1915 04 dagboek van doninck

© Gemeentelijk Archief Bornem - 32 -

Uit de dagboeken van Pater Benedictus Van Doninck

APRIL 1915

(Witte) Donderdag 1 april 1915 (dag 242)

Walter de Maeyer speelt ’t orgel. Broeder Alfons droeg ’t

processiekruis. Edw.en Willy van Fraeyenhoven met

Fonske Boeykens misdienaars. Er waren 7 mensen in de

kerk + 2 nonnekens van Branst.

Om 6 uur ’s avonds vloog een aëroplaan over de abdij,

richting zuidwest naar noordoost. Te Steendorp werd er

op geschoten.

Gisteren ontmoette Dr. Lanssens te Doregem een

Belgisch officier met 2 Engelsen die uit Duitsland waren

ontsnapt, nu langs smokkelwegen zochten over de

grenzen terug naar het front te geraken.

Deze morgen bracht men ons geslacht varken in de kuip

thuis. Het had 40 frank gekost over 4 maanden en het

woog nu 135 kilogram. Er werd niets van verkocht.

Een troep zatlappen in ’t Spieken werd verleden zondag

door de Duitsers verplicht de hele nacht wacht te staan

aan de pindraadversperring bij de stenen molen, waar ze

voor de grap de bareel hadden gesloten. De commissaris

had ze aangeklaagd.

Goede vrijdag 2 april 1915 (dag 243)

Om 12 uur gaat de Prior naar Puurs om de H.Olie en

komt terug om 5 uur.

Om 2 uur komt Ingenieur Loevenich afscheid nemen en

vertrekt morgen naar Bonn. Hij heeft ons nogal dienst

bewezen.

Om 4 ½ brengt meneer Van der Stappen 4 konijnen.

Duitsers van Temse waren aan de eendenkooien komen

stroppen zetten. Maar door de boswachter aangeklaagd

bij de Hauptmann, zijn ze van deze eens goed onder

handen genomen.

Leonardus brengt de schildpad uit de serre naar de

pandhof. Ze heeft in de serre onder het zand

overwinterd.

Zaterdag 3 april 1915 (dag 244)

Na de mis is pater Bruno O.S.B. van Temse hier op

bezoek gekomen en bleef tot 3 ½. Er was vandaag veel

meer volk te biechten gekomen dan op een der 10

voorgaande jaren op deze dag.

Om 2 uur is de gemeente ontvanger G. Van Breedam

overleden.

Deze week stierven te Bornem 17 kinderen onder de 5

jaar !

Zondag 4 april 1915 (Pascha) (dag 245)

Na de mis van 6 ½ stond er aan de kerkdeur hier een

liekenszanger à la Van Gestel. Zong en verkocht veel

vaderlandse liedekens.

In het gasthuis worden op last van de doctoors de zieke

kinderen gebracht die thuis geen voldoende verzorging

hebben. Er waren er vandaag 8 binnengekomen. Op acht

dagen stierven 20 kinderen in de gemeente. De ziekte

blijft ter plaatse.

Om 3 uur Vespers en Completen. De koster had het

plaatje Sontif. Vespers zoals andere jaren aan de

kerkdeur gehangen maar hij liet de deuren gesloten en

de mensen bleven er voor.

Maandag 5 april 1915 (dag 246)

Deze middag tractatie van de Z. moeder van ’t gasthuis.

Philemon Poorter rijdt morgen per velo naar Westmalle.

Duitsers gaan naar Puurs godsdienstoefening houden bij

de Zusters Ursulinnen in dezer zaal.

Kasteel de Marnix de Sainte Aldegonde bleef bespaard van bezetting en vernielingen. De omliggende bossen en de eendenkooien

lieten de Duitse soldaten niet ongemoeid. Er werd gejaagd en stroppen uitgezet.


Uit de dagboeken van

Pater Benedictus Van Doninck

Deze avond kwam er een smoordronken de abdijpoort

ingestrompeld.

Mie Kalebas heeft horen zeggen dat de Prelaat der abdij

uit Holland aan iemand van het dorp n’en brief heeft

geschreven, dat de oorlog niet lang meer zal duren, want

Holland gaat er tussen komen, zoniet vrijwillig, dan

gedwongen door de bondgenoten ! Amen.

Dinsdag 6 april 1915 (dag 247)

In de voormiddag ontvangt de Prior een brief van de

Prelaat met de complementen aan de confraters; ’t is

niet veel troost, oordelen de abdijbewoners, na zeven

maanden afwezigheid !

Ook meneer Van Baren schrijft een kaartje, dat hij de 4

eerste weken niet komen kan, wegens de gezegende

staat zijner vrouw, zeggen sommigen.

Om 12 ½ komt een auto met 4 hogere

officieren, die eens even op de

boomgaard over de muur keken en dan

full speed wegreden. Ze waren pas weg

als een smoorzatte Berlijner, die aan ’t

Wargaren op de kasseien was

neergestuikt, in de abdijwacht werd

binnen-gebracht.

Om 3 uur vliegmachien boven Bornem

Abdij onder protectie van het Hollands

Consulaat, bleef vrij van de Duitsers –

slechts enkele paters thuis, de andere

zitten in Zundert.

Geen kanon, maar geweeroefeningen op

het fort.

Woensdag 7 april 1915 (dag 248)

Gisteren aangekomen voor de gemeente 45 zakken rijst,

72 frank de 100 kilo.

Te middag komt een jongen van Mechelen per velo de

Kölnische Volkszeitung aan de wacht venten.

Kardinaal Mercier, vertelt men, zou gezegd hebben dat

er binnen enige dagen zo groot nieuws zou zijn dat de

mensen, als ze ’t wisten, nu al zouden beginnen te

feesten !

Willem de Maeyer schrijft aan ….. zijn toekomende

Juffrouw Merchene van ’t buitenland dat hij de 15e

maart, welvarend is aan ’t front !

Ter gelegenheid van ’s Konings verjaardag morgen wordt

veraangezegd dat iedereen de Nationale Cocarde moet

aanspeten.

Donderdag 8 april 1915 (dag 249)

De twee zatte Berlijners zijn naar de strafdivisie op het

fort gedaan

Er zouden 30.000 Duitsers aan den IJzer versmoord zijn ?

Door een broeder van Scheppers die hier is komen

logeren vernemen wij dat Kardinaal Van Rossum

Proctector Ord Cist. Com observ. is geworden ! De

generaal-overste der broeders van Scheppers geeft z’n

ontslag. Mag buiten z’n orde in een klooster wonen, is

niet wel wijs meer. De meesten hunner jonge lieden zijn

in Engeland of ten dienste van het leger.

Vrijdag 9 april 1915 (dag 250)

Om 6 uren vertrok de broeder hospes te voet naar

Wetteren. Hij was verwonderd dat men hier mocht

luiden en kleppen, in Wetteren stond daar sedert lang

een boet op.

Om 1 uur klimmen Duitse telefonisten op de toren. Op

het nieuw gemeentehuis is er ook telefoonverbinding.

Aangeplakt in het dorp dat de duiven alleen ’s middags

mogen uitvliegen – dat er voor de Temse brug een pas

nodig is, te Sint-Niklaas of te Boom te halen mits 2 mark

te betalen – dat op straf van twee jaren gevangenis –

verboden is de Marseillaise te zingen.

Madame Van der Stappen brengt 4 konijnen, de laatste

waarschijnlijk. Onderweg ontmoette zij de Hauptmann,

die zegde dat er in de Duitse gazetten veel spraak was

van vrede, die hij ook zeer verlangde. De brieven van

haar zoon Maurice werden over de grens gesmokkeld

door een kleindochter van de Schuit, die er wekelijks te

voet naar Hulst gaat afhalen. Tegen 1 frank per stuk.

Madame Cammaert heeft er ook een ontvangen van

hare dochters uit Engeland, meldend dat Jozef nog zeer

zwak is en bleek, maar toch eerstdaags terug naar het

front zou gaan.

Het oude gemeentehuis werd in 1913 afgebroken. Op deze

plaats werd het nieuwe "Landhuis" gebouwd, maar het bleef

lang onafgewerkt. Door de oorlogsomstandigheden werd het

dak pas in 1924 volledig afgewerkt.




Meneer de Notaris Aerts is zeer ziek. Kankergezwel

waaraan hij verleden jaar is geopereerd.


Vandaag werd door broeder Remigius voor de eerste

keer de nieuwe vloer van de dormpter met zeepsop

geschrobt. ’t was nodig.

Wegens reclamatie der Duitsers is Wannes Schilders in

studiezaal en ziekenhuis een aantal ruiten komen

inzetten.

Duitsers van de omtrek komen nog immer op onze

muziekzaal nieuwe kleren halen. Sommige schijnen er

niet blij mee te zijn. Een zei onderweg tegen de pastoor

dat ze er mee naar den IJzer moesten de dood gaan

halen !

Vandaag op aanvraag een paar " liedekens voor de

vrede" aaneengesponnen, te zingen op de wijze der

Brabançonne, en bij F. De Maeyer laten drukken.

Zondag 11 april 1915 (dag 252)

Van de morgenstond af kanon hoorbaar ten zuidwesten

De Prior gaat om 12 uur een pas halen bij de Hauptmann

voor de brug van Temse en komt om 8 uur ’s avonds

thuis.

Om 4 uur brengt Alf. De Maeyer de drukproef der 2

liedekens, die deze morgen in de parochiekerk na de mis

van 7 ½ door het zangkoor op het oksaal gezongen

werden en de mensen die anders met het + de kerk

uitliepen, tegenhielden en aandachtig aanhoord en al

meegezongen werden. De pastoor is niet erg

Gregoriaans en wil dat er alle zondagen muziekmis

gezongen wordt. Theodoor als muziekmeester moet er

bijgevolg op zijn post zijn en dus niet meer naar de

abdijkerk het orgel gaan spelen.

Voor het ambt van gemeenteontvanger, open gevallen

door het overlijden van A. Van Breedam, zijn reeds

volgende kandidaten gekend : Alf. De Maeyer , Jozef Van

Roie , Charel Goiris , Phil. De Pooter , Eug Peeters ,

Charel Raes , Baptist Van den Borre.

De besmettelijke ziekte onder de kinderen heeft ook

grote mensen aangedaan. Gevallen te Branst, Weert,

Niel, Baasrode.

In het gasthuis zijn nog geen kinderen ervan gestorven.

Men spreekt van alle besmette kinderen er heen te doen

brengen

Het komiteit van Antwerpen belooft kleren, ondergoed,

de huizen te doen ontsmetten enz. Sedert nieuwjaar zijn

er te Bornem 58 geboortes, 93 lijken aangegeven.


In het gasthuis stierven gisteren 2 kleine kinderen,

gezusterkes.

Vandaag werden onze eerste patatten geplant in den

hof. Peer de champetter is vanwege het voedings-

comiteit komen opnemen hoeveel patatten we nog

hadden. Een kleine helft 1.000 kg van de 2.500 kg werd

aangegeven.

Duitse telefoonbeambten spannen draadverbinding op

onze toren, koer, straat,…

Om 11 ½ onder de refter wordt de onverwachte komst

gemeld van Nivardus, met zijn nicht, de broeder van

Zr.Emerantia der Presentatie, en 2 kinderen. Zij bleven in

het vreemdenkwartier te middag eten en middelerwijl

werd in allerhaast de grote zaal beneden met bloemen

en planten versierd. Om 1 uur werd de 84-jarige Senior

en Jubilaris (60 jaar prof) met zijn gezelschap

binnengeleid. De Prior richtte een hartelijk woord van

welkom aan de jubilaris, en van dank aan zijn nicht voor

de goede zorg die hij bij haar sedert augustus 1914

genoten had. Daarna las de gelegenheidspoëet een

chronicon af met een rijmpje als volgt :

Gemeente-ontvanger Van Breedam

(°1838 +1915)




Seniori Nivardo Cooreman

loete congratulantes Confratres

Welkom hier, Gij Jubilaris

Op uw zestigst Jubeltij !

Schoon ’t hier eenzaam ja soms naar is

Uwen Jubel vieren wij.

Wappert ook des vijands vane

Op Sint Bernards oude abdij ;

Hare roem die zal niet tanen

Wijl haar zonen zijn nog vrijdag.

Zestig jaren is ’t geleden

Dat Ge aan God U hebt gewijd

En gij stond in kamp om vrede

Onbezweken in den strijd.

Kroon en kruis moest gij ook dragen

Naar Uws meesters heilig woord

Droeve tijden, oorlogsplagen

Drongen U uit ’t heilig oord

Maar gesterkt door Gods genade

Bleeft Gij trouw steeds aan uw plicht

En op al uw levenspaden

Hieldt Gij ’t oog tot God gericht

Spare U God nog tal van jaren

Tot ons aller vreugd en eer,

Tot Sint Bernards broederschare

Hier eens vreedzaam wederkeer.

Om 2 ½ vertrok de familie en om 3 uur stond de senior

met ons in de koor voor de Vespers. Hij was zichtbaar

aangedaan.

Hij nam zijn intrek in de benedenkamer aan de trap.

Broeder Remigius bewoont de kamer van Martinus.


Om 9 ½ passeerde over de abdij van zuidwest naar

noordoost een vliegmachien zo hoog dat het amper

zichtbaar was.

Om 11 ¼ komt de pastoor van Schelle met de aldaar

dienstdoende burgemeester hier op bezoek en bedierf

meteen het feest van Priors verjaring. Hij vertrok om 3

uur.

Om 1 uur is fotograaf Craenhals ons portret komen

nemen in de koor en buiten op het perron.

Er zijn vandaag zes kleine kinderen begraven. In de

voormiddag zijn er 2 dokters van Antwerpen een

onderzoek komen instellen in de besmette huizen.

Het zingen van nationale liederen der vijandelijke

mogendheden wordt door de Duitse overheid verboden,

de Brabançonne is verboden tenzij voor de 4 originele

strofen. Iemand kwam zelfs de bezorgdheid voor mij

wegens de liedekens uitdrukken dat ik er mee in ’t kot

zou geraken. "Nu, zei ik, daar zou ik mij grotelijks mee

vereerd voelen”

Fonske De Maeyer komt zeggen dat de notaris Aerts zeer

slecht is en deze avond nog zal berecht worden.

Leo, die naar den bouw is geweest voor de bedeling van

meel, komt om 7 ½ terug. Er was séance bij meneer

Verbist.


Om 6 ½ te voet naar Mechelen met Leonardus. Puurs –

Willebroek – Heffen. Om 11 uur waren we te Mechelen

in ’t bisdom bij Mgr. Lauwerijs, die van zijn pleuresie

hersteld was. Tekent de jurisdictie voor Placidus - klaagt

dat er te kort is aan misstipendiën, zelfs aan 1,50 fr –

beloofde er hem te bezorgen – vandaar naar Dessain

rekeningen te betalen.

Om 12 ½ aten we in ’t hotel Beffer. Slechts 5 man aan de

tàble d’hôte, klachten van de baas.

Om 1 ½ kopen we een portret van zijne Eminentie bij

fotograaf Morren, die zijn zaak juist vóór de oorlog aan

een Hollander uit Den Haag verkocht had. Van 2 tot 3

uur waren we bij de Minderbroeders, waar we 125

misintentiën lieten. Om 3 uur gingen we te voet terug

langs dezelfde weg en waren om 7 uur thuis.

Leonardus had de tocht goed meegemaakt, maar toen

hij in de refter zat, viel hij in bezwijming voor enige

minuten !

In de abdij niets bijzonders voorgevallen, als dat een

officier per auto aangekomen zich op een glas wijn deed

verzoeken en na het bezoek, op de koer tussen Prior en

Leo, door een andere Duits reporter van de Wochen-

schaù, die met hem was meegekomen ad hoc liet

fotograferen !

Deze avond tussen 9 en 10 uur geweldig kanongedonder.


In de Presentatie was gisteren avond om 9 uur meneer

Verbeeck, burgemeester van de Clinge (Belg) komen

logeren, en vertelde deze morgen bij het ontbijt hoe hij

hielp smokkelen.

Om 10 ½ komt de Duitse Stabartz van Puurs onze serre

bezichtigen en vraagt een paar plantjes om naar zijn

vrouw in Duitsland te sturen o.a. de platgecrium,

alcicorne, die hij niet genoeg kon bewonderen.

Om 12 ½ werd in het zaaltje gebeden net versierd het

feest gevierd van de verjaardag van de Prior.

De broeders namen er ook deel aan. Er werd getoast, en

door Nivardus en Leo de Brabanconne gezongen met

eigens voor ’t feest gecomposeerden tekst.




Confratres in natali D. Prioris Cantemus alleluja

Juicht broeders ! juichen wij thans altegaren

Want heer Prior, die is vandaag verjaard

Het is geleden zes en veertig jaren

Dat hij is mensch geworden hier op aard

Wel mogen wij met geene vlaggen wuiven

Maar onze zaal, die is toch net versierd

Met pot en pint met smooren en met snuiven

Wordt uw verjaardag, Prior hier gevierd

De Senior, die held van tachtig jaren

Nog kloek te been, die kwam hier juist op tijd

Zijn komst was gisteren als een blijde mare

die vreugde schiep in ons communiteit

Nu kan de Pruis zich uit de voeten maken

Want wij staan hier met tien man aan het front

Als zij ons bommen zullen hooren kraken

Dan loopen ze allen den keizer naar z’n k...

De Prior eindigde met een hartelijk woordeken aan de

feestgenoten.

Dr. Van den Abbeele bezocht Leonardus, die hij

aanraadde zich goed te versterken. Hij vertelde dat er

nog 80 kinderen te Bornem ziek zijn, maar de ziekte toch

schijnt af te nemen. Er waren deze laatste dagen slechts

2 gevallen bijgekomen.

Vandaag werd Amerikaans spek verkocht aan 2,75 den

kilo, bonen aan 90, erwten aan 80, mais aan 40 fr de 100

kilos.

Erwten en bonen hebben de mensen van Bornem nooit

leren eten, maar nu moeten ze er kopen, anders ook

geen meel.

De helen dag kanongebulder in ’t zuiden en ’t westen.

Men vertelt dat na de 15e dezer de ijzeren wegen met

bommen zullen vernietigd worden. Dus niet met de trein

op reis !


Kanongedonder de hele dag.

Te Verdun hebben zich 38.000 Beieren overgegeven !

Om 11 uur aankomst van een postulant Charel Peeters

van Zoutleeuw, met een aanbeveling van zijn oom

E.H.Ferdinand Peeters S.J. te Antwerpen. Wij raadden

hem zijn Rhetorica te voleinden, naar de Prelaat te

schrijven en met de grote vacantie terug te komen.


Om 8 uur vertrok de jongeheer Peeters te voet naar

Londerzeel en vandaar met de tram naar Brussel–

Leuven.

Deze middag is onze beste piano naar een cel van het

noviciaat gebracht.

Burgemeester Cammaert in de boete omdat hij

nagelaten heeft een van ’t vuur gestorven beest aan te

geven.

Verbod aan de gemeenten die families van soldaten

ondersteunen en daartoe geldleningen aan te gaan

Jongens van Opwijk per trein naar Duitsland gevoerd

sprongen er af en ontsnapten. Een langs Weert. Vandaar

gestrengheid op de overzetbootjes en voor de brugpas.

Om 5 uur niet geanticipeerd wegens biechtvolk.


Nivardus de 80-jarige orgelist heeft zich laten horen, met

de laatste benedictie werd de Vlaamse Leeuw gespeeld,

hetgeen de mensen die gewoon waren na het kruisken

weg te lopen, in de kerk terughield.

Een 12-tal Belgische soldaten aan den IJzer

krijgsgevangen door de Duitsers op weg naar Duitsland

ontsnappen, komen aan de Temse-brug in de herberg bij

den Fikker. Een als schipper verkleedde Duitser luistert

hen af en gaat de wacht te Temse waarschuwen. De baas

der herberg die het merkte,liet de jongens langs achter

ontkomen naar Weert, waar een jongen ze overzette en

met hen naar Holland vluchtte. Ze lieten weten dat ze

gelukt waren over de grenzen te geraken.

De Prior zond vandaag Diederik De Maeyer naar Boom

om een paspoort voor Antwerpen, maar ’t lukte niet. Hij

moet persoonlijk er om gaan.

De Duitsers in de studiezaal brengen verandering in de

electrieke verbindingsdraden en nu zitten ze in het

donker. Michel De Ridder moest de boel in orde brengen

Om 8 uur geweerschot in de buurt. Kanon af en toe

gehoord.


Boswachter L. Van der Stappen met vrouw en dochter

woonden om 5 uur de mis bij die zij lieten doen als

jubelmis voor hun 25-jarige gelukkige echtverbintenis.

Om 6 ½ gaat de Prior naar Boom om een paspoort voor

Antwerpen. Hij kwam ‘avonds om 6 ½ thuis met een pas

geldig voor 1 maand en dat kostte 2,50 fr.

Voor de brug van Temse wordt alleen een pas gegeven

voor de mensen die er naar de markt gaan en deze

moeten om 11 uur van de markt weg zijn.

Het geweerschot gisterenavond om 8 uur gehoord werd

gelost door een bezopen Pruis, die met de bajonet

vooruit van het Warregaren kwam en 2 jongens van

Puurs, die Victoria zongen, wilde aanhouden. Eén

vluchtte de Donk in en daarop schoot hij. De andere

bracht hij hier binnen en werd kort daarna door 2 man

naar het fort gedaan.

Om 10 ½ en om 10 minuten voor 11 uur ontploffingen in

de richting van Willebroek-Mechelen.

Kanon gehoord de hele dag.





Om 2 uren bezoek van madame de Gravin. Gaat met ons

wat bidden op het kerkhof : jaargetij van Graaf

Ferdinand. Ze hoopt nog altijd dat er zal mogen mis

gelezen worden door ons in hun grafmonument.

Jacqueline bereidt zich om dienst te nemen in het Rood

Kruis. Vertrok om 3 uur aan het gasthuis van Bornem is

vanwege het steuncomiteit van Antwerpen een toelaag

van 2.000 frs toegekend.

De boeren kunnen van ’t comiteit geen …. of bloem

krijgen dan tegen ruiling van hun koren... dat ze

vasthouden.

Woensdag 21 april 1915 (Sint-Josephfeest) (dag 262)

Nivardus. Deze speelt op het einde der mis het Oosten-

rijks volkslied ! Na de mis bezoek van madame de gravin

met madame Cranleux. Ze overhandigt 200 frs voor de

schamele armen. Verzoekt ons dikwijls naar het kasteel

te wandelen en ook binnen na te zien of het in orde is !

Het feest van Sint-Jozef in de parochiekerk niet gevierd,

men heeft er zelfs niet van gesproken. Hier waren in de

eerste mis 25, in de 2e mis 50 mensen te communie. In

de 9 uur mis een honderdtal mensen tegenwoordig.

Na de Vespers 3 ½ komt het zangkoor der

meisjescongregatie, heel uit eigen beweging, voor Sint-

Jozefsaltaar liederen zingen. Brabanconne enz.

Tülecke was zo vriendelijk vandaag tegenover de

broeders! Hij prensenteerde cigaren! Hij zou van ons

brood hebben willen kopen!


Om 6 ½ vertrok de Prior met Leo te voet naar

Dendermonde en ze kwamen tegen 5 uur terug thuis. Ze

hadden bij de paters Benedictijnen, resp. bij de Zwarte

Zusters gemiddagmaald. Ze brachten enige zichtkaarten

mee van de verwoeste stad, die nog maar sedert enkele

dagen mochten verkocht worden. ’t Arm volk woont er

in de kazernen.

Tussen 8 en 9 uur voormiddag hevig kanongedonder

zuidwest.

Van Nijmegen ontvangen nieuwe officies van Sint-Jozef.

Om 4 uur werd een ziek Duits paard met de waterkuur

behandelt, koude natte balen om zijn lijf gebonden.

In de keuken smeren ze het brood met vet in plaats van

boter en dat valt in de smaak van bijna iedereen.


Het ziek Duits paard was deze voormiddag zeer slecht,

en ons werkvolk deed reeds stappen om het af te kopen

en in ’t zout te leggen, na de middag was het weer beter.

Ene "vrome” Pruis gaf gisteren ½ frank aan broeder Fons

voor de kapel !

Vandaag was er bedeling in den bouw aan de armen,

maar ’t waren de mannen alleen die geen werk hadden,

welke zich mochten aanbieden. En de wijven waren

kwaad ! Het Duits verbod van namens het gouvernement

onderstand te geven aan vrouwen en kinderen der in

dienst zijnde soldaten, tracht men te ontduiken met

onder een andere formuul dezelfde ondersteuning niet

door het gemeentebestuur, maar door bijzonderen (hier

te Bornem door de broeders in hun school) te doen

geworden. Het werkelozenfonds schenkt aan de

gemeente een wekelijkse toelagen van 3 frank per man,

2 frank voor de vrouw en 1 frank per kind ; te

rembourseren indien de gemeente geen werken doet

uitvoeren van algemeen welzijn.

Het huis van de familie Cranleux, vooraan in de Boomstraat. Op de afbeelding het derde huis rechts, het grote witte herenhuis

met de vensterluiken.





In de voormiddag waren er 80 bedelaars om een

aalmoes.

Onze 8 steenkuisers hebben 500.000 stenen gezuiverd

en gestapeld. Deze morgen begonnen ze met het gruis

de weg op te hogen naar onze weide in de Donk.

Velorijden verboden.

Vandaag zijn onze laatste patatten geplant, en onze

zwaan legde in het begin der week haar eerste, vandaag

haar 4e ei.

Iemand die naar Antwerpen is geweest brengt het

nieuws aan dat de Duitsers over den IJzer zijn.

Van de hele dag geen kanon

Placidus speelt deze avond in de keuken, solo slim.


Er wordt verteld dat aan de houten molen een telefoon-

draad is doorgesneden en de vermoedelijke dader

gekend is.

De pastoor van de parochie heeft vandaag in zijn

sermoon de beknibbelaars van het voedingscomiteit

eens goed onder de handen genomen. Na de mis ging

een boetprocessie driemaal rond de parochiekerk.

De Duitsers zijn nog niet over den IJzer, zoals gisteren

werd gezegd, en ’t volk laat het door zijn lawijd wel

horen.

Duitse officieren bluffen in de herbergen, dat het met

België gedaan is, de jongelingen in ’t Duitse leger worden

ingelijfd, en de kinderen tot 15 jaar naar de school

moeten en de Belgen dan geen dommeriken zullen

blijven.

De Houten Molen op de Tijpel


De Prior vertrok dezen morgen om 7 uur met de

Wilfordboot naar Antwerpen en kwam om 6 ½ terug

thuis.

Met Leonardus heb ik vandaag "De Hel" in de bibliotheek

gekuist en ex-libris in de daarin staande boeken geplakt.

De hel van de abdij-

bibliotheek, ver in de

uiterste hoek van de

bovenverdieping. De

boeken afgeschermd

door een gaas en de kast

op slot.

Ex Libris

Senior Nivardus doet deze middag een wandelingske tot

aan Peer Moens in de Kloosterstraat en komt dan terug,

omdat er niets meer te zien is dan steengruis.

J.Baptist Verleysen is vandaag naar Hingene gaan wonen

bij meneer Durlot, die familie van hem is.


In de mis van 6 ½ waren 2 Duitsers ter communie, er zijn

slechts 2 katholieken, ook onder ’t garnizoen der abdij

zijn er een paar, maar die zijn nog niet in de kerk te zien

geweest.

Vandaag hoorden we geen kanon.

Om 1 ½ komt meneer De Groote, pastoor van Lovenjoul,

op bezoek tot 2 ½

Meneer pastoor van Branst is ook lid van het voedings-

comiteit. Hij had over enige dagen een tamelijke

brutalen brief geschreven aan Theodoor, omdat er aan

Branst geen spel was meegedeeld. Die brief werd

verleden zondag in de vergadering, gehouden bij Dr.

Lanssens, voorgelezen en ’t ware op een stemming van

blaam tegen den pastoor uitgelopen, zo Dr.Lanssens het

niet had belet. De pastoor heeft zich bij Theodoor

verontschuldigd.

In Luipegem werden patatten verkocht buiten de

gemeente.J.B.Moens heeft er aan meegedaan.


In het gasthuis hebben ze een magere koe gekocht voor

650 frank.

Het ziek Duits paard, gisterenavond gestorven,is de

helen dag in de paardenstal blijven liggen.

Om 12 ½ komt per auto een Hauptmann 2 foto’s

brengen. Eén voor de Prior en één voor Leo, die er

beiden op figureren tussen 2 moffen.

De Prior gaat om 12 ½ naar het gasthuis en brengt het

nieuws mee dat de Duitsers twee deugnieten van

Bornem hebben opgepakt en meegenomen.




De burgemeester laat een proclamatie aanplakken

nogmaals herinnerend, dat het doorknippen van

telefoondraden voor de gemeente de ergste gevolgen

kan hebben. De Hauptmann schijnt voor deze keer de

zaak niet erg op te nemen.

Geen kanon vandaag.


Om 11 uur komt een wagen het gestorven paard

opladen en rijdt er mee tot aan Sus Verstraeten, tot 1

uur, wanneer de wagen weg reed naar een fabriek van

Schoten. De lucht was verpest voor de wagen voorbij

reed. Een militärartz was in de voormiddag op de koer

geweest en eiste dat de manschappen in het voituurhuis

moesten beddebakken hebben. Wij halen er drie van de

broeders naar beneden.

Om 12 uur wandeling naar het kasteel.

Om 2 ½ staan er 3 Duitse telefonisten op den toren. Het

verbod van met velos te rijden is weer ingetrokken.

In de Calefact is een kooltekening Christusafdoening van

’t kruis door Lauwers van Willebroek, toekomende

schoonzoon van Fel Adriaenssen, en door deze aan Leo

geschonken, ingelijst en aan de muur gehangen.


Kersen en perelaars staan in vollen bloei: prachtig. De

nachtegaal liet zich vandaag voor de eersten keer horen.

Duitsers zien hun ogen uit de kop en liefhebbers-

fotografen komen dagelijks kijkjes nemen. Ze

fotograferen tot onze katten toe. Picot zelf moest

poseren, maar ze gaf er de brui aan.

Craenhals, die de 13e april niet goed gelukt had, komt

deze namiddag nogmaals de religieuzen in de koor en op

het perron trekken.

Op de Kleine Hei is ’t volk, groot en klein, zeer

luidruchtig. De Pruisen daarentegen zien er bedrukt uit.

’t schijnt dat hunne victorie aan den IJzer een keerzijde

heeft laten zien die niet aangenaam is.

De Puursesteenweg of "Kleine Hei". Mensen verzamelen zich als een fotograaf zich meldt.

De afbeelding toont de Puursesteenweg vanaf de kruising Kapelstraat, richting Warregaren.

1915 04 dagboek van doninck

Documents