2. ziemia we wszechświecie - geografiaskg.cba.pl/zad/2.pdf · 2. ziemia we wszechświecie rysunek...

2. Ziemia we Wszechświecie

Rysunek 2.1 Punkty orientacyjne na sferze niebieskiej z hory-zontem dla obserwatora O stojącego w Krakowie 21 III w punkcie o współrzędnych geografi cznych 50°N, 20°E

Zadanie 2.1 P I–1, II–1Napisz, w których punktach sfery niebieskiej oznaczonych na rysunku 2.1 cyframi od 1 do 9 znajdują się:

a) wschód .......................................................................................

b) zachód ........................................................................................

c) południe .....................................................................................

d) Gwiazda Polarna ....................................................................

e) zenit ............................................................................................

f) nadir ............................................................................................

g) Słońce w chwili górowania ................................................

h) Słońce w chwili dołowania ................................................

i) północny biegun niebieski .................................................

j) południowy biegun niebieski ............................................

Zadanie 2.2 P I–1, II–1Napisz, przez które punkty oznaczone na rysunku 2.1 cyframi przebiega:

a) oś świata ....................................................................................

b) lokalny pion .............................................................................

NO

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Horyzont

393939

– 3 – 1

– 2– 4

– 5– 8

– 6– 9– 4

południowy biegun niebieski południowy biegun niebieski – 7

– 4, 7– 5, 8

Zadanie 2.3 R I–2Uzupełnij zdania wpisując nazwy ciał niebieskich.

1) Spośród planet Układu Słonecznego największą średnicę ma ...................................................

2) W czasie zaćmienia Słońca tarcza słoneczna zostaje przesłonięta przez tarczę ......................

3) Planetą Układu Słonecznego, która ma najkrótszy okres obiegu wokół Słońca jest ......................

4) Słońce wraz z Układem Słonecznym obiega w ciągu 240 mln lat jądro ..........................

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 2.4 P II–3Wymień podobieństwa i różnice między:

a) planetą i planetoidą .....................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

b) gwiazdozbiorem i galaktyką ...................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

c) planetą i księżycem ....................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

d) planetą i kometą ............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

Zadanie 2.5 P I–1Skreśl daty, które nie istnieją w kalendarzu gregoriańskim.

1 III 2003 r. 29 II 1994 r. 31 IX 1988 r.

29 II 1964 r. 28 II 2007 r. 29 II 2000 r.

31 III 2005 r. 29 II 1900 r. 31 V 2004 r.

Zadanie 2.6 R I–2Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania.Rok zwrotnikowy to okres czasu upływający między kolejnymi przejściami Słońca przez:

a) apogeum,b) zenit,c) lokalny południk niebieski,d) punkt równonocy wiosennej,e) równik niebieski.

404040

Jowisz. W czasie zaćmienia Słońca tarcza słoneczna zostaje przesłonięta przez tarczę W czasie zaćmienia Słońca tarcza słoneczna zostaje przesłonięta przez tarczę Księżyca.Merkury.Galaktyki

(Drogi Mlecznej).

..................................................................................................................................... .....................................................................................................................................podobieństwa: obie krążą wokół Słońca (lub innych gwiazd); różnice: planeta ma większą średnicę (powyżej ok. 1000 km) i masę;

podobieństwa: są to zbiory ciał niebieskich; różnice: tylko galaktyka jest układem gwiazd krążących wokół wspólnego środka ciężkości, gwiazdozbiór to układ różnych, bardzo odległych od siebie ciał niebieskich widoczny na odpowiednim wycinku sfery niebieskiej;planetą i księżycem planetą i księżycem podobieństwa: oba nie świecą własnym światłem; różnice: księ-życ krąży wokół planety, a planeta wokół Słońca (lub innej gwiazdy);

podobieństwa: obie krążą wokół Słońca; różnice: planeta ma większą średnicę (powyżej ok. 1000 km) i masę.

Zadanie 2.7 R I–2Podkreśl nazwę okresu czasu, który trwa najdłużej:

a) rok zwrotnikowy,b) rok gwiazdowy,c) rok kalendarzowy zwykły,d) rok kalendarzowy przestępny.

Zadanie 2.8 R II–1W dniu 22 czerwca na Górze Świętej Małgorzaty w masywie Ruwenzori (Afryka) Słońce góro-wało na wysokości 66°56’ po północnej stronie nieba. W tej samej chwili zmierzono wysokość górowania Słońca w Aleksandrii, leżącej na tym samym południku, co Góra Świętej Małgorzaty. Stwierdzono tam, że górowało ono na wysokości 82°15’ po południowej stronie nieba. Oblicz naj-krótszą odległość między Górą Świętej Małgorzaty a Aleksandrią liczoną po powierzchni Ziemi:

a) w kilometrach,b) w milach morskich.

Współrzędne geografi czne Góry Św. Małgorzaty i Aleksandrii znajdziesz w tabeli na s. 283.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Miejsce na odpowiedzi:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.9 R II–1W tym samym dniu i na tej samej wysokości, ale 1h21m48s później niż na Górze Świętej Mał-gorzaty Słońce górowało w Libreville (stolicy Gabonu). Oblicz współrzędne geografi czne Libreville z dokładnością do 1’.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Miejsce na odpowiedź:

............................................................................................................................................................................................

Rysunek 2.2. Wieża i kierunki geografi czne N

W

S

NE

NWE

SE

SW

414141

odległość między Górą Św. Małgorzaty a Aleksandrią w stopniach (suma odległości od punktu podsonecznego): 90° – 82°15’+ 90° – 66°56’ = 30°49’; w milach morskich: 30° × 60 mil m. : 1° + 49’ × 1 mila m. : 1’ = 1849 mil m.; w kilometrach 1849 mil m. × 1,852 km : 1 mila m. » 3424 km

najkrótsza odległość między Górą Świętej Małgorzaty a Aleksandrią liczona po powierzchni Ziemi wynosi 3424 kilometrów, czyli 1849 mil morskich.

sz. geograficzna ta sama; dł. geograficzna: 1h21m48s = 4908s, 3600s Z 15° = 900’ = 54 000”, 1s Z 15”; 4908s Z 73 620” = 1227’ = 20°27’; 29°54’– 20°27’ = 9°27’

Libreville leży na 0°23’N i 9°27’E.

Zadanie 2.10 R II–1Jest 21 marca 2005 roku. Cień wieży stojącej na równoleżniku 45°N (rysunek 2.2) wskazuje kierunek północny. Podaj wysokość wieży, jeżeli długość jej cienia wynosi 25 metrów.Miejsce na odpowiedź:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.11 R II–1Jaki kierunek wskaże cień wieży 21 marca 2005 roku o godzinie 15.00? Zaznacz ten kierunek grubszą linią na rysunku 2.2.

Zadanie 2.12 R I–2Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania.Pod wpływem siły Coriolisa kamień zrzucony z wysokiej wieży nie będzie spadał pionowo, lecz tor jego lotu odchyli się lekko na:

a) wschód,b) północ,c) zachód,d) południe,e) południowy wschód.

Rysunek 2.3. Oświetlenie Ziemi przez Słońce

G

E

F

IJ

K

M

D

AB

C

L

H

Prom

ienie słoneczne

Biegunpółnocny

Biegunpołudniowy

Zwrotnik Koziorożca

Równik

Koło podbiegunowepółnocne

Koło

podbiegunowe południowe

Zwrotnik Raka

424242

wysokość wieży wynosi 25 metrów (wysokość górowania Słońca 21 III na równoleżniku 45°N wynosi 90° – 45° = 45°, a zatem wysokość wieży i długość jej cienia są sobie równe).

Zadanie 2.13 P II–1Podkreśl prawidłowe daty.Rysunek 2.3 przedstawia oświetlenie Ziemi w dniach:

a) wyłącznie 22 VI,

b) 21 III i 23 IX,

c) wyłącznie 23 IX,

d) wyłącznie 21 X,

e) wyłącznie 22 XII,

f) 22 XII i 22 VI.

Zadanie 2.14 P II–1Podkreśl prawidłowe oznaczenia równoleżników zaznaczonych na rys. 2.3.Rysunek 2.3 przedstawia oświetlenie Ziemi w dniu, w którym Słońce góruje w zenicie na równoleżniku:

a) 23°27’ N,

b) 23°27’ S,

c) 66°33’ N,

d) 66°33’ S,

e) 0°00’.

Zadanie 2.15 P II–1Na rysunku 2.3 zaznaczono punkty oznaczone literami od A do M.Napisz, w których punktach w chwili przedstawionej na tym rysunku:

a) panuje noc ......................................................................................................

b) panuje dzień ..................................................................................................

c) obserwuje się wschód Słońca .................................................................

d) panuje dzień polarny ..................................................................................

e) panuje noc polarna ......................................................................................

f) Słońce góruje w zenicie ............................................................................

g) Słońce góruje na linii horyzontu ...........................................................

h) Słońce dołuje na linii horyzontu ............................................................

i) Słońce góruje na wysokości 23°27’ .....................................................

j) Słońce góruje na wysokości 46°54’ .....................................................

k) Słońce góruje na wysokości 43°06’ .....................................................

l) Słońce góruje na wysokości 66°33’ .....................................................

434343

– H, I, L– B, C, E, F, G, K

– D, J– B

– L– F

– M– A

– B– C– K– G

Zadanie 2.16 P II–1, 2Otocz obwódką nazwy miast, w których 22 XII przedmioty prawie nie rzucają cienia. Współ-rzędne geografi czne tych miast znajdziesz w tabeli na s. 283.

SAO PAULO(Brazylia)

ALICE SPRINGS(Australia)

QUITO(Ekwador)

HAWANA(Kuba)

MASKAT(Oman)

ROVANIEMI(Finlandia)

Zadanie 2.17 P II–1, 2Otocz obwódką nazwy miast, w których 22 VI trwa dzień polarny. Współrzędne geografi czne tych miast znajdziesz w tabeli na s. 283.

DUBLIN(Irlandia)

EDMONTON(Kanada)

MURMAŃSK(Rosja)

NORYLSK(Rosja)

PUNTA ARENAS(Chile)

WELLINGTON(Nowa Zelandia)

Rysunek 2.4. Mapa konturowa Afryki

40°20°

20°

20°

20° 20°

20°

0° 0°

40°0°

20° 0° 60°

Tahat

Walvis Bay

Mt. Kenya

Aleksandria

Kapsztad

Lusaka

Timbuktu

~

444444

Zadanie 2.18 P II–1Napisz, w których obiektach w Afryce (miejscowościach lub szczytach górskich zaznaczonych na rysunku 2.4) w chwili górowania Słońca:

a) cień 22 VI wskazuje w południe kierunek północny ......................................................................

b) cień 22 XII wskazuje w południe kierunek południowy ...............................................................

c) cień 22 VI jest najdłuższy .........................................................................................................................

d) cień 22 XII jest najdłuższy .......................................................................................................................

e) przedmioty 22 VI nie rzucają cienia .....................................................................................................

f) przedmioty 22 XII nie rzucają cienia ...................................................................................................

g) przedmioty 21 III i 23 IX nie rzucają cienia ......................................................................................

h) Słońce nigdy nie góruje w zenicie .........................................................................................................

i) Słońce góruje w zenicie dwa razy w roku ..........................................................................................

Rysunek 2.5. Widome, dzienne drogi Słońca nad horyzontem w tym samym dniu na różnych równoleżnikach

Zadanie 2.19 R II–2W których dniach dokonano obserwacji, które przedstawiono na rysunku 2.5?Miejsce na odpowiedź:

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.20 R II–1Napisz, jaką cyfrą oznaczona jest droga Słońca przedstawiona na rysunku 2.5, zaobserwowana w punkcie leżącym na:

a) równiku ............................................................................................................................................................

b) zwrotniku Koziorożca ................................................................................................................................

c) zwrotniku Raka .............................................................................................................................................

d) kole podbiegunowym południowym ....................................................................................................

e) kole podbiegunowym północnym .........................................................................................................

f) biegunie południowym ..............................................................................................................................

E

W

S N

N N

N

NS

S

E

W

E

W

E

W

E

W

S S

1) 2) 3)

4) 5) 6)

454545

– Aleksandria;– Kapsztad;

– Kapsztad;– Aleksandria;

– Tahat;– Walvis Bay;

– Mt. Kenya;– Kapsztad, Aleksandria;

– Timbuktu, Mt. Kenya, Lusaka.

obserwacji dokonano w dniach 21 III i 23 IX.

............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................– 1) ................................................................................................................................ ................................................................................................................................– 4)

– 6) .................................................................................................... ....................................................................................................– 3)

– 5) biegunie południowym biegunie południowym – 2)

Zadanie 2.21 P II–1, 2Otocz obwódką nazwy miast, w których jest ten sam czas słoneczny, co w Warszawie. Współ-rzędne geografi czne tych miast znajdziesz w tabeli na s. 283.

KRAKÓW KUTNO PUŁAWY

RZESZÓW SZCZYTNO TARNÓW

Zadanie 2.22 P II–2Rankiem 23 września 2006 roku w Krakowie zaobserwowano wschód Słońca o godzinie 6h00m

czasu miejscowego słonecznego. Napisz, o której godzinie i minucie czasu miejscowego sło-necznego zaobserwuje się w tym samym dniu:

a) górowanie Słońca ...........................................

b) zachód Słońca ..................................................

Rysunek 2.6. Tarcze zegarów

Zadanie 2.23 P II–1, 2W Greenwich jest godzina 9h45m czasu urzędowego. Która godzina czasu urzędowego jest w tej samej chwili w: Warszawie, Buenos Aires, Moskwie, Nowym Jorku, San Francisco, Sydney, Tokio, Wellington (Nowa Zelandia). Dorysuj wskazówki do odpowiednich tarcz zegarów na rysunku 2.6. Współrzędne geografi czne i czasy urzędowe tych miast znajdziesz w tabeli na s. 283.

1212

1212

12 12

12 12

66

66

6 6

6 6

33

33

3 3

3 3

99

99

9 9

9 9

1010

1010

10 10

10 10

1111

1111

11 11

11 11

11

11

1 1

1 1

22

22

2 2

2 2

44

44

4 4

4 4

55

55

5 5

5 5

77

77

7 7

7 7

88

88

8 8

8 8

Buenos AiresWarszawa

Nowy JorkSan Francisco Tokio Wellington

Moskwa Sydney

464646

– 12h00m,

– 18h00m.

Zadanie 2.24 R II–1Napisz, która jest godzina i minuta czasu uniwersalnego, gdy Słońce góruje w:

a) Tokio (Japonia) .............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

b) Sydney (Australia) .......................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

c) Buenos Aires (Argentyna) ........................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

d) Los Angeles (Stany Zjednoczone) ........................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

e) Wellington (Nowa Zelandia) ...................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

Współrzędne geografi czne tych miast znajdziesz w tabeli na s. 283.

Informacja 2.1 Największym zwartym obszarem lądowym na Ziemi jest Eurazja. Jej północny kraniec stanowi przylądek Czeluskin (77°45’N, 104°20’E), zaś południowy skraj znajduje się w rejonie Singapuru (1°20’N, 103°50’E). Wschodnim krańcem Eurazji jest Przylądek Dieżniewa (66°05’N, 169°40’W), natomiast zachodnim – przylądek Roca (38°50’N, 9°30’W).

Zadanie 2.25 P II–1, 2Oblicz rozciągłość południkową i równoleżnikową Eurazji w stopniach i minutach kątowych.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.26 P II–1, 2Na przylądku Roca jest wtorek godzina 12h30m. Oblicz, która godzina i minuta oraz jaki dzień tygodnia jest w tej samej chwili na Przylądku Dieżniewa? Wyniki zaokrąglij do pełnych minut.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

474747

– 139°45’E, 1° Z 4m, 139,45° Z 559m = 9h19m, 12h00m – 9h19m = 2h41m;

Sydney (Australia) Sydney (Australia) – 151°15’E, 1° Z 4m, 151,25° Z 605m = 10h05m, 12h00m – 10h05m = 1h55m;

........................................................................................................................ ........................................................................................................................– 58°30’W, 1° Z 4m, 58°30’ Z 234m = 3h54m, 12h00m + 3h54m = 15h54m;

– 118°15’W, 1° Z 4m, 118°15’ Z 473m = 7h53m, 12h00m + 7h53m = 19h53m;

– 174°45’E, 1° Z 4m, 174,75° Z 699m = 11h39m, 12h00m – 11h39m = 0h21m.

a) rozciągłość południkowa: 77°45’ - 1°20’ = 76°25’b) rozciągłość równoleżnikowa: 180° - 169°40’ + 180° - 9°30’ = 199°50’

rozciągłość południkowa Eurazji wynosi 76°25’, a równoleżnikowa – 199°50’.

169°40’ - 9°30’ = 160°10’ ≈ 1601⁄4°1° Z 4m, 1601⁄4° Z 641m = 10h41m; 12h30m - 10h41m = 1h49m

jeżeli na przylądku Roca jest godzina 12h30m we wtorek, to na Przylądku Dieżnie-wa jest godzina 1h49m w środę.

Zadanie 2.27 R II–1W Singapurze zaobserwowano Słońce górujące w zenicie. Na jakiej wysokości góruje Słońce w tym samym dniu na przylądku Czeluskin?Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Informacja 2.2 Terytorium Polski rozciąga się między szczytem Opołonek koło Przełęczy Użockiej w Bieszczadach na południu (49°00’N, 22°54’E) a przylądkiem Ro-zewie (54°50’N, 18°19’E) na północy oraz między zakolem Odry w Osinowie Dolnym (gmina Cedynia) na zach. (52°50’W, 14°07’E) a zakolem Bugu w Zosinie (gmina Horodło) na wschodzie (50°50’N, 24°08’E).’N, 24°08’E).’

Zadanie 2.28 P II–1, 2Oblicz rozciągłość południkową i równoleżnikową Polski w stopniach i minutach.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.29 P II–1, 2Oblicz rozciągłość południkową Polski w kilometrach. Wyniki podaj z dokadnością do liczb całkowitych.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.30 P II–1, 2Oblicz maksymalną różnicę czasu słonecznego na terytorium Polski z dokładnością do 1s.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

484848

w Singapurze Słońce góruje o 77°45’ – 1°20’ = 76°25’ wyżej niż na przylądku Czeluskin, zatem: 90° – 76°25’ = 13°35’

jeżeli w Singapurze zaobserwowano Słońce górujące w zenicie, to w tym samym dniu na przylądku Czeluskin Słońce góruje na wysokości 13°35’.

a) rozciągłość południkowa: 54°50’ – 49°00’ = 5°50’b) rozciągłość równoleżnikowa: 24°08’ – 14°07’ = 10°01’

rozciągłość południkowa Polski wynosi 5°50’, a równoleżnikowa – 10°01’.

54°50’ – 49°00’ = 5°50’ = 350’; 1’ = 1,852 km; 350’ ≈ 648 km

rozciągłość południkowa Polski wynosi 648 km.

24°08’ – 14°07’ = 10°01’ = 601’; 1’ Z 4s, 601’ Z 2404s = 40m4s

maksymalna różnica czasu słonecznego na terytorium Polski wynosi 40m4s.

Zadanie 2.31 P II–1, 2Oblicz maksymalną różnicę wysokości górowania Słońca nad horyzontem na terytorium Pol-ski z dokładnością do 1’.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.32 R II–1Oblicz o której godzinie i minucie czasu urzędowego w Polsce góruje Słońce:

a) na wschodnim krańcu Polski,b) w Warszawie,c) na zachodnim krańcu Polski.

Uwzględnij w obliczeniach:1. czas letni,2. czas zimowy.

Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

494949

54°50’ – 49°00’ = 5°50’

maksymalna różnica górowania Słońca nad horyzontem na terytorium Polski wynosi 5°50’.

1) 12h00m czasu letniego – Słońce góruje na 30°E:a) na wschodnim krańcu Polski: 30°00’ – 24°08’ = 5°52’ = 352’, 1’ Z 4s, 352’ Z 1408s = 23m28s, 12h00m + 23m28s = 12h23m28s;b) w Warszawie: 30°00’ – 21°00’ = 9°00’, 1° Z 4m, 9°00’ Z 36m, 12h00m + 36m = 12h36m;c) na zachodnim krańcu Polski: 30°00’ – 14°07 = 15°53’ = 953’, 1’ Z 4s, 953’ Z 3812s = 1h3m32s, 12h00m + 1h3m32s = 13h3m32s.2) 12h00m zimowego – Słońce góruje na 15°E:a) na wschodnim krańcu Polski: 15°00’ – 24°08’ = –9°08’= –548’, 1’ Z 4s, –548’ Z 2192s = 36m32s, 12h00m – 36m32s = 11h23m28s;b) w Warszawie: 15°00’ – 21°00’ = –6°00’, 1° Z 4m, –6°00’ Z 24m, 12h00m – 24m = 11h36m;c) na zachodnim krańcu Polski: 15°00’ – 14°07 = 0°53’, 1’ Z 4s, 53’ Z 212s = 3m32s, 12h00m + 3m32s = 12h3m32s.

1) według czasu letniego – Słońce góruje: a) na wschodnim krańcu Polski o 12h23m28s; b) w Warszawie o 12h36m; c) na zachodnim krańcu Polski o 13h3m32s.2) według czasu zimowego – Słońce góruje: a) na wschodnim krańcu Polski o 11h23m28s; b) w Warszawie o 11h36m; c) na zachodnim krańcu Polski o 12h3m32s.

Zadanie 2.33 R II–1Oblicz, na jakiej wysokości pod horyzontem znajduje się Słońce w chwili dołowania w dniu 22 VI na przylądku Rozewie.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.34 R II–1Oblicz, na jakiej wysokości nad horyzontem widoczna jest Gwiazda Polarna:

a) na przylądku Rozewie,b) na szczycie Opołonek.


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Rysunek 2.7. Międzynarodowa linia zmiany daty

Zadanie 2.35 P II–1Uzupełnij rysunek 2.7, wpisując po wschodniej stronie międzynarodowej linii zmiany daty odpowiednią datę i dzień tygodnia.

Zadanie 2.36 R II–1Kapitan statku S, przekraczając podczas rejsu międzynarodową linię zmiany daty, zapisał w dzienniku pokładowym ponownie tę samą datę.

180°170°150° 170° 160°

0°

10°

10°

Mię

dzyn

arod

owa

linia

zm

iany

dat

y

Poniedziałek1 marca 2004 r.

150°160°

505050

Na kole podbiegunowym północnym (66°33’) 22 VI Słońce dołuje na wysokości 0°00, a różnica szerokości geograficznej wynosi: 66°33’ – 54°50’ = 11°43’, zatem wysokość dołowania Słońca na przylądku Rozewie jest o 11°43’ mniejsza.

w chwili dołowania 22 VI na przylądku Rozewie Słońce znajduje się na wysokości 11°43’ pod horyzontem.

(wyjaśnienie: Gwiazda Polarna znajduje się w pobliżu północnego bieguna niebie-skiego, zatem jej wysokość nad horyzontem jest w przybliżeniu równa szerokości geograficznej danego punktu na Ziemi)

Gwiazda Polarna widoczna jest nad horyzontem na wysokości:a) na przylądku Rozewie – 54°50’,b) na szczycie Opołonek – 49°00’.

Niedziela29 lutego 2004 r.

Podkreśl poprawną odpowiedź.Statek S płynął:

a) z Tokio do Los Angeles,b) z Los Angeles do Tokio,c) z Los Angeles do Panamy,d) z Tokio do Singapuru,e) z Singapuru do Tokio.

Zadanie 2.37 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne miasta, w którym w dniu przesilenia zimowego Słońce gó-ruje na wysokości 14°18’ po południowej stronie nieba i o 1h24m wcześniej niż w Greenwich. Podaj nazw tego miasta.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.38 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne dwóch punktów A i B, w których w dniu przesilenia letniego Słońce góruje o 14h30m czasu uniwersalnego na tej samej wysokości 30°, lecz po przeciwnych stronach nieba.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.39 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne miejscowości A, w której Słońce w dniu przesilenia letniego wschodzi o 333,33 minuty wcześniej niż w Warszawie, a jednocześnie góruje na tej samej wysokości, co w stolicy Polski. Podaj nazwę miejscowości A. Współrzędne geografi czne War-szawy znajdziesz w tabeli na s. 283.

515151

hS (22 XII) = 14°18’, hS (22 XII) = 90° – φ – 23°27’, φ = 90° – hS (22 XII) – 23°27’, φ = 90° – 14°18’ – 23°27’, φ = 52°15’ (N);1h24m = 84m, 4m Z 1°, 84m Z 21°00’ (E)

współrzędne geograficzne miasta: 52°15’N, 21°00’E, nazwa miasta: Warszawa.

hS (22 VI, A) = 90° – φA + 23°27’, φA = 90° – hS (22 VI, A) + 23°27’, φA = 90° – 30° + 23°27’, φA = 83°27’ (N)hS (22 VI, B) = 90° – φB – 23°27’, φB = 90° – hS (22 VI, B) – 23°27’, φB = 90° – 30° – 23°27’ φB = 36°33’ (S) 12h00m – 14h30m = 2h30m = 150m, 4m Z 1°, 150m Z 37°30’ (W)

współrzędne geograficzne punktów:A – 83°27’N, 37°30’W;B – 36°33’S, 37°30’W.


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.40 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne miejscowości B, w której Słońce w dniu przesilenia letniego góruje o 17h32m wcześniej i o 12°18’ wyżej niż w Warszawie. Podaj nazwę miejscowości B. Współrzędne geografi czne Warszawy znajdziesz w tabeli na s. 283.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.41 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne pewnej stacji naukowo-badawczej, w której w dniu przesile-nia letniego Słońce góruje na linii horyzontu po północnej stronie nieba, o 5h48m czasu uniwer-salnego. Na jakim kontynencie znajduje się ta stacja i jak się nazywa?Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.42 R II–1Oblicz współrzędne geografi czne miejscowości, w której w dniu przesilenia zimowego Słońce góruje w zenicie, o 4h30m późnej niż w Warszawie. Jak nazywa się ta miejscowość i na jakim kontynencie leży? Współrzędne geografi czne Warszawy znajdziesz w tabeli na s. 283.

525252

333,33 min = 333m20s = 20 000s; a) długość geograficzna: 1’ Z 4s, 5000’ Z 20 000s, 5000’ = 83°20’, 21°00’ + 83°20’ = 104°20’ (E)b) szerokość geograficzna ta sama

współrzędne miejscowości A: 52°15’N, 104°20’E, nazwa miejscowości: Irkuck.

długość geograficzna: 24h00m – 17h32m = 6h28m = 388m, 1° Z 4m, 97° Z 388m, 21° – 97° = –76° (76°W)szerokość geograficzna: 52°15’ – 12°18’ = 39°57’ (N) (Słońce góruje o 12°18’ wyżej, czyli miejscowość B znajduje się o 12°18’ na południe)

współrzędne miejscowości B: 39°57’N, 76°00’W, nazwa miejscowości: Filadelfia.

długość geograficzna: 12h00m – 5h48m = 6h12m = 372m, 4m Z 1°, 372m Z 93°00’ (E);szerokość geograficzna: hS (22 VI) = 90° – φ – 23°27’, φ = 90° – hS (22 VI) – 23°27’, φ = 90° – 0°00’ – 23°27’, φ = 66°33’ (S)

współrzędne geograficzne stacji naukowo-badawczej: 66°33’S, 93°00’E, nazwa stacji naukowo-badawczej: Mirnyj (Antarktyda).


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Rysunek 2.8. Fragment siatki kartografi cznej

Zadanie 2.43 R I–2Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania.Fragment siatki kartografi cznej na rysunku 2.8 przedstawia:

a) 100% półkuli północnej,b) 75% półkuli północnej,c) 67% półkuli północnej,d) 75% półkuli północnej i 25% półkuli południowej,e) 67% półkuli północnej i 33% półkuli południowej.

120°

120°

150°

150°

180°

135°

135°

165°

165°

105°

105°

90°

90° 90°

75°

75°

60°

60°

30°

30°

15°

15°

0°

45°

45°

45°30°

15°

Biegunpó³nocny

Zwrotnik

Raka

Ko³o

podbiegunowe

pó³nocne

75°60°

A

F

G

E

HC

B

D

a

b

c

d

e

f

535353

24 00

0 00h

m

hm

długość geograficzna: 4h30m = 270m, 4m Z 1°, 270m Z 67,5° = 67°30’; 21°00’ – 67°30’ = –46°30’, 46°30’Wszerokość geograficzna: hS (22 XII) = 90° – φ – 23°27’, φ = 90° – hS (22 XII) – 23°27’, φ = 90° – 90°00’ – 23°27’, φ = –23°27’, φ = 23°27’S

współrzędne geograficzne miejscowości: 23°27’S, 46°30’W, nazwa miejscowości: São Paulo (Ameryka Południowa).

Zadanie 2.44 R I–2Podkreśl poprawną nazwę odwzorowania przedstawionego na rysunku 2.8.Fragment siatki kartografi cznej stanowi odwzorowanie:

a) azymutalne w położeniu normalnym,b) azymutalne w położeniu ukośnym,c) azymutalne w położeniu poprzecznym,d) pseudoazymutalne,e) stożkowe w położeniu normalnym.

Zadanie 2.45 P II–1Określ współrzędne geografi czne punktów oznaczonych na rysunku 2.8 literami od A do H.

Punkt A: ...............................................................

Punkt B: ...............................................................

Punkt C: ...............................................................

Punkt D: ...............................................................

Punkt E: ...............................................................

Punkt F: ...............................................................

Punkt G: ...............................................................

Punkt H: ...............................................................

Zadanie 2.46 P II–1W dniu 22 czerwca w punktach oznaczonych na rysunku 2.8 literami od A do H dokonano obserwacji Słońca. Podaj wyniki tych obserwacji.

1. Dzień polarny zaobserwowano w punktach ......................................................................................

2. Górowanie Słońca w zenicie zaobserwowano w punktach .........................................................

3. Górowanie Słońca po północnej stronie nieba zaobserwowano w punktach ........................

4. Górowanie Słońca po południowej stronie nieba zaobserwowano w punktach .......................

Zadanie 2.47 P II–1, 2Na rysunku 2.8 znajdują się punkty oznaczone literami od A do H. Uzupełnij zdania, wpisując odpowiednie odległości. Najkrótsza odległość mierzona po powierzchni Ziemi między punktami:

a) A i C wynosi ............. tysięcy kilometrów;

b) C i F wynosi ............. tysięcy kilometrów;

c) F i E wynosi ............. tysięcy kilometrów;

d) E i C wynosi ............. tysięcy kilometrów.

545454

90°N23°27’N, 75°W0°, 30°W0°, 60°E45°N, 150°E0°, 150°E75°N, 120°W23°27’N, 150°W

A i G.B i H.

C, D i F. Górowanie Słońca po południowej stronie nieba zaobserwowano w punktach Górowanie Słońca po południowej stronie nieba zaobserwowano w punktach A, G i E.

10 20 5 15

Zadanie 2.48 P II–1Możesz poruszać się tylko po liniach siatki geografi cznej. Napisz, w jakich kierunkach poru-szasz się między kolejnymi punktami oznaczonymi na rysunku 2.8 literami A, F, D i G.

1. Z punktu A do punktu F poruszam się na ................................................

2. Z punktu F do punktu D poruszam się na ................................................

3. Z punktu D do punktu A poruszam się na ...............................................

4. Z punktu A do punktu G poruszam się na ................................................

Zadanie 2.49 P II–1, 2Podaj dzień tygodnia, godzinę i minutę czasu miejscowego słonecznego w punkcie zaznaczo-nym na rysunku 2.8 literą C, jeżeli w punkcie E jest niedziela 1 marca 1998 r., 10h00m. Zaznacz na rysunku 2.8 grubszą linią południk, na którym jest wtedy północ.Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.50 P II–1, 2Na jakiej wysokości i po której stronie nieba góruje Słońce w punkcie oznaczonym na rysunku 2.8 literą E w dniach równonocy i przesileń?Miejsce na obliczenia:

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................


............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

Zadanie 2.51 P II–1Wpisz nazwy wiatrów zaznaczonych na rysunku 2.8 strzałkami, stosując określenia kierunków.

Wiatr a ...........................................................................................................................

Wiatr b ..........................................................................................................................

Wiatr c ...........................................................................................................................

Wiatr d ..........................................................................................................................

Wiatr e ...........................................................................................................................

Wiatr f ...........................................................................................................................

555555

południe. Z punktu F do punktu D poruszam się na Z punktu F do punktu D poruszam się na zachód.

północ. południe.

150° + 30° = 180°, 180° Z 12h00m; 10h00m – 12h00m = 22h00m

w punkcie C jest sobota 28 lutego 1998 r., 22h00m.

φE= 45°h(S 21 III) = 90° – φE, h(S 21 III) = 90° – 45°, h(S 21 III) = 45°,h(S 22 XII) = 90° – φE – 23°27’, h(S 22 XII) = 90° – 45° – 23°27’, h(S 22 XII) = 21°33’h(S 22 VI) = 90° – φE + 23°27’, h(S 22 VI) = 90° – 45° + 23°27’, h(S 22 VI) = 68°27’

w punkcie E Słońce góruje w dniu równonocy na wysokości 45°, w dniu przesilenia zimowego na wysokości 21°33’, w dniu przesilenia letniego na wysokości 68°27’ po południowej stronie nieba.

– południowy– południowo-zachodni– zachodni– północno-wschodni– wschodni– północny

2. ziemia we wszechświecie - geografiaskg.cba.pl/zad/2.pdf · 2. ziemia we wszechświecie rysunek...

Documents