2012 - amf 2012 shqip.pdf · juridike, 20% departamenti i mbikëqyrjes dhe disiplinimit, 34%...
TRANSCRIPT
2012
raporti vjetor2012
© 2013Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare
Nëse përdorni të dhëna të këtij publikimi jeni të lutur të citoni AMF.
Për çdo informacion të mëtejshëm, ju lutemi na kontaktoni. Adresa: Rruga “Dora D’Istria”, Nr. 10, P.O.Box. 8363, Tiranë Tel: +355-4-2251355 / 6Faks: +355-4-2250686 E-mail: [email protected] Web: www.amf.gov.al
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 5
Përmbajtja
Fjala Përshendetëse e Kryetares 6
PJESA IAMF, PREZANTIMI DHE AKTIVITETI 7
Kapitulli 1 Organizimi i AMF 7
1.1 Misioni, objektivat, funksionet themelore 7
1.2 Drejtimi dhe organizimi 8
1.3 Buxheti 16
1.4 Ndryshime në kuadrin rregullues të AMF-së 17
Kapitulli 2 Aktiviteti i AMF 19
2.1 Aktiviteti rregullator 19
2.2 Aktiviteti licencues 21
2.3 Aktiviteti mbikëqyrës 31
2.4 Teknologjia e informacionit 45
2.5 Bashkëpunimi institucional 48
2.6 Integrimi Evropian 56
2.7 Marrëdhëniet me publikun dhe transparenca 61
Kapitulli 3 Mbrojtja e Konsumatorit 64
PJESA IITREGJET E MBIKËQYRURA 67
II. 1 Tregu i sigurimeve 67
II. 2 Tregu i letrave me vlerë 78
II. 3 Tregu i pensioneve private vullnetare 82
Sfida dhe prioritete të AMF-së 84
SHTOJCA 88A: Struktura e AMF
B: Kuadri ligjor/rregullativ në sektorin financiar nën mbikëqyrje
C: Lista e institucioneve të mbikëqyrura
D: Anëtarësime e marrëveshje bashkëpunimi të nënshkruara nga AMF
E: Tabela statistikore
I nderuar lexues i Raportit Vjetor 2012,
Prej disa vitesh bashkësia ndërkombëtare punoi për kapërcimin e krizës dhe njëherësh për ndërtimin e një kuadri ambicioz rregullator e mbikëqyrës, që përbën sfidë reale për autoritetet rregullatore financiare, përfshi AMF-në. Ky kuadër ndërkombëtar në ndryshim po gjen pasqyrimin e tij në veprimtarinë e AMF-së, pavarësisht shkallës relativisht të ulët të integrimit të tregut financiar shqiptar me atë botëror, si dhe ndikimit më periferik të krizës financiare botërore në tregjet financiare në Shqipëri.
Së pari dhe mbi të gjitha, në AMF u konsolidua besimi, se forcimi i pavarësisë së autoritetit rregullator përbën një faktor të rëndësishëm në përballimin e sfidës së zhvillimit të kuadrit mbikëqyrës. Më 31 tetor 2012, AMF organizoi konferencën
e parë ndërkombëtare ku u trajtua pavarësia e rregullatorit financiar, parë nga perspektiva e integrimit në BE dhe mësimeve të nxjerra nga kriza më e fundit financiare botërore. Ky aktivitet u shndërrua në një forum diskutimi pikëpamjesh të ekspertëve dhe të kryetarëve të autoriteteve rregullatore, që përfaqësonin tregje nga SHBA dhe Evropa. Mesazhet e transmetuara dhe përfundimet e kësaj konference i shërbyen AMF-së për të formuluar në mënyrë më të plotë e të qartë ndryshimet në ligjin për AMF-në. Këto ndryshime, të dërguara në Qeveri, i shërbejnë rikthimit të pavarësisë Autoritetit dhe krijimit të mekanizmave mbrojtës për të.
Së dyti, zgjerimi i tregjeve financiare nën mbikëqyrje dhe shtimi i kompleksitetit në to krijon sfida të vazhdueshme për AMF-në. Prandaj, një pjesë e konsiderueshme e burimeve njerëzore dhe financiare në AMF i dedikohen strategjive dhe projekteve që lidhen me përmirësimin e cilësisë dhe efektivitetit të procesit mbikëqyrës e rregullator.
Së treti, administrimi i procesit të liberalizimit të tarifave të sigurimit të detyrueshëm në tregun e sigurimeve ka patur vëmendje të konsiderueshme gjatë vitit 2012. Ky proces kërkoi reagimin e AMF-së për të hartuar dhe miratuar kuadrin rregullativ të nevojshëm, si dhe vigjilencë mbikëqyrëse në lidhje me vlerësimin sa më real të primeve të riskut. AMF synon të mbrojë konsumatorët duke nxitur atë që e kemi pagëzuar si “konkurrencë të shëndetshme” dhe duke punuar në dy aspekte: konsumatorëve t’u ofrohen produkte me çmim konkurrues dhe shoqëritë e sigurimit të kenë nivele të mjaftueshme provigjonesh e garancish, që të mund të kryejnë pagesat e detyrimeve që lindin për dëmet shkaktuar konsumatorëve.
Së katërti, do të përmendja shtimin e operatorëve të licencuar në tregjet financiare nën mbikëqyrje, prirje e cila tregon për rritjen e vëmendjes së investitorëve në tregjet financiare në vend.
Sfida më e rëndësishme që ka AMF është shtrirja e metodologjisë së mbikëqyrjes me fokus riskun në tregjet e letrave me vlerë dhe të fondeve të pensioneve vullnetare private. Strategjia e formuluar në AMF është e një natyre komplekse. Ndiej krenari për seriozitetin dhe këmbënguljen e punonjësve të AMF-së në zbatimin e saj, si dhe mbështetjen e institucioneve ndërkombëtare dhe të Bordit në këtë proces.
Shpresoj që lexuesi të gjejë në këtë raport një burim të vyer informimi dhe edukimi,
Me konsideratë,
Enkeleda Shehi
Fjala Përshëndetëse e Kryetares
Enkeleda Shehi, Kryetare e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 77
Kapitulli 1Organizimi i AMF
1.1 Misioni, objektivat, funksionet themelore
Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare (AMF) u krijua në bazë të Ligjit nr. 9572, datë 03.07.2006
“Për Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare”, si institucion juridik publik, i pavarur që raporton
në Kuvendin e Shqipërisë.
Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare është një organizëm rregullator, i konsoliduar, për të
mbikëqyrur tregjet financiare të sigurimeve, letrave me vlerë dhe pensioneve private
vullnetare në Shqipëri, që në vijim do t’u referohemi si tregje financiare nën mbikëqyrje.
Misioni
Misioni i AMF-së është të kontribuojë në nxitjen e qëndrueshmërisë dhe zhvillimin e sigurt
të tregjeve financiare nën mbikëqyrje.
Objektivat
Në përmbushjen e funksioneve dhe kompetencave të parashikuara në ligj, AMF udhëhiqet
nga këto objektiva:
• Mbrojtja e interesave të konsumatorëve;
• Nxitja e transparencës dhe besueshmërisë së tregjeve financiare nën mbikëqyrje;
• Sigurimi i respektimit të ligjit.
Funksionet kryesore të AMF-së
Funksionet kryesore të veprimtarisë së AMF-së janë rregullimi dhe mbikëqyrja:
• e tregut të sigurimeve dhe e veprimtarisë së këtij tregu, ku përfshihen të gjitha
veprimtaritë e sigurimit, të risigurimit, ndërmjetësimit dhe operacionet që rrjedhin nga
këto veprimtari;
• e tregut të letrave me vlerë dhe të veprimtarisë së këtij tregu, ku përfshihen veprimtaritë
e subjekteve të lidhura me investime në letra me vlerë e që veprojnë në këtë treg;
• e tregut të pensioneve vullnetare dhe të veprimtarisë së këtij tregu, ku përfshihen të
gjitha veprimtaritë e sigurimit të pensioneve vullnetare, të ofruara nga subjektet e
licencuara për të operuar në këtë treg;
• e veprimtarive të tjera financiare jo-bankare, sipas përcaktimeve të bëra nga ligjet e
veçanta të fushës.
PJESA IAMF, PREZANTIMI DHE AKTIVITETI
• Mbrojmë konsumatorët
• Promovojmë tregjet
• Zbatojmë ligjin
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 28
Shënim: 1 * Vendimi nr. 10/2012 datë 16.02.2012 i Kuvendit të Republikës së Shqipërisë liroi nga detyra e Nënkryetares së Bordit, Znj. Enkeleda Shehi dhe e zgjodhi në detyrën e Kryetares së Bordit të Autoritetit.
** Vendimi nr. 11/2012 datë 16.02.2012 i Kuvendit të Republikës së Shqipërisë zgjodhi Z. Mati Pepa në detyrën e anëtarit të Bordit, në pozicionin, Nënkryetar i Autoritetit, drejtues i Departamentit të Mbikëqyrjes dhe Disiplinimit.
• Enkeleda SHEHI Kryetare *
• Mati PEPA Nënkryetar **
• Enkela IDRIZI Nënkryetare
• Miranda RAMAJ Anëtare
• Riçard MARKU Anëtar
• Kestrin KATRO Anëtare
• Astrit HADO Anëtar
1.2 Drejtimi dhe organizimi
Bordi i AMF-së
Bordi është organi drejtues dhe vendimmarrës i AMF-së. Të gjithë anëtarët e Bordit
emërohen nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë me afat 5-vjeçar. Gjatë vitit 2012,
Bordi i AMF-së pësoi disa ndryshime. Aktualisht, përbërja e Bordit të AMF-së paraqitet
si më poshtë:
Bordi i AMF-së, në përmbushje
të funksioneve të tij gjatë vitit
2012 ka zhvilluar 12 mbledhje
dhe ka marrë 172 vendime.
Tabela në vazhdim pasqyron
numrin e vendimeve të Bordit
të AMF-së të ndarë sipas
llojeve.
Vendimet e Bordit kanë
synuar realizimin e një
mbikëqyrjeje efektive të tregut
të sigurimeve, letrave me vlerë
dhe atij të pensioneve private
vullnetare. Ndër vendimet më të rëndësishme janë ato që lidhen me gjallërimin e tregut
nëpërmjet licencimit të subjekteve. Të tilla janë licencimi i shoqërisë së re në sigurimin e
Jo-Jetës, licencimi i profesionistëve në sigurime, licencime të fondeve të investimit si dhe
licencime për të ushtruar veprimtari brokerimi në tregun e letrave me vlerë.
Bordi i Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 9
Tabelë 1: Ndarja e vendimeve të Bordit të AMF-së sipas llojit të vendimit
Llojet e vendimeve Numër
Vendime për shoqëritë që veprojnë në tregjet e mbikëqyrura2 137
Vendime për miratimin dhe ndryshimin e akteve nënligjore 18
Vendime për masa administrative e korrigjuese ndaj subjekteve të mbikëqyrura 8
Vendime për kuadrin rregullues të AMF-së 9
Vendime në tërësi 172
Po kështu Bordi i AMF ka dhënë miratime për ndryshime statutore të
shoqërive të sigurimit, të shoqërive administruese të fondeve të pensionit,
miratime të ndryshimeve të prospekteve, ndryshimeve të kontratave tip në
fondet e pensioneve private vullnetare, kontratave të sigurimit, miratim të
ofertës private të obligacioneve në tregun e letrave me vlere, etj.
Vendimet të tjera të rëndësishme lidhen me funksionet mbikëqyrëse dhe
përshijnë masa korrigjuese dhe sanksione, që kanë synuar parandalimin e
situatave jo të përshtatshme, si dhe eliminimin e shkeljeve.
Enkeleda ShehiKryetare
Enkeleda Shehi
Enkela IdriziNënkryetare
Mati PepaNënkryetar
Shënim: 2 Në këtë grup vendimesh, ndër më kryesoret, përfshihen ato për ndryshim statuti të shoqërive, licencime, ndryshime në kontratat e sigurimit dhe fondeve të pensioneve private vullnetare, ndryshim Prospekti, vendime për veprimtarinë e Byrosë Shqiptare të Sigurimit, etj.
Kompetencat kryesore të Bordit të AMF-së
1. Harton rregullat për përshkrimin dhe qëllimin e punës së çdo departamenti
dhe njësie;
2. Harton dhe miraton parimet bazë të veprimtarisë së institucionit;
3. Harton dhe miraton rregulla dhe udhëzime të parashikuara në ligj;
4. Shpërndan udhëzues të shkruar për interpretimin dhe zbatimin e bazës ligjore
dhe nënligjore;
5. Lëshon, refuzon, pezullon apo heq licencat për ushtrimin e veprimtarisë në
tregun financiar jo-bankar;
6. Kufizon ose ndalon investimet e shoqërive të sigurimit dhe risigurimit, kur ato
nuk janë në përputhje me raportet rregullatore apo kur rrezikojnë pozicionin
financiar të shoqërisë;
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 210
Struktura organizative e AMF-së
AMF funksionon në bazë të strukturës së miratuar nga Kuvendi i Republikës së
Shqipërisë, me Vendim nr. 98, datë 30.04.2007 “Për miratimin e strukturës dhe organikës
së Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare”, me propozim të Bordit të Autoritetit dhe ka
58 punonjës. Në fund të vitit 2012, shkalla e plotësimit të vendeve të punës në AMF, e
matur me numrin e vendeve të punës sipas strukturës së miratuar dhe për të cilat janë
7. Shqyrton kushtet e kontratës së sigurimit, para se ato të hidhen në treg nga
operatorët;
8. Miraton pasqyrat financiare të shoqërive të sigurimit dhe të shoqërive të
risigurimit;
9. Miraton dhe shpërndan standarde kontabël dhe formatet e raportimit financiar,
të detyrueshme për t’u zbatuar nga të licencuarit;
10. Përcakton politikat e mbikëqyrjes, të kontrollit të subjekteve të mbikëqyrura
dhe të zhvillimit të tregut financiar jo-bankar;
11. Miraton listën e ekspertëve kontabël për shoqëritë që veprojnë në tregjet
financiare jo-bankare;
12. Miraton çdo vit raportin për industrinë, në lidhje me gjendjen dhe perspektivën
e tregut financiar jo-bankar;
13. Miraton manualet e inspektimit;
14. Merr vendim për fillimin e procedurave të falimentimit për subjektet e
mbikëqyrura dhe emëron likuidatorin;
15. Miraton projektbuxhetin dhe raportin vjetor të AMF-së;
16. Merr vendime për lidhjen e memorandumeve të bashkëpunimit dhe
shkëmbimit të informacionit me autoritete brenda dhe jashtë vendit;
17. Vendos për blerjen e shërbimit të këshillimit nga ekspertë të fushës;
18. Miraton politikën e pagave dhe të shpërblimeve të punonjësve të AMF-së;
19. Miraton rregulla për emërimin dhe shkarkimin e punonjësve.
Miranda RamajAnëtare
Riçard MarkuAnëtar
Kestrin KatroAnëtare
Astrit HadoAnëtar
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 11
Departamenti i Çështjeve Juridike, 20%
Departamenti i Mbikëqyrjes dhe Disiplinimit, 34%
Departamenti i Kërkimit, TI dhe Statistikës, 23%
Departamenti i Licencimit dhe Monitorimit, 23%
Grafik 1: Struktura e punonjësve të funksioneve kryesore të AMF-së sipas njësive (në %)
Ekipi drejtues i Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare
punësuar punonjësit, ka arritur në 84%. Rritja e shkallës së plotësimit të vendeve të
punës ka ndihmuar në përballimin më cilësor të vëllimit gjithnjë në rritje të aktivitetit të
AMF-së në përmbushje të objektivave.
78% e numrit të punonjësve të AMF-së
i përkasin njësive që kryejnë funksione
kryesore, të cilat lidhen me detyrat bazë
të AMF-së, të tilla si licencimi, rregullimi
e mbikëqyrja. Në këtë grup janë përfshirë
edhe të emëruarit në nivelin e lartë drejtues.
Pjesa tjetër, rreth 22% janë punonjës të
angazhuar në funksionet mbështetëse, që
mundësojnë mbarëvajtjen e veprimtarisë
së përditshme të institucionit.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 212 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 12
Mosha mesatare e të gjithë punonjësve të AMF-së është 39 vjeç dhe prej disa vitesh është
ruajtur pothuajse i njëjti nivel. Kufinjtë brenda të cilëve luhatet mosha e punonjësve të AMF-
së sigurojnë ndërthurjen më të mirë të dinamizmit që sjellin punonjësit me moshë të re në
punë, me njohuritë profesionale dhe aftësitë jetësore që zotërojnë punonjësit me përvojë.
Kombinimi i këtyre dy elementëve rrit efektivitetin në punë dhe mundëson përballimin me
sukses të detyrave komplekse. AMF ka ruajtur raporte optimale në strukturën e punonjësve
bazuar edhe në arsimimin e tyre. Një vëmendje e veçantë i është kushtuar punësimit të të
rinjve që janë diplomuar apo kualifikuar me rezultate të larta, si brenda ashtu edhe jashtë
vendit.
15
27
7
0 5 10 15 20 25 30
Numri i punonjësve
mbi 50 vjeç
31 - 50 vjeç
deri në 30 vjeç
Grafik 3: Struktura e punonjëve të AMF-së sipas grupmoshës (në numër)
Grafik 2: Struktura e punonjësve të AMF-së sipas profesionit (në %)
Ekonomistë,62%
Juristë,19%
Matematicienë,5%
Informaticienë,7%
Të tjerë, 7%
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 13
Grafik 4: Struktura e stafit teknik sipas diplomimit (në %)
Diplomuar brenda vendit, 87%
Diplomuar jashtë vendit, 13%
Zhvillimet e sotme të tregjeve që AMF mbikëqyr kanë shtruar nevojën për një strukturë
organizative më elastike, e cila do t’i shërbejë si mbulimit më të mirë të funksioneve
mbikëqyrëse e rregullatore, ashtu edhe shtrirjes së këtyre funksioneve në aspekte të tjera.
Një strukturë e tillë, do t’i paraprijë zhvillimeve të tregjeve, si dhe kapaciteteve që AMF
duhet të zhvillojë në kuadër të planit të veprimit për administrimin e krizave. Kjo është
theksuar edhe nga rekomandimet e organizmave ndërkombëtar si Banka Botërore (BB) dhe
Komisioni Evropian (KE).
Politikat e Burimeve Njerëzore
Zhvillimi i burimeve njerëzore në AMF konsiderohet si një funksion i rëndësishëm, pasi nëpërmjet
tij rritet rendimenti dhe cilësia e punës si edhe sigurohen marrëdhënie optimale punëdhënës-
punëmarrës. Në planin afatshkurtër, vëmendja e sektorit të burimeve njerëzore u përqendrua në:
• Nxitjen dhe motivimin e punonjësve;
• Trajnimin në vijimësi të punonjësve;
• Punësimin e burimeve njerëzore gjithnjë e më cilësore.
Gjatë vitit 2012 numri i të punësuarve në Autoritet u shtua me 2 punonjës. Përzgjedhja e
punonjësve është kryer nëpërmjet procedurave të rekrutimit, të cilat lejojnë një përzgjedhje
të mirë të kandidatëve që zotërojnë njohuri dhe aftësi shumë të mira profesionale dhe etikë
e integritet të lartë në punë. AMF miratoi gjatë këtij viti edhe udhëzimin “Për vlerësimin e
ecurisë dhe rezultateve në punë të punonjësve në Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare”
i cili ka për qëllim rritjen e përgjegjësisë individuale të punonjësve në kryerjen e detyrave
dhe përmbushjen e objektivave të institucionit si edhe rritjen e objektivitetit në vlerësimin
e punës së punonjësve. Gjithashtu, gjatë vitit 2012, u ripërpunuan përshkrimet e punës së
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 214
punonjësve për t’ju përshtatur në mënyrë sa më cilësore detyrave në rritje në funksionet
mbikëqyrëse e rregullatore të AMF-së.
Kualifikimi profesional
Në përmbushje të rekomandimit për forcimin e kapaciteteve administrative, AMF, gjatë vitit
2012, ka patur në vëmendje hartimin e programeve të kualifikimit të punonjësve mbështetur
në dy nivele:
• Trajnimin bazë për punonjësit e punësuar rishtazi në institucion;
• Kualifikimin profesional për pjesën tjetër të punonjësve.
Programi i trajnimeve është ndërtuar në përshtatje me objektivat e institucionit dhe ato
individualë për punonjësit. Aktivitetet e realizuara për vitin 2012, si brenda ashtu edhe
jashtë vendit, kanë konsistuar në pjesëmarrje në trajnime, seminare, konferenca, takime, si
dhe vizita në shkëmbimin e përvojave më të mira profesionale, mbështetur në asistencën e
institucioneve ndërkombëtare në fushën financiare si: BB, KE, USAID nëpërmjet Programit
të Zhvillimit të Sektorit Financiar në Shqipëri, Qendra e Ndërkombëtare e Trajnimit e Maltës
(MITC), si edhe shoqatave ndërkombëtare të rregullatorëve si Shoqata Ndërkombëtare e
Mbikëqyrësve të Sigurimeve (IAIS), Organizata Ndërkombëtare e Mbikëqyrësve të Letrave
me Vlerë (IOSCO), Organizata Ndërkombëtare e Mbikëqyrjes së Pensioneve (IOPS), Shoqata
Kombëtare e Komisionerëve të Sigurimeve e SHBA-së (NAIC), etj. Gjatë vitit 2012, në këto
aktivitete kanë marrë pjesë rreth 72% e punonjësve të funksioneve kryesore të AMF-së.
AMF në bashkëpunim me MITC organizuan për punonjësit e Departamentit të Mbikëqyrjes e
Disiplinimit dhe Departamentit të Çështjeve Juridike trajnime në fusha specifike që lidheshin
me produktet e sigurimit të Jetës dhe kontratave për to, infrastrukturën ligjore, mbrojtjen e
konsumatorit. Trajnimi lidhur me “Praktikat më të mira dhe standardet ndërkombëtare në
mbrojtjen e konsumatorit” u zhvillua për herë të parë me pjesëmarrjen e një numri të madh
punonjësish të AMF-së duke sjellë edhe më shumë informacion si në aspektin teorik ashtu
edhe me përvoja konkrete të krahasueshme me tregjet nën mbikëqyrjen e AMF-së.
Edhe gjatë vitit 2012 Autoriteti ka vazhduar të ofrojë për
punonjësit programin e trajnimit on line “FSI Connect”.
Ky është viti dytë që AMF përdor këtë alternativë të re
trajnimi, e cila shfrytëzohet edhe nga mjaft punonjës të
autoriteteve mbikëqyrëse në botë. AMF, për punonjësit
e saj, është abonuar për 5 pozicione përdoruesish on
line të programit. Nëpërmjet këtij programi trajnimi,
synohet dhënia e njohurive të reja dhe thellimi më tej
i tyre për të gjitha nivelet e punonjësve në AMF në
drejtim të mbikëqyrjes në fushën e sigurimeve.
Edhe gjatë vitit 2012 Autoriteti ka vazhduar të ofrojë për
punonjësit programin e trajnimit on line “F
K
trajnimi, e cila shfrytëzohet edhe nga mjaft punonjës të
autoriteteve mbikëqyrëse në botë. AMF, për punonjësit
e saj, është abonuar për 5 pozicione përdoruesish on
line të programit. Nëpërmjet këtij programi trajnimi,
synohet dhënia e njohurive të reja dhe thellimi më tej
i tyre për të gjitha nivelet e punonjësve në AMF në Trajnimi për sigurimin e Jetës organizuar në bashkëpunim me MITC
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 15
Në vazhdimësi të politikës për rritjen e kualifikimit profesional të punonjësve, AMF në fund
të vitit 2012, mundësoi financimin për trajnimin e specialistëve të financës në programin
kompjuterik “Financa 05”. Gjithashtu, AMF, edhe gjatë vitit 2012, ka vazhduar nxitjen e
kualifikimit të punonjësve edhe nëpërmjet financimit tërësor ose pjesor të specializimeve
të profilizuara veçanërisht në drejtime që lejojnë realizimin me sukses të detyrave dhe
objektivave të institucionit.
Tematikat kryesore të trajnimeve gjatë vitit 2012
• Mbrojtja e konsumatorit në tregun e sigurimeve;
• Mbikëqyrja e grupit në fushën e sigurimeve;
• Parimet kryesore në fushën e mbikëqyrjes së sigurimeve;
• Mbikëqyrja me fokus riskun;
• Sigurimi i avancuar i Jetës me theks në aspektet e kontabilitetit për kontratat e Jetës;
• Mbikëqyrja në tregun e pensioneve private;
• Mbikëqyrja dhe auditimi në tregun e letrave me vlerë;
• Legjislacioni BE në fushën e shërbimeve financiare;
• Praktika dhe infrastruktura ligjore në kuadrin e mbikëqyrjes së sigurimeve.
Auditimi i Brendshëm
Në vitin 2012, Njësia e Auditimit të Brendshëm është angazhuar në auditimin e 7 objekteve,
që përfaqësojnë 100% të detyrave të planifikuara. Funksioni i auditimit të brendshëm vijon
të kryhet nga një specialist auditimi, me një përvojë pune 6-vjeçare pranë AMF-së dhe i
pajisur me certifikatën e audituesit të brendshëm të sektorit publik. Në bazë të gjetjeve të
auditimeve të kryera, gjatë vitit 2012, janë dhënë 32 rekomandime, të cilat u janë raportuar
njësive të audituara si dhe Bordit të AMF-së.
Arkiv - Protokolli
Gjatë vitit 2012, korrespondenca zyrtare e AMF-së, e cila trajtohet në zyrën e Arkiv-Protokollit,
përbëhej nga 3,469 praktika. Në Autoritet kanë ardhur 2,305 praktika nga institucionet e
ndryshme shtetërore e private dhe si përgjigje nga palët e interesit. Nga praktikat e dala nga
AMF drejt të tretëve, pjesa më e madhe e tyre, mbi 63%, janë dokumentacione fillestare që
AMF i ka nxjerrë në drejtim të palëve të interesit, ndërsa pjesa tjetër është informacion si
përgjigje që AMF i ka dërguar institucione të ndryshme. Korrespondenca e brendshme në
AMF përmban 681 komunikime.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 216
Tabelë 2: Të ardhura
Emërtimi Vlera në lekë
1. Të ardhura nga veprimtaria:
1.1 Të ardhura nga tregu i sigurimit 135,235,828
1.1.1 Të ardhura nga kontributet e shoqërive të sigurimit 133,585,828
1.1.2 Të ardhura nga licencime në tregun e sigurimit 1,650,000
1.2 Të ardhura nga tregu i letrave me vlerë dhe fondet e investimeve 7,230,218
1.3 Të ardhura nga shoqëritë admin. të fondeve të pensioneve private 240,076
2. Të ardhura nga gjobat dhe interesat bankare 227,498
Totali 142,933,620
Tabelë 3: Shpenzime
Emërtimi Vlera në lekë
1. Shpenzime funksionimi: 113,166,023
1.1 Paga, shpërblime, sigurime shoqërore 65,066,787
1.2 Shpenzime operative 48,099,236
2. Shpenzime financiare (rivlerësim valute me kursin e 31.12.2012) 430,639
3. Fonde të regjistruar për periudhat e ardhshme 29,336,958
Totali 142,933,620
1.3 Buxheti
Përcaktimi i buxhetit të AMF-së bazohet në dispozitat ligjore në fuqi dhe konkretisht në
Ligjin nr. 9572 datë 03.07.2006 “Për Autoritetin e Mbikëqyrjes financiare”. AMF gjatë vitit
2012, si institucion i pavarur, ka siguruar financim tërësor nga burimet e veta.
Të ardhurat gjithsej të AMF-së për vitin 2012 janë realizuar në masën 142.93 milionë lekë
ose 12.99% më shumë se viti 2011. Pothuajse të gjitha të ardhurat e realizuara janë nga
veprimtaria e vitit (nga kontributet) në masën 142.46 milionë lekë. Një pjesë fare e vogël
ka ardhur nga shoqëritë administruese të fondeve të pensioneve vullnetare dhe nga të
ardhurat e tjera (gjobat dhe interesat bankare).
Kontributi kryesor brenda grupit të të ardhurave të veprimtarisë i përket të ardhurave të
përftuara nga kontributet e paguara prej subjekteve të tregut të sigurimeve, të cilat përbëjnë
95% të të ardhurave gjithsej. Niveli i realizimit të të ardhurave nga këto kontribute është
rreth 10% më shumë se viti 2011.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 17
Drejtoria e Shërbimeve të Brendshme
Të ardhurat e AMF-së kanë dy përdorime kryesore:
• Financimin e shpenzimeve të funksionimit;
• Financimin e investimeve.
Gjatë vitit 2012, AMF ka kryer investime për blerje aktivesh dhe inventar ekonomik në
vlerën 2.94 milionë lekë. Shpenzimet për investime janë orientuar në drejtim të përmirësimit
të infrastrukturës teknologjike dhe mirëmbajtjes me synim rritjen e cilësisë së mbikëqyrjes
së AMF-së në tregjet financiare nën mbikëqyrje dhe në drejtim të përmirësimit të kushteve
të punës të punonjësve.
Të ardhurat e përdorura gjithsej, në vitin 2012, ishin 116.54 milionë lekë ose 14.40% më
shumë se në viti 2011.
Shpenzimet e funksionimit përbëjnë përdorimin kryesor të të ardhurave të AMF-së, duke
zënë 97.10% të shpenzimeve gjithsej. Për vitin 2012, ato janë realizuar në masën 113.16
milionë lekë ose 13.50% më shumë se viti 2011. Shpenzimet për investime në vitin 2012 janë
realizuar në masën 2.94 milionë lekë ose 34% më pak se viti 2011.
Në zbatim të planit të investimeve, AMF ka hartuar e zbatuar edhe planin e prokurimeve,
i cili gjatë vitit 2012, përmbante 3 procedura prokurimi, nga të cilat janë realizuar 2, ndërsa
mbulimi i nevojave të tjera është realizuar me
prokurime me vlera të vogla.
Duke nisur nga viti 2007 e në vazhdim, pasqyrat
financiare vjetore të AMF-së auditohen nga ekspertë
kontabël të autorizuar, pavarësisht se një gjë e tillë
nuk buron nga detyrime ligjore. Raportet e dorëzuara
nga ekspertët kontabël në përgjithësi vlerësojnë se
“Pasqyrat financiare paraqesin në mënyrë të drejtë,
në të gjitha aspektet materiale, pozicionin financiar të
AMF-së si edhe performacën financiare”.
1.4 Ndryshime në kuadrin rregullues të AMF-së
Gjatë vitit 2012, AMF ka punuar për ndryshimin e Ligjit nr. 9572, datë 03.07.2006 “Për
Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare”. Qëllimi i këtyre ndryshimeve konsiston në forcimin
e rolit mbikëqyrës dhe rregullator të AMF-së, në përmbushje të objektivave të tij. Këto
synime arrihen nëpërmjet ritheksimit të pavarësisë de jure, ndërthurjes më të mirë me
përgjegjshmërinë, si dhe të përfshirjes në ligj të dispozitave që krijojnë mekanizma mbrojtës
për pavarësinë e Autoritetit në të ardhmen. Përgatitja e projektligjit me ndryshimet
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 218
përkatëse është bërë në bashkëpunim me grupin e ekspertëve, juristë nga SHBA, Franca
dhe Polonia të Korpusit Vullnetar të Shërbimeve Financiare (FSVC). Në hartimin e tij janë
mbajtur parasysh edhe rekomandimet dhe komentet e paraqitura në vite nga BB në Aide
Memoire3, KE, në Raportet Vjetore të Progresit të përgatitura për Shqipërinë4, si edhe FMN5.
Gjatë vitit 2012, Bordi i AMF-së ka miratuar një sërë rregulloresh të reja dhe ndryshimesh
në ato ekzistueset që janë të lidhura me funksionimin institucional të AMF-së. Ndër më të
rëndësishmet veçojmë:
Rregulloren nr. 90, datë 18.07.2012 “Për rregullat e inventarizimit, vlerësimit dhe nxjerrjes nga përdorimi të aktiveve në zotërim të Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare”, me qëllim forcimin e kontrolleve për evidentimin, ruajtjen dhe miradministrimin
e aktiveve në zotërim të AMF-së.
Udhëzimin nr. 117, datë 29.08.2012, “Për vlerësimin e ecurisë dhe rezultateve në punë të punonjësve në Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare” i cili ka si qëllim përcaktimin
e procedurave dhe rregullave për vlerësimin e ecurisë dhe rezultateve të punës së punonjësve
të AMF-së.
Gjithashtu, janë bërë edhe ndryshime në Rregulloren ekzistuese nr. 177, datë 13.12.2011,
“Mbi organizimin e veprimtarisë kërkimore në Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare”, të miratuara me vendim Bordi nr. 98, datë 18.07.2012. Këto ndryshime kanë
si qëllim përcaktimin e mënyrës së thirrjes së Bordit Kërkimor, procedurën e zhvillimit të
mbledhjes dhe marrjes së vendimit.
Shënim: 3 BB (10 janar 2007), “Albania Post FSAP NBFI Integration and Insurance Sector Supervision Technical Assistance Mission for FSA 3-15 December 2006 - Aide-Mémoire”; (10 maj 2007), “Albania FSAP NBFI Integration and Insurance Sector Supervision Technical Assistance Aide-Mémoire of FSA 16-21 April, 2007 Mission”; (8 mars 2011), “Aide-Mémoire of Insurance Technical Mission, November 22-26, 2010”.
4 KE, “Albania Progress Report” 2010, 2011, 2012, Chapter 9: Financial Services, Brussels.5 FMN (2010), “Detailed assessment report on anti-money laundering and combating the financing of terrorism”
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 19
Kapitulli 2Aktiviteti i AMF
2.1 Aktiviteti rregullator
Gjatë vitit 2012, në kuadër të përmirësimit të akteve ligjore ekzistuese dhe përafrimit të
tyre me direktivat e Bashkimit Evropian, BE, Autoriteti hartoi 6 akte të reja nënligjore dhe
realizoi ndryshime në disa rregullore ekzistuese për tregjet nën mbikëqyrje. Këto akte kanë
synuar edhe mbështetjen e objektivit të AMF-së për kalimin drejt mbikëqyrjes me fokus
risku. Po kështu u punua për përfshirjen e rekomandimeve të institucioneve përkatëse dhe
palëve të interesit në projektligjin “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit”.
Drafti i parë i këtij projektligji përfundoi në dhjetor të vitit 2011. Gjatë gjashtë mujorit të
parë të vitit 2012, ky projektligj u rishikua sërish më qëllim përmirësimin e mëtejshëm të tij.
Aktet nënligjore në fushën e sigurimeve
Aktet e reja nënligjore në fushën e sigurimeve janë:
Rregullore nr. 36, datë 21.03.2012 “Për krijimin, llogaritjen, financimin, administrimin e Fondit të Kompensimit dhe kryerjen e pagesave të dëmeve”, e cila përcakton
rregulla në lidhje me krijimin, llogaritjen, financimin dhe administrimin e Fondit të
Kompensimit.
Rregullore nr. 126, datë 05.09.2012 “Për procedurat e ndalimit të përdorimit të lirë të pasurive të shoqërisë së sigurimit”, e cila ka si objekt përcaktimin e procedurave
për ndalimin e përdorimit të lirë të pasurive të shoqërisë së sigurimit, me qëllim mbrojtjen e
interesave të të siguruarve, nënshkruesve apo përfituesve të kontratave të sigurimit.
Udhëzim nr. 140, datë 26.09.2012 "Për listën e dokumenteve të llogaridhënies së detyruar vjetore e periodike të shoqërive të sigurimit e risigurimit", i cili zbatohet
së bashku me kërkesat e Rregullores “Mbi funksionimin e sistemit të raportimit AMF
In-Reg”, miratuar me vendim Bordi nr. 26, datë 23.02.2011, dhe ka si qëllim përcaktimin e
listës së dokumenteve që përbëjnë llogaridhënien e detyruar vjetore e periodike të shoqërive
të sigurimit, të cilat raportohen në AMF nëpërmjet sistemit AMF In-Reg.
Gjithashtu, janë bërë edhe ndryshime në rregulloret
ekzistuese si më poshtë:
Rregullore nr. 26, datë 23.02.2011 “Mbi funksionimin e sistemit të raportimit AMF In-Reg”, ndryshuar me vendim Bordi nr. 141, datë
26.09.2012. Ky ndryshim ka të bëjë me rregullimin e
procedurave të punës në sistemin AMF In-Reg, ku
është shtuar firma elektronike. Departamenti i Çështjeve Juridike
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 220
Rregullore nr. 9, datë 08.02.2007 “Mbi bazat, metodat e llogaritjes, si dhe mënyrat e mbajtjes së provigjoneve teknike të sigurimeve të Jo-Jetës”, ndryshuar me vendim
Bordi nr. 61, datë 25.04.2012. Ky ndryshim konsiston në përcaktimin e mënyrës që duhet të
përdorin aktuarët e shoqërive për llogaritjen e provigjonit teknik të dëmeve në procese gjyqësore.
Rregullore nr. 110, datë 28.07.2011 “Për përcaktimin e nivelit të provigjoneve teknike të sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit”, ndryshuar me vendim Bordi
nr. 142, datë 29.10.2012. Ndryshimet konsistojnë në rishikimin e afatit minimal për ndryshimin
e primit të sigurimit nga “6 (gjashtë)” në “3 (tre)” muaj. Rishikimi i këtij afati është bërë për të
qenë në një linjë me parashikimet ligjore për afatin e llogaritjes së provigjoneve teknike.
Ndryshime në Udhëzimin nr. 2, datë 21.11.2007 “Për procedurat e inspektimit në subjektet financiare nën mbikëqyrje”, të miratuara me vendim Bordi nr. 161, datë
21.12.2012. Këto ndryshime konsistojnë në rregullimin e mëtejshëm të procedurës dhe afateve
për verifikimin e informacionit të marrë gjatë inspektimit me qëllim arritjen e konkluzioneve
sa më të drejta. Ky udhëzim gjen zbatim edhe në tregjet e tjera nën mbikëqyrjen e AMF-së.
Aktet nënligjore në fushën e letrave me vlerë
Aktet e reja nënligjore në fushën e letrave me vlerë përfshijnë:
Rregullore nr. 160, datë 21.11.2012 “Për kushtet e organizimit dhe funksionimit të platformës shumëpalëshe të tregtimit–MTF”, e cila ka si qëllim përcaktimin e
kushteve për organizimin dhe funksionimin e Platformës Shumëpalëshe të Tregtimit (MTF),
si dhe kushtet që duhet të plotësojnë operatorët për të vënë në funksionim këtë platformë.
Rregullore nr. 50, datë 21.03.2012 “Mbi rrethanat e veçanta për pagesën në tituj të kuotave të fondit të investimit”, e cila ka si qëllim përcaktimin e rrethanave të veçanta
për pagesën në tituj të kuotave të fondit të investimit, si dhe procedurën e miratimit nga
Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare.
Gjithashtu, janë bërë ndryshime në Rregulloren nr. 120, datë 02.10.2008 “Mbi licencimin dhe mbikëqyrjen e Bursës së Titujve”, të miratuar me vendim Bordi nr. 153, datë
21.11.2012. Këto ndryshime konsistojnë në shtimin e funksioneve të një shoqërie që operon
si bursë titujsh duke i dhënë asaj edhe të drejtën për të vënë në funksion një platformë
tregtimi shumëpalëshe (MTF) si dhe janë shtuar subjekte që mund të kenë të drejta pronësie
në një bursë titujsh.
Aktet nënligjore në fushën e pensioneve private vullnetare
Aktet e reja nënligjore dhe ndryshimet në ato ekzistuese për tregun e pensioneve private
vullnetare përfshijnë:
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 21
Rregullore nr. 139, datë 26.09.2012 "Për përllogaritjen e vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit vullnetar dhe afatet e publikimit te informacionit", e cila ka si
qëllim të përcaktojë mënyrën e vlerësimit të aseteve dhe detyrimeve të fondit të pensionit,
përllogaritjen e vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit dhe vlerës së kuotës së fondit të
pensionit si dhe shpeshtësinë e llogaritjes së vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit.
Ndryshime në Rregulloren nr. 1, datë 28.01.2010 "Për aktivet e lejuara, kufizimet dhe kufirin maksimal të investimit të fondit të pensionit". Këto ndryshime janë miratuar
me vendim Bordi nr. 32, datë 21.03.2012 dhe që konsistojnë në heqjen e kufizimit të afatit
të maturimit të depozitave me qëllim përqasjen e legjislacionit me praktikat më të mira të
vendeve të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik e Zhvillim (OECD).
2.2 Aktiviteti licencues
Gjatë ushtrimit të kompetencave të veta në procesin licencues, AMF është kujdesur që
kërkesat dhe procedurat e licencimit të zbatuara për subjektet që kërkojnë të ushtrojnë
aktivitet në tregun financiar nën mbikëqyrje, të jenë të qarta, objektive dhe transparente,
duke e vënë theksin në:
• Gjendjen e shëndoshë financiare të aplikantit;
• Aftësitë profesionale dhe të besueshmërisë të drejtuesve dhe vendimmarrësve të
aplikantit;
• Hartimin e strukturave të përshtatshme të mënyrës së qeverisjes së aplikantit;
• Paraqitjen e planeve financiare dhe të biznesit në mënyrë sa më të qartë dhe të argumentuar.
Aktiviteti licencues në sigurime
Risia e këtij viti, në aspektin licencues, ka qenë miratimi i licencës për shoqërinë “ANSIG”
sh.a., në datë 22 qershor 2012. Kjo shoqëri u miratua për ushtrimin e veprimtarisë në tregun
e sigurimeve, për klasat e Jo-Jetës.
Licencimi i shoqërisë “ANSIG” sh.a. vjen pas një
shqyrtimi të kujdesshëm të dokumentacionit dhe
hapave të ndërmarra nga shoqëria, në përputhje me
kërkesat e dispozitave ligjore në fuqi. Ky licencim
kaloi në dy faza. Në nëntor të 2011, Bordi i AMF-së
miratoi licencimin paraprak të kësaj shoqërie, e cila
lidhej më përmbushjen e kërkesave të nevojshme për
ndërtimin e biznesit në tregun e sigurimeve. Departamenti i Licencimit dhe Monitorimit
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 222
Në fazën e dytë, që u përmbyll
me dhënien e licencës në qershor
2012, shoqëria përmbushi detyrimet
lidhur me krijimin dhe regjistrimin
e shoqërisë, përzgjedhjen e ekipit
drejtues, derdhjen e shumës së kapitalit
fillestar dhe krijimin e infrastrukturës
së nevojshme për fillimin e aktivitetit.
AMF i ka vlerësuar me kujdes të gjithë
këta elementë, duke i kushtuar kujdes
të veçantë edhe profesionalizmit të
ekipit drejtues. Futja e një operatori
të ri në tregun e sigurimeve është një
sinjal tepër pozitiv. Ky sinjal duhet të
interpretohet në disa drejtime.
Së pari, konfirmon zhvillimin e
vazhdueshëm të tregut dhe faktin që
tregu i sigurimeve është tërheqës për
investitorë të rinj. Tregut të sigurimeve
i injektohen menjëherë edhe 370
milionë lekë kapitale, që do të thotë
kapacitet shtesë për nënshkrimin e
risqeve në tregun vendas.
Së dyti, futja e operatorit të ri do të
rrisë më tepër presionin ndaj tregut
për rritjen e cilësisë së shërbimit ndaj
konsumatorit. Konkurrenca cilësore
është gjithnjë në interes të konsumatorit, por jo vetëm kaq, për AMF, një treg konkurrent me
një numër në rritje të operatorëve, do të thotë më tepër hapësirë dhe fleksibilitet për ushtrimin e
mekanizmave mbikëqyrëse dhe kjo ndikon drejtpërdrejtë në favor të mbrojtjes së konsumatorit.
Dinamika e zhvillimeve të tregut të sigurimeve, si segment i tregut financiar, e ka bërë këtë
treg të jetë vazhdimisht në fokusin e investitorëve strategjikë.
Dhënia në sipërmarrje e disa funksioneve të shoqërisë së sigurimit
Për herë të parë në vitin 2012, AMF miratoi kërkesën e shoqërive të sigurimit “Sigma Vienna
Insurance Group”sh.a., “Interalbanian Vienna Insurance Group” sh.a. dhe “Intersig Vienna
Insurance Group” sh.a., të gjitha shoqëri të kontrolluara nga shoqëria Vienna Insurance Group,
për dhënien në sipëmarrje të disa funksioneve tek një shoqëri e emërtuar “VIG Services Shqipëri”
sh.p.k. Kështu, në muajin shkurt, u miratua dhënia në sipërmarrje e funksionit të mbajtjes së
kontabilitetit dhe të informatizimit, ndërsa në maj u miratua edhe funksioni i trajtimit të dëmeve.
Dhënia në sipërmarrje e këtyre funksioneve nuk cenon përgjegjësinë e secilës shoqëri
sigurimi në lidhje me funksionin që jepet në sipërmarrje, si dhe detyrimin për raportim.
LICENCAT QË LËSHON AUTORITETI
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri sigurimi;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri risigurimi;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si degë e shoqërisë së huaj
të sigurimit;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si agjent në sigurime;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri agjentësh në sigurime;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si broker në sigurime;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri brokerimi në sigurime;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si vlerësues dëmesh në sigurime;
• Autorizim për ushtrimin e veprimtarisë si aktuar i autorizuar;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si konsulent në sigurime;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri administruese;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si depozitar;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si agjent i fondit të pensionit;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri agjentësh të
fondit të pensionit;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si degë e shoqërisë administruese;
• Licencë për ushtrimin e veprimtarisë si shoqëri investimi kolektive
me ofertë publike;
• Licencë për ushtrim veprimtarie si shoqëri brokerimi në tituj;
• Licencë për ushtrim veprimtarie si broker në tituj/komisioner burse;
• Licencë për ushtrim veprimtarie si këshilltar investimesh;
• Autorizim për ushtrimin e veprimtarisë si kujdestar i autorizuar;
• Licencë për ushtrim veprimtarie si bursë titujsh;
• Licencë për ushtrim veprimtarie si regjistrar.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 23
Licencimi i profesionistëve në sigurime
Gjithashtu, gjatë vitit 2012, aktiviteti licencues i AMF-së ka vazhduar në drejtim:
• Të licencimit të ndërmjetësve në sigurime: broker dhe agjentë;
• Të licencimit të vlerësuesve të dëmeve në sigurime;
• Të autorizimit të aktuarëve në sigurime.
Broker në sigurime
Gjatë vitit 2012, numri i shoqërive të brokerimit në sigurime pati ndryshime. Kështu, gjatë
vitit u licencuan dy shoqëri të reja brokerimi: shoqëria “Smart Brokers” sh.a. dhe “WVP-
Ndërmjetësim në sigurime” sh.a., si edhe u tërhoq licenca për shoqërinë “Bindi Insurance
Broker” sh.a., me kërkesë të vetë asaj. Ndërkohë, shoqëria e brokerimit “P&C Albania” sh.a.
ndryshoi emërtim në shoqëria “3BBroker” sh.a. Si rrjedhim, në fund të vitit 2012, tregu i
sigurimeve numëroi 7 shoqëri brokerimi, nga të cilat 5 ushtrojnë veprimtari në klasat e Jo-
Jetës dhe 2 në klasat e Jetës dhe Jo-Jetës.
Në fund të vitit 2012, numri i brokerave fizikë të licencuar nga AMF arriti në 10. Tabela më
poshtë jep të dhëna të detajuara për licencimin e brokerave sipas statusit të tyre.
Tabelë 4: Të dhëna mbi brokera të licencuar në sigurime (në numër)
Statusi i brokerit
Gjithsej të licencuar në fund të vitit
2011
Brokera të licencuar/rilicencuar
në vitin 2012
Përfunduar afati i
licencës në vitin 2012
Tërheqje licence gjatë
vitit 2012
Gjithsej të licencuar në fund të vitit
2012
Persona juridikë 6 2 - 1 7
Persona fizikë 9 5 2 2 10
Veprimtaria e shoqërive të brokerimit konsiston në ndërmjetësimin e produkteve të sigurimit si:
Shëndeti në Udhëtim, Garanci Oferte dhe Kontrate, Kasko, TPL, Karton Jeshil, Sigurimi Kufitar,
Sigurimi i karburanteve, Sigurimi nga zjarri, Sigurimi CAR dhe Sigurimi i Jetës “Sot për nesër”.
Agjentë në sigurime
Shitja e policave të sigurimit nga shoqëritë e sigurimit realizohet nëpërmjet punonjësve
shitës apo agjentëve të licencuar. AMF ka siguruar informacionin e plotë mbi çdo punonjës
shitës, si dhe ka kërkuar plotësimin e kritereve nga çdo subjekt që kërkon të licencohet si
agjent shitës në emër dhe për llogari të shoqërisë së sigurimit.
Në fund të vitit 2012, shoqëritë e licencuara për të vepruar si agjent në sigurime janë:
shoqëria “UDSA” sh.p.k., shoqëria “Posta shqiptare” sh.a. dhe shoqëria “NOA” sh.a., ndërsa
numri i përgjithshëm i agjentëve fizikë të licencuar arriti në 279.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 224
Pjesa më e madhe e agjentëve fizikë gjatë vitit 2012 janë licencuar apo u është rinovuar
licenca për llogari të shoqërisë “Sigal Uniqa Group Austria” sh.a. dhe shoqërisë “Insig” sh.a.
Shoqëria “UDSA” sh.p.k. dhe agjentët e saj fizikë veprojnë si ndërmjetës për llogari të 6
shoqërive të sigurimit: “Insig” sh.a., “Interalbanian Vienna Insurance Group” sh.a., “Atlantik”
sh.a., “Sigma Vienna Insurance Group” sh.a., “Intersig Vienna Insurance Group” sh.a. dhe
“Eurosig” sh.a. Shoqëria “Posta shqiptare” sh.a. dhe agjentët e saj fizikë veprojnë si ndërmjetës
për shoqërinë e sigurimit “Insig” sh.a. Shoqëria “NOA” sh.a. dhe agjenti i saj veprojnë si
ndërmjetës për shoqërinë e sigurimit “Sigal-Life Uniqa Group Austria” sh.a.
Vlerësuesit e dëmeve në sigurime
Për t’i shërbyer procesit të vlerësimit të dëmeve në sigurime prej vlerësuesve të licencuar,
AMF gjatë vitit 2012 licencoi 10 vlerësues të tjerë, duke e çuar në 65 numrin e përgjithshëm
të vlerësuesve me licencë. Tabela më poshtë pasqyron të dhënat mbi vlerësuesit e licencuar
të ndarë sipas llojit të licencës dhe sipas statusit të tyre.
Tabelë 5: Të dhëna mbi agjentë të licencuar (në numër)
Statusi i agjentit
Gjithsej të licencuar në fund të vitit
2011
Agjentë të rilicencuar
në vitin 2012
Agjentë të rinj të
licencuar në vitin 2012
Përfunduar afati i licencës në vitin 2012
Gjithsej të licencuar në
fund të vitit 2012
Persona juridikë 4 1 1 3 3
Persona fizikë 237 23 85 66 279
Tabelë 6: Të dhëna mbi vlerësuesit e licencuar (në numër)
Vlerësues dëmesh në sigurime Në fund të vitit 2011
Licencime të reja 2012
Tërheqje licence 2012
Gjithsej në fund të
2012
1. Sipasstatusit të vlerësuesit
I pavarur 17 4 - 21
I punësuar 38 6 - 44
2. Sipasllojit të licencës
Për dëme materiale 5 - - 5
Për dëme shëndetësore 4 1 - 5
Për dëme materiale dhe shëndetësore 46 9 - 55
Gjithsej vlerësues të licencuar 55 10 65
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 25
Gjatë vitit 2012, vëmendje iu kushtua mbikëqyrjes së veprimtarisë së vlerësuesve të
pavarur. Për këtë qëllim, në mars të 2012, me vendim të Bordit, u miratuan formularët mbi
raportimin e vlerësuesve të dëmeve në sigurime, nëpërmjet të cilëve AMF vihet në dijeni mbi
veprimtarinë e vlerësuesve të pavarur të dëmeve, si subjekte që përfaqësojnë të dëmtuarin
në proceset gjyqësore.
Aktuar në sigurime
Roli i aktuarit në shoqërinë e sigurimit është thelbësor në hartimin e raporteve aktuariale,
llogaritjen e provigjoneve të sigurimeve dhe llogaritjen e marzhit të aftësisë paguese të
shoqërisë së sigurimit. Gjatë vitit 2012, AMF autorizoi 2 aktuarë të tjerë në sigurime duke e
çuar në 15 numrin total të tyre.
Testi profesional për profesionet në fushën e sigurimeve
Aktet nënligjore mbi përcaktimin e kritereve të licencimit të profesioneve në fushën
e sigurimeve, si profesioni i brokerit në sigurime, profesioni i vlerësuesit të dëmeve, apo
profesioni i aktuarit, kanë përcaktuar si kusht licencimi edhe kalimin me sukses të testimit
për njohuritë në fushën përkatëse.
Gjatë vitit 2012, Autoriteti ka organizuar rregullisht testime në përputhje me kërkesat e
paraqitura nga aplikantë të ndryshëm për t’u pajisur me licenca përkatëse. Kështu, janë
organizuar 3 testime për aplikantët që kërkuan të pajisen me licencë “vlerësues dëmesh në
sigurime” dhe 3 testime për pajisje me licence “broker në sigurime”. Qëllimi i organizimit të
testimeve ka qenë vënia e theksit tek profesionalizmi i aplikantëve që kërkojnë të licencohen,
me synimin kryerjen e shërbimeve financiare nga profesionistë që njohin legjislacionin dhe
fushën e aktivitetit ku do të veprojnë. Në përbërje të komisioneve të testimit është synuar të
jenë përfaqësues me reputacion dhe përvojë si nga rrethi akademik, ashtu edhe nga tregu.
Prania e kapitalit të huaj në shoqëritë e sigurimit
Gjatë vitit 2012, në tregun shqiptar të sigurimeve nuk pati ndryshime në numrin e
aksionarëve të huaj që zotërojnë aksione në shoqëritë shqiptare të sigurimit dhe aktualisht
në tregun shqiptar të sigurimeve operojnë:
• Vienna Insurance Group AG Wiener Versicherung Gruppe me seli qendrore në Vienë, Austri;
• Uniqa International Beteiligungs-Verwaltungs GmbH me seli qendrore në Vienë, Austri;
• Fondi Shqiptaro-Amerikan i Ndërmarrjeve.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 226
Qeverisja e shoqërive të sigurimit
Në funksion të mirë-qeverisjes së shoqërive të sigurimit, AMF ka synuar rritjen e integritetit,
profesionalizmit, eksperiencës dhe kualifikimit të të zgjedhurve në këshillat mbikëqyrëse, në
postet drejtuese apo komitetet e kontrollit në këto shoqëri.
Gjatë vitit 2012, Autoriteti ka miratuar ndryshime apo riemërime në përbërjen e këshillave
mbikëqyrës në tri shoqëri sigurimi, si dhe ka miratuar emërime në organet drejtuese në katër
shoqëri sigurimi. AMF gjithashtu ka miratuar edhe drejtuesin e Byrosë Shqiptare të Sigurimit.
ASAMBLEJA E AKSIONARËVE
KËSHILLI MBIKËQYRËS
DREJTORIA AUDITI I BRENDSHËM
Departamenti i Financës, Aktuari, Departamenti i Marrjes në Sigurim, Departamenti i Dëmeve, etj.
Austri 35,90%
Shqipëri59,90%
Fondi Shqiptaro-Amerikani Ndërmarrjeve4,20%
Grafik 5: Struktura e kapitalit sipas vendit të origjinës - 2012
Grafik 6: Skema e strukturës aktuale të drejtimit të shoqërive të sigurimit
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 27
Tabelë 7: Qeverisja e shoqërive të sigurimit – Statistika
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Nr. mesatar i aksionarëve 6.0 4.5 4.2 4.4 4.2 3.7
Nr. mesatar i anëtarëve të Këshillit Mbikëqyrës 5.0 3.6 3.4 3.6 4.0 4.2
Nr. mesatar i anëtarëve të Këshillit Mbikëqyrës që nuk janë aksionarë 2.0 2.8 2.7 3.1 3.5 3.7
Nr. i Drejtorëve Ekzekutivë me pjesëmarrje influencuese mbi 10% 3.0 3.0 2.0 2.0 3.0 3.0
Tabelë 8: Të dhëna për aksionarët e shoqërive të sigurimit
Emërtimi Numri
Shoqëri sigurimi 11
Aksionarë gjithsej 41
Klasifikimi i aksionarëve sipas pjesëmarrjes zotëruese:
nën 10% 21
mbi 10% nën 20% 6
mbi 20% nën 33% 1
mbi 33% nën 50% 3
mbi 50% 10
Klasifikimi i aksionarëve sipas vendit të origjinës:
Aksionarë të huaj 3
Aksionarë vendas 38
Klasifikimi i aksionarëve sipas statusit:
Aksionarë individë 32
Aksionarë shoqëri 8
Aksionarë shteti 1
Grafik 7: Të dhëna për aksionarët sipas pjesëmarrjes influencuese (në %)
51.22%
14.63%
2.44%
7.32%
24.39%
nën 10%
mbi 10% nën 20%
mbi 20% nën 33 %
mbi 33% nën 50%
mbi 50%
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 228
Grafik 8: Të dhëna për aksionarët sipas vendit të origjinës dhe statusit (në %)
Aksionarë individë78.05%
Aksionarë shoqëri19.51%
Aksionarë shteti2.44%
Miratime të ndryshimeve statutore të shoqërive të sigurimit
Gjatë vitit 2012, Autoriteti ka miratuar një numër kërkesash për ndryshime statutore, të cilat
kanë konsistuar në:
Tabelë 9: Të dhëna mbi miratimin e ndryshimeve statutore (në numër shoqërish)
Arsyeja e ndryshimit të statutit 2008 2009 2010 2011 2012
Statut i ri e ndryshime të tjera 2 2 2 6 6
Rritje kapitali 9 4 2 4 4
Ndryshim i strukturës aksionare 2 2 5 3 2
• Statute të reja, përshtatje me ndryshimet ligjore apo të neneve të statutit për 6 shoqëri sigurimi;
• Ndryshimin e statutit si rezultat i ndryshimit të madhësisë së kapitalit aksionar për 4
shoqëri sigurimi;
• Ndryshimin e statutit si rezultat i ndryshimit të strukturës aksionare për 2 shoqëri sigurimi.
Aksionarë të huaj7.32%
Aksionarë vendas92.68%
Aktiviteti licencues në tregun e letrave me vlerë
Në mbledhjen e datës 26.09.2012, Bordi i AMF-së miratoi licencimin e fondit të investimit
“Raiffeisen Invest Euro” nën administrimin e shoqërisë “Raiffeisen INVEST-Shoqëri
administruese e fondeve të pensionit dhe sipërmarrjeve të investimeve kolektive” sh.a.
Licencimi i fondit të investimit “Raiffeisen Invest Euro” nënkupton miratimin e dokumenteve
themelore të fondit siç janë prospekti dhe rregullat e tij. Fondi i ri i investimit, ndonëse
nga pikëpamja e objektivit të investimit dhe instrumentet ku investohen asetet monetare
ka ngjashmëri me Fondin Raiffeisen Prestigj, përfaqëson një alternativë të re investimi në
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 29
monedhë të huaj. Investitorët shqiptarë do të kenë mundësinë që të investojnë kursimet e
tyre edhe në asete financiare kryesisht në euro.
Gjatë vitit 2012, tregut me pakicë të letrave me vlerë iu shtua edhe një operator i ri, shoqëria
“Banka Societe Generale Albania” sh.a., e cila në mars 2012 u licencua për të ushtruar veprimtari
brokerimi në këtë treg.
Në qershor të 2012, shoqëria “EASY Trade Consulting” sh.p.k. u miratua për të vepruar si
agjent i brokerit të licencuar të letrave me vlerë “Forex Capital Market LTD”, krahas shoqërisë
së brokerimit “AKSIONER International Securities Brokerage” sh.a., e cila vepron si agjent i
shoqërisë “SAXO Bank”, duke filluar nga muaji janar 2012. Për të monitoruar veprimtarinë
e këtyre shoqërive, në nëntor, Autoriteti miratoi formularin e raportimit për veprimtarinë e
agjentit të brokerit të licencuar të letrave me vlerë.
Gjithashtu, gjatë vitit 2012, aktiviteti licencues ka konsistuar në licencimin e një brokeri
fizik në letrat me vlerë, në miratim administratori të shoqërisë së brokerimit apo shoqërisë
administruese të fondeve, si dhe miratim të ndryshimeve të prospektit të Fondit të
Investimeve Raiffeisen Prestigj.
Pjesa më aktive e tregut të letrave me vlerë është tregu me pakicë i letrave me vlerë të
Qeverisë shqiptare. Në këtë treg operojnë kryesisht bankat, të licencuara nga AMF për të
kryer këtë veprimtari. Bankat e licencuara janë: “Raiffeisen Bank” sh.a., “Intesa SanPaolo
Bank” sh.a., “Banka Kombëtare Tregtare” sh.a., “Alfa Bank Albania” sh.a., “Banka Credins”
sh.a., “Tirana Bank” sh.a., “First Investment Bank” sh.a. dhe “Banka Societe Generale
Albania” sh.a.
Tabela 10: Subjekteve të licencuara që operojnë në tregun e letrave me vlerë (në numër)
Subjekte të licencuara 2010 2011 2012
Shoqëri komisionere të letrave me vlerë 12 13 13
Broker fizik në shoqëri komisionere 16 17 18
Kujdestarë të letrave me vlerë të Qeverisë së R.Sh. 7 8 8
Rregjistrues të letrave me vlerë 1 1 1
Tregje të organizuar të letrave me vlerë 1 1 1
Miratimi i ofertës private të obligacioneve
Në muajt shkurt, shtator dhe dhjetor 2012, AMF miratoi prospektet respektive të paraqitura
nga emetuesi, shoqëria “Banka Credins” sh.a., për emetim obligacionesh me ofertë private.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 230
Ofertë private e obligacioneve
Ofertë private e obligacioneve është emetimi, në të cilin oferta për të nënshkruar obligacione u drejtohet vetëm investitorëve institucionalë, aksionarëve ose punonjësve, por jo më shumë se 100 investitorëve të jashtëm, të cilët janë adresuar drejtpërdrejtë tek emetuesi.
Në rastin e një oferte private të obligacioneve, emetuesi komunikon me investitorët e mundshëm nëpërmjet dorëzimit të ofertës (prospektit) në adresën e investitorit. Prospekti, përpara dorëzimit të tij tek investitorët e mundshëm, paraqitet për miratim pranë AMF-së.
Aktiviteti licencues në tregun e pensioneve private vullnetare
Gjatë vitit 2012, numri i operatorëve të tregut të pensioneve private vullnetare nuk pati
ndryshime. Në këtë treg operojnë 3 shoqëri administruese të fondeve të pensionit dhe 3 fonde
të administruara respektivisht nga shoqëritë administruese.
Fokusi i AMF-së në tregun e pensioneve private vullnetare, në aspektin licencues, ka qenë
miratimi i ndryshimeve të prospekteve, ndryshimeve të kontratave tip, apo ndryshime të
tjera, të paraqitura si më poshtë:
• Ndryshimet e prospektit, si në rastin e Fondit të Pensionit Vullnetar Raiffeisen, të Fondit
të Pensionit Vullnetar Sigal dhe Fondit të Pensionit Vullnetar SiCRED Pensions;
• Ndryshimet e kontratave-tip;
• Ndryshimin e strukturës aksionare dhe zmadhimit të kapitalit, për “Shoqërinë
administruese të fondeve të pensionit Sigal-Life” sh.a.;
• Ndryshimin e depozitarit, për “Shoqërinë administruese të fondeve të pensionit
SiCRED” sh.a.
2.3 Aktiviteti mbikëqyrës
Procesi i mbikëqyrjes mund të shihet si një cikël i cili fillon me monitorimin dhe analizimin
e të dhënave financiare si edhe të dhënave të tjera të raportuara në AMF nga subjektet nën
mbikëqyrje. Këto të dhëna përfshijnë edhe raportet e audituesve të pavarur dhe aktuarëve
të autorizuar, si edhe informacionet nga të tretët. Informacioni i mbledhur analizohet
dhe rezultatet e kësaj analize përdoren për të planifikuar inspektimet në vend si dhe për
ndërhyrje kur është e nevojshme me masa të përcaktuara sipas ligjeve respektive. Cikli i
mbikëqyrës kryhet në përputhje me kuadrin ligjor në fuqi, sipas strategjisë dhe procedurave
të hartuara nga AMF.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 31
Mbështetur në kuadrin ligjor në fuqi, edhe gjatë vitit
2012, AMF ka realizuar mbikëqyrjen dhe analizimin
e tregjeve respektive. Përsa i përket veprimtarisë
në sektorin e sigurimeve, është shqyrtuar kryesisht
pozicioni financiar, rezultatet dhe treguesit teknikë të
veprimtarisë së tregut të sigurimeve dhe të shoqërive
të sigurimit në veçanti. Si përparësi në ushtrimin e
funksionit të mbikëqyrjes kanë qenë përmirësimi
i procesit të mbikëqyrjes së këtij tregu dhe ruajtja e
interesave të të siguruarve.
Për një mbikëqyrje më efektive
Me përfundimin e projektit “Drejt një mbikëqyrje efektive” financuar nga First Initiative me asistencën e Bankës Botërore, projekt i cili kishte si objektiv forcimin e metodologjisë së mbikëqyrjes së tregut të sigurimeve, Autoriteti prezantoi Manualin e Mbikëqyrjes me Fokus Riskun.
Një sistem mbikëqyrjeje me fokus riskun, ka si qëllim hartimin e një profili risku për shoqërinë e sigurimit, i cili përfaqëson vlerësimin nga ana e autoritetit mbikëqyrës në lidhje me fushat e risqeve specifikë të shoqërisë, brenda kontekstit të sektorit të sigurimeve. Përveç se është një sistem që identifikon dhe mat risqet, pjesë e këtij sistemi janë dhe fazat e ndërhyrjes nga ana e autoritetit mbikëqyrës, gjatë niveleve të ndryshme të riskut, ndërhyrje e cila shpeshtohet dhe forcohet me rritjen e nivelit të riskut në një shoqëri sigurimi.
Dy shtyllat kryesore të metodologjisë së re të mbikëqyrjes me fokus riskun janë projektligji “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit” si dhe sistemi i raportimit AMF In-Reg. Projektligji mbi sigurimet synon krijimin e hapësirave të nevojshme ligjore për zbatimin e kësaj metodologjie të re. Sistemi i raportimit AMF In-Reg është platforma dhe kanali kryesor i raportimit të subjekteve të mbikëqyrura në Autoritet. Në afatgjatë, ky sistem do të shërbejë si platforma kryesore mbështetëse e mbikëqyrjes me fokus riskun.
Në kuadrin e zbatimit gradual të metodologjisë së re të mbikëqyrjes, gjatë vitit 2012 është miratuar me vendim Bordi të AMF-së nr. 140 datë 26.09.2012 udhëzimi në lidhje me raportimin e detyruar periodik të shoqërive të sigurimit nëpërmjet sistemit AMF In-Reg.
Gjithashtu, AMF me ndihmën e një projekti të asistencës teknike të FSVC është duke punuar për ngritjen e arkitekturës së një sistemi të paralajmërimi të hershëm, i cili do të lehtësojë prioritizimin dhe drejtimin e burimeve rregullatore drejt atyre siguruesve dhe aktiviteteve ku vëmendja rregullatore kërkohet më shumë.
Departamenti i Mbikëqyrjes dhe Disiplinimit
Analiza Financiare e Tregut të Sigurimeve (off-site)
Analiza e thelluar financiare është kryer përmes vlerësimit të pozicionit financiar, rezultateve
teknike dhe financiare të veprimtarisë së shoqërive të sigurimit, mbështetur në të dhënat e
raportimit periodik të këtyre shoqërive në AMF, informacioneve shtesë të depozituara nga
këto shoqëri ose institucione të tjera, si dhe mbi gjetjet e inspektimit në vend.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 232
Gjatë analizës së thelluar financiare, i kushtohet vëmendje e veçantë mbikëqyrjes së disa
treguesve teknikë e financiarë të shoqërive të sigurimit. AMF vlerëson nëse provigjonet
teknike, të cilat përfaqësojnë detyrimet ndaj të siguruarve, janë të mjaftueshme dhe
mbulohen jo më pak se vlera bruto e tyre me aktive të përshtatshme në çdo kohë. Gjithashtu
AMF, ndër të tjera, vlerëson treguesit e mjaftueshmërisë së kapitalit dhe aktiveve në mbulim
të provigjoneve teknike, të cilat në çdo kohë duhet të jenë në përputhje me bazën ligjore
në fuqi. Mospërmbushja e kërkesave të bazës ligjore për këta tregues, përbën shkelje të
rregullave të menaxhimit të riskut.
AMF ka ndjekur në vazhdimësi përmbushjen e kërkesës ligjore mbi Fondin e Garancisë të
shoqërive të sigurimit dhe zbatimin e rregullave për investimin e tij. Aktualisht shoqëritë e
sigurimit zotërojnë Fondin e Garancisë të investuar në “depozita qëllimore” me afat 1-vjeçar
pranë bankave të nivelit të dytë dhe bono thesari, sipas kërkesave të ligjit. Totali i Fondit të
Garancisë për tregun është në vlerën 4.75 miliardë lekë. Tregu i sigurimeve më 31.12.2012
ka qenë i mirëkapitalizuar, gjë që ilustrohet nga treguesi i mjaftueshmërisë së kapitalit në
masën 131.47%.
Tabelë 11: Struktura dhe dinamika e aktivit dhe pasivit të tregut të sigurimeve6
Emërtimi 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012
struktura (në %)
Depozita 50.84 45.90 41.38
Toka dhe ndërtime 10.23 9.32 9.56
Aksione dhe pjesëmarrje 9.31 13.65 12.90
Bono thesari 4.91 4.89 6.44
Debitorë 8.45 8.66 10.02
Aktive të tjera 16.27 17.58 19.70
Totali i Aktivit 100.00 100.00 100.00
Provigjonet teknike bruto 34.21 39.44 40.14
Detyrime të tjera 8.06 7.79 9.72
Kapitalet e veta 57.73 52.77 50.14
Totali i Pasivit 100.00 100.00 100.00
Shënim: 6 Pasqyrat e bilancit në këtë tabelë përfshijnë shoqëritë e sigurimeve të Jo-Jetës dhe Jetës. Raportimi i pasqyrave financiare të shoqërive të sigurimit bëhet sipas Standardeve Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF) dhe në mbështetje të bazës rregullative të AMF-së.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 33
Tabelë 12: Disa të dhëna mbi tregun e sigurimeve (në mln. lekë)
Periudha Ushtrimore 2008 2009 2010 2011 2012
Totali i aktiveve 15,525 16,227 18,039 19,368 20,720
Jeta 1,841 2,919 2,473 2,884 3,207
Jo-Jeta 13,684 13,308 15,556 16,484 17,513
Totali i investimeve 11,182 10,830 11,855 12,839 14,209
Jeta 1,389 2,101 1,832 1,992 1,996
Jo-Jeta 9,793 8,729 10,023 10,847 12,213
Provigjonet teknike bruto 5,138 6,229 6,171 7,638 8,317
Jeta 233 361 644 853 942
Jo-Jeta 4,905 5,868 5,527 6,785 7,375
Emërtimi 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012
dinamika (në %) viti i mëparshëm = 100
Depozita 113.35 96.94 96.43
Toka dhe ndërtime 116.45 97.82 109.80
Aksione dhe pjesëmarrje 125.36 157.41 101.10
Bono thesari 181.14 107.04 140.90
Debitorë 111.61 110.03 123.82
Aktive të tjera 87.38 116.07 119.86
Totali i Aktivit 111.16 107.37 106.98
Provigjonet teknike bruto 99.07 123.76 108.89
Detyrime të tjera 100.15 103.76 133.42
Kapitalet e veta 121.85 98.16 101.65
Totali i Pasivit 111.16 107.37 106.98
Gjatë analizës së gjendjes financiare të shoqërive të sigurimit, për të dhënat më 31.12.2012
u vu re se:
Aktivet e tregut të sigurimeve krahasuar me vitin 2011 u rritën me 1.35 miliardë lekë ose
6.98%. Investimet në depozita në banka zënë pjesën më të madhe të aktivit me 41.38%,
investimet në toka dhe ndërtesa përbëjnë 9.56% të totalit të aktivit. Rritja e aktivit të tregut
reflektohet në rritjen e investimit në Bono Thesari, Aksione dhe Interesa Pjesëmarrëse,
Aktive të tjera, si dhe në zërin Debitorë. Në pasivin e pasqyrës së Bilancit më 31.12.2012
vihet re rritje e zërit Provigjone Teknike Bruto në masën 8.89% ose në vlerën 679.25 milionë
lekë në krahasim më 31.12.2011.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 234
Treguesit Financiarë IRIS
Nisur nga synimi i punës së AMF-së për ngritjen e një tregu financiar të stabilizuar dhe me
qëllim kalimin në drejtim të metodës të mbikëqyrjes me fokus riskun, gjatë vitit 2012 kanë
vijuar të përdoren treguesit e paralajmërimit të hershëm.
Kështu, në analizën e gjendjes financiare të sektorit të sigurimeve, në vlerësimin e
shoqërive të sigurimit të Jo-Jetës, përdoren edhe treguesit e paralajmërimit të hershëm, të
rekomanduara nga Banka Botërore për shoqëritë e sigurimit të Jo-Jetës në Shqipëri.
Këto tregues financiarë i shërbejnë evidentimit në kohën e duhur të problemeve që mund të
çojnë në përkeqësimin e një ose disa parametrave të operatorëve në treg.
Totali i kapitalit 8,832 8,546 10,413 10,221 10,389
Jeta 1,541 1,754 1,764 1,791 1,899
Jo-Jeta 7,291 6,792 8,649 8,430 8,490
Totali i kapitalit të nënshkruar 6,031 5,787 6,684 7.607 8,617
Jeta 1,248 1,097 1,278 1,283 1,284
Jo-Jeta 4,783 4,690 5,406 6,324 7,333
Totali i investimeve të huaja 2,924 1,985 3,587 3,472 3,597
Jeta 460 355 347 380 398
Jo-Jeta 2,463 1,630 3,240 3,092 3,199
Primi i fituar neto 5,543 6,092 6,680 6,792 6,736
Jeta 459 496 636 819 823
Jo-Jeta 5,084 5,596 6,044 5,973 5,913
Tabelë 13: Diapazonet e vlerave të treguesve financiarë IRIS (në %)
Raporti 31.12.2010 31.12.2011 31.12.2012 Kufiri
MIN MAX
Norma e rritjes së primit 2.73 - 1.06 10.94 -40 40
Raporti i mbajtjes neto 84.37 81.61 76.89 40 80
Raporti dëme/prime neto 32.86 42.97 34.27 50 80
Raporti i shpenzimeve 62.28 73.98 62.78 25 50
Raporti i kombinuar 95.14 116.96 97.05 85 105
Të ardhurat nga investimet 8.04 7.67 6.37 4 8
Raporti i kapitalit 69.83 57.00 55.30 20 50
Raporti i provigjoneve teknike 96.51 66.78 73.43 10 30
Raporti i aftësisë paguese 439.5 333.30 346.00 150 300
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 35
Norma e rritjes së primeve të tregut të sigurimeve është brenda kufijve të përcaktuar.
Kështu më 31.12.2012, norma e rritjes së primeve të tregut të sigurimeve është 8.95% në
krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Raporti i mbajtjes neto në tregun shqiptar të sigurimeve të Jo-Jetës është në masën 76.89%,
ndërkohë që normat e përcaktuara ndërkombëtare rekomandojnë vlera midis 40 – 80%.
Raporti dëme/prime për tregun shqiptar të sigurimeve të Jo-Jetës ka arritur në 34.27%. Ky
raport ka pësuar rënie në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Raporti i shpenzimeve në masën 62.78%, ka patur një tendencë në ulje gjatë vitit 2012.
Peshën më të madhe në strukturën e shpenzimeve e zënë shpenzimet operative të
veprimtarisë në masën 65.78% për tregun e sigurimeve të Jo-Jetës.
Raportet financiare të mësipërme ilustrohen në tabelat e mëposhtme në mënyrë grafike për
shoqëritë e sigurimit të Jo-Jetës për periudhën më 31.12.2012.
-50.00%
-40.00%
-30.00%
-20.00%
-10.00%
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
N
ALBS
IG
EURO
SIG
ANSIG
Norma e Rritjes së Primit
0.00%10.00%20.00%30.00%40.00%50.00%60.00%70.00%80.00%90.00%
100.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
N
ALBS
IG
EURO
SIG
ANSIG
Raporti i Mbajtjes Neto
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
80.00%
90.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
N
ALBS
IG
EURO
SIG
ANSIG
Raporti Dëme/Prime Neto
0.00%
10.00%
20.00%
30.00%
40.00%
50.00%
60.00%
70.00%
80.00%
90.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
N
ALBS
IG
EURO
SIG
ANSIG
Raporti i Shpenzimeve
0.00%
20.00%
40.00%
60.00%
80.00%
100.00%
120.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
NAL
BSIG
EURO
SIG
ANSIG
Raporti Operativ
0.00%
20.00%
40.00%
60.00%
80.00%
100.00%
120.00%
INSIG
SIGMA
SIGAL
ATLA
NTIK
INTE
RSIG
INTE
RALB
ANIA
N
ALBS
IG
EURO
SIG
ANSIG
Raporti i Kombinuar
Grafik 9: Treguesit IRIS 2012
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 236
Inspektime në vend (on-site) në subjektet e mbikëqyrura
Përmes inspektimeve në vend merret informacion i detajuar, i cili ndihmon në vlerësimin e
aktivitetit financiar aktual dhe të pritshëm për subjektin në mbikëqyrje.
Në mënyrë specifike, objektivi i inspektimit në vend është vlerësimi i aftësisë paguese
aktuale dhe të pritshme të shoqërisë duke krahasuar profilin e riskut të subjektit, me
kapacitetin e mbajtjes së këtij risku dhe të identifikojë çdo problem që mund të influencojë
në aftësinë e tij për t’ju përgjigjur detyrimeve afatgjata kundrejt konsumatorëve.
Për realizimin e objektivave të inspektimit, personeli inspektues mund të intervistojë drejtuesit apo personat përgjegjës të subjektit që mbikëqyret, në lidhje me çështjet e mëposhtme:
• Veprimtarinë aktuale të subjektit;
• Strategjinë e biznesit të tij;
• Zhvillimet që kanë ndodhur që nga inspektimi i fundit;
• Masat korrigjuese për dobësitë, problemet apo shkeljet e konstatuara në inspektimet e mëparshme dhe zbatimin e tyre;
• Efikasitetin e sistemit të kontrollit të brendshëm;
• Shërbimet, produktet, shtrirja e aktivitetit, investime të reja;
• Sisteme të reja kompjuterike, në funksion të plotësimit të kërkesave rregullatore ligjore në fuqi.
Inspektimet e paplanifikuara në vend ushtrohen nëse AMF ka sinjale për probleme financiare
të subjekteve të mbikëqyrura, ndryshime të konsiderueshme në menaxhimin e subjektit,
ndryshime në strukturën e subjektit (shkrirje, bashkim të tij, etj), transferim portofoli,
ankesa të të siguruarve, etj. Tabela më poshtë paraqet inspektimet e kryera në subjektet e
mbikëqyrura.
Tabelë 14: Inspektimet e kryera sipas viteve (në numër)
Emërtimi Viti 2011 Viti 2012
Inspektime të plota të planifikuara 10 16
Inspektime tematike të planifikuara 8 9
Inspektime tematike të paplanifikuara 1 3
Inspektime të përbashkëta 3 3
Inspektime gjithsej 22 31
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 37
Inspektime në Subjektet e Mbikëqyrura
Inspektimi në shoqëritë e sigurimeve
Inspektimi në shoqëritë e sigurimeve u përqendrua në verifikimin e elementëve të pasqyrave
financiare, bazuar në problematikat e konstatuara nga analizat dhe raportet e hartuara nga
mbikëqyrja, si edhe informacione të tjera analitike, që kërkojnë verifikim të mëtejshëm dhe
të menjëhershëm.
AMF gjatë vitit 2012 ushtroi inspektime të plota dhe të planifikuara në vend në të gjitha
shoqëritë e sigurimit (Jetë dhe Jo-Jetë). Edhe gjatë këtij viti, objekti i këtyre inspektimeve u
fokusua jo vetëm në inspektimin e dokumentacionit pranë shoqërive, por edhe në shqyrtimin
e tematikave që lidhen me ndryshimin e filozofisë së mbikëqyrjes drejt asaj me fokus riskun.
Inspektimet synonin:
• Verifikimin e elementëve të pasqyrave financiare të këtyre shoqërive për vitin 2011 dhe
3 mujorin e parë të vitit 2012;
• Verifikimin e përputhshmërisë së politikave dhe procedurave të brendshme të shoqërive
të sigurimit me praktikat e konstatuara lidhur me marrjen në sigurim, limitet e mbajtjes
së rrezikut, të specifikuara sipas llojit të produktit të marrë në sigurim;
• Verifikimin e dëmeve në proces gjyqësor, duke u përqendruar kryesisht tek dëmet
shëndetësore, si dhe politikat e trajtimit të tyre nga shoqëritë e sigurimit;
• Verifikimin e zbatimit të kërkesave ligjore lidhur me vlerësimin dhe menaxhimin e
dëmeve, praktikat e provigjonimit, si dhe aspekte që lidhen me risigurimin;
• Analizën e përgjegjësive të kontraktuara nga shoqëritë e sigurimit për vitin 2011, me
qëllim evidentimin e menaxhimit të riskut në rreziqet e siguruara nga shoqëritë, pagesat
e risiguruesve, si edhe reflektimi i tyre në llogaritjet e rezervës së risiguruesve;
• Verifikimin e zbatimit të rekomandimeve e raporteve të inspektimit të AMF-së, lidhur me
rolin e Komitetit të Kontrollit të Brendshëm në drejtim të vlerësimit të përputhshmërisë
së veprimtarisë së shoqërisë së sigurimit me bazën ligjore në fuqi dhe me politikat dhe
procedurat e brendshme të shoqërisë;
• Verifikimin e efektivitetit të sistemeve të informacionit të shoqërive të sigurimit, lidhur
me punonjësit e përfshirë në menaxhimin e sistemeve informatike të shoqërive të
sigurimit dhe planin e investimeve të këtyre shoqërive për teknologjinë e informacionit;
• Verifikimin e zbatimit të vendimeve të Bordit dhe akteve ligjore dhe nënligjore në fuqi.
Gjetjet e konstatuara nga këto inspektime iu komunikuan shoqërive të sigurimit. Mbi bazën
e tyre AMF ka dhënë rekomandimet përkatëse, lidhur me:
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 238
• Administrimin e rrezikut nga shoqëritë e sigurimit;
• Vlerësimin dhe trajtimin e dëmeve në proces gjyqësor;
• Raportimin në Autoritet të informacionit të kërkuar sipas kërkesave ligjore në fuqi;
• Vlerësimin e përgjegjësive të Komitetit të Kontrollit të Brendshëm të shoqërisë lidhur
me efektivitetin e sistemeve të kontrollit të brendshëm, rregullave të funksionimit dhe
të ushtrimit të kontrollit të brendshëm si edhe të cilësisë së raporteve të kontrollit të
brendshëm;
• Përmirësimin e politikave, procedurave dhe standardeve teknologjike që lidhen me
sigurinë e sistemeve të informacionit.
Inspektime në fondet e pensioneve private vullnetare dhe sipërmarrjeve të investimeve kolektive
AMF me qëllim administrimin me efektivitet të fondeve të pensionit vullnetar dhe aseteve
të sipërmarrjeve të investimeve kolektive, ushtroi inspektim të plotë në vend në shoqëritë
administruese të fondeve të pensionit vullnetar dhe depozitarëve të tyre. Ky inspektim
përfshinte periudhën që nga licencimi për herë të parë i këtyre shoqërive deri në periudhën
e raportimit të fundit financiar të këtyre shoqërive në Autoritet. Në përputhje edhe me
kërkesat e Ligjit nr. 10197 datë 10.12.2009 “Për Fondet e pensionit vullnetar” dhe Ligjit
nr. 10198, datë 10.12.2009 “Për Sipërmarrjet e Investimeve Kolektive”, objekti i këtyre
inspektimeve u përqendrua në drejtimet e mëposhtme:
• Verifikimi i kontratave dhe prospektit të fondit të pensionit dhe sipërmarrjes së
investimeve kolektive;
• Verifikimi i kontratave në fuqi të depozitarit me shoqërinë administruese;
• Njohja me politikat e investimit, llojet e investimit të fondeve të pensionit dhe
sipërmarrjeve të investimeve kolektive;
• Njohja me rregulloret e brendshme të funksionimit të shoqërisë administruese;
• Verifikimi i procedurave të llogaritjes së vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit
privat vullnetar dhe çmimit të kuotës;
• Verifikimi i procedurave të llogaritjes së vlerës neto të aseteve për kuotë, ose aksion të
sipërmarrjeve të investimeve kolektive dhe frekuenca e përcaktimit të kësaj vlere;
• Sistemet e informacionit që përdoren nga shoqëria administruese dhe depozitari për
llogaritjen e vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit privat vullnetar dhe çmimit të
kuotës dhe vlerës neto të aseteve për kuotë ose aksion të sipërmarrjeve të investimeve
kolektive;
• Zbatimi i procedurave të transferimit të aseteve të anëtarit të një fondi, nga fondi i
mëparshëm në fondin e ri të pensionit;
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 39
• Verifikimi i kontratave me tërheqje të parakohshme;
• Organizimi i funksionit të Auditit të Brendshëm dhe Administrimit të Riskut;
• Verifikimi i transaksioneve me palë të lidhura.
Gjetjet e konstatuara nga këto inspektime iu komunikuan shoqërive administruese të
fondeve të pensioneve private vullnetare. Mbi bazën e tyre AMF ka dhënë rekomandimet
përkatëse, lidhur me:
• Funksionimin e sistemeve të informacionit, të cilët të bëjnë të mundur llogaritjen e saktë
të vlerës neto të aseteve të fondeve të pensionit si dhe çmimit të kuotës;
• Rakordimet ditore të vlerës neto të aseteve të fondit të pensionit dhe çmimit të kuotës,
midis depozitarit dhe shoqërisë administruese të fondeve të pensionit;
• Njoftimin periodik mujor të anëtarëve të fondeve të pensioneve mbi gjendjen e llogarisë
së tyre të pensionit dhe çmimit të kuotës.
Konkluzionet dhe rekomandimet që rezultuan nga inspektimet e kryera, shërbyen si bazë për
analizën e gjendjes financiare të shoqërive administruese të fondeve të pensionit vullnetar
dhe aseteve të sipërmarrjeve të investimeve kolektive në periudhat përkatëse.
Inspektime të përbashkëta
Gjatë 2012, AMF në kuadër të bashkëpunimit me Bankën e Shqipërisë, ka kryer inspektim të
përbashkët tematik në sistemin bankar me qëllim verifikimin në vend:
• Të kontratave të garancisë dhe të kreditit të lëshuara nga shoqëritë e sigurimit, me qëllim
verifikimin e një ekspozimi agregat të shoqërive të sigurimit në lidhje me këto produkte;
• Të të gjitha vlerave monetare të shoqërive të sigurimit, të vendosura në bankë për t’u
ruajtur gjatë vitit, me destinacion qëllimor;
• Të të dhënave të transaksioneve bankare të policave sigurimit të detyrueshëm motorik të
shitura dhe të raportuara në AMF në kuadër të zbatimit të projektit “Integrimi i Regjistrit
të Policave me shitjen nëpërmjet Sistemit Bankar”.
Gjatë vitit 2012 është kryer një inspektim i përbashkët me e punonjësit e Policisë Rrugore
të Durrësit, Elbasanit dhe Lezhës. Ky inspektim ishte në vazhdimësi të planit të veprimit të
datës 29.09.2011 i cili ishte në zbatim të Urdhrit të përbashkët të Drejtorisë së Përgjithshme
të Policisë së Shtetit dhe Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare. Qëllimi i këtij inspektimi
ishte zbatimi i dispozitave të Ligjit nr. 10076 datë, 12.02.2009 “Për sigurimin e detyrueshëm
në sektorin e transportit”, në lidhje me evidentimin dhe verifikimin e mjeteve motorike:
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 240
• Pa polica të sigurimit të detyrueshëm motorik;
• Me polica të parregullta të sigurimit të detyrueshëm motorik dhe të paraportuara në
kohë reale në AMF, në regjistrin elektronik online të shitjeve të sigurimit të detyrueshëm
motorik.
Nga inspektimi u konstatuan disa parregullsi në raportimin e të dhënave të detyrueshme
në “Regjistrin online të sigurimeve të detyrueshme motorike” të AMF-së. Gjithashtu,
rezultoi se vetëm 0.65% e mjeteve të kontrolluara nuk ishin të pajisura me policë sigurimi të
detyrueshëm DMTPL.
AMF do të vazhdojë bashkëpunimin me Drejtorinë e Policisë Rrugore, me qëllim mbrojtjen
e konsumatorit dhe për të kontribuar në rritjen e sigurisë rrugore kombëtare.
Inspektime të tjera në vend
Gjatë vitit 2012, AMF ka ushtruar një inspektim pranë Byrosë Shqiptare të Sigurimit (BSHS)
lidhur me aktivitetin e ushtruar prej saj gjatë periudhës së viteve 2009-2011.
Inspektimi u përqendrua në:
• Mbikëqyrjen e veprimtarisë së BSHS-së, në funksion të zbatimit të detyrimeve ligjore
që lidhen me trajtimin e dëmeve, objekt i Fondit të Kompensimit, si dhe procedurat për
ndjekjen dhe arkëtimet nga Paditë e Regresit;
• Zbatimi i detyrimeve ligjore që lidhen me administrimin e Fondit të Garancisë së Kartonit
Jeshil, përdorimin e tij në rast të mosshlyerjes së detyrimeve të anëtarëve të BSHS-së
(shoqërive të sigurimit);
• Rastet e mospërmbushjes së detyrimeve financiare nga këta anëtarë ndaj BSHS apo
shoqërive të huaja të raportuara nga Këshilli i Byrove;
• Trajtimin e dëmeve ku shkaktarë janë mjetet me targa të huaja dhe zbatimin e Rregullores
së Brendshme të Këshillit të Byrove për trajtimin e këtyre rasteve.
Nga inspektimi i kryer rezultuan problematikat e mëposhtme:
• Vonesa në pagesën e dëmeve, të cilat i takojnë Fondit të Kompensimit, prej shoqërive të
sigurimit, tej afateve ligjore të përcaktuara;
• Vonesa dhe në disa raste edhe mosngritje të padive të regresit, ndaj shkaktarëve të
aksidenteve të cilët kanë qenë të pasiguruar datën e aksidentimit;
• Mangësi e theksuar në ndjekjen e arkëtimeve të padive të regresit edhe prej atyre
çështjeve që janë fituar në gjykatë.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 41
Byroja Shqiptare e Sigurimit, nga viti 2001 deri në tetor të vitit 2012, ka paguar dëme për
llogari të Fondit të Kompensimit, për 1625 praktika dëmesh në një vlerë prej 878,647,198
lekë. Nga ana e Byrosë, gjatë gjithë kësaj periudhe janë ngritur vetëm 841 padi regresi, me
një vlerë prej 411,881,833 lekë, ndërkohë që janë arkëtuar vetëm 197 raste me një vlerë prej
27,378,352 lekë, ose rreth 3% të shumës së paguar.
Nisur nga konstatimet e këtij inspektimi dhe me qëllim përmirësimin e situatës, AMF ka
propozuar edhe masa administrative ndaj BSHS dhe shoqërive të sigurimit në mënyrë që të
përmbushen sa më mirë dhe në çdo kohë të gjitha funksionet e BSHS.
Masat korrigjuese dhe administrative
Mbrojtja e konsumatorit, forcimi i besimit të tij për rolin e AMF-së, si edhe parandalimi i
fenomeneve negative që shfaqen gjatë veprimtarisë së subjekteve të mbikëqyrura ka qenë
synimi dhe objektivi i AMF-së nëpërmjet marrjes së masave administrative, parandaluese
dhe korrigjuese.
Me anë të masave parandaluese dhe korrigjuese ndaj subjekteve të mbikëqyrura, AMF ka
synuar t’i paraprihet dhe të parandalohen problematikat në tregjet e mbikëqyrura. Kjo ka
sjellë edhe përmirësime në treg. Vendosja e masave është bazuar në inspektimet në vend,
kontrollin mbi dokumentacionin, shqyrtimin e informacionit, apo ankesave të depozituara.
Autoriteti ka treguar gjithnjë paanshmëri dhe transparencë në vendosjen e këtyre masave,
të cilat gjithnjë reflektojnë gjetjet e arritura nga ushtrimi i mbikëqyrjes.
Autoriteti ka punuar me kujdes në drejtim të njohjes, identifikimit të problematikave duke
ndërmarrë masa përkatëse me qëllim zbatimin e tyre në praktikën e përditshme. Konstatimet
kanë përfshirë shkelje të dispozitave të ligjit në lidhje me qëndrueshmërinë financiare,
rregullat e administrimit të riskut, raportimet e sakta dhe në kohë, organizimin e sistemit të
kontrollit të brendshëm e sistemit të dëmshpërblimeve, etj.
Gjatë vitit 2012, AMF ka monitoruar edhe veprimtarinë e vlerësuesve të dëmeve në
sigurime, duke analizuar çështje që lidhen me zbatimin në praktikë të kësaj veprimtarie. Për
rregullimin e mëtejshëm të kësaj veprimtarie, AMF ka organizuar trajnime për vlerësuesit e
pavarur të dëmeve si edhe ka miratuar vendime të cilat standardizojnë mënyrën e raportimit
si edhe unifikojnë praktikat e akteve të vlerësimit.
Në varësi të çështjeve të evidentuara, AMF ka vepruar në vazhdimësi, duke kërkuar
sensibilizimin e sistemit gjyqësor për kuadrin rregullativ, aktet nënligjore dhe udhëzimet e
miratuara prej saj.
Masat e vendosura ndaj subjekteve të mbikëqyrura kanë ndikuar në një përmirësim të
pozitave financiare të disa subjekteve si dhe kanë ndikuar në zvogëlimin e riskut. Ndërsa në
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 242
rastet kur situatat janë përkeqësuar, ose kërkesat dhe rekomandimet janë anashkaluar, AMF
ka proceduar në përshkallëzimin e masave parandaluese dhe korrigjuese.
Në përfundim të procesit mbikëqyrës AMF ka marrë 8 vendime për masa administrative, zbatimi
i të cilave ndiqet në vijimësi. Prej këtyre masave, një është ankimuar në rrugë gjyqësore.
Gjatë vitit 2012 AMF ka qenë palë në 17 çështje gjyqësore. Nga të cilat 10 çështje gjyqësore
janë ankimuar gjatë periudhës 2007-2011 të cilat janë ende në proces gjyqësor, ndërsa 7
të tjera janë çështje të ankimuara gjatë vitit 2012. Çështjet e ankimuara gjatë vitit 2012,
janë kryesisht për 6 vendime të marra nga AMF në dhjetor 2011 për tërheqje licence si
vlerësues dëmesh. Vetëm një ankimim është ndaj vendimit të marrë nga AMF gjatë 2012 për
një sanksion me gjobë.
Parashikimet ligjore për masat administrative
Ligji nr. 9267 datë 29.07.2004 “Për veprimtarinë e sigurimit, risigurimit dhe ndërmjetësimit në sigurime” parashikon masa administrative si më poshtë:
• Urdhër për eliminim shkeljesh;• Masa korrigjuese;• Plan financiar;• Gjobë subjektit;• Gjobë personit përgjegjës;• Tërheqje licence;• Administrim i përkohshëm;• Likuidim.
Ligji nr. 10076, datë 12.02.2009 “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit”, parashikon një sërë masash administrative që lidhen me veprimtarinë e sigurimit të detyrueshëm të shoqërive të sigurimit. Masat administrative parashikojnë sanksione ndaj shoqërive të sigurimit, personave përgjegjës të shoqërive të sigurimit, drejtorit ekzekutiv të Byrosë Shqiptare të Sigurimit (BSHS), personave përgjegjës të BSHS.
Gjithashtu, Ligji nr. 10076, datë 12.02.2009, parashikon masa administrative të qarta në lidhje me procedurat dhe afatet për rregullimin e shpërblimit të dëmit (neni 12). Për shkelje të këtij neni për shoqëritë e sigurimit parashikohen:
• Shpallje publike, me shpenzimet e veta (të shoqërisë) të të dhënave për praktika të gabuara;• Tërheqje miratimi për anëtarët e organeve drejtuese;• Tërheqje, të përkohshme ose përfundimtare të licencës për kryerjen e veprimtarisë përkatëse.
Ligji nr. 9572, datë 03.07.2006 “Për Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare” parashikohen sanksione administrative për çdo person, ortak, apo aksionar të personit juridik, që pengon Autoritetin, strukturat, apo nëpunësit e tij për ushtrimin e kompetencave të përcaktuar nga legjislacioni në fuqi.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 43
Tabelë 15: Masa administrative të marra nga AMF, 2012 (në numër)
Përshkrimi i masës Analizat e gjëndjes financiare
Inspektimi në shoqëri sigurimi
Inspektimi në Byronë Shqiptare të Sigurimit
Vendime Bordi 3 4 1
Urdhër eliminim shkelje 3
Masa korrigjuese 1 4 1
Gjobë 1
Paralajmërime 1
Në zbatim të legjislacionit në fushën e sigurimeve, AMF ka ndërhyrë me marrjen e masave administrative
të cilat kanë synuar parandalimin apo ndërprerjen e pasojave të shkeljeve të ligjit, si dhe
korrigjimin e shkeljeve.
Tabelë 16: Proceset gjyqësore lidhur me masat administrative të marra nga AMF, 2012 (në numër)
Të përfunduara Gjykatë e Lartë Gjykatë e Apelit Gjykatë e Rrethit
3 6 6 2
Byroja Shqiptare e Sigurimeve (BSHS)
BSHS është person juridik, e krijuar jo për qëllime fitimi, në përbërje të së cilës është çdo
sigurues i licencuar për të ushtruar veprimtari në sigurimin e detyrueshëm motorik. Ajo
është përfaqësuese kombëtare në Këshillin e Byrove (Shoqata Ndërkombëtare e Byrove
Kombëtare të Siguruesve Motorik) dhe është përgjegjëse për të gjitha detyrimet që rrjedhin
nga anëtarësia në sistemin e Kartonit Jeshil.
Roli i BSHS gjatë veprimtarisë së saj përmblidhet në:
• Përfaqësimin e anëtarëve në marrëdhëniet me organizatat ndërkombëtare të fushës së sigurimeve të detyrueshme në sektorin e transportit;
• Ratifikimin e marrëveshjeve me byrotë homologe;
• Kryerjen e funksioneve të byrosë trajtuese, paguese dhe të shërbimit, në përputhje me parashikimet e rregullores së brendshme të Këshillit të Byrove;
• Administrimin e Fondit të Kompensimit dhe Fondit të Kartonit Jeshil;
• Mbledhjen dhe përpunimin e të dhënave statistikore lidhur me sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit;
• Furnizimin e anëtarëve me Certifikatën Ndërkombëtare të Sigurimit (Kartoni Jeshil), sipas formatit të përcaktuar nga Këshilli i Byrove;
• Bashkëpunon me strukturat shtetërore për çështjet që kanë lidhje me sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 244
Gjatë vitit 2012, Autoriteti ka ndjekur me përparësi detyrimet e shoqërive të sigurimit ndaj
Byrosë për financimin e Fondit të Kompensimit, buxhetit të BSHS, kryerjen e pagesave të
dëmeve objekt i Fondit të Kompensimit si edhe përmbushjen e detyrimeve nga anëtarësimi
në sistemin e Kartonit Jeshil.
Fondi i Kompensimit
Fondi i Kompensimit ka për qëllim pagesën e dëmeve pasurore dhe jopasurore të ndodhura në territorin e Republikës së Shqipërisë, në rastet e dëmeve të shkaktuara nga përdorimi i një mjeti të pasiguruar, të paidentifikuar dhe në rastet e mbylljes apo falimentimit të një shoqërie të sigurimit. Ai krijohet nga:
• Kontributi i përvitshëm i shoqërive të sigurimit, të cilat ushtrojnë veprimtarinë e tyre në sigurimin e detyrueshëm motorik; • Arkëtime nga rimbursimi i shumave nga personat përgjegjës për dëmet te Byroja;• Gjobat e vëna pronarit të mjetit të transportit të cilët nuk kanë lidhur kontratat e sigurimit të detyrueshëm; • Burime të tjera të cilat nuk ndalohen me ligj.
Duke qenë se gjatë këtij viti, janë konstatuar vonesa nga shoqëritë, në plotësimin e këtyre
detyrimeve dhe pagesave, si dhe nisur nga fakti se ky fond ka qenë në rritje të vazhdueshme,
Autoriteti ka marrë disa vendime lidhur me masën e kontributit të Fondit të Kompensimit
për vitin 2012, për shtesa të këtij fondi si dhe për mënyrën e financimit të tij nga ana e
shoqërive të sigurimit.
AMF, në zbatim të nenit 45, të Ligjit nr. 10076, datë 12.02.2009 “Për sigurimin e detyrueshëm
në sektorin e transportit”, për vitin 2012, ka miratuar Fondin e Kompensimit në masën 150
milionë lekë. Gjatë këtij viti, pasi është konstatuar se Fondi i Kompensimit i miratuar për
vitin 2012, ishte i pamjaftueshëm, Autoriteti për përmbushjen e detyrimeve që rrjedhin nga
ligji ka miratuar shtesën e këtij Fondi në masën 100 milionë lekë.
Shoqëritë e sigurimit kanë përmbushur detyrimet për financimin e Fondit të Kompensimit të
miratuara nga AMF. Pavarësisht se ky detyrim prej 250 milion lekësh është shlyer totalisht
nga shoqëritë gjatë vitit 2012, përsëri situata e dëmeve të papaguara që i përkasin Fondit të
Kompensimit nuk është e mirë. Kështu, shuma e dëmeve të miratuara, por të papaguara nga
ky fond në 31.12.2012 arrinte në vlerën 459,794,942 lekë.
Nisur nga kjo situatë e krijuar pranë Byrosë, AMF ka ndërmarrë një sërë hapash në shërbim
të përmirësimit të situatës me Fondin e Kompensimit. Kështu, për vitin 2013, Autoriteti
ka kërkuar nga shoqëritë që të paraqesin propozimin e tyre për Fondin e Kompensimit, si
dhe mbajtjen e një rezerve për Fondin e Kompensimit deri në vlerën totale të dëmeve të
miratuara të papaguara, të cilat janë të mbartura nga vitet e mëparshme.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 45
Autoriteti, në bazë të nenit 42, të Ligjit nr. 10076, datë 12.02.2009 “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit”, mbikëqyr Byronë Shqiptare të Sigurimit
Qëllimi i mbikëqyrjes:• Garantimi i detyrimeve financiare, që rrjedhin nga anëtarësimi i Byrosë në sistemin e Kartonit Jeshil;• Zbatimi i detyrimeve ligjore që lidhen me trajtimin e dëmeve, objekt i Fondit të Kompensimit;• Zbatimi i detyrimeve të tjera ligjore që lidhen me veprimtarinë e BSHS-së.
Realizimi i mbikëqyrjes kryhet nëpërmjet:• Raportimeve periodike të BSHS lidhur me;
- financimin, investimin dhe administrimin e Fondit të Kompensimit,- financimin, investimin dhe administrimin e Fondit të Garancisë së Kartonit Jeshil,- financimin, investimin dhe administrimin e Buxhetit të BSHS,
• Inspektimeve tematike.
2.4 Teknologjia e informacionit
Përgjatë vitit 2012, vëmendja kryesore e aktiviteteve lidhur me teknologjinë e informacionit
(TI) në AMF ka qenë zhvillimi i infrastrukturës së shërbimeve të integruar me sistemet
informatike në veçanti në kuadër të bashkëpunimit ndërinstitucional dhe të projekteve me
partnerët ndërkombëtarë.
AMF ka zhvilluar sisteme në përmbushje të nevojave të mbikëqyrjes së tregjeve, operatorëve
të tij, mbrojtjes së konsumatorëve si dhe aktivitete për projektimin, mirëmbajtjen dhe
përmirësimin e strukturës informatike të brendshme. Nisur nga ky synim janë siguruar
administrimi i vazhdueshëm i infrastrukturës informatike, pajisjeve, aplikimeve, bazës së të
dhënave, menaxhimin e sigurisë informatike dhe ndihma e vazhdueshme teknologjike për
punonjësit e institucionit.
Gjatë vitit 2012 është projektuar dhe ndërtuar sistemi, i cili ndërthur infrastrukturën
ekzisuese me kontrollin në kohë reale të policave
të sigurimit të detyrueshëm motorik nga Drejtoria
e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, finalizuar me
përdorimin e këtyre të dhënave në kohë reale në
sistemin E-Gjoba. Ky sistem është në zbatim të një
prej tematikave të rëndësishme të “Marrëveshjes së
Bashkëpunimit dhe Shkëmbimit të Informacionit për
Sigurimin e Detyrueshëm në Sektorin e Transportit”
nënshkruar midis AMF, Ministrisë së Brendshme dhe
Ministrisë së Punëve Publike dhe Transportit. Departamenti i Kërkimit, TI dhe Statistikës
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 246
Në kuadër të bashkëpunimit ndërinstitucional edhe me Drejtorinë e Përgjithshme të
Shërbimit të Transportit Rrugor, DPSHTR, është realizuar lidhja në kohë reale me regjistrin
kombëtar të mjeteve motorike. Shërbimet e mësipërme janë rezultat i bashkëpunimit të
vazhdueshëm edhe me Agjencinë Kombëtare për Shoqërinë e Informacionit (AKSHI).
Qendra Kombëtare e të Dhënave të Sigurimit të Detyrueshëm Motorik
Gjatë vitit 2012 është siguruar vazhdimësia e funksionimit të regjistrave elektronikë në
AMF dhe janë realizuar edhe ndryshime strukturore, me qëllim optimizimin e aplikacioneve
përbërëse dhe rritjen e shkallës së sigurisë e vazhdimësisë së shërbimeve.
Në bashkëpunim me BB në kuadër të projektit mbi Liberalizimin e Sigurimit të Detyrueshëm
Motorik në Shqipëri (The Road Ahead for Albanian Motor TPL Market) pranë Qendrës
Kombëtare të të Dhënave të Sigurimit të Detyrueshëm Motorik përgjatë vitit 2012 është
vënë në zbatim baza informatike mbi të cilën do të mundësohet saktësimi i të dhënave
të policave të sigurimit të detyrueshëm motorik me qëllim përqasjen e vlerësimit dhe
mbikëqyrjes me bazë risku si dhe mundësimin e sistemit Bonus-Malus.
Në muajt e parë të vitit 2013, parashikohet të shfaqen për tregun të dhënat mbi të cilat
shoqëritë e sigurimit mund të përllogarisin tarifat duke u bazuar në një informacion
më të plotë mbi mjetin, pronarin, dhe certifikatën Bonus-Malus të çdo drejtuesi. Pas
realizimit të këtij komponenti, AMF do të bashkëpunojë me tregun për zbatimin e
sistemit Bonus-Malus.
Qendra Kombëtare e të Dhënave të Sigurimit të Detyrueshëm Motorik është realizuar dhe mirëmbahet nga AMF në bashkëpunim me shoqëritë e sigurimit. Ajo përbëhet nga:
• Regjistri Elektronik Online i Shitjeve të Sigurimeve të Detyrueshme Motorike është një platformë raportimi dhe identifikimi në kohë reale të shitjeve të policave të sigurimit të detyrueshëm motorik në formën e përgjegjësisë ndaj palëve të treta, Kartonit Jeshil dhe Sigurimit Kufitar. Regjistri Elektronik është në përdorim e mirëmbajtje në AMF nga dhjetori 2007;
• Regjistri i Dëmeve të Sigurimeve të Detyrueshme Motorike është një platformë rapor-timi i dëmeve të ndodhura në kuadër të sigurimeve të detyrueshme motorike. Për të mundësuar fazën e tretë të projektit, krijimin e sistemit Bonus-Malus, Regjistri i Dëmeve është plotësuar me të dhënat historike të dëmeve duke filluar nga 1 janari 2006. Regjistri i Dëmeve është në përdorim në AMF dhe e mirëmbahet prej tij që nga gushti i vitit 2009.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 47
Sistemi i Administrimit të Informacionit
Në kuadër të kalimit drejt raportimit elektronik të subjekteve në mbikëqyrje, AMF ka tashmë
në përdorim të vazhdueshëm sistemin AMF In-Reg. Ky sistem është realizuar me ndihmën
financiare të Bankës Evropiane për Rindërtim e Zhvillim (BERZH).
Sistemi AMF In-Reg përbëhet nga një platformë raportimi në web, nëpërmjet të cilës
operatorët e subjekteve të mbikëqyrura raportojnë të dhënat e kërkuara nga Autoriteti në
mënyrë elektronike nëpërmjet internetit.
Drejtoria TI, si pjesë e grupit të punës
që menaxhon sistemin, gjatë vitit
2012 ka marrë pjesë intensivisht në
procesin e saktësimit të funksionimit
dhe ndërtimit të pjesëve të reja të
sistemit. Këto kishin të bënin si me
formatet e raportimit të plotësuara
nga subjektet e mbikëqyrura ashtu
edhe me raportet analitikë bazuar
në të dhënat e mbledhura nëpërmjet
formateve të raportimit.
Ky sistem për administrimin e
informacionit është në përdorim
dhe mirëmbajtje nga AMF. Sistemi
përdoret edhe nga shoqëritë
raportuese.
Sistemi Telefonik i Ndihmës së Konsumatorëve
“Sistemi Telefonik i Ndihmës së Konsumatorëve” përpunon automatikisht telefonata nga
numri telefonik i konsumatorit, pa pagesë 0800 6969 dhe nga numri +355 4 2269329 i
publikuar në faqen zyrtare të internetit të AMF-së.
Sistemi jep të dhëna zanore në formë të automatizuar dhe mundëson bashkëveprimin
me strukturat përkatëse të AMF-së (me zë, e-mail, apo faqen zyrtare të internetit) si dhe
mbikëqyrjen nga drejtuesit të veprimtarisë së kujdesit ndaj konsumatorit në përgjithësi dhe
çdo çështjeje në veçanti. Gjatë vitit 2012 ka patur mbi 400 thirrje të hyra në sistem.
annual report2011
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 248
Sistemi SMS i mbështetjes së konsumatorëve
Gjatë vitit 2012 është realizuar dhe është në përdorim “Sistemit SMS i mbështetjes së
Konsumatorëve”. Ky sistem, i cili u projektua gjatë vitit të kaluar dhe filloi nga përdorimi gjatë
vitit 2012, do të ndihmojë konsumatorët për të patur një shërbim më të shpejtë në mbështetje
të tyre.
2.5 Bashkëpunimi institucional
Bashkëpunimi me institucionet e vendit
Në përmbushjen e misionit të Grupit Këshillimor të Stabilitetit Financiar, GKSF,
Autoriteti si pjesëmarrës i këtij organizmi ka bashkëpunuar me Bankën e Shqipërisë, Ministrinë e Financave dhe Agjencinë e Sigurimit të Depozitave si në drejtim të
formalizmit të mëtejshëm të bashkëpunimit ndërmjet këtyre institucioneve, ashtu edhe në
vlerësimin dhe analizimin e tregjeve financiare të mbikëqyrura. Në janar të 2012, edhe me
mbështetjen e BB, u nënshkrua memorandumi i mirëkuptimit midis këtyre institucioneve
financiare. Ky memorandum identifikon disa objektiva konkretë dhe mundëson një
harmonizim më të mirë të punës së autoriteteve në ushtrimin e rolit të tyre për ruajtjen e
stabilitetit të sistemit financiar. Bashkëpunimi do të mbështetet mbi parimet e zhvillimit të një
sistemi financiar të ekuilibruar e të rregullt, parandalimin e rreziqeve sistemike, përcaktimin e
saktë të përgjegjësive, shkëmbimin e rregullt të informacionit dhe koordinimin e përbashkët
për zgjidhje të qëndrueshme të situatave. Në fokusin e axhendës së GKSF-së për vitin 2012
midis të tjerave, ka qenë rishikimi dhe përmirësimi i kuadrit ligjor për zhvillimin e tregjeve
dhe institucioneve financiare, përgatitjen e Planeve të Posaçme të Veprimit, vlerësimin
e rreziqeve sistemike, ruajtjen si dhe përmirësimin e kapaciteteve njerëzore teknike dhe
financiare nga secili institucion.
AMF ka bashkëpunuar ngushtë edhe me Ministrinë e Brendshme dhe Ministrinë e Punëve Publike dhe Transportit. Në kuadër të këtij bashkëpunimi dhe marrëveshjes
së nënshkruar më parë për Sigurimin e Detyrueshëm në Sektorin e Transportit, AMF
nënshkroi në qershor 2012 Marrëveshjen e Bashkëpunimit me Drejtorinë e Përgjithshme të Shërbimit të Transportit Rrugor. Kjo marrëveshje mundëson kontrollin e zbatimit
të legjislacionit për sigurimin e detyrueshëm, evidentimin e saktë dhe pajisjen e mjeteve
motorike që lëvizin në territorin e Republikës së Shqipërisë me kontrata sigurimi të vlefshme,
zvogëlimin e numrit të mjeteve të transportit të pasiguruara, kontrollet e përbashkëta dhe
mbikëqyrjen e vazhdueshme të qarkullimit të mjeteve motorike.
Me Bankën e Shqipërisë, bashkëpunimi ka qenë i vazhdueshëm dhe tepër i frytshëm, në
drejtim të arritjes së objektivave të përbashkëta për rregullimin dhe mbikëqyrjen e tregjeve
financiare në vend. Gjatë vitit 2012, AMF ka shkëmbyer vazhdimisht informacione me Bankën
e Shqipërisë për qëllime mbikëqyrjeje dhe statistikore, si edhe janë zhvilluar inspektime
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 49
të përbashkëta e takime në nivel ekspertësh, të cilat kanë rezultuar të suksesshme, në
përmbushjen e funksioneve rregullatore të të dy insitucioneve.
Bashkëpunimi me Autoritetin e Konkurrencës, ka qenë edhe më i domosdoshëm
përgjatë vitit 2012, në kuadrin e liberalizimit të tregut të sigurimit të detyrueshëm motorik.
Nëpërmjet takimeve dhe komunikimeve të vazhdueshme, si në nivel drejtuesish ashtu edhe
në atë teknik, është diskutuar mbi koordinimin e përpjekjeve të përbashkëta, në mënyrë që
konsumatorët të kenë një treg të shëndetshëm financiarisht e që funksionon në përputhje
me rregullat e konkurrencës së lirë.
Raportet dhe kontaktet e vazhdueshme të AMF-së me Ministrinë e Integrimit kanë
vazhduar edhe gjatë vitit 2012. Në raportet e përgatitura AMF ka pasqyruar progresin e
arritur në drejtim të realizimit të masave ligjore dhe aktiviteteve zbatuese, sipas afateve
të parashikuara në Planin Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit
(PKZMSA) si dhe një përshkrim të shkallës së përputhshmërisë me acquis communautaire
të akteve juridike të miratuara për tregun financiar nën mbikëqyrje. Më konkretisht:
• Raportim (me ndërmjetësimin e Ministrisë së Integrimit) pranë Komunitetit Evropian,
KE në lidhje me zhvillimet legjislative, masat, projektet dhe kapacitetet institucionale;
• Raportim në lidhje me zhvillimet legjislative, masat, projektet dhe kapacitetet
institucionale në kuadër të hartimit Raportit të Progresit të R.SH. sipas Kapitujve
të Pyetësorit ku AMF ka kontribut, si dhe raportime të vazhdueshme në lidhje me
zbatimin e rekomandimeve të Raportit të Progresit të KE-së;
• Raportim vjetor mbi zhvillimet e tregut të sigurimeve, të titujve apo pensioneve private
vullnetare të mbikëqyrura nga AMF;
• Raportim në kuadër të përgatitjes së raportit të Komitetit të Stabilizim-Asociimit dhe
të takimit të Nënkomitetit të Tregut të Brendshëm dhe Konkurrencës BE-Shqipëri;
• Raportim periodik i përditësuar për zhvillimet më të fundit të tregjeve financiare nën
mbikëqyrje në kuadër të plan-veprimit për adresimin e rekomandimeve të Nënkomitetit
për Tregun e Brendshëm dhe Konkurrencën BE-Shqipëri, Prill 2012.
• Raportim në lidhje me përditësimin e planit të veprimit të AMF-së në kuadër të
rekomandimeve të Raportit Analitik 2010 dhe Raportit të Progresit 2011 të KE.
• Raportim periodik në kuadrin e realizimit të masave të parashikuara në Planin
Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, PKZMSA 2012-2015,
për Kapitullin 9 dhe Kriterin Ekonomik.
AMF, në vitin 2012, aplikoi për të përfituar asistencë teknike nga programet e Bashkimit
Evropian, në kuadrin e instrumentit TAIEX, (Technical Assistance and Information Exchange.) Aplikimet ishin të suksesshme dhe AMF ka përfituar asistence teknike për
pesë misione ekspertize të cilat do të realizohen gjatë vitit 2013. Fushat kryesore ku AMF do
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 250
të ndihmohet me ekspertizë lidhen me përshtatjen e legjislacionit me direktivat evropiane
për sigurimin e detyrueshëm motorik, ndërgjegjësimin e mëtejshëm të publikut për
sistemin e pensioneve private vullnetare, krijimin e një Depozitari Qendror për letrat me
vlerë, mbikëqyrjen në grup për sigurimet si edhe mbikëqyrjen me bazë risku për fondet e
pensioneve private vullnetare.
Bashkëpunimi me institucionet ndërkombëtare
Harmonizimi i legjislacionit rregullues të tregjeve financiare nën mbikëqyrje me direktivat e
Bashkimit Evropian si edhe me tendencat më të fundit ndërkombëtare, ka qenë ndër synimet
e rëndësishme në veprimtarinë e AMF-së. Realizimit të këtyre synimeve i ka shërbyer
edhe mbajtja e një komunikim të vazhdueshëm me institucionet homologe. Pjesëmarrja
aktive në veprimtaritë e organizuara prej organizmave ndërkombëtarë, si edhe në forumet e
nismat e ndryshme rajonale i kanë shërbyer reflektimit të praktikave më të mira në nismat
rregullatore të ndërmarra nga AMF.
Anëtarësimi në organizatat ndërkombëtare
Shoqata Ndërkombëtare e Rregullatorëve të Sigurimeve (IAIS)
AMF është anëtare e Shoqatës Ndërkombëtare të Rregullatorëve të Sigurimeve, IAIS, që prej
vitit 2001. AMF ndjek me interes procesin e filluar nga IAIS për nënshkrimin e Marrëveshjes
Multilaterale të Mirëkuptimit (MMoU). Kjo është një marrëveshje për bashkëpunim dhe
shkëmbim informacioni midis anëtarëve të IAIS, me qëllim vendosjen e standardeve të
domosdoshme për të forcuar mbikëqyrjen ndërkufitare të shoqërive të sigurimit. Pjesëmarrja
në këtë marrëveshje multilaterale është një mjet i rëndësishëm rregullator për të siguruar
një mbikëqyrje të shëndoshë të tregut të sigurimeve dhe AMF e konsideron nënshkrimin e
marrëveshjes me IAIS si një hap të rëndësishëm strategjik në axhendën e saj. AMF ka gjithë
angazhimin për ndryshimet e nevojshme në kuadrin e saj rregullator me qëllim përmbushjen
e standardeve dhe firmosjen e MMoU-së.
Konferenca Vjetore-2012 e IAIS-it me temë "Mbikëqyrja në Sigurime: Themelore për
Fuqizimin Financiar Botëror” paraqiti sfidat e reja të tregjeve dhe ofroi alternativa zhvillimi
që lidhen me mbikëqyrjen me bazë të gjerë dhe çështjet e industrisë, standardet e sigurimit,
menaxhimin e riskut, mbrojtjen e konsumatorit, etj. AMF ka qenë gjithnjë pjesëmarrëse
aktive në këto konferenca.
Gjatë vitit 2012, AMF ka qenë pjesëmarrëse me kontribut aktiv në IAIS. Kryetarja e AMF-së
është anëtare e Nënkomitetit të Përfshirjes Financiare (Financial Inclusion Subcommittee) i
cili promovon në veçanti tregjet dhe ekonomitë në zhvillim lidhur me zbatimin e Parimeve
Themelore të Sigurimeve për të mbështetur rregullimin dhe mbikëqyrjen e tregjeve të
sigurimeve dhe forma të tjera të veçanta të sigurimit.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 51
Organizata Ndërkombëtare e Komisioneve të Letrave me Vlerë (IOSCO)
AMF është anëtare me të drejta të plota në Organizatën Ndërkombëtare të
Komisioneve të Letrave me Vlerë, IOSCO dhe njëkohësisht nënshkruese e
Memorandumit Shumëpalësh të IOSCO-s që prej vitit 2009. Ky memorandum i ka
shërbyer në vazhdimësi AMF-së për të shkëmbyer informacione të vlefshme me
rregullatorë të tjerë të fushës së letrave me vlerë, duke përbërë një instrument të
vlefshëm në mbikëqyrjen e këtij tregu.
AMF mban marrëdhënie të vazhdueshme me IOSCO, kryesisht nëpërmjet pjesëmarrjes
aktive në mbledhjet e përgjithshme vjetore, të cilat shërbejnë si forume për shkëmbimin
e pikëpamjeve në fushën e ruajtjes dhe përmirësimit të kuadrit rregullator ndërkombëtar
të tregjeve të letrave me vlerë. AMF është gjithashtu e përfshirë edhe në Komitete dhe
struktura të veçanta të IOSCO-s në shkallë rajonale e më gjerë, si në Komitetin Evropian
(European Regional Committee) dhe Komitetin e Tregjeve në Zhvillim (Emerging Market
Committee).
Organizata Ndërkombëtare e Mbikëqyrësve të Pensioneve (IOPS)
AMF është anëtare në Organizatën Ndërkombëtare të Mbikëqyrësve të Pensioneve, IOPS,
që prej vitit 2006. Ky anëtarësim i ka shërbyer institucionit për të krijuar marrëdhënie
të rëndësishme bashkëpunimi midis autoriteteve homologe në nivel global, të përfshira
në mbikëqyrjen dhe rregullimin e tregut të pensioneve private vullnetare. Nëpërmjet
bashkëpunimit dhe pjesëmarrjes aktive në mbledhjet vjetore e takimet e ndryshme
rajonale, AMF është njohur vazhdimisht me praktikat më të mira në fondet e pensioneve
private. Ky bashkëpunim ka pasur ndikim pozitiv në promovimin e qasjeve të reja në
mbikëqyrjen e sistemit të pensioneve dhe plotësimin e kuadrit rregullator, duke reflektuar
praktikat më të mira.
Bashkëpunimi me institucione homologe
Bashkëpunimi me Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës (BQK), ka hyrë në
një fazë konsolidimi sidomos në mbikëqyrjen e tregut të sigurimeve në të dy vendet,
pasi shoqëritë shqiptare të sigurimit kanë peshë jo të vogël në tregun e Kosovës.
Marrëveshja e Mirëkuptimit midis AMF-së dhe BQK-së ka ndikuar pozitivisht në rritjen
e efektivitetit të bashkëpunimit dhe shkëmbimit të ekspertizës midis dy institucioneve.
Gjatë vitit 2012, kontaktet e bashkëpunimit me BQK në nivele të larta kanë qenë të
frytshme. Guvernatori i BQK-së ishte folës në panelin e diskutimit lidhur me praktikat më
të mira ndërkombëtare për pavarësinë e rregullatorëve në konferencën ndërkombëtare
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 252
"Ritheksimi i Pavarësisë së Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar" të organizuar
nga AMF në 31 tetor 2012. Gjithashtu AMF ka zhvilluar takim me delegacionin qeveritar
të Republikës së Kosovës, të kryesuar nga Zëvendëskryeministria, në përbërje të të cilit
ishin edhe zyrtarë të lartë të Bankës së Kosovës. Bisedimet u përqendruan në mundësinë
e tregtimit nga ana e siguruesve të Kosovës të Kartonit Jeshil të emetuar nga Byroja
Shqiptare e Sigurimit e cila sjell mjaft lehtësi dhe përfitime për qytetarët kosovarë që
dëshirojnë të udhëtojnë jashtë Kosovës.
Që prej tre vitesh AMF ka nënshkruar Marrëveshjen e Mirëkuptimit me Agjencinë e Mbikëqyrjes së Sigurimeve të Maqedonisë (ISA). Edhe për kushtet aktuale të
shtrirjes së veprimtarisë të kompanive shqiptare të sigurimit në territorin e Maqedonisë,
marrëveshja e ndikoi pozitivisht në integritetin, stabilitetin dhe efikasitetin e industrisë së
sigurimeve të të dy vendeve duke shtrirë bashkëpunimin në të gjitha kanalet e komunikimit,
rritjen e mirëkuptimit reciprok dhe shkëmbimin e informacionit dhe eksperiencave.
Në vazhdimësi të bashkëpunimin me autoritete homologe në fushën e pensioneve, AMF,
nënshkroi në dhjetor 2012 Memorandumin e Mirëkuptimit për Bashkëpunim Teknik në
fushën e pensioneve me Agjencionin për Mbikëqyrje të Financimit Kapital të Sigurimit Pensional (MAPAS) Maqedoni. Marrëveshja përfshin shkëmbimin e përvojave
të dy institucioneve në drejtim të mbikëqyrjes dhe rregullimit të tregut të pensioneve
private vullnetare dhe kuadrit ligjor që rregullon këto fusha. Bashkëpunimi do të shtrihet
edhe në aspektin teknik, si në shkëmbimin e ndërsjellë të informacionit, dokumentacionit
dhe organizmin e trajnimeve të përbashkëta. Ky bashkëpunim u parapri edhe nga zhvillimi
i takimit rajonal me temë “Mbikëqyrja e pensioneve për vendet e Evropës Qendrore,
Lindore, Azisë Qendrore dhe Kaukazit” i organizuar nga bashkëpunimi i disa organizatave
si IOPS, IAIS dhe me mbështetjen e MAPAS, të Maqedonisë. Në takim u trajtuan tema
të rëndësishme në mbikëqyrjen e sistemit të pensioneve private vullnetare që janë fusha
prioritare të mbikëqyrjes së AMF-së.
AMF e ka shtrirë bashkëpunimin e saj edhe me autoritete homologe të tjera në Evropë.
Gjatë vitit 2012 është konsoliduar bashkëpunimi me Autoritetin e Tregjeve Financiare të Austrisë (FMA). Kjo edhe për faktin e rritjes së interesave austriake në tregun shqiptar
të sigurimeve. Pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Bashkëpunimit midis AMF dhe FMA
në vitin 2009, të dy autoritetet janë angazhuar në rritjen e bashkëpunimit dhe shkëmbimin
më tej të eksperiencave. Kështu, edhe më iniciativën e FMA, është në proces mbikëqyrja e
grupeve austriake që operojnë në tregun shqiptar.
FMA e Austrisë në bashkëpunim me Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare të Hungarisë (HFSA) u bënë nismëtarë të Iniciativës Rajonale për mbikëqyrjen e tregut të
sigurimeve në rajonin e Evropës Qendrore, Lindore dhe Juglindore. AMF ishte pjesëmarrëse
aktive e kësaj iniciative. Kjo iniciativë lindi me synim forcimin e bashkëpunimit rajonal
dhe ndërtimin e një forumi diskutimi me fokus në problematikat aktuale të vendeve te
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 53
rajonit. Gjatë 2012 janë zhvilluar takimi i tretë dhe i katërt i kësaj iniciative ku pjesëmarrja
nga AMF ishte e nivelit më të lartë. Takimi i tretë u zhvillua në maj 2012, në Lubjanë,
Slloveni pranë Autoritetit Slloven të Mbikëqyrjes së Sigurimeve. Tematikat kryesore të
diskutuara lidheshin me sfidat e sigurimit të katastrofave natyrore, ndikimin e zhvillimit
dhe ndryshimit të risqeve sistemike në biznesin e sigurimeve, mbikëqyrjen e degëve dhe
sfidat në mbikëqyrjen e grupeve.
Takimi i katërt u organizua nga FMA, në Vjenë, në dhjetor 2012. Diskutimet kryesore në
këtë takim u përqendruan në drejtim të forcimit të strukturave të mbikëqyrjes, shkëmbimit
të përvojave rreth mekanizmave alternative të zgjidhjes së kontestimeve në sigurime,
produkteve të Sigurimit të Jetës parë në kushtet aktuale ekonomike, si edhe në rolin e
bankave si ndërmjetës sigurimesh. Seanca e këtij takimi, “Strukturat Mbikëqyrëse Efektive”
u drejtua nga përfaqësuesja e AMF-së. Seanca kishte në qendër të saj diskutimin për
rishikimin e strukturave mbikëqyrëse rregullatore në funksion të promovimit të stabilitetit
financiar, kalimin drejt mbikëqyrjes me bazë risku, përshtatjen e këtyre strukturave me
parimet bazë të sigurimeve, etj.
Kjo nismë tashmë mund të konsiderohet e suksesshme, nisur nga interesimi i vazhdueshëm dhe
pjesëmarrja aktive e vendeve të rajonit, duke ruajtur dhe nxitur më tej frymën e bashkëpunimit
efektiv mbi çështjet dhe problematikat e përbashkëta që hasen në rregullimin e tregjeve të
sigurimeve në rajon. AMF do të vijojë të jetë pjesë aktive e kësaj nisme edhe në të ardhmen.
Gjatë vitit 2012, AMF ka vazhduar bashkëpunimin edhe me organizma të tjerë që veprojnë
në fushën e tregut të sigurimeve në Austri, si Shoqata e Sigurimeve të Austrisë (VVO). Nëpërmjet takimeve të nivelit të lartë midis dy institucioneve, është synuar forcimi i bashkëpunimit
dhe koordinimi i përbashkët i përpjekjeve për të krijuar mundësi të reja zhvillimi për tregun
shqiptar të sigurimeve si dhe për të mundësuar përthithjen e praktikave të konsoliduara që ofron
një treg i zhvilluar si Austria. Kështu edhe me iniciativën e FMA, janë firmosur dy Marrëveshje
Bashkëpunimi për mbikëqyrjen e grupeve austriake që operojnë në tregun shqiptar.
Bashkëpunimi me institucionet financiare ndërkombëtare dhe donatorët
Bashkëpunimi dhe marrëdhëniet e efektive me
institucionet financiare ndërkombëtare dhe donatorët
kanë vazhduar t’i shërbejnë realizimit të projekteve
strategjike dhe rritjes së kapaciteteve institucionale
të AMF-së.
Korpusi Vullnetar i Shërbimeve Financiare (FSVC) vazhdon të mbetet një nga partnerët kryesorë
të AMF-së, në drejtim të asistencës teknike që i ka
ofruar institucionit vitet e fundit.Konferenca Ndërkombëtare “Ritheksimi i Pavarësisë
së Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar”
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 254
Veprimtaritë kryesore të bashkëpunimit institucional
Gjatë vitit 2012, AMF ka bashkëpunuar me organizma ndërkombëtare në nisma rajonale dhe globale
IAIS• Mbledhje të Nënkomiteteve të Punës së IAIS, shkurt;• Takimi rajonal “Mbikëqyrja Makroprudenciale e grupit”, maj;• Takimi i 3-të “Nisma Rajonale e Evropës Qendrore, Lindore dhe Juglindore për mbikëqyrjen e tregut
të sigurimeve”, maj;• Konferenca Vjetore “Mbikëqyrja në Sigurime: Themelore për Fuqizimin Financiar Botëror”, tetor;• Takime pune me përfaqësues të Shoqatës Kombëtare të Shoqërive të Sigurimeve të Italisë (ANIA) dhe
Institutin për Mbikëqyrjen e Sigurimeve Private dhe Interesave Kolektive (ISVAP), nëntor;• Takimi i 4-t “Nisma Rajonale e Evropës Qendrore, Lindore dhe Juglindore për mbikëqyrjen e tregut të
sigurimeve”, dhjetor.
IOSCO• Mbledhja e Komitetit Rajonal Evropian, shtator;• Konferenca Vjetore, tetor;• Mbledhjet e Komiteteve të Punës, tetor;• Konferenca e Rajonit të Evropës Juglindore mbi Tregjet e Kapitalit, nëntor.
IOPS• Takimi rajonal me temë “Mbikëqyrja e pensioneve” për vendet e Evropës Qendrore, Lindore, Azisë
Qendrore dhe Kaukazit”, maj;• Mbledhjet e Komiteteve Ekzekutive dhe Teknike, qershor.
USAID/FSVC• Komente lidhur me projektligjin “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit”; • Konsultime lidhur analizat aktuariale të shoqërive të sigurimit, mars; • Workshop rajonal “Mbrojtja e konsumatorëve në sigurime: Praktikat më të mira dhe standardet
Ndërkombëtare”, qershor;• Konsultime lidhur me mbikëqyrjen efektive të tregjeve të sigurimeve dhe mbrojtjen e konsumatorit, qershor;• Konsultime lidhur me kuadrin ligjor, ndryshimet dhe plotësimet në Ligjin për AMF, qershor-gusht;• Workshop “Mbikëqyrja me bazë riskun”, shtator;• Konferenca Ndërkombëtare I “Ritheksimi i Pavarësisë së Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar”, tetor;• Programi i trajnimit të trajnerëve për aktuarët, shtator;• Konsultime lidhur me Sistemin e Paralajmërimit të Hershëm (EWS) tetor-nëntor;• Konsultime lidhur me marrëdhëniet me publikun dhe organizmin e konferencave, tetor-nëntor
Një nga aktivitetet më të rëndësishme gjatë vitit 2012, ishte organizimi i konferencës
ndërkombëtare “Ritheksimi i pavarësisë së autoritetit rregullator të sektorit financiar”, parë nga
perspektiva e integrimit në Bashkimin Evropian dhe nga mësimet e nxjerra prej krizës më të fundit
financiare botërore. Ky aktivitet tepër i rëndësishëm u realizua me mbështetjen e USAID, Programit
të Zhvillimit të Sektorit Financiar në Shqipëri realizuar nëpërmjet FSVC. Konferenca kishte
pjesëmarrje të gjerë e të nivelit të lartë të autoriteteve rregullatore nga Evropa si edhe ekspertë të
tregjeve të tjera financiare. Konferenca u përshëndet edhe nga Kryeministri i vendit Prof. Dr. Sali
Berisha, Ambasadori i Delegacionit të Bashkimit Europian, Z. Ettore Sequi, Drejtori i Misionit të
USAID në Shqipëri, Z. Jim Barnhart, si edhe mjaft personalitete të tjera të vendit.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 55
Konferenca nënvizoi ndër të tjera se pavarësia e autoriteteve rregullatore është një
domosdoshmëri për arritjen dhe konsolidimin e zhvillimit. Një ambient transparent dhe i
qëndrueshëm nxit besimin e konsumatorëve dhe njëkohësisht inkurajon konkurrencën e
ndershme të të gjithë pjesëmarrësve në treg.
Duke theksuar praktikat e tyre të deritanishme, drejtuesit e mjaft autoriteteve rregullatore
nga rajoni, pjesëmarrës në konferencë, realizuan shkëmbim idesh dhe përqasje të praktikave
më të mira për forcimin e rolit të autoriteteve rregullatore në tregjet financiare. Pjesëmarrës
ishin përfaqësues të autoriteteve rregullatorë nga Estonia, Holanda, Hungaria, Kosova,
Maqedonia, Moldavia, Polonia, Serbia, Sllovenia, SHBA dhe Turqia. Me prezantime për
çështje specifike për mbikëqyrjen dhe rolin e rregullatorëve në tregjet financiare u paraqitën
ekspertët nga Banka Qendrore Europiane, Zyra e Komisionerit të Shtetit të Washingtonit,
SHBA dhe ish Komisionerja e Departamentit të Bankave dhe Sigurimeve, Nju Xhersi, SHBA.
AMF, në vazhdim të bashkëpunimit me FSVC, gjatë
vitit 2012 është ndihmuar në hartimin e programit
të trajnimit për stafin teknik, për tema të interesit të
veçantë që lidhen me mbikëqyrjen me fokus riskun,
konsultime në lidhje me marrëdhëniet me publikun,
asistencë në rishikimin e kuadrit ligjor për sigurimet
dhe të AMF-së si dhe konsultime për analiza
aktuariale të tregut të sigurimeve. FSVC ka qenë një
ndër organizatat e rëndësishme mbështetëse ndër
vite. Që prej themelimit të AMF-së, si rrjedhojë edhe
e seriozitetit të treguar nga Autoriteti në hartimin
dhe zbatimin e projekteve ndihmëse, kontributet
e dhuruara të ekspertëve të FSVC-së në terma
monetarë kanë arritur në rreth 2 milionë dollarë.
Një tjetër aktivitet rajonal i rëndësishëm, me mbështetjen e USAID ishte workshop-i rajonal
me temë “Mbrojtja e konsumatorëve në sigurime: Praktikat më të mira dhe standardet
Ndërkombëtare”. Programi i këtij workshop-i kishte në qendër trajtimin e parimeve bazë të
hartuara nga Organizata Ndërkombëtare e Mbikëqyrësve në Sigurime si edhe prezantimin
e praktikave më të mira të fushës të vendeve të tjera në rajon dhe në Evropë. Tema e
mbrojtjes konsumatore në sigurime ishte në qendër të vëmendjes edhe gjatë takimeve dhe
diskutimeve me specialistë e drejtues të AMF-së.
Në kuadrin e strategjisë afatgjatë të mbikëqyrjes së tregut të sigurimeve në linjë me
metodologjinë e mbikëqyrjes me fokus riskun, AMF me mbështetjen e FSVC-së është duke
zhvilluar një sistem të paralajmërimit të hershëm me bazë riskun. Puna për konceptimin e
këtij sistemi ka filluar që në vitin 2011 dhe gjatë vitit 2012 u arrit të ndërtohej arkitektura e
sistemit. Ky projekt do të vijojë edhe në vitet në vazhdim dhe do të ketë si qëllim kryesor
Pjesëmarrësit e workshop-it rajonal “Mbrojtja e konsumatorëve në sigurime”
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 256
prioritizimin e siguruesve sipas risqeve dhe do të ndikojë shkallën e ndërhyrjes nga AMF në
sigurues të caktuar sipas niveleve të riskut që ata paraqesin.
Një partner i rëndësishëm strategjik në përmbushje të misionit themelor të AMF-së ka qenë
Banka Botërore, e cila vazhdimisht ka asistuar AMF në drejtim të konkretizimit të një sërë
nismash të rëndësishme strategjike. Një ndër projektet më të rëndësishme vitet e fundit ka
qenë projekti “Për një mbikëqyrje efektive”, i cili dha dy produkte të rëndësishme, që janë:
Metodologjia e Mbikëqyrjes me Fokus Riskun dhe projektligji "Për veprimtarinë e sigurimit
dhe të risigurimit" në Shqipëri, që synon të mbështesë metodologjinë e re të mbikëqyrjes
për tregun e sigurimeve.
Aktualisht BB po asiston AMF në projektin e përbashkët mbi Liberalizimin e Sigurimit
të Detyrueshëm Motorik “Strategjia për tregun e sigurimit të detyrueshëm motorik”, të
financuar nga First Initiative, projekt i cili ka filluar në shtator 2011. Gjatë vitit 2012 përfundoi
hartimi i raporteve, që do të përcaktojnë strategjinë e mbikëqyrjes dhe të tarifimit të portofolit
të sigurimit të detyrueshëm motorik në Shqipëri. Në të njëjtën kohë AMF ka punuar për të
projektuar të gjitha zhvillimet e teknologjisë së informacionit, që përbëjnë infrastrukturën
mbështetëse për zbatimin e strategjisë, në vitet në vazhdim. Aspekt tjetër i rëndësishëm
i projektit janë: zhvillimi i një strategjie për menaxhimin e numrit të të pasiguruarve dhe
ngritja në të ardhmen e një baze të dhënash kundër mashtrimeve në sigurime.
Në kuadër të këtij projekti, me mbështetjen e BB, u bë e mundur vendosja e kontakteve në
nivele teknike me Institutin për Mbikëqyrjen e Sigurimeve Private dhe Interesave Kolektive
(ISVAP) dhe Shoqatën Kombëtare të Shoqërive të Sigurimeve të Italisë (ANIA). Vlerësimi i
eksperiencës italiane është tepër i rëndësishëm, si vendi i fundit i Evropës perëndimore, që
kaloi procesin e liberalizimit të sigurimit të detyrueshëm motorik.
Gjatë vitit 2012, AMF ka vazhduar bashkëpunimin me Partnerët për Stabilitet Financiar
(PFS) në kuadër të projektit për ngritjen e mekanizmave të tregtimit të letrave me vlerë
në nivel rajonal. Në këtë projekt janë përfshirë tetë bursa të rajonit, midis tyre edhe Bursa
e Tiranës. Në kuadër të projektit janë parë eksperienca dhe disa modele të ngjashme në
vendet e Bashkimit Evropian.
2.6 Integrimi Evropian
Hartimi dhe përpunimi i vijueshëm i kuadrit ligjor e rregullativ përkatës ka qenë një nga shtyllat
kryesore mbi të cilat është mbështetur në vijimësi zhvillimi institucional i AMF-së. Ky kuadër
ligjor i plotësuar synon përafrimin me standardet ndërkombëtare dhe direktivat e BE-së, në
kuadër të përmbushjes së angazhimeve të institucionit dhe të vendit për Zbatimin e Marrëveshjes
së Stabilizim-Asociimit me BE-në, pasqyrimin e ndryshimeve që pëson tregu financiar nën
mbikëqyrje në Shqipëri, si dhe forcimin e mekanizmave në mbrojtje të konsumatorit.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 57
Angazhimet e AMF-së në kuadër të Dokumenteve Strategjikë
Marrëveshja e Stabilizim Asociimit, MSA
Detyrimet që rrjedhin nga MSA për AMF-në lidhen me përmbushjen e kriterit ekonomik të Kopenhagenit për anëtarësim në BE, garantimin e së drejtës së vendosjes dhe lirisë për të ofruar shërbime financiare jo-bankare, si dhe përafrimin e legjislacionit shqiptar me atë komunitar (acquis communautaire) në këto fusha.
Neni 70 i MSA-së parashikon detyrimin për përafrimin e legjislacionit në këtë fushë gjatë fazës së parë transitore. Në Nenin 50 të saj, Shqipëria është angazhuar që me hyrjen në fuqi të Marrëveshjes, t’u ofrojë shoqërive komunitare si dhe degëve dhe filialeve të tyre një trajtim jo më pak të favorshëm se ai që u njihet kompanive, degëve apo filialeve shqiptare. Në Nenin 57 të Marrëveshjes, Shqipëria angazhohet të lejojë progresivisht ofrimin e shërbimeve nga shoqëritë komunitare, pa qenë nevoja për t’u vendosur. Neni 89 i MSA-së përcakton për një bashkëpunim prioritar ndërmjet Shqipërisë dhe Bashkimit Evropian në fushën bankare, të sigurimeve dhe shërbimeve financiare. Palët duhet të bashkëpunojnë me qëllim vendosjen dhe zhvillimin e një kuadri të përshtatshëm për nxitjen e sektorit bankar dhe financiar jo-bankar.
Partneriteti Evropian 2007
Në kuadër të dokumentit të Partneritetit Evropian 2007 është marrë angazhim të forcohet kuadri rregullator për mbikëqyrjen financiare bankare dhe jo-bankare, si dhe kapacitetet e Autoritetit.
Rekomandimet e Raportit Analitik 2010, Progres Raportit 2011 dhe Progres Raportit 2012
AMF ka marrë angazhime për përafrimin e mëtejshëm të legjislacionit të sektorit financiar nën mbikëqyrje me Direktivat Evropiane, si dhe përforcimin e kapaciteteve institucionale me qëllim rregullimin dhe mbikëqyrjen sa më efikase për tregjet nën mbikëqyrje.
Një nga objektivat kryesore të Autoritetit, që prej krijimit e në vazhdimësi, ka qenë dhe mbetet
hartimi dhe miratimi i legjislacionit rregullator dhe mbikëqyrës në fushën e shërbimeve
financiare nën mbikëqyrje duke mundësuar zhvillimin dhe fuqizimin e mëtejshëm të tregut
dhe mbrojtjen e konsumatorit.
Komisioni Evropian publikoi më 10.10.2012 Raportin e Progresit për Shqipërinë, i cili
përshkruan arritjet e bërë nga Shqipëria gjatë periudhës tetor 2011-shtator 2012. Ky është
raporti i dytë për progresin e Shqipërisë, pas publikimit të Opinionit të Komisionit për
aplikimin e Shqipërisë për anëtarësim në BE, i nxjerrë në nëntor të vitit 2010. Në Raportin
e Progresit paraqitet ecuria e Shqipërisë, e cila matet mbi bazën e vendimeve të marra,
legjislacionit të miratuar dhe masave të zbatuara. Po kështu Raporti bën një përmbledhje
të vlerësimit të KE mbi përparësitë dhe problematikat në 33 fushat e ndara sipas acquis
communaitarie.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 258
Komisioni Evropian-Progres Raporti 2012 për Shqipërinë (Kapitulli 9-Shërbimet financiare)
AMF-së i mungojnë kapacitetet e duhura administrative, të mbikëqyrjes dhe stafi i saj ka mbetur i pandryshuar.
Përfundim Janë bërë disa përparime në fushën e shërbimeve financiare. Legjislacioni është harmonizuar me acquis në fushën e bankave dhe tregu i investimeve është zhvilluar më tej. Nevojiten përpjekje të mëtejshme në lidhje me sigurimet dhe pensionet e punës, infrastrukturën e tregut financiar dhe të tregut të letrave me vlerë, të investimeve dhe shërbimeve. Kapacitetet administrative në sektorët bankarë dhe jo-bankarë mbeten të pamjaftueshëm. Në tërësi, përgatitjet kanë avancuar në masë të moderuar.
Gjatë vitit 2012, AMF ka dhënë kontributin në rishikimin e PKZMSA-së 2012-2015, ku janë
parashikuar masa afat shkurtra dhe afat-mesme, me qëllim përmbushjen e detyrimeve që
rrjedhin nga MSA-ja, si dhe përafrimin me legjislacionin e BE-së në tërësi dhe zbatimin e tij për
sektorin financiar nën mbikëqyrje. Po kështu në kuadrin e PKZMSA 2012-2015, AMF përfundoi
procesin e ndarjes së acquis communautaire dhe përcaktimin e përgjegjësive institucionale
për përafrimin e legjislacionit tonë me direktivat e BE-së.
Plani Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (PKZMSA)
Çdo vend kandidat që aspiron të bëhet anëtar i BE-së, është i detyruar që të përgatisë një plan kombëtar për miratimin e acquis communautaire
PKZMSA është një dokument i konsoliduar që përfshin në tërësinë e tij prioritetet dhe masat afatshkurtra, afatmesme dhe afatgjata të Shqipërisë për zbatimin e MSA-së në procesin e integrimit evropian, duke u fokusuar veçanërisht në:
• Prioritetet e Partneritetit Evropian për Shqipërinë të vitit 2007; • Rekomandimet e Progres Raporteve vjetore të KE–së;• Zbatimin e angazhimeve të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit; • Përcaktimin e prioriteteve për përafrimin e legjislacionit shqiptar me acquis communautaire; • Përcaktimin dhe detajimin e kapaciteteve administrative të nevojshme për zbatimin e angazhimeve të
MSA-së sipas fushave; • Përcaktimin e kostove financiare për zbatimin e angazhimeve të MSA-së, në përputhje me planin
buxhetor afatmesëm dhe me kostot e tjera financiare, të përcaktuara në strategjitë sektoriale.
Gjatë vitit 2012, AMF ka përgatitur dhe prezantuar informacionet e kërkuara në takimet
periodike midis Shqipërisë dhe BE-së. Në takimin e Komitetit të Stabilizim-Asociimit të muajit
mars 2012, u trajtuan të gjitha arritjet legjislative dhe institucionale në drejtim të zbatimit të
MSA-së.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 59
Acquis communautaire
Acquis communautaire është tërësia e të drejtave dhe e detyrimeve të përbashkëta që i bashkon të gjitha Shtetet Anëtare në Bashkimin Evropian. Acquis communautaire ndryshohet vazhdimisht.
Acquis communautaire përfshin:• Përmbajtjen, parimet dhe qëllimet politike të Traktateve;• Legjislacionin e miratuar në zbatim të traktateve dhe të praktikës gjyqësore të Gjykatës së Drejtësisë të
BE-së;• Deklaratat dhe rezolutat e miratuara nga BE;• Masat në lidhje me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë;• Masat në lidhje me drejtësinë dhe punët e brendshme;• Marrëveshjet ndërkombëtare të përfunduara nga Komuniteti dhe marrëveshjet e përfunduara me
shtetet anëtare ndërmjet njëra-tjetrës në fushën e veprimtarive të BE.
AMF mori pjesë në takimin e tretë të Nënkomitetit BE–Shqipëri për “Tregun e Brendshëm
dhe Konkurrencën” që u zhvillua në Tiranë, në datën 24 prill 2012. Qëllimi i këtij takimi ishte
shqyrtimi i zhvillimeve legjislative dhe institucionale të Shqipërisë në fushat e tregut të
brendshëm dhe konkurrencës dhe vlerësimi nga pala evropiane i progresit të bërë nga Shqipëria
në përmbushjen e angazhimeve që burojnë nga dokumentet strategjikë si MSA, Partneriteti
Evropian, Raporti Analitik dhe Raporti i Progresit i KE-së. AMF në këtë takim paraqiti një raport
mbi tregjet nën mbikëqyrje, duke u fokusuar në aspektin e zhvillimeve legjislative, ngritjen
dhe forcimin e kapaciteteve institucionale. Delegacioni i KE-së përshëndeti zhvillimet në kuadrin ligjor dhe rregullator si dhe theksoi domosdoshmërinë e forcimit të mëtejshëm të kapaciteteve institucionale dhe fuqizimin e pavarësisë së AMF-së.
Nga fjala e Z. Ettore Sequi, Ambasador i Delegacionit të Bashkimit Evropian në Tiranë gjatë konferencës “Ritheksimi i Pavarësisë së Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar”, organizuar me 31 tetor 2012
Kriza ekonomike dhe financiare e ka shndërruar mbikëqyrjen financiare dhe konsolidimin fiskal në një imperativ për vendet në BE-së dhe në krejt botën. Përparësitë e përgjithshme të BE-së për reformën financiare mbeten të qarta:
• Zhvillimi i një kuadri reagues më të efektshëm për mbikëqyrjen;• Forcimi i mjeteve për të siguruar qëndrueshmëri financiare; • Përmirësimi i aftësisë rregulluese të ekonomisë së BE-së nëpërmjet funksionimit më të mirë të tregjeve.
Raporti i Progresit për Shqipërinë për vitin 2012 vëren se legjislacioni shqiptar në fushën e shërbimeve financiare është pjesërisht në përputhje me standardet e BE-së. Nevojiten të bëhen përpjekje të tjera për të:
• Forcuar pavarësinë e rregullatorëve financiarë;• Përafruar më tej legjislacionin me acquis të BE-së, dhe• Shtuar kapacitetet administrative.
Përpjekje të tjera janë po ashtu të nevojshme të bëhen në fushat e infrastrukturës së tregut financiar si dhe shërbimeve të tregut të letrave me vlerë dhe investimeve.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 260
Angazhime të tjera
• Autoriteti është anëtar i grupit ndërinstitucional të punës për përgatitjen dhe organizimin
e veprimtarive në kuadër të marrëveshjes Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës
Qendrore (Central European Free Trade Agreement, CEFTA). Shqipëria kishte drejtimin
e CEFTA-s për vitin 2012. Autoriteti dha kontributin e tij për plotësimin e draft-skedulit
të tregtisë së shërbimeve, në kuadër të marrëveshjes CEFTA, për pjesën e shërbimeve
financiare nën mbikëqyrjee, si dhe mori pjesë në “Javën e CEFTA-s” që u mbajt në
Tiranë në datat 7-8 Nëntor 2012, e cila pati në fokus liberalizimin e tregtisë në mallra
dhe shërbime, eliminimin e barrierave ndaj tregtisë midis palëve pjesëmarrëse të kësaj
marrëveshje e nxitjen e investimeve.
• Si anëtar i grupit teknik të zbatimit të Dokumentit Strategjik Kombëtar “Për hetimin
e krimit financiar” AMF gjatë vitit 2012 ka rritur bashkëpunimin ndërinstitucional me
Drejtorinë e Përgjithshme të Parandalimit të Pastrimit të Parave (DPPPP). Kështu është
shprehur gadishmëria për inspektime të përbashkëta mbi tregjet nën mbikëqyrjen e
AMF-së dhe inspektorë të AMF-së do të trajnohen nga DPPPP. AMF do të shkëmbejë
informacion me autoritetet e tjera mbikëqyrëse vendore dhe të huaja dhe këtë e ka
vendosur edhe në projektin për disa ndryshime në Ligjin nr. 9572, datë 03.07.2006 “Për
Autoritetin e Mbikëqyrjes Financiare. Gjithashtu, AMF raporton në mënyrë periodike
pranë DPPPP për realizimin e objektivave.
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore, 2006(Central European Free Trade Agreement, CEFTA)
Më 19 dhjetor 2006, Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kroacia, Maqedonia, Mali i Zi, Moldavia, Serbia dhe Kombet e Bashkuara, Misioni i Administratës së Përkohshme në Kosovë (UNMIK) në emër të Kosovës, në përputhje me Rezolutën e Këshillit të Sigurimit të 1244, nënshkruan një marrëveshje për ndryshimin dhe zgjerimin të Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore 2006 (Central European Free Trade Agreement, CEFTA)
Pas proceseve të nevojshme të ratifikimit, CEFTA 2006 hyri në fuqi më 26 korrik 2007 për pesë nënshkruesit (Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi, Moldavia dhe UNMIK/Kosovë), për Kroacinë, më 22 gusht 2007, për Serbinë, më 24 tetor 2007 dhe për Bosnjën dhe Hercegovinën, më 22 nëntor 2007. Shpejtësia me të cilën palët ratifikuan këtë marrëveshje ambicioze tregon rëndësinë e kësaj marrëveshjeje për zhvillimin ekonomik në rajon.
Objektivat kryesore të kësaj marrëveshje të plotë janë, ndër të tjera, zgjerimi i tregtisë në mallra dhe shërbime dhe nxitja e investimeve me anë të rregullave të paanshme, të qëndrueshme dhe të parashikueshme, eliminimi i barrierave të tregtisë mes palëve, sigurimi i mbrojtjes së përshtatshme të të drejtave të pronësisë intelektuale në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe harmonizimi i dispozitave mbi çështjet e politikës moderne tregtare të tilla si rregullat e konkurrencës dhe ndihmës shtetërore. Ajo gjithashtu përfshin procedura të qarta dhe efektive për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe lehtëson krijimin gradual të zonës së tregtisë së lirë midis vendeve të BE dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 61
2.7 Marrëdhëniet me publikun dhe transparenca
AMF hartoi në shkurt të këtij viti Strategjinë e Komunikimit me median për periudhën 2012-
2015. Strategjia synon ngritjen e shkallës së informimit të publikut për tregjet që Autoriteti
mbikëqyr si një ndër objektivat kryesorë të tij. Strategjia synon gjithashtu edhe një edukim
të vazhdueshëm financiar të publikut, edukim që është theksuar si domosdoshmëri edhe
nga zhvillimet e fundit ekonomike në shkallë botërore.
Strategjia përcakton kryesisht median si një ndër mjetet kryesore për edukimin dhe
rritjen e nivelit të njohurive të publikut për tregjet financiare, por pa lënë mënjanë
edhe kanalet e tjera të komunikimit. Nismat apo grupet e aktiviteteve që veçohen në
strategji janë përcaktuar specifikisht për grupe të veçanta të cilat AMF do t’i arrijë në
komunikimin e saj.
Në zbatim të kësaj strategjie dhe të përvojave ndër vite të AMF-së, edhe gjatë vitit
2012 publikut i është ofruar informacion i gjerë në lidhje me tregjet financiare nën
mbikëqyrje. Mediat e shkruara, kryesisht ato me tirazh më të lartë, kanë pasqyruar
në mënyrë sistematike aktivitetin e AMF-së. Ndër tematikat më të pasqyruara në
media kanë qenë ato që lidheshin me ndjeshmëritë e publikut për tarifat e sigurimit të
detyrueshëm motorik dhe përgjithësisht zhvillimet në tregun e sigurimeve; informacioni
mbi pensionet private vullnetare; ecuria në tregun e letrave me vlerë. Këto janë shprehur
në mbi 160 prezantime në gazetat e përditshme si edhe mbi 50 dalje në televizionet me
mbulim kombëtar dhe rajonal. Objekt i mbulimit mediatik kanë qenë edhe informacione
të tjera nga AMF si ato për zhvillimet legjislative që lidhen me aktivitetin e AMF-së,
pavarësinë e autoritetit rregullator të sektorit financiar, marrëveshjet e bashkëpunimit
të AMF-së me Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë për kontrollin e pajisjes me policat
e sigurimit të detyrueshëm.
Krahas komunikimit në media, AMF përdor një larmi formash dhe metodash për të arritur
një komunikim sa më efektiv me publikun. Këtu mund të veçojmë komunikimin përmes
faqes zyrtare të internetit, buletinet mujore informuese për të tre tregjet e mbikëqyrura,
botimet periodike vjetore, fletëpalosjet, etj.
Publikimet periodike me karakter informativ dhe edukativ kanë synuar njohjen e
konsumatorëve me tregjet financiare nën mbikëqyrje, mënyrën e funksionimit të tij.
Gjatë vitit 2012 u botua Raporti Vjetor, Raporti i Mbikëqyrjes, Gjeografia e Sigurimeve,
Buletini Zyrtar, si edhe fletëpalosje me informacione mbi tregjet financiare nën
mbikëqyrje.
Në tetor 2012, AMF organizoi konferencën ndërkombëtare “Ritheksimi i Pavarësisë së
Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar”. Media vizive në vend e pasqyroi gjerësisht
këtë konferencë edhe në transmetime të drejtpërdrejta televizive. Po kështu konferenca u
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 262
pasqyrua me një artikull të gjerë në faqen
në internet www.xprimm.com. Kjo është
një agjenci mediatike e specializuar në
pasqyrimin e veprimtarive në tregun e
sigurimeve dhe pensioneve private, e
vendosur në Rumani, por fokusohet në
zhvillimet në të gjithë Evropën Qendore
dhe Lindore. Po kështu konferenca
u pasqyrua edhe në faqet zyrtare në
internet të Agjencisë së Shteteve të
Bashkuara për Zhvillimin Ndërkombëtar
(USAID) http://albania.usaid.gov dhe
Programi Partnerët për Stabilitet Financiar
(PSF), www.pfsprogram.org.
Botimet e AMF-së
• Raporti Vjetor• Raporti i Mbikëqyrjes• Gjeografia e Sigurimeve• Buletini zyrtar • Fletëpalosje për tregjet nën mbikëqyrje
Publikime elektronike të AMF-së
• Periodiku i AMF-së• Buletini Statistikor i tregut të sigurimeve• Buletini Statistikor i tregut të letrave me vlerë• Buletini Statistikor i tregut të pensioneve private vullnetare
Botim i ri i AMF-së
• Material Diskutimi “Pavarësia e rezervuar për AMF-në”Edhe gjatë vitit 2012 një vëmendje
e veçantë ju kushtua faqes zyrtare
të AMF-së www.amf.gov.al duke e
pasuruar atë me informacion të vlefshëm, të përditësuar me zhvillimet më të fundit
të tregjeve. Këto informacione janë mjaft të vlefshme si për shoqëritë e sigurimit
ashtu edhe për publikun si konsumator i këtyre shërbimeve. Faqja është e organizuar
në dy gjuhë, shqip dhe anglisht dhe në këtë mënyrë ajo i shërben edhe investitorëve
apo analistëve të huaj si burim informacioni për strukturën dhe zhvillimin e tregjeve
financiare të sigurimeve, pensioneve private dhe letrave me vlerë në Shqipëri. Faqja
zyrtare në internet e AMF-së jep të përditësuar edhe të gjithë informacionin mbi të
gjithë vendimit e Bordit të AMF-së.
Në një seksion të veçantë faqja ka materiale për edukimin e konsumatorit. Ajo jep mundësi
që konsumatori të kontaktojë në AMF për problemet dhe shqetësimet që mund ti krijohen
në tregjet ku AMF vepron si rregullator dhe mbikëqyrës.
Publikimi i projekteve ligjore në proces në faqen
zyrtare të AMF-së, para miratimit të tyre, ka
rezultuar një mënyrë efikase dhe transparente
komunikimi, në mbledhjen e komenteve dhe
sugjerimeve të ndryshme nga të gjitha palët e
interesit. Që prej publikimit të projekt ligjit “Për
veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit” në
faqen zyrtare në internet të AMF-së gjatë vitit
2012, Autoriteti ka marrë komente për këtë ligj
nga palët e interesit. AMF shqyrtoi me kujdes
komentet e dërguara nga Shoqata e Siguruesve
Takimi me median i Kryetares së AMF-së, Znj. Enkeleda Shehi, në Konferencën Ndërkombëtare “Ritheksimi i Pavarësisë së Autoritetit Rregullator të Sektorit Financiar”.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 63
të Shqipërisë për projektligjin dhe mjaft prej tyre u reflektuan në nene të veçanta të
këtij projektligji.
AMF ka vijuar të informojë publikun nëpërmjet periodikut elektronik mujor, i cili përmban
informacione të larmishme në lidhje me zhvillimet e sektorit financiar nën mbikëqyrje në
Shqipëri, si dhe me zhvillimet dhe tendencat globale më të fundit të rregullimit të tregjeve
financiare nën mbikëqyrje. Në rubrikën, edukimi i konsumatorit, kryesisht përfshihen
punime mbi shërbimet dhe produktet financiare, të cilat janë nën juridiksionin e AMF-së.
Po kështu një rubrikë e veçantë i kushtohet informacioneve dhe praktikave më të mira të
përshtatura nga tregjet e ndryshme në rajon e më gjerë.
Raportet periodike statistikore e financiare, që AMF publikon, me periodicitet mujor,
3-mujor, 6-mujor dhe vjetor, japin një pamje të qartë të dinamikës së zhvillimit të tregjeve
financiare nën mbikëqyrje dhe plotësojnë nevojat për informacion për një numër të gjerë
përdoruesish.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 264
Kapitulli 3 Mbrojtja e Konsumatorit
Përmes komunikimit dhe informimit të vazhdueshëm të konsumatorit, AMF realizon një
ndër objektivat kryesore të saj, mbrojtjen e konsumatorit dhe interesave të tij. Për arritjen
e këtij objektivi, AMF ka përmirësuar në vazhdimësi procedurat dhe praktikat e trajtimit
të ankesave, duke garantuar përmbushjen e dispozitave ligjore dhe rritjen e besimit tek
roli i i saj.
Gjithashtu, AMF ndihmon konsumatorin duke ndërhyrë pranë subjekteve financiare nën
mbikëqyrje për të korrigjuar një gabim apo duke shpjeguar rrugën ligjore në mënyrën
lehtësisht të kuptueshme. Aktet ligjore në fuqi detyrojnë edhe subjektet financiare t’i
ofrojnë konsumatorit informacionin e përditësuar, në lidhje me produktet që ofrojnë, kushtet
e kontratës, detyrimet e palëve, rastet dhe mënyrat e zgjidhjes së plotë apo të pjesshme të
kontratës, përfitimet që rrjedhin nga kontratat, etj.
Informimi i konsumatorit me transparencë synon krijimin dhe rritjen e besueshmërinë në
rolin dhe misionin e AMF-së në shërbim të tij. Ky informim realizohet si nëpërmjet medias
vizive dhe asaj të shkruar. AMF në faqen zyrtare në internet i ofron çdo personi të siguruar
mundësinë për të verifikuar nëpërmjet Qendrës Kombëtare të të dhënave të sigurimit
të detyrueshëm MTPL, vlefshmërinë e policës së tij të sigurimit. Po kështu në këtë faqe
gjendet dhe Sistemi GSRM, (Tregu me Pakicë i Letrave me Vlerë të Qeverisë), i cili ka hapur
një dritare që publiku të mund të njihet drejtpërdrejtë me zhvillimet e fundit të tregut të
letrave me vlerë.
Një mjet tjetër efikas në mbrojtje të interesave të konsumatorit është vazhdimi i funksionimit
pranë AMF-së, i njësisë së mbrojtjes konsumatore. Kjo njësi trajton ankesat për të gjitha
rastet që paraqiten si për vonesat në trajtimin e dëmeve ashtu dhe për ankesa ndaj refuzimit
apo masës së dëmshpërblimit, duke ndihmuar konsumatorin për zgjidhje të situatave në
mënyrë sa më të efektshme. Procedurat e AMF-së fillojnë që me njohjen e praktikës së
dëmit, sygjerimet ndaj shoqërisë së sigurimit për trajtim në përputhje me legjislacionit
në fuqi, kontaktet e vazhdueshme me shoqërinë e sigurimit për zgjidhje sa më optimale,
institucionale të çështjes së ankimuar, etj.
Gjatë vitit 2012, kjo njësi ka trajtuar 51 ankesa në lidhje me funksionimin e sistemin e
dëmshpërblimit që rrjedhin nga kontratat e sigurimit, nga të cilat 46 janë zgjidhur, ndërsa 4
janë refuzuar për arsye se kanë rezultuar se ankesat nuk përmbanin shkaqe ligjore dhe një
ankese është kthyer për plotësim dokumentacioni.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 65
Grafik 10: Ankesat dhe zgjidhjet 2007-2012 (në numër)
22
68
75
62
59
51
12
20
45
42
50
46
0 10 20 30 40 50 60 70 80
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Ankimime të zgjidhura Ankimime të shqyrtuara
Njësia për mbrojtjen e konsumatorit vepron si për konsumatorin e tregut të sigurimeve, të
tregut të letrave me vlerë, ashtu edhe tregut të pensioneve private vullnetare.
Grafik 11: Mjetet e Autoritetit me qëllim mbrojtjen e konsumatorit
Transparenca ndajpublikut
Informim i vazhdueshëm
Komunikim mekonsumatorin
Njësia e mbrojtjes së konsumatorit
• Sqarime
• Ankesa
Faqe Elektronike e AMF
• Verifiko policën e sigurimit të detyrueshëm motorik
• Kontakt: [email protected]• GSRM
Sistemi Telefonik • Tel 35542257557 • Nr. jeshil 08006969
Mbikëqyrje mbipraktikat e gabuara
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 266
Shërbimi për konsumatorin
Sistemi telefonik në mbrojtje të konsumatorit, përfshin numrin fiks si dhe numrin jeshil, ku
bëhet i mundur aksesimi i shërbimeve pa pagesë nga ana e konsumatorëve.
Gjatë vitit 2012, ky shërbim, nëpërmjet linjës telefonike ka pasur një numër të konsiderueshëm
të telefonatave. Nëpërmjet këtij shërbimi konsumatori ka bërë pyetje kryesisht për produktet
e ofruara nga shoqëritë e sigurimit apo ka paraqitur një ankesë në lidhje me ofrimin e këtyre
produkteve.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 67
PJESA II TREGJET E MBIKËQYRURA
II.1 Tregu i sigurimeve
Vështrim i përgjithshëm
Gjatë vitit 2012, industria shqiptare e sigurimeve vazhdoi të njohë rritje të qëndrueshme
krahasuar me një vit më parë. Edhe numri i shoqërive që kryejnë aktivitetin e sigurimit në
Shqipëri u rrit me licencimin e një tjetër shoqërie me aktivitet në tregun e sigurimeve të
Jo-Jetës. Kështu, në fund të vitit 2012 ushtronin aktivitetin e tyre 11 shoqëri sigurimi, nga
të cilat shtatë shoqëri të sigurimit të Jo-Jetës, dy shoqëri të sigurimit të Jetës, një shoqëri
me veprimtari në sigurimet e Jetës dhe Jo-Jetës dhe një tjetër shoqëri me veprimtari në
sigurimet e Jo-Jetës dhe Risigurimit.
Grafik 12: Ecuria e primeve dhe dëmeve në vite (në mln. lekë)
- 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Dëme të paguara bruto 1,319 1,038 1,227 1,287 1,294 1,571 1,733 2,299 2,228 2,808
Prime të shkruara bruto 3,755 4,151 4,011 4,542 5,948 7,076 7,877 8,200 8,215 8,950
Në vitin 2012 tregu i sigurimeve ka patur një rritje prej afro 8.94%7 të volumit të primeve
të shkruara bruto, krahasuar kjo me një vit më parë. Primet e shkruara bruto për vitin 2012
kapën shifrën rreth 8.95 miliardë lekë. Rritja e tregut të sigurimeve për vitin 2012 është
nxitur kryesisht nga dinamika e rritjes së sigurimeve vullnetare dhe veçanërisht nga sektori
i Jo-Jetës, i cili zë 89.85% të totalit të primeve të shkruara bruto në tregun e sigurimeve.
Shënim: 7 Krahasimi është bërë me shifrat e Raporteve të Audituara të vitit 2011
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 268
Tabela 17: Primet e shkruara bruto të sigurimit dhe ndryshimi, 2010-2012
Veprimtaria Primet e shkruara bruto Ndryshimi në %
(mln. lekë) (mijë euro)8 (në lekë)
2010 2011 2012 2010 2011 2012 2011/2010 2012/2011
Jeta 848 941 880 6,157 6,707 6,329 10.92 -6.48
Jo-Jeta 7,297 7,256 8,042 52,954 51,717 57,837 0.56 10.83
Risigurimi 55 18 28 401 131 202 -66.66 52.91
Total 8,200 8,215 8,950 59,511 58,555 64,369 0.18 8.94
Grafik 13: Struktura e tregut të sigurimeve, 2012
8 Kursi mesatar vjetor i këmbimit në Euro sipas viteve përkatëse, marrë nga faqja zyrtare e Bankës së Shqipërisë, www.bankofalbania.org (Viti 2010, 1 euro = 137.80 ; Viti 2011, 1 euro = 140.30; Viti 2012, 1 euro = 139.04 lekë)9 Popullsia 01.01.2013, marrë nga faqja zyrtare e INSTAT, www.instat.gov.al
Dendësia e sigurimit9
Në vitin 2012, primi për frymë ishte mesatarisht 3,200 lekë (23.02 euro). Nga kjo shumë, 316
lekë është shpenzuar në sigurimin e Jetës dhe 2,885 në sigurimin e Jo-Jetës.
Primet e sigurimit të Jo-Jetës
Tregu i sigurimeve të Jo-Jetës gjatë vitit 2012 shënoi rritje të primeve të shkruara bruto me
rreth 10.83%, krahasuar me vitin 2011, duke arritur një vlerë prej afro 8.04 miliardë lekë.
51.15%48.85%
Sigurime të DetyrueshmeSigurime Vullnetare
9.83%
89.85%
0.31%
Sigurime të JetësSigurime të Jo -JetësVeprimtari Risigurimi
51.15%48.85%
Sigurime të DetyrueshmeSigurime Vullnetare
9.83%
89.85%
0.31%
Sigurime të JetësSigurime të Jo -JetësVeprimtari Risigurimi
Shënim:
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 69
Grafik 14: Primet e shkruara bruto, Jo-Jeta, 2003-2012 (mln. lekë)
3,669 4,037 3,772
4,201
5,517
6,530 7,084 7,297 7,256
8,042
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.000
8.000
9.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Motorike63.67%
Zjarri dhe Dëmtime të tjera në Pronë
21.22%
Aksidente dhe Shëndet7.72%
Përgjegjësi të Përgjithshme
4.20%
Marinë, Aviacion & Transport
0.92%
Sigurimi i Garancive2.26%
Të tjera7.38%
Grafik 15: Struktura e tregut të Jo-Jetës, 2012
Sigurimi motorik solli me më shumë se 63.67% e të totalit të ardhurave të Jo-Jetës, duke
zënë peshën kryesore në këtë treg, ku edhe konkurrenca vazhdon të jetë e fortë. Në vitin
2012, primet e shkruara bruto në sigurimin motorik arritën vlerën 5.12 miliardë lekë, kundrejt
4.35 miliardë lekë në vitin 2011. Efekti rritës prej 17.60% i primeve të sigurimit motorik ka
ardhur kryesisht nga produkti MTPL e brendshme.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 270
Grafik 16: Sigurimi motorik, primet e shkruara bruto 2003-2012 (mln. lekë)
2,998 3,144 2,827
3,237
4,240 4,493
4,771 4,840 4,354
5,120
-
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Sigurimet e detyrueshme
Gjatë vitit 2012, sigurimet e detyrueshme motorike (të përgjegjësisë së mbajtësve të mjeteve
motorike ndaj palëve të treta) dominuan strukturën e tregut, duke sjellë rreth 51.13% të të
ardhurave nga primet e shkruara bruto të tregut të sigurimeve.
Primet e shkruara bruto të sigurimit MTPL e brendshme, në vitin 2012, arritën në rreth 3.37
miliardë lekë, ose rreth 52.81% më shumë se në vitin 2011.
Në vitin 2012, primet e shkruara bruto të portofolit Kartoni Jeshil ishin rreth 0.69 miliardë
lekë ose rreth 37.56% më pak se në vitin 2011.
Në vitin 2012, primet e shkruara bruto të portofolit Sigurimi Kufitar ishin rreth 0.52 miliardë
lekë ose rreth 23.85% më shumë se në vitin 2011.
Sigurimet vullnetare10
Në vitin 2012, të ardhurat nga sigurimet vullnetare arritën në rreth 4.37 miliardë lekë, ose
2.58% më pak se të ardhurat e një viti më parë.
Në sigurimet vullnetare të Jo-Jetës me të ardhura rreth 3.46 miliardë lekë, portofolet
me peshë specifike më të lartë janë zjarri dhe dëmtimet në pronë me rreth 49.27%, të
pasuara nga sigurimi i aksidenteve dhe i shëndetit me rreth 17.93% dhe sigurimi Kasko
me rreth 15.66%.
10 Në të ardhurat nga sigurimet vullnetare është përfshirë dhe veprimtaria e risigurimit.Shënim:
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 71
Në portofolin sigurimi nga zjarri dhe dëmtimet në pronë, gjatë vitit 2012, ndihet një
rritje prej 49.87% e volumit11 të primeve të shkruara bruto të këtij portofoli, krahasuar
me vitin 2011.
Të ardhurat nga primet e shkruata bruto në sigurimet e Aksidenteve dhe Shëndetit, gjatë
vitit 2012, arritën në rreth 0.62 miliardë lekë, duke shënuar ulje prej 28.95% në krahasim
me vitin 2011. Peshën më të madhe të të ardhurave të këtij grupi e mbajtën Sigurimet e
Aksidenteve me rreth 62.30% të totalit.
Grafik 17: Zhvillimi i tregut të sigurimeve të detyrueshme e vullnetare, 2003-2012 (mln. lekë)
11 Bazuar në Udhëzimin Nr. 140, datë 26.09.2012 “Për listën e dokumenteve të llogaridhënies së detyruar vjetore e periodike të shoqërive të sigurimit e risigurimit”, në portofolin ”Sigurimi nga Zjarri dhe Dëmtimet në Pronë” raportohen edhe “Sigurimi i objekteve të ndërtimit (CAR)” dhe “Sigurimi nga ngritja e makinerive (EAR)” që në vitet e mëparshme raportohej në portofin “Përgjegjësitë e Përgjithshme”.
0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Sigurime vullnetare 890 1,183 1,435 1,569 2,080 3,082 3,686 3,958 4,488 4,372
Sigurime të detyrueshme 2,865 2,968 2,576 2,973 3,868 3,995 4,191 4,242 3,727 4,578
Shënim:
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 272
Primet e sigurimit të Jetës
Primet e shkruara bruto në sigurimin e Jetës në vitin 2012, krahasuar me një vit më parë patën
një ulje prej 6.43%, duke arritur një vlerë prej 0.88 miliardë lekë. Faktori që ka influencuar më
shumë në uljen e sigurimit të Jetës ka qenë ulja e primeve të shkruara bruto në sigurimin
Jetë Debitori dhe Jetë në Grup. Primet e shkruara bruto për portofolin e sigurimit Jetë
Debitori janë 8.67% më pak se në vitin 2011.
Grafik 19: Primet e shkruara bruto, Jeta, 2003-2012 (mln. lekë)
86 114
239 302
410
515
721
849 941
880
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
313 498
3,995
106
668
776
174
375
580
4,191
267
786 658
227
457 597
4,243
267
1,070
497
166
874
626
3,727
219
1,139
475 195
621 542
4,578
74
1,707
338 182
-
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
4,000
4,500
5,000
Aksident,Shëndet
Kasko MTPL Marinë, Aviacion,
Mallra Trans.
Zjarri e dëmtimet në pronë
Përgjegjësi Garanci
2008
2009
2010
2011
2012
Grafik 18: Primet e shkruara bruto të Jo-Jetës, 2008-2012 ( mln. lekë)
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 73
Shpërndarja gjeografike e sigurimeve
Duke i hedhur një vështrim primit të shkruar bruto sipas
shpërndarjes gjeografike, të bie në sy një përqëndrim i
tregut të sigurimeve në prefekturat e mëdha.
Një tregues i rëndësishëm i këtij tregu është primi për
frymë, i cili për vitin 2012 është rreth 3,200.41 lekë për
frymë me një rritje prej 263.23 lekë krahasuar me një vit
më parë.
Përsa i përket primit për frymë sipas prefekturave,
prefektura e Tiranës me 7,388.64 lekë për frymë zë vendin
e parë e pasuar nga prefektura Gjirokastër me 3,648.67 lekë
për frymë dhe më tej Durrësi dhe Vlora përkatësisht me
2,622.72 lekë për frymë dhe 1,927.90 lekë për frymë.
4.12%
0.70%
2.08%
7.84%
63.42%
1.16%
3.35%
1.77%3.82%
2.80%
3.74%
5.20%
Shpërndarja e primeve të sigurimit sipas prefekturave
2.52%
6.67%
0.72%
0.49%
3.22%
3.28%
3.53%Fier
3.98%
4.14%
4.32%6.56%
2.94%
64.30%
Grafik 20: Dëmet e paguara sipas prefekturave
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 274
Dëmet
Gjatë vitit 2012, shoqëritë e sigurimeve paguan rreth 2.81 miliardë lekë dëme12, ose rreth
26.00% më shumë se në vitin 2011. Pjesa më e madhe e dëmeve të paguara bruto i përket
sigurimeve motorike me 2.12 miliardë lekë, apo 75.43% të totalit.
12 Dëme të paguara bruto.
60.82%
33.52%
5.66%
Sigurime të detyrueshme
Sigurime vullnetare të Jo-- Jetës
Sigurime të Jetës
Grafik 21: Struktura e dëmeve të paguara, 2012
Grafik 22: Pagesat e dëmeve nga shoqëritë e sigurimit në vite (mln. lekë)
0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Sigurime të detyrueshme 1,108 857 863 991 874 933 1,058 1,447 1,259 1,707
Sigurime vullnetare 211 181 364 296 419 638 676 852 969 1,100
Shënim:
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 75
Ndarja e tregut midis shoqërive të sigurimit
Gjatë vitit 2012, tregu shqiptar i sigurimeve të Jo-Jetës u nda ndërmjet shoqërive të
sigurimeve Sigal Uniqa Group Austria, Sigma Vienna Insurance Group, Interalbanian Vienna
Insurance Group, Eurosig, Intersig Vienna Insurance Group, Albsig, Atlantik, Insig dhe Ansig.
Sigal Uniqa Group Austria udhëhoqi tregun me 30.34% të primeve të shkruara bruto.
Grafik 23: Ndarja e tregut të sigurimeve të Jo-Jetës, 2012
Grafik 24: Ndarja e tregut të sigurimeve të Jetës, 2012
Sigal Unica Group Austria30.34%
Sigma Vienna Insurance Group11.87%
Insig7.54%
Interalbanian Vienna Insurance Group11.86%
Atlantik 8.29%
Intersig Vienna Insurance Group
9.19%
Albsig8.61%
Eurosig10.07%
Ansig2.23%
Insig25.27%
Sicred23.55%
Sigal-Life UnicaGroup Austria
51.18%
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 276
Gjatë vitit 2012, aktivitetin e Sigurimit të Jetës e ushtruan kompanitë Sigal Life Uniqa Group
Austria, Insig dhe SiCRED. Sigal Life Uniqa Group Austria udhëhoqi tregun me rreth 51.19%
të primeve të shkruara bruto.
Risigurimet
Gjatë vitit 2012, shoqëritë e sigurimit kanë kontraktuar rreziqe të cilat i përkasin produkteve
të sigurimit vullnetar, sigurimit të detyrueshëm motorik për automjetet si brenda territorit të
Republikës së Shqipërisë, por edhe në vendet e tjera anëtare të sistemit të Kartonit Jeshil si
dhe sigurimit të përgjegjësisë ligjore të tregtuesve të naftës, gazit dhe nënprodukteve të tyre.
AMF ka ushtruar mbikëqyrje të vazhdueshme në identifikimin dhe vlerësimin e riskut
sipas aktivitetit të biznesit si dhe ka monitoruar vazhdimisht mënyrën e administrimit dhe
transferimit të riskut në shoqëritë e sigurimit me anë të inspektimeve on-site dhe off-site.
Shoqëritë përdorin kapitalet e nevojshme dhe kryejnë transferim të rrezikut për portofole
të veçanta sigurimi, në funksion të zbutjes së efekteve financiare prej dëmeve të mëdha.
Ky transferim realizohet nëpërmjet bashkësigurimit, kalimit në risigurim të portofoleve të
sigurimit në tërësi dhe mbulimit me risigurim fakultativ në kontrata të veçanta.
Marrëveshjet risiguruese në portofolet e sigurimit të Jo-Jetës kanë qenë si të formës jo
proporcionale të tipit Excess of Loss, ashtu edhe të formës proporcionale të tipit Quota
Share e Surplus.
Ndërkohë, në sigurimin e Jetës, mbulimi me risigurim është kryer nëpërmjet marrëveshjeve
risiguruese të formës proporcionale të tipit Surplus e të tipit Quota Share.
AMF ka monitoruar marrëveshjet risiguruese dhe kontratat fakultative të risigurimit në
përputhje me kërkesat ligjore të mbajtjes maksimale për rrezik dhe kritereve të lidhura me
cilësinë e risiguruesve.
Primet e ceduara në risigurim për periudhën e 31.12.2012 rezultojnë:
• Për sigurimin e Jo-Jetës në vlerën mbi 1,865.13 milionë lekë ose 23.19% e primeve të
shkruara bruto;
• Për sigurimin e Jetës në vlerën mbi 38.35 milionë lekë ose 4.36% e primeve të shkruara bruto;
• Për totalin e tregut të sigurimeve në vlerën mbi 1,903.48 milionë lekë ose 21.33% e
primeve të shkruara bruto.
Më shumë se 90% e partnerëve risigurues të shoqërive të sigurimit kanë klasifikim më
të lartë se BBB- nga Standard & Poors, nga ku mbi 50% kanë klasifikim më të lartë se A.
Ndër pjesëmarrësit kryesorë në këto programe risigurimi mund të përmendim Munich Re,
Hannover Re, Swiss Re, Scor, Lloyd’s Syndicates, VIG Re, etj.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 77
Krijimi dhe mbajtja e përshtatshme e provigjoneve teknike e matematike të sigurimit
Një çështje shumë e rëndësishme për mbikëqyrjen e mbarëvajtjes financiare të shoqërive
të sigurimit janë analizat periodike lidhur me mjaftueshmërinë e provigjoneve teknike e
matematike. Lidhur me këtë, AMF ka monitoruar me kujdes përllogaritjet e provigjoneve
teknike e matematike në çdo tremujor, bazuar në ligjin e sigurimeve dhe rregulloret
përkatëse.
Niveli i provigjonit teknik të sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit
Me liberalizimin e tarifave të sigurimit të detyrueshëm motorik në gusht të vitit 2011, edhe gjatë vitit 2012 tregu shqiptar i sigurimeve ka dëshmuar luhatje të çmimeve, kryesisht me tendencë uljeje. Duke u mbështetur në eksperiencën e tregut të sigurimeve në Shqipëri, rezultoi se tarifat e propozuara jepnin sinjalin për ulje të likuiditetit për shoqëritë e sigurimeve si dhe rrezikonin përmbushjen e rregullave të menaxhimit të riskut në përputhje me Ligjin nr. 9267, datë 29.07.2004 “Për veprimtarinë e sigurimit, të risigurimit dhe ndërmjetësimit në sigurime dhe risigurime”. AMF ka monitoruar në vazhdimësi dhe mbi baza ditore situatën në tregun e sigurimeve të detyrueshme motorike.
Pavarësisht tarifave të liberalizuara të primit të sigurimit të detyrueshëm, shoqëritë e sigurimit krijojnë rezervat teknike dhe provigjonet, jo më pak se niveli i rezervave teknike dhe provigjoneve, të përcaktuara me rregullore nga AMF. Sipas Rregullores nr. 110, datë 28.07.2011, ndryshuar, për “Përcaktimin e nivelit të provigjoneve teknike të sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit”, e ndryshuar, Autoriteti përcakton e njofton shoqëritë e sigurimit për primin e rrezikut për produktet e sigurimit të detyrueshëm motorik brenda datës 31 mars të vitit pasardhës, mbi bazën e të cilit llogaritet provigjoni teknik i primit të pafituar.
Llogaritja e provigjonit teknik i dëmeve dhe i primeve kryhet sipas përcaktimeve të Rregullores nr. 9 datë 08.02.2007 të AMF-së “Mbi bazat, metodat e llogaritjes si dhe mënyrat e mbajtjes së provigjoneve teknike të sigurimit të Jo-Jetës”, e ndryshuar. Ndërsa për kontratat e sigurimit të Jetës llogaritjet bazohen në Rregulloren nr. 8, datë 08.02.2007 të AMF-së “Mbi bazat, metodat e llogaritjes si dhe mënyrat e mbajtjes së provigjoneve matematike”.
Me ndryshimin e Regullores nr. 9, datë 08.02.2007, ndryshuar, të AMF-së “Mbi bazat, metodat e llogaritjes si dhe mënyrat e mbajtjes së provigjoneve teknike të sigurimit të Jo-Jetës”, llogaritja e provigjonit teknik i dëmeve në proçes gjyqësor, për të cilat ka vendimeve nga gjykata, pavarësisht shkallës në të cilën ndodhet procesi gjyqësor, aktuari i shoqërisë së sigurimit duhet të marrë për bazë vlerën e dëmeve të caktuara nga vendimet e gjykatave.
Sipas Rregullores nr. 110, datë 28.07.2011, ndryshuar, shoqëritë e sigurimit i përcaktojnë vetë tarifat e primit për produktet e sigurimit të detyrueshëm motorik. Primi i sigurimit përbëhet nga elementët e përcaktuara në nenin 99 të Ligjit 9267, datë 29.07.2004, dhe shoqëritë e sigurimit mund t`i ndryshojnë, por jo më shpesh se një herë në 3 muaj.
Shoqëria e sigurimit njofton Autoritetin 10 ditë përpara fillimit të zbatimit të tarifave të primeve të sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit dhe së bashku me njoftimin depoziton në AMF bazat teknike të përdorura, metodikën e përdorur për llogaritjen e primit të sigurimit për produktet e sigurimit të detyrueshëm, si dhe materialet mbështetëse.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 278
Shoqëria publikon primet e sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit në faqen e saj të internetit dhe i mban ato të afishuara në faqe gjatë gjithë periudhës së zbatimit.
Sipas Rregullores nr. 110, datë 28.07.2011, ndryshuar për “Përcaktimin e nivelit të provigjoneve teknike të sigurimit të detyrueshëm në sektorin e transportit”, roli i komitetit të aktuarëve i ka kaluar shoqatës së aktuarëve. Shoqata e aktualëve, me kërkesë të AMF-së mund të llogarisë primin e rrezikut për produktet e sigurimit të detyrueshëm si dhe bashkëpunon me Autoritetin dhe ka rol këshillues.
II.2 Tregu i letrave me vlerë
Viti 2012 shënoi zhvillime pozitive në tregun e letrave me vlerë, kryesisht me zhvillimin e tregut
të fondeve të investimit. Licencimi i shoqërisë së parë administruese në këtë treg u pasua nga
një dinamikë e lartë e rritjes së këtij segmenti të tregut të letrave me vlerë, i cili krahas tregut
me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë (bono thesari dhe obligacione), përbën segmentin
më aktiv në tregun e letrave me vlerë në Shqipëri, ndërsa tregu i aksioneve vazhdon të mbetet
ende i pazhvilluar. Ecuria e rezultateve të tregut me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë
mund të ndiqet me bazë ditore nëpërmjet faqes së internetit të AMF-së, në rubrikën GSRM.
Fondet e Investimeve
Aktiviteti i fondeve të investimeve kryhet në përputhje me Ligjin nr. 10198, datë 10.12.2009
“Për Sipërmarrjet e Investimeve Kolektive”. Në mbështetje të këtij ligji, AMF licencoi në
datë 13/12/2011, shoqërinë Raiffeisen Invest, shoqëri Administruese e Fondeve të Pensionit
dhe Sipërmarrjeve të Investimeve Kolektive sh.a.
Grafik 25: Numri i të punësuarve në industrinë e sigurimeve 2009 - 2012
1,0111,071 1,115
1,320
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2009 2010 2011 2012
Të punësuarit në tregun e sigurimeve
Në vitin 2012, numri i të punësuarve me kohë të plotë në industrinë e sigurimeve ishte
mesatarisht 1,320 me një tendencë rritjeje prej afro 18% krahasuar me vitin 2011.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 79
Qëllimi i fondeve të investimit të licencuar deri tani nga AMF është ofrimi i një kthimi nga
investimi, duke ruajtur nivelin e kapitalit dhe likuiditetin e nevojshëm. Ky investim bëhet
me një menaxhim të kujdesshëm të portofolit.
Në datën 1 shkurt 2012 filloi veprimtarinë e tij fondi i investimit Raiffeisen Prestigj, i
administruar nga Shoqëria “Raiffeisen Invest”-shoqëri Administruese e Fondeve të
Pensionit dhe Sipërmarrjeve të Investimeve Kolektive sh.a. Gjatë vitit 2012 u vërejt një
dinamikë zhvillimi shumë e shpejtë e aktivitetit në fondet e investimeve.
Shoqëria “Raiffeisen Invest” sh.a. aktualisht administron dy fonde investimesh “Fondin
e Investimeve Raiffeisen Prestigj”, i licencuar më datë 13.12.2011 dhe “Fondin Raiffeisen
Invest Euro”, i licencuar më datë 26.09.2012.
Vlera neto e aseteve të fondeve të investimit për periudhën 31.12.2012 arriti në 16.01
miliardë lekë dhe dominohet kryesisht nga investimet në Obligacione të Qeverisë, të cilat
përbëjnë 71.61% të aseteve të fondeve.
Tabelë 18: Tregues të numrit të fondeve të investimit dhe anëtarëve 31.12.2012
Përshkrimi Nr. vlera (mijë lekë) Në %
Numri i shoqërive administruese të fondeve të investimeve 1
Numri i fondeve të investimit 2
Numri i anëtarëve në fond 10,962 16,007,895.27 100.00
Individë 10,960 15,991,483.66 99.90
Persona juridikë 2 16,411.61 0.10
Tabelë 19: Tregues për vlerat e kuotave të fondeve të investimeve
PërshkrimiVlera fillestare e vlerës neto të
aseteve për kuotë
Vlera neto e aseteve për kuotë
31.12.2012
Norma e kthimit në bazë vjetore (%)
Raiffeisen Prestigj 1,000 lekë 13 1,061.72 lekë 7.39
Raiffeisen Invest EURO214 14,000315 14,069.20 7.19
Shënim: 13 Vlera fillestare në 31.03.2012 14 Vlerat e Raiffeisen Invest EURO janë konvertuar me kursin 1 euro = 140 lekë15 Vlera fillestare në 22.11.2012
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 280
Tabelë 21: Tregu me pakicë i letrave me vlerë të Qeverisë
Lloji i Transaksionit Vlera nominale ( mln. lekë) Ndryshimi (në%)
2011 2012 `12/`11-1
A Blerje në tregun primar 8,850 19,991 125.89
Individë 7,260 10,896 50.09 Persona juridikë 1,590 9,095 472.00 B Shitje nga portofoli i ndërmjetësit financiar 6,935 7,066 1.90 Individë 5,781 5,873 1.59 Persona juridikë 1,153 1,193 3.46 C Blerje nga individët para afatit të maturimit 3,108 5,663 82.23 Individë 1,687 5,021 197.67 Persona juridikë 1,421 642 (54.81) D Vendosje e bonos si kolateral 53 97 85.10 Individë 36 54 51.81 Persona juridikë 17 43 155.35 E Shlyerje e vlerës nominale në maturim 13,473 12,578 (6.64) Individë 11,449 11,041 (3.56) Persona juridikë 2,024 1,537 (24.05)
Tabelë 20: Tregues të detajuar të aseteve të fondeve të investimeve
Përshkrimi 31.03.2012mijë lekë
31.12.2012mijë lekë
Ndryshimi në %
Pjesa ndaj totalit në %
31.03.2012 31.12.2012
Asetet neto të fondit 1,408,154.99 16,007,895.49 1,036.80
Totali i aseteve të fondit 1,416,546.71 16,061,312.30 1,033.84 100.00 100.00
nga të cilat:
Obligacione qeveritare 537,854.35 11,502,271.63 2,038.55 37.97 71.61
Bono thesari 669,330.78 2,074,594.04 209.95 47.25 12.92
Mjete monetare 205,961.22 2,138,096.01 938.11 14.54 13.31
Asete të tjera 3,400.36 346,350.63 10,085.72 0.24 2.16
Totali i detyrimeve të fondit 8,391.71 53,416.81 536.54 0.59 0.33
Tregu me pakicë i letrave me vlerë të Qeverisë
Tregu me pakicë i letrave me vlerë të Qeverisë gjatë vitit 2012 u dominua në masën
77.95% nga transaksionet në instrumente afatshkurtër (bono thesari) dhe 22.05% nga
instrumente afatgjatë (obligacione). Përsa i takon numrit të transaksioneve, 97.05% e të gjitha
transaksioneve të tregut me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë, i takojnë transaksioneve
të kryera me bono thesari. Transaksionet "Blerje në tregun primar" dhe "Shlyerje e vlerës
nominale në maturim" dominojnë tregun me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë për vitin
2012. Ato arrinin përkatësisht në masën 44.04% dhe 27.71% kundrejt volumit të përgjithshëm
të transaksioneve. Investitorët individualë, dominojnë në këtë treg duke kryer rreth 72.44% të
të gjitha transaksioneve në tregun me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 81
Platforma GSRM (Tregu me pakicë i letrave me vlerë të Qeverisë)
Viti 2012 shënoi vitin e gjashtë të menaxhimit nga AMF në mënyrë të suksesshme të
platformës GSRM. Gjatë këtij viti, kjo platformë u zgjerua me një operator të ri, Banka
Societe Generale Albania, duke e çuar numrin e operatorëve të licencuar për të ushtruar
veprimtarinë në këtë treg në 10 (dhjetë).
Kjo platformë vazhdon të funksionojë me qëllim që të sigurojë rritjen e transparencës në
lidhje me kuotimet dhe transaksionet në tregun me pakicë të letrave me vlerë të Qeverisë,
duke synuar mbrojtjen më të mirë të interesave të investitorëve. Platforma GSRM jep një
informacion të plotë dhe të përditësuar për publikun dhe investitorët institucionale në lidhje
me kërkesat dhe ofertat ditore në tregun me pakicë të instrumenteve të borxhit të Qeverisë.
Gjatë vitit 2012, në platformën GSRM janë kryer 19,990 klikime duke zënë rreth 15.08% të të
gjithë vizitave në faqen zyrtare të AMF-së. Gjatë këtij viti është vënë re një interes shumë i lartë
i vizitorëve, në krahasim me vitin 2011 duke pasur një rritje prej 190.47% e cila tregon interesimin
gjithnjë e në rritje të publikut për këtë platformë. Në këtë platformë, përfshihet dhe një bazë
e të dhënave historike, e cila i vjen në ndihmë personave të cilëve u nevojiten të dhëna për
qëllime statistikore apo akademike. Përmirësimi në vazhdimësi i kësaj rubrike me elementë të
rinj, do të vijojë të mbetet në fokusin e AMF-së, në mënyrë që t’i përgjigjet në kohë dhe me cilësi
kërkesave të tregut dhe publikut për informacion sa më të plotë e të përditësuar.
Tregu i kapitaleve
AMF, si autoriteti rregullator dhe mbikëqyrës i tregut të kapitalit është shprehur vazhdimisht
për domosdoshmërinë e zhvillimit të këtij tregu dhe rolin e tij në zhvillimin e ekonomisë.
Gjatë vitit 2012, Autoriteti dhe Bursa e Tiranës ishin pjesë e Programit Partnerët për
Stabilitetin Financiar (PFS) të USAID-it. Roli i PFS është mbështetja e zhvillimit të sektorit
financiar, ku tregu i kapitalit përfaqëson një nga fushat ku do të drejtohet edhe vëmendja.
PFS mbështet bashkëpunimin e Autoriteteve rregullatore dhe Bursave të rajonit për
zhvillimin e tregut të kapitalit. Në kuadrin e këtij Programi, Bursa e Tiranës u bë pjesë
e Marrëveshjes së Platformës për veprim të përbashkët me Bursat e Evropës Juglindore.
Krijimi i një platforme të përbashkët tregtimi do t’u japë mundësi investitorëve të tregtojnë
letra me vlerë të listuara në Bursat e këtyre vendeve.
Ndërkohë, Bursa e Tiranës ka vazhduar përpjekjet për ndërgjegjësimin e biznesit vendas për
avantazhet që sjell tregu i kapitaleve si një alternativë konkurruese për sigurimin e fondeve
financiare, si dhe në drejtim të edukimit të investitorëve mbi alternativat e investimit që
krijon pjesëmarrja në tregun e kapitaleve.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 282
Regjistrimi i aksioneve
Regjistrimi i aksioneve, të cilat shiten dhe blihen mes individëve jashtë tregut të organizuar,
regjistrohen pranë shoqërisë “Qendra e Regjistrimit të Aksioneve”, QRA, shoqëri e licencuar
nga AMF për mbajtjen e regjistrit të aksioneve.Në fund të vitit 2012, QRA numëronte 100
shoqëri aksionare të regjistruara.
Tabelë 22: Statistika mbi transaksionet e regjistruara në QRA për vitin 2012
Treguesit Statistika
1. Nr. total i shoqërive aksionere të regjistruara pranë QRA-së 100
2. Nr. total i aksioneve të shoqërive të regjistruara pranë QRA-së 471,825,721
3. Nr. total i shoqërive, aksionet e të cilave janë tregtuar 34
4. Nr. total i transaksioneve të kryera gjatë vitit 2012 179
5. Nr. total i aksioneve të tregtuara gjatë vitit 2012 195,200
6. Përqindja e transaksioneve të tregtuara gjatë vitit 2012 0.04%
Burimi: Qendra e Regjistrimit të Aksioneve
Gjatë vitit 2012, QRA ka reflektuar në regjistrat e aksioneve të shoqërive aksionare 179
transaksione, krahasuar me 263 transaksione të kryera në vitin 2011. Numri i aksioneve të
tregtuara jashtë tregut të organizuar gjatë vitit 2012, përbën rreth 0.04% të të gjithë aksioneve
të shoqërive të regjistruara pranë QRA-së, çka tregon se volumi i transaksioneve është i ulët.
II.3 Tregu i pensioneve private vullnetare
Gjatë vitit 2012 në tregun e pensioneve private vullnetare ushtruan aktivitetin e tyre tre
fonde pensioni. Analiza e të dhënave për tregun e pensioneve private vullnetare në fund të
vitit 2012 tregon një total asetesh nën menaxhim prej 283.01 milion lekë dhe me një rritje
prej afro 128.27 milion lekë (82.89%). E shprehur në euro, totali i aseteve nën menaxhim
është 2.03 milion euro16. Numri i anëtarëve në fondet e pensioneve në fund të vitit 2012
ishte 7,281 anëtarë duke shënuar rritje prej 15.66% krahasuar me fundin e vitit 2011.
Tabela 23: Tregues të fondeve të pensioneve (31.12.2012)
Përshkrimi Vlera (mln. lekë) Ndryshimi (%)
Periudha 2011 2012
Asetet neto të FP 154.74 283.01 82.89
16 Kursi zyrtar i këmbimit ("fiksi") 31.12.2012 në Bankën e Shqipërisë, 1 euro = 139.5 lekëShënim:
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 83
Raiffeisen
34.51%
Sigal
41.82%
SiCRED
Pensions23.66%
Tabela 24: Asetet neto dhe numri i anëtarëve sipas fondeve të pensioneve (31.12.2012)
Fond Pensioni Numri i anëtarëve në FP Asete Neto (mln. lekë)
SIGAL 3,045 134.23
RAIFFEISEN 2,513 113.91
SiCRED PENSION 1,723 34.87
TOTAL 7,281 283.01
Grafik 26: Ndarja e tregut sipas numrit të anëtarëve në fondet e pensioneve, 31.12.2012
Grafik 27: Ndarja e tregut sipas vlerës së aseteve neto të fondeve të pensioneve, 31.12.2012
Sigal47.43%
Raiffeisen40.25%
SiCRED Pensions12.32%
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 284
Sfidat dhe priorietet e AMF-së
Objektivat e AMF-së janë të natyrës afatmesme dhe vit pas viti kryhen detyra e zbatohen projekte,
të cilat i shërbejnë përmbushjes së tyre. Rezultatet e arritura gjatë vitit 2012 kanë shërbyer si një
bazë e mirë për të vijuar më tej në lidhje me përmbushjen e objektivave si më poshtë:
• Përmirësimi dhe plotësimi i kuadrit ligjor e rregullativ;• Rritja e cilësisë dhe kapaciteteve të procesit mbikëqyrës;• Promovimi dhe ruajtja e stabilitetit të tregjeve financiare;• Rregullimi efektiv i tregut të sigurimit të detyrueshëm motorik;• Zhvillimi teknologjik për të mbështetur aktivitetin mbikëqyrës.
Përmirësimi dhe plotësimi i kuadrit ligjor e rregullativ është një objektiv afatgjatë i
AMF-së, i cili buron nga:
• përafrimi i kuadrit ligjor e rregullativ me direktivat e BE-së, në kuadër të procesit të
integrimit të vendit në BE;
• përafrimi me standardet ndërkombëtare dhe praktikat më të mira në mbikëqyrjen dhe
rregullimin e tregjeve financiare;
• nevojat e brendshme të tregjeve financiare dhe specifikat e tyre.
Vëmendja gjatë vitit 2013 do të përqendrohet në përmirësimet e nevojshme të ligjit për
sigurimin e detyrueshëm; ndjekjen deri në miratim të projektligjit për veprimtarinë e
sigurimeve dhe të risgurimeve dhe të projektligjit për disa ndryshime e plotësime në ligjin
për AMF; si dhe në përafrimin e plotë të ligjit për fondet e pensionit vullnetar me direktivat
e BE, me asistencën e Bankës Botërore. Miratimi i këtij kuadri ligjor do të shoqërohet me
një punë të konsiderueshme në hartimin e akteve përkatëse rregullative dhe të vlerësimit të
përputhshmërisë me direktivat e BE-së.
Në kuadër të angazhimeve që AMF ka marrë nga misioni i Bankës Botërore, për projektin e
stabilitetit financiar dhe administrimin e borxhit, gjatë vitit 2013 do të punohet për hartimin
e rregullores për funksionimin e tregjeve mbi banak (OTC) si edhe të kodit të etikës për
tregtarët e OTC.
Rritja e cilësisë dhe kapaciteteve të procesit mbikëqyrës përbën një objektiv
themelor të AMF. AMF do të vazhdojë të ndjekë me përparësi gjatë vitit 2013 drejtimet
e identifikuara strategjike, që synojnë modernizimin e mbikëqyrjes dhe përafrimin me
praktikat evropiane. Konkretisht gjatë vitit 2013, prioritet do të jetë:
• Zhvillimi i mëtejshëm dhe shtrirja e Sistemit të Menaxhimit të Informacionit për
segmentet e tjera të tregjeve financiare.
Sistemi i Menaxhimit të Informacionit ka qenë një ndër nismat dhe objektivat afatmesëm
më të rëndësishëm të viteve të fundit, i cili është realizuar plotësisht gjatë vitit 2012, me
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 85
hartimin e manualit të raportimit për tregun e sigurimeve. Tashmë AMF ka një platformë
moderne të raportimit financiar, plotësisht funksionale për tregun e sigurimeve, në sajë
të një pune 5 vjeçare. Pavarësisht realizimit të këtij objektivi afatmesëm, AMF do të
synojë të shtrijë këtë platformë moderne raportimi edhe për segmentet e tjera të tregjeve
financiare që AMF mbikëqyr. Konkretisht gjatë vitit 2013 do të synohet:
• Futja e firmës elektronike si risi e platformës së raportimit, me qëllim
eleminimin gradual të raportimit në letër;
• Ndjekja e Planit Strategjik të Zbatimit të metodologjisë me fokus riskun për tregun
e sigurimeve, duke zhvilluar në vazhdimësi raporte të dedikuara për mbikëqyrjen;
• Fillimi i ndërtimit të formave për tregun me pakicë të letrave me vlerë të
Qeverisë dhe testimi i tyre;
• Mbikëqyrja efektive për tregun e sigurimeve me fokus riskun.
Ky objektiv afatmesëm është zyrtarizuar në Tetor të vitit 2011, me miratimin nga Bordi
i AMF i Planit Strategjik të Zbatimit të metodologjisë me fokus riskun për tregun e
sigurimeve. Objektivat kryesorë për vitin 2013 do të jenë:
• Futja e disa elementëve të mbikëqyrjes me fokus riskun në proceset
mbikëqyrëse dhe inspektimet në vend në shoqëritë e sigurimit, me qëllim
ndërtimin e një baze të dhënash, që do të mundësojë zbatimin gradual të
metodologjisë së re. Aprovimi i ligjit për sigurimet gjatë 2013 është tepër i
rëndësishëm, në mbështetje të këtij objektivi;
• Rritja e vazhdueshme e njohurive dhe kapaciteteve të punonjësve në lidhje
me mbikëqyrjen me fokus risku nëpërmjet trajnimeve të dedikuara.
• Rritja e kapaciteteve mbikëqyrëse në tregjet e letrave me vlerë dhe pensioneve private
vullnetare.
Dinamika e lartë e zhvillimit të segmenteve të tjera të tregjeve financiare, që AMF mbikëqyr,
veçanërisht të tregut të fondeve të investimit, ka bërë që AMF t’i kushtojë rëndësinë e
duhur rritjes së vazhdueshme të kapaciteteve dhe optimizimit të burimeve të brendshme.
Gjatë vitit 2013 do të synohen projekte të dedikuara për specifikat e mbikëqyrjes së këtij
tregu dhe do të konsolidohen marrëdhënie institucionale me rregullatorë të tregjeve të
zhvilluara, me qëllim marrjen dhe zbatimin e praktikave më të mira.
Promovimi dhe ruajtja e stabilitetit të tregjeve financiare përbën një tjetër objektiv
strategjik, që AMF do të ketë si prioritet në vitet në vazhdim. Ndër veprimtaritë kryesore që
do të mbështesin arritjen e këtij objektivi gjatë vitit 2013 veçojmë:
• Hartimin e strategjisë së zhvillimit të tregut të letrave me vlerë;
Promovimi i tregjeve financiare është një objektiv strategjik i AMF, krahas mbrojtjes
së konsumatorit dhe mbikëqyrjes së tregjeve financiare. Gjatë vitit 2013, AMF me
asistencën e FSVC do të ndërtojë një strategji të zhvillimit të tregut të letrave me vlerë
në Shqipëri, duke u fokusuar në:
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 286
• Vlerësimin e kuadrit rregullues legjislativ;
• Përcaktimin e nivelit aktual të zhvillimit dhe faktorëve kryesorë që e
influencojnë atë;
• Identifikimin e barrierave të mundshme dhe mundësive për zhvillim më tej të
këtij tregu;
• Rritja e ndërgjegjësimit të publikut për pensionet private vullnetare;
Nëpërmjet instrumenteve të asistencës teknike që AMF përfton nga organizmat
ndërkombëtarë, gjatë vitit 2013 një vëmendje e veçantë do t’i kushtohet edhe tregut të
pensioneve private vullnetare, kryesisht rritjes së ndërgjegjësimit të publikut për përfitimet
që sjell kjo skemë për ta. AMF së bashku me aktorët e tjerë të këtij tregu do të punojnë nën
drejtimin e misionit të ekspertëve nga Komuniteti Evropian, për të identifikuar drejtimet
kryesore dhe koordinimin e përpjekjeve të përbashkëta për të promovuar këtë treg, i cili
është ende në një fazë të hershme zhvillimi.
• Konceptimi i një plani të posaçëm veprimi në situata të jashtëzakonshme.
Hartimi i këtij plani vjen si angazhim që AMF ka marrë të realizojë gjatë vitit 2013, në
kuadër të Grupit Këshillimor të Stabilitetit Financiar. Ky plan strategjik do të jetë pjesë e
një plani kombëtar që do të koordinojë veprimet e institucioneve (konkretisht Ministria
e Financave, Banka e Shqipërisë, AMF dhe ASD) në situata të mundshme krizash, që
mund të prekin tregjet financiare.
Rregullimi efektiv i tregut të sigurimit të detyrueshëm motorik përbën një nga
sfidat kryesore, me të cilat AMF po përballet, në kushtet e heqjes me ligj të regjimit të
tarifave fikse në sigurimin e detyrueshëm motorik. Me asistencën e Bankës Botërore dhe
financim të “First Initiative”, në shtator të vitit 2011, filloi zyrtarisht projekti që do të asistojë
AMF në orientimin e drejtë të procesit të liberalizimit. Gjatë vitit 2012 përfundoi hartimi
i raporteve, që do të përcaktojnë strategjinë e mbikëqyrjes dhe të tarifimit të portofolit të
sigurimit të detyrueshëm motorik në Shqipëri. Në të njëjtën kohë AMF ka punuar për të
projektuar të gjitha zhvillimet e teknologjisë së informacionit, që përbëjnë infrastrukturën
mbështetëse për zbatimin e strategjisë, në vitet në vazhdim.
Gjatë vitit 2013, do të punohet në drejtim të zbatimit të rekomandimeve të projektit,
kryesisht në drejtimet e mëposhtme:
• Zhvillimi i proceseve drejt tarifimit me bazë riskun të produkteve të sigurimit të
detyrueshëm motorik;
• Përafrimi i kuadrit aktual ligjor që rregullon sigurimin e detyrueshëm motorik me
direktivat e BE-së;
• Rritja e kapaciteteve aktuariale në funksion të provigjonimit të kujdesshëm dhe tarifimit
me bazë risku;
• Zhvillimet në sistemet e teknologjisë së informacionit në mbështetje të procesit të
tarifimit me bazë risku dhe provigjonimit të kujdeshëm.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 87
Zhvillimi teknologjik për të mbështetur aktivitetin mbikëqyrës përmban një sërë
detyrash ambicioze duke patur parasysh burimet e kufizuara në dispozicion.
Në kuadër të zbatimit të sistemit Bonus-Malus në linjë me strategjinë e liberalizimit të
tregut të sigurimit të detyrueshëm motorik, për vitin 2013 do të punohet në disa drejtime:
• Ndryshime në Regjistrin Elektronik Online të shitjeve të sigurimeve të detyrueshme
motorike. Gjatë vitit 2013 do të mundësohet shfaqja automatike tek agjentët e shitjes
vetëm e të dhënave kryesore të mjeteve motorike, të pronarëve të tyre dhe të kategorizimit
të riskut. Kjo do të bëhet efektive edhe në sajë të bashkëpunimit ndërinstitucional me
Ministrinë e Transportit, nëpërmjet lidhjes në kohë reale me Drejtorinë e Përgjithshme
të Shërbimit të Transportit Rrugor. Në pjesën e parë të vitit 2013 do të përfundojnë
ndryshimet e duhura, që japin mundësinë e marrjes në kohë reale për çdo policë sigurimi,
të të dhënave mbi mjetin, pronarin, dhe elemetet bazë të Çertifikates Bonus-Malus për
secilin nga drejtuesit e mjetit;
• Projektimi i ndërfaqes së përdorimit për Byronë Shqiptare të Sigurimeve (BSHS) me
qëllim administrimin e policave dhe saktësimin e lëshimit të tyre. Ka përfunduar faza e
studimit të projektit, por zbatimi i tij është skeduluar në vitet e ardhshme.
• Të dhënat e Regjistrit Elektronik Online të shitjeve të sigurimeve të detyrueshme
motorike, tashmë shërbejnë dhe për kontrollin në kohë reale nga institucionet në
bashkëpunim, si Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, nëpërmjet integrimit
të kontrollit të vlefshmërisë së policave me sistemin e kontrollit online të vendosur
në qendrat operative “eGjoba”. Ky projekt është realizuar dhe është në funksionim
nga nëntori 2012. Gjatë vitit 2013 synohet të realizohet shfaqja e këtyre rezultateve
nëpërmjet ‘Portalit të Shërbimeve për Shoqëritë e Sigurimit’.
• Gjatë vitit 2012 janë realizuar një sërë përmirësimesh në Regjistrin e Dëmeve, si
funksione në shërbim të shoqërive të sigurimit, raporte në shërbim të Autoritetit dhe
funksione në shërbim të mirëmbajtjes së tij. Gjatë vitit 2013, do të bëhet e mundur
shfaqja e tyre nëpërmjet ‘Portalit të Shërbimeve për Shoqëritë e Sigurimit’, ku një
ndër shërbimet do të jetë shfaqja e elementëve bazë të Çertifikatës Bonus Malus.
Kjo çertifikatë do të japë mundësinë e kategorizimit të riskut, bazuar në historikun e
policave të sigurimit dhe të dëmeve.
• Gjatë vitit 2013 do të punohet për zgjerimin e mëtejshëm të “Sistemit SMS të
mbështetjes së Konsumatorëve”. Aktualisht sistemi mbi baza vullnetare mundëson
kontrollin dhe rikujtesën për përfundimin e periudhës së sigurimit. Në kuadër të
bashkëpunimit me DPShTRr-në, gjatë vitit 2012 është mundësuar marrja e të
dhënave për vlefshmërinë e taksave. Gjate vitit 2013, për të mundësuar lajmërimin e
automatizuar disa ditë përpara përfundimit të vlefshmërisë së taksave të qarkullimit
dhe kolaudimit, do të bashkëpunohet dhe më tej me DPShTRr. Në bashkëpunim dhe
me Policinë e Shtetit, gjatë kontrollit të policës dhe taksave të qarkullimit, do të jepet
me SMS dhe numri i gjobave pezull.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 288
BORD
I
Kry
etar
i
Kabi
neti
Nën
krye
tari
i M
bikë
qyrj
es d
he D
isip
linim
it
Dep
arta
men
ti i
Mbi
këqy
rjes
dh
e D
isip
linim
itD
epar
tam
enti
i Kë
rkim
, TI
dhe
Sta
tist
ikës
Dre
jtor
ia e
Ad
min
istr
imit
të
Ris
kut
Dre
jtor
ia
e In
spek
tim
it
Dre
jtor
ia
e TI
Dre
jtor
ia e
Kë
rkim
it
dhe
Stat
isti
kës
Aud
itim
i i B
rend
shëm
Dep
arta
men
ti i
Lice
ncim
it d
he M
onit
orim
itD
epar
tam
enti
i Çë
shtj
eve
Juri
dike
Dre
jtor
ia e
Ra
port
imit
dh
e A
naliz
ës
Dre
jtor
ia e
Sh
ërbi
mev
e të
Bre
ndsh
me
Dre
jtor
ia
Juri
dike
Dre
jtor
ia
e Zb
atue
shm
ëris
ë
Dre
jtor
ia e
Li
cenc
imit
dhe
M
onit
orim
it
Dre
jtor
ia e
Rr
egul
limit
dhe
St
anda
rdev
e
Nën
krye
tari
i L
icen
cim
it d
he M
onit
orim
it
Sekr
etar
iati
i Bo
rdit
Sekt
ori i
Ra
port
imit
Se
ktor
i i
Akt
uari
stik
ës
Sekt
ori i
Bu
rim
eve
Nje
rëzo
re
dhe
Arki
vës
Sekt
ori i
Çë
shtj
eve
Ligj
ore
Sekt
ori
i Zb
atue
shm
eris
ë
Sekt
ori i
Li
cenc
imit
Sekt
ori
i Kër
kim
it
dhe
Stat
isti
kës
Sekt
ori i
Si
guri
mev
e dh
e Pe
nsio
neve
Sekt
ori i
A
naliz
ës d
he
Dis
iplin
imit
Sekt
ori i
M
odel
imev
e Fi
nanc
iare
Sekt
ori i
Ad
min
istr
imit
Fi
nanc
iar
Sekt
ori i
Sh
erbi
mev
e dh
e Pr
okur
imev
e
Sekt
ori
i Har
tim
it
të A
ktev
e
Sekt
ori
i Mbr
ojtj
es
Inve
stit
orëv
e
Sekt
ori i
M
onit
orim
it
Sekt
ori i
Le
trav
e m
e Vl
erë
Sekt
ori
Mar
rëdh
ënie
ve
me
Jash
të d
he
me
Publ
ikun
SHTOJCA A Struktura organizative e AMF-së
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 288
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 89
SHTOJCA BKuadri ligjor/rregullativ në sektorin financiar nën mbikëqyrjen e AMF-sëT
ë P
ërg
jith
shm
e
Refe
renc
aEm
ërti
mi
Përs
hkri
mi
Ligj
i nr.
957
2, d
atë
03.0
7.20
06“P
ër A
utor
itet
in e
Mbi
këqy
rjes
Fi
nanc
iare
”Q
ëllim
i i
këti
j lig
ji ë
shtë
kri
jim
i i
Auto
rite
tit
të M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e, s
i in
stit
ucio
ni i
vet
ëm
kom
pete
nt p
ër l
icen
cim
in e
sub
jekt
eve
në f
ushë
n fin
anci
are
të s
igur
imev
e, l
etra
ve m
e vl
erë,
pe
nsio
neve
pri
vate
vul
lnet
are
dhe
mbi
këqy
rjen
e v
epri
mta
risë
së
këti
j tr
egu.
Ligj
i nr.
101
58,
datë
15.
10.2
009
“Për
obl
igac
ione
t e
shoq
ëriv
e ak
sion
are
dhe
të q
ever
isë
vend
ore”
Ligj
i pë
r ob
ligac
ione
t e
shoq
ëriv
e ak
sion
are
dhe
të q
ever
isë
vend
ore
ka s
i që
llim
për
mir
ësim
in e
ba
zës
ligjo
re,
zhvi
llim
in e
tre
gut
të k
apit
alev
e dh
e m
broj
tjen
e i
nves
tito
rëve
. Li
gji
zbat
ohet
për
ob
ligac
ione
t: a
) e
shoq
ëris
ë ak
sion
are,
me
zyrë
qen
dror
e në
Rep
ublik
ën e
Shq
ipër
isë;
b)
e qe
veri
së
vend
ore.
Ky
ligj
nuk
zbat
ohet
në
rast
et e
obl
igac
ione
ve t
ë Q
ever
isë
së R
epub
likës
së
Shqi
përi
së
apo
të B
ankë
s së
Shq
ipër
isë.
Rreg
ullo
re n
r. 1
77,
datë
13.
12.2
011
“Mbi
org
aniz
imin
e v
epri
mta
risë
kë
rkim
ore
në A
utor
itet
in e
Mbi
këqy
rjes
Fi
nanc
iare
”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër o
bjek
t të
për
cakt
ojë
norm
at e
për
gjit
hshm
e që
rre
gullo
jnë
orga
nizi
min
e
vepr
imta
risë
kër
kim
ore
të A
MF-
së,
dety
rat
funk
sion
ale
të p
ërgj
iths
hme
dhe
të v
eçan
ta t
ë çd
o in
divi
di d
he n
jësi
e që
ang
azho
het
në k
ëtë
vepr
imta
ri.
Rreg
ullo
re n
r. 1
19,
datë
19.
09.2
011
“Kod
i i E
tikë
s së
Aud
itue
sit
të
Bren
dshë
m”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër q
ëllim
të
prom
ovoj
ë nj
ë ku
ltur
ë et
ike
në u
shtr
imin
e a
udit
imit
të
bren
dshë
m.
Rreg
ullo
re n
r. 1
18,
datë
19.
09.2
011
“Kar
ta e
aud
itim
it t
ë br
ends
hëm
”Rr
egul
lorj
a pë
rcak
ton
mis
ioni
n, q
ëllim
in,
obje
ktiv
at e
pun
ës d
he p
ërgj
egjë
sitë
e f
unks
ioni
t të
au
diti
mit
të
bren
dshë
m n
ë Au
tori
tet,
të
përc
aktu
ara
në p
ërku
fizim
in,
stan
dard
et n
dërk
ombë
tare
dh
e ko
din
e et
ikës
, që
dre
jtoj
në p
rakt
ikën
pro
fesi
onal
e të
aud
itim
it t
ë br
ends
hëm
.
Rreg
ullo
re n
r. 8
3, d
atë
29.0
6.20
11“P
ër m
arrë
dhën
iet
finan
ciar
e të
pun
onjë
sve
me
Auto
rite
tin
e M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër q
ëllim
për
cakt
imin
e r
regu
llave
që
disi
plin
ojnë
mën
yrën
e p
ërca
ktim
it d
he
mas
ën e
shp
ërbl
imit
dhe
shp
enzi
mev
e pë
r pu
nonj
ësit
e A
utor
itet
it t
ë M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e.
Rreg
ullo
re n
r. 5
6, d
atë
30.0
3.20
11“P
ër f
unks
ioni
min
dhe
adm
inis
trim
in
e am
bien
teve
të
Auto
rite
tit
të
Mbi
këqy
rjes
Fin
anci
are”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër o
bjek
t pë
rcak
tim
in e
rre
gulla
ve p
ër f
unks
ioni
min
, ad
min
istr
imin
, si
guri
në,
ruaj
tjen
dhe
mir
ëmba
jtje
n e
ambi
ente
ve t
ë pu
nës
dhe
paji
sjev
e në
AM
F.
Rreg
ullo
re n
r. 3
7/2,
dat
ë 23
.02.
2011
“Kod
i i E
tikë
s në
AM
F”Ko
di i
Eti
kës
ka s
i që
llim
që
të s
hërb
ejë
si u
dhëz
ues
për
të g
jith
ë pu
nonj
ësit
e A
MF-
së l
idhu
r m
e ve
prim
et e
për
dits
hme
apo
me
vend
imm
arrj
en n
ë pë
rput
hje
me
mis
ioni
n, p
arim
et d
rejt
uese
dhe
vl
erat
e p
unon
jësv
e. K
odi
i Et
ikës
shë
rben
si
një
urë
lidhë
se n
dërm
jet
inte
grit
etit
per
sona
l e
prof
esio
nal
në v
epri
met
e p
ërdi
tshm
e të
pun
onjë
sve
dhe
shpr
eh a
ngaz
him
it e
tyr
e nd
aj M
isio
nit
të A
utor
itet
it.
Rreg
ullo
re n
r. 3
7/1,
dat
ë 23
.02.
2011
“Për
mar
rëdh
ënie
t e
punë
s të
pu
nonj
ësve
në
AMF”
Qël
limi
i kë
saj
rreg
ullo
reje
ësh
të p
ërca
ktim
i i
rreg
ulla
ve p
ër k
usht
et,
proc
edur
at,
të d
rejt
at d
he
dety
rim
et,
e pr
anim
it,
fillim
it,
vazh
dim
it d
he m
bari
mit
të
mar
rëdh
ënie
ve t
ë pu
nës
së p
unon
jësv
e në
AM
F.
Rreg
ullo
re n
r. 1
4, d
atë
25.0
2.20
09
“Për
Par
anda
limin
e K
onfli
ktit
të
Inte
resa
ve n
ë U
shtr
imin
e F
unks
ione
ve
Publ
ike
në A
utor
itet
in e
Mbi
këqy
rjes
Fi
nanc
iare
”
Qël
limi r
regu
llore
s ës
htë
gara
ntim
i i n
jë v
endi
mm
arrj
eje
të p
aans
hme,
tra
nspa
rent
e, n
ë in
tere
sin
më
të m
irë
të m
unds
hëm
të
publ
ikut
, ng
a zy
rtar
ët p
ublik
ë të
AM
F-së
, në
përm
jet
përc
akti
mit
të
rreg
ulla
ve p
ër ll
ojet
e in
tere
save
që
mun
d të
bëh
en s
hkak
për
lind
jen
e ko
nflik
tit
të in
tere
save
.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 89
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 290 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 90
Rreg
ullo
re n
r. 1
14,
datë
11.
09.2
008
“Për
Kon
fiden
cial
itet
in n
ë Au
tori
teti
n e
Mbi
këqy
rjes
Fin
anci
are”
Obj
ekt
i kë
saj
rreg
ullo
reje
ësh
të k
lasi
fikim
i, r
uajt
ja d
he a
dmin
istr
imi
i in
form
acio
nit
jopu
blik
në
AMF.
Rreg
ullo
re n
r. 6
1, d
atë
22.0
5.20
08“P
ër p
roce
dura
t e
traj
tim
it t
ë an
kesa
ve t
ë të
sig
urua
rve”
Kjo
rreg
ullo
re k
a si
qël
lim t
ë pë
rcak
tojë
kus
htet
dhe
rre
gulla
t e
përg
jith
shm
e pë
r tr
ajti
min
e
anke
save
të
të s
igur
uarv
e.
Rreg
ullo
re n
r. 7
, da
të 3
0.08
.200
7“P
ër r
regu
llat
e br
ends
hme
të
Auto
rite
tit
të M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e”Kj
o rr
egul
lore
sy
non
të
përc
akto
jë
norm
at
e pë
rgji
thsh
me
që
rreg
ullo
jnë
orga
nizi
min
dh
e fu
nksi
onim
in e
adm
inis
trat
ës s
ë AM
F-së
, de
tyra
t fu
nksi
onal
e të
për
gjit
hshm
e dh
e të
veç
anta
të
çdo
depa
rtam
enti
, dr
ejto
rie,
sek
tori
e p
unon
jësi
.
Rreg
ullo
re n
r. 1
7, d
atë
21.0
3.20
07“P
ër m
bajt
jen
dhe
ruaj
tjen
e
regj
istr
ave
të s
ubje
ktev
e të
lice
ncua
ra,
auto
rizu
ara
dhe
mir
atua
ra n
ga
Auto
rite
ti i
Mbi
këqy
rjes
Fin
anci
are”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
mën
yrën
e m
bajt
jes
dhe
ruaj
tjes
së
regj
istr
ave
nga
AMF,
si
dhe
ko
nsul
tim
in e
pub
likut
me
këto
të
dhën
a.
Rreg
ullo
re n
r. 3
, da
të 0
2.11
.200
6“P
ër r
regu
llat
dhe
proc
edur
at e
fu
nksi
onim
it t
ë m
bled
hjev
e të
bor
dit
të
Auto
rite
tit
të M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e”
Kjo
rreg
ullo
re k
a pë
r ob
jekt
rre
gulli
min
e m
arrë
dhën
ieve
të
anët
arëv
e të
Bor
dit
të A
MF-
së d
he
mar
rëdh
ënie
ve m
idis
kët
yre
të f
undi
t dh
e ad
min
istr
atës
së
Auto
rite
tit.
Udh
ëzim
nr.
117
, da
të 2
9.08
.201
2,
“Për
vle
rësi
min
e e
curi
së d
he
rezu
ltat
eve
në p
unë
të p
unon
jësv
e në
Au
tori
teti
n e
Mbi
këqy
rjes
Fin
anci
are”
Qël
lim i
këti
j U
dhëz
imi ë
shtë
për
cakt
imi i
pro
cedu
rave
dhe
rre
gulla
ve p
ër v
lerë
sim
in e
ecu
risë
dh
e re
zult
atev
e të
pun
ës s
ë pu
nonj
ësve
të
Auto
rite
tit
të M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e.
Në
Fu
shën
e S
igu
rim
eve
Refe
renc
aEm
ërti
mi
Përs
hkri
mi
Ligj
i nr.
100
76,
datë
12.
02.2
009
“Për
sig
urim
in e
det
yrue
shëm
në
sekt
orin
e t
rans
port
it”
Qël
lim i
këti
j lig
ji ë
shtë
për
mir
ësim
i i b
azës
ligj
ore
të s
igur
imit
të
dety
rues
hëm
. Ky
zhv
illim
ligj
or
ndër
mer
ret
në n
jë k
ohë
kur
treg
u i s
igur
imev
e ka
ava
ncua
r m
e sh
pejt
ësi d
he k
ërko
hen
ndry
shim
e lig
jore
në
përg
jigj
e të
kët
ij z
hvill
imi,
me
qëlli
m m
broj
tjen
e k
onsu
mat
orit
dhe
për
afri
mit
me
stan
dard
et n
dërk
ombë
tare
.
Ligj
i nr.
926
7, d
atë
29.0
7.20
04
“Për
vep
rim
tari
në e
sig
urim
it,
risi
guri
mit
dhe
ndë
rmje
tësi
mit
në
sigu
rim
e dh
e ri
sigu
rim
e”
Obj
ekt
i kë
tij
ligji
ësh
të v
endo
sja
e pa
rim
eve
dhe
rreg
ulla
ve t
ë pë
rgji
thsh
me
për
vepr
imta
rinë
e
sigu
rim
it d
he t
ë ri
sigu
rim
it,
të n
dërm
jetë
sim
it n
ë si
guri
me
dhe
risi
guri
me
dhe
mbi
këqy
rjen
nga
sh
teti
të
subj
ekte
ve q
ë m
arri
n pë
rsip
ër t
ë us
htro
jnë
vepr
imta
ritë
e p
aras
hiku
ara
në k
ëtë
ligj.
VKM
nr.
5,
datë
07.
01.2
009
prop
ozua
r m
e ve
ndim
Bor
di n
r. 1
66,
datë
23.
12.2
008
“Për
dis
a nd
rysh
ime
në V
endi
min
nr
. 96
, da
të 0
3.08
.200
8 të
Kës
hilli
t të
Min
istr
ave
“Për
akt
ivet
në
mbu
lim t
ë pr
ovig
jone
ve t
ekni
ke d
he
mat
emat
ike
dhe
inve
stim
et e
tyr
e ng
a sh
oqër
itë
e si
guri
mev
e””.
Ndr
yshi
met
në
VKM
nr.
96,
dat
ë 03
.08.
2008
, kan
ë pë
r që
llim
rri
tjen
e k
ufiri
t të
sip
ërm
të
leju
eshë
m
për
inve
stim
in e
pro
vigj
onev
e te
knik
e e
mat
emat
ike
në t
oka
dhe
ndër
tim
e, i
cili
do
të j
etë
në
mas
ën 3
0 %,
nis
ur d
he n
ga m
undë
sitë
e k
ufizu
ara
të in
vest
imit
bre
nda
vend
it.
VKM
nr.
164
, da
të 2
8.01
.200
8,
prop
ozua
r m
e ve
ndim
Bor
di n
r. 3
,
datë
30.
08.2
007
“Për
për
cakt
imin
e k
rite
reve
dhe
pr
oced
urav
e pë
r lic
enci
min
e
vler
ësue
sve
të d
ëmev
e në
sig
urim
e”
VKM
par
ashi
kon
disp
ozit
a të
për
gjit
hshm
e ku
kra
has
kara
kter
isti
kave
të
licen
cës
përc
akto
hen
kufiz
ime
lidhu
r m
e ak
tivi
tete
të
tjer
a dy
tëso
re q
ë m
und
të u
shtr
ojë
vler
ësue
si,
të c
ilat
sipa
s pr
ojek
tit
duhe
t të
jen
ë ve
tëm
ato
që
usht
rohe
n në
paj
tim
me
naty
rën
e pr
ofes
ioni
t të
tij
.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 290
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 91
VKM
nr.
79,
dat
ë 28
.01.
2008
pro
pozu
ar
me
vend
im B
ordi
nr.
4,
datë
30.
08.2
007
“Për
për
cakt
imin
e k
rite
reve
dhe
të
pro
cedu
rave
për
lice
ncim
in e
nd
ërm
jetë
sve
në s
igur
ime,
si d
he
të r
regu
llave
për
mbi
këqy
rjen
e
vepr
imta
risë
së
tyre
, si
dhe
ras
tet
e re
fuzi
mit
të
licen
cës”
VKM
pë
rcak
ton
krit
eret
dh
e pr
oced
urat
pë
r lic
enci
min
dh
e m
bikë
qyrj
en
e ve
prim
tari
së
së
brok
erim
it n
ë si
guri
me
dhe
në k
rite
ret
për
licen
cim
in e
akt
ivit
etit
të
agje
ntit
në
sigu
rim
e.
VKM
nr.
96,
dat
ë 03
.02.
2008
, pr
opoz
uar
me
vend
im B
ordi
nr.
3,
datë
18.
06.2
007
“Për
akt
ivet
në
mbu
lim t
ë pr
ovig
jone
ve t
ekni
ke d
he
mat
emat
ike
dhe
inve
stim
et e
tyr
e ng
a sh
oqër
itë
e si
guri
mit
”
VKM
për
cakt
on m
bulim
in e
pro
vigj
onev
e te
knik
e dh
e m
atem
atik
e si
pje
sën
më
të r
ëndë
sish
me
të
përg
jegj
ësiv
e të
një
sho
qëri
e si
guri
mi,
duk
e pë
rfaq
ësua
r de
tyri
met
e t
yre
që li
dhen
dre
jtpë
rdre
jt
me
kont
rata
t e
sigu
rim
it.
VKM
nr.
191
, da
të 2
5.03
.200
5“P
ër m
irat
imin
e m
etod
ikës
mbi
m
ënyr
at e
llog
arit
jes
së n
ivel
it t
ë kë
rkua
r të
aft
ësis
ë pa
gues
e pë
r si
guri
min
e J
etës
dhe
Jo-
Jetë
s të
sho
qëri
ve t
ë si
guri
mit
, si
dhe
el
emen
tët
që e
për
bëjn
ë at
ë”
Në
vend
im p
ërca
ktoh
en m
ënyr
at e
llo
gari
tjes
së
nive
lit t
ë kë
rkua
r të
aft
ësis
ë pa
gues
e pë
r si
guri
min
e J
etës
dhe
Jo-
Jetë
s të
sho
qëri
ve t
ë si
guri
mit
, si
dhe
ele
men
tët
që e
për
bëjn
ë at
ë.
Rreg
ullo
re n
r. 1
26,
datë
09.
05.2
012
“Për
pro
cedu
rat
e nd
alim
it t
ë pë
rdor
imit
të
lirë
të p
asur
ive
të
shoq
ëris
ë së
sig
urim
it”
Kjo
rreg
ullo
re k
a pë
r ob
jekt
të
përc
akto
jë p
roce
dura
t e
ndal
imit
të
përd
orim
it t
ë lir
ë të
pas
uriv
e të
sho
qëri
së s
ë si
guri
mit
, m
e që
llim
mbr
ojtj
en e
int
eres
ave
të t
ë si
guru
arve
, në
nshk
rues
ve a
po
përfi
tues
ve t
ë ko
ntra
tave
të
sigu
rim
it.
Rreg
ullo
re n
r. 3
6, d
atë
21.0
3.20
12 “
Për
krij
imin
, llo
gari
tjen
, fin
anci
min
, ad
min
istr
imin
e f
ondi
t të
kom
pens
imit
dhe
kry
erje
n e
page
save
të
dëm
eve”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rre
gulla
në
lidhj
e m
e ad
min
istr
imin
e F
ondi
t të
Kom
pens
imit
.
Rreg
ullo
re n
r. 1
10,
datë
28.
07.2
011
“Për
për
cakt
imin
e n
ivel
it t
ë pr
ovig
jone
ve t
ekni
ke t
ë si
guri
mit
të
det
yrue
shëm
në
sekt
orin
e
tran
spor
tit”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n ni
velin
e p
rovi
gjon
eve
tekn
ike,
për
mba
jtje
n e
bazë
s te
knik
e të
të
dhën
ave,
m
etod
ikën
për
për
lloga
ritj
en e
pro
vigj
onev
e te
knik
e të
sig
urim
it t
ë de
tyru
eshë
m n
ë se
ktor
in e
tr
ansp
orti
t.
Rreg
ullo
re n
r. 2
6 da
të 2
3.02
.201
1 “R
regu
llore
nr.
26,
dat
ë 23
.02.
2011
“M
bi f
unks
ioni
min
e s
iste
mit
të
rapo
rtim
it A
MF
In-R
eg”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër o
bjek
t or
gani
zim
in,
funk
sion
imin
dhe
për
cakt
imin
e p
roce
dura
ve t
ë si
stem
it t
ë ra
port
imit
AM
F In
-Reg
.
Rreg
ullo
re n
r. 2
2, d
atë
19.0
3.20
10
“Mbi
kri
jim
in,
lloga
ritj
en,
finan
cim
in,
adm
inis
trim
in e
fon
dit
të k
ompe
nsim
it d
he k
ryer
jen
e pa
gesa
ve t
ë dë
mev
e”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rre
gulla
t në
lidh
je m
e ad
min
istr
imin
e F
ondi
t të
Kom
pens
imit
.
Rreg
ullo
re n
r. 2
1, d
atë
19.0
3.20
10
“Mbi
adm
inis
trim
in e
fon
dit
të
gara
ncis
ë dh
e rr
egul
lat
e tr
ajti
mit
të
dëm
eve
të K
arto
nit
Jesh
il”
Kjo
rreg
ullo
re k
a pë
r ob
jekt
të
përc
akto
jë r
regu
llat
mbi
adm
inis
trim
in e
Fon
dit
të G
aran
cisë
së
Kart
onit
Jes
hil
për
të g
aran
tuar
det
yrim
et fi
nanc
iare
që
rrje
dhin
nga
anë
tarë
sim
i në
sis
tem
in e
Ka
rton
it J
eshi
l dhe
kri
tere
t ba
zë t
ë pa
jisj
es s
ë an
ëtar
ëve
me
cert
ifika
të n
dërk
ombë
tare
sig
urim
i,
në m
omen
tin
e ap
likim
it d
he n
ë va
zhdi
m.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 91
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 292 R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 292
Rreg
ullo
re n
r. 2
0, d
atë
19.0
3.20
10
“Mbi
mas
ën e
kon
trib
utit
vje
tor
të
shoq
ëriv
e të
sig
urim
it”
Kjo
rreg
ullo
re k
a si
obj
ekt
përc
akti
min
e m
asës
së
kont
ribu
tit
vjet
or q
ë i
pagu
het
AMF-
së n
ga
shoq
ërit
ë e
sigu
rim
it o
se d
ega
e sh
oqër
isë
së h
uaj,
gja
të u
shtr
imit
të
akti
vite
tit
sigu
rues
.
Rreg
ullo
re n
r. 2
, da
të 2
8.01
.201
0 “P
ër s
tand
arde
t e
rapo
rtim
it d
he t
ë m
bikë
qyrj
es s
ë By
rosë
Shq
ipta
re t
ë Si
guri
mit
”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rreg
ulla
t dhe
sta
ndar
det e
mbi
këqy
rjes
së
Byro
së S
hqip
tare
të S
igur
imev
e,
përm
bajt
jen
dhe
afat
et e
rap
orti
mit
të
saj
pran
ë Au
tori
teti
t.
Rreg
ullo
re n
r. 7
5, d
atë
28.0
8.20
09
“Për
pri
met
e s
igur
imit
të
dety
rues
hëm
në
sekt
orin
e
tran
spor
tit”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
niv
elin
e p
rim
eve
e të
pro
vigj
onev
e te
knik
e, p
ërm
bajt
jes
së b
azës
tek
nike
të
të
dhën
ave,
met
odik
ave
për
përl
loga
ritj
en e
pri
mev
e e
prov
igjo
neve
tek
nike
të
sigu
rim
it t
ë de
tyru
eshë
m n
ë se
ktor
in e
tra
nspo
rtit
. Aj
o pë
rcak
ton
edhe
pro
cedu
rën
dhe
afat
et p
ër m
irat
imin
ng
a AM
F të
tab
elav
e të
pri
mev
e të
sig
urim
it t
ë de
tyru
eshë
m n
ë se
ktor
in e
tra
nspo
rtit
.
Rreg
ullo
re n
r. 6
7, d
atë
27.0
7.20
09
“Mbi
lice
ncim
in e
akt
uarë
ve t
ë au
tori
zuar
të
shoq
ëriv
e të
sig
urim
it”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
kri
tere
t dh
e ku
shte
t pë
r dh
ënie
n dh
e të
rheq
jen
e au
tori
zim
it t
ë ak
tuar
it,
si d
he p
ërca
ktim
i i d
etyr
ave
të t
ij.
Rreg
ullo
re n
r. 5
3, d
atë
25.0
6.20
09
“Për
tra
jtim
in e
dëm
eve
që
mbu
lohe
n ng
a ko
ntra
ta e
sig
urim
it
të d
etyr
uesh
ëm n
ë se
ktor
in e
tr
ansp
orti
t”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rre
gulla
t dh
e pr
oced
urat
e t
rajt
imit
të
dëm
eve,
që
mbu
lohe
n ng
a ko
ntra
ta
e si
guri
mit
të
pa
sagj
erëv
e ng
a ak
side
ntet
në
tr
ansp
orti
n pu
blik
, pë
rgje
gjës
isë
së
pron
arit
ose
për
doru
esit
të
mje
tit
mot
orik
, pë
rgje
gjës
isë
së p
rona
rit
ose
përd
orue
sit
të a
vion
it,
përg
jegj
ësis
ë së
pro
nari
t os
e pë
rdor
uesi
t të
mje
tit
lund
rues
.
Rreg
ullo
re n
r. 3
6, d
atë
30.0
4.20
09
“Për
reg
jist
rin
elek
tron
ik t
ë dë
mev
e të
sig
urim
eve
të d
etyr
uesh
me
mot
orik
e”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
mën
yrën
dhe
pro
cedu
rat
për
rapo
rtim
in e
dëm
eve
të s
igur
imev
e të
de
tyru
eshm
e pë
rmes
një
reg
jist
ri e
lekt
roni
k të
ins
talu
ar n
ë se
rver
at e
qen
drës
së
info
rmac
ioni
t të
sig
urim
eve
të d
etyr
uesh
me.
Rreg
ullo
re n
r. 6
1, d
atë
22.0
5.20
08
“Për
pro
cedu
rat
e tr
ajti
mit
të
anke
save
të
të s
igur
uarv
e”
Kjo
rreg
ullo
re k
a si
qël
lim t
ë pë
rcak
tojë
kus
htet
dhe
rre
gulla
t e
përg
jith
shm
e pë
r tr
ajti
min
e
anke
save
të
të s
igur
uarv
e.
Rreg
ullo
re n
r. 1
0, d
atë
03.1
0.20
07
“Për
reg
jist
rin
elek
tron
ik o
nlin
e të
sh
itje
ve t
ë si
guri
mit
të
dety
rues
hëm
m
otor
ik”
Obj
ekti
i k
ësaj
rre
gullo
reje
ësh
të p
ërca
ktim
i i
mën
yrës
dhe
pro
cedu
rave
për
ide
ntifi
kim
in d
he
rapo
rtim
in e
shi
tjev
e të
pol
icav
e të
sig
urim
it t
ë de
tyru
eshë
m m
otor
ik,
përm
es n
jë r
egji
stri
el
ektr
onik
të
inst
alua
r në
ser
vera
t e
AMF-
së.
Rreg
ullo
re n
r. 2
, da
të 1
8.06
.200
7“P
ër k
rite
ret
e ri
sigu
rim
it”
Kjo
rreg
ullo
re k
a pë
r ob
jekt
të
përc
akto
jë k
rite
ret
mbi
baz
ën e
të
cila
ve l
idhe
n m
arrë
vesh
je
risi
guri
mi n
ga s
hoqë
ritë
e s
igur
imit
që
usht
rojn
ë ve
prim
tari
në
Repu
blik
ën e
Shq
ipër
isë.
Rreg
ullo
re n
r. 1
4, d
atë
08.0
2.20
07
“Për
dis
a kr
iter
e që
duh
et t
ë pl
otës
ojnë
per
sona
t e
zgje
dhur
ose
të
em
ërua
r në
org
anet
dre
jtue
se
të s
hoqë
rive
të
sigu
rim
it o
se
risi
guri
mit
”
Qël
limi
i kë
saj
rreg
ullo
reje
ësh
të p
ërca
ktim
i i
kërk
esav
e në
lid
hje
me
prof
esio
naliz
min
dhe
me
repu
taci
onin
e p
erso
nave
që
krye
jnë
adm
inis
trim
in,
drej
tim
in d
he k
ontr
ollin
e s
hoqë
risë
se
sigu
rim
it,
si d
he k
ufizi
met
që
duhe
t të
zba
tohe
n në
em
ërim
in d
he n
ë sh
kark
imin
e t
yre.
Rreg
ullo
re n
r. 1
3, d
atë
08.0
2.20
07
“Për
pro
cedu
rat
e pr
anim
it d
he
shqy
rtim
it t
ë kë
rkes
ave
për
dhën
ien
e lic
encë
s pë
r të
ush
trua
r ve
prim
tari
si
guri
mi o
se r
isig
urim
i në
Repu
blik
ën
e Sh
qipë
risë
”
Qël
limi
i kë
saj
rreg
ullo
reje
ësh
të t
ë pë
rcak
tojë
afa
tet
dhe
proc
edur
at e
dhë
nies
së
licen
cës
për
të u
shtr
uar
vepr
imta
ri s
i sho
qëri
sig
urim
i ose
ris
igur
imi d
he d
egë
e sh
oqër
isë
së s
igur
imit
të
huaj
, pr
oced
urat
e k
riji
mit
të
zyrë
s së
për
faqë
sim
it n
ë Re
publ
ikën
e S
hqip
ëris
ë ng
a sh
oqër
ia e
hua
j e
sigu
rim
it,
si d
he p
roce
dura
t pë
r lic
enci
min
e z
gjer
imit
të
vepr
imta
risë
së
sigu
rim
it t
ë sh
oqër
isë
së s
igur
imit
.
Rreg
ullo
re n
r. 9
, da
të 0
8.02
.200
7 “M
bi b
azat
, m
etod
at e
llog
arit
jes,
si
dhe
mën
yrat
e m
bajt
jes
së
prov
igjo
neve
tek
nike
të
sigu
rim
eve
të J
o-Je
tës”
Obj
ekti
kës
aj r
regu
llore
je ë
shtë
mën
yra
lloga
ritj
es d
he m
bajt
jes
së p
rovi
gjon
eve
tekn
ike
të
sigu
rim
eve
të J
o-Je
tës
nga
shoq
ërit
ë e
sigu
rim
it.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 93
Rreg
ullo
re n
r. 8
, da
të 0
8.02
.200
7 “M
bi b
azat
, m
etod
at e
llog
arit
jes,
si
dhe
mën
yrat
e m
bajt
jes
së
prov
igjo
neve
mat
emat
ike”
Obj
ekti
kës
aj r
regu
llore
je ë
shtë
mën
yra
e llo
gari
tjes
dhe
mba
jtje
s së
pro
vigj
onev
e m
atem
atik
e ng
a sh
oqër
itë
e si
guri
mit
.
Rreg
ullo
re n
r. 7
, da
të 0
8.02
.200
7 “P
ër e
kspe
rtët
kon
tabë
l të
auto
rizu
ar
të s
hoqë
rive
të
sigu
rim
it”
Obj
ekt
i kës
aj r
regu
llore
ësh
të t
ë pë
rcak
tohe
n kr
iter
et d
he p
roce
dura
t pë
r sh
oqër
itë
e ek
sper
tëve
ko
ntab
ël t
ë au
tori
zuar
, që
do
të e
mër
ohen
nga
sho
qëri
të e
sig
urim
it p
as a
prov
imit
nga
AM
F dh
e pë
rmba
jtja
e r
apor
teve
të
kont
rolli
t m
bi s
hoqë
ritë
e s
igur
imit
nga
sho
qëri
të e
eks
pert
ëve
kont
abël
të
aut
oriz
uar.
Ndr
yshi
met
kon
sist
ojnë
në
peri
udhë
n që
një
sho
qëri
eks
pert
ësh
kont
abël
të
jetë
jo
më
e gj
atë
se k
atër
vje
t në
vaz
hdim
nga
mom
enti
i m
irat
imit
të
saj.
Rreg
ullo
re n
r. 6
, da
të 0
8.02
.200
7 “P
ër rr
egul
lat,
mën
yrat
dhe
kus
htet
e
rapo
rtim
it të
shoq
ëriv
e të
sigu
rimit
në A
MF”
Obj
ekti
i k
ësaj
rre
gullo
reje
jan
ë rr
egul
lat
e ve
ndos
ura
nga
AMF
për
mën
yrën
e r
apor
tim
it t
ë sh
oqër
ive
të s
igur
imit
.
Rreg
ullo
re n
r. 5
, da
të 0
8.02
.200
7 “M
bi p
ërm
bajt
jen
e pr
ogra
mit
të
risi
guri
mit
të
shoq
ëriv
e të
sig
urim
it
dhe
afat
et k
ohor
e të
par
aqit
jes
pran
ë AM
F-së
”
Kjo
rreg
ullo
re k
a pë
r ob
jekt
të
përc
akto
jë r
regu
llat
bazë
për
har
tim
in e
pro
gram
it t
ë ne
voja
ve p
ër
risi
guri
m p
ër ç
do v
it fi
nanc
iar
të s
hoqë
risë
së
sigu
rim
it.
Rreg
ullo
re n
r. 4
, da
të 0
8.02
.200
7 “P
ër k
ufijt
ë e
inve
stim
it t
ë ka
pita
lit
të s
hoqë
rive
të
sigu
rim
it”
Qël
limi
i kë
saj
rreg
ullo
reje
ësh
të v
endo
sja
e ek
uilib
rit
për
akti
vite
tin
e in
vest
imit
të
kapi
talit
të
shoq
ëriv
e të
sig
urim
it d
he t
ë re
spek
tim
it t
ë de
tyru
eshë
m t
ë di
sa r
apor
teve
mbi
këqy
rëse
.
Udh
ëzim
pro
pozu
ar m
e ve
ndim
Bo
rdi n
r. 6
, da
të 3
0.08
.200
8“M
bi a
dmin
istr
imin
e m
irë
të d
ëmev
e në
sig
urim
e”Ky
udh
ëzue
s pë
rcak
ton
pari
met
e m
broj
tjes
së
polic
ëmba
jtës
ve,
përfi
tues
ve a
po p
alëv
e të
tre
ta.
Në
të n
jëjt
ën k
ohë
dhe
për
shoq
ërit
ë e
sigu
rim
it p
ërbë
n nj
ë el
emen
t ky
ç në
kon
kurr
encë
n m
es
ofru
esve
të
sigu
rim
it d
he p
ërm
irës
imit
të
imaz
hit
publ
ik t
ë ve
të in
dust
risë
.
Udh
ëzim
nr.
15,
dat
ë 22
.02.
2008
, pr
opoz
uar
me
vend
im B
ordi
nr1
5,
datë
22.
02.2
008
“Për
për
mba
jtje
n e
rapo
rtit
të
audi
tit
mbi
sho
qëri
të e
sig
urim
it n
ga s
hoqë
ritë
e
eksp
ertë
ve k
onta
bël t
ë au
tori
zuar
”
Obj
ekti
i k
ëtij
udh
ëzim
i ës
htë
përc
akti
mi
i el
emen
tëve
të
dom
osdo
shëm
që
duhe
t të
për
mba
jë
rapo
rti
i au
diti
mit
mbi
sho
qëri
të e
sig
urim
it,
hart
uar
nga
shoq
ërit
ë e
eksp
ertë
ve k
onta
bël
të
auto
rizu
ar.
Udh
ëzim
mir
atua
r m
e ve
ndim
in n
r. 1
2,
datë
08.
02.2
007
të B
ordi
t të
AM
F-së
“Për
për
cakt
imin
e k
rite
reve
të
shoq
ëriv
e të
ris
igur
imit
me
të
cila
t sh
oqër
itë
e si
guri
mit
që
usht
rojn
ë ve
prim
tari
në
Repu
blik
ën
e Sh
qipë
risë
mun
d të
lidh
in
mar
rëve
shje
ris
igur
imi”
Ky u
dhëz
im k
a si
obj
ekt
rreg
ullim
in e
vep
rim
tari
së r
isug
urue
se t
ë sh
oqër
ive
të s
igur
imit
, që
mun
d të
ris
igur
ojë
pjes
ë të
për
gjeg
jësi
ve q
ë ka
kon
trak
tuar
me
të s
igur
uari
t, m
e sh
oqër
itë
risi
guru
ese
vend
ase,
deg
ë të
sho
qëri
ve r
isig
urue
se t
ë hu
aja
të l
icen
cuar
a ng
a Au
tori
teti
i M
bikë
qyrj
es
Fina
ncia
re o
se s
hoqë
ri r
isig
urue
se t
ë hu
aja
që p
lotë
sojn
ë kr
iter
et e
par
ashi
kuar
a në
kët
ë ud
hëzi
m.
Udh
ëzim
mir
atua
r m
e ve
ndim
in n
r. 1
1,
datë
08.
02.2
007
të B
ordi
t të
AM
F-së
“Mbi
rre
gulla
t e
publ
ikim
it t
ë të
dh
ënav
e të
sho
qëri
ve t
ë si
guri
mit
, sh
oqër
ive
të b
roke
rim
it n
ë ku
adri
n e
tran
spar
encë
s nd
aj p
ublik
ut d
he
mbr
ojtj
en k
onsu
mat
ore”
Obj
ekti
i k
ëtij
udh
ëzim
i ës
htë
përc
akti
mi
i rr
egul
lave
për
pub
likim
in e
të
dhën
ave
të n
evoj
shm
e pë
r të
bër
ë të
mun
dur
njoh
jen
nga
publ
iku
të g
jend
jes
finan
ciar
e të
sho
qëri
ve t
ë si
guri
mit
dhe
për
të
vle
rësu
ar a
ftës
inë
e sh
oqër
isë
së s
igur
imit
për
pag
imin
e d
ëmsh
përb
limev
e dh
e pë
rmbu
shje
n e
dety
rim
eve
të t
jera
, si
dhe
për
cakt
imi
i rr
egul
lave
për
dhë
nien
e i
nfor
mac
ioni
t ko
nsum
ator
it
përp
ara
lidhj
es s
ë ko
ntra
tës
së s
igur
imit
, os
e gj
atë
peri
udhë
s së
vle
fshm
ëris
ë së
kës
aj k
ontr
ate.
Udh
ëzim
nr.
10,
dat
ë 08
.02.
2007
“Për
list
ën e
dok
umen
teve
të
lloga
ridh
ënie
s së
det
yrua
r vj
etor
e e
peri
odik
e të
sho
qëri
ve t
ë si
guri
mit
e
risi
guri
mit
”
Udh
ëzim
i pë
rcak
ton
listë
n e
doku
men
teve
që
përb
ëjnë
llo
gari
dhën
ien
e de
tyru
ar v
jeto
re e
pe
riod
ike
të s
hoqë
rive
të
sigu
rim
it,
të c
ilat
para
qite
n në
AM
F.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 93
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 294 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 94R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 294
Në
Fu
shën
e L
etra
ve m
e V
lerë
Refe
renc
aEm
ërti
mi
Përs
hkri
mi
Ligj
i nr.
102
36,
datë
18.
2.20
10“P
ër m
arrj
en n
ë ko
ntro
ll të
sh
oqër
ive
me
ofer
të p
ublik
e”Ky
lig
j pë
rcak
ton
rreg
ulla
t, q
ë lid
hen
me
kush
tet
dhe
proc
edur
at p
ër m
arrj
en n
ë ko
ntro
ll të
sh
oqër
ive
me
ofer
të p
ublik
e. L
igji
zba
tohe
t pë
r of
erta
t e
shpa
llura
pub
likis
ht p
ër m
arrj
en n
ë zo
tëri
m t
ë ti
tujv
e, t
ë em
etua
r ng
a nj
ë sh
oqër
i pu
blik
e, m
e se
li në
ter
rito
rin
e Re
publ
ikës
së
Shqi
përi
së d
he t
ë pr
anua
r pë
r tr
egti
m n
ë tr
egun
e o
rgan
izua
r të
tit
ujve
të
Repu
blik
ës s
ë Sh
qipë
risë
, si
dhe
nga
sho
qëri
të p
ublik
e të
hua
ja,
me
seli
bren
da d
he j
asht
ë te
rrit
orit
të
saj
të l
istu
ara
në
burs
ë në
Shq
ipër
i.
Ligj
i nr.
101
98,
datë
10.
12.2
009
“Për
sip
ërm
arrj
et e
inve
stim
eve
kole
ktiv
e”Ky
ligj
ka
për q
ëllim
të rr
egul
lojë
kus
htet
dhe
kri
tere
t për
them
elim
in, r
egji
stri
min
dhe
funk
sion
imin
e
sipë
rmar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e, s
i dhe
të
shoq
ëriv
e ad
min
istr
uese
, st
rukt
urat
e f
onde
ve
me
pjes
ëmar
rje
të h
apur
e p
jesë
mar
rje
të m
byllu
r që
ofr
ohen
dhe
shi
ten,
em
etim
in d
he s
hitj
en
e ku
otav
e dh
e të
aks
ione
ve,
shly
erje
n e
kuot
ave,
pro
mov
imin
e s
ipër
mar
rjev
e të
inv
esti
mev
e ko
lekt
ive,
etj
.
Ligj
in n
r. 1
0158
, da
të 1
5.10
.200
9 “P
ër o
blig
acio
net
e sh
oqër
ive
aksi
onar
e dh
e të
qev
eris
ë ve
ndor
e”Ky
lig
j ka
si
qëlli
m p
ërm
irës
imin
e b
azës
lig
jore
, zh
villi
min
e t
regu
t të
kap
ital
eve
dhe
mbr
ojtj
en
e in
vest
itor
ëve.
Lig
ji z
bato
het
për
oblig
acio
net:
a)
e sh
oqër
isë
aksi
onar
e, m
e zy
rë q
endr
ore
në
Repu
blik
ën e
Shq
ipër
isë;
b)
e qe
veri
së v
endo
re.
Ky li
gj n
uk z
bato
het
në r
aste
t e
oblig
acio
neve
të
Qev
eris
ë së
Rep
ublik
ës s
ë Sh
qipë
risë
apo
të
Bank
ës s
ë Sh
qipë
risë
.
Ligj
i nr.
987
9, d
atë
21.0
2.20
08
“Për
tit
ujt”
Ky l
igj
përc
akto
n llo
jet
e ti
tujv
e, r
regu
llon
mën
yrën
dhe
kus
htet
për
em
etim
in e
tit
ujve
, tr
egti
min
dhe
reg
jist
rim
in,
iden
tifik
imin
dhe
kry
erje
n e
tran
saks
ione
ve m
e to
, pë
rcak
ton
pers
onat
dh
e in
divi
dët
e au
tori
zuar
për
kry
erje
n e
tran
saks
ione
ve m
e ti
tujt
, ku
shte
t pë
r or
gani
zim
in e
tr
egti
mit
pub
lik t
ë ti
tujv
e, m
broj
tjen
e in
vest
itor
ëve
dhe
të m
bajt
ësve
të
të d
rejt
ave
mbi
tit
ujt,
ku
shte
t pë
r de
mat
eria
lizim
in e
tit
ujve
, or
gani
zim
in e
fun
ksio
nim
in e
reg
jist
rave
të
titu
jve,
si d
he
shkë
mbi
min
dhe
rre
gulli
min
e t
regu
t të
tit
ujve
.
Rreg
ullo
re n
r. 1
60,
datë
21.
11.2
012
“Për
kus
htet
e o
rgan
izim
it d
he
funk
sion
imit
të
plat
form
ës
shum
ëpal
ëshe
të
treg
tim
it –
MTF
”
Obj
ekt
i kë
saj
rreg
ullo
re
ësht
ë pë
rcak
tim
i i
kush
teve
pë
r or
gani
zim
in
dhe
funk
sion
imin
e
Plat
form
ës S
hum
ëpal
ëshe
të
Treg
tim
it,
që n
ë vi
jim
do
të q
uhet
MTF
, si
dhe
kus
htet
që
duhe
t të
pl
otës
ojnë
ope
rato
rët
për
të v
ënë
në f
unks
ioni
m k
ëtë
plat
form
ë.
Rreg
ullo
re n
r. 5
0, d
atë
21.0
3.20
12
“Mbi
rre
than
at e
veç
anta
për
pa
gesë
n në
tit
uj t
ë ku
otav
e të
fon
dit
të in
vest
imit
”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rre
than
at e
veç
anta
për
pag
esën
në
titu
j të
kuo
tave
të
fond
it t
ë in
vest
imit
, si
dhe
pro
cedu
rën
e m
irat
imit
nga
Aut
orit
eti i
Mbi
këqy
rjes
Fin
anci
are
Rreg
ullo
re n
r. 1
31,
datë
06.
10.2
011
“Mbi
kod
in e
sje
lljes
të
shoq
ëris
ë ad
min
istr
uese
të
sipë
rmar
rjev
e të
in
vest
imev
e ko
lekt
ive”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër q
ëllim
të
rreg
ullo
jë s
jellj
en d
he k
usht
et p
ër k
ryer
jen
e ve
prim
tari
së t
ë sh
oqër
ive
të a
dmin
istr
imit
të
sipë
rmar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e, m
e që
llim
gar
anti
min
e k
ryer
jes
sa m
ë efi
kase
të
vepr
imta
risë
dhe
ulj
en n
ë m
inim
um t
ë rr
ezik
ut t
ë bi
znes
it.
Rreg
ullo
re n
r. 1
30,
datë
06.
10.2
011
“Për
reg
jist
rin
e in
vest
itor
ëve
të s
ipër
mar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n rr
egul
lat
për
form
ën
dhe
përm
bajt
jen
e të
dh
ënav
e të
re
gjis
trit
të
in
vest
itor
ëve
të s
ipër
mar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e, i
cili
krij
ohet
dhe
mba
het
nga
depo
zita
ri.
Rreg
ullo
re n
r. 1
29,
datë
06.
10.2
011
“Mbi
pro
cedu
rat,
kos
tot
dhe
afat
et
koho
re p
ër m
byllj
en e
fon
deve
të
inve
stim
eve”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n pr
oced
urën
, ko
stot
dhe
afa
tet
koho
re p
ër m
byllj
en e
një
fon
di in
vest
imes
h.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 95A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 95
Rreg
ullo
re n
r. 1
28,
datë
06.
10.2
011
“Mbi
pro
cedu
rat
dhe
kërk
esat
sh
tesë
për
lice
ncim
in e
dep
ozit
arit
të
sip
ërm
arrj
eve
të in
vest
imev
e ko
lekt
ive”
Rreg
ullo
rja
ka
si
qëlli
m
përc
akti
min
e
proc
edur
ave
dhe
kërk
esav
e sh
tesë
pë
r lic
enci
min
e
depo
zita
rit
të
sipë
rmar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e.
Rreg
ullo
re n
r. 1
27,
datë
06.
10.2
011
“Mbi
për
mba
jtje
n e
dety
rues
hme,
af
atet
dhe
for
mën
e r
apor
teve
të
sip
ërm
arrj
eve
të in
vest
imev
e ko
lekt
ive,
sho
qëri
ve t
ë ad
min
istr
imit
dh
e de
pozi
tarë
ve”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n pë
rmba
jtje
n m
inim
ale,
afa
tet
dhe
form
ën e
rap
orte
ve t
ë de
tyru
eshm
e të
do
rëzu
ara
në A
MF.
Rreg
ullo
re n
r. 7
8, d
atë
29.0
6.20
11“M
bi p
ërm
bajt
jen
e re
gjis
trit
të
sipë
rmar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n pë
rmba
jtje
n e
regj
istr
ave
të S
ipër
mar
rjev
e të
Inv
esti
mev
e Ko
lekt
ive,
të
cila
t m
bahe
n ng
a AM
F.
Rreg
ullo
re n
r. 7
7, d
atë
29.0
6.20
11“M
bi p
ërca
ktim
in e
vle
rës
së a
sete
ve
të s
ipër
mar
rjev
e të
inve
stim
it
kole
ktiv
dhe
llog
arit
jen
e vl
erës
net
o të
ase
teve
të
tyre
për
kuo
të o
se p
ër
aksi
on”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n ba
zën
e de
tyru
eshm
e pë
r pë
rcak
tim
in e
vle
rës
së a
sete
ve t
ë si
përm
arrj
eve
të i
nves
tim
eve
kole
ktiv
e, d
uke
përf
shir
ë le
trat
me
vler
ë, p
aran
ë dh
e ek
uiva
lent
et e
saj
, va
lutë
n e
huaj
, tr
ansa
ksio
net
me
kont
rata
t e
të a
rdhm
es (
futu
re),
kon
trat
at e
mun
dësi
ve (
opti
on)
dhe
deri
vati
vët
e tj
erë,
pas
urit
ë e
palu
ajts
hme,
pro
nat
e sh
oqër
isë
(ne
rast
in e
sho
qëri
së s
e in
vest
imit
) os
e të
dre
jta
të t
jera
pro
nësi
e të
tra
nsfe
rues
hme.
Rreg
ullo
re n
r. 6
9, d
atë
26.0
5.20
11“P
ër a
utor
izim
in e
indi
vidë
ve p
ër
shit
jen
e ku
otav
e ap
o ak
sion
eve
të s
ipër
mar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e m
e of
ertë
pub
like”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n ku
shte
t,
mën
yrën
e
auto
rizi
mit
pë
r sh
itje
n e
kuot
ave/
aksi
onev
e të
si
përm
arrj
eve
të in
vest
imev
e ko
lekt
ive
me
ofer
të p
ublik
e, p
ër in
divi
dët
e pu
nësu
ar t
ë nj
ë ag
jent
i të
sho
qëri
së a
dmin
istr
uese
, si
dhe
agj
entë
t-in
divi
dë,
të c
ilët
vepr
ojnë
për
llo
gari
të
shoq
ëris
ë ad
min
istr
uese
sip
as n
jë k
ontr
ate
të v
eçan
të.
Rreg
ullo
re n
r. 6
8, d
atë
26.0
5.20
11“P
ër d
hëni
en e
lice
ncës
, ve
prim
tari
në t
regt
are,
ofe
rtën
pu
blik
e dh
e kë
rkes
at e
rap
orti
mit
për
si
përm
arrj
et e
inve
stim
eve
kole
ktiv
e m
e of
ertë
pub
like
të k
riju
ar n
ga n
jë
shoq
ëri e
hua
j ad
min
istr
uese
”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n do
kum
enta
cion
in
shte
së
për
dhën
ien
e lic
encë
s pë
r si
përm
arrj
en
e in
vest
imev
e ko
lekt
ive
me
ofer
të p
ublik
e të
kri
juar
nga
një
sho
qëri
e h
uaj
adm
inis
true
se,
si d
he
kërk
esat
për
vep
rim
tari
në t
regt
are,
ofe
rtën
pub
like
dhe
mën
yrën
e r
apor
tim
it.
Rreg
ullo
re n
r. 1
24,
datë
07.
12.2
010
“Mbi
afa
tet,
kus
htet
dhe
pro
cedu
rat
për
auto
rizi
m t
ë ba
nkav
e si
ku
jdes
tar
të o
blig
acio
neve
”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
: a)
afa
tet
koho
re,
kush
tet
dhe
proc
edur
at p
ër a
utor
izim
in e
kuj
dest
arëv
e të
obl
igac
ione
ve t
ë sh
oqër
ive
aksi
onar
e dh
e të
qev
eris
ë ve
ndor
e, b
) in
form
acio
nin
që d
uhet
të
jepe
t ng
a ba
nkat
që
vepr
ojnë
si
kujd
esta
rë t
ë ob
ligac
ione
ve d
he q
ë ve
proj
në s
i nx
itës
tre
gu p
ër k
lient
ët
e ty
re n
ë lid
hje
me
këto
obl
igac
ione
dhe
me
tran
saks
ione
t në
vaz
hdim
dhe
c)
mas
at s
htes
ë që
nd
ërm
erre
n ng
a Au
tori
teti
në
rast
shk
elje
je t
ë de
tyri
mev
e të
par
ashi
kuar
a m
e lig
j.
Rreg
ullo
re n
r. 7
4, d
atë
28.0
8.20
09
“Mbi
për
mba
jtje
n e
pasq
yrav
e fin
anci
are
dhe
të v
epri
mta
risë
tr
egta
re t
ë sh
oqër
ive
kom
isio
nere
në
letr
at m
e vl
erë”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
për
mba
jtje
n e
pasq
yrav
e fin
anci
are
dhe
të r
apor
tim
it t
ë ve
prim
tari
së
treg
tare
të
shoq
ëriv
e ko
mis
ione
re n
ë fu
shën
e l
etra
ve m
e vl
erë.
Me
anë
të s
aj s
igur
ohet
që
Auto
rite
ti d
he p
ërdo
rues
it e
jas
htëm
të
kenë
inf
orm
acio
n pë
r po
zitë
n fin
anci
are,
vep
rim
tari
në
treg
tare
dhe
ndr
yshi
met
.
Rreg
ullo
re n
r. 6
8, d
atë
27.0
7.20
09
“Mbi
për
gati
tjen
dhe
pub
likim
in e
an
aliz
ave
finan
ciar
e në
fus
hën
e le
trav
e m
e vl
erë”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
kër
kesa
t në
lid
hje
me
përg
atit
jen
dhe
publ
ikim
in e
ana
lizav
e fin
anci
are
në f
ushë
n e
letr
ave
me
vler
ë, s
i dh
e pë
rcak
tim
in e
rre
than
ave
apo
mar
rëdh
ënie
ve q
ë kr
ijoj
në
konfl
ikt
inte
resi
.
Rreg
ullo
re n
r. 4
2, d
atë
28.0
5.20
09
“Mbi
det
yrim
in e
em
etue
sit
për
info
rmim
in e
pub
likut
mbi
fak
tet
me
rënd
ësi m
ater
iale
”
Kjo
rreg
ullo
re k
a si
qël
lim t
ë pë
rcak
tojë
mën
yrën
e d
hëni
es d
he t
ë pë
rmba
jtje
s të
inf
orm
acio
nit
që i
duhe
t dh
ënë
publ
ikut
në
lidhj
e m
e rr
etha
na a
po v
endi
me,
të
cila
t pë
rbëj
në f
akte
me
rënd
ësi
mat
eria
le,
si d
he p
ërca
ktim
i i r
aste
ve q
ë pë
rbëj
në f
akte
me
rënd
ësi m
ater
iale
.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 296 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 96R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 296
Rreg
ullo
re n
r. 4
1, d
atë
28.0
5.20
09“M
bi li
kuid
itet
in m
inim
al t
ë sh
oqër
ive
të b
roke
rim
it t
ë le
trav
e m
e vl
erë”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
mën
yrën
e b
alan
cim
it t
ë as
etev
e lik
uide
me
dety
rim
et m
e af
at t
ë sh
kurt
ër t
ë sh
oqër
isë
së b
roke
rim
it,
si d
he p
roce
dura
t e
rapo
rtim
it n
ë Au
tori
tet.
Rreg
ullo
re n
r. 2
2, d
atë
26.0
3.20
09
“Për
tre
gun
me
paki
cë t
ë le
trav
e m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
epub
likën
e
Shqi
përi
së”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
rre
gulla
t pë
r fu
nksi
onim
in d
he m
bikë
qyrj
en e
tre
gut
me
paki
cë t
ë le
trav
e m
e vl
erë
të Q
ever
isë,
ku
përf
shih
en:
bono
the
sari
dhe
obl
igac
ione
.
Rreg
ullo
re n
r. 2
1, d
atë
26.0
3.20
09
“Për
kus
htet
e a
utor
izim
it të
kuj
dest
arit
të
letr
ave
me
vler
ë të
Qev
eris
ë”Kj
o rr
egul
lore
për
cakt
on k
usht
et e
kry
erje
s së
tra
nsak
sion
eve
që l
idhe
n m
e ku
jdes
tari
në e
let
rave
m
e vl
erë
të Q
ever
isë
dhe
mën
yrës
së
auto
rizi
mit
të
bank
ave
për
krye
rjen
e k
ësaj
vep
rim
tari
e.
Rreg
ullo
re n
r. 1
65,
datë
23.
12.2
008
“Për
lice
ncim
in e
sho
qëri
ve t
ë br
oker
imit
/ kë
shill
imit
, br
oker
it d
he
kësh
illta
rit
të in
vest
imev
e”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
dok
umen
taci
onin
sho
qëru
es t
ë kë
rkes
ës d
he k
rite
ret
për
licen
cim
për
ve
prim
tari
të
treg
tim
it t
ë ti
tujv
e dh
e të
kës
hilli
mit
në
inve
stim
e, p
ërm
bajt
jen
dhe
proc
edur
ën e
tr
ajti
mit
të
kërk
esës
për
lic
enci
m,
proc
edur
ën e
mir
atim
it t
ë st
atut
it t
ë nj
ë sh
oqër
ie q
ë kr
ijoh
et
për
të u
shtr
uar
vepr
imta
ri t
ë tr
egti
mit
dhe
kës
hilli
mit
në
titu
j, s
i dhe
ndr
yshi
met
në
këto
akt
e dh
e do
kum
enta
cion
in p
ër d
hëni
en e
mir
atim
it t
ë an
ëtar
ëve
të b
ordi
t dr
ejtu
es d
he d
rejt
uesi
t kr
yeso
r të
sho
qëri
së s
ë br
oker
imit
e k
ëshi
llim
it n
ë in
vest
ime.
Rreg
ullo
re n
r. 1
20,
datë
02.
10.2
008
“Mbi
lice
ncim
in d
he m
bikë
qyrj
en e
bu
rsës
së
titu
jve”
Qël
limi i
kës
aj r
regu
llore
je ë
shtë
të
para
shik
ojë
kush
tet,
kër
kesa
t dh
e pr
oced
urat
për
lic
enci
min
e
shoq
ëris
ë që
do
të v
epro
jë s
i bu
rsë
titu
jsh
dhe
kush
tet
dhe
kërk
esat
për
rre
gulli
min
dhe
m
bikë
qyrj
en e
një
sho
qëri
e që
vep
ron
si b
ursë
tit
ujsh
.
Rreg
ullo
re n
r. 1
15,
datë
11.
09.2
008
“Mbi
për
mba
jtje
n dh
e m
ënyr
ën e
m
bajt
jes
së li
brit
të
poro
sive
dhe
të
libri
t të
tra
nsak
sion
eve”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
për
mba
jtje
n dh
e m
ënyr
ën e
mba
jtje
s të
libr
it t
ë po
rosi
ve t
ë ci
lat
duhe
n të
mba
hen
nga
shoq
ërit
ë ko
mis
ione
re p
ër s
a u
përk
et t
rans
aksi
onev
e në
lid
hje
me
titu
jt r
efer
uar
në n
enin
42
pika
t 1,
2,
dhe
3 të
Lig
jit
nr.
9876
, da
të 2
1.2.
2008
“Pë
r ti
tujt
”.
Në
Fu
shën
e P
ensi
onev
e P
riva
te V
ull
net
are
Refe
renc
aEm
ërti
mi
Përs
hkri
mi
Ligj
in n
r. 1
0197
, da
të 1
0.12
.200
9 ”P
ër f
onde
t e
pens
ioni
t vu
llnet
ar”
Qël
limi
i kë
tij
ligji
ësh
të t
ë ve
ndos
ë st
anda
rdet
e n
evoj
shm
e pë
r: a
) ad
min
istr
imin
me
efek
tivi
tet
të f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
, në
përm
jet
dive
rsifi
kim
it t
ë in
vest
imev
e, m
e sy
nim
rri
tjen
e
kont
ribu
teve
të
bëra
në
fond
in e
pen
sion
it;
b) m
bikë
qyrj
en e
biz
nesi
t të
fon
dit
të p
ensi
onit
vu
llnet
ar m
e ko
ntri
bute
të
përc
aktu
ara,
në
mën
yrë
që t
ë si
guro
het
mbr
ojtj
a e
anët
arit
të
fond
it
të p
ensi
onit
; c)
nxi
tjen
e q
ëndr
uesh
mër
isë,
sig
uris
ë dh
e m
irëq
ever
isje
s së
ase
teve
të
fond
it t
ë pe
nsio
nit;
ç)
licen
cim
it d
he m
bikë
qyrj
es s
ë sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndit
të
pens
ioni
t dh
e pl
anit
të
pens
ioni
t pr
ofes
iona
l, t
ë de
pozi
tari
t të
ase
teve
të
fond
eve
të p
ensi
onit
dhe
të
të g
jith
a çë
shtj
eve
të li
dhur
a m
e to
.
Rreg
ullo
re n
r. 1
39,
datë
26.
09.2
012
“Për
për
lloga
ritj
en e
vle
rës
neto
të
ase
teve
të
fond
it t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
dhe
afa
tet
e pu
blik
imit
te
info
rmac
ioni
t”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
mën
yrën
e v
lerë
sim
it t
ë as
etev
e dh
e de
tyri
mev
e të
fon
dit
të p
ensi
onit
, pë
rllo
gari
tjen
e
vler
ës n
eto
të a
sete
ve t
ë fo
ndit
të
pens
ioni
t dh
e vl
erës
së
kuot
ës s
ë fo
ndit
të
pens
ioni
t si
dhe
shp
esht
ësin
ë e
lloga
ritj
es s
ë vl
erës
net
o të
ase
teve
të
fond
it t
ë pe
nsio
nit,
si
dhe
mën
yrën
dhe
koh
ën e
pub
likim
it t
ë in
form
acio
nit.
Rreg
ullo
re n
r. 2
5, d
atë
23.0
2.20
11“P
ër r
apor
tim
in n
ë AM
F të
ve
prim
tari
së s
ë sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e të
pe
nsio
nit”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër q
ëllim
të
rreg
ullo
jë p
ërm
bajt
jen,
shp
esht
ësin
ë, a
fate
t dh
e fo
rmën
e p
asqy
rave
fin
anci
are
të d
etyr
uesh
me
për
tu d
epoz
itua
r ng
a sh
oqër
itë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e të
pen
sion
eve,
në
Aut
orit
et.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 97A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 97
Rreg
ullo
re n
r. 2
4 da
të 2
3.02
.201
1“M
bi n
darj
en e
vep
rim
tari
ve t
ë sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndit
të
pens
ioni
t vu
llnet
ar”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n kr
iter
et d
he s
tand
arde
t pë
r nd
arje
n e
vepr
imta
risë
së
adm
inis
trim
it t
ë fo
ndit
të
pen
sion
it,
nga
vepr
imta
ria
e ad
min
istr
imit
të
sipë
rmar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e, n
ë ra
stin
ku
r të
dy
vepr
imta
ritë
kry
hen
nga
e nj
ëjta
sho
qëri
adm
inis
true
se e
lice
ncua
r.
Rreg
ullo
re n
r. 2
dat
ë 13
.01
2011
“Për
për
mba
jtje
n e
kont
ratë
s dh
e të
pr
ospe
ktit
të
fond
it t
ë pe
nsio
nit”
Rreg
ullo
rja
përc
akto
n rr
egul
la m
ë të
hol
lësi
shm
e të
për
mba
jtje
s të
kon
trat
ës d
he p
rosp
ekti
t të
fo
ndit
të
pens
ioni
t vu
llnet
ar.
Rreg
ullo
re n
r.1
datë
13.
01.2
011
“Për
del
egim
in e
fun
ksio
neve
të
shoq
ëris
ë ad
min
istr
uese
të
fond
eve
të
pens
ione
ve”
Rreg
ullo
rja
ka p
ër q
ëllim
të
përc
akto
jë ll
ojet
e f
unks
ione
ve,
rreg
ulla
t dh
e pr
oced
urat
për
del
egim
të
fun
ksio
neve
nga
sho
qëri
a ad
min
istr
uese
te
palë
t e
tret
a.
Rreg
ullo
re n
r. 1
26,
datë
07.
12.2
010
“Mbi
mën
yrat
, ku
shte
t dh
e pr
oced
urat
e
page
save
të
pens
ioni
t vu
llnet
ar”
Kjo
rreg
ullo
re p
ërca
kton
mën
yrat
kus
htet
dhe
pro
cedu
rat
e pa
gesa
ve t
ë pe
nsio
nit
në l
loga
rinë
e
anët
arit
të
fond
it t
ë pe
nsio
neve
vul
lnet
are,
pas
i ka
fitua
r të
dre
jtën
e t
ërhe
qjes
dhe
për
dori
mit
të
tyre
në
bazë
të
disp
ozit
ave
ligjo
re.
Rreg
ullo
re n
r. 1
25,
datë
07.
12.2
010
“Për
pen
alit
etet
e z
batu
ara
në r
asti
n e
tërh
eqje
s së
par
akoh
shm
e ng
a fo
ndi
i pen
sion
it v
ulln
etar
”
Obj
ekti
i r
regu
llore
s ës
htë
përc
akti
mi
i ku
firit
dhe
mën
yrës
së
zbat
imit
të
pena
litet
it n
ë ra
st t
ë të
rheq
jes
së p
arak
ohsh
me
nga
anët
ari
të a
sete
ve,
nga
lloga
ria
indi
vidu
ale
në f
ondi
n e
pens
ioni
t vu
llnet
ar.
Rreg
ullo
re n
r. 1
13,
datë
18.
11.2
010
“Për
tes
tim
in e
adm
inis
trat
orëv
e të
sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e te
pe
nsio
neve
”
Kjo
rreg
ullo
re k
a si
obj
ekt
përc
akti
min
e p
roce
dura
ve t
ë or
gani
zim
it t
ë te
stim
it t
ë ad
min
istr
ator
ëve
të s
hoqë
risë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e të
pen
sion
eve,
ngr
itje
n e
kom
isio
nit
të t
esti
mit
, si
dhe
ra
stet
e d
eleg
imit
të
orga
nizi
mit
të
test
imit
në
qend
ra s
peci
aliz
uara
ose
uni
vers
itet
e/fa
kult
ete.
Rreg
ullo
re n
r. 1
8/1,
dat
ë 25
.02.
2010
“Tar
ifat
e li
cenc
imit
dhe
fun
ksio
nim
it
të s
hoqë
risë
adm
inis
true
se,
depo
zita
rit
dhe
agje
ntit
të
fond
eve
të
pens
ioni
t vu
llnet
ar”
Kjo
rreg
ullo
re
përc
akto
n el
emen
tët
dhe
mad
hësi
në
e ta
rifa
ve
për
licen
cim
in,
mir
atim
in,
auto
rizi
min
, fu
nksi
onim
in e
sho
qëri
së a
dmin
istr
uese
, de
pozi
tari
t dh
e ag
jent
it t
ë fo
ndev
e të
pe
nsio
nit
vulln
etar
dhe
pen
alit
etet
për
pag
esat
e v
onua
ra.
Rreg
ullo
re n
r. 1
, da
të 2
8.01
.201
0“P
ër a
ktiv
et e
leju
ara,
kufi
zim
et
dhe
kufir
in m
aksi
mal
të
inve
stim
it t
ë fo
ndit
të
pens
ioni
t”
Qël
limi i
kës
aj r
regu
llore
ësh
të t
ë pë
rcak
tojë
akt
ivet
e le
juar
a, n
ë të
cila
t m
und
të in
vest
ohet
fon
di
i pen
sion
it,
kufiz
imet
dhe
kufi
rin
mak
sim
al t
ë le
juar
të
inve
stim
it.
Udh
ëzim
, m
irat
uar
me
vend
imin
nr.
2,
datë
21.
11.2
007
të B
ordi
t të
AM
F“P
ër p
roce
dura
t e
insp
ekti
mit
në
subj
ekte
t fin
anci
are
jo-b
anka
re”
Obj
ekti
i k
ëtij
udh
ëzim
i ës
htë
përc
akti
mi
i kr
iter
eve
dhe
proc
edur
ave
e in
spek
tim
it n
ë su
bjek
tet
finan
ciar
e në
n m
bikë
qyrj
e.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 298 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 98R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 298
SHTOJCA C Lista e institucioneve të mbikëqyrura
TREG
U I
SIG
URI
MEV
E
1. IN
SIG
sh.
a.2.
SIG
MA
Vien
na In
sura
nce
Gro
up s
h.a.
3. S
IGA
L U
niqa
Gro
up A
ustr
ia s
h.a.
4. A
TLA
NTI
K sh
.a.
Dre
jtor
i P
ërgj
iths
hëm
Tom
or K
ALAJ
AQ
emal
DIS
HA
Avni
PO
NAR
ID
rita
n ÇE
LAJ
Fush
a e
Akti
vite
tit
Sigu
rim
e Je
të +
Jo-
Jetë
Sigu
rim
e Jo
-Jet
ëSi
guri
me
Jo-J
etë,
Ris
igur
ime
Sigu
rim
e Jo
-Jet
ë
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal s
htet
ëror
Sh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
s
Adre
sa e
Sel
isë
ABA
Cent
er,
Rrug
a “P
apa
Gjo
n Pa
li II”
, ka
ti i
gjas
htë,
zyr
a nr
. 60
0, T
iran
ë
Rr “
Kom
una
e Pa
risi
t”,
Kuti
a Po
star
e N
r. 1
714,
Tir
anë
Bul.
“Zo
gu I”
, N
r. 1
,
Kuti
a Po
star
e N
r. 2
387,
Tir
anë
Rr.
“The
mis
tokl
i Gër
men
ji”,
3/1
, Ti
ranë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 22
3 83
8+3
55 4
2 25
8 25
4/ 2
53+3
55 4
2 23
3 30
8/ 2
53 4
07/4
08/
+355
42
250
220
+355
42
230
506
+355
42
235
088
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.ins
ig.c
om.a
lw
ww
.sig
ma-
al.c
omw
ww
.sig
al.c
om.a
lw
ww
.atl
anti
k.co
m.a
l
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
insi
g.co
m.a
lin
fo@
sigm
a-al
.com
info
@si
gal.
com
.al
atla
ntik
@at
lant
ik.c
om.a
l
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 0
3 dh
e 04
, dt
. 08
.06.
2000
Nr.
01,
dt
. 03
.02.
1999
Nr.
02,
dt.
23.
06.1
999
dhe
Nr.
06,
dt.
03.
02.2
006
Nr.
5,
dt.
13.0
4.20
01
Dat
a m
bari
mit
të
lice
ncës
Pa a
fat
Pa a
fat
Pa a
fat
Pa a
fat
5. IN
TERS
IG V
ienn
a In
sura
nce
Gro
up s
h.a.
6.
EU
ROSI
G s
h.a.
7. IN
TERA
LBA
NIA
N V
ienn
a In
sura
nce
Gro
up s
h.a.
8. A
LBSI
G s
h.a.
Dre
jtor
i P
ërgj
iths
hëm
Gen
tian
SU
LAM
uhar
rem
BAR
DH
OCI
Bard
hyl
MIN
XH
OZI
Nat
asha
DH
OQ
INA
Fush
a e
Akti
vite
tit
Sigu
rim
e Jo
-Jet
ëSi
guri
me
Jo-J
etë
Sigu
rim
e Jo
-Jet
ëSi
guri
me
Jo-J
etë
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he
vend
as
Shoq
ëri m
e ka
pita
l ven
das
Shoq
ëri m
e ka
pita
l të
huaj
dhe
ve
ndas
Shoq
ëri m
e ka
pita
l ven
das
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Ism
ail Q
emal
i”,
Ndë
rtes
a Sa
mos
Tow
er,
kati
2,
Kuti
a Po
star
e 82
92,
Tira
në
Rr “
Papa
Gjo
n Pa
li II”
, vi
la N
r. 5
, Ti
ranë
Rr.
“Sul
ejm
an D
elvi
na”,
Zay
ed
Busi
ness
Cen
ter,
Kut
ia P
osta
re
Nr.
277
/1,
Tira
në
Rr.
“Geo
rge
W.
Bush
”, N
r. 1
0,
Tira
në
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 27
0 57
6/57
7 +3
55 4
2 23
8 89
9/99
9,
+355
42
223
841
+355
42
229
578
+355
42
229
511,
+3
55 4
2 2
54 7
70+3
55 4
2 25
4 66
4
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.int
ersi
g.al
ww
w.e
uros
ig.a
lw
ww
.int
eral
bani
an.c
omw
ww
.alb
sig.
com
.al
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
inte
rsig
.al
info
@eu
rosi
g.al
info
@in
tera
lban
ian.
com
in
fo@
albs
ig.c
om.a
l
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 6
, dt
. 13
.09.
2001
Nr.
7,
dt.
8.07
.200
4N
r. 9
, dt
. 19
.07.
2004
Nr.
10,
dt.
19.0
7.20
04
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 99A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 99
SHTOJCA C Lista e institucioneve të mbikëqyrura
9. A
NSI
G s
h.a.
10.
SICR
ED s
h.a.
11.
SIG
AL-
LIFE
U
niqa
Gro
up A
ustr
ia s
h.a.
12.
MA
I sh.
a.
Dre
jtor
i P
ërgj
iths
hëm
Edli
r R
UK
AG
enc
KO
XH
AJEd
vin
HO
XH
AJEl
nar
GAS
HI
Fush
a e
Akti
vite
tit
Sigu
rim
e Jo
-Jet
ëSi
guri
me
Jetë
Sigu
rim
e Je
tëBr
oker
në
sigu
rim
e dh
e ri
sigu
rim
e
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
s Sh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Don
ika
Kast
riot
i”,
Vila
9/1
(R
r. 4
Shk
urti
), T
iran
ëRr
. “J
ul V
arib
ova”
, pë
rbal
lë
Top-
Chan
nel,
Tir
anë
Bul.
“Zo
gu I”
, N
r 1,
Tir
anë
Rr.
“Ism
ail Q
emal
i”,
palla
ti
Gen
er 2
(Va
lle V
erde
), K
ati I
II,
zyra
4,
Tira
në
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 26
3 49
0/44
5/48
6+3
55 4
2 23
7 54
9+3
55 4
2 23
7 53
0+3
55 4
2 25
3 40
7/ 4
08+3
55 4
2 23
3 30
8+3
55 4
2 50
0 51
4
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.ans
ig.a
lw
ww
.sic
red.
com
.al
ww
w.s
igal
.com
.al
ww
w.m
ai-c
ee.c
om
Post
a El
ektr
onik
eco
ntac
t@si
cred
.com
.al
info
life
@si
gal.
com
.al
elna
r.ga
shi@
mai
-cee
.com
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 1
2, d
atë
22.0
6.20
12
Nr.
8,
dt.
26.0
7.20
04N
r. 1
1, d
t. 2
8.07
.200
4
Nr.
1,
dt.
11.0
9.20
08
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
13.
3B B
ROKE
R sh
.a.
14.
DEV
ON
sh.
a.15
. ALL
– S
IG s
h.a.
16. A
-EJA
INSU
RANC
E BR
OKE
R sh
.a.
Dre
jtor
i P
ërgj
iths
hëm
Bash
kim
KRY
EZIU
Valb
ona
CAR
CAN
IR
ezar
ta Z
HU
KR
IAn
ila
QEN
DR
O
Fush
a e
Akti
vite
tit
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jo-J
etës
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jo-J
etës
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jo-J
etës
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jo-J
etës
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
s Sh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
s
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Mus
tafa
Mat
ohit
i”,
palla
ti 7
, sh
k. 2
, ap
.8,
Tira
nëBu
l. “
Bajr
am C
urri
”, R
r. “A
sdre
ni”,
pa
llati
4,
shk.
1,
ap1,
Tir
anë
Rr.
“Abd
yl F
rash
eri”
, pa
llati
De
Rada
, Ti
ranë
Rr.
“Pje
tër
Bogd
ani”
, Pa
ll 20
,ka
t 1,
Tir
anë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 24
8 76
8/42
248
756
+355
42
379
925,
+3
55 6
9 20
584
24+3
55 4
2 25
7 90
3 /
42 2
38 0
18,
+355
42
249
952
+355
42
227
307
Faqj
a e
Inte
rnet
it
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
3bbr
oker
.al
valb
ona_
carc
ani@
yaho
o.co
mal
lsig
brok
er@
gmai
l.co
ma.
qend
ro@
a-ej
ains
uran
ce.c
om
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 2
, dt
. 26
.03.
2009
Nr.
3,
dt.
10.1
2.20
09
Vend
im N
r. 5
, dt
. 19
.03.
2010
Nr.
7,
dt.
21.0
5.20
10
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2100 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 100R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2100
17.
SMA
RT B
roke
rs s
h.a.
18. W
VP N
dërm
jetë
s në
sigur
ime
sh.a
.
Dre
jtor
i P
ërgj
iths
hëm
Përp
arim
ISU
FIAr
dian
KEL
MEN
DI
Fush
a e
Akti
vite
tit
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jo-J
etës
Brok
er n
ë si
guri
me
në k
lasa
t e
Jetë
s dh
e Jo
-Jet
ës
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Adre
sa e
Sel
isë
Bul.
“D
ëshm
orët
e K
ombi
t“,
Kulla
t Bi
njak
e, k
ati 2
, Ti
ranë
Rr.
“Sam
i Fra
shër
i“,
Palla
ti V
orte
k 2,
shk
alla
2,
Ap.5
, Ti
ranë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 26
9 43
5+3
55 4
2 22
4 52
5
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.wvp
.al
Post
a El
ektr
onik
ep.
isufi
@gm
ail.
com
wvp
tira
na@
wvp
.al
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 9
, dt
. 18
.01.
2012
N
r. 1
0, d
t. 2
5.04
.201
2
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
t
TREG
U I
LETR
AVE
ME
VLER
Ë
1. R
AIF
FEIS
EN B
AN
K sh
.a.
2. B
AN
KA K
OM
BËTA
RE T
REG
TARE
sh.
a.3.
INTE
SA S
AN
PA
OLO
Ban
k A
lban
ia s
h.a.
Dre
jtor
Ekz
ekut
ivCh
rist
ian
CAN
ACAR
ISSe
yhan
PEN
CAPL
IGIL
Alex
ande
r R
ESCH
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
.SH
. në
bu
rsë
dhe
treg
un m
e pa
kicë
dhe
Kuj
dest
ar i
letr
ave
me
vler
ë të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
dhe
tre
gun
me
paki
cë d
he K
ujde
star
i le
trav
e m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
.SH
. në
bur
së d
he t
regu
n m
e pa
kicë
dhe
Kuj
dest
ar i
letr
ave
me
vler
ë të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Adre
sa e
Sel
isë
Euro
pean
Tra
de C
ente
r, B
ul.
“Baj
ram
Cur
ri”,
Ti
ranë
Bul.
“Zh
an D
’ark
”, T
iran
ëRr
. “I
smai
l Qem
ali”
, N
r. 2
7, T
iran
ë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 38
1 38
1 /
+355
42
275
599
+355
4 2
50 9
55,
+355
4 2
50 9
56+3
55 4
2 27
6 00
0/42
248
762
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.rai
ffei
sen.
al
ww
w.b
kt.c
om.a
l w
ww
.int
esas
anpa
olob
ank.
al
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
raif
feis
en.a
lin
fo@
bkt.
com
.al
opin
ion@
inte
sasa
npao
loba
nk.a
l
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 3
dt.
25.
06.2
009
Nr.
6 d
t. 2
9.09
.201
0N
r. 4
dt.
25.
06.2
009
Nr.
7 d
t. 1
8.11
.201
0N
r. 6
dt.
25.
06.2
009
Nr.
2 d
t. 2
1.05
.201
0
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 101A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 101
4. A
LPH
A BA
NK
–Tir
ana
sh.a
.5.
BA
NKA
CRE
DIN
S sh
.a.
6. B
AN
KA E
TIR
AN
ËS s
h.a.
Dre
jtor
Ekz
ekut
ivPe
rikl
is D
RO
UG
KAS
Arta
n SA
NT
O
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
dhe
tre
gun
me
paki
cë d
he K
ujde
star
i le
trav
e m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
dhe
tre
gun
me
paki
cë d
he K
ujde
star
i le
trav
e m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
dhe
i obl
igac
ione
ve t
ë sh
oqër
ive
aksi
onar
e dh
e të
Qev
eris
ë ve
ndor
e
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
.SH
. në
bur
së d
he t
regu
n m
e pa
kicë
dhe
Ku
jdes
tar
i let
rave
me
vle
rë t
ë Q
ever
isë
së R
.SH
.
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Adre
sa e
Sel
isë
“Rru
ga e
Kav
ajës
”, G
-KO
M B
usin
ess
Cent
er,
Tira
nëRr
.”Is
mai
l Qem
ali”
, N
r. 2
1, T
iran
ëRr
. “I
brah
im R
ugov
a”,
Tira
në
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 23
3 55
0+3
55 4
2 23
4 09
6, +
355
42 2
22 9
16+3
55 4
2 26
9 61
6/61
7/42
9, +
355
42 2
69 7
07
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.alp
haba
nk.a
lw
ww
.ban
kacr
edin
s.co
m
ww
w.t
iran
aban
k.al
Post
a El
ektr
onik
equ
alit
yass
uran
ce.a
lban
ia@
alph
a.gr
info
@ba
nkac
redi
ns.c
om
info
@ti
rana
bank
.net
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 7
dt.
25.
06.2
009
Nr.
3 d
t. 2
8.06
.201
0N
r. 8
dt.
25.
06.2
009
Nr.
4 d
t. 3
0.08
.201
0 N
r. 1
dt.
13.
12.2
011
Nr.
1 d
t. 2
1.05
.201
0N
r. 1
dt.
21.
05.2
010
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
7. B
AN
KA S
OCI
ETE
GEN
ERA
LE A
LBA
NIA
sh.
a.8.
BAN
KA N
DËRK
OM
BËTA
RE T
REG
TARE
sh.
a.9.
FIR
ST IN
VEST
MEN
T BA
NK
sh.a
.
Dre
jtor
Ekz
ekut
ivH
uber
t D
E SA
INT
JEA
NG
ideo
n Va
n D
en B
RO
EKBo
zhid
ar T
OD
OR
OV
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
dhe
në
treg
un m
e pa
kicë
dhe
Kuj
dest
ar i
letr
ave
me
vler
ë të
Q
ever
isë
së R
.SH
.
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
letr
a m
e vl
erë
të
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
Sh
oqër
i bro
keri
mi n
e le
tra
me
vler
e te
Qev
eris
ë së
R.S
H.
në b
ursë
dhe
tre
gun
me
paki
cë d
he
Kujd
esta
r i l
etra
ve m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
.SH
.
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Adre
sa e
Sel
isë
Bul.
“D
ëshm
orët
e K
ombi
t”,
Kulla
Bin
jake
I,
Tir
anë
Rr.
“Mur
at T
opta
ni”,
kat
i VII
, pr
anë
Gje
rgji
Cen
ter,
Tir
anë
Bul.
“D
ëshm
orët
e K
ombi
t”,
Twin
Tow
ers
Nr.
2 K
ati
i 14
& 1
5, T
iran
ë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 28
0 44
2/3
+355
42
280
441
+ 35
5 42
256
254
+ 35
5 42
235
409
+355
42
276
702/
3+3
55 4
2 28
0 21
0
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.soc
iete
gene
rale
.al
ww
w.i
cban
k-al
bani
a.co
mw
ww
.fiba
nk.c
om
Post
a El
ektr
onik
esg
alb.
info
@so
cgen
.com
en
quir
y@ic
bank
-alb
ania
.com
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 5
dt.
25.
06.2
009
Nr.
8 d
t. 1
3.12
.201
1N
r. 5
/1 d
t. 2
1.03
.201
2
Nr.
11
dt.
25.0
6.20
09N
r. 1
2 dt
. 29
.09.
2010
Nr.
5 d
t. 2
9.09
.201
0
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2102 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 102R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2102
10.
POST
A SH
QIP
TARE
sh.
a.11
. KA
PITA
L IN
VEST
sh.
a.12
. TR
IUM
F G
ROU
P sh
.a.
Dre
jtor
Ar
qile
GO
REA
Liri
m M
UH
ARR
EMI
Mir
ela
ANG
JELI
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri b
roke
rimi n
ë le
tra
me
vler
ë (b
ono
thes
ari)
të
Qev
eris
ë së
R.S
H. n
ë tr
egun
me
paki
cëSh
oqër
i bro
kerim
i në
letr
a m
e vl
erë
të Q
ever
isë
së R
.SH
. në
burs
ë dh
e tr
egun
me
paki
ceSh
oqër
i bro
keri
mi n
ë le
tra
me
vler
ë të
Qev
eris
ë së
R.
SH.
në b
ursë
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal s
htet
ëror
Shoq
ëri m
e ka
pita
l të
huaj
dhe
ven
das
Shoq
ëri m
e ka
pita
l ven
das
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Res
hit
Colla
ku”,
nr.
4,
Tira
nëBu
l. “
Dës
hmor
ët e
Kom
bit”
, Tw
in T
ower
s N
r. 2
Kat
i i 1
1, T
iran
ëRr
. “M
. G
jolle
sha”
, Ku
lla 2
, ap
. 13
, Ti
ranë
Tel.
/Fak
s+
355
42 2
22 3
15+
355
42 2
66 5
59+3
55 4
2 28
0 20
2+3
55 6
8 20
58
275
+355
42
256
081
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.pos
tash
qipt
are.
al
Post
a El
ektr
onik
epo
sta@
post
ashq
ipta
re.a
l
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e Li
cenc
ësN
r. 1
0 dt
. 25
.06.
2009
Nr.
9 d
t. 2
5.06
.200
9N
r. 2
dt.
25.
06.2
009
Dat
a e
mba
rim
it t
ë Li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
13. A
KSIO
NER
INTE
RNAT
ION
AL
SECU
RITI
ES
BRO
KERA
GE
sh.a
.14
. BU
RSA
E TI
RAN
ËS s
h.a.
15.
QEN
DRA
E R
EGJI
STRI
MIT
TË
AKS
ION
EVE
sh.a
.
Dre
jtor
Al
ma
HAS
ANAJ
Anil
a FU
RER
AJG
enar
d K
AST
RAT
I
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri b
roke
rim
i në
titu
j pë
r bl
erje
n dh
e sh
itje
n e
titu
jve
me
poro
si t
ë kl
ient
it n
ë tr
egun
e li
cenc
uar
në t
erri
tori
n e
R.SH
. si
dhe
Ag
jent
bro
keri
në
letr
a m
e vl
erë
në e
mër
dhe
pë
r llo
gari
të
shoq
ëris
ë “S
axo
Bank
”
Treg
i or
gani
zuar
letr
ash
me
vler
ëRe
gjis
true
s i a
ksio
neve
të
shoq
ëriv
e tr
egta
re
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal s
htet
ëror
Shoq
ëri m
e ka
pita
l sht
etër
or
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Qem
al S
tafa
”, p
all.
31,
një
sia
treg
tare
2,
nr.
20,
Tira
nëRr
. “D
ora
D’I
stri
a”,
Nr.
2,
Kuti
a Po
star
e 27
4/1,
Tir
anë
Rr.
“Geo
rge
W.
Bush
”, N
r. 1
3, K
utia
Pos
tare
742
4,
Tira
në
Tel.
/Fak
s+3
55 4
4 40
0 60
0+3
55 4
2 26
5 05
8+3
55 4
2 23
3 44
2, +
355
42 2
33 4
25
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.aks
ione
r.co
mw
ww
.tse
.com
.al
ww
w.q
ra.a
l
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
aksi
oner
.com
tsei
nfo@
abco
m-a
l.co
m
info
@qr
a.al
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 1
3 dt
. 28
.04.
2011
VB.
Nr.
64
dt.
28.0
4.20
11 d
t. 1
3.07
.200
7dt
. 05
.11.
2002
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 103A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 103
16.
EASY
TRA
DE
CON
SULT
ING
sh.
p.k.
Dre
jtor
Ve
zure
NIC
ULA
E
Fush
a e
Akti
vite
tit
Agje
nt b
roke
ri n
ë le
tra
me
vler
ë në
em
ër
dhe
për
lloga
ri t
ë sh
oqër
isë
“For
ex C
apit
al
Mar
ket
LTD
”
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
s
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Don
ika
Kast
riot
i”,
Pall.
14,
Ap.
19”
, Tir
anë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 22
8 86
4/ +
355
68 9
0 34
004
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.etc
.com
.al
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
etc.
com
.al
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësV.
B. N
r. 8
2 da
të 2
2.06
.201
2
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
t
FON
DI I
INVE
STIM
ITRA
IFFE
ISEN
PRE
STIG
J(R
ef.
FI-B
1)
FON
DI I
INVE
STIM
IT“R
AIF
FEIS
EN IN
VEST
EU
RO”
(Ref
. FI
-B2)
Nën
adm
inis
trim
in e
“Ra
iffe
isen
Inv
est-
shoq
ëri
adm
inis
true
se e
fon
deve
të
pens
ioni
t dh
e si
përm
arrj
eve
të i
nves
tim
eve
kole
ktiv
e” s
h.a.
Nën
adm
inis
trim
in e
“Ra
iffe
isen
Inve
st-
shoq
ëri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve
të p
ensi
onit
dhe
sip
ërm
arrj
eve
të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e” s
h.a.
TREG
U I
PEN
SIO
NEV
E PR
IVAT
E VU
LLN
ETA
RE
1.Ra
iffe
isen
Inve
st -
Sho
qëri
adm
inis
true
se
e fo
ndev
e të
pen
sion
it d
he s
ipër
mar
rjev
e të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e sh
.a.
2. S
hoqë
ri a
dmin
istr
uese
e
fond
eve
të p
ensi
onit
SIG
AL–
LIFE
U
niqa
Gro
up A
ustr
ia s
h.a.
3. S
hoqë
ri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve t
ë p
ensi
onit
SiC
RED
sh.
a.
Adm
inis
trat
or i
Për
gjit
hshë
mR
esm
i H
IBR
AJN
aim
HAS
AEs
tela
KO
CI
Fush
a e
Akti
vite
tit
Shoq
ëri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
dhe
sip
ërm
arrj
eve
të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e
Shoq
ëri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
Shoq
ëri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
ajSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj d
he v
enda
sSh
oqër
i me
kapi
tal v
enda
s
Adre
sa e
Sel
isë
Rr.
“Baj
ram
Cur
rri”
, ET
C Ka
ti 1
0, T
iran
ë.Bu
l. “
Zogu
I”,
Tira
në R
r. “
Mus
tafa
Mat
ohit
i”,
Nr.
4,
Tira
në
Tel.
/Fak
s+
355
42 2
77 9
01+3
55 4
2 27
7 90
5+3
55 4
2 23
3 30
8+3
55 4
2 25
0 22
0 +
355
42 2
37 5
49/
496/
44
538
674
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.rai
ffei
sen-
inve
st.a
l
ww
w.f
ppsi
gal.
com
.al
ww
w.s
icre
d-pe
nsio
ns.c
om.a
l
Post
a El
ektr
onik
ein
vest
@ra
iffe
isen
.al
naim
hasa
@si
gal.
com
.al
ekoc
i@si
cred
.com
.al
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 1
dt.
13.
12.2
011
Nr.
2 d
t. 3
0.03
.201
1N
r. 3
dt.
23.
11.2
011
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2104 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 104R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2104
4. F
IRST
INVE
STM
ENT
Bank
sh.
a.5.
BA
NKA
E T
IRA
NËS
sh.
a.6.
SO
CIET
E G
ENER
ALE
ALB
AN
IA s
h.a.
Dre
jtor
Ekz
ekut
ivBo
zhid
ar T
OD
OR
OV
Geo
rgio
s CH
ARAL
AMPA
KIS
Hub
ert
de S
aint
Jea
n
Fush
a e
Akti
vite
tit
Dep
ozit
ar i
aset
eve
të f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
dhe
i si
përm
arrj
eve
të in
vest
imev
e ko
lekt
ive
Dep
ozit
ar i
aset
eve
të f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
Dep
ozit
ar i
aset
eve
të f
onde
ve t
ë pe
nsio
nit
vulln
etar
Lloj
i i
Pron
ësis
ëSh
oqër
i me
kapi
tal t
ë hu
aj
Shoq
ëri m
e ka
pita
l të
huaj
Shoq
ëri m
e ka
pita
l pri
vat
të h
uaj
dhe
vend
as
Adre
sa e
Sel
isë
Bul.
“D
ëshm
orët
e K
ombi
t”,
Twin
Tow
ers
Nr.
2 K
ati i
14
& 1
5, T
iran
ëRr
. “I
brah
im R
ugov
a”,
Tira
nëBu
l. “
Dës
hmor
ët e
Kom
bit”
, Ku
lla B
inja
ke I,
Tir
anë
Tel.
/Fak
s+3
55 4
2 27
6 70
2/3
+355
42
280
210
+355
42
269
616/
617/
429
+355
42
269
707
+355
42
280
442/
3+3
55 4
2 28
0 44
1
Faqj
a e
Inte
rnet
itw
ww
.fiba
nk.c
omw
ww
.tir
anab
ank.
alw
ww
.soc
iete
gene
rale
.al
Post
a El
ektr
onik
ein
fo@
tira
naba
nk.n
et
info
@so
cgen
.com
Nr.
Lic
encë
s/ D
ata
e li
cenc
ësN
r. 1
dt.
13.
12.2
011
Nr.
2 d
t. 1
8.11
.201
0N
r. 3
dt.
13.
12.2
011
Dat
a e
mba
rim
it t
ë li
cenc
ësPa
afa
tPa
afa
tPa
afa
t
FON
DI I
PEN
SIO
NIT
VU
LLN
ETA
R RA
IFFE
ISEN
(Ref
. FP
1)
FON
DI I
PEN
SIO
NIT
VU
LLN
ETA
R SI
GA
L(R
ef.
FP 2
)
FON
DIN
PEN
SIO
NIT
VU
LLN
ETA
R Si
CRED
PEN
SIO
NS
(Ref
. FP
3)
Nën
adm
inis
trim
in e
“Ra
iffe
isen
Inve
st-
shoq
ëri a
dmin
istr
uese
e f
onde
ve
të p
ensi
onit
dhe
sip
ërm
arrj
eve
të
inve
stim
eve
kole
ktiv
e” s
h.a.
Nën
adm
inis
trim
in e
“Sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e të
SIG
AL–L
ife
Uni
qa G
roup
Aus
tria
” sh
.a.
Nën
adm
inis
trim
in e
“Sh
oqër
isë
adm
inis
true
se t
ë fo
ndev
e të
pen
sion
it S
iCRE
D”
sh.a
.
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 105A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 105
SHTOJCA D Anëtarësime dhe marrëveshje bashkëpunimi të nënshkruara
A.
Anë
tarë
sim
e në
Org
aniz
ma
Ndë
rkom
bëta
re t
ë Rr
egul
lato
rëve
Viti
Inst
ituc
ioni
IO
SCO
(O
rgan
izat
a N
dërk
ombë
tare
e K
omis
ione
ve t
ë Le
trav
e m
e Vl
erë)
1998
KLV
(sot
AM
F)
IA
IS (
Shoq
ata
Ndë
rkom
bëta
re e
Rre
gulla
torë
ve t
ë Si
guri
mev
e)20
01AM
S (s
ot A
MF)
IO
PS (
Org
aniz
ata
Ndë
rkom
bëta
re e
Mbi
këqy
rësv
e të
Pen
sion
eve)
2006
AMF
B.M
arrë
vesh
je t
ë N
ënsh
krua
ra m
e In
stit
ucio
ne H
omol
oge
Jash
të V
endi
t
Kom
isio
ni i
Treg
ut t
ë Ka
pita
leve
të
Gre
qisë
1999
KLV
(sot
AM
F)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
të Q
uebe
cut
(Aut
orit
eti i
Tre
gjev
e Fi
nanc
iare
të
Que
bec)
2000
KLV
(sot
AM
F)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
dhe
Burs
ës i
Ital
isë
2002
KLV
(sot
AM
F)
Ag
jenc
ia e
Tre
gut
të L
etra
ve m
e Vl
erë
të S
llove
nisë
2003
KLV
(sot
AM
F)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
dhe
Burs
ave
i Pol
onis
ë (s
ot A
utor
itet
i i M
bikë
qyrj
es F
inan
ciar
e të
Pol
onis
ë)20
03KL
V (s
ot A
MF)
Bo
rdi i
Tre
gut
të K
apit
alev
e i T
urqi
së20
03KL
V (s
ot A
MF)
Au
tori
teti
Ban
kar
dhe
Page
save
i Ko
sovë
s (s
ot B
anka
Qen
dror
e e
Repu
blik
ës s
ë Ko
sovë
s)20
04AM
S (s
ot A
MF)
Ko
mis
ioni
i M
bikë
qyrj
es s
ë Tr
egut
Fin
anci
ar i
Bullg
aris
ë20
05KL
V (s
ot A
MF)
Ko
mis
ioni
Kom
bëta
r i L
etra
ve m
e Vl
erë
i Rum
anis
ë20
05KL
V (s
ot A
MF)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
dhe
Burs
ës s
ë M
aqed
onis
ë20
05KL
V (s
ot A
MF)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
dhe
Burs
ës s
ë M
alit
të
Zi20
05KL
V (s
ot A
MF)
Ko
mis
ioni
i Le
trav
e m
e Vl
erë
i Kro
acis
ë (s
ot A
gjen
cia
e M
bikë
qyrj
es s
ë Sh
ërbi
mev
e Fi
nanc
iare
të
Kroa
cisë
)20
05KL
V (s
ot A
MF)
Ba
nka
Qen
dror
e e
Repu
blik
ës s
ë Ko
sovë
s (B
QK)
2008
AMF
M
inis
tria
Aus
tria
ke e
Fin
anca
ve &
Aut
orit
eti i
Tre
gut
Fina
ncia
r të
Aus
tris
ë 20
09AM
F
M
arrë
vesh
ja M
ulti
late
rale
e M
irëk
upti
mit
me
IOSC
O-n
2009
AMF
Ag
jenc
ia e
Mbi
këqy
rjes
së
Sigu
rim
eve
të M
aqed
onis
ë, IS
A20
10AM
F
Agje
ncio
ni p
ër M
bikë
qyrj
e të
Fin
anci
mit
Kap
ital
të
Sigu
rim
it P
ensi
onal
, (M
APAS
)
20
12AM
F
C.M
arrë
vesh
je t
ë N
ënsh
krua
ra m
e O
rgan
izat
a Br
enda
Ven
dit
Fa
kult
eti i
Eko
nom
isë,
Uni
vers
itet
i i T
iran
ës20
02KL
V (s
ot A
MF)
In
stit
uti i
Eks
pert
ëve
Kont
abël
të
Auto
rizu
ar (
IEKA
)20
03KL
V (s
ot A
MF)
Ba
nka
e Sh
qipë
risë
2005
AMS,
KLV
(so
t AM
F)
Au
tori
teti
i Ko
nkur
renc
ës20
06AM
F
D
rejt
oria
e P
ërgj
iths
hme
e D
ogan
ave
2009
AMF
Bo
rdi i
Mbi
këqy
rjes
Pub
like
2010
AMF
M
inis
tria
e B
rend
shm
e
2011
AMF
M
inis
tria
e P
unëv
e Pu
blik
e dh
e Tr
ansp
orti
t 20
11AM
F
M
arrë
vesh
je n
ë ku
adri
n e
Gru
pit
Kësh
illim
or t
ë St
abili
teti
t Fi
nanc
iar
(GKS
F)
2012
AMF
D
rejt
oria
e P
ërgj
iths
hme
e Sh
ërbi
mit
të
Tran
spor
tit
Rrug
or20
12AM
F
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2106 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 106R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2106
SHTOJCA ETabelat statistikoreT
reg
ues
it K
ryes
ore
Mak
ro-E
kon
omik
ë 20
03 -
201
2
Tre
gu
esit
e P
ërg
jith
shëm
TRE
GUES
IT E
PËR
GJIT
HSHË
M
Një
sia
mat
jes
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Popu
llsia
0,
000
3,10
3 3,
120
3,13
5 3,
149
3,15
3 3,
170
3,19
4 3.
195
2,83
2 2,
788
Të p
unës
uar
gjit
hsej
1 0,
000
926
931
932
935
939
974
899
917
928
923
Të p
apun
ë të
reg
jist
r. 1
0,00
016
3 15
7 15
3 15
0 14
3 14
1 14
2 14
3 14
2 14
2
Papu
nësi
a %
15
.014
.414
.113
.813
.212
.513
.613
.513
.313
.3
Prod
ukti
i Br
ends
hëm
Br
uto2
mln
Lek
ë 69
4,09
875
1,02
281
4,79
788
2,20
996
7,67
01,
089,
293
1,14
8,08
21,
222,
462
1,29
7,71
0 1,
346,
169
m
ln U
SD
5,69
6 7,
307
8,15
9 8,
993
10,7
01
12,9
84
12,0
88
11,7
62
12,8
62
12,4
43
m
ln E
uro
5,04
8 5,
882
6,56
1 7,
168
7,82
7 8,
870
8,69
4 8,
872
9,24
8 9,
682
Rrit
ja r
eale
e P
BB-s
ë %
5.
8 5.
7 5.
7 5.
4 5.
9 7.
5 3.
3 3.
9 3.
0 1.
6
PBB
për
frym
ë m
ijë
Lekë
22
3 24
0 25
9 28
0 30
6 34
2 36
0 38
3 45
8 48
3
U
SD
1,83
1 2,
336
2,59
7 2,
854
3,38
5 4,
081
3,79
4 3,
734
4,54
2 4,
464
E
uro
1,62
2 1,
881
2,08
8 2,
275
2,47
6 2,
788
2,72
8 2,
777
3,26
6 3,
473
Infl
acio
ni
Mes
atar
vje
tor
%
2.4
2.9
2.4
2.4
2.9
3.4
2.3
3.6
3.5
2.0
F
und
i pe
riud
hës
%
3.3
2.2
2.0
2.5
3.1
2.2
3.7
3.4
1.7
2.4
Buri
mi:
INST
AT,
Min
istr
ia e
Fin
anca
ve d
he B
anka
e S
hqip
ëris
ë
1/
INST
AT.
2 /
Min
istr
ia e
Fin
anca
ve,
"Tr
egue
sit
e Bo
rxhi
t –
12/M
201
2" .
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 107A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 107
Tre
gu
esit
e F
inan
cave
Pu
bli
ke
TRE
GU
ESIT
N
jësi
a m
atje
s 20
0320
0420
0520
0620
0720
0820
0920
1020
1120
12*
Tot
ali i
të
Ard
hura
ve
mln
Lek
e 16
7,22
4 18
4,35
6 20
4,16
3 22
9,44
4 25
1,55
5 29
1,23
8 29
9,50
2 32
4,72
1 29
5,67
7 33
0,38
4
r
ritj
a (%
) 8.
2 10
.2
10.7
12
.4
9.6
15.8
2.
8 8.
4 (8
.9)
11.7
%
e P
BB
24.1
24
.5
25.1
26
.0
26.0
26
.7
26.1
26
.6
22.8
24
.5
Të A
rdhu
rat
Tati
mor
e m
ln L
eke
145,
388.
1 16
5,97
5 18
3,81
6 20
5,52
3 22
8,16
4 26
4,42
1 27
0,83
0 28
8,56
4 27
2,39
4 30
5,50
8
r
ritj
a (%
) 12
.7
14.2
10
.7
11.8
11
.0
15.9
2.
4 6.
5 (5
.6)
12.2
%
e P
BB
20.9
22
.1
22.6
23
.3
23.6
24
.3
23.6
23
.6
21.0
22
.7
Tot
ali i
Shp
enzi
mev
e m
ln le
ke
201,
152.
3 22
2,43
9 23
2,33
9 25
8,81
6 28
5,67
4 35
1,49
2 37
9,86
3 36
2,75
2 33
3,95
1 37
6,24
1
r
ritj
a (%
) 4.
5 10
.6
4.5
11.4
10
.4
23.0
8.
1 (4
.5)
(7.9
)12
.7
%
e P
BB
29.0
29
.6
28.5
29
.3
29.5
32
.3
33.1
29
.7
25.7
27
.9
Inve
stim
et P
ublik
e m
ln L
ekë
31,4
72.0
38
,266
38
,375
51
,108
57
,040
93
,783
95
,881
67
,492
58
,916
61
,655
%
e P
BB
4.5
5.1
4.7
5.8
5.9
8.6
8.4
5.5
4.5
4.6
Defi
citi
i Pë
rgji
thsh
ëm
mln
Lek
ë (3
3,92
8)(3
8,08
3)(2
8,17
6)(2
9,37
2)(3
4,11
9)(6
0,25
4)(8
0,36
1)(3
8,03
1)(3
8,27
4)(4
5,85
7)
%
e P
BB
(4.9
)(5
.1)
(3.5
)(3
.3)
(3.5
)(5
.5)
(7.0
)(3
.1)
(2.9
)(3
.4)
Bor
xhi i
Bre
ndsh
ëm
mln
Lek
ë 28
0,76
7 29
5 32
7,35
3 34
8,93
5 36
9,53
6 40
0,45
6 41
5,02
8 40
7,37
2 43
8,58
2 47
0,35
8
%
e P
BB
40.5
39
.3
40.2
39
.6
38.2
36
.8
36.1
33
.3
33.8
34
.9
Bor
xhi i
Jas
htëm
m
ln L
ekë
127,
533
128,
762
140,
697
145,
802
147,
495
195,
427
267,
518
307,
999
333,
782
357,
629
%
e P
BB
18.4
17
.1
17.3
16
.5
15.2
17
.9
23.3
25
.2
25.7
26
.6
Bur
imi:
Min
istr
ia e
Fin
anca
ve s
ipas
pub
liki
mit
"Tr
egue
sit
Fisk
ale
sipa
s bu
xhet
it t
e ko
nsol
idua
r".
*
Të d
hëna
t e
bila
ncit
fisk
al d
eri
në d
hjet
or 2
012.
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2108 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 108R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2108
Tre
gu
esit
e T
reg
tisë
së
Jash
tme
TRE
GU
ESIT
N
jësi
a m
atje
s 20
0320
0420
0520
0620
0720
0820
0920
1020
1120
12
Bila
nci T
regt
ar
mln
USD
(1
,336
)(1
,583
)(1
,821
)(2
,089
)(2
,900
)(3
,551
)(3
,219
)(2
,757
)(3
,121
)(2
,567
)
%
e P
BB
(23.
5)(2
1.7)
(22.
3)(2
3.2)
(27.
1)(2
7.4)
(26.
6)(2
3.4)
(24.
3)(2
0.6)
Eks
port
i m
ln U
SD
447
601
656
793
1,07
9 1,
356
1,04
9 1,
548
1,95
4 1,
960
%
e P
BB
7.9
8.2
8.0
8.8
10.1
10
.4
8.7
13.2
15
.2
15.7
Impo
rti
mln
USD
(1
,783
)(2
,184
)(2
,477
)(2
,882
)(3
,978
)(4
,907
)(4
,267
)(4
,305
)(5
,076
)(4
,527
)
%
e P
BB
(31.
3)(2
9.9)
(30.
4)(3
2.1)
(37.
2)(3
7.8)
(35.
3)(3
6.6)
(39.
5)(3
6.4)
Bila
nci i
Llo
gari
së K
orre
nte
mln
USD
(4
00)
(428
)(7
26)
(591
)(1
,141
)(2
,018
)(1
,851
)(1
,353
)(1
,650
)(1
,314
)
%
e P
BB
(7.0
)(5
.9)
(8.9
)(6
.6)
(10.
7)(1
5.5)
(15.
3)(1
1.5)
(12.
8)(1
0.6)
Inve
stim
et e
Hua
ja D
irek
te
mln
USD
17
8 32
4 25
8 31
5 63
9 87
4 95
2 1.
,043
99
7 93
7
%
e P
BB
3.1
4.4
3.2
3.5
6.0
6.7
7.9
8.9
7.8
7.5
Tra
nsfe
rtat
m
ln U
SD
870
1,03
7 1,
107
1,27
2 1,
432
1,37
9 1,
308
1,22
3 1,
252
1,12
1
Rez
ervë
Val
utor
e m
ln U
SD
1,03
1 1,
379
1,43
0 1,
800
2,14
5 2,
359
2,37
0 2,
542
2,47
1 2,
601
Kur
si i
këm
bim
it
Mes
atar
e e
peri
udhë
s L
ek/U
SD
121.
9 10
2.8
99.9
98
.1
90.4
83
.9
95.0
10
3.9
100.
910
8.2
Mes
atar
e e
peri
udhë
s L
ek/E
uro
137.
5 12
7.7
124.
2 12
3.1
123.
6 12
2.8
132.
1 13
7.8
140.
3 13
9.0
Bur
imi:
Ban
ka e
Shq
ipër
isë
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 109A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 109
Ag
reg
atët
Mon
etar
ë
TRE
GU
ESIT
N
jësi
a m
atje
s 20
0320
0420
0520
0620
0720
0820
0920
1020
1120
12
Agr
egat
i M1
mln
Lek
ë 14
1,98
717
0,07
522
3,65
724
2,39
124
2,67
528
2,86
228
4,50
627
5,42
727
6,89
828
1,24
7
n
ë %
-2.7
19.8
31.5
8.4
0.1
16.6
0.6
-3.2
0.5
1.6
Agr
egat
i M2
mln
Lek
ë 35
1,29
139
3,25
842
6,43
247
7,37
350
6,13
755
5,00
557
8,18
160
4,51
764
7,00
366
9,57
7
n
ë %
9.2
12.0
8.4
12.0
6.0
9.7
4.2
4.6
7.0
3.5
Agr
egat
i M3
mln
Lek
ë 44
3,52
750
3,23
257
2,98
366
6,46
775
7,61
081
5,70
587
1,46
998
0,28
41,
070.
150
1,12
3.40
8
n
ë %
8.7
13.5
13.9
16.3
13.7
7.7
6.8
12.5
9.2
5.0
Bur
imi:
Ban
ka e
Shq
ipër
isë
R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2110 A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 110R A P O R T I V J E T O R ‘ 1 2110
Produkti i Brendshëm Bruto (miliardë lekë)
Rritja reale (në %)
Produkti i Brendshëm Bruto (miliardë Euro)
Rritja reale (në %)
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
0.00
2.00
4.00
6.00
8,00
10.00
12.00
PBB Rritja reale e PBB (në %)
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
0.00
200.00
400.00
600.00
800.00
1,000.00
1,200.00
1,400.00
1,600.00
PBB Rritja reale e PBB (në %)
miliardë lekë në % miliardë euro në %
Inflacioni (në %) Investimet
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
3.50
4.00
Inflacioni mesatar (në %) Fundi i periudhës (në %)
-
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
9.00
10.00
0.00
20.00
40.00
60.00
80.00
100.00
120.00
Inves�met Publike Inves�met Publike në % ndaj PBB
Borxhi Publik (në %)
në % në % miliardë lekë në %
40.45 39.31 40.18 39.55 38.19
36.76 36.15 33.32 33.80 34.94
18.37 17.14 17.27 16.53 15.24
17.94
23.30 25.19 25.72 26.57
-
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
40.00
45.00
Borxhi i Brendshëm ndaj PBB në % Borxhi i Jashtëm PBB në %
në %
A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 111A U T O R I T E T I I M B I K Ë Q Y R J E S F I N A N C I A R E 111
3 Mujor viti 2012 (në %)Muajt Interesi i
DepozitaveYieldii BTH
Norma einflacionit
Viti 2012
Janar** 4.16 _ 3.31
Shkurt 3.98 5.08 2.99
Mars 3.84 5.29 2.71
Prill** 3.90 - 2.50
Maj 3.85 5.30 2.31
Qershor 3.79 5.26 2.17
Korrik** 3.82 _ 2.09
Gusht 3.66 5.15 2.07
Shtator 3.79 5.08 2.08
Tetor** 3.74 _ 2.01
Nëntor 3.54 5.03 1.98
Dhjetor 3.78 5.03 2.04
Janar, Prill, Korrik, Tetor ** - në këto muaj nuk janë zhvilluar ankande 3 Mujore
6 Mujor viti 2012 (në %)
Muajt Interesi iDepozitave
Yieldii BTH
Norma eInflacionit
Viti 2012
Janar 4.76 6.23 3.31
Shkurt 4.61 6.10 2.99
Mars 4.59 6.20 2.71
Prill 4.54 6.20 2.50
Maj 4.63 6.20 2.31
Qershor 4.38 6.25 2.17
Korrik 4.34 6.24 2.09
Gusht 4.40 6.23 2.07
Shtator 4.40 6.17 2.08
Tetor 4.47 6.13 2.01
Nëntor 4.39 6.06 1.98
Dhjetor 4.30 5.65 2.04
12 Mujor viti 2012 (në %)Muajt Interesi i
DepozitaveYieldii BTH
Norma eInflacionit
Viti 2012
Janar 5.90 7.07 3.31
Shkurt 5.62 7.11 2.99
Mars 5.68 7.33 2.71
Prill 5.57 7.35 2.50
Maj 5.70 7.36 2.31
Qershor 5.50 7.37 2.17
Korrik 5.33 7.34 2.09
Gusht 5.06 7.19 2.07
Shtator 5.19 6.93 2.08
Tetor 5.24 6.78 2.01
Nëntor 5.25 6.46 1.98
Dhjetor 5.17 6.37 2.04
Normat e interesit për depozitat, bonot e thesarit dhe noma e inflacionit sipas afatit*
* Burimi: www.bankofalbania.org Banka e Shqipërisë. Përfaqësojnë normat mesatare të ponderuara të periudhës.
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
Interesi i Depozitave Yieldi i BTH Norma e Inflacionit
A u T O R I T E T I I M B I k ë q y R j E s F I N A N c I A R E