё
На тым свеце нябожчыку спатрэбяцца рэчы
Яму клалі яго прылады працы, упрыгожанні, зброю
і г.д.
![Page 12: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/12.jpg)
Пахаванне ў курганах
Курган – насып з пяску ці іншага грунту над магілай памерлага.Сярдняя вышыня: 1-2 м.Найбольш курганоў на Беларусі – у Віцебскай і Гомельскай абласцях.
![Page 13: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/13.jpg)
Першабытнае мастацтваУжо ў каменным веку – фігуркі людзей і жывёл з дрэва, каменю.Скульптура – від мастацтва, звязаны са стварэннем аб’ёмнага вобраза.Прыклад: 2 статуэткі людзей са стаянкі Асавец (Бешанковіцкі р-н, Віцебская вобл.)
![Page 14: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/14.jpg)
Статуэткі з стаянкі Асавец1) Драўляная. Вобраз
мужчыны каменнага веку.
2) З рогу. Вобраз мужчыны з выцягнутым тварам, высокім ілбом, вострай барадой.
![Page 15: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/15.jpg)
Упрыгожванні• З зубоў ваўка ці
мядзведзя;• Насілі на шыі і вопратцы;• Функцыя –амулет (супраць небяспекі, наданне моцы).
![Page 16: 08. Культура нашых продкаў](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062310/58d174e41a28abed798b55cf/html5/thumbnails/16.jpg)
АрнаментацыяКанец каменнага веку – росквіт арнаментацыі глінянага посуду.Часткі арнамента:• Круг;• Ромб;• Крыжападобныя
фігуры.
Сімвалы Сонца, плоднасці, кругазвароту ў прыродзе