20110616 groene versnelling
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
![Page 1: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/2.jpg)
Platform DGO• initiatief van ministerie van I&M, Kennis voor Klimaat en Urgenda
• beperkte duur: 2010 – 2013
• doelen:– ontwikkeling integrale visie, spelregels, concepten voor DGO
– stimulering duurzaamheid in gebiedspraktijken
• missie: versnellen verduurzaming leefomgeving
![Page 3: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/3.jpg)
Platformleden
Wouter de Jong Peter van Rooy Thomas RauJan Rotmans Bas van de Griendt Rudy StroinkPier Vellinga Dorine Putman Jan HuijgenHans Verspoor Marjolein Demmers Henk SeinenCees Moons Marijn Schenk Anke van HalMarjan Minnesma Jan van der Meer Francine HoubenMarc Buiter Roger Cox Peter SchuthofTanja Klip-Martin Pascal Lamberigts Arjan VerheulAlex van Oost Jaap DirkmaatEllen Nieuweboer Wim Hafkamp
![Page 4: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/4.jpg)
Duurzame Gebiedsontwikkeling
queeste
weinig goede voorbeelden
geen receptuur
![Page 5: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/5.jpg)
gebied
![Page 6: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/6.jpg)
Gebied
levend organisme
met identiteit, ziel en DNA
met verleden, heden en toekomst
is voortdurend in ontwikkeling
![Page 7: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/7.jpg)
Gebied
wat is het DNA van het gebied?
waar staat het gebied in de tijd?
wat is de veerkracht van het gebied?
zoektocht naar de ziel van het gebied
![Page 8: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/8.jpg)
gebiedsontwikkeling
![Page 9: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/9.jpg)
Gebiedsontwikkeling
‘ontwikkelen’
transformeren
beheren
![Page 10: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/10.jpg)
Gebied Transformeren
- een gebied tot leven wekken
een ‘bijna’ dood gebied tot bloei brengen
- een gebied onomkeerbaar veranderen
nieuwe functies toevoegen en oude laten afsterven
ingrijpend, radicaal
![Page 11: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/11.jpg)
Gebied Beheren
- bestaande bouw hergebruiken
‘tuinieren’ in plaats van bouwen
- aanpassen aan nieuwe omstandigheden
evolutionair en adaptief
incrementeel
![Page 12: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/12.jpg)
duurzaamheid
![Page 13: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/13.jpg)
Duurzaamheid
duurzaamheid is betwistbaar begrip
wat duurzaam is is tijds- en contextafhankelijk
beschaafd omgaan met onszelf, elkaar en wereld
iets ontwikkelen waar niemand ooit meer vanaf wil
![Page 14: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/14.jpg)
Duurzaamheid
Hoe bepaal je wat duurzaam is en wat niet?
1. ontwikkel spelregels als richtingwijzers
2. maak keuzes met een selecte groep stakeholders
co-evolutionaire benadering: top-down en bottom-up
![Page 15: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/15.jpg)
duurzame gebiedsontwikkeling
![Page 16: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/16.jpg)
Duurzame Gebiedsontwikkeling
zoektocht naar de identiteit van een gebied
van waaruit de kernwaarden van een gebied
elkaar maximaal kunnen versterken zodat een
gebied zich organisch en in balans ontwikkelt
![Page 17: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/17.jpg)
Duurzame Gebiedsontwikkeling
maximaal versterken van de kern gebiedswaarden
water, klimaat, milieu, energie, landschap, infrastructuur mobiliteit, economie, leefomgeving, identiteit, schoonheid
balans tussen economische, sociaal-cultureleen ecologische gebiedswaarden
NIET:compenseren van negatieve effecten
![Page 18: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/18.jpg)
Duurzame Gebiedsontwikkeling
lokale energieopwekking die ruimtelijke kwaliteit versterkt
landschapsontwikkeling die economische structuur versterkt
hoe kunnen gebouwen, mensen en omgeving elkaar versterken?
![Page 19: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/19.jpg)
Methodiek voor duurzame gebiedsontwikkeling
![Page 20: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/20.jpg)
Inhoud
![Page 21: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/21.jpg)
Duurzame Gebiedsontwikkeling
integrale gebieds analyse
identificeer de kerngebiedswaarden
analyseer de verbanden tussen kerngebiedswaarden
ontwikkel een omgevingsanalyse
ontwerp spelregels voor een duurzame strategie
formuleer wenkend perspectief voor gebied
![Page 22: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/22.jpg)
Stichting Urgenda
Identificatie Kerngebiedswaarden
gebied is complex systeem [organisme]
• determinanten die dynamiek gebied bepalen
• toestand en dynamiek van het gebied
• in welke richting beweegt het gebied
• wie probeert het gebied te beïnvloeden
• wat gebeurt er in de omgeving van het gebied
![Page 23: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/23.jpg)
Kerngebiedswaarden
mobiliteit
cultuurhistorie ecologie
economie energie
![Page 24: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/24.jpg)
Verbanden kerngebiedswaarden
kerngebiedswaarden moeten elkaar versterken
• vanuit elk punt van de vijfhoek voordeel voor andere punten
• kijk ook juist naar versterking op langere termijn
• niet alles willen kwantificeren of monetariseren
• probeer winst in maatschappelijke waarden uit te drukken
![Page 25: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/25.jpg)
Duurzame gebiedsontwikkeling
ontwikkeling en verterking van kerngebiedswaarden
uitdrukken in maatschappelijke waarden en
uiteindelijk in maatschappelijk rendement
![Page 26: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/26.jpg)
Proces
![Page 27: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/27.jpg)
Duurzame GebiedsontwikkelingProcesmatig
Selectieve Participatie
richt je op koplopers
houd marktpartijen tijdelijk buiten deur
creëer ruimte voor koplopers
innovatieve pps-constructie
![Page 28: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/28.jpg)
Organisch Ontwikkelen: cyclus I
Integrale visie op gebiedToekomstagenda gebiedOntwikkelingspad
ProbleemperceptieIdentiteit van gebiedRegionale arena
Integraal ontwerpplanDuurzaamheids-projecten
Herijking plannenAmbitieuze beleidsagendaGebiedsmonitor
![Page 29: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/29.jpg)
Procesaanpak
organisch ontwikkelingstraject
zoek- en leerproces met koplopers uit samenleving
lange termijn duurzaamheidsvisie als kompas
uitvoering stap-voor-stap met ruimte voor aanpassingen
start met kleinschalige iconen die de visie ondersteunen
zoeken, leren, experimenteren
![Page 30: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/30.jpg)
Procesaanpak
• Klassieke aanpak– gebiedsvisie– bestemmingsplan– belangen-
vertegenwoordigers
– projecten– compromis– degelijk
“ 7 ”
• Transitie aanpak– duurzaamheidsvisi
e– experimenteerruimt
e– koplopers, niche-
spelers – experimenten – controversieel– uitdagend
“ 9 ”
![Page 31: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/31.jpg)
Stichting Urgenda
Duurzame Gebiedsontwikkeling
Urgenda Methodiek:
toegepast in:
Utrechtse Heuvelrug / Zeist
Haarlemmermeer
Stadshavens Rotterdam
![Page 32: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/32.jpg)
Casus Stadshavens Rotterdam
![Page 33: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/34.jpg)
Stadshavens Rotterdam
= 1600 ha van Rotterdam in transitie
= lange termijn opgave [25-30 jaar]
= proeftuin voor vernieuwing van stad en haven
= lange termijn visie [2030]
= uitvoeringsprogramma 2010-2020
= 12 business cases
samenwerking Havenbedrijf en Gemeente Rotterdam
![Page 35: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/35.jpg)
Procesaanpak Stadshavensorganisch ontwikkelingstraject
zoek- en leerproces met koplopers uit samenleving
lange termijn duurzaamheidsvisie als kompas
uitvoering stap-voor-stap met ruimte voor aanpassingen
start met voorbeeldprojecten die visie ondersteunen
Merwehaven / Vierhaven als start experiment
![Page 36: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/36.jpg)
Transitie aanpak Stadhavens
• transitie van regulier plan naar duurzaam plan
• duurzaamheids standaard
• maatschappelijke partijen sturen mee
• focus op koplopers
• iconen zoals drijvend paviljoen en clean tech delta
![Page 37: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/37.jpg)
Duurzaamheids Standaard Stadshavens
balans
balans tussen strikte, begrenzende spelregels
en flexibele, stimulerende spelregels
![Page 38: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/38.jpg)
Duurzaamheids Standaard Stadshavens
top 12
1. energieneutraal bouwen
2. klimaatbestendig bouwen
3. ontwikkelen op water
4. hergebruik bestaand materiaal/ producten
5. zo weinig mogelijk vervuiling genereren
6. groen is drager van ontwikkeling
![Page 39: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/39.jpg)
Duurzaamheids Standaard Stadshavens
top 12
7. diversiteit als uitgangspunt
8. menselijke maat als uitgangspunt
9. vanuit cultuurhistorisch perspectief
10. duurzame exploitatie en beheer van vastgoed
11. wijk/buurt economie is belangrijke pijler
12. kennis over duurzaamheid economische motor
![Page 40: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/40.jpg)
Duurzaamheids Standaard Stadshavens
doorvertaling
• cascade van duurzaamheids spelregels
• doorvertaling naar vier deelstadshavens
• doorvertaling naar wijk/buurt
• deels kwantificering [via REAP-benadering]
![Page 41: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/41.jpg)
Uitvoeringscyclus
business Planbusiness Cases
gebiedsontwikkelingsplanintegraal Uitvoeringsplan
duurzaamheids Iconen
leer ervaringen opschaling
![Page 42: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/42.jpg)
Iconen Stadshavens
![Page 43: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/43.jpg)
Dutch Research Institute For Transitions
![Page 44: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/45.jpg)
![Page 46: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/47.jpg)
waterrecreatie
ecologie:wetlands
technologie:drijvende fundering
energie: decentraal warmte/koude opslag
mobiliteit: drijvendesnelweg, watertaxi
Woon/werk-units
![Page 48: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/48.jpg)
![Page 49: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/49.jpg)
![Page 50: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/51.jpg)
![Page 52: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/52.jpg)
STADSOASE
![Page 53: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/53.jpg)
![Page 54: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/54.jpg)
![Page 55: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/55.jpg)
Evolutie:van Vrijstaat naar Stadsoase
![Page 56: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/56.jpg)
Evolutie• van Ruig naar Woest
– pioniers en goudzoekers ontwikkelen gebied op eigen kracht – vanuit vrije ruimte in ongedachte richtingen – gebied wordt ‘strange actractor’ en trekt andere pioniers aan
• van Woest naar Onweerstaanbaar
– meer richting geven en uiteenlopende activiteiten verbinden – investeren in omgevingskwaliteit en leefbaarheid– gezinnen en terugkeerders aantrekken– verschuiving van werken naar wonen en recreëren
![Page 57: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/57.jpg)
Sturing: Organisch Ontwikkelen
ruimte bieden
– faciliteren en stimuleren van eigen initiatief– belemmeringen wegnemen, netwerken bevorderen – mentale ruimte, juridische ruimte, financiële ruimte
richting geven
– investeren in en realiseren van collectieve voorzieningen – afstemmen van ontwikkelingen in meer samenhang – herformulering van leidende principes voor gebied
![Page 58: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/58.jpg)
Co-Creatie
ontwikkelen met marktpartijen
innovatieruimte [regelluwe zone]
binnen duurzaamheids kaders
stap voor stap gebied duurzaam ontwikkelen
![Page 59: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/59.jpg)
Rol van de overheidformuleren hoog ambitieniveau qua duurzaamheid
[harde duurzaamheidsdoelstellingen]
ruimte creëren aan marktpartijen voor vernieuwing[financiële, juridische, institutionele, mentale ruimte]
niet trekken en sleuren, maar verbinden en stimuleren[schakelen tussen partijen]
faciliteren van transitie[voorwaarden scheppend]
regelluwe experimenteerruimte
![Page 60: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/60.jpg)
- visie verder uitwerken in stedebouwkundige en sociale termen
- vertalen in gebiedsontwikkelingsplan
- draagvlak bij politiek en ambtenaren
- gebied stap voor stap ontwikkelen met marktpartijen
Volgende Stappen
![Page 61: 20110616 groene versnelling](https://reader033.vdocuments.net/reader033/viewer/2022061223/54c6432a4a7959315d8b45ee/html5/thumbnails/61.jpg)
Conclusies• duurzame gebiedsontwikkeling is een queeste
• inhoud en proces zijn even belangrijk
• spelregels nodig om duurzaamheid te bewaken
• selectieve participatie biedt veel voordelen
• organisch ontwikkelen: stapsgewijs met iconen als wijzer
koplopers uit samenleving mede aan het stuur