131481853 75363296 apostila de conhecimentos de candomble um

Upload: renan-moura

Post on 03-Apr-2018

241 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    1/88

    APOSTILA DE CONHECIMENTOS TEIS PARA A PRTICA DO CANDOMBL

    O primeiro Eb indicado para quem est com problemas, o de Exu; o segundo, Eb Egungu(para afastar Eguns, espritos sofredores, da vida de algum); o terceiro, Eb Iku, para afastar a morte... Na dvida, use os ingredientes do Eb Iku, que comea despachando Exu, passa para Egun e em seguida, Iku... EB IK Se estivssemos falando de uma iniciao, ele seria o segundo eb para o Yao, e nele contm o ato de rasgar toda a roupada pessoa. No caso de ser umBori, as roupas no precisam ser rasgadas. Esse ato, na iniciao simboliza o abandono da vida profana e o preparo para uma nova vida. Tambm conhecido como O Eb De Tudo Que A Boca Come, um dos ebs mais confiveis no tocaao descarrego de uma pessoa. Seqncia dos Pratos (Obers)

    1

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    2/88

    Arrumar sempre na seqncia de como cantado o Sir. Como sempre, Es o primeiro: Seos Pratos (Obers) Arrumar sempre na seqncia de como cantado o Sir. Como sempre, Eprimeiro: 1 Ober Pad D'gua 5 Ober Milho De Galinha 9 Ober Feijo Mulatinho 13 e Arroz 2 Ober 3 Ober Pad De Mel Pad De Cachaa 6 Ober 7 Ober Deburu (Pipoca)ber 11 Ober 9 Qualidades De 9 Acaraj Legumes Picados 14 Ober 15 Ober 9 Bolos De9 Retroses De Linha Branca 4 Ober Pad De Dend 8 Ober Feijo Branco 12 Ober 9 Ekouve Picada

    Obs : Ao lado de cada Ober dever estar uma vela acesa. Seguido dos Obers tambm tereos outros elementos como: 1 1 1 7 1 9 1 1 2 1 1 Pedao de morim brim vermelho; Pedao de morim preto; Pregos virgens; Pedao de carne seca; Caixas defsforos; Pedao de carne vermelha; Frango ou uma galinha; Molhos de couve; Enin (esteira); Quarta com gua.

    Como Proceder 1 - A pessoa levada esteira previamente estendida onde se ir fazer eb. Todas as comidas devem estar ao redor da mesma acompanhada de suas respectivas velas. 2 - Em voz baixa, pede-se que Oya governe aquele momento. 3 - Comea-se apassar as comidas na ordem acima cantando: Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, paa morte no caminho (mandar embora) Saara r eb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr o caminho (mandar embora)

    2

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    3/88

    (considero correto, primeiro cantar para Exu... quando se sacrifica um casal defrangos aos ps do pedinte, separa-se em morim preto, vermelho branco, tudo do primeiro sacodimento, e reserva para levar na encruza... s depois, passa-se para o de Egum e Iku)

    Fazendo o Eb Primeiramente se passa toda a comida; Agora se passa o Morim perpo todo da pessoa; Despeja-se na altura do peito de modo a tocar na pessoa, todos os fsforos; Ento se passa o retrs de linha desfiando um a um, envolvendo o corpoda pessoa; Passa-se o frango no corpo da pessoa e oferece o mesmo aos ps (quebrar os membros asas e ps);

    Por fim, passada a Couve no corpo todo da pessoa cantando:

    y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. y gbra. Gbl, Gbl Kin sr , Varra, varra o que estiver sobre a cabea dele, Ik Gblarra Ik de sobre a cabea dele, varra Ik para que ela v embora do seu corpo.

    EB EGN Aqui daremos um Eb Egn que poder servir como limpeza para qualquer pessoa, por algum motivo venha a precisar do ato de bori. Material Necessrio: 1 4 4 4 4K de farinha de mandioca crua Pad de gua, Mel, Pinga e Dend. K de Feijo Fradinho orrado K de feijo Preto - Torrado K de Milho de Galinha Cozido kss Enrolados emas de bananeira. Abertos ao passar na pessoa. Velas Brancas Moedas de menor valor corrente Ovos Brancos

    3

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    4/88

    4 4 4

    Bolas de Farinha Bolas de Arroz K de Canjica cozida K de Pipoca Estourada em areia Folhas de Pelegun

    Modo de Fazer: Passar tudo no corpo da pessoa seguindo a ordem acima. A canjicadeve ser passada sempre comeando no alto da cabea. As folhas devem ser batidas nocorpo da pessoa e posta tambm no cho junto ao Eb. Cantigas de Eb

    Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Sb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Cantiga Papoca

    y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. y gbra. Gbl, Gbl Kin sr , Varra, varra o que estiver sobre a cabea dele, Ik Gblarra Ik de sobre a cabea dele, varra Ik para que ela v embora do seu corpo.

    (costuma-se estourar 3 bonecas de plvora aps esses sacodimentos, que ficam por trsdo pedinte a uma distncia segura, havendo quem coloque mais... cerca de 11, que rodeia a pessoa e vai at a porta. Essas bonecas de plvora so feitas com meia colherzinha de caf em p, noz moscada ralada e acar... podendo se adicionar estrume de boi,caso seja muito grave a perseguio dos eguns...) Despache os ebs onde determinar o jogo de bzios. Mas, o comum despachar o de Exu (e Gira) na encruzilhada aberta...O de Iku no cemitrio... O de Egun em gua corrente, onde se deixa do lado uma canec

    a de gua com borra de caf, ou tambm no cemitrio, mata, lixo... Vai depender do quedeterminar.

    4

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    5/88

    Na dvida, despache tudo no rio, pois que entidades e orixs comem no momento do sacodimento.

    EB BRANCO Aqui apresentado um Eb Branco, que pode ser usado como referncia para toos os Boris. Pode ser passado em qualquer pessoa que necessite passar por esse ato. Materiais Necessrios: 10 Pedaos de Morim branco com 10cm Bolas de Mel 10 Akarajs feitos em Azeite Doce 10 Akaas Branco 10 Kiabos Cr 10 Mos de Valor Atual (Prata) 10 Bzios Abertos Se for feito dentro do Ax, as partes iradas devero ser colocadas em s. 10 Caixa de Fsforos 10 Velas Brancas Tamanho PaEb (Canjica) Um pano para levar o Eb O mesmo posto sobre os ps da pessoa enquante passa o Eb.

    Obs: No se usa mel aos filhos de Od. Assim como no se usa dend em filhos de sl. Fazer: Estende-se pano no cho. Pede para que a pessoa fique em p sobre ele. Colocar em cada lado da pessoa, cinco pedaos de pano. Ir passando tudo no corpo da pessoa, colocando em cada pano, comeando pelos que esto do lado esquerdo. Em seguidacolocar tudo no pano do cho juntar tudo amarrar no alto da arvore frondosa em depreferncia que d frutos. Cantigas de Eb

    Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Sb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) BORI

    5

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    6/88

    Aps tudo feito hora de levar a pessoa para Enin. Uma pessoa previamente escolhidavai at o lugar que se encontra recolhida a pessoa, e pede para que encoste sua cabea em suas costas e lhe segure pelas mos. Dessa forma a pessoa deve ser levada at a Enin (Esteira), sempre de cabea baixa e sem nada dizer. Chegando ao local, a pessoa deve fazer meno de se sentar durante duas vezes e sentar-se na terceira vez.Nessa hora todas as comidas (sobre a enin), e temperos (ao lado) devero estar prontos para o ato. O Igb Or dever ser posto a frente da pessoa, juntamente com o restante da mesa. Deve ser passada banha de Or nas seguintes partes: Nos quatos da cabea No corao Nas costas Dedes das duas mos No pomo de Ado Nos braos

    OBS: S se coloca Indj (Sangue) nos dedo do p direito, se tivermos pai morto, e no esquerdo se me morta, em forma de respeito e agradecimento, pois eles j no esto maisentre ns. J se uniram as suas outras metades, no caso Ori-Orun e Ori-Aiye, tornando-se uma s pessoa, e s nos basta a reverncia e agradecimentos. POSIO NA ENIN A pesa qual ir tomar o Bori dever sentar-se e ficar com as pernas esticadas e deixar as mos espalmadas sobre os joelhos. Essa a forma de se receber o Ax. Se for usado oapoti, a pessoa dever estar com coluna ereta e ps juntos e suas mos espalmadas voltadas para cima. Nessa hora colocado o Oj sobre as costas da pessoa, e acesa a vela do Bori. Essa uma boa hora para explicar sobre o ato de Bori a pessoa. Falarsobre o que significa e o que estar recebendo. Deixe claro que o que acontecer ali, no se trata de feitura ou de se agregar responsabilidades dentro do culto. SAUDAES DURANTE O BORI Comea-se o Bori respingando o cho com gua por trs vezes. A cadque se joga a gua ao cho deve ser pronunciado: OMI TN - guas novas NA TN - caminovos PELE TN - calma novamente

    6

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    7/88

    Saudaes aos Ancestrais Invoca-se nessa hora os Ancestrais (Ok run) pedindo licena endo: AGO MO JUBA GBAGBA Meus respeitos e Licena aos antigos; KOLOBO SE'R Desejamosboa sorte AWA BA SE'R Boas realizaes SAUDANDO O OBI (ZELADOR) Saudaes Com Obi (Se Mo Direita Nessa hora o Zelador(a) ainda com o Obi interio, pede ao Obi o que sedeseja pessoa: OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para IK que no tenhamos morte RN que no tenos doenas F que no tenhamos perdas J que no tenhamos derramamento de sangue FTamos desentendimentos AR IK BBWA que a morte no nos veja

    Saudaes Com Obi (Seco) Mo Esquerda

    OBI NIBI IK Obi para evitar OBI NIBI RN Obi para evitar OBI NIBI F Obi para evitarI NIBI J Obi para evitar OBI NIBI DN Obi para evitar OBI NIBI FTB Obi para evitO Obi tem fora

    a morte as doenas as perdas derramamentos de sangue obstculos desentendimentos

    PEDIDOS AO OBI (PESSOA)

    7

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    8/88

    Depois que o zelador(a) tenha feito os feitos os pedidos, o Obi entregue a pessoa a qual toma o Bori para que faa seus pedidos. Deve-se segurar o Obi prximo a boca. Nessa hora todos devem cantar: OB KRA LOKN OB COMOVE-NOS PROFUNDAMENTE O CORASCANCARADO OB KRA LOKN OB COMOVE-NOS PROFUNDAMENTE O CORAO GBRGDA ESCANCARADOBI (OF I) Deve-se pedir ag ao Obi e abri-lo. Sacrifique-o, tirando o corao que consa do broto da parte interna. Reza-se: AGO OB LICENA OB OB RE RE O OB DE BOA SORTE TO OWO MJ KEBA SAUDAMOS-LHE COM AS DUAS MOS PEDINDO AJUDA Separando as Partes do ObEnquanto se separa as talas do Ob reza-se: OB NI BI IKU OB PARA EVITAR A MORTE OB NBI ARUN OB PARA EVITAR A DOENA J OWO EE DI MI OLOFIN SUPRA-ME DE RIQUEZA MEU LEGISADOR PARTINDO O OBI (OF I ) Deixa-se a mo esquerda ligeiramente aberta, e com a modireita toca nos pingos d'gua no cho, batendo na mo esquerda e em seguida tocando na testada, na fronte, nuca, pescoo e mos sempre tocando antes ao cho. Se tiver paimorto, tocar no dedo do p direito, se me morta, no dedo do p esquerdo. Se a pessoaver os pas vivo, no tocar nos dedes, dizer apenas ALAFIN OR RE, ADP. Com o Obi moo com a gua da quartinha, toca-se a testa , fronte , nuca , braos , corao , dedo d. Sempre dizendo: OBI OR

    8

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    9/88

    OBI AP OBI OKN Primeira Parte do Ef Or

    G FN MI OR D-me licena cabea G FN MI ORIS d-me licena Orix G FN MI RIacima de todos! E por ltimo:

    OR MO KI E PL ! Cabea eu vos sado delicada e gentilmente! G Y OLR, Com liceda cabea. G Y ELD! Com licena, Salve o Senhor da Criao (Oldmar).

    PARTINDO O OBI (OF II )

    Segunda Parte do Ef Or Tocando a Cabea G SWJ OR! D-me licena frente da ca-se a testa do oficiado. G LHIN OR!

    9

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    10/88

    D-me licena parte de trs da cabea! Toca-se a nuca do oficiado. G TN OR! D-me reito da cabea! Toca-se o lado direito da cabea do oficiado. G SI OR! D-me licensquerdo da cabea! Toca-se a parte esquerda da cabea do oficiado. G K OR! OU G cena o topo da cabea, ou d-me licena meio da cabea bea! PARTINDO O OBI (OF III )ra Parte Do Ef Or Passando a Banha Vegetal

    G SWJ OR! D-me licena frente da cabea! - Nesta hora toca-se a testa do oficialicena parte de trs da cabea! - Toca-se a nuca do oficiado. G TN OR! D-me liceito da cabea! - Toca-se o lado direito da cabea do oficiado. G SI OR! D-me liceesquerdo da cabea! - Toca-se a parte esquerda da cabea do oficiado. G K OR! OU licena o topo da cabea, ou d-me licena meio da cabea bea! Toca-se o topo da cabeniciado. Veja que na terceira parte dizem-se as mesmas palavras, porm desta vez,passa-se a mistura feita de Or e efun. PARTINDO O OBI (OFERENDAS)

    10

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    11/88

    Apresentando as Oferendas a Or Na mo direita, a quartinha com gua; na mo esquerda, prato com o ob. O Zelador toca os quatro pontos da cabea, no corao e nas costas. Dpois dada para a prpria pessoa encostar o prato e a quartinha nas frontes, moradada alma guardi ancestral. Se Pega os gomos (Obi) com a mo esquerda. Passam-se osgomos para a mo direita com a parte interna para cima, tocando nos pingos de gua que esto no cho tocando a fronte da pessoa com mo esquerda. Sada-se o cho e o Or dsoa 3 vezes. Jogam-se ento os gomos no prato. Cada cada tem uma frase, que serve como conselho, sugesto ou advertncia, a ser estudado junto com o consulente. Por ele falam diversos orixs. PARTINDO O OBI (OFERENDAS) Apresentando a Oferendas a Or Na mo direita, a quartinha com gua; na mo esquerda, o prato com o ob. O Zelador tocaos quatro pontos da cabea, no corao e nas costas. Depois dada para a prpria pessoncostar o prato e a quartinha nas frontes, morada da alma guardi ancestral. Se Pega os gomos (Obi) com a mo esquerda. Passam-se os gomos para a mo direita com a parte interna para cima, tocando nos pingos de gua que esto no cho tocando a fronte da pessoa com mo esquerda. Sada-se o cho e o Or da pessoa 3 vezes. Jogam-se ento osmos no prato. Cada cada tem uma frase, que serve como conselho, sugesto ou advertncia, a ser estudado junto com o consulente. Por ele falam diversos orixs. SOBRE OJOGO DE OBI Nessa parte esteremos estudando cada cada do jogo de Obi de 4 partes. muito importante saber exatamente essas falas. Se faz necessrio decorar cada cadae fala, para que em qualquer ato feito se tenha a certeza de estar tudo corretoe de agrado seja ao Or ou rs em questo. SOBRE O JOGO DE OBI - LF Cada : 4 arte interna para cima. "Todos Necessitamos Do Bem, Mas Nem Todos Sabemos Apreci-lo". Grande Sabedoria - Cabea Do Mundo Orixs: Obatal, Xang, Orunmil, Ibeji e Obalua.

    11

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    12/88

    Resposta : Paz, prosperidade, afirmao. Deve-se repetir a jogada. A cada pode ser boa ou m, de acordo com a segunda cada. Se o rs estiver satisfeito respondabertos e 2 fechados). Quer dizer com segurana, sem dvida, de corao. Se na segunda air Ejife ou Etawa boa. Se sair Oyeku m. Pergunta-se imediatamente o que fazer para anular a resposta m. Se sair Okaran, h um Egun que atrapalha o consulente e no odeixa progredir. Se sair lf novamente muita felicidade, abundncia e bens materia

    Recomendao : No se preocupe com o que falarem de voc. SOBRE O JOGO DE OBI - ETAWA Ca: 3 abertos com a parte interna para cima e 1 fechado com a parte externa paracima. "Tudo Na Vida Tem Seu Oposto . No H Primeiro Sem Segundo, Nem Segundo Sem Primeiro. Orixs: Sango, Od Inle, Osun e Yemonj. Resposta: Possibilidade de resposta positiva sendo possvel a necessidade de se fazer Eb ou dar algum presente para um desses rss ou mais. Perguntar de novo. Se repetir a resposta, a podemos estar se: a afirmao confirmada. Investigar os caminhos.

    Recomendao : Voc tem muita dependncia de Xang. Banho de ervas. SOBRE O JOGO DE OBIEJIF Cada : 2 abertos com a parte interna para cima e 2 fechados com a parte externa para cima. "Muitos Bens e Grandeza, Muitos Inimigos" Orix: Responde Es, Ogun, Osoosi e Osun. Resposta: Se lf respondeu antes dessa jogada pode parar de jogar, poessa a cada mais firme, com certeza a resposta SIM. Presentear Exu. No se h necedade de mais perguntas. A Cada Maior Do Obi

    12

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    13/88

    No emprestar dinheiro. No sair da cidade sem dar um presente para Ogum Cirurgia. Perigo de vida. Oxossi fala de justia. No fazer trabalhos espirituais. Rezar para os ancestrais.

    Recomendao : Fala de um familiar morto, que tem que se fazer algo. SOBRE O JOGO DEOBI - OKARAN SODE Cada: 1 aberto com a parte interna para cima e 3 fechados coma parte externa para cima. Abrir Os Olhos, Tocar A Orelha Direita E Dizer: "TodoO Grande Se Formou Com A Ajuda Do Menor. Todos So Importantes. No Despreze A Ningum. No Se Vive Sozinho." Orixs: Responde Es, Ik, Omol e Aj.

    Resposta: Diz NO, fala a Morte, dificuldades gravssimas. Algo de maDificuldade grave Jogar novamente para ver se h um egun Para Ob a pessoa est num sio aperto. Deve aceitar, para no arriscar a vida Oy diz para no fazer festa ou reunio familiar sem antes rezar para Orisa, e dar oferendas. Nan quer que v a um hospital 12 quarta-feiras, d esmolas. Tambm Nan diz que seu bem-estar depende de cultuar Ibeji. Yewa diz para no colocar a mo na cabea de nenhuma criana, e, No assobiar neorrer dentro de casa, pode haver acidente.

    Recomendao : Cuidado com bebidas alcolicas e doenas venreas. SOBRE O JOGO DE OBI -EKU Cada: 4 fechados com a parte externa para cima. O Obi Emudece Maus pressgios.Morte Orixs : Responde Oy, Egun, Ik e Nan. Resposta: Resposta Negativa, muito m, ao de Morte repentina.

    13

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    14/88

    Quando cai Alfia - Saudar Obatal. Repete-se a pergunta para ver se cai Etaw ou EjifQuando cai Etaw - Saudar Sango e Ogun. Se responder a uma pergunta deve-se pedirconfirmao. Quando cai Ejif - Sauda-se os Oluwos, o Baba e os Om If. Pode parar derguntar sobre o assunto. Quando cai Okaran Sod - Ficar alerta, sade a cada. Perguntar de novo para ver se um simples NO ou a indicao de alguma dificuldade a caminhoQuando cai Oyeku - Coloca-se os gomos numa tigela com gua para esfriar. Reza-se para Oy, e ponha uma cabaa com Omiek (gua com akas diludo) para Egun, pergunta-se responde rs ou Egun, e o que fazer para contornar o problema anunciado. Tocar o peito com 8 pedaos de OBI e coloc-los em gua. Acender uma vela e colocar uma quartinhad'gua para Egun. Pegar os gomos e dizer: 'Obi lf. Jogar de novo para ver se falamil ou Iku, ou o Egun de algum parente ou amigo prximo que avisa da morte de algumchegado. Perguntar qual o eb que se deve fazer para de imediato para salvar a vida. Se cair lf, Etaw ou Ejife o Babalrs vai at porta. O consulente segura umua de OBI na rua. O consulente enquanto isso se deita de bruos na esteira.

    Ao levantar-se o consulente diz: Que O Que Vem Para O Bem Seja Para O Bem. MuitaSade. Ningum Gosta Da Morte . Se cair duas vezes seguidas, refere-se a uma pessoa muito doente e com problemas financeiros, que tem que fazer uma obrigao logo. Faz-se limpeza com um galo preto grande diante de Exu. Com o esporo confecciona-se umpatu que dever ser levado sempre com a pessoa. SOBRE O JOGO DE OBI - OBSERVAES Obsevaes Sobre Algumas Cadas Dois gomos abertos um sobre o outro - Significaminho. Montados 2 a 2 - muita sorte, muito dinheiro a caminho. Quando ao joga

    r um pedao quebra - D-se ao consulente para guardar no bolso. Significa dinheiro.2 pedaos fechados sobrepostos - Traio, discrdia, questo delicada. Um pedao de ladorrer algum prximo. Dois pedaos de lado - essa morte ocorrer em breve. Todos caem ntoados - no se l, jogada invlida.

    SOBRE O JOGO DE OBI - ADURA OBI OBI NI UNBI IKU DANU

    14

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    15/88

    OBI QUE AFASTA A MORTE OBI NI UNBI ARUN DANU OBI QUE AFASTA A DOENA OBI NI UNBI OFO DANU OBI QUE AFASTA APERDA OBI NI UNBI EJO DANU OBI QUE AFASTA PROBLEMAS DE JUSTIA OBI BI IKU DANU LORI WA OBI QUE AFASTA A MORTE EM CIMA DE NS OBI BI ARUN DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR DOENAS EM CIMA DE NS OBI BI OFO DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR PERDA EM CIMA DE NS OBI BI EJO DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR PROBLEMAS EM CIMA NS OBI BI OSI DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR POBREZA EM CIMA DE NS SAUDANDO OR Agora se na o jogo se mostra lf, todos devem dizer Or O , e faz-se a saudao ao Or.Zelador faz os seguintes gestos e deve ser seguido pela pessoa que est dando o bor: Junta as mos altura do peito e afastando-as por 3 vezes dizendo: AWO OR ; com s mos juntas e por 3 vezes,

    Toca-se o peito, dizendo: OR EMI ;

    15

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    16/88

    No ombro direito, OR AJ ; No ombro esquerdo OR ATO E abrindo os braos, OR LF continua-se o jogo perguntando-se para onde deve ser levado o carrego, se o Obioferecido dever ser inteiro na cabea ou s os gomos. Se for determinado que use-se apenas 2 gomos, a pessoa que estiver tomando o Bori dever comer os outros 2 gomos.Depois de feito o jogo, se pega os gomos do ob, tiram-se o fiapo de cada gomo ese o coloca dentro do Igb Or com gua, dizendo-se:

    OBIKMAK NADA DE MORTE OBKMARUN NADA DE DOENAS OBKMASJ NADA DE PROBLEMAS, BRIGAA DE PERDAS

    OBI AO CORPO Partes do Corpo Onde Colocado Obi O Zelador deve pegar pedacinhos do Obi partidos e mastig-lo e colocar nas seguintes partes: Na fronte (presosrelha); No centro da cabea (Or Osu). No dedo do p (se os pais forem mortos). Pega-ssete pedaos do Obi e mais 7 atares e d-se a mo da pessoa que est fazendo o Bori, epede para que a mesma mastigue e engula junto com 3 goles de gua da quartinha dobori. O restante dos pedaos so distribudos a todos os presente.

    16

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    17/88

    COBRINDO A CABEA Com um Oj, deve ser coberta a cabea da pessoa. Se Pega a quartinhado prprio Bori, e oferece-se a pessoa, pedindo que tome 3 goles. No caso de teroferecimento de animais a cabea, a mesma no dever ser coberta ainda. Arruma-se o Obi mastigado no centro da cabea de forma que no caia. S aps serem oferecidos os animis que a cabea e coberta. Importante : Assim que todas as comidas forem postas namesa do Bori (animais sacrificados), a cabea da pessoa deve ser descoberta paraque possa comer. Quanto aos Animais Oferecidos - Rezas Todos os animais oferecidos a Or, devero ser encostados (cabea) na fronte da pessoa dizendo: OR MO P JE, ORP JE Or, eu o convido a comer, eu o convido a comer; WRE K'O B'RE K'O LOORE Rogamoue voc se cubra de bnos e de bondade. INICIANDO O BORI Depois de tudo confirmado atavs do Obi, dado incio ao ato de Bori. O ncio dado quando evocamos as foras necs. Aps a sequncia ao lado devidamente cantada ( Orin rs, Orin jl e Agbnnrgnando:

    OR O OR CABEA, CABEA OR APE'RE OR O A BI YE YE CABEA TRAGA-ME COISAS BOAS,CEU DA MAME OR O LESE IKODIDE LESE RS CABEA AOS PS DO IKODIDE E AOS PS DO RSd-se inco ao Oro Np. INICIANDO O BORI - ORIN RS

    17

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    18/88

    Invocando a fora dos rss

    RS W NI EJ O DIDE MI SO KI N'BO SORI A LE AGO BO LAE-LAE RS W NI EJ O DIDE MION SE W LORE, SE WA LORE BABA A ILE E SIN (S/GN/OD...) RS K A ORO LONI SE E E SIN Traduo RS VENHA SUPRIR NOSSAS NECESSIDADES PONHA-ME DE P, EU VS PEO SAUCULTUANDO VOS EM NOSSA CASA ATENDA CUBRA SEMPRE SEMPRE RS VENHA SUPRIR NOSSAS NECESSIDADES PONHA-ME DE P, EU VOS PEO CULTUANDO NO CAMINHO FAA-NOS FELIZ! FAA-NOS FELI! PAI DE NOSSA CASA, VOS SERVIMOS (S/GN/OD...) QUE CULTUAMOS HOJE VENHA NOS TRAZERLICIDADE PAI DE NOSSA CASA VOS SERVIMOS.

    INICIANDO O BORI - ORIN JL

    18

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    19/88

    Louvando o senhor que molda as cabeas (jl), o nosso oleiro. Canta-se a seguinte caniga: JL OR, OR L'W L'W L'W RS QUE MOLDA AS CABEAS, A CABEA EST LINDA, R E K VOS AGRADECEMOS, SENHOR SUPREMO, VENHA CABEA, VOS SAUDAMOS E K ORUN, EDAMOS O SOL, SAUDAMOS A LUA, SAUDAMOS A CHUVA J B IL QUE CAI SOBRE A TERRA IRE OR IRE OR FELIZ A CABEA ACORDE, ACORDEM FELIZ A CABEA IRE OR J, J IRE OR FELIZ DE, ACORDEM FELIZ A CABEA

    INICIANDO O BORI - ORIN GBNNRGN Esse o grande mensageiro, muitas vezes chamado dorteiro entre o Orun e o Aye, ou seja, entre o Cu e a Terra. Sem ele, Or no pode vir at o Aye receber as oferendas. Canta-se: MO JB GBNNRGN APRESENTO-VOS MEUS RESMO JB GBNNRGN APRESENTO-VOS MEUS RESPEITOS GBNNRGN WA PD L'NN IPRN,MINHOS DO VOSSO POSTO NO CU, WA PD L'NN IPRN, IPRN,

    19

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    20/88

    VAMOS ENCONTRAR-VOS NOS CAMINHOS DO VOSSO POSTO NO CU, WA MSN RUN KORIN KI RNMLMOS NOS NOVE ESPAOS SAGRADOS (CUS) CUMPRIMENTANDO (SAUDANDO) RNML WA TN WO TN RNML PEDIMOS QUE VOLTEIS OS OLHOS PARA NS QUE CANTAMOS (SAUDANDO) RNML WA OR FAZEI NOSSAS CABEAS SALTAREM MUITO ALTO, AT O SENHOR DA CRIAO WA OR OFE, OFE EDMNOSSAS CABEAS SALTAREM MUITO ALTO, AT O SENHOR DA CRIAO

    REZAS, COMIDAS, FUNDAMENTOS CANDOMBL ORIKIS COMIDAS

    KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI

    YKU.........QUE NO HAJA MORTE ARUM.......QUE NO HAJA DOENA IJ.........QUE NO HAJA GA EJ...... QUE NO HAJA PROBLEMA OF.....QUE NO HAJA PERDA AJ.......QUE NO HAJA CAABMO......QUE NO HAJA TRISTEZA EJ..........QUE NO HAJA SANGUE G.........QUE NO ISO

    01 ORIKI DIVERSOS: - DE EXU (UMA SAUDAO DIANTE DOS ASSENTAMENTOS, CARREGOS E LOCAIS PARA DESPACHOS): S OTA ORS OSETR L ORUKO BABA MO O ALAGOGO IJA LORUKO YA NPEUNRIN IDOLOFIN

    20

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    21/88

    OLE SONSO SORI ESSE ELESE KOJE KOSI JEKI ENI NJE GBE MI AK LOWO LAI MUTI S KURO AKYO LAI MUTI S KURO ASOTUN SOSI LAI NI ITIJ S APATA OLOMO LENU AI OKUT DIPO IY ALORUN A NLA KALU PAPA WARA ATUKA MASESA S MASEMI OM ELOMIRAN NI KOSE F S (INVOCAN KI RINGUN IERI OJINLE AERE KI RAIE MOKUNTELE ARINJINA KI ROJU RO MO RE TOL JE KARON KARON GBE TIUA GBO JE KARON KARON SORO ARA UA JE KARON KARON GBO TAIE TARA UK IF O LAPE ORUKO IF O LAPE MO GBAIE PEFA E GBA MIO EGBA MILA AIE TOTO O E DARIJUMIO EIN MOPE KASORIKI IF KASORIKI ES ES BURUKU O, ES OONA ES ABENUGAN, ES ORITA OGBOGBO IN MI MOPE LA PEPO EJE OIE MI O L ORUKO IYA MI OSORONGA ATOJE NUA TOKAN JEDO EJE OIE MI KALE O - ORIKI PARA ACORDAR EXU: AGIBAL, AGIBAL, AGIBAL. ADACOR, ALAOR ADACOR, ALACOR ADACOR, ALACOR AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL AGIFALAR (NOMEMP INL AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL EXU MOP EXU MOP EXU MOP MOJUB, AX (toque rezar o oriki, bater pa). EXU:

    K S YI TI Y MO JEUN TBI Y SE IGNW TI K NI FI TI EXU SIWJ. (No existe ninnstalado com realeza, Sem que haja recorrido a Exu primeiro).

    21

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    22/88

    - PARA SE FAZER OFERENDA PR EXU: EXU ODARA ONILE KONGUN KONGUN DE RUN B OBIRIN UM ONBOD RUN BAB ! W GBMI ! (OU... W GB... NOME DO PEDINTE) G KI R J DO PEDINTE...) NR IJ R. EX MAX MI, MAX (NOME...) AG LONN FN WA, XNN (NOME...

    - ORIKI OGUN

    OGUN LAKAIYE OSIN IMOLE OGUN, SENHOR DO MUNDO TRABALHA BRILHANTEMENTE OGUN ALADAMEJI OGUN DE DUAS ESPADAS OFI OKAN SANKO ELE USA UMA FOICE OFI OKAN YENA ELE USA UM ANCINHO OJO OGUN NTI ORI OKEBO UM DIA OGUN DESCENDO DO MORRO ASO IN LO UM BORA ELE SE ENROLOU NUMA ROUPA DE FOGO EWU EJE LOWO E NUMA ROUPA DE SANGUE OGUN ONILE OWO OLO NA OLA OGUN O DONO DA CASA, DO DINHEIRO, DA ESTRADA OGUN ONILE KONGUNKONGUN ORUN

    22

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    23/88

    OGUN O DONO DE MUITAS COISAS NO CU OPON ONI SILE FI EJE WE ELE TEM EM GUA EM CASA,MAS PREFERE TOMAR BANHO DE SANGUE OGUN AWO LE YINJU OGUN GOSTA DE MULHERES BONITAS EGBE LEHIN OM KAN ELE SOME COM AS PESSOAS QUE NO O RESPEITAM OGUN MEJE LOGUN MI OGUN SE DIVIDE EM SETE, MEU OGUN SO SETE - Para Ogum, pedindo um emprego (APUDBENISTE, 1997:218, Orun Aiye, O encontro de dois mundos, Bertrand Brasil. 1997):gn lkiy mo w bb Lti fn mi nis Tor nd n mo nw s odoo re Jw gb temi Kigbe ti b mi o E fr mi l E b mi ws (Traduo: Ogum Lkiy poderoso eu venm emprego Por isso, estou em sua presena Por favor, oua-me No permita que eu me sinta envergonhado Perante meus colegas Ogum, por favor, oua meu apelo e minhas splicas Proclame minhas necessidades Ajuda-me a encontrar um emprego)

    - ORIKI OSOSI (Dahom - Oriki Sav) ODE ONIJA SESE LEHIN ASO EE KO PO DE OJU TI O RIEGBIN KO FO OJO PO IY MA BI A KEERE TO GBON SINON ODE KO TO KU AGBANLI O SI IDIBATA LEERI EBE ODE NWO MI ERU NBA MI

    23

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    24/88

    IJL ODE IJL WU MI NE O SUN IJL NI TEMI ODE LO BI MI D AGBA IJL WU MI NGE O SI BI NI LENI IJO EWURE KO NI SI MO R KO RODO AGUNTAN - ORIKI SOPONA (Oriki Ketu) ENIKENI AWA PE LI AGBA BABANIJE ALAJOGUN IYALAYEWU AJOGUN APAKE AWA KO FO ENI KI OM PA ENI JE ROJU NLO NI ELE MIRAN IRAWE OJU OMI WELE NI SE WELE OKOYIKO O GBA ODEELERAN KI MO UM ERAN ARIKO OJE KI NRO KO AGEGE IDE KI KO OPE AWON TI OBU OKO ENI LI ONA OKO AWA RU OKU E DE BOLI IPO KOSI ENU KO SUN SAKA SIKI GBA OJU ONA ONIWOWO WDO GBA OM LI OGUN DANU - ORIKI OSUMARE (KETU) OSUMARE A GBE RN LI APA IRA ILELIBI JIN OJO O PON IYUN PON NANA OFI ORO KAN IDAN WO LUKU WO O SE LI OJU OBA NEOLOWO LI AWA RE SE MESI EKO AFAYA BABA NWA LI ODE KI AWA GBA KI AWA TO A PUPO BI RN OLOBI AWA JE KAN YO O DE IGBO ELU KO LI EGUN OKO IJOKU DUDU OJU E A FI WO RAN

    24

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    25/88

    - ORIKI SANGO (OY) B ETU B WO ILE JEJENE NI UM EWURE BI SANGO BA WO ILE JEJENE NI UM S GBOGBO A RI RU ALA ONINANSO GANGAN NIILE NI IGBO SORO IBOSI A JI KN SN BI OGE RU OKO LAMU TATA OGBE ILE SURU GBE OM SI OKO IBEJI AJA ON POLOWO AWO ORA SERA WALOWO OLUDUMARE O KO EYI OLO ORO BAWA KURUKURU AJNAKU BO OKE MOLE - ORIKI OY (OY) Y JIS OBIRIN SANGO ASEPERI O DOGA UM WON LI RN OBIRIN SANGO IYA OJIS TI OYA NI EMI IYSE GBE OM OLOM BI GBORO A FI AKARABA J BI IDAHOME IRO NI IDAHOME NPE WON KO NI AKARABA OYA NILE ADELEYE RN WARA BI INA JO OKO BOMIBARA RIS TI GBO EGBE R MO ILE PONI O MA SO MI PON MA SO MI KI NRIN LI RN WARA BI IN JO OKO GBERE OBIRIN SANGO NI YIOWA PON OM ALUSI NI ODODO O PON OM ALUSI TAN O KO O RI R SI ILE OY NI O TO IWO WFONGB - ORIKI YEMOJA (IBADAN) OM FE SE EGB WO YEMOJ YA MI AWOYO MA JE LI EWU YA OMINOM GBOGBO NIT OLODE A O BO OM R BI O NI JO LE JO ONI YEMOJA OGUN Y KE OLODO YA KIORI MI BO MI OJARE

    25

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    26/88

    - ORIKI OSAYIN IB AKODA TI NDA TIRE LORI EREWE IB ASEDA TI NTE TIRE NILE PEPE IB OSANYIN OLOJA EBORA EWE E GBODO SUN NIGBO EWE E GBODO SUN LODAN PELEBE NI TEWE EWE EE SUN L OKO EWE EE SUN NIJ EWE PELEBE ELEWE OM E JIRE O OJIS ORISA JIRE OLOJA EBORAJIRE OM OLOSANYIN JIRE AS AS AS DE OSSAYN (MAIS UM ORIKI): PELB NITOB EW, PELPLB KUAWA AWAKU, AXU PLB EW PLB NITOB O. - ORIKI NAN BURUKU (ORIKI ABEOKUTYE NI MO JE NI KI JE TI ARUN EMI WA FORIBALE FUN SESE OLUIDU PE O PAPA ELE ADIEKO TUKA YEYE MI NI BARIBA LI AKOKO EMI A KO NI ALA MO LE GBE AGADA EMI A WA KI ONILE KI ILE BA ILE GBE MI NIKAN BABA MI A JI MO NI JE EJA WA NI JE EJA KE APEJABABA MI ORUKU O BANU BURUKU MU AWA OM ASIROGUJO OMO OLUSE GBE OLUSEGBE NIKAN ARAEPE O EPE OSULE O ASIGORO AM OLOKA

    - ORIKI R

    26

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    27/88

    OJU R IKOKO R OPA OTUN OPA OSI OR PL OR PL PEL R O R PL ATETE MIRAN ATNI KIB LEENIN R ENI R PL R ABIENIN R BA KI BO B KYO SESE R O - ORIKI EGUSARE A JE MOINMOIN SE SASO AGUNGUN ARA OKO ODUN PE AWO ELEJIO OSU OMO ARINNAKO AJODUN WA RO DE AW AROSINKO ODUN LA RATA ODUN LA ROBI ODUN WA DI PEREGUN ODUN NI PEREGUN YE AJODUN WA RO DE AWO AROSINKO EGUNGUN OJE YA WA JIYO WA JEPO ADUDAMADA BI ENI PORI O YO FUN SARA RE LO YIN YAAGBO YAAJU BI OSUN IWERU AGBALAGBA YA WA J IYO WA JEPO ODUN WA DA PEREGUN ODUN NI PEREGUN YE ERIN SESE TI KOWEE E DUN OLOBI MA JENBI KO WU MI O OLOBI MA JE NBI KO WU MI OMO BII PLUMOKO O OLOBI MA JE NBI KO WUMI - MAIS UM ORIKI DE EGUNGUN (EVITAR FICAR RECITANDO TOA!): BAB LAX X INX IK AN KDUN A SAGAN NUGN IK ADE RE IK SUDAN DN NUGAN X INSE BBA P IWO IWO GUN ETILIW MARI WOMOKOKAN TOTOP IRIW GN ALRA. EGUN ATOPE EGUN IGI IGI DAGLNAN SATA KADOT RUKAN KOTOYO KUDN KOTOYO X E KOTOYO SANDE. - ORIKI IBEIJI JR KN JR NBA B

    27

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    28/88

    JR NBA BI NBA Y, Y, Y JR KIN ARA ISOKN OM EDUN TI NSEERE R IGI OM T TIA BE JR KIN ARA ISKN IL ALKIS LO TI KI WON JR SO ALKISA DI ALSO O SO ALG"KINI O SE"? D OLKK KK OW KK OM BI T Y TINLO NI WJ BE E NI KEHINDE NFI DE LEGBN JR T YLOL NI A RAN NISE PEKI O LO TO AYE W BI AYE DRA BI KO DARA TYO AYE DUN BI OYIN TY KEHINDE MO KI JR KN ARA ISOKUN YNDINYNDIN LOJU OROGN J JR KUN DDE TERTER T YLOS S AJ K SE KEHINDE SAJ TIR GBR AGDGODO KGI INFORIBALE FUN SNRN TOSO TAJE NFORIBALE FUN JR JR KN ARA ISOKN ODELETAY AFNJ DB TI NJE LAWJO S JR KIN WA TEWO MI BO SN OM OFINJU OM TI NKM JR KN MA SAI BA WON IYA LDO MI - IJUB IF (Rezar todas as vezes que for necesstar If, para no ter interferncias negativas) OLOJO ONI MO JB RE OLUDAIYE MO JB RMODE MO JB AGBA BI EKL BA JB L IL A LNU

    28

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    29/88

    K IBA MI SE MO JB WON GB MRNDLGUN MO JB BABA MI MO TUN JB AWON Y MI MO A WI LOJO ONI KORI B FUN MI JOWO M JE K D MO N K D MO OHUN TI A BA TI WI FUNTI LKS NI S LWUJ IGBIN TI EKESE NI NSE LAWUJ W OLOJO ON KOGBA R MI YW Yo dia de hoje, sua beno O criador da Terra, sua beno Sua beno crianas, sua benelhos Se a minhoca pede alimento Terra, esta conceder Que assim meu pedido seja concedido, Peo permisso aos ancies 16 Odu Que meu pedido seja atendido Sua beno meui Ainda peo permisso a minha me Sua beno runmil Que vive no Cu e na Terra Que oisser hoje Assim seja para mim Por favor no permita que meu caminho seja fechadoPorque o caminho nunca fechado para magia Qualquer coisa que eu disser para Ogba, ele aceitar O que Ilakose diz a ltima palavra Assim como Ekesee o ltimo da famdo caramujo O senhor do dia de hoje Aceite minha palavra e verifique-a. - Saudao para abertura do jogo, pelo sistema IF

    IF OGBO IF OUA OM ENIRE OM ENIRE FILHO DE ENIRE, FILHO DE ENIRE OM EJ MEJI FILHOS COBRAS

    29

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    30/88

    T SARE GRANRAN GANRAN LOR EREWE AQUELE QUE CORREU RAPIDAMENTE SOBRE AS FOLHAS AKEREFINU SOGBON O PEQUENO QUE EST CHEIO DE SABEDORIA AKONOLIRAN BI IYE KAN ENI AQUELE QUE SOLIDARIZA CONOSCO IB AKODA COMO SE FOSSE DE NOSSA PRPRIA FAMLIA IB ASEDA SUABENO, PRIMEIRO SER CRIADOR NA TERRA OLOJO ONI IB A R O SUA BENO, CRIADOR DO DIA DE AS AS AS - PARA SER REZADA A TERMINO DO JOGO, COM O OBJETIVO DE PASSAR A RESPONSABILIDADE AO CLIENTE, QUANDO ESTE RESOLVE NO TOMAR CONHECIMENTO DO LHE FOI DITO. ORUKO AWON / ORIS IF MIRAN TOU NIKE YORUBA TI O I TO SI RNML MI ABIB / OOBI UNLOKUN AWO UO MIPE Obs.: acostumar-se a rezar aps a saudao de abertura, antes de iniciar o jogo, pois com certeza, no ter esquecimento ao terminar, pois muito comum acontecer de esquecer. Passe imediatamente a responsabilidade. ORIKI AJILOGBE - para cumprimentar, saudar e comunicar ao OD OGBE, tudo que se far por IF a RNML, eue todos os oferecimentos sejam aceitos e se consiga xito em tudo. ESINSIN LO UNPOJU SE ID OT LO BEJO LATN OWO SE ID WEREKE OWO SE ID WEREKE LODIF FUN LADE OYRIJYRIJ LO NSE AYA, EJI OGBE NIJO TE WON UM EN IMO TI NUON JEN DO SORO R WON N KO RU

    30

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    31/88

    IJ NA N NIOUN BERE SI FENU IMO WI TIRE ATI EWE, ATE AGBA KI F ENU IYE WI TEMI ATEW, ATAGB (BIS) Saudao para despedir a fase negativa do OD, que dever feita na entredo eb, no devido local. 1 - STURA WAGBA TETE ODABO 2 - OGUN DABE WAGBA TETE ODABO 3- WORUN OPIN WAGBA TETE ODABO 4 - WORUN SOBE GBA WAGBA TETE ODABO 5 - OKONRAN OSA KEKI WAGBA TETE ODABO 6 - OTUN ORIKO WAGBA TETE ODABO 7 - OTURUPON OKONRAN WAGBA TETE ODABO 8 - EJIOGBE WAGBA TETE ODABO 9 - OKONRAN YK WAGBA TETE ODABO 10 - *----------- WAGBA TETE ODABO (* Nome do OD que se entrega eb). - OBATALA (ORIKI IF)OBATALA OGIRY OBA EJIOGBE OBATALA ALA ASE OBA TAPA LODE IRANJE O FUN ENI NI O GBA FUN EENI TI KO NI A DAKE SIRI SIRI DA ENI LI EJO O WO ENI PEPEPE BI ENI KI RIENI ABI OWO GBOGBO YO OMO LI OFIN O GBA GIRI DANU LI OWO OSIKA ELE JE OHUN AWAFUN NI JE ONI ILE O FI O JE TI LEKUN OBA BI OJ GBOGBO BI ODUN ALA ALA NIKI NIKIOBA GEGE BI OWO IF OBA DA ENI SI AIYE MA GBAGBE O LEDE SI APERE O FO OSIKA BI ENIGBO OKE ORO OKO LA DEPE ORO OKO ABUKE ORO OKO AFIN ORO OKO LASE ATATA BI RAKUNAGBATAN NI ILE OKUNRIN O TU KOKO ALA FUN OMO LORE - ORIKI OXAGUI:

    31

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    32/88

    Logo a LRSA faz a DR em saudao ao RS TI AFF GNYON DR RS TI GE WA EWA AGBA AWO IBA RS YIN AGBA GNYN

    Traduo Orao a GNYON Pai dos ancestrais venha nos trazer boa sorte Belo ancio dovenha depresa Comedor de ovelhas Belo ancio do mistrio, venha depresa Saudaes Orixcute-me ancio comedor de inhame pilado

    Outro Oriki de Oxagui, do mesmo livro: Orixagui O di tapa O di gunu O di m ixe O dikamire O di kija batala ba l orixa Aji kulu Ele ala Ajagun gereke Epa Baba Ele tele j o eke

    - ORIKI APAPO ODU MRNDLGUN ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN O DA FODU MRNDLERU T O NI OUN KO LENI ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN O DAFODU MERINDILOGUN TOLOJI IWO FA TO NI OUN KO LENIYAN T O BAJE PE TI OUN OUN ORUNMIL ODO A JE KI NWON MABA OUN DO IBI TI AGBAGBA BA TI DOJA SI NI EYE OKO TI I NA A IBI TI OGEDE BA TI FI IDI BALE SI IGBO NI I IDA EWON MRNDLGUN I NWON NFARA WON

    32

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    33/88

    IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO AJERE OLONOONA IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO AJEERE OLONOONA Reza para OBI / OROGBO Aps esfriar o cho e com o OBI / OROGBO entre as mos. SaudaAGO AGO AGO OBI AIY MOJB, AGO... RS GBOGBO (RS QUE SE OFERTA) OU R (FULANO) WA NI DIDE: PAZ, SADE, PROSPERIDADE, ETC...

    - Descolando o obi, retirando os 4 pedacinhos de cima, dizendo: OBI OBI OBI OBIDO FO DO JO SE TUN MERIN

    - Reza do OBI / OROGBO ALA LOPO MOFI WA O ALA OSI MO FI WA E L OPO LOM NL WA NRE KA O MEJI KETU OTUN OBI / OROGBO RER LOMO NL OMI OBI / OROGBO ELEDA LOMO (Fulano) OU(Nome) Jogar gua OBI NL resp: APA NI (3 vs.) - REZA PARA EBORI: AG FUN MI OR, AG ORIX AG FUN MI ORIXAL BAB OK (D LICENA CABEA, DE LICENA ORIX DE LICENA GRANDMO KII PL ! AG Y OLOR, AG Y ELED (D LICENA...) AG ASIWAJ ORI (LICENA F(... PARTE DE TRS) AG TUN ORI (... LADO DIREITO) AG S ORI (... LADO ESQUERDO) AG(... ALTO DA CABEA) ORI , M P NYIN, W, GB OB W J OBI ( CABEA, EU VOS CHAMOHA COMER OBI)

    33

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    34/88

    - OUTRA REZA PARA ORI / EBORI: ORI B OR A PRE MBO B WA TEMI ORI B A D MI WIYA PRE ORI O D NISE A DA MI WIY OR O D NISE LS RIS - DE OGUM: Ogun alar nhorro Ogun onir ababo Ogun que come carneiro Ogun ikol ab igbin Ogun que marrio rosto e come caramujo Ogun elemona Ygb exu xu Ogun que sabe o caminho e come inhame frito Ogun akirun ab iw ab Ogun poderoso que recebe chifre de carneiro Ogun en ben, ern waun nij Ogun que abre caminho Nije nibo lati pad Ogun? Onde podemntrar Ogun? Apadere nibi abar j nisn Encontramos Ogun numa corrente de sangue Orin togn kotonikn O orix que est no meio da batalha Afoyoj sire nib an laoye que queira desafiar Ogun Oro Ogun le w A palavra de Ogun perigosa Em Ogun fi i jomer inhame com as mo muitas vezes r Ogun kn go, go, go Na hora da briga, no brom Ogun - OUTRA PARA OGUM: LNN S PA , LNN S PA , ON KI WRE, ON KI WA PARA VS QUE MATAMOS NO CAMINHO, PARA VS QUE NS MATAMOS NO CAMINHO SENHOR QUE NOS ABENA SENHOR PARA QUEM MATAMOS OGUM, SENHOR DE IR, PARA QUEM SACRIFICAMOS NO CAMINHO,SENHOR QUE NOS ABENOA) - Adr Awon rs - Iyami srng

    34

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    35/88

    y kr gbo ymi o Pequeninas mes, idosas mes y kr gbohn mi Pequeninas mes,Pequeninas mes, idosas mes y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz Gboodas as senhoras dos pssaros quando eu gbm ile Cumprimo a terra y kr gbohn mi mes, ouam minha voz Gbogbo Elye mo gbt Todas as senhoras dos pssaros da noite gs as vezes que comprimo a terra y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz 02 ORTES: - REZA PARA SUSPENDER QUALQUER TIPO DE EB: Pegue uma quartinha, v jogando agua e rezando, durante 3 vezes: Ik nib Itan ik Ik nib Itan ik Ik nib Itan ikA PARA LOUVAR OS ORISHS, ANTES DO XIR: LILO LRO COR BAB ATI EMUM ATI EMIM BAB O ALO UN OLORUM COR OGN NH PATACOR AO ANEG OSHOSSI ALAN DUD OD GOLONIN OCUR OTISSAYI ACH LEBE LE COR O FRANCOLIN, AZOANI QUEREGEBE SHANG MOBONA QUE XRA J XRA OMOLIN UMBERUDI ASS QUER QUER. - REZA PARA BZIOS: ODUDU DAD ORUMIL BAB MIM ALARI QUUMAR BAB MIM BAQUE OX BAR LONAM

    35

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    36/88

    COU FIE BAB MIM EMIM LO XIR BAB IF BEMIM MOJUBAR IB ORUM MOJUBAR BABALORISH MOJMOJUBAR ESHU MOGIB ESHU MOGIB ESHU MOGIB (bater o p 3 vezes) O QU OX IF AG. - AR (O CRIADOR DE TUDO E DE TODOS: DEUS): B OLDMAR B AKD B AXD WA EGB DRO JE. (Eu sado Olodumar, Deus maior Sado o primeiro homem criado Sado o ltimo dela ser criado. Ns que cremos em Oxum, saudamos E esperamos que Oxum oua nossa saudaoE permita que nossos desejos se realizem). - REZA PARA LOUVAR O DIA QUE NASCE: OLO OJO ONI OBARA MEGI DELOGUM OBARAXE OBARA JI EDEMIM - REZA PARA OFERECER CANJICA BRANCA PARA OXAL: EB, BAB EB UM AL EB, BAB EB UM AL ORISH TLA BORI EB, RA A NOSSA ZELADORA: YALORIX NIL WA OJMOMO YALORIX A E YALORIX NIL WA OJMOMO YALOGUM:

    MN GB OGN ARAY, AIGB OGN SRO. MN GB, MN GB OGN SRO. (Sabemos que Ogum con

    36

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    37/88

    Sem o apoio de Ogum o caminho difcil). L OMOKAN OGN EW NAM EYGI PAT COLORI JACH

    ON ARAY ODE A RERE K WA N K D LK DD A PA ERAN, WA N K D LK DODE E PA(Rei, senhor da humanidade, nosso bom caador, Ns o chamamos para aprender a caar e,acima de tudo, ir caar e encontrar a caa). OLOBURU OD GORONIJ AJ EP PAOK KERODHSSI AGOROMIM AUNX KOR OD ABANI AUNX KOR OD. - OMOLU: OMOLU ALUK AFAN ROKONRIN W KOR ATOTO AGIROK. OSSAIM:

    AGEREMI PELECECAN PELECEMEF ABID MOGUM EU EU. OSHUMAR:

    ARROBOBOI ABERUM SAG AZABOREGUEG ARROBOBOI BESSN. NAN:

    SALABA NALUOG NAQUITI NABURUK SALUBA. OSHUN:

    ORAYEYEW OSHUN IBUANA MEF MILOGUN AFIDERIOMAN ORAYEYEW. YEMONJ:

    ADOYAMIM ERYA YAOGUNT YASSESSU YATONAN YAMASSEMAL ODOYAMIN ERUY. SHANG:

    OB KAW KABIECIL AFONJ OP MANJALEKUAN ARAMIM AL Y BAMANI AJ KUIL OTOMOB IKUMOBL AIR UNTIL AIR IBONA SHANG DAW KABIECIL LE AB LEMP OB OLORUM. OSHAL:

    OSHAL IBIM AY EPABAB EPABAB EIM EIM ELED BAB OLODUMAR ELED EMIM ABI LHILAI EL

    37

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    38/88

    - ALGUMAS REZAS COLHIDAS DO LIVRO NA MINHA CASA PRECES AOS ORIXS E ANCESTRAIS, DE JOS FLVIO PESSOA DE BARROS, PALLAS EDITORA, RIO DE JANEIRO, 2003: - Para que Xang d egurana casa e proteo: wre l, wre l kl, wre l, wre l k ol, wa bo os e traga boa sorte nossa casa, Que ela no seja roubada, Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa, Que no venham ladres, Ns que o cultuamos, Jamais veremos nossa caa roubada, Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa, E que no venham os ladres) - Ua reza para despertar o ax, a fora sagrada dos vegetais, animais, minerais, alimentos e objetos do ritual africano: dndn baba tr re dndn baba tr re Bb ter(Odundum, Pai, espalhe sua calma Odundum, Pai, espalhe sua calma Grande esprito,espalhe sua calma Odundum, Pai, espalhe sua calma) Ew ogb rok Ew ogb rok Ew oobj (A folha do rei Irok responde s nossas splicas A folha do rei Irok, Pai, Respnossas splicas) wa ka wa ka fmn wa ka as as ti as ko lomo ko lomo bi kan k

    (Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos Afom nos permitiu ter filhos Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos)

    38

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    39/88

    - REZAS PARA AS FOLHAS: semim semim mal afad bab semmi semim mal as forinkan ori ai (folha do ip branco) omo il... ************* ew dudu (saio) bab terul ew dudu l bab terul mal terul ew dudu bab terul - Uma prece para ofertar obi cabea dsanto ( exceo de filhos de Xang, para quem o Obi quizila): A ob kn p`s A obA ob kn p`s s k r s A obi kn ps Or Or s k r s Or

    (Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele) Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori Abrmos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele) Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori A saudae benefcio para ele, A daudao faz ax benefcio Abrimos Ob e chamamos o Orix (deMO DOS PRINCIPAIS ORIKIS: Ork Es s ta rs. Ostr ni oruko bb m . Algogs s or es els K je, k j k eni nje gb m, A k lw l m ti s kr, A kiy. Lgemo run, a nla kl, Ppa-wr, a tk mse s, s mse m, omo elmrn niOstr o nome pelo qual voc chamado por seu pai. Algogo j o nome pelo qual vsua me. Ex dr, o homem forte de dlfin, Ex, que senta no p dos outros. Que nite a quem est comendo que engula o alimento. Quem tem dinheiro, reserva para Ex asua parte, Quem tem felicidade, reserva para Ex a sua parte. Ex, que joga nos dois times sem constrangimento. Ex, que faz uma pessoa falar coisas que no deseja. Ex,que usa pedra em vez de sal. Ex, o

    39

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    40/88

    indulgente filho de Deus, cuja grandeza se manifesta em toda parte. Ex, apressado, inesperado, que quebra em fragmentos que no se poder juntar novamente, Ex, no me anipule, manipule outra pessoa. Ork gn gn pl o ! gn alky, Osn mol. gan ye ona. Oj gn ntk b. Aso in l mu bora, Ewu ej lw. gn edun ol irin. Awonire alagbara. A mu wod, gn si la omi Logboogba. gn lo ni aja oun ni a pa aja funnl ik, Oldd mrw. gn oln ola. gn a gbeni ju oko riro lo, gn gbemi o. Bim, eu te sado ! Ogum, senhor do universo, lorde dos orixs. Ogum, dono de dois faces, Usou um deles para preparar a horta e o outro para abrir caminho. No dia em que Ogum vinha da montanha ao invs de roupa usou fogo para se cobrir. E vestiu roupa de sangue. Ogum, a divindade do ferro Orix poderoso, que se morde inmeras vezes.gn Onire, o poderoso. O levamos para dentro do rio e ele, com seu faco, partiu as uas em duas partes iguais. Ogum o dono dos ces e para ele sacrificamos. Ogum, senhor da morada da morte. o interior de sua casa enfeitado com mrw. Ogum, senhor do aminho da prosperidade. Ogum, mais proveitoso ao homem cultu-lo do que sair paraplantar Ogum, apoie-me do mesmo modo que apoiou Akinoro. Ork Oss soos. Awo de soos gb m o. rs a dn m y. Ode t nje or eran. Elw ss. rs t ngblOf ni mgf bon, O ta of s in, In k pir. O t of s Orn, Orn r ws. OgbO fi of kan soso pa igba nyn. O d n igb, O fi of kan soso pa igba eranko. A wo ojbo gn lkay, M wo m pa o. m s fi of owo re d mi lr. Od , Od , Od , . soos olor t nb oba sgun, O b Aj j, O sgun. soos o ! M b mi j o. Ogn no. k o k il fn mi w. K o re rr d r. M gbgb mi o, Ode , bb omo k ngbirmo de gn Onr. Oxosse, me proteja ! Orix que tendo bloqueado o caminho, no o de. Caador que come a cabea dos animais. Orix que come ewa osooso. Orix que vive tano em casa de barro como em casa de folhas. Que possui a pele fresca. Oxosse no en

    tra na mata sem que ela se agite. Of a arma poderosa40

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    41/88

    que o pai usa em lugar de espingarda. Ele atirou a sua flecha contra o fogo, o fogo se apagou de imediato. Atirou sua flecha contra o sol, O sol se ps. salvador,que salva seus filhos ! senhor do mrw pk ! Meu pai caador chegou na guerra, maentas pessoas com uma nica flecha. Chegou dentro da mata, usou uma nica flecha para matar duzentos animais selvagens. Arrasta um animal vivo at que ele morra e o entrega no ojubo de Ogum. No me arraste at a morte. No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of. Od! Od! Od! Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caae ele possa caar direito. Oxosse, o poderoso, que vence a guerra para o rei. Lutou com a feiticeira e venceu. Oxosse, no brigue comigo. Vence as guerras para mimQuando voltar da mata, Colhe quiabos para mim. e, ao colh-los, tire seus talos. Nose esquea de mim. Od, um pai no se esquece do filho. Ork Ob Ob, Ob, Ob. Otor ow, O kol s gbogbo ara. Olkk oko. A rn lgnj pl won ay. Ob ansru, roj obe. Ob fiy fn ap oko r. On wun un ju gbogbo ar yk lo. Ob t mo ohnx ciumento, terceira esposa de Xang. Ela, que por cimes, fez incises em todo corpo.Que fala muito de seu marido, que anda nas madrugadas com as ay. Ob paciente, quecome cabrito logo pela manh. Ob no foi com o marido a Koso, ficou para discutir comOxum sobre comida. Ob valoriza os braos do marido, diz que a parte de seu corpo que ela prefere. Ob sabe o que bom. Ork sun Yy pr ! Obnrin b oknrin n alee. Agb obnrin t gbogbo ay n'pe sn. b Snpnn j ptk. O b algbra ranyamulher com fora masculina. Sua voz afinada como o canto do ega. Graciosa me, senhora das guas frescas. Opr, que ao danar rodopia como o vento, sem que possamos v-laenhora plena de sabedoria, que todos veneramos juntos. Que como ptk com Xapan. Que nfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma. Ork Osnyin Agbnigi, rmodeinsin abedo knnknni; Kgo egbr irn Akp nigb rn k sunwn Totio tin, gb

    bo kki ogn gbnigi, ss kosn Agogo nla se erpe41

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    42/88

    agbra gb wn l tn, wn dp tnitni Arni j si kt di ogn my Els kan ti es e que tem um rabo pontudo como estaca. Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca. Aquele que to forte quanto uma barra de ferro. Aquele que invocadoquando as coisas no esto bem. O esbelto que quando recebe a roupa da doena se movecomo se fosse cair. O que tem uma s perna e mais poderoso que os que tm duas. Todas as folhas tm viscosidade que se tornam remdio. gbnigi, o deus que usa palha. O grnde sino de ferro que soa poderosamente. A quem as pessoas agradecem sem reservas depois que ele humilha as doenas. rni que pula no poo com amuletos em seu peito. homem de uma perna que excita os de duas pernas para correr. Ork Lognd Ganaganainu elomi ninu A se okn soro sinsin Tima li ehin yeye re Okansoso gudugu Oda di ohnO ko ele p li aiya Ala aiya rere fi ow kan Ajoji de run idi agban Ajongolo OkunrinApari o kilo k tmotmo O ri gb t sn li egan O t bi won ti ji re re A ri gbamu ososo Orunmila a wa kan m dahun O je oruko bi Soponna / Soro pe on Soponna e ni hunOdulugbese gun ogi run Odolugbese arin here here Olori buruku o fi ori j igi odiolodi O fi igbegbe l igi Ijebu O fi igbegbe l gbegbe meje Orogun olu gbegbe o fun oya li o Odelesirin ni ki o w on sila kerepa Agbopa sn kakaka Oda bi odundun Jojo bi agbo Elewa ejela O gbewo li ogun o da ara nu bi ole O gbewo li ogun o kan omoaje niku A li bilibi ilebe O ti igi soro soro o fibu oju adiju Koro bi eni l o gba ehin oko m se ole O j ile onile b ti re lehin A li oju tiri tiri O r saka aje o debe O je ow baludi O k koriko lehin O k araman lehin O se hupa hupa li ode olode lojo p gbodogi r woro woro O p oruru si ile odikeji O k ara si ile ibi ati nyimusi yo li ero O dara de eyin oju Okunrin sembeluju Ogbe gururu si ob olori A m ona oko ko n l A mo ona runsun rdenreden O duro ti olobi k r je Rere gbe adie ti on ti iye O b enia j o rerin sn O se adibo o rin ngoro yo Ogola okun k ka olugege li rn O

    e jeun si okur ofun O j gebe si orn eni li oni O dahun agan li ohun kankan O kun nukuwa ninu rere Ale rese owuro rese / Ere meji be rese Koro bi eni lo Arieri ewoala Ala opa fari Oko Ahotomi Oko Fegbejoloro Oko Onikunoro Oko Adapatila Soso liowuro o ji gini mu rn Rederede fe o ja knle ki agbo Oko Ameri ru jeje oko Ameri Eko bi awo fini Ogbon iyanu li ara eni iya ti n je O wi be se be Sakoto abi ara fini Traduo Um orgulhoso fica infeliz que um outro esteja contente difcil fazer um crda com as folhas espinhosas da urtiga Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Ele sozinho, ele muito bonito At a voz dele agradvel No

    42

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    43/88

    se coloca as mos sobre o seu peito Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas Oestrangeiro vai dormir sobre o coqueiro Homem esbelto O careca presta ateno pedraatirada certeiramente Ele acha duzentas esteiras para dormir na floresta Acord-lo bem o suficiente Ns somente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma sombra Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde Ele tem um nome como Soponna / difcil algum mau chamar-se Soponna Devedor que faz pouco caso Devedor que anda rebolando displicentemente Ele um louco que quebra a cerca com a cabea Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu Ele quebrou sete papos com o seu papo A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para desinchar o papo) Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dore profundamente Ele fresco como a folha de odundun Altivo como o carneiro Pessoaamvel anteontem Ele carrega um talism que ele espalha sobre o seu corpo como um preguioso Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro dando socos Ele veste boas roupas Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um outro Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como um ladro Ele destri a asa de um outro e com o material cobre a sua Ele tem olhos muito aguados Ele achauma pena de coruja e a prende em sua roupa Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente Ele recolhe as ervas atrs Ele recolhe as ervas atrs Ele anda "rebolando" desengonado para ir ao ptio interior de um outro A chuva bate na folha de cobrir telhados e faz rudo Ele mata o malfeitor na casa de um outro Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz O preguioso est satisfeito entre os passantes Ele beloat nos olhos Homem muito belo Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe Ele conhece o caminho do campo e no vai l Ele conhece o caminho ruins Ele est aolado do dono dos obi e no os compra para comer O gavio pega o frango com as penas

    Ele briga com qualquer um e ri estranhamente Ele tem o hbito de andar como a umbbado que bebeu Sessenta contas no podem rodear o pescoo de um papudo O papudo comeno inchao de sua garganta Ele quebra o papo do pescoo daquele que o possui Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa Aite coisa sagrada, de manh coisa sagrada / Duas vezes assim coisa sagrada Rpido como algum que parte A proibio do pssaro branco o pano branco Ele mexe os braos faosamente Marido de Ahotomi Marido de Fegbejoloro Marido de Onikunoro Marido de Adapatila Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flecha no pescoo Como um louco ele se debate para colocar os joelhos no cho, como o carneiro Marido de Ameri que d medo Leopardo de pele bonita Ele expulsa a infelicidade do corpo de algumque tem infelicidade. Assim ele diz e assim ele faz Orgulhoso que possui um corpo muito belo. Logun-ede - Com Traduo a Cada Linha

    43

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    44/88

    Ganagana Bi Ninu Elomi Ninu Um orgulhoso fica infeliz se um outro esteja contente A Se Okn Soro sinsin difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga Tia Li Ehin Yeye Re Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Okansoso GuduguEle sozinho, ele muito bonito Oda Di Ohn At a voz dele agradvel O Ko Ele P Lise coloca as mos sobre o seu peito Ala Aiya Rere Fi Ow Kan Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas Ajoji De run Idi Agban O estrangeiro vai dormir sobre o coqueiro Ajongolo Okunrin Homem esbelto Apari O Kilo k Tmotmo O careca presta atenoa atirada certeiramente O Ri Gb T Sn Li Egan Ele acha duzentas esteiras para dormirna floresta O T Bi Won Ti Ji Re Re Acord-lo bem o suficiente A Ri Gbamu Ojiji Ns omente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma sombra Okansoso Orunmila A Wa Kan M Dahun Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde O Je Oruko Bi Soponna / Ele tem um nome como Soponna / Soro pe on Soponna e ni hun difcil algum mau chmar-se Soponna Odulugbese Gun Ogi run Devedor que faz pouco caso

    44

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    45/88

    Odolugbese Arin Here Here Devedor que anda rebolando displicentemente Olori Buruku O Fi Ori J Igi Odiolodi Ele um louco que quebra a cerca com a cabea O Fi Igbegbe L Igi Ijebu Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu O Fi Igbegbe L Gbegbe Meje Elequebrou sete papos com o seu papo Orogun Olu Gbegbe O Fun Oya Li O A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para desinchar o papo) Odelesirin Ni Ki O WOn Sila Kerepa Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada Agbopa Sn Kakaka Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dorme profundamente Oda BiOdundun Ele fresco como a folha de odundun Jojo Bi Agbo Altivo como o carneiro Elewa Ejela Pessoa amvel anteontem O Gbewo Li Ogun O Da Ara Nu Bi Ole Ele carregaum talism que ele espalha sobre o seu corpo como um preguioso O Gbewo Li Ogun O Kan Omo Aje Niku Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro dando socos A li Bilibi Ilebe Ele veste boas roupas O Ti Igi Soro Soro O Fibu Oju Adiju Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um outro Koro Bi Eni L O Gba Ehin Oko M Se Ole Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como um ladro

    45

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    46/88

    O J Ile Onile b ti re lehin Ele destri a casa de um outro e com o material cobre asua A Li Oju Tiri Tiri Ele tem olhos muito aguados O R Saka Aje O D Lebe Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa O Je Ow Baludi Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente O K Koriko Llehin Ele recolhe as ervas atrs O K Araman Lehin Ele recolhe as ervas atrs O Se Hupa Hupa Li Ode Olode Lo Ele anda "rebolando"desengonado para ir ao ptio interior de um outro jo P Gbodogi R Woro Woro A chuva e na folha de cobrir telhados e faz rudo O P Oruru Si Ile Odikeji Ele mata o malfeitor na casa de um outro O K Ara Si Ile Ibi Ati Nyimusi Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz Ole Yo Li Ero O preguioso est satisfeito entre os passantes ODara De Eyin Oju Ele belo at nos olhos Okunrin Sembeluju Homem muito belo Ogbe Gururu Si Ob Olori Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe A M Ona OkoKo Nl Ele conhece o caminho do campo e no vai l A Mo Ona Runsun Rdenreden Ele conhece o caminho runsun redenreden O Duro Ti Olobi K R Je Ele est ao lado do dono dos obi e no os compra para comer

    46

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    47/88

    Rere Gbe Adie Ti On Ti Iye O gavio pega o frango com as penas O B Enia J O Rerin SnEle briga com qualquer um e ri estranhamente O Se Adibo O Rin Ngoro Yo Ele tem ohbito de andar como a um bbado que bebeu Ogola Okun K Ka Olugege Li rn Sessenta cas no podem rodear o pescoo de um papudo Olugege Jeun Si Okur Ofun O papudo come noinchao de sua garganta O J Gebe Si Orn Eni Li Oni Ele quebra o papo do pescoo daqule que o possui O dahun agan li ohun kankan Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis O Kun Nukuwa Ninu Rere Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa Ale Rese Owuro Rese / A noite coisa sagrada, de manh coisa sagrada / Ere Meji Be Rese Duas vezes assim coisa sagrada Koro Bi Eni Lo Rpido como algum que parte Arieri Ewo AlaA proibio do pssaro branco o pano branco Ala Opa Fari Ele mexe os braos fantasiosnte Oko Ahotomi Marido de Ahotomi Oko Fegbejoloro Marido de Fegbejoloro Oko Onikunoro Marido de Onikunoro Oko Adapatila Marido de Adapatila

    47

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    48/88

    Soso Li Owuro O Ji Gini Mu rn Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flechno pescoo Rederede Fe O Ja Knle Ki Agbo Como um louco ele se debate para colocaros joelhos no cho, como o carneiro Oko Ameri ru Jeje Oko Ameri Marido de Ameri qued mdo Ekn O Bi Awo Fini Leopardo de pele bonita Ogbon Iyanu Li Ara Eni Iya Ti NjeEle expulsa a infelicidade do corpo de algum que tem infelicidade O Wi Be Se Be Orgulhoso que possui um corpo muito belo Sakoto Abi Ara Fini Assim ele diz e assimele faz Ork Osl Obanla o rin n'eru ojikutu s'eru. Ob n'ille Ifon alabalase oba ata n'ille iranje. O yo kelekele o ta mi l'ore. O gba a giri l'owo osika. O fi l'emi asoto l'owo. Oba igbo oluwaiye re e o ke bi owu la. O yi ala. Osun l'ala ofi koko ala rumo. Ob igbo. Traduo Rei das roupas brancas que nunca teme a aproximaa morte. Pai do Paraso eterno dirigente das geraes. Gentilmente alivia o fardo de meus amigos. D-me o poder de manifestar a abundncia. Revela o mistrio da abundncia. ai do bosque sagrado, dono de todas as benes que aumentam minha sabedoria. Eu me fao como as Roupas Brancas. Protetor das roupas brancas eu o sado. Pai do Bosque Sagrado. Ork Osl K rs-nl Ol tles, a gbnon ddn l. N Ibod Y, K S un Gbogbo Dr Kedere Nnu ml Olrun. ynm K Gb Ogn. knlyn un N dybdos ps, guie-nos aos

    48

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    49/88

    benefcios da riqueza! Aqui a porta do Cu, nela pode-se entrar de dia e de noite. Nela no h frio, e tambm no h calor. Aqui, na porta do Cu, nada segredo. E nela tcoisas permanecero claras diante da luz de Deus. Que o destino no nos faa usar remios. Que as pessoas adorem de joelhos as coisas do Cu, para encontrar coisas boasna Terra. Que as coisas boas sejam sempre encontradas na Terra. Ork rml Orunmia Ifa Olokun A Soro Dayo Eleri Ipin Ibikeji Eledunmare Orunmila Akere Finu Sogban A Gbaye Gborun Olore Mi Ajiki Okitibiri Ti Npa Ojo Iku Da Opitan Ife OrunmilaO Jire Loni Tide Tide Orunmila O Jire Loni Bi Olota Ti Ni Nile Aro Ka Mo E Ka LaKa Mo E Ka Ma Tete Ku Okunrin Dudu Oke Igbeti Orunmila O Jire O Ifa Iwo Ni AraIwaju Ifa Iwo Ni Ero Ikehin Ara Iwaju Naa Lo Ko Ero Ikehin L'ogbon Ifa Pele O Okunrin Agbonmiregun Oluwo Agbaye Ifa A Mo Oni Mo Ola A Ri Ihin Ri Ohun Bi Oba Edumare Orunmila Tii Mo Oyun Inu Igbin Ifa Pele O, Erigi A Bo La Ifa Pele O, Okunrin Dudu Oke Igbeti Ifa Pele O, Meretelu Nibi Ti Ojumo Rere Ti Nmo Wa Ifa Pele O,Omo Enire Iwo Ni Eni Nla Mi Olooto Aye Ifa Pele O, Omo Enire Ti Nmu Ara Ogidan Le Oyin Tori Omo Ro O Sa Wo Inu Koko Igi Ede Firifiri Tori Omo Re O Sa Gun Oke Aja Orunmila Ti Ori Mi Fo Ire Orunmila Ta Mi Lore A Gbeni Bi Ori Eni A Je Ju OogunLo Ifa O Jire Loni O Ojumo Rere Ni O Mo Ojo Ifa Ojumo Ti O Mo Yi Je Ki O San MiS'owo Je Ki O San Mi S'omo Ojumo Ti O Mo Yii Je O San Mi Si Aiku Orunmila Iba OO Traduo O Testemunho Do Destino O Vice Do Pr-Existente Orunmila, Homem Pequeno, Que Usa O Prprio Interior Como Fonte De Sabedoria Que Vive No Mundo Visvel E No Invisvel O Meu Benfeitor, A Ser Louvado Pela Manh O Poderoso Que Protela O Dia Da Morte O Historiador Da Cidade De Ife Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje? Com Ide Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje? Da Mesma Forma Que Olota Acorda Na Casa De Aro Assim Louvo Suas Origens Em Ado Quem O Conhece Est Salvo Quem O Conhece No Sofrer Morte Prem

    atura O Homem Baixo Do Morro Igbeti Orunmila, Voc Acordou Bem? Ifa, Voc A Pessoa De Frente Ifa, Voc A Pessoa De Trs Quem Vai Na Frente Que Ensina A Sabedoria Aos Qe Vem Atrs Ifa, Saudaes O Homem Chamado Agbonmiregun Oluwo Do Universo Ifa, Que Sabe Sobre O Hoje E O Amanh Que Ve Tudo, Que Est Aqui E Acol Como Rei Imortal (Edunmaree) Orunmila, Graas A Seus Muitos Conhecimentos, Voc Quem Sabe A Respeito Da GestaDo Igbin Ifa, Saudaes! Erigi A Bo La, Que Ao Ser Venerado, Traz A Sorte Saudaes A T, Homem Baixo Do Morro Igbeti Ifa, Saudaes A Ti, Meretelu De Onde Vem O Sol. De Onde Vem O Melhor Dia Para A Humanidade Ifa, Saudaes! Voc O Meu Grande Protetor Aquee Que Diz Aos Homens A Verdade Ifa, Saudaes A Ti, Enire! Que Faz Forte O Corpo A Abelha, Por Seu Filho, Correu Para Dentro Da Colmeia O Esperto Rato Ede, Por SeuFilhote, Subiu Ao Forro Da Casa Orunmila, Fale Bem Atravs

    49

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    50/88

    Do Meu Ori Orunmila, Me Abenoe Voc, Que Como O Ori De Uma Pessoa, Assim A Apia CujaFala Mais Eficiente Do Que A Magia Voc, Que Sabe O Que Acontecer Hoje E Amanh Oh fa, Voc Acordou Bem Hoje? Vem O Dia Com Bom Sol Ifa, Neste Dia Que Surgiu Favorea-Me Com Prosperidade Favorea-Me Com Fertilidade Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Sade E Bem Estar Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Longevidade Es - Com Traduo a Cada Lnha Iba Es Odara Esu Odara, inclino-me. A Ba Ni Wa Oran Ba O Ri Da Ele procura briga com algum e encontra o que fazer. O San Sokoto Penpe Ti Nse Onibode Olorun Ele veste uma cala pequena para ser guardio na porta de Deus. Oba Ni Ile Ketu Rei daterra de Ketu. Alakesi Emeren Aji E Aji E M(u) gn Aquele a quem se convida e que,to logo acorda, toma um remdio. A Lun ( se) Wa Se Ibini Ele reforma Benin. LagunaJo Igbo Bi Or Laguna queima o mato como oro. Es Foli F O Fi k Fo Oju Anan Re Esu ebenta facilmente os olhos de seus sogros com uma pedra. LA Nyan Hamana Ele caminha movendo-se com altivez. Ika K Boro Boro O malfeitor no morre depressa. K L K Ra Ona Oja Ile Su Ele faz com que no mercado nada se compre e nada se venda. AgboL Ara A Yaba M Pa ( Mo) Abemu Agbo faz com que a mulher do rei no cubra a nudez de seu corpo.

    50

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    51/88

    O Se Firi Oko Ero Oja Ele se torna rapidamente o senhor daqueles que passam pelomercado. Bara Fi Imu Fon Awon Sebi Ok L O Si Quando Bara assoa o nariz, todo mundo acredita que o trem vai partir. Ero Palemo Wara Wara Os passageiros preparam-se rapidamente. gn - Com Traduo a Cada Linha Osinmoleba O prximo a Deus Olomi NileEje We Aquele que tem gua em casa, mas prefere banho com sangue Olaso Ni Le Aquele que tem roupa em casa Fi Imo Bora Mas prefere se cobrir de mariw La Ka Ay Poderoso do mundo Moju Re Eu o sado Ma Je Ki Nri Ija Re Que eu no depare com sua ira Iba gn Eu sado Ogun Iba Re Olomi Ni Le Fi Eje We Eu o sado, aquele que tem gua em camas prefere banho de sangue Feje We. Eje Ta Sile. Ki Ilero Que o sangue caia nocho para que haja paz e tranqilidade Ase Oss - Com Traduo a Cada Linha soos. Ox

    51

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    52/88

    Awo de j Ptp. orix da luta, Omo y gn Onr. irmo de gn Onr. soos Gbque tendo bloqueado o caminho, no o desimpede. Ode T Nje Or Eran. Caador que come acabea dos animais. Elw ss. Orix que come ewa osooso. rs T Ngbl Im, Orixe barro Gbe Il Ew. como em casa de folhas. A Bi w Ll. Que possui a pele fresca. o Igb, Oxosse no entra na mata K Igbo M A Tt. sem que ela se agite. Of Ni Mgfpoderosa que o pai usa em lugar de espingarda. O Ta Of S In, Ele atirou a sua flecha contra o fogo, In K Pir. o fogo se apagou de imediato. O T Of S Orn, Atirou scontra o sol, Orn R Ws. O sol se pos. Ogbgb T Ngba Omo R. salvador, que sals !

    52

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    53/88

    On Mrw Pk. senhor do mrw pk ! Ode Bb . Meu pai caador O D Oj Ogun, coso Pa Igba nyn. matou duzentas pessoas com uma nica flecha. O D N Igb, Chegou da mata, O Fi Of Kan Soso Pa Igba Eranko. usou uma nica flecha para matar duzentosanimais selvagens. A Wo Eran Pa S Ojbo gn Lkay, Arrasta um animal vivo at que ele o entrega no ojubo de Ogum. M Wo M Pa O. No me arraste at a morte. M S Fi Of D Mi Lr. No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of. Od , Od , Od , OdIn Igbo J, Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caador Wp K De Igb Re.le possa caar direito. soos Olor T Nb Oba Sgun, Oxosse, o poderoso, que vence a para o rei. O B Aj J, Lutou com a feiticeira O Sgun. e venceu. soos O ! Oxosse,O. no brigue comigo.

    53

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    54/88

    Ogn Ni O B Mi Se O. Vence as guerras para mim B O B Nb Lti Oko. Quando voltar da K O K Il Fn Mi W. Colhe quiabos para mim. K O Re rr d R. e, ao colh-los, bgb Mi O, No se esquea de mim. Ode , Bb Omo K Ngbgb Omo. Od, um pai no seErinl Erinl Aganna gb En j' nmo gnjb gngbolu a b r de Kobaye. y goriijo, Won fi rok se baba nin oko Gbogbo il gbrijo, Won fi Okt se baba nin oko Gbi nbe nin igb Ajagusi won gbrijo, Won fi Erinl joba nin omi. Baba mi lo I'kun, klo l's, s m tt y-ol nlo l'kun, kun m lgbelgbe omi oll Osanyin - Com TrAbidi Sonso Aquele que vive na arvore e que tem um rabo pontudo como um pinto Esinsin Abedo Kinnikinni Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca Kgo Egbrrin Aquele que forte quanto uma barra de ferro

    54

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    55/88

    Akp Ngb Rn K Sunwn Aquele que invocado quando as coisas no esto bem Toto esbelto que, quando recebe a roupa da doena, se move como se fosse cair Els Kan J EMj Lo O que tem s uma perna e mais poderoso do que tem duas Aro Abi-oho Lili Fracoe possui um pnis fraco Ew Gbogbo Kki Ogn Todas as folhas tem viscosidade que se tom remdio gbnigi, ss Kosn Agbnigi, o Deus que usa palha Agogo Nla Se Erpe Agbraino de ferro que soa poderosamente O Gb Wn L Tn, Wn Dp Tnitni A quem as pessoasem reservas depois que ele humilha as doenas rn J Si Kt Di Ogn My rni quuletos no peito Els Kan Ti L Els Mji Sre. O homem de uma perna que incita o dea correr. Obaluay - Com Traduo a Cada Linha Ors Jngbn Orix forte Abt, Ar Bce exuberante como as folhas da rvore aj Oris T Nm Omo M y Orix que pune a meom o filho B Obaluay B M Won Tn Depois que Obalua acabar de castig-los O Tn L poder castigar o pai Ors B j Orix semelhante a uma feiticeira

    55

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    56/88

    Obaluay mo Il Os, Mo Il j Obalua conhece tanto a casa do feiticeiro como a da b Os L'j, Desafiou o feiticeiro Os Kn Fnrnfnrn E este correu desesperado O Paatou todas as bruxas permitindo que apenas uma vivesse Ors Jngbn Orix forte ObaluNi Ton Ton Obalua, que faz as pessoas perderem a voz Obaluay SS Od Re Hn M Obaleu odu para mim K Ndi Olw Para que eu seja uma pessoa prspera K Ndi Olomo Para queseja uma pessoa frtil. Osumare - Com Traduo a Cada Linha Osumare A Gbe Orun Li ApaIra Osumare permanece no Cu que ele atravessa com o brao Ile Libi Jin Ojo Ele faza chuva cair na terra. O Pon Iyun Pon Nana Ele busca os corais, ele busca as contas nana O Fi Oro Kan Idawo Luku Wo Com uma palavra ele examina Luku O Se Li Oju Oba Ne Ele faz isso perante seu rei Oluwo Li Awa Rese Mesi Eko Ajaya Chefe a quem adoramos Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

    56

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    57/88

    A Pupo Bi Orun Ele vasto como o cu Olobi Awa Je Kan Yo Senhor do Obi, basta a gente comer um deles para ficar satisfeito O De Igbo Kn Bi Ojo Ele chega floresta efaz barulho como se fosse a chuva Ok Ijoku Igbo Elu Ko Li gn Esposo de Ijo, a matade anil no tem espinhos Ok Ijoku Dudu Oju E A Fi Wo Ran Esposo de Ijoku, que observa as coisas com seus olhos negro. Nn - Com Traduo a Cada Linha Okiti Kata, Ekn A Eran M Ni Yan Okiti Katala leopardo que mata um animal e o como sem asslo. Olu Gbongbo Ko Sun Ebi Eje Dono de uma bengala, no dorme e tem sede de sangue. Gosungosun On Wo Ewu Eje MSalpicado com Osun, seu traje parece coberto de sangue KO P EniKo Je Oka Odun Ele s poder comer massa no dia da festa, se tiver matado algem. A NiEsin O Ni Kange Ele tem o cavalo, ele tem o quizo. Odo Bara Otolu Rio Omi a Dake Je Pa Eni gua adormecida que mata algum sem preveni-lo Omo Opara Ogan Ndanu Filho de Opara Sese Iba O Orix , respeito Iba Iye Ni Mo Mo Je Ni Ko Je Ti Arun Louvo avida e no a cabea

    57

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    58/88

    Emi Wa Foribale Fun Sese Venho prosternar-me diante do Orix. Oluidu Pe O papa Presto homenagem aos ancestrais. Ele Adie Ko Tuka Aquele que tem frango, no depena vivo Yeye Mi Ni Bariba Li Akoko Minha me estava primeiramente em Bariba Emi Ako NiAla Mo Le Gbe Agada Eu o primeiro a poder usar a espada. Emi A Wa Kiy Onile Ki Ile Venho saudar o dono da terra para que ele me proteja. Oy - Com Traduo a Cada Linha Oy A To Iwo Efn Gb. Ela grande o bastante para carrega o chifre do bfalo. Oy Oy, que possui um marido poderoso. Obnrin Ogun, Mulher guerreira. Obnrin Ode. Mulher caadora. Oya rr Arj B Oko K. Oy, a charmosa, que dispe de coragem para morrrido. Iru niyn Wo Ni Oy Y N Se, Se? Que tipo de pessoa Oy? Ibi Oya W, L Gbin.de Oy est, pega fogo Obnrin W Bi Eni F Igb. Mulher que se quebra ao meio como seuma cabaa Oy t awon t r, Oy foi vista por seus inimigos T Won Tor R Da Igb Nsustados, fugiram atirando as bagagens no mato

    58

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    59/88

    Hp H, Oya ! Eeepa He! Oh, Oy! Er Re Nikan Ni Mo Nb O. s a nica pessoa que tel da Morte Obnrin Ogun, Ti N Ibon R N Ki Kn A mulher guerreira que carrega sua ae fogo Oy , Oy Tt Hun! Oh, Oy, Oy respeito e submisso! Oy, A P'Agb, P'wo Ms coisas sem demora Kk, Wr Wr L' Oy Nse Ti Rapidamente Oy faz suas coisas AEla vagueia com elegncia, como se fosse uma nmade fulani O Titi T Nfi Gbogbo Ar REsin Quando anda, sua vitalidade como a do cavalo que trota Hp, Oya Olmo Mesan, I! Eeepa Oya, que tem nove filhos, eu te sado! Ob - Com Traduo a Cada Linha Ob, OOb, Ob, Ob. Ojw rs, Orix ciumento, Eket Aya Sng. terceira esposa de Xang. r ciumes, O Kol S Gbogbo Ara. fez incises em todo corpo. Olkk Oko. Que fala muitoeu marido,

    59

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    60/88

    A Rn Lgnj Pl won Ay. que anda nas madrugadas com as ay. Ob Ansru, Aj Jewurcome cabrito logo pela manh. Ob K B'ko D Kso, Ob no foi com o marido a Koso, O Obe. ficou para discutir com Oxum sobre comida. Ob Fiy Fn Ap Oko R. Ob valoriza os do marido, On Wun un Ju Gbogbo Ar Yk Lo. diz que a parte de seu corpo que elre. Ob T Mo Ohn T Dra. Ob sabe o que bom. sun pr - Com Traduo a Cada Linhn N sun Oxum uma mulher com fora masculina. A J Sr B g. Sua voz afinada coga. Yy Olomi Tt. Graciosa me, senhora das guas frescas. Opr j Bri Kalee. Opopia como o vento, sem que possamos v-la. Agb Obnrin T Gbogbo Ay N'pe Sn. Senhoraa de sabedoria, que todos veneramos juntos. B Snpnn J Ptk. Que como ptk coanyanga Dde. Que enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma. sun IpondaOliri Pa Koko Eni Pon Poderosa, no empurre o povo de Iponda.

    60

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    61/88

    O Ri Onise Oba Ayi Kase Ela recebe o mensageiro do rei sem respeit-lo O Je DandanOloran Ela aceita as palavras do queixoso O Fi Aja W Inu Eke W Com sua sineta elafura o ventre mentiroso. Omo Olu Igbo Soki Red Omo Ni No se pode carregar debaixodo brao o filho da mata de Iponda. sun Ijumu - Com Traduo a Cada Linha Osun Ijumu lod Ide Osun Ijumu, dona de um pilo de cobre. OIya Ijumu Alaiye Ma Gun Od Poro OsunIjumum no monta com vivacidade no pilo Efon Tere M Gun iy POsun pode surgir subitnte no mundo. Eyn Fe Ki Efon Ki O Na Mi Vocs querem que Osun me castigues. Eyn Fe OFi Owo Ye Ko Mi M Ara Deixem a criana rodear meu corpo com sua mos Owo Omo Ye Ki Dun Eni A mo da criana suave Efon A Ke Ki Dun Enia Osun suave. Efon Li O Ni Igbo Oi Osun a dona da floresta de Obi. Iwo Li O Ni Igbo Atare A floresta de pimenta pertence a voc Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

    Sango - Com Traduo a Cada Linha

    61

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    62/88

    Sngiri-lgiri, Que racha e lasca paredes Olgiri-kkk-k Igba Edun B Ele deixou a rachada e ps ali duzentas pedras de raio O Jaj M Ni K T Pa Ni Je Ele olha assustadmente para as pessoas antes de castiglas K Kr, K Kr Ele fala com todo o corpo Ele faz com que a pessoa poderosa fique com medo Elyinj In Seus olhos so vermelhos omo brasas Ab Won J M Jbi Aquele que briga com as pessoas sem ser condenado porque unca briga injustamente Iwo N Mo S Di O em ti que busco meu refgio. Sango Ona MogbBi E Tu B W Ile Se um antlope entrar na casa Jejene Ni M Ewure A cabra sentir medBi Sango B W Ile Se Sango entra na casa Jejene Ni M Osa Gbogbo Todos os Orisa sentiro medo. OYE Oye uma posio sacerdotal nos candombls de nao, pessoas so escolhiexercer determinadas funes para o bom andamento da casa religiosa. Aqueles que possuem oye so chamados oloye masculino e ajoye feminino. Essas pessoas sero adosno , recebem o cargo na confirmao ou em sua iniciao de acordo com sua

    62

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    63/88

    capacidade. Essas pessoas no adosu so os verdadeiros ogan e ekedi que nascem com os sete anos como reza a tradio, h casas que raspam para esses cargos, porm, esses iiciados no possuem status dos antigos e devem contar seu tempo de iniciao tal qualum yw, portanto no de bom senso raspar e sim confirmar, destarte, afirmar que note ogans e ekedis para divindades como caboclos, baianos, exus, etc. Todos oye sopara os rs. Os ttulos keto correspondem, sobretudo estrutura da casa com seus fumentos, por exemplo: o t - culmiera, ise (s opa) - il Omolu e famlia, ibo, etc. Avra oloye significa Ol = aquele que possui, oye um titulo e ajoye tambm, as ekedjis so chamadas assim nas casas grandes ou ykoroba. A palavra oloye segundo me Stelldo Afonja pode ser traduzido como conselheiro, que est registrado em seu ultimoensaio Meu Tempo Agora. Observe agora alguns ip e oye das casas antigas e de algumas casas novas srias atuais que respeitam a tradio afro-brasileira: ylrs ou ymesmas funes sendo que a segunda responde na ausncia da primeira, quando h as duas a casa, geralmente a yls torna - se a segunda. Com o falecimento da ylrs ela a assumir seu lugar, e se for o caso receberia a mesma cuia da falecida. Esse oye s recebe-se no odun meje, ou seja, nos sete anos, uma posio de adosu e no de alconfirmado/a ou uma ekedji. Ajibona: Me criadeira, escolhida pela ylrs para criarteriormente esse filho fica responsvel em zelar pelo rs de sua me criadeira quandote se manifesta. No culto lesse Orumila chama-se ojubona e um cago masculino cuja funo ensinar o futuro Omo -Ifa. y Egbe: Me da comunidade tem as mesmas responsdades da y kker Il, ou seja, da me pequena da casa. Geralmente so escolhidas entgbomi mais antigas da casa e so at mais antigas do que a prpria ylrs devido ada casa. Lembrando que rs no tem idade inexistente, quem tem idade so as pessoas

    63

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    64/88

    Iyabass: Aquela que cozinha para os Orixs e para a comunidade; ymor: Aquela que daom a cuia no ritual do Ipade. Casas sem ibs, sem arvores, no devem possuir esse oye, sobretudo as que no rodam Ipade. No existe ymor de Ogn, Oss, Oy, etc. As Idos Esa (falecidos iniciados na casa com postos) e ymi Osoronga. y: Me. Um: Que p. Oro: Obrigao. Oye s recebido nos sete anos. ydagan : Auxiliar direta da ymor.Dagan para o orisa desnecessrio explicar. oye dado aos sete anos tambm. Ajiumida: Posto do culto de Oy. A= aquela Ji = que acorda um = pega = ida = a Cargos Ipose oyes da nao ketu e subdivises nags:

    Ogan ( Og em ioruba), protetores civis do terreiro antigamente, hoje passa a exercer funes religiosas tambm. Entre os Ogans destacamos certas funes importantes e dando dentro do terreiro, juntos com os sacerdotes (as) eles administram os terreiros. Alagbe : Chefe da comunidade (morada), o onilu o escolhido para tocar o atabaque denominado run, possui seu otun Alagbe e seu Osi alagbe que tocam os outros atabaques e cantam os candombls. Pejigan : Zeladores do peji e responsveis peloil rs. Posto da etnia ketu e no jeje como se equivocam alguns desinformados. Asog: Sacrifica os animais de quatro ps (eranko) a priori, e os outros tambm quando noh na casa seu otun e seu osi responsveis para isso. Posto proveniente do culto deOgn na frica e sua comunidade, portanto no de bom senso haver Asoguns de outros rim somente filho de Ogn fato a condio de supremacia que esse orisa possui sobre osobs sendo ele mesmo olob, ou seja, o dono da faca e louvado antes de qualquer sacrifcio para quem procede corretamente.

    64

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    65/88

    Olob : Que vem a ser um epteto de Esu comum chamar Adbo a esse oye, possui as mesms determinaes se for feito os atos referentes a Esu dessa condio sacerdotal. Sarapebe : Era quem transmitia as decises da comunidade, comunicando entre os terreiros, as festas e obrigaes que seriam realizadas. Fazia os convites. Sara= o que corre, p= e comunica, egbe = as coisas da comunidade, geralmente esse posto era dado aos filhos de Ogn. Hoje esta esquecida, sobretudo nas grandes cidades. Apeja: Esquecido no Brasil por no haver sacrifcios de ces selvagens como na frica. Elemaso (Elmax): Oye referente casa de Osal, um titulo do prprio Osal como conta seu mito,no culto para situaes que envolvem seu culto como o de baba mi oro, faz-se necessrio que o titulares sejam de Osal. Suas atuaes no se limitam apenas a cerimnia do pcomo muita gente pensa. Akirijeb : Pessoas que freqentam varias casas e no se fixamem nenhuma antigamente eram chamadas de akirijeb, tambm um oye da maior importncirelacionado a entregas de ebs em locais determinados. Eperin : Posto dado aos filhos do orisa Oss, (determinado Oss) e refere-se ao seu culto especifico nas casaigas de candombl. Oj Oba : Posto dado s pessoas de Sng, seu representante maior foosso saudoso Pierre Fatumbi Verger que tinha esse Oye no s do Opo Afonj. necessriue a casa pertena a Sng at mesmo para formar os outros Oye referentes situao dacomo mogba, maye, etc. Oju Il : O grande anfitrio da religio, sobretudo nas festasonde ficam encarregados de receber os visitantes e acomoda-los, quando se faz necessrio ele ajuda em tudo dentro da casa na ausncia dos outros Oye. O oye de Iya Efun : dado s pessoas de Osala e no muito longe para as de Iemanj. O posto de Dagan dadas s pessoas filhas de Oy independente de ser mulher ou homen, como explicou para mim, o Ogan Agba Gilberto. H um outro posto relacionado ao ritual de Ipade chamado de Agaba Injena e para finalizar vamos esclarecer o posto de Ekeji (l-se Ek

    edi).65

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    66/88

    Ekeji nada mais que um numeral e significa, portanto segundo/a, ela auxilia a todos e na ausncia das outras ajoiyes ela assume, algumas se destacam e so chamadascarinhosamente de mes, no s pelo filho do orisa que a suspendeu como por toda a comunidade. As ekedi so confirmadas para casa de ax ou para o orisa que a suspendeu ese for o caso dela ser ekedi do orisa do sacerdote, ele no poder por a mo e sim seu zelador, no pode o orisa confirmar ou raspar ningum, o orisa no vem para o aye para isso desnecessrio explicar um assunto to falado j . As Ekedi podem ser: IyalasoCuida das roupas, Iyale, me da casa, auxiliar direta da Iyalorisa e Iya Kekere,Dej (Dere em jeje), as mais antigas, Ekedi o Ipo (cargo), depois vem o Oye especfico as condies de cada uma.

    CONTRA MAU OLHADO: (pegar um galho de vassourinha ou arruda, ir cruzando e dizendo): Salve a paz, salve o reino do cu. Santa Incia, a mais preta e velha santa, que cortava o mal com as folhas. Assim, eu, em nome de Santa Incia, tiro o mau-olhado de cima de voc (dizer o nome da pessoa). Rezar um Pai Nosso, uma Ave Maria, uma Santa Maria. ORAO DAS SETE CATSTROFES (PARA AMALDIOAR ALGUM): Cubra, morra, morrSangre, corta-te, esvai-te infeliz, desgraa, amaldioado tu s (dizer o nome). Eu tecoloco o garfo no peito. Exu teu dono infeliz. Amaldioado agora e sempre. (Rezaras costas da pessoa por 3 vezes). ORAES E REZAS PARA SANTOS: - ORAO AO GLORIOSO SORGE CONTRA TODOS OS PERIGOS E CILADAS DE INIMIGOS Sinal da Cruz. Jesus, adiantepaz e guia; encomendo-me a Deus e Virgem Maria, minha me; aos doze apstolos, meusirmos. Andarei neste dia e nesta noite, o meu corpo, cercado pelas armas de So Jorge. O meu corpo no ser preso nem ferido, nem o meu sangue derramado. Andarei to livre como andou Jesus Cristo durante nove meses no ventre da Virgem Maria.

    66

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    67/88

    Meus inimigos tero olhos e no ho de me ver, tero boca e no falaro, tero ps e n, tero mos e no me ofendero. Assim Seja. CANTIGAS DIVERSAS: - CANTIGA DE EXU - SHIRESHU LAROI KOKOROBIJA KOBALA LAROI EMARABO AMOJUB LEBA COCH EMARABO AMOJUB AMADCABO AMOJUB ELEGBARA ESHU LON BARA UM BEB TIRIRI LON ESHU TIRIRI BARA UM BEB TIRIRIN ESHU TIRIRI AGONGORONG LAROI - CANTIGAS PARA PAD DE EXU: ESHU MARAB MOJUB BAB MOJUB E MABE COE COE MARAB MOGIBRA LEBRA ESHU LONAN BAR ESHU BAR ESHU BN TIRIRI O BEB TIRIRI LONAN TIRIRI

    AZIQUIR NI VODUM VODUM CADI CABI AZIQUIR NI VODUM VODUM CABI CABI - CANTIGAS DE OXAL: AJAL MR MR MI AL FRICAN AG FIRIMI (Traduo: JL fez o meu or m, al que segura e mantm a minha cabea) BRIC QUI AJAL BAB QU QUIAMR QUI AJAL que no sade cumprimente JL .

    67

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    68/88

    O pai que est no topo, e ns o conhecemos e saudamos JL, no h or que no o faaHIM A CM INHIM A CM DNGU R INHIM A CM. (Ns somos vossos filhos, orientadondade, de vs somos filhos) B BAB B UNJAU, B BB B UNJAU RIX XAL BRI, estamos comendo milho branco cozido, Orix que nos cobre com seu manto branco, milho branco cozido, Pai, ns estamos comendo milho branco cozido.) AJAGUNAM BIT OL AJAGUNAM BIT OL OL OL LOL BAB B OSHAGUIAN ALOD QUE MI BAB SHIR QUE MI - CANTIGAS DE YEMANJ: MARAB LAI YEMANJ MARAB LAI YEMANJ YH OD REC OSSY YEMANJOR JOCFY YHA JAU R NI JAU R YH JAU ERE JOCFY YH JAU RE ALOD ALOD LOD UBAUANTIGAS DE OXUM: ARID BE OMIR ARA AU MIR

    68

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    69/88

    OMIM DESCEN DOLORUM MIR ARA AU MIR OSHUN ADOLAIA E MONA DOIM OSHUN ODALAIA IABIM E A DOSHUN MAG I L OR - CANTIGAS DE OXSSI: FARA R R FIB OD FIB FARA REU AARER OK EU ANIX R LOK COMO AFADERAM AGOG MIR OD F MIR COR UM MAL E AGOG ARER L OCIBOD SI BOD AR L OCI BOD SI BOD

    E LEGIBAM LEGIBAM BAM BAM OD LEGIBAM ODCI MOBONA LEGIBAM BAM BAM OD LEGIBAM E DA BIAU E DO BI AU BAB OD OD OD OD OD OMOROD OMOROD ARER OMOROD MA OMOROD ON

    - SASSANHAS DE OSSAIN: ABEB EMB ABEB MEMB

    69

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    70/88

    ABEB ABEB EMB A BEB MEMB ABEB ATACOLE OJ EU AINAM NA COLE OJU A BOCUM OJUM A BURURU OSSAIN A LOR A INAM XAU UREPEP VODUM OSSAIM ALAR XAU UREPEP VODUM OSSAIALAR - CANTIGAS DE OGUN: EU XIR OGN ER J J EU XIR OGN ERRO J J ERU JP L PANAM AGN AJ MARI E ATUN NH NH - CANTIGAS DE OMOLU: NIL U AU LESS OISH OF IL COLOD COLOD SIM SIM SIM SIM COLOD COLOD SIM SIM SIM SIM COLOD OMONIR SAREU A CAAJ

    70

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    71/88

    - CANTIGAS DE OSHUMAR BESSEN: OSHUMAR A LEL MAL OSHUMAR LEL MEL ARAC LEL MACOBEGIR COMBEGIR LECIL BEREC UN GUERAN GUERAN LECIL BEREC GUERAN GUERAN - CANTIGAA LOGUN-OD: LOGUN OD YAMAF LE COTUN AYA LOGUN AB KOIA KOIA LOGUN AB KOIA KOIA ISE FIRIMIA LOGUN AB KOIA KOIA FALA LOGUN FALA LOGUN LOGUN FALA --------------NA PAJUANA XAUNANA FRE FRE NA PAJUANA OD GUER AI LOGUN OD GUER FARA LOGUN-OD -DE YANS: OI D ARI NIJ CAR LCI JOCOL OI OI OI OI T T T T T T OI T

    71

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    72/88

    ELOI BELOI ELOI NICLOI - CANTIGAS PARA OB: AJAMBA ELEC AJ UNC OB ELEC AJ UM A OU OB AJAMBA ELEC AJ UNC OLUOJ OLUOJ OLUOJ OLUOJ PAROJ PARAM PAROJ PARAM

    - CANTIGAS PARA EWA: EU EU MAAJ EU EU EU EU MAAJ EU EU OI LOJ IR LESSER NAN OU ANAMBURUCU: MI CORAAJ QUEU AL MONIL CORAJ NANAM INSUR OMONIL CORAJL L CORAJ YA LAAUR A IE TOLOX A MUNHAM MUNHAM JAQUESS NAN AJADER - CANTIGNIMAM FINIMAM AIR LAIR FINIMAN BAIZ AIR LAIR FINIMAM BAIZ

    72

  • 7/28/2019 131481853 75363296 Apostila de Conhecimentos de Candomble Um

    73/88

    QUIR QUE IQU XOROD OLUA SOBA IMAN ISSAL ORISH QUINISSEBIU AIR LAIR IR 05 - RECIPAIS COMIDAS DOS ORIXS: ABAR:

    Um quilo de feijo fradinho Quatro cebolas grandes 250 gramas de camaro seco defumado Sal a gosto Um pedao de gengibre ralado Uma xcara de ch de azeite de dend Cafrescos (opcional) Folhas de bananeira Quebre o feijo e deixe de molho, retirandoa casca. Passe no moinho e reserve o caldo que escorrer para dar liga massa. Acrescente a cebola ralada, o camaro modo e o sal e bata a massa at ficar bem encorpada. Ento coloque o camaro fresco descascado, se deseja