1

เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรรายวชา วทยาศาสตรเพมเตม (เคม) รหสวชา ว 21202 ชน

มธยมศกษาปท 2 เรอง ตารางธาต

ชอ ............................................นามสกล.............................................ชน..............เลขท............

ตารางธาต

ตารางธาต คอ ตารางทใชสำาหรบแสดงธาตทางเคมชนดตางๆ โดยมการจดเรยงลำาดบของธาตตามเลขอะตอมของธาต บนตารางธาตจะมการแบงออกเปนหมและคาบ โดย หม หมายถง ธาตทอยในแนวดงเดยวกน และคาบ หมายถง ธาตทจดอยในแนวนอนเดยวกน

1. ววฒนาการของตารางธาตพ.ศ. 2407 จอหน นวแลนส อเลกซานเดอส รนา เสนอวา ถานำาธาต

มาเรยงลำาดบตามมวลอะตอมจะพบวา ธาตท 8 จะมสมบตคลายธาตท 1 (ไมรวม H กบ แกสเฉอย) ดงน

Li Be B C N O FNa Mg Al Si P S ClK Ca

การจดเรยงตามแนวคดของ นวแลนส จะใชไดถงธาต Ca เทานนพ.ศ. 2412 – 2413 ยลอส โลทาร ไมเออร และ ดมทร อวาโน

วช เมนเดเลเอฟ จดเรยงตารางธาตตามมวลอะตอม พบวา ธาตมสมบตทคลายคลงกนเปนชวงๆ จากคณสมบตของธาตทมความคลายคลงกนนเอง เมนเดเลเอฟ จงตงเปนกฎขนมาเรยกวา “กฎพรออดก”

การจดเรยงธาตของเมนเดเลเอฟ จงไมไดยดการจดเรยงลำาดบแคมวลอะตอม จากนอยไปมากเทานน แตยงคงยดหลกการของ กฎพรออ“

ดมทร อวาโนวช เมนเดเลเอฟ

2

ดก คอ ธาตทนำามาจดเรยงในกลมเดยวกน ตองมคณสมบตทคลายคลง”กน ดงน

H HeLi Be B C N O F NeNa Mg Al Si P S Cl ArK Caพ.ศ. 2445 เฮนร กวน เจฟฟรส โมสลย นกฟสกสชาวองกฤษ พบ

วา คาของเลขอะตอมซงบอกถงจำานวนโปรตอนในอะตอมของธาตมความสมพนธกบสมบตของธาตมากกวามวลของอะตอมของธาต และเหนวาการจดเรยงธาตตามเลขมวลของธาตอาจกอใหเกดความคลาดเคลอนในการทำานายสมบตของธาตบางชนดได จงไดลองปรบมาใชเลขอะตอมเปนเกณฑในการจดเรยงลำาดบธาตในตารางธาตแทน ซงพบวาการใชเลขอะตอมของธาตเปนเกณฑจะมความแมนยำาในการทำานายสมบตของธาตมากกวาการใชเลขมวลของธาตเปนเกณฑ ดงนนจงมการยดถอเลขอะตอมเปนเกณฑในการจดเรยงลำากบของธาตในตารางธาตกนมาถงปจจบน

เฮนร กวน เจฟฟรส โมสลย

3

ตารางธาตในปจจบนม 7 คาบ และแบงเปนหม A และ Bคาบท 1 ม 2 ธาต คอ ไฮโดรเจน ( H ) และ

ฮเลยม ( He )คายท 2 ม 8 ธาต คอ ลเทยม ( Li ) จนถงนออน

( Ne )คาบท 3 ม 8 ธาต คอ โซเดยม ( Na ) จนถง

อารกอน ( Ar )คาบท 4 ม 18 ธาต คอ โพแทสเซยม (K) จนถง

ครปทอน ( Kr )คาบท 5 ม 18 ธาต คอ รบเดยม ( Rb ) จนถง

ซนอน ( Xe )

4

คาบท 6 ม 32 ธาต คอ ซเซยม ( Cs ) จนถงเรดอน ( Rn )

คาบท 7 ม 19 ธาต คอ ฟรานเซยม ( Fr ) จนถงอนนลเฮกเซยม ( unh )

หม A มทงหมด 8 หมยอย คอ หม 1A ถงหม 8A หม B มทงหมด 8 หมยอย คอ หม 1B ถงหม 8B แตหม

8B มทงหมด 3 หม2. สมบตทวไปของตารางธาต

1.) การรบจายอเลกตรอนและโปรตอนการรบจายอเลกตรอน จะทำาใหธาตอยในรปของไอออน แตถาธาตม

การรบจายโปรตอน ธาตจะเปลยนไปจากธาตเดม เชน P รบ 2 โปรตอน รบ 5 อเลกตรอน จะเปลยนเปนอยางไร

15P P+ =15 + 2 = 17e- = 15 + 5 = 20 >>>> 17Cl 3-

1. Se รบ 3 โปรตอน จาย 1 อเลกตรอน จะเปลยนเปนอยางไร

2. Ti รบ 4 โปรตอน จาย 3 อเลกตรอน จะเปลยนเปนอยางไร

2.) การจดเรยงอเลกตรอนเหมอนแกสเฉอย คอธาตตอไปนธาตหม I ทเปนไอออน +1 ธาตหม II ทเปนไอออน +2

ธาตหม III ทเปนไอออน +3ธาตหม VII ทเปนไอออน -1,+7 ธาตหม VI ทเปนไอออน -2,+6ธาตหม V ทเปนไอออน -3,+5 ธาตหม IV ทเปนไอออน -4,+4เชน As3- จดเรยงอเลกตรอนเหมอนแกสเฉอยตวใด

………………. Ar…………………1. Sr2+ จดเรยงอเลกตรอนเหมอนแกสเฉอยตวใด

………………………………………2. K+ จดเรยงอเลกตรอนเหมอนแกสเฉอยตวใด

………………………………………

5

3. Br7+ จดเรยงอเลกตรอนเหมอนแกสเฉอยตวใด………………………………………

3.) การจดเรยงอเลกตรอนของธาตตางๆธาตทอยใกลกนหรอตอเนองกนถาอยในรปไอออนทเหมาะสมจะม

จำานวนอเลกตรอนเทากนN3- , O2- , F - , Ne , Na+ , Mg3+ , Al3+

มอเลกตรอน = 10P-3 , S2- , Cl- , Ar , K+ , Ca2+ ม

อเลกตรอน = 18ธาตหรอไอออนในขอใดจดเรยงอเลกตรอนเหมอนกนและมอเลกตรอนเทาใด ?

A : Na , Mg, Al3+ ,Si4+

B : Ca2+, Mg2+ , Na+ , F-

C : N3- , O2- , F , NeD : Na+ , K+ , Mg2+ ,Ca2+

E : Si4- , Cl- , Ar , Ca2+

F : Na+ , Ca2+ , Al3+ , Cl-4.) สมบตของคาตางๆ ในตารางธาต

4.1 ขนาดอะตอม ( รศมอะตอม ) ตามหม ขนาดอะตอมจะโตขน ถาเลขอะตอมเพมขน (บนลงลาง) เพราะระดบพลงงานเพมขนตามคาบ ขนาดจะเลกลง ถาเลขอะตอมเพมขน (ซายไปขวา) เพราะธาตแตละตวอยในระดบพลงงานเดยวกน แตจำานวนโปรตอนเพมมากขน จงดงดดอเลกตรอนใหเลกลงตามลำาดบ

จงเปรยบเทยบขนาดอะตอมของธาตตอไปน 4A , 7B , 11C , 16D , 19E , 20F

4.2 ขนาดไอออน ( รศมไอออน )

6

ไอออนบวกเกดจากการจายอเลกตรอน ขนาดจะเลกลง และถาเปนประจบวกมากขน ขนาดจะเลกลงมากไอออนลบเกดจากการรบอเลกตรอน ขนาดจะใหญขน และถาเปนประจลบมากขน ขนาดจะใหญขนมาก

ไอออนบวก ไอออนลบNa 2 8 1 Na+ 2 8 Cl 2 8 7

Cl- 2 8 8

1. จงเปรยบเทยบรศมไอออนของ K+ Ca+ Cl- S- P3- จากใหญไปหาเลก

2. จงเปรยบเทยบรศมอะตอมและรศมไอออนทเสถยรของ 15A 17B 20C 35D 37E จากใหญไปหาเลก

4.3 อเลกโทรเนกาตวต (Electronegativity ; EN) EN คอ ความสามารถในการดงดดอเลกตรอนในรปสารประกอบ ธาตทมขนาดเลกจะดงดดอเลกตรอนไดดกวาธาตทมขนาดใหญ

เพราะธาตทมขนาดเลกแรงดงดดระหวางนวเคลยสกบอเลกตรอนมมาก เมอเกดพนธะจงสามารถดงอเลกตรอนครวมพนไดมาก แตถาธาตมขนาด

7

ใหญแรงระหวางนวเคลยสกบอเลกตรอนมนอย เมอเกดพนธะกบอะตอมอนจงดงดดอเลกตรอนไดนอย คา EN จะสงตำาขน

ตามหม คา EN จะตำาลง ถาเลขอะตอมเพมขน (บนลงลาง)ตามคาบ คา EN จะสงขน ถาเลขอะตอมเพมขน (ซายไปขวา)4.4 พลงงานไอออไนเซชน (Ionization Energy ; IE) IE คอ พลงงานอยางนอยทสดทใชดงอเลกตรอนใหหลดจากอะตอม

ในภาวะแกสเชน Na(g) Na+(g) + e-

ธาตท มขนาดเลก จะมค า IE สงมาก เพราะอเลกตรอนอยใกลนวเคลยส ตองใชพลงงานสงในดงอเลกตรอนใหหลดจากอะตอมได

ตามหม คา IE จะตำาลง ถาเลขอะตอมเพมขน (บนลงลาง)ตามคาบ คา IE จะสงขน ถาเลขอะตอมเพมขน (ซายไปขวา) ยกเวน

หม 2 จะสงกวาหม 3 และหม 5 จะสงกวาหม 6 เพราะ หม 2 กบหม 5 จดเรยงอเลกตรอนในระดบพลงงานยอยเสถยรมาก

4.5 สมพรรคภาพอเลกตรอน (Electron Affinity ;EA) EA คอ พลงงานทคายออกมา เพอรบอเลกตรอนเขาไปอยในอะตอม

ในภาวะแกสเชน F(g) + e- F- + พลงงาน

ตามหม คา EA จะตำาลง ถาเลขอะตอมเพมขน เพราะธาตมขนาดใหญขน แรงดงดดระหวางประจบวกกบอเลกตรอนจะนอยลง ถงแมวาจำานวนโปรตอนในนวเคลยสจะมากขนกตาม แตจำานวนระดบพลงงานทเพมขน ทำาใหอเลกตรอนกนกลางระหวางนวเคลยสกบอเลกตรอนระดบวงนอกอำานาจดงดดอเลกตรอนจงออนลง

ตามคาบ คา EA จะสงขน เพราะธาตทมขนาดเลกจะรบอเลกตรอนได ง ายกวาธาตท มขนาดใหญ เพราะประจ บวกในน วเคล ยสด งดดอเลกตรอนไดดกวา

8

ธาตหม 2 และ 5 จะมคา EA ตำา เพราะการจดเรยงอเลกตรอนในระดบพลงงานยอย เสถยรอยแลวจงไมตองรบอเลกตรอนเพม

4.6 ศกยไฟฟาครงเซลลมาตรฐาน (E◦) คอ ความสามารถในการชงอเลกตรอนในรปสารละลาย

ตวรบอเลกตรอนเรยกวา ตว Oxidizedตวจายอเลกตรอนเรยกวา ตว Reduce

ตามหม คา E◦ จะตำาลง ถาเลขอะตอมเพมขน (บนลงลาง) ยกเวน Li จะตำามสดในหม I

ตามคาบ คา E◦ จะสงขน ถาเลขอะตอมเพมขน (ซายไปขวา)4.7 ความหนาแนน D = m / v ตามหม ความหนาแนนจะเพมขน เนองจากการเพมของมวลมผล

เหนอการเพมของปรมาตรตามคาบ ความหนาแนนจะเพมขน เนองจากมวลเพมขน ปรมาตรลดลง

4.8 ความเปนโลหะ โลหะ คอ ความสามารถในการจายอเลกตรอนอโลหะ คอ ความสามารถในการรบอเลกตรอน

4.9 พนธะโลหะ โลหะทมขนาดเลกจะมพนธะโลหะมาก เพราะบวกลบใกลชดกนมาก จดเดอด จดหลอมเหลว จะ

สงมาก

4.10 จดเดอดจดหลอมเหลว พนธะโลหะ ธาตมขนาดเลกลงและมความหนาแนนมาก จดเดอด

จดหลอมเหลวสงมาก

9

พนธะโคเวเลนต (แบบโครงผลกรางตาขาย) จดเดอดจดหลอมเหลวจะสงมาก เพราะทำาลายทพนธะโคเวเลนต

พนธะโคเวเลนต (แบบแวนเดอรวาลส) จดเดอดจดหลอมเหลวเพมตามมวล และขนาดโมเลกล

จงเปรยบเทยบจดเดอดของสารประกอบตอไปน จากสงไปตำา1. Li , Na , K , Rb

ตอบ Li > Na > K > Rb เพราะ เปนธาตโลหะ มจดเดอดสงถาอะตอมมขนาดเลก

2. Be , Mg , Ca , Srตอบ

3. F2 , Cl2 , Br2 , I2ตอบ

4.สมบตของธาตแตละหม

ธาตหม I ( โลหะแอลคาไลน ) 1. ทำาปฏกรยารนแรงกบนำาไดดาง และแกส H2 เชน 2Na +

2H2O 2NaOH + H22. มเวเลนตอเลกตรอนเทากบ 13. มเลขออกซเดชน +1 4. ทำาปฏกรยาไดดมาก จงไมพบโลหะหม I ในธรรมชาต แตจะพบใน

สารประกอบ โดยสารประกอบทกตวเปนพนธะไอออนก

5. สารประกอบของโลหะหม I ละลายนำาไดทกตว6. ความหนาแนนตำา ลอยนำาได จดเดอดจดหลอมเหลว ไมสงนก7. เกบในนำามน เพอกนไมใหทำาปฏกรยากบนำาในอากาศ

ธาตหม II ( โลหะแอลคาไลนเอรท ) 1. ทำาปฏกรยากบนำา ไดดางและแกส H2 เชน Mg + 2H2O

Mg(OH)2 + H2

10

2. มเวเลนตอเลกตรอน เทากบ 23. มเลขออกซเดชน +24. ทำาปฏกรยาไดด พบโลหะหม II ในธรรมชาต และพบในรป

สารประกอบ สารประกอบสวนใหญเปนพนธะไอออนก ยกเวน Be

5. สารประกอบของโลหะหม II สวนใหญละลายนำาไดด แตจะไมละลายนำาถาเปนสารประกอบของ CO3

2- , SO42- , PO4

3- ยกเวน MgSO4

ธาตหม VI ( ชาลโคเจน ) 1. เวเลนซอเลกตรอน เทากบ 62. มเลขออกซเดชนไดหลายคา ตงแต -2 ถง +63. สวนใหญเปนสารประกอบประเภทโครงรางตาขาย จดเดอด

จดหลอมเหลวสงมาก เมอเปรยบเทยบกบหม 7ธาตหม VII ( เฮโลเจน )

1. เปนธาตหมเดยวท 1 โมเลกล ม 2 อะตอม เรยกวา Diatomic Molecule

2. จากความสามารถในการออกซไดซในธาตหม 7 ทำาใหสามารถเตรยมแกส หม 7 ไดโดยอาศย

สมบตนได เชน2NaCl + F2 2NaF + Cl22KI + Br2 2KBr + I2Br2 + F-

ขอสงเกต ตวทเขาไปชงอเลกตรอนตองอยในรปโมเลกล 3. เวเลนตอเลกตรอนเทากบ 7 4. มเลขออกซเดชน ไดหลายคา ตงแต -1 ถง +75. พบเปนธาตอสระในธรรมชาต และพบในรปของสารประกอบไอออ

นกและโคเวเลนต

11

6. สารประกอบของหม 7 สวนใหญละลายนำาไดด ยกเวน เปนสารประกอบของ Ag , Hg , Pb

ธาตหม VII ( แกสเฉอย ) 1. เปนธาตทมเวเลนซอเลกตรอน เทากบ 8 ยกเวน He เทากบ 22. เฉอยชาตอการเกดปฏกรยามาก จะไมทำาปฏกรยากบสารใดใน

ธรรมชาต แตสามารถสงเคราะหได โดยสงเคราะหระหวางหม 8 ทมขนาดใหญกบธาตทมคา EN สงในตารางธาต

3. เปนธาตทมคา IE สงสดในตารางธาต เพราะเวเลนซอเลกตรอนครบ 8 จงดงอเลกตรอนให

หลดออกไดยากมาก และ He มคา IE สงสดในตารางธาต4. เปนธาตหมเดยวทไมมคา EN เพราะมเวเลนซอเลกตรอนครบ 8

อยแลว จงไมดงดดอเลกตรอนอก

5. ในธาตคาบเดยวกนหม 8 จะมขนาดโตมากขน เพราะมรศมแบบแวนเดอรวาลส

4. สมบตของสารประกอบของธาตคาบ

สารประกอบคลอไรดของธาต 20 ตวแรก

สารประกอบคลอไรดของโลหะ สารประกอบคลอไรดของอโลหะ1. มสมบตเปนกลาง 1. มสมบตเปนกรด2.pH = 7 2.pH < 73.ไมเปลยนสกระดาษลตมส 3.เปลยนสกระดาษลตมสจากนำาเงน

เปนแดง4.จดเดอด จดหลอมเหลว สง 4.จดเดอด จดหลอมเหลวตำา

12

สารประกอบคลอไรดทมละลายนำาไดแก CCl4 , NCl4

สารประกอบออกไซดของธาต 20 ตวแรก

สารประกอบออกไซดของโลหะ สารประกอบออกไซดของอโลหะ1.มสมบตเปนเบส 1. มสมบตเปนกรด 2.pH > 7 2. pH < 73.เปลยนสกระดาษลตมสจากแดงเปนนำาเงน

3. เปลยนสกระดาษลตมสจากนำาเงนเปนแดง

4.จดเดอด จดหลอมเหลวสง 4. จดเดอด จดหลอมเหลวตำา ยกเวน N2O5 , P2O5 , Cl2O7 เพราะมมวลโมเลกลสง

สารประกอบออกไซดทไมละลายนำา ไดแก BeO , B2O3 , Al2O3 , SiO2

5. สมบตของธาตแทรนซชน1. อยระหวางหม 2 กบหม 3 เรมตงแตคาบท 4 เรมทเลขอะตอม

21 ไดแก21Sc 22Ti 23V 24Cr 25Mn26Fe 27Co 28Ni 29Cu 30Zn

2. การจดเรยงอเลกตรอนอเลกตรอนจะตางจากธาตโดยทวไป คอ การจดเรยงอเลกตรอนวงนอกสด

กอน แลวจดอเลกตรอนวงรองจากวงนอกสดเปนวงสดทาย เชน21Sc จดเรยงอเลกตรอนในระดบพลงงานหลกได 2 8 9 2

22Ti จดเรยงอเลกตรอนในระดบพลงงานหลกได 2 8 10 12

3. การดงอเลกตรอนใหหลดออกจากอะตอม จะดงอเลกตรอนวงนอกสดกอน เชนเดยวกบธาตปกต เชน 29Cu 2 8 18 1

29Cu2+ 2 8 174. ธาต Transition จะมเวเลนตอเลกตรอน เปน 2, 1 เทานน Cr กบ

Cu มเวเลนตอเลกตรอนเทากบ 1

13

5. ธาต Transition จะมสมบตเหมอนกนเปนคาบมากกวาเปนหม6. ความหนาแนนของธาต Transition จะสงมาก และสงอยางใกล

เคยงกนมากในคาบเดยวกน7. จดเดอด จดหลอมเหลว ของธาต Transition จะสงมาก8. คา IE , EN , E0 ของธาต Transition จะสงมากกวาโลหะทวไป9. ขนาดอะตอมเรยงตามคาบเลกลง แตใกลเคยงกนมาก เพราะโลหะ

Transition มความหนาแนนสง 10. ธาต Transition มเลขออกซเดชนหลายคา ยกเวน Sc กบ

Zn มเลขออกซเดชนคาเดยว ตรงกลางของคาบจะมจำานวนเลขออกซเดชนมาก และมคาสง สวนปลายทงสองจะมคาลดลง

6. สมบตของสารประกอบของธาตแทรนซชน1. เกดส2. เกดสารประกอบเชงซอน (Complex)

การเกดสของสารประกอบของธาตแทรนซชน ขนอยกบ1. สของแทรนซชนจะเปลยนถาเลขออกซเดชนเปลยน ดงเชน

Cr2+ โครเมยม (II) ไอออน สนำาเงนCr3+ โครเมยม (III) ไอออน สเขยว

2. สจะเปลยนถาสารหรอไอออนตางชนดกนมาลอมรอบ เชน CuSO4.5H2O สฟา ,

Cu(NH3)4SO4 สคราม , NiSO4.6H2O สเขยว , [Ni(NH3)6]SO4 สนำาเงน

3. สเปลยน เพราะจำานวนสารทมาเกาะไมเทากน เชน CrO4 สเหลอง , Cr2O7

2- สสมการเกดสารประกอบเชงซอน

ไอออนเชงซอน คอ ไอออนทมธาตตงแต 2 ชนดขนไป เปนองคประกอบ เชน

KMnO4 K+ + MnO-

14

แบบฝกหด ธาตแทรนซชนในสารประกอบใดเปนสารประกอบเชงซอน……….1. K2Cr2O7 ……….2. Mn(OH)2 ……….3. Cu(NH3)4SO4……….4.Fe(NO3)3 ……….5. CuSO4.5H2O

……….6. Ni(NH3)6Cl2

7. สารประกอบและธาตในธรรมชาตในธรรมชาตมสารประกอบและธาตปรากฏอยทวไป ทงทเปนเปลอก

โลก ในมหาสมทรและในบรรยากาศทหอหมโลก สารประกอบและธาตทปรากฏอยจำานวนมากเหลานอาจปรากฏอยในรปของสารบรสทธหรอสารเนอผสม ปรมาณของธาตทประกอบเปนเปลอกโลก มหาสมทรและบรรยากาศ แสดงไวดงรป

ภาพแสดงรอยละโดยมวลของธาตตางๆ ทเปลอกโลก ในมหาสมทรและในบรรยากาศ

ธาตทมมากทสดคอ ออกซเจน มประมาณรอยละ 49.20 โดยมวล ซงปรากกอยเปนธาตอสระในรปของแกสออกซเจนและในสารประกอบ

15

เชน นำา แร ทราย และหน รองลงมา คอ ธาตซลคอน มประมาณรอยละ 25.67 โดยมวล ธาตทสามคอ อะลมเนยม มประมาณรอยละ 7.50 โดยมวล ธาตทส คอ เหลก มประมาณรอยละ 4.70 โดยมวล สวนธาตแคลเซยม โซเดยม โพแทสเซยม แมกนเซยม ไฮโดรเจน ไทเทเนยม มปรมาณนอยลงตามลำาดบ

8. ธาตในรางกายมนษย ในรางกายมนษย มธาตทสำาคญ ดงตาราง

ตารางแสดงปรมาณของธาตแตละชนดในรางกายมนษยธาต ปรมาณรอยละ

ออกซเจน(O)คารบอน(C)ไฮโดรเจน(H)ไนโตรเจน(N)แคลเซยม(Ca)ฟอสฟอรส(P)กำามะถน(S)โพแทสเซยม(K)โซเดยม(Na)เหลก (Fe)แมงกานส(Mu)ธาตอน ๆ

6123102.61.41.10.20.2

0.140.01

0.0050.34

จากตาราง จะเหนไดวา ในรางกายมนษย มธาตออกซเจนมากทสด คอรอยละ 61 รองลงมาคอ ธาตคารบอน( C ) มรอยละ 23 สวนธาตแมงกานสมนอย คอมรอยละ 0.005

ธาตโลหะในสงมชวตและสงแวดลอม

16

ในปจจบนพบวา ธาตโลหะบางชนดทมอยในรางกายของสงมชวต แมจะมปรมาณเพยงเลกนอย แตกมบทบาทสำาคญในปฏกรยาตางๆ

1. ฮโมโกลบนมเหลกเปนองคประกอบ2. เอนไซมบางชนดทชวยยอยและสรางโปรตน มสงกะสเปนองคประกอบ3. วตามน บ- 12 เปนสารประกอบเชงซอนของโคบอลต ทำาหนาทชวยเสรมสราง ความเจรญเตบโตของรางกาย และชวยปองกนโรคโลหตจาง4. เลอดของป ปลาหมก หอยโขงและแมลงปอ เปนสารประกอบเชงซอนของทองแดง5. รางกายของคนเราตองการทองแดงเพอใชกระบวนการทางชวะเคมเฉพาะอยาง6. รางกายของคนเราตองการแมงกานส เพอชวยกระตนการเพมปรมาณของเอนไซมทชวยในการเจรญเตบโต การสบพนธและชวยสรางกระดก7. รางกายของคนเราตองการธาตโครเมยมในการทำางานรวมกบอนซลน เพอควบคมระบบการใชนำาตาลกลโคสของรางกาย ถารางกายของสงมชวตขาดธาตตางๆดงกลาว ยอมทำาใหเกดผลเสยตอรางกายได เชน

- ขาดธาตเหลกทำาใหเปนโรคโลหตจาง- ขาดธาตทองแดงทำาใหเกดขอบกพรองในการสงเคราะหไขมน

บางชนด และทำาใหเปนโรคโลหตจาง เพราะรางกายดดซมเหลกไปใชไมไดตามปกต

- ขาดธาตสงกะส ทำาใหผวหยาบกราน เปนโรคเหนบชา ตบแขง มามโต และเจรญเตบโตชา

- ขาดโครเมยม อาจทำาใหเปนโรคเบาหวาน

ถงแมวาธาตโลหะเหลานเปนองคประกอบทสำาคญของสารทจำาเปนตอขบวนการตางๆ ในรางกายกตาม ถารางกายไดรบปรมาณทมากเกนไป ไมสามารถกำาจดออกได กจะเกดการสะสมมาจนถงขดเปนอนตรายได เชน- โรคพษแมงกานส

17

มกเกดกบคนงานในเหมองแรแมงกานส โดยการหายใจเอาฝนของแมงกานสเขาไป นอกจากนยงเกดกบคนงานททำางานเกยวของกบการใชแมงกานส เชน เชอมโลหะ หลอมและหลอเหลกเหนยว อตสาหกรรมทำาเหลกกลา อตสาหกรรมทำาส ถานไฟฉาย เปนตน- ในกรณทรางกายไดรบธาตโลหะอนๆ เชน ตะกว ปรอท และแคดเมยมเขาไป

ธาตเลานมโอกาสเกดการแทนทโลหะทเปนสารเชงซอนในโมเลกล ของเอนไซมได ทำาใหเอนไซมนนทำาหนาทผดปกตหรอหยดการทำางาน เชน ปรอทเมอเขาสรางกายจะเขาทำาปฏกรยากบสวนประกอบ สำาคญของเอนไซมของเซลลตางๆ กลายเปนสารชนดหนงทมผลตอการทำางานของอวยวะตางๆ ของรางกาย

ตารางแสดงประโยชนของธาตบางชนด

ธาต สญลกษณ

ประโยชน

อะลมเนยม

Al ใชทำาแผนอลมเนยมฟอยล เพอใชหออาหารเมอนำาไปเผาหรอใหความรอน ใชทำาสวนประกอบของเครองบนและสายไฟฟาแรงสง

สงกะส Zn ใชทำาถานไฟฉาย และเปนสวนประกอบของเอนไซมชวยยอยโปรตน

เหลก Fe  เปนธาตทมมากเปนท 4 ในโลก ใชทำาเปนโครงสรางในการกอสรางสงตางๆ

เงน Ag เปนตวนำาไฟฟาและความรอนทดทสด ทนทานตอการกดกรอนของกรดอนทรย และโซดาไฟ ใชทำาเครองประดบ

ทองแดง

Cu ใชทำาสายไฟ เปนตวนำาไฟฟาทดมาก ลองมาจากเงน

ทงสเตน W ปจจบนใชทำาไสหลอดไฟฟา ใชผสมกบเหลกใชทำา Tungsten carbide ซงจดวาเปนสารทแขงมาก ใช

18

ประกอบเครองมอตดโลหะดวยความเรวสงทองคำา Au เปนธาตทหายากมาก มในโลกประมาณ 1% ของเงน

ความบรสทธของทองคำาใชวดเปนกะรต ทองคำาทบรสทธจรงคอ ทองคำา 24 กะรต ใชทำาเครองประดบ

ไฮโดรเจน

H เปนธาตอโลหะทมไมมส ไมมกลน และสามารถตดไฟได ไฮโดรเจนจะมนำาหนกเบากวาอากาศมาก จงนยมนำามาใสในลกโปง และเปนสารเชอเพลง

ไนโตรเจน

N ไนโตรเจนเปนธาตทไมมสและกลน เรานยมใชไนโตรเจนเปนสวนประกอบของปย เพราะวาไนโตรเจนชวยกระตนและทำาใหพชเจรญงอกงามด

คารบอน C เปนอโลหะทเปนองคประกอบของถาน ใสดนสอ เพชร และปโตรเลยม ซงนยมนำามาใชประโยชนในการผลตเชอเพลงทใหพลงงานแสงสวางและความรอน

ออกซเจน

O มคณสมบตไมมส ไมมกลนและไมตดไฟ แตออกซเจนชวยทำาใหไฟตด ออกซเจนมความจำาเปนตอการดำารงชวตของมนษย เมอเราหายใจเขาไปจะเคลอนตวไปยงสวนตางๆ ของรางกายโดยเกาะไปกบเลอดชวยในการ เผาผลาญอาหาร

คลอรน Cl เปนธาตทมสเหลอง และเปนกาซพษ นยมนำามาทำาเปนสวนผสมของ นำายาฟอกขาว และนำายาฆาเชอโรคทใชลางสระวายนำา

ฟลออรน

F เปนธาตทมกลนฉน นยมนำามาใชเปนสวนประกอบของยาสฟนเพราะฟลออไรดปองกนไมใหฟนผ

โบรอน B สารโบรอนทรจกกนอยางมาก ไดแก สารบอแรก ทนยมนำามาเปนสวนผสมของผลตภณฑทำาความสะอาดผลตภณฑ และสารปองกนจลนทรย

ซลคอน Si เปนสารกงตวนำา ใชทำาวงจรไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส

19

9. ธาตกมมนตรงส ความหมาย

ธาตกมมนตรงส คอ ธาตทมสมบตในการแผรงสกมมนตภาพรงส คอ ปรากฏการณทธาตแผรงสไดอยางตอเนองกมมนตภาพรงส ม 3 ชนด คอ

1. รงสแอลฟา ( He42 ) ถาเปนอนภาคจะเรยก อนภาคแอลฟา

เปนอนภาคทมประจบวกเปน 2 เทาของอเลกตรอน แตมมวลเปน 4 เทาของอะตอมไฮโดรเจน สามารถเบยงเบนทงในสนามแมเหลกและสนามไฟฟา เมอเคลอนทผานอากาศจะทำาใหอากาศแตกตวเปนอออน จงสญเสยพลงงานทำาใหอำานาจการทะลทะลวงผานตำา ผตงชอรงสแอลฟา คอ รทเธอรฟอรด

2. รงสเบตา ( e01 ) ถาเปนอนภาค เรยก อเลกตรอน เปนอนภาคทมประจลบ ไมมมวล สามารถเบยงเบนไดทงในสนามแมเหลกและสนามไฟฟา มอำานาจทะลทะลวงปานกลาง ผตงชอรงสเบตา คอ รทเธอรฟอรด

3. รงสแกมมา ( g ) เปนโฟตอนหรอควอนตมของแสง ไมมมวล ไมมประจ จงไมสามารถเบยงเบนไดทงในสนามแมเหลกและสนามไฟฟา แตเปนรงสทมอำานาจทะลทะลวงมากทสด ผตงชอรงสแกมมา คอ วลาด

ภาพแสดงการเบยงเบนของกมมนตภาพรงสใน

สนามแมเหลก

20

ภาพทอำานาจทะลทะลวงของรงส

ตารางแสดงขอมลของรงสชนดตางๆ

ชนดของรงส

สญลกษณ

ชนดของประจ

อำานาจการผานวตถ

แอลฟา หรอ

ฮเลยมอะตอม

บวก เปนนวเคลยสของอะตอมฮเลยม มโปรตอนและนวตรอนอยางละ 2 อนภาค มประจไฟฟา +2 มเลขมวล 4  มอำานาจทะลทะลวงตำาเพยงแคกระดาษ อากาศ นำาทหนาประมาณ 2- 3 cm หรอโลหะบาง ๆ กสามารถกนอนภาคแอลฟาได

บตา ลบ มสมบตเหมอนอเลกตรอน มประจไฟฟา -1 มมวลเทากบอเลกตรอน (นอยมาก) มอำานาจทะลทะลวงสงกวารงสแอลฟาประมาณ 100 เทา ทะลผานกระดาษบาง ๆ เสอผา มอ นำาทหนา 2 cm. แผนอะลมเนยมหนา 1 cm. ได และมความเรวใกลเคยงกบความเรวแสง

แกมมา ไมมประจ เปนคลนแมเหลกไฟฟาทมความยาวคลน

21

สนมากไมมประจ  ไมมมวลเปนรงสทมพลงงานสงมความเรวเทากบความเรวแสง และมอำานาจทะลทะลวงสง ผานแผนตะกวหนา 1.5 mm. หรอแผนคอนกรตหนา ๆ ได แตถาใชตะกวและคอนกรต ผสมเขาดวยกนสามารถกนรงสแกมมาได

ประวตการคนพบกมมนตภาพรงส อองร เบกเกอเรล ชาวฝรงเศส คนพบกมมนตภาพรงส ในป พ.ศ.

2439 ในขณะทกำาลงทำางานเกยวกบสารเรองแสงพวกฟอสฟอรส (phosphorescent materials) สารพวกนเรองแสงในทมดหลงจากทไดรบแสง และเขาคดวาแสงเรองทเกดในหลอดแคโทดในเครองเอกเรย นาจะมสวนเกยวของกบสารเรองแสงประเภทน เขานำาฟลมภาพมาหมในกระดาษสดำา และนำาสารเรองแสงพวกฟอสฟอรสหลายชนดมาวางทบ จากการทดลองไมปรากฏผล จนกระทงเขาใชเกลอของยเรเนยม ซงทำาใหเกดเปนเงาดำาบนแผนฟลม การแผรงสนเรยกวา Becquerel Rays

ตอมาสวนทดำาขนนน ไมไดเกยวของกบสารเรองแสงพวกฟอสฟอรสเลย เพราะแผนฟลมดำาในขณะทสารนนอยในทมด สำาหรบเกลอของยเรเนยม และ โลหะยเรเนยมกทำาใหแผนฟลมดำาเชนกน ซงชใหเหนวา เกดขนจากการแผรงสทสามารถผานแผนกระดาษททำาใหแผนฟลมดำา

ในชวงแรกนน การแผรงสนมลกษณะคลายคลงกบการคนพบ รงสเอกซ จากการคนควาเพมเตมโดย เบกเกอเรล, มาร กร, ปแอร กร, เออรเนสต รเทอรฟอรด และการคนพบอนๆ ทำาใหเหนวา กมมนตภาพรงสมความซบซอนยงกวามาก มการสลายตวไดหลายแบบ แต รเทอรฟอรด เปนคนแรกทพบวา สามารถประมาณการณปรากฏการณไดทางคณตศาสตร ดวยสตรเอกโพเนนเชยลแบบเดยวกน

22

ผคนควากลมแรก ๆ คนพบอกวา สารเคมอน ๆ นอกจากยเรเนยมมไอโซโทปทเปนสารกมมนตรงส การใชการคนหาอยางเปนระบบสำาหรบกมมนตรงสในแรยเรเนยม เปนแนวทางทชวยให มาร กร ระบธาตใหมพอโลเนยม และแยกธาตใหม เรเดยมจากแบเรยม เนองจากความคลายคลงทางเคมของธาตทงสอง ทำาใหเปนการยากในการแยกแยะธาตทงสอง

การตรวจสอบรงส สามารถทำาไดดวยวธตาง ๆ เชน       - การใชฟลมถายรปหมสารนนไวในทมด ถาฟลมทลางแลวปรากฏสดำา แสดงวาสารนนมการแผรงส       - นำาสารทตองการตรวจสอบเขาใกลสารเรองแสง ถาเกดการเรองแสงขน แสดงวาสารนนเปนธาตกมมนตภาพรงส       - ใชเครองมอไกเกอรมลเลอรเคานเตอร ตรวจหาแหลงและวดปรมาณของรงส

สมการนวเคลยรสมการนวเคลยร คอ สมการทแสดงปฏกรยานวเคลยรการดล คอ ผลรวมของเลขมวลและเลขอะตอมของสารตงตน

และผลตภณฑจะตองเทากน เชน 83210Bi 84

210Po + -1

0e 4

9 Be + 24He 6

12C + 01n

จงเตมสญลกษณนวเคลยร หรออนภาคในชองวางเพอทำาใหสมการสมบรณ

1. X 86222Rn + α

2. 49116In 50

116Sn +……..3. 79

116Au + -10e ……..

4. 2969Cu 28

62Ni + ……..5. 19

39K + ……… 1836Ar + 2

4Heครงชวตของธาต

23

- นวเคลยสของไอโซโทปกมมนตรงสไมเสถยร จะสลายตวและแผรงสตลอดเวลา โดยไมขนอยกบอณหภมและความดน

- ปรมาณการสลายตวของธาตกมมนตรงสจะบอกเปนครงชวต- ครงชวตของธาตแทนดวยสญลกษณ t1/2

- t1/2 หมายถง ระยะเวลาทนวเคลยสกมมนตรงสสลายตวเหลอครงหนงของปรมาณเดม

สตรการหาครงชวตของธาต หรอ

N เหลอ = กมมนตรงสทเหลอ T = n t1/2 T = จำานวนเวลาทธาต

สลายตวN เรมตน = กมมนตรงสเรมตนn = จำานวนครงในการสลายตวของ

ครงชวตตวอยาง เรมตนม I – 131 3 mg (t1/2 = 8 วน) จะม I – 131 เหลออยเทาใด ถาเวลาผานไป 6 ครงชวตวธทำา

แบบฝกหด1. ธาตกมมนตรงสชนดหนงม 8.2 x 1024 อะตอม กำาหนดวา ธาต

ครงชวต 5 วน ถาตงทงไว 30 วน จะมอะตอมคงเหลออยเทาใด

2. จากการทดลองพบวา เมอตง Cs – 137 ไว 120 วน จะม Cs – 137 เหลออย 300 กรม ถาครงชวต

N เหลอ = 2 n

N เหลอ = 2 T/

1/2

N เหลอ = 2 n

= 3

26

= 0.047

24

ของ Cs – 137 เทากบ 30 วน จงหาวา เมอเรมตนทดลองม Cs – 137 อยเทาใด

3. ถาทงไอโซโทปกมมนตรงสชนดหนง 20 กรม ไวเปนเวลา 2 ชวโมง ปรากฏวามไอโซโทปนน

เหลออย 1.25 กรม ครงชวตของนมคาเทาใด

10. ธาตและสารประกอบในสงมชวตและสงแวดลอม

1. ธาตอะลมเนยม อะลมเนยมพบมากในเปลอกโลกประมาณ 7.5% โดยมวล ในรปของสารประกอบ เชน

บอกไซด (Al2 O 3.2H2O) โครโอไลต (Na3AlF6) โลหะอะลมเนยมเตรยมไดจากการหลอมเหลวแรบอกไซด แลวแยกดวยกระแสไฟฟา จะไดโลหะอะลมเนยมทเปนแคโทด โลหะอะลมเนยมมสเงน มความหนาแนนตำา เหนยวและแขง ดดโคงงอได ทบใหเปนแผนหรอดงเปนเสนได นำาไฟฟาและนำาความรอนไดดมาก

สารประกอบออกไซดของอะลมเนยม คอ Al2O3 มจดหลอมเหลวสงมาก ทนความรอนไดสง ละลายไดทงกรดและเบส ออกไซดทเกดในธรรมชาตเรยกวา คอรนดมมความแขงแรงมากและมหลายส จงนยมใชทำาเครองประดบ

อะลมเนยมมประโยชนมากในทางอตสาหกรรม ใชทำาอปกรณไฟฟา เครองครว ของใชในบาน กออาหาร และหอของใช ทำาโลหะเจอหลายชนดทนำาไปเปนสวนประกอบเครองบน เรอ รถไฟ และรถยนต

2. ธาตโครเมยม

25

พบในเปลอกโลกประมาณ 0.02% โดลมวล พบในรปของแรโครไมต (FeO.Cr2O3) การถลงแรโครเมยมทำาไดโดยการเผาแรโครไมตกบโพแทสเซยมคารบอเนตในอากาศ จะเกดโพแทสเซยมโครเมต แลวนำาไปเผารวมกบคารบอนและอะลมเนยมจะไดโครเมยมซงเปนโลหะสขาวเงน มความมนวาว และแขงมาก ตานทานความผกรอนและคงความเปนเงาไดนานในอากาศ

ประโยชนของโครเมยมใชเคลอบผวเหลกหรอโลหะอนๆ โดยการชบไฟฟา เพอปองกนการผกรอนผวเปนเงางาม เปนสวนผสมในเหลกกลาไรสนม ซงมสมบตทนตอการผกรอนและทนสารเคมชนดตางๆ ไดด เปนสวนปรกอบในเหลกกลาผสมทใชทำาตนรภย เครองยนต เกราะกนกระสน เปนโลหะเจอโคบอลตใชทำากระดกเทยมเพราะมความแขงแรงและมปฏกรยาตอรางกายนอย

3. ธาตฟอสฟอรส พบอยในรปของสารประกอบ สวนใหญเปนแรหนฟอสเฟต เชน แคลเซยมฟอสเฟต [Ca3(PO4)2]

ฟอสฟอรสเตรยมจากการเผาแรหนในฟอสเฟตกบซลกาและถานโคกทอณหภมสงประมาณ 1500◦C จะไดไอฟอสฟอรสออกมา ฟอสฟอรสมหลายรป

ประโยชนของฟอสฟอรส เปนธาตทจำาเปนแกพชในรปของปยฟอสเฟตและปยซเปอรฟอสเฟต ซงเปนของผสมระหวาง Ca(H2PO4)2 กบ CaSO4 เปนสารอาหารทสำาคญของพช ทำาหนาทควบคมความเปนกรด เบส ในเลอดและในของเหลวในร างกายของสงมชวต สวนฟอสฟอรสแดงใชทำาระเบดเพลง ระเบดหมอกควน และไมขดไฟ

4. ธาตซลคอน พบในเปลอกโลหะประมาณ 25.67% โดยมวล มปรมาณมากเปนทสองรองจากออกซเจนพบในแร

ควอตซและทรายในรปของซลคอมไดออกไซด (SiO2) ทเรยกวา ซลกาและในรปสารประกอบซลเกต ซลคอนทเตรยมไดจากการรดวซ SiO2 ดวย

26

ถานโคก (C) ทอณหภมสงจะไดซลคอนเปนผลกสเทา เปนมนวาว มโครงสรางคลายกบเพชรแตมความแขงนอยกวาเพชร อะตอมยดกนดวยพนธะโคเวเลนตเปนโครงผลกรางตาขาย

ประโยชนของซลคอนใชในอตสาหกรรมทำาแกว เสนใยนำาแสง ซลคอนเปนสารกงตวนำาใชทำาวงจรไฟฟาขนาดเลก และใชทำาอปกรณไฟฟา เชน ไมโครคอมพวเตอร วทย โทรทศน เซลลสรยะ ซลคอนคารไบต (SiC) มความแขงแรงมาก ใชทำาเครองบด เครองโม

5. ธาตไอโอดน พบในปรมาณเลกนอยในนำาทะเล ในสาหรายทะเลบางชนด และพบในสนแรทมโซเดยมไนเตรตอย

ในรปของโซเดยมไอโอเดต (NaIO3) ไอโอดนเปนอโลหะทมสถานะเปนของแขง เปนเหลกมนวาวสมวง ระเหดไดงาย ละลายนำาไดนอยมากแตละลายไดในตวทำาละลายชนดอนๆ ไดด เชน สารละลายโพแทสเซยมไอโอไดด เอทานอล เฮกเซน

ประโยชนของไอโอดน ไอโอดนละลายในเอทานอลเรยกวา ทงเจอรไอโอดน ใชทาแผลฆาเชอโรค ไอโอไดดไอออนเปนสวนประกอบของฮอรโมนไทรอกซนในตอมไทรอยด ซงควบคมกระบวนการเมทาบอลซมของรางกาย ถาขาดไอโอดนจะทำาใหเปนโรคคอพอก

6. ธาตเรเดยม เปนธาตกมมนตรงส เตรยมจากกระบวนการแยกสลายสารประกอบ

แฮไลตของเรเดยมดวยไฟฟาโดยใชปรอทเปนขว ไอโซโทปทสเถยรทสดคอ Ra-226 การสลายตวของเรเดยมจะใหรงสแกมมาซงใชยบยงการเจรญเตบโตของเซลลมะเรง ธาตนเรองแสงไดในทมด

แบบฝกหดทายบทใหนกเรยนใชขอมลตอไปนตอบคำาถามในขอ 1-3

ธาต เลขอะตอม

เลขมวล

A 18 36B 13 27C 2 4D 17 35

27

1.ธาตในขอใดทแสดงสมบตของโลหะ 1. A และ B 2. B และ C 3. C และ D 4. A และ D2.ธาตในขอใดเปนธาตทจดอยในหม 2A 1. A 2. B 3. C 4. D3.ธาตในขอใดทมสมบตเหมอนธาตฟลออรนมากทสด 1. A 2. B 3. C 4. D4.ขอใดเปนสมบตของธาตโลหะ 1. นำาความรอน และสามาระใหอเลกตรอนแกธาตอนไดด 2. นำาความรอน และสามารถรบอเลกตรอนด 3. ไมนำาความรอน และสามารถรบอเลกตรอนไดด 4. ไมนำาความรอนและยากตอการรบและเสยอเลกตรอน

5. ธาตชนดหนงมสถานะเปนแกสทอณหภมหอง ไมวองไวตอการเกดปฏกรยาเคม ใชบรรจในหลอด

ไฟโฆษณาใหแสงสสมแดง คอแกสชนดใด 1.แกสไนโตรเจน (N2) 2. แกสฮเลยม (He) 3. แกสนออน (Ne) 4. แกสคลอรน (Cl2)6. ธาต X จดอยในหมท 3A คาบท 2 แสดงวาธาต X มเลขอะตอมเทาใด 1. 5 2. 7 3. 9 4. 137. ธาต A มสญลกษณนวเคลยร 37

85A ขอใดกลาวถงธาต A ไดถกตอง 1.เปนธาตอโลหะทอยหมเดยวกบธาตคลอรน 2. มสถานะแกสทอณหภมหอง 3. เปนธาตกงโลหะ 4. เปนธาตทนำาไฟฟาและนำาความรอนไดด8.ธาตในขอใดมสมบตเปนธาตกงโลหะ 1. โบรมน (Br) 2. แมกนเซยม (Mg) 3. อารซนก (As) 4. อารกอน (Ar)9. ธาตในขอใดจดเปนโลหะแทรนซชน

28

1.อะลมเนยม (Al) 2. แมงกานส (Mn) 3. ดบก (Sn) 4. สารหน (As)10. ธาตในขอใดทละลายนำาแลวไดสารละลายทมฤทธเปนกรด 1. คารบอน (C) 2. โซเดยม (Na) 3.โพแทสเซยม (K) 4. ฟลออรน (F)11.ธาตในขอใดไมใชธาตอโลหะ 1. คารบอน (C) 2. คลอรน (Cl) 3. โบรอน (B) 4. โบรมน (Br)ใชขอมลตอไปนตอบคำาถามในขอ 12-14

(1)

Be

B C (2)

O F (3)

Na

(4)

Al (5)

P (6)

(7)

Ar

12. ขอใดเปนสมบตทวไปของธาต (3) 1. เปนธาตโลหะ นำาไฟฟาไดด 2. เปนแกสทเกดปฏกรยาเคมยาก 3. ทำาปฏกรยากบนำาอยางรนแรง

4. เปนธาตทละลายนำาไดสารละลายเบส13. ขอใดเปนสมบตทเหมอนกนของธาตหมายเลข (1) และ (4) 1. เปนธาตทมสถานะแกส 2. เปนธาตทมคณสมบตเปนฉนวนความรอน 3. เปนธาตกงโลหะ จะนำาไฟฟาไดดเมออณหภมสงขน 4. มสถานะเปนของแขงนำาไฟฟา และนำาความรอนด14. ธาตใดควรจะอยในหมเดยวกบธาตหมายเลข (6) 1. ธาตทมเลขอะตอม 19 2. ธาตทมเลขอะตอม 36 3. ธาตทมเลขอะตอม 52 4. ธาตทมเลขอะตอม 8315.การแผรงสของธาตกมมนตรงสเกดจากอะไร 1. อะตอมของธาตไดรบพลงงานความรอน 2. อะตอมของธาตไดรบแรงดน 3. นวเคลยสของธาตมขนาดเลกเกนไป 4. นวเคลยสของธาตขาดความเสถยร

H He

29

16. ขอใดเปนสญลกษณของรงสแอลฟา 1. α 2. β +

3. β- 4. 17. ขอใดเปนสญลกษณของรงสโพซตรอน 1. α 2. β +

3. β- 4. 18. ธาตกมมนตรงสขอใดทใชในการหาอายของวตถโบราณ 1. ยเรเนยม -235 2. โคบอลต – 60 3. คารบอน – 14 4. ไอโอดน – 13119. ธาตกมมนตรงสจำานวน 20 กรม เมอเวลาผานๆไป 28 วน ปรากฏวามธาตกมมนตรงสนนเหลออย 1.25 กรม นกเรยนคดวาครงชวตของธาตกมมนตรงสนเทาใด 1. 3.5 วน 2. 7 วน 3. 9 วน 4. 14 วน20. ธาตกมมนตรงสชนดใดทมประโยชนในการรกษาโรคมะเรง 1. โคบอลต – 60 2. ยเรเนยม – 235 3. คารบอน – 14 4. พลโทเนยม – 239

21.ธาต A, B, C และ D มคาเลขอะตอม เรยงลำาดบคอ 14, 15, 16 และ 17 ดงนน ธาตทมสมบตทางเคมคลายกบธาต 7N มากทสดคอธาตใด 1. ธาต A 2. ธาต B 3. ธาต C 4. ธาต D22. อะตอมของธาตใดทมเวเลนซอเลกตรอนมากทสด จากธาตทมเลขอะตอมตอไปน 1. 4 2. 7 3. 11 4. 12 จากขอมลตอบคำาถามขอ 23 – 28

7 12 21 24 31 40กำาหนดให A B C D E F

3 6 10 11 15 1823. ธาตทอยในคาบเดยวกนกบธาต E คอ 1. ธาต B 2. ธาต D และ ธาต F 3. ธาต A , B และ C 4. ธาต C และ ธาต F

30

24. ธาตใดเมอเปนไอออนจะมขนาดใหญทสด 1. ธาต A 2. ธาต D 3. ธาต E 4. ยงสรปไมได25. ธาตทอยในหมเดยวกนไดแก 1. ธาต A , B และ C 2. ธาต D , E และ F 3. ธาต A และ ธาต D 4. ธาต B และ ธาต E26. ธาต F มการจดเรยงอเลกตรอนอยางไร 1. 2, 8, 7 2. 2, 8, 8 3. 2, 8, 6 4. 2, 8, 8, 127. ถาสามารถดงอเลกตรอนออกจากธาต C 1 ตว และเพมโปรตอนใหธาต C1 ตว ควรจะไดอะไร 1. C+ 2. C-

3. D2+ 4. D+

28. อออนในขอใดตอไปนมเวเลนตอเลกตรอนเทากน 1. A+ และ D+

2. B4- และ D+

3. A+ และ B4 -

4. D- และ E3 –

29. ขนาดอะตอมของธาต A >D >E >F ตามลำาดบ ดงนน

1. ธาต A, D , E และ G อยในหมเดยวกน 2. อตราเรวในการเกดปฏกรยามคาเพมขนตามลำาดบจาก A ไป G 3. พลงงานไอออไนเซชนลำาดบท 1 มคาลดลง ตามลำาดบจาก A ไป G 4. ขอมลยงไมเพยงพอทจะหาขอสรป30. ขอมล 4 ชนดตอไปน 1. เลขอะตอม 2. สมบตกายภาพ 3. สมบตเคม 4. มวลอะตอมขอมลใดทนกวทยาศาสตรในสมยกอนใชในการจดธาตตางๆ เปนหมวดหม 1. 1. และ 4.

2. 2. และ 3. 3. 1. , 2. และ 3. 4. 2. ,3.และ 4

31