10-cu sinif · 2019-01-02 · rayon (Şəhər) mərhələsi respublİka fƏnn olİmpİadalari kimya...
TRANSCRIPT
10-cu sinif
Respublika Fənn Olimpiadaları
Kimya
04.02.2018
Ad _____________________
Soyad _____________________
Məktəb _____________________
1. İmtahan müddəti 180 dəqiqədir.
2. 4 səhv cavab 1 düz cavabı aparır.
3. Hər sual 4 bal ilə qiymətləndirilir.
4. Nəzarətçilərə yalnız cavab kartları təqdim olunur.
5. Rayon (Şəhər) mərhələsinin nəticələrini
www.olimpiada.edu.az saytından və ya təhsil
aldığınız ümumtəhsil müəssisəsindən öyrənə
bilərsiniz.
UĞURLAR!
Rayon (Şəhər) mərhələsi
Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif
- 2017/2018 -
1. Mis və mis(II) oksiddən ibarət 22,4 q qarışıq
500 q 80%-li sulfat turşusunda həll edildikdə
516 q məhlul alınır. Alınan məhlulda duzun
kütlə payını (%) hesablayın (onda bir
dəqiqliklə). Ar(O)=16, Ar(S)=32, Ar(Cu)=64,
Mr(H2SO4)=98
A) 9,1
B) 9,2
C) 9,3
D) 12,4
E) 6,2
2. Sıxlığı (n.ş.) 2,5 q/l olan karbohidrogen
kalium-permanqanatın sulu məhlulunu
rəngsizləşdirmir, platin katalizatoru iştirakında
isə hidrogen ilə reaksiyaya daxil olaraq iki
maddənin qarışığını əmələ gətirir.
Karbohidrogen molekulunda olan metilen
qruplarının sayını müəyyən edin.
Ar(H)=1, Ar(C)=12
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
E) 4
3.
Alkanlar
Karbon
atomlarının
oksidləşmə
dərəcələrinin cəmi
Mr(Y)–Mr(X)
X a Z
Y a–6
Z-i müəyyən edin. Ar(C)=12, Ar(H)=1
A) 28
B) 42
C) 14
D) 44
E) 56
4.
Kristalhidrat
Kristalhidratın 1
molunda olan suyun
mol sayı
Təbii gips X
Mis kuporosu Y
Qlauber duzu Z
X, Y və Z-i müəyyən edin.
X Y Z
A) 2 5 5
B) 2 5 10
C) 5 2 7
D) 10 2 5
E) 7 5 2
5. ZYXCHHCl.kat ,X
H
C15004
2
o
Z-i müəyyən edin.
22 CHCCHCH )A
Cl
ClCHCHCHCHCH )B 22
22 CHCCHCH )C
3CH
CHClCHCHCH )D 2
2CHCHCCH )E
6. NH3, H2O, SiH4, PH3 molekullarını element-
hidrogen rabitələrinin uzunluqlarının artma
ardıcıllıqları ilə düzün.
A) NH3, H2O, PH3, SiH4
B) H2O, NH3, PH3, SiH4
C) NH3, PH3, H2O, SiH4
D) H2O, SiH4, NH3, PH3
E) SiH4, H2O, NH3, PH3
Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif
- 2017/2018 -
7. Dəmir(II) sulfatın qatı sulfat turşusu
iştirakında kalium-permanqanat ilə
oksidləşməsindən əmələ gələn duzların molyar
kütlələri cəmini müəyyən edin. Ar(O)=16,
Ar(S)=32, Ar(K)=39, Ar(Mn)=55, Ar(Fe)=56
A) 400 B) 551 C) 325 D) 574 E) 725
8. 1 mol naməlum quruluşlu alkil-yodidə
qızdırılmaqla NaOH-ın spirtdə məhlulu ilə təsir
etdikdə 1:7 kütlə nisbətində izomer alkenlərin
qarışığı alınır. Əsas məhsulun kütləsi 49 q olur.
Başlanğıc maddənin Vürs reaksiyasının
məhsulunun səmərəli nomenklatura əsasında
adını müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(C)=12
A) metiletilikili-butilmetan
B) trimetilüçlü-butilmetan
C) izopropilizobutilmetan
D) metilpropilizopropilmetan
E) metildietilmetan
9.
Yanma zamanı 164 q su alınarsa, 2
1 H izotoplarının sayını müəyyən edin. ( 1
1H , 12
6 C )
A) 4
B) 3
C) 1
D) 5
E) 2
10.
Reaksiyaya
daxil olan
maddələr
Kütləsi,
q
Başlanğıc
qarışıqda
molekul sayı
H2 a 17NA
O2 a
Hansı qrafiklər doğrudur?
zaman
m(H2), q
a
28
zaman
(H2O), mol
2
zaman
m(O2), q
a
16
I II III A) yalnız I B) I, III C) yalnız II
D) I, II, III E) II, III
11.
Natrium-
halogenid
Normal duzun alınması ilə baş
verən reaksiya zamanı
reduksiya olunan qatı sulfat
turşusunun mol sayı (%)
NaX 20
NaY 0
NaZ 50
Hansı reaksiyalar baş verir?
1. NaX+Y2 2. NaZ+X2
3. NaX+Z2 4. NaY+X2
5. NaZ+Y2 6. NaY+Z2
A) 1, 4, 6
B) 1, 2, 4
C) 2, 4, 6
D) 1, 3, 5
E) 2, 3, 5
Qaz
qarışığının
tərkibi
Qarışığın
kütləsi, q
Tam yanma
məhsulu 13CO2 12CO2
C2H2, C2H4,
C2H6
170 6 mol 6 mol
Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif
- 2017/2018 -
12.
Maddə Kütləsi,
q
Qeyri-polyar
kovalent
rabitələrin sayı
Oksigen x n
Ağ fosfor y 24n
y:x nisbətini müəyyən edin. Ar(O)=16, Ar(P)=31
A) 33 B) 32 C) 31 D) 30 E) 20
13.
Atomun
normal halda
elektron
formulu
Atomun tərkibində ola
biləcək cütləşməmiş
elektronların maksimum
sayı
2s22px n
3s23px n+4
x-i müəyyən edin.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
14. Doğru olanları müəyyən edin.
1. H2O, NH3, CH4 → polyar molekul
2. H2O, NH3, CH4 → sp3 hibridləşmə
3. H2O, NH3, CH4 → bərk halda molekulyar
kristal qəfəs
A) yalnız 1
B) yalnız 2
C) yalnız 3
D) 1, 3
E) 2, 3
15.
20 25 zaman
m(N2), q
11,0 -
5,4 -
N2 + 3H2 2NH3 reaksiyası zamanı azotun
kütləsinin zamandan asılılıq qrafiki verilmişdir.
Reaksiya gedən qabın həcmi 2,0 l olarsa,
reaksiyanın azota (X), hidrogenə (Y) və
ammonyaka (Z) görə orta sürətlərini (mol/l·san)
müəyyən edin. Mr(N2)=28
1. X a. 0,04 b. 0,08 c. 0,02
2. Y d. 0,06 e. 0,12
3. Z
A) 1-c 2-d 3-a
B) 1-a 2-e 3-b
C) 1-a 2-d 3-c
D) 1-c 2-a 3-d
E) 1-e 2-b 3-a
16.
Şüşə Tərkibində olan
elementlər
X Y Z
Adi + +
Kimyəvi + + +
Büllur + +
X, Y və Z-i müəyyən edin.
X Y Z
A) Ca Na Si
B) K Pb O
C) Si K Ca
D) Si Na Ca
E) Ca K Si
Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif
- 2017/2018 -
17. Kalium-sulfid və kalium-karbonat
qarışığında metal atomlarının sayı Avoqadro
ədədindən 2 dəfə böyük, kükürd atomlarının
sayı isə Avoqadro ədədindən 3 dəfə kiçikdir. Bu
qarışığının artıq miqdar xlorid turşusu ilə
reaksiyasından alınan qaz qarışığının sıxlığını
(q/l, n.ş., onda bir dəqiqliklə) müəyyən edin.
Ar(C)=12, Ar(O)=16, Ar(S)=32, Ar(K)=39
A) 1,2 B) 1,5 C) 1,8 D) 2,7 E) 3,9
18. X karbohidrogeninin artıq miqdarda bromlu
su ilə reaksiyasından tərkibində bromun kütlə
payı 75,8% olan tetrabromlu törəmə, sulfat
turşusu iştirakında kalium-permanqanat
məhlulu ilə qaynatdıqda isə yalnız bir birəsaslı
karbon turşusu əmələ gətirir. X
karbohidrogeninin sulfat turşusu iştirakında
kalium-permanqanat məhlulu ilə qaynatdıqda
baş verən reaksiyanın tənliyində məhsulların
əmsalları cəmini müəyyən edin. Ar(H)=1,
Ar(C)=12, Ar(O)=16,
Ar(Br)=80
A) 25 B) 28 C) 34 D) 20 E) 29
19. 400 q 20%-li H2SO4 məhlulundan 310 q su
buxarlandırılır. Alınan məhlulun qızdırılmaqla
dəmirlə reaksiyasından hansı maddələr alınar?
1. FeSO4
2. SO2
3. Fe2(SO4)3
4. H2
5. H2O
A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2, 3, 4
D) 2, 3, 5 E) 1, 2, 5
20.
a a+3
a–1
a+2
X
-rabitələrin
ümumi sayı
Atomların
ümumi sayı
X hansı karbohidrogenlər sinfinə aid ola bilər?
I. alken II. tsikloalkan III. alkan
A) yalnız II
B) II, III
C) I, III
D) I, II
E) I, II, III
21.
Metallar
HNO3 ilə reaksiya
məhsulu
duru qatı
X NH3 NO
Y N2O NO
Z NO NO2
X, Y və Z metallarını müəyyən edin.
X Y Z
A) Mg Ag Fe
B) Ag Fe Mg
C) Fe Ag Mg
D) Ag Mg Fe
E) Fe Mg Ag
Rayon (Şəhər) mərhələsi RESPUBLİKA FƏNN OLİMPİADALARI Kimya 10-cu sinif
- 2017/2018 -
22. Tərkibində natrium, xlor və oksigendən
ibarət 0,543 q naməlum duz olan
turşulaşdırılmış məhlula yodun ayrılması
dayanana qədər kalium-yodid məhlulu əlavə
edilir. Ayrılan yodun kütləsi 3,048 q olur.
Naməlum duzun tam termiki parçalanması
zamanı bərk nümunənin kütləsi neçə faiz (tam
ədədə qədər dəqiqliklə) azalar? Ar(O)=16;
Ar(Na)=23; Ar(Cl)=35,5; Ar(I)=127
A) 30 B) 35 C) 53 D) 71 E) 45
23. Naməlum fosfor-halogenidin 1,232 q-nın
hidrolizi zamanı alınan məhlulun
neytrallaşmasına 35 ml 2 mol/l qatılıqlı KOH
məhlulu sərf olunur. Halogenidin tərkibinə
daxil olan halogenin nisbi atom kütləsini və
halogenidin tərkibini müəyyən edin. Ar(P)=31
A) 127, PX3
B) 19, PX3
C) 35,5, PX5
D) 35,5, PX3
E) 80, PX5
24. Hər birinin molekulunda bir ikiqat rabitə olan
iki açıq zəncirli karbohidrogenin molyar kütlələri
nisbəti 1:2 kimidir. Bu karbohidrogenlərin tam
hidrogenləşməsi zamanı alınan maddələrin
molyar kütlələri nisbəti 0,5172 olur. Bu
karbohidrogenlərdə olan bütün orbitalların
sayını müəyyən edin. Ar(H)=1, Ar(C)=12
A) 36 B) 42 C) 54 D) 63 E) 80
25. Ammonium-xromat və ammonium-dixromat
qarışığını közərtdikdə ayrılan qazı xlorid turşusu
məhlulundan keçirdikdə onun həcmi 2 dəfə
azalır. Bərk qalığı kalium-hidroksid iştirakında
qızdırırlar və alınan qarışığı suda həll edirlər.
Məhluldan artıq miqdar karbon qazı buraxdıqda
2,06 q çöküntü alındı. Başlanğıc qarışığın
kütləsini müəyyən edin.
Ar(H)=1, Ar(O)=16, Ar(Cr)=52,
Mr((NH4)2CrO4)=152, Mr((NH4)2Cr2O7)=252
A) 0,76
B) 1,26
C) 1,52
D) 2,02
E) 2,78