21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

42
21 ววววววว ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใ ใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใ ใใใใใใใใใใใใใใ 1. ววววววววววววววว (Demonstration Method) วววววววว ววววววววววววววว ใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใ ใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใ ใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใ ใใใใใใใใใใใใใใใใใใใใ

Upload: proud-n-boonrak

Post on 24-May-2015

2.785 views

Category:

Education


0 download

DESCRIPTION

21 วิธีการสอน

TRANSCRIPT

Page 1: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

21 วิ�ธี�สอนในการจั�ดการเรยนการสอน ผู้��สอนสามารถจั�ดก�จักรรมการเรยนการ

สอนได�หลากหลายวิ�ธีและสามารถเล�อกใช้�ได� ตามควิามเหมาะสมก�บผู้��เรยน ก�บแต!ละสถานการณ์# และแต!ละส�$งแวิดล�อม การสอนแบบบรรยายอย!างเดยวิไม!เพียงพีอ คร�ผู้��สอนต�องใช้�วิ�ธีสอน เทคน�คการสอนท$หลากหลายเข้�ามาใช้�บ�รณ์าการในการจั�ดการเรยนการสอน ซึ่*$งวิ�ธีการสอนต!างๆ มต�วิอย!างด�งน,  1. วิ�ธี�สอนแบบสาธี�ต (Demonstration Method)

ควิามหมาย

วิ�ธี�สอนแบบสาธี�ต หมายถ*ง  การท$คร�หร�อน�กเรยนคนใดคนหน*$ง แสดงบางส�$งบางอย!างให�น�กเรยนด�  หร�อให�เพี�$อนๆด� อาจัเป็/นการแสดงการใช้�เคร�$องม�อแสดงให�เห0นกระบวินการวิ�ธีการ กลวิ�ธีหร�อการทดลองท$มอ�นตราย ซึ่*$งไม!เหมาะท$จัะให�น�กเรยนท1าการทดลอง การสอนวิ�ธีน,ช้!วิยให�น�กเรยนเก�ดควิามร� �ควิามเข้�าใจัและสามารถท1าในส�$งน�,นได�ถ�กต�อง และ ย�งเป็/นการสอนให�น�กเรยนได�ใช้�ท�กษะในการส�งเกต และถ�อวิ!าเป็/นการได�ป็ระสบการณ์#ตรงวิ�ธีหน*$ง วิ�ธีสอนแบบสาธี�ต จั*งเป็/นการสอนท$ย*ดผู้��สอนเป็/นศู�นย#กลาง เพีราะผู้��สอนเป็/นผู้��วิางแผู้น ด1าเน�นการ และลงม�อป็ฏิ�บ�ต� ผู้��เรยนอาจัมส!วินร!วิมบ�างเล0กน�อย วิ�ธีสอนแบบน,จั*งเหมาะส1าหร�บ จั5ดป็ระสงค#การสอนท$ต�องการให�ผู้��เรยนเห0นข้�,นตอนการป็ฏิ�บ�ต� เช้!น วิ�ช้าพีลศู*กษา ศู�ลป็ศู*กษา อ5ตสาหกรรมศู�ลป็6 วิ�ช้าในกล5!มการงานและพี�,นฐานอาช้พี เป็/นต�น

ควิามม��งหมาย

เพี�$อแสดงให�ผู้��เรยนได�เห0นข้�,นตอนการป็ฏิ�บ�ต�ต!างๆ ซึ่*$งจัะช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดควิามเข้�าใจัได�อย!างแจั!มแจั�ง และสามารถป็ฏิ�บ�ต�ตามได�

Page 2: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

เม��อใดจึ�งจึะใช้�การสอนแบบสาธี�ต1. เม�$อน1าเข้�าส�!บทเรยน ผู้��สอนสาธี�ตให�ผู้��ด�เพี�$อให�ผู้��เรยนต�,งป็8ญหาและเก�ดควิามอยากร� �       อยากเห0น อยากค�นหาค1าตอบต!อไป็2. เพี�$อสร�างป็8ญหาให�ผู้��เรยนค�ด3. เพี�$อต�องการสร�างควิามเข้�าใจัในควิามค�ดรวิบยอด ควิามจัร�งหล�กทฤษฎี โดยน�กเรยน    สามารถมองเห0นโดยตรง4. เม�$ออธี�บายเคร�$องม�อวิ�ทยาศูาสตร#ส!วินไหนท1าหน�าท$อะไร5. เม�$อเคร�$องม�อท$จัะท1าการทดลองมราคาแพีง หร�อเก�ดอ�นตรายได�ง!าย6. ควิรค1าน*งถ*งฤด�กาล 

โอการในการใช้�1. เพี�$อกระต5�นควิามสนใจัข้องน�กเรยนให�มควิามสนใจัในบทเรยน2. ช้!วิยอธี�บายเน�,อหาวิ�ช้าท$ยาก  ต�องใช้�เวิลานานให�เข้�าใจัง!ายข้*,นและ

ป็ระหย�ดเวิลา3. เพี�$อแสดงวิ�ธีการหร�อกลไกวิ�ธีในการป็ฏิ�บ�ต�งานซึ่*$งไม!สามารถอธี�บาย

ได�ด�วิยค1าพี�ด เช้!น การท1าก�จักรรม  วิ�ช้าศู�ลป็ะ ห�ตถกรรม งานป็ระด�ษฐ#  นาฏิศู�ลป็6

4. เพี�$อช้!วิยสร5ป็บทเรยน5. เพี�$อใช้�ทบทวินบทเรยน6. เพี�$อสร�างควิามเข้�าใจั  ควิามค�ดรวิบยอด ควิามจัร�ง หล�กทฤษฎี โดย

น�กเรยนมองเห0นได�โดยตรง   เพี�$อทดสอบหร�อย�นย�นการส�งเกตในคร�,งก!อนๆ วิ!าผู้ลเหม�อนเด�มหร�อไม!

ประเภทของการสาธี�ตแบบท�� 1

1.       สาธี�ตให�ด%ท&'งช้&'น  การสาธี�ตให�ด�ท�,งช้�,นผู้��สอนจัะต�องระวิ�งให�ท5กคนมองเห0นและเข้�าใจัการสาธี�ตในแต!ละคร�,ง  อย!างไรก0ตามการสาธี�ตให�ด�ท�,งช้�,นย!อมมผู้��เรยนบางคนไม!เข้�าใจัดพีอเน�$องจัากบางคนมพี�,น

Page 3: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ควิามร� �หร�อป็ระสบการณ์#แตกต!างก�น2.       การสาธี�ตให�ด%เป(นกลุ่��มหร�อเป(นหม%�  เม�$อมผู้��เรยนจั1านวินหน*$ง  เรยนไม!เข้�าใจัดพีอ  จั*งจั1าเป็/นต�องสาธี�ตให�ด�ใหม!เป็/นกล5!มเล0ก  ในแต!ละช้�,นเรยนอาจัมผู้��เรยนได�เร0วิมาก  ป็านกลางหร�อช้�าไป็บ�าง  การสาธี�ตให�ด�เป็/นหม�! เฉพีาะท$มควิามร� �ไล!เล$ยก�นจัะเป็/นแรงจั�งใจัให�ผู้��เรยนแต!ละหม�!ท1างานอย!างเต0มควิามสามารถข้องตน3.       การสาธี�ตให�ด%เป(นรายบ�คคลุ่ เม�$ อผู้��สอนสาธี�ตให�ด�เป็/นหม�!  เป็/นกล5!มแต!ผู้��เรยนบางคนไม!อาจัจัะเข้�าใจัการสาธี�ตท�,งช้�,นหร�อเป็/นกล5!มได�  หร�อผู้��เรยนบางคนไม!ได�เข้�าร!วิม  ผู้��สอนจั*งต�องสาธี�ตให�ด�เป็/นรายบ5คคล

แบบท�� 21.       คร�แสดงการสาธี�ตคนเดยวิ  ( Teacher- Demonstration)

2.       คร�และน�กเรยนช้!วิยก�นแสดงสาธี�ต (Teacher-Student- Demonstration )3.       กล5!มน�กเรยนล�วินเป็/นผู้��สาธี�ต (Student Group  Demonstration )4.       น�กเรยนคนเดยวิเป็/นผู้��สาธี�ต (Individual Student Demonstration )5.       วิ�ทยากรเป็/นผู้��สาธี�ต ( Guest Demonstration )

  ข&'นตอนการสอน                                                                        

1.       ข้�,นเตรยมการสอน      ก1าหนดจั5ดป็ระสงค#ในการสาธี�ตให�ช้�ดเจัน      จั�ดล1าด�บเน�,อหาตามข้�,นตอนให�เหมาะสม      เตรยมก�จักรรมการเรยนการสอน  ส�$งท$จัะให�น�กเรยนป็ฏิ�บ�ต� ตลอดจันค1าถามท$จัะใช้�ให�รอบคอบ      เตรยมส�$อการเรยนการสอนและเอกสารป็ระกอบให�พีร�อม      ก1าหนดเวิลาในการสาธี�ตให�พีอเหมาะ

Page 4: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

      ก1าหนดวิ�ธีการวิ�ดผู้ลป็ระเม�นผู้ลท$ช้�ดเจัน      เตรยมสภาพีห�องเรยนให�เหมาะสมเพี�$อให�น�กเรยนมองเห0นการสาธี�ตให�ท�$วิถ*ง      ทดลองสาธี�ตเพี�$อให�แน!ใจัวิ!าไม!เก�ดการต�ดข้�ด

2.       ข้�,นตอนการสาธี�ต      บอกจั5ดป็ระสงค#การสาธี�ตให�น�กเรยนทราบ      บอกก�จักรรมท$น�กเรยนจัะต�องป็ฏิ�บ�ต�  เช้!น  น�กเรยนจัะต�องจัดบ�นท*ก  ส�งเกตกระบวินการ สร5ป็ข้�,นตอน ตอบค1าถาม เป็/นต�น      ด1าเน�นการสาธี�ตตามล1าด�บข้�,นตอนท$เตรยมไวิ� ป็ระกอบก�บอธี�บายต�วิอย!างช้�ดเจัน

3.       ข้�,นสร5ป็และป็ระเม�นผู้ล      ผู้��สอนเป็/นผู้��สร5ป็ควิามส1าค�ญ  ข้�,นตอนข้องส�$งท$สาธี�ตน�,นด�วิยตนเอง      ให�ผู้��เรยนเป็/นผู้��สร5ป็  เพี�$อป็ระเม�นวิ!าผู้��เรยนมควิามเข้�าใจัในบทเรยนน�,นๆมากน�องเพียงใด      ผู้��สอนอาจัใช้�วิ�ธีการต!างๆ  เพี�$อป็ระเม�นวิ!าผู้��เรยนเข้�าใจัเน�,อเร�$อง  ข้� ,นตอนการสาธี�ตมากน�อยเพียงใด เช้!น ให�ตอบค1าถาม ให�เข้ยนรายงาน  ให�แสดงสาธี�ตให�ด� ฯลฯ      ผู้��สอนควิรเป็@ดโอกาสให�ผู้��เรยนได�ซึ่�กถามหร�อแสดงควิามค�ดเห0นภายหล�งจัากการสาธี�ตแล�วิ

 2.  วิ�ธี�การสอนโดยใช้�การแสดงลุ่ะคร (Dramatization)

                เป็/น กระบวินการท$ช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค# โดยการให�ผู้��เรยนแสดงละคร ซึ่*$งเป็/นเร�$องราวิท$ต�องการให�ผู้��เรยนได�เรยนร� �ตามเน�,อหาและบทละครท$ ได�ก1าหนดไวิ� (ท�ศูนา แข้มมณ์, 2543) และน1าเร�$องราวิท$แสดงออกมา และการแสดงข้องผู้��แสดงมาอภ�ป็รายร!วิมก�น

Page 5: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

  วิ&ตถุ�ประสงค+

1.       เพี�$อให�ผู้��เรยนเห0นภาพีเร�$องราวิท$ช้�ดเจัน และสามารถจัดจั1าเร�$องราวิได�นาน 2.       เพี�$อนน�กเรยนได�มส!วินร!วิมในการจั�ดการเรยนการสอน และฝึBกท�กษะต!าง ๆ

ข&'นตอนการสอน1.    ผู้%�สอน / ผู้%�เร�ยนเตร�ยมบทลุ่ะคร ผู้��สอนและผู้��เรยนควิรอภ�ป็ราย

วิ�ตถ5ป็ระสงค#ในการเล�อกใช้�ละครเป็/นวิ�ธีการเพี�$อ ให�เก�ดการเรยนร� � น�กเรยนควิรจัะมส!วินในการเล�อกเร�$องราวิท$จัะแสดง ในการเตรยมบทละครผู้��สอนอาจัเตรยมให�หร�อผู้��เรยนเตรยมก�นเอง แต!ต�องมการศู*กษาเน�,อหาหร�อเร�$องราวิให�เข้�าใจั ได�เน�,อหาท$ครบถ�วินสมบ�รณ์#ให�มากท$ส5ด

2.    ผู้%�เร�ยนศึ�กษาบทลุ่ะครแลุ่ะเลุ่�อกบทบาทท��จึะแสดง ในการเล�อกละคร ควิรค1าน*งถ*งควิามเหมาะสมก�บควิามสามารถข้องผู้��เรยนก�บบทท$จัะแสดง แต!ในบางกรณ์ผู้��สอนอาจัเล�อกผู้��เรยนท$มบ5คล�กภาพีไม!ตรงก�บบทท$จัะแสดง เพี�$อให�น�กเรยนได�ร�บป็ระสบการณ์#ในการแสดง แต!ผู้��แสดงควิรมควิามเต0มใจัท$จัะแสดง เพี�$อให�การแสดงออกมาดท$ส5ด

3.     ผู้%�เร�ยนซ้�อมการแสดง ใน การซึ่�อมการแสดงต�องมการฝึBกซึ่�อมการแสดงร!วิมก�น และในบางกรณ์อาจัจั1าเป็/นจัะต�องเป็ล$ยนต�วิผู้��แสดงคนใหม! เพี�$อให�การแสดงสมบทบาทและส�$อควิามหมายได�ถ�กต�อง ส!วินผู้��เรยนท$ไม!ได�มส!วินร!วิมในการแสดง ผู้��สอนจัะต�องแนะน1าในการช้มการแสดงวิ!า ควิรส�งเกตและให�ควิามสนใจัท$เร�$องอะไรบ�าง จั5ดไหนบ�าง

4.    ผู้%�เร�ยนแสดงแลุ่ะช้มการแสดง ในข้ณ์ะแสดง ผู้��สวินและผู้��ช้มไม!ควิรข้�ดการแสดงกลางค�น และควิรให�ก1าล�งใจัผู้��แสดง ผู้��ช้มควิรต�,งใจัส�งเกตการแสดงในเร�$องราวิท$ส1าค�ญท$ผู้��สอนได�แนะน1า

5.    อภ�ปรายการแสดง ในการอภ�ป็รายต�องม5!งไป็ท$เร�$องราวิท$แสดงออกมา และการแสดงข้องผู้��แสดงวิ!า สามารถแสดงได�สมจัร�งเพียงใด

Page 6: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ข�อด�แลุ่ะข�อจึ0าก&ด                ข�อด�

1.       ท1าให�ผู้��เรยนได�มป็ระสบการณ์#จัร�ง2.       ผู้��เรยนมส!วินร!วิมในการจั�ดการเรยนการสอน3.       น�กเรยนได�ฝึBกท�กษะต!าง ๆ เช้!น ท�กษะการพี�ด การเข้ยน การแสดงออก การจั�ดการ การแสวิงหาควิามร� � และการท1างานเป็/นกล5!มเป็/นต�น

ข�อจึ0าก&ด1.       ใช้�เวิลาในการจั�ดก�จักรรมมาก2.       มค!าใช้�จั!ายในการจั�ดก�จักรรม3.       ต�องอาศู�ยควิามช้1านาญในการเข้ยนบท

 3.  วิ�ธี�การสอนโดยใช้�บทบาทสมมต�  (Role Playing)

เป็/น กระบวินการท$ช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค# โดยการให�ผู้��เรยนสวิมบทบาทในสถานการณ์#ซึ่*$งมควิามใกล�เคยงก�บควิามเป็/นจัร�ง และแสดงออกตามควิามร� �ส*กน*กค�ดข้องตนและน1าเอาการแสดงออกข้องผู้��แสดง ท�,งทางด�านควิามร� � ควิามค�ด ควิามร� �ส*ก และพีฤต�กรรมท$ส�งเกตพีบ มาเป็/นข้�อม�ลในการอภ�ป็ราย เพี�$อให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค# (ท�ศูนา แข้มมณ์ , 2543)

วิ&ตถุ�ประสงค+1.       เพี�$อให�ผู้��เรยนเก�ดควิามเข้�าใจัในเร�$องต!าง ๆ เก$ยวิก�บบทบาทสมมต�ท$ตนแสดง2.       เพี�$อนน�กเรยนได�มส!วินร!วิมในการจั�ดการเรยนการสอน และฝึBกท�กษะต!าง ๆ

ข&'นตอนการสอน1.       ผู้%�สอน / ผู้%�เร�ยนน0าเสนอสถุานการณ์+สมมต�แลุ่ะบทบาทสมมต�

บทบาทสมมต�ท$ก1าหนดข้*,นควิรมควิามใกล�เคยงก�บควิามเป็/นจัร�ง ไม!มบทให� ผู้��สวิมบทบาทจัะต�องค�ดแสดงเอง หร�ออาจัให�บทบาทสมมต�แบบแก�ป็8ญหา

Page 7: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ซึ่*$งจัะก1าหนดสถานการณ์#ท$มป็8ญหาหร�อควิามข้�ด แย�งให� และผู้��สวิมบทบาทแก�ป็8ญหาตามควิามค�ดข้องตน

2.       ผู้%�สอน / ผู้%�เร�ยนเลุ่�อกผู้%�แสดงบทบาท ในการเล�อกผู้��แสดง ควิรค1าน*งถ*งควิามเหมาะสมก�บควิามสามารถข้องผู้��เรยนก�บบทท$จัะแสดง แต!ในบางกรณ์ผู้��สอนอาจัเล�อกผู้��เรยนท$มบ5คล�กภาพีไม!ตรงก�บบทท$จัะแสดง เพี�$อให�น�กเรยนได�ร�บป็ระสบการณ์#ในการแสดง แต!ผู้��แสดงควิรมควิามเต0มใจัท$จัะแสดง เพี�$อให�การแสดงออกมาดท$ส5ด

3.       ผู้%�สอนเตร�ยมผู้%�ส&งเกตการณ์+หร�อผู้%�ช้ม ผู้��สอนควิรแนะน1าการช้มวิ!า ควิรส�งเกตอะไร และควิรบ�นท*กข้�อม�ลอย!างไร หร�อผู้��สอนอาจัจั�ดท1าแบบส�งเกตการณ์#ให�ผู้��ช้มใช้�ในการส�งเกตด�วิยก0ได�

4.       ผู้%�เร�ยนแสดงบทบาท ผู้��ช้มและผู้��สอนส�งเกตพีฤต�กรรมท$แสดงออก

5.       ผู้%�เร�ยนแลุ่ะผู้%�สอนอภ�ปรายร�วิมก&น เก$ยวิก�บควิามร� � ควิามค�ด ควิามร� �ส*ก และพีฤต�กรรมท$แสดงออกข้องผู้��แสดงข�อด�แลุ่ะข�อจึ0าก&ด                ข�อด�

1.       ผู้��เรยนเก�ดควิามเข้�าใจัควิามร� �ส*กและพีฤต�กรรมข้องผู้��อ�$น 2.       ผู้��เรยนเก�ดการเป็ล$ยนแป็ลงเจัตคต�และพีฤต�กรรมข้องตน3.       พี�ฒนาท�กษะในการเผู้ช้�ญสถานการณ์# ต�ดส�นใจัและแก�ป็8ญหา4.       เป็@ดโอกาสให�ผู้��เรยนมส!วินร!วิมในการเรยนมาก

ข�อจึ0าก&ด1.       ใช้�เวิลาในการจั�ดก�จักรรมมาก2.       ต�อง อาศู�ยควิามสามารถข้องผู้��สอนในการแก�ป็8ญหาเน�$องจัากการแสดงข้องผู้��เรยนอาจัไม! เป็/นไป็ตามควิามคาดหมายข้องผู้��สอน ผู้��สอนจัะต�องสามารถแก�ป็8ญหาหร�อป็ร�บ

Page 8: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

สถานการณ์#และป็ระเด0นให�ผู้��เรยนเก�ดการ เรยนร� �ได� 

4. วิ�ธี�การสอนโดยใช้�กรณ์�ต&วิอย�าง  (Case)ค�อ  กระบวิน การท$ช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค#

โดยการให�ผู้��เรยนศู*กษาเร�$องท$สมมต�ข้*,นจัากควิามเป็/นจัร�ง และตอบป็ระเด0นค1าถามเก$ยวิก�บเร�$องน�,น แล�วิน1าค1าตอบและเหต5ผู้ลท$มาข้องค1าตอบน�,นมาใช้�เป็/นข้�อม�ลในการอภ�ป็ราย เพี�$อให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� � (ท�ศูนา แข้มมณ์ , 2543)วิ&ตถุ�ประสงค+

1.     เพี�$อเป็@ดโอกาสให�ผู้��เรยนค�ดวิ�เคราะห#และเรยนร� �ควิามค�ดข้องผู้��อ�$น 2.     ช้!วิยให�ผู้��เรยนมม5มมองท$กวิ�างข้*,น

ข&'นตอนการสอน1.       ผู้%�สอน / ผู้%�เร�ยนน0าเสนอกรณ์�ต&วิอย�าง  กรณ์ ต�วิอย!างส!วินใหญ!

ม�กเป็/นเร�$องราวิท$มสถานการณ์#เป็/นป็8ญหาข้�ดแย�ง ผู้��สอนอาจัใช้�วิ�ธีการต�,งป็ระเด0นค1าถามท$ท�าทายให�ผู้��เรยนค�ดก0ได�  ใช้� เร�$องจัร�งหร�อเร�$องจัากหน�งส�อพี�มพี# รวิมท�,งส�$อต!าง ๆ ผู้��สอนต�องเตรยมป็ระเด0นค1าถามส1าหร�บการอภ�ป็รายเพี�$อน1าไป็ส�!การเรยนร� �ท$ ต�องการ ในการเสนอท1าได�หลายวิ�ธี เช้!น การพี�มพี#เป็/นข้�อม�ลมาให�ผู้��เรยนอ!าน การเล!ากรณ์ต�วิอย!างให�ฟั8ง หร�อน1าเสนอโดยใช้�ส�$ออ�$น

2.       ผู้%�เร�ยนศึ�กษากรณ์�ต&วิอย�าง ผู้��สอนควิรแบ!งกล5!มย!อยในการศู*กษากรณ์ต�วิอย!าง ไม!ควิรให�ผู้��เรยนตอบป็ระเด0นค1าถามท�นท

3.       ผู้%�เร�ยนอภ�ปรายประเด3นค0าถุามเพื่��อหาค0าตอบ  ผู้��เรยนแต!ละคนควิรมค1าตอบข้องตนเตรยมไวิ�ก!อน แล�วิจั*งร!วิมก�นอภ�ป็รายเป็/นกล5!ม และน1าเสนอผู้ลการอภ�ป็รายระหวิ!างกล5!ม

4.       ผู้%�สอนแลุ่ะผู้%�เร�ยนอภ�ปรายค0าตอบ  น1า เสนอผู้ลการอภ�ป็รายระหวิ!างกล5!ม ค1าถามส1าหร�บการอภ�ป็รายน, ไม!มค1าตอบท$ถ�กหร�อผู้�ดอย!างช้�ดเจันแน!นอน แต!ต�องการให�ผู้��เรยนเห0นค1าตอบและเหต5ผู้ลท$หลากหลาย ท1าให�ผู้��เรยนมม5มมองท$กวิ�างข้*,น ช้!วิยให�การต�ดส�นใจัมควิามรอบคอบข้*,น

Page 9: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

การอภ�ป็รายควิรม5!งควิามสนใจัไป็ท$เหต5ผู้ลหร�อท$มาข้องควิามค�ดท$ผู้��เรยนใช้�ใน การแก�ป็8ญหาเป็/นส1าค�ญ

5.       ผู้%�สอนแลุ่ะผู้%�เร�ยนอภ�ปรายเก��ยวิก&บป5ญหาของผู้%�เร�ยน แลุ่ะสร�ปการเร�ยนร%�ท��ได�ร&บ ข�อด�แลุ่ะข�อจึ0าก&ด                ข�อด�

1.       ผู้��เรยนได�พี�ฒนาท�กษะการค�ดวิ�เคราะห# การค�ดอย!างมวิ�จัารณ์ญาณ์ และค�ดแก�ป็8ญหา 2.       ผู้��เรยนมม5มมองท$กวิ�างข้*,น3.       ช้!วิยให�เก�ดควิามพีร�อมท$จัะแก�ป็8ญหาเม�อเผู้ช้�ญป็8ญหาน�,นในสถานการณ์#จัร�ง

ข�อจึ0าก&ด1.       แม� ป็8ญหาและสถานการณ์#จัะใกล�เคยงก�บควิามเป็/นจัร�ง แต!ก0

ไม!ได�เก�ดข้*,นจัร�ง ๆ ก�บผู้��เรยน ควิามค�ดในการแก�ป็8ญหาจั*งม�กเป็/นไป็ตามเหต5ผู้ลท$ถ�กท$ควิรซึ่*$งอาจัไม!ตรงก�บการ ป็ฏิ�บ�ต�จัร�งได� 

5. วิ�ธี�การสอนโดยใช้�เกม  (Game)ค�อ  กระบวิน การท$ช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค#

โดยการให�ผู้��เรยนเล!นเกมตามกต�กา และน1าเน�,อหาและข้�อม�ลข้องเกม พีฤต�กรรมการเล!น วิ�ธีการเล!น และผู้ลการเล!นเกมข้องผู้��เรยนมาใช้�ในการอภ�ป็รายเพี�$อสร5ป็การเรยนร� � (ท�ศูนา แข้มมณ์, 2543)

วิ&ตถุ�ประสงค+1.       ช้!วิยให�ผู้��เรยนได�เรยนร� �เร�$องต!าง ๆ อย!างสน5กสนานและท�าทายควิามสามารถ 2.       ท1าให�เก�ดป็ระสบการณ์#ตรง3.       เป็/นวิ�ธีท$เป็@ดโอกาสให�ผู้��เรยนมส!วินร!วิมส�ง

ข&'นตอนการสอน1.        ผู้%�สอนน0าเสนอเกม ช้�'แจึงวิ�ธี�การเลุ่�น แลุ่ะกต�กาการเลุ่�นเกม

Page 10: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

เกม ท$ได�ร�บการออกแบบให�เป็/นเกมการศู*กษาโดยตรงมอย�!ด�วิยก�น 3

ป็ระเภท ค�อ 1) เกมแบบไม!มการแข้!งข้�น 2) เกมแบบแข้!งข้�น 3) เกมจั1าลองสถานการณ์#  การ เล�อกเกมเพี�$อน1ามาใช้�สอนท1าได�หลายวิ�ธีผู้��สอนอาจัเป็/นผู้��สร�างเกมข้*,น หร�ออาจัน1าเกมท$มผู้��สร�างข้*,นแล�วิมาป็ร�บด�ดแป็ลงให�เหมาะสมก�บวิ�ตถ5ป็ระสงค# และควิรช้,แจังกต�กาการเล!นเกมให�เข้�าใจั

2.        ผู้%�เร�ยนเลุ่�นเกมตามกต�กา ผู้��สอนควิรต�ดตามส�งเกตพีฤต�กรรมการเล!นข้องผู้��เรยนอย!างใกล�ช้�ด และควิรบ�นท*กข้�อม�ลท$จัะเป็/นป็ระโยช้น#ต!อการเรยนข้องผู้��เรยน

3.        ผู้%�สอนแลุ่ะผู้%�เร�ยนอภ�ปรายผู้ลุ่ ควิร อภ�ป็รายผู้ลเก$ยวิก�บผู้ลการเล!น และวิ�ธีการหร�อพีฤต�กรรมการเล!นข้องผู้��เรยนท$ได�จัากการส�งเกตจัดบ�นท*กไวิ� และในการอภ�ป็รายผู้ลควิรให�เป็/นไป็ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค# การใช้�เกมในการสอนโดยท�$วิ ๆ ไป็ มวิ�ตถ5ป็ระสงค#เพี�$อ 1) ฝึBกฝึนเทคน�คหร�อท�กษะต!าง ๆ 2) เรยนร� �เน�,อหาสาระจัากเกม 3) เรยนร� �ควิามเป็/นจัร�งตามสถานการณ์#ต!าง ๆ ด�งน�,นการอภ�ป็รายควิรม5!งป็ระเด0นไป็ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค#ข้อง    การสอน  ข�อด�แลุ่ะข�อจึ0าก&ด                ข�อด�

1.       ผู้��เรยนมส!วินร!วิมในการเรยนร� �ส�ง 2.       ผู้��เรยนได�ร�บควิามสน5กสนาน และเก�ดการเรยนร� �จัากการเล!น

ข�อจึ0าก&ด1.       เป็/น วิ�ธีการสอนท$ผู้��สอนต�องมท�กษะในการน1าการอภ�ป็รายท$มป็ระส�ทธี�ภาพี จั*งจัะสามารถช้!วิยให�ผู้��เรยนป็ระมวิลและสร5ป็การเรยนร� �ได�ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค#

 6. วิ�ธี�การสอนโดยใช้�สถุานการณ์+จึ0าลุ่อง  (Simulation)

กระบวิน การท$ช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �ตามวิ�ตถ5ป็ระสงค# โดยการ

Page 11: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ให�ผู้��เรยนลงไป็เล!นในสถานการณ์#ท$มบทบาท ข้�อม�ล และกต�กาการเล!น ท$สะท�อนควิามเป็/นจัร�ง และมป็ฏิ�ส�มพี�นธี#ก�บส�$งต!าง ๆ ท$อย�!ในสถานการณ์#น�,น โดยข้�อม�ลท$มสภาพีคล�ายก�บข้�อม�ลในควิามเป็/นจัร�ง ในการต�ดส�นใจัและแก�ป็8ญหาต!าง ๆ ซึ่*$งการต�ดส�นใจัน�,นจัะส!งผู้ลถ*งผู้��เล!นในล�กษณ์ะเดยวิก�นก�บท$เก�ดข้*,นใน สถานการณ์#จัร�ง (ท�ศูนา แข้มมณ์, 2543)

วิ&ตถุ�ประสงค+1.       ช้!วิยให�ผู้��เรยนได�ร� �สภาพีควิามเป็/นจัร�ง เก�ดควิามเข้�าใจัในสถานการณ์#

ข&'นตอนการสอน1.        ผู้%�สอนเตร�ยมสถุานการณ์+จึ0าลุ่อง  สถานการณ์#จั1าลองโดยท�$วิไป็ม

อย�! 2 ล�กษณ์ะ ค�อ 1) สถุานการณ์+จึ0าลุ่องแท� จัะเป็/นสถานการณ์#การเล!นท$ให�ผู้��เรยนได�เล!น เพี�$อเรยนร� �จัร�ง 2)  สถุานการณ์+จึ0าลุ่องแบบเกม มล�กษณ์ะเป็/นเกมการเล!น แต!เกมการเล!นน,มล�กษณ์ะท$สะท�อนควิามเป็/นจัร�ง ในข้ณ์ะท$เกมธีรรมดาท�$วิ ๆ ไป็ อาจัจัะไม!ได�สะท�อนควิามเป็/นจัร�งอะไร

2.       ผู้%�สอนน0าเสนอสถุานการณ์+จึ0าลุ่อง บทบาท ข�อม%ลุ่ แลุ่ะกต�กาการเลุ่�น  ใน การน1าเสนอ ผู้��สอนควิรเร�$มด�วิยการบอกเหต5ผู้ลและวิ�ตถ5ป็ระสงค#กวิ�าง ๆ แก!ผู้��เรยนวิ!า การเล!นในสถานการณ์#จั1าลองน,จัะให�อะไรและเหต5ใดจั*งมาเล!นก�น ต!อไป็จั*งให�ภาพีรวิมท�,งข้องสถานการณ์#จั1าลองท�,งหมด แล�วิจั*งให�รายละเอยดท$จั1าเป็/น

3.       ผู้%�เร�ยนเลุ่�อกบทบาทท��จึะเลุ่�นหร�อผู้%�สอนก0าหนดบทบาทให� ผู้�� เรยนท5กคนควิรได�ร�บบทบาทในการเล!น ซึ่*$งผู้��เรยนอาจัะเป็/นผู้��เล�อกเองหร�อผู้��สอนก1าหนดบทบาทให�ผู้��เรยนบางคน ซึ่*$งจัะช้!วิยให�เก�ดการเรยนร� �ตรงตามควิามต�องการ

4.       ผู้%�เร�ยนเลุ่�นตามกต�กาท��ก0าหนด ในข้ณ์ะท$ผู้��เรยนก1าล�งเล!นผู้��สอนควิรต�ดตามพีฤต�กรรมอย!างใกล�ช้�ดและคอยให�ค1าป็ร*กษาตามควิามจั1าเป็/น

5.       ผู้%�สอนแลุ่ะผู้%�เร�ยนร�วิมก&นอภ�ปราย ควิรม5!งไป็ป็ระเด0นไป็ท$การเรยนร� �ควิามเป็/นจัร�ง อะไรเป็/นป็8จัจั�ยท$มอ�ทธี�พีล ผู้��เรยนควิรได�เรยนร� �จัากการเล!นข้องตน

Page 12: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

6.       ผู้%�สอนแลุ่ะผู้%�เร�ยนสร�ปการเร�ยนร%�ท��ได�ร&บจึากการเลุ่�น  ข�อด�แลุ่ะข�อจึ0าก&ด                ข�อด�

1.        ผู้��เรยนได�เรยนร� �เร�$องท$มควิามซึ่�บซึ่�อน อย!างเข้�าใจัเน�$องจัากได�มป็ระสบการณ์#ด�วิยต�วิเอง2.       ผู้��เรยนมส!วินร!วิมในการเรยนส�ง3.       ผู้��เรยนมโอกาสฝึBกท�กษะกระบวินการต!าง ๆ จั1านวินมาก

ข�อจึ0าก&ด1.       ใช้�ค!าใช้�จั!ายส�ง และใช้�เวิลามาก2.       ผู้��สอนต�องอาศู�ยการเตรยมการมาก3.       ถ�าไม!มสถานการณ์#จั1าลองต�องสร�างสถานการณ์#ข้*,นมาเอง

 

7.  **วิ�ธี�การสอนมโนท&ศึน+ (Concept Attainment Model)

                        

                                     1.  ทฤษฎี�/หลุ่&กการ/แนวิค�ดของร%ปแบบ

                      จัอยส#และวิล(Joyce & Weil, 1996: 161-178)

พี�ฒนาร�ป็แบบน,ข้*,นโดยใช้�แนวิค�ดข้อง

บร5นเนอร#  ก�Eดนาวิ  และออสต�น (Bruner,  Goodnow, และ Austin) 

การ เรยนร� �มโนท�ศูน#ข้องส�$งใดส�$งหน*$งน�,น สามารถท1าได�โดยการค�นหาค5ณ์สมบ�ต�เฉพีาะท$ส1าค�ญข้องส�$งน�,น เพี�$อใช้�เป็/นเกณ์ฑ์#ในการจั1าแนกส�$งท$ใช้!และไม!ใช้!ส�$งน�,นออกจัากก�นได�

Page 13: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

                         2.   วิ&ตถุ�ประสงค+ของร%ปแบบ

                                เพี�$อช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �มโนท�ศูน#ข้องเน�,อหาสาระต!าง ๆ อย!างเข้�าใจั และสามารถให�ค1าน�ยามข้องมโนท�ศูน#น�,นด�วิยตนเอง

                         3.    กระบวินการเร�ยนการสอนของร%ปแบบ

                                ข้�,น ท$ 1 ผู้��สอนเตรยมข้�อม�ลส1าหร�บให�ผู้��เรยนฝึBกห�ดจั1าแนก

ผู้��สอนเตรยมข้�อม�ล 2 ช้5ด ช้5ดหน*$งเป็/นต�วิอย!างข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการสอน

อกช้5ดหน*$งไม!ใช้!ต�วิอย!างข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการสอน

ในการเล�อกต�วิอย!างข้�อม�ล 2 ช้5ดข้�างต�น ผู้��สอนจัะต�องเล�อกหาต�วิอย!างท$มจั1านวิน

มากพีอท$จัะครอบคล5มล�กษณ์ะข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการน�,น

ถ�ามโนท�ศูน#ท$ต�องการสอนเป็/นเร�$องยากและซึ่�บซึ่�อนหร�อเป็/นนามธีรรม อาจัใช้�

วิ�ธีการยกเป็/นต�วิอย!างเร�$องส�,น ๆ ท$ผู้��สอนแต!งข้*,นเองน1าเสนอแก!ผู้��เรยน

 

ผู้��สอนเตรยมส�$อการสอนท$เหมาะสมจัะใช้�น1าเสนอต�วิอย!างมโนท�ศูน#เพี�$อแสดง

ให�เห0นล�กษณ์ะต!าง ๆ ข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการสอนอย!างช้�ดเจัน

Page 14: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

                                ข้�,นท$ 2 ผู้��สอนอธี�บายกต�กาในการเรยนให�ผู้��เรยนร� �และเข้�าใจัตรงก�น

                                             ผู้�� สอนช้,แจังวิ�ธีการเรยนร� �ให�ผู้��เรยนเข้�าใจัก!อนเร�$มก�จักรรมโดยอาจัสาธี�ตวิ�ธี การและให�ผู้��เรยนลองท1าตามท$ผู้��สอนบอกจันกระท�$งผู้��เรยนเก�ดควิามเข้�าใจัพีอ สมควิร

                                ข้�,นท$ 3 ผู้��สอนเสนอข้�อม�ลต�วิอย!างข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการสอน และข้�อม�ลท$ไม!ใช้!ต�วิอย!างข้องมโนท�ศูน#ท$ต�องการสอน

                      การน1าเสนอข้�อม�ลต�วิอย!างน,ท1าได�หลายแบบ แต!ละแบบมจั5ดเด!น- จั5ดด�อย ด�งต!อไป็น,

1)      น1าเสนอข้�อม�ลท$เป็/นต�วิอย!างข้องส�$งท$จัะสอนทละข้�อม�ลจันหมดท�,งช้5ด โดย

บอก ให�ผู้��เรยนร� �วิ!าเป็/นต�วิอย!างข้องส�$งท$จัะสอนแล�วิตามด�วิยข้�อม�ลท$ไม!ใช้! ต�วิอย!างข้องส�$งท$จัะสอนทละข้�อม�ลจันครบหมดท�,งช้5ดเช้!นก�น โดยบอกให�ผู้��เรยนร� �วิ!าข้�อม�ลช้5ดหล�งน,ไม!ใช้!ส�$งท$จัะสอน ผู้��เรยนจัะต�องส�งเกตต�วิอย!างท�,ง 2 ช้5ด และค�ดหาค5ณ์สมบ�ต�ร!วิมและค5ณ์สมบ�ต�ท$แตกต!างก�น เทคน�ควิ�ธีน,สามารถช้!วิยให�ผู้��เรยนสร�างมโนท�ศูน#ได�เร0วิแต!ใช้�กระบวินการค�ดน�อย

2)      เสนอข้�อม�ลท$ใช้!และไม!ใช้!ต�วิอย!างข้องส�$งท$จัะสอนสล�บก�นไป็จันครบ

เทคน�ควิ�ธีน,ช้!วิยสร�างมโนท�ศูน#ได�ช้�ากวิ!าเทคน�คแรก แต!ได�ใช้�กระบวินการค�ดมากกวิ!า

                                                     3)   เสนอข้�อม�ลท$ใช้!และไม!ใช้!ต�วิอย!างข้องส�$งท$จัะสอนอย!างละ 1 ข้�อม�ล แล�วิเสนอข้�อม�ลท$เหล�อท�,งหมดทละข้�อม�ลโดยให�ผู้��เรยนตอบวิ!าข้�อม�ลแต!ละ ข้�อม�ลท$เหล�อน�,นใช้!หร�อไม!ใช้!ต�วิอย!างท$จัะสอน เม�$อผู้��เรยนตอบ ผู้��สอนจัะเฉลยวิ!าถ�กหร�อผู้�ด วิ�ธีน,ผู้��เรยน

Page 15: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

จัะได�ใช้�กระบวินการค�ดในการทดสอบสมมต�ฐานข้องตนไป็ทละข้�,นตอน. 

                                                    4)   เสนอข้�อม�ลท$ใช้!และไม!ใช้!ต�วิอย!างส�$งท$จัะสอนอย!างละ 1 ข้�อม�ล แล�วิให�ผู้��เรยนช้!วิยก�นยกต�วิอย!างข้�อม�ลท$ผู้��เรยนค�ดวิ!าใช้!ต�วิอย!างข้อง ส�$งท$จัะสอน โดยผู้��สอนจัะเป็/นผู้��ตอบวิ!าใช้!หร�อไม!ใช้! วิ�ธีน,ผู้��เรยนจัะมโอกาสค�ดมากข้*,นอก

                                 ข้�,นท$ 4 ให�ผู้��เรยนบอกค5ณ์สมบ�ต�เฉพีาะข้องส�$งท$ต�องการสอน

                                 จัาก ก�จักรรมท$ผู้!านมาในข้�,นต�น ๆ ผู้��เรยนจัะต�องพียามหาค5ณ์สมบ�ต�เฉพีาะข้องต�วิอย!างท$ใช้!และไม!ใช้!ส�$งท$ผู้�� เรยนต�องการสอนและทดสอบค1าตอบข้องตน หากค1าตอบข้องตนผู้�ดผู้��เรยนก0จัะต�องหาค1าตอบใหม!ซึ่*$งก0หมายควิามวิ!าต�องเป็ล$ยน สมมต�ฐานท$เป็/นฐานข้องค1าตอบเด�ม ด�วิยวิ�ธีน,ผู้��เรยนจัะค!อย ๆ สร�างควิามค�ดรวิบยอดข้องส�$งน�,นข้*,นมา ซึ่*$งก0จัะมาจัากค5ณ์สมบ�ต�เฉพีาะข้องส�$งน�,นน�$นเอง

                                 ข้�,นท$ 5 ให�ผู้��เรยนสร5ป็และให�ค1าจั1าก�ดควิามข้องส�$งท$ต�องการสอน

                                              เม�$อผู้��เรยนได�รายการข้องค5ณ์สมบ�ต�เฉพีาะข้องส�$งท$ต�องการสอนแล�วิ ผู้��สอนให�ผู้��เรยนช้!วิยก�นเรยบเรยงให�เป็/นค1าน�ยามหร�อค1าจั1าก�ดควิาม

                                ข้�,นท$ 6  ผู้��สอนและผู้��เรยนอภ�ป็รายร!วิมก�นถ*งวิ�ธีการท$ผู้��เรยนใช้�ในการหาค1าตอบ

ให�ผู้��เรยนได�เรยนร� �เก$ยวิก�บกระบวินการค�ดข้องต�วิเอง

                          4.  ผู้ลุ่ท��ผู้%�เร�ยนจึะได�ร&บจึากการเร�ยนตามร%ปแบบ

Page 16: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

                                   เน�$อง จัากผู้��เรยนเก�ดการเรยนร� �มโนท�ศูน# จัากการค�ด วิ�เคราะห#และต�วิอย!างท$หลากหลาย ด�งน�,นผู้ลท$ผู้��เรยนจัะได�ร�บโดยตรงค�อ จัะเก�ดควิามเข้�าใจัในมโนท�ศูน#น�,น และได�เรยนร� �ท�กษะการสร�างมโนท�ศูน#ซึ่*$งสามารถน1าไป็ใช้�ในการท1าควิามเข้�าใจั มโนท�ศูน#อ�$น ๆต!อไป็ได� รวิมท�,งช้!วิยพี�ฒนาท�กษะการใช้�เหต5ผู้ลโดยการอ5ป็น�ย(inductive

reasoning) อกด�วิย

 8.  การสอนแบบค�นพื่บควิามร%�          การสอนแบบค�นพีบควิามร� � (Discovery) ค�อ วิ�ธีสอนท$ผู้��เรยนค�นพีบค1าตอบหร�อควิามร� �ด�วิยตนเอง ค1าวิ!าค�นพีบควิามร� �ไม!ได�หมายถ*งวิ!าผู้��เรยนเป็/นคนค�นพีบควิามร� �หร�อค1าตอบน�,นเป็/นคนแรก ส�$งท$ค�นพีบน�,นจัะมผู้��ค�นพีบมาก!อนแล�วิและผู้��เรยนก0ค�นพีบควิามร� �หร�อค1าตอบน�,นด�วิยตนเอง ไม!ใช้!ทราบจัากการบอกเล!าข้องคนอ�$นหร�อจัากการอ!านค1าตอบท$มผู้��เข้ยนไวิ� ในการใช้�วิ�ธีสอนแบบน,ผู้��สอนจัะสร�างสถานการณ์#ในร�ป็ท$ผู้��เรยนจัะเผู้ช้�ญก�บป็8ญหา ในการแก�ป็8ญหาน�,นผู้��เรยนจัะใช้�ข้�อม�ลและป็ฏิ�บ�ต�ในล�กษณ์ะตรงก�บธีรรมช้าต�ข้องวิ�ช้าและป็8ญหาน�,น น�$นค�อ ผู้��เรยนจัะศู*กษาป็ระวิ�ต�ศูาสตร#ในวิ�ธีเดยวิก�บท$น�กป็ระวิ�ต�ศูาสตร#กระท1า ศู*กษาช้วิวิ�ทยา ในวิ�ธีเดยวิก�นก�บท$น�กช้วิวิ�ทยาศู*กษา เป็/นวิ�ธีสอนท$เน�นกระบวินการซึ่*$งเหมาะสมส1าหร�บวิ�ช้าวิ�ทยาศูาสตร# คณ์�ตศูาสตร# แต!ก0สามารถใช้�ได�ก�บวิ�ช้าอ�$นๆ

 

9.  วิ�ธี�การสอนตามแนวิค�ดของกานเย (Gagne’s Instructional Model)

 

1.  ทฤษฎี�/หลุ่&กการ/แนวิค�ดของร%ปแบบ

กานเย (Gagne, 1985:  70-90) ได�พี�ฒนาทฤษฎีเง�$อนไข้การเรยนร� �

Page 17: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

(Condition of

Learning) ซึ่*$งม 2 ส!วินใหญ! ๆ ค�อ ทฤษฎีการเรยนร� � และทฤษฎีการจั�ดการเรยนการสอน  ทฤษฎีการเรยนร� �ข้องกานเยอธี�บายวิ!าป็รากฏิการณ์#การเรยนร� �มองค#ป็ระกอบ 3 ส!วินค�อ

                                1)  ผู้ลการเรยนร� �หร�อควิามสามารถด�านต!าง ๆ ข้องมน5ษย# ซึ่*$งมอย�! 5 ป็ระเภทค�อ

ท�กษะทางป็8ญญา (intellectual skill ) ซึ่*$งป็ระกอบด�วิยการจั1าแนกแยกแยะ การสร�างควิามค�ดรวิบยอด การสร�างกฎี การสร�างกระบวินการหร�อกฎีช้�,นส�ง ควิามสามารถด�านต!อไป็ค�อ กลวิ�ธีในการเรยนร� �(cognitive

Strategy)  ภาษาหร�อค1าพี�ด (verbal information) ท�กษะการเคล�$อนไหวิ(motor skill) และเจัตคต�(attitude)

                                2)  กระบวินการเรยนร� �และจัดจั1าข้องมน5ษย# มน5ษย#มกระบวินการจั�ดกระท1าข้�อม�ล

ใน สมอง ซึ่*$งมน5ษย#จัะอาศู�ยข้�อม�ลท$สะสมไวิ�มาพี�จัารณ์าเล�อกจั�ดกระท1าส�$งใดส�$งหน*$ง และข้ณ์ะท$กระบวินการจั�ดกระท1าข้�อม�ลภายในสมองก1าล�งเก�ดข้*,นเหต5การณ์#ภาย นอกร!างกายมน5ษย#มอ�ทธี�พีลต!อการส!งเสร�มหร�อการ

ย�บย�,ง การเรยนร� �ท$เก�ดข้*,นภายในได� ด�งน�,นในการจั�ดการเรยนการสอน กานเยจั*งได�เสนอแนะวิ!า ควิรมการจั�ดสภาพีการเรยนการสอนให�เหมาะสมก�บการเรยนร� �แต!ละป็ระเภท ซึ่*$งมล�กษณ์ะเฉพีาะท$แตกต!างก�น และส!งเสร�มกระบวินการเรยนร� �ภายในสมอง โดยจั�ดสภาพีการณ์#ภายนอกให�เอ�,อต!อกระบวินการเรยนร� �ภายในข้องผู้��เรยน

                         2.   วิ&ตถุ�ประสงค+ของร%ปแบบ

                                เพี�$อช้!วิยให�ผู้��เรยนสามารถเรยนร� �เน�,อหาสาระ

Page 18: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ต!าง ๆ ได�อย!างด รวิดเร0วิ และสามารถจัดจั1าส�$งท$เรยนได�นาน     

                         3.    กระบวินการเร�ยนการสอนของร%ปแบบ

                      การเรยนการสอนตามร�ป็แบบข้องกานเย ป็ระกอบด�วิยการด1าเน�นการเป็/นล1าด�บ

ข้�,นตอนรวิม 9 ข้�,นด�งน,

                                ข้�,นท$ 1  การกระต5�นและด*งด�ดควิามสนใจัข้องผู้��เรยน เป็/นการช้!วิยให�ผู้��เรยนสามารถร�บส�$งเร�า หร�อส�$งท$จัะเรยนร� �ได�ด

                                ข้�,นท$ 2 การแจั�งวิ�ตถ5ป็ระสงค#ข้องการเรยนให�ผู้��เรยนทราบ เป็/นการช้!วิยให�ผู้��เรยนได�ร�บร� �ควิามคาดหวิ�ง  

                                ข้�,นท$ 3 การกระต5�นให�ระล*กถ*งควิามร� �เด�ม เป็/นการช้!วิยให�ผู้��เรยนด*งข้�อม�ลเด�มท$อย�!ในหน!วิยควิามจั1าระยะยาวิให�มาอย�! ในหน!วิยควิามจั1าเพี�$อใช้�งาน(working memory) ซึ่*$งจัะช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดควิามพีร�อมในการเช้�$อมโยงควิามร� �ใหม!ก�บควิามร� �เด�ม

                                ข้�,นท$ 4 การน1าเสนอส�$งเร�าหร�อเน�,อหาสาระใหม! ผู้��สอนควิรจัะจั�ดส�$งเร�าให�ผู้��เรยนเห0นควิามส1าค�ญข้องส�$งเร�าน�,นอย!างช้�ดเจัน เพี�$อควิามสะดวิกในการเล�อกร�บร� �ข้องผู้��เรยน

                                ข้�,นท$ 5 การให�แนวิการเรยนร� � หร�อการจั�ดระบบข้�อม�ลให�มควิามหมาย เพี�$อช้!วิยให�ผู้��เรยนสามารถท1าควิามเข้�าใจัก�บสาระท$เรยนได�ง!ายและเร0วิข้*,น

                                ข้�,นท$ 6 การ กระต5�นให�ผู้��เรยนแสดงควิามสามารถ เพี�$อให�ผู้��เรยนมโอกาสตอบสนองต!อส�$งเร�าหร�อสาระท$เรยน ซึ่*$งจัะช้!วิยให�ทราบถ*งการเรยนร� �ท$เก�ดข้*,นในต�วิผู้��เรยน

Page 19: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

                                ข้�,นท$ 7 การให�ข้�อม�ลป็Gอนกล�บ เป็/นการให�การเสร�มแรงแก!ผู้��เรยน และข้�อม�ลท$เป็/นป็ระโยช้น#ก�บผู้��เรยน

                                ข้�,นท$ 8 การป็ระเม�นผู้ลการแสดงออกข้องผู้��เรยน เพี�$อช้!วิยให�ผู้��เรยนทราบวิ!าตนเองสามารถบรรล5วิ�ตถ5ป็ระสงค#มากน�อยเพียงใด   

                                ข้�,นท$ 9 การส!งเสร�มควิามคงทนและการถ!ายโอนการเรยนร� � โดยการให�โอกาสผู้��เรยนได�มการฝึBกฝึนอย!างพีอเพียงและในสถานการณ์#ท$หลากหลาย เพี�$อช้!วิยให�ผู้��เรยนเก�ดควิามเข้�าใจัท$ล*กซึ่*,งข้*,น และสามารถถ!ายโอนการเรยนร� �ไป็ส�!สถานการณ์#อ�$น ๆ ได�

                         4.  ผู้ลุ่ท��ผู้%�เร�ยนจึะได�ร&บจึากการเร�ยนตามร%ปแบบ         

                               เน�$อง จัากการเรยนการสอนตามร�ป็แบบน, จั�ดข้*,นให�ส!งเสร�มกระบวินการเรยนร� �และจัดจั1าข้องมน5ษย# ด�งน�,น ผู้��เรยนจัะสามารถเรยนร� �สาระท$น1าเสนอได�อย!างด รวิดเร0วิและจัดจั1าส�$งท$เรยนร� �ได�นาน นอกจัากน�,นผู้��เรยนย�งได�เพี�$มพี�นท�กษะในการจั�ดระบบข้�อม�ล สร�างควิามหมายข้องข้�อม�ล รวิมท�,งการแสดงควิามสามารถข้องตนด�วิย

10. การสอนแบบปฏิ�บ&ต�การ          การสอนแบบป็ฏิ�บ�ต�การ (Laboratory) ค�อ การสอนท$ให�ผู้��เรยนกระท1าก�จักรรมการเรยนภายใต�การแนะน1าช้!วิยเหล�ออย!างใกล�ช้�ด โดยท1าการทดลองป็ฏิ�บ�ต�ฝึBกการใช้�ทฤษฎีโดยผู้!านการส�งเกตการทดลอง ภายใต�สภาพีท$ควิบค5ม 11. การสอนโดยใช้�โสตท&ศึน%ปกรณ์+          การสอนโดยใช้�โสตท�ศูน�ป็กรณ์# (Audio – visual Media)

หมายถ*ง การสอนโดยใช้�อ5ป็กรณ์#การสอนต!างๆ เช้!น ร�ป็ภาพี สไลด# ภาพียนตร# วิด�ท�ศูน# ห5!นจั1าลอง เทป็บ�นท*กเสยง เคร�$องฉายภาพีข้�ามศูรษะ

Page 20: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

เป็/นต�น เน�$องจัากโสตท�ศูน�ป็กรณ์#แต!ละช้น�ดต!างก0มจั5ดเด!น ข้�อจั1าก�ดเฉพีาะต�วิ จั*งไม!ข้อกล!าวิถ*งจั5ดเด!นและข้�อจั1าก�ดโดยรวิมๆ ในการพี�ฒนาการใช้�ส�$อต!างๆ 12. การสอนแบบให�ผู้%�เร�ยนเสนอรายงานในช้&'นเร�ยน          การสอนแบบให�ผู้��เรยนเสนอรายงานในช้�,น ค�อ เทคน�คการสอนท$มอบหมายให�ผู้��เรยนไป็ศู*กษาค�นควิ�าสาระควิามร� � เร�$องราย ฯลฯ แล�วิน1ามาเสนอรายงานในช้�,น โดยท�$วิไป็จัะเสนอด�วิยวิาจัา ผู้��สอนอาจัมอบหมายให�ผู้��เรยนไป็ศู*กษาค�นควิ�าเป็/นรายบ5คคลหร�อกล5!มก0ได�  13.การสอนโดยใช้�ค0าถุาม          การสอนโดยใช้�ค1าถามเป็/นการสอนท$ผู้��สอนป็Gอนค1าถามให�ผู้��เรยนตอบ อาจัตอบเป็/นรายบ5คคลหร�อตอบเป็/นกล5!มย!อย หร�อตอบท�,งช้�,น การตอบใช้�วิ�ธีพี�ดตอบผู้��สอนจัะพี�จัารณ์าค1าตอบแล�วิให�ข้�อม�ลสะท�อนกล�บ หร�อถามคนอ�$นหร�อกล5!มอ�$นจันกวิ!าจัะได�ค1าตอบท$ถ�กต�องเหมาะสม          เทคน�คการสอนหลากหลายวิ�ธีด�งกล!าวิมาแล�วิ เป็/นเพียงแนวิทางการสอนท$มผู้��ค�นค�ดข้*,น ซึ่*$งผู้��สอนเองจัะต�องท1าควิามเข้�าใจั และเล�อกใช้� ป็ระย5กต#ใช้� ป็ร�บป็ร5งและพี�ฒนาให�เหมาะสมก�บเน�,อหาสาระข้องการสอน ผู้��เรยน วิ�ตถ5ป็ระสงค#เช้�งพีฤต�กรรม เวิลา เคร�$องม�อ บรรยากาศู สถานท$ และข้�อจั1าก�ดต!างๆ รวิมถ*งควิามถน�ดข้องผู้��สอน แต!ท�,งน,ในการเล�อกใช้�ท$ดควิรจัะผู้สมผู้สานหลายเทคน�คท$เหมาะสมเข้�าด�วิยก�น จัะก!อให�เก�ดป็ระส�ทธี�ภาพีส�งส5ดได�  14.  เทคน�คการใช้�ผู้&งกราฟิ<ก  ( graphic  organizers

)  ประเภท                ผู้&งควิามค�ด  ( A Mind  MAP )  เป็/นผู้�งท$แสดงควิามส�มพี�นธี#ข้องสาระหร�อควิามค�ดต!าง ๆ ให�เห0นเป็/นโครงสร�างในภาพีรวิม  โดยใช้�  เส�น  ค1า  ระยะห!างจัากจั5ดศู�นย#กลาง  ส  เคร�$องหมาย  ร�ป็ทรง 

Page 21: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

เรข้าคณ์�ตและภาพี แสดงควิามหมายและควิามเช้�$อมโยงข้องควิามค�ดหร�อสาระน�,น ๆ โดยมข้� ,นตอนหล�ก ๆ ในการท1าด�งน,                  แผู้นท$ควิามค�ด   บางทเรยกวิ!า( Webbing  semantic Net  working, Momory  mapping)โทน$   บ�ซึ่านได�พี�ฒนาแผู้นท$ควิามค�ดข้*,น  โดย บ�รณ์าการ  การท1างานข้องสมองด�านซึ่�ายและด�านข้วิา   สมองด�านซ้�าย  จัะท1าหน�าท$ในการวิ�เคราะห#ค1า   ส�ญล�กษณ์#  ตรรกวิ�ทยา  ภาษา ระบบ  ล1าด�บ  ควิามเป็/นเหต5ผู้ล                 สมองด�านขวิา จั1าท1าหน�าท$ในการส�งเคราะห#ร�ป็แบบ   ส   ร�ป็ร!าง  วิ�เคราะห#ค�ดสร�างสรรค#  จั�นตนาการ   ควิามงาม  ศู�ลป็ะ แผู้นท$ควิามค�ดไม!เพียงแต!จัะใช้�ค1าต!าง ๆ เท!าน�,น แต!ย�งใช้�ส�ญล�กษณ์#และภาพีต!าง ๆ ด�วิย  นอกจัากน,แผู้นท$ควิามค�ดย�งเป็/นกระบวินการจั�ดระบบการจั1าและการจั�ดกระท1าข้�อม�ล  เป็/นการ บ�รณ์าการภาพี   ส   ค1าศู�พีท#  และเช้�$อมโยงกระบวินการเรยนร� �แบบมส!วินร!วิมก�บแผู้นท$ควิามค�ด                บ�คคลุ่ท&�วิไป   --ใช้�ในช้วิ�ตส!วินต�วิ  ในการวิางแผู้น  การต�ดส�นใจั                                                 --  ช้วิ�ตการท1างาน   การช้!วิยจั1า  การแก�ป็8ญหา  การนน1าเสนอ  การเข้ยนหน�งส�อ                คร%ผู้%�สอน          --  การวิางแผู้นการจั�ดการเรยนร� �                                                  --  การจั�ดก�จักรรมต!าง ๆ ในการเรยนร� �                น&กเร�ยน           --  ช้!วิยในการค�ด  จั1า  บ�นท*ก  เสนอข้�อม�ล                                                -- ท1าให�เข้�าใจัเน�,อหา

                                                   --  ช้!วิยแก�ป็8ญหาอย!างเป็/นร�ป็ธีรรม

                                                   --  ท1าให�การเรยนร� �เป็/นเร�$องสน5กสนาน  มช้วิ�ตช้วิา

Page 22: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

                  

 

หลุ่&กการท0า   Mind  Map

1. เร�$มต�นด�วิยภาพีสตรงก*$งกลางหน�ากระดาษ

2. ใช้�ภาพีให�มากท$ส5ด  ใช้�ภาพีก!อนค1าส1าค�ญ ( Key word ) หร�อรห�ส เป็/นการช้!วิยการท1างานข้องสมอง ด*งด�ดสายตาและช้!วิยจั1า

3. เข้ยนค1าส1าค�ญต�วิใหญ!  อ!านง!าย  ช้�ดเจัน  ช้!วิยให�สามารถป็ระหย�ดเวิลาเม�$อย�อนกล�บมาอ!านอกคร�,ง

4. เข้ยนค1าส1าค�ญเหน�อเส�น และแต!ละเส�นต�องเช้�$อมต!อก�บเส�นอ�$น ๆ

5. ค1าส1าค�ญควิรมล�กษณ์ะเป็/น “ หน!วิย “ ค1าส1าค�ญ 1 ค1าต!อ 1 เส�น

6. ระบายสให�ท�$วิ Mind  Map เพีราะสช้!วิยยกระด�บควิามจั1า   เพีล�นตา  กระต5�นสมองซึ่กข้วิา

7. เพี�$อให�เก�ดควิามค�ดสร�างสรรค#ใหม! ๆ ควิรป็ล!อยให�ห�วิค�ดมอ�สระมากท$ส5ด

       ใช้�ร%ปทรงเรขาคณ์�ต  แสดงข้อบเข้ตข้องค1าท$มล�กษณ์ะข้องค1าใกล�เคยงก�น          ใช้�ภาพื่    ร�ป็สามม�ต�   เพี�$อให�โดดเด!น                        การระดมสมอง  เป็/นการน1าควิามร� �ท$อย�!แล�วิออกมาใช้�  ท1าให�ผู้��เรยนมควิามร� �ส*กอ�สระในทางควิามค�ด  ป็ล!อยจั�ตใจัให�มอ1านาจัเหน�อสมอง ไม!ต�องก�งวิลวิ!าส�$งท$ค�ดออกมาน,ส�มพี�นธี#ก�บป็ระเด0นท$ต� ,งหร�อไม!                        การระดมพีล�งสมองใช้�ได�ท�,งงานเด$ยวิและงานกล5!ม

Page 23: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

        งานเด��ยวิ   ให�ผู้��เรยนใช้�เวิลาป็ระมาณ์  5  นาท  แล�วิเข้ยนห�วิข้�อ เร�$องป็8ญหาหร�อป็ระเด0นท$มอบหมายให�ลงในแผู้!นกระดาษ   จัากน�,นเข้ยนท5กส�$งท5กอย!างท$ผู้��เข้ยนทราบ เก$ยวิก�บส�$งน�,นในข้ณ์ะน�,น  ให�เร0วิท$ส5ด         งานกลุ่��ม    ต�องให�สมาช้�กท5กคนในกล5!มมโอกาสค�ดอย!างอ�สระท$ส5ดโดยป็ระวิ�งการป็ระเม�นควิามค�ดออกไป็ไม!มการวิ�พีากษ#  วิ�จัารณ์# ในระหวิ!างท$มการค�ดจั5ดป็ระสงค#เพี�$อน1าไป็ส�!   การท$สามารถแก�ป็8ญหาได� 

15. การสอนแบบโครงการ (The Project Approach)หลุ่&กการ          โครงการ ค�อการส�บค�นหาข้�อม�ลอย!างล*กตามห�วิเร�$องท$เด0กสนใจัควิรแก!การเรยนร� � โดยป็กต�การส�บค�นจัะท1าโดยเด0กกล5!มเล0กๆ ท$อย�!ในช้�,นเรยน หร�อเด0กท�,งช้�,นร!วิมก�น หร�อบางโอกาสอาจัเป็/นเพียงเด0กคนใดคนหน*$งเท!าน�,น จั5ดเด!นข้องโครงการค�อควิามพียายามท$จัะค�นหาค1าตอบจัากค1าถามท$เก$ยวิก�บห�วิ เร�$อง ไม!วิ!าค1าถามน�,นจัะมาจัากเด0ก จัากคร�หร�อจัากเด0กและคร�ร!วิมก�นก0ตาม จั5ดป็ระสงค#ข้องโครงการค�อการเรยนร� �เก$ยวิก�บห�วิเร�$อง มากกวิ!าการเสาะแสวิงหาค1าตอบท$ถ�กต�องเพี�$อตอบค1าถามท$คร�เป็/นผู้��ถาม (Katz,1994)          การท1า โครงการไม!สามารถทดแทนหล�กส�ตรท�,งหมดได� ส1าหร�บเด0กป็ฐมวิ�ยถ�อเป็/นส!วินท$เสร�มเพี�$มเต�มให�สมบ�รณ์#อย!างไม!เป็/นทาง การเพียงส!วินหน*$งข้องหล�กส�ตรเท!าน�,น งานโครงการจัะไม!แยกเป็/นรายวิ�ช้า เช้!น ภาษาไทย คณ์�ตศูาสตร# วิ�ทยาศูาสตร# ฯลฯ แต!จัะบ�รณ์าการท5กวิ�ช้าเข้�าด�วิยก�น โดยเฉพีาะเด0กป็ฐมวิ�ยต�องการคร�เป็/นผู้��ช้,แนะ และเป็/นท$ป็ร*กษาในการท1าโครงการ          ส!วิน เวิลาท$ใช้�ในการท1างานแต!ละโครงการน�,นอาจัใช้�เวิลาหลายวิ�น หลายส�ป็ดาห# หร�อหน*$งส�ป็ดาห#ข้*,นอย�!ก�บห�วิเร�$อง อาย5 และควิามสนใจัข้องเด0ก (Katz, 1994)  

กระบวินการโครงการ ถ�อเป็/นต�วิอย!างท$ดข้องการเรยนร� �ท$เต0มไป็ด�วิยควิามหมายเหมาะ

Page 24: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ก�บพี�ฒนาการ เด0ก เป็/นการศู*กษาอย!างล*กในช้!วิงเวิลาท$ข้ยายได�ตามควิามสนใจัข้องเด0กแต!ละคน แต!ละกล5!มย!อย หร�อแต!ละช้�,นและตามแต!ห�วิเร�$องท$ต�องการศู*กษา ในหน�งส�อ Project Approach "A Practical Guide

for Teachers" ข้อง Sylvia C. Chard (1992,1994) ได�กล!าวิถ*งล�กษณ์ะโครงสร�างข้องการป็ฏิ�บ�ต�โครงการไวิ� 5 ข้�อ ค�อ          1. การอภ�ป็รายกล5!ม ในงานโครงการคร�สามารถแนะน1าการเรยนร� �ให�เด0ก และช้!วิยให�เด0กแต!ละคนมโอกาสแลกเป็ล$ยนส�$งท$ตนท1าก�บเพี�$อนการพีบป็ระสนทนาก�นในกล5!มย!อย หร�อกล5!มใหญ!ท�,งช้�,น ท1าให�เด0กมโอกาสท$จัะอภ�ป็รายแลกเป็ล$ยนควิามค�ดเห0น ซึ่*$งก�นและก�น          2. การ ศู*กษานอกสถานท$ ส1าหร�บเด0กป็ฐมวิ�ยไม!จั1าเป็/นต�องเสยเง�นเป็/นจั1านวินมาก เพี�$อพีาเด0กไป็ย�งสถานท$ไกลๆ ป็ระสบการณ์#ในระยะแรกคร�อาจัพีาไป็ท�ศูนศู*กษานอกห�องเรยน เรยนร� �ส�$งก!อสร�างต!างๆท$อย�!รอบบร�เวิณ์โรงเรยน เช้!น ร�านค�า ถนนหนทาง ป็Gายส�ญญาณ์ งานบร�การต!างๆ ฯลฯ จัะช้!วิยให�เด0กเข้�าโลกท$แวิดล�อม มโอกาสพีบป็ะก�บบ5คคลท$มควิามร� �เช้$ยวิช้าญในห�วิเร�$องท$เด0กสนใจั ซึ่*$งถ�อเป็/นป็ระสบการณ์#เรยนร� �ข้� ,นแรกข้องงานศู*กษาค�นควิ�า          3. การ น1าเสนอป็ระสบการณ์#เด�ม เด0กสามารถท$จัะทบทวินป็ระสบการณ์#เด�มในห�วิเร�$องท$ตนสนใจั มการอภ�ป็ราย แสดงควิามค�ดเห0นในป็ระสบการณ์#ท$เหม�อนหร�อแตกต!างก�บเพี�$อน รวิมท�,งแสดงค1าถามท$ต�องการส�บค�นในห�วิเร�$องน�,นๆ นอกจัากน,เด0กแต!ละคนสามารถท$จัะเสนอป็ระสบการณ์#ท$ตนมให�เพี�$อนในช้�,นได� ร� �ด�วิยวิ�ธีการอ�นหลากหลายเสม�อนเป็/นการพี�ฒนาท�กษะเบ�,องต�น ไม!วิ!าจัะเป็/นการเข้ยนภาพี การเข้ยน การใช้�ส�ญล�กษณ์#ทางคณ์�ตศูาสตร# การเล!นบทบาทสมมต� และการก!อสร�างแบบต!างๆ          4. การ ส�บค�น งานโครงการเป็@ดกวิ�างให�ใช้�แหล!งค�นควิ�าข้�อม�ลอย!างหลากหลายตามห�วิเร�$องท$ สนใจัเด0กสามารถส�มภาษณ์#พี!อแม! ผู้��ป็กครองข้องตนเอง บ5คคลในครอบคร�วิ เพี�$อนนอกโรงเรยน สามารถหาค1าตอบข้องตนด�วิยการศู*กษานอกสถานท$ ส�มภาษณ์#วิ�ทยากรท�องถ�$นท$ม

Page 25: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ควิามรอบร� �ในห�วิเร�$อง อาจัส1ารวิจัวิ�เคราะห#วิ�ตถ5ส�$งข้องด�วิยตนเอง เข้ยนโครงร!าง หร�อใช้�แวิ!นข้ยายส!องด�วิ�ตถ5ต!างๆ หร�ออาจัใช้�หน�งส�อในช้�,นเรยนหร�อในห�องสม5ดท1าการค�นควิ�า          5. การ จั�ดแสดง การจั�ดแสดงท1าได�หลายร�ป็แบบ อาจัใช้�ฝึาผู้น�งหร�อป็Gายจั�ดแสดงงานข้องเด0ก เป็/นการแลกเป็ล$ยนควิามค�ด ควิามร� �ท$ได�จัากการส�บค�นแก!เพี�$อนในช้�,น คร�สามารถให�เด0กในช้�,นได�ร�บทราบควิามก�าวิหน�าในการส�บค�นโดยจั�ดให�มการ อภ�ป็ราย หร�อการจั�ดแสดง ท�,งจัะเป็/นโอกาสให�เด0กและคร�ได�เล!าเร�$องงานโครงการท$ท1าแก!ผู้��มาเย$ยม เยยนโรงเรยนอกด�วิย16. การสอนแบบมอนเตสซ้อร��หลุ่&กการMorrison (998 : 96 - 1 0 ) และบ5คคลต!างๆ ได�ส�งเคราะห#แนวิค�ดและแนวิป็ฏิ�บ�ต�ข้องมอนเตสซึ่อร$ สร5ป็เป็/นหล�กการข้องการสอนได� 5

ป็ระเด0น ด�งน,          1. เด3กจึะต�องได�ร&บการยอมร&บน&บถุ�อ (Respect for the child)          เพีราะ เด0กแต!ละคนมล�กษณ์ะเฉพีาะข้องเข้า ด�งน�,นการจั�ดการศู*กษาให�แก!เด0กควิรจัะเหมาะก�บเด0กแต!ละคน มอนเตสซึ่อร$ย�นย�นในควิามเช้�$อข้องตนเองท$วิ!า ช้วิ�ตข้องเด0กต�องได�ร�บการด�แลท$แตกต!างไป็จัากผู้��ใหญ!ไม!จั�ดการศู*กษาให�แก! เด0กตามท$ผู้��ใหญ!ต�องการให�เป็/น โดยน�กการศู*กษาและผู้��ป็กครองจัะแสดงควิามเคารพีน�บถ�อเด0กได�หลายวิ�ถ ทางช้!วิยให�เด0กท1างานได�ด�วิยตนเอง ส!งเสร�มควิามเป็/นอ�สระให�แก!เด0กและเคารพีควิามต�องการข้องเด0กแต!ละคน          2. เด3กม�จึ�ตท��ซ้�มซ้าบได� (The Absorbent Mind)

           มอน เตสซึ่อร$เช้�$อวิ!า เด0กแต!ละคนไม!ได�ร�บการศู*กษามาจัากคนอ�$น แต!เด0กค�อผู้��ให�การศู*กษาแก!ตนเอง เราใช้�จั�ตในการแสวิงหาควิามร� �เด0กซึ่*มซึ่าบข้�อม�ลต!างๆ เข้�าไป็ในจั�ตข้องตนเองได� กระบวินน,เห0นได�ช้�ดจัากการท$เด0กเรยนภาษาแม!ได�เอง           

Page 26: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

พี�ฒนาการข้องจั�ตท$ซึ่*มซึ่าบได�ม 2 ระด�บค�อ          อาย5ต�,งแต!แรกเก�ดถ*ง 3 ป็Hเป็/นช้!วิงท$จั�ตซึ่*มซึ่าบโดยไม!ร� �ส*กต�วิ (Unconscious absorbent mind) เป็/นการพี�ฒนาป็ระสาทส�มผู้�สข้องการมองเห0น (seeing) การได�ย�น (hearing) การช้�มรส (tasting)

การดมกล�$น (smelling) และการส�มผู้�ส (touching) เด0กจัะซึ่*มซึ่าบท5กส�$งท5กอย!างรอบต�วิ           อาย5 3-6 ป็H เป็/นช้!วิงท$จั�ตซึ่*มซึ่าบโดยร� �ส*กต�วิ (conscious

absorbent mind) โดย เล�อกส�$งท$ป็ระท�บใจัจัากส�$งแวิดล�อม และพี�ฒนาป็ระสาทส�มผู้�สต!างๆ การเล�อกสรรมควิามละเอยดลออเพี�$มข้*,น ในช้!วิงท$จั�ตซึ่*มซึ่าบโดยไม!ร� �ส*กต�วิ เด0กจัะเห0นและซึ่*มซึ่าบสโดยไม!ได�แยกแยะควิามแตกต!างข้องสเหล!าน,เม�$ออาย5 3 ป็Hข้*,นไป็ เด0กจัะพี�ฒนาควิามสามารถในการท$จัะแยกแยะ จั�บค�! และเรยงล1าด�บสได�           มอน เตสซึ่อร$ ได�ท�าทายให�คร�ค�ดเก$ยวิก�บเร�$องจั�ตท$ซึ่*มซึ่าบได�ข้องเด0ก วิ!าส�$งท$เด0กเรยนร� �ส!วินใหญ!จัะข้*,นอย�!ก�บคนท$อย�!รอบต�วิ ส�$งท$คนเหล!าน�,นพี�ดและท1า และป็ฏิ�ก�ร�ยาข้องคนเหล!าน�,น          3. ช้�วิงเวิลุ่าหลุ่&กของช้�วิ�ต (Sensitive Periods)

          วิ�ย 3-6 ป็H ช้!วิงเวิลาน,เด0กจัะร�บร� �ได�ไวิและเรยนร� �ท�กษะเฉพีาะอย!างได�ด คร�จั*งต�องส�งเกตเด0ก เพี�$อจั�ดการเรยนการสอนให�แก!เด0กได�สมบ�รณ์#ท$ส5ด ถ*งแม�เด0กจัะอย�!ในช้!วิงเวิลาหล�กเหม�อนก�น แต!ข้� ,นตอนและจั�งหวิะเวิลาข้องเด0กแต!ละคนจัะแตกต!างก�น ด�งน�,นคร�ข้องมอนเตสซึ่อร !หร�อผู้��ป็กครองจั1าเป็/นจัะต�องหาช้!วิงเวิลาข้องเด0กจั�ดให�เด0กป็ระสบควิามส1าเร0จั ได�ส�งส5ด การส�งเกตจั*งส1าค�ญส1าหร�บคร�และผู้��ป็กครอง น�กการศู*กษาหลายคนเช้�$อวิ!าข้�อม�ลท$ได�จัากการส�งเกตถ�กต�องมากกวิ!าการใช้�แบบ สอบ          4. การตระเตร�ยมส��งแวิดลุ่�อม (The Prepared Environment)           เด0ก จัะเรยนร� �ได�ด ในส�$งแวิดล�อมท$ได�ตระเตรยมเอาไวิ�ในสถานท$ใดก0ตาม ไม!วิ!าจัะเป็/นห�องเรยน ห�องท$บ�าน ห�องเด0กเล0ก หร�อสนามเด0กเล!น จั5ดม5!งหมายเพียงเพี�$อให�เด0กมอ�สระจัากการควิบค5มข้องผู้��ใหญ!เป็/นสถานท$ท$ เด0กจัะได�ท1าส�$งต!างๆ เพี�$อตนเอง ห�องเรยนในอ5ดมคต�ข้องมอนเตสซึ่อร$ ค�อ

Page 27: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

เด0กเป็/นศู�นย#กลางและมส!วินร!วิมในการเรยน          ใน ส�$งแวิดล�อมท$ตระเตรยมไวิ� เด0กจัะเรยนได�ตามควิามต�องการต�ดส�นใจัเล�อกอ5ป็กรณ์#ท$ต�องท1า มอนเตสซึ่อร$จัะจั�ดโตEะ เก�าอ,ข้นาดเด0กให�เด0กได�ท1างานเป็/นรายบ5คคล เป็/นกล5!มในห�องเรยน มการท1างานบนพี�,น มอนเตสซึ่อร$เห0นวิ!าโตEะคร�ไม!จั1าเป็/น เพีราะคร�ต�องไป็ท1างานก�บเด0กอย�!แล�วิ เธีอได�เสนอแนะให�จั�ดเฟัอร#น�เจัอร#ท5กอย!างเป็/นข้นาดเด0ก กระดานด1าข้นาดต1$าพีอท$เด0กจัะใช้� พี�,นท$ภายนอกซึ่*$งเด0กสามารถท1าสวินหร�อท1าก�จักรรมกลางแจั�งได�          โดย เฉพีาะห�องเรยน ต�องเป็/นท$ท$เด0กสามารถท1าส�$งต!างๆ ได� เล!นอ5ป็กรณ์#ท$วิางไวิ�อย!างมจั5ดม5!งหมายและให�การศู*กษาแก!ตน อ�สระเป็/นล�กษณ์ะท$ส1าค�ญข้องการตระเตรยมส�$งแวิดล�อม เม�$อเด0กมอ�สระภายในส�$งแวิดล�อม เล�อกท1าอ5ป็กรณ์#ด�วิยตนเอง เข้าจัะซึ่*มซึ่าบส�$งต!างๆจัากตรงน�,น           ผู้��ใหญ!ม�กจัะกล�วิวิ!าเด0กจัะใช้�อ�สระไม!เป็/น เด0กจัะมอ�สระในการใช้�อ5ป็กรณ์#ท$จั�ดไวิ� ภายใต�กรอบในการเล�อกท$คร�ได�จั�ดให�การเล�อก (Choice)

ค�อผู้ลผู้ล�ตข้องวิ�น�ยและการควิบค5มตนเองท$จัะได�ร� �จัากส�$งแวิดล�อม          5. การศึ�กษาด�วิยตนเอง (Self-or Auto Education)

          มอน เตสซึ่อร$เน�นควิามสนใจัไป็ท$ควิามสามารถข้องมน5ษย# ศู�ลป็ะข้องการสอนรวิมถ*งการตระเตรยมส�$งแวิดล�อม เพี�$อเด0กจัะได�เข้�าไป็ท1างานและเรยนร� �ด�วิยตนเอง เด0กสามารถเรยนร� �ได�ด�วิยตนเอง จัากการท$เด0กมอ�สระในส�$งแวิดล�อมท$จั�ดเตรยมไวิ�อย!างสมบ�รณ์#การมอ�สระ น,มอนเตสซึ่อร$กล!าวิวิ!า ไม!ใช้!ส�ญล�กษณ์�ข้องเสรภาพีเท!าน�,น แต!หมายถ*งเส�นทางไป็ส�!การศู*กษา เด0กมส�ทธี�Iท$จัะเรยนร� �ระเบยบวิ�น�ยข้องช้วิ�ต ได�มโอกาสแก�ไข้ข้�อบกพีร!องข้องตนเอง สามารถควิบค5มการเคล�$อนไหวิข้องตนเองได� 

17.              การจึ&ดการเร�ยนการสอนแบบโครงงาน

แนวิค�ด

การสอนแบบโครงงานเป็/นการเป็@ดโอกาสให�ผู้��เรยน  เรยนร� �เร�$องใดเร�$องหน*$งตามควิามสนใจัข้องผู้��เรยนอย!างล5!มล*ก  โดยผู้!านกระบวินการ

Page 28: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

หล�กค�อ กระบวินการแก�ป็8ญหา  ผู้��เรยนจัะเป็/นผู้��ลงม�อป็ฏิ�บ�ต�เพี�$อค�นหาค1าตอบด�วิยตนเอง  จั*งเป็/นการเรยนร� �จัากการได�มป็ระสบการณ์#ตรงจัากแหล!งเรยนร� �

วิ&ตถุ�ประสงค+        การจั�ดการเรยนการสอนแบบโครงงานมวิ�ตถ5ป็ระสงค#เพี�$อให�น�กเรยน1. มป็ระสบการณ์#โดยตรง2. ได�ท1าการทดลองและพี�ส�จัน#ส�$งต!าง ๆ ด�วิยตนเอง3. ร� �จั�กการท1างานอย!างมระบบ  มข้� ,นตอน4. ฝึBกการเป็/นผู้��น1าและผู้��ตามท$ด5. ได�เรยนร� �วิ�ธีการแก�ป็8ญหา6. ได�ร� �จั�กวิ�ธีการต!าง ๆ ในการแก�ป็8ญหา7. ฝึBกวิ�เคราะห#  และป็ระเม�นตนเอง

ประเภทของโครงงาน1. โครงงานแบบส1ารวิจั2. โครงงานแบบทดลอง3. โครงงานส�$งป็ระด�ษฐ#4. โครงงานทฤษฎีร%ปแบบการจึ&ดท0าโครงงาน1. ช้�$อโครงงาน2. คณ์ะท1างาน3. ท$ป็ร*กษา4. แนวิค�ด / ท$มา / ควิามส1าค�ญ5. วิ�ตถ5ป็ระสงค# / จั5ดม5!งหมาย6. ข้�,นตอนการด1าเน�นงาน / วิ�ธีการศู*กษา7. แหล!ง / สถานศู*กษา (ถ�าม)8. วิ�สด5  อ5ป็กรณ์#

Page 29: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

9. งบป็ระมาณ์10. ระยะเวิลาการด1าเน�นงาน11. ป็ระโยช้น#ท$คาดวิ!าจัะได�ร�บ

การประเม�นผู้ลุ่การท0าโครงงาน        คร�ผู้��สอนจัะเป็/นผู้��ป็ระเม�นการท1าโครงงานข้องน�กเรยนแต!ละกล5!ม  โดยใช้�แบบป็ระเม�นแผู้นผู้�งโครงงานพี�จัารณ์าตามรายละเอยดด�งน,1. ช้�$อเร�$องแสดงถ*งควิามค�ดร�เร�$มสร�างสรรค#2. ช้�$อเร�$องมควิามส�มพี�นธี#ก�บเน�,อหาค1าถามมการกระต5�นให�น�กเรยนเก�ดควิามค�ด3. สมมต�ฐานมการแสดงถ*งพี�,นฐานควิามร� �เด�ม4. วิ�ธีการ  เคร�$องม�อท$ใช้�ในการศู*กษา  เหมาะสมสอดคล�องก�บจั5ดม5!งหมายและเน�,อหา5. แหล!งศู*กษาสามารถค�นควิ�าค1าตอบได�6. วิ�ธีการน1าเสนอช้�ดเจัน เหมาะสมก�บเน�,อหาและเวิลา

 

 18. นวิ&ตกรรมกระบวินการกลุ่��มแบบประเม�นผู้ลุ่การเร�ยนร%�ท��เน�นผู้%�เร�ยนเป(นส0าค&ญ

ข&'นท�� 1 วิางแผู้นการเร�ยนร%�

1. แบ!งกล5!มน�กเรยนออกเป็/นกล5!ม ๆ กล5!มละ 6 – 7 คน  โดยควิามสม�ครใจั2. แต!ละกล5!มเล�อกป็ระธีาน  รองป็ระธีาน  กรรมการ และเลข้าน5การ3. สมาช้�กช้!วิยก�นต�,งช้�$อกล5!ม4. ป็ระธีานกล5!มแต!ละกล5!ม แนะน1าสมาช้�กในกล5!มให�เพี�$อน ๆ ในห�องได�ร� �จั�ก

Page 30: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

5. ส1ารวิจัสภาพีป็8ญหาและควิามต�องการข้องน�กเรยน

ข&'นท�� 2 ลุ่งม�อปฏิ�บ&ต�       

 ในการจั�ดก�จักรรมการเรยนร� � น�กเรยนจัะเป็/นผู้��เรยนร� �และผู้��เรยน  ส!วินคร�เป็/นพี$เล,ยงให�ค1าป็ร*กษาเท!าน�,น1. ในการจั�ดการเรยนการสอนข้องคร�  คร�จัะส!งเสร�มให�น�กเรยนสามารถเรยนร� �ได�ด�วิยตนเองกล�าค�ด  กล�าแสดงออก    โดยจัะ      มอบหมายให�น�กเรยนแต!ละกล5!มไป็ศู*กษาค�นควิ�าท1ารายงาน  ท1าโครงงาน  อภ�ป็รายหน�าช้�,น  และฝึBกท�กษะป็ฏิ�บ�ต�2. การมอบหมายงาน  คร�ผู้��สอนจัะเรยกป็ระธีานกล5!มแต!ละกล5!มไป็ป็ระช้5มเพี�$อมอบหมายงาน3. ป็ระธีานกล5!มแต!ละกล5!มเรยกสมาช้�กในกล5!มป็ระช้5ม  เพี�$อแจั�งเร�$องท$ต�องป็ฏิ�บ�ต� และมอบหมายงาน     เลข้าฯกล5!มจัดบ�นท*ก      การป็ระช้5มตามระเบยบวิาระการป็ระช้5ม ส!งคร�ผู้��สอน4. แต!ละกล5!มน1าเสนอผู้ลงานหน�าช้�,นท$ได�ไป็ศู*กษาค�นควิ�า หร�อจั�ดท1าข้*,น เช้!น การท1าโครงงานหร�อผู้ล�ตส�$อต!าง ๆ    ป็ระกอบ     การเรยนการสอน เช้!น แผู้นท$โมเดลจัาก�นน1,าม�น

ข&'นท�� 3 ตรวิจึสอบผู้ลุ่งาน

1. การป็ระเม�นผู้ลสมาช้�กในกล5!ม ป็ระธีานกล5!มแต!ละกล5!มจัะเป็/นผู้��ป็ระเม�น ส!วินป็ระธีานกล5!มคร�ผู้��สอนจัะเป็/นผู้��ป็ระเม�นเอง  ด�งน,   1.1 ป็ระเม�นจั�ตพี�ส�ย(ค5ณ์ล�กษณ์ะ)  เด�อนละ  1  คร�,ง   1.2 ป็ระเม�นพีฤต�กรรมในการท1างานกล5!ม เช้!น การท1ารายงาน  การท1าโครงงาน การฝึBกท�กษะป็ฏิ�บ�ต�  เป็/นต�น   1.3 ป็ระเม�นควิามร�บผู้�ดช้อบในการจั�ดก�จักรรม  เช้!น  การท1าเวิร   การจั�ดป็Gายน�เทศูหร�องานอ�$น  ๆท$คร�ผู้��สอนมอบหมาย2     การป็ระเม�นผู้ลงานกล5!ม  เช้!น  การออกไป็อภ�ป็ราย   การท1ารายงาน  

Page 31: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

การท1าโครงงาน  การฝึBกท�กษะป็ฏิ�บ�ต�  เป็/นต�น     ผู้��ท$        ป็ระเม�น ได�แก! น�กเรยนกล5!มต!าง ๆ ท$ไม!ใช้!เจั�าข้องผู้ลงาน แล�วิน1าคะแนนท$ได�มาเฉล$ย3.   เป็@ดโอกาสให�สมาช้�กกล5!มต!าง ๆ ได�วิ�จัารณ์#ผู้ลงานข้องเพี�$อน4.   น�กเรยนป็ระเม�นคร�ผู้��สอน เด�อนละ  1  คร�,ง  โดยใช้�แบบสอบถาม      4.1 ด�านการจั�ดการเรยนการสอน      4.2 ด�านพีฤต�กรรม(ค5ณ์ล�กษณ์ะ)

4. ปร&บปร�งแก�ไข

1. สมาช้�กแต!ละกล5!มน1าผู้ลการป็ระเม�นและการวิ�จัารณ์#ข้องเพี�$อกล5!มต!าง ๆ มาป็ร�บป็ร5งและพี�ฒนางานให�ดข้*,น2. คร�ป็ร�บป็ร5งและพี�ฒนาด�านการจั�ดการเรยนการสอนและพีฤต�กรรม

  19. การเร�ยนการสอนแบบบ%รณ์าการ

แนวิค�ด

        การเรยนการสอนแบบบ�รณ์าการ  เป็/นการจั�ดการเรยนร� �โดยใช้�ควิามร� �  ควิามเข้�าใจั  และท�กษะในวิ�ช้าต!าง ๆ มากกวิ!าหน*$งวิ�ช้าข้*,นไป็  เพี�$อแก�ป็8ญหาหร�อแสวิงหาควิามร� �  ควิามเข้�าใจัเร�$องใดเร�$องหน*$งท1าให�ผู้��เรยนได�ป็ระย5กต#ใช้�ควิามค�ด  แระสบการณ์#  ควิามสามารถ  และท�กษะต!าง ๆ ในเวิลาเดยวิก�น  ท1าให�ได�ร�บควิามร� �  ควิามเข้�าใจัล�กษณ์ะองค#รวิม

ร%ปแบบการบ%รณ์าการ1. การบ�รณ์าการภายในวิ�ช้า  เป็/นการเช้�$อมโยงการสอนระหวิ!างเน�,อหาวิ�ช้าในกล5!มป็ระสบการณ์#หร�อรายวิ�ช้าเดยวิก�นก�นเข้�าด�วิยก�น2. บ�รณ์าการระหวิ!างวิ�ช้า ม 4 ร�ป็แบบ ค�อ    2.1 การบ�รณ์าการแบบสอดแทรก  เป็/นการสอนในล�กษณ์ะท$คร�ผู้��สอน

Page 32: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ในวิ�ช้าหน*$งสอดแทรกเน�,อหาวิ�ช้าอ�$น ๆ ในการสอนข้องตน    2.2 การสอนบ�รณ์าการแบบค�!ข้นาน  เป็/นการสอนโดยคร�ต�,งแต!สองคนข้*,นไป็  วิางแผู้นการสอนร!วิมก�นโดยม5!งสอนห�วิเร�$องหร�อควิามค�ดรวิบยอดหร�อป็8ญหาเดยวิก�นแต!สอนต!างวิ�ช้าและต!างคนต!างสอน   2.3 การสอนแบบบ�รณ์าการแบบสหวิ�ทยาการ  เป็/นการสอนล�กษณ์ะเดยวิก�บการสอนบ�รณ์าการแบบค�!ข้นาน  แต!มการมอบหมายงานหร�อโครงงานร!วิมก�น   2.4 การสอนบ�รณ์าการแบบข้�ามวิ�ช้า  หร�อสอนเป็/นคณ์ะ  เป็/นการสอนท$คร�ผู้��สอนวิ�ช้าต!าง ๆ ร!วิมก�นสอนเป็/นคณ์ะหร�อเป็/นทม  มการวิางแผู้น  ป็ร*กษาหาร�อร!วิมก�นโดยก1าหนดห�วิเร�$อง  ควิามค�ดรวิบยอด  หร�อป็8ญหาร!วิมก�น แล�วิร!วิมก�นสอนน�กเรยนกล5!มเดยวิก�น

ข&'นตอนการจึ&ดการเร�ยนการสอนแบบบ%รณ์าการ

     1. ก1าหนดเร�$องท$จัะสอน  โดยการศู*กษาหล�กส�ตรและวิ�เคราะห#ควิามส�มพี�นธี#ข้องเน�,อหาท$มควิามเก$ยวิข้�องก�น  เพี�$อน1ามาก1าหนดเป็/นเร�$องหร�อป็8ญหาหร�อควิามค�ดรวิบยอดในการสอน     2. ก1าหนดจั5ดป็ระสงค#การเรยนร� �  โดยการศู*กษาจั5ดป็ระสงค#ข้องวิ�ช้าหล�กและวิ�ช้ารองท$จัะน1ามาบ�รณ์าการ  และก1าหนดจั5ดป็ระสงค#การเรยนร� �ในการสอน  ส1าหร�บห�วิเร�$องน�,น ๆ เพี�$อการวิ�ดและป็ระเม�นผู้ล     3. ก1าหนดเน�,อหาย!อย  เป็/นการก1าหนดเน�,อหาหร�อห�วิเร�$องย!อย ๆ ส1าหร�บการเรยนการสอนให�สนองจั5ดป็ระสงค#การเรยนร� �ท$ก1าหนดไวิ�      4.

วิางแผู้นการสอน  เป็/นการก1าหนดรายละเอยดข้องการสอนต�,งแต!ต�นจันจับ โดยการเข้ยนแผู้นการสอน/แผู้นการจั�ดการเรยนร� � ซึ่*$งป็ระกอบด�วิยองค#ป็ระกอบส1าค�ญเช้!นเดยวิก�บแผู้นการสอนท�$วิไป็ ค�อ สาระส1าค�ญ  จั5ดป็ระสงค#  เน�,อหา  ก�จักรรมการเรยนการสอน  การวิ�ดและป็ระเม�นผู้ล     5. ป็ฏิ�บ�ต�การสอน  เป็/นการจั�ดก�จักรรมการเรยนการสอนท$ก1าหนดไวิ�

Page 33: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ในแผู้นการสอน  รวิมท�,งมการส�งเกตพีฤต�กรรมการเรยนข้องน�กเรยน  ควิามสอดคล�องส�มพี�นธี#ก�นข้องการจั�ดก�จักรรมการเรยนการสอน  ผู้ลส1าเร0จัข้องการสอนตามจั5ดป็ระสงค# ฯลฯ  โดยมการบ�นท*กจั5ดเด!น  จั5ดด�อย  ไวิ�ส1าหร�บการป็ร�บป็ร5ง  หร�อพี�ฒนาให�ดย�$งข้*,น    6. การป็ระเม�นป็ร�บป็ร5งและพี�ฒนาการสอน  เป็/นการน1าผู้ลท$ได�บ�นท*ก  รวิบรวิมไวิ�ในข้ณ์ะป็ฏิ�บ�ต�การสอน  มาวิ�เคราะห#เพี�$อป็ร�บป็ร5งและพี�ฒนาแผู้นการสอนแบบบ�รณ์าการการให�มควิามสมบ�รณ์#ย�$งข้*,น

   

20.  วิ�ธี�สอนแบบข&'นท&'ง 4 ของอร�ยส&จึส��   (ศึ. ดร. สาโรช้ บ&วิศึร�)      ข้�,นตอนวิ�ธีสอนแบบข้�,นท�,ง  4   ข้องอร�ยส�จัส$

1.    ข้�,นก1าหนดป็8ญหา ……… (ข้�,นท5กข้#)-  ศู*กษาป็8ญหา

          -  ก1าหนดข้อบเข้ตข้องป็8ญหาท$จัะแก�2.    ข้�,นต�,งสมม5ต�ฐาน……….. (สม5ท�ย)

-  พี�จัารณ์าสาเหต5ข้องป็8ญหา-   จัะต�องแก�ป็8ญหาท$สาเหต5-  พียายามท1าอะไรหลาย ๆ อย!างเพี�$อแก�ป็8ญหาให�ตรงสาเหต53.    ข้�,นการทดลองและเก0บข้�อม�ล….(น�โรธี)

-    ทดลองใช้�วิ�ธีการต!าง ๆ -    ทดลองได�ผู้ลป็ระการใดบ�นท*กข้�อม�ลไวิ�

4.    ข้�,นสร5ป็ข้�อม�ลและสร5ป็ผู้ล……. (มรรค)

-    วิ�เคราะห#เป็รยบเทยบ-    สร5ป็ผู้ลและแนวิทางเพี�$อป็ฏิ�บ�ต�

 

Page 34: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

21. การจึ&ดการเร�ยนการสอนแบบประสบการณ์+ (Experiential Learning )

การ จั�ดการเรยนการสอนแบบป็ระสบการณ์# หมายถ*ง การเรยนร� �จัากป็ระสบการณ์#หร�อการเรยนร� �จัากการได�ลงม�อป็ฏิ�บ�ต�จัร�ง โดยผู้��เรยนท$มโอกาสได�ร�บป็ระสบการณ์#แล�วิได�ร�บการกระต5�นให�สะท�อนส�$ง ต!างๆ ท$ได�จัากป็ระสบการออกมาเพี�$อ พี�ฒนาท�กษะใหม!ๆ หร�อวิ�ธีค�ดใหม!ๆ

ร%ปแบบการจึ&ดกระบวินการการเร�ยนร%� การสอนแบบก�จึกรรมประสบการณ์+

                เทคน�คการจึ&ดก�จึกรรมการเร�ยนร%�  ม 5 ข้�,นตอน ด�งน,

1.       ข้�,นป็ระสบการณ์# Experiencing  เป็/นข้�,นลงม�อท1าก�จักรรมจัากสภาพีจัร�ง เช้!น ก�จักรรมการส1ารวิจัราคาส�นค�าในตลาด การส�มภาษณ์# หร�อการป็ฏิ�บ�ต�การต!างๆ

2.       ข้�,นน1าเสนอและแลกเป็ล$ยนป็ระสบการณ์# Publishing

เป็/น ข้�,นข้องการพี�ด การเข้ยน เช้!นการน1าข้�อม�ลท$ได�จัากการเก0บรวิบรวิม มาน1าเสนอในร�ป็แบบการพี�ด หร�อการเข้ยนเป็/นตาราง เป็/นกราฟัหร�อร�ป็แบบอ�$นๆ

3.       ข้�,นอภ�ป็รายผู้ล Discussing  เป็/น ข้�,นข้องการอภ�ป็รายซึ่�กถามเพี�$อควิามเข้�าใจัท$แจั!มช้�ดและให�ได�แนวิค�ดในการ ป็ระย5กต#ใช้� ในข้�,นน,ท�,งผู้��เรยนและผู้��สอนอาจัใช้�การซึ่�กถามในการอภ�ป็รายร!วิมก�น

4.       ข้�,นสร5ป็พีาดพี�ง Generalizing  เป็/นข้�,นสร5ป็ผู้ลการเรยนร� �จัากท�,ง 3 ข้�,นข้�างต�น โดยสร5ป็พีาดพี�งส�!หล�กการหร�อม5มมองแบบแผู้นท$กวิ�างข้*,นอาจัร!วิมก�นสร5ป็หร�อลงม�อกระท1า

Page 35: 21 วิธีการสอน และเอกสารฝ่ายวิชาการ

ข้�,นป็ระย5กต#ใช้� Applying  เป็/น ข้�,นข้องการน1าส�$งท$ได�จัากการเรยนร� �ไป็ส�!การป็ระย5กต#ใช้�ในช้วิ�ตป็ระจั1าวิ�น ซึ่*$งอาจัท1าในร�ป็แบบข้องโครงการ การทดลอง การป็ร�บใช้�ในช้วิ�ตป็ระจั1าวิ�น การศู*กษาค�นควิ�าวิ�จั�ย เป็/นวิงจัรต!อเน�$องต!อไป็ 

เอกสารอ�างอ�งท�ศูนา  แข้มมณ์. (2543). 14 วิ�ธี�สอนส0าหร&บคร%ม�ออาช้�พื่. กร5งเทพีฯ:

จั5ฬาลงกรณ์#มหาวิ�ทยาล�ย.

วิ�มลร�ตน# ส5นทรโรจัน#. (2549). นวิ&ตกรรมเพื่��อการเร�ยนร%�. กร5งเทพีฯ:

ช้�างทอง.

วิ�ฒนาพีร ระง�บท5กข้#. (2542 ข้ : 32). แผู้นการสอนท��เน�นผู้%�เร�ยนเป(นศึ%นย+กลุ่าง. กร5งเทพีฯ:

  คอมพี�วิเตอร#กราฟัฟั@ค. www.takesa1.go.th/~nitess/tecnic.dochttp://learners.in.th/file/koykoyhttp://images.puvadon.multiply.com/attachmenthttp://eclassnet.kku.ac.th/etraining/file/

น.ส.นารดา บ5ญร�กษ#