201601_kttp_k58_ptvsv_ch15_1.pdf
TRANSCRIPT
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
1/43
Bm CNTP 1
TrngI hc bch khoa h niVin cng ngh sinh hc v cng ngh thc phm
B mn Cng ngh Thc phm
CC PHNG PHP PHN TCH V KIM TRA CHT
LNG THC PHM
Phn tch vi sinh vt thc phm
Ba
PGS.TS L Thanh Mai
Bm CNTP 2
NI DUNGChng 15. Vi sinh vt nhim tp trong thc phm
15.1. Mc ch v ngha kim tra vi sinh vt trong cc SPTP
15.2. Vi sinh vt gy hng sn phm thc phm
15.3. Vi sinh vt gy bnh v gy ng c
15.4. Phng php nh lng vi sinh vt
15.5. Phng php phn tch mt s vi sinh vt nhim tp trong TP
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
2/43
Bm CNTP 3
Cc bi thc hnhBi 1 : Xc nh tng s vi sinh vt hiu kh, a m
Bi 2 : Xc nh nm men nm mc
Bi 3 : Xc nh Coliforms v E. Coli
Bi 4 : Xc nh Staphyloc occu s aureus
Bi 5 : Xc nh vi khun k kh Clostr idium perfr ingens
hoc Bacil lus cereus
Sn phm : sa v cc sn phm t sa, tht v cc sn
phm t tht, bia, rau qu ng hp, ln men
Bm CNTP 4
Ti liu tham kho
1. L thanh Mai v cs, Cc phng php phn tch ngnhCng ngh ln men. Nh xut bn khoa hc v k thut,2009
2. Nguyn Th Hin (ch bin), Vi sinh vt nhim tp tronglng thc-thc phm, Nh xut bn Nng nghip, 2003.
3. Lng c Phm. Vi sinh vt hc v an ton v sinh thcphm. Nh xut bn Nng nghip, 2000.
4. Tiu chun Vit nam, TCVN
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
3/43
5
Vi sinh vt & Sn phm Thc phmVSV :
pht trin nhanh khp mi ni
c th c li / hi
Sn phm Thc phm : SPcon ngi n, ung didng ti, sng hoc qua ch bin, bo qun
mi trng dinh dngtt cho VSV
t vn
Nhim VSV ?
Hng SP
Gy bnh, gy ng c cho ngi tiu dngBm CNTP
Thng k ng c thc phm Vit NamBng s liu ca Cc An ton thc phm Vit Nam(2012)
Nm S v S nginS trng
thc S chtS nhp
vin
2007 247 56757 7329 55 5584
2008 205 41843 7829 62 6525
2009
152
40432
5212
35
4137
2010 175 24072 5664 51 3978
2011 148 38915 4700 27 3663
http://vi.wikipedia.org/wiki/2007http://vi.wikipedia.org/wiki/2008http://vi.wikipedia.org/wiki/2009http://vi.wikipedia.org/wiki/2010http://vi.wikipedia.org/wiki/2011http://vi.wikipedia.org/wiki/2011http://vi.wikipedia.org/wiki/2010http://vi.wikipedia.org/wiki/2009http://vi.wikipedia.org/wiki/2008http://vi.wikipedia.org/wiki/2007 -
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
4/43
Ngcthcphm VitNam 2014(Theo bo co caCcAn ton Thcphm26/12/2014)
189 v ng c thc phm vi hn 5.100 ngi mc,
4.100 ngi i vin v 43 trng hp t vong.
So vi nm 2013, s ngi mc v i vin do ng c thc
phm nm 2014 c gim nhng s v tng hn 13%, c
bit s ngi t vong tng gn 54% (tng thm 15 ngi).
Bm CNTP 7
Khong 70% v ng c tbp n tp th
8
T chc Y t th gii : Trong 20 nm na, s ca ung thtrn th gii s tng 57% do cc loi ha cht c hidng tm p thc phm
http://nld.com.vn/bep-an-tap-the.htmlhttp://nld.com.vn/bep-an-tap-the.html -
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
5/43
9
Tnh hnh ng c thc n ti VN
(Cc QLCLVSATTP)
t vn
- Do vi sinh vt 55,8%;ha cht chim 13,1%,
thc phm cha cht c t nhin 22,76%
(15/3/2009, Hi KH<TP).
-T l nhim Staphylococcus aureusrt cao (53%
mu tht ngui v 90% mu tht quay).
- Ng c thc phm ti cc bp n tp th c xu
hng ngy cng gia tng.
Bm CNTP
10
Nguyn nhn mt VSATTP Thc phm ty tin khng r xut x (88%),
Nc nhim E.Coli(t 35,6-64,7%);
Khng m bo v sinh trong ch bin (49,1-91,6%);
Vn chuyn, bo qun khng m bo (85-99%);
Ni bn hng, trang phc nu nng khng hp v sinh
(37-88%)...
Thng k ca B Y t v vi phm quy nh v VSATTP
Bm CNTP
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
6/43
11
Mi nguy him do mt VSATTP
S ngi cht v ung th > 200,000 ngi/nm trong
150,000 t vong v 35% l ung th do thc phm c hi gy nn
Bo co ca B Y t 04/2009
nh hng n pht trin ni ging, th lc, tr t, tngcc bnh
nh ung th, tim mch, tng huyt p, tiu ng, long xng.
Cc hin tng v sinh, t l tinh trng gim.
Tn tht ng c thc phm d tnh mi nm Vit Nam
mt i 2 triu USD tng ng 40 t ng Vit Nam
thng tin t V Khoa hc CN - B Cng Thng
Bm CNTP
Bm CNTP 12
15.1 Mc ch v ngha kim tra vi sinhvt trong thc phm
Nhimvi sinh vt
Hng SPTP
LngVSV gy hngSP
Gy nguy him, gy bnh
- Lngctdo VSV
- LngVSV gybnh
Chtlngthngmi Chtlngvsinh
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
7/43
Bm CNTP 13
c tiu v yu cu
Mc tiu
m bo ATVS & CLSP theo chtiuslng VSV
Theo di, gii quytsctrong SX
Kh khn kim tra VS :
Cn nhiu thi gian phn tch vi sinh
Chi ph cao
chnh xc v an ton thp
Yu cu
Phn tch nhanh + Chi ph thp
Lm nhiu mu tngchnh xc
Bm CNTP 14
Ngun vi sinh vt trong SP thc phm3 ngun chnh :
C sntrong nguyn liu th hoc c t trc khi ch bin
B ri hoc xm nhpvotrong qu trnh ch bin : t ccthit b, t mi trng xung quanh nht khng kh, t,con ngi... u c th l ngun gy nhim.
B xung thm vo: nhiu sn phm ln men nhsachua, phomat, cc loi nc ung ln men c sn xutbng cch b sung thm vi sinh vt nhnm men hoc vikhun lactic...
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
8/43
Bm CNTP 15
15.2 Vi sinh vt gy hng thc phm
Nhng bin i trong sn phm gy ra bi vi sinh vt :
Gim cht lng cm quan : Thay i mu sc,mi v, nhn thy nm mc trn b mt SP...
Ph v cu trc ca SP : to kh CO2, H2,
sn phm mm ra...
Thay i pH thi gian tn ti ca sn phm
Gii phng ra cc c t
Vi khun, nm men v nm mc
Bm CNTP 16
Mt s loi vi khun c th nhim vo SPTP
Loi vi khun c tnh Mi trngthch hp
Streptococcus lactic cu khun, to axit ; topt : 30-35oC
Sa v ccsn phm sa
Strep. cremoris cu khun, kt chui di, to axittopt : 25oC
Stre. thermophilus cu khun, kt chui di, to axittopt : 40-45oC
Lactobacillusbulgaricus
trc khun, kt chui di, to axittopt : 40-45oC
Lactobacillus casei trc khun nh ; topt : 30-35oC
Lactobacillusacidophilus
trc khun di, sinh bacterioxin,to mng nhy ; topt : 30-35oC
Lactobacillusdelbriieckii
trc khun ; topt : 44-50oC ht ng cc,bt
L. plantarumL. brevisL.
trc khun nh, kt i hoc chui; topt : 30oC
Rau qutiv mui
chuaPropioni bacterium trc khun, khng sinh bo t ;topt : 30-35oC, ln men propionic
Sa
Clostridium butylicum trc khun ln, sinh bo t ;topt : 30-40oC, len mem butyric
Tht, sa
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
9/43
Bm CNTP 17
Vi khun
Gram (-) :
Preudomonassinh sc t hoc khng
AlcaligenesAlteromonas putrefaciensAeromonas.VibrioFlavobacterium hoc cytophaga.XanthomonasSerratia liquefaciens
Gram (+) :
Baccillus, CorynebacteriumMicrococus, StaphylococcusLactobacillus, Streptococcus
Bm CNTP 18
Vi sinh vt gy hng thc phm
Sn phm c nng ng cao, nc qu, nc ngthay mt, xiro, ru vang, bia... Saccharomyces hocZygosaccharomyces
To mng nhPichia, Hansenula, Debaryomyces,Mycoderma, Cania...
Hot tnh proteaza cao, to ra v ng : Mycoderma
To sc t l Rhodotorula
Sn phm c nng cht bo cao : Geotrichum
Nm men: (nhit thng)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
10/43
Bm CNTP 19
Nhim trong qu trinh ch bin v bo qun
Nm men chi To lnh Nm men chi To nng
Cryptococcus vishniacii
Leucospridium antaricum
Leucospridium frigidum
Leucospridium gelidum
Leucospridium nivalis
Leucospridium scottii
Leucospridium stokesii
Torulopsis austramarina
Torulopsispsychrophila
Candida slooffii
Cyniclomyces guttulata
Saccharomyces telluris
Torulopsis bovina
Torulopsis printolopesii
Bm CNTP 20
Thc phm nhim nm mc
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
11/43
Bm CNTP 21
AspergillusPenicillium
Fusarium
Cc loi Nm mcNm mc c hi :
iu kin pht trin tt :
W : 0,8
To : < 25oC
Thong khpH : 3 - 5,5
Mi trng giu glucoza
Bm CNTP 22
Aspergil lus oryzae PenicilliumAspergillus
Cc loi Nm mc
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
12/43
Bm CNTP 23
Mt s loi nm mc nhim vo SPTP
Chng ging Sn phm thch hp
Mucor cremosis
Mucor rouxii
- Cc loi SPTP cha ng, tinh bt,
- Phomat
Rhizopus nigricans Bnh m, hoa qu, rau xanh
Aspergilus clavatusAspergilus ochraceusAspergilus flavusAspergilus oryzaeAspergilus repens
Trong mi trng c nng ng v mui cao
Penicillium expansumPenicillium italicumPenicillium camembertiPenicillium roqueforti
Hoa qu(cam, chanh)Pho mt
Trichothecium roseum Hoa qa, g, giy
Geotricum candidum Sn phm sa, kem, trng
Bm CNTP 24
15.3 Vi sinh vt gy bnh v gy ng c
1. Coliforms v E. coli,
2. Staphylococcus aureus
3. Salmonella
4. Shigella
5. Clostridium,
6. Bacillus cereus
7. Vibr io
8. Pseudomonas aeruginosa
9. Listeria monocytogenes
10. Streptococcus faecalis
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
13/43
Bm CNTP 25
Vi khun c hi gy bnh
E.col i Listeria
Salmonella
Pseudomonas
VibrioClostr id ium
perfr ingens
Bm CNTP 26
Danh mc vi sinh vt gy bnh trong thc phm
(t l % t vong)Vi sinh vt Canada M Mc nguy him
vi ng- iVibrio vulnificus2 60Clostridium botulinum 17 7,5Listeria monocytogenes 12,5 21,3Toxophasma gonii3 3 15E. coli 0157:H7 7 2Salmonella tiphy 6 6Vibrio spp 1Alexandrium spp 1,5 0,7Trichinella spp 1 0,9Teania spp 1 0,01Gambierdiscus toxicus 0,5 0,6Brucella spp 0,5Virut vim gan A 0,3Shigella spp 0,2 0,125Salmonella choeraesuis 0,1 0,1E. coli 0,1Campylobacter jejuni 0,1 0,05Staphylococcus aureus 0.08 0.045
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
14/43
Bm CNTP 27
Danh mc vi sinh vt gy bnh c trong thc phmBacteries diverses 0,05 1
Clostridium perfringens 0,03 1
Streptococcus spp 0,03Yerinia enterocolitea 0,025
Bacillus cereus 0,01 0,02
Nm mc v nm men 0,01 0,02
Histanines 0,01 0,001
Giardian lamblia 0,0001 0,001
Virut Norwalk 0,0001
1. Tun theo k hiu ca Todd (1989) rt nguy him, trn 2% tvong; nguy him (0,1 - 2% t vong); nguy him (di 0,1% tvong)
2. Phn trm da trn 50 trng hp xy ra. Cn vi nhng trng hpkhc, t l cht rt t 0,001% t vong3. Phn trm da trn 2063 trng hp xy ra. Cn vi nhng trng
hp khc, bnh t xy ra v ch vi 0,0001% t vong
Bm CNTP 28
1. ColiformVSV gy bnh v
gy ng c
c im Coliform
Trc khun
G (-), khng to bo t, khng di ng
Ym kh khng bt buc
Ln men lactoza, sinh kh
Chi To : -2 n 50oC,
pH 4-9
Escherichia, Citrobacter, Klebsiellav Enterobacter
Xc nh lng Coliform v E. Colicho bit mc nhimvtinh trng v sinhtrong phn xng sn xut.
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
15/43
Bm CNTP 29
E.coli=Coliforms a nhit
1885 : Theodor Escherich phn lp t phn trem b bnh197l : Xp nhm VSV gy bnh trong thc phm
Chtiu ny nh gimc nhim phn mi
VSV gy bnh vgy ng c
Coliformechi nhit E.coli
Coliforme
Bm CNTP 30
E.coli
VSV gy bnh vgy ng c
c im
C tt c cc c tnh ca coliform
Nhit thich hp 42- 440C
Bn vi phenol 0,085%
Sinh indole 42- 440C
To c t mnhC th di ng hoc khng di ng
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
16/43
Bm CNTP 31
c tE.coliVSV gy bnh v
gy ng c
5 nhm E.coli :
EnteroToxigenic ( ETEC)
EnteroHemorrhagic ( EHEC)
EnteroInvasive ( EIEC)
EnteroPathogenic ( EPEC)
EnteroAggregative ( EAggEC)
Bm CNTP 32
c tE.coliVSV gy bnh v
gy ng c
To ra enterotoxin mnh : ni c t (tng hp bn
trong t bo v ch tit ra ngoi v gy ng c khi t
bo cht
c t khng bn vi nhit (LT : Labile Thermo-
toxic)-c t vi khun t, lm tiu chy mt nc
c t bn nhit(ST = Stable Thermo-toxic)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
17/43
Bm CNTP 33
EnteroToxigenic ( ETEC)
- Thng c ng rut tr em hoc khch du lch
- To enterotoxin rt c v gy bnh nng cho ngi- C c 2 loi LT v ST
- LT l loi protein, gy hot ha adenylcyclase trong t
bo biu m rut, tng lng AMP, kch thch bi tit Cl-
v c ch ti hp th Na+ lm tiu chy v mt nc
trm trng
- ST : hot ha guanylcyclase, tng lng GMPkchthch bi tit nc v mui, gy tiu chy
Bm CNTP 34
Enterohemorrhagic ( EHEC)
- Sinh ctShigaSLT (Shiga like toxin) , 2 loi
- SLT1 (Stx1) : verotoxin
- SLT2 (Stx2) : verocytotoxin
- Tbo c khnngchinhittt
- Gy ingoi chton mu hocc km ccmu
- Gy aubngthtcbng.
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
18/43
Bm CNTP 35
Enteroinvasive ( EIEC)
- Khng toenterotoxin
- C khnng pht trinnhanh v rtnguy him
- Gy auu,nn ma
- St , nn ma, co rt c bp
-ingoi ra mu, c m,c m
-aubngddi,aubngthtcbng..
Bm CNTP 36
EnteroPathogenic ( EPEC)VSV gy bnh v
gy ng c
- Khng toenterotoxin
- C khnnggy bnhcho ngi,cbitcc
em nh
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
19/43
Bm CNTP 37
Enteroaggregative ( EAggEC)VSV gy bnh v
gy ng c
- Ging loi EPEC nhng t bo kt dnh to thnh khi
ln
- To enterotoxin rt c v gy bnh nng cho ngi
-To c t ST
-
Bm CNTP 38
Bnh doE.coli gy raVSV gy bnh v
gy ng c
- Vim rut, tiu chy
- Vim thn : bnh ng tit niu (i tiu lt nht, au, ramu)
- Trong trng hp c th yu, sc khng gim s vo mugy nhim khun mu
- Vim mng no (khong 40%, c bit nguy hi cho trem)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
20/43
Bm CNTP 39
Cc thc phm d nhim E.coliVSV gy bnh v
gy ng c
- Tht ti hoc tht gia nhit cha
- Sa v cc sn phm sa khng qua thanh trng
- Cc loi sn phm TP cn nhiu cng on ch binkhng gia nhit (ly t ngi ch bin)
- Nc nhim phn
Cch phng nga :
- Nu k v lm lnh nhanh cc SPTP
-m bo an ton v sinh TP
Bm CNTP 40
2. Staphylococcus aureus
VSV gy bnh vgy ng c
(cn gi l Tcu vng)
1894 : J. Denis nghin cu Staphylococus v c t
19l4 : tim thy trong sa , 31 loi
Staphylococus = T cukhun dng chm nho
Aureus = mu vng(khun lc)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
21/43
Bm CNTP 41
c imStaphylococcus aureusVSV gy bnh v
gy ng c
Cu khun, tbo lin kt thnh chm nho
G (+), khng to bo t, khng di ng
Sinh coagulazalm ng huyt tng
To sc ttrng ti mu vng m
Ym kh khng bt buc
Bm CNTP 42
c imStaphylococcus aureus
VSV gy bnh vgy ng c
Topt to mu 20-25oC,
Topt pht trin 37oC
Topt to c t 40oC
Chi kh hn (aw 0,83-0,86), nng (50oC trong 30oC),
Chi mn (9-10 % NaCl, thmch15-18%)
pH 4 - 9 (6-7)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
22/43
Bm CNTP 43
c tStaphylococcus aureusVSV gy bnh v
gy ng c
Ni c t (enteroxin) :
- Tng hp bn trong t bo nhng khng tit ra khi VK cn sng
- Ch tit ra v gy ng c khi t bo cht
- Thng bn nhit v c tnh yu
Ngoi c t :
- Tng hp bn trong t bo v thi ra ngoi mi trng
- C bn cht protein
- D b mt hot tnh do nhit, axit
- C c tnh mnh
Bm CNTP 44
c tStaphylococcus aureusVSV gy bnh v
gy ng c
To ni c t enteroxin v ni c t ny chi nhit tt (60oC trong 16 h)
To ngoi c t :
- : phn giai hng cu
- : thoi ho v tiu dit t bo
Sinh enzym gy c cho ngi :
- Catalaza ( chuyn hydrogen peroxit thnh nc v oxy)
- Coagulaza (ng huyt tng)- Hyaluronaza (lm tan axit hyaluronic, gip VK vo c th)
- Proteinaza
- Lipaza
C tnh khng nguyn tt
Ctr da, ng h hp ( khoang mi), qun o, ging chiu
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
23/43
Bm CNTP 45
Bnh doStaphylococcus aureusVSV gy bnh v
gy ng c
Ng c thc n l do c t c trong Gy nhiu bnh nhim trng, lm thng tn cc vt xc,to mn nht, ng si huyt
Gy vim phi, vim mng no, vim thn, vim tu, xng
Gy bun nn, i ma, tiu chy ddi
Vim khp ngi v gia cm
Lng enteroxin gy c 2 mghoc s t bo >106
Bm CNTP 46
Phngthcly nhim
Ly qua tip xc trc tip.
Khong 20-40% ngi mangS.aureus, 50% i vicc nhn vin y t.
D nhim qua da b tn thng, v vi nhng ngic h min dch b suy gim.
Thc phm b nhim thng qua ngi ch bin, sa,phomat
Cc loi thc phm ch bin bng tay, khng cun nng hoc lm lnh .
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
24/43
Bm CNTP 47
Cc thc phm d nhim St.aureusVSV gy bnh v
gy ng c
Cc bin php phng nga :
- SP t sa : sa ti, kem, phomat, sa bt
- SP tht nu cha chn hoc cc loi tht ln men
- Cc SP t u tng
-Lm lnh nhanh v y
- Nu chn k ( VK cht sau thanh trng 65oC trong 12,c
t chi n 100oC trong 30)-Axit ho sn phm (pH < 4,1)
Bm CNTP 48
3. Salmonella
Tm ra nm 1885 trn ln
c t tn theo Daniel Elmer Salmon
tm thy > 2000 chng gy bnhcho ngi v ng vt
-25% cc v nhim c, nhim khun thc phm
- 66% trng hp t vong
(cn gi vi trng thng hn)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
25/43
Bm CNTP 49
Cc nhmSalmonellaVSV gy bnh v
gy ng c
tim thy > 2000 chng Salmonella
Nhm Salmonellagy bnh cho ngi
S.typhi. S.paratyphi, S.paratyphic
Nhm Salmonellagy bnh cho ng vt
S.gallinarum (g); S. dublin (mo)
S.abortus (nga); choleraesuis (ln)
Nhm Salmonellagy bnh cho cngi v ng
vt
Bm CNTP 50
c im Salmonella
Trc khun
G(-), khng to bo t
C kh nng di ng
Ym kh khng bt buc
Ln men glucoza, khng lnmen lactoza v sacaroza
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
26/43
Bm CNTP 51
c imSalmonellaVSV gy bnh v
gy ng c
Khng sinh indol
Khng phn gii ure
Sinh H2S
Topt 37oC,
Khng chi mn
Bm CNTP 52
c im Salmonella
Nhy cm vi qu trnh thanh trng v tia bc x
B c ch nng mui 3,5% , mi trng PH< 4
v bi h vi khun lactic
Khng sinh sn nhit 5-12oC . Vi khun ny
khng gy mi v kh chu cho thc phm .
Sng tt mi trng bn ngoi , c th sngc c iu kin bo qun , t nc . N c kh
nng chu c khng sinh.
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
27/43
Bm CNTP 53
c tSalmonella
To c t enterotoxin: max pha cn bng, 37o
C, pH = 7
To c t cytotoxin: ph v t bo, gip vi khun xmnhp vo c th nhanh chng
Ch yu pht trin ng tiu ha ca ngi, ng vtv cn trng
Bm CNTP 54
Bnh doSalmonellaVSV gy bnh v
gy ng c
Bnh thng hn : bnh lu (2 tun), ko di (2-4 tun) gyst cao, yu ton thn, au u, tiu chy ra mu, t vong khln
Ph hu rut, i vo mu v cc c quan khc (tim, no, llch)
Trong d dy ; tiu chy, st, bun nn, nhc u(2-3 ngy)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
28/43
Bm CNTP 55
Ng c do Salmonella
Salmonelle gy bnh yu nn cn nhit caov lng vi khun ln
Thng pht sinh vo ma h (thng 6-9)
Thc n gy ng c phn ln c ngun gcng vt, c gi tr dinh dng cao, nhiunc
Bm CNTP 56
Cc thc phm d nhim SalmonellaVSV gy bnh v
gy ng c
Bnh ly t vt v ngi b bnh (bnh thng hn cn lbnh ca ng vt, VK sng trong rut v lng)
- SP tht gia cm v tht ln
- Trng v cc SP trng
- Sa v cc SP sa
- Nc b nhim phn
- Hoa qu v rau xanh
- SP ng cc
- Cc thc phm n nhanh
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
29/43
Bm CNTP 57
Cc bin php phng nga SalmonellaVSV gy bnh v
gy ng c
- Lm lnh nhanh v y
- Nu chn k
-Axit ho sn phm (pH < 4)
- Kp thi pht hin v cch ly trnh gy ly nhim
- Tim phng bnh
Bm CNTP 58
4.c imShigella
VSV gy bnh vgy ng c
Tng t nhSalmonella:
Trc khun, tbo 0,5-3 m
G (-),
Khng to bo t,
C khnng di ng
Ym kh khng bt buc
Ln men glucoza,Khng sinh kh
Khng sinh H2S
Khng c enzym lysin decarboxylaza
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
30/43
Bm CNTP 59
Bnh do ShigellaVSV gy bnh v
gy ng c
- Liu lng gy ng c thp
- Bnh kit l cho ngi v la
Ngun nhim: t nguyn liu, nc v cng nhn ch bin
- Tht v cc SP t tht
- Hi sn
- Rau qu
Bm CNTP 60
c imClostr id iumVSV gy bnh v
gy ng c
Clostridium botulinium
- Tm thy 1793
- To c t h thn kinh (NeurotoxinS)
- nhiu c t khc rt c
Clostridium perfringens
(trc y gi l welchi) :- Tm thy t nm 1892 (ngi M tn
l Welch tm ra)
-Vi khun gram (+),
- kch thc 1 x3 m
-ym kh tuyt iClostridium =hnh thoi
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
31/43
Bm CNTP 61
c im Clostridium
VSV gy bnh vgy ng c
VK gy ng c thc phm thuc loi ATrc khun gram (+), khng di ng,
Ym kh tuyt i
To bo t v bo t chi nhit tt
Topht trin ti u l 37- 47oC
pH 5,0 - 7,0.
B c ch bi 5 % NaCl
Bm CNTP 62
c imClostr id ium perfr ingens
VSV gy bnh vgy ng c
-pH 6,0- 7,5 ; pHopt 5
- To= 12-50oC
- Aw ti u l 0,95 - 0,97
- B c ch nng NaCl 6%
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
32/43
Bm CNTP 63
c tClost r id ium
VSV gy bnh vgy ng c
C 5 loi c t chia theo nhm t A n E- A l c nht
Hnh nh phn tchc t Ty pe A (
1978)
Hnh nh phn tchc t Ty pe A ( 1978)
- Mc nhim c ca cc type ngi Type A > B > E
Bm CNTP 64
Bnh doClost r id ium
VSV gy bnh vgy ng c
Bnh un vn, gy hoi t
Gy bin chng cc vt thng
Gy ng c TP: Tiu chy, au bng, y kh, st, nnma, nhc u(2-3 ngy)
Hoi t gan
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
33/43
Bm CNTP 65
Triu chng bnh do Clostr id iumc t ny hu nh khng lm ri lon h tiu ha m tc
dng n h thn kinh no b:
Lit thn kinh do tn thngthn kinh trung ng v ty.
Sm nht l lit mt, lit c mt
Lit vm hng, li, hu (mt ting, mt phn x nut)
Lit d dy, rut dn n to bn, chng bng, gimtit dch i khi tiu tin kh.
- C s phn l mch v nhit : Mch tng nhanh trongkhi nhit c th vn bnh thng.
Bnh thng ko di 4 n 8 ngy, nu khng iu tr sm
c th b cht vo ngy th 3 do lit h hp v lit tim mch.
Bm CNTP 66
Cc thc phm d nhim Clost r id iumVSV gy bnh v
gy ng c
- SP tht gia cm ti (ng vt mu nng)
- SP tht, c ng hp
- Gia v v cc SP kh
- SP t u tng
Cc bin php phng nga
- Lm lnh nhanh v y
- Nu chn k
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
34/43
Bm CNTP 67
Cc bin php phng trnh ng cLm tt khu p lnh, nht l cc thc n ngui lm bng tht, c
ng hp, p mui xng khi.
Tt c cc sn phm c du hiu i thiu th khng c dnglm thc n ngui cng nh em i ng hp.
Vi hp khi c du hiu phng phi coi l nhim trng nguyhim (tr khi phng l ha). Mun phn bit phi phi nui cyvi khun..
Vi thc n kh nghi phi em i un si trong khong 1 h.
i vi c phi lu : phi b ni tng ra sch sau em ip lnh ngay v tt nht ln em i ch bin ngay khi cnti.
Bin php tch cc nht l un si thc n trc khi s dng.
Bm CNTP 68
6. Baci l lus cereurs
VSV gy bnh vgy ng c
c im :
- Trc khun hnh que, gram (+),
- Kch thc t bo (0,5-2,5) x (1-10) m,
- Ym kh ty tin, sinh sn rt nhanh,
- To bo t , bo t chi c c Tolnh v nng
- chi c khong pH rng 4 - 9.
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
35/43
Bm CNTP 69
c tBaci l lusVSV gy bnh v
gy ng c
Bacil lus cereurs
- Diarhoeal toxin : gy tiu chy
- Emetic toxin : gy nn ma
Bacil lus anthracis
- c t gy bnh than
Bacil lus thuri ngensis- c t kt tinh gy bnh cho cn trng
Bm CNTP 70
Bnh doBaci l lus
VSV gy bnh vgy ng c
nhimvo ngi
- gy nn nao, kh chi, bun nn,
- gy bnh tiu chy v au co tht vng bng
Bacillus anthracis
Bnh than
Bnh thn nhit
Vim ph
(tch mn m c tnh di da)
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
36/43
Bm CNTP 71
Thc phm d nhim Baci l lus cereursVSV gy bnh v
gy ng c
- Sa v cc SP sa
- SP ng cc- Cc loi gia v
Bm CNTP 72
Cc bin php phng Baci l lus cereursVSV gy bnh v
gy ng c
- Lm lnh nhanh v y
- Nu chn k
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
37/43
Bm CNTP 73
7.Vibrio
Vibrio choleraeln u
tin c trong rut cabnh nhn b t vo nm
1854.
1883 Robert Koch tm
thy vi khun hnh cong
tng t khi nghin cu
bnh t Ai Cp.
Bm CNTP 74
Cc chng gy bnh caVibrio
C 28 loi,thng gp:
V. vulnificus
V. alginolyticus
V. cholerae
V. parahaeolyticus
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
38/43
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
39/43
Bm CNTP 77
c im sinh l caVibrio cholerae
Ym kh tu tin
Khng to bo t
C kh nng ln mencacbohydrat
Kh nitrat thnhnitrit.
Sinh oxydaza.
Bm CNTP 78
c tVibrio
VSV gy bnh vgy ng c
Vibrio cholerae:
-Khng chi mi trng axit
- c t cholerae toxin cc tnh mnh, tiu chymtnhiunc
Biuhin lm sng: tiu chyt, aubng, chn n. Mtnhiu
nc500-1000 ml/h, mchnhanh, huytp h, hocc thmt
mch, mthuytp. gy bnh t (dch t)
- hemolysin, tetrodo toxin, shiga toxin (c t c nc)
-C kh nng tng hp nhiu enzym : lm hng biu m rut
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
40/43
Bm CNTP 79
I TNG CM TH
Phykhuntchgy bnh ngi.
Milatuiuc thmcbnht.
Tuy nhin, tnh cmthbnhphthucvo mic thv
liunhimkhun
Ngic nhm mu O mcbnhnnghn.
.
Bm CNTP 80
LY TRUYN DCH T Nc l y t ly truyn ch yu,
sau l thc n cha nu chn
hoc dng gi.
Ngun truyn nhim: ngi bnh v
ngi lnh mang bnh.
Bnh nhn b t cp tnh o thi
107-108VK t trn 1 gam phn.
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
41/43
Bm CNTP 81
TRIU CHNG V CCH IU TR
Triu chng:
Bnh nhn t nh: kh phn bit vi cc bnh tiu chy
khc.
Bnh nhn t nng: tiu chy t, au bng, phn c
mu trng nh nc vo go.
Cch iu tr:
B nc v nc mui kp thi.
Bm CNTP 82
8. Pseudomonas aeruginosa
(Trc khun m xanh)c im :
- Trc khun hnh que, gram (-),
- Kch thc t bo (0,5-2,5) x (1-10) m,
- Hiu kh bt buc (nu c NO3th k kh)
- Di ng nhanh
- Khun lc to sc tpyocyanin: lam-lc
fluorescein: vng-lc
Fluorescent : hunh quang
Pyorubin : -nu
http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Pyocyanin&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescein&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescence&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescence&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescence&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescence&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Fluorescein&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Pyocyanin&action=edit&redlink=1 -
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
42/43
Bm CNTP 83
Bnh doPseudom onas aeruginosaVSV gy bnh v
gy ng c
Vim mng trong tim, vim mng no, v mng rut, to mVim ng h hp, vim phi, vim tu xng,
Nhim trng da, nhim trng ng mu, ng tit niu
Suy gim h thng min dch
Bnh ho sng mt
t khng sinh c tc dng (gentamixin, fluoroquinolen)
Bm CNTP 84
9. L isteria monocytogenes
L.monocytogenesc ly tn theo nh phu thut ngiAnh Lord Joshep Lister
- Trc khun hnh que, thng, cn i, hai u trn
- Gram (+),
- Khng bo t, h hp ym kh
- Catalaza (+)
- Oxydaza (-)- C kh nng phn gii esculin
- Lm tan huyt trn mi trngthch mu
- Di ng nhanh nhtim mao
-
7/24/2019 201601_KTTP_K58_PTVSV_Ch15_1.pdf
43/43
Bm CNTP 85
Bnh doLister ia monocytog enesVSV gy bnh v
gy ng c
Bnh cho c ngi v ng vt, c bit nguy him
Bnh listeriosis = hin tng xy thai ca ngi v ngvt
Tch m h thn kinh trung ng
Hoi t gan, tim, ng sinh dc
c bit nguy him ngi gi v tr em
Nhim vo thc phm mi cng on, c bit to thp
Nhim mi loi SPTP