NË BRENDËSI- Klasteri, Risi për Përmirësimin e Sektorit të Bimëve Aromatike Medicinale- Tepelenë: Nëshkrimi i Marrëveshjes së Bashkëpunimit për themelimin e Klasterit të parë në Shqipëri- Forumi i biznesit Shqipëri – Mali i Zi “Sdat dhe Mundësitë”- Workshop mbi Statusin e Eskportuesit të Miratuar- Global Gap, një domosdoshmëri për kompanitë eksportuese të fruta – perimeve në tregjet evropiane- Takim i Bordit Drejtues i Sektorit të Therjeve me Drejtorin e AKU-së- Rritje e eksporteve - Opinion nga Z. Alban Zusi- Bashkimi i fermave, fermerët kërkojnë certikatat e pronësisë dhe dhënie me qira pa akte noteriale- Takim i Komitetit të Insustrisë së Përpunimit të Qumështit- LEA-2011 SHPK një histori suksesi e eksporteve shqiptare- Çështjet e advokacisë të ndjekura gjatë muajit qershor – korrik

Business Newsletter

QENDRAE EKSPORTEVESHQIPTARE AFI

SHOQATA E INDUSTRIALISTËVEUSHQIMORË

BASHKIM, PËRKUSHTIM, SUKSES!Qershor-Korrik

13Numri2018

“NE, JO UNË" PËR NJË JETË MË TË MIRË KLASTERI, NJË MËNYRË E RE BASHKËPUNIMI NË SEKTORIN BMA-VE

3 6 7

107 8

"NE, JO UNË" PËR NJË JETË MË TË MIRË

Industria e Bimëve Aromatike Mjekësore (BAM) mundëson punësimin e qindra mijëra personave në zonat më të varfra të vendit, duke përfaqësuar kështu 35 % të të ardhurave të familjeve rurale. Rreth 95 % e tyre eksportohen, me një vlerë vjetore eksporti prej rreth 19 milion Euro. Kjo vlerë përfaqëson rreth 20 % të eksporteve bujqësore. Edhe pse një ndër sektorët më potencialë të eksporteve dhe bujqësisë shqiptare, ai përballet me një sërë sdash të cilat pengojnë rritjen e vlerës së këtij produkti.

RisiAlbania përmes bashkëpunimit me Albanian Food Industry është duke mbështetur këte sëktor. Aktualisht, në kuader të kesaj nisme janë identikuar vështirësitë që hasin aktorët në këtë sektor për përmirësimin e cilësisë së produktit pas vjeljes dhe rritjes së volumeve të eksporteve. Keto përmirësime do të sigurojë më shumë të ardhura për familjet, kryesisht ato në zonat rurale e për rrjedhojë edhe krijimin e vendeve të punës.

Nga intervistat e AFI-t me aktorë të ndryshëm të zinxhirit të vlerave të BAM-ve, fermerë të vegjël, grumbullues, përpunues, eksportues dhe agjenci të tjera mbështetëse, AFI përcaktoi rajonet potenciale për organizimin e workshopeve.

Workshopi i parë u zhvillua më 20 qershor 2018 në Malësi të Madhe. Gjithashtu më 5 korrik 2018 AFI zhvilloi workshopin e radhës në Peshkopi dhe më 10 Korrik në Tepelenë. Në këto takime morën pjesë aktorë të ndryshëm të sektorit të BMA; fermerë të vegjël, grumbullues, përpunues, eksportues, furnizues të inputeve dhe përfaqësues të pushtetit lokal.

Në këto workshope u diskutua koncepti i Klasterit, një ide inovative dhe mekanizëm I nevojshëm për adresimin e vështiresive dhe përtime ekonomike në nivel lokal. Klasteri është grupimi i bizneseve që prodhojnë të njëjtin produkt ose produkte plotësuese, në këtë rast bizneset dhe aktorët kryesorë të sektorit të BAM-ve. Pjesë e Klasterit janë biznese që përfaqësojnë akivitete kryesore dhe aktivitete mbështetëse e shoqëruese të sektorit, përfaqësues të qeverisë dhe autoriteteve publike, si dhe komunitetit të kërkimit shkencor. Klasteri mund të jetë rajonal ose kombëtar. Filozoa dhe koncepti bazë i klasterit është bashkëpunim biznesi ndërmjet , nën moton konkurrentëve'NE, JO UNË'!

Përmes aktiviteteve të Klasterit synohet të rritet cilësia, sasia dhe trajtimi i përshtatshëm pas vjeljes, paketimi, çështja e daneve të paçertikuar, aksesi në fondet IPARD apo fonde të tjera të disponueshme për investimet në teknologji, marketingu etj.

Tepelena është i pari rajon në Shqipëri, ku u nënshkrua Marrëveshja e Bashkëpunimit për themelimin e Klasterit. Në këtë takim morën pjesë dhe nënshkruan Marrëveshjen e Bashkëpunimit Z. Tërmet Peçi, Kryetari i Bashkisë Tepelenë, Z. Besnik Koçi, pronar i kompanisë BIOBES, fermerë, grumbullues, përpunues, eksportues dhe përfaqësues të tjerë të strukturave të pushtetit vendor.

Ky është vetëm ll imi i një procesi afatgjatë bashkëpunimi në këtë sektor për rajonin e Tepelenës, i cili kërkon një angazhim të të gjithë aktorëve të BMA-ve dhe institucioneve mbështetëse. Ky bashkëpunim synon të realizojë investime për përmirësimin e strukturës së prodhimit duke i kushtuar vëmendje të veçantë hallkës më të dobët të zinxhirit të vlerave,

përmirësimit të praktikave të pasvjel jes dhe investimeve në qendrat e grumbullimit.

Ndërhyrjet përmes klasterit do të bëjnë të mundur përmirësimin e ndjeshëm dhe unikimin e cilësisë së produktit si edhe sigurimin e volumeve të produktit të kërkuar nga tregjet e vendit dhe ato të eksportit. Për rrjedhojë të ardhurat e familjeve rurale do të rriten në mënyrë domethënëse duke përmirësuar ndjeshëm jetën e komunitetit.

KLASTERI,

RISI PËR PËRMIRËSIMIN E SEKTORIT TË

BIMËVE AROMATIKE MJEKËSORE

TEPELENË: NËSHKRIMI I MARRËVESHJES

SË BASHKËPUNIMIT PËR THEMELIMIN E

KLASTERIT TË PARË NË SHQIPËRI

BUSINESS NEWSLETTER, QERSHOR-KORRIK 2018 NUMRI 13 2-3

AFI

RisiAlbania një projekt inovativ që nancohet nga qeveria zvicerane përmes Agjensisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) dhe që zbatohet nga Helvetas dhe Partners Albania. Projekti synon krijimin e vendeve të reja të punës për të rinjtë dhe të rejat përmes zhvillimit të sektorit privat në 3 sektorët e për zg jedhur tu r i zëm, agr ib i znes dhe teknologjia e informationit dhe komunikimit, forcimin e shërbimeve të mdërmjetësimit dhe këshillimit të karrierës si dhe zhvillimin e aftësive tek të rinjtë përmes ofruesve privatë të trajnimeve jo formale.

Industria e Bimëve Aromatike Mjekësore (BAM) mundëson punësimin e qindra mijëra personave në zonat më të varfra të vendit, duke përfaqësuar kështu 35 % të të ardhurave të familjeve rurale. Rreth 95 % e tyre eksportohen, me një vlerë vjetore eksporti prej rreth 19 milion Euro. Kjo vlerë përfaqëson rreth 20 % të eksporteve bujqësore. Edhe pse një ndër sektorët më potencialë të eksporteve dhe bujqësisë shqiptare, ai përballet me një sërë sdash të cilat pengojnë rritjen e vlerës së këtij produkti.

RisiAlbania përmes bashkëpunimit me Albanian Food Industry është duke mbështetur këte sëktor. Aktualisht, në kuader të kesaj nisme janë identikuar vështirësitë që hasin aktorët në këtë sektor për përmirësimin e cilësisë së produktit pas vjeljes dhe rritjes së volumeve të eksporteve. Keto përmirësime do të sigurojë më shumë të ardhura për familjet, kryesisht ato në zonat rurale e për rrjedhojë edhe krijimin e vendeve të punës.

Nga intervistat e AFI-t me aktorë të ndryshëm të zinxhirit të vlerave të BAM-ve, fermerë të vegjël, grumbullues, përpunues, eksportues dhe agjenci të tjera mbështetëse, AFI përcaktoi rajonet potenciale për organizimin e workshopeve.

Workshopi i parë u zhvillua më 20 qershor 2018 në Malësi të Madhe. Gjithashtu më 5 korrik 2018 AFI zhvilloi workshopin e radhës në Peshkopi dhe më 10 Korrik në Tepelenë. Në këto takime morën pjesë aktorë të ndryshëm të sektorit të BMA; fermerë të vegjël, grumbullues, përpunues, eksportues, furnizues të inputeve dhe përfaqësues të pushtetit lokal.

Në këto workshope u diskutua koncepti i Klasterit, një ide inovative dhe mekanizëm I nevojshëm për adresimin e vështiresive dhe përtime ekonomike në nivel lokal. Klasteri është grupimi i bizneseve që prodhojnë të njëjtin produkt ose produkte plotësuese, në këtë rast bizneset dhe aktorët kryesorë të sektorit të BAM-ve. Pjesë e Klasterit janë biznese që përfaqësojnë akivitete kryesore dhe aktivitete mbështetëse e shoqëruese të sektorit, përfaqësues të qeverisë dhe autoriteteve publike, si dhe komunitetit të kërkimit shkencor. Klasteri mund të jetë rajonal ose kombëtar. Filozoa dhe koncepti bazë i klasterit është bashkëpunim biznesi ndërmjet , nën moton konkurrentëve'NE, JO UNË'!

Përmes aktiviteteve të Klasterit synohet të rritet cilësia, sasia dhe trajtimi i përshtatshëm pas vjeljes, paketimi, çështja e daneve të paçertikuar, aksesi në fondet IPARD apo fonde të tjera të disponueshme për investimet në teknologji, marketingu etj.

Tepelena është i pari rajon në Shqipëri, ku u nënshkrua Marrëveshja e Bashkëpunimit për themelimin e Klasterit. Në këtë takim morën pjesë dhe nënshkruan Marrëveshjen e Bashkëpunimit Z. Tërmet Peçi, Kryetari i Bashkisë Tepelenë, Z. Besnik Koçi, pronar i kompanisë BIOBES, fermerë, grumbullues, përpunues, eksportues dhe përfaqësues të tjerë të strukturave të pushtetit vendor.

Ky është vetëm ll imi i një procesi afatgjatë bashkëpunimi në këtë sektor për rajonin e Tepelenës, i cili kërkon një angazhim të të gjithë aktorëve të BMA-ve dhe institucioneve mbështetëse. Ky bashkëpunim synon të realizojë investime për përmirësimin e strukturës së prodhimit duke i kushtuar vëmendje të veçantë hallkës më të dobët të zinxhirit të vlerave,

përmirësimit të praktikave të pasvjel jes dhe investimeve në qendrat e grumbullimit.

Ndërhyrjet përmes klasterit do të bëjnë të mundur përmirësimin e ndjeshëm dhe unikimin e cilësisë së produktit si edhe sigurimin e volumeve të produktit të kërkuar nga tregjet e vendit dhe ato të eksportit. Për rrjedhojë të ardhurat e familjeve rurale do të rriten në mënyrë domethënëse duke përmirësuar ndjeshëm jetën e komunitetit.

KLASTERI,

RISI PËR PËRMIRËSIMIN E SEKTORIT TË

BIMËVE AROMATIKE MJEKËSORE

TEPELENË: NËSHKRIMI I MARRËVESHJES

SË BASHKËPUNIMIT PËR THEMELIMIN E

KLASTERIT TË PARË NË SHQIPËRI

BUSINESS NEWSLETTER, QERSHOR-KORRIK 2018 NUMRI 13 2-3

AFI

RisiAlbania një projekt inovativ që nancohet nga qeveria zvicerane përmes Agjensisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) dhe që zbatohet nga Helvetas dhe Partners Albania. Projekti synon krijimin e vendeve të reja të punës për të rinjtë dhe të rejat përmes zhvillimit të sektorit privat në 3 sektorët e për zg jedhur tu r i zëm, agr ib i znes dhe teknologjia e informationit dhe komunikimit, forcimin e shërbimeve të mdërmjetësimit dhe këshillimit të karrierës si dhe zhvillimin e aftësive tek të rinjtë përmes ofruesve privatë të trajnimeve jo formale.

BUSINESS NEWSLETTER, QERSHOR-KORRIK 2018 NUMRI 13 4-5

TEPELENË: NËSHKRIMI I MARRËVESHJES

SË BASHKËPUNIMIT PËR THEMELIMIN E

KLASTERIT TË PARË NË SHQIPËRI

BUSINESS NEWSLETTER, QERSHOR-KORRIK 2018 NUMRI 13 4-5

TEPELENË: NËSHKRIMI I MARRËVESHJES

SË BASHKËPUNIMIT PËR THEMELIMIN E

KLASTERIT TË PARË NË SHQIPËRI

FORUMI I BIZNESIT SHQIPËRI –

MALI I ZI “SFIDAT DHE UNDËSITË”

Në datën 3 korrik, në Shkodër, Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë së Shqipërisë në bashkëpunim me Dhomën Ekonomike të Malit të Zi dhe me mbështetjen e Qendrës së Eksporteve Shqiptare organizuan Forumin e biznesit Shqipëri – Mali i Zi “Sdat dhe Mundësitë”.

Ky forum u zhvil lua në kuadër të mbledhjes ndërqeveritare midis dy qeverive. Në këtë forum morën pjesë Kryeministri i Shqipërisë Z. Edi Rama, si edhe Kryeministri i Malit të Zi, Z. Duško Marković. Në pjesën e dytë të këtij forumi u zhvillua një panel diskutimi mbi çështjen e shkëmbimeve tregtare midis Shqipërisë dhe Malit të Zi.

Z. Alban Zusi, President i Qendrës së Ekporteve Shqiptare, duke e vlerësuar forumin si një mundësi për të nxitur biznesin, theksoi

“krijimin i një grupi të përbashkët pune për të eliminuar barrierat jotarifore, unikimin e standarteve ushqimore (certikatat), shërbimin tosanitar dhe veterinar etj”. Ai shtoi se në marrëdhëniet tregtare mes dy vendeve duhet të funksionojë parimi i reciprocitetit”.

Gjatë këtij forumi u nënshkruan dy Memorandume Bashkëpunimi, të ci lat nxisin bashkëpunimet ekonomike, projektet rajonale dhe investimet në sektorë të ndryshëm të ekonomisë.

Në pjesën e tretë të këtij forumi u zhvilluan takime B2B, midis sipërmarrësve shqiptarë dhe atyre malazezë. Kjo ishte një mundësi e mirë për të ndërtuar ura të reja bashkëpunimi dhe investimi me sipërmarrësit malazezë, në fushën e turizmit, prodhimit të lëndëve djegëse dhe drurit, transportit, përpunimit të mishit, miellit, pijeve dhe produkteve të tjera ushqimore.

“

WORKSHOP MBI STATUSIN E

ESKPORTUESIT TË MIRATUAR

Në datë 25 dhe 26 qershor, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave në bashhkëpunim me ORF dhe GIZ, si dhe me mbështetjen e Qendrës së Eksporteve Shqiptare ka zhvilluar një workshop mbi procedurat e reja doganore. Workshopi kishte për qëllim informimin e sipërmarrësve mbi rregullat e origjinës, Statusin e Eskportuesit të Miratuar, dhe informacione të tjera doganore, të nevojshme për sipërmarrës që ushtrojnë aktivitet eksport-import.

Të pranishëm në këtë workshop ishin ekspertë të huaj dhe ata të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave,

përfaqësues nga agjencitë doganore e Bashkimit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë së Shqipërisë, si dhe përfaqësues të sipërmarrjes nga i gjithë vendi.

Gjatë ditës së dytë të workshopit, përfaqësuesit e Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave paraqitën procedurat për marrjen e Statusit të Eskportuesit të Miratuar, si dhe informacione mbi procedura të tjera doganore. Një pjesë e mirë e bizneseve prezente aplikuan për këtë status.

TAKIM I BORDIT DREJTUES I SEKTORIT

TË THERJEVE ME DREJTORIN E AKU-SËNë kuadër të takimeve periodike të Bordit Drejtues të Sektorit të Therjeve, dje me datë 29 qershor u organizua takimi i radhës i bordit. Ky takim u zhvillua në zyrat e AKU-së, ku mori pjesë edhe Drejtori i Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (AKU), Z. Agim Ismaili.

Në këtë takim u ngritën shumë shqetësime që kanë të bëjnë me matrikullimin e kafshëve, identikimin dhe regjistrimin e tyre, çertikimin e produkteve shtazore dhe kompetencat e veterinerëve. Për këto probleme bordi po përgatit një plan pune për të kontribuar në zgjidhjen e tyre, me mbështetjen e AFI-t dhe institucioneve të tjera.

Nga ana e tij Z. Ismaili u shpreh i gatshëm për takime periodike me komunitetin e biznesit të sektorit të therjeve, për të bashkëpunuar për zgjidhjen e problemeve relevante.

Kompania International Procurement Logistic (IPL) vizitoi Shqipërinë gjatë datave 25-27 qershor 2018, për t'u takuar me kompanitë më të mëdha eksportuese të fruta – perimeve të freskëta. IPL është një ndër kompanitë më të fuqishme ndërkombëtare, që furnizon rrjetet e dyqaneve Azda dhe Ëalmart në të gjithë botën. Vizita në Shqipëri synonte investigimin e tregut shqiptar për produkte që synojnë tregun anglez.

Si pjesë e misionit të saj për të promovuar produktet shqiptare në tregjet globale, Qendra Shqiptare e Eksporteve organizoi takime B2B mes kompanisë IPL dhe opereatorëve të sektorit të fruta – perimeve të freskëta në Lushnjë, Divjakë, Berat, Durrës dhe Tiranë. Këto kompani diskutuan nga afër për mundësi bashkëpunimi konkrete.

Tregu shqiptar i fruta – perimeve është interesant për tregun europian, për shkak të cilësisë, shijes dhe

çmimit të produkteve. Megjithatë këto tregje kanë standarte të larta. Ato janë kërkuese ndaj origjinës dhe cilësisë së prodhimeve. Ato kërkojnë çertikimin Global Gap. Për këtë arsye, kompanitë të cilat ishin pjesë e takimeve B2B disponojnë çertikimin Global Gap ose janë në proces çertikimi.

Global Gap është më shumë se thjesht çertikim, ai synon mbi të gjitha praktika më të sigurta dhe afatgjata për të gjitha prodhimet bujqësore. Një nga qëllimet e çertikimit është të barazojë sigurinë dhe cilësinë e produkteve bujqësore shqiptare me ato të vendeve të rajonit me qëllim hapjen e tregjeve të reja për eksportet drejt vendeve europiane.

IPL punon me programe sezonale, për produktet që importon. Ata po e konsiderojnë Shqipërinë për një serë produktesh, si lakër, lulelakër, brokoli, shalqi, pjepër, qepë të njoma, lyleshtrydhe etj., produkte që duhet të çertkohen me Global Gap.

GLOBAL GAP, NJË

DOMOSDOSHMËRI PËR KOMPANITË

EKSPORTUESE TË FRUTA – PERIMEVE

NË TREGJET EVROPIANE

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13 6-7

FORUMI I BIZNESIT SHQIPËRI –

MALI I ZI “SFIDAT DHE UNDËSITË”

Në datën 3 korrik, në Shkodër, Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë së Shqipërisë në bashkëpunim me Dhomën Ekonomike të Malit të Zi dhe me mbështetjen e Qendrës së Eksporteve Shqiptare organizuan Forumin e biznesit Shqipëri – Mali i Zi “Sdat dhe Mundësitë”.

Ky forum u zhvil lua në kuadër të mbledhjes ndërqeveritare midis dy qeverive. Në këtë forum morën pjesë Kryeministri i Shqipërisë Z. Edi Rama, si edhe Kryeministri i Malit të Zi, Z. Duško Marković. Në pjesën e dytë të këtij forumi u zhvillua një panel diskutimi mbi çështjen e shkëmbimeve tregtare midis Shqipërisë dhe Malit të Zi.

Z. Alban Zusi, President i Qendrës së Ekporteve Shqiptare, duke e vlerësuar forumin si një mundësi për të nxitur biznesin, theksoi

“krijimin i një grupi të përbashkët pune për të eliminuar barrierat jotarifore, unikimin e standarteve ushqimore (certikatat), shërbimin tosanitar dhe veterinar etj”. Ai shtoi se në marrëdhëniet tregtare mes dy vendeve duhet të funksionojë parimi i reciprocitetit”.

Gjatë këtij forumi u nënshkruan dy Memorandume Bashkëpunimi, të ci lat nxisin bashkëpunimet ekonomike, projektet rajonale dhe investimet në sektorë të ndryshëm të ekonomisë.

Në pjesën e tretë të këtij forumi u zhvilluan takime B2B, midis sipërmarrësve shqiptarë dhe atyre malazezë. Kjo ishte një mundësi e mirë për të ndërtuar ura të reja bashkëpunimi dhe investimi me sipërmarrësit malazezë, në fushën e turizmit, prodhimit të lëndëve djegëse dhe drurit, transportit, përpunimit të mishit, miellit, pijeve dhe produkteve të tjera ushqimore.

“

WORKSHOP MBI STATUSIN E

ESKPORTUESIT TË MIRATUAR

Në datë 25 dhe 26 qershor, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave në bashhkëpunim me ORF dhe GIZ, si dhe me mbështetjen e Qendrës së Eksporteve Shqiptare ka zhvilluar një workshop mbi procedurat e reja doganore. Workshopi kishte për qëllim informimin e sipërmarrësve mbi rregullat e origjinës, Statusin e Eskportuesit të Miratuar, dhe informacione të tjera doganore, të nevojshme për sipërmarrës që ushtrojnë aktivitet eksport-import.

Të pranishëm në këtë workshop ishin ekspertë të huaj dhe ata të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave,

përfaqësues nga agjencitë doganore e Bashkimit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë së Shqipërisë, si dhe përfaqësues të sipërmarrjes nga i gjithë vendi.

Gjatë ditës së dytë të workshopit, përfaqësuesit e Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave paraqitën procedurat për marrjen e Statusit të Eskportuesit të Miratuar, si dhe informacione mbi procedura të tjera doganore. Një pjesë e mirë e bizneseve prezente aplikuan për këtë status.

TAKIM I BORDIT DREJTUES I SEKTORIT

TË THERJEVE ME DREJTORIN E AKU-SËNë kuadër të takimeve periodike të Bordit Drejtues të Sektorit të Therjeve, dje me datë 29 qershor u organizua takimi i radhës i bordit. Ky takim u zhvillua në zyrat e AKU-së, ku mori pjesë edhe Drejtori i Autoritetit Kombëtar të Ushqimit (AKU), Z. Agim Ismaili.

Në këtë takim u ngritën shumë shqetësime që kanë të bëjnë me matrikullimin e kafshëve, identikimin dhe regjistrimin e tyre, çertikimin e produkteve shtazore dhe kompetencat e veterinerëve. Për këto probleme bordi po përgatit një plan pune për të kontribuar në zgjidhjen e tyre, me mbështetjen e AFI-t dhe institucioneve të tjera.

Nga ana e tij Z. Ismaili u shpreh i gatshëm për takime periodike me komunitetin e biznesit të sektorit të therjeve, për të bashkëpunuar për zgjidhjen e problemeve relevante.

Kompania International Procurement Logistic (IPL) vizitoi Shqipërinë gjatë datave 25-27 qershor 2018, për t'u takuar me kompanitë më të mëdha eksportuese të fruta – perimeve të freskëta. IPL është një ndër kompanitë më të fuqishme ndërkombëtare, që furnizon rrjetet e dyqaneve Azda dhe Ëalmart në të gjithë botën. Vizita në Shqipëri synonte investigimin e tregut shqiptar për produkte që synojnë tregun anglez.

Si pjesë e misionit të saj për të promovuar produktet shqiptare në tregjet globale, Qendra Shqiptare e Eksporteve organizoi takime B2B mes kompanisë IPL dhe opereatorëve të sektorit të fruta – perimeve të freskëta në Lushnjë, Divjakë, Berat, Durrës dhe Tiranë. Këto kompani diskutuan nga afër për mundësi bashkëpunimi konkrete.

Tregu shqiptar i fruta – perimeve është interesant për tregun europian, për shkak të cilësisë, shijes dhe

çmimit të produkteve. Megjithatë këto tregje kanë standarte të larta. Ato janë kërkuese ndaj origjinës dhe cilësisë së prodhimeve. Ato kërkojnë çertikimin Global Gap. Për këtë arsye, kompanitë të cilat ishin pjesë e takimeve B2B disponojnë çertikimin Global Gap ose janë në proces çertikimi.

Global Gap është më shumë se thjesht çertikim, ai synon mbi të gjitha praktika më të sigurta dhe afatgjata për të gjitha prodhimet bujqësore. Një nga qëllimet e çertikimit është të barazojë sigurinë dhe cilësinë e produkteve bujqësore shqiptare me ato të vendeve të rajonit me qëllim hapjen e tregjeve të reja për eksportet drejt vendeve europiane.

IPL punon me programe sezonale, për produktet që importon. Ata po e konsiderojnë Shqipërinë për një serë produktesh, si lakër, lulelakër, brokoli, shalqi, pjepër, qepë të njoma, lyleshtrydhe etj., produkte që duhet të çertkohen me Global Gap.

GLOBAL GAP, NJË

DOMOSDOSHMËRI PËR KOMPANITË

EKSPORTUESE TË FRUTA – PERIMEVE

NË TREGJET EVROPIANE

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13 6-7

“

Pajisja e fermerëve me ceritikata pronësie, për tokat që kanë, mbetet një nga kërkesat më kryesore të fermerëve, pasi përmes tyre mund të aplikojnë në projekte të ndryshme, jo vetëm që jepen nga Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, por edhe nga Bashkimi Europian dhe donatorë të tjerë.

Sipas tyre, pasja e certikatave të pronësisë i ndihmon ata edhe në drejtim të formalizimit, por një kërkesë e tillë prej kohësh nuk është realizuar.

Zaimi është një fermer në Kukës, i cili ka tokat e tij, të cilat më parë kanë qenë prona të Ndërmarjeve Bujqësore, por që nuk mund ti formalizojë, pasi nuk ka një vendim të posaçëm për njohjen e pronësisë.

“Prej vitit 1990, që kur prona u kthye tek pronari, kam këkruar njohjen e pronësisë, por nuk ka një vendim të posaçëm. Këtë duhet të bëjë qeveria, të na njohë pronën sepse pa cert ikata pronësie nuk mundemi të aplikojmë në projekte që jepen nga Baskimi Europian apo të mar kredi për blerjen e mjeteve që më ndihmojnë për të shtuar kulturën bujqësore që kultivoj apo edhe llojet” thotë ai.

Një tjetër shqetësim ngrihet edhe nga grumbulluesit e frutave dhe perimeve në vend, që ka të bëjë me nënshkrimin e akteve noteriale mes fermerëve, përmes noterëve.

Ardian Çitozi, në një intervistë të dhënë për Ekonomix.al, thotë se ky është një problem shumë i madh për fermerët, të cilët duhet të nënshkruajnë akte noteriale për dhënien e tokave me qera. Sipas tij, një praktikë e tillë nuk ndihmon as fermerët, por edhe as grumbulluesit e frutave dhe perimeve, pasi shkakton humbje kohe dhe timi.

“Ishtë një problem shumë i madh nënshkrimi përpara noterit, dhënia me qera e tokës nga fermerët. Qeveria duhet të marë një vendim për ta realizuar këtë proces pa praktika noteriale” thotë Çitozi. Ai thekson, se ekspertët e Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural duhet të hartojnë ligje dhe praktika duke parë nga afër realitetin e fermave dhe jo nga zyrat, duke mos njohur realitetin e fermerëve shqiptar.

Burimi Ekonomix.al

BASHKIMI I FERMAVE, FERMERËT KËRKOJNË

CERTIFIKATAT E PRONËSISË DHE DHËNIE

ME QIRA PA AKTE NOTERIALERRITJE E EKSPORTEVE OPINION NGA Z. ALBAN ZUSI

Pak kohë më parë, Instituti i Statistikave raportoi për rritje vjetore të eksporteve me 18.4 %. Por nga se është shkaktuar një rritje e tillë? Eksportuesit vlerësojnë se ndikimi kryesor për këtë rritje, që në pamje të parë et për një ecuri shumë pozitive, ka ardhur nga faktorë të paqëndrueshëm dhe të pashëndetshëm.

Për Z. Alban Zusi, kryetarin e Qendrës së Eksporteve, rritja ka ardhur nga kombinimi i këtyre tre elementëve, që në periudhë afatmesme dhe afatgjatë nuk premtojnë mirë për ekonominë tonë.

“Ka ndodhur për shkak të rritjes së shitjes së mineraleve, pasi çmimi i kromit është rritur. Ka pasur rritje të eksporteve të energjisë, për shkak të rreshjeve, që dëmtuan bujqësinë, si dhe kemi rritje të eksportit të karburanteve, pasi ARMO nuk e përpunon më naftën bruto (pra, po shitet si lëndë e parë dhe importojmë produkt të gatshëm”, - shprehet Zusi.

Ky kombinim faktorësh po ndodh në një kohë, kur ka ngadalësim të industrisë ushqimore.

“Nga ana tjetër, kemi ngadalësim të rritjes së motorit kryesor të eksporteve, që është industria e lehtë ushqimore. Këta janë barometrat e vërtetë që tregojnë rritjen dhe performancën e qëndrueshme të ekonomisë, pasi këta sektorë punësojnë gjithmonë e më shumë njerëz, këta sektorë gjithmonë e më shumë po rrisin përpunimin e lëndëve të para vendase, si dhe k a n ë q ë n d r u e s h m ë r i d h e j a p i n parashikueshmëri në zhvillimin e vendit. Ndërsa rritjet konjukturale e për më keq, rritja e

eksporteve për shkak të mospërpunimit të lëndës së parë, si rasti i naftës janë fenomene që jo ve tëm nuk t rego jnë asg jë pë r n jë performancë të mirë ekonomike, por mund të quhen edhe regres, kur ti importon lëndë të parë të përpunuar diku tjetër, kur para një viti e bëje vetë”, - shprehet Zusi.

Kreu i Qendrës së Eksporteve shpjegon se industria e lehtë dhe ushqmore, që është baza për eksportet po kalon ditë të vështira, për shkak të zhvlerësimit të euros.

“Frenimi i rritjes së motorit kryesor të ekonomisë, siç është industria e lehtë dhe ushqimore sapo ka nisur të shfaqë shenjat e para të pasojave të zhvlerësimit të euros. Por pasojat më të rënda janë në rënien e padiskutueshme të investimeve nga ky sektor, që askush nuk po kujtohet ta masë e ta vlerësojë”, deklaron Zusi.

“

“

““

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13 8-9

“

Pajisja e fermerëve me ceritikata pronësie, për tokat që kanë, mbetet një nga kërkesat më kryesore të fermerëve, pasi përmes tyre mund të aplikojnë në projekte të ndryshme, jo vetëm që jepen nga Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, por edhe nga Bashkimi Europian dhe donatorë të tjerë.

Sipas tyre, pasja e certikatave të pronësisë i ndihmon ata edhe në drejtim të formalizimit, por një kërkesë e tillë prej kohësh nuk është realizuar.

Zaimi është një fermer në Kukës, i cili ka tokat e tij, të cilat më parë kanë qenë prona të Ndërmarjeve Bujqësore, por që nuk mund ti formalizojë, pasi nuk ka një vendim të posaçëm për njohjen e pronësisë.

“Prej vitit 1990, që kur prona u kthye tek pronari, kam këkruar njohjen e pronësisë, por nuk ka një vendim të posaçëm. Këtë duhet të bëjë qeveria, të na njohë pronën sepse pa cert ikata pronësie nuk mundemi të aplikojmë në projekte që jepen nga Baskimi Europian apo të mar kredi për blerjen e mjeteve që më ndihmojnë për të shtuar kulturën bujqësore që kultivoj apo edhe llojet” thotë ai.

Një tjetër shqetësim ngrihet edhe nga grumbulluesit e frutave dhe perimeve në vend, që ka të bëjë me nënshkrimin e akteve noteriale mes fermerëve, përmes noterëve.

Ardian Çitozi, në një intervistë të dhënë për Ekonomix.al, thotë se ky është një problem shumë i madh për fermerët, të cilët duhet të nënshkruajnë akte noteriale për dhënien e tokave me qera. Sipas tij, një praktikë e tillë nuk ndihmon as fermerët, por edhe as grumbulluesit e frutave dhe perimeve, pasi shkakton humbje kohe dhe timi.

“Ishtë një problem shumë i madh nënshkrimi përpara noterit, dhënia me qera e tokës nga fermerët. Qeveria duhet të marë një vendim për ta realizuar këtë proces pa praktika noteriale” thotë Çitozi. Ai thekson, se ekspertët e Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural duhet të hartojnë ligje dhe praktika duke parë nga afër realitetin e fermave dhe jo nga zyrat, duke mos njohur realitetin e fermerëve shqiptar.

Burimi Ekonomix.al

BASHKIMI I FERMAVE, FERMERËT KËRKOJNË

CERTIFIKATAT E PRONËSISË DHE DHËNIE

ME QIRA PA AKTE NOTERIALERRITJE E EKSPORTEVE OPINION NGA Z. ALBAN ZUSI

Pak kohë më parë, Instituti i Statistikave raportoi për rritje vjetore të eksporteve me 18.4 %. Por nga se është shkaktuar një rritje e tillë? Eksportuesit vlerësojnë se ndikimi kryesor për këtë rritje, që në pamje të parë et për një ecuri shumë pozitive, ka ardhur nga faktorë të paqëndrueshëm dhe të pashëndetshëm.

Për Z. Alban Zusi, kryetarin e Qendrës së Eksporteve, rritja ka ardhur nga kombinimi i këtyre tre elementëve, që në periudhë afatmesme dhe afatgjatë nuk premtojnë mirë për ekonominë tonë.

“Ka ndodhur për shkak të rritjes së shitjes së mineraleve, pasi çmimi i kromit është rritur. Ka pasur rritje të eksporteve të energjisë, për shkak të rreshjeve, që dëmtuan bujqësinë, si dhe kemi rritje të eksportit të karburanteve, pasi ARMO nuk e përpunon më naftën bruto (pra, po shitet si lëndë e parë dhe importojmë produkt të gatshëm”, - shprehet Zusi.

Ky kombinim faktorësh po ndodh në një kohë, kur ka ngadalësim të industrisë ushqimore.

“Nga ana tjetër, kemi ngadalësim të rritjes së motorit kryesor të eksporteve, që është industria e lehtë ushqimore. Këta janë barometrat e vërtetë që tregojnë rritjen dhe performancën e qëndrueshme të ekonomisë, pasi këta sektorë punësojnë gjithmonë e më shumë njerëz, këta sektorë gjithmonë e më shumë po rrisin përpunimin e lëndëve të para vendase, si dhe k a n ë q ë n d r u e s h m ë r i d h e j a p i n parashikueshmëri në zhvillimin e vendit. Ndërsa rritjet konjukturale e për më keq, rritja e

eksporteve për shkak të mospërpunimit të lëndës së parë, si rasti i naftës janë fenomene që jo ve tëm nuk t rego jnë asg jë pë r n jë performancë të mirë ekonomike, por mund të quhen edhe regres, kur ti importon lëndë të parë të përpunuar diku tjetër, kur para një viti e bëje vetë”, - shprehet Zusi.

Kreu i Qendrës së Eksporteve shpjegon se industria e lehtë dhe ushqmore, që është baza për eksportet po kalon ditë të vështira, për shkak të zhvlerësimit të euros.

“Frenimi i rritjes së motorit kryesor të ekonomisë, siç është industria e lehtë dhe ushqimore sapo ka nisur të shfaqë shenjat e para të pasojave të zhvlerësimit të euros. Por pasojat më të rënda janë në rënien e padiskutueshme të investimeve nga ky sektor, që askush nuk po kujtohet ta masë e ta vlerësojë”, deklaron Zusi.

“

“

““

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13 8-9

Gjatë vizitës së tij në qarkun e Durrësit, në zonën e Shënvlashit, ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, z. Niko Peleshi ka viztuar në një fermë moderne, e cila operon sipas modelit të ri të bujqësisë, “Contract farming”, LEA-2011 SH.P.K. LEA-2011 SHPK, një nga anëtarët e Qendrës së Eksporteve Shqiptare e njëherazi edhe AFI-t, është një histori suksesi e eksporteve shqiptare.

LEA-2011 SH.P.K. ka si objektiv import-eksportin e fruta - perimeve në vendet europiane si: Estonia, Letoni, Çeki, Poloni, Zvicër, Suedi, gështenja në Itali, Hungari dhe që ka bërë bashkë fermerë me h i s t o r i d h e p ë r v o j a jetësore të ndryshme, por m e n j ë q ë l l i m t ë përbashkët - garantimin e eksporteve të prodhi-meve të ndryshme, duke lluar që nga shalqini, gështenja dhe kultura dhe varietete të kërkuara nga tregu vendas, por veçanërisht nga ai euro-pian, shtimin e prodhimit, rritjen e produktivitetit etj. Aktualisht ajo eksporton rreth 2000 tonë gështenjë në vit.

“Në sezonin e geshtenjës punësojmë rreth 10-12 punëtorë dhe 50 fermerë, ndërsa në sezonin e shal-qinit 15 punëtorë dhe 10 fermerë të medhenj prej të cilëve marrim shal-qinin,” tha Ardian Citozi, Administrator i LEA-2011 SH.P.K.

“Ky është modeli i fermës shqiptare, që ne duam ta përhapim në gjithë Shqipërinë, kur asim për kooperim,” tha Z. Niko Peleshi, Ministër i Bujqësisë.

Sipas Z. Peleshi, eksportet e produkteve bujqësore janë rritur me vendet e BE- së për vitin 2017 me 26 %, krahasuar me vitet e mëparshme. Megjithatë standardet e vendeve Evropiane, siç është çertikimi Global Gap, mbeten një sdë për kompanitë eksportuese të fruta-perimeve.

Qendra e Eksporteve Shqiptare luan një rol proaktiv në promovimin e produkteve shqiptare në tregjet globale, duke siguruar për bizneset si i LEA-2011 SH.P.K, kontakte biznesi, takime B2B dhe forume biznesi. Gjithashtu, AFI punon dhe advokon për të krjuar një klimë të favorshme për bizneset në Shqipëri, si dhe për të nxitur e zhvilluar eksportet shqiptare.

LEA-2011 SHPK NJË HISTORI

SUKSESI E EKSPORTEVE SHQIPTARE

TAKIM I KOMITETIT TË INSUSTRISË

SË PËRPUNIMIT TË QUMËSHTIT

Në kuadër të v lerës imi t dhe përmirësimit të situatës në sektorin e përpunimit të qumështit, më datë 20 qershor, u organizua takimi i radhës i Komitetit të Industrisë së Përpunimit të Qumështit. Në këtë takim morën pjesë përfaqësues të kompanive më të mëdha në vend, anëtarë të AFI-t.

Gjatë takimit u diskutua për çështjet e sigurisë ushqimore në prodhimin e qumështit për konsum si dhe hapat konkrete që duhet të ndërmerren në të gjitha hallkat e zinxhirit ushqimor të këtij produkti.

S ipas përfaqësuesve të kët i j komuniteti biznesi, problemet që lidhen me cilësinë e qumështit në vend duhen adresuar në menyrë sistematike duke përfshirë të gjithë aktorët e zinxhirit, që nga importuesi i ushqimit të kafshëve, e më pas tek fermeri shqiptar, ferma, pika grum-bulluese dhe në fund fabrikat e përpunimit të qumështit.

Duke pasur parasysh të gjithë p rob lemat i kat e sek to r i t , të pranishmit hartuan propozime konkrete, të cilat i janë dërguar përmes një shkrese Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural për ndjekje.

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

10-11BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

10-11

ÇËSHTJET E ADVOKACISË TË NDJEKURA GJATË MUAJIT QERSHOR – KORRIK

I. KËRKESË PËR MINISTRINË E BUJQËSISË PËR ZBATIMIN E NJË PERIUDHE KALIMTARE NË LIDHJE ME STANDARTET LIGJORE TË SIGURISË USHQIMORE PËR QUMËSHTIN DHE NËNPRO-DUKTET E QUMËSHTIT NË SHQIPËRI

Pas takimit së operatorëve të industrisë së përpunimit të qumështit në muajin Maj me Ministrin e Bujqësisë, z. Niko Peleshi, i cili u komunikua në Buletinin e muajit Maj, gjithashtu iu dërgua një letër zyrtare Ministrisë. Në letër shprehen edhe një herë shqetësimet e komunitetit të biznesit rreth mbulimeve mediatike të përsëritura rreth sigurisë e ushqimore të qumështit dhe nënprodukteve të tij. Në letër renditen disa kërkesa për të adresuar këtë çështje.

Përveç kësaj, si pjesë e një procesi të vazhdueshëm komunikimi me Ministrinë për të diskutuar çështjet hap pas hapi, u kërkua që kontrollet për masat e sigurisë nga autoritetet publike të ndërmerren në të gjitha segmentet e zinxhirit të prodhimit të qumështit dhe nënprodukteve të tij. Kjo do të garantonte që fermerët, qoftë të vegjëlit apo fermat e mëdha, të furnizojnë industrinë me një lëndë të parë të sigurt dhe cilësore. Industria, nga ana e saj, ka bërë investimet e nevojshme për ta sjellë produktin të sigurt tek konsumatori.

Letra e dërguar bën të qartë se është koha për të gjetur zgjidhje të qëndrueshme për problemet e sigurisë ushqimore, ndaj kompanitë kërkojnë një reagim nga Ministria. Kompanitë janë në pritje që konsultimet dhe diskutimet për këtë çështje të llojnë sa më shpejt të jetë e mundur.

II. ÇËSHTJA E FATURËS SË BLERJES PËR QUMËSHTIN E NDJEKUR ME MINISTRINË E FINANCAVE

Siç kemi informuar në numrin e Marsit të Buletinit tonë, AFI ngriti me Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve (DPT) shqetësimin e kompanive të përpunimit të qumështit. Për shkak të natyrës së produktit, grumbulluesit dhe përpunuesit e qumështit bëjnë blerje të shpeshta dhe të vogla nga fermerë të vegjël. Për këtë arsye, numri i faturave të lëshuara në një ditë është tepër i lartë, mund të arrijë dhe disa mijëra në ditë. Nga ana tjetër, lëshimi i këtyre faturave në momentin dhe vendin e furnizimit të mallit krijon vonesa të konsiderueshme të cilat e vështirësojnë shumë arritjen e produktit në gjendje optimale në qendrën e grumbullimit apo në fabrikë, për shkak të

distancave të largëta të transportit.

Pas dërgimit të një letre dhe organizimit të një takimi me DPT-në, u arrit në përfundimin se ishte e nevojshme që kjo çështje të trajtohet në nivel ministror, pranë të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë. AFI e bëri këtë. Kërkesa zyrtare i është dërguar Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë për të lejuar një metodë alternative të faturimit, e cila është e përshtatshme dhe i plotëson kërkesat e të gjitha palëve të përfshira. Praktika më e mirë në rajon, e cila mund të merret si shembull, vjen nga Kosova. Prandaj, disa modele të faturave periodike që përdoren në Kosovë i janë paraqitur bashkë me shkresën Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, në mënyrë që autoritetet t'i referohen atyre kur të merret parasysh zgjidhja e kësaj çështjeje.

III. CERTIFIKATA POR X

Duke vepruar në bazë të ankesës së një prej anëtarëve të shoqatës, Komiteti i Thertoreve i dërgoi një letër Ministrisë së Bujqësisë, duke argumentuar se Urdhëresa ministrore nr. 328/2011, lidhur me kërkesat për çertikimin veterinar të importeve, i cili i detyron kompanitë shqiptare të shoqërojnë kafshët e gjalla të llojit derr të importuara nga BE-ja në Shqipëri me Certikatën POR X, është një përafrim i gabuar i ligjit të BE-së, në të cilin bazohet, dhe prandaj nuk është i zbatueshëm.

Përafrimi i papërshtatshëm i legjislacionit të BE-së, konkretisht Rregullorja e Komisionit të BE-së Nr 2016/2010 që përcakton kërkesat e çertikimit veterinar për futjen në vendet e BE-së të dërgesave që përmbajnë kafshë të gjalla ose mish të freskët, ka çuar në situatën që çertikata e importit të BE-së POR X, që përmban Rregullorja e BE-së, të rishfaqet në legjislacionin shqiptar si një çertikatë eksporti nga një vend i BE-së për në Shqipëri.

Duke qenë se asnjë vend i BE-së nuk është në gjendje të lëshojë një çertikatë të tillë, kompanitë shqiptare që janë të angazhuara në importimin e kafshëve të gjalla nga vendet e BE-së për në Shqipëri kanë hasur vështirësi në marrjen e një çertikate të tillë dhe vazhdojnë të kenë probleme për kalimin e kurit. Letra shpreh gatishmërinë e AFI-t për të kontribuar në hartimin e çertikatës veterinare model për importin e kafshëve të gjalla nga një vend i BE-së në Shqipëri. Komiteti po pret reagimin e Ministrisë së Bujqësisë.

“

Gjatë vizitës së tij në qarkun e Durrësit, në zonën e Shënvlashit, ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, z. Niko Peleshi ka viztuar në një fermë moderne, e cila operon sipas modelit të ri të bujqësisë, “Contract farming”, LEA-2011 SH.P.K. LEA-2011 SHPK, një nga anëtarët e Qendrës së Eksporteve Shqiptare e njëherazi edhe AFI-t, është një histori suksesi e eksporteve shqiptare.

LEA-2011 SH.P.K. ka si objektiv import-eksportin e fruta - perimeve në vendet europiane si: Estonia, Letoni, Çeki, Poloni, Zvicër, Suedi, gështenja në Itali, Hungari dhe që ka bërë bashkë fermerë me h i s t o r i d h e p ë r v o j a jetësore të ndryshme, por m e n j ë q ë l l i m t ë përbashkët - garantimin e eksporteve të prodhi-meve të ndryshme, duke lluar që nga shalqini, gështenja dhe kultura dhe varietete të kërkuara nga tregu vendas, por veçanërisht nga ai euro-pian, shtimin e prodhimit, rritjen e produktivitetit etj. Aktualisht ajo eksporton rreth 2000 tonë gështenjë në vit.

“Në sezonin e geshtenjës punësojmë rreth 10-12 punëtorë dhe 50 fermerë, ndërsa në sezonin e shal-qinit 15 punëtorë dhe 10 fermerë të medhenj prej të cilëve marrim shal-qinin,” tha Ardian Citozi, Administrator i LEA-2011 SH.P.K.

“Ky është modeli i fermës shqiptare, që ne duam ta përhapim në gjithë Shqipërinë, kur asim për kooperim,” tha Z. Niko Peleshi, Ministër i Bujqësisë.

Sipas Z. Peleshi, eksportet e produkteve bujqësore janë rritur me vendet e BE- së për vitin 2017 me 26 %, krahasuar me vitet e mëparshme. Megjithatë standardet e vendeve Evropiane, siç është çertikimi Global Gap, mbeten një sdë për kompanitë eksportuese të fruta-perimeve.

Qendra e Eksporteve Shqiptare luan një rol proaktiv në promovimin e produkteve shqiptare në tregjet globale, duke siguruar për bizneset si i LEA-2011 SH.P.K, kontakte biznesi, takime B2B dhe forume biznesi. Gjithashtu, AFI punon dhe advokon për të krjuar një klimë të favorshme për bizneset në Shqipëri, si dhe për të nxitur e zhvilluar eksportet shqiptare.

LEA-2011 SHPK NJË HISTORI

SUKSESI E EKSPORTEVE SHQIPTARE

TAKIM I KOMITETIT TË INSUSTRISË

SË PËRPUNIMIT TË QUMËSHTIT

Në kuadër të v lerës imi t dhe përmirësimit të situatës në sektorin e përpunimit të qumështit, më datë 20 qershor, u organizua takimi i radhës i Komitetit të Industrisë së Përpunimit të Qumështit. Në këtë takim morën pjesë përfaqësues të kompanive më të mëdha në vend, anëtarë të AFI-t.

Gjatë takimit u diskutua për çështjet e sigurisë ushqimore në prodhimin e qumështit për konsum si dhe hapat konkrete që duhet të ndërmerren në të gjitha hallkat e zinxhirit ushqimor të këtij produkti.

S ipas përfaqësuesve të kët i j komuniteti biznesi, problemet që lidhen me cilësinë e qumështit në vend duhen adresuar në menyrë sistematike duke përfshirë të gjithë aktorët e zinxhirit, që nga importuesi i ushqimit të kafshëve, e më pas tek fermeri shqiptar, ferma, pika grum-bulluese dhe në fund fabrikat e përpunimit të qumështit.

Duke pasur parasysh të gjithë p rob lemat i kat e sek to r i t , të pranishmit hartuan propozime konkrete, të cilat i janë dërguar përmes një shkrese Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural për ndjekje.

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

10-11BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

10-11

ÇËSHTJET E ADVOKACISË TË NDJEKURA GJATË MUAJIT QERSHOR – KORRIK

I. KËRKESË PËR MINISTRINË E BUJQËSISË PËR ZBATIMIN E NJË PERIUDHE KALIMTARE NË LIDHJE ME STANDARTET LIGJORE TË SIGURISË USHQIMORE PËR QUMËSHTIN DHE NËNPRO-DUKTET E QUMËSHTIT NË SHQIPËRI

Pas takimit së operatorëve të industrisë së përpunimit të qumështit në muajin Maj me Ministrin e Bujqësisë, z. Niko Peleshi, i cili u komunikua në Buletinin e muajit Maj, gjithashtu iu dërgua një letër zyrtare Ministrisë. Në letër shprehen edhe një herë shqetësimet e komunitetit të biznesit rreth mbulimeve mediatike të përsëritura rreth sigurisë e ushqimore të qumështit dhe nënprodukteve të tij. Në letër renditen disa kërkesa për të adresuar këtë çështje.

Përveç kësaj, si pjesë e një procesi të vazhdueshëm komunikimi me Ministrinë për të diskutuar çështjet hap pas hapi, u kërkua që kontrollet për masat e sigurisë nga autoritetet publike të ndërmerren në të gjitha segmentet e zinxhirit të prodhimit të qumështit dhe nënprodukteve të tij. Kjo do të garantonte që fermerët, qoftë të vegjëlit apo fermat e mëdha, të furnizojnë industrinë me një lëndë të parë të sigurt dhe cilësore. Industria, nga ana e saj, ka bërë investimet e nevojshme për ta sjellë produktin të sigurt tek konsumatori.

Letra e dërguar bën të qartë se është koha për të gjetur zgjidhje të qëndrueshme për problemet e sigurisë ushqimore, ndaj kompanitë kërkojnë një reagim nga Ministria. Kompanitë janë në pritje që konsultimet dhe diskutimet për këtë çështje të llojnë sa më shpejt të jetë e mundur.

II. ÇËSHTJA E FATURËS SË BLERJES PËR QUMËSHTIN E NDJEKUR ME MINISTRINË E FINANCAVE

Siç kemi informuar në numrin e Marsit të Buletinit tonë, AFI ngriti me Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve (DPT) shqetësimin e kompanive të përpunimit të qumështit. Për shkak të natyrës së produktit, grumbulluesit dhe përpunuesit e qumështit bëjnë blerje të shpeshta dhe të vogla nga fermerë të vegjël. Për këtë arsye, numri i faturave të lëshuara në një ditë është tepër i lartë, mund të arrijë dhe disa mijëra në ditë. Nga ana tjetër, lëshimi i këtyre faturave në momentin dhe vendin e furnizimit të mallit krijon vonesa të konsiderueshme të cilat e vështirësojnë shumë arritjen e produktit në gjendje optimale në qendrën e grumbullimit apo në fabrikë, për shkak të

distancave të largëta të transportit.

Pas dërgimit të një letre dhe organizimit të një takimi me DPT-në, u arrit në përfundimin se ishte e nevojshme që kjo çështje të trajtohet në nivel ministror, pranë të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë. AFI e bëri këtë. Kërkesa zyrtare i është dërguar Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë për të lejuar një metodë alternative të faturimit, e cila është e përshtatshme dhe i plotëson kërkesat e të gjitha palëve të përfshira. Praktika më e mirë në rajon, e cila mund të merret si shembull, vjen nga Kosova. Prandaj, disa modele të faturave periodike që përdoren në Kosovë i janë paraqitur bashkë me shkresën Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, në mënyrë që autoritetet t'i referohen atyre kur të merret parasysh zgjidhja e kësaj çështjeje.

III. CERTIFIKATA POR X

Duke vepruar në bazë të ankesës së një prej anëtarëve të shoqatës, Komiteti i Thertoreve i dërgoi një letër Ministrisë së Bujqësisë, duke argumentuar se Urdhëresa ministrore nr. 328/2011, lidhur me kërkesat për çertikimin veterinar të importeve, i cili i detyron kompanitë shqiptare të shoqërojnë kafshët e gjalla të llojit derr të importuara nga BE-ja në Shqipëri me Certikatën POR X, është një përafrim i gabuar i ligjit të BE-së, në të cilin bazohet, dhe prandaj nuk është i zbatueshëm.

Përafrimi i papërshtatshëm i legjislacionit të BE-së, konkretisht Rregullorja e Komisionit të BE-së Nr 2016/2010 që përcakton kërkesat e çertikimit veterinar për futjen në vendet e BE-së të dërgesave që përmbajnë kafshë të gjalla ose mish të freskët, ka çuar në situatën që çertikata e importit të BE-së POR X, që përmban Rregullorja e BE-së, të rishfaqet në legjislacionin shqiptar si një çertikatë eksporti nga një vend i BE-së për në Shqipëri.

Duke qenë se asnjë vend i BE-së nuk është në gjendje të lëshojë një çertikatë të tillë, kompanitë shqiptare që janë të angazhuara në importimin e kafshëve të gjalla nga vendet e BE-së për në Shqipëri kanë hasur vështirësi në marrjen e një çertikate të tillë dhe vazhdojnë të kenë probleme për kalimin e kurit. Letra shpreh gatishmërinë e AFI-t për të kontribuar në hartimin e çertikatës veterinare model për importin e kafshëve të gjalla nga një vend i BE-së në Shqipëri. Komiteti po pret reagimin e Ministrisë së Bujqësisë.

“

ANËTARËT TANË TË RINJ:

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

12-13

IV. APLIKIMI I ÇMIMEVE TË REFERENCËS NGA AUTORITETET DOGANORE SHQIPTARE

Kodi Doganor shqiptar parashikon që vlera doganore bazohet kryesisht në vlerën e transaksionit të mallrave të importuara, që është çmimi i paguar ose i pagueshëm për mallrat kur shiten për eksport në vendin e importimit, me disa rregullime. Kur vlera doganore nuk mund të përcaktohet në bazë të vlerës së transaksionit, ajo do të përcaktohet duke përdorur një nga metodat e tjera sekondare.

Vlerësimi i Doganës bazuar në metodën e vlerës së transaksionit bazohet kryesisht në të dhëna të dokumentuara nga importuesi. Në rastet kur Drejtoria Doganore ka arsye për të dyshuar në të vërtetën ose saktësinë e vlerës së deklaruar, si hap i parë, dogana mund t'i kërkojë importuesit të japë shpjegime të mëtejshme që vlera e deklaruar përfaqëson shumën totale të paguar ose të pagueshme për mallrat e importuara.

Nëse dyshimi i arsyeshëm qëndron edhe pas marrjes së informacionit të mëtejshëm (ose mungesës së një përgjigjeje), dogana mund të vendosë që vlera nuk mund të përcaktohet sipas metodës së vlerës së transaksionit.

Megjithatë, dyshimet duhet të deklarohen qartë nga autoritetet dhe pragu ligjor kërkon që të arsyetohen këto dyshime. Në këtë kontekst, disa anëtarë të AFI kanë ngritur shqetësimin se Drejtoria Doganore ka vënë në pikëpyetje vlerën e transaksionit pa dhënë arsyetim të duhur për dyshimet e tyre. Në shumë raste të tilla zbatohen çmimet e referencës, të cilat kanë rezultuar me pagesën e çmimeve më të larta sesa vlera e transaksionit të mallrave të importuara.

Në këtë drejtim, letra e dërguar nga AFI tërheq vëmendjen për faktin se Komiteti i OBT-së për Vlerësimin Doganor përcakton procedurat që duhet të respektohen në raste të tilla. Ai ka vendosur, që nga viti 1995, që "përpara se të marrë një vendim përfundimtar, administrata doganore do t ' i komunikojë importuesit, me shkrim nëse kërkohet, arsyet e dyshimit të së vërtetës apo saktësisë së të dhënave ose dokumenteve të vëna në dispozicion dhe importuesit do t'i jepet një mundësi e arsyeshme për t'u përgjigjur".

Aktualisht, duket se legjislacioni shqiptar nuk parashikon garanci adekuate procedurale në procedurën e vlerësimit doganor, pasi që nuk kërkon

që autoritetet të lëshojnë një deklaratë me shkrim për arsyet e dyshimeve. AFI po pret sqarimet ligjore që do të japin autoritetet doganore. Ndërkohë, ka kërkuar gjithashtu nga Drejtoria e Doganave që të caktohet një takim me kompanitë që kanë ankesa për procedurën e vlerësimit doganor.

V. TAKSA PLASTIKE – NDJEKJA E ÇËSHTJES

Në takimin e organizuar me Sekretaren e Përgjithshme të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, znj. Gelardina Prodani, në Mars të vitit 2018, AFI ngriti shqetësimin për nivelin e lartë të taksës së plastikës që aktualisht zbatohet në Shqipëri. Dakordësimi i pjesëmarrësve në këtë takim ishte që propozimi për ndryshimin e normës tatimore të bëhet zyrtarisht në mënyrë që ajo të konsiderohet në Paketën Fiskale 2019.

Prandaj, në korrik 2018, AFI i dërgoi një letër Ministrisë së Financave duke argumentuar pse operatorët e industrisë ushqimore, që janë më të prekur nga tatimi i lartë, kërkojnë një taksë të re të reduktuar.

Mes argumenteve të dhëna, kryesore ishte fakti se kjo taksë në Shqipëri është disa herë më e lartë se ajo e vendeve fqinje, ku, në disa raste, tatimi është thjesht zero. Kjo i bën prodhuesit shqiptarë jo konkurrues krahasuar me operatorët e tjerë në rajon.

AFI po pret diskutimet mbi Paketën Fiskale 2019 me palët e interesuara dhe institucionet e tjera, të përfshira në procesin e miratimit të Paketës, në mënyrë që të japë kontributin e saj, nëse kjo është e nevojshme.

HARRI LENA GROUPAktiviteti i Harri Lena Grup konsiston në importimin dhe tregëtimin e mallrave ushqimore, detergjenteve, pijeve freskuese dhe ujit natyral. Pas një eksperience 12-vjeçare ne treg dhe një studimi të hollesishëm të tregut dhe burimeve ujore në Shqipëri, Harri Lena Group investoi në një fushë krejt të ndryshme nga ku kishte operuar më parë, në ngritjen e një stabilimenti për prodhimin e Ujit Natyral Mineral “Trebeshina”.

Me teknologjinë dhe pajisjet më të mira në dispozicion siguron cilësinë më të lartë të produkteve për konsumatorin. Kompania prodhon gjithashtu kripë deti të jodizuar sipas standardeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Ajo sjell një linjë të plotë të produkteve të kripës së jodizuar me cilësi më të lartë dhe shije unike, të cilat janë të përshtatshme për përdorim shtëpiak dhe profesional.

NDRECA SH.P.K

Ndreca SH.P.K është një ndër bizneset e sektorit të therjes së kafshëve të gjalla për konsum, i cili operon si cikël i mbyllur. Ai i ka llimet e veta në vitin 1997, si biznes famijar. Në 2006-ën, për të rritur aktivitetin, ai mori toka me qera, ndërtoi kompleksin e derrave dhe nisi mbarështimin e tyre. Ndreca SH.P.K importon gica nga Hol landa, të paj isur me të gj i thë dokumentacionin e nevojshëm për të garantuar cilësinë. Këta gica rriten dhe ushqehen në kompleksin e gicave që ka Ndreca SH.P.K dhe kur arrin koha e duhur, theren dhe shiten si karkasa.

Cilësia e lartë garantohet nga zooteknikët dhe veterinerët e punësuar pranë kompleksit. Kapaciteti i kompleksit Ndreca SH.P.K arrin tani deri në 2100 krerë, të cilët shpërndahen në gjithë rajonin e Shqipërisë dhe në restorante, të cilat furnizohen vazhdimisht nga Ndreca SH.P.K.

HARRI LENA GROUP

NDRECA SH.P.K

AdresaRr. "Gjin Bua Shpata", Pallatet e Aviacionit të Vjetër, Shk. 4, Kati i I, Ap.16, Tirana+355 67 604 52 40

email center@albania-export.com

web http://a.albania-export.com http://albania-export.comFB /ALB.Export /AlbanianFoodInduistry

AFIAFIMEMBERAFI

- Fitoni një zë që ju përfaqëson në qeveri

- Rrisni praninë tuaj në komunitetin e tregtisë

- Zhvilloni biznesin tuaj në mënyrë të qendrueshme

- Krijoni një rrjet biznesi të dobishëm

- Promovoni produktet tuaja në tregjet globale

- Informoheni për fonde dhe grante të ndryshme nga Qeveria Shqiptare, BE dhe donatorë të tjerë

- Bëheni pjesë e fushatave promovuese në media

- Merrni pjesë ne misione të biznesit në tregjet e mundshme

- Jeni palë për hartimin e strategjive për hapjen e eksporteve të produkteve shtazore në BE dhe vende të tjera

- Bëheni pjesë e grupeve të punës apo tryezave mbi sigurinë ushqimore me institucionet, bazuar në interesin e secilit anëtar

PSE DUHET TË BËHENI ANËTAR?

BASHKIM, PËRKUSHTIM, SUKSES!

ÇËSHTJET E ADVOKACISË TË NDJEKURA GJATË MUAJIT QERSHOR – KORRIK

ANËTARËT TANË TË RINJ:

BUSINESS NEWSLETTER, KORRIK-QERSHOR 2018 NUMRI 13

12-13

IV. APLIKIMI I ÇMIMEVE TË REFERENCËS NGA AUTORITETET DOGANORE SHQIPTARE

Kodi Doganor shqiptar parashikon që vlera doganore bazohet kryesisht në vlerën e transaksionit të mallrave të importuara, që është çmimi i paguar ose i pagueshëm për mallrat kur shiten për eksport në vendin e importimit, me disa rregullime. Kur vlera doganore nuk mund të përcaktohet në bazë të vlerës së transaksionit, ajo do të përcaktohet duke përdorur një nga metodat e tjera sekondare.

Vlerësimi i Doganës bazuar në metodën e vlerës së transaksionit bazohet kryesisht në të dhëna të dokumentuara nga importuesi. Në rastet kur Drejtoria Doganore ka arsye për të dyshuar në të vërtetën ose saktësinë e vlerës së deklaruar, si hap i parë, dogana mund t'i kërkojë importuesit të japë shpjegime të mëtejshme që vlera e deklaruar përfaqëson shumën totale të paguar ose të pagueshme për mallrat e importuara.

Nëse dyshimi i arsyeshëm qëndron edhe pas marrjes së informacionit të mëtejshëm (ose mungesës së një përgjigjeje), dogana mund të vendosë që vlera nuk mund të përcaktohet sipas metodës së vlerës së transaksionit.

Megjithatë, dyshimet duhet të deklarohen qartë nga autoritetet dhe pragu ligjor kërkon që të arsyetohen këto dyshime. Në këtë kontekst, disa anëtarë të AFI kanë ngritur shqetësimin se Drejtoria Doganore ka vënë në pikëpyetje vlerën e transaksionit pa dhënë arsyetim të duhur për dyshimet e tyre. Në shumë raste të tilla zbatohen çmimet e referencës, të cilat kanë rezultuar me pagesën e çmimeve më të larta sesa vlera e transaksionit të mallrave të importuara.

Në këtë drejtim, letra e dërguar nga AFI tërheq vëmendjen për faktin se Komiteti i OBT-së për Vlerësimin Doganor përcakton procedurat që duhet të respektohen në raste të tilla. Ai ka vendosur, që nga viti 1995, që "përpara se të marrë një vendim përfundimtar, administrata doganore do t ' i komunikojë importuesit, me shkrim nëse kërkohet, arsyet e dyshimit të së vërtetës apo saktësisë së të dhënave ose dokumenteve të vëna në dispozicion dhe importuesit do t'i jepet një mundësi e arsyeshme për t'u përgjigjur".

Aktualisht, duket se legjislacioni shqiptar nuk parashikon garanci adekuate procedurale në procedurën e vlerësimit doganor, pasi që nuk kërkon

që autoritetet të lëshojnë një deklaratë me shkrim për arsyet e dyshimeve. AFI po pret sqarimet ligjore që do të japin autoritetet doganore. Ndërkohë, ka kërkuar gjithashtu nga Drejtoria e Doganave që të caktohet një takim me kompanitë që kanë ankesa për procedurën e vlerësimit doganor.

V. TAKSA PLASTIKE – NDJEKJA E ÇËSHTJES

Në takimin e organizuar me Sekretaren e Përgjithshme të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, znj. Gelardina Prodani, në Mars të vitit 2018, AFI ngriti shqetësimin për nivelin e lartë të taksës së plastikës që aktualisht zbatohet në Shqipëri. Dakordësimi i pjesëmarrësve në këtë takim ishte që propozimi për ndryshimin e normës tatimore të bëhet zyrtarisht në mënyrë që ajo të konsiderohet në Paketën Fiskale 2019.

Prandaj, në korrik 2018, AFI i dërgoi një letër Ministrisë së Financave duke argumentuar pse operatorët e industrisë ushqimore, që janë më të prekur nga tatimi i lartë, kërkojnë një taksë të re të reduktuar.

Mes argumenteve të dhëna, kryesore ishte fakti se kjo taksë në Shqipëri është disa herë më e lartë se ajo e vendeve fqinje, ku, në disa raste, tatimi është thjesht zero. Kjo i bën prodhuesit shqiptarë jo konkurrues krahasuar me operatorët e tjerë në rajon.

AFI po pret diskutimet mbi Paketën Fiskale 2019 me palët e interesuara dhe institucionet e tjera, të përfshira në procesin e miratimit të Paketës, në mënyrë që të japë kontributin e saj, nëse kjo është e nevojshme.

HARRI LENA GROUPAktiviteti i Harri Lena Grup konsiston në importimin dhe tregëtimin e mallrave ushqimore, detergjenteve, pijeve freskuese dhe ujit natyral. Pas një eksperience 12-vjeçare ne treg dhe një studimi të hollesishëm të tregut dhe burimeve ujore në Shqipëri, Harri Lena Group investoi në një fushë krejt të ndryshme nga ku kishte operuar më parë, në ngritjen e një stabilimenti për prodhimin e Ujit Natyral Mineral “Trebeshina”.

Me teknologjinë dhe pajisjet më të mira në dispozicion siguron cilësinë më të lartë të produkteve për konsumatorin. Kompania prodhon gjithashtu kripë deti të jodizuar sipas standardeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Ajo sjell një linjë të plotë të produkteve të kripës së jodizuar me cilësi më të lartë dhe shije unike, të cilat janë të përshtatshme për përdorim shtëpiak dhe profesional.

NDRECA SH.P.K

Ndreca SH.P.K është një ndër bizneset e sektorit të therjes së kafshëve të gjalla për konsum, i cili operon si cikël i mbyllur. Ai i ka llimet e veta në vitin 1997, si biznes famijar. Në 2006-ën, për të rritur aktivitetin, ai mori toka me qera, ndërtoi kompleksin e derrave dhe nisi mbarështimin e tyre. Ndreca SH.P.K importon gica nga Hol landa, të paj isur me të gj i thë dokumentacionin e nevojshëm për të garantuar cilësinë. Këta gica rriten dhe ushqehen në kompleksin e gicave që ka Ndreca SH.P.K dhe kur arrin koha e duhur, theren dhe shiten si karkasa.

Cilësia e lartë garantohet nga zooteknikët dhe veterinerët e punësuar pranë kompleksit. Kapaciteti i kompleksit Ndreca SH.P.K arrin tani deri në 2100 krerë, të cilët shpërndahen në gjithë rajonin e Shqipërisë dhe në restorante, të cilat furnizohen vazhdimisht nga Ndreca SH.P.K.

HARRI LENA GROUP

NDRECA SH.P.K

AdresaRr. "Gjin Bua Shpata", Pallatet e Aviacionit të Vjetër, Shk. 4, Kati i I, Ap.16, Tirana+355 67 604 52 40

email center@albania-export.com

web http://a.albania-export.com http://albania-export.comFB /ALB.Export /AlbanianFoodInduistry

AFIAFIMEMBERAFI

- Fitoni një zë që ju përfaqëson në qeveri

- Rrisni praninë tuaj në komunitetin e tregtisë

- Zhvilloni biznesin tuaj në mënyrë të qendrueshme

- Krijoni një rrjet biznesi të dobishëm

- Promovoni produktet tuaja në tregjet globale

- Informoheni për fonde dhe grante të ndryshme nga Qeveria Shqiptare, BE dhe donatorë të tjerë

- Bëheni pjesë e fushatave promovuese në media

- Merrni pjesë ne misione të biznesit në tregjet e mundshme

- Jeni palë për hartimin e strategjive për hapjen e eksporteve të produkteve shtazore në BE dhe vende të tjera

- Bëheni pjesë e grupeve të punës apo tryezave mbi sigurinë ushqimore me institucionet, bazuar në interesin e secilit anëtar

PSE DUHET TË BËHENI ANËTAR?

BASHKIM, PËRKUSHTIM, SUKSES!

ÇËSHTJET E ADVOKACISË TË NDJEKURA GJATË MUAJIT QERSHOR – KORRIK