Slayt 1

1

AFET YNETMNDE TEMEL KAVRAMLARUz.Dr.Hseyin ETNKartal Dr.Ltfi Krdar Eitim ve Aratrma HastanesiAile Hekimlii Uzman

Afetler gnmz toplumlarn birok ynden etkilemektedir. Yaanan afetlerin sonucunda insanlar ve kurumlar (sistem, ekonomi, yap vb.) hadisenin olaan d etkileriyle yzlemektedirler. Afetlerin olaanst ve ounlukla beklenmedik tesirine toplumlarn mevcut yap ve olanaklarla kar koyamamas neticesinde toplum aleyhine kapasite am ve kayplar ortaya kabilmektedir.Afet ynetimi alan dnyada yaanan ve toplumlar zerinde byk etkiler oluturan afetlere paralel olarak gelimektedir. sistemlerin, devletlerin, organizasyonlarn gc kriz ve felaket zamanlarndaki cevap verme kapasitesinde sakldr

2

AFET (Disaster)

Toplumun diren gsterebilme kapasitesinin zerinde kaynaklar gerektiren (z kaynaklarla stesinden gelinemeyen) ve birok kurumun koordineli mdahalesini gerektiren olay; Bir toplumu olumsuz etkileyen ve gereklemesi beklenen bir tehlikenin neticesi; doal bir tehlikeye bal olarak oluan, lm, hastalk ve yaralanmalara neden olan, gnlk yaam etkileyen bir blgede ya da insanlar zerinde etkili olan bir olay; Doal (deprem vb.) ya da insan kaynakl (zehirli/tehlikeli madde kaa, terr eylemleri vb.), ani veya bir sre sonucu ortaya kan, iddetli etkisiyle toplumu etkileyen bir olay gibi tanmlarla ifade edilmektedir.

3

zetle, fiziksel, ekonomik, sosyal ve evresel kayplara neden olan, normal yaam ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uratarak toplumlar olumsuz etkileyen ve yerel imkan ve kaynaklar ile ba edilemeyen doal, teknolojik veya insan kkenli tm olaylara afet denir.4

Bir olayn afet olarak tanmlanabilmesi iin aadaki zelliklerin gereklemi olmas gerekir:Ekolojik dengenin bozulmasOlaan yaamn ortadan kalkmasCan ve mal kayplarna neden olmasToplumun reaksiyon,uyum ve ba etme gcn amasD yardma gereksinim duyulmas (en nemli zellik)5

KNCL AFET (Secondary disaster)Bir afet sonrasnda, onun etkisiyle ortaya kan yeni bir afet olayna ya da olaylarna verilen isimdir. rnein depremler bazen tsunamiler, heyelanlar, yangnlar, salgn hastalklar ve baraj kazalar gibi ikincil afetlere (secondary disaster) sebep olabilmektedir.6

99 Marmara Depremi sonrasnda insanlarn can ve mal gvenlii salanamam; arama kurtarma almalar yetersiz kalm; salk hizmetleri sunum kapasitesi oluan ihtiyac karlayamam salgn hastalk tehdidi ortaya km; asayi salanamam ve yama olaylar yaanmtBtn bunlarla birlikte blge halk iin ok ciddi tehlike douran bir ikincil afet olan Tpra Yangn, tm Kocaelini ve evresini tehdit etmi, uzun sre sndrlememitir. Daha sonra yaplan tespitler Tpran bulunduu Kocaelinin Krfez ilesinin dnyann en youn patlama ve yangn riskine maruz blgelerinden birisi olduu gereini ortaya koymutur (rnek ve Aydn, 2008: s. 49-50).

7

11 Mart 2011de yaanan Japonya Depremi sonras Fukuima Nkleer Santralinde meydana gelen patlamalar ve neticesinde gkyzne radyasyon yaylmas olay da bu kategoride deerlendirilebilir. Santralde meydana gelen patlamalar sonrasnda oluan radyasyonlu bulutlarn yer ald hava akmlar 8 bin kilometrelik Pasifik Okyanusunu ve daha sonra toplam 28 bin kilometrelik bir mesafeyi kat ederek Trkiyeye dahi ulaabilmitir.8

ACL DURUM (Emergency)Toplumun tamamnn ya da belli bir kesiminin normal hayat faaliyetlerini durduran veya kesintiye uratan, acil mdahale gerektiren olaylarn oluturduu kriz haline denir.Her afet bir acil durum olarak balar, acil durum iyi ynetilemezse afete dnr. Hzl bir ekilde mdahale etmeyi zorunlu klan, acil yardm ve destek faaliyetlerinin uygulanmasn gerektiren, z kaynaklarla stesinden gelinebilen hal ve olaylar ifade eder. 9

Acil durum (emergency) ayrca; afet srasnda ve sonrasnda geici bir sre devam eden olaanst nlemlerin alnmasna ve gerekli almalarn yrtlmesine ihtiya duyulan halleri anlatmak iin de kullanlabilir.Tp alannda uzun zamandr yaygn bir biimde kullanlan bu terim Trkiyede ilgili literatre 17 Austos 1999da gerekleen depremden sonra Dnya Bankasnn nerisiyle girmitir.Acil durumlar genellikle yerinde ve sratli mdahaleyle kontrol altna alnabilen olumsuzluklar ifade ederken; afetler, planlanan mdahale kapasitesini aan ve d destek gerektiren hadiseleri anlatr.

10

Acil Durum Ynetimi (Emergency Management):Afetin meydana gelmesinden hemen sonra, etkilenen topluluklarn tm ihtiyalarn zamannda, hzl ve etkili olarak karlamay amalayan, bir olayn meydana gelmesi ile balayp, acil durumu gerektiren nedenler ortadan kalktnda sona eren bir ynetim eklidir. Afet ynetiminin olaya mdahale ve ksa sreli iyiletirme faaliyetlerini kapsar. Etkin bir acil durum ynetimi; planl, hazrlkl ve koordineli olmay gerektirir. Olaan ynetimden fark, olaan d imkn, kaynak ve yetkilerin kullanlmasdr.

11

Acil durumlarda grev alan operasyonel birimler yle sralanabilir: Sivil savunma tekilatlar, polis, itfaiye, acil tbbi mdahale birimleri, kzlay, kzl ha, altyap kurumlarnn mdahale birimleri (elektrik teknisyenleri ve iileri, ulam-iletiim uzmanlar ve iileri) ve dier ilgili organizasyonlar.

12

OLAY (Incident)Etkisi snrl ve yerel hadiselerdir. Olay olarak nitelendirilen hadiseler kurum ve kurulularn faaliyet kapasitesini nemli lde etkilemez. Olay, ilk olarak mdahale edenler tarafndan kontrol altna alnabilir. Bu hadiselerde afetlere hazrlk safhasnda tasarlanan afet acil yardm plan uygulamaya konmazSadece standart operasyon prosedrleri ve baz kontrol listeleri kullanlabilir.

13

14

Beklenmedik olay (Contingency)Literatrde ksmen kullanlan ve meydana gelebilecei herkes tarafndan bilinen fakat beklenmeyen olaylar eklinde tanmlanan hadiselerdir.Beklenmedik olaylara rnek olarak; k frtnalar, geni kentsel alanlar etkileyen uzun sreli elektrik kesintileri, kk ancak kontrol altna alnamayan yangnlar, orman yangnlar ve snrl katlml, olaysz geen ancak her an toplumsal bir karmaaya dnme potansiyeli tayan grevler verilebilir.

15

Bu duruma rnek olarak u olay (The Northeast Blackout of 2003) verilebilir: 14 Austos 2003te meydana gelen elektrik kesintisi Kuzeydou ve Ortadou Amerika ile birlikte Kanadann Ontario Eyaletinde gereklemi ve 10 milyonu Kanadada, 45 milyonu ABDde olmak zere 55 milyon kiiyi etkilemitir. Elektrik retiminde, su tedarikinde, ulamda, iletiimde ve sanayi retiminde aksamalar olmu; blgedeki birok kentte yamalama olaylar yaanmtr. New Yorkta 40 bin polis ve tm itfaiye tekilat dzeni salamak iin grevlendirilmitir (New Yorkun 2007 nfusu 19 milyondur).

16

Olaan d durum (ODD)Gnlk yaamn ve toplumsal dzenin bozulmas, kesintiye uramas ve ilevlerin yerine getirilememesi eklinde tanmlanabilir.ODD, acil durum, gnlk aciller , kitlesel aciller, afetler ve yava gelien durumlar da (kuraklk, erozyon, evre kirlilii, ktlk-alk vb) kapsar.Olaand durumlar, can ve mal kayb yaratabilecei gibi, insanlarn temel ihtiyalarn karlamakta zorlanmalarna neden olur. Bu ihtiyalarn herhangi bir nedenle aksamas, yaamsal faaliyetleri durdurabilir ve mevcut toplumsal dzen ihtiyalara cevap veremeyebilir. Bu aamada toplumsal dzeni destekleyecek nlemler gerekir.17

Olaan d durum (ODD)Olaan d durum terimi, daha ok salk sektrnde alanlar tarafndan afet yerine kullanlmas nerilen bir terimdir. Afet kelimesinin sadece doal afetleri artrdn ne srmektedirler..Dilbirlii amacyla afet kelimesi kullanm daha uygun grnmektedir.18

Salk Hizmetleri Ynnden ODDRutin salk hizmetlerinin yetersiz kald, ek zel uygulamalara gereksinim duyulan tm durumlardr.Uak, tren, otobs kazalar gibi byk kazalar, kimyasal yangnlar, sabotajlar vb.19

ODD SnflamasBasit-hafif ODD (minor disaster): En az 25 kiinin yaralanmas veya 10 kiinin hastaneye yatrlmas.Orta derece ODD (moderate disaster): En az 100 kiinin yaralanmas veya 50 kiinin hastaneye yatrlmasByk ODD (major disaster): En az 1000 kiinin yaralanmas veya 250 kiinin hastaneye yatrlmas20

KTLESEL ACLLER

Terr saldrs, kimyasal kaza gibi yerel acil yardm sisteminin kapasitesini aan ancak afet boyutuna ulamayan durumlardr.21

Olaanst hal (Extraordinary situation)Doal afetler; tehlikeli salgn hastalklar veya ar ekonomik bunalmlar; yasalar ile kurulmu siyasi ve kamusal dzenin ortadan kaldrlmasna ynelik yaygn iddet hareketlerine ait ciddi emarelerin ortaya kmas; toplumsal iddet olaylar nedeniyle kamu dzeninin nemli lde ve boyutta bozulmas halleri olaanst hal (extraordinary situation) olarak tanmlanr .

22

GVENLK ve EMNYETGenellikle hatal olarak birbirinin yerine kullanlrGVENLK (Safety): nsan kast olmayan, kaza yoluyla ya da tehlikelerin sonucu oluan olaylara kar korumadr.EMNYET (Security): Toplum yaamnda dzenin aksamadan yrmesi ve kiilerin korkusuzca yaayabilmesi durumudur.Sahil Gvenlik Ky EmniyetiEmniyet kemeri Emniyet tekilat23

KIYMET (Asset) ve TEHDT (Threat)

KIYMET: Korunmas gereken varlklar; insan, mal, doal ve kltrel deerler, veri, kaynak, zaman, saygnlk, pazar vb hereyTEHDT: Bir kymetteki zayflklar kullanarak, kymete ksmen veya tamamen zarar verebilecek olan etkenler24

TEHLKE (Hazard)Acil durum ya da afete dnebilecek potansiyel olay veya durumlara tehlike (hazard) denir.rnein deprem tehlikesi; hasar ve can kayb yaratabilecek byklkte bir depremden kaynaklanan yer hareketinin belli bir yerde ve belli bir zaman periyodu ierisinde meydana gelme ihtimali olarak tanmlanabilir.Dier bir tanmla tehlike; can ve mal kayb, yaralanma, toplumsal ve ekonomik dzenin bozulmas ya da evresel zararlara neden olma potansiyeli bulunan, eitli nedenlerle oluabilecek fiziksel olaylara (doal ya da teknolojik tehlikeler) verilen addr. Farkl trde gerekleebilecek bu fiziksel olaylarn (deprem, sel, , heyelan gibi) belirli kriterlere gre hazrlanan haritalar (tehlike haritalar ) yoluyla muhtemel yaygnlk ve iddet dereceleri ortaya konabilir, tehlikenin bykl tanmlanabilir .25

26

MARUZYET (Exposure)Belirli bir tehlikenin etkisine alabilecei veya etkiledii insan ve kymetlerin miktar ve saysdr.Etkilenme olasl olan insan says ve maddi kayplarn yerine konulmasnn maliyeti olarak ifade edilir 27

SAVUNMASIZLIK-NCNEBLRLK (Vulnerability)Burada olur mu? Olursa bize neler olur? Sorularnn cevabdr.Potansiyel afetin meydana gelmesiyle toplumun urayabilecei zararlarn bir derecesidir.. D etkenlerden zarar grmeye meyilli olma halidir.

28

RSK (Risk)Risk kavramnn ok farkl bilimsel yaklamlar sonucu ortaya konan eitli tanmlar vardr. Afet ynetimi literatrnde risk; bir tehlikenin blgenin sakinleri, zellikleri, etkinlikleri, zgn tesisleri, tabii ve kltrel kaynaklar zerine olan (muhtemel) kt etkisi anlamnda kullanlmaktadr. Ekonomide risk kavram; yatrm aralarnn beklenen getirilerini olumsuz etkileyebilecek olaylarn meydana gelme ihtimali ; zarar olasl, belirsizlik dolaysyla ortaya kabilen farkl sonular, getiri oranlarndaki deikenlik gibi anlamlarda kullanlmaktadr ki, tanmlarn ortak zellii zarar ihtimali esidir. RSK: Tehlike, maruziyet ve savunmaszln bileenidir29

RSK (Risk)30

Afet riski, tehlike, maruziyet ve savunmaszln bir kesiim kmesidir. Bu nedenleafeti kltmek iin tehlikeleri ortadan kardramayacamz (fayn yerini deitirmekgibi) durumlarda, toplumun maruziyetini ve savunmaszln azaltmak zerindedurmamz gerekir.

KRZ (Crisis)Kriz, Yunancadan ve tp dilinden siyaset, ekonomi ve sosyoloji alanna gemi bir terimdir. Kriz (crisis) kelimesi tpta bir organda birdenbire ortaya kan fizyolojik bozukluk anlamna; psikolojide bir kimsenin yaamnda grlen ruhsal bunalm anlamna; ekonomide knt anlamna gelmektedir. Ayrca kriz bir eyin ok kt bulunmas durumunu; bir eye duyulan ani ve ar istei de ifade etmektedir. Kriz bir lkede veya lkeler arasnda, toplumun veya bir kuruluun yaamnda grlen g dnem, bunalm ve buhran anlamnda da kullanlmaktadr (TDK, 1983: s. 752). Kriz dnemleri kritik safhalardr.

31

Kriz, farkl bilimsel disiplinlerde deiik anlamlar yklenen bir kavram olmakla birlikte, tm bu deiik anlamlarn ortak noktas plansz ve zorunlu bir deiimin sebep olduu bask durumu ve kii, grup veya toplumun yeni bir denge aray iin gerilime girmesidir.Afet ynetimi literatrnde ise; kriz, afet sonras ortaya kan durum ve srece iaret eder.Krizler afet ynetimi ile ilgili literatrde, insan kaynakl krizler (manmade crisis/disasters) ve doal sebeplere dayanan krizler (natural crisis/disasters) olmak zere ikiye ayrlmaktadr.Afet ve kriz kavramlar, afet ynetimi literatrnde bazen birbirlerinin yerine kullanlabilmekte, insan kaynakl afetler ile insan kaynakl krizler ya da doal sebeplere dayanan afetler ile doal sebeplere dayanan krizler ayn anlamda kullanlabilmektedir.

32

KAOS (Chaos)Afet ynetimi ile ilgili verilebilecek dier bir kavram olan kaos anlalamayan ve kontrol edilemeyen durumlar anlatmak iin kullanlmaktadr. Kaos (Chaos) kavram felsefede tm elerin, dzenleyici bir g tarafndan, bir dzenin temel paralar haline getirilmezden nceki, i ie gemi ve karmak olma halini; ilk maddenin, evrendeki dzenden nce sz konusu olan, dzensiz, karmakark, ekilden yoksun ve ayrmlamam halini; evrenin, btn bir evrene yasallk ve dzen getiren rasyonel ilkelerin varolmad bir zamandaki durumunu ifade eder (Cevizci, 2002: s. 587).

33

Afet ynetiminde kaos kavram genellikle ykc depremler sonrasnda oluan geici dzensizlik durumlar iin kullanlmaktadr. rnein, stanbul iin gerekletirilen bir aratrma raporunda 99Marmara Depremi hakknda u ifadeleri kullanmaktadr: lk birka gn kaos hakimdi, kurtarma faaliyetleri mahalleliler tarafndan gerekletirildi Her ilde 50 ila 150 kiiden oluan sivil savunma ve yardm ekipleri ancak kat zerinde grlebiliyordu (JICA ve BB, 2002 (Ksm 2): s. 1).

34

AFET SINIFLAMASI

35DOAL AFETLERMetoroloji Kaynakl Doal AfetlerSel Kuraklk FrtnaYldrm Doluiddetli ya KarOrman yangn DonScaklk SisOzon tabakas vsJeoloji Kaynakl Doal AfetlerDepremVolkanik patlamalarNSAN KAYNAKLI AFETLEREndstriyel afetler YangnlarNkleer afetler Baraj kazalarKimyasal kazalar TerrSabotaj Trafik kazalarBina yklmalar Uak kazalar

NSAN KAYNAKLI AFETLER36

DOAL AFETLER37

38

TRKYEDE DEPREM KAYIPLARI

39

Afetin bykl genel olarak; olayn neden olduu can kayplar, yaralanmalar, yapsal hasarlar, sosyal ve ekonomik kayplarn byklkleri ile deerlendirilir.40

41

Afet bir sebep deil, sonutur.Afetin bykl tehlike ile toplumun savunmaszlna baldr.

42

Afetlerin Ortak zellikleriAfet ve olaan d durumlar, ok farkl biimlerde ortaya kar; ancak yine de baz ortak zelliklere sahiptir. Sz konusu zellikler yle sralanabilir;Afetler, ilk olutuu anlarda insanlarda ok etkisi yaratr.Olutuu blgede yaayan insanlarn yaamlarn tehdit eder ve yaralanmalara neden olur.Yaam kaynaklarna ve altyapya zarar verir.Baz afetlerin ne zaman olaca tahmin edilemezken bazlar tahmin edilebilir.Baz afetler aniden geliir, bazlar ise yava geliir.Afetin olutuu ilk anlarda organize bir mdahale gerekleemeyebilir.43

AFET TIBBIBir afet annda ortaya kan ani salk gereksinimleri ile etkilenen toplumdaki mevcut kaynaklar arasndaki orantszl mmkn olan en yksek sayda yaraly kurtaracak ekilde idare eden bir tp daldr.44

AFET YNETMAfetlerin nlenmesi, zararlarnn yok edilmesi veya azaltlmas amacyla afet ncesi, afet dnemi ve afet sonrasnda yaplmas gereken faaliyetlerin planlanmas, ynlendirilmesi, desteklenmesi, koordine edilmesi, uygulanmas iin toplumun tm kurum ve kurulularyla kaynaklarnn kullanlmasdr.Afet ynetimi, zarar azaltma, hazrlk, mdahale ve iyiletirme olmak zere 4 temel evreden oluur. Afet ynetim dngs olarak adlandrlan bu drt evreyi birbirlerinden kesin olarak ayrmak mmkn deildir; nk bu evrelerin bazen ayn anda yrtlmesi gerekebilir.45

AFET YNETM DNGS46

Bir nceki evrede yaplan faaliyetlerin etkinlii, byk lde bir sonraki evrede yaplacak faaliyetlerin baarsn etkilediinden afetlerin en az zararla atlatlabilmesi iin her bir evrenin dikkatle ele alnmas gerekir. lgili evrede yaplmas gerekenler eksiksiz tm teknolojik ve ynetimsel yetenekler kullanlarak yaplr.47

Afet ncesi faaliyetleri oluturan zarar azaltma ve hazrlk evrelerindeki almalar risk ynetimi erevesinde, afet sonras faaliyetleri oluturan mdahale ve iyiletirme evrelerindeki almalar ise kriz ynetimi erevesinde yrtlr.48

RSK YNETM49

Afetler sonrasnda oluabilecek zarar ve olumsuzluklarn en aza indirilebilmesi iin niteliklerinin aratrlmas ve zararlar azaltmak zere nceden alnabilecek etkin nlemlerin belirlenmesi ve uygulanmasdr.

KRZ YNETM50Afet durumunda oluan sorunlarn belirlenip en ksa srede en az zararla atlatlmas iin gerekli kararlarn sratle alnmas ve uygulanmasdr. Kriz ynetimi, etki analizi, mdahale, iyiletirme ve yeniden yaplandrma evrelerini kapsar.Kriz ynetiminin temel eleri:Afet/ODD ynetim sistemi tesisi,Karar destek sistemleri kurma ve risk ynetimi,Dier mdahalecilerle koordinasyon,Finansman temini ve kontrol,Lojistik hazrlk ve destektir.

Afet Ynetim Evreleri51Afet ynetimi, ok katmanl ve ok aamal bir sretir. Bireyden balayp, ulusal, uluslar aras birok kamu, zel kurum ve kurulular bu srecin belirli noktalarnda yer alr.ok aamaldr; nk iinde, zarar azaltma, hazrlkl olma, mdahale ve iyiletirme aamalarn barndrr.

Zarar Azaltma52Afet tehlikesinin nlenmesi veya byk kayplar dourmamas iin alnmas gereken tm nlemler ve faaliyetleri ierir. Bu faaliyetler, birok kurum ve kurulularla eitli disiplinlerin belirli bir hedef dorultusunda almasn gerektirir. Zarar azaltma evresi, iyiletirme evresindeki faaliyetlerle birlikte balar ve yeni bir afet olana kadar devam eder. Bu evrede yrtlen faaliyetler, lke, blge ve yerleme birimi leinde olmak zere ok geni uygulama alan gsterir.

Hazrlk53Hazrlk evresi; olas bir afette ortaya kabilecek kayplarn ve tehlikelerin giderilmesi ve tehdit altndaki canllarn kurtarlmas, kayplarn bulunmas ve acil yardm gereksinmelerinin karlanmas amacyla arama-kurtarma kabiliyetinin gelitirilmesi ve zinde tutulmas iin gerekenlerin yaplmasdr. Ayrca, afet sonrasnda hemen bavurulacak salk, barnma ve gnlk tketim konularndaki gereksinmeler iin stok oluturma ve datm hizmetlerinin yrtlmesine ilikin ilkelerin belirlenmesi ve uygulamalarn yaplandrlmas ilerini kapsar.

Mdahale54Mdahale evresi; afet srasnda veya hemen sonrasnda, mmkn olan en ksa sre ierisinde ok sayda insan hayatn kurtarma, yarallarn tedavisini salama, akta kalanlarn, barnma, beslenme, tahliye, korunma, snma, gvenlik ve psikolojik destek gibi hayati gereksinimlerini karlama almalarnn tmdr.

yiletirme55yiletirme evresi; afete urayan toplumun yaam koullarn yeniden oluturma amacyla olas afet risklerini azaltmak ve gerekli dzenlemeleri yapmak iin alnan kararlar ve faaliyetlerin tmdr. Bu evre, afetin oluundan hemen sonra balar ve afetin byklne bal olarak 1-2 yl srebilir.Afet ile ortaya kan acil duruma ilikin grevlerin yerine getirilmesinden sonra ilk yaplacak alma yerel topluluklarn ve bireylerin afet ncesi yaam koullarna kavuturulmasdr. Bu almalar mmkn olduunca ksa srede tamamlamak, iyiletirme evresinin temel amacdr.

56

TRKYEDE AFET YNETM57

Ulusal dzeyde, afet ve kriz ynetimi,l dzeyinde, afet/kriz ynetimi olarak ele alnmtr.

Ulusal Dzeyde Afet ve Kriz Ynetimi58lkemizde afet ynetiminin etkin ve btncl bir kurumsal ve yasal yapya kavuturulmas amacyla, 17.06.2009 tarih ve 5902 sayl Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun ile Trkiye Acil Durum Ynetimi Bakanl (AFAD) kurulmutur. Afet leri Genel Mdrl (Bayndrlk ve skn Bakanl) ve Sivil Savunma Genel Mdrl (ileri Bakanl) Trkiye Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl ad ile tek at altnda toplanmtr. Kurum Babakanla baldr. Salk Bakanl dhil btn kurumlar Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl emir ve koordinasyonu altnda alr.

AFAD Tekilat emas59

Ulusal gvenlii tehdit eden byklkteki doal afetler, teknolojik kazalar ile nfus hareketlerinde acil durum ynetimini yrtmek ve afet ncesi, afet an ve afet sonrasnda faaliyetleri yrtmekle sorumlu kurumlar arasnda gerekli koordinasyonu salamaktan, Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl sorumludur.60

Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl Kurumlararas Koordinasyonu61

Krizin nlenmesinde, afet ynetim evreleri dngsnn salkl ilemesi gerekir.Sadece ulusal dzeyde kriz planlarnn hazrlanmas yeterli deildir. Planlamalar, en alt dzeyden balayarak, mahalli kurumlar, il afet ve ulusal kriz ynetimleri planlanr. Bu yerel veya blgesel planlar lke afet ve kriz planlaryla birletirilir.62

Ulusal kriz ve afet ynetim aamalar63

l Dzeyinde Afet/Kriz Ynetimi7269 sayl kanuna istinaden karlan 88/12777 sayl Afetlere likin Acil Yardm Tekilat ve Planlama Esaslarna Dair Ynetmelik gereince, il ve ilelerdeki hizmet gruplar kendi konularn kapsayan detayl acil yardm planlarn hazrlamakla ykmldr.l dzeyinde btn kurumlarn yapt acil yardm planlar valilik bnyesinde birleerek il afet plan oluturulur. Resmi, zel, sivil ve askeri kurulular valilik bnyesinde kurulan Kriz merkezinde temsilcileri vastasyla bir araya gelerek afet/ODD ile kriz ynetimini yapar.64

Bir afet meydana geldiinde, toplanacak olan Kriz Deerlendirme ve Takip Kurulunun karar dorultusunda kriz merkezi, daha nceden belirlenmi ve seilmi personel ile dnml olarak hizmet verir. Oluum emasnda gsterildii gibi, il afet ve kriz ynetimi bileenleri oluturulur. Acil yardm planlarna gre kriz dnemlerinde, il ve ilelerde 13 hizmet grubu grev alr.65

66

l Afet Plannda Salk Ynetimi ve Afetlerde Salk Hizmetleri.

Bir sonraki sunumda deinilecek67

AFET YNETMNN PR68

nl bir ynetici, "bilmem gereken her eyi, Hz. Nuh'un Gemisi'nden rendim," demi. Nelermi rendikleri?

BR : Doru gemiyi karma.

K : Hepimizin ayni gemide olduunu unutma.

: Vakit gelip atmadan plann yap. Hz. Nuh, gemisini ina ederken yamur yamyordu!

DRT : Kendine hep iyi bak ve byk gn bekle. Altmna merdiven dayadnda bile, gerekten byk bir i yapman iin nn alabilir.

BE : Eletirileri dinle, eletirenlere kulak asma, yaplmas gerekeni yapmaya devam et.

69

ALTI : Geleceini zirveler zerine kur, dalgalar sana ulaamasn.

YED : Ne olur ne olmaz, einle yola k.

SEKZ : Hz her zaman kazandrmaz. Ylanlar da gemideydi, italar da.

DOKUZ : zerinde ar bask hissettiinde, bir sre bolukta yz.

ON: Titanik'in profesyoneller, geminin ise amatrler tarafndan yapldn unutma.

ONBR : Frtnann gc ne olursa olsun, eer Allahn safndaysan, seni bekleyen bir gkkua mutlaka vardr.

70

71

SABRINIZ N TEEKKRLER

T.C. BABAKANLIKAfet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl