19 hiri egitura
TRANSCRIPT
![Page 1: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/1.jpg)
Hiriaren egitura
Fuente: Manuel Ibáñez
![Page 2: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/2.jpg)
Hiriaren definizioa
a) Elementu nagusiak etorbideak lirateke, sarbide eta irteera zabalak. Horrekin loturik eraikuntza handiak, blokeak eta eraikuntza erraldoiak, adib. antzoki, denda, bulegoak....
b) Hiria izateko 10.000 biztanletik gorakoa izan behar du, baina askotan baldintza hori motz geratzen da eta populaketaren gehiengoa 2. eta 3. sektorekoa behar duela gehitu behar zaio.
c) Hiri batek bere inguru osoa antolatzeko gaitasuna:aktibitate, kale,industrigune,merkatal guneak....
![Page 3: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/3.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
Hiriaren itxura eragile hauen menpe dago:a) Kokapena: ingurune geografiko zabalarekiko
Fuente: Google Maps
![Page 4: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/4.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
b)Kokalekua: topografia eta funtzioa garrantzitsua da.
Fuente: Google Earth
Toledo, muino baten gainean eta Tajo ibaiak inguraturik gotorleku aproposa da.
![Page 5: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/5.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
c) Plano irregularra. Toledo Toledo
Fuente: Google Earth
![Page 6: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/6.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
Plano erradiala: Vitoria-Gasteiz
Fuente: Google Maps
![Page 7: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/7.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
Plano ortogonala . Iruña
Fuente: Google Maps
![Page 8: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/8.jpg)
HIRI MORFOLOGIA
d) Eraikuntza:• Bilbe irekia eta itxia:
• Blokeak edo familia bakarrekoak
c) Erabilera
Fuente: Google Maps
Irekia
![Page 9: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/9.jpg)
Hiriaren egitura
Kontzeptua: Morfologia eta erabilera ikusita hiriaren atal desberdinak dira:•Alde Zaharra (Hirigune historikoa): industria aurrekoa•Zabalgune : industria garaikoa•Periferia :gaurkoa
Fuente: Ayuntamiento de Pamplona
![Page 10: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/10.jpg)
Hiriaren egitura 1. Alde zaharra
![Page 11: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/11.jpg)
Hiriaren egitura 1. Erdigune historikoa
Zati txikia soposatzen du,baino balio historiko eta kutural handikoa.
• Harresiz inguratua
• Plano irregularra
• Bilbe itxia
• Erabilera anitzekoa.
• Talde sozial desberdinak (gehienetan maila ekonomiko txikikoak)
![Page 12: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/12.jpg)
Hiriaren egitura 1. Erdigune historikoa
Garai historiko deberdinen ekarpenetan aldaketak ikusten dira:
a) Erromatar jatorrikoa Bi karrika nagusi nabaritzen dira (cardus eta decumanus) (León, Tarragona, Barcelona…)
a) Erdi Arokoa ..• musulmana (medina eta zokoa)• kristaua:gaztelua edo katedralaren inguruan, erradiala (Gasteiz), lineala
(Logroño), dameroan (Villarreal)
c) Errenazimenduan : “plaza nagusiak” eta “kale nagusiak”
d) Barrokoan eta Ilustrazioan apaindurak eta ekipamenduak.
![Page 13: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/13.jpg)
Hiriaren egitura 1 . Erdigune historikoa
Tarragona: erromatarra
Córdoba: musulmana
Vitoria: erradiozentrikoa Sto. Domingo de la Calzada: kristaua
![Page 14: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/14.jpg)
Hiriaren egitura 1. Hirigune historikoa
La Gran Vía: alde zaharrera sartzeko eta ateratzeko konponbidea
![Page 15: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/15.jpg)
Hiriaren egitura 2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
Industrializazioaren ondorioz harresiak bota eta antolatutako auzoak eraikitzen dira.
(Paseo de Sarasate eta Avda. Navas de Tolosa)
![Page 16: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/16.jpg)
Hiriaren egitura 2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
a) plano erregulara, erresidentziala. Barcelona (Cerdá) eta Madrid (De Castro)
b) Gerora dentsitatea handitu , bertikalizatu eta tertziarizatu
c) Gaur egun modernizatu.
d) CBDa (Erdigune historikoan ere)
![Page 17: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/17.jpg)
Hiriaren egitura INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
3. Auzo-lorategiak
Arturo Soriaren hiri lineala, Madrilen
![Page 18: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/18.jpg)
Hiriaren egitura 2 INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
2. Langile auzoak
a) Plano desordenatua eta kalitate kaxkarreko etxeak.
b) Gaur egun berritzen ari dira.
![Page 19: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/19.jpg)
Hiriaren egitura 2. INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA AUZOAK
3. LORATEGI-HIRIAK
Colonia Argaray, Iruñan
![Page 20: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/20.jpg)
Hiriaren egitura 3. PERIFERIA ETA ALDAKETAK
1960tik azkar handitzen dira:
Populaketaren hazkundea
Nekazal exodo Zerbitzuen garapena
(turismoa)
Gaur egun aglomerazioak, konurbazioak sortzen dira hiri lausoa agertzen delarik horrela eremu periurbanoa sortzen da edo nekazal-hiriak(rurourbanoak)
![Page 21: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/21.jpg)
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Zaramaga, Gasteiz. 50-60ko babes ozialeko etxebizitzak
90ko etxe blokeak90ko etxe blokeak
![Page 22: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/22.jpg)
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Etxadi berriak
![Page 23: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/23.jpg)
HIRI EGITURA3.1. PERIFERIA
Mutilbako etxebizitzak
![Page 24: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/24.jpg)
HIRI EGITURA3.2. PERIFERIA
2. Industrialdeak
.
![Page 25: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/25.jpg)
HIRI EGITURA3.3. PERIFERIA
3. Merkatal guneak eta ekipamenduak
La Morea.Sarrigurengo Ikastetxea
![Page 26: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/27.jpg)
HIRI EGITURA3.4. PERIFERIA
Txabolismoa :Cañada Real, Madrid
![Page 28: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/28.jpg)
Isaac Buzo SánchezModificada por Manolo Ibáñez
Juanjo E. berregina
Fuente: Googlemap nighttime
HIRI SISTEMA
10 espainiarretik 8 hirietan bizi dira
100 gunetatik 8 hiritarrak
dira
![Page 29: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/29.jpg)
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
Hierarkiaren arabarea
Harremanak
Eragin eremua (kolorearen arabera)
HIRI SISTEMA
HIRI SISTEMA
![Page 30: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/30.jpg)
15 hiriretan 500.000 biztanle baino gehiago bizi da.
1)Madrid eta Barcelonak 3 milioitk gora daukate.2)Bostek (Valencia, Sevilla, Bilbao, Ciudad Astur y Málaga) 800.000tik gora.3)Beste 8k 500.000tik gora (Zaragoza, Alicante-Elche, Bahía de Cádiz, Murcia, Las Palmas, Granada, Vigo y Palma de Mallorca).4) Asko badira 150.000tik gorakoak
Fuente: Wikimedia
HIRI SISTEMA
![Page 31: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/31.jpg)
HIRI SISTEMA
![Page 32: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/32.jpg)
Kostaldea eta barnealdea bereizten dira hiritartuaeta gutxi hiritartua daudelako (Madril salbuetsita)
Fuente: Wikimedia
HIRI SISTEMA
![Page 33: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/33.jpg)
a) Lehen sektorekoak: Nekazal hiriak: andaluziakoak, mantxakoak, murtziakoak edo asturiakoak).
b) Bigarren sektorekoak:Euskadikoak, Kataluinia, Asturias.
c) Hirugarren sektorekoak. Zerbitzuetan espezializaguak
HIRI SISTEMA
![Page 34: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/34.jpg)
Eragin eremu administratiboaren adibidea
Madrid
Eragin eremua Espainia
Mérida
Eragin eremua Extremadura
Badajoz
Eragin eremua Lurraldea (Diputazioa)
Udalherria (Udaletxea)
Fuente: Wikimedia y Banco de Imágenes CNICE
HIRI SISTEMA
![Page 35: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/35.jpg)
HIRI HIERARKIA
TAMAINUA(demografikoa)
FUNTZIOAK ERAGIN EREMUA
HONENGATIK SORTZEN DA:
HIRI SISTEMA
![Page 36: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/36.jpg)
Tamainua,funtzioa eta eragin eremua kontutan hartua hiru maila hierarkiko bereizten dira:
METROPOLI NAZIONALAMadrid eta Barcelona
ESKUALDEKO METROPOLIAValencia, Sevilla, Zaragoza,
Bilbao,
ESKUALDEKO AZPIMETROPOLIAA Coruña,Valladolid,Murtzia,Alacant,
Las Palmas de Gran Canaria, Málaga, HIRIAK > 200000 hab.
LURRALDEKOAK ETA TXIKIAGOAK
SISTEMA HIERARKIKOA
![Page 37: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/37.jpg)
SISTEMA HIERARKIKOA
![Page 38: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/38.jpg)
Eskualdeko azpisitemak
![Page 39: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/39.jpg)
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ
Dortsala
Ardatz Mediterraneo
Ardatz Atlantikoa
Hegoak
Diagonala l
Ejes urbanos Europeos
EUROPAKO SISTEMA
![Page 40: 19 hiri egitura](https://reader034.vdocuments.net/reader034/viewer/2022050723/55aebf5d1a28ab5d4d8b459f/html5/thumbnails/40.jpg)
EUROPAKO SISTEMA