1929 buhrani sonrasinda abd baŞkanlari hacı dede … · 1929 buhrani sonrasi abd baŞkanlari...

1929 BUHRANI SONRASINDA ABD BAŞKANLARI

Hacı Dede Hakan KARAGÖZ

Araştırma Raporu

Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü

KONYA

Ocak, 2017 www.kto.org.tr

http://www.kto.org.tr/

1929 BUHRANI SONRASI ABD BAŞKANLARI Hacı Dede Hakan KARAGÖZ


2

İÇİNDEKİLER

Başlık Sayfa

1. ABD ÖNEMLİ TARİHİ OLAYLAR…………………………………………………………………………………..3

2. ABD BÜYÜME ORANI..……………………………………………………………………………………………….4

3. ABD DIŞ TİCARETİ.……………………………………………………………………………………………………..4

4. ABD ENFLASYON ORANI.……………………………………………………………………………………………5

5. ABD İSTİHDAMI.…………………………………………………………………………………………………………6

6. ABD BÜTÇESİ.…………………………………………………………………………………………………………….6

7. ABD ULUSAL BORCU.………………………………………………………………………………………………….7

SONUÇ …………….……………………………………………………………………………………………………………8

KAYNAKÇA……………………………………………………………………………………………………………………..8



3



4

2 - ABD BÜYÜME ORANI

1929 Buhranından sonra ABD’nin başkanların görevde olduğu dönemlere göre ortalama

büyüme oranlarına bakıldığında krizin baş gösterdiği 1929 yılında görevde olan Herbert Hoover

döneminde en düşük büyüme oranı yaşanmıştır. Hoover’ın görevde olduğu 1929-1932

döneminde ABD ekonomisi %-9,2 oranında küçülmüştür. ABD ekonomisi bundan sonraki tüm

yıllarda sürekli pozitif büyüme göstermiştir. Bu dönemde en düşük büyüme performansı gösteren

başkanlar arasında Truman ortalama %1,4’lük büyüme oranıyla ilk sırada yer alırken Obama

%1,5’lik büyüme oranıyla ikinci sırada yer almıştır. Obama döneminde (2009-2015), ABD

ekonomisi ortalama %1,5’lik büyüme performansı göstermiştir.

Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı, Ekonomik Analiz Bürosu

3 - ABD DIŞ TİCARETİ

1929 sonrası ABD’nin dış ticaret dengesine bakıldığında, 1969 yılına kadar fazla veren ABD dış

ticaret dengesi, bu yıldan itibaren sürekli olarak dış ticaret açığı vermeye başlamıştır. 2000 yılı

sonrasına bakıldığında dış ticaret açığının trilyon dolar düzeyine çıktığı görülmektedir. 1993-2000

arasında başkan olan Clinton döneminde 1,7 trilyon dolar dış ticaret açığı veren ABD, Oğul Bush

döneminde 5,1 trilyon dolar, son olarak da Obama döneminde 3,4 trilyon dolarlık dış ticaret açığı

vermiştir.

Obama döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı başkan Carter (1977-1980) döneminden

bugüne en yüksek orana sahip olmuştur. Obama döneminde her 1 birimlik ithalata karşılık 0,8

birimlik ihracat yapılmıştır. 2001-2008 döneminde başkan olan G.W. Bush döneminde ise bu

oran, 1929 bunalımından bu yana en düşük seviyesinde (%60,4) gerçekleşmiştir.

-9,3

9,3

1,4 3,0

4,4 5,2 2,8

1,6 3,3 3,5

2,3 3,9

2,1 1,5

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

Başkanların Dönemlerine Göre ABD Ortalama Büyüme Oranı (%)



5

Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı, Nüfus Bürosu

4 - ABD ENFLASYON ORANI

1929 Buhranı sonrasında en yüksek enflasyon oranına (%10,4) Başkan Carter döneminde

(1977-1980) ulaşılmıştır. 1973 yılında yaşanan 1. petrol krizinin ardından 1979 yılında 2. Petrol

krizi yaşanmıştır. 2. Petrol krizinde etkili olan husus ise, 1979 yılında İran’da Şah’ın devrilip

Humeyni devrimin gerçekleşmesi ile İran’dan ABD’ye petrol sevkiyatı durmasıdır. Bu gelişme

ABD’de enflasyon oranını tarihin en yüksek seviyelerinden birine çıkmasına neden olmuştur.

Obama döneminde 1929 yılından bu yana en düşük ortalama enflasyon oranı yakalanmıştır.

Kaynak: ABD Çalışma Bakanlığı, İşgücü İstatistikleri Bürosu

2,5 31,6 40,0 41,6 11,4 29,3

-4,0 -0,5 -112,4 -862,1 -363 -1.772

-5.151

-3.416

126,3

298,3

144,2 139,1 132,7 116,1

96,2 99,5 84,7 60,7

81,7 71,5 60,4 82,1

0

50

100

150

200

250

300

350

-6.000,0

-5.000,0

-4.000,0

-3.000,0

-2.000,0

-1.000,0

0,0

1.000,0

Başkanların Dönemlerine Göre ABD Dış Ticareti

Dış Ticaret Dengesi (Milyar $) İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)

-6,4

2,6

5,3

1,4 1,0 2,6

6,6 8,0

10,4

4,3 4,2 2,6 2,4 1,7

-8,0

-6,0

-4,0

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

Başkanların Dönemlerine Göre Ortalama Enflasyon Oranı (%)



6

5 - ABD İSTİHDAM

1929-2015 döneminde ABD başkanlarına işgücü piyasası açısından bakıldığında en fazla yeni

işgücü yaratan başkan Clinton olmuştur. Clinton döneminde ABD’de 22,8 milyon yeni istihdam

alanı yaratılmış ve bu dönemde işsizlik oranı %4 oranında gerçekleşerek Büyük Bunalımdan bu

yana en düşük 4. işsizlik oranı yakalanmıştır. Barack Obama döneminde de işsizlik oranı %5,3

olurken 8,2 milyon yeni işgücü oluşturulmuştur.

Kaynak: ABD Çalışma Bakanlığı, İşgücü İstatistikleri Bürosu

6 - ABD BÜTÇESİ

Başkan Obama ABD tarihindeki en büyük federal bütçeye ulaşmıştır. 2015 yılında 6,4 trilyon

dolar olan ABD bütçe açığının 2016 yılsonunda 7 trilyona dolara ulaşması beklenmektedir.

Özellikle 2008 küresel krizinden sonra krizin etkilerini durdurmak için açıklanan kurtarma

paketleri bütçeye önemli oranda yük oluşturmuştur. Krizle birlikte öncelikle 787 milyar dolarlık

kurtarma paketi açıklanmış ancak yeterli gelmediği için 858 milyar dolara yükselmiştir.

Ayrıca Obama döneminde sağlık sistemine yönelik çıkarılan “Obamacare” olarak bilinen

Sosyal Güvenlik ve Sağlık Sigortası Yasası ile artan askeri harcamaları bütçeyi etkileyen diğer

önemli başlıklardır.

-6.400

16.203

5.470 3.538

5.900 9.855

6.852 3.947

10.339

16.102

2.672

22.891

1.281

8.269

23,6

1,2 3,0 5,5 5,5

3,6 5,6

7,7 7,1 5,5

7,5

4,0 5,8 5,3

0

5

10

15

20

25

-10.000

-5.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

Başkanların Dönemlerine Göre İşgücü Piyasası

Yeni işgücü oluşturma (Bin) İşsizlik Oranı



7

Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı, Nüfus Bürosu

7 - ABD ULUSAL BORCU

Başkanlar bütçenin aksine borçlanma konusunda daha rahat hareket alanları bulunmaktadır.

Hükümet, federal düzeydeki birçok kurumdan borçlanma imkanları bulunmaktadır. Örneğin, ABD

Sosyal Güvenlik Fonu 1987 yılından bu yana fazla vermektedir. Bu fon elindeki fazlalıkları hazine

bonolarını yatırırken başkanlar da hazine araçlarıyla borçlanmak yerine bu fonu kullanarak açığı

azaltma imkanına sahiptir.

1980’li yıllardan sonra artan küreselleşmeyle birlikte ABD ulusal borç düzeyi trilyon dolar

düzeyine çıkmış ve Obama döneminde zirve yapmıştır. Obama döneminde ulusal borç 9,3 trilyon

dolar artarak 19,3 trilyon dolara yükselmiştir.

Kaynak: http://www.polidiotic.com/by-the-numbers/us-national-debt-by-year/

-26,22

-1601,29

-476,68 -113,61 -59 -253,99 -271,5 -426,4 -587

-2398

-1378 -481,2

-2177

-6473 -7000-6000-5000-4000-3000-2000-1000

0

Başkanların Dönemlerine Göre Federal Bütçe (Milyar $)

1.8

82

18

1.5

16

58

.10

1

27

.22

5

19

.52

8

41

.71

8

11

0.5

63

16

2.2

91

28

7.2

68

1.6

94

.63

6

1.4

62

.28

2

1.6

09

.55

7

4.3

50

.54

6 9

.36

6.9

79

15,1

791,8

0,2 7,6 5,8 11,5 29,5 30,6 29,9

160,8 42,2 28,6 72,6 62,8

0

200

400

600

800

1000

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

7.000.000

8.000.000

9.000.000

10.000.000

Başkanların Dönemlerine Göre Ulusal Borç ve Ortalama Artış Oranı (%)

Dönemi Borç (Milyar $) Artış Oranı



8

SONUÇ: Bu çalışmanın sonucu olarak Obama’nın Ekonomik Performansı şu şekildedir:

KAYNAKÇA

ABD Ticaret Bakanlığı, Nüfus Bürosu ve Ekonomik Analiz Bürosu ABD Çalışma Bakanlığı, İşgücü İstatistikleri Bürosu http://www.polidiotic.com/by-the-numbers/us-national-debt-by-year/ http://www.insidegov.com/ https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_United_States_history https://www.thebalance.com/ http://aa.com.tr/tr/analiz-haber/obamanin-8-yillik-ekonomi-karnesi-/690579

http://www.insidegov.com/

https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_United_States_history

1929 buhrani sonrasinda abd baŞkanlari hacı dede … · 1929 buhrani sonrasi abd baŞkanlari...

Documents