1 πεύθυνος προγράμματος: * & * $ ( ( - * Ω ,...

ΤΑΞΗ:Ε1

Υπεύθυνος προγράμματος: ΝΙΚΟΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ

2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2014-2015

~ 1 ~

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ……………………………………………………………………. 2

2. ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ…………………………………………………………….. 3

3. ΣΤΟΧΟΙ……………………………………………………………………….. 6

4. ΜΕΘΟΔΟΙ……………………………………………………………………. 7

5. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ……………………………………………………… 8

6. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ………………………………………………………………. 18

Αποτελέσματα έρευνας ……………………………………………………....59

Αξιολόγηση δραστηριοτήτων……………………………………………….65

7. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ…………………………………………………………… 68

~ 2 ~

1.Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η

Τα τελευταία χρόνια στον πλανήτη μας συντελείται μια διαρκής

περιβαλλοντική υποβάθμιση. Τα θέματα, που αφορούν την προστασία του

περιβάλλοντος, βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής όχι μόνον των

επιστημόνων αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας. Τα προβλήματα, με

την εξέλιξη του πολιτισμού, αυξάνονται και γίνονται αντιληπτά σε

ενοχλητικό σημείο στις σύγχρονες κοινωνίες.

Η ηχορύπανση είναι ένα σύγχρονο περιβαλλοντικό πρόβλημα το οποίο

συναντάμε, κυρίως, στα μεγάλα αστικά και βιομηχανικά κέντρα. Είναι ένας

ύπουλος εχθρός, που υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής στις πόλεις και

υπονομεύει την υγεία των ανθρώπων.

Στο πρόγραμμάμουεπέλεξα να ασχοληθώ με το θέμα της ηχορύπανσης για

δύο λόγους:

Αν και είναι ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα με σημαντικές

επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, δεν έχει απασχολήσει σε

σημαντικό βαθμό το σύνολο.

Είναι ένα θέμα που πιστεύω ότι μπορώ να διαπραγματευτώ με τα

παιδιά αφού ο θόρυβος δεν είναι μια έννοια πρωτόγνωρη ούτε

δυσνόητη γι’αυτά. Όλα λίγο πολύ έχουν βιώσει κάποιες άσχημες

εμπειρίες θορυβωδών καταστάσεων στο σπίτι, στο σχολείο, στη

γειτονιά.

Βασικός σκοπός του προγράμματος δεν είναι η απλή ενημέρωση των

παιδιών , ούτε η στείρα μετάδοση γνώσεων αλλά φιλοδοξώ να κατορθώσω

οι μελλοντικοί μας πολίτες να ευαισθητοποιηθούν και να

συνειδητοποιήσουν την άμεση σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και

να διαμορφώσουν αξίες και συμπεριφορές, που βασίζονται στο σεβασμό

προς τη φύση και το κοινωνικό σύνολο.

Για την εφαρμογή του προγράμματος απαραίτητη προϋπόθεση είναι το

σχολείο και η κατοικία των μαθητών να βρίσκεται σε περιοχή όπου

αντιμετωπίζει μόνιμο ή ευκαιριακό πρόβλημα ηχορύπανσης.

~ 3 ~

2.ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ

Η ηχορύπανση είναι ρύπανση της ατμόσφαιρας, μη χημική και διαφέρει

ριζικά από άλλους ρυπαντές της γιατί δεν αφήνει κατάλοιπα κι

εξαφανίζεται μόλις σταματήσει η αιτία που την προκαλεί. Οφείλεται στους

υπερβολικούς, σε αριθμό και ένταση, θορύβους.

Θόρυβος είναι κάθε άμορφος ήχος και ακουστικό φαινόμενο που προκαλεί

ενοχλητικό και ανεπιθύμητο συναίσθημα για όποιον ακούει. Ο ήχος

μετριέται σεdb (ντεσιμπέλ) με το ηχόμετρο. Όταν ο ήχος είναι πάνω από

70 dbμιλάμε για ηχορύπανση.

Υπάρχουν τρείς παράγοντες ,που κάνουν το θόρυβο ένα πρόβλημα υγείας

και κοινωνικών σχέσεων:

Η ένταση της αστικοποίησης. Οι άνθρωποι ζουν πιο κοντά ο

ένας στον άλλο και δεν υπάρχει η δυνατότητα ν’απομονωθεί

κάποιος από τους γύρω θορύβους.

Η εξέλιξη της τεχνολογίας χάρη στην οποία έχουμε σήμερα

στερεοφωνικά, αεροπλάνα κ.α.

Η διάβρωση των κοινωνικών σχέσεων, που οδηγεί στην

αδιαφορία για τους άλλους. Ο υπερτονισμός των ατομικών

δικαιωμάτων γίνεται σε βάρος των συλλογικών αγαθών όπως

είναι η ησυχία.

Κύριες πηγές ηχορύπανσης είναι:

Tα αυτοκίνητα που κατακλύζουν τους δρόμους και

δημιουργούν θορύβους είτε με τις μηχανές τους είτε με τα

κορναρίσματά τους είτε με το συναγερμό τους(κυκλοφοριακή

ρύπανση).

Οι οικοδομικές εργασίες (ηχορύπανση από τα δομικά

μηχανήματα).

Τα καλοκαιρινά κέντρα διασκέδασης με τη δυνατή μουσική,

επεκτείνουν το πρόβλημα π.χ. στις παραλίες. Η μουσική και

~ 4 ~

η τηλεόραση όταν είναι σε δυνατή ένταση δημιουργούν

προβλήματα στους κατοίκους των διπλανών διαμερισμάτων.

Ο ήχος των αεροπλάνων, όταν το αεροδρόμιο βρίσκεται σε

οικιστική περιοχή. Ο ήχος των βιοτεχνιών, εργοστασίων,

συνεργείων αυτοκινήτων κ.α. (βιομηχανική ρύπανση).

Ο θόρυβος υπονομεύει αργά και σταθερά την υγεία του ανθρώπου.

Έρευνες έχουν δείξει ότι προκαλεί προβλήματα ακοής. Άνθρωποι

ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε μεγάλους και συνεχείς θορύβους, οδηγούνται

σταδιακά σε κώφωση, ενώ πολλοί περισσότεροι είναι εκείνοι στους

οποίους μειώνεται η ακουστική ικανότητα με τα χρόνια. Ευθύνεται επίσης

για υψηλές τιμές χοληστερίνης, για στομαχικά και εντερικά έλκη, αύξηση

αρτηριακής πίεσης, υψηλή πίεση του αίματος, που έχει σαν αποτέλεσμα

καρδιακές παθήσεις, διαστολή της κόρης των ματιών και συστολή των

μυών. Όλα αυτά οδηγούν στο άγχος, την κούραση, σε αναπνευστικές

δυσκολίες, ταραγμένο ύπνο και σε μια ψυχοσωματική διάθεση που οδηγεί

ακόμα και στην τρέλα. Βέβαια οι επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου

εξαρτώνται από την ένταση, τη συχνότητα, τη διάρκεια των θορύβων αλλά

και από την ευαισθησία του αποδέκτη.

Οι επιπτώσεις της ηχορύπανσης είναι και οικονομικές. Παρατηρείται

μείωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων σε βιομηχανίεςκαι

υποβάθμιση των περιοχών που εκτίθενται σε θορύβους.

Η ηχορύπανση έχει επιπτώσεις και στα ζώα. Έχει παρατηρηθεί ότι η

κατασκευή της Εγνατίας οδού και του φράγματος του Νέστου, λόγω των

θορύβων που προκαλούνται, έχουν αναγκάσει πολλά είδη πουλιών και

ζώων να τραπούν σε φυγή από τις γύρω περιοχές, που αποτελούν τις

περιοχές φωλεασμού τους. Επίσης στις Μπαχάμες που αποτελούν έναν

μικρό παράδεισο για 23 είδη θαλάσσιων θηλαστικών, οι κίνδυνοι από την

ηχορύπανση, που συνοδεύει τις ανθρώπινες δραστηριότητες , είναι

πολλοί. Οι ηχοβολιστικές δοκιμές του αμερικανικού ναυτικού, για

παράδειγμα, αποδεικνύονται επιζήμιες για τον προσανατολισμό των

φαλαινών όσο και για την υγεία τους.

~ 5 ~

Τα κυριότερα μέτρα, που προτείνονται, για την αντιμετώπιση του

προβλήματος είναι:

Κατασκευή ηχοπετασμάτων σε δρόμους μεγάλης

κυκλοφορίας.

Κατάλληλη φύτευση των δρόμων με συνδυασμούς θάμνων και

δέντρων ώστε να υπάρχει ποικιλία στο ύψος.

Έλεγχος στις εξατμίσεις των μηχανημάτων.

Όχι στα κορναρίσματα χωρίς λόγο.

Καθιέρωση κάρτας θορύβου στις βιομηχανίες.

Τα σχολεία και τα νοσοκομεία πρέπει να χτίζονται μακριά από

θορυβώδεις περιοχές και τα αεροδρόμια να βρίσκονται

μακριά από την πόλη.

Καλύτερη ηχομόνωση στις νέες οικοδομές και κάλυψη των

πατωμάτων με χαλί ή μοκέτες.

~ 6 ~

3.ΣΤΟΧΟΙ

ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά γύρω από το πρόβλημα της

ηχορύπανσης.

Να γνωρίσουν και να αντιληφθούν α) την έννοια της

ηχορύπανσης , με βάση τις εμπειρίες τους β) τις συνέπειες της

, απέναντι στον άνθρωπο και το περιβάλλον γ) τα μέτρα

προστασίας, που πρέπει να παρθούν.

Να υιοθετήσουν στάσεις υπευθυνότητας και αλληλεγγύης

δείχνοντας ενδιαφέρον, κατανόηση και σεβασμό για τις

ανάγκες των άλλων και να συνειδητοποιήσουν ότι όλοι, με την

ενεργό συμμετοχή μας, μπορούμε να βοηθήσουμε στην

επίλυση του προβλήματος για την προστασία του

περιβάλλοντος.

Ν΄αποκτήσουν ικανότητες και δεξιότητες ώστε να μπορούν

ν’αναγνωρίζουν και να προσδιορίζουν το πρόβλημα καθώςκαι

τους τρόπους επίλυσής του.

Ν’ αναλάβουν πρωτοβουλίες και να δράσουν ατομικά και

συλλογικά.

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Οι δραστηριότητες για την υλοποίηση των στόχων είναι:

Δραστηριότητες έρευνας

Δραστηριότητες δόμησης

Δραστηριότητες δράσης

~ 7 ~

4. ΜΕΘΟΔΟΙ

Κατά την εκπόνηση του προγράμματος ακολουθήθηκε η μέθοδος progect.

Η διδακτική διαδικασία της επεξεργασίας ενός θέματος στηρίζεται στα

βιώματα και τις εμπειρίες των παιδιών και την ενεργό συμμετοχή τους σε

ομάδες δράσης, οπού δάσκαλος και μαθητές συμμετέχουν ισότιμα.

Η διαδικασία εφαρμογής της μεθόδου αποτελείται από τέσσερις φάσεις:

α) προβληματισμός β) προγραμματισμός δραστηριοτήτων γ) διεξαγωγή

των δραστηριοτήτων δ) αξιολόγηση δραστηριοτήτων

Μέθοδος μετακίνησης στο πεδίο. Η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω της

παρατήρησης, της έρευνας, της ανάλυσης και της παρουσίασης των

δεδομένων που συγκεντρώνονται.

Η εκπόνηση του προγράμματος έχει ως πεδία σύνδεσης με το

αναλυτικό πρόγραμμα ,τα μαθηματικά, τη γλώσσα, τη φυσική, τα

εικαστικά και τη θεατρική αγωγή.

~ 8 ~

5. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Η δραστηριότητα αυτή,θεωρείται εισαγωγική και αποσκοπεί στην

ευαισθητοποίηση των μαθητών-αναγνώριση της ύπαρξης του

προβλήματος και την ανάγκη για τη διεξαγωγική του μελέτη.

Αφορμή πήραμε από μια φυσική κατάσταση π.χ. η αναστάτωση που

προκαλείται από τα αυτοκίνητα που περνούν κοντά από το σχολείο και

από τη συμπεριφορά μας στην τάξη ή στο διάλειμμα κ.α.

Επίσης δημιουργήθηκε μια τεχνητή κατάσταση ηχορύπανσης. Ακούγαμε

απαλή μουσική στην τάξη καθώς οι μαθητές ζωγράφιζανκαι

ξαφνικάάρχισαννα παρεμβάλλονται διάφοροι ήχοι, φωνές, που

διατάραξαν την ηρεμία της τάξης.

Μέσα από αυτές τις καταστάσεις δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε και

ν’αναφέρει ο καθένας μας τι συνέβη και τι πιστεύει ότι ήταν αυτό που τον

ενόχλησε, κάνοντας έτσι μια πρώτη επιφανειακή ανακάλυψη των όρων

ήχος-ηχορύπανση.


Διερεύνηση των εμπειριών και των αντιλήψεων των μαθητών

για το πρόβλημα της ηχορύπανσης.

Κλήθηκαν οι μαθητές να θυμηθούν και να ζωγραφίσουν κάποια εμπειρία

τους σχετική με το πρόβλημα της ηχορύπανσης. Καθένας που τελείωσε ,

μας ανακοίνωσε την εμπειρία του την οποία καταγράψαμε σ΄ένα σημείο

της ζωγραφιάς του.


~ 9 ~

Με τη δραστηριότητα αυτή προσφέρθηκαν στους μαθητές

πληροφορίες, δημιουργώντας ένα κλίμα επικοινωνίας και

εποικοδομητικής συζήτησης ώστε να προσεγγίσουν νέες έννοιες

και να εμπλουτίσουν την υπάρχουσα γνώση τους.

Εμπλουτίσαμε την τάξη με αφίσες, φωτογραφίες1 σχετικές με το

πρόβλημα της ηχορύπανσης και τις ζωγραφιές των μαθητών από την

προηγούμενη δραστηριότητα. Τα παιδιά τις παρατήρησαν και τις

σχολίασαν. Μέσα από συζήτηση και κατάλληλες ερωτήσεις οδηγήθηκαν οι

μαθητές να καταθέσουν τις εμπειρίες τους, τους προβληματισμούς τους,

τις απόψεις τους. Τους προσφέραμε νέες πληροφορίες και τα βοηθήσαμε

να αντιληφθούν τον όρο ηχορύπανση, να αναγνωρίζουν τις πηγές

ηχορύπανσης, να αναρωτιούνται πότε ο ήχος γίνεται πρόβλημα και να

κάνουν υποθέσεις για πιθανές καταστάσεις προβληματισμού.


Στόχος είναινα κατανοήσουν οι μαθητές πως παράγεται ο

ήχος.

Δόθηκε η ευκαιρία κάθε παιδί χωριστά να πιάνει το λαιμό του και να

φωνάζει το ακαι μετά το ο. Συζητήσαμε για τη διαφορά, που παρατηρούν

όταν φωνάζουν και όταν σταματούν καθώς και για τις κινήσεις που

δημιουργούν οι φωνητικές χορδές.

Πάνω στη μεμβράνη ενός τυμπάνου ρίξαμε λίγη άμμο. Στη συνέχεια

ζήτησα από ένα παιδί χτυπήσει με ένα ξυλάκι την μεμβράνη.

Παρατηρήσαμε ότι η άμμος χοροπηδάει ενώ όταν σταματήσει το χτύπημα

σταματά και το χοροπήδημα της άμμου.2

Τυλίξαμε ένα κομμάτι λάστιχο σ’ ένα κουτί και το δέσαμε αφού

πρώτα το τεντώσαμε καλά. Με το δάκτυλο κινήσαμε το λάστιχο σαν χορδή

1 Παράρτημα, σελ 19 έως 26 2 Παράρτημα, σελ 27 εικόνα 1 και σελ 28

~ 10 ~

και ζητήσαμε από τους μαθητές να ακούσουν τον ήχο, που κάνει το λάστιχο

καθώς μετακινείται3.

Κράτησα με το ένα χέρι την άκρη ενός χάρακα, πάνω στην έδρα και

δόνησα την άλλη που εξέχει. Ζητήθηκε από τα παιδιά να ακουμπήσουν το

αυτί τους στην έδρα και ν ακούσουν τις δονήσεις4.

Παρατήρησαν οι μαθητές ένα κοχύλι. Κατόπιν το ακούμπησαν στο

αυτί τους για να ακούσουν το μουρμουρητό και τον ήχο που παράγει.

Εξήγησα ότι τον ήχο τον δημιουργεί ο αέρας, που περνάει από το στριφτό

εσωτερικό του κοχυλιού.


Με τη δραστηριότητα αυτή τα παιδιά θα κατανοήσουν πως

διαδίδεται ο ήχος.

Μέσα σε μια λεκάνη με νερό τοποθετήθηκαν δυο κομμάτια φελλό.

Ζητήθηκε από ένα παιδί να ρίξει ένα πετραδάκι στο κέντρο της λεκάνης.

Παρατηρούμε τα κύματα που σχηματίζονται και απλώνονται προς όλες τις

διευθύνσεις και κινούν τους φελλούς5. Θυμόμαστε τους κύκλους, που

σχηματίζουν τα βότσαλα, που πετάμε το καλοκαίρι στη θάλασσα.

Παρατήρησαν τα παιδιά την εικόνα μιας καμπάνας και πως τα

ηχητικά της κύματα μεγαλώνουν και διαχέονται ώστε να ακουστεί ο ήχος

της σ’ όλη την περιοχή6.

Ρωτήθηκαν τα παιδιά με ποιο όργανο του σώματος μας ακούμε και

πως το ονομάζουμε. Τους ζητήθηκε να κοιτάξουν ανά ζευγάρια τα αυτιά

τους και να μιλάνε δυνατά εντοπίζοντας την πηγή του ήχου, που είναι το

στόμα καθώς και τους δέκτες που είναι τα αυτιά. Στη συνέχεια

παρατήρησαν την εικόνα της καμπάνας και πως ο ήχος της διαδίδεται 3 Παράρτημα, σελ 27 εικόνα 2 4 Παράρτημα, σελ 27 εικόνα 3 5 Παράρτημα, σελ 29 εικόνα 1 6 Παράρτημα, σελ 29 εικόνα 2

~ 11 ~

καιπροσλαμβάνεται από το αυτί7. Τους επισημάνθηκε ότι με αντίστοιχο

τρόποδιαδίδεται και ο ήχος της φωνής μας και προσλαμβάνεται από το

αυτί. Τέλος αναπαραστήσαμε, σε εικόνα, τις τρίχες του τυμπάνου τις

οποίες παρουσίασα σαν γρασίδι που ισιώνει και κατεβαίνει από την πίεση

των ηχητικών κυμάτων.


Με τη δραστηριότητα αυτή τα παιδιά θα αντιληφθούν την

ένταση του ήχου και τις διαβαθμίσεις του.

Οι ιθαγενείς των τροπικών δασών εμπνεύστηκαν από τον ήχο που

κάνει η βροχή, καθώς πέφτει στο πυκνό φύλλωμα των δέντρων κι έφτιαξαν

ένα μουσικό όργανο, που ο ήχος του μοιάζει με τον ήχο της βροχής. Για να

νιώσουμε λίγη από τη «μαγεία της βροχής» κατασκευάσαμε το παρακάτω

μουσικό όργανο.8

Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες. Η κάθε ομάδα κατασκευάζει τη

«μαγεία της βροχής».

Χρησιμοποιούμε ένα κύλινδρο από ένα χαρτί κουζίνας που τελείωσε.

Σημειώνουμε πάνω του, με μαρκαδόρο, περίπου τριάντα κουκίδες σε

διάφορα σημεία. Κατόπιν ανοίγουμε με μια χοντρή βελόνα μία τρύπα σε

κάθε κουκίδα. Τοποθετούμε μία οδοντογλυφίδα σε κάθε τρύπα. Σπάμε τις

άκρες που εξέχουν. Στη συνέχεια τυλίγουμε όλο τον κύλινδρο με

χαρτοταινία. Με ένα κομμάτι χαρτόνι και ταινία κλείνουμε τη μια βάση του

κυλίνδρου. Η κάθε ομάδα τοποθετεί μέσα διαφορετικά υλικά ρύζι, φακές

φασόλια. Κλείνουνε την άλλη βάση του με χαρτόνι και ταινία. Κρατάμε τον

κύλινδρο όρθιο και τον γυρίζουμε αργά ανάποδα.

Κάθε ομάδα παίρνει ένα χαρτί το οποίο περιέχει ένα

ορθοκανονικό σύστημα αξόνων.

7 Παράρτημα, σελ 29 εικόνα 3 8 Παράρτημα, σελ 30

~ 12 ~

Τα παιδιά καλούνται να φτιάξουν ένα διάγραμμα της έντασης του ήχου,

αφού έχουμε κάνει μαζί την εξής σύμβαση: όση ώρα ακούνε ένα δυνατό

ήχο να γράφουν μια διαδρομή κινώντας το χέρι τους προς τα πάνω,

παράλληλα προς τον κάθετο άξονα ενώ όσο ακούνε ένα σιγανό ήχο να

γράφουν μια διαδρομή κινώντας το χέρι τους παράλληλα προς τον

οριζόντιο άξονα.9

Τα παιδιά παρατηρούν την εικόνα του ηχόμετρου10 και

μαθαίνουν τη χρήση του, ότι μετράει δηλ την ένταση του ήχου και μας

βοηθάει να εντοπίζουμε τις πηγές της ηχορύπανσης.


Οι δραστηριότητα αυτή έχει ως στόχο να κατανοήσουν και

υιοθετήσουν οι μαθητές στάσεις υπευθυνότητας, αλληλεγγύης

και ανεκτικότητας του οικείου περιβάλλοντος.

Συζητήσαμε με τα παιδιά για τις δραστηριότητες που έχουν στο

σπίτι τα ίδια (παίζω, διαβάζω, βλέπω τηλεόραση κ.ά.) και οι γονείς τους

(βλέπουν τηλεόραση, βάζουν ηλεκτρική σκούπα, διαβάζουν εφημερίδα,

κουβεντιάζουν, ακούνε μουσική κ.ά. ) και τις καταγράψαμε. Επιλέξαμε π.χ.

τις πέντε που έχουν τη μεγαλύτερη συχνότητα και δημιουργήσαμε δύο

πίνακες, έναν με τις δραστηριότητες των παιδιών και έναν με τις

δραστηριότητες των γονέων. Δόθηκαν στα παιδιά οι δύο πίνακες και τους

ζητήθηκε να σημειώσουν ανάλογα έναν κόκκινο ή πράσινο σταυρό κάτω

από κάθε δραστηριότητα. Διευκρινίστηκε ότι τον πίνακα των παιδιών θα

τον συμπληρώσουν οι γονείς και τον πίνακα των γονέων τα παιδιά.11

Κατόπιν επεξεργαστήκαμε όλοι μαζί το υλικό που είχε

συγκεντρωθεί. Πάνω σε κάθε πίνακα, που τον είχα μεγεθύνει και για κάθε

δραστηριότητα, κάναμε κόκκινα και πράσινα ραβδογράμματα

αντιστοιχίζοντας κάθε σταυρό με ανάλογο καρτελάκι.12

9 Παράρτημα, σελ 32 10 Παράρτημα, σελ 31 11 Παράρτημα, σελ 33, πίνακας 1-2 12 Παράρτημα, σελ 34, πίνακας 1-2

~ 13 ~

Τέλος συζητήσαμε τα αποτελέσματα, προβληματιστήκαμε και

αποφασίσαμε να ενημερώσουμε τους γονείς γι’ αυτά. Κάθε παιδί

σημείωσε έναν κόκκινο ή πράσινο σταυρό, ανάλογα με το αποτελέσματα,

σε κάθε δραστηριότητα και στους δύο πίνακες και τους πήρε μαζί του στο

σπίτι για να ενημερώσει τους γονείς του.13


Η παρακάτω δραστηριότητα θα εισάγει τους μαθητές στο

εντοπισμό διαφόρων ήχων.

Δέσαμε τα μάτια ενός παιδιού, με ένα μαντήλι και προσπάθησε να

αντιληφθεί από πού ακούγονται οι ήχοι, που παράγουν άλλα παιδιά με

διάφορα αντικείμενα. Ένα παιδί κουνούσε ένα σπιρτόκουτο σε μια γωνιά

της τάξης, ένα άλλο τσαλάκωνε ή έσχιζε ένα χαρτί και κάποια άλλα

παρήγαγαν ήχους χτυπώντας ένα τύμπανο ή κουτάλες, σε διαφορά σημεία

της τάξης. Δεν αλλάζονταν οι θέσεις για να μπορεί το παιδί, με τα δεμένα

μάτια, να εντοπίσει τον εκάστοτε ήχο και να κατανοήσει την πηγή του.


Στόχος της παρακάτω δραστηριότητας είναι να αποκτήσουν οι

μαθητές στάσης περιέργειας και απορίας για όσα συμβαίνουν

στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο και να συνειδητοποιήσουν

την ποιοτική του διάσταση.

Εξοπλίσαμε την τάξη μ’ ένα χάρτη της περιοχής στην οποία ανήκει

το σχολειό και τα σπίτια των μαθητών. Κάθε μαθητής, αναζητά το δρόμο

που είναι το σπίτι του και καρφιτσώνει ένα λευκό σημαιάκι όπου έχει

γράψει το όνομα του.14

13 Παράρτημα, σελ 33, πίνακας 1-2 14 Παράρτημα, σελ 35, χάρτης 1

~ 14 ~

Κατόπιν ζητήθηκε από τα παιδιά για τις επόμενες δέκα μέρες να

παρατηρούν τους ήχους που ακούνε από το σπίτι τους έως το σχολείο κατά

τον πρωινό τους ερχομό σ’ αυτό. Μόλις φτάνουν στο σχολείο στην ατομική

τους καρτέλα15ανάλογα με την ημέρα, να γράφουν τα αντικείμενα που

έχουν ακούσει.

Αφού παρήλθε το δεκαήμερο επεξεργαστήκαμε το υλικό του κάθε

παιδιού, το οποίο καλείται να δώσει το χαρακτηρισμό, θορυβώδη ή μη

θορυβώδη, στη γειτονιά του. Ανάλογα με τα αποτελέσματα τοποθετήθηκε

κόκκινο (θορυβώδη) ή πράσινο (μη θορυβώδη) σημαιάκι στο σπίτι

του.16Σύμφωνα με το αν ο χάρτης έχει κοκκινίσει ή πρασινίσει κάναμε ένα

κολλάζ, κόβοντας εικόνες από περιοδικά ή εφημερίδες, της θορυβώδους ή

μη θορυβώδους γειτονιάς μας.


Στόχος είναι η απόκτηση γνώσεων σχετικά με τις συνέπειες της

ηχορύπανσης στον ανθρώπινο οργανισμό.

Συζητήσαμε με τους μαθητές για το τι κάνουμε όταν μας πονάνε τα

αυτιά μας και υποβοηθήθηκαν να ανακαλέσουν, τυχόν, εμπειρίες τους από

κάποια επίσκεψη σε ωτορινολαρυγγολόγο. Οι εικόνες17 καθώς και η

επίσκεψη ειδικού, στο σχολείο, είναι σημαντικά στοιχεία για τα μηνύματα

που θέλω να περάσω στους μαθητές μου.


Η δραστηριότητα αυτή έχει ως στόχο την ανάπτυξη της

ευαισθησίας και την ανακάλυψη συναισθημάτων για το

περιβάλλον.

15 Παράρτημα, σελ 36, πίνακας 1 16 Παράρτημα, σελ 37, χάρτης 2 17 Παράρτημα, σελ 38 έως 41

~ 15 ~

Εμπλουτίσαμε την τάξη με εικόνες που δείχνουν τις επιπτώσεις

της ηχορύπανσης στα ζώα και κατόπιν συζητήσεως ανακάλυψαν οι

μαθητές ποιες είναι αυτές.18

Στη συνέχεια παίξαμε ένα θεατρικό παιχνίδι. Χωρίστηκανοι

μαθητές σε τρείς ομάδες: Η μια ομάδα είναι η αλεπού και τα αλεπουδάκια

της, στη φωλιά τους. Η δεύτερη ομάδα είναι η αρκούδα με τα αρκουδάκια

της, σε χειμερία νάρκη και η τρίτη ομάδα είναι οι πηγές θορύβου

(αυτοκίνητα, αεροπλάνα, τρένα, κομπρεσέρ, εργοστάσια κ. ά.) Η ομάδα

θορύβου αρχίζει να προκαλεί φασαρία και η αλεπού με τα αλεπουδάκια

της φεύγουν από τη φωλιά τους και τρέχουν να κρυφτούν κάπου μακριά.

Η αρκούδα με τα αρκουδάκια της ξυπνάνε από τη χειμερία νάρκη. Τα

αρκουδάκια αδύναμα ακόμη, αφού θέλουν εννιά μήνες για να

δυναμώσουν, σέρνονται εξασθενημένα έξω από τη φωλιά τους. Μόνο

όταν σταματά να προκαλεί φασαρία η ομάδα θόρυβος οι ομάδες των

ζώων επιστρέφουν στις φωλιές τους.


Στόχος μας είναι να γνωρίσουν τα παιδιά ότι ο ήχος

απορροφάται και ανακλάται και μέσα από αυτό να ανακαλύψουν

τρόπους αντιμετώπισης της ηχορύπανσης.

α)Ακούσαμε μουσική για λίγη ώρα και κάποια στιγμή

σκεπάσαμε το ραδιόφωνο με μια κουβέρτα. Διαπιστώσαμε ότι η μουσική

ακούγεται πιο σιγά. Συζητήσαμε με τα παιδιά την παραπάνω διαπίστωση

και με κατάλληλες ερωτήσεις κατάφεραν να αντιληφθούν ότι η κουβέρτα

απορρόφησε τον ήχο.Επίσης έμαθαν ότι το ίδιο μπορούν να κάνουν και

άλλα υλικά (πορώδη και μαλακά). Είδαν εικόνες με ηχοπετάσματα και

δείγματα ηχομονωτικών υλικών.19Συζητώντας τις βασικές λειτουργίες των

ηχοπετασμάτων και απαντώντας σε ερωτήσεις τους ανακαλύψαμε –

ενημερώθηκαν για τους τρόπους αντιμετώπισης της ηχορύπανσης.

18 Παράρτημα, σελ 42 έως 45 19 Παράρτημα, σελ 46

~ 16 ~

β) Επισκεφτήκαμε ένα πάρκο και ηχογραφήσαμε τους ήχους που

ακούγονταν σε διάφορα σημεία του. Κατά την επιστροφή μας στην τάξη

ακούσαμε και συγκρίναμε τους ήχους, που είχαμε καταγράψει στην

είσοδο του πάρκου με αυτούς που είχαμε καταγράψει προχωρώντας στο

εσωτερικό του. Συμπεράναμε ότι το πάρκο είναι μια «όαση ησυχίας» και

αυτό συμβαίνει γιατί τα δέντρα αποτελούν «ασπίδα» απέναντι στο

θόρυβο.


Αξιολόγηση των αποκτηθέντων γνώσεων και στάσεων

των μαθητών σχετικά με το πρόβλημα της ηχορύπανσης.

Οι μαθητές ζωγράφισαν σκηνές από τη ζωή τους ή απ’ όλα όσα

αναφέραμε και επεξεργαστήκαμε ως τώρα και έχουν σχέση με θορυβώδη

ή μη θορυβώδη περιστατικά. Με βάση τις ζωγραφιές τους

κατασκευάσαμε ένα κολλάζ.


Ανάληψη δράσης των μαθητών για να διερευνηθεί σε

ποιο βαθμό η ηχορύπανση επηρεάζει τις διαδικασίες της μάθησης

και τη σχολική τους επίδοση.

Οι μαθητές, με βάση τα όσα έχουν επεξεργαστεί κατά τη

διάρκεια εκπόνησης του προγράμματος και με τη βοήθεια του

εκπαιδευτικού, συντάσσουν ένα ερωτηματολόγιο.20 Η διανομή του

έγινε στη σχολική κοινότητα, στους γονείς των μαθητών και όπου

αλλού έκριναν απαραίτητο.

Κατόπιν έγινε η συγκέντρωση-επεξεργασία των απαντήσεων και

ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

20 Παράρτημα, σελ 50 έως 53

~ 17 ~


Σύνδεση του σχολείου με την κοινότητα και συνεργασία

με σκοπό την ανάληψη δράσεων για την ποιοτική αναβάθμιση

του περιβάλλοντος.

Αποφασίσαμε να οργανώσαμε στο σχολείο:

Έκθεση με τις ζωγραφιές των παιδιών, το κολλάζ, τους πίνακες, το

χάρτη της γειτονιάς μας, τις φωτογραφίες που έχουμε τραβήξει κατά

τη διάρκεια διαφόρων δραστηριοτήτων και ότι άλλο υλικό έχει

παραχθεί.

Εργαστήρια με τους γονείς:Χωρίσαμε τους γονείς με τους μαθητές

σε δυο ομάδες εργαστηρίων.

Α)ΟΜΑΔΑ: Απλώσαμε στο πάτωμα μουσαμά όπου είχαμε σχεδιάσει έναν

λαβύρινθο.21Ζητήθηκε από τους γονείς και τους μαθητές να βρουν εικόνες

αντικειμένων, που είχαμε φροντίσει να υπάρχουν στο χώρο του

εργαστηρίου, να τις κόψουν και να τις κολλήσουν στα σημεία που

ορίζονται ως καρδιές και τελείες στο λαβύρινθο. Επισημάνθηκε ότι στα

σημεία-καρδιές θα κολλήσουν μη θορυβώδη ή ηχομονωτικά αντικείμενα

ενώ στα σημεία-τελείες θορυβώδη αντικείμενα.

Β) ΟΜΑΔΑ:Απλώσαμε στο πάτωμα το παιχνίδι «Μπιπ- Μπιπ» το οποίο

είχαμε σχεδιάσει.22 Ζητήσαμε από τους γονείς και τους μαθητές να βρουν

εικόνες αντικειμένων, που είχαμε φροντίσει να υπάρχουν στο χώρο του

εργαστηρίου, να τις κόψουν και να τις κολλήσουν στα τετράγωνα του

παιχνιδιού. Επισημάναμε ότι θα πρέπει να κολλάνε τα αντικείμενα με

τέτοιο τρόπο ώστε ανάμεσα στα σε δυο αντικείμενα να υπάρχει ένα κενό

από δύο τετράγωνα.

Μέτα το τέλος των κατασκευών δόθηκαν οι οδηγίες για τον

τρόπο παιξίματος του κάθε παιχνιδιού. Τα παιχνίδια παίχθηκαν από α)

τους γονείς, β) από τα παιδιά, γ) από τις γονείς και τα παιδιά.

21 Παράρτημα, σελ 54 22 Παράρτημα, σελ 55 έως 56

~ 18 ~

~ 19 ~

~ 20 ~

~ 21 ~

~ 22 ~

~ 23 ~

~ 24 ~

~ 25 ~

~ 26 ~

~ 27 ~

~ 28 ~

~ 29 ~

~ 30 ~

~ 31 ~

~ 32 ~

~ 33 ~

~ 34 ~

Παίζω μόνος μου

Βλέπω τηλεόραση

Διαβάζω Έρχονται οι φίλοι μου

Ζωγραφίζω

+

+

Πίνακας 1. Παιδιά

Ηλεκτρική σκούπα

Τηλεόραση Μουσική Διάβασμα Κουβέντα

+

+

Πίνακας 2. Γονείς

~ 35 ~

Παίζω μόνος μου

Βλέπω τηλεόραση

Διαβάζω Έρχονται οι φίλοι μου

Ζωγραφίζω

Πίνακας 1. Παιδιά

Ηλεκτρική σκούπα

Τηλεόραση Μουσική Διάβασμα Κουβέντα

Πίνακας 2. Γονείς

~ 36 ~

~ 37 ~

~ 38 ~

~ 39 ~

~ 40 ~

~ 41 ~

~ 42 ~

~ 43 ~

~ 44 ~

~ 45 ~

~ 46 ~

~ 47 ~

~ 48 ~

~ 49 ~

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΤΙΤΛΟΣ:ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ-ΕΝΤΑΣΗ ΗΧΟΥ

ΧΑΡΤΗΣ ΘΟΡΥΒΟΥ

EΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Σκοπός της έρευνας είναι να εξετασθεί και να διερευνηθεί σε ποιο

βαθμό η ηχορύπανση επηρεάζει τις διαδικασίες της μάθησης και τη

σχολική επίδοση των μαθητών.

Σας ευχαριστώ θερμά για τη συνεργασία και το χρόνο που διαθέσατε.

~ 50 ~

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ

1. Ποιοι είναι οι ήχοι που ακούτε πολύ συχνά ή καθημερινά;

Από την κίνηση των αυτοκινήτων και άλλων μέσων μεταφοράς

Από τη λειτουργία οικιακών συσκευών(ηλεκτρική σκούπα και άλλα

ηλεκτρικά εργαλεία)

Από αυτούς που δημιουργούνται από τις καθημερινές

εργασίες(μηχανημάτων, εργαλείων κ.α.)

2. Από τις παρακάτω ηχητικές πηγές ποιές είναι οι πιο ενοχλητικές

για εσάς;( Επιλέξτε με 1 την πλέον έντονη ενόχληση και με 5 τη μικρότερη

ενόχληση.)

Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων, δίτροχων και άλλων μέσων

μεταφοράς

Οι βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις

Κέντρα αναψυχής και διασκέδασης

Οι οικιακές συσκευές(ηλεκτρικές σκούπες, εργαλεία κ.α.)

Η ένταση της ΤV και ηχοσυστημάτων στο σπίτι.

3. Κατά τη διάρκεια του ύπνου αντιλαμβάνεστε ήχους;

Ποτέ

Μερικές φορές

~ 51 ~

Συχνά

Πολύ συχνά

4. Θεωρείται ότι μερικά είδη μουσικής είναι ηχορύπανση;

Ναι

Όχι

ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

5. Ακούτε ενοχλητικούς ήχους στο σχολείο ή στην τάξη σας;

Ναι

Όχι

Καθόλου

Τι είδους ήχους ακούτε περισσότερο; ………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

6. Από πού προέρχονται οι ήχοι αυτοί στην τάξη;

Από μαθητές

Από τους εκπαιδευτικούς

Από μετακίνηση αντικειμένων

Κάτι άλλο και ποιό;

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Σας ενοχλούν οι οποιοιδήποτε ήχοι στην αίθουσα διδασκαλίας

κατά την ώρα του μαθήματος;

~ 52 ~

Πολύ

Αρκετά

Λίγο

Καθόλου

8. Πιστεύετε ότι η ηχορύπανση επιδρά αρνητικά στη διαδικασία

της μάθησης;

Λίγο

Αρκετά

Πολύ

9.Η ηχορύπανση ποιες από τις παρακάτω επιπτώσεις έχει στη

σχολική επίδοση; (επιλέξτε με 1 τη σημαντικότερη επίπτωση και με 5 τη

λιγότερο σημαντική)

Απώλεια προσοχής και συγκέντρωσης

Δυσκολία κατανόησης του γραπτού λόγου

Δυσκολία παρακολούθησης της διδασκαλίας

Μείωση της σχολικής επίδοσης

Αύξηση της πιθανότητας λαθών

Δυσκολία της απομνημόνευσης

Δυσκολία επικοινωνίας με τους άλλους

10. Πόσο μπορεί η ηχορύπανση να επηρεάσει τη σχολική επίδοση των

μαθητών ;

Λίγο

Πόλυ

Καθόλου

Δικαιολογήστε την απάντηση σας:

........................................................................................................

........................................................................................................

.....................................................................................................

~ 53 ~

11.Σας δυσκόλεψε το ερωτηματολόγιο;

Λίγο

Πολύ

Καθόλου

~ 54 ~

~ 55 ~

ΜΠΙΜ! ΜΠΙΜ!

Τρόπος παιξίματος: Κάθε παίχτης ρίχνει το ζάρι και ανάλογα προχωράει

στα τετράγωνα. Εάν βρεθεί σε τετράγωνο που έχει κάποιο αντικείμενο

πρέπει να μιμηθεί τον ήχο του. Όσο προχωράει το παιχνίδι, κάθε παίχτης

πρέπει να επαναλάβει καθέναν από τους ήχους των τετραγώνων στα οποία

σταμάτησε πριν. Αν ξεχάσει έστω κι έναν πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή.

Αυτός που θα φτάσει πρώτος στον Ρόντ Ράνερ, μιμούμενος σωστά όλους

τους ήχους, πρέπει να πει «Μπιπ! Μπιπ!» για να κερδίσει.

Ποιος είναι ο πιο γρήγορος της παρέας;

~ 56 ~

~ 57 ~

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΤΙΤΛΟΣ:ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ-ΕΝΤΑΣΗ ΗΧΟΥ

ΧΑΡΤΗΣ ΘΟΡΥΒΟΥ

EΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Σκοπός της έρευνας είναι να εξετασθεί και να διερευνηθεί σε ποιο

βαθμό η ηχορύπανση επηρεάζει τις διαδικασίες της μάθησης και τη

σχολική επίδοση των μαθητών.

~ 58 ~

Σας ευχαριστώ θερμά για τη συνεργασία και το χρόνο που διαθέσατε.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ

1.Ποιοι είναι οι ήχοι που ακούτε πολύ συχνά ή καθημερινά;

Από την κίνηση των αυτοκινήτων και άλλων μέσων μεταφοράς73%

Από τη λειτουργία οικιακών συσκευών(ηλεκτρική σκούπα και άλλα

ηλεκτρικά εργαλεία)……………………………………………………………… 19%

Από αυτούς που δημιουργούνται από τις καθημερινές

εργασίες(μηχανημάτων, εργαλείων κ.α.)…………………………………8%

2.Από τις παρακάτω ηχητικές πηγές ποιές είναι οι πιο ενοχλητικές

για εσάς;( Επιλέξτε με 1 την πλέον έντονη ενόχληση και με 5 τη μικρότερη

ενόχληση.)

Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων, δίτροχων και άλλων μέσων

μεταφοράς

1 2 3 4 5

28% 10% 14% 8% 10%

Οι βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις

1 2 3 4 5

17% 16% 14%21% 10%

Κέντρα αναψυχής και διασκέδασης

1 2 3 4 5

40% 20%30% 23% 18%

~ 59 ~

Οι οικιακές συσκευές(ηλεκτρικές σκούπες, εργαλεία κ.α.)

1 2 3 4 5

8% 20 %19%22%14%

Η ένταση της ΤV και ηχοσυστημάτων στο σπίτι.

1 2 3 4 5

3% 23%9% 36% 29%

3.Κατά τη διάρκεια του ύπνου αντιλαμβάνεστε ήχους;

Ποτέ…………………………………………………………………………………………27%

Μερικές φορές………………………………………………………............……. 60%

Συχνά……………………………………………………………………………………….13%

Πολύ συχνά…………………………………………………………………………….. 2%

4.Θεωρείται ότι μερικά είδη μουσικής είναι ηχορύπανση;

Ναι……………………………………………………………………………………………73%

Όχι…………………………………………………………………………………………… 27%

~ 60 ~

ΗΧΟΡΥΠΑΝΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

5. Ακούτε ενοχλητικούς ήχους στο σχολείο ή στην τάξη σας;

Ναι……………………………………………………………………………………………100%

Όχι

Καθόλου

Τι είδους ήχους ακούτε περισσότερο;

Μαθητές που κάνουν γυμναστική στο προαύλιο του σχολείου ,

αυτοκίνητα, κόρνες, κάποιες φορές διάφορα μηχανήματα που

κάνουν διάφορες εργασίες.

6. Από πού προέρχονται οι ήχοι αυτοί στην τάξη;

Από μαθητές…………………………………………………………………………….. 58%

Από τους εκπαιδευτικούς

Από μετακίνηση αντικειμένων………………………………………………….. 10%

Κάτι άλλο και ποιό;……………………………………………………………………32%

Από πηγές θορύβου που βρίσκονται στο εξωτερικό του κτηρίου.

~ 61 ~

7. Σας ενοχλούν οι οποιοιδήποτε ήχοι στην αίθουσα διδασκαλίας

κατά την ώρα του μαθήματος;

Πολύ…………………………………………………………………………………………. 40%

Αρκετά……………………………………………………………………………………… 50%

Λίγο………………………………………………………………………………………....... 7%

Καθόλου…………………………………………………………………….................. 3%

8. Πιστεύετε ότι η ηχορύπανση επιδρά αρνητικά στη διαδικασία

της μάθησης;

Λίγο……………………………………………………………………………………………. 2%

Αρκετά……………………………………………………………………………………… 48%

Πολύ…………………………………………………………………………………………. 50%

9.Η ηχορύπανση ποιες από τις παρακάτω επιπτώσεις έχει στη

σχολική επίδοση; (επιλέξτε με 1 τη σημαντικότερη επίπτωση και με 5 τη

λιγότερο σημαντική)

Απώλεια προσοχής και συγκέντρωσης

1 2 3 4 5

51%25%6% 14%4%

Δυσκολία κατανόησης του γραπτού λόγου

1234 5

11% 24%6%16%8%

Δυσκολία παρακολούθησης της διδασκαλίας

123 4 5

21%38%23%13% 6%

Μείωση της σχολικής επίδοσης

123 4 5

18%15%12% 30% 24%

Αύξηση της πιθανότητας λαθών

123 4 5

5%10%15%27%44%

Δυσκολία της απομνημόνευσης

123 4 5

11%4%21% 32%32%

~ 62 ~

Δυσκολία επικοινωνίας με τους άλλους

123 4 5

5% 9% 32% 14% 41%

10. Πόσο μπορεί η ηχορύπανση να επηρεάσει τη σχολική επίδοση

των μαθητών ;

Λίγο………………………………………………………………………………………12%

Πόλυ…………………………………………………………………………………….33%

Καθόλου

Δικαιολογήστε την απάντηση σας:

Απόσπαση προσοχής-νευρικότητα κατά τη διάρκεια της

διδασκαλίας.

11.Σας δυσκόλεψε το ερωτηματολόγιο;

Λίγο……………………………………………………………………………………… 6%

Πολύ……………………………………………………………………………………. 4%

Καθόλου………………………………………………………………………………35%

~ 63 ~

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Αρχικά, οι μαθητές αιφνιδιάστηκαν όταν τους ανακοινώθηκε η

ενασχόληση τους με το πρόγραμμα. Αυτό συνέβη διότι δεν είχαν

συμμετάσχει ποτέ σε καινοτόμα προγράμματα.Δόθηκαν οι απαραίτητες

διευκρινήσεις και ο τρόπος που θα εργαστούμε σε όλη τη διάρκεια της

εκπόνησης του προγράμματος.

Μαζί με τους μαθητές έγινε μια διαγνωστική αξιολόγηση του

προγραμματισμού, του καθορισμού χρόνου, της εύρεσης υλικών και

συνεργατών, του οικονομικού προϋπολογισμού, του χώρου, του τρόπου

οργάνωσης της τάξης και του τρόπου εργασίας των εμπλεκόμενων

ομάδων.

Στο ξεκίνημα εφαρμογής του προγράμματος οι μαθητές είχαν αρωγό

τους το μάθημα της φυσικής, του αναλυτικού προγράμματος καθώς είχαν

επεξεργαστεί το κεφάλαιο του ήχου. Ανακαλώντας τις προϋπάρχουσες

γνώσεις τους και με έναν διασκεδαστικό- οικείο τρόπο έγιναν οι πρώτες

~ 64 ~

έξιδραστηριότητες.23 Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό και φοβερή

συμμετοχή στην πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων.

Επειδή τα χρονικά όρια εκπόνησης του προγράμματος ήταν πολύ

περιορισμένα, δόθηκαν ταυτόχρονα στους μαθητές οι πίνακες24και το

ερωτηματολόγιο25 των δραστηριοτήτων επτά και δεκατέσσερα

αντίστοιχα. Οι μαθητές, με χαρά και ενθουσιασμό, διένειμαν τα

ερωτηματολόγια στη σχολική κοινότητα. Ιδιαίτερα η διανομή και η

συλλογή του ερωτηματολογίου στους συναδέλφους μου, τόνωσε την

αυτοπεποίθηση τους, καθώς ένιωσαν τη σπουδαιότητα της έρευνάς τους.

Μάλιστα, αρκετά παιδιά μου ανέφεραν πως ένιωσαν φανταστικά όταν

έδιναν το ερωτηματολόγιο και εξηγούσαν το λόγο της έρευνας.

Σημαντική δυσκολία συνάντησαν, οι μαθητές, στην επεξεργασία των

στοιχείων. Αυτό έγινε διότι, αφενός δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία και

αφετέρου, στην ενότητα της στατιστικής, που περιλαμβάνουν τα

μαθηματικά του αναλυτικού προγράμματος της τάξης τους, δεν υπάρχει

αναφορά στη συλλογή δεδομένων για να μπορέσουν να κάνουν πίνακες

τιμών και να οδηγηθούν στη δημιουργία των αντίστοιχων διαγραμμάτων

που απαιτούσε η εκπόνηση του προγράμματος. Δόθηκαν οι απαιτούμενες

διευκρινήσεις και όλα πήγαν καλά. Τα αποτελέσματα της έρευνας26 ήταν

ικανοποιητικά.

Ιδιαίτερη χαρά προκάλεσε στα παιδιά η δραματοποίηση των

δραστηριοτήτων οκτώκαι έντεκα.Οιπερισσότεροι μαθητές απέδωσαν

γλαφυρότατα τους ρόλους τους. Κάποιοι το είδαν ως ένα απλό παιχνίδι και

δεν είχαν την απαιτούμενη απόδοση στη διάρκεια του θεατρικού

παιχνιδιού.

Φοβερός ενθουσιασμός υπήρξε στους μαθητές με την επίσκεψη του

ειδικού στην τάξη μας, στα πλαίσια της δέκατης δραστηριότητας. 27Υπήρξε

καταιγισμός ερωτήσεων σχετικά με τη λειτουργία του αυτιού μας, τον

23 Βλέπε,δραστηριότητες, σελ 8 έως 11 24 Βλέπε, σελ 33 25 Βλέπε, σελ 50 26 Παράρτημα, σελ 34 και σελ 59 έως 64 27 Βλέπε, σελ 14 και παράρτημα, σελ 47

~ 65 ~

τρόπο με τον οποίο τα ηχητικά κύματα αποκωδικοποιούνται στον

ανθρώπινο εγκέφαλο, τον τρόπο με τον οποίο συνδέεται με τη ρινική

κοιλότητα και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να ακολουθούμε για να

διατηρούμε τα αυτιά μας υγιή. Οι σχηματικές παραστάσεις που έγιναν

στον πίνακα και τα βίντεο28, σε στυλ κόμικς, που προβλήθηκαν έδωσαν

πλήρης απαντήσεις σε κάθε απορία των μαθητών.

Από τη δραστηριότητα δεκαπέντε πραγματοποιήθηκε μόνο η έκθεση με

τις ζωγραφιές των μαθητών, το κολλάζ, τους πίνακες, ο χάρτης της

γειτονιάς τους, οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια των

δραστηριοτήτων και ό,τι άλλο υλικό παράχθηκε κατά την διάρκεια της

εκπόνησης του προγράμματος. Το εργαστήρι με τους γονείς δεν

πραγματοποιήθηκε, λόγω έλλειψης χρόνου. Αυτό συνέβη διότι οι μαθητές

συμμετείχαν σε θεατρική παράσταση που δόθηκε στο τέλος της σχολικής

περιόδου, στα πλαίσια πολιτιστικών δραστηριοτήτων που διοργανώνει το

σχολειό μας. Καταναλώθηκε αρκετός χρόνος για τις πρόβες της θεατρικής

παράστασης.

Επιπλέον τέθηκε το παρακάτω ερώτημα προς τους μαθητές.

Από την εμπειρία που αποκτήσατε, θα θέλατε και την τελευταία σχολική

χρονιά σας στο Δημοτικό Σχολείο να συμμετέχετε σ΄ένα ακόμα καινοτόμο

πρόγραμμα σχολικής δραστηριότητας;

Στο παραπάνω ερώτημα, οι μαθητές ομόφωνα δήλωσαν πως

επιθυμούν να ασχοληθούν και πάλι με κάποιο καινοτόμο πρόγραμμα. Ο

ενθουσιασμός τους ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ορισμένοι μαθητές

πρότειναν θέματα καινοτόμων προγραμμάτων.

28 Βλέπε, παράρτημα, σελ 48 έως, σελ 49

~ 66 ~

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Βιβλίο μαθητή, ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ, Ε΄ τάξης, εκδόσεις ΟΕΔΒ,

Αθήνα 2006.

2. Πληροφορίες από το διαδίκτυο.

3. Γεωργόπουλος Α- Τσαλίκη Ε, Περιβαλλοντική εκπαίδευση. Αρχές-

Φιλοσοφία – Μεθοδολογία- Παιχνίδια και ασκήσεις,Gutenberg,

Αθήνα, 1993.

4. ΥΠ. Ε. Π. Θ., Εμείς και ο κόσμος, Α’ τάξη, ΟΕΔΒ.

5. ΥΠ. Ε. Π. Θ., Εμείς και ο κόσμος, Δ’ τάξη, ΟΕΔΒ

7. Φλογαίτη Ε, Περιβαλλοντική εκπαίδευση στο Δημοτικό,W. W. F.,

~ 67 ~

Αθήνα, 1995.

8. Χρυσαφίδης Κ, Βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία, Guteηberg,

Αθήνα, 1994.

9. Theearthworksgroup, 50 απλά πράγματα που μπορώ να κάνω με

τα παιδιά για να σώσουν τη γη, Ποντίκι, Αθήνα, 1990.

10. Χάρις Καραγεωργίου, οι επιπτώσεις της ηχορύπανσης στα αστικά

κέντρα- αναγκαία μέτρα και παρεμβάσεις,ΤΕΕ,Αθήνα,2008.

1 πεύθυνος προγράμματος: * & * $ ( ( - * Ω ,...

Documents