หวขอเคาโครงเรองของงานทเสนอในขนตอนการพจารณาคดเลอกบคคล (กรณลกษณะงานวชาการ)

1. ชอผลงาน : โครงการจดระบบอนรกษดนและนาพรอมปลกไมยนตนโตเรวในพนททงสมฤทธ ป พ.ศ.2560 บานปราสาทใต ตาบลธารปราสาท อาเภอโนนสง จงหวดนครราชสมา 2. บทนา/ความสาคญของปญหา บานปราสาทใต ตาบลธารปราสาท อ.โนนสง จ.นครราชสมา มเกษตรกรจานวน 85 ราย มพนทการเกษตรจานวน 1,900 ไร อาชพหลกของเกษตรกรคอทานา ปญหาสาคญของเกษตรกรบานปราสาทใตคอมความยากจน มหนสนมากมาย โดยเฉลยแลวมหนสนครวเรอนอยท 200,000 บาทตอครวเรอน และมรายไดเฉลยตอป 30,000 บาท อนเนองมาจากประสบปญหาจากการปลกขาว ไดเพยงปละ1ครงเทานน มสาเหตจากปญหาการปลกพชเชงเดยว ปญหาดนมความเคม ดนขาดความอดมสมบรณ ปญหาภยแลงซาซาก ฝนทงชวงตดตอกนยาวนานถง 3 เดอน ทาใหผลผลตขาวทไดมปรมาณตามากเฉลย 145 กโลกรมตอไร กรมการขาวกาหนดเกณฑมาตรฐานการผลตขาวขาวดอกมะล 105 อยท 363 กโลกรมตอไร(กรมการขาว,2556) และพบวาราคาขาวซอขายขาวในประเทศไทยมความผนผวนจากปจจยตลาดโลก ปพ.ศ.2559 ราคาขาวเปลอกหอมมะล ลดลงจาก 12,090 บาทตอตน เหลอ10,500 บาทตอตนหรอลดลง 13 % จากขอมลกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย พบวาขอมลตนทนการผลตขาวของชาวนา เฉลย 5,270 บาท/ไร (http:www.thairiceinfo.go.th) แตเกษตรกรขายผลผลตไดเพยง 1,522 บาท สงผลใหเกษตรกรขาดทนทนท 3,748 บาทตอไร เกษตรกรตองกยมเงนเพอใชหนคาปจจยการผลต เกษตรกรสวนใหญจงตองปลอยพนทใหรกรางวางเปลา เกษตรกรบางรายตองละทงถนฐานเขาไปหางานทาในเมองเพอหาเงนมาใชหน ปลอยใหลกหลานตองอยกบปยาตายาย เดกบางรายขาดความอบอนและถกชกจงเขาไปสวงจรของยาเสพตด เกดปญหาทางสงคมตามมาอยางมากมายทงการคายาเสพตดและอาชญากรรมตางๆ เปนตน สถานพฒนาทนครราชสมาจงไดจดทาโครงการแกไขปญหาความยากจนใหกบเกษตรกร โดยการปรบเปลยนการผลตพชจากพชเชงเดยวเปนไรนาสวนผสม การขดบอนาในพนทดนเคมเพอเลยงปลา การปรบปรงบารงดนและปรบพนทนาเพอใหเหมาะกบการผลตเมลดพนธขาวและขาวอนทรยเพอใหเกษตรกรมรายไดหลายทางและมความมนคงทางดานราคา อนเปนแนวทางและวธการเพอแกไขปญหาทตนเหตดงกลาวในพนทใหมประสทธภาพอยางสงสด รวดเรวและยงยนตอไป 3. วตถประสงค 3.1 เพอแกไขปญหาดนในพนทใหกบเกษตรกร 3.2 เพอกอสรางระบบอนรกษดนและนาในพนทใหตรงกบความตองการของเกษตรกร 3.3 เพอสรางรายไดใหกบเกษตรกร

4. ขอบเขตการศกษา ดาเนนการแกไขปญหาดนเคม ดนขาดความอดมสมบรณ ภยแลง ฝนทงชวง การกอสรางระบบอนรกษดนและนา การสงเสรมการปลกไมยนตนโตเรว การผลตขาวคณภาพด การสรางรายไดเพมใหกบเกษตรกร โดยมเกษตรกรเขารวมโครงการ 50 ราย พนท 800 ไร 5. ระยะเวลาและสถานทดาเนนการ วนท 1 มกราคม 2560 ถง วนท 30 กนยายน 2560 ณ บานปราสาทใต ตาบลธารปราสาท อาเภอโนนสง จงหวดนครราชสมา 6. ผดาเนนการ 1. ชอ นายรพพงศ หนวยจนทก ตาแหนง นกวชาการเกษตรชานาญการ

มหนาท วางแผนโครงการ ดาเนนการ สรปผลงาน ปฏบตงาน 100 % 7. ขนตอนและวธการดาเนนงาน

7.1 วเคราะหสภาพปญหาทแทจรงในพนท โดยวธการสมภาษณเกษตรกร การหาขอมลจากผนาหมบาน องคกรปกครองสวนทองถน การทาประชมเกษตรกรเพอจกทาประชาวจารณ ใหเกษตรกรในพนทไดแสดงความคดเหนอยางเตมท โดยทางสถานพฒนาทดนนครราชสมาจะดาเนนการเสนอแนะแนวทางการแกไขอยางเปนระบบและปรบเปลยนทศนคตของเกษตรกร จนเกษตรกรเกดการยอมรบและเหนชอบดวยกบวธการททางสถานฯไดทาการแนะนา ซงมประเดนหลกๆอย 3 เรอง ไดแก การทาการเกษตรแบบไรนาสวนผสม การปรบพนทนาเพอผลตพชอนทรยพรอมปลกไมโตเรวบนคนนา และการขดบอเพอเลยงปลาในพนทเพอแกปญหาภยแลง เปนตน 7.2 การทาการเกษตรแบบไรนาสวนผสม โดยการขดคนาตามแนวขอบเขตพนทถอครองของเกษตรกร ดนทขดขนมาสามารถปลกไมผลเศรษฐกจเชน มะขามเทศฝกใหญ พชผกตางๆ มะขามเปรยวยกษ และไมดอกไมประดบ เปนตน ซงพชเหลานสามารถใหผลผลตไดทนท สวนคนาททาการขดกสามารถเลยงปลาไดเชน ปลานล ปลาชอน ปลาดกและกบ เปนตน อกทงยงสามารถกกเกบนาไวใชได อกสวนหนงคอการขดลอกคลองนาทตนเขนเพอการระบายนาทมประสทธภาพ การวางระบบทอนาโดยรอบพนทของเกษตรกรจะชวยบรหารจดการนาไดเปนอยางด ชวงฤดฝนชวยปองกนนาทวม ชวงฤดแลงสามารถกกเกบนาไวใชได มการสรางทางลาเลยงในไรนาโดยใชพนทของเกษตรกรทยงไมมทางเขาไปถง 7.3 การปรบปรงดนเคม ดนขาดความอดมสมบรณและปรบพนทนาเพอผลตพชอนทรย เปนการปรบพนทนาใหมความเหมาะสมในการผลตขาวอนทรย การผลตเมลดพนธขาว ทาการปรบพนทนาใหเรยบสมาเสมอ มการปรบปรงบารงดนดวยพชปยสด ปยหมก ปยคอก แกลบดบ สงเสรมการใชนาหมกชวภาพและผลตสารขบไลแมลงแบบอนทรย มการทาคนนาใหใหญขนเพอทาการปลกไมยนตนโตเรวเชน ยคาลปตส เปนตน เพอรกษาระดบนาใตดนชวยแกไขปญหาดนเคมและพชเหลานสามารถตดขายไดเมอมอายตงแต3ปขนไป 7.4 การขดบอนาในไรนาขนาด1,260 ลกบาศกเมตร เพอแกไขปญหาภยแลงและฝนทงชวง ทาใหเกษตรกรสามารถกกเกบนาไวใชไดตลอดทงป สงเสรมใหมการปลกพชเศรษฐกจรมขอบบอและในบาสงเสรมใหมการเลยงปลานลเพอใชสาหรบบรโภคในครวเรอนและสามารถจาหนายสรางรายไดเพมใหกบเกษตรกรอกทางหนง

8. ผลการวเคราะห/ผลการศกษา 8.1 แปลงนาเกษตรกรไดรบการปรบเปลยน มการขดคนารอบแปลงนาซงสามารถทากจกรรมการเกษตรแบบไรนาสวนผสมไดอยางมประสทธภาพ เพราะมนาในพนท30เปอรเซนตจงสมารถปลกพชไดหลายอยาง โดยมการจดการดานการผลตพชเปน3สวนเพอใหเกษตรกรมรายไดตลอดป ดงน 1.พชระยะสน 2. พชระยะปานกลาง 3. พชระยะยาว ในสวนของคนาเกษตรกรสามารถเลยงปลานล เปนตน ซงสามารถจบขายไดภายใน3เดอน พนทสวนทเหลอเกษตรกรสามารถผลตเมลดพนธขาวและขาวอนทรยไดซงสามารถขายไดในราคาทสงกวาราคาขาวธรรมดา 8.2 การแกไขปญหาดนเคมและดนขาดความอดมสมบรณไดแบบเบดเสรจโดยการ จดรปแปลงนาใหมใหสมารถทาการปรบปรงบารงดนไดอยางมประสทธภาพ สรางระบบการระบายนาและกกเกบนา แกไขดนเคมโดยการทาคนนาใหใหญขนปลกไมยนตนโตเรวบนคนนาเพอรกษาระดบนาใตดน การใชวสดปรบปรงบารงดนเชน แกลบดบ ปยหมก ปยคอก พชปยสด เปนตน ชวยลดปญหาดนเคมและเพมความอดมสมบรณใหกบดน ดงผลวเคราะหดนกอนและหลงดาเนนการ

ป อนทรยวตถ(%)

pH EC ฟอสฟอรส โพแทสเซยม

กอนดาเนนการ

๐.๗ ๖.๓ 2.๓ 1๕ 1๑๙

๒๕๖๐ 2.5 ๖.๘ ๑.๐ ๒๙ ๑๓๕ 8.3 จากการดาเนนโครงการดงกลาวของสถานพฒนาทดนนครราชสมา ทาใหเกษตรกรมชวตความเปนอยทดขนชวยใหบรรลเปาหมายการพฒนาทยงยนของ องคการสหประชาชาต (United Nations: UN) ในเปาหมาย ชวยกาจดความยากจน(SDGs1) ลดความหวโหยของเกษตรกร(SDGs2) การมสขภาพและความเปนอยทด(SDGs3) ลดความเหลอมลา(SDGs10) ชวยสงเสรมการผลตและการบรโภคทรบผดชอบ(SDGs12) ชวยรกษาทรพยากรปาไมและระบบนเวศนบนบกไดอยางยงยน(SDGs15) มการสารวจคณภาพชวตเกษตรกรพบวา เกษตรกรมรายไดเพมขน มความสข และมความมนคงทางอาชพการเกษตร โดยมการสารวจดานผลตอบแทนทางเศรษฐกจของเกษตรกรดงน

รายการ รายการยอย กอนดาเนนการ(ป2559)

ป2560 (บาทตอป)

1.รายได 1.1 รายไดจากการทาเมลด พนธขาว/ขาวอนทรย 21,750 60,000

1.2 รายไดจากการขายพชผลเศรษฐกจ 0 30,000 1.3 รายไดจากเลยงปลา 0 60,000 รายไดรวม 21,750 150,000 2.รายจาย 2.1 ตนทนการผลต(ทานา) 42,000 32,000 2.2 ตนทนการผลต(พชผลเศรษฐกจ) 0 0 2.3 ตนทนการผลต(เลยงปลา) 0 10,000 รายจายรวม 42,000 42,000 คงเหลอสทธ -20,250 108,000

9. สรปและขอเสนอแนะ 9.1 สรป 1. เกษตรกรเกดการยอมรบ(Adoption) ในการพฒนาพนททประสบปญหาภยแลง ดนเคมและดนขาดความอดมสมบรณ อนนามาซงความยากจน โดยใชนวตกรรมและเทคโนโลยของกรมพฒนาทดน ซงเรมตนจากการปรบเปลยนทศนคตของเกษตรกร(Attitude) ไดจากการเรมทาประชาวจารณ การทาเวทแลกเปลยนเรยนร การฝกอบรมใหความร การศกษาดงานและการทาแปลงสาธต เพราะการปรบเปลยนพนทและวธการผลตนนมความยากตรงทตองเขาไปทาในพนทของเกษตรกร เกษตรกรจะตองเสยเนอทบางสวนซงสวนใหญแลวรอยละ 80 ของเกษตรกรจะไมยอมรบงานกจกรรมดงกลาว แตเมอผานกระบวนการสรางการยอมรบแลว เกษตรกรกเหนชอบและยอมใหมการปรบเปลยนพนทและวธการผลตในพนทของตนเองไดถงรอยละ 90 2. การสรางใหเปนแหลงผลตขาวหอมมะลทมคณภาพดอกแหงหนงของประเทศไทยนอกจากน เมอไดรบการปรบปรงคณภาพดนอยางตอเนอง ทาใหสภาพดนโดยทวไปดขนมาก จากการศกษาสภาพดนในบานปราสาทใต เมอป 2560 พบวา ดนโดยทวไปมปรมาณอนทรยวตถเพมขน ปรมาณธาตอาหารพชเพมขน ไมมพนทดนเคมจดและเคมปานกลาง ประกอบกบมถนนลาเลยงในไรนาชวยขนสงปจจยการผลตไดสะดวก ดวยเหตน จงทาใหขาวหอมมะลมผลผลตเพมขนจาก 145 กโลกรมตอไร ในป 2559 เปน 350 กโลกรมตอไร ในป2560 หลงจากไดมการพฒนาและสงเสรมการปลกขาวหอมมะลอยางจรงจง ทาใหคณภาพถกใจผบรโภค ตรงตามความตองการของตลาด ทาใหเกษตรกรสวนใหญหนมาปลกขาวหอมมะลกนมากขน ตอมากระทรวงเกษตรและสหกรณกาหนดใหมกจกรรมโครงการเพมศกยภาพการผลตขาวหอมมะลมาตรฐาน มการแปรรปและการรวมกลมจาหนายผลผลตภายใตแบรนดของกลม 3. การทาใหพนททมการปรบเปลยนมความคงทนและมความยงยนดวยวธการปองกนการชะลางพงทลายของหนาดน ปองกนการพงทลายของดนในการขดคคลอง ดวยการปลกหญาแฝกตามพนททมการกอสรางระบบอนรกษดนและนา พรอมปลกไมยนตนโตเรวเพอรกษาระบบนเวศน

9.2 ขอเสนอแนะ 1 ปจจยททาใหเกดความสาเรจ คอ การยอมรบของเกษตรกรในโครงการแกไขปญหาความยากจน โดยการปรบเปลยนการผลตพชแบบไรนาสวนผสม การขดบอเลยงปลาในพนททประสบภยแลง ฝนทงชวง การปรบปรงบารงดนเพอผลตเมลดพนธขาวและขาวอนทรย ถงแมวาในระยะแรกทดาเนนการมการตอตานเนองจากเกษตรกรบางรายตองเสยทดนบางสวนเพอสรางคนดนกนนา การขดครอบแปลงนา ขดคลองระบายนา การสรางทางลาเลยงในไรนาและการจดวางระบบระบายนาเขาออกแปลงนา แตเมอไดรบเหนประโยชนทไดรบอยางเปนรปธรรมจงยอมรบแนวทางน จากการศกษาและสารวจในเรองนในป 2560 พบวา ปจจยทมผลตอการยอมรบไดแก ความหลากหลายทางอาชพการเกษตร ปรมาณผลผลตและรายไดทเพมขน ราคาสนคาเกษตร ซงเปนผลมาจากการตดตามและคาแนะนาจากเจาหนาทของสถานพฒนาทดนนครราชสมา หมอดนอาสา กานน ผใหญบานและเกษตรกรดวยกนเอง ในการพฒนาพนทใดพนทหนง การกอสรางโครงสรางพนฐานเปนสงสาคญทตองมาเปนอนดบแรก เพอแกไขปญหาดานกายภาพของพนทนน เกษตรกรไมสามารถดาเนนการเองได จงจาเปนอยางยงทหนวยงานภาครฐจะตองใหบรการชวยเหลอดานนอยางเตมท

ขอเสนอแนวความคด/วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน

ของนายรพพงศ หนวยจนทก เพอประกอบการแตงตงใหดารงตาแหนง นกวชาการเกษตรชานาญการพเศษ ตาแหนงเลขท 627 ฝายวชาการเพอการพฒนาทดน สถานพฒนาทดนสรนทร สานกงานพฒนาทดนเขต 3 เรอง ขยายผลสาเรจโครงการทงสมฤทธจงหวดนครราชสมาสการพฒนาพนททงกลารองไหจงหวด

สรนทร หลกการและเหตผล ทงกลารองไหจงหวดสรนทร อยในพนท2อาเภอไดแก อาเภอชมพลบรและอาเภอทาตม มเนอททงหมด 575,933 ไร โดยพนทรอยละ 90 เปนทลมและเกษตรกรในพนททงกลารองไหจะประกอบอาชพการทานา ถงรอยละ 80 ของพนททงหมด ปญหาของทงกลารองไห เมอพจารณาถงการใชทดนเพอการทานาแลว จะพบวามปญหามากมายนบตงแตผลผลตตา อนเนองจากปญหาดนขาดความอดมสมบรณเปนทรายจด บางสวนเปนดนเคม และบางสวนดนมคณสมบตเปนกรด ปญหาภยแลงไมสามารถควบคมนาได ขาดแคลนนาตอนตนฤดเพาะปลก นาทวมตอนปลายฤดเพาะปลก และแหงแลงในฤดแลง ปญหาเรองพนธขาวไมเหมาะสมกบลกษณะดน และปญหาการถอครองทดน มการถอครองแบบมอเปลาโดยไมมกรรมสทธทาใหเกษตรกรไมมนใจในการลงทนอาท การปรบปรงดน และการใชเทคนคสมยใหม ฐานการผลตแคบ กลาวคอ สวนใหญจะมอาชพทขนอยกบการทานาเพยงอยางเดยว ขาดรายไดจากผลตผลอยางอนมาทดแทนไมวาจะในรปของไรนาสวนผสมหรองานอาชพ อน ๆ ขาดแคลนทงหญาเลยงสตวทสมบรณ ขาดเสนทางคมนาคม ระบบนเวศวทยาทเสยไปจากการทปาไมในทดอนหรอปาโคกถกทาลายมาก จะเปนสาเหตหนงของการขยายตวของพนทดนเคมทมแนวโนมวาการแพรกระจายเพมมากขน เพราะทงกลารองไหตงอยบนชนหนชดมหาสารคาม ซงเปนชนหนเกลอ เกลอเหลานมโอกาสทจะทะลกขนมาสผวดนหรอระดบรากพชทเพาะปลก เชน ขาวไดโดยงาย หากระบบนเวศนของเกลออยในสภาวะเหมาะสมซงจะสรางความเสยหายใหกบผลผลตเปนอยางมาก ดงนนการแกไขปญหาพนททงกลารองไหจงหวดสรนทร จงควรเนนการบรณาการทกภาคสวนอยางจรงจงและสรางการมสวนรวมอยางยงยน จงเปนวธการทนาเอาหลกการการจดการทเหมาะสมสาหรบพนทโดยใหผทมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) ซงประกอบไปดวย เกษตรกร ผนาชมชน องคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานราชการ ภาคเอกชนและกลมเครอขายภาคประชาชนตางๆ ทงทไดรบผลกระทบและมแนวโนมทจะไดรบผลกระทบนน ใหเขามามสวนรวมในการจดทาแผนการแกไขปญหาดงกลาวทงในระยะสน ระยะปานกลางและระยะยาว การเปลยนแปลงทศนคตของเกษตรกร โดยอาศยหลกวชาการ ความถกตองและเปนธรรม เนนการพดคยทาความเขาใจ การอบรมเชงปฏบตการ การศกษาดงาน การสรางเครอขายชมชนทเขมแขงและการยอมรบในสภาพปญหาทเกดขน เพอใหเกดการแกไขฟนฟพนททไดรบผลกระทบอยางมประสทธภาพ อนจะนาไปสการพฒนาและการผลตอยางยงยนตอไปในอนาคต

บทวเคราะห ปญหาของทงกลารองไหในพนทจงหวดสรนทร มลกษณะของปญหาทคลายคลงกบพนททงสมฤทธของจงหวดนครราชสมา ดวยลกษณะของสภาพพนท ลกษณะของดนและปญหาดนทพบในพนท ไมวาจะเปนดนทราย ดนเคม ดนขาดความอดมสมบรณ ปญหาภยแลง ฝนทงชวงหรอแมแตชวงทมนาหลากในฤดฝน การปลกพชเชงเดยวของเกษตรกรคอขาว เปนหลก สงผลกระทบถงราคาผลผลตทไมแนนอน มตนทนการผลตทสงขนทกป มภาวะหนสนเพมขน เกดปญหาความยากจน เกษตรกรบางรายตองอพยพยายถนฐานเขาไปหางานทาในเมองหลวง ปลอยลกหลานใหอยกบปยาตายาย และเดกเหลานนกขาดความอบอน ถกชกจงใหเขาสวงจรของยาเสพตดและอาชญากรรมตางๆตามมาอกมากมาย จากขอมลขางตนนาเปนปจจยหลกสาคญของพนทเพราะสามารถสรางประโยชนและสรางความเสยหายใหกบพนทได การบรหารจดการนาทสาคญคอ ตองมนาในพนท30%และตองสามารถกกเกบนาไวใชไดตลอดทงป ตองมการวางแผนการนานาเขาสพนทการเกษตร เพราะพนททงกลารองไหจะขาดแคลนนาในชวงตนฤดเพาะปลก ชวงกลางจะเจอกบฝนทงชวงและชวงปลายฤดจะมนาทวมพนทการเกษตร เปนผลทาใหเกษตรกรตองเผชญกบความเสยงในการปลกขาวเปนอยางมาก โดยเกษตรกรบางรายอาจจะตองมการทานาปหนงหลายครง เพราะขาวทหวานไดรบผลกระทบจากปญหาดงกลาว เชน หวานแลวขาวขาดนา ยนตนตายกตองทาการไถหวานใหมหรอในชวงทขาวกาลงออกดอกอาจจะเจอฝนทงชวงขาวกเสยหายไดและในชวงใกลเกบเกยวผลผลตกอาจจะถกนาทวมสรางความเสยหายไดเชนกน ปญหาดนทพบไดแกดนทราย ดนขาดความอดมสมบรณ ดนเคมในบางสวนและมดนเปนกรด ปญหาดนเหลานสงผลกระทบตอการผลตขาวทงในดานคณภาพและปรมาณ ซงเปนปญหาทแกไขไดคอนขางยากเพราะพนทมขนาดกวางใหญมากและจะตองใชวสดในการปรบปรงบารงดนจานวนมากเชนกน อกทงตนขาวทพอจะชวยเพมอนทรยวตถใหกบดนกมปรมาณนอยเพราะผลผลตขาวไมไดตามมาตรฐาน ซงดนทรายกเปนดนทไมอมนา นาซมผานไดเรว การจะแกไขปญหาดนทรายและดนทขาดความอดมสมบรณคอตองเพมอนทรยวตถ ในสวนของดนเคมนนจะทาใหพชตายหรอเจรญเตบโตไดไมดเทาทควร ตองมการรกษาความชนบนผวดนอยางสมาเสมอ ตองมระบบการควบคมการเขาออกของนาในพนทดนเคมเพอปองกนการแพรกระจายของดนเคม การปลกไมยนตนโตเรวเพอชวยรกษาระดบนาใตดน ในดานของดนกรด กจะสงผลตอการเจรญเตบโตของขาว ทาใหธาตอาหารบางชนดไมสามารถเปนประโยชนกบพชไดและทาใหผลผลตขาวไมไดตามมาตรฐาน หลกสาคญทจะตองเขาไปดาเนนการแกไขปญหาดงกลาว โดยตองมงเนนไปทการกอสรางโครงสรางพนฐานทางการเกษตรเปนสงสาคญอนดบแรก โดยการปรบรปแปลงนาลกษณะท1 2และ 3 ทางลาเลยงในไรนา การวางทอระบายนา โดยปรบรปแปลงนาใหมความสมาเสมอ ทาคนดนใหใหญเพอใหสามารถปลกตนไมบนคนนาได มการยกรองนาตามแนวขอบเขตพนท ดนทขดขนมาสามารถทาเปนรองสวนปลกไมยนตนโตเรว สวนคนาททาการขดกสามารถกกเกบนาไวใชได สามารถเลยงปลาได มการขดลอกคลองนาทตนเขนเพอการระบายนาทมประสทธภาพ การวางระบบทอนาโดยรอบพนทของเกษตรกรจะชวยบรหารจดการนาไดเปนอยางด ชวงฤดฝนชวยปองกนนาทวม ชวงฤดแลงสามารถกกเกบนาไวใชได มการสรางทางลาเลยงในไรนาโดยใชพนทของเกษตรกรทยงไมมทางเขาไปถงและมความตองการกอสรางทางลาเลยงเพอประโยชนในการเคลอนยายผลผลตและปจจยการผลตเขาสแปลงนาไดอยางมประสทธภาพและสงเสรมการผลตแบบไรนาสวนผสม การตลาดนาการผลต

แนวความคด ในการพฒนาพนททงกลารองไหจงหวดสรนทรจงตองกาหนดวสยทศนใหชดเจนดงน “พฒนาทดนตามความเหมาะสมของพนทเพอยกระดบความเปนอยของเกษตรกร เนนการรวมกลมเพอลดตนทนและเพมศกยภาพการผลต เพมชองทางการตลาดดวยการสรางแบรนดและการแปรรปผลผลต พฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตร ประสานภาครฐและเอกชนในทศทางใชประโยชนรวมกนอยางยงยน"

- การพฒนาทดนตามความเหมาะสมของพนทและสภาพปญหาของดนเพอยกระดบความเปนอยของเกษตรกร คอการพฒนาตามแผนทโซนนง ตามชนดของดน โดยดนแตละประเภทยอมมวธการพฒนาทแตกตางกนไปเชนดนทรายตองเพมอนทรยวตถ ดนขาดความอดมสมบรณตองปรบปรงบารงดนอยางตอเนอง ดนเคมมากกปลกพชทนเคม รกษาระดบนาใตดน ดนเคมปานกลางและนอยกจดระบบอนรกษดนและนาเปนตน แตกจะตองสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรดวย จงจะถอวาเปนประโยชนตอเกษตรกร - เนนการรวมกลมเพอลดตนทนและเพมศกยภาพการผลต ตามนโยบายของรฐบาลปจจบนจะใหเกษตรกรมการรวมกลมกนผลตพชแบบแปลงใหญ เชน นาแปลงใหญ เปนตน เพอใหเกดการลดตนทนการผลตเพราะสามารถจดซอวสดการเกษตรไดในราคาทถกกวาทองตลาด อกทงเปนการรวมกลมขายผลผลตทางการเกษตรเพอใหไดราคาทเกษตรกรตองการและสามารถอยรอดได - เพมชองทางการตลาดดวยการสรางแบรนดและการแปรรปผลผลต เปนการเปดชองทางการตลาดใหมๆทกวางขน โดยอาศยหนวยงานของรฐมาชวยในดานการนาเสนอสนคาในพนทตางๆทมความตองการ การสรางแบรนดทเปนเอกลกษณประจาทองถน เชน สรางแบรนดขาว เปนตน แลวนาไปขายตรงถงมอผบรโภคโดยไมผานโรงสหรอพอคาคนกลาง การแปรรปผลผลตเชน การแปรรปปลานล ใหมความหลากหลายมากขนนอกจากขายสดแลว ยงสามารถนามาแปรรปเปนปลาสม ปลาราและปลาแดดเดยว เพอเพมมลคาและชองทางการตลาดใหมๆไดเปนอยางด - พฒนาแหลงทองเทยวเชงเกษตร โดยอาศยจดเดนของพนททมความหลากหลายทางดานโบราณคด มการผลตทางการเกษตรมากมายทงไรนาสวนผสม เกษตรแปลงใหญ เกษตรอนทรย เกษตรทฤษฎใหม การเลยงปลา เปนตน มการสรางโฮมสเตยซงถอเปนการสรางรายไดใหกบคนในชมชนและสามารถจาหนายสนคาเกษตรไดดวย - ประสานภาครฐและเอกชนในทศทางใชประโยชนรวมกนอยางยงยน การใหหนวยงานของรฐและเอกชนเขามามบทบาทในการรวมพฒนาพนทในมตตางๆยอมกอใหเกดประโยชนตอเกษตรกรอยางมาก เพราะหนวยงานเหลานมทงนกวชาการ ผเชยวชาญเฉพาะดานและงบประมาณทจะนามาสนบสนนใหกบชมชนไดเปนอยางดและหนวยงานตางๆกสามารถสรางผลงานใหเปนทประจกษไดในพนท ถอวาเปนการไดรบประโยชนรวมกนและกอเกดประสทธภาพสงสดอยางยงยน ความพยายามในการประกอบอาชพ การสรางกลมเกษตรกรทถกจากดดวยอานาจการตอรองในสงคม และขาดโอกาสในการพฒนามากกวาเกษตรกรกลมอนๆ จาเปนตองแสวงหาทางออกทเหมาะสม ในการทจะสามารถดารงอยดวยอาชพเกษตรกรรมได ทามกลางภาวะการผลตทเปลยนแปลงรวดเรว และการแขงขนทางการตลาดทรนแรง ทาใหเกษตรกรกลมนมกจะตกอยในภาวะทไมสามารถพงพาตนเองได จากการมหนสนลนพนตว และขาดทนในการประกอบการ หากยงทาการเกษตรเชงเดยวในเชงการคาเพอตอบสนองกระแสตลาดเหมอนเดม โดยเฉพาะการขาดแคลนขอมลขาวสารดานการผลตและการตลาดในยคปจจบน นบวาเปนปจจยหลกทจะทาใหเกษตรกรกลม

นยงอยในฐานะเสยเปรยบมากขนเรอยๆ การมทางออกในระบบการผลตทเรยกวาการเกษตรแบบยงยน จงเปรยบเสมอนทางเลอกทมองเหนไดถงโอกาสในการอยรอดโดยการพงพาตนเองในทสด เพยงแตเกษตรกรจะตองมความเขาใจถงมตของการพฒนาการเกษตรในแนวทางความยงยนนใหถองแทเสยกอนซงประกอบดวย

1. การสรางกลมและเครอขายสนบสนนการเกษตร 2. การมสวนรวมของเกษตรกรในกจกรรมสวนรวมของชมชน 3. การใชนวตกรรมและเทคโนโลยใหมๆ ในการพฒนาพนท 4. การเงนและการคลงทเอออานวย เชน การสนบสนนการจดตงกองทนหมนเวยนในชมชน

5. การประสานงานหนวยงานภาครฐและเอกชนในการรวมพฒนาพนทและงบประมาณสนบสนน ขอเสนอ การฟนฟและแกไขปญหาพนททงกลารองไห จะตองมการวางแผนยทธศาสตร เพอใหบรรลตามวตถประสงคทตงไว เพอใหทกฝายสามารถอยรวมกนไดและสภาพพนทสามารถกลบมามความเหมาะสมในการปลกพชได ๑. หนวยงานรฐทกภาคสวน ตองจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาพนททงกลารองไหรวมกน มการกาหนดเปาหมายและกลยทธในการดาเนนการอยางชดเจน ตรวจสอบไดและการแกไขปญหาตองมาจากความตองการของเกษตรกรในพนท โดยกาหนดใหทกขนตอนของการดาเนนการเกษตรกรตองมสวนรวมในการแสดงความคดเหน การตดสนใจ และการประเมนผลการปฏบตงาน เพอใหมความเขาใจทตรงกนและพรอมทจะใหความรวมมอในการพฒนาพนท ๒. การใหความรกบกลมบคคลเปาหมายทจะตองเขามารวมกนพฒนาพนท โดยเปนการใหความรทถกตอง รลก รจรง มทศนคตในเชงบวกในการพฒนา ซงจะเกดขนในรปของการฝกอบรมเชงปฏบตการ การศกษาดงานในพนททประสบผลสาเรจในการพฒนา การแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน ทงในมตของเกษตรกรและผประกอบการ ๓ . การสรางความตอเนองและการดาเนนงานอยางเปนขนตอน รวมถงการไดรบการสนบสนนจากหนวยงานราชการและองคกรตางๆ ไมวาจะเปนเรองของบคลากร งบประมาณ วสดอปกรณ ปจจยการผลตและขอมลทางวชาการตางๆอยางรอบดาน ผลทคาดวาจะไดรบ

๑. ผมสวนไดสวนเสยและผเกยวของทกภาคสวน ไดรบความรทางวชาการมความเขาใจในการนาความรนนไปใชในการแกไขปญหาในพนท มความเขาใจถงสาเหตทแทจรงททาใหเกดปญหา

๒. เกดความรวมมอจากทกภาคสวนทเกยวของ ในการพฒนาพนท การจดทาแผนการฟนฟและแกไขปญหารวมกน เกดจตสานกในการพฒนาพนทอยางเปนรปธรรม

๓. พนทไดรบการฟนฟและแกไข จนสามารถกลบมาผลตพชไดอยางมประสทธภาพ