2559ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/967/1...analysis based getis-ord gi*, the spatial...

การประเมนพนทเสยงการเกดอาชญากรรมดวยการวเคราะหสถตเชงพนท

โดย นายธรไนย ศรธรรมรงค

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2559

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

CRIME RISK AREA ASSESSMENT BASED GEO-SPATIAL STATISTICS

By

Mr. Teeranai Srithamarong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Science Program in Environmental Science Department of Environmental Science Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2016 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การประเมนพนทเสยงการเกดอาชญากรรมดวยการวเคราะหสถตเชงพนท” เสนอโดย นายธรไนย ศรธรรมรงค เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

…..……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ผชวยศาสตราจารย ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.รฐพล อนแฉง) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร. ไพศาล จฟ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร) ............/......................../..............

ง

57311305 : สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม ค าส าคญ : การลกทรพย / สถตเชงพนท/ มอแรน / จดความรอน / ทศทางการกระจาย

ธรไนย ศรธรรมรงค : การประเมนพนทเสยงการเกดอาชญากรรมดวยการวเคราะหสถต เชงพนท. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร. 51 หนา.

อาชญากรรมเปนปญหาส าคญท เกดขนในทวโลก กอใหเกดความเสยหายตอชวตและ

ทรพยสน โดยคดอาชญากรรมทมการเกดมากทสด คอ คดลกทรพย ดงนนผวจยจงไดน าระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเขามาศกษาความสมพนธเชงพนทของการเกดเหตลกทรพย ในพนทอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร เนองจากมจ านวนการเกดเหตลกทรพยสงในชวงปทผานมา ซงไดน าสถตเชงพนทเขามาประยกตใชในการศกษาการเกดเหตลกทรพยในชวงป พ.ศ. 2555-2557 ดวยวธ Moran’s I เพอตรวจสอบรปแบบของการเกดเหตลกทรพย ศกษาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงดวยวธ Getis-Ord Gi* จากนนหาความสมพนธระหวางพนททมการเกดเหตสงรวมกบปจจยกายภาพ (ความหนาแนนประชากร และการใชประโยชนทดน) และศกษาแนวโนมและทศทางการกระจายตวของการเกดเหตดวยวธ Standard Deviational Ellipse (SDE)

ผลการศกษาพบวาการเกดเหตลกทรพยมรปแบบของการเกดเปนแบบกระจายตว ซ งมคา Moran’s I เทากบ -0.01 -0.16 และ -0.01 ตามล าดบ พนททมการเกดเหตสง (Getis-Ord Gi* > 1.96) ไดแก ต าบลบานโปง ต าบลหนองออ และต าบลทาผา บรเวณพนททมการเกดเหตสงจะมความหนาแนนประชากรปานกลางถงสง และมการใชประโยชนทดนประเภท เกษตรกรรม ชมชนและสงปลกสราง การกระจายตวของการเกดเหตอยในบรเวณตอนกลางของต าบลบานโปง และมทศไปทางตะวนออกของพนทศกษา ผลจากการศกษาในครงนสามารถน าไปใชประกอบการวางแผน การเฝาระวงการเกดเหตลกทรพยของเจาหนาทต ารวจหรอหนวยงานอนๆทเกยวของ ภาควชาวทยาศาสตรสงแวดลอม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา.............................................. ปการศกษา 2559 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................................

จ

57311305 : MAJOR: ENVIRONMENTAL SCIENCE KEY WORD : BURGLARY / GEO-SPATIAL STATISTICS / MORANS’ I / GETIS-ORD GI*) /

DIRECTIONAL DISTRIBUTION TEERANAI SRITHAMARONG: CRIME RISK AREA ASSESSMENT BASED GEO-

SPATIAL STATISTICS. THESIS ADVISOR: ASST. PROF. DR. ORNPRAPA PUMMAKARNCHANA ROBERT. 51 pp.

Crime has become worldwide problems causing damage to life and property. Burglary is one of crime aspects showing the highest number of crime scenes. Hence, Geographic Information System is designated to be employed in this study so as to discover the spatial relationship of burglary aspects. Banpong district, Ratchaburi province of Thailand was chosen as study area due to high levels of burglary incidents recently. Geo-spatial statistics analysis was applied to investigate followings; patterns of burglary incidents over the time of 2012 to 2014 using Moran’s I technique, the areas containing high or low levels of robbery cases using hot spot analysis based Getis-Ord Gi*, the spatial relationship between hot spots of burglary cases and physical aspects (population density and landuse), and distribution pattern and trend of burglary incidents using Standard Deviational Ellipse (SDE).

The results of this research illustrate that burglary incidents over three years are distributed dispersedly as Moran’s I of -0.01, -0.16 and -0.01, respectively. The values of Getis-Ord Gi* over study time are found as more than 1.96, describing high levels of robbery scenes occurred at three sub-districts of Banpong, Nongoo and Thapa. Areas with high levels of burglary incidents are shown in moderate to high levels of population density and in the landuse categories of agriculture, urban and construction. Directional distribution of burglary incidents are discovered that the incidents are distributed in the central part of Banpong district and leaned towards eastern direction of the study area. Conclusively, the results retrieved from this investigation can enhance police agencies in planning, surveillance of robbery scenes and so forth.

Department of Environmental Science Graduate School, Silpakorn University Student's signature......................................... Academic Year 2016 Thesis Advisor's signature………................................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณผอนเคราะหขอมลทใชในการศกษาครงน ไดแก สถานต ารวจภธรบานโปงอนเคราะหขอมลการเกดเหตลกทรพย กรมพฒนาทดนอนเคราะหขอมลขอบเขตการปกครองอ าเภอบานโปง ทวาการอ าเภอบานโปงอนเคราะหขอมลจ านวนประชากรรายต าบล และสดทายวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยดเพราะไดรบความกรณาจาก ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธทใหความชวยเหลอและใหค าแนะน าทเปนประโยชนอยางยงตอผวจย สงผลใหวทยานพนธเลมนถกตองและสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทกทานเปนอยางสง

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย............................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ……………………………………………………………………………………………… จ กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………………………………… ฉ สารบญรปภาพ………………………………………………………………………………………………………. ฌ บทท 1 บทน า....................................................................................................................... 1

ทมาและความส าคญ…………………………………………………………………………………… 1 วตถประสงคของการวจย....................................................................................... 2 ขอบเขตของการวจย………………………………………………………………………………….. 2

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม................................................................................................. . 3 ขอมลทางกายภาพ เศรษฐกจ และสงคมจงหวดราชบร……………………………….…. 3 อาชญากรรม……………………………………………………………………………………………… 6 ประมวลกฎหมายอาญา ความผดเกยวกบทรพย……………………………………………. 7 ทฤษฎโครงสรางทางสงคมกบการเกดอาชญากรรม……………………………………………. 8 เทคโนโลยภมสารสนเทศ........................................................................................ 9 สถตเชงพนท……………………………………………………………………………………….…… 14 การวเคราะหทศทางการกระจายตว………………………………………...…………………… 19

บทท 3 วธด าเนนการวจย................................................................................................... 22 บทน า…………………………………………………………………………………………………….… 22 ขอมล...................................................................................................................... 24 อปกรณทใชในการวจย........................................................................................... 24 วธการศกษา.……..……………………………………………………………….......................... 24

บทท 4 ผลการศกษา........................................................................................................ ..... 27 รปแบบของการเกดเหตลกทรพยดวยวธ Moran’s I………………………………….….. 27 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Getis-Ord Gi*…….…… 29 ความสมพนธระหวางพนททมการเกดเหตลกทรพยสงกบปจจย ทางกายภาพ……………………………………………………………………………………………….. 31 ทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย………………………………………….…. 40

ซ

หนา

บทท 5 สรปและวจารณผลการศกษา………………………………………………………………………. 46 สรปและวจารณผลการศกษา……………………………………………………………………… 46 ขอเสนอแนะ…………………………………………………………………………………..………… 47

รายการอางอง………………………………………………………………………………………………………… 48 ประวตผวจย......................................................................................................................... 51

ฌ

สารบญรปภาพ

รปท หนา

2.1 แผนททตงจงหวดราชบร……………………………………………………………………………………… 4 2.2 ขอบเขตการปกครองระดบต าบลของอ าเภอบานโปง………………………………………………. 5 2.3 สถตเชงพนท………..……………………………………………………………………………………………. 19 2.4 ทศทางการหมนของวงร………………………………………………………………………………………. 21 3.1 กรอบแนวความคดการวจย………………………………………………………………………. 23 4.1 ต าแหนงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2555………………………………………………………….. 27 4.2 ต าแหนงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2556………………………………………………………….. 28 4.3 ต าแหนงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2557………………………………………………………….. 28 4.4 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2555………………………………….… 29 4.5 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2556……………………………….……. 30 4.6 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2557…………………………….………. 30 4.7 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและความหนาแนนประชากรป พ.ศ. 2555……………….. 31 4.8 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและความหนาแนนประชากรป พ.ศ. 2556…………………. 32 4.9 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและความหนาแนนประชากรป พ.ศ. 2557 ………………… 32 4.10 การใชประโยชนทดนอ าเภอบานโปง ป พ.ศ. 2555…………………………………………..…….. 33 4.11 การใชประโยชนทดนอ าเภอบานโปง ป พ.ศ. 2556…………………………………………..…….. 34 4.12 การใชประโยชนทดนอ าเภอบานโปง ป พ.ศ. 2557……………………………………………..….. 34 4.13 พนทการใชประโยชนทดน (ตร.กม.) ป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557…………………………..... 35 4.14 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและการใชประโยชนทดนป พ.ศ. 2555…………………….. 37 4.15 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและการใชประโยชนทดนป พ.ศ. 2556…………………….. 38 4.16 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและการใชประโยชนทดนป พ.ศ. 2557…………………….. 39 4.17 ทศทางการกระจายตวของการเกดอาชญากรรม ป พ.ศ. 2555……………………………….. 41 4.18 ทศทางการกระจายตวของการเกดอาชญากรรม ป พ.ศ. 2556……………………………….. 42 4.19 ทศทางการกระจายตวของการเกดอาชญากรรม ป พ.ศ. 2557……………………………….. 43 4.20 ทศทางการกระจายตวของการเกดอาชญากรรม ป พ.ศ. 2558……………………………….. 45

1

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญ

ปจจบนสภาพสงคมและเศรษฐกจของประเทศไทยอยในชวงฟนตวไปอยางชาๆ และเปราะบาง โดยครวเรอนและธรกจใชจายอยางระมดระวง ขณะทการสงออกสนคาคอนขางซบเซาตามการคาในภมภาคอาเซยนทไดรบผลกระทบชดเจนขนจากการชะลอตวของเศรษฐกจจน (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2558) สถานประกอบการตางๆตองลมเลกกจการหรอปลดพนกงานบางสวนออก ท าใหอตราการวางงานมากขน จากการส ารวจสถตอตราการวางงานรายเดอน ปพ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557 โดยกองวจยการตลาดแรงงาน กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน พบวา แนวโนมเฉลยทงปมรอยละอตราการวางงานเพมสงขน (กองวจยการตลาดแรงงาน, 2558)

ผลจากการมอตราการวางงานทสงขน ท าใหเกดการอพยพของประชากร กอใหเกดความเหลอมล าทางสงคมดวยสภาพทางการเงนของแตละครวเรอน และเหตปจจยเสรม เชน ภาวะความเครยดทเกดจากการวางงาน รายรบรายจายของครอบครว การเสพสงอบายมข ความตองการการยอมรบในสงคมและสภาพจตผดปกตของบคคล ซงปจจยด งกลาวเปนสาเหตของการกออาชญากรรมในรปแบบตาง ๆ เชน การท ารายรางกาย ขมขนกระท าช าเรา ลกทรพย ปลนทรพย วงราวทรพย เปนตน จากสถตขอมลคดอาญา 5 กลม โดยกลมงานสารสนเทศส านกงานต ารวจแหงชาต ตงแต 1 มกราคม พ.ศ. 2557 ถง 31 ธนวาคม พ.ศ. 2557 พบวา เกดคดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ 4,336 คด คดชวต รางกายและเพศ 24,126 คด คดประทษรายตอทรพย 47,090 คด คดทนาสนใจ เชนโจรกรรมรถจกรยานยนต โจรกรรมรถยนต และโจรกรรมเครองมอการเกษตร เปนตน 29,375 คด และคดทรฐเปนผเสยหาย 515,428 คด จากจ านวนคดทเกดขนเปนคดทเกดในภาคกลางและภาคตะวนตกมากทสดเปน 205,609 คด เนองมาจากปจจยดานสงแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคม รองลงมาคอภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปน 133,064 คด และภาคใตเปน 111,676 คด (ส านกงานสถตแหงชาต, 2558) เมอพจารณาเปนรายจงหวดในภาคตะวนตก พบวา จงหวดกาญจนบรมการกอคดมากทสด รองลงมาคอราชบรและประจวบครขนธ ซงในกรณศกษาของวทยานพนธฉบบน เลอกพนทจงหวดราชบร เนองจากจงหวดราชบรมประชากร (ระบบสถตทางการทะเบยน, 2558) และอตราการวางงาน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2558) สงกวาจงหวดกาญจนบร จงกอใหเกดสมมตฐานใน

2

การศกษาครงนทวาจงหวดราชบรมแนวโนมทจะเกดอาชญากรรมสงขนในอนาคต เนองจากมประชากรทสงขน การศกษาในครงนมวตถประสงคเพอศกษาพนทเสยงการเกดอาชญากรรมคดประทษรายตอทรพย ประเภทลกทรพย ในพนทอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร เนองจากเปนพนททมการเกดเหตคดลกทรพยมากเปนล าดบตนๆของจงหวดราชบร (ระบบสารสนเทศส านกงานต ารวจแหงชาต , 2558) โดยน าวธการทางสถตเชงพนทมาท าการวเคราะหขอมล ไดแก อตสหสมพนธเชงพนท Moran's I เพอศกษารปแบบการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย (Hotspot) ดวยเทคนค Getis-Ord Gi* เพอระบพนททมคาการเกดเหตลกทรพยสง น าผลทไดจากการวเคราะหจดความรอนมาหาความสมพนธรวมกบกบปจจยทางกายภาพ ไดแก ความหนาแนนประชากร และการใชประโยชนทดน จากนนวเคราะหทศทางการกระจายตวของเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Directional Distribution เพอคาดการณแนวโนมการเกดเหตในอนาคต แลวน าเสนอออกมาในรปแบบแผนท ซงสามารถน าไปประยกตใชในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจไดตอไป

1.2 วตถประสงคของการวจย

1. ศกษารปแบบของการเกดเหตลกทรพย 2. ศกษาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง 3. ศกษาความสมพนธเชงพนทระหวางการเกดอาชญากรรมและปจจยทางกายภาพ 4. ศกษาแนวโนมทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย

1.3 ขอบเขตของการวจย การศกษาพนทเสยงการเกดอาชญากรรม คดประทษรายตอทรพย ประเภทลกทรพยในครงน

ผ ศกษาไ ดก าหนดขอบเขตพนท ศกษาคอ อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร ประเทศไทย โดยท าการศกษาพนทเสยงการเกดอาชญากรรมตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555 ถงวนท 31 ธนวาคมคม พ.ศ. 2557 ดวยเทคนค Moran's I เพออธบายรปแบบของการเกดอาชญากรรม ระบพนททมคาการเกดอาชญากรรมสง ดวยวธสถตเชงพนท Getis-Ord Gi* จากนนศกษาความสมพนธเชงพนทระหวางการเกดอาชญากรรมและปจจยทางกายภาพ (ความหนาแนนประชากร และการใชประโยชนทดน) และคาดการณแนวโนมการเกดเหตในอนาคตดวยวธ Directional Distribution

3

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรม

การวจยครง นไ ดท าการประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Geographic Information System) ในการวเคราะหและประเมนความเสยงการเกดอาชาญกรรมเชงพนทของคดลกทรพยในเขตพนทอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร โดยไดท าการศกษาทฤษฎและเอกสารตางๆทเกยวของประกอบไปดวย (1) ขอมลทางกายภาพ เศรษฐกจ และสงคมจงหวดราชบร ( 2) อาชญากรรม (3) ประมวลกฎหมายอาญา ความผดเกยวกบทรพย (4) ทฤษฎโครงสรางทางสงคมกบการเกดอาชญากรรม (5) เทคโนโลยภมสารสนเทศ (6) สถตเชงพนท และ(7) การวเคราะหทศทางการกระจายตว โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ขอมลทางกายภาพ เศรษฐกจ และสงคมจงหวดราชบร

จงหวดราชบร ตงอยในภาคกลาง ทางทศตะวนตกของประเทศไทย บนระบบพกด UTM (Universal Transverse Mercator) โซน 47 และใชพนหลกฐาน (Datum) WGS-84 (World Geodetic System 1984) มพนททงหมด 5,196.462 ตารางกโลเมตร หรอ 3,247,789 ไร (กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสารส านกงานจงหวดราชบร , 2558) ทศเหนอ ตดตอกบจงหวดกาญจนบร ทศใต ตดตอกบจงหวดเพชรบร ทศตะวนออก ตดตอกบจงหวดนครปฐม จงหวดสมทรสงคราม และสมทรสาคร ทศตะวนตก ตดตอกบประเทศพมา แสดงดงรปท 2.1 จงหวดราชบรแบงการปกครองออกเปน 10 อ าเภอ (อ าเภอเมองราชบร อ าเภอโพธาราม อ าเภอบานโปง อ าเภอด าเนนสะดวก อ าเภอบางแพ อ าเภอวดเพลง อ าเภอปากทอ อ าเภอจอมบง อ าเภอสวนผง และอ าเภอบานคา) 104 ต าบล 975 หมบาน มการปกครองแบงออกเปน 2 สวน คอ การบรหารราชการสวนภมภาค และการบรหารราชการสวนทองถน มประชากรทงสนจ านวน 796,745 คน แบงเปน ชาย 385,145 คน เปนหญง 411,600 คน ประชากรจ านวนครวเรอน 233,704 ครวเรอน (กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสารส านกงานจงหวดราชบร , 2558) ประชากรสวนใหญประกอบ อาชพเกษตรกรรม มการท านาขาวในเขตทราบลมแมน าแมกลอง มการปลกพชไรชนดตาง ๆ เชน ออยโรงงาน มนส าปะหลง สบปะรด ขาวโพดเลยงสตว และมการท าสวนผลไมหลายชนด เชน มะมวง มะพราว องนและชมพ มการท าปศส ตวท ส า คญ คอ สกร ไก เปด โคเ นอ และโคนม นอกจากนนยงมการเพาะเลยงสตวน าจดประเภท กงกามกราม กงขาว อตสาหกรรมทส า คญและมชอเสยงของจงหวดคอ อตสาหกรรมเครองเคลอบดนเผา อตสาหกรรมทอผา อตสาหกรรมอาหาร และอตสาหกรรมผลตกระดาษ (วทยาลย เทคนคราชบ ร , 2556 )

4

การใชประโยชนทดนจงหวดราชบรมพนททงหมดประมาณ 3,247,789 ไร เปนพนทชมชนและสงปลกสราง 230,493 ไร คดเปนรอยละ 7.10 ของพนททงหมด พนทเกษตรกรรม 1,649,896 ไร คดเปนรอยละ 50.80 ของพนททงหมด พนทปาไม 1,143,437 ไร คดเปนรอยละ 35.21 ของพนททงหมด พนทแหลงน า 47,828 ไร คดเปนรอยละ 1.47 ของพนททงหมด และพนท เบดเตลด 176,135 ไร คดเปนรอยละ 5.42 ของพนททงหมด (กรมพฒนาทดน, 2554)

รปท 2.1 แผนททตงจงหวดราชบร

จากขอมลส านกงานสถตแหงชาตในปพ.ศ. 2555 ถง ปพ.ศ. 2557 พบวาจงหวดราชบรมอตราการเกดเหตลกทรพยมจ านวนสงขน ซงอาจเปนผลมาจากปจจยตางๆ เชน ดานแรงงานพบวาอตราการวางงานมจ านวนเพมมากขน และดานภาระหนสนพบวามลคาหนสนเฉลยตอครวเรอนเพมมากขน (ส านกงานสถตแหงชาต, 2558)

5

การศกษาในครงนไดท าการเลอก อ าเภอบานโปงพนทศกษา เนองจากมจ านวนประชากรสงสดเปนอนดบสองของจงหวดราชบร และไดรบการอ านวยความสะดวกในดานการเขาถงขอมลการเกดอาชญากรรมซงเปนขอมลส าคญทางราชการจากเจาหนาทสถานต ารวจภธรบานโปงเปนอยางด อ าเภอบานโปงมพนทโดยรวมประมาณ 3,488,330 ตารางกโลเมตร (กรมพฒนาทดน, 2554) แบงการปกครองออกเปน 15 ต าบล ไดแก ต าบลบานโปง ต าบลทาผา ต าบลกรบใหญ ต าบลปากแรต ต าบลหนองกบ ต าบลหนองออ ต าบลดอนกระเบอง ต าบลสวนกลวย ต าบลนครชมน ต าบลบานมวง ต าบลคงพะยอม ต าบลหนองปลาหมอ ต าบลเขาขลง ต าบลเบกไพร และต าบลลาดบวขาว แสดงดงรปท 2.2 เปนแหลงรวมตวดานอตสาหกรรมทส าคญหลายๆดาน เชน อตสาหกรรมอตอรถโดยสารขนาดใหญ (เปนแหลงรวมอทใหญทสดในประเทศ) และตลาดปลาสวยงามทใหญทสดในอาเซยน เปนตน

รปท 2.2 ขอบเขตการปกครองระดบต าบลของอ าเภอบานโปง

6

2.2 อาชญากรรม

ผจงจตต (2525) ใหความหมายของอาชญากรรมวา เปนการกระท าทถอวาเปนความผดทางอาญา โดยมกฎหามไวซงมผลรายมากกวาผลด สดสงวน (2547) ไดกลาวไววาอาชญากรรม หมายถง การกระท าทผดกฎหมาย กอใหเกดความสญเสยทงชวตและทรพยสน เปนเรองทนากลว และรายแรง และวรยา (2543) ไดกลาววา อาชญากรรม เปนปรากฏการณทเกดขนในสงคม โดยบคคลไดกระท าผดกฎขอบงคบ ซงผกระท าผดจะไดรบการลงโทษตามกฎขอบงคบของสงคมนนก าหนดไว หรอกลาวสรปไดวา อาชญากรรม คอ การกระท าใดๆทผดกฎหมายและกอใหเกดความเสยหายตอชวตและทรพยสน อาชญากรรม มองคประกอบดงตอไปน (1) ตวผกระท าความผดหรออาชญากรตองมความตองการในการประกอบอาชญากรรม (2) มทกษะในการประกอบอาชญากรรม หากผกระท าความผดมทกษะความสามารถความช านาญ โอกาสทจะประสบผลส าเรจยงมสง เชน เปนคนพดเกง รหลกจตวทยาในการพดโนมนาวจตใจ (3) โอกาส ถอเปนองคประกอบทส า คญทสด เพราะหากองคประกอบอนๆพรอม แตขาดโอกาส อาชญากรรมกไมสามารถเกดขนได (สดสงวน, 2547) อจฉรยา (2555) กลาววาอาชญากรรมเปนสงไมพงประสงคตอสงคม แตกมบทบาทกบสงคม คอ (1) อาชญากรรมเปนเครองก าหนดชนชนของสงคม ก าหนดชนชนของคนด และคนราย (2) อาชญากรรมจะเกดขนไดตอเมอมอาชญากร เมอมอาชญากรเกดขนจงกอใหเก ดกฎหมายอาญา กระบวนการยตธรรมทางอาญา และสถาบนตางๆ ทางสงคม ระบบสารสนเทศส านกงานต ารวจแหงชาต (2558) ไดแบงคดอาญาออกเปน 5 ประเภท โดยเนนคดทสงผลตอความสงบสข ความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนเปนหลก ดงน (1) คดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ ประกอบดวย ฆาผอนโดยเจตนา ปลนทรพย ชงทรพย ลกพาตวเรยกคาไถ และวางเพลง (2) คดทเปนความผดตอชวต รางกาย และเพศ ประกอบดวย ฆาผอนโดยเจตนา ฆาผอนโดยไมเจตนา กระท าโดยประมาทเปนเหตใหผอนถงแกความตาย พยายามฆา ท ารายรางกาย และขมขนกระท าช าเรา (3) คดประทษรายตอทรพย ประกอบดวย ลกทรพย วงราวทรพย รดเอาทรพย กรรโชกทรพย ชงทรพย ปลนทรพย รบของโจร และท าใหเสยทรพย (4) คดทนาสนใจ ประกอบดวย โจรกรรมรถจกรยานยนต โจรกรรมรถยนต โจรกรรมโค-กระบอ โจรกรรมเครองมอการเกษตร ปลน-ชงทรพยรถยนตโดยสาร ปลน-ชงทรพยรถแทกซ ขมขนและฆา ลกพาเรยกคาไถ ฉอโกงทรพย ยกยอกทรพย และความผดเกยวกบนกทองเทยว และ(5) คดท รฐเปนผเสยหาย ประกอบดวย พระราชบญญตอาวธปน พระราชบญญตการพนน พระราชบญญตยาเสพตด พระราชบญญตปรามการคาประเวณ พระราชบญญตสถานบรการ พระราชบญญตโรงแรม และมหรอเผยแพรวตถลามกอนาจาร

สภาพสงคมปจจบนเปนสงคมทมความเจรญในดานตางๆ มากมาย เชน ดานเทคโนโลย อตสาหกรรม ความเปนอย เปนตน แตดานจตใจนนกลบถอยต าลง ผคนเหนแกตว ไมมความเสยสละ และเออเฟอเผอแผซงกนและกน ปญหาเหลานเปนสวนหนงทจะน าไปสการเกดอาชญากรรมตางๆ ได ซงอจฉรยา (2555) ไดแบงปญหาสงคมทน าไปสอาชญากรรม ดงน (1) ปญหาความยากจน เปนสาเหตทท าใหเกดปญหาอาชญากรรมตางๆขนในสงคมทงทางตรงและทางออม เชน คนในครอบครวทะเลาะเบาะแวงกนจนท าใหเกดปญหาภายในครอบครว การกระท าความผดเกยวกบทรพย ปญหา

7

การคาประเวณ การเลนการพนน และปญหาขอทานคนจรจด (2) ปญหายาเสพตด เปนปญหาทส าคญทกอใหเกดอาชญากรรม เพราะยาเสพตดเปนภยทรายแรงตอรางกายและจตใจของมนษย และยงกอใหเกดความไมสงบสขภายในครอบครวอกดวย (3) ปญหาการคาประเวณ เชน การลอลวงหญงมาคาประเวณในสถานประกอบการ บอนพนน เปนตน ซงสถานทเหลานเปนสถานททมความเสยงตอการจ าหนายยาเสพตด และโรครายตางๆอกดวย (4) ปญหาการพนน กอใหเกดความแตกแยก การทะเลาะววาทในครอบครว เชน นกพนนบางคนเลนจนทรพยสมบตหมดจนตองไปตดหนกบบอนพนน ท าใหครอบครวตองเดอนรอนในดานความเปนอย บางคนตดการพนนจนเสยหนาทการงาน สดทายเมอปญญาหาเงนไปใชหน กจะเรมหาวธตางๆ ทจะท าใหไดเงนมาไมวาจะเปนวธทถกหรอผดกตาม (5) ปญหาคนจรจดและขอทาน บคคลคนพวกนมกจะกระท าความผดอยางอนดวย เชน เสพยาเสพตด ลกขโมยสงของและทรพยสน เปนตน (6) ปญหาการตดสรา เนองจากสราท าใหผทดมขาดสต ไมสามารถควบคมตนเองได และท าใหผท ดมเกดความกลาทจะกระท าความผด ซงจะเหนไดมากโดยเฉพาะบนทองถนนทเกดจากการขบรถขณะมนเมา หรอเมาแลวขบ และการท ารายรางกายผอนจนท าใหเกดปญหาตอครอบครวและสงคม และ(7) ปญหาเดกและเยาวชนกระท าความผด เดกและเยาวชนเปนวยทออนความร ดอยประสบการณ อยากร อยากเหน อยากลอง ชอบเลยนแบบ มอารมณรนแรง และขาดความยบยงชงใจ จงมกถกชกจงใหกระท าผดไดงาย บางครอบครวพอแมไมมเวลาอบรมสงสอนลก เนองจากตองท างานหาเงน ท าใหเดกขาดการขดเกลาจตใจและตกเปนเหยอของความชวรายได

ตงแตป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557 พบวาคดอาญาทเกดขนมากทสดในจงหวดราชบร คอ คดทรฐเปนผเสยหาย รองลงมาคอคดประทษรายตอทรพย และคดทนาสนใจ ตามล าดบ (ส านกงานสถตแหงชาต, 2558) คดทรฐเปนผ เสยหายสวนใหญจะเปนคดทเกยวของกบพระ ราชบญญต เชน พระราชบญญตการพนน พระราชบญญตยาเสพตด เปนตน ซงยากในการเขาถงขอมล ดงนนผวจยจงเลอกศกษาคดประทษรายตอทรพย ประเภทลกทรพย จากทกลาวมาขางตนพบวาปญหาทกอใหเกดอาชญากรรมในพนทอ าเภอบานโปง จงหวดราชบรนนตรงกบทอจฉรยา (2555) ไดกลาวไว เชน ปญหาความยากจน ปญหายาเสพตด ปญหาการคาประเวณ เปนตน

2.3 ประมวลกฎหมายอาญา ความผดเกยวกบทรพย

ประมวลกฎหมายอาญา ลกษณะ 12 ความผดเกยวกบทรพย หมวด 1 ความผดฐานลกทรพยและวงราวทรพย มาตรา 334 ผใดเอาทรพยของผอน หรอทผอนเปนเจาของรวมอยดวยไปโดยทจรต ผนนกระท าความผดฐานลกทรพย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป และปรบไมเกนหกพนบาท (สมชายและเผาพนธ, 2554) องคประกอบความผดตามมาตรา 334 แบงออกเปน 2 องคประกอบ คอ (1) องคประกอบภายนอก ไดแก เอาไป หมายถง เอาทรพยไปจากการครอบครองของผอน และทรพย หมายถง ทรพยของผอนหรอทผอนเปนเจาของรวมอยดวย และ(2) องคประกอบภายใน ไดแก เจตนา ผกระท าจะตองมเจตนาตามมาตรา 59 ซงเจตนาดงกลาวนจะตองครอบคลมถงการเอาไป คอผกระท าตองมเจตนา เอาไป และคลมถงทรพยของผอนหรอทผอนเปนเจาของของรวมอยดวย และ

8

มลเหตชกจงใจโดยทจรต ตามมาตรา 1 (1) บญญตวา โดยทจรต หมายความวา เพอแสวงหาประโยชนทมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายส าหรบตนเองหรอผอน (สวฒน, 2549)

ประมวลกฎหมายอาญา ลกษณะ 12 ความผดเกยวกบทรพย หมวด 1 ความผดฐานลกทรพยและวงราวทรพย มาตรา 335 สมชายและเผาพนธ (2554) กลาววาผใดลกทรพย (1) ในเวลากลางคน (2) ในทหรอบรเวณทมเหตเพลงไหม การระเบด อทกภย หรอในทหรอบรเวณทมอบตเหต เหตทกขภยแกรถไฟ หรอยานพาหนะอนทประชาชนโดยสาร หรอภยพบตอนท านองเดยวกนหรออาศยโอกาสทมเหตเชนวานน หรออาศยโอกาสทประชาชนก าลงตนกลวภยอนตรายใดๆ (3) โดยท าอนตรายสงกดกนส าหรบคมครองบคคลหรอทรพย หรอโดยผานสงเชนวานนเขาไปดวยประการใดๆ (4) โดยเขาทางชองทางซงไดท าขนโดยไมไดจ านงใหเปนทางคนเขา หรอเขาทางชองทางซงผเปนใจเปดไวให (5) โดยแปลงตวหรอปลอมตวเปนผอน มอมหนาหรอท าดวยประการอนเพอไมใหเหนหรอจ าหนาได (6) โดยลวงวาเปนเจาพนกงาน (7) โดยมอาวธ หรอโดยรวมกระท าความผดดวยกนตงแตสองคนขนไป (8) ในเคหะสถาน สถานทราชการหรอสถานททจดไว เพอใหบรการสาธารณะทตนไดเขาไปโดยไมไดรบอนญาต หรอซอนตวอยในสถานทนนๆ (9) ในสถานทบชาสาธารณะ สถานรถไฟ ทาอากาศยาน ทจอดรถ หรอเรอสาธารณะ สาธารณสถานส าหรบขนถายสนคา หรอในยวดยานสาธารณะ (10) ทใชหรอมไวเพอสาธารณประโยชน (11) ทเปนของนายจางหรอทอยในความครอบครองของนายจาง และ(12) ทเปนของผมอาชพกสกรรม บรรดาทเปนผลตภณฑ พชพนธ สตวหรอเครองมออนมไวส าหรบประกอบกสกรรม หรอไดมาจากการกสกรรมนน ตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงหาป และปรบตงแตสองพนบาท ถงหนงหมนบาท ถาความผดตามวรรคแรกเปนการกระท าทประกอบดวยลกษณะดงทบญญตไวในอนมาตราดงกลาวแลวตงแตสองอนมาตราขนไป ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงเจดป และปรบตงแตสองพนบาทถงหนงหมนสพนบาท ถาความผดตามวรรคแรกเปนการกระท าตอทรพยทเปนโค กระบอ เครองกล หรอเครองจกร ทผมอาชพกสกรรมมไวส าหรบประกอบกสกรรม ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบไป และปรบตงแตหกพนบาทถงสองหมนบาท ถาการกระท าความผดดงกลาวในมาตราน เปนการกระท า โดยความจ าใจ หรอความยากจน เหลอทนทาน และทรพยนนมราคา เลกนอย ศาลจะลงโทษผกระท าความผดดงทบญญตไวในมาตรา 334 กได

2.4 ทฤษฎโครงสรางทางสงคมกบการเกดอาชญากรรม (The theory of social structure with a crime)

สดสงวน (2547) ไดกลาวถงทฤษฎโครงสรางทางสงคมวา สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมเปนสาเหตหลกของปญหาอาชญากรรม และไดจดกลมคนในสงคมออกเปน 3 ระดบ คอ กลมคนชนสง (กลมคนทมหลกทรพยและรายไดสง) กลมคนชนกลาง (กลมคนทมหลกทรพยและรายไดปานกลาง) และกลมคนชนต า (กลมคนทมหลกทรพยและรายไดต า) โดยกลมคนชนต าจะเปนกลมคนทมโอกาสประกอบอาชญากรรมสงกวากลมคนชนกลางและกลมคนชนสง โดยทฤษฎโครงสรางทางสงคมแบงออกเปน 3 ทฤษฎ ดงน

9

2.4.1 ทฤษฎความกดดนทวไป (General strain theory) ทฤษฎนอธบายพฤตกรรมของคนทกระท าผดไววา (1) ถกกดดนจากความลมเหลวเดก

หรอเยาวชนมความตองการร ารวย มชอเสยงแตขาดการสนบสนนทางดานศกษาและดานการเงน จงไมสามารถท าความตองการใหเปนจรงได (2) ถกกดดนจากความขาดหวงและความไมส าเรจ เชน การเปรยบเทยบตวเองกบเพอนทมฐานะและการศกษาทดกวา ท าใหรสกกดดนวาตวเองตอยต ากวาเพอน (3) ความกดดนจากการขาดแรงกระตนทางบวก เชน การสญเสยคนรก การยายโรงเรยน จะท าใหคนกลมนพยายามหาสงทดแทนมาชดเชยใหแก ตนเอง หรอหาทางแกแคนกบบคคลทมสวนเกยวของกบการสญเสยทตนไดรบ (4) ความกดดนทท าใหเกดแรงกระตนทางลบ เชน เดกทถกท าราย เดกทถกพอแมทบตท ารายรางกายจะเกดความโกรธ ความโมโห และความกดดน มกจะไประบายความโกรธกบเดกทเลกกวาหรอเขาไปอยในกลมของเดกเกเรทชอบใชความรนแรง ผลในทางลบของความกดดนท เกดขน ท าใหเกดความโกรธ หมดก าลงใจ สนหวง ผดหวง และความกลว ในทสดจะกลายเปนคนทมพฤตกรรมตอตานสงคม อาจหาทางออกโดยการตดยาเสพตด ตดสรา มพฤตกรรมเบยงเบน ชอบใชความรนแรง เปนตน

2.4.2 ทฤษฎวฒนธรรมของผมพฤตกรรมเบยงเบน (Cultural deviance theory) กลมทฤษฎนมองวาในแตชนชนนนจะมวฒนธรรมเปนของตนเอง และมเอกลกษณท

แตกตางจากคนชนชน โดยทงสามชนชนนนตางมวธอบรมและขดเกลาลกหลานตามวฒนธรรมของตนเอง เชน ชนชนต าจะสงสอนใหท าตวตามสบาย ไมมการวางแผน ขาดระเบยบวนย ไมตรงตอเวลา สวนชนชนกลางจะสงสอนใหมการควบคมตวเอง มการวางแผนอนาคต เปนระเบยบเรยบรอย ตรงตอเวลา มความรบผดชอบ และทะเยอทะยาน เปนตน

2.4.3 ทฤษฎการไมเปนระเบยบของสงคม (Social disorganization theory) สงคมทไมมระเบยบมกมความสมพนธกบการเกดอาชญากรรม โดยสามารถสรปได

ดงน (1) สภาพชมชนมความสมพนธกบอตราของผกระท าความผด เชน สงคมทขาดระเบยบวนยมกจะมอตราการเกดอาชญากรรมสง (2) ชมชนทมอตราการเกดอาชญากรรมสงมกมสภาพเศรษฐกจและสงคมแตกตางจากชมชนทมอตราการเกดอาชญากรรมต า (3) ชมชนทมสถานภาพทางเศรษฐกจสงจะมความมนคงมากกวาชมชนทมสถานภาพทางเศรษฐกจต า เพราะบรรทดฐานและคานยมมความเปนอนหนงอนเดยวกน ท าใหในชมชนมอตราผกระท าความผดนอยกวา (4) ชมชนทมกลมผดอยโอกาสทางสงคมมาก มวฒนธรรมทหลากหลายรปแบบ จะมอตราของผกระท าคามผดสง และ(5) ผกระท าความผดจะคบหาสมาคมกบผกระท าความผดดวยกน ความเหลอมล าทางสงคมนนมใหเหนอยทวทกจงหวดในประเทศไทยรวมถงจงหวดราชบร จากปญหาสภาพเศรษฐกจและสงคมในจงหวดราชบรนนพบวามความสมพนธกบทฤษฎการไมเปนระเบยบของสงคม เนองจากอตราการวางงาน และภาระหนสนตอครวเรอนมจ านวนเพมมากขน ท าใหเกดชองวางทางสงคมระหวางคนจนกบคนรวย สงผลใหมการแบงชนชนวรรณะเกดขนซงมความเชอมโยงกบทฤษฎวฒนธรรมของผมพฤตกรรมเบยงเบน และส าหรบทฤษฎความกดดนทวไปนน ถอไดวาเปนปญหาพนฐานทสามารถเกดขนไดทวไปในทกๆสงคมไทย

10

2.5 เทคโนโลยภมสารสนเทศ

เทคโนโลยภมสารสนเทศเปนการน าความรและเทคโนโลยทางดานระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Geographic Information System ; GIS) การรบรจากระยะไกล (Remote sensing ; RS) และระบบก าหนดต าแหนงบนโลก (Global Positioning System ; GPS) มาประยกตใชรวมกนในงานดานตางๆ เชน การน าไปใชในดานอาชญากรรม โดยการน าภาพถายดาวเทยมมาศกษาบรเวณทเกดอาชญากรรม เชน ลกษณะภมประเทศ การใชประโยชนทดน เปนตน เพอวางแผนงานกอนการออกศกษาพนทจรงเพอเพมความรวดเรวในการเกบขอมล การออกศกษาพนทจรงจะน าระบบก าหนดต าแหนงบนโลกมาชวยในการเกบต าแหนงพกดจดเกดอาชญากรรม หลงจากนนน าขอมลทไดเขาสซอฟตแวรระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอท าการวเคราะหขอมล ซงประกอบไปดวยขอมล 2 ประเภท คอ ขอมลเชงพนท (Spatial Data) ไดแก ขอมลทแสดงต าแหนงทตงทางภมศาสตร และขอมลเชงคณลกษณะ (Attribute Data) ไดแก ขอมลทอธบายความสมพนธกบขอมลเชงพนท เชน ชอสถานท เวลาและวนทเกดอาชญากรรม เปนตน ผลทไดจากการวเคราะหสามารถชวยในการสนบสนนและเฝาระวงพนทเสยงตอการเกดอาชญากรรม นอกจากนนยงน าเทคโนโลยภมสารสนเทศมาประยกตใชในหลายๆ ดานเชน

2.5.1 การประยกตใชเทคโนโลยภมสารสนเทศดานเศรษฐศาสตรและการทองเทยว ใจสภาและคณะ (2555) ประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตรในการวเคราะห

ต าแหนงทเหมาะสมในการสรางโรงไฟฟากาซชวภาพจากมลโคนม พนทอ าเภอมวกเหลก จงหวดสระบร และอ าเภอหนองโพ จงหวดราชบร เนองจากพนททงสองมปรมาณโคนมใกลเคยงกน เพอเปรยบเทยบความคมคาทางเศรษฐศาสตร จะท าการพจารณาจากระยะทางการขนสงในแตละพนทโดยพจารณาจากมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value) อตราสวนผลประโยชนตอตนทน (Benefit-Cost) และอตราผลตอบแทนภายในของโครงการ ( Internal Rate of Return) ของทง 2 จงหวด ณรงค (2556) ประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอจดการการทองเทยวชมชนในจงหวดชลบร โดยรวบรวมและคดเลอกขอมลแหลงทองเทยวชมชนดวยวธการคดเลอกแบบเจาะจงแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก แหลงทองเทยวทางประวตศาสตร วฒนธรรม ธรรมชาต และเชงนเวศ และท าการเกบขอมลคาพกดโดยใชระบบก าหนดต าแหนงบน และขอมลคณลกษณะของแหลงทองเทยวชมชน จดเกบขอมลแหลงทองเทยวชมชนทไดจากการเกบขอมลภาคสนามใหอยในรปแบบขอมลแผนทเชงเลข (Digital Map) ท าการวเคราะหเสนทางทสนทสด ดวยวธการวเคราะหโครงขาย (Network analysis) โดยใชขอมลต าแหนงแหลงทองเทยวชมชน และขอมลโครงขายถนน

2.5.2 การประยกตใชเทคโนโลยภมสารสนเทศดานสาธารณสข กรต (2551) ศกษาการวางแผนปองกนควบคมโรคไขเลอดออกในจงหวดเพชรบรป

พ.ศ.2546-2550 โดยหาความสมพนธของปจจยทมผลตอการเกดโรคไขเลอดออกดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณ วธ Stepwise พบวาปจจยทมผลตอการเกด คอ ดชนลกน ายงลาย ความหนาแนนประชากร ปรมาณน าฝนรวม จากนนจดล าดบความส าคญของปจจยเพอใหคะแนนคาน าหนกดวยกระบวนการวเคราะหเชงล าดบขน (Analytic Hierarchy Process ; AHP) โดยการเปรยบเทยบ

11

ปจจยเปนคของปจจยหลก (ดชนลกน ายงลาย ความหนาแนนประชากร ปรมาณน าฝนรวม) และปจจยทางเลอก (ต าบล) ท าใหไดคาน าหนกในแตละต าบล หลงจากนนวเคราะหพนทเสยง โดยพบวามพนทเสยงมากคดเปนรอยละ 14.13 พนทเสยงปานกลางคดเปนรอยละ 20.65 พนทเสยงนอยคดเปนรอยละ 65.22 และท าการตรวจสอบความสมเหตสมผลโดยน าแผนททไดจากการวเคราะห AHP เทยบกบแผนทผปวยไขเลอดออกในป พ .ศ.2551 มคาความถกตองคดเปนรอยละ 64.13 จรตวล (2549) ไดท าการศกษารปแบบการกระจายและประเมนพนทเสยงตอการเกดโรคไขเลอดออกจงหวดนครราชสมา ตงแตป พ.ศ. 2544 ถง ป พ.ศ. 2548 รวมกบระบบสารสนเทศทางภมศาสตร และการรบรระยะไกล โดยใชเทคนคการวเคราะหจดความรอน (Hotspot) เพอศกษารปแบบการกระจายของโรคไขเลอดออก และหาความสมพนธระหวางตวแปรทางสงแวดลอมกบอบตการณโรคไขเลอดออกดวยสมการถดถอยพหคณเชงเสนเพอน าไปใชในการพยากรณพนทเสยงในการเกดโรค ฐาปณ (2550) ประยกตใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอการเฝาระวงโรคไขหวดนก จากการวเคราะหหาพนทเสยงตามแบบจ าลอง โดยก าหนดและน าปจจยจากระบบสารสนเทศทางภมศาสตร(ระยะหางจากพนททเคยเกด (C) ระยะหางจากฟารมสตวปก (F) ความหนาแนนของจ านวนสตวปก (D) ระยะหางจากชนดของเสนทางคมนาคม (T) และการใชประโยชนทดน (L) มาวเคราะหดวยการก าหนดเกณฑแบบหลายปจจย (Multiple criteria analysis ; MCA) โดยก าหนดคาคะแนนความส าคญของปจจยจากคาระดบความเสยงตอการเกดโรคไขหวดนกจากผเชยวชาญ โดยความเสยงสงมาก (VH) มคาคะแนนเทากบ 1.0 ความเสยงสง (H) มคาคะแนนเทากบ 0.6 ความเสยงปานกลาง (M) มคาคะแนนเทากบ 0.4 และความเสยงต า (L) มคาคะแนนเทากบ 0.2 หลงจากนนน าคาคะแนนปจจยมาวเคราะหเชงพนทโดยใชแบบจ าลองพนทเสยง (R = C*F*D*T*L) และตรวจสอบความถกตองโดยการเปรยบเทยบแบบจ าลองทไดจากการวเคราะหเชงพนทกบรายงานสรปผลการเฝาระวงและควบคมโรคไขหวดนกของส านกงานปศสตวจงหวดขอนแกน และรายงานจ านวนผปวยเฝาระวงโรคในพนทของส านกงานปองกนควบคมโรคท 6 จงหวดขอนแกนรวมกบต าแหนงเกดโรคทสมแยกเกบไว 30% จากต าแหนงเกดโรคทงหมด พบวามความถกตองรอยละ 75 Nakhapakorn and Jirakajohnkool (2006) ศกษาการการเกดโรคไขเลอดออก ในจงหวดสโขทย ตงแตป ค .ศ. 1999 ถง 2003 โดยน าระบบสารสนเทศทางภมศาสตรมาใชในการหารปแบบการกระจายตวเชงพนทของการเกดโรคไขเลอดออก ดวยวธดชนของ Moran’s I และGeary’s C (หาความแตกตางของคาตวแปรทอยใกลกน) เพอระบลกษณะรปแบบเชงพนทของการเกดโรคไขเลอดออก (แบบเกาะกลม แบบกระจาย หรอแบบสม) จากผลการศกษาพบวาจ านวนการเกดโรคไขเลอดออกในป ค.ศ. 1999 ถง 2003 มจ านวน 168, 107, 1511, 752 และ114 คนตามล าดบ พบวาปทมคาของรปแบบเชงพนทของการเกดโรคไขเลอดออกเปนแบบเกาะกลม ไดแกป ค.ศ. 2001 ซงมคา Moran’s I เทากบ 0.417 (เนองจากมคาอยในชวง 0 ถง 1) และคา Geary’s C เทากบ 0.525 (เนองจากมคาอยใกล 0) สวนในปอนๆพบวาการเกดโรคไขเลอดออกนนมการกระจายออกไป Jeefoo (2014) ศกษารปแบบการกระจายเชงพนทและชวงเวลาของโรคทองรวงดวยกระบวนการสถตสหสมพนธเชงพนทจากซอฟตแวรระบบสารสนเทศทางภมศาสตร จงหวดพะเยา ป ค.ศ. 2009-2011 โดยใชการวเคราะหวธสถตเชงพนทแบบครอบคลม (Global geostatistic analysis) ดวย Moran’s I และวธแบบเฉพาะท (Local

12

geostatistic analysis) ดวยการวเคราะหคา Getis-Ord (ทใช Global และLocal เนองจากตองการศกษาการกระจายตวโดยรวมของพนทกอนวามการกระจายตวโดยรวมในลกษณะใด แลวจงคอยเจาะจงลงเฉพาะทวามบรเวณใดบางทมการเกดสงและต า) ไดท าการสรปจ านวนการเกดโรคโดยแบงตามชวงอาย (ชวงละ 5 ป ตงแต 0 จนถงมากกวา 65 ป) และเพศ (ชาย หญง) หลงจากนนวเคราะหการกระจายตวตามชวงเวลารายเดอนในแตละป โดยน าปจจยทางดาน อณหภม ปรมาณน าฝน และความชนสมพทธเขามารวมการวเคราะห พบวามการเกดโรคมากในชวงอาย 0-5 ป และชวงมากกวา 65 ป มกระจายของโรคทองรวงสงทสดในชวงฤดรอน (เดอนมนาคมถงเดอนมถนายน) เมอความชนสมพทธมคาสงกวาคาเฉลย และลดลงในชวงฤดหนาว (เดอนสงหาคมถงเดอนพฤศจกายน) ส าหรบรปแบบการกระจายเชงพนทแบบครอบคลม พบวาการเกดโรคเปนแบบเกาะกลมกนทกป และแบบเฉพาะทพบวาพนททมความเสยงในการเกดสงสดไดแก ต าบล ผาชางนอย งม ออย และขนควร ในอ าเภอปง จากการศกษาของ Nakhapakorn and Jirakajohnkool (2006) และJeefoo (2014) จะเหนไดวาเปนการศกษาสถตเชงพนทแบบครอบคลม เพอดรปแบบลกษณะของการเกดเหตการณเหมอนกน แตส าหรบ Jeefoo (2014) นนจะละเอยดกวา เนองจากไดท าการศกษาสถตเชงพนทแบบเฉพาะท เพอหาพนททมการเกดเหตการณสงดวย

2.5.3 การประยกตใชเทคโนโลยภมสารสนเทศดานอาชญากรรม ปยนช (2553) ท าการวเคราะหขอมลทางอาชญากรรมโดยใชซอฟตแวรทางภมศาสตร

ArcView 3.3 โดยท าการน าขอมลต าแหนงการเกดอาชญากรรมในพนทอ าเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราชในชวงเดอนมกราคม ป พ.ศ. 2546 ถง ธนวาคม ป พ.ศ. 2550 และพนทอ าเภอชะอวด จงหวดนครศรธรรมราชในชวงเดอนมกราคม ป พ.ศ. 2546 ถง ธนวาคม ป พ.ศ. 2550 มาประเมนหาพนทเสยงของการเกดอาชญากรรม โดยแบงประเภทอาชญากรรมออกเปน 5 ประเภท ไดแก คดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ คดชวต รางกาย และเพศ คดประทษรายตอทรพย คดทนาสนใจ และคดทรฐเปนผเสยหาย จากนนซอนทบขอมลจดเกดของอาชญากรรมแตละประเภทกบชวงเวลาเกดเหต มาศกษาความสมพนธกบปจจยทางกายภาพ (การใชประโยชนทดน และความหนาแนนประชากร) จากนนท าการวเคราะหต าแหนงทตงจดตรวจทเหมาะสมโดยสมพนธกบชวงเวลาทเกดเหต เพอลดอตราการเกดเหต และหาแนวทางการปองกนการกออาชญากรรม ทบทม (2556) วเคราะหรปแบบดานเวลาและสถานทของอบตเหตทางถนนในพนทสถานต ารวจนครบาลประชาชนโดยใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร เพอหาบรเวณทเกดอบตเหตจ านวนมากหรอบรเวณเสยงตอการเกดอบตเหต โดยใชฟงกชนการวเคราะหความหนาแนนแบบ Kernel (Dale and Fortin, 2014) ซงเปนการวดการกระจายตวของจดเกดอบตเหต และวเคราะหการเกดเหตรวมกบปจจยตางๆ เชน ดานพนท ฤดกาล และชวงเวลา เพอหาต าแหนงทตงทเหมาะสมในการตงดานตรวจเมาแลวขบบรเวณถนนสายหลก เพมสญญาณจราจรบรเวณทางแยก หรอปรบเสนทางการจราจรในบรเวณทเกดเหตจ านวนมาก มณฑล (2553) วเคราะหความหนาแนนเชงพนทของการเกดอาชญากรรม กรณศกษาเขตพระนคร กรงเทพมหานครตงแตป พ.ศ. 2546-2550 โดยใชวธการคาดประมาณความหนาแนนเชงพนทแบบ Kernel ในการวดการกระจายตวของจดเกดเหต มหลกการคอ ค านวณระยะหางระหวางจดแตละจดทจะน ามาใชในการหาความหนาแนน หลงจากนนท าการปรบฐานคาความหนาแนนใหอย

13

ในชวงเดยวกน เนองจากอตราการเกดของแตละคดมความถไมเทากน เมอไดคาความหนาแนนของแตละประเภทคดทอยในชวงฐานเดยวกนแลว ท าการรวมหลกเกณฑแบบถวงน าหนก โดยค านวณจากผลคณระหวางคาน าหนกความส าคญของประเภทคดกบคาความหนาแนนมาตรฐานของแตละประเภทคด จากการศกษาเมอพจารณาตามประเภทคดพบวา คดฆาคนตายพบมากบรเวณพนทโลงสาธารณะ คดท ารายรางกายพบมากบรเวณยานสถานบนเทง คดยาเสพตดพบในพนทสาธารณะทขาดการสอดสองดแล คดลกทรพยและวงราวทรพยเกดในพนทยานพาณชยกรรม พจารณาตามเวลารายป พบวาป พ.ศ. 2550 มแนวโนมในการเกดอาชญากรรมลดลงจากป พ.ศ. 2549 พจารณาตามชวงเวลารายชวโมง ชวงทเกดเหตมากคอ ชวง 00.01 – 06.00 น. ไกรศร (2556) วเคราะหการเกดอาชญากรรมในพนทจงหวดชายแดนใตของประเทศไทยไดแก จงหวดยะลา จงหวดปตตาน และจงหวดนราธวาสใน 3 รปแบบคอ การยง การวางระเบด และการวางเพลงในชวงป พ.ศ. 2555 - 2556 ดวยวธสถตเชงพนทในการอธบายรปแบบของการเกดเหตและความถในการเกดสถานการณความรนแรง โดยน าขอมลจดเกดเหตทง 3 รปแบบมาท าการหาความสมพนธกบปจจยทางกายภาพ (จ านวนประชากร การใชประโยชนทดน สถานทตงส าคญ และลกษณะภมประเทศ) หลงจากนนน าขอมลจดเกดเหตมาถวงน าหนกแบบ Euclidean distance เพอท าการวเคราะหรปแบบของการเกดเหตวาเปนแบบเกาะกลมหรอแบบกระจาย ดวยวธการวเคราะหสหสมพนธเชงพนท Moran’s I (เปนการเปรยบเทยบคาตวแปรทสนใจในต าแหนงใดต าแหนงหนง กบคาตวแปรทสนใจในต าแหนงอนๆ ทงหมด) วธแบบจ าลองคาความสมพนธ Anselin Local Moran’s I (LISA) (เปนการบอกถงความสมพนธการเกดเหตทมคาอยในกลมทใกลเคยงหรอแตกตางกน และคาตวแปรอนๆทอยในพนทรอบๆทงหมด) และวธการวเคราะหจดรอนแรง (เปนการบอกถงกลมของการเกดเหตทเปนกลมเดยวกนทงทมคาสงและคาต า) ผลลพธของความสมพนธระหวางปจจยทางกายภาพกบการเกดเหตจากการวางระเบด การยง และการวางระเบดนน พบวาจะเกดขนในเขตต าบลทมจ านวนประชากรหนาแนนเปนสวนใหญ มการเกาะกลมกนอยในพนททอยอาศยหรอเขตชมชนเปนสวนใหญ เชน โรงเรยน ธนาคาร หรอยานชมชน และมกระจายตวในพนทเกษตรกรรม ผลจากการวเคราะหดวยวธสถตเชงพนทพบวาการเกดเหตจากการยงมการเกาะกลมกน ทง 2 ป และมพนททมคาจดความรอนลดลง การเกดเหตจากการวางระเบดมการเกาะกลมกน ทง 2 ป และมพนททมคาจดความรอนลดลง การเกดเหตจากการวางเพลงมการเกาะกลมกน ทง 2 ป และมพนททมคาจดความรอนเพมขน และผลจากการศกษาภาพรวมทง 3 เหตการณพบวาลกษณะการเกดเหตเปนแบบเกาะกลมทง 2 ป และมพนททมคาจดรอนสงใกลเคยงกน Rossen (2013) ศกษาจดความรอนของการเสยชวตจากการเสพยาเสพตด ประเทศสหรฐอเมรกา ในป ค.ศ. 2007 – 2009 ดวยสถตเชงพนทแบบครอบคลม คอ Moran’s I เพอดรปแบบการกระจายตวเชงพนทของขอมล และแบบเฉพาะท Getis-Ord เพอดพนททมการเกดเหตสงและต า จากผลการศกษาพบวาการเสยชวตจากการเสพยาเสพตดมรปแบบการเกด เปนแบบเกาะกลม มการเกดเหตสงบรเวณเลยบชายฝงแปซฟกเหนอ (เชน ทางตอนเหนอของแคลฟอรเนย และวอชงตน) ทางทศตะวนตกเฉยงใต (เชน เนวาดา แอรโซนา และนวเมกซโก) โอคลาโฮมา (เชน เคนตกก เวสตเวอรจเนย เวอรจเนย และนอรทแคโรไลนา) และชายฝงกลฟ (เชน ชายฝงของรฐ

14

ลยเซยนามสซสซปป และฟลอรดา) และมการเกดเหตต าในทราบลมภาคกลาง (เชน ตอนเหนอและตอนใตของดาโกตา เนบราสกา แคนซส) เทกซส และอลาสกา

2.5.4 การประยกตใชเทคโนโลยภมสารสนเทศดานอนๆ ทนงศกด (2556) ไดท าการประเมนพนท เสยงภยแลงลมน าหวยแอกบรเวณภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยรวมกบระบบสารสนเทศทางภมศาสตรดวยเทคนคการวเคราะหศกยภาพเชงพนท (Potential Surface Analysis ; PSA) โดยใหผเชยวชาญและผมประสบการณดานการจดการทรพยากรน ามาชวยในการก าหนดคาน าหนกปจจยตางๆ ไดแก ปรมาณน าฝน จ านวนวนฝนตก แหลงนาธรรมชาตและชลประทาน การใชประโยชนทดน ความหนาแนนของล าน า ชนดของเนอดน ปรมาณน าใตดน และความลาดชนของพนท และสรางแผนทแสดงพนทเสยงภ ยแลงออกมา Kuletz et al. (2015) ศกษารปแบบการกระจายตวตามฤดกาลของนกทะเลและสตวทะเลทเลยงลกดวยน านมในทางตะวนออกของทะเล Chukchi และทางตะวนตกของทะเล Beaufort ในชวงฤดรอน (15 มถนายน ป ค.ศ. 2007 - 31 สงหาคม ป ค.ศ. 2012) และฤดใบไมรวง (1 กนยายน ป ค.ศ. 2007 - 20 พฤศจกายน ป ค.ศ. 2012) แบงพนทศกษา 40x40 กโลเมตรตอหนงเซลล และท าการวเคราะหเซลลทมคาการรวมตวกนของสตวทะเลทมากเมอเทยบกบเซลลทงหมดในพนทการศกษา โดยใชเทคนคการวเคราะหจดความรอน จากการศกษาพบวาจดความรอนของนกทะเล วอลรส และปลาวาฬสเทาสวนใหญเกดขนททะเล Chukchi จดความรอนส าหรบวาฬโบเฮด และสตวทะเลเทาครบทเลยงลกดวยนมอน ๆ (เชนแมวน า) เกดขนใกลกบหบเขา Barrow และตามแนวไหลทะเล จดความรอนส าหรบวาฬขาว (Belugas) เกดขนทงทะเล Chukchi และBeaufort และพบวามจดความรอนทนกทะเลและสตวทะเลทเลยงลกดวยน านมอยดวยกนในฤดรอน คอ บรเวณ Wainwright ทางตะวนออกของทะเล Chukchi ทางตอนใตของหาดตน Hanna และบรเวณปากหบเขา Barrow สวนฤดใบไมรวงจะมจดความรอนทใชรวมกน คอ บรเวณปากหบเขาลก Barrow เนองจากบรเวณทพบนกทะเลและสตวทะเลทเลยงลกดวยน านมอาศยอยรวมกนมความอดมสมบรณและความหลากหลายของสตวคอนขางสง ดงนนนจงเปนพนททส าคญอยางชดเจนส าหรบการรวมตวกนของนกทะเลและสตวทะเล จงควรมการจดล าดบความส าคญในการพฒนาการจดการและสงเสรมใหมแผนอนรกษ ดงนนการศกษาดวยการวเคราะหจดความรอนสามารถน ามาใชในการหาบรเวณทมการกระจกหรอรวมตวกนมากของนกทะเลและสตวทะเลทเลยงลกดวยน านม

กระบวนการท างานระบบสารสนเทศทางภมศาสตรประกอบไปดวยการน าเขาขอมล การวเคราะห และการแสดงผล ในการศกษาและประเมนความเสยงการเกดอาชญากรรมนนจะเปนการน าขอมลการเกดอาชญากรรม ขอมลปจจยภมศาสตรทางกายภาพมาท าการว เคราะหความสมพนธระหวางการเกดอาชญากรรมกบปจจยทางกายภาพ และแสดงผลในรปของแผนทพนทเสยงการเกดอาชญากรรม ในการศกษาครงนไดน าวธการทางสถตเชงพนทเขามาชวยประกอบในการวเคราะห ซงประกอบไปดวยขนตอนการวเคราะหพนททมการเกดอาชญากรรมสงและลกษณะรปแบบการกระจายตวในพนททเกดอาชญากรรม โดยน าวธการทางสถตเชงพนทเขามาชวยประกอบในการวเคราะห

15

จากงานวจยขางตนท าใหผวจยไดทราบถงวธการทางสถตเชงพนทในรปแบบตางๆ จงเกดแนวคดทจะน าวธการทางสถตเชงพนทมาประยกตใชทางดานอาชญากรรม ประเภทลกทรพย โดยน าสถตเชงพนทแบบครอบคลม Moran’s I และแบบเฉพาะท Getis-Ord Gi* มาท าการศกษาบรเวณของการเกดอาชญากรรม

2.6 สถตเชงพนท (Geo-spatial statistics)

การวเคราะหสถตเชงพนท เชน การวเคราะหอตสหสมพนธเชงพนท การวเคราะหการเกาะกลม และการวเคราะหเชงเวลา จะใชเพอทดสอบลกษณะรปแบบของการเกดอาชญากรรมในพนทศกษา (Jeefoo, 2014) ซงการวเคราะหสถตเชงพนทแบงออกเปน 2 ระดบ คอ ระดบครอบคลม (Global) เปนการวเคราะหในบรเวณกวางไมจ ากดขอบเขตการศกษา เชน Moran’s I และ Geary’s C เปนตน และระดบเฉพาะท (Local) เปนการวเคราะหในบรเวณเฉพาะเจาะจง เชน Anselin Local Moran's I (LISA) และGetis-Ord Gi* เปนตน (จรตวล, 2549) ในการศกษานไดเลอกใชการวเคราะหสถตเชงพนทระดบครอบคลม วธ Moran's I เนองจากสามารถทดสอบการเกาะกลมของการเกดอาชญากรรมไดบรเวณกวางหรอครอบคลมทงพนทศกษา สวน Geary’s C นนเปนการอธบายความแตกตางของพนทบรเวณรอบขางทมขนาดเลกเทานน (Getis, 2007) เชน พนทศกษาเพยงหนงถงสองต าบล เปนตน และการวเคราะหสถตเชงพนทระดบเฉพาะท วธ Getis-Ord Gi* เพอใชในการระบพนททมการเกดอาชญากรรมสงและพนททมการเกดอาชญากรรมต า โดยแสดงรายละเอยดดงน

2.6.1 อตสหสมพนธเชงพนทมอแรน (Moran's I)

Moran's I เปนสถตเชงพนทระดบครอบคลม ใชในการระบลกษณะรปแบบเชงพนทของการเกดอาชญากรรม (แบบเกาะกลม แบบกระจาย หรอแบบสม) (Jeefoo, 2014) เปนการศกษาความสมพนธของอาชญากรรมในพนท โดยเปรยบเทยบคาของจดเกดอาชญากรรมในต าแหนงทสนใจกบคาของจดเกดอาชญากรรมในต าแหนงอนๆ (Junior et al., 2009) โดยการเกดอาชญากรรมตองมการกระจายตวแบบปกต (Normal distribution) ซงสามารถค านวณไดดงสมการท 1

…………………………………… (1)

โดยท I คอ คาความสมพนธ Moran's I

คอ คาจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง i และ j

คอ คาเฉลยของการเกดอาชญากรรม

W คอ ผลรวมของ

n คอ จ านวนการเกดอาชญากรรมทงหมด

16

คอ คาถวงน าหนกของต าแหนง i และ j

ต าแหนงใดๆท i และ jอยใกลกนหรอมขอบเขตรวมกน จะมคาเปน 1 และม

คาเปน 0 เมอ i และ j อยหางกนหรอไมมขอบเขตรวมกน

ความสมพนธ Moran's I มคาอยระหวาง -1 ถง +1 โดยคาทเปนบวก หมายถงการมความสมพนธเชงพนทในทศทางเดยวกนหรออาชญากรรมมการเกาะกลมกน (อยในชวง 0 ถง +1) คาทเปนลบ หมายถงการมความสมพนธเชงพนทในทศทางตรงขามหรออาญากรรมมการกระจายตว (อยในชวง 0 ถง -1) และคาเปน 0 หมายถงไมมความสมพนธเชงพนทหรอไมมรปแบบทแนนอน (Dale and Fortin, 2014)

2.6.2 คาสมประสทธเกยร (Geary's coefficient)

Geary's coefficient เปนการวเคราะหเพอหลกเลยงการหารปแบบเชงพนททขนกบคาเบยงเบนจากคาเฉลย กลาวคอจะท าการค านวณจดทสนใจเทยบกบจดอนบรเวณขางเคยง ดงนน Geary (Dale and Fortin, 2014) จงเสนอวธการหาสมประสทธอตสหสมพนธเชงพนทขน เรยกวา Geary's coefficient ใชในการหาความแตกตางระหวางคาของตวแปรทมต าแหนงใกลกน เชน ต าบล a b c อยเรยงกนตามล าดบ เมอท าการค านวณต าบล a (จดสนใจ) กจะเทยบกบต าบล b ทอยขางเคยงเทานน จะไมน าต าบล c มาค านวณ ถาค านวณต าบล b (จดสนใจ) จะเทยบกบต าบลทอยขางเคยงคอต าบล a และ c ทละคตามล าดบเปนตน ซงสามารถค านวณไดดงสมการท 2

C = ……………………………………… (2)

โดยท C คอ Geary's coefficient

คอ คาจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง i และ j


W คอ ผลรวมของ



Geary's coefficient มคาอยระหวาง 0 ถง 2 โดยคาเทากบ 0 หมายถง มความสมพนธเชงบวกหรออาชญากรรมมการเกาะกลม คาเทากบ 1 หมายถงไมมความสมพนธหรออาชญากรรมมการกระจายแบบสม และคาเทากบ 2 หมายถงความสมพนธเชงลบหรออาชญากรรมม

17

การกระจายตว คาประมาณของ Geary's coefficient จะมแนวโนมในการแสดงขอมลทบดเบอน เนองจากความแตกตางระหวางคาของต าแหนงทอยตดกนมการยกก าลงสอง ผลตางก าลงสองระหวางขอบเขตทมคามากและคาอนๆ จะมผลกระทบตอคาสมประสทธและอาจบดเบอนการประมาณคาของอตสหสมพนธเชงพนท (Dale and Fortin, 2014 )

2.6.3 การวเคราะหพนทเสยงดวยเทคนค Getis-Ord Gi* (Hot Spot Analysis based Getis-Ord Gi*)

เนองจากสถตเชงพนทระดบครอบคลมเปนการศกษารปแบบการเกาะกลมของขอมลในแบบภาพรวมทวทงพนทศกษาเทานนแตไมสามารถระบวากลมของขอมลบรเวณใดมคาการเกดอาชญากรรมสงและต า ดงนนจงน าสถตเชงพนทระดบเฉพาะมาใชในการระบกลมของขอมลทมคาการเกดอาชญากรรมสงและคาต า (Peeters et al., 2014) ซงสามารถค านวณไดดงสมการท 3

= ……………….…………….…… (3)

โดยท คอ คาคะแนนมาตรฐานความสมพนธของ Getis-ord ทต าแหนงใดๆ

คอ คาจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง j




S คอ คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ค านวณไดจาก S =

บรเวณทมการเกดอาชญากรรมสง (Hot Spots) จะมคา Gi* มากกวา 1.96 และบรเวณทมการเกดอาชญากรรมต า (Cold Spots) จะมคา Gi* นอยกวา -1.96 ในแตละพนทยอยของพนทรวมทงหมด (Rossen et al., 2013)

18

2.6.4 คาความสมพนธแอนซลนโลคลของมอแรน (Anselin Local Moran's I : LISA) หรอการวเคราะหการเปนกลมและสวนทอยนอก (Cluster and Outlier Analysis)

ความสมพนธ LISA เปนการบงชกลมของตวแปรอสระทมคาเปนกลมเดยวกน รวมทงบงชคาตวแปรอสระทอยนอกกลมในแตละพนทยอยของพนทรวมทงหมด คา LISA ทต าแหนงใดๆ สามารถค านวณไดดงสมการท 4

= ………………………… (4)

โดยท คอ คาความสมพนธ LISA

คอ คาจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง i




คอ คาความแปรปรวน ค านวณไดจาก = -

ความสมพนธ LISA ทมคาบวก หมายถงพนททเราสนใจมคาใกลเคยงกบพนทอยรอบๆ และมการจดตวกนเปนกลม เชน กลมสง-สง (HH) คอ พนททมความถในการการเกดเหตการณสงในกลมพนททมความถในการเกดเหตการณสง (บรเวณทสนใจมการเกดอาชญากรรมมาก ขณะทพนทบรเวณรอบขางนนกมการเกดอาชญากรรมมากเชนกน) และกลมต า-ต า (LL) คอ พนททมความถในการการเกดเหตการณต าในกลมพนททมความถในการเกดเหตการณต า (บรเวณทสนใจมการเกดอาชญากรรมนอย ขณะทพนทบ รเวณรอบขาง นนกมการเกดอาชญากรรมนอยเชนกน) สวนความสมพนธ LISA ทมคาเปนลบหมายถง คาของต าแหนงการเกดเหตแตกตางกน และอยนอกกลมหรอไมอยในกลม เชน กลมสง-ต า (HL) คอ พนททมความถในการการเกดเหตการณสงในกลมพนททมความถในการเกดเหตการณต า (บรเวณทสนใจมการเกดอาชญากรรมสง ในขณะทพนทบรเวณโดยรอบนนมการเกดอาชญากรรมต า) และกลมต า -สง (LH) คอ พนททมความถในการการเกดเหตการณต าในกลมพนททมความถในการเกดเหตการณสง (บรเวณทสนใจมการเกดอาชญากรรมต า ในขณะทพนทบรเวณโดยรอบนนมการเกดอาชญากรรมสง) (Zhang et al., 2008)

ดงนนการศกษาในครงนไดเลอกใชสถตเชงพนทวธ Moran’s I เพอใชในการศกษารปแบบการกระจายตวเชงพนทของการเกดอาชญากรรม เนองจากสามารถบอกถงรปแบบของการเกดอาชญากรรมโดยเปรยบเทยบคาการเกดอาชญากรรมบรเวณทสนใจกบบรเวณอนทวทงพนทศกษา

19

และวธการวเคราะหพนทเสยงดวยเทคนค Getis-Ord Gi* เพอใชในการระบบรเวณพนททมคาการเกดอาชญากรรมสง เนองจากสามารถระบบรเวณทมคาความถของการเกดอาชญากรรมสง ในการศกษาครงนไมไดเลอกใชวธ LISA เนองจากมวตถประสงคทจะศกษาเพยงจดความความรอนหรอบรเวณทมการเกดเหตสงเทานน ไมไดศกษาความสมพนธระหวางพนทเกดเหตกบพนทโดยรอบของการเกดเหต แสดงดงรปท 2.3 จากเหตผลขางตนหลงจากนนน าการวเคราะหจดความรอนมาศกษาความสมพนธรวมกบปจจยทางกายภาพ เพอศกษาความสมพนธระวางบรเวณทมการเกดเหตสงกบปจจยทางกายภาพ

รปท 2.3 สถตเชงพนท

2.7 การวเคราะหทศทางการกระจายตว (Directional Distribution)

การวเคราะหทศทางการกระจายตวเปนการวดแนวโนมของจดขอมล โดยการค านวณระยะทางแยกกนในทศทางตามแนวแกน x และแกน y ซงทงสองแกนนจะเปนตวก าหนดขนาดของวงร หรอสวนเบยงเบนมาตรฐานวงร (Standard deviational ellipse ; SDE) คาทไดจากการค านวณคาเบยงเบนมาตรฐานของจดพกด x และจดพกด y จากคาเฉลยศนยกลางจะเปนตวก าหนดขนาดแกนของวงร และท าใหเหนการกระจายตวของการเกดเหตจากรปทรงของสวนเบยงเบน

20

มาตรฐานวงร สามารถค านวณไดดงสมการท 5 และสมการท 6 อกทงสวนเบยงเบนมาตรฐานวงรยงสามารถบงบอกมมการหมนของวงรหรอทศทางการกระจายตวของการขอมล (ESRI, 2009) ซงสามารถค านวณไดดงสมการท 7

SDEy = ……………….……………….. (5)

SDEx = ……………………………..... (6)

โดยท คอ พกดจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง I แนวแกน X

คอ พกดจดเกดอาชญากรรมทต าแหนง I แนวแกน Y

X คอ คาเฉลยศนยกลางของการเกดอาชญากรรมแนวแกน X

Y คอ คาเฉลยศนยกลางของการเกดอาชญากรรมแนวแกน Y


มมการหมนของวงรสามารถค านวณไดดงน

= ………………………………..……...….. (7)

A = …………………….……….. (8)

B = ……... (9)

C = 2 ………………………….………… (10)

โดยท คอ การเบยงเบนของต าแหนงพกด x จากคาเฉลยศนยกลาง

คอ การเบยงเบนของต าแหนงพกด Y จากคาเฉลยศนยกลาง

องศาวงรของขอมลทไดจากการค านวณจะมทศทางการหมนของแนวแกนยาว (Rotation) โดยเรมตนวดตามเขมนาฬกาตงแตเทยงวน (ArcGIS, 2016) เชน องศาเทากบ 90° จะมทศทางการกระจายตวไปทางทศตะวนออก องศาเทากบ 180° จะมทศทางการกระจายตวไปทางทศใต ดงรปท 2.4

21

รปท 2.4 ทศทางการหมนของวงร

ดงนนการศกษาในครงนไดจงไดน าการวเคราะหทศทางการกระจายตวเขามาชวยในการคาดการณการเกดลกทรพยในอนาคต เนองจากสามารถบอกทศทางและระยะการกระจายตวของการเกดลกทรพย

Noon

90°

Noon

180°

22

บทท 3

วธด าเนนการวจย

3.1 บทน า

การศกษาในครงนไดท าการศกษาการประเมนความเสยงเชงพนทของการเกดอาชญากรรม คดประทษรายตอทรพย ประเภทลกทรพย พนทศกษา อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร ทแบงขอบเขตพนทการปกครองระดบต าบลออกเปน 15 ต าบล คดเปนพนทรวมทงสน 348,750 ตารางกโลเมตรหรอประมาณ 227,541 ไร (ส านกงานเกษตรอ าเภอบานโปง , 2558 ) ภาพถายดาวเทยม Thailand Earth Observation Satellite (THEOS) ระบบ Multispectral ทครอบคลมจงหวดราชบร ในชวงป พ.ศ. 2555 ถงป พ.ศ. 2557 ไดน ามาศกษาการใชประโยชนทดน เพอน าไปศกษาความสมพนธทางกายภาพรวมกบความหนาแนนประชากรและปรมาณการเกดอาชญากรรม การใชประโยชนทดนจะมการแปลภาพดวยสายตากบคอมพวเตอรดวยวธ Maximum Likelihood Classification น าเขาชนขอมลระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (ขอบเขตการปกครองพนทศกษา การใชประโยชนทดน และความหนาแนนประชากร) และขอมลต าแหนงของการเกดเหตลกทรพย ท าการวเคราะหลกษณะรปแบบเชงพนทของการเกดเหตลกทรพย (แบบเกาะกลม แบบกระจาย หรอแบบสม) โดยใช Moran’s I วเคราะหพนททมการเกดเหตลกทรพยสงดวยวธ Getis-Ord Gi* แลวน าผลลพธจากการวเคราะหดวยวธ Getis-Ord Gi* มาหาความสมพนธรวมกบปจจยทางกายภาพ (ความหนาแนนประชากร และการใชประโยชนทดน) หลงจากนนน าต าแหนงการเกดเหตลกทรพยมาวเคราะหดวยวธ Directional Distribution เพอศกษาการกระจายตวและใชคาดการณการการเกดเหต ทงนการตรวจสอบความถกตองของการคาดการณจะด าเนนการโดยน าผลการศกษาของการคาดการณในป พ.ศ. 2558 เทยบกบผลการเกดเหตจรงในป พ .ศ. 2558 เพอหาคาความถกตองของการคาดการณ และน าผลการวเคราะหทไดแสดงออกมาในรปแผนทอาชญากรรม เพอใชเปนแนวทางการปองกนหรอรบมอกบการเกดเหตลกทรพยในอนาคต และใชประกอบแผนการท างานของเจาหนาทต ารวจ ทงนการศกษาหาพนททเสยงตอการการเกดอาชญากรรม ประเภทลกทรพยประกอบไปดวย 4 ขนตอน คอ (1) ขนตอนการรวบรวมขอมล (2) ขนตอนการปรบใหอยในรปฐานขอมลระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (3) ขนตอนการวเคราะห (4) ขนตอนการแสดงผล โดยมวธการศกษาตามกรอบแนวความคดการวจยดงรปท 3.1 และมรายละเอยดดงตอไปน

23

รปท 3.1 กรอบแนวความคดการวจย

24

3.2 ขอมล

ขอมลทใชในการด าเนนการวจยครงนประกอบดวยขอมลการเกดเหตลกทรพย ภาพถายดาวเทยม THEOS ขอบเขตการปกครอง และความหนาแนนของประชากร โดยมรายละเอยดดงตารางท 3.1

ตารางท 3.1 ขอมลทใชในการศกษา ขอมล รายละเอยดขอมล แหลงขอมล / ป ขอมลการเกดเหตลกทรพย ต าแหนงการเกดอาชญากรรม

ประเภทลกทรพย อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร รปแบบ (.xls)

สถานต ารวจภธรบานโปง / ป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2558

ภาพถายดาวเทยม THEOS ระบบ Multispectral (15 m) ครอบคลมอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ / ป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557

ขอบเขตการปกครอง เสนแบงขอบเขตต าบล ในอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร รปแบบ (.shp)

กรมพฒนาทดน / ป พ.ศ. 2554

ความหนาแนนประชากร จ านวนประชากรรายต าบล ในอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร รปแบบ (.xls)

ทวาการอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร/ ป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557

3.3 อปกรณทใชในการวจย อปกรณทใชด าเนนการวจยประกอบดวย (1) เครอง GPS รน Garmin eTrex Vista CX (2) ซอฟตแวรระบบสารสนเทศทางภมศาสตร ArcMap 10.0 (3) โปรแกรมไมโครซอฟท Excel 2010 (4) ซอฟตแวรรโมตเซนซง ENVI 4.3 และ(5) คอมพวเตอร ระบบปฏบตการ Windows7 Ultimate core i5 RAM 8 GB

3.4 วธการศกษา

3.4.1 การรวบรวมขอมล

(1) ขอมลอาชญากรรม ประกอบไปดวย ขอมลการเกดเหตลกทรพยฐานขอมลในรปแบบเลมเอกสารจากสถานต ารวจภธรบานโปง ขอมลขอบเขตการปกครองรายต าบลอ า เภอบานโปง จงหวดราชบรรปแบบ Shape file (.shp) (2) ขอมลทางกายภาพ ประกอบไปดวย ขอมลความหนาแนนของประชากร จากทวาการอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร และภาพถายดาวเทยม THEOS ในป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557 เพอใชจ าแนกการใชประโยชนทดนอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร จากส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ

25

3.4.2 ขนตอนการปรบใหอยในรปฐานขอมลระบบสารสนเทศทางภมศาสตร

(1) ปรบขอมลการเกดเหตลกทรพยในป พ.ศ. 2555 ถงพ.ศ. 2557 ของอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร จากรปแบบเลมเอกสารใหอยในรปฐานขอมลระบบสารสนเทศทางภมศาสตรระบบพกด UTM WGS 1984 เพอแสดงต าแหนงการเกดเหตลกทรพยลงบนโปรแกรม ArcMap 10.0

(2) น าต าแหนงการเกดเหตลกทรพยเชอมโยงเขากบขอมลขอบเขตการปกครองอ าเภอบานโปง จงหวดราชบรดวยเครองมอ Join Attribute From a Table เพอแสดงฐานขอมลการเกดเหตลกทรพยบนโปรแกรม ArcMap 10.0

(3) น าคาขอมลความหนาแนนของประชากรลงในตารางคณลกษณะของขอบเขตการปกครองอ าเภอบานโปง จงหวดราชบร เพอแสดงความหนาแนนของประชากรรายต าบลของแตละป

(4) จ าแนกการใชประโยชนทดนจากภาพถายดาวเทยม THEOS ในป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557 ดวยเทคนคการแปลภาพแบบ Maximum Likelihood Classification และท าการตรวจสอบความถกตองของภาพทแปลดวยวธ Confusion Matrix โดยการลงพนทจรงเพอเกบจดตวอยางของการใชประโยชนทดนอยางนอยประเภทละ 40 จด (จ านวนจดตวอยางของแตละประเภทการใชทดน = 10 * NBand โดยท NBand คอ จ านวนแบนดของดาวเทยมทน ามาวเคราะห) รวมทงสน 200 จด เพอน ามาตรวจสอบความถกตองกบภาพทแปล โดยใชซอฟตแวรรโมตเซนซง ENVI 4.3 หลงจากนนน าขอมลทไดจากการแปลภาพถายดาวเทยมเขาสโปรแกรม ArcMap 10.0

3.4.3 ขนตอนการวเคราะห

ขนตอนการวเคราะหประกอบดวย การวเคราะหสถตเชงพนทวธ Moran’s I เปนการศกษารปแบบของการเกดลกทรพย ค านวณความถของการเกดเหตลงในขอมลคณลกษณะของขอบเขตการปกครองระดบต าบลเพอเตรยมขอมลกอนการวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Getis-Ord Gi* เพอศกษาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง จากนนน าผลทไดจากการวเคราะหจดความรอนมาหาความสมพนธกบรวมกบปจจยทางกายภาพ ไดแก ความหนาแนนประชากร และการใชประโยชนทดน ล าดบสดทายการวเคราะหวธ Directional Distribution เพอศกษาแนวโนมของทศทางการกระจายตวของการเกดลกทรพย และท าการตรวจสอบความถกตองของการคาดการณโดยน าผลการศกษาของการคาดการณในป พ.ศ. 2558 เทยบกบผลการเกดเหตจรงในป พ .ศ. 2558 เพอหาคาความถกตองของการ ถาถกตองสามารถน าไปใชคาดการณการเกดเหตลกทรพยในอนาคต แตถาไมถกตองใหกลบไปเรมตนวเคราะหใหม

26

3.4.4 ขนตอนการแสดงผล

ขนตอนการแสดงผลแบงออกเปน 4 สวน คอ (1) ผลจากการวธ Moran’s I แสดงรปแบบลกษณะการกระจายตวทเกดขนของการเกดลกทรพยในพนทศกษาโดยรวมวาขอมลมการกระจายแบบเกาะกลม กระจายตว หรอแบบสม (2) ผลจากการวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Getis-Ord Gi* บงบอกบรเวณทมคาการเกดเหตลกทรพยสง (3) ความสมพนธระหวางพนททมการเกดเหตลกทรพยสงกบปจจยทางกายภาพ แสดงใหทราบวาชวงความหนาแนนของประชากรแบบใดทมการเกดเหตลกทรพยสง และบรเวณทมการเกดเหตลกทรพยสงมการใชประโยชนทดนแบบใด และ(4) ผลจากวธ Directional Distribution แสดงถงทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย แลวน าเสนอออกมาในรปแบบแผนทพนทเสยงของการเกดเหตลกทรพย

27

บทท 4

ผลการศกษา

การประเมนความเสยงการเกดอาชาญกรรมเชงพนทของคดลกทรพย อ าเภอบานโปง จงหวดราชบร ระหวางป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557 ดวยเครองมอทางสถตเชงภมศาสตร (Geostatistics) วธ Moran’s I วธ Getis-Ord Gi* และวธ Directional Distribution สามารถแสดงผลการศกษาดงน

4.1 รปแบบของการเกดเหตลกทรพยดวยวธ Moran’s I

จากผลการศกษาในชวงปพ.ศ. 2555-2557 พบวาอาชญากรรมประเภทลกทรพยมรปแบบการเกดเหตการณเปนแบบกระจายทวทงพนทศกษา เนองจากอ าเภอบานโปงมจ านวนประชากร สงสดเปนอนดบสองของจงหวดราชบร โดยในป พ.ศ. 2555 มคา Moran's I เทากบ -0.01 แสดงดงรปท 4.1 ป พ.ศ. 2556 มคา Moran's I เทากบ -0.16 แสดงดงรปท 4.2 และป พ.ศ. 2557 มคา Moran's I เทากบ -0.01 แสดงดงรปท 4.3

รปท 4.1 ต าแหนงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2555

Moran's I -0.01

28



Moran's I -0.16

Moran's I -0.01

29

4.2 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Getis-Ord Gi*

การศกษาพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยเทคนค Getis-Ord Gi* ป พ.ศ. 2555 พบวาพนททมความเสยงการเกดเหตลกทรพยทมคา Gi* มากกวา 1.96 มอย 2 ต าบล คอ ต าบลทาผา และต าบลบานโปง แสดงดงรปท 4.4 เนองจากเปนพนททมความเจรญทางสงคมและสงแวดลอม อกทงยงมจ านวนประชากรอาศยอยหนาแนน ป พ.ศ. 2556 พบวาพนททมความเสยงการเกดเหตลกทรพยทมคา Gi* มากกวา 1.96 คอ ต าบลหนองออ เนองจากโรงงานอตสาหกรรมตงอยในบรเวณต าบลหนองออจ านวนมาก ท าใหประชาชนเดนทางเขามาท างานกนเปนจ านวนมากในแตละวน ซงจะท าใหเกดความเลอมล าทางสงคมและมความเสยงตอการเกดอาชญากรรมสง แสดงดงรปท 4.5 และป พ.ศ. 2557 พบวาพนททมความเสยงการเกดเหตลกทรพยทมคา Gi* มากกวา 1.96 คอ ต าบลบานโปง เนองจากต าบลบานโปงมความเจรญทางสงคมและสงแวดลอม และมจ านวนประชากรอาศยอยหนาแนนมากทสดในอ าเภอบานโปง แสดงดงรปท 4.6

รปท 4.4 การวเคราะหพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย ป พ.ศ. 2555

30



31

4.3 ความสมพนธระหวางพนททมการเกดเหตลกทรพยสงกบปจจยทางกายภาพ

4.3.1 พนทเกดเหตลกทรพยสงกบความหนาแนนประชากร

การศกษาความสมพนธเชงพนทระหวางพนททมการเกดเหตลกทรพยสงและความหนาแนนประชากร ผว จยไดท าการแบงความหนาแนนประชากรออกเปนสามระดบจากจ านวนประชากรทงหมด (เฉพาะพนทอ าเภอบานโปงเทานน) ดวยเกณฑการแบงแบบชวงระยะหางเทากน (Equal interval) ไดแก ความหนาแนนประชากรต า (1,780-7,300 คน) ความหนาแนนประชากรปานกลาง (7,301-12,800 คน) และความหนาแนนประชากรสง (12,801 -18,300 คน) ในป พ.ศ. 2555 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลทาผาและต าบลบานโปง ซงเมอพจารณาตามขอมลความหนาแนนประชากรรายต าบล พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงนนเกดขนในบรเวณทมความหนาแนนของประชากรสงทงสองต าบล แสดงดงรปท 4.7 ป พ.ศ. 2556 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลหนองออ ซงเมอพจารณาตามขอมลความหนาแนนประชากรรายต าบล พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงนนเกดขนในบรเวณทมความหนาแนนของประชากรปานกลาง แสดงดงรปท 4.8 และป พ.ศ. 2557 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลบานโปง ซงเมอพจารณาตามขอมลความหนาแนนประชากรรายต าบล พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงนนเกดขนในบรเวณทมความหนาแนนของประชากรสง แสดงดงรปท 4.9 กลาวไดวาการเกดเหตลกทรพยสงนนจะเกดขนในบรเวณทมประชากรอาศยอยความหนาแนนปานกลางจนถงสง

รปท 4.7 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและความหนาแนนประชากรป พ.ศ. 2555

32



33

4.3.2 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงกบการใชประโยชนทดน

การศกษาการใชประโยชนทดนของอ าเภอบานโปง จงหวดราชบรในป พ.ศ. 2555 ถงพ.ศ. 2557 พบวามการใชประโยชนทดนแบงออกเปน 5 ประเภท ไดแก พนทปาไม พนท เกษตรกรรม พนทชมชนและสงปลกสราง พนทแหลงน า และพนทอนๆ (บอขดทราย) แสดงดงรปท 4.10-4.12 โดยพนทโดยรวมของการใชประโยชนทดนทง 5 ประเภทในป พ.ศ. 2555 ถงพ.ศ. 2557 สามารถแสดงไดดงตารางท 4.1 และรปท 4.13

รปท 4.10 การใชประโยชนทดนอ าเภอบานโปง ป พ.ศ. 2555

34



35

ตารางท 4.1 การใชประโยชนทดนในป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557

หนวย : ตร.กม. การใชประโยชนทดน พ.ศ.2555 พ.ศ.2556 พ.ศ.2557 พนทปาไม 40.31 51.43 32.13 พนทชมชนและสงปลกสราง 18.93 28.58 30.27 พนทแหลงน า 74.41 26.70 13.78 พนทเกษตรกรรม 214.08 240.43 269.85 พนทอนๆ 1.02 1.61 2.72

รวม 348.75 348.75 348.75

0

50

100

150

200

250

300

. .

รปท 4.13 พนทการใชประโยชนทดน (ตร.กม.) ป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ. 2557

36

หลงจากการแปลภาพถายดาวเทยมไดท าการตรวจสอบความถกตองของภาพทแปลโดยการใชวธ Confusion matrix โดยเกบจ านวนจดตวอยางของการใชประโยชนทดนทจ าแนกแตละประเภทเปนจ านวนสบเทาของจ านวนแบนดของดาวเทยมทน ามาวเคราะห ในการศกษานไดใชภาพถายดาวเทยม THEOS ซงมจ านวน 4 แบนด ดงนนจงเกบจ านวนจดตวอยางทงสน 200 จด โดยแบงออกเปนการใชประโยชนทดนประเภทละ 40 จด ซงผลการตรวจสอบสอบความถกตองพบวาปพ.ศ. 2555 มคาความถกตอง Overall Accuracy เทากบ 87.78% ป พ.ศ. 2556 มคาความถกตอง Overall Accuracy เทากบ 97.04% และป พ.ศ. 2557 มคาความถกตอง Overall Accuracy เทากบ 98.52%

การศกษาความสมพนธเชงพนทระหวางพนททมการเกดเหตลกทรพยสงกบการใชประโยชนทดน ในป พ.ศ. 2555 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลทาผาและต าบลบานโปง ซงเมอพจารณาตามประเภทการใชประโยชนทดน พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงมการใชประโยชนทดนสวนใหญประกอบไปดวย พนทเกษตรกรรม พนทชมชนและสงปลกสราง แสดงดงรปท 4.14 ป พ.ศ. 2556 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลหนองออ ซงเมอพจารณาตามประเภทการใชประโยชนทดน พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสงมการใชประโยชนทดนสวนใหญประกอบไปดวย พนทเกษตรกรรม พนทชมชนและสงปลกสราง แสดงดงรปท 4.15 และป พ.ศ. 2557 พบวาพนททมการเกดเหตลกทรพยสง ไดแก ต าบลบานโปง ซงเมอพจารณาตามประเภทการใชประโยชนท ดน พบวาพนททมการเกดเหตลกท รพยสงมการใชประโยชนท ดนสวนใหญเปนพนทเกษตรกรรม พนทชมชนและสงปลกสราง แสดงดงรปท 4.16 จากผลการศกษาทงสามปพบวาพนททมการเกดเหตสงจะเกดในการใชประโยชนทดนประเภทพนทเกษตรกรรม เนองจากเปนบรเวณพนทสวนบคคลจงมผคนสญจรไปมานอย ท าใหมโอกาสประสบความส าเรจในการกอเหตสง พนทชมชนและสงปลกสราง เนองจากเปนแหลงทมผคนอาศยอยหนาแนน ท าใหมความหลาหลายทางสงคมซงเปนตนเหตของการเกดอาชญากรรม อกทงเมอมประชากรมากจะท าใหผกอเหตสามารถ เลอกเหยอหรอเปาหมายไดอยางอสระ

37

รปท 4.14 พนททมการเกดเหตลกทรพยสงและการใชประโยชนทดนป พ.ศ. 2555

38


39


40

4.4 ทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย

การวเคราะห Directional Distribution เปนการศกษาทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพย เพอน าไปใชในคาดการณการเกดเหตในอนาคต โดยจากการศกษาพบวาการเกดเหตลกทรพยในป พ.ศ. 2555 มคา Rotation = 92.32 กลาวคอ ทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพยไปทางทศตะวนออกของพนท ครอบคลมพนทต าบลลาดบวขาว ต าบลหนองปลาหมอ ต าบลเบกไพร ต าบลปากแรต ต าบลคงพะยอม ต าบลบานโปง ต าบลสวนกลวย ต าบลหนองออ และต าบลหนองกบ แสดงดงรปท 4.17 ซงมการใชประโยชนทดนประเภทหลกๆ คอ พนทชมชนและสงปลกสราง พนทเกษตรกรรม และมความหนาแนนของประชากรปานกลางถงสง ยกเวนต าบลลาดบวขาวทมความหนาแนนประชากรต า ตอมาป พ.ศ. 2556 พบวามคา Rotation = 92.99 กลาวคอ ทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพยไปทางทศตะวนออก ครอบคลมพนทต าบลลาดบวขาว ต าบลเบกไพร ต าบลปากแรต ต าบลคงพะยอม ต าบลบานโปง ต าบลสวนกลวย ต าบลหนองออ และต าบลหนองกบ แสดงดงรปท 4.18 ซงมการใชประโยชนทดนประเภทหลกๆ คอ พนทชมชนและสงปลกสราง พนทเกษตรกรรม และมความหนาแนนของประชากรปานกลางถงสง ยกเวนต าบลลาดบวขาวทมความหนาแนนประชากรต า และในป พ.ศ. 2557 มคา Rotation = 97.80 กลาวคอ ทศทางการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพยไปทางทศ ครอบคลมพนทต าบลลาดบวขาว ต าบลหนองปลาหมอ ต าบลเบกไพร ต าบลปากแรต ต าบลคงพะยอม ต าบลบานโปง ต าบลสวนกลวย ต าบลหนองออ และต าบลหนองกบ แสดงดงรปท 4.19 ซงมการใชประโยชนทดนประเภทหลกๆ คอ พนทชมชนและสงปลกสราง พนทเกษตรกรรม และมความหนาแนนของประชากรปานกลางถงสง ยกเวนต าบลลาดบวขาวทมความหนาแนนประชากรต า ซงผลลพธทไดจากการวเคราะหของทงสามปสามารถแสดงไดดงตารางท 4.2

41

รปท 4.17 ทศทางการกระจายตวของการเกดอาชญากรรม ป พ.ศ. 2555

ทศทางการกระจายตว ป พ.ศ. 2555

92.32˚


0˚

42



92.99˚


0˚

43



97.80˚

0˚

44

ตารางท 4.2 ผลการวเคราะหวธ Directional Distribution

ป Center X Center Y X StdDist Y StdDist Rotation

2555 593034.08 1527520.40 9246.84 4395.11 92.32

2556 593967.46 1527294.09 6391.40 4851.12 92.99

2557 593341.25 1526960.27 8383.53 4371.69 97.80

ดงนนผวจยจงไดน าผลการศกษาทศทางการกระจายตวในป พ.ศ. 2555 ถง พ.ศ.2557 มาใชคาดการณการเกดเหตในป พ.ศ. 2558 พบวาทศทางการกระจายตวการเกดเหตลกทรพยมแนวโนมทศทางการเกดเหตในทางทศตะวนออกท ามม 94.00° (เฉลยจากคา Rotation ทงสามป) ของพนทศกษามงหนาเขาสจงหวดนครปฐม เนองจากมถนนสายหลกเสนเพชรเกษมเปนตวเชอมตอระหว างขอบเขตพนท ซงมการใชประโยชนทดนประเภทพนทชมชนและสงปลกสราง พนทเกษตรกรรม และมความหนาแนนของประชากรปานกลางถงสง และผวจยไดท าการตรวจสอบความถกตองของการคาดการณ โดยน าผลการศกษาของการคาดการณในป พ.ศ. 2558 ดงกลาวขางตน เทยบกบผลการเกดเหตจรงในป พ.ศ. 2558 (สถานต ารวจภธรบานโปง) ผลการตรวจสอบความถกตองพบวา การเกดเหตลกทรพยในป พ.ศ. 2558 มทศทางการเกดเหตลกทรพยไปทางทศตะวนออกท ามม 99.31° (คา Rotation = 99.31) ของพนทศกษา แสดงดงรปท 4.20 และตารางท 4.3 ซงคลาดเคลอนไปจากผลการคาดการณ 5° หรอคดเปนความถกตอง 98.61%

ตารางท 4.3 ผลการวเคราะหวธ Directional Distribution

ป ทศทางการกระจายตว (องศา)

คาดการณ (2558) 94.00

เกดเหตจรง (2558) 99.31

45


0˚

99.31˚

46

บทท 5

สรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปและขอเสนอแนะ

จากการศกษารปแบบลกษณะการกระจายตวของการเกดเหตลกทรพยดวยวธ Moran’s I พบวาการเกดเหตลกทรพยมลกษณะการเกดเปนแบบกระจายตวในพนทอ าเภอบานโปงเหมอนกนทง 3 ป กลาวคอการเกดเหตลกทรพยมกระจายตวครอบคลมทวทงต าบลของอ าเภอบานโปง จากการศกษาพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยดวยวธ Getis-Ord Gi* พบวาในป พ.ศ. 2555 มพนทเสยงการเกดเหตลกทรพยอย 2 ต าบล คอ ต าบลทาผา และต าบลบานโปง ซงเมอเปรยบเทยบกบกบป พ.ศ. 2556 และ 2557 พบวามจ านวนลดลงเหลอปละ 1 ต าบล ไดแก ต าบลหนองออ และต าบลบานโปง ตามล าดบ จากผลการศกษาทงสามปพบพนทเสยงการเกดเหตลกทรพย คอ ต าบลบานโปง ต าบลหนองออ และต าบลทาผา โดยพนททมการเกดมากทสดคอ ต าบลบานโปง (เกดในป พ.ศ.2555 และ 2557) เนองจากเปนศนยกลางดานการคา อกทงยงเปนชมชนทมความเจรญทงดานเศรษฐกจและสงคมเปนอยางมากอยางมาก จงท าใหมประชากรยายถนฐานเขามาอาศยเปนจ านวนมาก เชนเดยวกบต าบลทาผา สวนต าบลหนองออนนถอเปนแหลงรวมอตสาหกรรมทส าคญ เชน อตอรถประจ าทาง (ใหญทสดในประเทศไทย) และตลาดปลาสวยงาม (ใหญทสดในอาเซยน) ท าให มประชากรจากตางถนยายถนฐานหรอเดนทางเขามาท างานกนเปนจ านวนมาก เมอมประชากรตางถนจ านวนมากเขามาอยรวมกนยอมท า ใหเกดความหลากหลายทางวฒนธรรมและสงคมทเพมขน เนองจากคนตางมวฒนธรรมและการเปนอยทตางกน สงผลใหมความเสยงสงตอการเกดอาชญากรรมประเภทตางๆ ซงสอดคลองกบผลการศกษาของปจจยกายภาพดานจ านวนประชากร พบวาพนททมการเกดเหตสงจะเกดขนในบรเวณทมความหนาแนนประชากรปานกลางถงสง และเกดขนในพนททมการใชประโยชนทดนประเภทพนทเกษตรกรรม สงปลกสรางและชมชน การเกดเหตลกทรพยทงสามปมทศทางกระจายตวไปทางตะวนออกครอบคลมพนทบรเวณตอนกลางของอ าเภอบานโปง ท าใหคาดการณไดวาการเกดเหตในอนาคตมแนวโนมไปทางทศตะวนออกของพนทศกษาเขาสจงหวดนครปฐม

ผลการศกษาในครงนสามารถน าไปใชประโยชนรวมกบหนวยงานภาครฐท เกยวของ เชน เจาหนาทต ารวจ ในแงของการวางแผนงาน การเฝาระวง และการตงจดตรวจหรอจดสกดในพนททมการเกดเหตสง การศกษาครงนมปญหาในดานการเขาถงขอมลการเกดอาชญากรรม เนองจากการตดตอประสานขอขอมลจากเจาหนาทต ารวจเปนไปอยางยากล าบาก เพราะขอมลการเกดอาชญากรรมเปนเอกสารลบของทางราชการ อกทงระบบการจดเกบขอมลของการเกดอาชญากรรมยงมรายละเอยดไมครบถวน ซงไมสามารถระบต าแหนงทแทจรงของการเกดเหตการณได จงแสดงต าแหนงของการเกดอาชญากรรมโดยอางองจากต าแหนงหมบานแทนเทานน

47

5.2 ขอเสนอแนะ

ขอมลการเกดอาชญากรรมจากสถานต ารวจควรมการระบต าแหนงหรอรายละเอยดทชดเจนและถกตอง เพอจะไดเขาถงพนทจรงของบรเวณทมการเกดเหตสงวามสภาพแวดลอมเปนอยางไร เชน เปนจดทมดสนทไมมแสงไฟ พนทรกราง ท าใหสามารถวางแผนงานและเขาไปแกปญหาไดอยางถกตอง ส าหรบการศกษาในครงตอไปควรมการเพมปจจยดานกายภาพประเภทอนๆ เชน เสนถนน สถานทส าคญ และดานเวลา เปนตน เพอทจะสามารถระบต าแหนงและชวงเวลาทมความเสยงตอการเกดเหตได และควรน าอตราประชากรมาใชแทนความหนาแนนประชากร เนองจากความหนาแนนประชากรเปนจ านวนประชากรทไดจากการแจงเกด ตาย หรอยายของทะเบยนราษฎร ไมรวมประชากรแฝง เชน แรงงานตางดาว แตอตราประชากรจะเปนจ านวนประชากรทมอยจรงในพนทนนๆ ซงจะมความแมนย าในการวเคราะหสงกวา

48

รายการอางอง กรต พลเพชร. 2551. ระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอการวางแผนปองกนควบคมโรคไข

เลอดออกในจงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศลปากร. กรมพฒนาทดน. 2554. สรปประเภทสภาพการใชทดนจงหวดราชบรปพ.ศ.2554. สบคนวนท 18

มถนายน, จาก http://www.ldd.go.th/web_OLP/Lu_54/Lu54_C/rajburi54 กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสารส านกงานจงหวดราชบร. 2558. ขอมลทวไปจงหวดราชบร.

สบคนวนท 18 มถนายน, จาก http://www.ratchaburi.go.th/datass/ratchaburi.pdf กองวจยการตลาดแรงงาน กรมการจดหางาน. 2558. สถานการณการวางงาน การเลกจางและ

ความตองการแรงงาน (พฤษภาคม 2558) . สบคนวนท 3 มถนายน , จาก http://lmi.doe.go.th/index.php/2012-07-22-09-50-12/458-unemployment-0558

ไกรศร สวางศร. 2556. การวเคราะหสถานการณความรนแรงของการเกดเหตการณความไมสงบ ในพนทจงหวดชายแดนภาคใตของประเทศไทยดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร.

จรตวล เครอศลป. 2549. ระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอก าหนดพนทเสยงตอการเกดโรค ไขเลอดออกในจงหวดนครราชสมา. วทยานพนธปรญญาโท, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ใจสภา มงไทยสงค, วรรตน ปตรประกร และ พรระพพฒน ภาสบตร. 2555. การประยกตระบบ สารสนเทศทางภมศาสตรในการประเมนทางเศรษฐศาสตรของโรงไฟฟากาซชวภาพจากฟารมโคนม , น.24 ใน การประชมเครอขายวชาการบณฑตศกษาแหงชาตครงท 1. มหาวทยาลยธรรมศาสตร, ปทมธาน.

ฐาปณ ค าชย. 2550. การประยกตระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอการเฝาระวงโรคไขหวดนก กรณศกษาจงหวดขอนแกน. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยขอนแกน.

ณรงค พลรกษ. 2556. ระบบสารสนเทศทางภมศาสตรเพอจดการการทองเทยวชมชนในจงหวด ชลบร. วารสารวจยและพฒนา มจธ. 36 (2): 235-248.

ทนงศกด อะโน. 2556. การประเมนพนทเสยงภยแลงดวยเทคนคการวเคราะหศกยภาพเชงพนท. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ทบทม วเศษสมน. 2556. การวเคราะหรปแบบดานเวลาและสถานทของอบตเหตทางถนนในพนท สถานต ารวจนครบาลประชาชน. ภาควชาภมศาสตร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธนาคารแหงประเทศไทย. 2558. รายงานเศรษฐกจและการเงน เดอนเมษายน 2558. สบคนวนท 3 มถนายน, จาก http://www.bot.or.th

ปยนช ปานแกว. 2553. การวเคราะหขอมลทางอาชญากรรมโดยใชโปรแกรมทางภมศาสตร. วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยศลปากร.

49

ผจงจตต อธคมนนทะ. 2525. สงคมวทยาวาดวยอาชญากรรมและการลงโทษ. มหาวทยาลย รามค าแหง, กรงเทพฯ.

มณฑล เยยมไพศาล และมานส ศรวณช. 2553. ความหนาแนนเชงพนทอาชญากรรม กรณศกษา เขตพระนคร กรงเทพมหานคร ศกษาตามแบบเคอรเนล . วทยานพนธปรญญาโท , มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ระบบสถตทางการทะเบยน. 2558. สถตจ านวนประชากรและบาน. สบคนวนท 10 มถนายน, จาก http://stat.dopa.go.th

ระบบสารสนเทศส านกงานต ารวจแหงชาต. 2558. สถตคดอาญาประเทศไทย. สบคนวนท 5 มถนายน, จาก http://gis.police.go.th/cstat/home

วรยา ไทพาณชย. 2543. ระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอศกษาการกระจายทางพนทของ อาชญากรรม. วทยานพนธปรญญาโท, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วทยาลยเทคนคราชบร. 2556. ขอมลพนฐานของจงหวดราชบร. สบคนวนท 18 กรกฎาคม, จาก http://www.rtc.ac.th/DATA/ratchaburi/data/2556.PDF

สมชาย พงษพฒนาศลป และ เผาพนธ ชอบน าตาล. 2554. ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบสมบรณ). หางหนสวนจ ากดเจรญรฐการพมพ, กรงเทพฯ.

สดสงวน สธสร. 2547. อาชญาวทยา. พมพครงท 2 แกไขปรบปรง. ส านกพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

สวฒน ศรพงษสวรรณ. 2549. ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา. พมพครงท 4. ส านกพมพนต บรรณการ, กรงเทพฯ.

ส านกงานเกษตรอ าเภอบานโปง. 2558. ประวตอ าเภอบานโปง. สบคนวนท 3 กรกฎาคม, จาก http://banpong.ratchaburi.doae.go.th/pravit

ส านกงานสถตแหงชาต. 2558. คดอาญาทส าคญ. สบคนวนท 10 มถนายน, จาก http://service.nso.go.th

ส านกงานสถตแหงชาต. 2558. อตราการวางงาน. สบคนวนท 10 มถนายน, จาก http://service.nso.go.th

อจฉรยา ชตนนทน. 2555. อาชญาวทยาและทณฑวทยา. ส านกพมพพมพวญญชน จ ากด, กรงเทพฯ.

ArcGIS. 2016. Directional Distribution (Standard Deviational Ellipse). http://www.arcgis.com, November 16, 2016

ESRI. 2009. Standard Deviational Ellipse (Spatial Statistics). http://www.esri.com, November 16, 2016

Getis, A. 2007. Reflections on spatial autocorrelation. Regional Science and Urban Economics 37 (2007): 491–496.

50

Jeefoo, P. 2014. Analysis of Spatial Pattern of Diarrhea Incidence Based on Spatial Autocorrelation Statistics in Phayao Province, Thailand. KKU Sci. J. 42(2): 449-462.

Junior, G.B., A.C. Paiva, A.C. Silva and A.C.M. Oliveira. 2009. Classification of breast tissues using Moran's index and Geary's coefficient as texture signatures and SVM. Computers in Biology and Medicine 39 (2009): 1063-1072.

Dale, M.R.T. and M.J. Fortin., 2014. Spatial Analysis. Second edition. TJ International Ltd, Padstow Cornwall.

Peeters, A., M. Zude, J. Kathner, M. Unlu, R. Kanber, A. Hetzroni, R. Gebbers and A.Ben-Gal. 2014. Getis–Ord’s hot- and cold-spot statistics as a basis for multivariate spatial clustering of orchard tree data. Computers and Electronics in Agriculture 111: 140-150.

Rossen, L.M., D. Khan and M. Warner. 2013. Hot spots in mortality from drug poisoning in the United States,2007–2009. Health &Place 26: 14–20.

Zhang, C., L. Luo, W. Xu and V. Ledwith. 2008. Use of local Moran's I and GIS to identify pollution hotspots of Pb in urban soils of Galway, Ireland. Science of the total environment 398 (2008): 212-221.

Kuletz, K.J., M.C. Ferguson, B. Hurley, A.E. Gall, E.A. Labunski and T.C. Morgan. 2015. Seasonal spatial patterns in seabird and marine mammal distribution in the eastern Chukchi and western Beaufort seas: Identifying biologically important pelagic areas. Progress in Oceanography 136 (2015): 175–200.

Nakhapakorn, K. and S. Jirakajohnkool. 2006. Temporal and Spatial Autocorrelation Statistics of Dengue Fever. Dengue Bulletin 30: 177-183.

51

ประวตผวจย

ชอ – สกล นายธรไนย ศรธรรมรงค ทอย ต.ทามะกา อ.ทามะกา จ.กาญจนบร 71120 [email protected] ประวตการศกษา

พ.ศ. 2557 มหาวทยาลยศลปากร วฒการศกษา ปรญญาบณฑต คณะวทยาศาสตร สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

พ.ศ. 2559 มหาวทยาลยศลปากร วฒการศกษา ปรญญามหาบณฑต คณะวทยาศาสตร สาขาวชาวทยาศาสตรสงแวดลอม

ประวตการท างาน

พ.ศ. 2558 - 2559 ผชวยสอนรายวชาระบบสารสนเทศภมศาสตรเบองตน พ.ศ. 2558 ผชวยวจย ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร โครงการ

ฐานขอมลภมประเทศเพอสถานการณฝก กรมรบพเศษท 5 พ.ศ. 2559 ผชวยวจย ผศ.ดร.อรประภา ภมมะกาญจนะ โรแบร โครงการ

ฐานขอมลภมประเทศเพอการทหารและความมนคงของประเทศ พ.ศ. 2559 น าเสนอผลงานในการประชมวชาการระดบนานาชาต ASIAN

CONFERENCE ON REMOTE SENSING (ACRS 2016) Colombo, Sri Lanka.

2559ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/967/1...analysis based getis-ord gi*, the spatial...

Documents