20151002 vereniging landbouwgeschiedenis
TRANSCRIPT
![Page 1: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/1.jpg)
Polderen en ontpolderen in de delta
Martijn van Staveren
PhD onderzoeker @Environmental Policy Group, Wageningen UR
2-10-2015
![Page 2: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud presentatie
Korte introductie onderzoeksproject Van een geschiedenis van inpolderingen... ...naar een actualiteit van ontpolderingen Case: de Noordwaard Vragen/reacties
![Page 3: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/3.jpg)
Korte introductie onderzoeksproject
NWO, tot 2017 Onderzoeksvraag: inzicht in de beleid-maatschappelijk
drijfveren van ontpolderen/het terugbrengen van overstromingsdynamiek in delta’s, en de mogelijke rol hiervan in delta toekomsten Persoonlijke fascinatie: paradoxale van
dijkdoorstekingen in de Nederlandse delta (en in het buitenland) Doelstelling vandaag: korte toelichting op het
verschijnsel ontpolderen, inzoomen op een specifieke case (Noordwaard)
![Page 4: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/4.jpg)
Uitdagingen van deltabewoning
Omgaan met water
Stedelijk gebied
Belangen(groepen)
Veranderingen in klimaat
Institutionele jungle
![Page 5: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/5.jpg)
De verwaterbouwde Nederlandse delta
![Page 6: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/6.jpg)
Van een geschiedenis van inpolderingen...
![Page 7: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/7.jpg)
...naar een actualiteit van ontpolderingen
Tiengemeten
Overdiepse polder
Noordwaard
Blauwe Stad
Perkpolder
Hedwige polder
Waterdunen
Lent
![Page 8: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/8.jpg)
Enkele nuances qua definitie/praktijken • T.g.v. stormvloeden en dijkdoorbraken • Militair gedreven inundaties • Volledig/tijdelijk ontpolderen • Abandonneerde polders
Het doorgraven/verlagen van polder-of rivierdijken, met het doel om overstromingsdynamiek te stimuleren in het voorheen bedijkte gebied
Kleine Noordwaard (2008):
...naar een actualiteit van ontpolderingen
![Page 9: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/9.jpg)
Regio-specifieke ontpolderingen
Rivierengebied: fysieke ruimte voor de rivier • Hoog water in de jaren ‘90 drijfveer Ruimte voor de
Rivier programma en water/natuur coalities • ‘noodoverloopgebiedenplan’ sneuvelde nog • Overdiepse polder, Noordwaard, Lent en enkele
andere rivierverruimingsinitiatieven (bijv. IJssel) gestimuleerd
Zuidwestelijke delta: scala van aanleidingen • Internationale politiek • Toerisme/recreatie • Sociaal-economisch (opwaardering/abandonering) • GOG/GGG in Vlaanderen
![Page 10: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/10.jpg)
Van waterige duidelijkheid naar onzekerheid
![Page 11: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/11.jpg)
Case studie: ontpoldering Noordwaard
Geformuleerd n.a.v. Ruimte voor de Rivier Verlagen van de
noordelijke dijk: Merwedewater kan bij bepaalde hoogte door de polder stromen Stimulans voor Biesbosch Omdijkte sub-polders,
terpen voor bewoners Vijfde leven (oerbos –
Groot Waard – binnenzee – verzanding/inpoldering – ontpoldering) Ophoging? Nee
De-poldering the Noordwaard in the Dutch delta
A large part of the Noordwaard polder will be reconnected to the adjacent river, to facilitate controlled flooding in times of high river discharge, thereby lowering peak water levels. Together with restored tidal dynamics, this contributes to the Biesbosch wetlands. Dikes will be removed or lowered to control flood water entering into the former agricultural area.Innovative hybrid-engineered dikeNear the Steurgat Fortress, a willow forest will be laid out in front of a section of the dike. This reduces flood waves and compensates for required dike reinforcements.
Flow-through zone
Intake
High water level
DORDRECHT
National Park de Biesbosch FIGURES
70km dikes50km new roads29 mounds38 bridges12 pumping stations4 million m3 of earth moving
WERKENDAM
Homes rebuilt on mounds
Flow-through zone
© Infographic: Loek Weijts Text: Martijn van Staveren
![Page 12: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/12.jpg)
Lessen/conclusies
Noordwaard: (tijdelijk) ontpolderen en het terugbrengen overstromings/sedimentatie ter compensatie van inklinking niet pro-actief nagestreefd
Waterveiligheid/natuurcoalitie zeer invloedrijk in het realiseren van recente ontpolderingsprojecten
Indicaties voor gecontinueerd ontpolderen aanwezig (Westerschelde, rivierengebied/Biesboschomgeving)
Landbouw veelal de ‘verliezer’ – maar langere tijdlijnen (historisch – toekomst) van landschappelijke afwisseling bieden een ander perspectief (cf. Noordwaard’s ‘levens’)
Scepsis tegenover ‘tekentafelnatuur’ en het politiek spel rondom ontpolderingen:
![Page 14: 20151002 Vereniging Landbouwgeschiedenis](https://reader031.vdocuments.net/reader031/viewer/2022030313/58ed16761a28ab12368b4697/html5/thumbnails/14.jpg)
Dank voor uw aandacht
Meer informatie:
www.wageningenur.nl/enp
martijnvanstaveren.blogspot.nl
Van Staveren M.F., Warner J.F., van Tatenhove J.P.M., Wester P. 2014. Let’s bring in the floods. Controlled flooding as a strategy for long term delta survival? Water International, http://dx.doi.org/10.1080/02508060.2014.957510