ZAKON O ZATITI NA RADU

I OSNOVNE ODREDBE lan 1. Zatitu na radu obezbjeuju i sprovode preduzea, organizacije drutvenih djelatnosti, banke i druge finansijske organizacije, organizacije za osiguranje, zadruge i drugi oblici saradnje, i zajednikog poslovanja sa stranim licima, radne zajednice organa drutveno politikih zajednica, drutveno politikih organizacija, drutvenih organizacija, udruenja graana i drugih organizacija i zajednica (u daljem tekstu: organizacija), ako zakonom nije drukije odreeno. Zatitu na radu obezbjeuju i sprovode i radni ljudi koji samostalno obavljaju djelatnost linim radom, odnosno linim radom i sredstvima u svojini graana, graansko pravna i fizika lica, poljoprivredna gazdinstva, predstavnitva stranih firmi i diplomatska i konzularna predstavnitva u Socijalistikoj Republici Bosni i Hercegovini (u daljem tekstu: poslodavac).

lan 2. Organizacija odnosno poslodavac duni su da u okviru plana razvoja ili posebnom programa mjera zatite na radu obezbjede potrebna sredstva za sprovoenje i unapreivanje zatite na radu sa rokovima za njihovu realizaciju. lan 3. Pravo na zatitu na radu imaju: 1. Radnici u radnom odnosu u organizaciji odnosno kod poslodavca; 2. Sva lica koja se po bilo kom osnovu nalaze na radu, kao i uenici i studenti na praktinoj nastavi i strunoj praksi u organizaciji odnosno kod poslodavca; 3. Uenici odnosno studenti na praktinoj nastavi i strunoj praksi u vaspitno obrazovnoj organizaciji; 4. Lica na strunom osposobljavanju, prekvalifikaciji ili dokvalifikaciji odnosno profesionalnoj rehabilitaciji u organizaciji odnosno kod poslodavca; 5. Uesnici dobrovoljnih i obaveznih radova, omladinskih radnih akcija i takmienja; 6. Lica koja se nalaze na izdravanju kazne; Zatitu na radu iz ta. 1,2 i 4 prethodnog stava obezbjeuje organizacija odnosno poslodavac, iz take 3. vaspitno obrazovna organizacija, iz take 5. organizator radnih akcija i takmienja i iz take 6. kazneno popravna organizacija. lan 4.

Sindikat ima pravo da uestvuje u ureivanju, preduzimanju i unapreenju zatite na radu radnika u skladu sa zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona. lan 5. Vaspitno obrazovne organizacije obezbjeuju putem nastavnog plana i programa da uenici i studenti stiu odgovarajua znanja iz oblasti zatite na radu, u obimu koji odgovara potrebi struke i obrazovnog profila za koje se vri obrazovanje. II MJERE ZATITE RADNIKA NA RADU lan 6. Mjere zatite radnika na radu obuhvataju: 1. Mjere kojima se neposredno obezbjeuje sigurnost na radu 2. Mjere u vezi sa uslovima rada 3. Mjere u vezi sa posebnom zatitom radnika Mjere zatite na radu iz prethodnog stava utvruju se zakonom, propisima donesenim na osnovu zakona, optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom 1. Mjere kojima se neposredno obezbjeuje sigurnost na radu lan 7. Mjere kojima se neposredno obezbjeuje sigurnost na radu obuhvataju opte i posebne mjere i mjere koje su obavezne sprovesti odreene organizacije odnosno poslodavci Opte mjere zatite radnika na radu odreuju se na svim radnim mjestima Posebne mjere zatite radnika na radu primjenjuju se na odreenim radnim mjestima kada se zbog specifinih opasnosti i tetnosti zatita ne moe obezbijediti primjenom optih mjera zatite radnika na radu. Mjere koje su obavezne sprovesti odreene organizacije odnosno poslodavci odnose se na mjere kod izrade tehnike dokumentacije, izgradnju, ureenje radilita i pregled orua za rad. a) Opte mjere zatite radnika na radu lan 8. Opte mjere zatite radnika na radu obuhvataju naroito: uslove koje treba da ispunjavaju radne i pomone prostorije, obezbjeenje odgovarajuih saobraajnica, upotrebu bezbjednih sredstava rada, pruanje prve pomoi, obezbjeenje potrebne temperature, ventilacije i osvjetljenja, ogranienje buke i vibracije, otklanjanje tetnih uticaja kod rada na otvorenom prostoru i djelovanje opasnih materija i opasnih zraenja, obezbjeenje od udara elektrine struje i spreavanje nastanka poara i eksplozije.

Ako se opasnosti i tetnosti kojima su izloeni radnici na radu ne mogu na drugi nain otkloniti, organizacija odnosno poslodavac duni su obezbijediti sredstva i opremu za linu zatitu na radu (u daljem tekstu: sredstva line zatite). b) Posebne mjere zatite radnika na radu lan 9. Posebne mjere zatite radnika na radu odreuju se naroito kod radova koji se izvode: pod zemljom i pod vodom, u vodi i vlazi, pri niskim i pri visokim temperaturama, na otvorenom prostoru, na visini, na pokretnim objektima, sa kancerogenim supstancama, tetnim agensima i opasnim zraenjima, u zagaenoj atmosferi i pri hemijsko tehnolokim procesima gdje postoji opasnost od zaraznih bolesti. c) Mjere koje su obavezne sprovesti odreene organizacije odnosno poslodavci lan 10. Organizacija odnosno poslodavac, koji izrauju tehniku dokumentaciju za objekte namijenjene za radne prostorije i organizacija koja vri projektovanje tehniko tehnolokog procesa, obavezni su pri projektovanju primjeniti propisane mjere zatite na radu sa naznakom svih opasnosti sa predvienim mjerama za njihovo otklanjanje i navesti propise koji su koriteni kod projektovanja odnosno izrade tehnike dokumentacije. Organizacija odnosno poslodavac iz prethodnog stava izdaju ispravu kojom se dokazuje da je projektovanje objekata odnosno tehniko tehnolokog procesa izvreno u skladu sa zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona. Ako u izradi tehnike dokumentacije uestvuje vie organizacija odnosno poslodavaca, investitor je obavezan da na osnovu posebnih projekata odnosno isprave iz prethodnog stava, obezbijedi od organizacije odnosno poslodavca koji vri projektovanje, ili od organizacije iz lana 21. ovog zakona jedinstvenu ispravu. lan 11. Izvoa graevinskih objekata namijenjenih za radne i pomone prostorije odnosno izvoa tehniko tehnolokog procesa obavezan je da izvodi radove prema tehnikoj dokumentaciji i obezbijedi dokaz od komisije za tehniki prijem da je objekat odnosno tehniko tehnoloki proces izveden prema tehnikoj dokumentaciji u kojoj su projektovane mjere zatite na radu i da ispunjava uslove iz projektne dokumentacije. Ako u izgradnji graevinskih objekata odnosno izvoenju tehniko tehnolokih procesa uestvuje vie izvoaa, investitor je obavezan da, na osnovu dokaza iz prethodnog stava, obezbijedi jedinstveni dokaz od komisije za tehniki prijem da je objekat izgraen odnosno tehniko tehnoloki proces izveden prema tehnikoj dokumentaciji u kojoj su projektovane mjere zatite na radu.

lan 12. Proizvoai maina, ureaja na mehanizovan pogon, alata i drugih sredstava za rad i opremu (u daljem tekstu: sredstva rada i opreme) prilikom projektovanja, konstruisanja, odnosno proizvodnje, obavezni su primijeniti propisane mjere zatite na radu, izdati uputstvo za bezbjedan rad i odravanje i ispravu kojom se dokazuje da su proizvedeni u skladu sa propisima donesenim na osnovu zakona. lan 13. Proizvoa sredstava line zatite, za koje nije propisan jugoslovenski standard, obavezan je pri projektovanju, konstruisanju, odnosno proizvodnji sredstava line zatite primijeniti mjere zatite na radu i izdati uputstvo za upotrebu i odravanje i na sredstvima line zatite oznaiti da su proizvedeni u skladu sa propisima donesenim na osnovu zakona. Ako nije tehniki mogue da se na sredstvima line zatite iz prethodnog stava oznai da su proizvedena u skladu sa propisima donesenim na osnovu zakona, proizvoa je obavezan izdati odgovarajuu ispravu kojom se to dokazuje. lan 14. Uvoznik sredstava rada i opreme duan je kupoprodajnim ugovorom obezbijediti garanciju da ista odgovaraju meunarodnim konvencijama, tehnikim propisima i propisima donesenim na osnovu zakona. Za sredstva i opremu iz prethodnog stava uvoznik je obavezan pribaviti odgovarajua uputstva za upotrebu i odravanje i prevesti ih na srpskohrvatski odnosno hrvatskosrpski jezik. lan 15. Isprave iz lana 10. st. 2. i 3., lana 12., lana 13. stav 2. i garanciju iz stava 1. prethodnog lana moe, na zahtjev organizacije odnosno poslodavca, izdati organizacija koja ispunjava uslove u pogledu kadrova i tehnike opreme. lan 16. Organizacija odnosno poslodavac ne mogu staviti u promet odnosno upotrebu sredstva rada i opremu i sredstva line zatite prije nego to utvrde da odgovaraju propisima donesenim na osnovu zakona. lan 17. Organizacija odnosno poslodavac koji obavljaju graevinsku i drugu djelatnost na privremenim radilitima obavezni su prije poetka rada izraditi elaborat o ureenju radilita u

skladu sa propisima donesenim na osnovu zakona i obezbijediti izvoenje radova prema tom elaboratu. Organizacija odnosno poslodavac iz prethodnog stava obavezni su elaborat o ureenju radilita dostaviti organu uprave nadlenom za poslove inspekcije rada najmanje osam dana prije poetka rada na radilitu. lan 18. Ako dvije ili vie organizacija odnosno poslodavaca koriste isti prostor za radilite, svaka od njih sprovodi mjere zatite na radu, a glavni izvoa odnosno investitor obavezan je obezbijediti jedinstven elaborat zatite na radu. lan 19. Organizacija odnosno poslodavac duni su obezbijediti: 1. Stalno praenje ispravnosti i periodine preglede sredstava rada i opreme i sredstava line zatite radi sigurnosti radnika koji se njima koriste ili dolaze u dodir pri radu; 2. Ispitivanje fizikih, hemijskih ili biolokih tetnosti u radnim i pomonim prostorijama u kojima se one pojavljuju radi obezbjeivanja propisanih uslova rada; 3. Ispitivanje mikroklime u radnim i pomonim prostorijama u kojima se obavljaju tehniko tehnoloki procesi rada. lan 20. Propisima donesenim na osnovu zakona odreuju se sredstva rada i opreme odnosno radne i pomone prostorije koje podlijeu obaveznim periodinim pregledima i ispitivanjima, kao i rokovi u kojima se vre pregledi i ispitivanja, ako to nije predvieno tehnikim propisima ili jugoslovenskim standardima. lan 21. Periodine preglede i ispitivanja sredstava rada i opreme, fizikih, hemijskih i biolokih tetnosti i mikroklime u radnim i pomonim prostorijama odnosno sredstva line zatite vri organizacija koja ispunjava uslove u pogledu kadrova i tehnike opreme. Blie uslove u pogledu potrebnih kadrova i tehnike opreme iz prethodnog stava propisuje republiki organ uprave nadlean za poslove rada. Rjeenje o ispunjavanju uslova iz prethodnog stava donosi funkcioner republikog organa uprave nadlean za poslove rada. Protiv rjeenja iz prethodnog stava ne moe se izjaviti alba. lan 22.

O izvrenim periodinim pregledima i ispitivanjima iz stava 1. prethodnog lana organizacija sainjava ispravu ako vri pregled za svoje potrebe, a izdaje ispravu ako vri pregled za drugu organizaciju odnosno poslodavca. Isprava iz prethodnog stava sadri rezultat pregleda i ispitivanja i konstataciju da li pregledana sredstva rada i opreme i sredstva line zatite udovoljavaju propisima donesenim na osnovu zakona. Nain i postupak vrenja periodinih pregleda i ispitivanja iz stava 1. prethodnog lana i oblik i sadraj isprave iz stava 1. ovog lana propisuje republiki organ uprave nadlean za poslove rada. lan 23. Periodine preglede i ispitivanja sredstava rada i opreme, radnih i pomonih prostorija i sredstava line zatite, koji ne podlijeu obaveznim periodinim pregledima i ispitivanjima, vri organizacija odnosno poslodavac u rokovima, po postupku i na nain koji utvrde optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom. lan 24. Nadzor nad zakonitou rada organizacija koje su dobila rjeenja iz lana 21. stav 3. ovog zakona, u dijelu koji se odnosi na obavljanje poslova pregleda, ispitivanja sredstava rada i opreme, radne sredine i sredstava line zatite, vri republiki organ uprave nadlean za poslove rada 2. Mjere u vezi sa uslovima rada lan 25. Organizacija odnosno poslodavac duni su za svako radno mjesto utvrditi uslove rada i zahtjeve u pogledu zdravstvenih i psihofizikih sposobnosti radnika koji e raditi na tom radnom mjestu. Niko ne moe zasnovati radni odnos ako prethodno nije utvreno da njegovo zdravstveno stanje i psihofizike sposobnosti odgovaraju uslovima rada i zahtjevima radnog mjesta. Radnik koji boluje od bolesti koja se bez njegova obavjetenja ne moe utvrditi ljekarskim pregledom ili ima takve zdravstvene nedostatke koji na odreenom radnom mjestu mogu predstavljati opasnost za radnika ili okolinu, duan je o tome obavijestiti organizaciju iz oblasti zdravstva. lan 26. Kada su na odreenom radnom mjestu uslovi rada takvi, da i pored primjene mjera zatite na radu postoji opasnost od oboljenja odnosno od nastupanja invalidnosti nakon odreenog vremena provedenom na tom radnom mjestu, organizacija odnosno poslodavac duni su

preduzeti mjere kojima e sprijeiti nastupanje oboljenja odnosno invalidnosti kod radnika koji radi na tom radnom mjestu. Mjere iz prethodnog stava mogu biti: ogranienje vremena rada u toku dnevnog radnog vremena ili odreenog perioda na radnom mjestu iz prethodnog stava, rasporeivanje radnika na druge poslove u toku radnog dana, rasporeivanje radnika na drugo radno mjesto koje odgovara stepenu njegove strune spreme odreene vrste zanimanja, znanju i sposobnostima, preventivne i programirane odmore, kao i druge mjere utvrene optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom. lan 27. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom utvruju se naroito teki, naporni i po zdravlje tetni poslovi (u daljem tekstu: poslovi sa posebnim uslovima rada). Radna mjesta sa poslovima sa posebnim uslovima rada smatraju se: 1. Radna mjesta sa poveanim rizikom od povreivanja, nastanka profesionalnih oboljenja i oteenja zdravlja radnika; 2. Radna mjesta sa specifinim zahtjevima, koji u cilju bezbjednog i uspjenog rada uslovljavaju posebne zdravstvene i psihofizike sposobnosti radnika na tim radnim mjestima; 3. Radna mjesta na kojima ne postoji mogunost primjene propisanih mjera zatite na radu. lan 28. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom utvruju se radna mjesta sa posebnim uslovima rada na kojima se skrauje radno vrijeme srazmjerno tetnom uticaju na zdravlje odnosno radnu sposobnost radnika. Skraivanje radnog vremena iz prethodnog stava vri se na osnovu prethodno pribavljenog strunog nalaza ovlaene organizacije da se postojeim mjerama zatite na radu ne mogu otkloniti tetni uticaji na radnim mjestima sa posebnim uslovima rada, kao i saglasnosti republikog organa uprave nadlenog za poslove rada. Listu ovlaenih organizacija iz prethodnog stava utvruje funkcioner republikog organa uprave nadlean za poslove rada. Postupak skraivanja radnog vremena propisuje republiki organ uprave nadlean za poslove rada. lan 29. Prije rasporeivanja radnika na radno mjesto sa posebnim uslovima rada, organizacija odnosno poslodavac obavezni su uputiti radnika na odgovarajui ljekarski pregled i takve preglede vriti u rokovima utvrenim optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom, zavisno od opasnosti i tetnosti kojima su radnici izloeni, a najmanje jedanput u roku od tri godine, ako posebnim propisom nije odreen krai rok.

Prilikom upuivanja radnika na ljekarski pregled iz prethodnog stava organizacija odnosno poslodavac obavezni su dostaviti organizaciji u oblasti zdravstva podatke o radnim mjestima i navesti tetnosti i opasnosti kojima su radnici izloeni. lan 30. O rezultatima odgovarajueg ljekarskog pregleda radnika organizacija u oblasti zdravstva vodi evidenciju i u roku od 15 dana od izvrenog pregleda, na osnovu evidencije, dostavlja izvjetaj organizaciji odnosno poslodavcu. lan 31. Preglede radnika koji rade na radnim mjestima iz lana 27. ovog zakona vri organizacija u oblasti zdravstva sa organizovanom slubom za zdravstvenu zatitu radnika i druge organizacije u oblasti zdravstva u kojima se vre odgovarajui ljekarski pregledi. Republiki organ uprave nadlean za poslove rada propisuje uslove za utvrivanje radnih mjesta sa posebnim uslovima rada i uslove u pogledu zdravstvene i psihofizike sposobnosti radnika za rasporeivanje na radno mjesto iz lana 27. ovog zakona, kao i postupak, nain i rokove za obavljanje ljekarskih pregleda i sadraj izvjetaja o rezultatima pregleda. lan 32. Radnik za koga se na periodinom pregledu utvrdi da vie ne ispunjava uslove na radnom mjestu sa posebnim uslovima rada privremeno se rasporeuje na odgovarajue radno mjesto i upuuje strunom organu za ocjenu radne sposobnosti. Privremeno rasporeivanje radnika iz prethodnog stava traje do dana dostavljanja pravosnanog rjeenja od strane strunog organa za ocjenu radne sposobnosti. lan 33. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom utvruju se radna mjesta, radne prostorije i prostori u kojima je zabranjeno puenje. 3. Mjere u vezi sa posebnom zatitom radnika lan 34. Radniku se moe odrediti rad nou, pod uslovima: 1. Da je o potrebi uvoenja rada nou odluku donio nadleni organ u organizaciji odnosno poslodavac; 2. Da je za vrijeme rada nou obezbijeen obrok; 3. Da su obezbijeeni uslovi za dolazak i odlazak sa posla.

Saglasnost za raspored radnice na rad nou, u smislu lana 45. stav 4. zakona o osnovnim pravima iz radnog odnosa (Slubeni list SFRJ, br. 60/89), daje republiki organ uprave nadlean za poslove rada. lan 35. U organizaciji odnosno kod poslodavca gdje se radi u smjenama radnici imaju pravo i dunost da obezbijede periodinu izmjenu smjena, s tim to radnik jedne smjene moe da radi nou neprekidno najdue jednu sedmicu. lan 36. Radniku se ne moe narediti prekovremeni rad odnosno rad nou ako bi po nalazu strunog organa za ocjenu radne sposobnosti takav rad mogao ugroziti odnosno pogorati njegovo zdravstveno stanje. III PRAVA, OBAVEZE I ODGOVORNOSTI ORGANIZACIJE, POSLODAVCA I RADNIKA lan37. Organizacija odnosno poslodavac duni su da organizuju poslove zatite na radu. Broj radnika i stepen njihove strune spreme zavisi od tehniko tehnolokog procesa, tetnosti po zdravlje radnika, broja zaposlenih, broja radnih mjesta sa posebnim uslovima rada i drugih opasnosti. U organizaciji odnosno kod poslodavca kod kojih postoje radna mjesta sa posebnim uslovima rada, poslove zatite na radu mogu obavljati radnici koji imaju visoku ili viu strunu spremu zatite na radu VI stepena ili viu strunu spremu iz tehnike grupacije. Vrenje odreenih poslova zatite na radu organizacija odnosno poslodavac moe povjeriti organizaciji koja ispunjava uslove u smislu lana 21. ovog zakona. lan 38. Organizacija odnosno poslodavac obavezni su odmah izvijestiti organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada o svakom smrtnom sluaju, nesrei koja je zadesila dva ili vei broj radnika, teoj povredi, profesionalnom oboljenju i svakoj pojavi koja bi mogla ugroziti ivot ili zdravlje radnika na radu. lan 39. Prije rasporeivanja radnika na radno mjesto i kada se vre promjene u tehniko tehnolokom procesu odnosno procesu rada, radnik se obavezno obuava iz oblasti zatite na radu po programu koji se donosi u skladu sa optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom.

Po izvrenom obuavanju, organizacija odnosno poslodavac duni su da izvre provjeru sposobnosti radnika za samostalan i bezbjedan rad na radnom mjestu. Obuku radnika i provjeru sposobnosti iz oblasti zatite na radu mogu vriti radnici s visokom ili viom strunom spremom. Radnik koji prilikom provjere sposobnosti ne pokae zadovoljavajui uspjeh ne moe raditi na radnom mjestu sve dok se ne osposobi za bezbjedan rad. U sluaju iz prethodnog stava radnik e se rasporediti na radno mjesto koje odgovara stepenu njegove strune spreme odreene vrste zanimanja, znanju i sposobnostima. lan 40. U toku obuavanja iz oblasti zatite na radu, radnik se upoznaje, naroito sa: 1. Tehniko tehnolokim procesima i organizacijom rada u cjelini, a posebno sa poslovima radnog mjesta na koje je rasporeen; 2. Opasnostima koje ugroavaju bezbjednost na radu, koritenjem sredstava rada i opreme i nainom upotrebe tetnih materija; 3. Mjerama zatite na radu i razlozima zbog kojih se te mjere predviaju i sprovode; 4. Upotrebom odgovarajuih sredstava rada i opreme i odgovarajuih sredstava line zatite, kao i pravilnim i namjenskim korienjem ureaja i sredstava kojima se slui pri radu; 5. Pravima i dunostima u sprovoenju propisa i mjera zatite na radu i posljedicama zbog nepridravanja propisa i mjera zatite na radu; 6. Pruanjem prve pomoi; 7. Organizacijom zatite na radu; 8. Koritenjem protivpoarnih aparata. Ako organizacija odnosno poslodavac nisu u mogunosti da izvre obuavanje radnika u smislu prethodnog stava, te poslove povjerie organizaciji registrovanoj za tu djelatnost. lan 41. Radnik je duan da se pridrava utvrenih mjera zatite na radu, da koristi sredstva rada i opremu po uputstvu proizvoaa i uputstvu za bezbjedan rad koji utvrdi organizacija odnosno poslodavac. Radnik ima pravo i dunost da namjenski koristi sredstva line zatite i da ih odrava u ispravnom stanju. lan 42. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom utvruje se koja sredstva line zatite pripadaju radniku. Radnik odreen optim aktom odnosno poslodavac duan je da obezbijedi namjensko koritenje sredstava line zatite radnika. lan 43.

Radnik je duan da obavi ljekarski pregled na koji ga upuuje organizacija odnosno poslodavac u smislu lana 29. ovog zakona. Radnik, koji se ne podvrgne ljekarskom pregledu iz prethodnog stava, ne moe otpoeti odnosno nastaviti rad na tom radnom mjestu. lan 44. Radnik pod uticajem alkohola ili drugih sredstava zavisnosti ne moe zapoeti odnosno nastaviti rad. Radnik je duan da se podvrgne provjeri da li je pod uticajem alkohola ili drugih sredstava zavisnosti u sluajevima i na nain utvren optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom. Provjeru, da li je radnik pod uticajem alkohola, vri organizacija odnosno poslodavac upotrebom alko testa po postupku koji je utvren za vrenje takve provjere u propisima o bezbjednosti saobraaja. lan 45. Radnik je duan da odmah prijavi sve zapaene nedostatke, kvarove ili druge pojave koje bi mogle ugroziti bezbjednost na radu. Prijava moe biti pismena ili usmena, a podnosi se radniku odreenom optim aktom odnosno poslodavcu. lan 46. Radnik koji se ne pridrava utvrenih mjera zatite na radu i propisanih obaveza u smislu ovog zakona ini teu povredu radne obaveze u skladu sa optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom. lan 47. Sindikat ima pravo da od organizacije odnosno poslodavca trai preduzimanje mjera zatite na radu utvrenih ovim zakonom. Organizacija odnosno poslodavac duni su razmotriti inicijativu sindikata, preduzeti odgovarajue mjere i o tome izvijestiti sindikat i organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada, najkasnije u roku od 30 dana od dana podnoenja inicijative. lan 48. Ako radnik odbije da radi zbog toga to smatra da mu prijeti neposredna opasnost po ivot i zdravlje, a organizacija odnosno poslodavac smatraju da takav postupak radnika nije opravdan, duni su da o tome odmah izvijeste organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada i sindikat.

Po prijemu izvjetaja iz prethodnog stava, organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada obavezan je izvriti odmah uviaj na licu mjesta i narediti da se sprovedu odgovarajue mjere zatite, odnosno zabraniti rad dok se te mjere ne sprovedu ili izvijestiti radnika iz kojih razloga njegov zahtjev nije osnovan. lan 49. Poslovodni organ organizacije odnosno radnik koji organizuje ili rukovodi procesom rada, u skladu sa optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom, svaki u svom djelokrugu, odgovoran je za sprovoenje zatite na radu. IV EVIDENCIJA lan 50. Organizacija odnosno poslodavac duni su da vode propisanu evidenciju o: 1. Radnicima rasporeenim na radna mjesta sa posebnim uslovima rada; 2. Provjeri znanja radnika iz oblasti zatite na radu; 3. Izvrenim pregledima i ispitivanjima radne sredine, sredstava rada i opreme i sredstava line zatite; 4. Povredama radnika na radu, profesionalnim oboljenjima, smrtnim sluajevima i njihovim uzrocima; 5. Ljekarskim pregledima. lan 51. Organizacija odnosno poslodavac duni su organu uprave nadlenom za poslove inspekcije rada dostaviti godinji izvjetaj o sluajevima iz take 4. prethodnog lana. lan 52. Nain voenja evidencije i uvanja isprava, kao i sadraj godinjeg izvjetaja propisuje republiki organ uprave nadlean za poslove rada. V INSPEKCIJSKI NADZOR lan 53. Inspekcijski nadzor nad izvravanjem ovog zakona, propisa donesenih na osnovu zakona, tehnikih propisa i jugoslovenskih standarda koji se odnose na zatitu na radu i optih akata iz oblasti zatite na radu vri organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada, ako posebnim zakonom taj nadzor nije stavljen u nadlenost drugog organa. lan 54.

Nadzor iz prethodnog lana vri optinski organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada, osim nadzora koji je ovim zakonom stavljen u nadlenost republikom organu uprave nadlenom za poslove rada. Poslove inspekcijskog nadzora iz prethodnog lana vri inspektor rada lan 55. Republiki organ uprave nadlean za poslove rada vri neposredni nadzor u organizacijama odnosno kod poslodavca gdje se vri: 1. Proizvodnja sirovog eljeza, elika i ferolegura; 2. Proizvodnja i prerada glinice, aluminijuma, olova i cinka, mangana i drugih tekih metala; 3. Proizvodnja baznih kemikalija, plastinih masa, premaznih sredstava, lijekova i farmaceutskih kemikalija, koksa i karbogasa; 4. Proizvodnja eksploziva i eksplozivnih sredstava i pirotehnike galanterije; 5. Proizvodnja naftnih derivata; 6. Proizvodnja celuloze i papira i hemijska prerada drveta; 7. Proizvodnja azbestno cementnih proizvoda; 8. Proizvodnja termoelektrine energije. Republiki organ uprave nadlean za poslove rada vri neposredni nadzor na izvoenju radova: 1. U tunelima i na drugim podzemnim radovima, izuzev rudarskih; 2. Na armirano betonskim, elinim i drvenim mostovima raspona preko 30 metara; 3. U kesonima i ronilakim radovima; 4. Na izgradnji termoelektrana i hidroelektrana. lan 56. U vrenju inspekcijskog nadzora inspektori rada obavezni su u organizacijama i kod poslodavaca kod kojih se obavljaju tehniko tehnoloki procesi rada izvriti preglede najmanje jedanput godinje, a u drugim sluajevima po potrebi. Inspektori rada obavezni su izvriti i kontrolne preglede u organizacijama i kod poslodavaca iz prethodnog stava kod kojih su nareene mjere za otklanjanje nedostatka iz oblasti zatite na radu. lan 57. Ako inspektor rada utvrdi povrede propisa o zatiti na radu, donijee rjeenje o otklanjanju tih nedostataka odnosno nepravilnosti i odrediti rok u kome se oni imaju otkloniti. Organizacija odnosno poslodavac obavezni su pismeno izvijestiti inspektora o izvrenju rjeenja u roku od osam dana od dana isteka roka za otklanjanje nedostataka odnosno nepravilnosti.

Inspektor rada moe narediti da se sprovede i mjera zatite na radu koja nije propisana, ako su radnici na radu neposredno ugroeni. Ako su za otklanjanje utvrenih nepravilnosti i nedostataka potrebna vea investiciona ulaganja, a ivot i zdravlje radnika nisu neposredno ugroeni, inspektor rada naredie organizaciji odnosno poslodavcu da saini poseban investicioni program o postupnom usklaivanju stanja sa odredbama propisa o zatiti na radu, o emu e se istovremeno izvijestiti izvrni organ skuptine optine. lan 58. Optinski organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada duan je odmah, po prijemu obavjetenja od organizacije odnosno poslodavca, izvijestiti republiki organ uprave nadlean za poslove rada o svakom smrtnom sluaju, nesrei koja je zadesila dva ili vei broj radnika i teoj povredi na radu. Optinski inspektor rada obavezan je odmah izvriti uviaj svakog smrtnog sluaja, nesree koja je zadesila dva ili vei broj radnika i tee povrede na radu u organizaciji odnosno kod poslodavca. Nakon izvrenog uviaja iz prethodnog stava optinski organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada obavezan je preduzeti odgovarajue mjere i dostaviti vanredni izvjetaj republikom organu uprave nadlenom za poslove rada. Kod smrtnog sluaja i nesree koja je zadesila vei broj radnika, uviaj e, po potrebi, izvriti i republiki inspektor rada. lan 59. Ako inspektor rada utvrdi da postoji neposredna opasnost po ivot i zdravlje radnika na radu, donijee rjeenje o zabrani rada na radnom mjestu. Ako organizacija ili poslodavac ne postupi po rjeenju o otklanjanju nedostataka, inspektor rada moe zabraniti rad na radnom mjestu na koje se rjeenje odnosi, dok se nepravilnost odnosno nedostatak ne otkloni. Ako zabrana rada obuhvata organizaciju ili njen dio, organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada obavezan je odmah obavijestiti izvrni organ skuptine optine na ijem se podruju nalazi organizacija ili njen dio. lan 60. Inspektor rada duan je da uva kao povjerljiv podatak ime radnika koji mu se obratio po bilo kom osnovu zbog nesprovoenja propisa iz oblasti zatite na radu. lan 61. Protiv rjeenja organa uprave nadlenog za poslove inspekcije rada moe se izjaviti alba, u roku od osam dana od dana prijema rjeenja.

Protiv rjeenja republikog inspektora rada donesenog u prvom stepenu moe se izjaviti alba funkcioneru republikog organa uprave nadlenog za poslove rada, u roku od osam dana od dana prijema rjeenja. U sluaju kada je naloena zabrana rada alba ne odlae izvrenje rjeenja. VI KAZNENE ODREDBE lan 62. Novanom kaznom od 10.000 do 100.000 dinara kaznie se za privredni prestup: 1. Organizacija, ako pri projektovanju ne primijeni propisane mjere zatite na radu i ne izda odgovarajuu ispravu (lan 10); 2. Izvoa graevinskih objekata, ako ne izvede radove prema projektnoj dokumentaciji i ne obezbijedi dokaz od komisije za tehniki prijem da je objekat odnosno tehniko tehnoloki proces izveden prema tehnikoj dokumentaciji (lan 11. stav 1.); 3. Proizvoa sredstava za rad i opreme, ako prilikom projektovanja, konstruisanja, odnosno proizvodnje ne primijeni propisane mjere zatite na radu, ne izda uputstvo za bezbjedan rad i odravanje, odnosno ne izda ispravu, odnosno izda ispravu da su pri projektovanju, konstruisanju, odnosno proizvodnji primijenjene propisane mjere zatite na radu i ako te mjere nisu primijenjene (lan 12); 4. Proizvoa sredstava line zatite, ako pri projektovanju, konstruisanju, odnosno proizvodnji ne primijeni mjere zatite na radu, ne izda uputstvo za njihovu upotrebu i odravanje i ne oznai da su proizvedeni u skladu sa propisima ili ne izda odgovarajuu ispravu, odnosno oznai na sredstvima line zatite ili izda odgovarajuu ispravu i ako pri projektovanju, konstruisanju i proizvodnji nisu primijenjene mjere zatite na radu (lan 13) ; 5. Uvoznik sredstava rada i opreme i sredstava za linu zatitu, ako kupoprodajnim ugovorom ne obezbijedi garanciju da ista odgovaraju meunarodnim konvencijama, tehnikim propisima i propisima donesenim na osnovu zakona i ne pribavi odgovarajua uputstva za upotrebu i odravanje (lan 14); 6. Organizacija, ako stavlja u promet ili upotrebu sredstva rada i opremu i sredstva line zatite, a da ne odgovaraju propisima donesenim na osnovu zakona (lan 16); 7. Organizacija koja vri pregled i ispitivanja za svoje potrebe i organizacija za zatitu na radu, ako ne ispunjava uslove u pogledu kadrova i tehnike opreme (lan 21. st. 1. i 2); 8. Organizacija koja vri periodine preglede i ispitivanja, ako ne izda odgovarajuu ispravu, odnosno izda ispravu, a da prethodno nije izvrila preglede i ispitivanja na propisan nain (lan 22); 9. Organizacija u oblasti zdravstva, ako ne vri odgovarajue ljekarske preglede radnika koji rade na radnim mjestima iz lana 27. ovog zakona (lan 31. stav 1). Za privredni prestup iz prethodnog stava kaznie se i radnik iz lana 49. ovog zakona novanom kaznom od 5.000 do 10.000 dinara. lan 63.

Novanom kaznom od 10.000 do 20.000 dinara kaznie se za prekraj organizacija, ako: 1. U okviru plana razvoja ili posebnog programa mjera zatite na radu ne obezbijedi sredstva za sprovoenje i unapreenje zatite na radu i ne postupi u rokovima za njihovu realizaciju (lan 2); 2. Ne obezbijedi sredstva line zatite (lan 8. stav 2); 3. U izradi tehnike dokumentacije, u kojoj uestvuje vie organizacija odnosno poslodavaca, ne obezbijedi jedinstvenu ispravu, odnosno ako ne obezbijedi jedinstven dokaz da je objekat izgraen odnosno tehniko tehnoloki proces izveden prema tehnikoj dokumentaciji (lan 10. stav 3. i lan 11. stav 2); 4. Prije poetka rada ne izradi elaborat i ne obezbijedi jedinstven elaborat o ureenju radilita u skladu sa propisima o zatiti na radu, ne izvodi radove prema tom elaboratu i u odreenom roku ne dostavi elaborat o ureenju radilita organu uprave nadlenom za poslove inspekcije rada (l. 17. I 18); 5. Ne obezbijedi vrenje periodinih pregleda i ispitivanja (lan 19); 6. Periodine preglede i ispitivanja sredstava rada i opreme, radnih i pomonih prostorija i sredstava line zatite ne vri u rokovima i po postupku koji je utvren optim aktom i kolektivnim ugovorom (lan 23); 7. Za radna mjesta ne utvrdi uslove rada i zahtjeve u pogledu zdravstvenih i psihofizikih sposobnosti (lan 25. stav 1); 8. Zasnuje radni odnos sa radnikom, a da prethodno nije utvreno njegovo zdravstveno stanje i psihofizike sposobnosti za odreeno radno mjesto (lan 25. stav 2); 9. Ne preduzme mjere za spreavanje nastupanja oboljenja odnosno invalidnosti kod radnika (lan 26); 10. Ne utvrdi radna mjesta sa posebnim uslovima rada (lan 27); 11. Radno vrijeme radnika skrati, a da prethodno nije pribavljen struni nalaz ovlaene organizacije i republikog organa uprave nadlenog za poslove rada da se postojeim mjerama zatite na radu ne mogu otkloniti tetni uticaji nepovoljnih uslova rada (lan 28. stav 2); 12. Ne uputi radnika na odgovarajui ljekarski pregled (lan 29. stav 1); 13. Organizaciji u oblasti zdravstva ne dostavi podatke o radnim mjestima sa navedenim tetnostima i opasnostima kojima je radnik izloen (lan 29. stav 2); 14. Radniku ne obezbijedi periodinu izmjenu smjena (lan 35); 15. Ne postupi po rjeenju inspektora rada u skladu sa lanom 57. st. 1. i 3. ovog zakona. Za prekraj iz prethodnog stava kaznie se i odgovorno lice u organizaciji novanom kaznom od 2.500 do 5.000 dinara. Za prekraj iz stava 1. ovog lana kaznie se poslodavac novanom kaznom od 6.000 do 12.000 dinara. lan 64. Novanom kaznom od 6.000 do 12.000 dinara kaznie se za prekraj organizacija, ako: 1. Ne dostavi izvjetaj o ljekarskim pregledima radnika u roku od 15 dana od dana izvrenog pregleda (lan 30);

2. Radnika, koji ne ispunjava uslove za rad na radnom mjestu pod posebnim uslovima rada, privremeno ne rasporedi na drugo radno mjesto i ne uputi strunom organu za ocjenu radne sposobnosti (lan 32); 3. Ne ispuni uslove za rad nou i ne dobije saglasnost nadlenog organa (lan 34); 4. Radniku naredi prekovremeni rad i rad nou suprotno nalazu strunog organa za ocjenu radne sposobnosti (lan 36); 5. Ne organizuje vrenje poslova zatite na radu i ako na poslove zatite na radu rasporedi radnika koji ne ispunjava uslove u pogledu strune spreme (lan 37); 6. Odmah ne izvijesti organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada o smrtnom sluaju, nesrei koja je zadesila dva ili vei broj radnika, teoj povredi, profesionalnom oboljenju ili pojavi koja bi mogla ugroziti ivot ili zdravlje radnika (lan 38); 7. Ne donese program i ne izvri obuku radnika iz oblasti zatite na radu (lan 39. stav 1); 8. Ne izvri provjeru sposobnosti radnika za samostalan i bezbjedan rad iz oblasti zatite na radu i radnika ne rasporedi na radno mjesto koje odgovara njegovom znanju i sposobnostima (lan 39. st. 2. i 4); 9. Omogui da radnik radi na radnom mjestu i ako nije osposobljen za bezbjedan rad (lan 39. stav 3); 10. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom ne utvrdi koja sredstva line zatite pripadaju radniku (lan 42. stav 1); 11. Radniku omogui da otpone ili nastavi sa radom na radnom mjestu, a da nije obavljen odgovarajui ljekarski pregled (lan 43. stav 1); 12. Optim aktom odnosno kolektivnim ugovorom ne utvrdi sluajeve i nain provjere da li je radnik pod uticajem alkohola ili drugih sredstava zavisnosti (lan 44); 13. Ne razmotri inicijativu sindikata, ne preduzme odgovarajue mjere zatite na radu i ne izvijesti sindikat i organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada u roku od 30 dana od dana podnoenja inicijative (lan 47); 14. Odmah ne izvijesti organ uprave nadlean za poslove inspekcije rada, ako radnik odbije da radi zbog toga to smatra da mu prijeti neposredna opasnost po ivot i zdravlje (lan 48); 15. Ne organizuje i ne sprovodi propisane mjere zatite na radu (lan 49); 16. Ne vodi evidenciju propisanu lanom 50. ovog Zakona; 17. U odreenom roku pismeno ne izvijesti inspektora rada o izvrenju rjeenja (lan 57. stav 2); Za prekraj iz prethodnog stava kaznie se i odgovorno lice u organizaciji novanom kaznom od 1.000 do 3.000 dinara. Za prekraj iz ta. 3. do 11, ta. 13 do 15 i take 17. iz stava 1. ovog lana kaznie se poslodavac novanom kaznom od 3.000 do 7.000 dinara. lan 65.

Novanom kaznom od 200 dinara kaznie se za prekraj na licu mjesta radnik odreen optim aktom odnosno poslodavac, ako ne obezbijedi namjensko koritenje sredstava line zatite radnika (lan 42. stav 2). lan 66. Novanom kaznom od 50 dinara kaznie se za prekraj na licu mjesta radnik, ako se ne pridrava utvrenih mjera zatite na radu, ne koristi sredstva rada po uputstvu proizvoaa i uputstvu za bezbjedan rad, ako namjenski ne koristi sredstva line zatite i ne odrava ih u ispravnom stanju (lan 41). lan 67. Novanu kaznu na licu mjesta za prekraj iz l. 65. i 66. ovog zakona naplauje inspektor rada koji vri neposredni nadzor. VII PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE lan 68. Organizacije su dune opte akte uskladiti sa odredbama ovog zakona u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 69. Organizacije koje su do stupanja na snagu ovog zakona bile ovlaene da vre poslove iz l. 35. i 47. Zakona o zatiti na radu Preieni tekst (Slubeni list SRBiH, broj 31/84 i br. 12/87 i 46/88) obavezne su da podnesu zahtjev za utvrivanje uslova u smislu lana 21. ovog zakona, u roku od 6 mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 70. Republiki organ uprave nadlean za poslove rada donijee propise iz lana 21. stav 2, lana 22. stav 3, lana 28 stav 4, lana 31. stav 2. i lana 52. ovog zakona, u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona. lan 71. Do donoenja propisa iz prethodnog lana primjenjivae se: 1. Pravilnik o uslovima koje u pogledu kadrova i tehnike opreme moraju ispunjavati osnovne organizacije odnosno organizacije za zatitu na radu koje vre periodine preglede i ispitivanja (Slubeni list SRBiH, broj 20/85);

2. Pravilnik o obaveznim periodinim pregledima i ispitivanjima orua za rad, radnih i pomonih prostorija, kao i postupku i nainu vrenja tih pregleda i ispitivanja (Slubeni list SRBiH, broj 19/85); 3. Pravilnik o postupku za utvrivanje poslova, odnosno radnih zadataka sa posebnim uslovima rada i posebnim uslovima rada zbog kojih se odreuje krae vrijeme na tim poslovima, odnosno radnim zadacima (Slubeni list SRBiH, broj 1/86); 4. Pravilnik o vrenju ljekarskih pregleda radnika (Slubeni list SRBiH, broj 2/81); 5. Pravilnik o obliku i sadraju isprava iz oblasti zatite na radu (Slubeni list SRBiH, broj 30/85); 6. Pravilnik o voenju evidencije i uvanju isprava iz oblasti zatite na radu (Slubeni list SRBiH, broj 19/85); 7. Uputstvo o nainu voenja evidencije o izvrenim inspekcijskim pregledima iz oblasti zatite na radu i o sadraju i nainu podnoenja izvjetaja organa inspekcije rada (Slubeni list SRBiH, broj 7/85); 8. Pravilnik o pruanju prve pomoi u sluaju povrede i oboljenja radnika na radu (Slubeni list SRBiH, broj 38/86); 9. Rjeenje o utvrivanju ovlaenih organizacija za izdavanje strunih nalaza (Slubeni list SRBiH, broj 10/86 i 6/90). lan 72. Do donoenja propisa iz lana 38. stav 2. Zakona o osnovnim pravima iz radnog odnosa, kao odredbe republikih propisa, primjenjivae se odredbe: 1. Opteg pravilnika o higijensko tehnikim zatitnim mjerama pri radu (Slubeni list FNRJ, broj 16/47, 18/47 i 36/50); 2. Pravilnika o higijenskim i tehnikim zatitnim mjerama pri radu u kudeljarama (Slubeni list FNRJ, broj 46/47); 3. Pravilnika o higijenskim i tehnikim zatitnim mjerama pri radu u grafikim preduzeima (Slubeni list FNRJ, broj 56/47); 4. Pravilnika o higijenskim i tehnikim zatitnim mjerama pri radu u fabrikama stakla staklarama (Slubeni list FNRJ, broj 14/48 i 18/48); 5. Pravilnika o higijenskim i tehnikim zatitnim mjerama pri radu u kamenolomima i ciglanama, kao i kod vaenja gline, pijeska i ljunka (Slubeni list FNRJ, broj 69/48); 6. Pravilnika o zatitnim mjerama pri rukovanju eksplozivom lagumanju (miniranju) u rudnicima i kamenolomima, kao i pri drugim radovima (prilog br. 8. uz Slubeni list FNRJ, broj 98/49); 7. Pravilnika o tehnikim i zdravstveno tehnikim zatitnim mjerama na radu pri hemijsko tehnolokim procesima (prilog br. 8. uz Slubeni list FNRJ, broj 55/50); 8. Pravilnika o tehnikim i zdravstveno tehnikim zatitnim mjerama pri radu u crnoj metalurgiji (Slubeni list FNRJ, broj 7/55); 9. Pravilnika o higijenskim i tehnikim zatitnim mjerama pri ronilakim radovima (Slubeni list FNRJ, broj 36/58);

10. Pravilnika o higijensko tehnikim zatitnim mjerama pri radu na preradi i obradi metala (Slubeni list FNRJ, broj 40/61); 11. Pravilnika o higijensko tehnikim zatitnim mjerama pri luko transportnom radu (Slubeni list SFRJ, broj 14/64); 12. Pravilnika o zatiti na radu pri tehnikom obraivanju legura lakih metala u kupatilima sa nitratnim solima (Slubeni list SFRJ, broj 48/65); 13. Pravilnika o zatiti na radu pri odravanju motornih vozila u prevozu motornim vozilima (Slubeni list SFRJ, broj55/65); 14. Pravilnika o zatiti na radu pri utovaru tereta u teretna motorna vozila i istovaru tereta iz takvih vozila (Slubeni list SFRJ, broj 17/66); 15. Pravilnika o zatiti na radu sa ureajima za ukrcavanje i iskrcavanje tereta na pomorskim brodovima i plovilima unutranje plovidbe (Slubeni list SFRJ, broj 32/66); 16. Pravilnika o optim mjerama i normativima zatite na radu na oruima za rad i ureajima (Slubeni list SFRJ, broj 18/67); 17. Pravilnika o zatiti na radu u poljoprivredi (Slubeni list SFRJ, broj 34/68); 18. Pravilnika o zatiti na radu u graevinarstvu (Slubeni list SFRJ, broj 42/68 i 45/68); 19. Pravilnika o optim mjerama i normativima zatite pri radu sa dizalicama (Slubeni list SFRJ, broj 30/69 i 41/69); 20. Pravilnika o sredstvima line zatite na radu i linoj zatitnoj opremi (Slubeni list SFRJ, broj 35/69); 21. Pravilnika o zatiti na radu u izradi eksploziva i baruta i manipulisanju eksplozivima i barutima (Slubeni list SFRJ, broj 55/69); 22. Pravilnika o posebnim mjerama i normativima za zatitu na radu pri preradi i obradi koe, krzna i otpadaka koe (Slubeni list SFRJ, broj 47/70); 23. Pravilnika o optim mjerama i normativima zatite na radu od buke u radnim prostorijama (Slubeni list SFRJ, broj 29/71); 24. Naredbe o obaveznom snabdijevanju radnika gaziranom slanom vodom u odjeljenjima sa visokom temperaturom (Slubeni list FNRJ, broj 40/47); 25. Naredbe o odreivanju skraenog redovnog radnog vremena za izvjesne poslove grafike industrije (Slubeni list FNRJ, broj 98/48); 26. Naredbe o odreivanju skraenog redovnog radnog vremena za izvjesne poslove u rudarstvu (Slubeni list FNRJ, broj 31/49); 27. Naredbe o odreivanju skraenog redovnog radnog vremena u privrednim organizacijama za proizvodnju elektroda i ferolegura (Slubeni list FNRJ, broj 26/57); 28. Naredbe o odreivanju skraenog redovnog radnog vremena u proizvodnji lak ice (Slubeni list FNRJ, broj 24/59); 29. Naredbe o zabrani upotrebe motornih benzina za odmaivanje, pranje i ienje metalnih dijelova i predmeta od drugog materijala (Slubeni list SFRJ, broj 23/67); 30. Odluku o odreivanju skraenog radnog vremena za poslove u graevinarstvu koji se vre u kesonima (Slubeni list FNRJ, broj 29/55);

31. Uputstva o nainu vrenja nadzora nad pridravanjem propisa o zatiti na radu u preduzeima koja proizvode za odreene vojne potrebe (Slubeni list SFRJ, broj 23/66); 32. Uputstva o podacima iz oblasti zatite na radu koje su organi inspekcije rada duni pribavljati i o izvjetajima koje su duni dostavljati (Slubeni list SFRJ, broj 4/67); Do donoenja propisa iz lana 38. stav 2. Zakona o osnovnim pravima iz radnog odnosa primjenjivae se odredbe: 1. Pravilnika o zatiti na radu u umarstvu (Slubeni list SRBiH, broj 20/85); 2. Pravilnika o zatiti na radu sa razvijaima acetilena i acetilenskim stanicama (Slubeni list SRBiH, broj 32/87); 3. Pravilnika o zatiti na radu pri mehanikoj preradi i obradi drveta i slinih materijala (Slubeni list SRBiH, broj 5/86); 4. Pravilnika o zatiti na radu u eljeznicama (Slubeni list SRBiH, broj 42/86 i 3/87); 5. Pravilnika o optim mjerama zatite na radu za graevinske objekte namijenjene za radne i pomone prostorije i radne prostore (Slubeni list SRBiH, broj 5/88); 6. Pravilnika o zatiti na radu pri korienju elektrine energije (Slubeni list SRBiH, broj 34/88); 7. Uputstva o postupku vrenja nadzora nad primjenom propisa iz oblasti zatite na radu (Slubeni list SRBiH, broj 28/88). lan 73. Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da vai Zakon o zatiti na radu Preieni tekst (Slubeni list SRBiH, broj 31/84 i br. 12/87 i 46/88). lan 74. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Slubenom listu SRBiH.

Predsjednik Vijea udruenog rada, Ibrahim Havi, s.r