10. kph franačka

7/25/2019 10. KPH Franaka

1/35

Doc.dr.OmerHamzic,

Via ass.BenjaminaLondrc,

MA

KOMPARATIVNA PRAVNA

HISTORIA

Kiseljak, 2014/15.


2/35

!RANA"KA

I. DR#AVA, II. PRAVO


3/35

CarstvoKarla

Velikog 814i Verdenskisporazum845. g.


4/35

I. DR#AVA

$. His%orijs&i &on%e&s%,

'. Or(anizacija )*as%i

+. Dra)na ideo*o(ija

-. Sdo)i i sds&i /os%/a&


5/35

$.His%orijs&i

&on%e&s%

a0 Preddinas%i1&i /eriod2 3rana1&a/*emena 4 %o&om -. ). 5 s%a%s rims&i6/oma(a1a,

70 Period Mero)in(a 5 /r)e dinas%ije!rana&a od -8$59:$. ;K*odo)i& 4 Salijskizakon0,

c0 Period Karo*in(a, dr(e dinas%ije!rana&a od 9:$5889. ;major domus Kar*oMar%e* 9:$., Kar*o Ve*i&i, 8


6/35

a0 Pred5dinas%i1&i/eriod23rana1&a

/*emena 4%o&om -. ).5 s%a%srims&i6

/oma(a1a

;$0 Po*o)ina +.).n.e.2 7rojna (ermans&a

/*emena &oncen%ri se na is%o1noj o7a*idonje Rajne, me= &ojima s 7i*i i !ranci >?es%o&@ i*i ?s*o7odan@.

;'0To&om -.).n.e.2 iro&a in)azija 7ar7ara 5!ranci od Rim*jana do7ijaj s%a%s/oma(a1a ;sa)ezni&a0, % se nas%anjj, a

za%im ire (ranice s)oje %eri%orije. ;+0 To&om :. ).n.e.2 7orei se na s%rani

rims&i6 &omandana%a /ro%i) Vizi(o%a, !rancise dije*e na d)ije s&/ine 5 Sa*ijs&e ;zmore0 i Ri/ars&e ;z rije&e0 %o&om %i67or7i !ranci &ao rims&i sa)eznici, *azed7o&o Ca*ij i ne )raaj se )ie /re&oRajne, )e se % %rajno nase*ja)aj.


7/35

70 PeriodMero)in(a5 /r)edinas%ije

!rana&aod -8$59:$.;K*odo)i&

4 Salijskizakon0

;$0 jedinjenje2 raz*i1i%a 3rana1&a /*emenajedinio je i s%)orio dra) K*odo)i& I. ;-8$5

:$$0, /ri6)a%)i &a%o*i1ans%)o s%i1e*e(i%imi%e% &a%o*i1&o( )*adara.

;'0 Sa*ijs&i za&on (Lex Salica),/r)i /isaniz7orni& 3rana1&o( /ra)a i o7ez7ijediocr&)en /odr& izdao je K*odo)i&.

;+0 Izazo)i2 za )rijeme Mero)in(a, !ranci sse so1a)a*i sa izazo)ima S*o)ena i A)arana sje)erois%o&, Lom7arda na j(ois%o1noji ms*imana na j(oza/adnoj (ranici.

;-0 S*a7*jenje2 za )rijeme /os*jednji6mero)i&i6 )*adara do*o je do nji6o)o(s*a7*jenja i do /rocesa 3eda*nedecen%ra*izacije ;ja1anje *o(e majordomsa, /renos o)*as%i0


8/35

c0 PeriodKaro*in(a,dr(edinas%ije

!rana&a od9:$5889.;Major domusKar*o Mar%e*9:$., Kar*o

Ve*i&i, 8


9/35

'.Or(anizaci5ja )*as%i

a0 Fen%ra*ni or(ani2 monar6, d)or ;palatium),e3o)i d)ors&i6 s*7e,

70 Lo&a*ni ;(ro3o)ije0 i /osredni or(ani;)*adare)i izas*anici i sa7ori0


10/35

a0Fen%ra*nior(ani2

monar6,d)or;palatium),e3o)i

d)ors&i6s*7e

;$0 !rana1&a je 7i*a rana srednjo)je&o)namonar6ija ;&on%ini%e% raz)oja )*as%i od

mero)in(a do &aro*in(a, %ri reda ins%i%cija2cen%ra*na, *o&a*na, /osredni or(ani0.

;'0 Fen%ra*n )*as% 1inio je monar6 i nje(o)d)or ;%i%*isan &ao G&ra*jG, a od Kar*a Ve*i&o(Gim/era%orG0 5 za&onoda)ac, &omandan%

)ojs&e, /ra)e, )r6o)ni sdija, za%i%ini&;ia)o mndijm>za%i%a0.

;+0 z )*adara je 7io nje(o) d)or 5palatium ustvarine&i /o&re%ni adminis%ra%i)ni cen%ar;majordom je &*j1ni na d)or do7aMero)in(a, a &in% od Karo*in(a0.

;-0 e3o)i d)ors&i6 s*7i ;7i*o i6 je 02 odKaro*in(a dire&%no s /odre=eni )*adar;&ao dos%ojans%)enici palatint 7i*i s i(*a)ni sa)je%nici s)o(a (os/odara.


11/35

70 Lo&a*ni;(ro3o)ije0i /osredni

or(ani;)*adare)iizas*anici isa7ori0

;$0 Lo&a*n )*as% 1ini*e s (ro3o)ije(comitatus, pagus0, &oje s sestopileranije rims&e %eri%orija*ne jedinice i 3rana1&e*o&a*ne zajednice ;/ra)a r&ama (ro3a0.

;'0 Posredni or(ani 7i*i s2

5 )*adare)i izas*anici (missi dominici)s*a%i izcen%ra /ro)incije ;7iranje /oreza i sds&a3n&cija0 i

5 sa7ori 4 s&/%ine )e*i&aa (placita), &oji6je 7i*o d)ije )rs%e:;$0 o/%i sa7or sazi)an /ro*jee ;ra%ni0 i ;'0 &rajnji sa7or jesen sa

manjim 7rojem 1esni&a.


12/35

+.Dra)naideo*o(ija

IdeologijaFranake draveolikovala se

pod utjecajemgermansketradicije, naslije

!a "imskogcarstva ikr#$anstva.

a0 Pr)o je 7i*o (ermans&o /oimanje )*as%i, aza%im rims&o nas*ije=e is/re/*e%eno s&rans&im e*emen%ima,

70 Sa)ez sa S)e%om s%o*icom ;&rinisanje Kar*aVe*i&o( 8


13/35

a0 Pr)o je7i*o(ermans&o/oimanje)*as%i, a

za%imrims&onas*ije=eis/re/*e%en

o s&rans&ime*emen%ima

;$0 S%aro (ermans&o /oimanje &ra*je)s&e)*as%i 7i*o je G/r)i me= jedna&imaG ;sa)remenom /res%aje iz7ornos% &ra*je)a, onidra) s6)aaj &ao s)oj /osjed0.

;'0 Rims&o nas*ije=e 7i*o je is/re/*e%eno s&rans&im e*emen%ima2 /a/a dodje*jjePi/in Ma*om, osni)a1 Karo*in(a %i%*?rims&i6 /a%ricija@, 9:-. (.,

;+0Ta&o se s%)ara sa)ez izme= S)e%e s%o*icei !rana1&e dra)e, 1ime je 3rana1&i monar6/o1eo /o%is&i)a%i 7izan%s&o( 7asi*esa &ao

%radiciona*no( za%i%ni&a Rima.


14/35

70 Sa)ez saS)e%oms%o*icom;&rinisanje

Kar*aVe*i&o( 8


15/35

-.

Sdo)i isds&i/os%/a&

%ijeljenje pravde

kod Franakapokazujetendenciju

prenosanadlenosti snarodni&

skup#tina na'unkcionere kojeimenuje kralj

a0 Lo&a*ni sdo)i ; cen%enama, /od/redsjedanjem *o&a*no( s%arjeine0,

70 Cro3o)s&i ;z &oje se /oja)*jje 9

skaina0 i &ra*je)s&i sdo)i &ao a/e*acija s*1aj izdaje,

c0 Sds&i /os%/a& ;os%aci iz /*emens&o(re=enja0


16/35

a0 Lo&a*nisdo)i ;cen%enama, /od/redsjedanjem*o&a*no(

s%arjeine0

5 centenama, manjim %eri%orija*nimjedinicama 4 da)a*e $


17/35

70Cro3o)s&i;z &oje se/oja)*jje 9

skaina0 i&ra*je)s&isdo)i &aoa/e*acija

s*1ajizdaje

;$0 Cro3o)s&i sd2 Kar*o Ve*i&i mjes%otungina, s=enje daje nad*enos% gro'ova,z &oje se /oja)*jje i 9 skaina,doi)o%noiza7r. na % 3n&cij ;s=enj /riss%)js*o7odni *jdi0

;'0 Kra*je)s&i sd /os%ojao je na ni)o

dra)e, /redsjeda)ao m je sam &ra*j i*imajordom, a 1ini*i s (a sdije (auditori),&oji s iz reda &nee)a i*i 7is&/a ;7io jea/e*aciona ins%anca s*1aj z*o1ina izdajei*i /ores&i6 /re&raja, a /r)om s%e/ensdio je za z*o1ine &oji /o1ine dos%ojans%)e

nici0.


18/35

c0 Sds&i/os%/a&;os%aci iz/*emens&o(re=enja0

;$0 Sds&i /os%/a&2 )eoma d(o zadra*is se os%aci iz /*emens&o( re=enja;raciona*na i iraciona*na sreds%)ado&azi)anja, %ere% do&azi)anja 5 na%enom0.

;'0 a&*e%)a je )einom 7i*a /r(a%orna,

o/ra)da)aja, &ojom je o/%eni ne(iraoo/%7, sa&*e%)enici ;o7i1no $'0, orda*ije;raz*i1%e i o&r%ne0

;+0 Pra)o na a*7 nije /os%oja*o ;ne&ada sena /resd (ro3o)s&o( sda mo(*o a*i%i&ra*j0, a nezado)o*jna s%ran&a mo(*a 7iizaz)a%i s/ro%n s%ran na d)o7oj.


19/35

II. PRAVO A. Iz)ori

B. Konce/% /ra)a i /ra)de F. Ma%erija*no /ra)o


20/35

A. Iz)ori

;$0 Kodi3i&acije o7i1ajno( /ra)a (legesararorum),/rimjena /o /ersona*nom/rinci/, npr Sa*ijs&i za&on za )rijememero)in&o( &ra*ja K*odo)i&a ;-8-5:$$0.

;'0 Rims&i za&oni 7ar7ara (Lex romanaararorum), z7ornici /ojednos%a)*jeno(

rims&o( /ra)a, za rims&o s%ano)ni%)o7ar7ars&i6 dra)a ;Br(ndi, Vizi(o%i0

;+0 Ka/i%*ari2 s )*adars&e in%er)encije )aee /ra)o &ojima se G/o%)r=jG i*iGis/ra)*jajG raniji /ro/isi ma6om o7i1aj./ra)a i*i re(*ie ne&a no)a ma%erija.

;-0 Po)e*je izda%e raz*i1i%im /ra)nim i3izi1&im *icima, &ao %o s cr&)e, manas%iri,(rado)i, /ojedinci.


21/35

B. Konce/%/ra)a i/ra)de

Rani /isci !rana1&e, n/r. Sede*is Sco%s;o&o 8:


22/35

F.Ma%erija*no/ra)o

$. Li1ni s%a%s,

'. Imo)ins&o /ra)o,

+. Porodi1no /ra)o, -. Nas*jedno /ra)o,

:. Kri)i1no /ra)o,

. Me=narodno /ra)o


23/35

$. Li1nis%a%s

5 Po Sa*ijs&om za&on /os%oja*o je ne&o*i&o&a%e(orija s%ano)ni%)a &oji s se raz*i&o)a*i /o

)isini ergelda s*1aj nji6o)o( 7is%)a i*iranja)anja2

;$0 s*o7odni *jdi ;!ranci i Ca*orim*jani0,

5 me= njima nije 7i*o raz*i&e na %eme*j ro=enja, a*i /ro*o( Sa*ijs&i za&on ;. ).0 (o)ori o ?(*ednim*icima@ i ?niim *icima@.

5 )rijednos% Ca*orim*jana /o1e%& je 7i*o /o*aG)rijednos%i s*o7odno( !ran&aG.

;'0 os*o7o=enici, lidi ;ia&o o njima ima ma*o/oda%a&a, znamo da s ima*i /ozicij izme=s*o7odno( i ro7a0.

;+0 ro7o)i s %re%irani &ao imo)ina (os/odara,/o)reda ro7a 4 %re%ira*o se &ao nanoenje %e%eimo)ini (os/odara ;&ra*je)i ro7o)i %ieni s )iime(e*dom0


24/35

'.Imo)ins&o/ra)o

a0 Ve &rajem . ). nes%aj rodo)s&i odnosi i1e)rje /ri)a%na s)ojina 4 alod,

70 Proces 3eda*izacije2 za%i%nic /os%ajseniori ;&oji /rezimaj i ja)ne o)*as%i na/osjed0, %ienici /os%aj vazali


25/35

a0 Ve&rajem .). nes%ajrodo)s&i

odnosi i1e)rje/ri)a%nas)ojina 5

alod

5 Po nase*ja)anj Ca*ije, !ranci jo )ije&

1)aj sis%em s)ojins&i6 odnosa iz rodo)s&o(re=enja, a*i )e &rajem . ). 1)rje se/ri)a%na s)ojina 4 alod; /o1e%& je /oredo/os%oja*a &o*e&%. s)ojina o/ine 5 mar&e nazem*ji% &ao i /ri)a%na s)ojina /osjedni&a0.

5 Predme% za%i%e s smo /o&re%ne s%)ari, do&se zem*ja sma%ra*a &o*e&%i)nom s)ojinom,/r)o roda i*i /*emena, a &asnije naroda.

5 mjes%o a/s%ra&%no( /ojma s)ojine Sa*ijs&om za&on se /o%re7*ja)aj rije1i @a&one&o &rade, @a&o s*o7odan 1o)je& &rade,

@a&o ro7 &rade, @a&o ne&o za/a*i0. 5 mjes%o izraza )*asni&, /o%re7*ja)a*a se

rije1 @(os/odar.


26/35

70 Proces3eda*izacije2 za%i%nic/os%ajseniori ;&oji

/rezimaj ija)ne o)*as%ina /osjed0,%ienici

/os%ajvazali

5 To&om 9. ). 7rzana je imo)ins&adi3erencijacija, nas%aj &r/ni /osjedi, &oje

&ra*je)i daj za s*(e, cen%ra*na )*as% s*a7i,si%ni se*jaci se s%a)*jaj /od za%i%.

5 Si%ni /osjednici o7a)ezj se na )jernos%('idelitas)s)ojim za%i%nicima &oji /os%ajseniori,a %ienici vazali

5 Kona1no /roces 3eda*izacije zao&rjese /renosom ode=. &om/e%encija ja)ne)*as%i na seniore, &oji na s)ojim /osjedimare=j2 /orez, ja)ni red i s=enje.

5 Na /osjedima s /r)o )rijeme radi*i

ro7o)i, &oji &ao i dr(i siromani *jdi 9. ).do7ijaj manje /arce*e na o7rad 5 &ao no)a&a%e(orija &me%o)a (ser')


27/35

+.

Porodi1no/ra)o

a0 S%ara%e*js%)o 4 mndijm

70 a&*j1enje 7ra&a ;/re%6odno zar&e0,da%a ena /od mundiumom ma


28/35

a0 S%ara%e*j5

s%)o 4mndijm

5 Porodica je /rirodna zajednica &oj/reds%a)*ja (*a)a /orodice ;&oji je s%ara%e*j i

za%i%ni& /orodice i od(o)ara za dje*a1*ano)a s)oje /orodice.

5 !ranci s se, )ie ne(o os%a*i, os*anja*i naire srodni1&e (r/e s*1aje)ima za%i%e/ojedinaca od na/ada, sa&*e%)eni%)a,

/*aanja &om/enzacije i s*. 5 S%ara%e*js%)o ;mndijm0 nad enom i

ens&om djecom %raje 1i%a) i)o%, s %im %oens&a djeca na&on daje do*aze /odmndijm ma.

5 Djeca se %re%iraj &ao ma*o*je%nici do $'.(odine, a*i do& s o1e)oj &i, 7i*i s /odo1e)im s%ara%e*js%)om.


29/35

70 a5&*j1enje7ra&a;/re%6odno

zar&e0,da%a ena/odmundiumo

m ma

5 Naon $'. (odine s%i1e se 7ra1na zre*os%, s%im %o daji ens&e djece od*1je o%ac.

5 Bra& se s&*a/a s)e1anim do(o)oromizme= oca dje)oj&e i m*adoenje 4m*adoenja daje oc enid7eni dar.

5 Bra& s /re%6odi*e zar&e2 m*adoenja jeda)ao /o&*on (dos) 7doj s/rzi.

;/o&*on m*adoj 7i da)ao i njen o%ac,/o&*onima je ras/o*a(a*a ena0.

5 s*1aj 7ra&a izme= s*o7odni6 *jdi iro7o)a, s*o7odan 1o)je& /os%aje ro7.

5 Raz)od se o7a)*jao jednos%a)nom

o%/%anj ene, odnosno )raanj njenoj/orodici. a en raz)od nije /ra&%i1no/os%ojao, a o%mica je 7i*a jedini na1inna/%anja ma.


30/35

-.Nas*jedno/ra)o

5 Sa*ijs&i za&on re(*ie (*a)nom nas*je=i5)anje /o&re%ni6 s%)ari.

5 Redos*jed nas*je=i)anja /orodi1no( zem*ji%a;alod0 /o Sa*ijs&om za&on ;1*.:.02 djeca,rodi%e*ji, 7raa i ses%re, ses%re rodi%e*ja, o1e)i imaj1ini srodnici

5 S/r(e se is&*j1j iz nas*ije=a mr*o(

ma ?sa*ijs&e zem*je@, jer ona /ri/ada?m&arcima nje(o)o( roda@ ;Sa*ijs&i za&on0

5 mjes%o %es%amn%a ;nije /os%ojao za&on0/rimjenji)ana je s%ano)a a''atomie,%.j.nadomje%anje %es%amen%a ;Sa*ijs&i za&on0sim7o*i1&im /renosom imo)ine na nas*jedni&a/%em %ree( *ica, %.j. /rija%e*ja &oji na&on $'mjeseci /red &ra*je)im sdom /renosios%a)io1e) imo)in, na *ice ;i*i )ie *ica0 &ojeje os%a)i*ac nazna1io.


31/35

:. Kri)i1no/ra)o

a0 Cermans&i 7ar7ars&i za&oni, &ao %o jeSa*ijs&i, naj)eim dije*om 7a)i*i s se /i%a

njima &ri)i1no( /ra)a. 70 De*i&%i i &azne


32/35

a0 Cerman5s&i7ar7ars&iza&oni, &ao%o je

Sa*ijs&i,naj)eimdije*om7a)i*i s se

/i%anjima&ri)i1no(/ra)a.

5 Sa*ijs&i za&on ne /red)i=a &ri)i1nod(o)ornos% za *ica m*a=a od $' (odina, a*imjes%o nji6 od(o)araj nji6o)i s%ara%e*ji;%o se ne odnosi na ro7o)e0.

5 Visina &azni za)isi od %o(a da *i je iz)ri*ac&ri)i1no dje*o /riznao i*i nije ;a&o /rizna,morao je /*a%i%i ;nado&nadi%i0 samo %e%,a&o ne /rizna 4 i %e% i (*o7.

5 S*i1ni /rinci/i )ae i za &ra= ;%o je

de%a*jno re(*isano0


33/35

70 De*i&%i i&azne

5 a 7is%)o i %e&e %je*esne /o)rede &oris%iose sis%em &om/ozicije ;o%&/ i*i wergeld),;'+ ergelda /ri/ada*o je /orodici 7ijeno(,$+ )*adar i*i (ro3, s*1aj /ri&ri)anja,&azna %ri /%a )ea od redo)ne0.

5 Smr%na &azna2 za raz*i& od &asno( Rima,7i*a rije%&oj /rimjeni, /od %icajem ;$0rodo)s&o( re=enja 5 na(*aa)a o%&/ i ;'0&rans%)a 5 na(*aa)a /o&ajanje

5 Na/%a se /rinci/ o7je&%i)ne &oris%/rinci/a s7je&%i)ne od(o)ornos%i, %j. da *i

je namjerno i*i nenamjer. 7is%)o, &anji) je i/o&aj, /ose7no /ri&ri)anje.


34/35

.

Me=narodno /ra)o

5 )ro/i rano( srednje( )ije&a, d)a a%oras 7i*a re*e)an%na za me=narodno /ra)o /ai za !rana1&, a %o s2 s). A)(s%in i s).

Isidor Se)i*js&i. 5 Naj/ozna%ije dje*o S). Isidora je *timologie,jedna )rs%a enci&*o/edije o raz*i1i%im(ranama znanja, /a i me=narodnom /ra)(ius gentium)


35/35

10. kph franačka

Documents