15.12 -...

15.12.2014

1

1

İşyerlerinde çalışanlar açısından büyük risklere nedenolabilecek fiziksel etmenler şunlardır;

GürültüTitreşimTermal KonforAydınlatmaRadyasyonBasınç

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

2

3

•

•

Gürültü, genel olarak, istenmeyen ve kulağa hoşgelmeyen rahatsız eden sesler olarak tanımlanır.

Endüstrideki gürültü ise, işyerlerinde çalışanlarınüzerinde fizyolojik ve psikolojik etkiler bırakan veiş verimini olumsuz yönde etkileyen sesler olaraktanımlanabilir.

GÜRÜLTÜNÜN TANIMI, TÜRLERİ VE KAYNAKLARI

4

İş sağlığı ve güvenliği konusunda, bir başka ifade ileişitme kaybına sebep olabilecek gürültünündeğerlendirilmesi için gürültüyü meydana getiren sesinbasıncının ve frekansının belirlenmesi yeterlidir.

GÜRÜLTÜNÜN TANIMI, TÜRLERİ VE KAYNAKLARI

5

•

•

Basınç birimi olarak kullanılan bar, 1 cm2’lik biryüzeye 1 dyn’lik bir kuvvetin yaptığı basınçtır.

Ses basıncı çok küçük olduğundan, ses basınç birimiolarak bar’ın milyonda biri olan mikrobar kullanılır.

Gürültü Yönetmeliğinde ise; ses basıncı için pascalkullanılmaktadır.

1 bar = 100 kpascal

BİRİMLER

6

http://www.zxmeter.com/bookpic/200931112104254414.gifhttp://www.zxmeter.com/bookpic/200931112104254414.gif

15.12.2014

2

Gürültüyü meydana getiren sesleri frekanslarına göreşu şekilde tanımlamak mümkündür:

1. Subsonik sesler; frekansı 16 Hz'den düşük olanseslerdir.

2. İşitilebilen sesler; yaklaşık olarak, frekansı 20 Hzile 20 kHz arasında olan seslerdir.

3. Ultrasonik sesler; frekansı 20 kHz'den daha yüksekolan seslerdir.

Seslerin Frekanslarına Göre Tanımları

7

İnsan sesleri yaklaşık olarak 250 - 500 - 1000 - 2000 Hz'lik frekanslarda yeralmaktadır.

Erkek sesleri daha düşük frekanslarda (250 - 500 Hz), kadın sesleri ise daha yüksekfrekanslarda (1000 - 2000 Hz) yer almaktadır.

İşitme Nedir?

•

•

•

•

•

Pompaların, kompresörlerin, türbinlerin,vantilatörlerin, jet motorlarının ve vanaların sıvı vegaz itici etkileri;Fırın ve motorların ateşleme gürültüleri;Transformatör ve dinamoların yarattığı manyetiksesler;Çevirici dişli, motor ve makinelerden gelen titreşimve sürtünme sesleri ileDövme, perçinleme, çakma makineleri ile kesici,ezici ve biçim verici makinelerin sesleri

“Endüstride Gürültü Kaynakları”nı oluşturur.

Endüstriyel Gürültü Kaynakları

9

1. Fiziksel Etkileri: Gürültü geçici veya sürekli işitmebozukluklarına yol açar. Yapılan istatistiklere göremeslek hastalıklarının %10’u gürültüden ileri gelenişitme kayıplarıdır.

2. Fizyolojik Etkileri: Kan basıncının artması, dolaşımbozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarındadeğişmesi, ani refleks.

3. Psikolojik Etkileri: Davranış bozuklukları, aşırı

sinirlilik, stres.

4. Performans Etkileri: İş veriminin düşmesi,

konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması.

GÜRÜLTÜNÜN İNSAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

10

•

•

•

•

•

•

Gürültüyü meydana getiren sesin şiddeti,Gürültüyü meydana getiren sesin frekans dağılımı,Gürültüden etkilenme süresi,Gürültüye karşı kişisel duyarlılık,Gürültüye maruz kalanın yaşı,Gürültüye maruz kalanın cinsiyeti önemlidir.

Fiziksel Etkilerin Oluşmasınına etki eden Faktörler;

11

•

•

Pratikte/uygulamada gürültü (ses) ölçü birimi desibel’dir.

Desibel bir fizik terimi olup, logaritmik bir ifadedir.

Ses alanındaki bu ifade dB=10log K/K0 olarak bilinir.

K0 : Sağlıklı bir kulağın işitme eşiği olan 20 μPa dır.

K : Ölçülen ses basınç değeridir.


12

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.eclipse-tr.com/images/ciglik.jpg&imgrefurl=http://www.eclipse-tr.com/TR/SuccessStories/_NoiseControlTelemetry.aspx&usg=__coMML3PcwFUbgPRvnJfwWe9mI1E=&h=436&w=328&sz=108&hl=tr&start=2&sig2=sQ_kjaXs96Gi9QZ3DSHRdQ&um=1&tbnid=Al4fLiTtgDS4qM:&tbnh=126&tbnw=95&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC&hl=tr&rlz=1T4SUNA_enTR289TR289&um=1&ei=aiUhS8jUOZqKngOr3MnPBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.eclipse-tr.com/images/ciglik.jpg&imgrefurl=http://www.eclipse-tr.com/TR/SuccessStories/_NoiseControlTelemetry.aspx&usg=__coMML3PcwFUbgPRvnJfwWe9mI1E=&h=436&w=328&sz=108&hl=tr&start=2&sig2=sQ_kjaXs96Gi9QZ3DSHRdQ&um=1&tbnid=Al4fLiTtgDS4qM:&tbnh=126&tbnw=95&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC&hl=tr&rlz=1T4SUNA_enTR289TR289&um=1&ei=aiUhS8jUOZqKngOr3MnPBw

15.12.2014

3

GürültüDüzeyi(dB) YerveKonum

0 İşitme eşiği

20 Sessiz birorman

30 Fısıltı ile konuşma

40 Sessiz büroda

50 Şehirde bir büro

60 Karşılıklı konuşma

70 Dikey matkap


13

GürültüDüzeyi(dB) YerveKonum

80 Yüksek sesle konuşma

90 Kuvvetlice bağırma

100 Dokuma salonları

110 Havalı çekiç ağaç işleri

120 Bilyeli değirmen

130 Uçakların yanı

140 Ağrı eşiği


14

•

•

Genç ve sağlıklı bir insan kulağı,frekansı 16 Hz ile 20000 Hz arasındaki seslereduyarlıdır.Bu duyarlılık, yarasada 60000 Hz’e, yunus balığındaise 140000 Hz’e kadar çıkar.

normal şartlarda konuşma şiddeti 25 dB ile 65 dB arasındadır.


15

Bu durumda: Bir sesin sağlıklı bir insan kulağı tarafındanişitilebilmesi için yeter şart ne olacaktır?

16

•

•

•


Gürültüden etkilenme süresi oldukça önemli bir

faktördür.

Gürültüden etkilenme, kişiden kişiye çok farklısonuçlar gösterir. İç kulağın fonksiyon bakımındandurumu, evvelce geçirilen veya halen mevcut olanhastalıklar, kişilerin duyarlılığı önemli faktörlerdir.Ancak, işitme kaybının tespitinde bu faktörlerdikkate alınmaz.

Gürültüden etkilenmede yaş da önemli birfaktördür. Özellikle işitme kaybının tespiti içinyaşın dikkate alınması gerekir.

17

Gürültüden kaynaklananişitme kayıplarımaruziyet süresi ile orantılıdır.


18

15.12.2014

4

•

•


Görmede olduğu gibi insanlar işitme kapasitelerini

40'lı yaşlardan itibaren kaybetmeye başlamaktadır.

Bu nedenle işitme kaybının hesabında, 40 yaş sınırolarak alınır ve sonraki her yıl için odyogramlarda0,5 dB işitme kaybı yaş nedeni ile düşülür.

19

•

•

•

•

Konsantrasyon, dikkat ve reaksiyon kapasitesizayıflar.

Yorgunluk, uyku bozuklukları ve geç uyumagörülebilir.

Merkezi sinir sistemi bozuklukları, baş ağrıları vestres olabilir.

Metabolik ve hormonal bozukluklar da ortayaçıkabilir.


Gürültülü ortamlarda kalan veya yaşayan insanlarda;

20

Aniden ve şiddetli bir gürültünün etkisinde kalındığında ise;

•

•

•

•

Kan basıncı (tansiyon) yükselmesi,

Kardiyovasküler (dolaşım) bozukluğu,

Solunum hızı değişmesi ve

Terlemenin artması görülebilir.


21

•

•

•

•

Konuşurken bağırma ihtiyacı,

Sinirli olma durumu,

Karşılıklı anlaşma zorluğu,

Kişiler arasındaki ilişkilerde olumsuzluklar görülebilir.

En önemlisi gürültülü ortamın iş kazaların artmasınasebebiyet vermesidir.


Gürültülü ortamlarda;

22

Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve buhastalıkların, işten fiilen ayrıldıktan en geç ne kadarzaman sonra meydana gelmesi halinde sigortalınınmesleğinden ileri geldiğinin kabul edileceği SosyalSigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü’ne ekli listedebelirtilmiştir.

GÜRÜLTÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

23

•

•

Endüstride gürültünün sebep olduğu işitme kayıplarıda fizik etkenlerle ortaya çıkan meslek hastalıklarıgrubuna giren bir meslek hastalığıdır.

Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü ekindekimeslek hastalıkları listesinde;“Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesiiçin gürültülü işte en az iki yıl, gürültü şiddeti sürekliolarak 85 dB’in üstünde olan işlerde en az 30 günçalışmış olmak gerekir.” denilmektedir. Gürültü içinyükümlük süresi de 6 ay olarak belirtilmiştir.


24

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.gomanweb.com/Haberler_ve_Yorumlar/Saglik_ve_teknoloji_haberleri/ilgili_resimler/bas_agrisi.jpg&imgrefurl=http://www.gomanweb.com/Haberler_ve_Yorumlar/Saglik_ve_teknoloji_haberleri/saglik_teknoloji.htm&usg=__5TeaQ0Eq_m46AtfRq4VQKmn43u8=&h=298&w=448&sz=19&hl=tr&start=4&sig2=s-R1Kd7E7HFuWytazgbyMA&tbnid=jhqD2U_nmcva7M:&tbnh=84&tbnw=127&prev=/images?q=ba%C5%9F+a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1+resimleri&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=1HqpSqiXB87AsAbLk63tBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.gomanweb.com/Haberler_ve_Yorumlar/Saglik_ve_teknoloji_haberleri/ilgili_resimler/bas_agrisi.jpg&imgrefurl=http://www.gomanweb.com/Haberler_ve_Yorumlar/Saglik_ve_teknoloji_haberleri/saglik_teknoloji.htm&usg=__5TeaQ0Eq_m46AtfRq4VQKmn43u8=&h=298&w=448&sz=19&hl=tr&start=4&sig2=s-R1Kd7E7HFuWytazgbyMA&tbnid=jhqD2U_nmcva7M:&tbnh=84&tbnw=127&prev=/images?q=ba%C5%9F+a%C4%9Fr%C4%B1s%C4%B1+resimleri&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=1HqpSqiXB87AsAbLk63tBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://4.bp.blogspot.com/_H0mH78bSMlQ/Sjf6Q7o3xeI/AAAAAAAAGLw/a0ldxOV-6dg/s400/yildirim.jpg&imgrefurl=http://karateciyiz.blogspot.com/&usg=__uocyYSE6MJW2uZ2-txSrA4C91rQ=&h=340&w=325&sz=22&hl=tr&start=38&sig2=DybF_UxLUTgHefLAaGhujA&tbnid=123gIw8AvJiF1M:&tbnh=119&tbnw=114&prev=/images?q=ani+bir+g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=20&ei=1QKoSojWKoeCmwPLvrGsBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://4.bp.blogspot.com/_H0mH78bSMlQ/Sjf6Q7o3xeI/AAAAAAAAGLw/a0ldxOV-6dg/s400/yildirim.jpg&imgrefurl=http://karateciyiz.blogspot.com/&usg=__uocyYSE6MJW2uZ2-txSrA4C91rQ=&h=340&w=325&sz=22&hl=tr&start=38&sig2=DybF_UxLUTgHefLAaGhujA&tbnid=123gIw8AvJiF1M:&tbnh=119&tbnw=114&prev=/images?q=ani+bir+g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=20&ei=1QKoSojWKoeCmwPLvrGsBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://img.sabah.com.tr/2008/08/05/gny/im/0BEBDB2949DE644184DDEF2Er.jpg&imgrefurl=http://arsiv.sabah.com.tr/2008/08/05/gny/haber,C0BAA39C2031403183CD4FE843B67D31.html&usg=__PegCCnOAg3Qy3hTvCzXg896hugw=&h=294&w=531&sz=18&hl=tr&start=1&sig2=NjqJ7epH8lAdiGRkc4FK4w&tbnid=g6zaEuqvAyuxOM:&tbnh=73&tbnw=132&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BClu+ortam&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=iHypSv6RKsSusAb9l4DtBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://img.sabah.com.tr/2008/08/05/gny/im/0BEBDB2949DE644184DDEF2Er.jpg&imgrefurl=http://arsiv.sabah.com.tr/2008/08/05/gny/haber,C0BAA39C2031403183CD4FE843B67D31.html&usg=__PegCCnOAg3Qy3hTvCzXg896hugw=&h=294&w=531&sz=18&hl=tr&start=1&sig2=NjqJ7epH8lAdiGRkc4FK4w&tbnid=g6zaEuqvAyuxOM:&tbnh=73&tbnw=132&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BClu+ortam&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=iHypSv6RKsSusAb9l4DtBw

15.12.2014

5

Kanunla sağlanan yardımlardan yararlanabilmek içinsigortalının meslek hastalığına sebep olan işinden fiilenayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tariharasında geçecek azami süreye yükümlülük süresi denir.


Yükümlülük Süresi

25

Endüstride gürültü en iyi şekilde ölçülerekdeğerlendirilmelidir. Bir işyerinde gürültü düzeyiölçmeleri gürültü ölçme cihazları ile yapılır.

Bu cihazlar;

•

•

•

Anlık gürültü seviyelerini ölçebilen cihazlar,

İşyeri ortam dozimetreleri ve

Kişisel dozimetrelerdir.


26

1. Teknik Korunma:

Gürültü Kaynağında Alınması Gereken Önlemler:

•

•

•

Kullanılan makineleri gürültü düzeyi düşükmakineler ile değiştirmek,Gürültülü yapılması gereken işlemi daha az gürültügerektiren işlemle değiştirmek,Gürültü kaynağını ayrı bir bölmeye almak,

GÜRÜLTÜYE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER

27

•

•

•

•


Gürültünün Yayıldığı Ortamda Alınması Gereken

Önlemler:Makinelerin yerleştirildiği zeminde gürültüye vetitreşime karşı yeterli önlemleri almak,Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasınagürültüyü önleyici engel koymak,Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişiarasındaki uzaklığı artırmak,Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan,taban gibi yerleri ses emici malzeme ile kaplamakolarak sayılabilir.

28

Gürültünün Etkisinde Bulunan Kişide Alınması GerekenÖnlemler:

•

•

•

•

Gürültüye maruz kalan kişiyi sese karşı iyi izoleedilmiş bir bölme içine almak,Gürültülü ortamdaki çalışma süresini kısaltmak,Gürültüye karşı etkin kişisel koruyucuları kullanmak,Gürültünün zararları hakkında bilgilendirmek veeğitmek.


29 48

KİŞİSEL VE TEKNİK KORUNMA YÖNTEMLERİ

KAYNAK

30

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.tetrainc.com.tr/Image/sektor/2010.JPG&imgrefurl=http://www.tetrainc.com.tr/productCatDetail.php?catType=olcum&catId=6&usg=__rpKub8VBgtOcAbY3Ex_o7G8IwkY=&h=275&w=277&sz=22&hl=tr&start=2&sig2=4-mYn-I5cxdIJCs_JfVNLg&tbnid=vG1D18AGN-EJXM:&tbnh=113&tbnw=114&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC+%C3%B6l%C3%A7me+%C3%A7ihaz%C4%B1&gbv=2&hl=tr&sa=G&ei=yQSoSqyEKoTAmQPYnPCrBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.tetrainc.com.tr/Image/sektor/2010.JPG&imgrefurl=http://www.tetrainc.com.tr/productCatDetail.php?catType=olcum&catId=6&usg=__rpKub8VBgtOcAbY3Ex_o7G8IwkY=&h=275&w=277&sz=22&hl=tr&start=2&sig2=4-mYn-I5cxdIJCs_JfVNLg&tbnid=vG1D18AGN-EJXM:&tbnh=113&tbnw=114&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC+%C3%B6l%C3%A7me+%C3%A7ihaz%C4%B1&gbv=2&hl=tr&sa=G&ei=yQSoSqyEKoTAmQPYnPCrBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.kardeslermakina.com.tr/images/P2200MCK.gif&imgrefurl=http://www.kardeslermakina.com.tr/p-2200mck.html&usg=__0UNZsBpQBa5U5RUePeeoZNrKwDg=&h=300&w=131&sz=16&hl=tr&start=36&sig2=b_05-UOdjT2lSflL4VBplg&tbnid=CeCduPX1QOQgSM:&tbnh=116&tbnw=51&prev=/images?q=percinleme&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=20&ei=DxuqSoLTJYbhsAbl5YHeBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.kardeslermakina.com.tr/images/P2200MCK.gif&imgrefurl=http://www.kardeslermakina.com.tr/p-2200mck.html&usg=__0UNZsBpQBa5U5RUePeeoZNrKwDg=&h=300&w=131&sz=16&hl=tr&start=36&sig2=b_05-UOdjT2lSflL4VBplg&tbnid=CeCduPX1QOQgSM:&tbnh=116&tbnw=51&prev=/images?q=percinleme&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=20&ei=DxuqSoLTJYbhsAbl5YHeBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.mantarmerkezi.com/images/manto_mantari.jpg&imgrefurl=http://www.mantarmerkezi.com/&usg=__QMSpFfllREDhJhDdUEIVuC66gk8=&h=330&w=328&sz=63&hl=tr&start=6&sig2=CcZTX835qtJVLNA2vfv0HA&tbnid=wKu1U575jWBnYM:&tbnh=119&tbnw=118&prev=/images?q=ses+emici+malzeme&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=JTWqSqG0FsqF_AaQrfC7Bghttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.mantarmerkezi.com/images/manto_mantari.jpg&imgrefurl=http://www.mantarmerkezi.com/&usg=__QMSpFfllREDhJhDdUEIVuC66gk8=&h=330&w=328&sz=63&hl=tr&start=6&sig2=CcZTX835qtJVLNA2vfv0HA&tbnid=wKu1U575jWBnYM:&tbnh=119&tbnw=118&prev=/images?q=ses+emici+malzeme&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=JTWqSqG0FsqF_AaQrfC7Bghttp://www.protemmetal.com/images/endustriyel_gurultu.jpghttp://www.protemmetal.com/images/endustriyel_gurultu.jpghttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.is-elbiseleri.com/wp-content/uploads/2009/03/kulak-tikaci4.jpg&imgrefurl=http://www.is-elbiseleri.com/kulakliklar.html&usg=__1tlFS6vlxrNsK6YsmTQEJ-1cLa4=&h=200&w=162&sz=3&hl=tr&start=53&sig2=kkT0ONfLhs-84dBva4r93Q&tbnid=_4sBkt1qDSovWM:&tbnh=104&tbnw=84&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC+odyometre&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=AAioSs7MEKWInAOt97SsBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.is-elbiseleri.com/wp-content/uploads/2009/03/kulak-tikaci4.jpg&imgrefurl=http://www.is-elbiseleri.com/kulakliklar.html&usg=__1tlFS6vlxrNsK6YsmTQEJ-1cLa4=&h=200&w=162&sz=3&hl=tr&start=53&sig2=kkT0ONfLhs-84dBva4r93Q&tbnid=_4sBkt1qDSovWM:&tbnh=104&tbnw=84&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BC+odyometre&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=AAioSs7MEKWInAOt97SsBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.gunesisguvenligi.net/ku16.jpg&imgrefurl=http://www.gunesisguvenligi.net/kulakkoruyucular.htm&usg=__KZv4mk6AtDKAzIUgdaejBDeQBrM=&h=768&w=768&sz=31&hl=tr&start=48&sig2=htQSvIBr6_Rl1CApPoCapA&tbnid=Lx1tgXwmhA67tM:&tbnh=142&tbnw=142&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BCden+korunma+malzemeler&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=bwaoSsS4M4XqmgPF7qGsBAhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.gunesisguvenligi.net/ku16.jpg&imgrefurl=http://www.gunesisguvenligi.net/kulakkoruyucular.htm&usg=__KZv4mk6AtDKAzIUgdaejBDeQBrM=&h=768&w=768&sz=31&hl=tr&start=48&sig2=htQSvIBr6_Rl1CApPoCapA&tbnid=Lx1tgXwmhA67tM:&tbnh=142&tbnw=142&prev=/images?q=g%C3%BCr%C3%BClt%C3%BCden+korunma+malzemeler&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=bwaoSsS4M4XqmgPF7qGsBA

15.12.2014

6

KAYNAK

Titreşen parçaların dış yüzeyleri azaltılmalı

49

31

2. Tıbbi Korunma:

•

•

Gürültülü işlerde çalışacakların, işe girişlerindeodyogramları alınmalı ve sağlıklı olanlar çalıştırılmalıdır.

İş kazalarına karşı kesin denilebilecek yeteri kadar önlemalınabiliniyorsa, gürültülü işlerde doğuştan sağır ve

dilsizlerin çalıştırılması da düşünülebilir.Gürültülü işlerde çalışanlarda, gürültü şiddeti, frekans

dağılımı ve maruziyet süresi dikkate alınarak; (işhekiminin/iş güvenliği uzmanının tavsiye edeceği) belli

aralıklarla/periyotlarla kulak odyogramları çekilmeli veişitme kaybı görülenlerde gerekli tedbirler alınmalıdır.

32

3. Gürültü Denetim Yöntemleri veYasal Düzenlemeler:

•

•

Gürültü denetimi öncelikleişyerindeki gürültü şiddetinin iyibilinmesi ile başlar.Gürültüye karşı yeterli önlemialmayan işveren, işçisindemeydana gelecek meslekhastalığına karşı tazminat ödemekzorunda kalacaktır.


33

•

•

Ülkemizde işyerlerinin sağlık ve güvenlik şartlarıyönünden denetimi, başta Çalışma ve SosyalGüvenlik Bakanlığı olmak üzere, Sağlık Bakanlığı ileyerel idareler (Belediyeler) tarafındangerçekleştirilmektedir.Bu kuruluşlardan, şüphesiz en etkin ve en yaygındenetim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıtarafından yapılmaktadır.


35

5. Gürültüden Kaynaklanan Maruziyetin Önlenmesiveya Azaltılması:

•

•

•

Teknik gelişmelere uygun önlemler alınarakgürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerkaynağında yok edilmeli veya en aza indirilmelidir.Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başkaçalışma yöntemleri seçilmelidir.Yapılan iş göz önünde bulundurarak, mümkün olanen düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanıseçilmelidir.


36

•

•

•

İşyerinin ve çalışılan yerlerin tasarımı vedüzenlenmesi yapılmalı.İşçilere, iş ekipmanını gürültüye en az maruzkalacakları bir şekilde, doğru ve güvenlikullanmaları için gerekli bilgi ve eğitim verilmeli.Gürültüyü teknik yollarla azaltmak için; havayoluyla yayılan gürültüyü perdeleme, kapatma,gürültü emici örtülerle vb. yöntemlerle; yapıdankaynaklanan gürültüyü ise yalıtım vb. yöntemlerleazaltmak gerekir.


37

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.kenthaber.com/Resimler/2004/08/11/cay811.jpg&imgrefurl=http://www.kenthaber.com/karadeniz/zonguldak/caycuma/Haber/Genel/Normal/zonguldak--caycumada-hortum-panigi-yasandi/20997.aspx&usg=__MVkQr-guZr-DhcvDDR-hGa55-mA=&h=317&w=400&sz=17&hl=tr&start=4&sig2=BPrqQubEEOv7Acfy93uKZg&tbnid=ZAVUJ4cqkHcmfM:&tbnh=98&tbnw=124&prev=/images?q=k%C3%B6t%C3%BC++fabrika&gbv=2&hl=tr&sa=G&ei=jjiqSu7LO8-J_AahnOy9Bghttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.kenthaber.com/Resimler/2004/08/11/cay811.jpg&imgrefurl=http://www.kenthaber.com/karadeniz/zonguldak/caycuma/Haber/Genel/Normal/zonguldak--caycumada-hortum-panigi-yasandi/20997.aspx&usg=__MVkQr-guZr-DhcvDDR-hGa55-mA=&h=317&w=400&sz=17&hl=tr&start=4&sig2=BPrqQubEEOv7Acfy93uKZg&tbnid=ZAVUJ4cqkHcmfM:&tbnh=98&tbnw=124&prev=/images?q=k%C3%B6t%C3%BC++fabrika&gbv=2&hl=tr&sa=G&ei=jjiqSu7LO8-J_AahnOy9Bghttp://www.calisma.gov.tr/index.phphttp://www.calisma.gov.tr/index.phphttp://www.trt.net.tr/medya/resim/2009/09/25/54b97a99-3698-4bc7-8c22-4d2077e90e0e-444x333.jpghttp://www.trt.net.tr/medya/resim/2009/09/25/54b97a99-3698-4bc7-8c22-4d2077e90e0e-444x333.jpg

15.12.2014

7

•

•

Ayrıca işyeri çalışma sistemleri ve iş ekipmanlarıiçin uygun bakım programlarını uygulamak,

Gürültüyü azaltacak bir iş organizasyonu ile;o

o

Maruziyet süresini ve gürültü düzeyinisınırlamak,Yeterli dinlenme araları ile çalışma sürelerini

düzenlemek

gibi önlemler alınmalıdır.


38

• İşveren,İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin 15. maddesiuyarınca kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler gibihassas risk gruplarının korunması için gerekliönlemleri alınmalıdır.


39

•

•


Gürültü maruziyeti en düşük maruziyet etkindeğerleri aştığında, işveren kulak koruyucularısağlayarak işçilerin kullanımına hazır haldebulundurmalı.

Gürültü maruziyeti en yüksek maruziyet etkindeğerlerine ulaştığında ya da bu değerleriaştığında, kulak koruyucuları kullanılmalıdır.

40

•

•

Kulak koruyucuları işitme ile ilgili riski ortadankaldıracak veya en aza indirecek bir biçimdeseçilmeli.

İşveren kulak koruyucularının kullanılmasınısağlamak için işçinin eğitilmesi ile birlikte her türlüçabayı göstermeli ve alınan önlemlerin etkililiğinidenetlemekten sorumlu olmalıdır.


41

•

•


En yüksek maruziyet etkin değerlerini aşan gürültüye

maruz kalan bir işçi, bir hekim veya hekiminsorumluluğu altındaki uzman bir başka kişi tarafındanişitme testi yapılmasını isteme hakkına sahiptir

Yönetmeliğin 6. maddesinde hükme bağlanandeğerlendirme ve ölçüm sonuçlarının bir sağlık riskiolduğunu gösterdiği yerlerde, en düşük maruziyetetkin değerlerini aşan gürültüye maruz kalan işçileriçin de işitme testleri yapılmalı. Bu testlerin amacıgürültüye bağlı olan herhangi bir işitme kaybındaerken tanı koymak ve işitme işlevini koruma altınaalmaktır.

42

•

•

Yukarıdaki maddelere uygun olarak yapılan sağlıkgözetimi ile ilgili olarak her işçinin kişisel sağlıkkaydı tutulmalı ve güncelleştirmelidir. Sağlıkkayıtları, sağlık gözetiminin bir özetini içermelidir.Bu kayıtlar gizlilik esasına uygun olarak vegerektiğinde incelenebilecek şekilde saklanmalıdır.

Bu kayıtların kopyaları, yetkili makamların istemesihalinde verilmeli. Her işçi, istediğinde kendisiyleilgili kayıtlara ulaşabilmelidir.


43

http://www.dekonpro.com/userfiles/file/kulak koruma/peltor-ear/g2000.jpghttp://www.dekonpro.com/userfiles/file/kulak koruma/peltor-ear/g2000.jpghttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.evrenis.com.tr/images/bas-yuz-kulak-koruma/kk5702.jpg&imgrefurl=http://www.evrenis.com.tr/tr/bas-yuz-kulak-koruma.html&usg=__DHqgRRKhh-PDUkgJJrLFzJh0KW8=&h=120&w=156&sz=5&hl=tr&start=57&sig2=2SpkqsBsNr3wFip8iYttgw&tbnid=UEqJezrYbpuMcM:&tbnh=75&tbnw=97&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=oWeuSurKKIKxsga13O3sBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.evrenis.com.tr/images/bas-yuz-kulak-koruma/kk5702.jpg&imgrefurl=http://www.evrenis.com.tr/tr/bas-yuz-kulak-koruma.html&usg=__DHqgRRKhh-PDUkgJJrLFzJh0KW8=&h=120&w=156&sz=5&hl=tr&start=57&sig2=2SpkqsBsNr3wFip8iYttgw&tbnid=UEqJezrYbpuMcM:&tbnh=75&tbnw=97&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=40&ei=oWeuSurKKIKxsga13O3sBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.agsmarket.com/img/urun/Silent2411.jpg&imgrefurl=http://www.agsmarket.com/default.asp?git=9&urun=147847&usg=__8l-wDu9Xa3sJSZ1_KA7A6gKisDE=&h=381&w=513&sz=77&hl=tr&start=13&sig2=zt28lPYx0yTPTTFrjmc3SQ&tbnid=AbhxR3rDRdhO5M:&tbnh=97&tbnw=131&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=K2iuSuS4GoOwsgahnsTcBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.agsmarket.com/img/urun/Silent2411.jpg&imgrefurl=http://www.agsmarket.com/default.asp?git=9&urun=147847&usg=__8l-wDu9Xa3sJSZ1_KA7A6gKisDE=&h=381&w=513&sz=77&hl=tr&start=13&sig2=zt28lPYx0yTPTTFrjmc3SQ&tbnid=AbhxR3rDRdhO5M:&tbnh=97&tbnw=131&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&ei=K2iuSuS4GoOwsgahnsTcBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://images.gittigidiyor.com/1915/GURULTUYE-SON-3M-1100-KULAK-TIKACI-6-CIFT__19158128_1.jpg&imgrefurl=http://urun.gittigidiyor.com/GURULTUYE-SON-3M-1100-KULAK-TIKACI-6-CIFT_W0QQidZZ19158128&usg=__MN6la8vVPFqy8QrLyB5iovwtt98=&h=234&w=267&sz=6&hl=tr&start=71&sig2=lwBj0yEctyoIC7qXtuo4Ow&tbnid=RcM8eOnEiMcZuM:&tbnh=99&tbnw=113&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=60&ei=omiuSsfrOZDhsAbP1sHyBwhttp://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://images.gittigidiyor.com/1915/GURULTUYE-SON-3M-1100-KULAK-TIKACI-6-CIFT__19158128_1.jpg&imgrefurl=http://urun.gittigidiyor.com/GURULTUYE-SON-3M-1100-KULAK-TIKACI-6-CIFT_W0QQidZZ19158128&usg=__MN6la8vVPFqy8QrLyB5iovwtt98=&h=234&w=267&sz=6&hl=tr&start=71&sig2=lwBj0yEctyoIC7qXtuo4Ow&tbnid=RcM8eOnEiMcZuM:&tbnh=99&tbnw=113&prev=/images?q=kulak+koruyucular&gbv=2&ndsp=20&hl=tr&sa=N&start=60&ei=omiuSsfrOZDhsAbP1sHyBwhttp://2.bp.blogspot.com/_eJOrsSvEOBg/R5-nQmH2WjI/AAAAAAAAAEw/Z61YA8K5Nuc/s1600-h/meeting.jpghttp://2.bp.blogspot.com/_eJOrsSvEOBg/R5-nQmH2WjI/AAAAAAAAAEw/Z61YA8K5Nuc/s1600-h/meeting.jpg

15.12.2014

8

44

Titreşim; mekanik bir sistemdekisalınım hareketlerini tanımlayanbir terimdir.

Titreşim bir cismin ileri-gerigidip gelme hareketidir.

TİTREŞİM TANIMI, TÜRLERİ VE KAYNAKLARI

45


Endüstride bir çok titreşim kaynağı vardır.

Titreşim; araç, gereç ve makinelerin çalışırkenoluşturdukları salınım hareketleri sonucu meydanagelir.

Çalışmakta olan ve iyi dengelenmemiş araç vegereçler genellikle titreşim oluştururlar.

46

Titreşimi insan sağlığı üzerindeki etkisi bakımından ikifiziksel büyüklüğü ile tanımlamak mümkündür:

1. Frekans

2. Şiddeti


47

Titreşimin Frekansı:

Birim zamandaki titreşim sayısına titreşimin frekansı denir.

Birimi: Hertz (Hz)


48

Titreşimin Şiddeti:

Titreşimin oluştuğu ortamda, titreşen enerjininhareket yönüne dikey birim alanda, birim zamandakiakım gücüne titreşimin şiddeti denir.

Birimi: W/cm2

----------------


49

15.12.2014

9

El-Kol Titreşimi:

İnsanda el-kol sistemine aktarıldığında, işçilerin sağlıkve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de damar,kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açanmekanik titreşimlere el-kol titreşimleri denmektedir.


50

El-kol titreşimi için;

Sekiz saatlik çalışma süresi içingünlük maruziyet sınır değeri 5 m/s2,


51

El-kol titreşim kaynakları;

Genellikle el ve el parmakları ile kollara ulaşantitreşimleri oluşturan titreşim kaynakları şunlardır;Taş kırma makinaları, kömür ve diğer madenciliktekullanılan pnömatik (havalı) çekiçler, ormancılıktakullanılan testereler, parlatma ve rende makinalarısayılabilir


52

Bütün Vücut Titreşimi:

Vücudun tümüne aktarıldığında,işçilerin sağlık ve güvenliği için riskoluşturan, özellikle de belbölgesinde rahatsızlık ve omurgadatravmaya yol açan mekaniktitreşimlere bütün vücut titreşimidenmektedir.


53

Bütün vücut titreşimi için;

Sekiz saatlik çalışma süresi için

günlük maruziyet sınır değeri 1,15 m/s2,


54

Bütün vücut titreşim kaynakları;

Tüm vücudun etkisi altında kaldığıtitreşim kaynakları;Traktör ve kamyon kullanımı,dokuma tezgahları, yol yapım,bakım ve onarım makinaları, özellikleçelik konstrüksiyonlu yapılarda titreşimesebep olan makine ve tezgahlar.


55

15.12.2014

10

Titreşim tek frekanslı ve sinüzoidalolabileceği gibi kompleks frekanslı

ve rastgele bir tipte de olabilir.

İnsanlar 1 Hz ile 1000 Hz arasındakititreşimleri algılarlar.


56

•

•

İnsan, düşük frekanslı titreşimlere maruzkaldığında, sarsıntı hisseder.

Buna karşılık yüksek frekanslarda karıncalanmahatta yanma hissi duyar.


57

Titreşim etkileri;

•

•

•

•

Fiziksel ve biyomekanik,Psikolojik ,Fizyolojik vePatolojik etkiler şeklindedir.

Bu etkiler birbirleri ile sıkıilişkilidirler.

TİTREŞİMİN İNSAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

58

•

•

El-kol ve vücudun titreşim geçirme oranı 5 Hz’deen yüksek olarak bulunmuştur.

İkinci maksimum düzey ise;20 Hz ile 30 Hz arasıdır.


Titreşime neden olan el aletlerini kullanan kişilerde

yapılan ölçmelerde;

59

Titreşim enerjisi avuç içindenel sırtına, elden kola ve koldanomuza geçerken önemli ölçüdegüç kaybına uğrar.

Bu güç kaybı omuz eklemlerindeen fazla olur.

Bu gücün azalarak seyretmesi,sonucu itibariyle memnuniyetverici bir husustur.


60

Vücudun mekanik titreşime gösterdiği reaksiyon karışıkbir olay olup çok iyi bilinmemektedir.

Buna rağmen;

•

•

•

Vücutta bazı doku yapılarının deformasyonuna,Solunum hızının artmasına,Oksijen tüketiminin artmasına bağlı olarak enerjiharcamasının artmasına,


61

15.12.2014

11

•

•

•

•

kalp atım sayısının artmasına bağlı olarak da kanbasıncının artmasına (5 Hz frekanslı titreşimemaruz kalan kişilerin % 50’sinden fazlasında kanbasıncında artma görülmektedir),performansta gerilemeye,sübjektif algılamada bozulmaya,merkezi sinir sistemi hücrelerinin fonksiyonlarındaaksamaya neden olduğu bilinmektedir.


62

•

•

Ayrıca, kanda glikoz ve glikojen konsantrasyonundaazalmaya sebep olduğu da bilinmektedir.

Bu değişikliklerden çoğu titreşime maruziyetinbaşlangıcında yüksek iken daha sonra normaledönüşebilmektedir.


63

Titreşimin klinik olarak belirlenen etkileri:

Çok düşük frekanslı titreşimin etkileri (f

15.12.2014

12

El-kol veya tüm vücudun titreşime maruziyetisonucunda oluşan etki;

•

•

•

•

•

•

Titreşimin frekansına,Titreşimin şiddetine,Titreşimin yönüne,Titreşime maruz kalınan süreye,Titreşimin uygulandığı bölgeye ve bölgeninbüyüklüğüne,Titreşime maruz kalan kişinin yaşına, cinsiyetine vekişisel duyarlılığı ile genel sağlık durumuna bağlıdır.

TİTREŞİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

68

•

•

•

Titreşimin etkisi en fazla düşük frekanslardagörülür.

Titreşimin frekansı arttıkça, titreşimin ivmesininşiddeti ve oluşan etki azalır.

Titreşim vibrasyon detektörü ile ölçülür.

TİTREŞİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

69

Titreşimin etkisinden korunmak için;

•

•

•

Teknik önlemlere,

Tıbbi önlemlere ve

Eğitime gereksinim vardır.

TİTREŞİME KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER

70

•

o

o

Titreşimden korunmanın temel hedefi, titreşimikaynağında azaltmaya yönelik olmalıdır.

Genellikle makina dizaynı sırasında titreşimiazaltacak zeminler yapmak ve titreşimi az olanmakinalar satın almak.

Kullanılan makinaların bakımlarını zamanındayapmak, vuran ve titreşen kısımlara izolasyonuygulamak.


71

•

•

•

Tıbbi korunmada ise işe giriş muayenelerinde; sinirsistemi, kalp, damar ve sindirim sistemleri sağlamolan genç işçilerin seçilmesine dikkat edilmelidir.

Periyodik muayenelerde titreşimin etkilerinin klinikmuayeneler uygulanarak aranması; el, bilek vedirsek eklemlerinin dikkatle muayene edilmesigerekir.

Röntgen filmlerinin çekilmesi de faydalı olur.


72

•

•

Titreşimden korunmanın bir yolu da eğitimdir.

İşyerinde titreşime maruz kalan kişiler veyöneticiler, titreşimin neden olduğu risklere verahatsızlıklara karşı eğitilmelidir.


73

15.12.2014

13

•

•

Ayrıca, titreşimin olumsuz etkileri görülen işçilerindeğiştirilmesi yoluna gidilmelidir.

Çalışma (etkilenme) süresinde, kısıtlama yapılmasıveya çalışma süresince daha sık dinlenme aralarıverilmesi, titreşimden etkilenmede uygun birkorunma yöntemi olacaktır.


74

Titreşimin ile ilgili denetim yöntemleri ve yasaldüzenlemeler:

• Titreşimin denetimi her şeyden önce, işçi veişverenin titreşimin olumsuz etkilerini en iyi şekildebilmesi ile başlar.


75

•

•

•

Titreşimin olumsuz etkilerine karşı eğitimli birişveren, kuracağı işyerinde kullanacağı makinanınkonulacağı zemini, titreşimi yok edecek veyailetmeyecek şekilde düzenler.

Makinaların bakımını zamanında yapar.

İşçileri işe alırken, titreşime hassasiyetiolmayanlardan seçer.


76

Ülkemizde, işyerlerindeki denetimlerde titreşimüzerinde pek durulmaz.

Nedeni ise;Titreşimin çok iyi bilinmemesinden ve çalışanlarınişyerlerinde titreşimden şikayetçi olmamalarındankaynaklanır.


77

•

•

Titreşim konusunda, ülkemizde yeterli araştırma dayapılmamaktadır. Bir veya iki üniversitenin dışında,titreşim ölçmesi yapan ve değerlendiren kurum vekuruluşta yoktur.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak da bukonuda ciddi çalışmalar yapılmamıştır.


78 79

15.12.2014

14

Termal konfor; genel olarakbir işyerinde çalışanların büyükçoğunluğunun sıcaklık, nem, havaakımı gibi iklim koşulları açısındangerek bedensel gerekse zihinselfaaliyetlerini sürdürürken belli birrahatlık içinde bulunmalarını ifadeeder.

TERMAL KONFOR

80

Kapalı bir ortam içerisindetermal konfor rahatlığının hemenfarkına varılmaz, ancak bir süregeçtikten sonra termal konforhissedilmeye başlanır.

Eğer termal konfor koşulları mevcutdeğilse; önce sıkıntı hissedilir ve dahasonra rahatsızlık duyulur.

TERMAL KONFOR

81

İşyerlerindeki çalışma ortamları içintermal konfor denilince ne anlaşılır?

Bir işyerinde termal konfor denilince; o işyeriatmosferinin sıcaklığı, nemi, hava akım hızı ve radyanısısı akla gelmelidir.

TERMAL KONFOR

82

Çalışma ortamlarındaki ısıetkilenmeleri ve konforsuz ortamşartları, iş kazalarının artmasına veüretimin azalmasına bir başkadeyişle verimin düşmesine sebepolmaktadır.

TERMAL KONFOR

83

İnsanın ortamla ısı alış-verişine etki eden dört ayrıfaktör vardır:

1. Hava sıcaklığı

2. Havanın nem yoğunluğu

3. Hava akım hızı

4. Radyan ısı

ISININ DEĞERLENDİRİLMESİ

84

Sıcaklık:

Sıcaklık, çalışma hayatında çalışanları olumsuzyönde etkileyen fiziksel faktörlerden birisidir.

Bir standarda göre; bir cismin ne kadar soğuk veılık olduğunu ifade eden niceliğe, o cismin sıcaklığıdenir.

İşyeri ortamının sıcaklığı kuru termometreler ileölçülür.

Birimi; santigrat, fahrenheit veya kelvin’dir.

ISININ TANIMI VE TÜRLERİ

85

15.12.2014

15

Serbest yaşam için insan kapasitesinioluşturan ve fizyolojik gereksinmelerdediğimiz; insan vücudunun ısı alış-verişi,oksijen, tuz ve asit-baz dengesi gibi bazıfiziksel ve kimyasal faktörlerin belli sınırlariçinde sürekli stabil olmaları gerekir.


86

Örneğin;

İnsan vücudunun sıcaklığı 36,5-37 0Carasında değişmezlik gösterir.Bu durum; vücut ile çevre arasındakiısı alış-verişi ile sağlanır.


87

Isı dış çevrede devamlı olarakbulunan bir çeşit enerjidir.

Normal koşullarda havanınkuru termometre ile ölçülensıcaklık derecesi hava sıcaklığıhakkında bir fiziksel ölçüdür.


88

Çalışan bir insan, bulunduğu çevreile sürekli olarak ısı alış-verişiiçindedir.

Çevre sıcaklığı vücut sıcaklığındandüşük ise kişi ısı kaybetmekte,çevre sıcaklığı vücut sıcaklığındanfazla ise kişi ısı kazanmaktadır.

Hem ısı kaybı hem de ısı kazancıçalışanı olumsuz etkiler.


89

Yüksek sıcaklığın sebep olduğu rahatsızlıklar:

•

•

•

Vücut ısı regülasyonunun bozulması ile, vücut ısının410C’ye kadar ulaşması sonucu, ısı çarpması olur.

Aşırı terleme nedeni ile kaslarda ani kasılmalarşeklinde ısı krampları olabilir.

Aşırı yükleme sonucu tansiyon düşüklüğüne, başdönmesine yol açan ısı yorgunlukları olabilir.

ISI ALIŞ-VERİŞİNİN İNSAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

90

• Ayrıca yüksek sıcaklık;– Kaşıntılı kırmızı lekeler şeklinde deri

bozukluklarına,– Moral bozukluklarına,– Konsantrasyon bozukluklarına ve– Aşırı duyarlılık ile endişeye sebep olabilir.


91

15.12.2014

16

•

•

•

•


Endüstride düşük ısıya daha az rastlanır.

Soğuk işyeri ortamları, daha çok soğuk havadepolarında yapılan çalışmalarda ve kışın açıktayapılan işlerde görülür.

Düşük sıcaklık, yani soğuk, insan üzerinde olumsuzetkiler yapar.

Uyuşukluk, uyku hali, organlarda hissizlik vedonma gibi haller aşırı soğuğun insanlar üzerindekiolumsuz etkileridir.

92

•

•

•

İşyeri ortamlarında termal konfor için ana faktörsıcaklıktır.

Ancak termal radyasyon, nem ve hava akımhızının da bilinmesi ve dikkate alınması gerekir.

Sıcaklık ile birlikte termal radyasyon, nem ve havaakım hızına termal konfor şartları denilmektedir.


93

1. Sıcaklık:

•

•

•

Havanın sıcaklığının kuru termometreler ile ölçülür.

Kuru termometreler genelliklecam hazneli cıvalı veyaalkollü termometrelerdir.

Bu termometreler radyan enerjikaynaklarından etkilenmeyencinsten olmalıdır.


94

3. Nem:

Kata termometreler (psikrometreler)ve higrometreler ile ölçülür.

Kata termometreler, birisinin haznesineıslak bez yerleştirilmiş bir çifttermometreden oluşur.


95

Havada belli bir miktarda nem bulunur. Havadakinem miktarı mutlak ve bağıl nem olarak ifade

edilir.

Mutlak nem; birim havadaki su buharı miktarıdır.

Bağıl nem; aynı sıcaklıkta doymuş havadaki mutlaknemin yüzde kaçını ifade ettiğini gösterir.


96

4. Hava Akım Hızı:

Çeşitli anemometreler ile ölçülür.

Pervaneli veya ısıya duyarlı elemanlıolan çeşitli tipleri vardır.


97

15.12.2014

17

•

•

•

İşyerinde termal konforu sağlamak ve sağlığa zararlıolan gaz ve tozları işyeri ortamından uzaklaştırmak içinuygun bir hava akım hızı temin edilmesi gerekir.

Ancak hava akım hızı iyi ayarlanmalıdır. Çünkü vücutile çevresindeki hava arasında hava akımın etkisi ile ısıtransferi olur.

Bu transferin yönü sıcaklığın değişmesine bağlıdır.Hava vücuttan serinse vücut ısısı kaybolur. Havavücuttan sıcaksa vücut ısısı artar. Böyle durumlarda ısıstresleri meydana gelir.


98

•

•

•

Uygun bir çevre sıcaklığının seçilmesinde havaakımlarının da dikkate alınması gerekir. İşyerinde hava

akımlarının varlığı bir serinlemeye neden olur.

Ancak hava akım hızının saniyede 0,3 ile 0,5 metreyi

aşmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü, daha hızlı hava

akımları rahatsız edici esintiler halinde hissedilir.

Bu hususa işyerlerinde sıklıkla rastlanır, işçiler genellikle

üşüme nedeni ile var olan havalandırma sisteminiçalıştırmaktan kaçınırlar. Böyle durumlar incelendiğinde

havalandırma sistemlerinin hava akım hızlarının yüksekolduğu gözlenmiştir.


99

Termal konforu etkileyen diğer faktörler ise şunlardır;

•

•

•

•

•

Yapılan işin niteliği (ağır ve hafif iş gibi),Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı (zayıf, şişman, sakin veheyecanlı gibi),Kişinin sağlık durumu (hasta ve iyi olma hali gibi)Çalışma sırasında giyim durumu (ince ve kalıngiyimli),Çalışanın beslenme durumu (yapılan işe uygun veyauygun değil gibi).


100

Termal konfor bölgesine etki eden çok sayıda faktör vardır:

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Ortam sıcaklığıOrtamın nem durumu

Ortamdaki hava akımıYapılan işin niteliği (hafif iş, orta iş, ağır iş)

İşçinin giyim durumuİşçinin yaşı ve cinsiyeti

İşçinin beslenmesiİşçinin fiziki durumu

İşçinin genel sağlık durumu vb.

Bu faktörlerin değişmesine bağlı olarak termal konforbölgesi de az ya da çok değişiklik gösterir.


101

102

İşyerlerinde iş kazalarının vemeslek hastalıklarının önlenmesiiçin asgari şartlardan birisi de,işyerinin yapılan işe uygun olarakaydınlatılmasıdır.

AYDINLATMA

103

15.12.2014

18

Aydınlatmanın uygun ve yeterliolması çalışanları psikolojik olarakda etkiler.

Dolayısıyla iş veriminin ve işkalitesinin de artmasına sebep olur.

AYDINLATMA

104

AYDINLATMA

İyi bir aydınlatma, doğru ve hızlı görmeyi

dolayısıylazaman kazancı sağlar ve böylece iş verimin vekalitenin armasına sebep olur.

Yetersiz aydınlatma ise, verim ve kalitenindüşmesinin yanında psikolojik olarak işçinin moralve fiziksel sağlığı üzerinde de kötü sonuçlardoğurur.

105

Işık şiddetiIşığın rengiIşığın yayılmasıIşığın yönüAydınlatılmak istenen yüzeyAydınlatılmak istenen araç gereç

AYDINLATMA

İyi bir aydınlatma için birçok faktör

dikkate alınmalıdır:

106

Aydınlatılan yüzeyin yapısı da önemlidir.

o Kirli ve koyu renkli,

o Mat veya parlak yüzeyler gibi.

AYDINLATMA

107

Kirli ve koyu renkli bir yüzey üzerinedüşen ışığın ancak % 10-12’siniyansıtırken, temiz ve açık renkli bir yüzey% 90’ından fazlasını yansıtabilir.

AYDINLATMA

108

Aydınlatma kolay görmeyi veayırt etmeyi sağlayacak derecedeparlak ve yüksek, yayılma yönü degözleri kamaştırmayacak veyormayacak şekilde yumuşakolmalıdır.

AYDINLATMA

109

http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://foto.ekolay.net/images/galeri2/galeri_2096/[1]2912008115550_2096.jpg&imgrefurl=http://www.rojamedya.org/kariyer-dunyasi-kisisel-gelisim/122490-saglikli-bir-ofise-sahip-misiniz.html&usg=__QEjwzaBR6x9ltlY-GXqGFHHd-2w=&h=292&w=291&sz=13&hl=tr&start=15&um=1&tbnid=blH3vf3Br2XKSM:&tbnh=115&tbnw=115&prev=/images?q=i%C5%9Fyeri+ayd%C4%B1nlatma&hl=tr&rlz=1R2SUNA_enTR334&um=1http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://foto.ekolay.net/images/galeri2/galeri_2096/[1]2912008115550_2096.jpg&imgrefurl=http://www.rojamedya.org/kariyer-dunyasi-kisisel-gelisim/122490-saglikli-bir-ofise-sahip-misiniz.html&usg=__QEjwzaBR6x9ltlY-GXqGFHHd-2w=&h=292&w=291&sz=13&hl=tr&start=15&um=1&tbnid=blH3vf3Br2XKSM:&tbnh=115&tbnw=115&prev=/images?q=i%C5%9Fyeri+ayd%C4%B1nlatma&hl=tr&rlz=1R2SUNA_enTR334&um=1

15.12.2014

19

AYDINLATMA

Görüş alanı içinde görmeyi

engelleyen ya da rahatsızlıkyaratan ışığın parlaklığıdır.

Parlaklık doğrudan ya dayansıma ile olabilir.

Göz kamaşmasının önlenmesi içinışık kaynağı görüş alanının yeterincedışında olmalı veya donuk (opak)ya da yarı şeffaf bir malzeme ilekaplanmalıdır.

110

Işığın göz kamaştırması,parlak bir yüzeyin ışık kaynağınıngörüntüsünü direkt olarak görüşalanı içerisine yansıtmasından dakaynaklanabilir.

Parlatılmış veya düzgün yüzeyleryerine biraz daha mat yüzeyler tercihedilerek bu yansımalar önlenebilir.

AYDINLATMA

111

Yansımaları önlemek içinmakinaların, araç vegereçlerin yüzeyleri çokparlak yerine biraz dahaaçık mat veya koyu birrenkte seçilebilir.

AYDINLATMA

112

Sanayide ışık kaynaklarınıntozlanması; aydınlatmanınaltı ayda % 50 azalmasına,tozlu ortamda ise daha çokazalmasına neden olabilir.

AYDINLATMA

113

Görme keskinliğini (gözün ayırtedebilirliğini) artırır.Bakılan eşya daha iyi görülür.İş kazası önlenebilir veya azalır.İşçilerin başarısını ve performansınıartırır.İş görmede çabukluk ve kalitesağlar.

AYDINLATMA

İyi bir aydınlatmanın çalışanlar

üzerindeki olumlu etkisi şöyleözetlenebilir:

114

Aydınlatma şiddetinin birimilüx’tür ve lüxmetre denilencihazla ölçülür.

Aydınlatma şiddeti ölçülmekistenen yüzeye doğru lüxmetrenindetektörü çevrilerek göstergedenlüx değeri okunur.

AYDINLATMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ

115

15.12.2014

20

Gün ışığının odaya doğrudan girmesini önlemek içinpencereler uygun yerde olmalı, mat camlar, açık renk veışık geçirme katsayısı % 30’dan fazla olan perdeler veyapanjur kullanılmalıdır.

Pencerelerin, kolonların, tavanların, duvarların vebölmelerin yüzeyleri açık renge boyanmalıdır.

AYDINLATMA İLE İLGİLİ ÖNERİLER

116

Döşemeler de açık renkte olmalıdır, ancak dışarıdangelebilecek veya işlem anında ortaya çıkabilecektozların renginden açık olmamalıdır.

Genel olarak güvenlik işaretlerinin dışında kalan möbleve makine parçaları, açık ve mat renklereboyanmalıdır.


117


Yapay ışık kaynakları işçilerin görüş açısının dışına

yerleştirilmeli veya gerekli gölgelikler kullanılmalıdır.

Aydınlatma tekdüze olmalıdır.

Aydınlatma sabit olmalıdır.

Çalışılan yüzeye düşen gölgelerden sakınılmalıdır.

118

Lambalar:

Mekanik ve elektrik bakımından amaca uygun bir şekildeyapılmış olmalıdır.

Işık verme olanağı aydınlatma prensiplerine uygunolmalıdır.

İş kazalarına meydan vermeyecek şekilde yapılmış

olmalıdır.Sağlam olmalı, takılması, bakımı ve temizliği kolay vebasit olmalıdır.

Seyyar aydınlatma lambalarının (el ve tezgah lambaları)

el ile temas eden kısımları elektrik kaçaklarına karşıkorunmuş olmalı ve kullanılacak elektrik gerilimi 42

Volt’u geçmemelidir.


119

Özellikle kazan ve madeni kaplar içerisinde kullanılanel lambalarında da elektrik gerilimi 42 Volt’u geçmemeli

(24 Volt olmalı) ve voltajı düşürmek için kullanılantransformatörün bağlantısı sağlam ve izole edilerek

topraklanmış olmalıdır.

Çalışma (işyeri) ortam atmosferinde patlayıcı ve yanıcımaddelerin (gaz ve tozlar) bulunması olasılığı olan

yerlerde patlama ve yangına neden olmayacak koruyuculambalar kullanılmalıdır.

Tesisatın kuruluşunda daima bakımı kolay, kullanılışı

basit ve sağlam olan aydınlatma elemanları seçilmelidir.


120

İyi bir aydınlatmanın temel ilkeleri:

Aydınlatma düzeyi yeterli olmalıdır.

(Tüzükler, yönetmelikler ve standardlarda belirtilendeğerlere uygun olmalıdır.)

Kullanılan ışığın niteliği uygun olmalıdır.

(En iyi ışık beyaz ışık veya gün ışığıdır.)


121

15.12.2014

21

Aydınlatma tek düze olmalıdır.

(Tüm çalışma alanında aynı seviyede aydınlatmaolmalıdır.)

Aydınlatma sabit olmalıdır.

(Akkor telli lamba, ya da zıt fazda bağlanmış en az ikilifloresan lambalar kullanılmalıdır.)

Aydınlatma göz kamaşmasına neden olmamalıdır.

Çalışılan düzeylere düşen gölgelerden sakınılmalıdır.


122 123

Radyasyon nedir?

• Bir maddenin temel yapısını atomlar meydana getirir.

• Atom ise, proton ve nötronlardan oluşan bir çekirdek ile bunun çevresinde dönmekte olan elektronlardan oluşmaktadır.

• Atom çekirdeği kendiliğinden parçalanarak etrafa yaydığı ışınlara radyasyon denir.

• Çevresine bu şekilde ışın saçarak parçalanan maddelere “radyoaktif madde”, çevreye yayılan ışınlara ise “radyasyon” adı verilmektedir.

•

124

RADYASYON ÇEŞİTLERİNE GÖRE ZIRHLAMA

125

RADYASYON KAYNAKLARI NELERDİR?

Doğal

88%

Yapay

12%

126

İyonizan Işınlar:

•

•

•

•

•

•

•

Kozmik IşınlarAlfa Işınları

Beta IşınlarıNötron Işınları

Proton IşınlarıGamma Işınları

X-Işınları

231

RADYASYONUN TANIMI, TÜRLERİ VE KAYNAKLARI

127

http://click.infospace.com/ClickHandler.ashx?du=http://img.webme.com/pic/t/tolga-nalkon/atom.jpg&ru=http://img.webme.com/pic/t/tolga-nalkon/atom.jpg&ld=20120210&ap=7&app=1&c=babylon2.hp.row&s=babylon2&coi=372380&cop=main-title&euip=46.197.148.189&npp=7&p=0&pp=0&pvaid=e510fe701719478db75811d7f579a85d&ep=7&mid=9&hash=D582B0C22AFD19AA8DC6B629F688AC83http://click.infospace.com/ClickHandler.ashx?du=http://img.webme.com/pic/t/tolga-nalkon/atom.jpg&ru=http://img.webme.com/pic/t/tolga-nalkon/atom.jpg&ld=20120210&ap=7&app=1&c=babylon2.hp.row&s=babylon2&coi=372380&cop=main-title&euip=46.197.148.189&npp=7&p=0&pp=0&pvaid=e510fe701719478db75811d7f579a85d&ep=7&mid=9&hash=D582B0C22AFD19AA8DC6B629F688AC83

15.12.2014

22

233

Alfa ışınları, 5 cm’lik mesafedeki bir kağıt tabakasınıveya alüminyum levhayı geçemezler.

Çevreden gelebilecek alfa ışınları önemli bir tehlike

yaratmazlar.

Kaynağından çıktıklarında hücreler üzerinde çok zararlı

etkiye sahiptirler.

Solundukları veya yutuldukları takdirde zararlıdırlar.


128

Beta Işınları:

•

•

•

Pozitif ve negatif yüklü hızlıelektronlardır (β -, β+).

Yapay olarak izotop elde etmekte

hızlandırılmış elektronlar kullanılır.

Bunlardan korunmak için incealüminyum levhadan yapılmış bir

zırh malzemesi yeterlidir.

234


129

•

•

•

Beta ışınları madde içine fazla nüfuz etmezler.

Bu ışınlar, cilt üzerinde yanık etkisi meydana getirirlerve adale içine birkaç milimetre mesafeye kadar etki

ederler.

Beta ışınlarının yutulması ve solunması ise tehlikelidir.

235


130

Nötron Işınları:

•

•

Atom çekirdeğinde bulunan yüksüzparçacıklar olup önemli ve özellikleri

olan bir radyasyon tipidir.

Nükleer çekirdek bölünmesi vereaksiyonları sırasında meydana

gelirler.

236


131

•

•

•

•

Nötron ışınları, oldukça tehlikelidir.

Vücudun derinliklerine girebilirler.

Doku hücrelerinin, atom çekirdekleriiçersine nüfuz edebilirler.

Bu nedenle dokulara zarar verirler.

237


132

Proton Işınları:

•

•

Atom çekirdeğinde bulunanve pozitif elektron yüklü

partiküllerdir.

Bu ışınlarda nükleer çekirdekbölünmesi reaksiyonları sırasında

meydana gelirler.

238


133

15.12.2014

23

•

•

Proton ışınları, vücudun derinliklerine girebilir vedokulara hafif derecede nüfuz edebilir.

Bu nedenle, vücuda zararlıdır.

239


134

Gamma Işınları:

Hem uranyum ve radyum gibi doğan radyoaktif maddelerin

parçalanmaları sırasında, hem de bir nükleer reaktörde ya

da bir atom bombası patlatıldığında atom çekirdeklerininparçalanmasıyla meydana gelir.

240


135

•

•

•

•

Gamma ışınları, nitelikbakımından x-ışınlarına benzerler.

Bu ışınlar canlılar için zararlıdır.

Dokulara derinliğine girerlerve tahrip ederler.

Tıpta urları yok etmekte,araç ve gereçlerin mikroplardan

arındırılması gibi yararlı işlerdede kullanılır.

241


136

X-Işınları:

Röntgen cihazlarındameydana gelen ışınlardır.

242


137

•

•

X-ışınları, vücuda derinlemesine kolayca girebilir vedokulara nüfuz ederek tahrip edici etki gösterir.

X-ışını tıpta iç organların incelenmesinde ya da bir

kemikte kırık olup olmadığının izlenmesinde çok sık

kullanılır.

243


138

•

•

•

İyonizan ışınların biyolojik tesirleri çok çeşitlidir.

Dışarıdan gelebilecek ışınların zararları; ışının cinsine,enerji miktarına ve etkiye maruz kalan yere bağlı olarak

değişir.

Radyoaktif maddelerin vücuda girmesi ve bazı organlarayerleşmesi neticesinde ise organizma iç radyasyona

maruz kalabilir.

244


139

15.12.2014

24

•

•

•

•

Bu tür ışınlar deri, troid ve kan yapıcı organlar baştaolmak üzere diğer bütün organlar üzerinde olumsuz

etkilere sahiptirler.

Canlılığın azalmasına, halsizliğe, baş ağrısına, anemi ve

lösemiye yol açarlar.

Ayrıca, genetik etkileri de vardır.

Bu ışınlar tohum hücreleri üzerinde kromozom sayısında

değişme, parçalanma, ikiye bölünme ve inversiyon

halleri gibi değişmeler sonucunda hayati tehlikeyesahiptirler.

245


140

İyonizan Olmayan Işınlar:

•

•

•

•

Mor Ötesi (Ultraviyole) IşınlarGörünür Işık

Kızılötesi (İnfrared) IşınlarKısa Dalga Işınlarıo

o

o

Mikro DalgalarTelevizyon Dalgaları

Radyo Dalgaları

246


141

15.12 -...

Documents

HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR

3 java sesin 3 pps

15.12 йосип

Nattåpent 15.12

1.) 6.) 7.) 2.) 8.) Sesin yayılma sürati ortamın yoğunluğuna bağlıdır ... · 2020. 3. 10. · 2- 3- Sesin için ge— reklidir- Ses her yöne yaylltr. Sesin yaytlma katl,

Niedermeyer 15.12.-24.12.2011

Merkurov letak 1.12.-15.12

Bitechnique 1.12. do 15.12. 2010

CamScanner 08-04-2020 15.12

Penny 15.12.-21.12.2011

ışık ve sesin yayılması

PV du 15.12 - Lutterbach

15.12 arkonka fg

6 java sesin 6 pps

Sesin 7 Proposal

Team2_VFood Marketing Plan 15.12

multirama 15.12-19.1

Planif Sesin de Aprendizaje Jose Infantes

Leták ELEKTRO Spáčil 15.12.-28.12.2014

1 Sesin - Prstamos

CamScanner 10-07-2020 15.12

Sports Experts 15.12.-24.12.2011

15.12-16 · 2019. 9. 1. · Title: 15.12-16.1 Created Date: 11/30/2015 3:47:20 PM

Clipping Sebrae 15.12

15.12. конкурс збережемо ялинку

DEELNEMERSLIJST VEA KERSTDINER 15.12

NÖROLOJİK ACİLLER - Gelisim€¦ · yöntemleri. 1. Dikkatli alınan bir öykü ile hastayı acil bölüme getiren nedenler ... konuşurken sesin niteliği,ses kısıklığı,

CUARTA SESIn~1 EXTRAORnI~JARIA DEL

15.12 eelkool

Přednáška 8.12./15.12

15.12 Cell Explorer Yeast Cell

4 java sesin 4 pps

Le Matin Emploi Du 15.12

CamScanner 09-30-2020 15.12

FEN EXPRESS 6.SINIF SESİN YAYILMASI VE SESİN SÜRATİ · 2020. 3. 30. · 3 fen express 6.sinif sesİn yayilmasi ve sesİn sÜratİ kazanim kavrama testİ 11 12 13 14 15