2016 оны 12 сарын 31 р тасалбар болсон жилийн НЭГТГЭСЭН...

0

2016 оны 12 сарын 31-ний өдрөөр тасалбар болсон жилийн

НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН ТАЙЛАН

“ШАРЫН ГОЛ” ХК БОЛОН

ОХИН КОМПАНИУД

1

Агуулга

Хуудасны

№

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд хүлээх Удирдлагын Хариуцлагын Мэдэгдэл

2

Байгууллагын талаарх мэдээлэл 3

Хараат Бус Аудиторын тайлан 4-9

Нэгтгэсэн Санхүүгийн Тайлангууд 10-16

Нэгтгэсэн Ашиг, алдагдал болон бусад дэлгэрэнгүй орлогын тайлан 10

Нэгтгэсэн Санхүүгийн байдлын тайлан 11-12

Нэгтгэсэн Мөнгөн гүйлгээний тайлан 13-14

Нэгтгэсэн Өмчийн өөрчлөлтийн тайлан 15-16

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн тэмдэглэлүүд 17-77

Тайлагнагч аж ахуй нэгж 17

Өөдрөг төсөөлөл 18

Нэгтгэсэн тайлан бэлтгэсэн үндэслэл 18

Нягтлан бодох бүртгэлийн чухал тооцоолол ба шийдэл 19-22

Санхүүгийн хэрэгслүүд –Эрсдэлийн Удирдлага 23-26

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн тодруулгууд 27-56

Нягтлан бодох бүртгэлийн гол бодлогуудын хураангуй 57-70

Хараахан мөрдөгдөж эхлээгүй байгаа шинэ стандарт, тайлбар ба

нэмэлт өөрчлөлтүүд

71-74

Нэгтгэсэн санхүүгийн Тайлангийн нэмэлт тодруулгууд 75-77

YIlaaH6aaTap XOT,MOHrOIlYllc--_·- -OrHOO: 2017 OHbl12 AYraap capblH 22 -Hbl 8~8p

~P3H

TTA4951,!i:.2050374

Ep8HX~~Hl'IrTllaH6o~or4

y~~'VN GDL J!iOC

a~UAATKOMnAHIil

"ipynn"-~~H 2016 OHbl 12 &·-~~~~_~e?et=I'4'i:'le:n6ap 60llCOH>K~Il~~H H3rTr3C3H caHxyyr~~H Ta~llaHrrapraxur 38BW88p4 6aTllaB:

"ipynn"-~~H y~~p~nara Hb 3~r33p H3rTr3C3H caHxyvr~~H Ta~naHryy~blr CaHxyvr~~H Ta~narHanblH OIlOHYnCblHCTaH~apT ("CTOYC")-bIH ~aryy YH3H38B 63mr3x YVp3rT3~ 6onHo. 5~~ 3~r33p H3rTr3C3HcaHxyyr~~HTa~naHTa~ xoneoorori YYP3r,xapliYLlmiraa yxaMcapnaH, caHxyyr~~H Ta~naHraa CTOYC, MOHron ynca~ Xy4~HT8r8n~8p M8p~8r ~8>K6y~ :Hfu'rilaH 6o~ox 6ypTr3n~~H Tyxa~ xyynb 60nOH xon6or ~ox aaasap >KypMblH~aryyyH3H38B 63mr3c3H r3~F33 6aTall>K6a~Ha.

I,

I

3H3Xyy Ta~naHr~~H 4-9 ~aXb xyy~caH~ Tycrar~caH xapaaT 6yc ay~~ToPbIH Ta~naH~ ~yp~caH xapaaT 6ycay~~ToPbIH MrH3nTT3~ xawr yHw~r~ax ~apaax M3~3r~3n Hb "lllapsu- ion" XYBbLlaaTKOMnaH~~H 6onoHTYYH~~OX~HKOMnaH~y~bIH(H~~T3~ Hb "Fpynn" rex) 2016 OHbl 12 ~yraap capblH 31-H~~ 8~p88p racanfiap6oncoH >K~n~~H H3rTr3C3H caHxyyr~~H Ta~llaHTa~ xoneooroti y~~p~narbIH vvpsr xapayunara 601l0Hay~~ToPbIH xapvyunarur rycaz; Hb xapyynax aopanroop x~~r~C3H 6onHo.

I

2

2016 OHbl 12 capblH 31-HJ.1~ eApeep racan6ap 6oncoH )l<J.1nJ.1~HH3rrr3C3H caHxvyrJ.1~H ra~naH 63nrr3X 6onoH 6ar nax ranaapx

YAJ.1PAnarbIHXapJ.1yu.narbIHM3A3rA3n

IIII'

lI

3

“Шарын Гол” ХК болон охин компани Байгууллагын талаарх мэдээлэл

Төлөөлөн Удирдах

Зөвлөл

Б.Батмөнх (ТУЗ-ийн дарга)-Хараат

Б.Батбаатар (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат

Ж.Батболд( ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат

Д.Байлыхүү (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат бус

Д.Даянбилгүүн (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат

Б.Мянганбаяр (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат бус

Жеймс Пассин (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат

Кеннет Фарраел (ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат бус

Казин Ник(ТУЗ-ийн гишүүн)-Хараат Ж.Батсуурь (ТУЗ-ийн нарийн бичиг)

Гүйцэтгэх Удирдлага Б.Батбаатар (Гүйцэтгэх Захирал) Нэгтгэгдсэн охин компани

“Нако Түлш” ХК 92.93% “Нагай” ХХК 100%

Байнгын хаяг “Шарын Гол” ХК

“Шарын гол” ХК-ийн байр, 3-р баг, Санжинт Шарын гол сум, Дархан-Уул аймаг, Монгол улс

Аудитор “БДО Аудит” ХХК

Юнион Бюлдинг, 15-р давхар, 1502 тоот Юнескогийн гудамж, Нарын зам-62

Сүхбаатар дүүрэг, 1-р хороо Улаанбаатар хот, Монгол Улс

4

ХАРААТ БУС АУДИТОРЫН ТАЙЛАН ”ШАРЫН ГОЛ” ХК -ийн Хувьцаа эзэмшигчдэд

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн аудитын талаарх тайлан

Санал дүгнэлт

“Шарын Гол” ХК ба түүний охин компаниудыг багтаасан групп (‘Групп’ гэх)-ийн дараах

тайлангуудаас бүрдсэн нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангуудад аудит хийлээ:

2016 оны 12 сарын 31-нээрх нэгтгэсэн санхүүгийн байдлын тайлан;

Энэ өдрөөрх жилийн нэгтгэсэн дэлгэрэнгүй

орлогын тайлан, нэгтгэсэн өмчийн өөрчлөлтийн

тайлан, нэгтгэсэн мөнгөн гүйлгээний тайлангууд; болон

Нягтлан бодох бүртгэлийн томоохон бодлогуудын хураангуйг агуулсан нэгтгэсэн

санхүүгийн тайлангийн тэмдэглэлүүд.

Бидний дүгнэлтээр, хавсаргасан

нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангууд нь Группийн 2016 оны 12 сарын 31-ний

өдрийн нэгтгэсэн санхүүгийн байдал,

нэгтгэсэн санхүүгийн гүйцэтгэл болон

нэгтгэсэн мөнгөн гүйлгээг бүх

материаллаг талаараа Санхүүгийн Тайлагналын Олон Улсын Стандарт 10,

Нэгтгэсэн Санхүүгийн Тайлан (“СТОУС

10”)-ын дагуу үнэн зөв илэрхийлсэн байна.

Санал дүгнэлтийн үндэслэл

Бид аудитаа Аудитын Олон Улсын Стандарт (‘АОУС’)-ын дагуу хийсэн. Эдгээр стандартын дагуу

хүлээх үүрэг хариуцлагаа энэ тайлангийнхаа Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн аудитад Аудиторын

хүлээх үүрэг хариуцлага гэсэн хэсэгт харуулсан. Бид Нягтлан Бодогчдын Ёс Зүйн Олон Улсын

Стандартын Зөвлөл (‘НБЁЗОУСЗ’)-ийн Мэргэжлийн нягтлан бодогчдын ёс зүйн дүрэм болон

Монгол улсад мөрдүүлэхээр шаарддаг санхүүгийн тайлангийн аудиттай холбоотой ёс зүйн

шаардлагуудын дагуу Группээс хараат бус байсан бөгөөд НБЁЗОУСЗ-ийн дүрэм болон эдгээр ёс

зүйн шаардлагын дагуу бусад ёс зүйн үүрэг хариуцлагаа бүрэн биелүүлсэн болно. Бидний олж

авсан аудитын нотолгоо нь бидний гаргасан санал дүгнэлтийн үндэслэл болоход хангалттай

бөгөөд зохистой гэж бид найдаж байна.

Бусад мэдээлэл

Удирдлага нь бусад мэдээлэлд үүрэг хариуцлага хүлээдэг. Бусад мэдээлэл нь жилийн тайланд

орсон мэдээллээс бүрддэг боловч түүнд нэгтгэсэн санхүүгийн тайлан болон бидний аудиторын

тайлан ордоггүй. Нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд гаргасан бидний дүгнэлт нь бусад мэдээллийг

хамардаггүй бөгөөд бид бусад мэдээллийн талаар аливаа баталгаажилтын дүгнэлт гаргахгүй.

Санхүүгийн тайлангийн аудиттай холбогдуулан бидний хүлээх үүрэг хариуцлага бол бусад

мэдээллийг уншиж, ингэснээр бусад мэдээлэл нь нэгтгэсэн санхүүгийн тайлан эсвэл аудитаар

олж авсан бидний мэдлэг эсвэл өөр хэлбэрээр материаллагаар буруу илэрхийлэгдсэн байж болох

эсэх тухай материаллаг үл нийцэлтийг авч үзэхэд оршдог. Бид өөрсдийн гүйцэтгэсэн ажил дээрээ

суурилан энэхүү бусад мэдээлэл нь материаллаг буруу илэрхийлэлтэй байна гэж дүгнэвэл тухайн

бодит байдлыг тайлагнахыг биднээс шаарддаг. Бидэнд ингэж тайлагнах зүйл байхгүй болно.

5

ХАРААТ БУС АУДИТОРЫН ТАЙЛАН

Аудитын гол асуудлууд

1. Хойшлуулсан хөрс хуулалтын

хөрөнгийн дансны үнэ

Тэмдэглэл 18, Уурхайн хөрөнгө–д

багтсан компанийн хойшлуулсан хөрс

хуулалтын хөрөнгийн дансны үнэ 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар

2,704,117 мянган төгрөг байсан. Хөрс

хуулалтын хөрөнгийн хэмжилт болон

хүлээн зөвшөөрөлт нь Тэмдэглэл 4(d)-д дурдсанчлан удирдлагаас олборлолт хийж эхэлсэн огноо,

хүдрийн найрлага, бүрдэл хэсэг болон

хөрс хуулалтын дундаж харьцааг

тооцоолох, зардлыг хөрс хуулалтын

үйл ажиллагаанд хуваарилах арга зүй,

хөрөнгийг хорогдуулах арга гэх мэт

асуудлуудын хүрээнд нөлөө бүхий шийдэл гаргахыг шаарддаг.

Аудитын хариу

Бид хөрс хуулалтын хөрөнгө дэх НББ-ын бодлогыг СТОУСТБХ

20-той нийцэж байгаа эсэхийг хянаж үзсэн. Хойшлуулсан хөрс

хуулалтын хөрөнгийн хүлээн зөвшөөрөлт нь дараах

шаардлагуудыг хангаж байгаа эсэхийг хянаж үзсэн.

- Групп нь хөрс хуулалтын хөрөнгөтэй холбоотойгоор

ирээдүйд эдийн засгийн үр өгөөж хүртэх магадлалтай эсэх,

- Хүдрийн бүрэлдэхүүн нь тодорхойлогдох боломжтой эсэх

- Хөрс хуулалтын хөрөнгөтэй холбоотой зардлыг найдвартай хэмжих боломжтой эсэх.

Бид ТЭЗҮ дээрх бодит хөрс хуулалтын харьцаан дээр үндэслэн

удирдлагын хөрс хуулалтын хөрөнгөний тооцооллыг үнэлсэн.

Удирдлагын хорогдуулах аргачлалыг үнэлж, энэ бодлогын

хэрэглээ нь СТОУСТБХ 20-той нийцэж буй эсэхийг үнэлсэн.

2. Уурхайн хөрөнгийн дансны үнэ

ба олборлолтын өртөг

Группийн нэгтгэсэн санхүүгийн

тайланд 19,881,856 мянган төгрөгийн

дансны үнэ бүхий уурхайн хөрөнгийн

хүлээн зөвшөөрөлт болон хэмжилт нь Тэмдэглэл 4(e)- д тодорхойлсон шийдлийг удирдлагаас шаарддаг.

Групп нь бүтээгдэхүүний нэгжид

ногдуулах аргыг ашигладаг бөгөөд

уурхайн нийт нөөцийг тодорхойлох

болон уурхайн хөрөнгийг

үйлдвэрлэлийн нэгжид хуваарилахтай

холбоотой шийдлүүд гаргадаг.


Бид 2016 оны 12 сарын 31-нээрх хүдрийн агууламж, түвшин

болон нягтралын талаарх мэдээллийг ТЭЗҮ дэх мэдээлэлтэй

тулгаж шалгасан. ТЭЗҮ боловсруулахад удирдлагын ашигласан

өгөгдлүүд, мэргэжлийн ур чадвар болон бодитой байдлыг

үнэлсэн. Тайлант жилийн турш капиталжуулсан

зарцуулалтуудын дэлгэрэнгүй тест гүйцэтгэж, тухайн

зарцуулалтуудын үнэн зөв, иж бүрэн байдлыг үнэлсэн. Мөн бид

цэвэр боломжит үнэ цэнийн тесттэй холбоотойгоор ирээдүйн

нүүрсний үнэ болон одоогийн нүүрсний үнийг харьцуулж, зах

зээлийн хандлагыг харгалзан үзсэн. Мөн уурхайн хөрөнгөтэй

холбоотой үнэ цэнийн бууралтын шинж тэмдэг илэрхийлсэн

аливаа зүйл байхгүй талаарх удирдлагын үнэлгээг чухалчлан

авч үзсэн.

3. Гүүдвилл

Группийн нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн Тэмдэглэл 6-д 424,990

мянган төгрөгийн гүүдвиллийг нэмж тодруулсан. СТОУС-ын дагуу Групп нь

тайлант хугацаа бүрийн эцэст

гүүдвиллийн дансны үнэд үнэ цэнийн бууралт байгаа эсэхийг шалгах ёстой.


НББОУС-36-д заасны дагуу үнэ цэнийн бууралтын шинж тэмдэг

илэрсэн эсэхээс үл хамааран гүүдвиллийн үнэ цэнийн

бууралтыг жил бүр хийх шаардлагатай байдаг. Бид

гүүдвиллийн үнэ цэнийн бууралтын тестийг охин компаниудын

үйл ажиллагааны түүхэн гүйцэтгэл, орон нутгийн эдийн засгийн

хөгжил, аж үйлдвэрийн хэтийн төлөвийн таамаглалыг

харьцуулж, орлогын өсөлт, ХТӨЦА-ийн харьцаа, дискаунтын

түвшин, төгрөгийн өсөлт зэрэг төсөөллүүд дээр үндэслэн

хийсэн. Групп нь үнэ цэнийн бууралт, гүүдвиллийн талаарх

тодруулгыг нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд тэмдэглэл 6-д тусгасан болно.

6


Аудитын гол асуудлууд

4. Зээл 2016 оны 12-р сарын 31-ны байдлаар группийн

нийт өр төлбөрийн 58%-ийг зээлийн өр төлбөр

эзэлж байна. Мөн нийт хөрөнгийн 42,5%-ийг

зээлийн өр төлбөр эзэлж байна. Зээлийн

хэмжээ болон капиталын бүтэц дэх өсөлт нь

аудитын гол асуудлууд болно. Мөн

үйлчлүүлэгчийн авсан зарим зээлүүд нь хөрвөх

нөхцөл бүхий зээлүүд болно.


Бид группийн зээл авсан банкуудаас зээлийн дүн,

нөхцөл, хугацаа болон нөхцөлийг баталгаажуулсан.

Мөн бид зээлийн гэрээний шаардлагууд болон

санхүүгийн харьцаа үзүүлэлтүүдэд анхаарлаа

хандуулсан. Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн тэмдэглэл 26-д зээлийн гэрээний талаарх группийн

тодруулгыг үнэлсэн.

5. Нөхөн сэргээлтийн сангийн нөөц 2016 оны 12-р сарын 31-ны байдлаар Группийн

нөхөн сэргээлтийн сангийн үлдэгдэл нь 8,070

мян.төгрөг байсан. Группийн нөхөн сэргээлтийн

нөөц нь Тэмдэглэл 28-д тусгагдсан. Түүнчлэн 4(h)- д тодорхойлсон шийдлийг удирдлагаас

шаарддаг. Нөөцийг тодорхойлоход мөнгөний

урсгал, зохистой дискаунтын түвшин зэрэг

шаардлагатай ажлыг гүйцэтгэхэд удирдлагын

үнэлэмж хэрэгтэй байдаг.


Бид ирээдүйн зардлын төлөвлөгөө, өртгийн загварыг бэлтгэхэд удирдлагын ашигласан мэргэжлийн ур

чадвар, бодитой байдлыг үнэлсэн. Бид уурхайн

зардлын төлөвлөгөө, зардлын загварчлалыг үнэлсэн

бөгөөд уг загварчлал дах гол тооцоолол болон

төсөөллийг үнэлсэн.Түүнчлэн бид нөхөн сэргээлтийн

хүлээгдэж буй хугацааг уурхайн ашиглалтын

хугацаанд тооцоолж, хүлээгдэж байгаа мөнгөн

урсгалд ашигласан дискаунтын түвшинг үнэлсэн.

Өөдрөг төсөөлөлтэй холбоотой материаллаг тодорхой бус байдал

Групп Тэмдэглэл 2-д дурдсанчлан тасралтгүй ажиллагааны төсөөлөлд суурилан нэгтгэсэн

санхүүгийн тайлангаа бэлтгэсэн. Удирдлага үйл ажиллагааг зогсоох бодитой төлөвлөгөөтэй, эсвэл

үүнээс өөр аргагүй бодитой нөхцөл үүсэхээс бусад тохиолдолд нягтлан бодох бүртгэлийн энэхүү суурийг ашигладаг. Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн аудитын явцад бид удирдлагын тасралтгүй

ажиллагааны суурь ашигласан нь буруу биш гэж дүгнэсэн.

Гэхдээ, 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар группийн нийт өр төлбөр нь нийт хөрөнгийн дүнгээс

18 тэрбум төгрөгөөр давсан бөгөөд хөрөнгийн дутагдлыг хэрхэн шийдвэрлэх нь тодорхойгүй байгаа

нь тасралтгүй үйл ажиллагааны төсөөлөл хэрэгжих эсэхэд тодорхой эргэлзээ үүсгэж байна.

Группийн удирдлага болон хөрөнгө оруулагчийн зүгээс энэхүү дутагдлыг шийдвэрлэх бодитой алхам хийж байна.

Хэдийгээр нэгтгэсэн санхүүгийн тайланг тасралтгүй ажиллагааны төсөөлөлт суурилан бэлтгэсэн

боловч группийн удирдлага ч, аудитор ч группийн тасралтгүй үйл ажиллагааг батлан дааж

чадахгүй.

Асуудлыг онцлох нь

Тэмдэглэл 33 Хүлээж болзошгүй үүрэг хариуцлага хэсгийг нэгтгэсэн санхүүгийн тайлан

хэрэглэгчид анхааралтай авч үзвэл зохино. Бид Группийн Хүлээж болзошгүй үүрэг хариуцлага

холбоотой асуудлаар дүгнэлтээ өөрчлөөгүй болно.

7


Бусад асуудал

Группийн 2015 оны 12 сарын 31 –ээр тасалбар болсон жилийн санхүүгийн тайлангийн аудитыг өөр

аудитын компани гүйцэтгэсэн бөгөөд 2017 оны 09 сарын 21 ний өдөр өөрчлөлтгүй дүгнэлт илэрхийлсэн байна.

Санхүүгийн тайланд Удирдлага ба Засаглах удирдлагын хүлээх

үүрэг хариуцлага

Санхүүгийн тайлангуудыг СТОУС-ын дагуу бэлтгэж, үнэн зөв толилуулах, болон алдаа юм уу заль

мэхнээс үүдэлтэй материаллаг буруу илэрхийллээс ангид санхүүгийн тайлан бэлтгэх боломж

бүрдүүлэхэд зайлшгүй шаардлагатай тийм дотоод хяналтыг тодорхойлох нь удирдлагын үүрэг хариуцлага юм.

Санхүүгийн тайланг бэлтгэж байхдаа удирдлага нь компанийг татан буулгах юм уу үйл ажиллагааг

нь зогсоох эсвэл ингэхээс өөр бодит сонголт байхгүй байхаас бусад тохиолдолд удирдлага өөдрөг

төсөөллөөр үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх компанийн чадамжийг үнэлж, шаардлагатай бол

өөдрөг төсөөлөлтэй холбоотой асуудлуудын талаар тодруулга хийх, нягтлан болох бүртгэлийн

өөдрөг төсөөллийн суурийг ашиглах үүрэг хариуцлага хүлээнэ.

Засаглах удирдлага нь компанийн санхүүгийн тайлагналын үйл явцад хяналт тавих үүрэг хариуцлагатай байна.

Санхүүгийн тайлангийн аудитад Аудиторын хүлээх үүрэг хариуцлага

Заль мэх эсвэл алдаанаас үүдсэн материаллаг буруу илэрхийллээс санхүүгийн тайлангууд нь

бүхэлдээ ангид эсэх талаарх ул үндэслэлтэй баталгаажилтыг олж авч, өөрийн санал дүгнэлтийг

багтаасан аудиторын тайлан гаргах нь бидний зорилго юм. Ул үндэслэлтэй баталгаажилт нь

баталгаажилтын өндөр түвшин боловч АОУС-ын дагуу хийгдсэн аудитаар оршин байгаа материаллаг

алдаа зөрчлийг цаг ямагт илрүүлж байна гэж амласан баталгаа гаргадаггүй.

Алдаа зөрчил нь заль мэхнээс эсвэл алдаанаас үүсэж болох бөгөөд хэрэв тэр нь дангаараа эсвэл

нийлэхээрээ санхүүгийн тайланд үндэслэн түүнийг хэрэглэгчдийн гаргах эдийн засгийн шийдвэрт

нөлөөлөх магадлалтай бол материаллагт тооцогддог. АОУС-ын дагуу хийсэн аудитын нэг хэсэг байдлаар бид мэргэжлийн шийдэл гарган, аудитын туршид

мэргэжлийн үл итгэх үзлийг баримтлан ажилладаг. Бид мөн:

Заль мэх эсвэл алдааны улмаас санхүүгийн тайлан материаллаг алдаатай илэрхийлэгдэх

эрсдэлийг тодорхойлж, түүнийг үнэлэн уг эрсдэлд тохирох аудитын горимыг боловсруулан

хэрэгжүүлж, өөрсдийн санал дүгнэлтийн үндэслэл болохуйц хангалттай бөгөөд зохистой

аудитын нотолгоог олж авдаг. Заль мэхнээс үүссэн материаллаг алдааг илрүүлэхгүй байх

эрсдэл нь алдаанаас үүссэн материаллаг алдааг илрүүлэхгүй байх эрсдэлээс харьцангуй их

байдаг. Учир нь заль мэхэнд хуйвалдаан, баримт бичгийг хуурамчаар үйлдэх, санаатайгаар

орхигдуулах, буруу тайлагнах, дотоод хяналтыг үл ойшоох явдлууд орсон байж болно.

Компанийн дотоод хяналтын үр ашигт байдлын талаар санал дүгнэлт гаргах зорилгоор биш

харин тухайн нөхцөл байдалд тохирох аудитын горимыг боловсруулах зорилгоор аудитад хамаарах дотоод хяналтын талаар ойлголт олж авдаг.

Удирдлагын ашигласан нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын тохиромжтой байдал, хийсэн

нягтлан бодох бүртгэлийн тооцоолол болон холбогдох тодруулгын ул үндэслэлтэй байдлыг

үнэлдэг.

BOO AUDIT llC, a Mongolian Limited Liability Company, is a member of BOO International Limited, a UKcompany limited by guarantee, and forms part of theinternational BOO network of independent member firms.MOHronYIICblHx.3faapliar/lMan xapl1YlI'1araTa~KOMnaHH601lOXGAOAY,lIHTXXKHb Hx 6pIllaltHiiHH'fAClH SaHTYnCblHSAO HHTepti>lllHn JI"""rreAH"HrHWVVH, 8ClIOHync,," 6AO cymK3lHHii 6He ,IlallcaHIl1WVYH6aiiryyllllarYYIIbIH Hlr 10M.~l

I

MOHfOJl , ,,'C6tJ.-1, IOHECKO rYAaM>K, HapHbl 3aM-62IOH,,",OH 610JlAHHr B 6J10K, 1502 TOOTepee

OrHOO:

3H3Xyy TaHJJaHr MoHroll YJlCblH "KOMnaHI1HH ryxaH XYYllb" -I1HH 95. t-p 3yHJJ,D.saacaa ,lIaryy 3eBXeH"WapblH Fon" XK-I1J:iHXYSbl\aa 333MWl1r'lI1A 6oJlOH 3pX 6yXHH 6ycaA 3Tf33,£13A.TaHHlll\YYllaxa,D.3opHYIl>K63IlTr3C3H. 611,£13H3XVV TaHllaHfl1HH aryyllfblH Xyp33HA eep anasaa H3f rypaB,lIar'l TallblH eMHexapayunara xy1l33xryH.

Ta~JlaHf~~H X3P3fJl33

611,£1aYAI1TblH reneanecea uap XYP33 6a xyrauaa, aYAHTblHXaa RBl\a,D.Oll)f{ I11lPVVllC3HAOTOOAXRHallTAaxb TOMOOXOH3ep'll1ll Ayraf AJlblf 0pYYJlaa,D.HeJlee 6yx11HaYAHTblH HIlPVVll31lTyyA, 6ycaA aCYYAl1Y'/,lIaapsacarnax 3pX 6VXl1Hy,lJ,l1PAJIaraTaHxapl1llll,lJ,ar.

• MeH omf( aBCaHaY,lJ,I1TbIHHOTOllrOOH,lJ,33pyH,D.3CJ13Hrpynnl1HH racpanrrviirasp YHIl a)f{l1llllaraaraaypnJ1>I<JlyyJ!3X lJa,ll.<'u\1}!<l1,lJ,M3A3f,lJ.3XVH4 3pf3J!333 TepYYJ!3xyi1!.\ YHIl ~B,lJ.aJ!,HeX4eJ1 6ai1,lJ.aJlTaHxOll6oOTOH MaTepl1aJ1llar TO,lJ,OPXOH6yc 6aH,D,aJI6aHraa 3C3XHHr TO,lJ,OPXOHIl)f{,HRrTllaH 60,lJ,OX6YPTr31ll1HH eep'per TeCeeJ1J1I1HHcyypl1Hr Y,lJ,I1PAJIara 30XI1CTOHroop X3p3r 1l3C3H 3C3XHHrAyrH3,lJ,3r. X3p3B 611AMaTepl1aJ1llar X3M>K33HI1HTOAOPXOH6yc 6ai1Aan OPWI1H6aHHa r3)f{ y3B31laYAHTOpblH TaHllaHAaa TYYHT3H xOll600TOH H3rTr3C3H caHxyyrl1HH TaHllaHrl1HH TOAPYYllraAaaxaapan XaHAYYllaX 3CB31l XI1HC3HTOAPYYllra Hb XaHrallTrYH 6aHHa r3)f{ y3B31l aYAI1TblH CaHaJIAyrH31lT33 eep4l1l1,l1,er. 611AHI1HAyfH31lT Hb aYAHTOpblH TaHllaH raprax eAep XypT31lX Oll)f{ aBCaHaYAI1TblH HOTOllfOOHA cyypl1llAar. f3X,D.33 I1P33AyHH YHIl RB,lIa1l 3CB31l HeX4I1VVA Hb rpynnl1HreeAper receennee ypf31l>KJ1VVJl3X33sorcooxoa Xypr3X HeJlee y3yyll>K 6oJlHO.

• TOApyyJlrblr 6arTaaraaA H3rTf3C3H caHXyyrI1HH TaHJlaHfl1HH epeHXHH TOlll1nyyllra, 6yr31\, aryyllfa6a H3rTr3C3H caHxyyrl1HH TaHllaHryyA Hb yH3H 3eB TOlll11lYYllrblH WaapAJlafblr XaHraXYHIIX3M)f{33HA ron ron a)f{l1ll rYHIlr33 6a YHIl RBAJlblf 111l3PXI1HIlC3H3C3XI1Hf yH31l,£l3r.

~I

CaHxyyn1~H Tai1JlaHf~~H aYp'~Tap' Ayp'~TOPbIH XyJl33X vvpsr

xapuyunara (YPf3Jl>KJl3Jl)

XAPAAT 6YC AYAVlTOPblH TAlItflAH

1800I

“ШАРЫН ГОЛ” ХК БОЛОН ТҮҮНИЙ ОХИН КОМПАНИУД


НЭГТГЭСЭН АШИГ, АЛДАГДАЛ БОЛОН БУСАД ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ОРЛОГЫН ТАЙЛАН

17-77-р хуудсан дахь тэмдэглэлүүд нь эдгээр санхүүгийн тайлангуудын салшгүй хэсэг болно.

9

Групп Компани Тэм 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он

мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Борлуулалтын орлого 7 31,978,410 27,874,888 32,183,843 28,155,652

Борлуулалтын өртөг 8 (24,106,652) (21,335,607) (23,744,890) (21,379,742)

Нийт ашиг 7,871,758 6,539,281 8,438,953 6,775,910

Ерөнхий ба удирдлагын зардал

9 (5,958,002) (4,696,017) (5,419,500) (4,393,174)

Үйл ажиллагааны алдагдал

1,913,756 1,843,264 3,019,453 2,382,736

Бусад орлого 10 345,191 398,649 345,191 398,421 Бусад зардал 11 (1,793,073) (4,264,914) (1,568,169) (4,244,332)

Санхүүгийн орлого 13 942,762 2,034,015 914,384 1,821,030

Санхүүгийн зардал 12 (11,283,891) (4,800,520) (10,821,770) (4,285,364)

Татварын өмнөх алдагдал (9,875,255) (4,789,506) (8,110,912) (3,927,509)

Орлогын татварын зардал 14

(129,811) (1,951) (128,888) (1,836) Хойшлогдсон татварын

өгөөж/(зардал) 157,844 (99,429) 157,844 (99,429)

Татварын дараах цэвэр алдагдал

(9,847,222) (4,890,886) (8,081,956) (4,028,773)

Татварын жилийн алдагдал Хувьцаа эзэмшигчдэд ногдох (9,720,069) (4,842,881) (8,081,956) (4,028,773) Хяналтын бус багц эзэмшигчид ногдох

(127,153) (48,004) - -

(9,847,222) (4,842,885) (8,081,956) (4,028,773)

Бусад дэлгэрэнгүй орлогын тайлан:

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл 4,841,111 - 4,841,111 -

Дахин үнэлгээний нөөцийн бууралт

(535,086) - (535,086) -

Тайлант жилийн нийт

дэлгэрэнгүй (5,541,197) (4,890,885) (3,775,931) (4,028,773)

Хувьцаа эзэмшигчид (5,414,045) (4,842,881) (3,775,931) (4,028,773) Хяналтын бус багц эзэмшигчид

(127,153) (48,004) - -

(5,541,197) (4,890,885) (3,775,931) (4,028,773)

Нэгж энгийн хувьцаанд ногдох ашиг/(алдагдал)

(нэгж хувьцаа/төгрөг)

15 (955.74) (476.18) (794.67) (396.13)


2016 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх

НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН БАЙДЛЫН ТАЙЛАН


10

Групп

Компани

Тэм 2016 он

2015 он

2016 он

2015 он

ХӨРӨНГӨ мян.төг

мян.төг

мян.төг

мян.төг

Эргэлтийн бус хөрөнгө

Өмч, Барилга, Тоног төхөөрөмж 16 37,732,247 37,008,594 35,183,174 34,370,294

Биет бус хөрөнгө 17 78,786 165,050 76,464 162,090

Уурхайн хөрөнгө 18 19,881,856 18,801,094 19,881,857 18,801,094

Хайгуул үнэлгээний хөрөнгө 19 - 45,000 - 45,000

Урт хугацаат хөрөнгө оруулалт 6, 20 - - 2,209,830 1,784,830

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө 14 239,470 81,626 229,365 71,521

Гүүдвилл 6 424,990 - - -

Нийт эргэлтийн бус хөрөнгө 58,357,349 56,101,364 57,580,690 55,234,829

Эргэлтийн хөрөнгө

Бараа материал 21 2,337,034 2,437,762 2,160,080 2,011,034

Урьдчилж төлсөн зардал ба

бусад эргэлтийн хөрөнгө 22 3,364,383 2,159,151

4,561,731

2,754,173

Татварын авлага 83,147 192,535 83,147 192,535 Худалдааны ба бусад авлага 23 3,684,693 6,150,159 4,238,188 6,491,089

Мөнгөн хөрөнгө 24 787,508 415,498 783,972 397,686

Нийт эргэлтийн хөрөнгө 10,256,765 11,355,105 11,827,118 11,846,517

НИЙТ ХӨРӨНГӨ 68,614,114 67,456,469 69,407,808 67,081,346

ӨМЧ БА ӨР ТӨЛБӨР

Өмч

Хувьцаат капитал 25 1,017,024 1,017,024 1,017,024 1,017,024

Нэмж төлөгдсөн капитал 25 23,145,158 23,145,158 23,145,158 23,145,158

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл 25 10,032,701 5,191,591 10,032,702 5,191,591

Хуримтлагдсан алдагдал (15,432,588) (5,177,433) (12,478,819) (3,861,777)

Нийт өмч 18,762,295 24,176,340 21,716,065 25,491,996

Хяналтын бус багц эзэмшигчид (69,859) 57,294

НИЙТ ӨМЧ 18,692,436 24,233,634 21,716,065 25,491,996

Өр төлбөр

Эргэлтийн бус өр төлбөр

Урт хугацаат зээл 26 7,235,658 4,707,804 7,235,658 4,344,831

Урт хугацаат санхүүгийн

түрээсийн өглөг 27 - 1,251,505 - 1,251,505

Урт хугацаат зээлийн хүүгийн

өглөг 26 1,387,091 627,713 1,387,091 627,713

Сангууд 28 9,018,373 7,927,036 9,018,373 7,927,036

Нийт урт хугацаат өр 17,641,122 14,514,058 17,641,122 14,151,085


2016 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх

НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН БАЙДЛЫН ТАЙЛАН (үргэлжлэл)


11

Групп

Компани

Тэм 2016 он

2015 он

2016 он

2015 он мян.төг

мян.төг

мян.төг

мян.төг

Эргэлтийн өр төлбөр

Урт хугацаат зээлийн богино хугацаанд хамаарагдах хэсэг

26 13,623,588 9,979,900

13,285,229

9,979,900

Богино хугацаат зээл 26 3,577,629 3,102,627 2,485,796 2,218,785

Богино хугацаат санхүүгийн

түрээсийн өглөг 27 3,493,550 5,554,736

3,493,550

5,554,736

Хүүгийн өглөг 26, 27 3,060,662 953,489 2,602,973 663,843

Хураамжийн өглөг 26 144,687 117,905 144,687 117,905

Санхүүгийн үүсмэл

хэрэглүүрийн өглөг 26 142,958 835,416

108,971

811,975

Худалдааны ба бусад өглөг 29 8,236,354 8,164,499 7,929,415 8,091,121

Татварын өглөг 1,128 205 - -

Нийт эргэлтийн өр төлбөр

32,280,553 28,708,777 30,050,621 27,438,265

Нийт өр төлбөр

49,921,676 43,222,835 47,691,743 41,589,350

НИЙТ ӨМЧ БА ӨР ТӨЛБӨР

68,614,114 67,456,469 69,407,808 67,081,346



НЭГТГЭСЭН МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ ТАЙЛАН


12

Тэм

Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он төгрөг төгрөг мян.төг мян.төг

ҮНДСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Татварын өмнөх ашиг/(алдагдал) (9,875,255) (4,789,506) (8,110,911) (3,927,508)

Тохируулга:

Үндсэн хөрөнгийн элэгдэл, хорогдол болон шавхагдал

16,17,18

4,756,907 4,226,726 4,655,472 4,131,023

Үндсэн хөрөнгө данснаас хассаны гарз

11 66,260 742,887 66,260 742,887

Бараа материалын үнэ цэнийн бууралт гарз

11 462,621 22 340,632 22

Хувьцаа гаргах бэлтгэл ажлын

урьдчилсан төлбөрийн үнэ цэнийн бууралтын гарз

11 264,319 1,725,067 264,319 1,725,067

Гүүдвиллийн үнэ цэнийн бууралт - 708,120 -

Хөрөнгө оруулалтын үнэ цэнийн бууралтын гарз

- - - 708,119

Уурхайн нөхөн сэргээлтийн сангийн нэмэгдэл

12 2,181 237,339 2,181 237,339

Ажилчдын тэтгэврийн сангийн зардал

8, 9 - 996,250 - 996,250

Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүрийн

өр 12, 13 1,744,433 (1,398,782) 1,750,078 (1,425,187)

Найдваргүй авлагын зардал 11 32,703 128,824 32,703 128,824

Найдваргүй авлагын эргэн

төлөлт 10 (5,970) (527) (5,970) (527)

Хүү болон зээлийн хураамжийн зардал

12 3,025,824 2,299,442 2,846,401 2,136,400

Хүүгийн орлого 13 (19,941) (18,364) (10,602) (18,364)

Валютын ханшийн бодит бус гарз

12 5,533,519 1,597,663 5,264,189 1,484,939

Ажлын капиталын өөрчлөлтөөс

өмнөх үйл ажиллагааны ашиг 5,987,602 6,455,161 7,094,752 6,919,284

Ажлын капиталын өөрчлөлт:

Бараа материалын

(өсөлт)/бууралт 21 (331,783) 469,185 (459,569) 439,675

Худалдааны болон бусад авлагын

(өсөлт)/бууралт 22, 23 2,219,266 (4,419,826) 382,608 (4,963,450)

Худалдааны болон бусад

өглөгийн өсөлт/(бууралт) 29 (968,969) 3,949,465 (124,186) 3,880,569

Үндсэн үйл ажиллагаанаас бий

болсон мөнгөн урсгал 6,906,116 6,453,985 6,893,605 6,276,078

Төлсөн орлогын татвар (89,500) (152,922) (89,500) (152,887)

Хүүгийн төлөлт 26 (938,083) (1,690,504) (938,083) (1,664,503)

Хүлээн авсан хүү 13 19,941 18,364 10,602 18,364

Үндсэн үйл ажиллагааны цэвэр

мөнгөн гүйлгээ 5,898,475 4,628,923 5,876,624 4,477,052



НЭГТГЭСЭН МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ ТАЙЛАН (үргэлжлэл)


13

Тэм

Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Хайгуул, үнэлгээний ажлын зарцуулалт

19 (350,786) (45,000) (350,786) (45,000)

Охин компанид оруулсан

хөрөнгө оруулалт 20 (424,990) - (425,000) -

Дуусаагүй барилгын нэмэгдсэн

өртөг 16 - (507,635) - (507,635)

Өмч, барилга, тоног

төхөөрөмжийн худалдан авалт 16 (589,013) (1,094,549) (577,943) (1,048,828)

Биет бус хөрөнгийн худалдан авалт

17 (6,168) (124,564) (5,668) (124,564)

Хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааны

цэвэр мөнгөн гүйлгээ (1,370,967) (1,771,748) (1,359,397) (1,726,027)

САНХҮҮЖИЛТИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ

Хүлээн авсан зээл 26 800,805 840,567 800,805 840,567

Эргэн төлсөн зээл 26 (1,190,285) (866,705) (1,165,671) (772,841)

Санхүүгийн түрээсийн төлбөр 27 (3,766,809) (3,331,125) (3,766,809) (3,331,125)

Санхүүжилтийн үйл ажиллагааны

цэвэр мөнгөн гүйлгээ (4,156,289) (3,357,263) (4,131,675) (3,263,399)

Мөнгө, түүнтэй адилтгах

хөрөнгийн цэвэр(бууралт)/өсөлт 372,011 (500,088) 386,286 (512,371)

Гадаад валютын ханшийн зөрүү 783 537 735 527


хөрөнгийн эхний үлдэгдэл 24 415,498 915,049 397,686 909,533


хөрөнгийн эцсийн үлдэгдэл 24 787,508 415,498 783,972 397,686

Хөрөнгө оруулалт ба санхүүгийн үйл ажиллагааны мөнгөн бус гүйлгээний нэмэлт тодруулга

Бэлэн бүтээгдэхүүнд капиталжуулсан элэгдэл, хорогдол болон сангийн бууралтууд

- (178,463) - (178,463)

Уурхайн хөрөнгөнд

капиталжуулсан нөхөн сэргээлтийн сангийн нэмэгдэл

28 (1,154,090) (113,997) (1,154,090) (113,997)

Дуусаагүй барилгад

капиталжуулсан хүүгийн зардал 16, 26 - (543,457) - (543,457)

Үндсэн хөрөнгө рүү дуусаагүй барилгаас шилжсэн

16 - 13,479,671 - 13,479,671

Данснаас хассан халаасны хувьцаа

25 - (6,115) - (6,115)

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл 16, 25 (4,306,024) - (4,306,024) -

(535,086) - (535,086) -



НЭГТГЭСЭН ӨМЧИЙН ӨӨРЧЛӨЛТИЙН ТАЙЛАН


14

Группийн түвшинд Тэм

Хувьцаат капитал

Халаасны хувьцаа

Хувьцааны урамшуулал

Дахин

үнэлгээний нэмэгдэл

Хуримтлагдсан алдагдал

Нийт Хяналтын бус багц

Нийт

мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

2015 оны 01 сарын 01-ний

өдрөөрх үлдэгдэл

1,023,139 (6,115) 23,145,158 7,960,603 (3,103,563) 29,019,222 105,298 29,124,520

Тайлант үеийн цэвэр алдагдал - - - - (4,842,882) (4,842,882) (48,004) (4,890,886)

Бусад дэлгэрэнгүй орлого, татварын дараах байдлаар

25 - - - (2,769,012) 2,769,012 - -



1,023,139 (6,115) 23,145,158 5,191,591 (5,177,433) 24,176,340 57,294 24,233,634

Данснаас хассан халаасны хувьцаа

25 (6,115) 6,115 - - - - -



1,017,024 - 23,145,158 5,191,591 (5,177,433) 24,176,340 57,294 24,233,634

Тайлант үеийн цэвэр алдагдал - - - - (9,720,069) (9,720,069) (127,153) (9,847,223)


25 - - - 4,841,111 (535,086) 4,306,025 - 4,306,025



1,017,024 - 23,145,158 10,032,702 (15,432,587) 18,762,296 (69,859) 18,692,436



НЭГТГЭСЭН ӨМЧИЙН ӨӨРЧЛӨЛТИЙН ТАЙЛАН (үргэлжлэл)


15

Компанийн түвшинд Тэм

Хувьцаат капитал

Халаасны хувьцаа

Хувьцааны урамшуулал

Дахин

үнэлгээний нэмэгдэл

Хуримтлагдсан алдагдал

Нийт

мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

2015 оны 01 сарын 01-ний өдрөөрх үлдэгдэл 1,023,139 (6,115) 23,145,158 7,960,603 (2,602,015) 29,520,770

Тайлант үеийн цэвэр алдагдал - - - - (4,028,773) (4,028,773)


25 - - - (2,769,012) 2,769,012 -

2015 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх үлдэгдэл 1,023,139 (6,115) 23,145,158 5,191,591 (3,861,776) 25,491,996

Данснаас хассан халаасны хувьцаа 25 (6,115) 6,115 - - - -

2015 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх үлдэгдэл 1,017,024 - 23,145,158 5,191,591 (3,861,776) 25,491,996

Тайлант үеийн цэвэр алдагдал - - - - (8,081,955) (8,081,955)


25 - - - 4,841,111 (535,086) 4,306,024

2016 оны 12 сарын 31-ний өдрөөрх үлдэгдэл 1,017,024 - 23,145,158 10,032,702 (12,478,818) 21,716,065

“ШАРЫН ГОЛ” ХК болон охин компаниуд


НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН ТАЙЛАНГИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ

16

1. ТАЙЛАГНАГЧ АЖ АХУЙН НЭГЖ Шарын Гол ХК (“Компани”) нь Монгол улсад нүүрсний хайгуул, хөгжүүлэлт болон үйлдвэрлэлийн үндсэн үйл ажиллагаа эрхэлдэг.

Компани нь Монголын Хөрөнгийн Бирж дээр бүртгэлтэй, Монгол Улсад байгуулагдсан, тус улсын нутаг

дэвсгэр дээр үйл ажиллагаа явуулдаг хувьцаат компани юм. Компанийн албан хаяг Монгол Улс, Дархан- Уул

аймаг, Шарын гол сум, Санжит баг бөгөөд өөрийн байранд байрладаг.

“Шарын Гол” ХК нь 2006 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр Монгол улсын Улсын бүртгэлийн албанд шинэчлэн

бүртгүүлж, 2050374 регистр бүхий 1910010009 тоот улсын бүртгэлийн гэрчилгээ авсан.

10-н том хувьцаа эзэмшигчид Хувь Тоо 1. Эс Эйч Жи Холдингс 3 С.а.р.л. 22.80% 2,318,451 2. Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л. 19.95% 2,028,906 3. Нихан Холдингс С.а.р.л. 15.72% 1,598,889

4. Үндэсний Хөрөнгө Оруулалтын Банк 11.39% 1,158,520

5. Эс Эйч Жи Холдингс С.а.р.л. 11.24% 1,142,674 6. Могул Ресурсес Инк. 9.83% 1,000,000 7. Элиз Холдингс С.а.р.л. 1.23% 124,980 8. Лексик Холдингс С.а.р.л. 0.93% 94,350 9. Мехта Нитин 0.84% 85,000 10. Импера Монголиа Холдингс Лимитед(Лтд) 0.66% 66,915 11. Ларс Эрнэст 0.55% 55,611 Бусад 4.88% 495,946

Нийт 100% 10,170,242

2013 оны 9 сарын 23-нд Компани Нако Түлш ХК (“Охин компани”)-ийн 92.93% буюу 11,723,989 хувьцааг 2.5

тэрбум төгрөгөөр худалдан авсан. “Нако Түлш” ХК нь 2007 оны 05 дүгээр сарын 15-ны өдөр Монгол улсын

Улсын бүртгэлийн албанд шинэчлэн бүртгүүлж, 4489969 регистр бүхий 1910001019 тоот улсын бүртгэлийн гэрчилгээ авсан.

2016 оны 06 сарын 13-нд Компани Нагай ХХК (“Охин компани”)-ийг 425 сая төгрөгөөр худалдан авсан.

“Нагай” ХХК нь 2016 оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдөр Монгол улсын Улсын бүртгэлийн албанд шинэчлэн

бүртгүүлж, 6039146 регистр бүхий 9011590138 тоот улсын бүртгэлийн гэрчилгээ авсан.

Групп нь 2016 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр нийт 651 ажиллагсадтай байсан.



НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН ТАЙЛАНГИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ(үргэлжлэл)

17

2. ӨӨДРӨГ ТӨСӨӨЛӨЛТЭЙ ХОЛБООТОЙ МАТЕРИАЛЛАГ ТОДОРХОЙ БУС БАЙДАЛ

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангууд нь тасралтгүй үйл ажиллагааны зарчимд суурилан бэлтгэгдсэн.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар Групп нь 15,432,588 мян.төг хуримтлагдсан алдагдалтай, 22,023,790

мянган төгрөгийн богино (цэвэр) хугацаат өр төлбөртэй байна. Мөн тайлант жилд 9,847,222 мянган төгрөгийн алдагдалтай ажилласан.

Группийн тасралтгүй үйл ажиллагааны төсөөллийг хангаж, үйл ажиллагаагаа тасралтгүй үргэлжлүүлэх эсэх

нь Группийн удирдлага болон гол хувь нийлүүлэгч нь Тэмдэглэл 26-д дурдсан зээлийн өр төлбөрөөс тайлант

жилд төлөгдөх томоохон дүн бүхий зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарийг хойшлуулж чадах эсэх, эсвэл өөр

хямд өртөгтэй санхүүжилтийн эх үүсвэр олж чадах эсэхээс хамаарна.

3. НЭГТГЭСЭН ТАЙЛАН БЭЛТГЭСЭН ҮНДЭСЛЭЛ

Эдгээр нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангууд нь СТОУС 10 Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлан-ийн дагуу нэгтгэгч

компани болох “Шарын Гол” ХК болон түүний охин компани болох “Нако Түлш” ХК, “Нагай” ХХК-ийн бие

даасан санхүүгийн тайлангуудыг нэгтгэсэн дүнг илэрхийлж байгаа бөгөөд нэгтгэлд хамрагдаж буй

санхүүгийн тайлангууд нь ижил хугацаагаар тасалбар болж, нягтлан бодох бүртгэлийн нэгдсэн нэг ижил бодлого баримтлан бэлтгэгдсэн.

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангуудыг бэлтгэхэд хэрэглэгдсэн нягтлан бодох бүртгэлийн үндсэн бодлогуудын тухай мэдээллийг 30 дугаар тэмдэглэлд оруулсан. Холбогдох хэсэгт тусгайлан зааснаас бусад тохиолдолд тэмдэглэл 30-д заасан бодлогуудыг хэрэглэсээр ирсэн.

Группийн үйл ажиллагааны болон тайлагнагч валют нь Монгол улсын Төгрөг болно. Эдгээр санхүүгийн

тайлангууд нь Төгрөгөөр илэрхийлэгдсэн бөгөөд мянган төгрөгөөр нарийвчлан харуулж тайлагнагдсан.

Компани нь санхүүжигч талд хяналттай бол тухайн санхүүжигч талыг охин компани гэж ангилна. Дараах

хяналтын гурван шалгуурыг бүгдийг нь хангасан тохиолдолд компанийг санхүүжигч талд хяналттай гэж үзнэ.

Үүнд:

- Санхүүжигч талыг зохицуулах эрх мэдэлтэй;

- Санхүүжигч талын үйл ажиллагаанаас төрөл бүрийн өгөөж хүртдэг; бөгөөд

- Өөрт буй эрх мэдлээ тухайн өгөөжид нөлөөлөхүйц байдлаар ашиглах чадвартай.

Эдгээр хяналтын шалгуур өөрчлөгдсөн байж болзошгүй гэж үзэхэд хүргэсэн баримт, нөхцөл байдал үүссэн

тохиолдолд хяналтыг дахин үнэлнэ.

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангууд нь Компанийн болон түүний охин компаниудын (“Групп”) үр дүнг нэг аж ахуйн нэгж мэтээр тайлагнадаг. Иймд толгой компани болон охин компанийн хооронд хийгдсэн ажил

гүйлгээнүүд болон үлдэгдлийг бүрэн цэвэрлэдэг.

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайланг бэлтгэхдээ, толгой болон охин компаниудын санхүүгийн тайлан дах хөрөнгө,

өр төлбөр, өмч, орлого болон зардлын ижил төстэй зүйл тус бүрийн дүнг мөр мөрөөр нь нэмж нэгтгэсэн.

Дараах зүйлсийг нэгтгэлээс цэвэрлэж тайлагнасан. Үүнд:

a) Бүлэг доторх компаниудын хоорондын

- Хөрөнгө, өр төлбөрийн данснуудын үлдэгдэл;

- Орлого болон зардлын дүн;

b) Охин компанид оруулсан хөрөнгө оруулалтын дансны үнэ болон өмчийн дүн.




18

4. НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН ЧУХАЛ ТООЦООЛОЛ БА ШИЙДЭЛ

Групп нь ирээдүйн үйл ажиллагаатай холбоотой тодорхой тооцоолол ба төсөөлөл ашигладаг. Түүхэн

туршлага болон үүссэн нөхцөл байдалд тохиромжтой гэж үзсэн ирээдүйн үйл ажиллагааны тухай таамаглал

гэх мэт бусад хүчин зүйлсэд үндэслэн тооцоолол ба шийдлийг тогтмол үнэлдэг. Бодит үр дүн нь тооцоолол

ба төсөөллөөс ялгаатай байж болно.

a) Үнэ цэнийн бууралт

Хөрөнгө эсвэл хөрөнгийн мөнгө бий болгогч нэгжийн дансны үнэ нь эргэн нөхөгдөх дүнгээсээ давбал үнийн

бууралтын алдагдлыг хүлээн зөвшөөрнө. Эргэн төлөгдөх дүнг тогтоохдоо удирдлага нь группийн хэмжээний

хөрөнгө тус бүрийн эсвэл мөнгө бий болгогч нэгжийн ирээдүйн хүлээгдэж буй мөнгөн урсгалыг тооцоолж,

эдгээр мөнгөн урсгалын өнөөгийн үнэ цэнийг тодорхойлохын тулд тохирох хүүг сонгож ашигладаг. Ирээдүйн

хүлээгдэж буй мөнгөн урсгалыг хэмжихдээ удирдлага нь группийн удирдлагын шийдвэрийг ашигладаг.

Группийн удирдлагын ашигласан төсөөлөл нь ирээдүйд болох тодорхой нөхцөл байдал болон үйл явдлуудтай

холбоотой байдаг. Бодит үр дүн нь өөр байж болох ба энэ нь дараагийн санхүүгийн жилд багтаж Группийн

хөрөнгүүдэд хийгдэх томоохон залруулгуудын шалтгаан байж болно.

Группийн удирдлага нь тохирох хөнгөлөлтийн түвшнийг тодорхойлохдоо зах зээлийн эрсдэл болон

хөрөнгөтэй холбоотой эрсдэлийн хүчин зүйлийн тохируулгыг хийдэг.

Ихэнх тохиолдолд группийн удирдлага нь группийн хэмжээний үнэ цэнийн бууралтын шалгалтыг хийхдээ

мэргэжлийн хараат бус үнэлгээчдийн тооцооллыг ашигладаг.

b) Бодит үнэ цэнийн хэмжилт

Групп үүсмэл санхүүгийн өр төлбөр болон бодит үнэ цэнээр хэмжигдэх үндсэн хөрөнгийг санхүүгийн байдлын

тайлангийн өдөр бүр хэмждэг.

Бодит үнэ цэнийг нь хэмждэг бүх хөрөнгө, өр төлбөрүүдийг санхүүгийн тайланд бодит үнэ цэнийн түвшнээр

ангилсан ба доор дурдсанчлан, бүхлээрээ бодит үнэ цэнийн хэмжилтэд томоохон нөлөөтэй хамгийн бага

түвшний орцод үндэслэсэн:

Түвшин 1: ижил хөрөнгө, өр төлбөрийн хөрөнгийн бирж дээр бүртгэлтэй (залруулаагүй), идэвхтэй зах зээл

дээрх үнэ;

Түвшин 2: шууд болон шууд бусаар ажиглах боломжтой бүртгэсэн бодит үнэ цэнэд томоохон нөлөөтэй

орцуудыг ашигладаг техникүүд

Түвшин 3: ажиглах боломжтой зах зээлийн тоо баримтад үндэслээгүй бүртгэсэн бодит үнэ цэнэд томоохон

нөлөөтэй орцуудыг ашигладаг техникүүд.

Үүсмэл санхүүгийн өр төлбөр болон үндсэн хөрөнгийн аль алиныг 3 түвшний хэмжилтэд авч үзсэн.

Бодит үнэ цэнэ нь хэмжилтийн өдөр зах зээлийн оролцогчдын хооронд гарч буй гүйлгээнд хөрөнгийг

борлуулахад хүлээн авч буй эсвэл өр төлбөрийг шилжүүлэхэд төлж буй дүн юм. Бодит үнэ цэнийн хэмжилт

нь хөрөнгийг борлуулж буй эсвэл өр төлбөрийг шилжүүлж буй гүйлгээний дараах таамаглалд үндэслэдэг:

- Тухайн хөрөнгө, өр төлбөрийн үндсэн зах зээлд болж буй, эсвэл

- Үндсэн зах зээл байхгүй үед, тухайн хөрөнгө, өр төлбөрийн хамгийн давуу зах зээлд болж буй

- Үндсэн болон хамгийн давуу зах зээлд Групп нь оролцох боломжтой байх ёстой.




19

4. НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН ЧУХАЛ ТООЦООЛОЛ БА ШИЙДЭЛ (үргэлжлэл)

(b) Бодит үнэ цэнийн хэмжилт(үргэлжлэл)

Санхүүгийн үүсмэл өр төлбөр

Үүсмэл өр төлбөрийг давамгайлах эрсдэлгүй хүү, Монгол улс дах хамгийн сайн харьцуулалт болж чадах

компаниудын хувьцааны үнийн тогтворгүй байдал, гадаад валютын ханшийн тогтворгүй байдал, тооцсон үнэ

болон дуусгавар хугацаа хүртэлх хугацаа гэх мэтийг харгалзан үзсэн стандарт опцион үнэ тогтоох загварыг

ашиглан үнэлсэн. Энэ нь 3-р түвшний хэмжилт болно.

Үндсэн хөрөнгө

Групп барилга, машин, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгслийн бодит үнэ цэнийг элэгдүүлсэн орлуулах өртөгт

үндэслэн тодорхойлсон бөгөөд харин тавилга, тоног төхөөрөмж, компьютерийн бодит үнэ цэнийг зах зээлийн

үнэд үндэслэн тодорхойлсон.

Санхүүгийн тайланд байнгын сууриар хүлээн зөвшөөрдөг хөрөнгө, өр төлбөрүүдийн хувьд, Групп нь тайлант

хугацаа бүрийн эцэст түвшнүүдийн хооронд шилжилт гарсан эсэхийг шинжлэхээр ангиллыг (бүхлээрээ бодит

үнэ цэнийн хэмжилтэд томоохон нөлөөтэй хамгийн бага түвшний орцод суурилсан) дахин үнэлж үздэг.

Түвшнүүдийн хоорондох шилжилт

Бодит үнэ цэнээрээ бүртгэгдсэн хөрөнгө, өр төлбөрүүдийн хувьд бодит үнэ цэнийн 1-ээс 3 түвшний хооронд

ямар нэг шилжилт байхгүй.

Бодит үнэ цэнээрээ бүртгэгдээгүй санхүүгийн хөрөнгө болон өр төлбөрийн бодит үнэ цэнэ

Санхүүгийн хэрэглүүрт бодит үнэ цэнээрээ хараахан бүртгэгдээгүй байгаа санхүүгийн хөрөнгө болон өр

төлбөрийн бодит үнэ цэнийг тодорхойлоход ашигласан аргачлал болон төсөөллийг доор дурдав:

Бүртгэлийн дүнтэйгээ ойролцоо бодит үнэ цэнэтэй санхүүгийн хэрэглүүр

Урт хугацааны хүүтэй зээл болон санхүүгийн түрээсийг эс тооцвол Группийн санхүүгийн хөрөнгө болон өр

төлбөрүүд нь бүгд нэг жилээс бага дуусгавар хугацаатай, богино хугацаатай. Дээр дурдсан бодит үнэ цэнийн

үнэлгээнд үндэслэсэн, эдгээр богино хугацаат санхүүгийн хөрөнгө болон өр төлбөрүүдийн санхүүгийн

байдлын тайлангийн өдрөөрх тооцоолсон бодит үнэ цэнэ нь санхүүгийн байдлын тайланд үзүүлсэн

бүртгэлийн дүнтэйгээ ойролцоо байна.

Урт хугацаат, хүүтэй зээл болон санхүүгийн түрээсийн бүртгэлийн дүн нь бодит үнэ цэнэтэйгээ ойролцоо

байна. Учир нь тэдгээр нь зах зээлийн харьцуулагдахуйц хэрэглүүрийн хүүтэй ойролцоо хүүтэй юм.

c) Элэгдэх хөрөнгийн ашиглалтын хугацаа

Группийн удирдлага нь хүлээгдэж буй хөрөнгийн ашиглалтад суурилан тайлант үе бүрийн эцэст биет бус

хөрөнгө болон өмч, барилга, тоног төхөөрөмж гэх мэт элэгдэх хөрөнгийн ашиглалтын хугацааг шалгадаг.

Гарсан үр дүн нь магадгүй техникийн хуучралтын улмаас тооцоолол ба төсөөллөөс ялгаатай байж болно.

Тэмдэглэл 30(k) болон 30(i)-д биет бус хөрөнгө, өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийн ашиглалтын хугацааны

талаар дэлгэрэнгүй тусгасан.




20


d) Хөрс хуулалтын зардал

Групп ил уурхайн үйл ажиллагааны хөгжүүлэлт болон үйлдвэрлэлийн үе шатанд хаягдлыг зайлуулах зардал

(хөрс хуулалтын зардал) гардаг. Үйлдвэрлэлийн үе шатанд, хөрс хуулалтын зардал (үйлдвэрлэлийн хөрс

хуулалтын зардал) нь тайлант хугацааны бараа материалын үйлдвэрлэл болон ирээдүйд олборлох хүдэрт нэвтрэх боломж болон уурхайн уян хатан байдлыг сайжруулж буйтай аль алинтай холбогдон гардаг. Эхний

хэсэг нь бараа материалыг өртөгт шингэдэг бол сүүлийн хэсгийг тодорхой шалгуурыг хангасан үед хөрс

хуулалтын хөрөнгөөр капиталжуулдаг. Хөгжүүлэлтийн хөрс хуулалт болон үйлдвэрлэлийн хөрс хуулалтыг

ялгахад томоохон үнэлэмж шаардагддаг бөгөөд үйлдвэрлэлийн хөрс хуулалт нь бараа материалыг гарган

авах болон хөрс хуулалтын хөрөнгийг бий болгоход холбогдоно.

Групп хөрс хуулалтын үйл ажиллагаа холбогдож буй уурхайн үйл ажиллагаа бүрийн хувьд төмрийн хүдрийн

салангид бүрдэл хэсгүүдийг тодорхойлдог. Хөрс хуулалтын үйл ажиллагааны үр дүнд илүү нэвтрэх

боломжтой болсон төмрийн хүдрийн тодорхой хэмжээ нь тодорхойлох боломжтой бүрэлдэхүүн хэсэг болно.

Эдгээр бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг таньж, тодорхойлоход томоохон үнэлэмж шаардана. Уурхайн төлөвлөгөөний

боломжтой мэдээлэлд үндэслэн уурхайн үйл ажиллагаа тус бүрийн хувьд эдгээр үнэлгээг хийнэ. Тиймээс

уурхайн төлөвлөгөөнд бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг тодорхойлох нь уурхай бүрийн хувьд олон шалтгааны улмаас

янз бүр байна. Үүнд түүхий эдийн төрөл, хүдрийн их биеийн геологийн онцлог, газарзүйн байршил болон

санхүүгийн хүчин зүйлүүд гэх мэт орно. Ойролцоолон тооцоолсон хөрс хуулалтын хөрөнгийг Тодруулга 18-д толилуулсан.

e) Хайгуул, үнэлгээний зардал

Группийн хайгуул, үнэлгээний зардлын нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын хэрэглээ нь ирээдүйн эдийн

засгийн үр ашгийг тодорхойлоход үнэлэмжийг шаардах ба энэ нь магадгүй ирээдүйн үйл явдал, нөхцөл

байдлын талаарх төсөөлөлд үндэслэнэ. Шинэ мэдээлэл олдвол, хийсэн тооцоолол, төсөөллүүд өөрчлөгдөж

болно. Хэрэв зардлыг капиталжуулсны дараа тухайн зардлыг нөхөж олж авах нь эргэлзээтэй байж болох талаарх мэдээллийг олж авсан бол, капиталжуулсан зардлыг уг шинэ мэдээллийг олж авсан хугацааны

дэлгэрэнгүй орлогын тайланд зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

f) Уурхайн хөгжүүлэлтийн зардал

Уурхайн хөрөнгийг түүний бодит насжилтын хязгаар болон эдийн засгийн чадвар хоёрыг харгалзан жил бүр

үнэлдэг. Энэ нь нөхөн төлөгдөх нөөц болон ирээдүйн хөрөнгийн зардлуудын тооцооллуудыг үнэлж үзэхийг шаарддаг.

Хэрэв шинэ мэдээлэл олдвол, хийсэн тооцоолол, төсөөллүүд өөрчлөгдөж болно. Үйл ажиллагаа нь зогссон

уурхайн хөгжүүлэлтийн хөрөнгө нь данснаас хасагддаг ба тухайн хугацааны дэлгэрэнгүй орлогын тайланд бусад зардлаар тайлагнана

g) Бараа материал

Бараа материалыг өртөг, цэвэр боломжит үнийн аль багаар нь тусгана. Цэвэр боломжит үнэ цэнийг

тооцохдоо тооцоолол хийх үеийн хамгийн найдвартай бэлэн байгаа нотолгоог авч үздэг. Группийн бизнес нь

технологийн өөрчлөлттэй нягт уялдаатай бол борлуулалтын үнэ нь хурдан өөрчлөгдөхөд хүргэнэ.

Бараа материалын дансны үнийн ирээдүйд гарах өөрчлөлт нь зах зээлийн сегмент бүр дэх үнийн өөрчлөлтөөс шалтгаална.




21


h) Нөхөн сэргээлтийн нөөцийн тооцоолол

Компани нь уурхайн нөхөн сэргээлтийн нөөцийн тооцооллыг жил бүрийн балансын өдрөөр үнэлдэг.

Холбогдох нөөц буюу үүрэг хариуцлагад нөлөөлөх олон хүчин зүйл байдаг учраас нөхөн сэргээлтийн нөөцийг

тодорхойлохдоо томоохон ач холбогдол бүхий тооцоолол ба үнэлгээг гүйцэтгэдэг. Эдгээр хүчин зүйлс нь

нөхөн сэргээлтийн үйл ажиллагааны цар хүрээ ба зардал, эрх зүйн зохицуулалтын өөрчлөлт, инфляцын

болон дискаунтын түвшний өсөлт гэх мэт зүйлсийн тооцооллыг багтаадаг. Ирээдүйн бодит зарцуулалт нь

тухайн үед хуримтлуулсан нөөцөөс ялгаатай байх нөхцөлийг эдгээр тодорхойгүй байдлууд нь үүсгэдэг.

Балансын өдрөөрх нөөц нь ирээдүйд шаардлагатай нөхөн сэргээлтийн нөөцийн өнөөгийн үнэ цэнийн талаарх

удирдлагын хамгийн сайн тооцооллыг илэрхийлнэ. Тооцоолсон нөхөн сэргээлтийн зардалд орсон өөрчлөлт

нь нөхөн сэргээлтийн нөөц болон хөрөнгийг бууруулах эсвэл нэмэгдүүлэх замаар балансад хүлээн

зөвшөөрөгддөг.

i) Уурхайн нөөцийн тооцоолол

Уурхайн нөөц нь Компанийн эзэмшлийн нийт олборлох өмчөөс хуулийн болон эдийн засгийн хувьд олборлож

болохуйц уурхайн байгалийн нөөцийн дүнгийн тооцооллын дүнг илэрхийлдэг. Компани нь олборлох нөөцийн

хэмжээ, гүн, хэлбэр зэргийн талаарх геологийн мэдээлэлд үндэслэн тусгай мэргэшсэн хөндлөнгийн

этгээдээр гүйцэтгүүлсэн судалгааны тайланд үндэслэн уурхайн нөөцийг тооцоолдог. Байгалийн нөөцийн

тооцоололд орсон өөрчлөлт нь хайгуул, үнэлгээний хөрөнгө, уурхайн байгууламж, өмч, барилга, тоног

төхөөрөмж, гүүдвилл, нөхөн сэргээлтийн нөөц зэргийн дансны үнэ болон хойшлогдсон татвар, элэгдэл,

хорогдлын зардал зэрэгт нөлөөлдөг.

Эргэн нөхөгдөхөөр тооцоолсон нөөц нь олборлолттой холбоотой хөрөнгийн элэгдэл, шавхагдлыг

тодорхойлоход ашиглагддаг. Энэ нь уурхайн үйлдвэрлэлийн таамаглаж буй үлдэх хугацаанд тэнцүү хэмжээгээр хорогдох нөөцийн хэмжээнд нөлөөлдөг. Эдийн засгийн хувьд болон биет байдлаар ашиглах

боломжит нөөцийн хэмжээг жил бүр үнэлдэг. Энэхүү тооцоолол нь эргэн нөхөгдөх нөөцийн хэмжээ болон

ирээдүйн капитал зарцуулалтын тооцоолол, таамаглалд суурилдаг.




22

5. САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛҮҮР - ЭРСДЭЛИЙН УДИРДЛАГА

Групп нь үйл ажиллагаагаараа дамжуулж дараах эрсдэлүүдэд өртөх магадлалтай:

a) Зээлийн эрсдэл b) Зах зээлийн эрсдэл

i) Бодит үнэ цэнийн болон хүүгийн түвшний эрсдэл ii) Гадаад валютын эрсдэл

c) Төлбөрийн чадварын эрсдэл.

Бусад бүх бизнесийн нэгэн адил Групп нь санхүүгийн хэрэглүүр хэрэглэснээс үүдэлтэй эрсдэлд өртдөг. Энэ

тэмдэглэлд Группийн эрсдэлийн удирдлагын бодлого, энэхүү эрсдэлийг зохицуулах процесс ба түүнийг

хэмжих аргуудыг тайлбарлана. Эдгээр эрсдэлтэй холбоотой нэмэлт тоон мэдээллийг нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд зохих ёсоор толилуулсан.

Энэхүү тэмдэглэлд өөрөөр дурдаагүй л бол Группийн санхүүгийн хэрэглүүрийн эрсдэлд өртөмхий байдал,

эдгээр эрсдэлийг зохицуулахад чиглэсэн зорилт, бодлого ба процесс болон түүнийг хэмжихэд хэрэглэгдсэн

бодлогод өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад ямар нэгэн биет өөрчлөлт ороогүй гэж үзнэ.

(i) Санхүүгийн Үндсэн Хэрэглүүрүүд

Группийн хэрэглэдэг дараах санхүүгийн үндсэн хэрэглүүрүүдээс эрсдэл үүсдэг:

Мөнгө түүнтэй адилтгах хөрөнгө

Худалдааны ба бусад авлага

Худалдааны ба бусад өглөг

Урт болон богино хугацаат зээл

(ii) Санхүүгийн Хэрэглүүрийн Төрөл Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он

Санхүүгийн хөрөнгө мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг Мөнгө түүнтэй адилтгах хөрөнгө 787,508 415,498 783,972 397,686

Худалдааны ба бусад авлага 3,684,693 6,150,159 4,238,188 6,491,089

Нийт санхүүгийн хөрөнгө 4,472,201 6,565,657 5,022,160 6,888,775

Санхүүгийн өр төлбөр

Богино хугацаат зээл 17,201,217 13,082,527 15,771,025 12,198,685 Урт хугацаат зээл 7,235,658 4,707,804 7,235,658 4,344,831

Санхүүгийн түрээс 3,493,550 6,806,241 3,493,550 6,806,241

Хүүгийн өглөг 4,592,440 1,699,107 4,134,751 1,409,461

Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүрийн

өглөг 142,958 835,416 108,971 811,975

Худалдааны ба бусад өглөг 8,236,351 8,164,499 7,929,413 8,091,121

Нийт санхүүгийн өр төлбөр 40,902,174 35,295,594 38,673,368 33,662,314




23

5. САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛҮҮР - ЭРСДЭЛИЙН УДИРДЛАГА (үргэлжлэл)

Ерөнхий Зорилго, Бодлого ба Процесс

Удирдлага нь Группийн эрсдэлийн удирдлагын бодлогод гол үүрэг хариуцлага хүлээхийн зэрэгцээ түүнийг

тодорхойлж бэлтгэх үүрэгтэй байдаг.

Удирдлагын гол зорилго нь Группийн өрсөлдөх чадвар, уян хатан байдалд хэт нөлөөлөхгүйгээр эрсдэлийг аль болох бууруулах бодлого тогтоох явдал юм.

a) Зээлийн эрсдэл

Зээлийн эрсдэл гэдэг нь үйлчлүүлэгч эсвэл санхүүгийн хэрэглүүр дэх бизнесийн түнш нь гэрээгээр заасан өр

төлбөр төлөх үүргээ гүйцэтгээгүй тохиолдолд Группт санхүүгийн гарз учруулах эрсдэл юм. Балансын өдрөөр

Групп зээлийн эрсдэлд өртөөгүй байна.

b) Зах зээлийн эрсдэл

Зах зээлийн эрсдэл нь Групп хүүтэй, худалдагдах, гадаад валютаарх санхүүгийн хэрэглүүрийн хэрэглээнээс

үүсдэг. Энэ нь санхүүгийн хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнэ эсвэл ирээдүйн мөнгөн гүйлгээ нь хүүгийн хувь

(хүүгийн түвшний эрсдэл), гадаад валютын ханш (валютын эрсдэл) эсвэл зах зээлийн бусад хүчин зүйлс

(бусад үнийн эрсдэл)-ийн улмаас хэлбэлзэх эрсдэл юм.

i) Бодит үнэ цэнийн болон хүүгийн түвшний эрсдэл

Хүүгийн түвшний эрсдэл гэдэг нь зах зээл дэх зээлийн хүүгийн түвшний өөрчлөлтийн улмаас санхүүгийн

хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнэ эсвэл ирээдүйн мөнгөн гүйлгээ хэлбэлзэх эрсдэл юм.

Групп нь томоохон дүн бүхий урт хугацаат зээлтэй. Группийн хүүгийн эрсдэлд өртөх магадлал нь зах зээл

дээрх хүүгийн түвшний хэлбэлзлээр илэрхийлэгдэнэ.

Хүү бүхий зээлийн хүүгийн түвшин нь дараах байдалтай байна. Үүнд:

Жилийн хүүгийн

түвшин

2016 оны 12 сарын 31


хувь мян.төг мян.төг

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк 7+1 сарын ЛИБОР 12,447,650 9,979,900

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд

7+6 сарын ЛИБОР 7,235,658 3,746,650

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд 10% 837,579 598,181

Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л 15% 831,503 666,657 Хай Би ойл ХК 6% 1,654,293 827,334 ХОТ Холдинг С.а.р.л 15% 1,091,833 883,842

Могул Көүл Холдинг Пте Лтд 0% - 126,000

Хувьцаа эзэмшигчдээс авсан зээл 338,359 961,767

24,436,875 17,790,331




24

5. САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛҮҮР/ - ЭРСДЭЛИЙН УДИРДЛАГА (үргэлжлэл)

ii) Гадаад валютын ханшийн өөрчлөлтийн эрсдэл

Валютын эрсдэл гэдэг нь гадаад валютын ханшийн өөрчлөлтийн улмаас санхүүгийн хэрэглүүрийн үнэ цэнэ

хэлбэлзэх эрсдэл юм. Ирээдүйн ажил гүйлгээ, хүлээн зөвшөөрөгдсөн хөрөнгө, өр төлбөр Монгол Төгрөгөөс

өөр валютаар илэрхийлэгдсэн тохиолдолд валютын эрсдэл үүсдэг. Групп нь ханшийн өөрчлөлтийн эрсдэлд

чиглэсэн тусгайлсан бодлого байхгүй.

Монгол төгрөгөөрх хэрэгсэл

Валютаархи хэрэгсэл-*

2016 2015 2016 2015

Санхүүгийн хэрэгсэл мян.төг мян.төг

Санхүүгийн хөрөнгө Мөнгөн хөрөнгө 785,052 413,408 2,456 2,090

Худалдааны ба бусад авлага 3,684,693 6,150,159 - -

Нийт санхүүгийн хөрөнгө 4,469,745 6,563,567 2,456 2,090

Санхүүгийн өр төлбөр

Богино хугацаат зээл 338,359 488,973 16,862,858 12,593,554 Урт хугацаат зээл - - 7,235,658 4,707,804


Хүүгийн өглөг 200,745 199,678 4,391,695 1,499,429

Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүрийн өглөг - - 142,958 835,416

Худалдааны ба бусад өглөг 8,236,351 8,164,499 - -


Цэвэр санхүүгийн хөрөнгө (6,254,463) (4,375,803) (30,175,510) (24,354,223)

*-Дээрх группийн валютын хэрэгсэлд 89.6 мянган төгрөгийн юаниарх мөнгөн хөрөнгө бусад хэрэгсэл нь доллараар

дүнг илэрхийлэгдэнэ.

Групп нь гадаад валютын ханшийн өөрчлөлтийн улмаас гадаад валютаар бүртгэгддэг санхүүгийн хэрэглүүр

нь гол төлөв ханшийн эрсдэл хүлээдэг. Ирээдүйн худалдааны гүйлгээ болон хөрөнгө, өр төлбөрийг Группийн

үйл ажиллагааны бус валютаар бүртгэх үед гадаад валютын эрсдэл үүсдэг.

Группийн өртөж болох валютын ханшийн эрсдэл нь ихэнх нь ам.долларын ханшийн эрсдэл байна. Групп нь

үүнээс өөр гадаад валютаар гүйлгээ хийдэггүй тул бусад гадаад валютын ханшийн эрсдэлд өртөхгүй.

Компани өөрийн гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн санхүүгийн хөрөнгө ба өр төлбөрийг хамгийн сайн, боломжит ханшийг хэрэглэн удирдах бодлогыг барьдаг.

Доорх хүснэгтэд мөнгөөр илэрхийлэгддэг хөрөнгө, өр төлбөрийн бүртгэлийн дүнгийн өөрчлөлтийн улмаас

үүсэж болох валютын ханшийн өөрчлөлт үзүүлсэн болно. Үүнд:

Группийн түвшинд

Гадаад валютын эрсдэл

2016 2015

мян.төг мян.төг

Ашиг (Алдагдал)

Ашиг (Алдагдал)

5% өсөлт 1,501,628 (1,163,870)

5% бууралт (1,501,628) 1,163,870


2016 оны 12 сарын 31-ний өдрөөр тасалбар болсон жилийн НЭГТГЭСЭН САНХҮҮГИЙН ТАЙЛАНГИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ (үргэлжлэл)

25

5. САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЛҮҮР - ЭРСДЭЛИЙН УДИРДЛАГА (үргэлжлэл)

c) Төлбөрийн чадварын эрсдэл

Төлбөрийн чадварын эрсдэл нь ажлын капитал, зээлийн хэрэглүүр дэх санхүүгийн төлбөр, үндсэн өрийг

төлж барагдуулахтай холбоотой Группийн удирдлагаас үүсдэг. Энэ нь Групп санхүүгийн өр төлбөрөө

хугацаанд нь төлж барагдуулахад хүндрэлтэй тулгарах эрсдэл юм.

Групп өр төлбөр төлөх хугацаа болоход хангалттай бэлэн мөнгөтэй байх бодлого баримталдаг. Энэ

зорилгод хүрэхийн тулд Групп нь хүлээгдэж буй шаардлагыг биелүүлэхийн тулд тогтмол бэлэн мөнгөний

үлдэгдэлтэй (эсвэл харилцан тохиролцсон хэрэглүүр) байхыг зорьдог.

Төлбөрийн чадварын эрсдэл нь Группийн мөнгөн урсгалыг удирдах чадвараас үүсдэг. Групп тухайн

жилийн төсвийг мөнгөн урсгалын хэрэгцээ шаардлагыг үнэлсний үндсэн дээр бэлтгэдэг.

Дараах хүснэгтэн мэдээлэл нь Группийн санхүүгийн хөрөнгийн төлбөр төлөхөд бэлэн байдал болон

санхүүгийн өр төлбөрийн төлбөр хийх насжилтыг харуулна: Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он

Санхүүгийн хөрөнгө мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Мөнгө түүнтэй адилтгах хөрөнгө 787,508 415,498 783,972 397,686

Худалдааны ба бусад авлага 3,684,693 6,150,159 4,238,188 6,491,089

Нийт санхүүгийн хөрөнгө 4,472,201 6,565,657 5,022,160 6,888,775

Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он

Санхүүгийн өр төлбөр мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Төлөгдөхөөр хүлээгдэж буй

Зээл 12,786,009 9,979,900 12,447,650 9,979,900

Зээлийн хүү 1,367,789 242,541 1,367,789 242,541

Санхүүгийн түрээс 1,794,734 290,808 1,794,734 290,808

Санхүүгийн түрээс хүү 200,745 23,482 200,745 23,482

Дүн 16,149,277 10,536,731 15,810,918 10,536,731

1 жил хүртэлх

Зээл 4,415,208 3,102,627 3,323,375 2,218,785

Зээлийн хүү 1,171,668 526,666 713,978 237,020


Санхүүгийн түрээс хүү - 186,027 - 186,027

Санхүүгийн үүсмэл өглөг 39,650 23,441 5,663 -

Худалдааны ба бусад өглөг 8,236,351 8,164,499 7,929,413 8,091,121

Дүн 15,561,693 17,267,189 13,671,246 15,996,881

1 жилээс дээших Зээл 7,235,658 4,707,804 7,235,658 4,344,831

Зээлийн хүү 1,852,239 720,391 1,852,239 720,391

Санхүүгийн түрээс - 1,251,505 1,251,505

Санхүүгийн үүсмэл өглөг 103,308 811,974 103,308 811,974

Дүн 9,191,205 7,491,673 9,191,205 7,128,701


Цэвэр санхүүгийн хөрөнгө

(өр төлбөр) (36,429,975) (28,729,936) (33,651,210) (26,773,538)



26

6. БИЗНЕСИЙН НЭГДЭЛ БА ГҮҮДВИЛЛ

2013 оны 9 сарын 23-нд Компани Нако Түлш ХК-ийн 11,723,989 ширхэг хувьцаа буюу 92.93 хувийг 2.5

тэрбум төгрөгөөр худалдан авсан. Нако Түлш ХК нь Монголын Хөрөнгийн Биржид бүртгэлтэй компани

бөгөөд брикет болон хагас коксжих нүүрсний үйлдвэрлэл эрхэлдэг. Нако Түлш ХК нь Дархан хотод коксжих

нүүрс болон брикетийн үйлдвэртэй. Уг худалдан авалт нь Компанийн стратегийн нэг хэсэг байсан бөгөөд

Охин компанийн үйлдвэрийг ашиглан Компанийн нүүрсийг цэвэр шаталттай нүүрс, утаагүй брикет болгон

сайжруулж, өөрийн бүтээгдэхүүний үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх явдал юм.

Шарын Гол ХК-ийн ТУЗ-ийн 2016 оны 9 сарын 13-ний өдрийн 13-р тогтоолоор “Буянтын хөндийн алтны

шороон орд”-ын хил залгаа байршилтай, ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшдэг “Нагай” ХХК-ийн хувьцааг худалдан авах гэрээг баталсан. Уг худалдан авалт нь Компанийн стратегийн нэг хэсэг байсан ба

Нагай ХХК нь Дархан-Уул аймгийн Шарын Гол сумын “Буянтын хөндий” нэртэй газар орших 354,4 болон

104.08 гектар талбайд хайгуул явуулах ДА-0004Х, ДА-0005Х дугаартай хайгуулын тусгай зөвшөөрөл

эзэмшдэг. Компани нь Нагай ХХК-ний хувьцааны 100 хувийг 425 сая төгрөгөөр худалдан авсан.

Худалдан авалтын өдөр худалдан авсан хөрөнгө болон өр төлбөрийн бодит үнэ цэнийг дараах хүснэгтэд харуулав.

2016 оны 09

сарын 13 мян.төг

Хөрөнгө

Бэлэн мөнгө ба банкин дах харилцах данс 10 10

Эздийн өмч

Хувийн өмч 10 10

Цэвэр хөрөнгийн хуваарилалт:

Шарын Гол ХК 100% 10 Хяналтын бус багц 0% - 10

Гүүдвилл

Худалдан авалтын төлбөр 425,000

Худалдан авсан цэвэр хөрөнгийн бодит үнэ цэнэ 10 424,990



27

7. БОРЛУУЛАЛТЫН ОРЛОГО Групп Компани

2016 он 2015 он 2016 он 2015 он мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Нүүрсний борлуулалт 30,977,176 28,379,286 31,182,609 28,658,890

Алтны борлуулалт 1,587,917 - 1,587,917 -

Нийт борлуулалт 32,565,093 28,379,286 32,770,526 28,658,890

Борлуулалтын хорогдол ба буцаалт

(535,796) (496,776) (535,796) (495,615)

Борлуулалтын хөнгөлөлт (50,887) (7,622) (50,887) (7,623)

Цэвэр борлуулалт 31,978,410 27,874,888 32,183,843 28,155,652

8. БОРЛУУЛАЛТЫН ӨРТӨГ

Тэм

Групп

Компани 2016 он

2015 он

2016 он

2015 он

мян.төг

мян.төг

мян.төг

мян.төг

Цалин, хөлс урамшуулал (5,601,286) (4,800,790) (5,365,099) (4,800,790)

Шатахуун болон түлш (4,340,919) (4,228,497) (4,340,919) (4,228,497)

Элэгдэл болон хорогдол 16 17

(3,904,268) (3,332,599) (3,880,483) (3,308,958)

Сэлбэг, материал (2,203,332) (1,839,729) (1,793,812) (1,839,729) Ашиглалтын зардлууд (1,594,482) (1,190,460) (1,594,482) (1,190,460)

Нөөцийн болон бусад татварууд

(1,088,517) (1,084,837) (1,088,517) (1,084,837)

Тэтгэврийн сангийн зардал 28 - (940,057) - (940,057) НДШ-ийн зардалд (699,491) (628,344) (699,491) (628,344) Бусад (4,866,209) (2,506,290) (4,858,151) (2,362,940)

(24,298,504) (20,551,603) (23,620,954) (20,384,612)

Хөрс хуулалтын хөрөнгийн шавхагдал

18 (189,555) (349,887) (189,555) (349,887)

Уурхайн бүтээн байгуулалт, шавхагдал

18 (116,799) (232,342) (116,799) (232,342)

Уурхайн үйлдвэрлэлийн шавхагдал

18 (133,582) (111,357) (133,581) (111,357)

(24,738,440) (21,245,189) (24,060,889) (21,078,198)

ББ-ийн эцсийн үлдэгдэл 1,522,448 1,566,828 1,183,249 867,249

ББӨ дэх компани хоорондын ашгийн

нөлөөлөл

543,955 - - -

ДҮ-н эхний үлдэгдлээс - (83,535) - -

ББ-н эхний үлдэгдлээс (1,434,615) (1,573,711) (867,249) (1,168,793)

(24,106,652) (21,335,607) (23,744,890) (21,379,742)



28

9. ЕРӨНХИЙ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗАРДАЛ

Тэм


Цалин хөлс болон урамшуулал

(2,799,732) (2,091,441) (2,612,102) (1,945,058)

Бусдаас авсан ажил

үйлчилгээ (633,086) (595,217) (625,185) (585,202)

Түрээсийн зардал (542,710) (374,228) (448,046) (359,603)

Нийгмийн даатгалын зардал

(360,494) (272,767) (337,570) (250,822)

Элэгдэл хорогдлын зардал

16,17 (244,459) (228,177) (166,809) (156,113)

Тээвэр болон томилолтын зардлууд

(507,858) (471,465) (506,599) (468,661)

Тэтгэврийн сангийн зардал

28 - (90,223) - (90,223)

Бусад зардал (869,663) (572,499) (723,189) (537,492)

(5,958,002) (4,696,017) (5,419,500) (4,393,174)

10. БУСАД ОРЛОГО Групп Компани 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он


Түрээсийн орлого 27,341 14,687 27,341 14,687

Торгуулийн орлого 1,705 18,949 1,705 18,949 Бараа материал борлуулсны орлого

78,950 158,254 78,950 158,254

Найдваргүй авлагын эргэн

төлөлт 5,970 527 5,970 527

Үйл ажиллагааны бус бусад орлого

231,225 206,232 231,225 206,004 345,191 398,649 345,191 398,421



29

11. БУСАД ЗАРДАЛ

Тэм


Урьдчилж төлсөн зардал данснаас хассаны гарз

22 (264,319) (1,725,067) (264,318) (1,725,067)

Үндсэн хөрөнгө данснаас хассаны гарз

16 (66,260) (742,887) (66,260) (742,888)

Бараа материалын үнэ цэнийн бууралт

21 (563,400) - (340,633) -

Гүүдвилийн үнэ цэнийн бууралтын гарз

- (708,119) - -

Хандив, тусламжийн зардал (264,932) (491,190) (264,932) (491,190)

Найдваргүй авлагын зардал 22, 23

(32,703) (128,823) (32,703) (128,823)

Ажилчдын амралт, цайны газрын элэгдлийн зардал, цэвэр

(117,598) (117,259) (117,598) (117,259)

Гүүдвилийн үнэ цэнийн бууралтын гарз

- - - (708,119)

Бусад зардал (483,861) (351,569) (481,725) (330,986)

(1,793,073) (4,264,914) (1,568,169) (4,244,332)

12. САНХҮҮГИЙН ЗАРДАЛ

Тэм


Санхүүгийн түрээсийн хүүгийн зардал

27 (471,773) (1,176,277) (471,773) (1,176,277)

Зээлийн хүүгийн зардал 26 (2,342,504) (969,608) (2,163,081) (806,566)


хэрэглүүрийн нэмэгдэл 27 (2,667,254) (616,869) (2,653,860) (377,479)

Гадаад валютын ханшийн

зөрүүний бус бодит гарз (олз)-цэвэр

(5,533,519) (1,597,662) (5,264,190) (1,484,939)

Гадаад валютын ханшийн

зөрүүний бодит гарз (олз), цэвэр

(55,114) (49,208) (55,140) (49,208)

Нөхөн сэргээлтийн сангийн

өөрчлөлт 28 (2,180) (237,339) (2,180) (237,339)

Зээлийн хураамж 28 - (150,021) - (150,021)

Зээлийн хүүгийн төлөлтийн

хугацаа хэтрүүлсний торгууль 28 (211,547) (3,536) (211,546) (3,535)

(11,283,891) (4,800,520) (10,821,770) (4,285,364)



30

13. САНХҮҮГИЙН ОРЛОГО

Тэм



хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнийн

өөрчлөлт

27 922,822 2,015,651 903,782 1,802,666

Харилцахын хүүгийн орлого 19,940 18,364 10,602 18,364

942,762 2,034,015 914,384 1,821,030

14. ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ЗАРДАЛ

Групп нь Монгол Улсын Татварын хуулийн дагуу татварын зорилгоор татвар ногдуулахгүй орлого болон

татвар ногдуулах орлогоос хасагдахгүй зардлуудын нөлөөг тооцсоны үндсэн дээр орлогын татвараа

мэдүүлдэг ба 3 тэрбум төгрөг хүртэлх татвар ногдох орлогод 10 хувь (2015: 10%), 3 тэрбум төгрөгөөс давсан

татвар ногдох орлогод 25 хувь (2015: 25%)-ийн ААНОАТ төлөх үүрэгтэй. Групп Компани


Орлогын татварын зардал (129,811) (1,951) (128,888) (1,836)

Хойшлогдсон татварын өгөөж (зардал)

157,844 (99,429) 157,844 (99,429)

28,033 (101,380) 28,956 (101,265)

Татварын өмнөх алдагдал (9,875,255) (4,789,506) (8,110,912) (3,927,508)

10 хувьд ногдох орлогын татвар (2015:10%)

(987,526) (478,951) (811,091) (392,751)

Татвараас хасагдахгүй зардлын

татварын нөлөө 350,179 139,950 350,179 139,950

Татвар ногдохгүй орлогын нөлөө (20,748) (52) (20,748) (52)

Түр зөрүүний нөлөө 546,488 252,853 546,488 252,853

Компани хоорондын гүйлгээний

татварын нөлөө 176,435 86,200 - -

Нийтлэг хувь хэмжээгээр ногдуулах татвар

64,828 - 64,828 -

Тусгайлсан хувь хэмжээгээр ногдох татвар

64,983 1,951 64,060 1,836

Хойшлогдсон татварын өгөөж (157,844) 99,429 (157,844) 99,429

Орлогын тайланд хүлээн

зөвшөөрөгдсөн татварын зардал (28,033) 101,380 (28,956) 101,266



31

14. ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ЗАРДАЛ (үргэлжлэл)

Дараах хүснэгтэд нэгтгэсэн санхүүгийн байдлын тайланд тусгагдсан хойшлогдсон татварын хөрөнгө болон

орлогын албан татварын зардалд гарсан өөрчлөлтийг харууллаа:

Группийн түвшинд Санхүүгийн байдлын тайлан

Дэлгэрэнгүй орлогын тайлан


Хойшлогдсон татварын хөрөнгө:

Уурхайн нөхөн сэргээлтийн нөөц 807,044 691,417 115,627 35,134

Ажилчдын тэтгэврийн сан 94,794 101,287 (6,493) 101,287

Валютын ханшийн зөрүүний бодит бус гарз

641,407 207,366 434,040 179,933

Ирээдүйд хасагдах зардлууд - - - (229,239)

Хойшлогдсон татварын өр төлбөр:

Уурхайн хөрөнгө (336,166) (234,114) (102,052) (264)

Биет бус хөрөнгийн нягтлан бодох

бүртгэлийн хурдавчилсан элэгдэл (2,739) 3,541 (6,280) 2,643

Үндсэн хөрөнгийн нягтлан бодох

бүртгэлийн хурдавчилсан элэгдэл (964,867) (687,870) (276,997) (188,923)

239,470 81,626 157,844 (99,429)

Компанийн түвшинд Санхүүгийн байдлын

тайлан Дэлгэрэнгүй орлогын тайлан


Хойшлогдсон татварын хөрөнгө:

Уурхайн нөхөн сэргээлтийн нөөц 807,044 691,417 115,627 35,134

Ажилчдын тэтгэврийн сан 94,794 101,287 (6,493) 101,287

Валютын ханшийн зөрүүний бодит бус гарз

631,301 197,260 434,040 179,933

Ирээдүйд хасагдах зардлууд - - - (229,239)

Хойшлогдсон татварын өр төлбөр:

Уурхайн хөрөнгө (336,166) (234,114) (102,052) (264)

Биет бус хөрөнгийн нягтлан бодох

бүртгэлийн хурдавчилсан элэгдэл (2,739) 3,541 (6,280) 2,643

Үндсэн хөрөнгийн нягтлан бодох

бүртгэлийн хурдавчилсан элэгдэл (964,867) (687,870) (276,997) (188,923)

229,365 71,521 157,844 (99,429)



32

15. НЭГЖ ХУВЬЦААНД НОГДОХ АШИГ Нэгж хувьцаанд ногдох суурь ашгийг тооцоолохдоо тухайн жилийн цэвэр ашгийн Компанийн хувь хэмжээний

дүнг тухайн жилийн энгийн хувьцааны жигнэсэн дундаж тоонд хувааж тооцно.

Фаярбөрд Эс Эйч Жи–ийн зээлийн хөрвүүлэлтийн нөлөө нь хорогдуулалтын эсрэг бус байсан тул нэгж энгийн

хувьцаанд ногдох үндсэн болон шингэрүүлсэн ашиг (алдагдал) нь адил байна. Групп Компани


Толгой компанийн энгийн хувьцаа эзэмшигчдэд хуваарилагдах цэвэр алдагдал

(9,720,069) (4,842,881) (8,081,955) (4,028,773)

Энгийн хувьцааны жигнэсэн дундаж тоо 10,170,242 10,170,242 10,170,242 10,170,242

Нэгж энгийн хувьцаанд ногдох үндсэн

болон шингэрүүлсэн алдагдал (955.74) (476.18) (794.67) (396.13)




33

16. ӨМЧ, БАРИЛГА, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ-ЦЭВЭР

Группийн түвшинд

Барилга, байгууламж

Машин, тоног

төхөөрөмж , тээврийн хэрэгсэл

Тавилга, эд

хогшил

Компьютер тоног

төхөөрөмж

Дуусаагүй барилга

Нийт дүн

Өртөг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

2015 оны 01 сарын 01-ний үлдэгдэл 9,843,115 19,473,709 157,327 89,781 12,502,711 42,066,643

Нэмэгдсэн 142,925 1,048,529 3,085 16,800 1,051,092 2,262,431 Дахин ангилсан (2,357,365) 15,837,036 - - (13,479,671) - Хасагдсан (562,492) (292,339) (2,460) (3,212) - (860,503)

2015 оны 12 сарын 31-ний үлдэгдэл 7,066,183 36,066,935 157,952 103,369 74,132 43,468,571

Худалдаж авсан - 512,694 24,732 41,262 - 578,688 Капиталжуулсан 5,139 124,601 - - - 129,740 Данснаас хассан - (100,394) (19) (6,482) - (106,895)

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл (971,271) (4,990,728) (51,207) (50,674) - (6,063,880)


Хуримтлагдсан элэгдэл

2015 оны 01 сарын 01-ний үлдэгдэл 774,742 2,173,241 18,445 24,183 - 2,990,611

Нэмэгдсэн 716,330 2,825,123 18,201 27,327 - 3,586,981 Дахин ангилсан (128,444) 128,444 - - - - Хасагдсан (13,717) (100,793) (580) (2,525) - (117,615)

2015 оны 12 сарын 31-ний үлдэгдэл 1,348,911 5,026,015 36,066 48,985 - 6,459,977

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл 643,186 3,531,419 18,532 31,403 - 4,224,540 Данснаас хассан - (36,196) (19) (4,421) - (40,636)

Дахин үнэлсэн (1,955,675) (8,285,992) (53,937) (74,300) - (10,369,904)

2016 оны 12 сарын 31-ний үлдэгдэл 36,422 235,246 642 1,667 - 273,977

Дансны цэвэр үнэ






34

16. ӨМЧ, БАРИЛГА, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ-ЦЭВЭР (үргэлжлэл)

Компанийн түвшинд

Барилга, байгууламж

Машин, тоног

төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл

Тавилга, эд

хогшил

Компьютер тоног

төхөөрөмж


Нийт дүн

Өртөг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг


Нэмэгдсэн 100,000 1,046,034 3,085 16,500 1,051,092 2,216,711

Дахин ангилсан - 13,479,671 - - (13,479,671) - Хасагдсан (562,492) (292,338) (2,460) (3,212) - (860,502)


Худалдаж авсан - 512,609 24,132 41,202 - 577,943 Капиталжуулсан - 119,414 - - - 119,414 Данснаас хассан - (100,394) (19) (6,482) - (106,895)

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл (971,271) (4,990,728) (51,207) (50,674) - (6,063,880)


Хуримтлагдсан элэгдэл

2015 оны 01 сарын 01-ний үлдэгдэл 709,020 2,160,639 18,242 23,201 - 2,911,102

Нэмэгдсэн 636,940 2,810,864 17,997 27,009 - 3,492,810 Хасагдсан (13,717) (100,793) (580) (2,525) - (117,615)

2015 оны 12 сарын 31-ний үлдэгдэл 1,332,243 4,870,710 35,659 47,685 - 6,286,297

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл 623,432 3,451,478 18,297 31,036 - 4,124,243 Данснаас хассан - (36,196) (19) (4,421) - (40,636)

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл (1,955,675) (8,285,992) (53,937) (74,300) - (10,369,904)

2016 оны 12 сарын 31-ний үлдэгдэл - - - - - -








35

16. ӨМЧ, БАРИЛГА, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ-ЦЭВЭР (үргэлжлэл)

Үндсэн хөрөнгийн дахин үнэлгээ

Компанийн 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаарх үндсэн хөрөнгө (барилга, байгууламж, тоног төхөөрөмж,

тавилга, эд хогшил, компьютер)-ийн үнэлгээг Хөрөнгийн үнэлгээний Пантеон ХХК хийж гүйцэтгэн дахин

үнэлгээний Дугаар 17/А-01 тоот тайлангаа 2017 оны 1 сарын 16-ны өдөр ирүүлсэн байна. Дахин үнэлгээнд

хөрөнгийн зах зээлийн болон өртгийн хандлагыг ашигласан байна. Дахин үнэлгээг Олон улсын Үнэлгээний

стандарт (ОУҮС)-ийн шаардлагын дагуу явуулсан байна.

Машин, барилга, машин, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгслийн бодит үнэ цэнэ нь элэгдүүлсэн

орлуулах өртөг дээр тулгуурласан тооцсон болно. Харин тавилга, эд хогшил ба компьютерийн бодит үнэ

цэнийг зах зээлийн үнэ цэнэ дээр тулгуурлан тооцоолсон болно. Үнэлгээг 2016 оны 12 сарын 31-нд

гүйцэтгэсэн.

17. БИЕТ БУС ХӨРӨНГӨ


Өртөг

1 сарын 1 302,446 344,914 297,956 340,424

Нэмэгдсэн 6,168 7,774 5,668 7,774 Хасагдсан (4,440) (50,242) (4,440) (50,242)

12 сарын 31 304,174 302,446 299,184 297,956

Хорогдол 1 сарын 1 137,396 96,589 135,866 96,589

Нэмэгдсэн 92,432 91,049 91,294 89,519

Хасагдсан (4,440) (50,242) (4,440) (50,242)

12 сарын 31 225,388 137,396 222,720 135,866

Цэвэр дансны дүн 78,786 165,050 76,464 162,090



36

18. УУРХАЙН ХӨРӨНГӨ

Тэм

Уурхайн

бүтээн байгуулалт

Уурхайн

үйлдвэрлэл

Хөрс хуулалтын

хөрөнгө

Нийт

Өртөг



үлдэгдэл 13,793,156 2,703,508 7,596,171 24,092,835

Уурхайн нөхөн сэргээлтийн

сангийн өөрчлөлт 28 - 113,998 - 113,998


үлдэгдэл 13,793,156 2,817,506 7,596,171 24,206,833

Уурхайн нөхөн сэргээлтийн

сангийн өөрчлөлт 28 - 1,154,090 - 1,154,090

Хойшлуулсан хайгуул ба

үнэлгээний хөрөнгөнөөс шилжиж ирсэн

19 395,786 - - 395,786


үлдэгдэл 14,188,942 3,971,596 7,596,171 25,756,709

Хуримтлагдсан элэгдэл 2015 оны 01 сарын 01-ний

үлдэгдэл - 365,011 4,347,142 4,712,153

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл, ашиг алдагдалд

8 223,931 107,326 337,221 668,478

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл, бараа материалд

8 8,411 4,031 12,666 25,108


үлдэгдэл 232,342 476,368 4,697,029 5,405,739

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл, ашиг алдагдалд

8 116,815 133,566 189,554 439,935

Тайлант жилд байгуулсан элэгдэл, бараа материалд

8 23,708 5,471 29,178


үлдэгдэл 372,865 609,934 4,892,054 5,874,852



үлдэгдэл 13,560,814 2,341,138 2,899,142 18,801,094


үлдэгдэл 13,816,077 3,361,662 2,704,117 19,881,856

Уурхайн бүтээн байгуулалт нь Шаазгайт дахь хайгуулын зардлын капиталжуулсан хэсэг болон анхдагч үеийн

хүлээн зөвшөөрөлт хүртэлх уурхайн нөхөн сэргээлтийн зардлын капиталжуулсан хэсгээс бүрдэнэ. Групп

өмнөх жилүүдийн уурхайн бүтээн байгуулалтын зардлыг бүхэлд нь зардлаар хүлээн зөвшөөрсөн. Хөрс

хуулалтын хөрөнгөнд Группийн хөрс хуулалттай холбоотой гарсан цалин хөлс, түлш шатахуун, гэрээний

төлбөрүүд болон бусад зардлууд багтсан болно.



37

19. ХАЙГУУЛ ҮНЭЛГЭЭНИЙ ХӨРӨНГӨ Групп Компани

2016 он 2015 он 2016 он 2015 он Тэм мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

1 сарын 1 45,000 - 45,000 -

Нэмэгдсэн 350,786 45,000 350,786 45,000 Хасагдсан 18 (395,786) - (395,786) -

12 сарын 31 - 45,000 - 45,000

Хайгуул, үнэлгээний хөрөнгөнд Группийн хайгуулын төсөлтэй холбоотой өрөмдлөгийн үйл ажиллагаа, техник

эдийн засгийн үндэслэлийн төлбөр, геологийн үйлчилгээ болон мэргэжлийн үйлчилгээний төлбөрүүд

багтсан. 2015 онд, Шаазгайт дахь талбайд алтны ордны хайгуулын ажил эхэлсэн бөгөөд тайлант хугацаанд уг ордоос алт олборлож ашиглалтыг эхэлсэн.

20. УРТ ХУГАЦААТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ

a) Охин компаниуд

Охин компанийн

нэр Үндсэн үйл ажиллагаа

Эзэмшлийн хувь Хөрөнгө оруулалтын

дансны дүн

2016 2015 2016 2015

Нако ХК Брикет болон хагас коксжих

нүүрсний үйлдвэрлэл 92.93% 92.93% 1,784,830 1,784,830

Нагай ХХК Гадаад худалдаа 100% - 425,000 -

Нийт 2,209,830 1,784,830

b) Хараат компаниуд

Компани нь 2011 оны 3 сарын 13-ны өдөр Монгол улсад бүртгэлтэй нүүрс боловсруулах үйл ажиллагаа явуулдаг Шарын Гол Энерго ХХК-ийн 30%-ийг эзэмшсэн.

2016 оны 12 сарын 31-нд хараат компанийн бүртгэлийн дүн нь доор хүснэгтэд харуулсны дагуу тэг төгрөг

(2015: тэг төгрөг) байсан: Групп Компани

Хараат компани дахь

хөрөнгө


Хөрөнгө оруулалтын өртөг (Шарын Гол Энерго ХХК)

363,205 363,205 363,205 363,205

Хуримтлагдсан цэвэр алдагдлын хувь 1 сарын 1 363,205 363,205 363,205 363,205 Цэвэр алдагдлын хувь - - - -

12 сарын 31

363,205 363,205 363,205 363,205

Цэвэр дансны үнэ - - - -



38

21. БАРАА МАТЕРИАЛ


Нүүрс 727,281 1,150,700 837,985 867,249

Сэлбэг хэрэгсэл 884,990 682,630 884,512 682,543 Хангамжийн материал 398,052 406,450 363,791 388,140

Түүхий эд материал 321,357 191,702 68,439 66,823

Дуусаагүй үйлдвэрлэл - - - -

Бусад 5,353 6,280 5,353 6,279

2,337,033 2,437,762 2,160,080 2,011,034

22. УРЬДЧИЛЖ ТӨЛСӨН ЗАРДАЛ БА БУСАД ЭРГЭЛТИЙН ХӨРӨНГӨ

Тэм


Урьдчилж гарсан зардал 520,184 855,503 520,184 855,503

Холбоотой талаас авах авлага

1,084,561 484,773 2,535,870 1,144,089

Бусад 1,840,321 912,908 1,586,360 848,614

3,445,066 2,253,184 4,642,414 2,848,206

Үнэ цэнийн бууралтын алдагдал

(80,684) (94,033) (80,684) (94,033)

3,364,382 2,159,151 4,561,730 2,754,173

Урьдчилж төлсөн зардал нь гол төлөв Группийн нийлүүлэгч, үйлчилгээ үзүүлэгч нарт төлсөн

урьдчилгаа, урьдчилж төлсөн түрээсийн төлбөр, ажилчдад олгосон эрүүл мэндийн тэтгэмжтэй холбоотой.

Холбоотой талаас авах авлага нь Группийн холбоотой талуудын өмнөөс төлсөн барьцаагүй, хүүгүй, эргэн

төлөгдөх тогтмол нөхцөлгүй зардлууд юм.



39

23. ХУДАЛДААНЫ БА БУСАД АВЛАГА

Тэм


Гуравдагч этгээд 3,827,929 6,253,313 3,754,425 6,231,792 Холбоотой талаас авах авлага

- - 626,999 362,451

3,827,929 6,253,313 4,381,424 6,594,243

Үнэ цэнийн бууралтын алдагдал

(143,236) (103,154) (143,236) (103,154)

3,684,693 6,150,159 4,238,188 6,491,089

Худалдааны авлагууд нь хүүгүй ба тохиолдол тус бүрээс хамааран ерөнхийдөө 15-аас 30 хоногийн хугацаатай

байна. Эдгээр авлагуудыг тэдгээрийн анхны хүлээн зөвшөөрөлтийн бодит үнэ цэнэ болох нэхэмжлэхийн

дүнгээр нь хүлээн зөвшөөрнө.

Групп төрийн өмчийн байгууллагуудаас томоохон хэмжээний авлагуудтай бөгөөд удирдлагын зүгээс эдгээр

нь эрсдэлгүй гэж үзэж байна.

24. МӨНГӨ ТҮҮНТЭЙ АДИЛТГАХ ХӨРӨНГӨ


Касс дах бэлэн мөнгө 4,200 3,574 2,566 942

Банкны харилцах дахь

мөнгөн хөрөнгө 783,308 411,924 781,406 396,744

787,508 415,498 783,972 397,686



40

25. ХУВЬЦААТ КАПИТАЛ БА НӨӨЦҮҮД Групп Компани


Зөвшөөрөгдсөн хувьцаа:

Гаргасан болон бүрэн

төлөгдсөн 10,170,242 хувьцаа 1,017,024 1,017,024 1,017,024 1,017,024

Хувьцааны урамшуулал 23,145,158 23,145,158 23,145,158 23,145,158

Дахин үнэлгээний нөөц 10,032,702 5,191,591 10,032,702 5,191,591

Хяналтын бус багц (69,859) 57,294 - -

12 сарын 31-ний өдрөөр 34,125,025 29,411,067 34,194,884 29,353,773

Энгийн хувьцаа эзэмшигчид нь ногдол ашиг зарласан үед түүнийг авах болон компанийн хувь

нийлүүлэгчдийн хуралд эзэмшиж буй хувьцааныхаа тоотой тэнцүү саналын эрхтэй оролцоно. Бүх энгийн

хувьцаа нь компанийн үлдэх хөрөнгөнд хувь тэнцүүлэн тэгш байна.

Дахин үнэлгээний нөөц нь Тодруулга 16-т толилуулсанчлан барилга, тоног төхөөрөмж, тавилга эд хогшил

болон компьютерийн дахин үнэлгээнээс үүссэн болно. Группийн дахин үнэлгээний нөөцийн өөрчлөлт дараах байдалтай байна: Групп Компани


1 сарын 1 5,191,591 5,191,591 5,191,591 5,191,591

Нэмэгдсэн 4,306,025 - 4,306,025 -

Хасагдсан 535,086 - 535,086 -

12 сарын 31 10,032,702 5,191,591 10,032,702 5,191,591

“Шарын Гол” ХК-ийн эзэмшлийн үл хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгийн 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар зах

зээлийн бодит үнэ цэнийг тодорхойлох дахин үнэлгээг хараат бус үнэлгээчдээр гүйцэтгүүлж, дахин

үнэлгээний үр дүнг санхүүгийн тайланд хүлээн зөвшөөрсөн.




41

26. УРТ ХУГАЦААТ ЗЭЭЛ

Группийн түвшинд Тэм Үр ашигт

хүүний хувь

Үндсэн төлбөр Хуримтлагдсан хүү,

хураамж


хэрэглүүр Нийт дүн

2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015

Урт хугацаат зээл мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Европын сэргээн босголт

хөгжлийн банк (i)

7+1 сарын ЛИБОР

12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - 13,815,439 10,222,441


(ii) 7+6 сарын

ЛИБОР 7,235,658 3,746,650 1,852,239 698,572 103,308 811,511 9,191,205 5,256,734

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 10% 837,579 598,181 126,008 21,819 5,663 464 969,250 620,463

Ж.Бат (iv) 338,359 362,973 - - - - 338,359 362,972

Нийт зээл 20,859,246 14,687,704 3,346,036 962,932 108,971 811,975 24,314,253 16,462,610

Хасах нь: Урт хугацаат зээлийн богино хугацаат хэсэг




12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - 13,815,439 10,222,442


(ii) 7+6 сарын

ЛИБОР - - 465,149 92,678 103,308 811,512 568,455 904,189

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 10% 837,579 - 126,007 - 5,663 463 969,251 463

Ж.Бат (iv) 338,359 - - - - - 338,359 -


13,623,588 9,979,900 1,958,945 335,219 108,971 811,975 15,691,504 11,127,094

Нийт урт хугацаат зээл 7,235,658 4,707,804 1,387,091 627,713 - - 8,622,749 5,335,517



42

26. УРТ ХУГАЦААТ ЗЭЭЛ (үргэлжлэл)

Группийн түвшинд Тэм Үр ашигт



хураамж



2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015

Богино хугацаат зээл мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л (v) 15% 831,503 666,657 380,973 119,724 - 1,212,476 786,382 Хай Би ойл ХК (vi) 6% 1,654,293 827,334 206,998 71,070 - 1,861,290 898,403 ХОТ Холдингс С.а.р.л. (vii) 15% 1,091,833 883,842 457,689 289,646 33,987 23,441 1,583,509 1,196,929 УБ Биг Могул (viii) 0% - 126,000 - - - 126,000 Си Би Эм ХХК (ix) 598,794 - 46,226 - - - 645,020

Богино хугацаат зээл 3,577,629 3,102,627 1,045,660 526,666 33,987 23,441 4,657,275 3,652,734

Нэмэх нь: Урт хугацаат зээлийн богино хугацаат хэсэг

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк 12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - - 13,815,439 10,222,442


- - 465,148 92,678 103,308 811,511 568,455 904,189

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд 837,579 - 126,007 - 5,663 463 969,251 463

Ж.Бат 338,359 - - - - - 338,359 -


13,623,588 9,979,900 1,958,944 335,219 108,971 811,975 15,691,504 11,127,094

Нийт богино хугацаат зээл 17,201,217 13,082,527 3,004,604 861,885 142,957 835,416 20,348,779 14,779,828



43


Компанийн түвшинд Тэм Үр ашигт



хураамж



2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015

Урт хугацаат зээл мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг




12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - 13,815,439 10,222,441


(ii) 7+6 сарын

ЛИБОР 7,235,658 3,746,650 1,852,239 698,572 103,308 811,512 9,191,205 5,256,734

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 10% 837,579 598,181 126,008 21,819 5,663 463 969,250 620,463

Нийт зээл 20,520,887 14,324,731 3,346,036 962,932 108,971 811,975 23,975,894 16,099,638

Хасах нь: Урт хугацаат зээлийн богино хугацаат хэсэг




12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - 13,815,439 10,222,442


(ii) 7+6 сарын

ЛИБОР - - 465,148 92,678 103,308 811,512 568,455 904,189

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 10% 837,579 - 126,008 5,663 463 969,250 463


13,285,229 9,979,900 1,958,945 335,219 108,971 811,975 15,353,145 11,127,093

Нийт урт хугацаат зээл 7,235,658 4,344,831 1,387,091 627,713 - - 8,622,749 4,972,545



44


Компанийн түвшинд Үр ашигт



хураамж



2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015

Богино хугацаат зээл мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л (v) 15% 831,503 666,657 380,973 119,724 - - 1,212,476 786,382 Хай Би ойл ХК (vi) 6% 1,654,293 827,334 206,998 71,070 - - 1,861,290 898,403 УБ Биг Могул (viii) 0% - 126,000 - - - - 126,000 Си Би Эм ХХК (ix) - 598,794 - 46,226 - - - 645,020

Богино хугацаат зээл 2,485,796 2,218,785 587,970 237,020 - - 3,073,766 2,455,805

Нэмэх нь: Урт хугацаат зээлийн богино хугацаат хэсэг




12,447,650 9,979,900 1,367,789 242,541 - - 13,815,439 10,222,442


(ii) 7+6 сарын

ЛИБОР - - 465,148 92,678 103,308 811,512 568,455 904,189

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 10% 837,579 - 126,008 - 5,663 463 969,250 463


13,285,229 9,979,900 1,958,945 335,219 108,971 811,975 15,353,144 11,127,094

Нийт богино хугацаат зээл 15,771,025 12,198,685 2,546,915 572,239 108,971 811,975 18,426,912 13,582,899



45


Тайлант хугацааны зээлийн хөдөлгөөн

Үндсэн төлбөр, Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүр Тэм 2016 оны 01

сарын 01

Зээлийн

эргэн төлөлт Валютын Ханш Авсан зээл

Санхүүгийн

үүсмэл

хэрэглүүрийн

өөрчлөлт


мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк (i) 9,979,900 - 2,467,750 - - 12,447,650


(ii) 3,746,651 - 926,441 - 2,562,566 7,235,658

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд (iii) 598,181 - 148,105 - 91,294 837,579

Ж.Бат (iv) 362,973 (24,614) - - 338,359 Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л (v) 666,657 - 164,846 - - 831,503 Хай Би Ойл ХК (vi) 827,334 - 326,154 500,805 - 1,654,293 ХОТ Холдинг С.а.р.л (Нако ХК) (vii) 883,842 - 218,458 - (10,467) 1,091,833

Биг Могул Көүл энд Энержи ХХК (viii) 126,000 (126,000) - - - -

Си Би Эм ХХК (ix) 598,794 (739,671) 140,877 - - - Болд.М - (300,000) - 300,000 - -

Зээлийн үндсэн төлбөрийн дүн 17,790,331 (1,190,285) 4,392,630 800,805 2,643,393 24,436,875

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд 811,511 - 200,664 - (908,868) 103,308

Могул Көүл Холдинг Пте Лтд (iii) 463 - 115 - 5,086 5,663

ХОТ Холдинг С.а.р.л (Нако ХК) (vii) 23,441 - 5,723 - 4,822 33,987

Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүрийн дүн 835,416 - 206,502 - (898,960) 142,958

Үндсэн төлбөр, Санхүүгийн үүсмэл хэрэглүүр

нийт дүн 18,625,747 (1,190,285) 4,599,133 800,805 1,744,433 24,579,833



46


Тайлант хугацааны зээлийн хүү, хураамжийн хөдөлгөөн

Хуримтлагдсан хүү, хураамж 2016 оны 01 сарын 01

Төлсөн Хүү Валютын

Ханш Хүүгийн зардал

Капитал-жуулсан

Суутган татвар


мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк (i) 217,314 - 170,754 948,256 - - 1,336,324

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд (ii) 605,894 - 247,348 577,191 119,415 189,169 1,739,017

Могул Көүл Холдинг Пте Лтд (iii) 21,819 - 14,993 66,559 - 22,637 126,007

Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л (v) 119,724 - 54,631 111,554 - 95,064 380,973 Хай Би Ойл ХК (vi) 71,070 - 24,482 111,447 - - 206,998 Си Би Эм ХХК (ix) 46,226 (226,477) (158) 180,409 - Болд.М - (72,000) - 72,000 - - -

ХОТ Холдинг С.а.р.л (Нако ХК) (vii) 289,646 21,074 146,970 457,689

Хуримтлагдсан хүүгийн дүн 1,371,693 (298,477) 533,124 2,214,386 119,415 306,870 4,247,008

Европын сэргээн босголт хөгжлийн банк (i) 25,227 - 6,238 - - - 31,465

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд (ii) 92,678 - 20,544 - - - 113,222

Хураамжийн дүн 117,905 - 26,782 - - - 144,687

Хуримтлагдсан хүү, хураамж 1,489,598 (298,477) 559,905 2,214,386 119,415 306,870 4,391,697




47


(i) Европын Сэргээн Босголт Хөгжлийн банкнаас авсан зээл

2014 оны 1 сарын 15-нд Компани нь Европын Сэргээн Босголт Хөгжлийн банктай (ЕСБХБ) урт хугацаатай,

барьцаагүй, 10.0 сая ам.долларын нийт дүнтэй хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг Хаан банкнаас авсан

зээлийг төлөх болон нүүрс угаах үйлдвэрийн барилгын ажлыг санхүүжүүлэхээр байгуулсан. Зээлийг 2016 оны

1 сарын 15-наас эхлэн зургаа (6) хувааж (хагас жил тутамд 1.6 сая ам.доллар) төлөх нөхцөлтэй. Зээлийг

гэрээ байгуулснаас хойш 2 жилийн дотор хэсэгчлэн авах боломжтой. Жилийн 7% -ийн хүүтэй ба 1 сарын

ЛИБОР хүү нэмэгдэх ба мөн хугацаа хэтэрсэн боловч төлөгдөөгүй байгаа дүнгээс тооцсон 2% -ийн

нэмэгдүүлсэн хүү нэмэгдэнэ. Компани нь зээлийн эхний хэсэг болох 5.0 сая ам.долларыг 2014 оны 5 сарын

16-нд авсан бөгөөд зээлийг Хаан банкнаас авсан зээлийг төлөхөд болон нүүрс угаах үйлдвэрийн барилгын

ажлыг санхүүжүүлэхэд зарцуулсан. Зээлийн гэрээний дагуу, компани нь гэрээнд заасан нөхцөлүүдийг

биелүүлэх ёстой. Тайлант жилд, гэрээнд заасан зарим нөхцөлүүд зөрчигдсөн.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар үндсэн зээлийн үлдэгдэл 12,447,650 мян.төг (2015: 9,979,900 мян.төг)

түүний хүү болон бусад үүргийн төлөгдөөгүй үлдэгдэл 1,367,789 мян.төг (242,541мян.төг) байна.

(ii) Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд-н хөрвөх зээл

2014 оны 3 сарын 31-нд Компани нь Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лтд-тэй барьцаагүй, хөрвөх нөхцөлтэй,

урт хугацаатай, 5.0 сая ам.долларын нийт дүнтэй хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг байгуулсан. Зээлийг

гэрээний хугацаа дуусахаас 30 өдрийн өмнөх хугацаанд хэсэгчлэн авах боломжтой ба гэрээ

байгуулагдсанаас 5 жилийн дараа төлөх нөхцөлтэй. Жилийн 7% -ийн хүүтэй ба 6 сарын ЛИБОР хүү нэмэгдэнэ.

Компани нь зээлийн эхний хэсэг болох 2.5 сая ам.долларыг 2014 оны 5 сарын 5-нд авсан бөгөөд зээлийг

нүүрс угаах үйлдвэрийн барилгын ажлыг санхүүжүүлэхэд зарцуулсан.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар зээлийн хуримтлагдсан хүү болон бусад үүргийн үлдэгдэл 1,852,239

мян.төг (698,572 мян.төг) байна.

Зээлдүүлэгч нь үлдэгдэл зээлийн үндсэн төлбөр болон хүүгийн өглөгийн бүх эсвэл тодорхой хувийг зээлд

заасан дараах хөрвүүлэлтийн томьёог ашиглан компанийн бүрэн төлөгдсөн, энгийн хувьцаанд хөрвүүлэх боломжтой: Энгийн хувьцааны тоо = X / Y Энд:

X = Үлдэгдэл зээлийн үндсэн төлбөр болон хуримтлагдсан хүү Y = 7,474.15 төгрөг



48


(ii) Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед Лтд-с авсан зээл (үргэлжлэл)

Дараах хүснэгтээр хөрвөх зээлийн өр төлбөр болон үүсмэл бүрэлдэхүүн хэсгийг харуулав:

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт

мян.төг мян.төг мян.төг

2016 оны 1 сарын 1 3,746,650 811,512 4,558,162

БҮЦ-ийн өөрчлөлт 2,562,566 - 2,562,566

Санхүүгийн хэрэглүүрийн БҮЦ-ийн өөрчлөлт - (908,868) (908,868)

Ханшийн өөрчлөлт 926,442 200,663 1,127,105


7,235,658 103,307 7,338,965

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2015 оны 1 сарын 1 3,258,037 2,613,824 5,871,861

БҮЦ-ийн өөрчлөлт 377,275 - 377,275

Санхүүгийн хэрэглүүрийн БҮЦ-ийн өөрчлөлт - (1,802,312) (1,802,312)

Ханшийн өөрчлөлт 111,338 - 111,338

2015 оны 12 сарын 31 3,746,650 811,512 4,558,162

Өр төлбөр болон үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсгийг эзэмшиж эхэлсэн өдрийн бодит үнэ цэнээр нь анх

хүлээн зөвшөөрсөн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсэг нь америк долларын өр төлбөрийн хэрэглүүрээр

бүртгэгдсэн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнийг зах зээлийн үнэ цэнэ болон Группийн төсөөлөлд

үндэслэсэн стандарт опцион үнэлгээний загварыг ашиглан үнэлсэн.

Өр төлбөрийн бүрэлдэхүүн хэсгийн бодит үнэ цэнийг ирээдүйн мөнгөн урсгалын өнөөгийн цэвэр үнэ цэнээр

хэмжихдээ ижил зээлүүдийн зээлийн зэрэглэл болон дуусгавар хугацааг тусгасан хөнгөлөлтийн хувийг

ашигласан. Үүсмэл бүрэлдэхүүн хэсгийн бодит үнэ цэнийг 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар 103,307

мян.төг (2015: 811,512 мян.төг) гэж тодорхойлсон.

Жилийн эцсээр хөрвөсөн зээлийн ямар нэг үлдэгдэл байгаагүй.

(iii) Могул Көүл Холдинг Пте Лтд-н хөрвөх зээл

2014 оны 3 сарын 31-нд Компани нь Могул Көүл Холдинг Пте Лтд -тэй барьцаагүй, хөрвөх нөхцөлтэй, урт

хугацаатай, 1.0 сая ам.долларын нийт дүнтэй хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг байгуулсан. Зээлийг

гэрээний хугацаа дуусахаас 30 өдрийн өмнөх хугацаанд хэсэгчлэн авах боломжтой ба гэрээ

байгуулагдсанаас 18 сарын дараа төлөх нөхцөлтэй, жилийн 10.0%-ийн хүүтэй бөгөөд хүү нь үндсэн төлбөрийн

хамт хугацаа дуусах өдөр төлөгдөнө. Компани нь зээлийн эхний хэсэг болох 300 мянган ам.долларыг 2015

оны 8 сарын 21-нд авсан бөгөөд зээлийг компанийн өдөр тутмын үйл ажиллагааны зардлыг санхүүжүүлэхэд

зарцуулсан. 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар зээлийн хуримтлагдсан хүүгийн үлдэгдэл 126,007 мян.төг

(2015: 21,819 мян.төг) байна.



49


(iii) Могул Көүл Холдинг Пте Лтд-н хөрвөх зээл (үргэлжлэл)

Зээлдүүлэгч нь үлдэгдэл зээлийн үндсэн төлбөр болон хүүгийн өглөгийн бүх эсвэл тодорхой хувийг зээлд

заасны дагуу компанийн бүрэн төлөгдсөн, энгийн хувьцаанд хөрвүүлэх боломжтой:

Зээлийн өглөгийг хөрвүүлэлтийн өдрөөс хойш 6 сарын хугацааны жигнэсэн дундаж хувьцааны үнээр

хөрвүүлнэ. Эргэлзээ үүсгэхээс зайлсхийх үүднээс хөрвүүлэх өдрийн Монгол Банкнаас зарласан Америк

Долларын ханшийг ашиглан хөрвүүлнэ.


Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2015 оны 1 сарын 1 598,181 463 598,644


Санхүүгийн хэрэглүүрийн БҮЦ-ийн өөрчлөлт - 5,086 5,086

Ханшийн өөрчлөлт 148,104 115 148,219

2015 оны 12 сарын 31 837,579 5,663 843,243

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2015 оны 1 сарын 1 596,833 815 597,648

БҮЦ-ийн өөрчлөлт 203 - 203

Санхүүгийн хэрэглүүрийн БҮЦ-ийн өөрчлөлт - (352) (352)


2015 оны 12 сарын 31 598,181 463 598,644

Өр төлбөр болон үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсгийг эзэмшиж эхэлсэн өдрийн бодит үнэ цэнээр нь анх

хүлээн зөвшөөрсөн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсэг нь америк долларын өр төлбөрийн хэрэглүүрээр

бүртгэгдсэн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнийг зах зээлийн үнэ цэнэ болон Группийн төсөөлөлд

үндэслэсэн стандарт опцион үнэлгээний загварыг ашиглан үнэлсэн.



ашигласан. Үүсмэл бүрэлдэхүүн хэсгийн бодит үнэ цэнийг 2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар 5,663 мян.төг

(2015: 463 мян.төг) гэж тодорхойлсон. Жилийн эцсээр хөрвөсөн зээлийн ямар нэг үлдэгдэл байгаагүй.

(iv) Ж.Батаас авсан зээл

Монгол Улсын иргэн Ж.Батаас компанийн эргэлтийн хөрөнгийг санхүүжүүлэх зориогоор зээл өгсөн. Тус

зээлийг барагдуулахаар зээлдүүлэгч нь шүүхийн байгууллагад хандаж төлбөрийг барагдуул гэсэн шүүхийн

шийдвэр гарсан. Тус төлбөрийг 2016 онд барагдуулж дуусах байсан ч барагдуулаагүй байна. 2016 оны 12

сарын 31-ний байдлаар зээлийн үндсэн төлөгдөөгүй үлдэгдэл нь 338,359 (2015: 362,973 мян.төг) мянган

төгрөг байна.



50


(v) Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л-с авсан зээл

2014 оны 10 сарын 20-нд Компани нь Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л.-тэй барьцаагүй, богино хугацаатай, 334

мянган ам.долларын нийт дүнтэй, 3 сарын хугацаатай хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг байгуулсан.

Жилийн 15% -ийн хүүтэй. Компани нь зээлийг 2014 оны 10 сарын 30-нд авсан бөгөөд зээлийг компанийн өдөр

тутмын үйл ажиллагаанд санхүүжүүлэхэд зарцуулсан. Зээлийн гэрээг 2015 оны 11 сарын 13-ний нэмэлт

өөрчлөлтөөр хугацааг 2016 оны 6 сарын 30 хүртэл, 2017 оны 01 сарын 24-ний нэмэлт өөрчлөлтөөр хугацааг

2017 оны 6 сарын 30 хүртэл сунгасан.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар зээлийн үндсэн болон хүүгийн өглөгүүд нь 831,503 болон 380,973 мян.төг

тус байсан (2015: 666,657 болон 119,724 мян.төг).

(vi) Хай Би Ойл ХК-с авсан зээл

2014 оны 6 сарын 30-нд Компани нь Хай Би Ойл ХК-тай барьцаагүй, богино хугацаатай, 500 мянган

ам.долларын нийт дүнтэй, 3 сарын хугацаатай хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг байгуулсан. Жилийн 6% -

ийн хүүтэй. Компани нь зээлийн эхний хэсэг болох 300 мянган ам.долларыг 2014 оны 7 сарын 31-нд авсан.

Үлдсэн 200 мянган ам.долларыг 2014 оны 9 сарын 29-нд авсан ба зээлийг компанийн өдөр тутмын үйл

ажиллагааны зардлыг санхүүжүүлэхэд зарцуулсан. 2016 оны 1 сарын 29-ний өдөр Зээлийн гэрээний хугацааг

2016 сарын 12 сарын 31 хүртэл дахин сунгасан.

2015 оны 07 сарын 01-ний өдөр Компани нь Хай Би Ойл ХК-тай барьцаагүй, богино хугацаатай, 250 мянган

ам.долларын нийт дүнтэй, 12 сарын хугацаатай, жилийн 6%-ийн хүүтэй хөрөнгө оруулалтын зээлийн гэрээг

байгуулсан. Компани нь зээлийн хөрөнгийн Могул Поверт төлөх өрөө төлөхөд ашигласан.

Компани нь зээлийн сунгасан хугацаанд эргэн төлбөр хийх үүргээ биелүүлж чадаагүй. 2016 оны 12 сарын 31-

ний байдлаар зээлийн үндсэн болон хүүгийн өглөгүүд нь 1,654,293 болон 206,998 мян.төг тус байсан (2015:

827,334 болон 71,070 мян.төг).

2012 оны 11 сарын 12-нд Охин компани нь 500 мянган ам.долларын дүнтэй, хоёр (2) жилийн хугацаатай,

барьцаагүй хөрвөх зээлийн гэрээг эргэлтийн хөрөнгийг санхүүжүүлэхээр өөрийн холбоотой тал болох 2- Пак

Ресурсэс Инвестмэнт С.а.р.л.-тай байгуулсан. Уг зээлийн нөхцөл нь дараах байдалтай:

Уг зээл нь зээлийн үлдэгдэл дээр тулгуурлах жилийн 10.0%-ийн хүүтэй бөгөөд хүү нь үндсэн

төлбөрийн хамт хугацаа дуусах өдөр төлөгдөнө.

Зээлдүүлэгч нь үлдэгдэл зээлийн үндсэн төлбөр болон хүүгийн өглөгийн бүх эсвэл тодорхой хувийг

зээлд заасан дараах хөрвүүлэлтийн томьёог ашиглан Охин компанийн бүрэн төлөгдсөн, энгийн

хувьцаанд хөрвүүлэх боломжтой: Энгийн хувьцааны тоо = X / Y Энд:

X = Үлдэгдэл зээлийн үндсэн төлбөр болон хуримтлагдсан хүү Y =Хөрвүүлэлтийн өдрөөс хойш 6 сарын хугацааны жигнэсэн дундаж хувьцааны үнэ болон энгийн

хувьцааны нэрлэсэн үнэ хоёрын аль ихээр



51


(vii) ХОТ Холдинг С.а.р.л (хуучин 2-Пак Ресурсэс Инвестмэнт С.а.р.л)-н хөрвөх зээл


Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2016 оны 1 сарын 1 883,842 23,441 907,283

БҮЦ-ийн өөрчлөлт 17,638 17,638


Ханшийн өөрчлөлт 202,546 5,372 207,918

2016 оны 11 сарын 12 1,104,026 - 1,104,026

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2016 оны 11 сарын 12 1,080,165 23,861 1,104,026

БҮЦ-ийн өөрчлөлт (4,243) - (4,243)


Ханшийн өөрчлөлт 15,911 351.48 16,262

2016 оны 12 сарын 31 1,091,833 33,987 1,125,820

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2015 оны 1 сарын 1 642,112 219,891 862,003




2015 оны 11 сарын 12 1,091,833 33,987 1,125,820



52


(iv) ХОТ Холдинг С.а.р.л (хуучин 2-Пак Ресурсэс Инвестмэнт С.а.р.л)-н хөрвөх зээл (үргэлжлэл)

Өрийн

хэрэглүүр


үүсмэл

хэрэглүүр

Нийт


2015 оны 1 сарын 1 880,356 16,535 896,891




2015 оны 12 сарын 31 883,842 23,441 907,283

Хөрвөх зээлээс Охин компанийн ашигласан нийт үндсэн зээлийн дүн нь 2013 оны 12 сарын 31-ний байдлаар 400 мянган ам.доллар. 2014 оны 8 сарын 15-нд Охин компани нь нэмж 50 мянган ам.долларын зээл авсанаар

нийт зээлийн үлдэгдэл 450 мянган ам.доллар болсон. Зээлийн хугацаа 2014 оны 11 сарын 12-нд дууссан

боловч 1-р Нэмэлт өөрчлөлтөөр зээлийн хугацааг ижил нөхцөлтэйгөөр 1 жилээр сунгасан. Өмнөх сунгасан

хугацаа нь 2015 оны 11 сарын 12-нд дууссан боловч 2-р болон 3-р Нэмэлт өөрчлөлтөөр тус бүр 1 жилээр

сунгасан. Харин нэмэлт өөрчлөлтөөр зээлийн хүүг жилийн 15% болгосон ба зээлдүүлэгчийн нэр нь ХОТ

Холдинг С.а.р.л болон өөрчлөгдсөн. Энэ нь мөн Охин компанийн холбоотой тал болно. 2-р Нэмэлт

өөрчлөлтөөр шинэчлэгдсэнээс бусад зээлийн нөхцөлүүд хүчин төгөлдөр хэвээр үлдсэн. Өмнөх сунгасан

хугацаа нь 2016 оны 11 сарын 12-нд дууссан боловч 3-р Нэмэлт өөрчлөлтөөр дахин 6 сараар сунгасан. 3-р

Нэмэлт өөрчлөлтөөр шинэчлэгдсэнээс бусад зээлийн нөхцөлүүд хүчин төгөлдөр хэвээр үлдсэн.

Өр төлбөр болон үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсгийг Охин компанийг эзэмшсэн өдөр бодит үнэ цэнээр

нь анх хүлээн зөвшөөрсөн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бүрэлдэхүүн хэсэг нь америк долларын өр төлбөрийн

хэрэглүүрээр бүртгэгдсэн. Үүсмэл хэрэглүүрийн бодит үнэ цэнийг зах зээлийн үнэ цэнэ болон Группийн

төсөөлөлд үндэслэсэн стандарт опцион үнэлгээний загварыг ашиглан үнэлсэн.



ашигласан. 2016 оны 11 сарын 12-нд зээлийн хугацаа дууссан ба гэрээг ижил нөхцөлтэйгөөр шинэчилсэн.

Зээлийн гэрээ шинэчлэгдсэн энэ өдөр, опционы бүрэлдэхүүн хэсгийг шинээр хэмжсэн бөгөөд бодит үнэ

цэнийн өсөлт шинээр эхэлсэн. Үүсмэл бүрэлдэхүүн хэсгийн бодит үнэ цэнийг 2016 оны 12 сарын 31-ний

байдлаар 33,987 мян.төг (2015: 23,441 мян.төг) гэж тодорхойлсон.

Жилийн эцсээр хөрвөсөн зээлийн ямар нэг үлдэгдэл байгаагүй.

(viii) Биг Могул Көүл энд Энержи ХХК-с авсан зээл

2015 оны 3 сарын 30-нд Компани нь өөрийн холбоотой тал болох Биг Могул Коал энд Энержи ХХК-с өдөр

тутмын үйл ажиллагааг санхүүжүүлэхэд зээл авсан бөгөөд энэ зээл нь зээлдүүлэгчийн шаардлагын дагуу

эргэн төлөгдөх боломжтой. Тайлант онд зээлийг бүрэн барагдуулсан (2015: 126 мян.төг).

(ix) Си Би Эм ХХК-аас авсан зээл

Группийн холбоотой тал болох Си Би Эм ХХК-аас группийн эргэлтийн хөрөнгийг санхүүжүүлэх болон хугацаа

хэтэрсэн өглөгийн төлөлтийг санхүүжүүлэх зорилгоор авсан зээл. Си Би Эм ХХК-аас авсан зээлийг тайлант

онд бүрэн барагдуулсан (2015: 598,794 мян.төг).



53

27. САНХҮҮГИЙН ТҮРЭЭСИЙН ӨГЛӨГ

Санхүүгийн түрээсийн ирээдүйн хамгийн бага түрээсийн төлбөрийг хамгийн бага цэвэр түрээсийн төлбөрийн

өнөөгийн үнэ цэнийн хамтаар дор үзүүлэв:

2012 Трансвест Монголия ХХК - Санхүүгийн түрээс

2012 оны 11 сарын 26-нд Групп нь Трансвест Монголия ХХК-тай Группийн одоогийн Уурхайн үйл ажиллагаанд

ашиглахаар дөрвөн автосамосвал түрээслэхээр хоёр жилийн үл цуцлах санхүүгийн түрээсийн гэрээ

байгуулсан. Уг түрээсийн гэрээ нь тоног төхөөрөмжийг үйл ажиллагаанд оруулсан өдөр болох 2013 оны 4 сарын 26-наас эхэлсэн.

Санхүүгийн түрээсийн гэрээний нөхцөлийг дор үзүүлэв:

a) Групп нь гэрээнд гарын үсэг зурах үед 109.7 сая төгрөгийн урьдчилгаа төлбөрийг түрээсэлж буй

автосамосвал тус бүрийн хувьд төлөх шаардлагатай болсон.

b) Групп нь автосамосвалыг үйл ажиллагаанд оруулсан өдрөөс хойш нэг сарын дараагаас эхлэн

автосамосвал тус бүрийн хувьд 38.6 сая төгрөгийн түрээсийн төлбөрийг сар бүр төлөх шаардлагатай.

c) Групп нь түрээсэлж буй тоног төхөөрөмж болох автосамосвал тус бүрийг 1.1 тэрбум төгрөгийн анхны

худалдан авалтын үнээр худалдан авах сонголт хийж болно. Уг түрээсийн гэрээ дуусгавар болохоос

арван дөрөв (14)–өөс доошгүй хоногийн өмнө (эсвэл Групп тоног төхөөрөмжийг худалдан авахыг хүсэж

буй өдрөөс өмнө) уг сонголтыг хэрэгжүүлэх хүсэлтийг тавьснаар түрээсийн гэрээний турш төлсөн зээлийн

төлбөрийн 95% -ийг (Монгол улсын стандарт зээлийн түвшин болох жилийн 22 хувь болох, буурч буй

түрээсийн дүнгийн хүүг хассан дүнгээр) худалдан авалтын үнэ болгож болно.

2013 оны 10 сарын 8-нд Групп Трансвест Монголия ХХК-тай дахин хоёр (2) жилийн үл цуцлах санхүүгийн

түрээсийн гэрээг өөрийн уурхайн үйл ажиллагаандаа ашиглах нэмэлт дөрвөн (4) автосамосвал түрээслэхээр

байгуулсан. Түрээсийн гэрээ нь тоног төхөөрөмжийг үйл ажиллагаанд оруулсан өдөр буюу 2013 оны 10 сарын 16-наас эхэлсэн.

Дээр дурдсан санхүүгийн түрээсийн нөхцөл дараах байдалтай байна:

a) Групп нь гэрээнд гарын үсэг зурах үед 113.4 сая төгрөгийн урьдчилгаа төлбөрийг түрээсэлж буй

автосамосвал тус бүрийн хувьд төлөх шаардлагатай болсон.

b) Групп нь автосамосвалыг үйл ажиллагаанд оруулсан өдрөөс хойш нэг сарын дараагаас эхлэн

автосамосвал тус бүрийн хувьд 46.2 сая төгрөгийн түрээсийн төлбөрийг сар бүр төлөх шаардлагатай.

c) Групп нь түрээсэлж буй тоног төхөөрөмж болох автосамосвал тус бүрийг 1.1 тэрбум төгрөгийн анхны

худалдан авалтын үнээр худалдан авах сонголт хийж болно. Уг түрээсийн гэрээ дуусгавар болохоос арван

дөрөв (14)–өөс доошгүй хоногийн өмнө (эсвэл Групп тоног төхөөрөмжийг худалдан авахыг хүсэж буй

өдрөөс өмнө) уг сонголтыг хэрэгжүүлэх хүсэлтийг тавьснаар түрээсийн гэрээний турш төлсөн зээлийн

төлбөрийн 90%-ийг (сарын 1.67 хувийн хүүг хассан дүнгээр) худалдан авалтын үнэ болгож болно.

2014 оны 5 сарын 16-нд Групп нь Трансвест Монголия ХХК-тай Группийн одоогийн үйл ажиллагаанд

ашиглахаар нэг (1) автосамосвал түрээслэхээр арван найман (18) сарын, үл цуцлах санхүүгийн түрээсийн

гэрээ байгуулсан. Уг түрээсийн гэрээ нь тоног төхөөрөмжийг үйл ажиллагаанд оруулсан өдрөөс эхэлнэ.

Групп 24.9 сая төгрөгийн түрээсийн төлбөрийг сар бүр төлөх шаардлагатай. Мөн санхүүгийн түрээсийн

гэрээнд заасны дагуу түрээсийн хугацаа дуусгавар болсноор түрээсийн хөрөнгийг өмчлөх эрх Группт шилжинэ.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар санхүүгийн түрээсийн үндсэн болон хүүгийн өглөгүүд нь 154,020 болон

тэг байсан (2015: 290,808 болон 23,482 мян.төг).



54

27. САНХҮҮГИЙН ТҮРЭЭСИЙН ӨГЛӨГ (үргэлжлэл)

Ти Ди Би Лизинг ХХК – Санхүүгийн түрээс

Групп нь 2013 оны 10 сарын 20-нд Ти Ди Би Лизинг ХХК Группийн одоогийн үйл ажиллагаанд ашиглахаар

найман(8) автосамосвал түрээслэхээр гучин (30) сарын, үл цуцлах санхүүгийн түрээсийн гэрээ байгуулсан ба

эдгээрийг өмнө нь Трансвестээс түрээсэлж байсан болно. Гэрээ нь мөн энэ өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр

болсон. Групп 0.162 сая ам.долларын түрээсийн төлбөрийг сар бүр төлөх шаардлагатай. Мөн санхүүгийн

түрээсийн гэрээнд заасны дагуу түрээсийн хугацаа дуусгавар болсноор түрээсийн хөрөнгийг өмчлөх эрх

Группт шилжинэ.2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар санхүүгийн түрээсийн үндсэн болон хүүгийн өглөгүүд

нь 1,544,797 болон тэг байсан (2015: 4,720,020 болон 9,831 мян.төг).

2013 Эбердигм ХХК – Санхүүгийн түрээс

2013 оны 12 сарын 15-нд Групп нь Эбердигм ХХК-тай Группийн одоогийн үйл ажиллагаанд ашиглахаар гурван

(3) автосамосвал түрээслэхээр хоёр (2) жилийн, үл цуцлах санхүүгийн түрээсийн гэрээ байгуулсан. Уг

түрээсийн гэрээ нь тоног төхөөрөмжийг үйл ажиллагаанд оруулсан өдрөөс эхэлнэ.

Дээр дурдсан санхүүгийн түрээсийн нөхцөл дараах байдалтай байна:

a) Эхний гурван (3) сарын түрээсийн төлбөр нь 111.9 сая төгрөг.

b) 7 дэх сараас 10 дахь сар хүртэлх хугацаанд төлбөрийн уян хатан нөхцөлтэй

c) 11 дэх сараас 16 дахь сар хүртэлх хугацааны сарын түрээсийн төлбөр нь дунджаар 242.5 сая

төгрөг.

d) 17 дахь сараас 24 дэх сар хүртэлх хугацааны сарын түрээсийн төлбөр нь 123.3 сая төгрөг байна.

e) Мөн санхүүгийн түрээсийн гэрээнд заасны дагуу түрээсийн хугацаа дуусгавар болсноор түрээсийн

хөрөнгийг өмчлөх эрх Группт шилжинэ.

2016 оны 12 сарын 31-ний байдлаар санхүүгийн түрээсийн үндсэн болон хүүгийн өглөгүүд нь 1,794,734 болон

200,745 мян.төг тус тус байсан (2015: 1,795,413 болон 176,196 мян.төг).

Тайлант хугацааны санхүүгийн түрээсийн хөдөлгөөн


Төлсөн Валютын

Ханш

Өмнөх оны залруулгын

нөлөө


мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг

Трансвест Монголиа ХХК 290,808 (171,202) - 34,414 154,019 Ти Ди Би Лизинг ХХК 4,720,020 (3,595,444) 580,227 (160,007) 1,544,796

Эбердигм ХХК 1,795,413 (679) 1,794,735

Санхүүгийн түрээсийн дүн 6,806,241 (3,766,646) 580,227 (126,272) 3,493,550


Төлсөн Хүү Өмнөх оны залруулгын

нөлөө



Ти Ди Би Лизинг ХХК 9,831 (589,431) 589,431 (9,831) - Трансвест Монголиа ХХК 23,482 (50,175) 26,693 -

Эвердигм ХХК 176,196 - 57,495 (32,946) 200,745

Санхүүгийн түрээсийн хүүгийн

дүн 209,509 (639,606) 646,926 (16,084) 200,745



55

28. САНГУУД

a) Уурхайн нөхөн сэргээлтийн сан

Групп нь уурхайн талбайн нөхөн сэргээлтийн ирээдүйн зардалд хямдруулсан сууриар бүрэн нөөц байгуулсан.

Дахин сэргээлтийн нөөц нь 2035 он хүртэл гарахаар хүлээгдэж буй холбогдох нөхөн сэргээлтийн зардлын

өнөөгийн үнэ цэнийг илэрхийлдэг. Одоогийн эдийн засгийн орчинд үндэслэсэн төсөөллийг ашиглан

ирээдүйн өр төлбөрийг тооцоолсон. Эдгээр төсөөллийг санг материаллаг байдлаар өөрчлөхөд үед тогтмол хянаж байдаг.

Гэсэн хэдий ч, бодит нөхөн сэргээлтийн зардал нь шаардлагатай сэргээх ажлын ирээдүйн зах зээлийн үнээс

хамаарах бөгөөд үүнд тухайн хугацааны зах зээлийн нөхцөл байдал нөлөөлнө. Мөн, нөхөн сэргээлтийн

хугацаа нь эдийн засгийн боломжит түвшнүүдэд уурхайн үйлдвэрлэл зогсох үеэс шалтгаалах магадлалтай.

Энэ нь угийн тодорхойгүй байдаг ирээдүйн нүүрсний үнээс шалтгаална.

Тэм


1 сарын 1 6,914,168 6,562,832 6,914,168 6,562,832

Өөрчлөлт 2,180 237,339 2,180 237,339

Капиталжуулалт 1,154,090 113,997 1,154,090 113,997

12 сарын 31 8,070,438 6,914,168 8,070,438 6,914,168

2016 оны 12 сарын 31-нээрх нөөцийн тооцоололд ашигласан хөнгөлөлтийн түвшин нь 9.5% (2015: 9.6%).

b) Ажилчдын тэтгэврийн сан

Kомпани ажилчдаа тэтгэвэрт гарах үед тэтгэмж олгодог ба компанид ажилласан жилээс шалтгаалан доорх

хүснэгтийн дагуу тэтгэмж нь тооцогдох болно:

Компанид ажилласан жил

Салбарын цалингийн доод хэмжээ

5 –с 10 хүртэл 6 сар

11 –с 15 хүртэл 12

16-с дээш жил 24

Групп нь ажилчдыг төлөөлөн үйлдвэрчний эвлэлийн хороотой тэтгэврийн дараах хөтөлбөрийн нөхцөлийг

тохиролцон тогтмол хугацаанд хэлэлцдэг. Энэхүү хөтөлбөр нь санхүүжигдээгүй болно.


1 сарын 1 1,012,868 - 1,012,868 -

Тэтгэврийн сангийн зардал, удирдлага

- 90,223 - 90,223

Тэтгэврийн сангийн зардал, уурхайн ажилчид

- 906,027 - 906,027

Тэтгэврийн сангийн зардал, бараа материалд

- 34,030 - 34,030

Тэтгэврийн төлөлт (64,933) (17,412) (64,933) (17,412)

12 сарын 31 947,935 1,012,868 947,935 1,012,868



56

29. ХУДАЛДААНЫ БОЛОН БУСАД ӨГЛӨГ


Гуравдагч талд өгөх

худалдааны өглөг 3,484,740 5,180,357 3,360,263 5,180,357

Холбоотой талд өгөх

худалдааны өглөг 577,316 455,820 544,931 453,917

Бусад татварын өглөг 2,544,941 1,781,899 2,521,816 1,774,209

ЭМНДШ-ийн өглөг 903,969 387,338 877,155 357,685

Цалингийн өглөг 547,885 274,223 491,423 273,925

Хойшлогдсон орлого 43,440 20,231 43,440 20,231

Холбоотой талд өгөх бусад

өглөг - 5,947 - 5,946

Бусад 134,060 58,684 90,385 24,851

8,236,351 8,164,499 7,929,413 8,091,121



57

30. НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН ГОЛ БОДЛОГУУДЫН ХУРААНГУЙ

a. Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ

Группийн тайлагнагч валют нь Монгол улсын Төгрөг юм. Группийн үйл ажиллагааны үндсэн валют нь Монгол

Улсын Төгрөг болно.

Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн мөнгөөрх хөрөнгө, өр төлбөрийг тайлагнах валют (Төгрөг) руу

хөрвүүлэхдээ балансын өдрийн албан ханшаар, гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн орлого, зарлагуудыг

гүйлгээ гарсан өдрийн албан ханшаар хөрвүүлсэн.

Эдгээр хөрвүүлэлтээс үүссэн ханшийн зөрүүний олз ба гарзыг орлогын тайланд тусгасан.

Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн мөнгөн бус хөрөнгө, өр төлбөрийг түүхэн өртгөөр нь илэрхийлж гүйлгээ

гарсан өдрийн албан ханшаар төгрөгт хөрвүүлсэн. Тайлант жилийн явцад хэрэглэж байсан ханш дараах байдалтай байна:

Дундаж ханш Хаалтын ханш 2016 он 2015 он 2016 он 2015 он

Ам.доллар ба төгрөг 2,126.30 1,970.04 2,489.53 1,995.98

Евро ба төгрөг 2,355.94 2,188.29 2,605.79 2,182.70

Юань ба төгрөг 320.53 313.51 357.96 307.54

Рубль ба төгрөг 31.89 32.54 41.03 27.40

b. Бизнесийн нэгдэл ба гүүдвилл

Бизнесийн нэгдлийг бүртгэхдээ худалдан авалтын нягтлан бодох бүртгэлийн аргыг ашиглана. Худалдан

авалт хийхэд зарцуулж буй өртөг нь хүлээн авсан зүйлийн худалдан авалтын өдрийн бодит үнэ, худалдагдаж

буй компани дахь хяналтын багцын ашиг сонирхол ороогүй дүнгийн нийлбэр байна.

Бизнесийн нэгдлийн үед Групп нь худалдагдаж буй компани дахь хяналтын бус багцын дүнг бодит үнээр нь

үнэлэх, эсвэл худалдагдаж буй талын тодорхойлох боломжтой цэвэр хөрөнгийн дүнтэй хувь тэнцүүлэн үнэлэх эсэхээ сонгодог.

Бизнесийн нэгдэл хэрэгжих үед, худалдан авагч компанид худалдагдаж буй компани дахь өөрийн хөрөнгийн

ашиг сонирхол нь худалдан авалтын өдрөөр, бодит үнээр дахин үнэлэгдэж, орлого эсвэл зарлагаар хүлээн

зөвшөөрөгдөнө. Үүнийг гүүдвиллыг тодорхойлоход харгалзаж үзнэ.

Худалдан авагч компанийн шилжүүлэх аливаа болзошгүй төлбөрийг худалдан авалтын өдрөөр бодит үнээр

хүлээн зөвшөөрнө. Хөрөнгө эсвэл өр төлбөрөөр ангилсан болзошгүй төлбөр нь санхүүгийн хэрэглүүр бөгөөд

НББОУС 39 Санхүүгийн хэрэглүүр: Хүлээн зөвшөөрөлт ба Хэмжилтийн хүрээнд хамаарах бөгөөд бодит үнэ

цэнээр үнэлэх ба бодит үнэ цэнийн өөрчлөлтийг орлого, зардлын дансанд эсвэл бусад дэлгэрэнгүй орлогын

өөрчлөлтөөр хүлээн зөвшөөрнө. Хэрэв болзошгүй төлбөр нь НББОУС 39 - хамаарахгүй тохиолдолд зохих

СТОУС-ийн дагуу үнэлнэ. Болзошгүй төлбөрийг өөрийн хөрөнгөнд ангилсан бол дахин үнэлэхгүй бөгөөд

дараа хийгдэх тооцоог өөрийн хөрөнгөнд хамаарна.



58

30. НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН ГОЛ БОДЛОГУУДЫН ХУРААНГУЙ (үргэлжлэл)

b. Бизнесийн нэгдэл ба гүүдвилл (үргэлжлэл)

Гүүдвиллыг анхлан хүлээн зөвшөөрөхдөө өртгөөр нь буюу, тодорхойлогдох боломжтой хөрөнгө ба

тооцоолсон өр төлбөрийн цэвэр дүнгээс шилжүүлсэн төлбөр, хяналтын бус багцын хувь оролцоонд хүлээн

зөвшөөрсөн дүн ба өмнө нь эзэмшсэн хувь оролцооны нийлбэрийн илүү гарсан хэсгээр хүлээн зөвшөөрнө.

Хэрвээ төлбөрийн дүн нь цэвэр хөрөнгийн бодит үнээс илүү байвал Групп нь олж эзэмшиж буй бүх хөрөнгө болон тооцсон бүх өр төлбөрийг зөв тодорхойлсон эсэхийг дахин үнэлж, худалдан авалтын өдөр хүлээн

зөвшөөрөх дүнг хэмжих процедуруудыг шалгана. Дахин үнэлсний эцэст цэвэр хөрөнгийн бодит үнэ цэнийн

дүн нь шилжүүлсэн төлбөрүүдийн нийт дүнгээс илүү хэвээр байвал олзыг ашиг, алдагдлын дансанд хүлээн

зөвшөөрнө.

Анхлан хүлээн зөвшөөрсний дараа гүүдвиллийг, өртгөөс хуримтлагдсан үнэ цэнийн бууралтын алдагдлыг

хассан дүнгээр бүртгэнэ.

Гүүдвилл нь мөнгөн урсгал үүсгэгч нэгжийн нэг хэсгийг бүрдүүлж байгаа ба уг нэгжийн үйл ажиллагааны

нэг хэсгийг борлуулсан тохиолдолд, энэ үйл ажиллагааны борлуулалтын олз, гарзыг тодорхойлохдоо

борлуулсан үйл ажиллагаатай холбогдох гүүдвиллийг борлуулсан үйл ажиллагааны бүртгэлийн дүнд оруулж

тооцно. Энэ нөхцөлд борлуулсан гүүдвиллийг борлуулсан үйл ажиллагаа, мөнгөн урсгал үүсгэгч нэгжийн

борлуулалтыг авч үлдсэн хэсгийн үнэд хувь тэнцүүлэн хэмжинэ.

c. Орлого хүлээн зөвшөөрөлт

i) Нүүрсний борлуулалт

Нүүрсний борлуулалтыг өмчлөх эрхийг худалдан авагчид нь шилжсэн үед үүсэж байгаа өмчлөлтэй холбоотой

томоохон эрсдэл, өгөөж нь шилжсэн үед хүлээн зөвшөөрнө. Энэ нь ихэнхдээ бүтээгдэхүүн биетээр галт

тэрэг, конвейэр эсвэл өөр бусад тээвэрлэгч механизмд ачигдах үед үүснэ.

ii) Алтны орлого

Алтыг борлуулалтыг олборлосон алтаа Монгол банкинд цэвэр хүндийн жингээр нь тушаасан үед

орлогоор хүлээн зөвшөөрнө.

iii) Хүүгийн орлого

Хорогдуулсан өртгөөр хэмждэг санхүүгийн бүх хэрэглүүр болон борлуулахад бэлэн гэж ангилсан хүү тооцдог

санхүүгийн хөрөнгийн хувьд, хүүгийн орлогыг шаардлагатай үед санхүүгийн хөрөнгө эсвэл өр төлбөрийн

бүртгэлийн дүнтэй цэвэршүүлсэн богино хугацааны буюу санхүүгийн хэрэглүүрийн таамагласан хугацаанд

тооцоолсон, ирээдүйд хүлээж авах буюу төлөх мөнгөн урсгалын бууруулсан хүүгийн түвшнийг ашигласан үр

ашигт хүүгийн аргад үндэслэн хүлээн зөвшөөрнө. Хүүгийн орлогыг нэгтгэсэн орлогын тайлангийн санхүүгийн

орлогод бүртгэнэ.

iv) Түрээсийн орлого

Үйл ажиллагааны түрээс гэж ангилсан түрээсээс олсон орлогыг түрээсийн хугацааны туршид шулуун

шугамын аргаар хүлээн зөвшөөрнө.

v) Үзүүлсэн үйлчилгээ, кафе болон туслах эх үүсвэрийн орлого

Үйлчилгээ үзүүлэхтэй холбоотой болон бусад үйл ажиллагаанаас олсон орлогыг бараа, ажил үйлчилгээг

харилцагчид шилжүүлсэн үед хүлээн зөвшөөрнө.



59


d. Өртөг/ Зардал хүлээн зөвшөөрөлт

Борлуулсан бүтээгдэхүүний өртөг ба зардал нь тайлант хугацааны үед өөрийн хөрөнгийг бууруулж буй

хөрөнгө оруулагчдад олгосон хуваарилалтаас бусад эдийн засгийн өгөөжийн гадагшлах урсгал, хөрөнгийн

бууралт, мөн өр төлбөрийн нэмэгдэл зэрэг болно. Борлуулсан бүтээгдэхүүний өртөг ба зардлыг гарсан үед

нь нэгтгэсэн орлогын тайланд хүлээн зөвшөөрнө.

e. Санхүүгийн орлого/(зардал)

Санхүүгийн орлогод хөрөнгө оруулалтад бодогдсон хүүгийн орлогыг хамааруулна. Хүүгийн орлогыг үр

ашигт хүүгийн аргыг хэрэглэн орлого олсон тайлант үеийнх нь нэгтгэсэн орлогын тайланд тусгана.

Санхүүгийн зардалд зээлийн хүүгийн зардал хамааруулна. Капиталжуулах шаардлагыг хангасан хөрөнгийн

худалдан авалт, барилгын ажил эсвэл үйлдвэрлэлтэй шууд хамааралтай капиталжуулагдсан зээлийн

өртгөөс бусад бүх зээлийн хүүгийн зардлыг үр ашигт хүүгийн аргыг хэрэглэн гарсан тайлант үеийнх нь орлогын тайланд тусгана.

f. Зээлийн өртөг

Хугацаа шаардсан хөрөнгийн худалдаж авах, барьж байгуулах, үйлдвэрлэхтэй шууд холбоотой зээлийн

зардлыг тухайн хөрөнгө иж бүрэн, ашиглахад бэлэн болох хүртэлх хугацаанд капиталжуулдаг. Тухайн

зорилгоор авсан зээлтэй холбоотой хүүгийн түвшин эсвэл Группийн зээлийн ерөнхий эх үүсвэр нь

ашиглагдаж буй бол жигнэсэн дундаж хүүгийн түвшнээр санхүүгийн зардлыг капиталжуулдаг.

Зээлийн өртгийн капиталжуулалт нь хөрөнгийн барьж босгох үйл явц зогссон үед дуусдаг. Бусад зээлийн

өртөг нь тухайн зардал гарсан үеийн хугацаандаа “Санхүүгийн зардал”-д тайлагнагддаг.

g. Түрээс

Тухайн гэрээ нь түрээсийн гэрээ эсвэл түрээс агуулж байгаа эсэхийг тодорхойлохдоо анхны өдрийн гэрээний

агуулга дээр үндэслэнэ. Гэрээг гүйцэтгэхэд тусгай хөрөнгийг ашиглах шаардлагатай эсэх ба гэрээ нь

хөрөнгийг ашиглах эрхийг шилжүүлж байгаа эсэх зэргийг, хэдийгээр уг эрхийг гэрээнд тодорхой заагаагүй

байсан ч, үнэлж үзэх шаардлагатай.

i) Групп түрээслэгч

Үйл ажиллагааны түрээсийн төлбөрийг дэлгэрэнгүй орлогын нэгтгэсэн тайланд түрээсийн хугацааны туршид

шулуун шугамын аргаар үйл ажиллагааны зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

Санхүүгийн түрээс нь Группийн түрээсэлж байгаа хөрөнгийн өмчлөх эрхтэй холбоотой бараг бүх эрсдэл,

өгөөжийг түрээслэгч олж авсныг нэгтгэсэн санхүүгийн байдлын тайланд түрээсийн хамгийн бага

төлбөрүүдийн өнөөгийн үнэ цэнэтэй тэнцүү хэмжээгээр хөрөнгө ба өр төлбөрөөр хүлээн зөвшөөрсөн дүн юм.

Түрээсийн хамгийн бага төлбөрийг санхүүгийн зардал болон өр төлбөрийн үлдэгдлийг бууруулах дүнд

хуваарилна. Санхүүгийн зардлыг өр төлбөрийн үлдэгдэл дүнд тогтмол хуваарь бүхий хүүгийн түвшнийг

тогтоохын тулд түрээсийн хугацаа бүрд хуваарилдаг. Болзошгүй түрээс нь тухайн гарсан тайлант хугацаанд

зардлаар бүртгэнэ.



60


g. Түрээс (үргэлжлэл)

ii) Групп түрээслүүлэгч

Түрээслүүлэгч нь хөрөнгийн эзэмшилтэй холбоотой бараг бүх эрсдэлийг хүлээж, өгөөжийг хүртэж байгаа

түрээсийг үйл ажиллагааны түрээс гэж ангилна. Үйл ажиллагааны түрээсийн гэрээг анх байгуулахад гарсан

шууд зардлуудыг түрээсэлсэн хөрөнгийн бүртгэлийн дүн дээр нэмэх ба түрээсийн хугацаанд түрээсийн

орлогыг зөвшөөрөхтэй адил аргаар хүлээн зөвшөөрнө.

h. Татварын зардал

i) Тайлант хугацааны орлогын албан татвар

Тайлант жилийн болон өмнөх хугацааны албан татварын хөрөнгө ба өр төлбөрийг татварын байгууллагаас

буцаан авахаар хүлээж байгаа эсвэл татварын байгууллагад төлөх дүнгээр хэмжинэ. Энэ дүнг тооцоолоход

хэрэглэсэн татварын хувь хэмжээ, татварын хуулиуд нь санхүүгийн байдлын тайлангийн өдрийн байдлаар

хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан болно.

Цэвэршүүлэх хууль ёсны эрхтэй бөгөөд Групп нь цэвэр дүнгээр нь барагдуулах хандлагатай байгаа эсвэл

хөрөнгийг борлуулсан даруйдаа өр төлбөрийг барагдуулах гэж байгаа тохиолдолд л одоо байгаа татварын

хөрөнгө, өр төлбөрүүдийг хооронд нь цэвэршүүлэн тайлагнаж болно.

Эдгээр зүйлд холбоотой тайлант жилийн орлогын албан татварыг орлого үр дүнгийн тайланд биш шууд

өөрийн хөрөнгөнд хүлээн зөвшөөрнө. Удирдлага нь НББ-ийг яаж хөтлөхийг холбогдох татварын хууль,

журмуудад тодорхой зааж өгөөгүй, нэмэлт тайлбар тодруулга шаардлагатай тийм шинэ нөхцөл байдал үүссэн

эсэхийг тодруулахаар тодорхой хугацаа тутамд татварын тайлангаа хянаж үздэг ба шаардлагатай бол сан байгуулдаг.

ii) Хойшлогдсон орлогын албан татвар

Санхүүгийн байдлын тайлангийн өдрийн байдлаарх хөрөнгө, өр төлбөрийн татвар ногдох дүн ба

тэдгээрийн санхүүгийн тайлан дээрх бүртгэлийн хооронд гарах түр зөрүүнд “Тайлан тэнцлийн арга”-ыг

ашиглан хойшлогдсон орлогын албан татварыг хүлээн зөвшөөрнө.

Хойшлогдсон орлогын албан татварын өр төлбөрийг дор дурдсанаас бусад бүх түр зөрүүнд хүлээн

зөвшөөрнө. Үүнд:

- Хойшлогдсон орлогын албан татварын өр төлбөр нь гүүдвиллийг анх хүлээн зөвшөөрөх үед

эсвэл бизнесийн нэгдлийн бус хөрөнгө, өр төлбөрийн гүйлгээнээс үүссэн, уг гүйлгээ нь НББ-ийн ашиг

(алдагдал), татвар ногдох ашиг (алдагдал) - ийн аль алинд нөлөө үзүүлэхгүй байгаа үед,

- Түр зөрүү нь охин болон холбоотой компаниудад оруулсан хөрөнгө оруулалт ба хамтарсан

компани дахь ашиг сонирхол зэрэгтэй холбоотойгоор үүссэн, түр зөрүүг хэзээ арилгахыг толгой компани,

хөрөнгө оруулагч эсвэл хамтрагч тал хянаж байгаа, түр зөрүү нь ойрын хугацаанд арилахгүй байх

магадлалтай байгаа үед.



61


h. Татварын зардал (үргэлжлэл)

ii) Хойшлогдсон орлогын албан татвар

Дор дурдсанаас бусад тохиолдолд хойшлогдсон орлогын албан татварын хөрөнгийг татвар ногдох орлогоос

хасагдах бүх түр зөрүүнүүд, ирээдүйд шилжүүлэн тооцох, ашиглаагүй татварын бүх хөнгөлөлт ба алдагдлуудад

(эдгээр түр зөрүү, хөнгөлөлт, алдагдлуудыг хасаж болох татвар ногдох орлогын ирээдүйд орж ирэх нь тодорхой

болсон үед) хүлээн зөвшөөрнө. Үүнд:

- Татвар ногдох орлогоос хасагдах түр зөрүүтэй холбоотой хойшлогдсон орлогын албан татварын

хөрөнгө нь бизнесийн нэгдлийн бус хөрөнгө, өр төлбөрийн гүйлгээг анх хүлээн зөвшөөрөх үед үүссэн ба гүйлгээ

гарах үед, НББ-ийн болоод татварын ашиг (алдагдал) - ийн аль алинд нөлөө үзүүлэхгүй байгаа үед;

- Татвар ногдох орлогоос хасагдах түр зөрүү нь охин болон холбоотой компаниудад оруулсан хөрөнгө оруулалт ба хамтарсан компани дахь ашиг сонирхолтой холбоотойгоор үүссэн бол хойшлогдсон орлогын албан

татварын хөрөнгийг, түр зөрүү нь ойрын хугацаанд арилах магадлалтай, түр зөрүүг хасаж болох татвар ногдох

орлого орж ирэх нь тодорхой болсон үед зөвхөн хүлээн зөвшөөрнө. Хойшлогдсон татварын хөрөнгийн бүртгэлийн дүнг тайлант хугацаа бүрийн эцэст хянаж үзэх ба хойшлогдсон

татварын хөрөнгийг хэсэгчлэн эсвэл бүхлээр нь нөхөн олж авахад хүрэлцэхүйц хэмжээний татвар ногдох

орлого цаашид орж ирэх нь тодорхойгүй болсон үед харгалзах хэмжээгээр хөрөнгийн дүнг бууруулна. Хүлээн

зөвшөөрөөгүй, хойшлогдсон татварын хөрөнгийг тайлант хугацаа бүрийн эцэст дахин үнэлж үзэх ба

хойшлогдсон татварын хөрөнгийг нөхөн олж авахад хүрэлцэхүйц хэмжээний татвар ногдох орлого

цаашид орж ирэх нь тодорхой болсон үед харгалзах хэмжээгээр хойшлогдсон татварын хөрөнгийг хүлээн

зөвшөөрнө.

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө, өр төлбөрийн тайлант хугацааны эцсийн өдрийн байдлаар хүчин төгөлдөр

үйлчилж буй татварын хувь хэмжээнүүд дээр үндэслэн хөрөнгийг борлуулах, өр төлбөрийг барагдуулах

тайлант хугацаанд хэрэглэгдэхээр хүлээгдэж буй татварын хэмжээгээр хойшлогдсон татварыг тооцно.

Хэрэв өнөөгийн татварын хөрөнгийг татварын өр төлбөрт суутгуулах хууль ёсны эрхтэй бөгөөд хойшлогдсон

татварууд нь нэг татвар төлөгч аж ахуйн нэгж ба нэг татварын байгууллагатай холбоотой байгаа бол

хойшлогдсон орлогын албан татварын хөрөнгө ба өр төлбөрийг хооронд нь цэвэршүүлж болно.

iii) Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр

Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр, орлогод суурилсан татварууд нь орлогын албан татварын шинж

чанартай үед НББОУС 12-д заасны дагуу бүртгэнэ. Засгийн газрын агентлагаас ногдуулсан ба төлөх дүн нь

үйлдвэрлэсэн тоо хэмжээ эсвэл орлогын хувь хэмжээ дээр суурилсан бус харин түр зөрүүнүүдийг

тохируулсны дараах татвар ногдох орлого дээр суурилсан үед НББОУС 12-ын дагуу бүртгэнэ. Ийм

зохицуулалтуудын үед өөр татварын хэлбэрүүдийн хувьд өнөөгийн ба хойшлогдсон татваруудыг дээр

дурдсаны дагуу бүртгэнэ. Эдгээр шаардлагуудыг хангахгүй байгаа, ашигт малтмалын нөөц ашигласны

төлбөрийн зохицуулалтаас үүссэн үүргүүдэд тайлант хугацаанд сан байгуулж, борлуулсан бүтээгдэхүүний

өртөгт оруулна. Группт ногдсон ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр нь эдгээр шаардлагуудыг

хангахгүй байгаа учраас орлогын албан татварын нэг хэсэг гэж авч үзэхгүй.



62


i. Ажилчдын тэтгэмж

i) Түр хугацааны ажилчдын тэтгэмж

Богино хугацаат ажилчдын тэтгэмж нь хөнгөлөлтгүй сууриар хэмжигддэг бөгөөд ажилчдын ажил гүйцэтгэсэн

тайлант үед нь зардлаар бүртгэдэг.

Хэрэв ажилчдын гүйцэтгэсэн ажлын үр дүнгээс үүдэн компани хуулийн дагуу бонус өгөх хариуцлага хүлээх

болон бонусын дүнг үндэслэлтэй тооцоолох боломжтой үед тооцоолсон дүнгээр богино хугацаат бонусын өр

төлбөрийг хүлээн зөвшөөрнө.

ii) Нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгал

Монгол улсын хуулийн дагуу Монгол улсад үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа компаниуд нь нийгмийн болон

эрүүл мэндийн даатгалыг зохих ёсоор төлөх ёстой бөгөөд уг зардлыг гарсан тухайн үед нь орлогын тайланд

зардлаар хүлээн зөвшөөрч бүртгэдэг.

j. Охин компанид оруулсан хөрөнгө оруулалт

Компани нь санхүүжигч талд хяналттай бол тухайн санхүүжигч талыг охин компани гэж ангилна. Дараах

хяналтын гурван шалгуурыг бүгдийг нь хангасан тохиолдолд компанийг санхүүжигч талд хяналттай гэж үзнэ.

Санхүүжигч талыг зохицуулах эрх мэдэлтэй, санхүүжигч талын үйл ажиллагаанаас төрөл бүрийн өгөөж

хүртдэг бөгөөд өөрт буй эрх мэдлээ тухайн өгөөжид нөлөөлөхүйц байдлаар ашиглах чадвартай. Эдгээр

хяналтын шалгуур өөрчлөгдсөн байж болзошгүй гэж үзэхэд хүргэсэн баримт, нөхцөл байдал үүссэн

тохиолдолд хяналтыг дахин үнэлнэ.

Компани нь санхүүжигч талын саналын эрхийн дийлэнх хувийг эзэмшдэггүй хэдий ч түүний үйл ажиллагааг зохицуулах эрх мэдэлтэй байх тохиолдолд де-факто хяналт оршин байдаг. Де-факто хяналттай эсэхээ

тодорхойлохдоо компани дараах зүйлсийг хамарсан бүх баримт, нөхцөл байдлыг авч үзнэ:

Компанийн эзэмшилд буй саналын эрхийг санхүүжигч байгууллагад саналын эрх эзэмшдэг бусад

этгээдүүдийн хэмжээ болон тархалттай харьцуулна

Компани болон бусад этгээдүүдийн эзэмшдэг боломжит саналын эрх Бусад гэрээт хэлэлцээр

Саналын ирцийн түүхэн хэв маяг.

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд охин компанид оруулсан хөрөнгө оруулалт нь охин компаниудын хувьцаат капиталтай цэвэрлэгдэн тайлагнагдана.



63


k. Өмч, барилга, тоног төхөөрөмж

Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилт

Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийг анх өртгөөр нь хүлээн зөвшөөрөх бөгөөд анхны өртөгт худалдан авсан

үнэ, тухайн хөрөнгийг Компанийн зориулалтын ажлын байршил, нөхцөлд бэлэн болгоход шаардагдах

худалдан авалттай холбоотой зардлууд багтах бөгөөд үүнд мөн холбогдох зээлийн зардлыг оруулдаг.

Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийг анх өртгөөр нь хүлээн зөвшөөрсний дараа үеэс газар ба үл хөдлөх

хөрөнгөөс бусад үндсэн хөрөнгийн ангийг анхны өртгөөс хуримтлагдсан элэгдэл болон хуримтлагдсан үнийн

бууралтын алдагдлыг хассан дүнгээр нь хэмжинэ. Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийн зүйлс нь ашиглалтын

ялгаатай хугацаатай томоохон бүрэлдэхүүнээс бүрдэж буй тохиолдолд бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг барилга,

тоног төхөөрөмжийн тусдаа зүйл болгон бүртгэдэг.

Үндсэн хөрөнгийн бүлгийг анх өртгөөр нь хүлээн зөвшөөрсний дараа дахин үнэлгээний загвараар хэмжиж,

дахин үнэлгээний нэмэгдлийг бусад дэлгэрэнгүй орлогын тайланд хүлээн зөвшөөрсөн.

Дараа үеийн зардал

Сольж тавьсан эд анги, хэсэг нь ирээдүйд эдийн засгийн үр өгөөж компанид өгөх болон өртгийг найдвартай

хэмжих боломжтой үед Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийн эд ангийг дахин солих, орлуулахтай холбоотой

өртгийг тайланд хөрөнгийн дансны үнэнд нэмж хүлээн зөвшөөрнө. Солигдсон эд ангийн дансны үнээр

хөрөнгийн дансны үнийг бууруулна. Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийн өдөр тутмын үйлчилгээний зардлыг

тухайн зардал гарсан тайлант үеийн орлогын тайланд зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

Томоохон урсгал засвар үйлчилгээнүүд

Тухайн эд ангитай холбоотой ирээдүйн эдийн засгийн үр өгөөжийг компанид авчрах болон өртгийн

найдвартай хэмжих боломжтой байх үед дараа үеийн зардлыг хөрөнгийн дансны үнэнд нэмж эсвэл тусдаа

хөрөнгөөр хүлээн зөвшөөрнө. Тухайн тайлант хугацаанд гарсан бусад бүх засвар үйлчилгээний зардлуудыг

тухайн зардлыг гарсан тайлант хугацаанд нь орлого үр дүнгийн тайланд зардлаар хүлээн зөвшөөрч, бүртгэнэ. Олз болон гарз

Өмч, барилга, тоног төхөөрөмжийн зүйлсийг худалдан борлуулснаас үүсэх олз буюу гарз нь дансны үнийг

борлуулсан үнэтэй харьцуулж тодорхойлох бөгөөд орлого, үр дүнгийн тайланд өмч, барилга, тоног

төхөөрөмж борлуулсны олз, гарзаар бүртгэгдэнэ.


Дуусаагүй барилга нь хараахан дуусгаагүй буюу суурилуулаагүй байгаа барилгын ажлын өртгөөр

илэрхийлэгдэнэ. Барилгын ажлын дууссан хэсэг нь Группийн үйл ажиллагаанд ашиглагдах бөгөөд

ашиглалтад орсон хэсгээс бусад дуусаагүй барилгад барилгын болон суурилуулалтын ажлын явцад элэгдэл

байгуулдаггүй.



64


k. Өмч, барилга, тоног төхөөрөмж (үргэлжлэл) Элэгдэл

Элэгдэл нь орлогын тайланд хүлээн зөвшөөрөгдөх бөгөөд тухайн хөрөнгийг зориулалтын ажлын байршил,

нөхцөлд авчирсан буюу ашиглахад бэлэн болсон үеэс эхлэн бүртгэж эхэлнэ. Элэгдлийг шулуун шугамын аргаар, доорх тогтоосон ашиглалтын хугацааны турш байгуулдаг: Барилга болон бусад байгууламж 10-60 жил

Машин, Тоног төхөөрөмж 5-15 жил Тавилга эд хогшил 10 жил

Компьютер тоног төхөөрөмж 5 жил

Дахин үнэлгээ

Анх хүлээн зөвшөөрч бүртгэсний дараа компани өөрийн хэрэгцээнд ашигладаг барилга байгууламжийг дахин

үнэлсэн дүнгээр буюу дахин үнэлгээ хийгдсэн өдрөөрх бодит үнэ цэнээс аливаа хуримтлагдсан элэгдэл болон

хуримтлагдсан үнэ цэнийн бууралтын гарзыг хассан дүнгээр бүртгэнэ. Үндсэн хөрөнгийн бусад ангиллуудын

хувьд өртгөөс хуримтлагдсан элэгдэл болон хуримтлагдсан үнэ цэнийн бууралтын гарзыг хассан дүнгээр

бүртгэнэ. Хэрэв барилга байгууламжийн дансны дүн нь дахин үнэлгээний үр дүнд өссөн бол, дансны дүнгийн

өөрчлөлтийг бусад дэлгэрэнгүй орлогын хэсэгт хүлээн зөвшөөрч, өмчийн хэсэгт дахин үнэлгээний нөөцөөр

хуримтлуулан бүртгэнэ. Хэрэв тухайн барилга байгууламжийн дансны дүн нь дахин үнэлгээний үр дүнд

буурсан бол дахин үнэлгээний бууралтыг зардлаар бүртгэнэ.

Дахин үнэлгээний нэмэгдэл нь дахин үнэлэгдсэн үндсэн хөрөнгийг худалдан борлуулах эсвэл данснаас хасах

үед дахин үнэлгээний нэмэгдлийг хэрэгжсэнд тооцож хуримтлагдсан ашигт хаана.

l. Биет бус хөрөнгө

Олж бэлтгэсэн болон дотооддоо хөгжүүлсэн, үйлдвэрлэл болон удирдлагын түвшинд ашиглагдах програм

хангамж нь Биет бус хөрөнгөнд багтана. Биет бус хөрөнгүүдийг өртгийн загвараар бүртгэх бөгөөд

ашиглалтын хугацаа нь тодорхой хөрөнгүүдийн тогтоосон ашиглалтын хугацааны турш шулуун шугамын

аргаар хорогдуулна. Үлдэгдэл өртөг болон ашиглалтын хугацааг санхүүгийн тайлангийн үе бүрд шалгадаг.

Биет бус хөрөнгийн тогтоосон ашиглалтын хугацаа нь дараах байдалтай байна. Үүнд:

Ашиглалтын хугацаа Программ хангамж: 5 жил



65


m. Хойшлуулсан хайгуул ба үнэлгээний хөрөнгө

i) Лицензийг олж эзэмшихээс өмнөх үеийн зардлууд

Лицензийг олж эзэмшихээс өмнөх үеийн зардал нь Групп тухайн газарт хайгуул хийх хуулийн дагуу эрхийг

олж авахаас өмнөх зардлуудыг хамрана. Эдгээр зардлуудад хайгуулын мэдээллийг олж эзэмших болон уг

мэдээллийг шинжлэхтэй холбоотой зардлууд орж болно. Эдгээр зардлуудыг гарсан үед нь зардлаар хүлээн

зөвшөөрнө.

ii) Хайгуул болон үнэлгээний зардлууд

Хайгуул болон үнэлгээний үйл ажиллагаанд ашигт малтмалын нөөцийг хайх, техникийн үндэслэлийг

тодорхойлох, тогтоосон нөөц борлогдох чадварын үнэлгээ багтана.

Хайгуул, үнэлгээний үйл ажиллагаанд:

- Хайгуулын түүхэн мэдээллийг судлах, шинжлэх - Геофизикийн судалгаагаар хайгуулын мэдээллийг цуглуулах

- Хайгуулын өрөмдлөг болон дээж авах

- Нөөцийн хэмжээ болон түвшинг тодорхойлох, шинжлэх

- Тээврийн болон дэд бүтцийн хэмжилт хийх

- Зах зээл болон санхүүгийн судалгааг явуулах

Одоо байгаа хайгуулын талбайн хайгуулын эрхтэй холбоотойгоор төлсөн лицензийн зардлуудыг

капиталжуулах ба зөвшөөрлийн хугацаанд хорогдуулна. Хайгуул хийх хууль ёсны эрхтэй болсны дараа

Захирлууд ирээдүйн эдийн засгийн өгөөжийг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж үзэхээс бусад тохиолдолд хайгуул,

үнэлгээний зардлыг капиталжуулна. Эдгээр зардалд шууд хамааралтай ажилчдын цалин тэтгэмж, ашигласан

материал, шатахуун, судалгаа болон өрөмдлөгийн зардал, гэрээт талуудад төлсөн төлбөр, хайгуулын

талбайн нөхөн сэргээлт болон сэргээлтийн капиталжуулсан зардлууд орно. Тухайн сонирхол бүхий

газар дээр гарсан ирээдүйд шилжүүлэн тооцох зардал нь хүчингүй болж төсөл зогсох үед тухайн зардал

орлогын тайланд тухайн жилийн бусад зардал хэсэгт бүртгэгдэнэ.

Хайгуул ба үнэлгээний үйл ажиллагаанаас капиталжуулагдсан зардлууд нь үндсэн хөрөнгө дэх уурхай

хөгжүүлэлтийн хөрөнгөөр уурхайг арилжааны зорилгоор ашиглах шийдвэр гарсан үед шилжүүлэн бүртгэнэ.

n. Бараа материал

Бараа материалыг анх өртгөөр нь хүлээн зөвшөөрч дараа үеүдэд өртөг ба цэвэр боломжит үнэ цэнийн аль

багаар нь хэмжинэ. Бараа материалын өртөгт худалдан авалттай холбоотой бүх зардал, хөрвүүлэлтийн

зардал болон бараа материалыг өнөөгийн байршил ба нөхцөлд нь авч ирэхэд гарсан бусад бүх зардал багтана.

Хэвийн харилцан сольж болохуйц зүйлсийн өртгийг тодорхойлоход жигнэсэн дундаж өртгийг хэрэглэдэг.

o. Худалдааны болон бусад авлага

Бэлэн мөнгө хүлээн авах гэрээт эрх үүсэх буюу өөр нэг аж ахуйн нэгжээс санхүүгийн хөрөнгийг авах эрх

үүссэн тохиолдолд худалдааны болон бусад авлагуудыг анх өртгөөр нь бүртгэдэг. Дараа үеүдэд худалдааны

болон бусад авлага нь найдваргүй авлагын нөөцийг хассан цэвэр боломжит үнэ цэнээрээ тусгагддаг.



66


p. Худалдан авагчаас нэхэмжлэх дүн

Худалдан авагчаас нэхэмжлэх дүн нь худалдан авагчаас хараахан нэхэмжлээгүй боловч тухайн өдрөөрх

гэрээт ажлын гүйцэтгэл бөгөөд худалдан авагчаас авахаар хүлээгдэж буй нийт дүнг илэрхийлнэ. Энэ нь нийт

гарсан зардал дээр нэмэх нь тухайн өдрөөрх хүлээн зөвшөөрөгдсөн ашиг, хасах нь гүйцэтгэлийн

нэхэмжлэлүүд болон тухайн өдрөөрх хүлээн зөвшөөрөгдсөн алдагдал гэж хэмжигдэнэ. Нийт гарсан зардалд

тухайн төсөлд шууд хамааралтай гарсан бүх зардал мөн үйл ажиллагааны хэвийн хүчин чадалд суурилан

тооцож, хуваарилсан Группийн үйл ажиллагааны тогтмол ба хувьсах нэмэлт зардлуудыг багтаана.

Худалдан авагчаас нэхэмжлэх дүн нь балансад дансны болон бусад авлагын хэсэгт тайлагнагдана.

Хэрэв харилцагчдаас хүлээн авсан төлбөр нь орлогын тайланд хүлээн зөвшөөрснөөс илүү байвал зөрүү нь

худалдан авагчид өгөх өглөг болох ба балансад дансны болон бусад өглөг хэсэгт урьдчилж олсон орлогын адил тайлагнагдана.

q. Мөнгө болон түүнтэй адилтгах хөрөнгө

Мөнгө болон түүнтэй адилтгах хөрөнгүүд нь бэлэн мөнгө болон бусад банкны байгууллагад байршуулсан

мөнгөн хөрөнгөөс бүрдэнэ.

r. Санхүүгийн хөрөнгө

Хөрөнгө худалдан авсан зорилгоос хамаарч Компани нь санхүүгийн хөрөнгөө доор дурдсан байдлаар

ангилдаг. Компани дуусах хугацаа хүртэл нь эзэмшсэн санхүүгийн хөрөнгөө ангилаагүй.

Хеджийн харилцааны шаардлага хангасан санхүүгийн хөрөнгөөс бусад санхүүгийн хөрөнгийг Компани нь

дараах нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогуудын дагуу ангилна:

Бодит Үнэ Цэнэ нь Ашиг, Алдагдлаар Хэмжигдэх

Бодит үнэ цэнэ нь ашиг алдагдлаар хэмжигдэх санхүүгийн хөрөнгөд зөвхөн ашигтай үүсмэл хэрэглүүр багтана

(алдагдалтай үүсмэл хэрэглүүрийн тухай “Санхүүгийн Өр Төлбөр” хэсгээс харна уу). Энэхүү ангилалд багтсан

санхүүгийн хөрөнгийг Санхүүгийн Байдлын Тайланд бодит үнэ цэнээр нь тусгаж, бодит үнэ цэнийн

өөрчлөлтийг Дэлгэрэнгүй Орлогын Тайлангийн санхүүгийн орлого эсвэл зардлын мөрөнд тусгана. Хеджийн

хэрэгслийн зориулалтгүй үүсмэл санхүүгийн хэрэгслээс гадна арилжаалах зорилготой санхүүгийн хөрөнгө

Компанид байхгүй бөгөөд Компани санхүүгийн хөрөнгийн бодит үнэ цэнийг сайн дураараа ашиг, алдагдлаар

хэмжигдэх ангилалд оруулдаггүй.



67


r. Санхүүгийн хөрөнгө (үргэлжлэл) Зээл ба Авлага

Зээл ба авлага гэсэн ангилалд багтах санхүүгийн хөрөнгө нь идэвхтэй зах зээлд арилжаалагддаггүй, тогтмол

эсвэл тодорхойлж болох төлбөртэй үүсмэл бус санхүүгийн хөрөнгө байдаг. Ийм төрлийн санхүүгийн хөрөнгө нь ихэвчлэн харилцагчдад өгсөн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний нөөцөөр (дансны авлага) дамжиж үүсэх бөгөөд

мөн бусад төрлийн гэрээгээр хүлээсэн мөнгөөрх хөрөнгөөс бүрддэг байна. Зээл ба авлагыг бодит үнэ цэнэ

дээр нь худалдан авалттай шууд хамааралтай ажил гүйлгээний зардлыг нэмсэн дүнгээр анх хүлээн

зөвшөөрөх ба дараа үеүдэд үр ашигт хүүгийн түвшин ашиглан хорогдуулсан өртгөөс үнэ цэнийн бууралтын

нөөцийг хассан дүнгээр бүртгэнэ.

Компани авлагаа бүгдийг нь цуглуулж чадахгүй гэсэн бодит нотолгоотой (харилцагч санхүүгийн хүндрэлд

орох, дампуурах, урт хугацаагаар хойшлуулах) бол үнэ цэнийн бууралтын нөөц үүсгэх ба тухайн нөөцийн

үнийн дүнг үнэ цэнийн бууралт үүсгэж буй авлагын дансны цэвэр үнэ болон ирээдүйн таамагласан мөнгөн

гүйлгээний өнөөгийн үнэ цэнийн зөрүүгээр тооцно. Цэвэр дүнгээр тайлагнагддаг дансны авлагын үнэ цэнийн

бууралтыг тусад нь нөөцийн данс үүсгэж, гарзыг нь Орлогын Тайлангийн удирдлагын зардалд тусгана.

Дансны авлагыг цуглуулж чадахгүй гэдгийг баталгаажуулснаар хөрөнгийн нийт дансны үнэ цэнийг холбогдох

нөөцтэй нь цэвэрлэж данснаас хасна.

Группийн зээл ба авлага нь Санхүүгийн Байдлын Тайлан дахь дансны ба бусад авлагаас бүрддэг.

Мөнгөн хөрөнгө

Кассын үлдэгдэл, банкны хадгаламж, гурван сар ба түүнээс доош дуусах хугацаатай бусад богино хугацаат

хөрвөгч хөрөнгө оруулалт болон банкны овердрафт (мөнгөн гүйлгээний тайлангийн зорилготой)-аас мөнгө,

түүнтэй адилтгах хөрөнгө бүрдэнэ. Банкны овердрафтыг Санхүүгийн Байдлын Тайлангийн богино хугацаат

өр төлбөрийн зээл ба зээллэгт тусгасан.

Борлуулахад Бэлэн санхүүгийн хөрөнгө

Өмнөх ангиллуудад багтаагүй үүсмэл бус хөрөнгийг борлуулахад бэлэн гэсэн ангилалд оруулах ба үүнд

ихэвчлэн охин компани, хараат компани, хамтарсан хяналттай аж ахуйн нэгжүүдийн шалгуурыг хангаагүй

байгууллагуудад Группийн оруулсан хөрөнгө оруулалт багтдаг. Эдгээр хөрөнгийг бодит үнэ цэнээр нь

хэмжинэ. Валютын ханшийн хэлбэлзэл болон үр ашигт хүүгийн түвшин хэрэглэн тооцсон хүүгээс үүссэн

өөрчлөлтөөс бусад бодит үнэ цэнийн өөрчлөлтийг бусад дэлгэрэнгүй орлогод тусгаж, борлуулахад бэлэн

нөөцөд хуримтлуулна. Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн бөгөөд хүүг нь үр ашигт хүүгийн түвшин ашиглан

тооцдог хөрөнгө оруулалтын ханшийн зөрүүг ашиг, алдагдалд тусгана.

Борлуулахад бэлэн санхүүгийн хөрөнгийн бодит үнэ цэнэ их хэмжээгээр эсвэл удаан хугацааны турш буурсан

бол (үнэ цэнийн бууралт үүссэн гэсэн бодит нотолгоо болно) тухайн үнэ цэнийн бууралтын нийт дүнг өмнө

нь бусад дэлгэрэнгүй орлогоор хүлээн зөвшөөрсөн үнийн дүнгийн хамт ашиг, алдагдалд тусгана.

Борлуулахад бэлэн санхүүгийн хөрөнгийн худалдан авалт, борлуулалтыг төлбөр төлөгдөх өдрөөр хүлээн

зөвшөөрнө. Арилжааны өдөр ба төлбөр хийгдэх өдрийн хооронд гарсан үнэ цэнийн бууралтын өөрчлөлтийг

борлуулахад бэлэн нөөцөд бүртгэнэ.

Санхүүгийн хөрөнгө борлуулах үед борлуулахад бэлэн нөөцөд хуримтлагдсан олз, гарзыг ашиг, алдагдлаар дахин ангилна.



68


s. Санхүүгийн Өр төлбөр

Групп өр төлбөрийн зорилгоос хамаарч санхүүгийн өр төлбөрөө дараах хоёр ангиллын аль нэгээр нь

ангилдаг. Хеджийн харилцааны шаардлага хангасан санхүүгийн өр төлбөрөөс бусад санхүүгийн өр төлбөрийг

Групп нь дараах нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогуудын дагуу ангилна:

Бодит Үнэ Цэнэ нь Ашиг, Алдагдлаар Хэмжигдэх санхүүгийн өр төлбөр

Бодит үнэ цэнэ нь ашиг алдагдлаар хэмжигдэх санхүүгийн өр төлбөрт зөвхөн алдагдалтай үүсмэл хэрэглүүр

багтана (ашигтай үүсмэл хэрэглүүрийн тухай “Санхүүгийн Хөрөнгө” хэсгээс хар). Энэхүү ангилалд багтсан

санхүүгийн өр төлбөрийг Санхүүгийн Байдлын Тайланд бодит үнэ цэнээр нь тусгаж, бодит үнэ цэнийн

өөрчлөлтийг Дэлгэрэнгүй Орлогын Тайланд тусгана. Групп ашиг олох зорилгоор бус харин эрсдэлээс

хамгаалах (хедж) зорилгоор үүсмэл хэрэглүүр эзэмшиж, гаргадаг. Эдгээр үүсмэл санхүүгийн хэрэглүүрээс

бусад тохиолдолд Компанид арилжаалагдах зорилготой эсвэл бодит үнэ цэнийг нь ашиг, алдагдлаар нь

хэмжих зорилготой санхүүгийн өр төлбөр байхгүй болно.

Бусад Санхүүгийн Өр Төлбөр

Бусад санхүүгийн өр төлбөрт дараах зүйлс багтана:

Банкны зээл болон Группийн хугацаагүй давуу эрхтэй хувьцааг анх хүлээн зөвшөөрөхдөө тухайн

хэрэглүүрийг гаргахтай шууд холбоотой гүйлгээний зардлыг бодит үнэ цэнээс хассан дүнгээр бүртгэнэ. Ийм

төрлийн хүүтэй өр төлбөрийг дараа үеүдэд бүртгэхдээ үр ашигт хүүний түвшин хэрэглэн хорогдуулсан өртгөөр

хэмждэг. Ингэснээр Санхүүгийн Байдлын Тайлангаарх өр төлбөрийн үлдэгдэлд хүүгийн зардлыг эргэн

төлөлтийн хугацаанд тогтмол хувиар тооцоолох боломжийг олгодог. Санхүүгийн өр төлбөрийн хүүгийн

зардалд анхны ажил гүйлгээний зардал, эргэлтээс гаргах өдөр төлөгдөх аливаа нэмүү өртөг болон

төлөгдөөгүй өрийн хүү эсвэл купон багтана.

Анх бодит үнэ цэнээр нь хүлээн зөвшөөрсөн дансны өглөг ба бусад богино хугацаат мөнгөөрх өр

төлбөрийг дараа үеүдэд үр ашигт хүүгийн түвшин хэрэглэн хорогдуулсан өртгөөр нь хэмжинэ.

t. Үнэ цэнийн бууралт

Өмч, барилга, тоног төхөөрөмж, биет бус хөрөнгө зэрэг бусад санхүүгийн бус хөрөнгүүдийн дансны үнэ нь

эргэн нөхөгдөхгүй байж болохыг илэрхийлсэн үйл явдал буюу өөрчлөлт тухайн нөхцөлд байгаа эсэхийг

шалгаж үзэх ёстой. Хөрөнгийн дансны үнэ нь эргэн нөхөгдөх дүнгээс (ашиглалтын үнэ ба бодит үнээс

борлуулахтай холбоотой зардлыг хассан дүнгээс их) давсан үед хөрөнгийг бууруулах бичилт хийдэг.

Тухайлсан хөрөнгийн эргэн нөхөгдөх үнийг тооцоолох боломжгүй байх тохиолдолд хөрөнгүүдийг бие даан

тодорхой мөнгөн урсгал бий болгохгүй хөрөнгийн бүлгийн хамгийн бага нэгж болох хөрөнгийн мөнгө бий

болгогч нэгжийн хувьд үнийн бууралтыг шалгана.

Гүүдвиллийг холбогдох бизнесийн нэгдлээс өгөөж хүртэхээр хүлээгдэж буй мөнгө бий болгогч нэгжид

хуваарилах бөгөөд гүүдвиллийг хянаж удирдах хамгийн доод түвшнийг илэрхийлнэ. Гүүдвиллийн

хуваарилагдсан мөнгө бий болгогч нэгжүүдийн хувьд жил бүр үнийн бууралтын тест гүйцэтгэнэ.



69


s. Үнэ цэнийн бууралт (үргэлжлэл)

Мөнгө бий болгогч нэгжийн үнийн бууралтын алдагдал нь мөнгө бий болгогч нэгжүүдэд хуваарилагдсан

анхны дансны нийт үнийн дүнг бууруулна. Үнэ цэнийн бууралтын алдагдлын үлдэгдэл хэсэг нь бусад

хөрөнгийн хамрах мөнгө бий болгогч нэгжүүдэд хувь тэнцүүлэн тооцоологдоно. Дараа үеүдэд бүх хөрөнгийн

өмнө нь бүртгэгдсэн үнийн бууралтын гарз байгаа эсэхийг дахин шалгах бөгөөд энэ нь магадгүй удаан

хугацаанд оршин тогтнохгүй байж болно. Үнийн бууралтын төлбөрийг хэрвээ мөнгө бий болгогч нэгжийн

нөхөгдөх дүн нь үүний дансны үнээс давсан бол дахин өөрчлөгдөнө.

Үнэ цэнийн бууралтын зардлыг нэгтгэсэн орлого, үр дүнгийн тайлангийн ерөнхий удирдлагын зардалд багтаадаг.

u. Хувьцаат капитал

Хувьцаат капитал нь Группийн гаргасан хувьцааг илэрхийлэх бөгөөд хүлээн авсан дүнгээс хувьцаа гаргахтай

холбоотой шууд зардлыг хассан цэвэр дүнгээр хэмжигддэг.

Санхүүгийн хөрөнгө эсвэл санхүүгийн өр төлбөрийн тодорхойлолтыг хангаагүй тохиолдолд Группийн

гаргасан санхүүгийн хэрэгслүүдийг өмчөөр ангилж бүртгэнэ.

Группийн энгийн хувьцаа нь өмчийн хэрэгслээр ангилагддаг.

v. Дахин үнэлгээний нөөц

Дахин үнэлгээний нөөц нь бүртгэлийн бодлогын дагуу үүссэн, өөрийн хэрэгцээнд ашигладаг барилга

байгууламжийн дахин үнэлгээний нөөцөөс бүрдэнэ.

w. Ногдол ашиг

Ногдол ашгийг түүнийг зарласан тайлангийн хугацаанд өр төлбөр гэж хүлээн зөвшөөрнө.

x. Худалдааны болон бусад өглөг

Худалдааны болон бусад өглөгүүдийг өртгөөр нь хэмждэг. Бэлэн мөнгө өгөх гэрээт эрх үүсэх буюу өөр аж

ахуйн нэгжид санхүүгийн хөрөнгийг хүргэх эрх үүссэн тохиолдолд өглөгийг хүлээн зөвшөөрнө.



70

31. ХАРААХАН МӨРДӨГДӨЖ ЭХЛЭЭГҮЙ БАЙГАА ШИНЭ СТАНДАРТ, ТАЙЛБАР БА НЭМЭЛТ

ӨӨРЧЛӨЛТҮҮД

a) 2017 оны 1 сарын 1-ний өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр үйлчлэх шинэ стандартууд, түүний тайлбарууд

ба нэмэлт өөрчлөлтүүд ОУ стандартын зохицуулах хорооноос гарсан СТОУС-н дагуу 2016 оны 12 сарын 31 нээрх жилийн эцсийн

санхүүгийн тайлан бэлтгэх байгууллагуудад хамаатай анх удаа хэрэгжиж буй шинэ СТОУС болон өмнөх

СТОУС-д орсон нэмэлт өөрчлөлт, сайжруулалтууд:

СТОУС 2016 оны 12 сарын 31-нээрх СТОУС шинэ стандартууд болон

нэмэлт өөрчлөлтүүд Хэрэгжих огноо

СТОУС 9 (2014) 2014 оны 07 дугаар сард

гаргасан

СТОУС 9, Санхүүгийн Хэрэглүүр нь НББОУС 39, Санхүүгийн хэрэглүүр:

Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилт-ийг орлож гарсан стандарт юм.

СТОУС 9 нь санхүүгийн хөрөнгийн ангилал ба хэмжилт, санхүүгийн

хөрөнгийн үнэ цэнийн бууралт, санхүүгийн өр төлбөрийн ангилал ба

хэмжилт, өрийн эрсдэлийн шаардлагыг хугацаанаас өмнө мөрдөх,

санхүүгийн хөрөнгө ба өр төлбөрийн үл хүлээн зөвшөөрөлт, хэйджийн

бүртгэл зэрэг асуудлуудыг тайлбарлана.

Санхүүгийн хөрөнгийг дараах байдлаар ангилна. Үүнд:

Хорогдуулсан өртөг

Бусад дэлгэрэнгүй орлогоор хүлээн зөвшөөрөгдөх бодит үнэ цэнээр

Ашиг алдагдлаар хүлээн зөвшөөрөгдөх бодит үнэ цэнээр (residual category);

Бусад дэлгэрэнгүй орлогоор хүлээн зөвшөөрөгдөх бодит үнэ

цэнээр (өмчийн хэрэглүүрийн зарим хөрөнгө оруулалтад ашиглах боломжтой).

Санхүүгийн өр төлбөрийг

Хорогдуулсан өртөг

Ашиг алдагдлаар хүлээн зөвшөөрөгдөх бодит үнэ цэнээр;

2018 оны 01 дүгээр

сарын 01-ний өдөр

буюу түүнээс хойших

хугацаанд хүчин

төгөлдөр мөрдөгдөж эхлэх ба заасан

хугацаанаас өмнө хэрэглэхийг

зөвшөөрсөн.

СТОУС 15 2014 оны 05 дугаар сард

гаргасан

СТОУС 15, Харилцагчтай байгуулсан гэрээний Орлого нь НББОУС 18, Орлого, НББОУС 11, Барилгын гэрээ болон холбогдох тайлбарууд (СТСБХ 13, харилцагчийн Лояалти Хөтөлбөр, СТСБХ 15 Үл хөдлөх хөрөнгийн Барилгын гэрээ, СТСБХ 18, Харилцагчаас хөрөнгө шилжүүлэх, ТБХ 31 Орлого – Сурталчилгааны Үйлчилгээний Бартер ажил гүйлгээ) орлож гаргаж ирсэн. Энэхүү стандартын гол зорилго нь компани нь хэрэглэгчид амласан бараа, үйлчилгээнийхээ шилжүүлсэн хэсэгт ногдох, тэдгээр бараа үйлчилгээг хүргэснийхээ хариуд авах эрхтэй болсон дүнгээр орлого хүлээн зөвшөөрөх юм. Энэхүү стандартаар орлогыг хүлээн зөвшөөрөх 5 үе шатыг хэрэглэхийг шаарддаг. 1. Гэрээг тодорхойлох 2. Гүйцэтгэлийн үүргүүдийг тодорхойлох 3. Ажил гүйлгээний үнийг тодорхойлох 4. Ажил гүйлгээний үнийг гүйцэтгэлийн үүрэг тус бүрд хуваарилах

Гүйцэтгэлийн үүрэг биелэгдэх үед орлого хүлээн зөвшөөрөх










71


ӨӨРЧЛӨЛТҮҮД (үргэлжлэл)

a) 2017 оны 1 сарын 1-ний өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр үйлчлэх шинэ стандартууд, түүний

тайлбарууд ба нэмэлт өөрчлөлтүүд (үргэлжлэл)

СТОУС 2016 оны 12 сарын 31-нээрх СТОУС шинэ стандартууд

болон нэмэлт өөрчлөлтүүд Хэрэгжих огноо

СТОУС 15 Нэмэлт

өөрчлөлт

2016 оны 04 дугаар сард

гаргасан

2015 оны 09 сард Олон Улсын Стандартын Зөвлөлөөс гаргасан СТОУС 15 –ийн хэрэгжиж эхлэх хугацааг нэг жилээр хойшлуулан 2018 оны 01 сарын 01 болгосон. 2016 оны 04 сард

Олон Улсын Стандартын Зөвлөл дараах тодотголуудыг гаргасан:

-Гүйцэтгэлийн үүргийг тодорхойлох

-Ерөнхий болон агентын бодлогын ялгаа -Лицензийн гэрээ хэлцэл

-Тогтмол бус хөнгөлөлт








СТОУС 16

2016 оны 01 дугаар сард

гаргасан

СТОУС 16 нь НББОУС 17, Түрээс, СТСБХ 4, түрээс агуулсан хэлцэл эсэхийг тодорхойлох, ТБХ 15, Үйл ажиллагааны түрээс – Урамшуулал, ТБХ 27, Түрээсийн эрх зүйн хэлбэртэй холбоотой ажил гүйлгээний мөн чанарыг үнэлэх зэрэг стандарт, тайлбаруудыг орлоно. СТОУС 16-ын гол томоохон өөрчлөлт нь үйл ажиллагааны болон санхүүгийн түрээсийн хоорондын ялгааг арилгах мөн санхүүгийн байдлын тайланд хөрөнгийн "ашиглах эрхийг" болон түрээсийн гэрээний өр төлбөрийг тусгах цор ганц загварыг тодорхойлсон.

2019 оны 01 сарын 01-ний өдөр буюу түүнээс хойших хугацаанд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлнэ. СТОУС 15 нь хүлээн зөвшөөрөгдсөн тохиолдолд хугацаанаас өмнө мөрдөхийг зөвшөөрнө.

НББОУС 7-ийн нэмэлт өөрчлөлт 7 –

Нэмэлт тодруулгын санаачилга

Эдгээр нэмэлт өөрчлөлтүүд нь аж ахуйн нэгжүүдийн өрийн

талаарх нэмэлт өөрчлөлтүүдийг сайжруулах зорилготой.

Нэмэлт тодруулгууд нь санхүүжилтийн үйл ажиллагаанаас

бий болсон өр төлбөрийн өөрчлөлт болон мөнгөн гүйлгээний

болон мөнгөн бус гүйлгээний өөрчлөлтийг үнэлэх боломжийг

санхүүгийн тайлан хэрэглэгчдэд олгох ёстой. Дараах

тохируулгыг нэмж тодруулна. Үүнд:

• Эхний үлдэгдэл

• Тайлант хугацааны хөдөлгөөн:

- Санхүүгийн үйл ажиллагааны мөнгөн гүйлгээний

өөрчлөлт - Охин компани дахь буюу бусад бизнес дэх хувь

оролцоог олж эзэмших эсвэл алдахтай холбоотой өөрчлөлт,

- Бусад мөнгөн бус солилцоо (Жишээ нь: Гадаад

валютын ханшийн, санхүүгийн түрээс, бодит үнэ цэнийн

өөрчлөлт); • Эцсийн үлдэгдэл.

2017 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр буюу түүнээс хойших хугацаанд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхлэх ба заасан хугацаанаас өмнө хэрэглэхийг зөвшөөрсөн.



72





СТОУС 2016 оны 12 сарын 31-нээрх СТОУС шинэ

стандартууд болон нэмэлт өөрчлөлтүүд Хэрэгжих огноо

НББОУС 12 дахь нэмэлт өөрчлөлт 2016 оны 01 дугаар сард гаргасан

НББОУС 12-д орсон энэхүү өөрчлөлт нь үнэ цэнийн

бууралт гараагүй өрийн хэрэгслийг бодит үнэ цэнээр

хэмжихтэй холбоотой хойшлуулсан татварын хөрөнгийг

бүртгэх талаар тайлбарласан. Татвар бууруулах түр

зөрүү нь өрийн хэрэгслийн бодит үнэ цэнээр хэмжихтэй

холбоотой бодит бус гарзаас үүснэ.

2017 оны 01 дүгээр сарын

01-ний өдөр буюу түүнээс

хойших хугацаанд хүчин

төгөлдөр мөрдөгдөж эхлэх ба заасан хугацаанаас

өмнө хэрэглэхийг


НББОУС 28 дахь нэмэлт

өөрчлөлт 2016 оны 12 дугаар сард гаргасан

НББОУС 28-аар хэрэв хөрөнгө оруулалт нь шууд буюу

шууд бусаар хамтын хөрөнгийн байгууллага, итгэлцлийн нэгж буюу адилтгах аж ахуйн нэгж эзэмшиж буй бол

хараат ба хамтын үйлдвэр дэх хөрөнгө оруулалтыг

өртгийн аргаар бүртгэхээс илүү ашиг алдагдлаар хүлээн

зөвшөөрөгдөх бодит үнэ цэнээр хэмжихийг зөвшөөрсөн.







НББОУС 40 дэх нэмэлт


Энэхүү өөрчлөлт нь ашиглалтын зорилгод өөрчлөлт орох

үед үл хөдлөх хөрөнгийг ХОЗҮХХ рүү эсвэл түүнээс ангилах асуудлыг тодруулсан. НББОУС 40.57-д багтсан

шилжилт нь ашиглалтын зориулалтын өөрчлөлтийг дэмжих нотолгооны жишээг гаргасан.







СТОУС 1 СТОУС дахь нэмэлт


СТОУС 1, СТОУС-ын анх удаа хэрэгжүүлэх-д заасан

богино хугацааны чөлөөлөлтөөс заримыг устгасан.

Эдгээр чөлөөлөлтөөр олгогдсон жишээг дахин

ашиглахааргүй болсон.









73





СТОУС 2016 оны 12 сарын 31-нээрх СТОУС шинэ

стандартууд болон нэмэлт өөрчлөлтүүд Хэрэгжих огноо

СТОУС 2 дахь нэмэлт


Тухайлсан зааварчилгаа тодорхой бус байх

тохиолдолд тодорхой нөхцөлүүдэд хувьцаанд

суурилсан төлбөрийн ажил гүйлгээнүүдийн ангилал ба хэмжилтэд энэ нэмэлт тодруулга зориулагдсан.




төгөлдөр мөрдөгдөж эхлэх

ба заасан хугацаанаас өмнө

хэрэглэхийг зөвшөөрсөн.

СТОУС 4 дэх нэмэлт


Энэхүү өөрчлөлт нь даатгалын гэрээ гаргах гол үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгжид СТОУС 9-ийг

хэрэглэхийг хойшлуулахыг зөвшөөрсөн ба ашиг

алдагдлаас бусад дэлгэрэнгүй орлого руу нэмэлт

өөрчлөлтийг шилжүүлэх арга хандлагыг тайлбарласан.







СТОУС 10 болон НББОУС 28 дахь нэмэлт


Энэхүү өөрчлөлтөөр өмчийн арга хэрэглэн тухайн охин

компани дахь бүх эсвэл зарим хувь оролцоогоо хараат

компани эсвэл хамтарсан үйлдвэрт борлуулах замаар толгой компани охин компани дахь хяналтаа алдсан

тохиолдолд ажил гүйлгээний нягтлан бодох

бүртгэлийг тодруулсан бөгөөд СТОУС 3 Бизнесийн

Нэгдэлд заасан бизнесийг бүрдүүлдэггүй.

Хэрэгжиж эхлэх хугацаа тодорхой бус хугацаагаар хойшлогдсон.

СТОУС 12 дахь нэмэлт


B-10-B16 дахь параграфд зааснаас бусад тохиолдолд СТОУС 5-ын дагуух борлуулах зорилготой,

эзэмшигчдэд хуваарилах зорилготой зогсоосон үйл

ажиллагаа гэж ангилах эсэхээс хамаарахгүйгээр

СТОУС 12-т нэмж тодруулахаар цар хүрээнд өөрчлөлт орсон.







2017 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр үйлчлэх бөгөөд хүчин төгөлдөр үйлчилж эхлэх

хугацаанаас нь эрт хэрэглэж эхлээгүй байгаа бусад шинэ стандартууд, тайлбарууд болон нэмэлт

өөрчлөлтүүд нь Группийн ирээдүйн нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд материаллаг нөлөө үзүүлэхгүй гэж

үзэж байна.



74

32. ХОЛБООТОЙ ТАЛУУД Холбоотой талуудыг тодорхойлох

Хэрвээ тухайн компани нь нөгөө этгээдийн санхүүгийн болон бусад үйл ажиллагаатай холбоотой шийдвэр

гаргалтад шууд ба шууд бусаар нөлөө үзүүлэх буюу хянах чадвартай бол тухайн этгээд нь тухайн Группийн

хувьд холбоотой тал болох ба хэрвээ тухайн компани өөр этгээдийн удирдлага хяналт дор байдаг эсвэл дээр

дурдсан харьцаа нь эсрэгээрээ байх тохиолдолд санхүүгийн тайлан бэлтгэх зорилгоор холбоотой талууд гэж

тодорхойлдог. Холбоотой талууд нь хувь хүмүүс болон бусад аж ахуйн нэгжүүд байж болно.

Тус Групп нь доор дурдсан аж ахуйн нэгж, хувь хүмүүстэй холбоотой талууд юм:

Толгой компани “Шарын Гол”ХК

Охин компани “Нако” ХК

“Нагай” ХХК

Хувь эзэмшигчид Томоохон Хувь эзэмшигчдийг Тодруулга 1-ээс харна

Хараат компани Шарын Гол Энэрко ХХК

Холбоотой тал

Аурум Ауруг ХХК, Биг Могул Көүл энд Энержи ХХК, Си Би Эм ХХК,

Хулаан Көүл ХХК, Могул Поуэр ХХК, Фаярбөрд Монголиа Холдингс С.а.р.л,

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лтд,

Могул Көүл Холдингс Пте Лтд, Бэрх Уул ХК, ХОТ Холдинг С.а.р.л

Төлөөлөн Удирдах

Зөвлөлийн гишүүд

Б. Батмөнх (ТУЗ-ийн дарга), Д. Байлыхүү, Д. Даянбилгүүн, Б. Батбаатар, Ж. Батболд, Б.Мянганбаяр, Жеймс Пассин, Казин Ник, Кеннет Фарраел

Гүйцэтгэх удирдлага

Гүйцэтгэх Захирал-( Шарын Гол ХК) Б. Батбаатар

Гүйцэтгэх Захирал-( Нако ХК) Ж.Баясгалан

Гүйцэтгэх Захирал-( Нагай ХХК) Б.Отгонзул

Холбоотой талд төлөх өглөг болон авах авлага, зээлийн нөхцөлүүд нь Тодруулга 22, 23, 26, 29-т тус тус

тайлбарлагдсан болно. Холбоотой талуудад борлуулсан нүүрс болон тэднээс худалдан авсан сэлбэг хэрэгсэл

ба шатахууны худалдан авалт нь танил талуудын нөхцөл дээр давамгайлан хийгддэг болно. Холбоотой

талуудаас авах авлага эсхүл төлөх өглөгүүдэд ямарваа нэг батлан даалт хийгдээгүй болно. Холбоотой

талуудаас авах авлагын үнэ цэнийн бууралт болгон бүртгэсэн. Энэхүү үнэ цэнийн бууралтын үнэлгээ нь жил

бүр холбоотой талуудын санхүүгийн байдал болон тэдгээрийн үйл ажиллагаагаа явуулж буй зах зээлийг

үнэлэх байдлаар хийгддэг.

Гол удирдах боловсон хүчинтэй хийсэн ажил гүйлгээ

Үндсэн цалин

Нийгмийн даатгал

мян.төг мян.төг

Ерөнхий удирдлага 624,632 541,554

Гүйцэтгэх Удирдлагууд 81,202 70,402

705,834 611,956




75

32. ХОЛБООТОЙ ТАЛУУД (үргэлжлэл)

Холбоотой талуудтай хийсэн томоохон хэмжээний ажил гүйлгээ нь дараах байдалтай байна:

Борлуулалт Худалдан авалт Зээл Авлага Өглөг

2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг мян.төг Холбоотой компани: Эс Эйч Жи Холдингс 2 С.а.р.л. - - - - 831,503 666,657 - - 274,396 119,724 Хай Би ойл ХХК - - 43,964 110,000 1,861,290 898,403 - - 114,477 111,380

Фаярбөрд Эс Эйч Жи Инвестмэнт Лимитед (Лтд)

- - 44,880 8,332,324 6,842,115 - - 331,615 286,735

Могул Көүл Холдингс Пте (Лтд) - - 848,964 620,613 - - 848,964

ХОТ Холдингс С.а.р.л. - - - - - 883,842 - - - - Аурум Ауруг ХХК - 4,000 - 190,000 - - - - 171,500 186,000

Биг Могул Көүл энд Энержи ХХК - 2,568 34,160 - 126,000 - 850 7,747

Си Би Эм ХХК - 290 256,671 91,542 - 598,794 - 96,186 78,085 56,259 Бэрх Уул ХК - - - - - - 77,477 77,477 - -

Хулаан Көүл ХХК - - - - - - - - - 9,108

Могул Паур ХХК - - - - - - 1,007,525 311,110 - - Шарын Гол Энерго ХХК - 639 - - - - - - - - Буман сарт ХХК 3,071 - - - 354,632 - - - Говь караван ХХК 139 539,440 - - - 181,053 - - -

Охин компани:

Шарын Гол ХК - - 487,176 315,349 892,012 - - - 1,186,296 568,762

Нако Түлш ХК-охин компани 487,176 315,349 - - - - 2,078,308 1,021,767 - -

Ерөнхий удирдлага:

Засаглах удирдлага 1,471 22,929 22,170 33,279 - - - - 34,226 13,527

Гүйцэтгэх удирдлага 995 22,240 31,000 1,789 - - 87,251 43,613 - -




76

33. БОЛЗОШГҮЙ ҮҮРЭГ ХАРИУЦЛАГА The Company has breached some of the loan commitments of European Bank for Reconstruction and Development.

Дээрх гэрээний дагуу биелэгдээгүй үүрэгтэй холбоотой Группийн хүлээж болзошгүй эрсдэлийг тодорхойлж,

нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд хүлээн зөвшөөрч тайлагнаагүй.

34. ЗЭРЭГЦҮҮЛЭХ ҮЗҮҮЛЭЛТ

Тайлант жилийн тайлагналтай нийцүүлэх үүднээс тодорхой зарим зэрэгцүүлсэн үзүүлэлтүүдийг дахин ангилсан болно.

35. БАЛАНСЫН ДАРААХ ҮЙЛ ЯВДАЛ

Нэгтгэсэн санхүүгийн тайлангийн өдөр болон санхүүгийн тайланг бэлтгэсэн өдрийн хооронд тохиолдсон,

томоохон өөрчлөлт, үйл явдал гараагүй болно.

36. ТАЙЛАНГИЙН ОРЧУУЛГА

Эдгээр санхүүгийн тайлангууд нь Монгол болон Англи хэл дээр бэлтгэсэн болно. Монгол, Англи

хувилбаруудын хооронд утга агуулгын зөрүү гарах тохиолдолд Монгол хэл дээрх хувилбарыг баримтална.

2016 оны 12 сарын 31 р тасалбар болсон жилийн НЭГТГЭСЭН...

Documents