11 - samenlevingsopbouw w-vl...2 11.227 mensen in kortrijk leven in armoede om te bepalen of iemand...

36
1 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede en daar willen we iets aan doen.

Upload: others

Post on 16-Sep-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

1

11.227mensen in Kortrijk leven in armoedeen daar willen we iets aan doen.

Page 2: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

2

11.227 mensen in Kortrijk leven in armoedeOm te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is gebaseerd op drie vaststellingen. In de eerste plaats wordt gekeken naar het aantal mensen dat een inkomen heeft dat lager is dan 60 procent van

het gemiddelde inkomen. Voor een alleenstaande, bijvoorbeeld, is dat in Vlaanderen € 1.000 per maand. Daarnaast kijkt men naar het tekort om een normaal leven te leiden. Het gaat over mensen die het moeilijk hebben om een aantal uitgaven tegelijk

te doen: de huur betalen, de rekeningen betalen, de woning verwarmen, een wasmachine kopen, onverwachte uitgaven kunnen doen... Ten slotte houdt men voor de Europese armoedenorm ook rekening met het aantal werkende mensen in een

huishouden. Naargelang de grootte van het gezin, moet telkens een minimum aantal mensen een job hebben.Als we kijken hoeveel mensen in Kortrijk onder die norm vallen, dan komen we aan niet minder dan 11.227.

Page 3: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

3

Het was confronterend, toen we bij het begin van de nieuwe beleidsperiode vernamen dat de kansarmoede bij kinderen de voorbije jaren gestegen was tot 18 procent. Het betekent dat in onze stad elk jaar ongeveer 130 kinderen in armoede worden geboren. Op basis van betrouwbare gegevens zijn er meer dan 11.000 mensen die in armoede leven. In een stad die gezien wordt als een rijke stad in een rijke regio.

De stadscoalitie heeft er van meet af aan voor gekozen om hier een antwoord op te bieden. Armoedebestrijding is benoemd als beleidsdomein, wordt gecoördineerd door een sche-pen en gedragen door alle leden van het college. Het staat prominent in het Plan Nieuw Kortrijk (PNK), niet alleen omdat er veel armoede is, ook omdat in ‘Kortrijk Spreekt’ – de grote inspraakronde waarop PNK gebaseerd is – armoedebestrijding als thema nummer drie door de inwoners werd aangestipt.

Vandaag presenteren we een uitgebreid plan, gemaakt en geschreven met vele partners. Het bevat veel acties die telkens het verschil kunnen maken in het leven van mensen in armoede.

Het is gebaseerd op drie i’s. Inzet, investeringen en ideeën. Over de inzet hadden we het al.

EN, HOE IS HET IN KORTRIJK?

Maar een plan zonder middelen is als een papieren tijger. Daarom investeert Kortrijk beteke-nisvol veel geld in de bestrijding van armoede. De gemeentelijke bijdrage aan het OCMW stijgt elk jaar met drie procent. Het OCMW zal die, en de andere middelen, zuinig en welover-wogen besteden, daar waar het kan ook besparen en inefficiënte bestedingen schrappen. Maar tegelijk zal Kortrijk, als nooit voorheen, met middelen over de brug komen om onrecht-vaardigheid te bestrijden.

Ideeën. Het plan bevat nieuwe initiatieven en ideeën, kijkt u maar na. En het eindigt met een blanco hoofdstuk. Het biedt de ruimte voor nieuwe ideeën en voorstellen waar we middelen voor kunnen voorzien. Er zijn twee voorwaarden: origineel zijn en de mensen in of met kans op armoede vooruithelpen.

Met de uitvoering van het plan komen we ons engagement na. Een engagementsver-bintenis wordt dat genoemd. Tegelijk weten we dat veel buitenstedelijke factoren de evolutie van de armoedecijfers bepalen. Maar weet dat we niet zullen toekijken en inte-gendeel de komende jaren gaan werken aan een actieve welvaartsstad. Want we zijn pas rijk als niemand arm is.

Vincent Van Quickenborne Philippe De Coene

Kortrijk, 13 december 2013

Page 4: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

4

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

ARMOEDETussen het leven van mensen in armoede en andere mensen bestaat er een moeilijk te overbruggen kloof. Deze kloof manifesteert zich op verschillende vlakken: deelname aan de samenleving, vaardigheden, kennis, gevoel en krachten van de mensen. 1

Deze kloof kan enkel overbrugd worden wanneer de samenleving (zowel het beleid als het brede middenveld en andere actoren) een beroep doet op de kracht die mensen in armoede en hun omgeving bezitten, de voorwaarden creëert zodat mensen in armoede deze kracht kunnen aanwenden en iedereen gelijke kansen geeft om aan alle aspecten van de samenleving deel te nemen.

Armoede is niet enkel een kwestie van inkomen. Armoede is een netwerk van sociale uit-sluitingen op verschillende levensdomeinen die intens met elkaar verweven zijn, zoals on-derwijs, werk, vrijetijdsbesteding, huisvesting en gezondheid.

HET RISICO OP ARMOEDESommige mensen hebben een hoger risico op armoede of uitsluiting. Het gaat hier in het bijzonder om kinderen, bejaarden, alleenstaande vrouwen, alleenstaande ouders, laag-geschoolden, werklozen, inactieven op arbeidsleeftijd met inbegrip van mensen met een handicap, mensen die op het platteland wonen, mensen met ernstige psychische kwets-baarheid en nieuwe Belgen. Wat Kortrijk betreft, zien we daarnaast een steeds grotere

1 Vranken, J., Geldof, D., Van Menxel, G. & Van Ouytsel, J. (red.) (2001). Armoede en sociale uitsluiting. Jaarboek 2001 2 Naar de aanvulling van Tine Van Regenmortel bij de definitie van Vranken, in Van Regenmortel, T. (2002), Empowerment en Maatzorg. Een krachtgerichte psychologische kijk op armoede

groep jongvolwassenen die in armoede terecht komt. Eén derde van de mensen die het met een leefloon moet doen, is jonger dan 25 jaar. Het aantal uithuiszettingen van jongvol-wassenen bij, bijvoorbeeld het sociaal verhuurkantoor De Poort, stijgt systematisch.

Het aantal kinderen dat wordt geboren in een kansarm gezin in Kortrijk, is in 2012 ruim verdubbeld ten opzichte van 2007, namelijk van 7% naar 18% (meest recente cijfers Kind & Gezin). Kinderarmoede op zich bestaat eigenlijk niet. Wel groeit een kind op in een gezin en omgeving die sterk bepalend kunnen zijn of het in armoede leeft of terecht komt . Kin-deren zijn volledig afhankelijk van de sociale positie van hun ouders en hebben zelf weinig impact op het feit of ze in armoede leven of niet.

STRUCTUREEL AANPAKKENHet toelaten van armoede is een schending van de mensenrechten. Armoedebestrijding moet dan ook gericht zijn op een volwaardige deelname aan de samenleving. Iedereen moet ten volle kunnen genieten van alle sociale grondrechten.

Stad Kortrijk en OCMW Kortrijk maken van armoedebestrijding meer dan ooit een prioriteit. Hiervoor wordt dit plan opgemaakt, met heel concrete acties. Een bevoorrechte partner bij de opmaak van dit plan is A’kzie, de Kortrijkse vereniging waar armen het woord nemen. A’kzie vertegenwoordigt een belangrijke stem van mensen in armoede en wordt ook bij de verdere uitwerking van dit plan een vaste partner. Maar dit plan en de bestrijding van armoede zullen pas werken als het een zaak is van iedereen. Daarom zijn we verheugd dat

Page 5: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

5

zoveel mensen en organisaties hieraan meewerken. Het is voor mensen van Kortrijk door mensen van Kortrijk: Kortrijk voor Kortrijk (KVK!)

Op stedelijk niveau wordt een armoedetoets ingevoerd. Een armoedetoets gaat na of nieuwe regelgeving en dienstverlening toegankelijk, gebruiksvriendelijk, verstaanbaar, juridisch cor-rect en eerlijk zijn, of ze inspraak toelaten en beschikken over een vlotte klachtenprocedure. Dat is niet enkel goed voor mensen die in armoede leven, maar voor iedereen. Ook voor elke actie in het plan zal systematisch gemeten worden wat het effect is voor mensen in armoede.

Het plan armoedebestrijding wordt de komende jaren verder uitgewerkt als een program-ma. Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere le-vensdomeinen. Armoede bestrijden vraagt dan ook een integrale aanpak die deze diverse levensdomeinen doorkruist. Armoedebestrijding verder uitrollen als een programma, laat toe om deze integrale aanpak te garanderen.

Het werk is nooit af. Daarom wordt dit ook een levend plan. Met nieuwe partners, nieuwe ideeën, nieuwe acties. En met de nodige zelfkritiek. Elke actie moet bekeken worden: werkt ze of niet? Hoe kunnen we het beter doen?

EUROPA, BELGIË, VLAANDEREN, KORTRIJKEU 2020 strategie, actieve inclusie: actieve inclusie is een fundamentele factor om de doel-stelling van de EU inzake armoedebestrijding te behalen. Het bestaat uit strategieën die

een passende inkomenssteun combineren met toegang tot de arbeidsmarkt en hoog-waardige dienstverlening.

Federaal armoedeplan, Vlaams armoedeplan en Vlaams actieplan kinderarmoede: ook op bovenlokaal niveau krijgt armoedebestrijding de laatste jaren steeds meer aandacht. Voor de opmaak van het lokaal plan armoedebestrijding haalden we heel wat inspiratie uit de actieplannen die hiervoor werden opgemaakt.

Prioriteitennota Ieders Stem Telt: in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen ontwik-kelde Samenlevingsopbouw Vlaanderen het project ‘Ieders stem telt’. Met dit project wilde Samenlevingsopbouw, in overleg met mensen in armoede en welzijnsorganisaties, een aantal sociale thema’s en noden van maatschappelijk kwetsbare mensen hoger op de lo-kale politieke agenda’s krijgen. Alle insteken, bezorgdheden en ideeën werden nadien ge-bundeld in een Kortrijkse prioriteitennota.

Lokaal draagvlak: het initiatief voor de opmaak en uitvoering van dit plan ligt bij de Stad Kortrijk en het OCMW Kortrijk. Om dit plan te kunnen realiseren, hebben we de steun en het engagement van diverse lokale actoren nodig. Het plan werd hiervoor van bij de op-maak afgetoetst bij heel wat organisaties, diensten en verenigingen die rechtstreeks of on-rechtstreeks werken met of voor mensen in armoede of die zich willen engageren. Ook bij de verdere uitrol van het plan is een sterk partnerschap met vele actoren noodzakelijk.

Page 6: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

6

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

TOEGANG TOT GOEDE DIENSTEN & MAATWERK

INKOMENSGARANTIE &SOCIALE BESCHERMING

STRUCTURELE AANPAK KINDERARMOEDE

ETEN EN GEZOND ETEN ZIJN EEN RECHT

GELETTERDHEID, @LLEMAAL DIGITAAL, KLARE TAAL

KORTRIJK, EEN ACTIEVE WELVAARTSSTAD

CULTUUR, SPORT EN VRIJE TIJD

EEN DAK BOVEN HET HOOFD

HOOFDSTUK TIEN: UW HOOFDSTUK

ZIEK MAAKT ARM,ARM MAAKT ZIEK

Page 7: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

7

OP 10 FRONTEN

Page 8: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

8

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

INKOMENSGARANTIE &SOCIALE BESCHERMING

De meeste vervangingsinkomens zijn te laag om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Sinds 1 september 2013 bedraagt het leefloon voor een alleenstaande vandaag € 817,36 netto per maand, € 544,91 netto per maand voor een samenwonende en € 1.089,82 netto per maand voor een persoon die samenwoont met een gezin te zijnen laste. Het leefloon voor bijvoorbeeld een alleenstaande blijft daarmee ongeveer € 200 onder de Europese ar-moedegrens en de wetenschappelijk vastgelegde budgetstandaard (= wat mensen nodig hebben om een menswaardig leven te leven). Mensen kunnen de noodzakelijke kosten voor hun levensonderhoud niet betalen. Voor noodzakelijke uitgaven zoals schoolonkos-ten, energie en huur moeten ze vaak schulden maken. Kosten die niet dringend zijn zoals voor gezondheid, hygiëne en soms zelfs verwarming, worden uitgesteld. Een degelijk ba-sisinkomen is noodzakelijk voor een menswaardig bestaan.

“Veel mensen nemen niet al hun rechten op. Kwetsbare mensen hebben het meest baat bij minder uitgaven of mogelijke extra’s. Maar helaas

vinden ze vaak de toegang niet tot al deze mogelijkheden.”

Het leefloon voor een alleenstaande bedraagt € 817,36 en blijft daarmee ongeveer € 200

onder de Europese armoedegrens en de wetenschappelijk vastgelegde

budgetstandaard.

Page 9: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

9

ACTIE!

UITBREIDING AANVULLENDE STEUN

• Het REMI instrument wordt ingevoerd in het OCMW. Dit instrument (referentiebudget menswaardig inkomen) helpt maatschappelijk werkers om te komen tot een richtbudget met aanvullende steun die een menswaar-dig leven kan garanderen.

• Onderzoek in welke mate aanvullende steun ook kan wor-den toegekend aan mensen die bijvoorbeeld werken tegen een zeer laag loon of die er echt niet komen met hun loon.

• De aanvullende steun wordt gekoppeld aan een socia-le activering om mensen sterker te maken. Het basisin-komen zou omhoog moeten maar daar hebben we als lokaal bestuur weinig greep op. Daarom moeten we steun en aanvullende steun zo op maat organiseren dat steun in verhouding staat tot de persoonlijke situatie en de echte noden.

• De invoering van een kindvriendelijk steunbarema.• De totale uitbouw van schuldbemiddeling en preven-

tieve steun, zowel voor mensen in armoede als voor mensen met risico op armoede. Zo is het beter in een vroeg stadium te bemiddelen en te steunen om een

schuldenberg te vermijden, dan later uit een diepe put te moeten klimmen.

• Financiële steun en begeleiding van gezinnen die het risi-co lopen op armoede door een onevenwicht tussen inko-men en verantwoorde uitgaven. Dat doen we met door-lichting van de situatie, groepsactiviteiten, budgetbeurs.

CONSUMENTENBESCHERMING

• De oprichting van een stedelijke dienst Consumenten-bescherming aanwezig in wijken en deelgemeenten en met bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare mensen. Wie arm is, staat altijd het zwakst op de markt en heeft consumentenbescherming het meest nodig.

• Consumenten worden op een vlotte manier aan juiste, objectieve informatie geholpen over de mogelijkheden en de rechten die ze hebben.

• Het zoeken en opleiden van vrijwilligers die inwoners bij-staan als consument, zoals het starten van een dossier, het begeleiden op het internet (zoals bij prijsvergelijkingen) of het begeleiden van consumentenbijeenkomsten.

• Consumenten verenigen en samen sterker maken door groepsaankopen energie of energiebesparende investeringen (de goedkoopste energie is de energie die je niet verbruikt).

• Groepsaankopen onderzoeken in minder evidente

markten (schoolgerief, kledij, schoenen), onder meer in samenwerking met de Kortrijkse scholen.

• In Kortrijk is het ‘Repair Café’ (Herstelcafé) gestart, een sa-menkomst waarbij mensen defecte toestellen en voorwer-pen laten herstellen voor een prikje. Kortrijk wil dit onder-steunen en zo het aantal Repair Cafés vermenigvuldigen en starten met ‘Repair Points’ (Herstelpunten). Dit is niet al-leen goed als duurzame maatregel, het helpt ook mensen besparen op dure uitgaven.

• Ondersteuning van de ‘Instrumentheek’, ook al een nieuw initiatief. Dit is een uitleendienst van instrumen-ten. Mensen kunnen er, goedkoop of gratis, werktuigen lenen. Want gebruik van instrumenten is belangrijker dan de eigendom ervan. Hiermee willen ze zowel ar-moede bestrijden als het milieu minder belasten (een boormachine wordt gemiddeld slechts 15 minuten ge-bruikt gedurende haar levensduur!).

GOEDKOPERE TARIEVEN VOOR DEZELFDE DIENSTVERLENING

• We ontwikkelen sociale tarieven voor alle stedelijke en OCMW-dienstverlening (van geboorteaangifte, aankoop vuilniszakken, grof huisvuil verwerking, openbaar ver-voer tot het volledige sport, cultuur en vrijetijdsaanbod).

INKOMENSGARANTIE & SOCIALE BESCHERMING

Page 10: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

10

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

• We ontwikkelen sociale tarieven voor het volledige aanbod en diensten georganiseerd door organisaties, verenigingen en diensten waar de stad een overeenkomst mee heeft, door sociale afspraken in de samenwerkingsovereenkomst.

• We onderzoeken hoe we kunnen komen tot automati-sche toekenning van verschillende rechten, dit om on-derbescherming tegen te gaan. Waar de automatische rechtentoekenning niet (meteen) haalbaar is, is bijzon-dere ondersteuning nodig, bijvoorbeeld door recht-streekse contacten met mensen die het zelf hebben meegemaakt, de zogenaamde ervaringsdeskundigen.

• We speuren naar de rechten van 65-plussers, in het lan-delijke Kortrijk, onder meer met het project ‘Rechten-speurder@home’, ook gekend als het project ‘Visite’.

• We verfijnen sociale en standaard-tarifering voor thuis-zorg en in de diensten en wijkcentra.

BELASTINGKREDIET VOOR MENSEN MET KINDEREN TEN LASTE

• Mensen met kinderen ten laste die weinig tot geen belastin-gen betalen (en daardoor vaak ook geen belastingbrief invul-len) kunnen een teruggave (tot € 430 per kind) van de belas-tingen genieten maar weten dit vaak niet. We willen mensen maximaal ondersteunen om dit krediet te kunnen opnemen.

• We lijsten en promoten gelijkaardige voordelen op, en communiceren hierover duidelijk en gericht naar wie het aanbelangt.

INVESTEREN IN SOLIDAIRE HERVERDELING VOOR DE MEEST KWETSBAREN

• We organiseren zelf solidariteitsinitiatieven op maat van en, indien nodig, enkel voor de meest kwetsbaren.

• We versterken bestaande solidariteitsinitiatieven en hel-pen ze uitbouwen (tweedehandsbeurzen, ruilbeurzen, ruilwinkel…).

PREVENTIE

• We breiden het project ‘SOS schulden’ uit. Het project ‘SOS schulden’ brengt mensen samen om op een infor-mele manier te praten over schulden, hoe deze aan te pakken of ze te vermijden, wat te doen op het einde van budgetbeheer,… . Mensen delen onderling ervaringen uit en helpen elkaar op die manier om een schuldenpro-blematiek te vermijden of er doorheen te komen.

• We ontwikkelen en ondersteunen bijzondere acties voor jongeren (budgetbeheer, sociale kaart…).

• We ondersteunen het project ‘My Bank’ (Streekfonds).

Dit project richt zich specifiek tot jongeren, die door hun deelname aan het project een positiever en realistischer beeld krijgen van omgaan met geld. Het project is in de loop der jaren onder meer in Engeland uitgegroeid tot één van de modelprojecten om kansarmoede tegen te gaan.

Page 11: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

11

ETEN EN GEZOND ETEN ZIJN EEN RECHT

Eten en gezond eten zijn absolute voorwaarden voor een gezond leven. Mensen ster-ker maken kun je enkel als mensen ook fysiek sterker zijn. Daarom ontwikkelen we een reeks van acties die hiervoor zorgen. Waarom zou bio een statussymbool moeten zijn?Voedselhulp is een vorm van aanvullende steun voor mensen met een te laag of helemaal geen inkomen. Naast aanvullende financiële steun is er ook een ruime waaier aan materiële steun, waar voedselhulp er één van is. We mogen niet toestaan dat mensen in armoede moeten besparen op (gezonde) voeding. Het doel van eender welke actie rond voedselhulp moet altijd zijn om mensen uiteindelijk blijvend onafhankelijk te maken van voedselhulp.

“De laatste jaren moeten steeds meer mensen een beroep doen op voedselbedeling. Het is soms verontrustend om vast te

stellen dat hier steeds meer gezinnen met kinderen bij zijn. Als mensen rekenen op voedselbedeling, dan betekent dit meestal

dat ze ook nog heel wat andere problemen ervaren.”

Naar schatting 2% van de bevolking maakt gebruik van

voedselpakketten. Voor Kortrijk gaat dit over 1.497 inwoners. 3

3 Sociale cijferreeksen Zuid-West-Vlaanderen, een cijferrapport dat in juni 2013 werd opgemaakt door de vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen.

ETEN EN GEZOND ETEN IS EEN RECHT

Page 12: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

12

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

ACTIE!

WERKEN AAN GEZONDE EN BETAALBARE VOEDING VOOR IEDEREEN

• We onderzoeken de mogelijkheid om kortingen aan te bieden op bestaande initiatieven (schoolmaaltijden,…).

• Binnen de thuiszorg willen we een nieuw prijsbeleid met een voorkeurstarief invoeren, aangepast ook aan men-sen die bijzonder weinig middelen hebben.

• Opstart van een project arbeidszorg rond gezonde voe-ding. Hierbij willen we werkervaringstrajecten koppelen aan het ophalen en herverdelen van voedseloverschot-ten. Op die manier willen we mensen in armoede een betere toegang verschaffen tot gezonde voeding.

• We breiden het systeem van de thuismaaltijden sterk uit. Te weinig mensen weten dat ze gezonde, lekkere, gevarieerde en goedkope maaltijden aan huis kunnen krijgen. Daarbij han-teren we drie tarieven: betaalbaar, sociaal en extra sociaal. De maaltijden worden bereid door het OCMW en, zoals gezegd, aan huis geleverd. Dit project helpt ook om senioren langer thuis te laten wonen en het is een wapen tegen vereenzaming.

• We starten met een opleiding om gezond en betaalbaar te koken. Het blijkt immers dat mensen met bescheiden

middelen te weinig koken en te weinig gezond koken en eten. Dat kunnen we veranderen want goed en ge-zond koken kan ook met minder geld.

HET OPSTARTEN VAN DE SOCIALE KRUIDENIER

• Opstarten van de projectgroep en het project ‘Sociale Krui-denier’. De Sociale Kruidenier staat voor het aanbieden van kwaliteitsvoeding en basisproducten voor wie het financieel moeilijk heeft. Wie onvoldoende inkomen heeft om in zijn ba-sisbehoeften te voorzien, rest weinig keuze. Naast de steun van het OCMW, kunnen financieel zwakkeren terugvallen op de bedeling van voedselpakketten. Maar je kiest niet wat in zo’n pakket zit. De sociale kruidenier wil een kwaliteitsvol en vooral waardig alternatief bieden voor deze vorm van noodhulp: een buurtwinkel met kwalitatieve producten aan sterk verminder-de prijzen waar mensen zelf kiezen wat ze willen eten.

EEN VOLKSRESTAURANT IN ONZE STAD

• Kortrijk gaat voor de lancering van een volksrestaurant. Een goed bereikbare en aangename plaats in het centrum van de stad. Dit initiatief moet meehelpen aan de heropleving van de binnenstad. In het restaurant kunnen alle mensen terecht voor een gezonde maaltijd en drankje en ook hier is het de

bedoeling om via een digitaal systeem drie tarieven te han-teren: betaalbaar, sociaal en extra sociaal (zonder dat klanten dat van elkaar hoeven te weten). Het hart van het restaurant is vanzelfsprekend de keuken en hiervoor werken we samen met het Kortrijkse opleidingsproject VORK. Het sociaal res-taurant past de geldende CAO toe en werkt in afspraak met Horeca Vlaanderen, onder meer voor scholingsprojecten voor nieuw horecapersoneel. Het is dus zowel een plaats waar je lekker en betaalbaar kunt eten, een ontmoetings-plaats voor wie dat wil, en een opleidingsplaats.

WE VERBETEREN EN VERSTERKEN DE VOEDSELBEDELING

• We koppelen de voedselbedeling aan de projecten So-ciale Kruidenier en/of het volksrestaurant. Daarbij probe-ren we niet gebruikte maaltijden te herverdelen.

• Opstart van ‘Zero food waste’ project in samenwerking met de grootwarenhuizen. Dagelijks halen vrijwilligers van ver-schillende organisaties (De Bolster, De Vaart, Ichtus, Toema-tje en Sint-Michiel) voedsel op bij een filiaal van Delhaize. Hierdoor kunnen we vanaf nu ook verse voeding herverde-len. Het gestarte proefproject biedt intussen genoeg voor zowat 150 verse maaltijden per dag. We willen dit project uitbreiden en logistiek nog meer ondersteunen.

Page 13: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

13

KORTRIJK, EEN ACTIEVE WELVAARTSSTAD

KORTRIJK, EEN ACTIEVE WELVAARTSSTAD

Werk, onderwijs en sociale activering zijn van cruciaal belang om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden. Armoedebestrijding moet voor werknemers de kansen op werk verbeteren en voor kinderen de kansen om goed te presteren op school verhogen. Een breed activeringsbeleid tracht de toegang tot de ar-beidsmarkt voor de meest kwetsbaren makkelijker te maken, investeert in on-derwijs en opvoedingsondersteuning, in vorming en levenslang leren. Onder-wijs en opvoedingsondersteuning worden ondergebracht in een apart domein rond structurele aanpak kinderarmoede (domein 7).

“Voor heel wat mensen is de weg naar een tewerkstelling een erg moeilijk traject. Bovendien moeten vaak ook heel

wat andere randfactoren vervuld zijn, alvorens aan de slag te kunnen. Een woning, rijbewijs, diploma, kinderopvang,….”

In het schooljaar 2010 - 2011 liep 18,6% of

694 van de Kortrijkse kinderen in het basisonderwijs een schoolse

vertraging (minimum 1 jaar achterstand) op.

Vlaanderen kent 17,6% werknemers met een laag loon.

3,2% van de werkende bevolking zou arm zijn. De werkloosheidsgraad is in

oktober 2013 in de regio 5,88%. De groep middengeschoolde en hooggeschoolde NWWZ neemt

toe in aandeel. 44 Sociale cijferreeksen Zuid-West-Vlaanderen, een cijferrapport dat in juni 2013 werd opgemaakt

door de vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen en www.arvastat.be VDAB.

Page 14: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

14

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

ACTIE!

INVESTEREN IN LOKALE DIENSTENECONOMIE EN SOCIALE ECONOMIE

• We maken eerst werk van een aantal dringende aanbeve-lingen: transparantie brengen in het domein van de sociale economie, met een grondige doorlichting van elk door de stad ondersteund initiatief. Bestaande initiatieven die een meetbare meerwaarde betekenen voor kwetsbare mensen (op de arbeidsmarkt), worden verder gezet en ondersteund.

• De stad Kortrijk speelt een voortrekkersrol in de regionale regie van de sociale economie. De Vlaamse minister van Sociale Economie ondersteunt immers met geld deze re-gierol en Kortrijk werkt volop mee om samen met de ande-re 12 gemeenten van onze regio een dossier uit te werken.

• We herwerken de convenanten sociale economie met Mobiel, de Buurt en Nabijheidsdiensten (BND) en ar-beidszorg (De Bolster).

• We willen meer jobs creëren voor kort- en laaggeschoolden. Niet alleen in de vorm van tijdelijke, korte engagementen (in-terimwerk) maar ook, en in het bijzonder, op langere termijn in functie van een duurzame en kwaliteitsvolle tewerkstelling.

• We ondersteunen nieuwe initiatieven in de sociale eco-

nomie of de toeleiding tot de arbeidsmarkt. Een bijzonder project in Kortrijk is STAL13 waarbij oude meubelen een nieuw leven krijgen door recup design. Dit project sluit goed aan bij de zogenaamde creatieve maakeconomie van onze stad en regio.

• We hebben bijzondere aandacht voor nieuwe vormen van armoede. Vacatures in het domein van de lokale diensteneco-nomie (LDE), SINE, of Wep raken soms moeilijk ingevuld omdat de voorwaarden te specifiek zijn of deze niet zijn afgestemd op nieuwe vormen van armoede. We werken hiervoor samen met het Expertisecentrum sociale economie (Hogeschool Vives).

WERK MAKEN VAN PROJECTEN DIE JOBS MAKEN

• We maken werk van werk – armoede – welzijnstrajecten (WAW). Hierbij gaat niet enkel aandacht naar de tewerkstel-ling zelf, maar ook naar alle randfactoren die moeten ver-vuld worden om een job te kunnen vinden of behouden.

• Intensieve trajectbegeleiding voor vastgelopen situaties. • We betrekken de sociale economie bij deze trajecten om een

overstap naar effectieve tewerkstelling te vereenvoudigen. • We zetten volop in op het voortraject anderstaligen.

Hierbij worden anderstaligen een bepaalde periode in-tensief begeleid om de Nederlandse taal aan te leren. Dit verhoogt hun kansen om werk te vinden aanzienlijk.

DE REGULIERE ARBEIDSMARKT IS NOG ALTIJD DE BELANGRIJKSTE

• We overleggen en motiveren de reguliere arbeidsmarkt om kansengroepen tewerk te stellen door onder meer te wijzen op de steunmaatregelen hiervoor.

• Na het afleggen van een traject waarbij het OCMW een baan bezorgt aan iemand die uit de arbeidsmarkt is ge-stapt of gevallen, haken we niet af maar blijven we be-geleiden in de zoektocht naar een reguliere job. We on-derzoeken de mogelijkheid om de begeleiding indien nodig ook tijdens de eerste tewerkstelling nog even op de werkvloer te laten doorlopen.

• We bevorderen stages van leerwerknemers (Artikel 60) in het reguliere arbeidscircuit (ESF project Diverscity).

• We promoten de tewerkstellingsmaatregel Artikel 60 in de pri-vé aan bedrijven (via gerichte communicatie, jobbeurs, ...). Hier-door vergroten we de kansen op invulling van reguliere jobs.

• We stemmen trajecten naar werk maximaal af op de re-guliere arbeidsmarkt (zoals knelpuntberoepen) met het oog op een duurzame tewerkstelling (nu beperkt het resultaat zich soms tot een verschuiving van uitkering/inkomen). We willen op het einde van een traject naar werk samen met de deelnemers de kloof naar een regu-liere tewerkstelling kleiner maken.

Page 15: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

15

KORTRIJK, EEN ACTIEVE WELVAARTSSTAD

• Trajecten verlopen niet altijd lineair (leerwerknemer –> sociale tewerkstelling –> reguliere tewerkstelling). Daar-om moet er ruimte behouden worden voor terugkeer indien een specifieke situatie dit vraagt.

PREVENTIE

• Vaak moeten diensten (VDAB, OCMW, Jonk) optreden als er al een probleem is opgedoken. Omdat het nog altijd beter voor-komen is dan genezen, willen we meer investeren in preven-tieve acties zodat (jonge) mensen zonder job vlotter de stap naar de arbeidsmarkt kunnen zetten. Arbeid is immers meer dan een inkomen hebben (hoe laag ook). Het draagt daar-naast ook bij tot integratie en verhoogt het zelfwaardegevoel.

• Armoede doorkruist vaak verschillende generaties, en ook dat heeft vaak invloed op hoe gezinnen, en dus ook werk-zoekende jongeren, naar werk kijken. Preventie en sensi-bilisering mag zich dus niet tot de jongeren zelf beperken, maar moet ook op niveau van hun omgeving/gezin.

DISCRIMINATIE RIJMT NIET OP KORTRIJK

• We willen een charter afsluiten tussen stad, OCMW, in-terimkantoren en werkgevers om discriminatie te voor-komen. Mensen zijn niet minder waard op de werkvloer

omdat ze een andere naam of een ander kleur hebben. Toch vernemen we dat discriminatie nog altijd opduikt en daar willen we komaf mee maken.

• Zijn er ondanks het charter en de wet toch nog praktij-ken, dan willen we hier gevolg aan geven. De verster-king van het Meldpunt Discriminatie en de betere be-kendmaking ervan zijn hier noodzakelijk. Ook willen we nagaan waarom er zo weinig melding gebeurt en hoe we hiervoor oplossingen kunnen bieden.

• Stad, OCMW en politie zullen hier een voorbeeldrol in ne-men. Met de personeelsdiensten kijken we om welke dis-criminatie dan ook te stoppen en integendeel de instroom van kansengroepen te vergroten. Samen met de schepen voor Personeel wordt hier regelmatig over gerapporteerd.

WERKWINKEL

• Nog te weinig mensen kennen de Werkwinkel of werken er mee. Daarom willen we hier bestaande en extra commu-nicatiemiddelen inzetten voor een betere promotie, zowel bij (toekomstige) werkzoekenden als bij organisaties.

• Vanuit de Werkwinkel moet er een bijzondere aandacht gaan naar de meest kwetsbare werkzoekenden (met kla-re taal, een lage drempel…). Hier willen we samen aan werken met gerichte acties.

VRIJWILLIGERS, EEN BOOST VOOR MENSEN EN SAMENLEVING

• Vrijwilligerswerk is een sterk instrument om blijvend of opnieuw deel te nemen aan de samenleving. Het biedt mensen de kans om terug structuur in het leven te krijgen en sociale contacten te leggen, zonder dat ze gebonden zijn aan een contract. Vrijwilligers ontwikkelen, in een los-sere sfeer, nieuwe vaardigheden en extra kennis. Hiervoor is nood aan een degelijk vrijwilligersbeleid, in gemeen-schappelijke aanpak van stad en OCMW, waarin naast het klassieke vrijwilligerswerk, specifieke aandacht is voor vrij-willigerswerk als middel tot sociale activering.

• Vrijwilligersengagement moet gekoppeld worden aan de ei-gen omgeving en wijk van de persoon. Met voldoende aan-dacht voor vorming en ondersteuning van de vrijwilligers.

• We bouwen met de vrijwilligers een coproductie uit.• We onderzoeken een systeem van een beperkte verlo-

ning voor vrijwilligers in het kader van een traject sociale activering. Dat kan het traject zeker versterken en leunt aan bij de uitbreiding van aanvullende steun. Bescheiden verloningen, zoals gratis maaltijden in een buurtcentrum, hebben aangetoond een goede motivator te zijn.

• Samen met sociaal-artistieke organisaties werken we aan sociale activering, het sterker maken van mensen.

Page 16: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

16

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

EEN DAK BOVEN HET HOOFD

Kwaliteitsvolle en betaalbare huisvesting is een cruciale schakel in de strijd tegen armoede. Een degelijke woning, in eerste instantie een dak boven het hoofd, heeft rechtstreeks invloed op gezondheid, budget en het maat-schappelijk welzijn van mensen. En laat het nu net de meest kwetsbare mensen zijn die de meeste problemen ondervinden om een betaalbare en kwaliteitsvolle woning te vinden. Met alle gevolgen van dien.

“Het vinden van een goede betaalbare woning wordt steeds moeilijker. Mensen met een laag inkomen komen hierdoor

vaker terecht in erg slechte huizen, wat vaak nog meer zorgen en problemen veroorzaakt.”

In 2011 stonden in Kortrijk 1.568 gezinnen op de

wachtlijst bij de sociale huisvestingsmaatschappij.

Begin oktober 2013 stonden er 1241 gezinnen op de

wachtlijst van sociaal verhuurkantoor De Poort.

Het percentage van het inkomen dat besteed wordt aan de totale woonkost ligt duidelijk

hoger bij private huurders (bv. 42% voor éénoudergezin

met 2 kinderen). 5 5 Sociale cijferreeksen Zuid-West-Vlaanderen, een cijferrapport dat in juni 2013 werd

opgemaakt door de vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen.

Page 17: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

17

ACTIE!

MEER EN BETERE HUURWONINGEN, MINDER STRUCTUREN

• De stad en andere actoren versterken de private huurmarkt. We onderzoeken hierbij de mogelijkheid om een stedelijk verhuurbedrijf op te richten. Dit stedelijk verhuurbedrijf kan huurder en verhuurder eenzelfde service bieden als het Sociaal Verhuurkantoor (SVK), maar bewust die mensen bedienen die net boven het SVK-niveau uitkomen. Steeds meer mensen behoren immers tot een kansengroep die net te ‘goed’ scoort om in aanmerking te komen voor een woning via het SVK (werkende armen, éénoudergezinnen, mensen met (net niet de juiste) beperking, …). Het duurt voor deze mensen vaak veel te lang voor ze een woning krijgen via de sociale huisvestingsmaatschappij en worden daardoor tijdelijk afhankelijk van de (te dure) private markt.

• Het naast elkaar bestaan van meerdere huisvestings-maatschappijen is geen goede zaak. Om eenheid van beleid en vereenvoudiging te krijgen, is een samenwer-king of fusie noodzakelijk. Structuren zijn immers onder-geschikt aan doelstellingen. Een eengemaakte wachtlijst is een eerste stap in de goede richting.

BETAALBARE KOOPWONINGEN

• De stad blijft uiteraard verder inzetten op betaalbare koopwoningen. Ze doet dat onder meer door het ver-groten van het aanbod van budgetwoningen en door te zorgen voor een voldoende brede mix van kleinere en grotere woonunits.

HET AANTAL SOCIALE WONINGEN OP PEIL HOUDEN EN BETER BENUTTEN

• We willen het aanbod sociale woningen behouden, de kwaliteit ervan verbeteren en de leegstand van sociale wo-ningen tegengaan. Er moet bovendien een gezonde sprei-ding van sociale woningen worden nagestreefd om zo tot een goede integratie te komen in de private woonmarkt.

• Bij de ontwikkeling van nieuwe of de hertekening van bestaande sociale woningen wordt meer aandacht be-steed aan levenslang wonen. Hierbij willen we ouderen ondersteunen om langer thuis te kunnen blijven wonen.

• Een systeem van huurkoop wordt onderzocht. Aan de hand van een dergelijk systeem kunnen we de overgang van sociale huur naar een koopwoning stimuleren. Hier-voor is ook een betere afstemming tussen het SVK en de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM) nodig. Uit

heel wat armoedecijfers blijkt dat huurders vaak minder goed scoren dan eigenaars.

KWALITEITSVERBETERING VAN BESTAANDE WONINGEN

• We werken het project bouwblokrenovatie (Europees pro-ject ‘Inspirer’) af en zetten ook daarna verder in op reno-vatiebegeleiding. Hierbij worden huurders en eigenaars geholpen om alle mogelijke premies te benutten om de kwaliteit van de woning te verbeteren. Dit zorgt niet enkel voor een beter wooncomfort, maar bijvoorbeeld ook voor een lagere energiefactuur en dus minder uitgaven.

• De stad Kortrijk investeert mee in renovatiebegeleiding en er wordt gekeken om dit te vertalen naar een regionaal ver-haal (project ‘warmer wonen’) in samenwerking met Leie-dal, de energiesnoeiers en de andere OCMW’s uit de regio.

• De leerwerkplaats van het OCMW, de dienst facility van de stad en het sociaal verhuurkantoor (SVK) De Poort voeren renovatieprojecten uit in de binnenstad.

INVESTEREN IN WOON EN- HUURBEGELEIDING

• We willen mensen nog beter begeleiden om alle mo-gelijke premies en kortingen om de woonkwaliteit te

EEN DAK BOVEN HET HOOFD

Page 18: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

18

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

verbeteren, te benutten. Waar mogelijk worden deze automatisch toegekend.

• We begeleiden mensen die het nodig hebben bij het zoeken, houden en onderhouden van een koop- of huurwoning. We werken hiervoor nauw samen met de Sociale Huisvestingsmaatschappijen, het SVK De Poort, het team wonen van het OCMW en het CAW.

• We gaan voor een centraal inschrijvingsloket (SVK en SHM) en een centrale wachtlijst voor de aanvraag van een sociale woning. Zie ook hierboven.

• Kortrijk voert de controle op om de leefomstandighe-den in sociale huurwoningen te verbeteren.

INVESTEREN IN TEAM ENERGIE

• We breiden de energiescans uit en zien deze als opstart voor een breed traject energiearmoede en warmer wonen. De scans zijn een start om mensen te helpen en aan te zet-ten om minder te verbruiken (de goedkoopste energie is de energie die je niet verbruikt). Vervolgens onderzoeken we hoe we huisvesting kunnen verbeteren (via inzet van renovatiebegeleiding, vooruitbetaling van premies,...).

• Het FRGE (Fonds ter Reductie van de Globale Energie-kost) wordt maximaal benut. Vanuit dit fonds kunnen goedkope leningen worden toegekend aan particulie-

ren, in het bijzonder de meest kwetsbaren, voor het uit-voeren van structurele energiebesparende maatregelen.

• De budgetmeters worden toegankelijker (openings-uren, bereikbaarheid, locaties). Er komt onder meer een extra oplaadpunt in de bib en we kijken om dat te doen in de deelgemeenten.

OVERLEG MET DE PRIVATE WOONMARKT

• We willen een charter afsluiten tussen de stad, OCMW, immokantoren en private verhuurders om discriminatie tegen te gaan.

• Zijn er ondanks het charter en de wet toch nog wan-praktijken, dan willen we hier gevolg aan geven. De ver-sterking van het Meldpunt Discriminatie en de betere bekendmaking ervan zijn hier noodzakelijk.

• Stad en OCMW treden streng op tegen huisjesmelkers. Vaak zijn de meest kwetsbare inwoners van de stad hier de grootste slachtoffers van.

VERSTERKEN SAMENWERKING MET SVK DE POORT

• Stad en OCMW maken een gedeelde samenwerkings-overeenkomst op met SVK De Poort, afgestemd met de andere OCMW’s in de regio.

MELDPUNT DISCRIMINATIE STAD KORTRIJK ACTIEF PROMOTEN EN BENUTTEN

• Het meldpunt moet beter bekend gemaakt worden.• Het gebruik van het meldpunt moet worden aangemoe-

digd. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor sleutel-figuren (professionelen en vrijwilligers) in diverse sociale organisaties. Zij genieten vaak meer vertrouwen van hun bezoekers/cliënten dan het stedelijke meldpunt.

LEVENSLANG WONEN (WOON – ZORG – THUISZORG)

• Het OCMW werkt het project Dam en De Nieuwe Lente af. In deze projecten worden wonen en zorg gecombineerd.

• We bouwen de woonzorggebieden en lokale diensten-centra – wijkcentra verder uit.

• De poetsdienst van het OCMW wordt gericht ingezet bij de mensen die de meeste extra zorgen nodig hebben.

• We treden toe tot de interlokale vereniging thuiszorg en starten gezinshulp op.

Page 19: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

19

STRUCTURELE ZORG VOOR DAK- EN THUISLOZEN EN VERDERE UITBOUW TIJDELIJK WOONAANBOD (CRISISWONINGEN EN DOORGANGSWONINGEN)

• Er wordt gewerkt aan regionale strategie thuisloosheid in functie van een duurzame aanpak van thuisloosheid in de regio.

• Er worden lockers aangekocht voor dak- en thuislozen. Op die manier hoeven ze al hun spullen niet overal mee naar toe te nemen, bijvoorbeeld als ze op zoek gaan naar een woning of werk.

• We staan in voor de organisatie van de nachtopvang in samenwerking met het CAW.

• We zorgen voor voldoende doorgangswoningen, afge-stemd op lokale en regionale netwerken. Dit zijn wonin-gen waar mensen tijdelijk kunnen verblijven in afwach-ting van een definitieve woning.

• Dak- en thuislozen krijgen vaak te kampen met gezond-heidsproblemen als gevolg van hun thuisloosheid. We verbeteren de (gezondheids)zorg voor dak- en thuis-lozen aan de hand van een tussenkomst in medische zorg, gekoppeld aan de nachtopvang. We willen hier sneller op inspelen om erger, en dus meer kosten, te vermijden.

• We voorzien eerste hulp voor dak- en thuislozen aan de hand van bad, douche, maaltijd, pedicure, eerste ver-pleegkundige zorgen,… in samenwerking met de inte-grale wijkteams.

• We zoeken naar een herbestemming van de huidige cri-sisopvang en zoeken een nieuwe locatie.

• We coördineren de toewijzing van 15 woningen aan kwetsbare doelgroepen binnen het Lokaal Toewijsregle-ment Wonen.

EEN DAK BOVEN HET HOOFD

Page 20: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

20

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

ZIEK MAAKT ARM,ARM MAAKT ZIEK

In het gezinsbudget nemen de kosten voor gezondheid een steeds groter deel in. Zij die het minder breed hebben, stellen daarom vaak de kosten voor dokter en medicatie uit. Ziek maakt arm. Bovendien zijn de leefomstandigheden (zoals huisvesting, werkomstandigheden…) van lagere sociale klassen be-duidend minder goed, wat dan weer een negatieve invloed heeft op de gezondheid. Arm maakt ziek.

“Mensen met een laag inkomen stellen vaak een bezoek aan de dokter uit omdat dit te duur is. Als de situatie hierdoor verergert, dan wordt vaak ook de kost van een latere

behandeling veel duurder.”

Het cijfer over verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering is

indicatief voor het aandeel van de bevolking dat een bescheiden inkomen geniet, met name een

belastbare bruto gezinsinkomen op jaarbasis van maximum € 16.306,33, verhoogd met € 3.018,74

per persoon ten laste. Voor Kortrijk gaat dit over 16,3% of 12.215 inwoners.

ACTIE!

PROMOTEN DERDEBETALERSREGELING

• Om te vermijden dat mensen hun gezondheidszorg uitstellen uit geldgebrek, organiseren we overleg met artsen om overal derdebetalersregeling toe te passen voor mensen die er recht op hebben. We maken dit systeem ook beter bekend. Door deze regeling hoeven mensen de hoge medische kosten niet meer voor te schieten en betalen ze enkel het remgeld.

• We informeren de mensen die er recht op hebben, zelf beter over de derdebetalersregeling (vaak weten mensen dit niet of durven ze er niet om vragen).

Page 21: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

21

ZIEK MAAKT ARM, ARM MAAKT ZIEK

AUTOMATISCHE TOEKENNING VERHOOGDE TEGEMOETKOMING

• Samen met de mutualiteiten kijken we om de verhoog-de tegemoetkoming automatisch of gemakkelijk toe te kennen aan mensen die er recht op hebben. De ver-hoogde tegemoetkoming geeft je een voorkeursrege-ling in de terugbetaling van medische kosten en extra sociale voordelen (zoals een sociaal tarief voor een busa-bonnement).

• De voordelen die mensen met een verhoogde tegemoet-koming kunnen genieten, worden beter gepromoot. Ook hiervoor werken we samen met de ziekenfondsen.

OPSTART GEZONDHEIDSCENTRUM OP WIJKNIVEAU

• We bundelen en versterken een aantal disciplines (soci-aal verpleegkundige, buurtwerker, ergotherapeut, diëtis-te, voetverzorger, enz.) in wijkgezondheidscentra. Deze centra kunnen zowel werken met huisartsen in een for-faitair systeem als met nabije huisartsen met een derde betalersregeling.

• Onderzoek naar de mogelijkheid om een psycholoog consul-tatie te laten houden, gekoppeld aan de bestaande wijkteams.

• We werken campagnes uit om de toegang tot eerstelijns-gezondheidszorg voor kwetsbare groepen te verhogen.

• Met de artsen maken we afspraken om daar waar kan generieke geneesmiddelen voor te schrijven.

BETAALBARE HOSPITALISATIE

• We maken afspraken met AZ Groeninge, de ziekenfondsen en het OCMW om alle rechten binnen de ziekteverzekering uit te putten.

• We maken afspraken met de ziekenfondsen om de ziek-teverzekering voor alle mensen in orde te brengen.

• Met AZ Groeninge en de ziekenfondsen wordt een spe-cifiek programma armoedebestrijding uitgewerkt zodat niemand verstoken blijft van ziekenhuiszorg.

TOEGANG ASSISTENTIEWONINGEN VERHOGEN VOOR SENIOREN MET MINIMUMINKOMEN

• Een assistentiewoning is soms een noodzakelijke oplossing voor mensen die extra zorgen of assistentie nodig hebben. Deze woningen zijn vaak duur. Het OCMW kan hiervoor een tussenkomst voorzien, op basis van een inkomenson-derzoek. Deze maatregel wordt beter bekend gemaakt.

EEN INCLUSIEF OUDERBELEID

• We bouwen een actief partnerschap uit met de private acto-ren actief in ouderenzorg (residentieel - ambulant). We zetten

samen verder in op de uitbouw van woonzorgzones, het ruilen van gronden, gebruik van lokalen, het maken van afspraken over het bestaande zorgaanbod en de leemte in dit aanbod.

• OCMW trekt een regionaal onderzoek rond mobiliteit en een regionale mindermobiele-centrale. Een vervoers-dienst is hier een onderdeel van.

BETAALBARE MEDICATIE

• Onderzoek om samen te werken met lokale apothekers om mensen aan betaalbare medicatie te helpen.

GERICHTE GEZONDHEIDS- EN PREVENTIECAMPAGNES

• Stad en OCMW regisseren een aantal lokale acties of gro-te campagnes tijdens de beleidsperiode (griepvaccinatie, mentale problemen, rookstop,…). Om hiermee de meest kwetsbaren te bereiken, is een gerichte en specifieke aan-pak noodzakelijk, met betrokkenheid van de mensen zelf.

• We helpen de meest kwetsbare mensen om gezond-heidszorg te begrijpen (in orde maken papieren, wan-neer naar spoed en wanneer net niet,…).

• Actieplan ‘Gezonde gemeente’. Dit actieplan legt vast hoe we ons lokaal gezondheidsbeleid inpassen in ons meerjarenplan, en welke beleidsdomeinen en sectoren we hierin kunnen betrekken.

Page 22: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

22

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

TOEGANG TOT GOEDE DIENSTEN & MAATWERK

Kortrijk heeft een uitgebreide sociale kaart met tal van organisaties die allemaal bijdra-gen tot de bestrijding van armoede. Toch moeten we meer inspanningen doen opdat de meest kwetsbaren hun weg vinden in de huidige dienstverlening op verschillende terreinen. We moeten mensen helpen om op maat van hun situatie een gepaste oplos-sing te vinden. Want alleen algemene maatregelen helpen niet.

“Er bestaan in Kortrijk erg veel diensten die mensen in armoede kunnen helpen. Vaak echter ondervinden mensen

problemen op diverse levensdomeinen, en moeten ze tal van diensten aflopen om slechts een deeloplossing te vinden voor

elk aspect van hun situatie.”

In 2011 vond 4,2% van de inwoners uit de regio het recht op leefloon of aanvullende financiële

steun niet. Voor Kortrijk gaat dit over 3.144 inwoners. 6

6 Sociale cijferreeksen Zuid-West-Vlaanderen, een cijferrapport dat in juni 2013 werd opgemaakt door de vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen.

Page 23: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

23

TOEGANG TOT GOEDE DIENSTEN & MAATWERK

ACTIE!

UITWERKING ÉÉN LOKAAL SOCIAAL BELEID

• We hervormen het OCMW-organigram en nemen de stedelij-ke diensten welzijn en sociale economie mee in deze oefening.

• We maken samenwerkingsovereenkomsten op met ex-terne partners die mee inzetten op armoedebestrijding. De inhoud van deze overeenkomsten wordt bepaald door de beleidslijnen van stad en OCMW. Op deze manier willen we gerichter inzetten op noden en moeilijkheden waar we momenteel mee geconfronteerd worden.

• We werken het project SAM af. SAM is een uitwisseling met Noord-Frankrijk en Wallonië waarbij gemeentes el-kaar inspireren voor een beter sociaal beleid.

• De toegang tot sociale grondrechten moet gegarandeerd worden door een verdere uitbouw van het sociaal huis. We onderzochten hiervoor de tevredenheid van cliënten en bezoekers en willen de resultaten van dit onderzoek nu ook in de werking van het sociaal huis doorvoeren. We ma-ken hiervoor ook structurele afspraken met private actoren.

• We werken samen met het CAW Zuid-West-Vlaanderen om de aanpak van sociale uitsluiting, armoede, dak- en thuisloosheid te verbeteren.

• We versterken de samenwerking met A’kzie (vereniging waar armen het woord nemen). A’kzie speelt een be-langrijke rol als stem van mensen in armoede. We willen op die manier mensen in armoede een stem geven bin-nen het lokaal sociaal beleid, de basiswerking van A’kzie versterken en het project Wijsneuzen (opleiding vrijwilli-gers tot sociale adviseurs) verder zetten.

EEN INTERLOKALE SAMENWERKING VOOR SOCIAAL EN WELZIJNSBELEID

• Onder het motto ‘Minder structuren, meer structuur’ zetten stad en OCMW zich volop in voor een nieuwe in-terlokale samenwerking voor sociaal en welzijnsbeleid. Die nieuwe interlokale vereniging of intercommunale verenigt tal van bestaande initiatieven in één nieuwe structuur. Zo wordt het mogelijk om sociaal- en welzijns-beleid af te stemmen tussen alle gemeenten van onze regio en dus ook om een samenhangend en efficiënt armoedebeleid op het spoor te zetten. Deze nieuwe structuur zou vanaf 2014 van start moeten kunnen gaan.

• We beperken ons niet tot de besturen van gemeenten en OCMW’s. Ook het CAW en private partners worden uitge-nodigd om samen aan een bovenlokaal of regionaal soci-aal armoedebeleid te werken met die nieuwe structuur.

WEGWIJS IN DIENSTEN

• Het sociaal huis wordt nog meer geprofileerd als cen-traal onthaal, in combinatie met infobalies gekoppeld aan integrale wijkteams, sociaal restaurant, huis van het kind, sociale kruidenier.

• We maken ‘winkels’ als toegangspoort naar gespecia-liseerde dienstverlening beter bekend (woonwinkel, werkwinkel, leerwinkel…). De toegankelijkheid en be-reikbaarheid van deze huizen moet verhoogd worden.

• Met de schepen van Burgerzaken wordt onderzocht om (financiële) barrières weg te werken bij uitreiking van do-cumenten en attesten.

• Met de schepen van Milieu en Klimaat wordt onderzocht om (financiële) barrières weg te werken bij dit specifieke aanbod (zoals energie- en afval besparende maatregelen).

ARMOEDE AANPAKKEN VANUIT NABIJHEID/OP BUURTNIVEAU, DICHTER BIJ DE MENSEN

• We blijven investeren in straathoekwerk.• Er komen Wijkteams en we maken buurtactieplannen

op. Wijkteams zijn een bundeling van een aantal dien-sten van stad en OCMW (wijkagent, buurtwerk, dien-stencentra,…) om over diverse domeinen heen beter te

Page 24: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

24

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

kunnen werken aan welzijn en samenleven in wijken en buurten. We betrekken hier bewoners en ook niet socia-le organisaties bij.

• De signalen die organisaties op het terrein ontvangen, worden samengebracht. Dit vraagt een sterkere samen-werking tussen onder meer Kind en Gezin, Kraamzorg, scholen, buurt- en straathoekwerk, Buurt en Nabijheids-diensten. Hierdoor willen we signalen gepast opvolgen zonder te pamperen. Ook op andere domeinen is deze signaalfunctie erg belangrijk. Hoe kunnen we aan de hand van bijvoorbeeld onbetaalde schoolfacturen de juiste diensten aanbieden, zonder ongevraagd bij een gezin in te breken? Goede verbindingen tussen organi-saties en kennis van elkaars diensten zijn hierbij noodza-kelijk en mogen niet afhangen van toevallige contacten.

• We zetten Bijstandteams in voor crisissituaties, gekop-peld aan de Wijkteams. Afhankelijk van een specifieke situatie worden verschillende diensten samen rond de tafel gezet om een crisissituatie te beantwoorden.

• Samen met diverse partners sporen we armoede op. Mensen vinden vaak de weg niet naar de bestaande hulpverlening, of durven de eerste stap niet te zetten. We gaan zelf actief op zoek naar mensen die hulp nodig hebben. De opstart van Wijkteams helpt hierbij.

• We ontsluiten privaat/publieke ruimtes voor de buurten.

• Informele, bestaande netwerken en sleutelfiguren, ver-trouwenspersonen,… spelen vaak een cruciale rol in het begeleiden naar de juiste dienstverlening. We willen deze netwerken en figuren extra ondersteunen en versterken.

COPRODUCTIE, BUURTBETROKKENHEID: POWER TO THE PEOPLE OP BUURTNIVEAU.

• De dynamiek van Kortrijk Spreekt wordt verder gezet. We willen hierbij vooral de stem van de meest kwetsbare in-woners versterken.

• Experimenteren met wijkbudgetten. Dit zijn budgetten die bewoners zelf kunnen inzetten op acties om het welzijn in de buurt te vergroten. Dit kadert binnen het Europese DNA-project. Dit project zet bewoners uit aan-dachtsbuurten aan om zelf mee het welzijn in de buur-ten te versterken door samen acties op te zetten.

• We willen wijkagenten en stadswachten deels anders gaan profileren. Naast een controlerende of sanctione-rende functie, zijn dit vaak ook belangrijke sleutelfiguren of vertrouwenspersonen. We willen dit versterken.

• Afhankelijk van bepaalde noden gaan we op zoek naar nieuwe creatieve partners. We werken hiervoor ondermeer samen met Bolwerk, Radio Quindo, Wit.h, Buurtsport Kortrijk, Vormingplus, scholen, verenigingen, sportclubs en culturele organisaties.

• We steunen Radio Quindo als community radio: radio die mensen samenbrengt in Kortrijk en media gebruikt om mensen sterker te maken.

• We investeren in de uitbouw en renovatie van de Scala, de toekomstige zaal van de Unie der Zorgelozen in de Pluimstraat. De focus ligt op het versterken van mensen, het verbeteren van de buurt en het mobiliseren van mensen bij alle activiteiten die mensen sterker maken (consumentenbescherming, hulp bij papierwerk, …).

• De samenwerking met de wijkwerking van theater Anti-gone wordt versterkt, zowel op vlak van infrastructuur als bij de ondersteuning van de sociaal-artistieke producties.

• Met de sociaal-artistieke vereniging Wit.h wordt samen-werking gezocht, zo nodig voor expositieruimte. Wit.h biedt in Kortrijk ondersteuning aan creatieve en artistie-ke ateliers voor personen met een verstandelijke beper-king, al dan niet binnen een welzijnsvoorziening.

• We voorzien extra professionele ondersteuning voor de opstart van buurtinitiatieven in aandachtswijken (waar vaak geen sterk wijkcomité actief is) via buurtwerk en gebiedswerking.

Page 25: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

25

STRUCTURELE AANPAK KINDERARMOEDE

Kinderarmoede als dusdanig bestaat niet. Een kind groeit op binnen een gezin en omge-ving die sterk bepalend kunnen zijn of een kind in armoede leeft of terecht komt. Kinderen zijn nu eenmaal afhankelijk van de sociale positie van hun ouders. Armoede bestrijden bij kinderen vraagt dan ook een integrale aanpak, waar zowel ingezet wordt op het gezin, de school, de woonomgeving, de vrije tijd,… De eerste drie levensjaren zijn bepalend in de verdere levensloop van een kind. Het is dus van groot belang om kinderarmoede zo vroeg mogelijk aan te pakken en kinderen zo snel mogelijk betere perspectieven aan te reiken.

“Een kind heeft zelf erg weinig impact op zijn levenssituatie. Het groeit op in een slechte woning, het krijgt niet altijd gelijke kansen op school omdat de ouders financieel beperkt zijn, het krijgt weinig ondersteuning tijdens de schoolcarrière omdat de ouders

zelf kort geschoold zijn of dagelijks heel wat problemen moeten aanpakken, ouders hebben niet de financiële mogelijkheden om het kind in te schrijven in een sportclub,… Het kind wordt op die manier vaak erg vroeg geconfronteerd met diverse vormen van

uitsluiting, wat soms onherstelbare schade aanricht op veel langere termijn.”

Het aantal kinderen dat wordt geboren in een kansarm gezin in Kortrijk is in 2012 meer dan

verdubbeld ten opzichte van 2009, van 7,5% naar 18% . 7

7 Sociale cijferreeksen Zuid-West-Vlaanderen, een cijferrapport dat in juni 2013 werd opgemaakt door de vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen.

STRUCTURELE AANPAK KINDERARMOEDE

Page 26: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

26

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

ACTIE!

GEZINSONDERSTEUNING VOOR KWETSBARE GEZINNEN

• We voorzien extra psychosociale ondersteuning van mensen in armoede. Dit moet breder gezien worden dan enkel voor gezinnen met kinderen. Ook financiële begeleiding of begeleid wonen vallen hier onder.

• Stad en OCMW nemen een regierol op voor de verdere uitbouw van gezinsondersteuning. We doen dit op drie domeinen: ontmoeting en sociale samenhang, opvoe-dingsondersteuning en preventieve gezondheidszorg. Gezinsondersteuning wordt verder ontwikkeld op maat van kwetsbare doelgroepen en op wijk- of buurtniveau. Het Lokaal Netwerk Opvoedingsondersteuning (LNO), waarin deze diensten vertegenwoordigd zijn, coördi-neert.

• Specifiek voor kwetsbare doelgroepen wordt opvoe-dingsondersteuning op maat en aan huis ontwikkeld. Hiervoor is een samenwerking en afstemming met di-verse partners noodzakelijk (kraamzorg, gezinszorg, Kind en Gezin, CAW (mobiele gezinsondersteuning,…). We koppelen dit aan de Wijkteams.

MEER, BETAALBARE EN TOEGANKELIJKE KINDEROPVANG

• We gaan actief op zoek naar nieuwe onthaalouders om kinderopvang verder uit te breiden.

• Het OCMW voorziet een tegemoetkoming op maat van het gezin, voor kinderopvang waar niet gewerkt wordt met een inkomensgerelateerd tarief.

• De eerste drie levensjaren van een kind bepalen heel sterk de verdere toekomst van het kind. Kinderopvang kan een belangrijke rol spelen in het detecteren van armoede. We willen zowel kind als ouders ondersteunen in de verdere ontwikkeling van het kind. Hiervoor wordt vanuit de kin-deropvang samengewerkt met diverse partners die het gezin op verschillende domeinen kunnen ondersteunen.

• Er wordt bijkomend ingezet op occasionele kinderopvang (onverwacht, korte duur, éénmalig,…). Zeker voor mensen in armoede is dit noodzakelijk en bijvoorbeeld bepalend in het al dan niet zoeken naar en vinden van werk.

• Onderzoek wijst uit dat gebrek aan vertrouwen een belang-rijke reden is waarom maatschappelijk kwetsbare ouders hun kinderen niet naar de kinderopvang sturen. We ontwik-kelen acties en campagnes om dit vertrouwen op te bou-wen en zo de drempel naar kinderopvang weg te werken.

• We onderzoeken de opstart van een peuterspeelpunt

om kinderen en ouders te oriënteren naar en voor te be-reiden op de schoolcarrière. Een peuterspeelpunt brengt gezinnen met kinderen op informele wijze samen om te spelen, tips en tricks uit te wisselen over opvoeding, waar nodig aangevuld met professioneel advies of hulp.

• We breiden het aantal plaatsen in de kinderopvang uit in samenwerking met de private sector en bieden on-dersteuning aan voor initiatieven die openstaan voor kinderen in armoede.

SAMENWERKING MET ONDERWIJS OM ONGEKWALIFICEERDE UITSTROOM TEGEN TE GAAN

• Samen met de scholen ontwikkelen we trajecten in het basis en secundair onderwijs om de slaagkansen voor kwetsbare groepen te vergroten, en om de risico’s voor kwetsbare jongeren om in armoede terecht te komen te beperken. We zetten hier, naast de ontwikkeling van klassieke schooltalenten, sterk in op een brede talent-ontwikkeling en preventie. Investeren in preventieve acties vermindert toekomstige ondersteuningskosten.

• We investeren in begeleiding door vrijwilligers voor mensen die extra hulp nodig hebben tijdens een opleiding. OCMW experimenteert hier op heden al mee en wil dit verder uit-breiden. Op die manier willen we de slaagkansen vergroten.

Page 27: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

27

• Er komt extra ondersteuning voor maatschappelijk kwetsbare studenten om de toegang tot hoger onder-wijs te verbeteren.

• We willen meehelpen het technisch onderwijs op te waarderen. Technisch onderwijs wordt nog te vaak ge-zien als onderwijs voor zwakkere leerlingen, terwijl de kans op werk na een technische opleiding vrij groot is.

• We zetten in op een betere samenwerking over de net-ten heen, zowel basis als secundair. Op die manier kan het vaak negatieve beeld van BSO en TSO ten opzichte van ASO verminderd worden. Een TSO leerling samen met een ASO leerling laten sporten kan een heel andere verhouding en perceptie bewerkstelligen.

• Er komt meer en betere taalondersteuning van kinderen en jongeren om de schoolkeuze (ASO, TSO, BSO) niet te laten afhangen van taalachterstand.

• We promoten acties om een juiste schooloriëntatie te stimuleren, zowel op niveau van ouders, kind als school. Het CLB is hierbij een belangrijke partner.

• Stad en OCMW helpen om schoolverzuim tegen te gaan, samen met de school, ouders en de leerlingen.

• Er komen extra acties om, voornamelijk jongeren met een verhoogd armoederisico, vroeger te laten kennis-maken met diensten en organisaties waar ze in de toe-komst een beroep kunnen op doen. Dit verbetert de

kennis en verlaagt de drempel van deze diensten.• We werken mee aan een voldoende groot onderwijs-

aanbod in de stad, afgestemd op de verwachte groei van het stedelijk woonaanbod (=bijkomende gezinnen).

EEN STEDELIJK FLANKEREND ONDERWIJSBELEID DAT OVER DE SCHOTTEN VAN ONDERWIJS HEEN WERKT

• We investeren in de brede school in functie van armoe-debestrijding. We subsidiëren hiervoor brugfiguren in scholen die een hoog percentage leerlingen uit kwetsba-re gezinnen hebben en/of in een aandachtsbuurt liggen. Brugfiguren zijn figuren die de verbinding maken tussen de school, de leerling, het gezin en de verschillende dien-sten die kunnen bijdragen aan betere onderwijskansen en leefomstandigheden voor het kind en het gezin.

• We investeren in acties die vanuit de school kinderen en jonge-ren ondersteunen op diverse levensdomeinen, ook niet schoolse. Deze acties zetten in op een sterke individuele begeleiding tijdens of buiten de schooluren en zijn noodzakelijk om schoolmoeheid tegen te gaan en ongekwalificeerde uitstroom te vermijden.

• We versterken netwerken in en rond de scholen. Bijna alle ge-zinnen met kinderen hebben een relatie met de school. Vaak is de school ook de enige of eerste instantie die vertrouwen geniet van kwetsbare gezinnen. De school is in die zin een erg

belangrijke toegangspoort om de meest kwetsbare mensen te bereiken. Een sterk netwerk van diensten en verenigin-gen verbonden met de school, kan de school ondersteunen in diverse niet-schoolse acties die een antwoord trachten te bieden op bepaalde noden, zoals het terugdringen van de sterk toenemende kinderarmoede. We willen scholen dan ook ondersteunen bij het opzetten van deze netwerken.

• We werken actief samen met het CLB om een goed flan-kerend onderwijsbeleid uit te werken.

STEDELIJK BELEID VOOR KWETSBARE KINDEREN EN JONGEREN

• De stad werkt een nieuw beleid uit voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, in samenwerking met di-verse externe partners. Dit beleid moet ervoor zorgen dat maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren gelijke kansen krijgen om deel te nemen aan diverse jeugdinitiatie-ven (sport, cultuur, jeugdbeweging,…). Naast een betaalbaar en toegankelijk aanbod zetten we ook in op een sterkere deelname aan de samenleving (sociale inclusie) door vrije-tijd. Niet enkel sporten om technisch goed te kunnen spor-ten, maar sport gebruiken om vaardigheden en attitudes aan te leren die jonge mensen sterker maken (Buurtsport, Pret-mobiel, Tapas,…).

STRUCTURELE AANPAK KINDERARMOEDE

Page 28: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

28

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

GELETTERDHEID, @LLEMAAL DIGITAAL, KLARE TAAL

GELETTERDHEID

Het begrijpen, spreken, lezen en schrijven van het Nederlands is een belangrijk instrument voor een volwaardige deelname aan de samenleving. Geletterdheid gaat naast taal ook over cijfers (rekenen, betalen,…) of het gebruik van een computer.

@LLEMAAL DIGITAAL

Digitale dienstverlening schept veel nieuwe mogelijkheden voor de burger én de stad: aanvragen van thuis uit, mobiele dienstverlening of uitbreiding van dienstverlening in deelgemeenten en wijken, automatisch toekennen van bepaalde rechten zoals premies, … . Daarnaast biedt een uitgebreidere digitale dienstverlening ook meer mogelijkheden om tot op een zeker niveau anoniem een beroep te doen op dienstverlening en zo bestaande drempels te verlagen.

KLARE TAAL

De Stad en het OCMW zetten sterk in op klare taal. Alle communicatie gebeurt in een duidelijke en verstaanbare taal. De Stad en het OCMW moeten hierin een voorbeeldrol spelen. Communicatie die verstaanbaar is voor minder geletterden is verstaanbaar voor iedereen.

Page 29: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

29

ACTIE!

GELETTERDHEID

• Inzetten op extra taalondersteuning op diverse levens-domeinen vergroot de kans om volwaardig mee te kun-nen in de samenleving. We ontwikkelen hiervoor een ta-lenbeleidsplan waarbij sociale inclusie centraal staat. Het spreken en begrijpen van het Nederlands is noodzakelijk om mee te kunnen op school, om een job te vinden, om sociale netwerken op te bouwen,… .

• We organiseren acties om Nederlands in het dagelijkse leven te stimuleren aan de hand van aangepaste taaltra-jecten, praatgroepen ... . De bibliotheek speelt hierin een centrale rol, in samenwerking met diverse partners uit de stad.

• We ontwikkelen lessen en modules op maat om men-sen te versterken in het organiseren van hun dagdage-lijkse leven (wegwijs in papieren en diensten, wegwijs in sociale kaart, maatschappelijke vorming, rekenen en budgetteren,…).

@LLEMAAL DIGITAAL

• Stad en OCMW lanceren @llemaal digitaal, een program-ma met lessen computer en internet, met bijzondere aandacht voor mensen in armoede.

• Het inzetten van vrijwillige computerassistenten wordt uitgebreid naar bibliotheken, scholen, buurtcentra,… .

• Er komt betaalbaar internet voor iedereen aan de hand van extra hotspots in de stad: Overal digitaal.

• We promoten het bestaande sociaal tarief voor internet voor mensen die er recht op hebben.

• We bouwen een E-loket uit voor het sociaal huis. Op die manier hoeven mensen niet meer voor elke hulpvraag naar het sociaal huis komen, en kunnen een aantal zaken sneller worden behandeld.

• We ontwikkelen een netwerk van aanbieders van digitale vorming en cursussen. Kortrijk heeft diverse partners die door samen te werken meer mensen kunnen bereiken.

KLARE TAAL

• Deskundigen worden betrokken om alle communicatie van stad en OCMW te vertalen in een taal die we alle-maal verstaan.

• We zoeken andere en nieuwe communicatiemiddelen, in het bijzonder om de meest kwetsbare mensen te be-reiken. Het sociaal huis werkt een communicatieplan uit om cliënten of mogelijke cliënten beter te bereiken.

• Organisaties, diensten en verenigingen worden onder-steund en gestimuleerd om in klare taal te communiceren.

“Mensen worden overstelpt met brieven, facturen, invulformulieren,… . Als deze dan ook nog eens in erg formele taal geschreven zijn, dan dreigen bepaalde facturen

al eens niet betaald te worden, dubbel betaald te worden, of laten mensen na om gebruik te maken van bepaalde voordelen omdat ze niet begrijpen waarover het gaat.”

GELETTERDHEID, @LLEMAAL DIGITAAL, KLARE TAAL

Page 30: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

30

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

CULTUUR, SPORT EN VRIJE TIJD

Deelname aan sport, cultuur en vrije tijd gaat over meer dan gewoon een avondje uit, een leu-ke bezigheid voor de kinderen of een uitstapje met het gezin of vrienden. Het gaat er om dat kwetsbare mensen opnieuw een plaats krijgen in onze samenleving. Zo wordt sociale uitsluiting tegengegaan en sociaal isolement doorbroken. Cultuur is een grondrecht en daar willen we onze plaatselijke samenleving op organiseren.

“Niet mee kunnen op schoolreis, dat is een vorm van uitsluiting waar te veel kinderen erg vroeg mee geconfronteerd worden. De impact hiervan op kinderen is vaak veel groter dan we zouden denken. Het kan het zelfbeeld van kinderen voor erg lange tijd

naar beneden helpen.”

Page 31: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

31

ACTIE!

VRIJETIJDSPAS

• Er komt een vrijetijdspas met sociaal tarief voor mensen in armoede. Deze pas is er voor iedereen in de stad, maar mensen in armoede krijgen hiermee automatische een korting op sport, cultuur en vrijetijdsactiviteiten. We wil-len geleidelijk aan het volledige Kortrijkse aanbod in dit systeem opnemen.

LOKAAL NETWERK SURPLUS

• We zorgen ervoor dat mensen in armoede kunnen deel-nemen aan het volledige Kortrijkse vrijetijdsaanbod. Financiële maar ook andere drempels worden wegge-werkt, in samenwerking met de aanbieders.

• Kinderen en jongeren krijgen alle kansen om via laag-drempelige acties kennis te maken met diverse vormen van vrijetijd. Deelname aan sport, cultuur en vrije tijd is cruciaal om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen.

SAMENWERKING KV KORTRIJK

• We werken samen met KV Kortrijk een sterke communi-ty werking uit. Hierbij willen we samen met de club ver-schillende sociale projecten opzetten en ondersteunen. Eén van de acties hierbij zijn de sociale tarieven, zowel om zelf te voetballen, als om naar het voetbal te gaan kijken. KV Kortrijk is hierin momenteel de meest vooruit-strevende club uit de Belgische competitie. We willen de samenwerking met KV Kortrijk uitbreiden naar alle Kortrijkse sportclubs. Niemand in armoede mag versto-ken blijven als kijker of beoefenaar van sport.

CULTUURPRODUCTIE

• Samen met verschillende sociaal – artistieke initiatieven in de stad willen we mensen in armoede ook betrekken bij het maken, het creëren van cultuur. Het samen ma-ken van cultuur brengt mensen samen en brengt men-sen vaardigheden bij die ze ook op andere domeinen goed kunnen gebruiken. We werken hiervoor samen met de Unie der Zorgelozen, Antigone, Wit.h, Bolwerk en Radio Quindo.

SPEELOTHEEK

• Stad en OCMW ondersteunen de speelotheek in samen-werking met De Stroom en Ubuntu, in het bijzonder voor acties die spelletjes en speelgoed bezorgen aan gezinnen en kinderen in armoede.

CULTUUR, SPORT EN VRIJE TIJD

Page 32: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

32

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

HOOFDSTUK TIEN: UW HOOFDSTUK

Dit is een wit hoofdstuk. Weinig te lezen, veel te schrijven. Mail ons uw idee naar [email protected]. Of pen uw idee hieronder neer en stuur het naar : Armoedeplan tav. Maarten François, Budastraat 27, 8500 Kortrijk.

Misschien kunnen we samenwerken. We voorzien hier alvast een budget voor. Een tip: de beste inspiratie vind je op straat of op plekken waar mensen komen.

TWEE VOORWAARDEN:

1. Het moet nieuw zijn.2. Het moet ten goede komen aan mensen in armoede.

DENK MEE, SCHRIJF MEE !

Page 33: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

BUDGET

MEER DAN 30 MILJOEN EURO OM ACTIE TE VOEREN VAN 2014 TOT EN MET 2019

Om het armoedeplan waar te maken, voorzien we de komende jaren heel wat middelen voor nieuwe acties en zetten we bestaande middelen veel gerichter in.

Stad en OCMW voorzien samen ongeveer 13,3 miljoen euro aan middelen binnen de eigen werking voor de strijd tegen armoede (werkingskosten en investeringen, exclusief per-soneel). Daarnaast zijn er heel wat mensen binnen het bestaande personeelskader die mee hun schouders onder deze acties zullen zetten.

Daar bovenop ontvangen Stad en OCMW bijna 5 miljoen euro aan subsidies of aan inkomsten uit eigen werking, die we integraal zullen aanwenden in het kader van het armoe-deplan. Bovendien verschaffen Stad en OCMW toelages aan kwetsbare groepen en aan organisaties die bijdragen aan het versterken van mensen in of met risico op armoede. In totaal gaat het hier om een bedrag van circa 15,5 miljoen euro.

Zo komen we tot een totaal van 33,8 miljoen euro voor de periode van 2014 tot en met 2019.

Page 34: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

34

ARMOEDEBESTRIJDINGSPLAN KORTRIJK

De feitelijke coördinatie is in handen van Maarten François.De campagne en de vormgeving werd uitgewerkt door het Team Communicatie van Stad Kortrijk en OCMW Kortrijk.

Verantwoordelijke uitgever: Vincent Van Quickenborne, Koning Leopold I-straat 13/0042, 8500 Kortrijk

Page 35: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

A’kzie • ABVV • ACLVB • ACV • Arktos • AZ Groeninge • Basisschool Drie Hofsteden • Basisschool Sint-Jozef • Beweging tegen Armoede • Bolwerk • Boothuis vzw • Brooklyn • Buso De Kouter en Ter Bruyninge • Buurt- en Nabijheidsdienst Kortrijk vzw • CAW Zuid-West-Vlaanderen • CBE Open school • CLB • CM • Constructief • Dagcentrum Don Bosco • Dagverzorgingscentrum De Pendel • De Bolster • De Hoge Kouter • De Kier • De Stroom • De Vaart • Dekenij Kortrijk • Delhaize • Eigen Haard • Emmanuel • GGZ regio Zuid-West-Vlaanderen • Groep Intro • Groep Ubuntu • Guldensporencollege • Habbekrats • Hotel Damier • Howest • Huis van de Mens • Huurdersbond • HVW • Instrumentheek • Jkoma • Jonk (VDAB) • Justitiehuis • Kind & Gezin • Kortrijks Verzet • Kringloopwinkel • KTA Drie Hofsteden • KV Kortrijk • Leiaarde • Leiedal • LOGO Leieland • Lokaal netwerk Surplus • Lokaal overleg Kinderopvang • Mentor • Mozaiek • MSOC • OCMW Kortrijk • Oranjehuis • Palliatief Netwerk • POM • Provincie West-Vlaanderen • Radio Quindo • Repair Café • Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen • Schouwburg Kortrijk • Sector personen met een handicap • SEL Zuid-West-Vlaanderen • Seniorenwerking S-Plus • Serr-Resoc • SHM De Goedkope Woning • SHM Eigen Haard • Sinergiek • Socmut • Sportplus vzw • Stad Kortrijk • Straathoekwerk Vlaanderen • Streekfonds • SVK De Poort • Teleonthaal • Theater Antigone • Transitiestad Kortrijk • Uit De Marge • Unie der Zorgelozen • VDAB • VIVA SVV • Vives • Vlaams Netwerk tegen Armoede • VOKA • Vormingplus • VTI Kortrijk • Den Achtkanter • Welzijnsconsortium • Westkans • Wit.h • Woonzorgcentrum De Korenbloem • Woonzorgcentrum De Pottelberg • Woonzorgcentrum Home ‘t Hoge • Woonzorgcentrum Sint-Carolus • Woonzorggroep GVO Sint-Vincentius • Zorggroep Heilig Hart

De lijst van organisaties die samen armoede in Kortrijk bestrijden, groeit elke dag nog aan.

SAMEN WILLEN WE ER IETS AAN DOEN

Page 36: 11 - samenlevingsopbouw W-VL...2 11.227 mensen in Kortrijk leven in armoede Om te bepalen of iemand al dan niet in armoede leeft, bestaat er een Europese norm. Deze Europese norm is

36