T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Ekim 2018

Ankara

2018 Yılı Eylül Ayı Sıcaklık ve Yağış Değerlendirmesi

T.C.

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2018 YILI EYLÜL AYI SICAKLIK VE YAĞIŞ

DEĞERLENDİRMESİ

Ekim 2018

Ankara

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ……………………..………………………………………………………………….1

1. 2018 EYLÜL AYI SICAKLIKLIK DEĞERLENDİRMESİ ................................................. 2

1.1 Genel Değerlendirme ....................................................................................................... 2

1.2 Bölgesel Sıcaklık Değerlendirmesi .................................................................................. 5

1.3 2018 Yılı Eylül Ayı Ekstrem Sıcaklık Değerlendirmesi ................................................. 6

2. 2018 EYLÜL AYI YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ .............................................................. 9

2.1 Genel Değerlendirme ....................................................................................................... 9

2.2 Bölgesel Yağış Değerlendirmesi …………………………………………………….. 11

2.3. Havzalara Göre Yağış Değerlendirmesi ........................................................................ 15

2.4 Yağışlı Gün Sayısı ......................................................................................................... 16

Referanslar ............................................................................................................................... 16

ÖNSÖZ

Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak halkımızın ve

kamuoyunun bilinçlendirilmesi amacıyla aylık,

mevsimlik ve yıllık sıcaklık ve yağış

değerlendirmelerinden oluşan iklim analizleri

hazırlamaktayız.

Bilindiği üzere iklim başta tarım, su kaynakları, enerji ve

ulaştırma olmak üzere hemen hemen tüm sektörlerin faaliyetlerine etki eden

belirleyici bir faktördür. İklimdeki değişimlerin izlenmesi bu sektörlerin

gelecekteki planlamalarında önemli bir yer tutmaktadır. Akdeniz Havzasında yer

alan Türkiye iklim değişikliğinin sıcak hava dalgaları, orman yangınları,

kuraklık, sel, fırtına, dolu gibi olumsuz etkilerinden en fazla etkilenen bir

bölgede yer almaktadır. Değişen iklime bağlı olarak ekstrem hava olaylarının

sayısı ve şiddeti her geçen ay ve yıl artmaktadır.

Bu bültende geçtiğimiz ayla ilgili sıcaklık ve yağış gözlemlerinin 1981-2010

iklim periyodundaki normalleri ile karşılaştırmaları, Türkiye genelinde

gerçekleşen ekstrem sıcaklık ve yağış durumları, bölgesel sıcaklık ve yağış

değerlendirmeleri ile havzalara göre yağış değerlendirmeleri ve yağışlı gün

sayıları ile ilgili değerlendirmeler mevcuttur.

Hazırladığımız iklim raporlarına tüm kamuoyunun ve ilgili sektörlerin

https://www.mgm.gov.tr web sitemizin “Analizler” başlığı altından erişmesi

mümkündür.

Bu rapor ve değerlendirmelerin halkımızın ve kamuoyunun bilinçlendirilmesi,

hava ve iklim olayları konusunda hazırlıklı olmaları, sektörel planlama

faaliyetlerinde iklim faktörünün dikkate alınması, bununla birlikte tarım ve gıda

güvenliği ile afet risklerinin azaltılmasına yönelik uyum ve zarar azaltma

çalışmalarında karar alıcılara faydalı olmasını diliyoruz.

En derin saygılarımla.

Volkan Mutlu COŞKUN

Meteoroloji Genel Müdürü

~ 2 ~

1. 2018 EYLÜL AYI SICAKLIKLIK DEĞERLENDİRMESİ

1.1 Genel Değerlendirme

2018 yılı Eylül ayında ortalama sıcaklıklar Marmara bölgesinin Trakya kesimi ile Balıkesir, Bilecik ve

Gökçeada çevreleri, Ege bölgesinin iç kesimleri, İç Anadolu bölgesinin iç ve kuzey kesimleri,

Karadeniz bölgesinin iç kısımları ile Ardahan, Erzurum, Kars, Doğubayazıt Akçakale ve Viranşehir

dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, yurdumuzun diğer bölgelerinde mevsim

normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir (Şekil 1). Uzun yıllar Eylül ayı ortalama sıcaklığı 20.5°C iken,

2018 Eylül ayı 21.9°C olarak gerçekleşmiştir. Eylül ayında en düşük sıcaklık -0.3ºC ile Erzurum’da,

en yüksek sıcaklık ise 44.1ºC ile Cizre’de tespit edilmiştir.

Şekil 1. 2018 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklık anomalileri

Uzun yıllar Eylül ayı ortalama sıcaklığı 20.5°C iken, 2018 Eylül ayı 21.9°C ile normallerinin

1.4°C üzerinde gerçekleşmiştir. (Şekil 2). 2013 ve 2016 yılları haricinde Eylül ayı ortalama

sıcaklıkları 2010 yılından beri normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir.

Şekil 2. Türkiye Eylül ayı ortalama sıcaklık sapması

~ 3 ~

1981-2010 ortalamasından sapmalar dikkate alındığında ise, 2018 yılı Eylül ayında ortalama

sıcaklıkları Karabük ve Boyabat’ta uzun yıllar ortalamasının altında gerçekleşirken, bunun

dışında kalan tüm yurtta normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir (Şekil 3).

Şekil 3. 2018 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklık farkları

Uzun yıllar Eylül ayı sıcaklıkları dikkate alındığında 2018 Eylül ayı, son 48 yılda gerçekleşen

en sıcak 6. Eylül olarak gerçekleşmiştir (Şekil 4).

Şekil 4. Uzun Yıllar Eylül ayı Ortalama Sıcaklık Sıralaması

~ 4 ~

Şekil 5. Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklık dağılımı.

Şekil 6. 2018 yılı Eylül ayı ortalama sıcaklıkları

2018 yılı Eylül ayında Türkiye geneli ortalama sıcaklıklarda alt ve üst limit 12.9-30.3°C ile

uzun yıllık alt ve üst limit değerlerinin (12.1-28.7°C) üzerinde gerçekleşmiştir. (Şekil 5-6).

2018 Eylül ayında ortalama sıcaklıklar Şırnak, Şanlıurfa, Adana ve Mersin civarında en

yüksek değerlerine ulaşırken, Kars, Ardahan Erzurum ve Sivas civarı en düşük ortalama

sıcaklıkların gerçekleştiği yerler olmuştur.

~ 5 ~

1.2 Bölgesel Sıcaklık Değerlendirmesi

Marmara Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Çorlu, Uzunköprü, Lüleburgaz, İpsala, Malkara, Bilecik,

Balıkesir ve Gökçeada dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, bölgenin diğer

kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama

sıcaklığı 20.0°C iken, 2018 Eylül ayı 21.3°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık

19.5°C olarak Bilecik’te, en yüksek ortalama sıcaklık ise 22.7°C olarak İstanbul Kadıköy’de

gerçekleşmiştir.

Ege Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Afyonkarahisar, Dursunbey, Tavşanlı, Emirdağ ve Güney

dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim

normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 21.7°C iken,

2018 Eylül ayı 23.3°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 18.2°C olarak Kütahya’da,

en yüksek ortalama sıcaklık ise 27.1°C olarak Datça’da gerçekleşmiştir.

Akdeniz Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Tefenni, Karaisalı ve Elmalı dolaylarında mevsim normalleri

civarında gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir.

Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 23.7°C iken, 2018 Eylül ayı 25.2°C olarak

gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 17.4°C olarak Göksun’da, en yüksek ortalama sıcaklık ise

28.6°C olarak İskenderun’da gerçekleşmiştir.

İç Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Bölgenin iç ve Kuzey kesimleri ile Cihanbeyli, Konya,

Yunak, Seydişehir ve Karapınar dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, bölgenin

diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar

ortalama sıcaklığı 17.8°C iken, 2018 Eylül ayı 19.1°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama

sıcaklık 15.8°C olarak Kangal’da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 20.7°C olarak Aksaray’da

gerçekleşmiştir.

Karadeniz Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Bölgenin iç kesimleri ile, Bartın, Boyabat ve Bafra

dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, bölgenin diğer kesimlerinde mevsim

normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 18.7°C iken,

2018 Eylül ayı 19.9°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 16.0°C olarak

Kastamonu’da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 23.5°C olarak Sinop’ta gerçekleşmiştir.

Doğu Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Ardahan, Erzurum, Kars, Tortum, Sarıkamış,

Doğubayazıt, ve Baskil dolaylarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken bölgenin diğer

kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama

sıcaklığı 18.1°C iken, 2018 Eylül ayı 19.7°C olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık

12.9°C olarak Ardahan’da, en yüksek ortalama sıcaklık ise 26.7°C olarak Ergani’de gerçekleşmiştir.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Ortalama sıcaklıklar, Viranşehir ve Akçakale dolaylarında mevsim

normalleri civarında gerçekleşirken bölgenin diğer kesimlerinde mevsim normallerinin üzerinde

gerçekleşmiştir. Bölgenin Eylül ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 25.6°C iken, 2018 Eylül ayı 27.2°C

olarak gerçekleşmiştir. En düşük ortalama sıcaklık 25.7°C olarak Gaziantep’te, en yüksek ortalama

sıcaklık ise 30.3°C olarak Cizre’de gerçekleşmiştir.

~ 6 ~

1.3. 2018 Yılı Eylül Ayı Ekstrem Sıcaklık Değerlendirmesi

Eylül 2018’de 2 merkezde yeni ekstrem sıcaklık gerçekleşmiştir.

Çizelge 1. 2018 Eylül ayında gerçekleşen yeni ekstremler

İstasyon

2018

Eylül Maksimum Uzun Yıllar

Eylül Maksimum Maksimum Tarihi

AYVALIK 37.7 37.2 2 Eylül

MANAVGAT 41.6 40.5 3 Eylül

Çizelge 2. 2018 Eylül ayında gerçekleşen ekstrem indisler

2018 İndisler Eylül İstasyon

Maksimum sıcaklık (TXx) (°C) 44.1 Cizre

Minimum sıcaklık (TNn) (°C) -0.3 Erzurum

Maksimum Sıcaklıkların Minimumu (TXn) (°C) 10.3 Yozgat

Minimum Sıcaklıkların Maksimumu (TNx) (°C) 29.3 Kahta

Günlük sıcaklık farkı (en büyük) (DTR) (°C) 21.2 Batman

Tropik Geceler Tmin > 20°C gün sayısı (TR20) 30

Anamur, Silifke,

Mersin, Adana,

Finike, Kaş

Yaz Günleri Tmax > 25°C gün sayısı (SU25) 30 59 İstasyon

~ 7 ~

Şekil 7. Uzun yıllar Eylül ayı maksimum sıcaklık dağılımı.

Şekil 8. 2018 yılı Eylül ayı maksimum sıcaklık dağılımı.

2018 yılı Eylül ayında Türkiye geneli maksimum sıcaklıklar (28.4, 44.1°C) uzun yıllık alt ve

üst limit değerlerinin (31.3, 45.4°C) altında kalmıştır (Şekil 7-8). 2018 Eylül ayında

maksimum sıcaklıklar Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Adana’da en yüksek değerlerine

ulaşırken, Van, Kars, Ardahan ve Zonguldak’ta en düşük değerlerine ulaşmıştır (Şekil 8).

~ 8 ~

Şekil 9. Uzun yıllar Eylül ayı minimum sıcaklık dağılımı.

Şekil 10. 2018 yılı Eylül ayı minimum sıcaklık dağılımı.

2018 yılı Eylül ayında Türkiye geneli minimum sıcaklıklar (-0.3, 22.1°C) ile uzun yıllar alt ve

üst limit değerlerinin (-7.3, 15.4°C) oldukça üzerinde gerçekleşmiştir (Şekil 9-10). 2018 Eylül

ayında minimum sıcaklıkların görüldüğü yerler Kastamonu, Çankırı, Yozgat, Kayseri, Sivas,

Erzurum, Van, Kars ve Ardahan illeri olmuştur (Şekil 10).

~ 9 ~

2. YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ

Yağışlar 2018 Eylül ayında Türkiye genelinde normaline göre %5 azalma göstermiştir

(Çizelge 3, Şekil 11).

Çizelge 3. 2018 Yılı Eylül ayı Türkiye geneli yağış

2018 EYLÜL YAĞIŞ

Türkiye

Geneli

Yağış (mm) Normali 1981-2010 (mm) Normalden Sapma (%)

20.7 21.8 5 AZALMA

Şekil 11. 2018 Eylül ayı yağışlarının uzun yıllar normallerinden sapması

2.1.Genel Değerlendirme

Yağışlar Türkiye genelinde normallerine göre azalma göstermiştir. Yağışlar normallerine göre

Kırklareli’nin doğusundan Düzce’ye kadar uzanan kıyı kesimleri ve İstanbul’da, Trabzon’un

batı kesimleri, Çanakkale, Samsun ve Adıyaman civarlarında, Mersin’in kuzeydoğu

kesimlerinde normallerine göre %100 den fazla artış gözlenmiştir (Şekil 12).

~ 10 ~

Şekil 12. 2018 Eylül ayı yağışları, normalleri ve normallerinden sapması

~ 11 ~

2.2. Bölgesel Yağışlar

Eylül ayında Marmara ve Karadeniz bölgeleri normallerinin üzerinde yağış alırken diğer

bölgeler normallerin altında yağış almıştır. En yüksek artış %56.7 ile Marmara Bölgesi’nde

gerçekleşmiştir. En fazla azalma %39.6 ile İç Anadolu Bölgesi’nde görülmektedir (Çizelge 3;

Şekil 13).

Çizelge 3. 2018 Yılı Eylül ayı bölgesel yağış

2018 YILI EYLÜL AYI BÖLGESEL YAĞIŞ

Bölge Yağış (mm) Normali 1981-2010 (mm) Normalden Sapma (%)

Marmara 57.2 36.5 56.7 ARTMA

Ege 10.7 17.1 37.4 AZALMA

Akdeniz 12.4 14.8 16.2 AZALMA

İç Anadolu 8.7 14.4 39.6 AZALMA

Karadeniz 53.1 50.4 5.4 ARTMA

Doğu Anadolu 9.6 14.9 35.6 AZALMA

Güneydoğu Anadolu 3.6 5.4 33.3 AZALMA

Şekil 13. 2018 Yılı Eylül ayı bölgesel yağışlar ve normalleri

~ 12 ~

Akdeniz Bölgesi’nde en fazla yağış 26.4 mm ile Hatay’da, en az yağış 6.6 mm ile

Osmaniye’de olmuştur (Şekil 14).

Şekil 14. Akdeniz Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Doğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış 41.8 mm ile Ardahan’da, en az yağış 1.0 mm ile

Hakkari’de olmuştur (Şekil 15).

Şekil 15. Doğu Anadolu Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 13 ~

Ege Bölgesi’nde en fazla yağış 15.2 mm ile İzmir’de, en az yağış 2.2 mm ile Uşak’ta

olmuştur (Şekil 16).

Şekil 16. Ege Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış 13.6 mm ile Adıyaman’da, en az yağış 0.1

mm ile Şırnak’ta olmuştur (Şekil 17).

Şekil 17. Güneydoğu Anadolu Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 14 ~

İç Anadolu Bölgesi’nde en fazla yağış 20.6 mm ile Çankırı’da, en az yağış 2.8 mm ile

Nevşehir’de olmuştur (Şekil 18).

Şekil 18. İç Anadolu Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

Karadeniz Bölgesi’nde en fazla yağış 125 mm ile Trabzon’da, en az yağış 14.4 mm ile

Çorum’da olmuştur (Şekil 19).

Şekil 19. Karadeniz Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

~ 15 ~

Marmara Bölgesi’nde en fazla yağış 120 mm ile İstanbul’da, en az yağış 24.7 mm ile

Bilecik’te olmuştur (Şekil 20).

Şekil 20. Marmara Bölgesi illeri 2018 Eylül ayı yağışları ve normalleri

2.3. Havzalara göre yağışlar

2018 yılı Eylül ayında 25 su havzasında Meriç-Ergene, Marmara, Susurluk, Kuzey Ege, Batı

Akdeniz, Batı Karadeniz, Yeşilırmak, Doğu Akdeniz ve Doğu Karadeniz havzaları haricinde

yağışlarda azalma görülmüştür. En fazla yağış 98.4 mm değeri ile Doğu Karadeniz

Havzasında, en az yağış 3.0 mm değeri ile Van Gölü Havzasında gerçekleşmiştir. Normale

göre en çok azalma %76.7 ile Van Gölü Havzasında görülürken, en yüksek artış değeri %98.5

ile Marmara Havzasında olmuştur (Şekil 21).

Şekil 21. 2018 Eylül ayı havzalara göre yağışlar ve normalleri

~ 16 ~

2.4. Yağışlı gün sayısı

2018 yılı Eylül ayı yağışlı gün sayısı haritasına göre Trabzon ve Rize çevreleri ile, Iğdır

çevreleri ve Samsun kıyı kesimleri 20 günden fazla yağış almıştır (Şekil 22). Genelde

Marmara Bölgesi’nin Karadeniz kıyıları ve hemen hemen tüm Karadeniz Bölgesi kıyıları en

yüksek yağışlı gün sayıları ile dikkat çekerken, İç Anadolu’nun batısı ve Güneydoğu Anadolu

düşük yağışlı gün sayılarına sahiptir.

Şekil 22. 2018 Eylül ayı yağışlı günler sayısı.

Referanslar

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/sicaklik-analizi.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/yagis-raporu.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/havzalara-gore-yagis.aspx

https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx