262....Страна 61 -8 Бро 20 ј СЛУЖБЕН ЛИС НТА СФРЈ Четв-рток, 24...

Четврток, 24 април 1975

БЕЛГРАД

БРОЈ 20 ГОД. XXXI

262.

Врз основа на член 220 алинеја 1 од Законот за основите на безбедноста на сообраќајот на патишта-та („Службен лист на СФРЈ", бр 17/74), во спогод-ба со сојузниот секретар за внатрешни работи, претседателот на Сојузниот комитет за сообраќај и врски пропишува -1

П Р А В И Л Н И К ЗА СООБРАЌАЈНИТЕ ЗНАЦИ И ЗА ЗНАЦИТЕ ШТО НА УЧЕСНИЦИТЕ ВО СООБРАЌАЈОТ НА ПАТИШТАТА ИМ ГИ ДАВААТ ОВЛАСТЕНИТЕ

ЛИЦА

I. ОПШТИ ОДРЕДБИ

Член 1 Со овој правилник се пропишуваат обликот, бо-

јата и димензиите на сообраќајните знаци, нивното "значење и начинот на поставувањето на патиштата, како и знаците што на учесниците во сообраќајот им ги даваат овластените лица.

Член 2 Сообраќајните знаци се знаци за опасност, знаци

за изречни наредби и знаци за известувања, како и светлосни сообраќајни знаци, ознаки на коловоз и светлосни и други ознаки на пат.

Знаците што на учесниците во сообраќајот им ги даваат милиционери или други лица што врз ос-нова на овластувањата од законот вршат контрола и регулирање на сообраќајот на патиштата (овлас-тените лица) се знаци што се даваат со раце и со положба на телото, звучни знаци и светлосни знаци.

Член 3 Сообраќајните знаци на патиштата во поглед на

обликот, боите и димензиите мораат да ги исполну-ваат условите предвидени со важечките југословен-ски стандарди.

Знаците што на учесниците во сообраќајот им ги даваат овластените лица мораат да се даваат на начин што нивното значење за учесниците во сооб-раќајот да биде јасно и недвосмислено.

Член 4 АКО на сообраќаен знак натписите се запишани

со кирилица, натписите се испишуваат и со лати-ница согласно со Протоколот за друмската сигнали-зација од 1949 година (Додаток на „Службен лист на ФНРЈ", бр. 13/57).

Член 5 Сообраќајните знаци се поставуваат така што

учесниците во сообраќајот да можат на време и лесно да ги уочат дење и ноќе и навремено да пос-тапат во согласност со нивното значење.

На сообраќајниот знак, како и на столбот на кој е поставен знакот, е забрането да се става што

и да било што не е во врска со значењето на са-миот сообраќаен знак.

Член 6 На патот не смеат да се поставуваат табли, зна-

ци, светла, столбови или други слични предмети со кои се засолнува или се намалува видливоста на поставените сообраќајни знаци, или кои со својот облик, боја, изглед или место на поставување под-ражуваат или личат на некој сообраќаен знак или ги заслепуваат учесниците во сообраќајот, или го од-враќаат нивното внимание во мера што може да биде опасна за безбедноста па сообраќајот.

Член 7 Сообраќајните знаци се поставуваат од десната

страна на патот покрај коловозот, во правецот на движењето на возилата.

Ако на местото на кое се поставува сообраќаен знак поради густината на сообраќајот или од други причини се заканува опасност дека знакот нема да го забележат навреме учесниците во сообраќајот, сообраќајниот знак мора да се постави и на спро-тивната лева страна на патот или над површината на коловозот.

Сообраќајните знаци се поставуваат така што да не го попречуваат движењето на возилата и на пешаците.

Член 8 Цртежите на ознаките на коловозот и цртежите

на буквите и броевите во поглед на обликот и ви-дот, што се испишуваат на коловозот и на знаците, како и легендата на боите, се отпечатени кон овој правилник и се негов составен дел.

II. СООБРАЌАЈНИ ЗНАЦИ

1. Знаци за опасност

Член 9 Знаците за опасност служат учесниците во

сообраќајот на патот да се предупредат на опасност што се заканува на определено место, односно на дел на патот и да се известат за природата на таа опасност.

Член 10 Знаци за опасност се: 1) знакот „опасна кривина' налево" (1-1), зна-

кот „опасна кривина надесно" (1-1.1), знакот „двој-на кривина или повеќе кривини едноподруго од кои првата е налево" (1-2), знакот „двојна кривина или повеќе кривини едноподруго од кои првата е на-десно" (1-2.1), означуваат приближување кон криви-на или кон кривини што се опасни според своите физички карактеристики или поради недостиг на видливост;

Страна 614 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

1-1 1-1.1

2) знакот „опасно надолниште" (1-3) и законот „опасно нагорниште" (1-4) означуваат приближува-ње кон опасно з д о л н и ш т е , односно опасно нагор-ниште, ако разликата во височината претставува некоја опасност што произлегува од тие услови;

3) знакот „стеснување на патот" (1-5), знакот „стеснување на патот од десната страна' (1-5.1) и знакот „стеснување на патот од левата страна" (1-5 2) означуваат приближување кон стеснување на коловозот кое може да претставува извесна опас-ност;

4) знакот „подвижен мост" (1-6) означува бли-зина на место на кое на патот се наоѓа подвижен мост;

1 - 6

5) знакот „близина на брег" (1-7) означува бли-зина на место на кое патот наидува на брег;

1-7

6) знакот „непрописан профил" означува бли-зина на дел на патот на кој патот е особено слаб поради постоење на опасни издадености и длабна-тини на коловозот (1-8), поради слегнување на ко-ловозот' (1-9) или поради близина на опасен "прева-лец на патот или близина па поголема грбина на па-тот (1-10);

1-10

7) знакот „лизгав коловоз" (1-11) означува бли-зина на дел од патот на кој коловозот под опреде-лени атмосферски услови или слични околности има- лизгава површина;

1-5.2 1-11

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна 615

8) знакот „камење прска" (1-12) означува бли-зина на дел од патот на кол се наоѓа невалан дро-бен камен или кој е посилни со ситни камења на тррда подлога и на КО.Ј за другите учесници во

сообраќајот постои зголемена опасност од прскање на камења;

1-12

9) знаците „одронување на камења" (1-13 и 1-13.1) означуваат близина на дел од патот на КОЈ ПОСТОИ опасност од камења што паѓаат или од ка-мења што се наоѓаат на патот;

1-13 1-13.1

10) знакот „обележен пешачки премин" (1-14) означува близина на место на патот на кое се нао-ѓа обележен пешачки премин;

1-14

И) знакот „деца на патот" (1-15) означува бли-зина на место на патот на кое децата почесто и во поголем број се движат (на пр. пред училиште, об-дениште, игралиште и сл.);

1-15

12) знакот „велосипедист на патот" (1-16) оз-начува близина на место на кое велосипедистите почесто наидуваат на патот од бочниот пат или од велосипедската патека;

1-16

13) знакот „животни, на патот" (1-17) означува место на кое домашни животни под надзор преми-нуваат преку патот или минуваат по должината на патот;

1-17

14) знакот „дивеч на патот" (1-18) означува по-себно опасни места на кои дивеч-чапункари често преминуваат преку патот;

1 -18

15) знакот „работи на патот" (1-19) означува близина на место на патот на кој се изведуваат ра-боти; '

1-19

16) знакот „наидување на светлосни сообраќај-ни знаци" (1-20) означува близина на раскрсница и,ди на обележен пешачки премин на кој сообра-ќ а а т е регулиран со помош на уреди за давање светлосни сообраќајни знаци;

III-26


17) знакот „близина на авионска писта" (1-21) означува дел од патот преку кој авионите преле-туваат во низок лет при слетување, односно поле-тување;

1-21

18) знаците „бочен""ветар" (1-22 и 1-22.1) озна-чуваат близина на дел од патот на кој често дува силен бочен ветар;

1-22 1

1-23

20) знакот „тунел" (1-24) означува близина на тунел на патот;

1-24

21) знакот „опасност на патот" (1-25) означува близина на дел од патот или на место на патот на кое на сообраќајот му се заканува, опасност за која со овој правилник не е предвиден посебен знак за опасност.

1-25

На овој знак може да му биде придодадена до-полнителна табла со натпис кој објаснува во што се состои означената опасност;

22) знакот „крстосување на патишта од иста важност" (1-26) означува близина на раскрсница на патишта од кои ниеден пат не е со првенство за минување;

19) знакот „сообраќај во двата правца" (1-23) означува близина на место на кое се преминува од дел на патот на кој сообраќајот се врши само во еден правец на дел од тој пат на кој привремено или постојано сообраќајот се врши во двата правца;

1-26

23) знакот „крстосување со спореден пат под прав агол" (1-27), знакот „спојување со спореден пат под прав агол од левата страна" (1-28), знакот „спојување со спореден пат под прав агол од десна-та страна" (1-28.1), знакот „спојување со спореден пат под остар агол од левата страна" (1-29) и зна-кот „спојување со спореден пат под остар агол од десната страна" (1-29.1) означуваат близина на рас-крсница на која патот со првенство за минување се крстосува, односно се спојува со спореден пат.

1-27 1-28

1-28.1 1-29

1-22

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 -т" Стража 617

1-29.1

Симболите на наведените знаци од став 1 на оваа точка можат да изгледаат и поинаку, што за-виси од конкретната ситуација на патот;

24) знакот „раскрсница со кружен тек на сообра-ќајот" (1-30) означува близина на раскрсница на ко-ја сообраќајот се одвива во кружен тек;

1-30

25) знакот „трамвајска, пруга" (1-31) означува близина на место на кое патот преминува преку трамвајска пруга во ниво;

1-31

26) знакот „премин на патот преку железничка пруга со браници или полубраници" (1-32) означува близина.на премин на патот преку железничка пру-га во ниво, кој е обезбеден со браници или полу-браници;

ва близина на премин на патот преку железничка пруга во ниво, кој не е обезбеден со браници или полубраници;

1-33

28) знакот „Андреин крст" (1-34) означува место на кое патот преминува преку железничка пруга во ниво без браници или полубраници со еден колосек, односно (1-34.1) со два или повеќе колосеци;

1-34 1-34.1

29) знакот „приближување кон премин на патот преку железничка пруга со браници или полубра-ници" (1-35) означува оддалеченост до премин на патот преку железничка пруга во ниво, кој е обез-беден со браници или полу браници;

1-32

27) знакот „премин на патот преку железничка пруга без браници или полубраници" (1-33) означу-

1-35

30) знакот „приближување кон премин на патот преку железничка пруга без браници или полубра-ници" (1-36) означува оддалеченост до премин на патот преку железничка пруга во ниво, кој не е обезбеден со браници или полубраници;

Страна 618 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четв-рток, 24 април 1975

1-36

Симболите на знаците за опасност 1-14 (обеле-жен пешачки премин), 1-15 (деца на патот), 1-16 (ве-лосипедисти на патот), 1-17 (животни на патот), 1-18 (дивеч на патот) и 1-21 (близина на авионска писта) можат, со оглед на правецот од каде застрашува опасноста, да бидат свртени и на другата страна.

Член 11 Знаците за опасност имаат облик на рамностран

триаголник чија една страна се наоѓа во хоризон-тална положба со спротивниот врв свртен нагоре.

. Член 12 Основната боја на знаците за опасност е јасно

жолта боја (боја на лимон), а рабовите на триагол-никот се во јарко црвена боја.

Симболите на знаците за опасност се во црна боја.

' Член 13 Должината на страните на рамностраниот триа-

голник на знакот за опасност изнесува, и тоа: 1) на автопатишта и на патишта резервирани

за сообраќај на моторни возила и на магистралните патишта — 120 cm;

2) на регионалните патишта и на главните градски сообраќајници — 90 cm;

3) на сите други патишта — 60 cm. На патиштата од точка 2 с^ав 1 на овој член

можат, по потреба, да се поставуваат и знаци за опасност чија страна на триаголникот изнесува 120 cm, а на патиштата од точка 3 став 1 на овој член — и знаци за опасност чија страна на триагол-никот изнесува 90 cm.

Член 14 Широчината на црвениот раб на знаците за

опасност изнесува, и тоа: 1) на знакот чија страна на триаголникот е дол-

га 120 cm - 10 cm; 2) на знакот чија страна на триаголникот е

долга 90 cm - 8 cm; 3) на знакот ЧИЈ а страна на триаголникот е дол-

га 60 cm - 6 cm. Член 15

Големината на симболите на знаците за опасност мора да биде сразмерна на големината на знакот, а симболот да е нацртан така што да може лесно да се распознае.

Член 16 Во поглед на обликот, бојата или димензијата

отстапуваат од одредбите на чл. 11 до 13 на овој правилник следните знаци за опасност, и тоа:

1) во поглед на обликот: а) знаците 1-34 и 1-34.1 (Андреин крст) имаат

облик на еден, односно два крстосани крака наиз-менично бојосани со црвена, и со јасно жолта боја на секои 10 cm должина;

б) знаците 1-35 (приближување кон премин на патот преку железничка пруга со браници или по-лубраници) и 1-36 (приближување кон премин на патот преку железничка пруга без браници или по-лу браници) се во правоаголен облик чија основа ја сочинува пократката страна;

2) во ћоглед на бојата: симболот на знакот 1-20 (наидување на свет-

лосни сообраќајни знаци) има горни круг — во цр-вена боја, среден — во жолта боја, а долни — во галена боја; ,

3) во поглед на димензиите: а) знаците 1-34 и 1-34.1 (Андреин крст) имаат

краци во должина 100 cm и широчина 12 cm; б) знаците 1-35 (приближување кон премин на

патот преку железничка пруга со браници или по-лубраници) и 1-36 (приближување кон премин на патот преку железничка пруга без браници или по-лубраници) имаат една страна на правоаголникот во должина 100 cm, друга страна на правоаголникот во должина 30 cm, а косите ленти на знакот поста-вени под агол од 30о се широки 8 cm.

2. Знаци за'изречни наредби Член 17

Знаците за изречни'наредби служат на учесни-ците во сообраќајот на патиштата да им се стават на знаење забраните, ограничувањата и обврските кон кои мораат да се 'придржуваат тие.

Знаци за изречни наредби се знаци за забрана, односно ограничување и знаци за обврска.

Член 18 Знаци за забрана, односно ограничување се: 1) знакот „крстосување со пат со првенство за

минување" (И-1) означува близина на раскрсница на која возачот мора да им го отстапи првенство-то за минување на сите возила што се движат по патот на кој ТОЈ наидува;

2) знакот „задолжително запирање" (И-2) озна-чува место пред влезот во раскрсница, на кое во-зачот е должен да го запре возилото и да им го отстапи првенството за минување на сите возила што се движат по патот на кој влегува тој;

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Bpoi 20 - Страна 619

3) знакот „забрана на сообраќајот во двата правца" (И-З) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот на сите возила во обата правца;

И-З

4) знакот „забрана на сообраќајот во еден пра-вец" (II-4) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот на возилата од праве-цот спрема кој е свртен знакот;

И-4

5) знакот „забрана на сообраќајот за сите вози-ла на моторен погон, освен за мотоцикл без при-колка" (И-5) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за сите возила на мо-торен погон, освен за мотоцикли без приколка и велосипеди со мотор на две тркала;

II-5

6) знакот „забрана на сообраќајот за автобуси" (II-6) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за автобуси;

7) знакот „забрана на сообраќајот за товарни моторни возила" (II-7) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за товарни моторни возила.

II-7

Ако на знакот од став 1 на оваа точка му е придодадена дополнителна табла на која е означена најголемата дозволена тежина, забраната важи са-мо за оние товарни моторни возила чија најголе-ма дозволена тежина ја преминува така означената тежина;

8) знакот« „забрана на сообраќајот за цистерни" (II-8) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот на возилата што превезуваат материи над определената количина, што може да предизвика загадување на водата;

II-8

9) знакот „забрана на сообраќајот на возилата што превезуваат експлозив или некои лесно запал-ни метерии над определената количина" (И-9) оз-начува пат или дел од патот на кој е забранет сообраќајот за возилата што превезуваат повеќе од определената количина на експлозив или некои лесно запални материи;

П-6

II-9

10) знакот „забрана на сообраќајот за возилата на моторен погон што влечат приклучно возило, освен полуприколка" (И-10) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за- во-зилата на моторен погон што влечат приклучно во-зило, освен полуприколка;


II-10

11) знакот „забрана на сообраќајот за тракто-ри" (II-11) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за трактори;

11-14

15) знакот „забрана на сообраќајот за запрежни возила" (11-15) означува пат, односно дел од патот на кој е Забранет сообраќајот за запрежни возила;

II-11

12) знакот -,,забрана на сообраќајот за мотоцик-ли" (11-12) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за мотоцикли;

11-15

16) знакот „забрана на сообраќајот за рачна количка" (11-16) означува пат, односно дел од па -тот на кој е забранет сообраќајот за рачна количка;

11-12

13) знакот „забрана на сообраќајот за велосипе-ди со мотор" (11-13) означува пат, односно дел од па-тот на кој е забранет сообраќајот за велосипеди со мотор;

II-16

17) знакот „забрана на сообраќајот за пешаци" (11-17) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за пешаци;

И-13

14) знакот „забрана на сообраќајот за велосипе ди" (11-14) означува пат, односно дел од патот кој е забранет сообраќајот за велосипеди;

на III-33

,Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна 621

18) знакот „забрана на сообраќајот за сите во-зила на моторен погон" (П-18) означува пат, однос-но дел од патот на кој е забранет сообраќајот за сите возила на моторен погон;

11-18

19) знакот „забрана на сообраќајот за сите во-зила на моторен погон и за запрежни возила" (И-19) означува пат односно дел од патот на кој е забра-нет сообраќајот за сите возила на моторен погон и за запрежни возила.

11-19

Забраните за разни видови возила или корис-ници на патот можат на знакот од став 1 на оваа точка да се употребат и врз него да се комбинираат разни симболи означени-под II-5 до, II-17. »

Не може да се постави знакот од став 1 на оваа точка со повеќе од два симбола надвор од населе-ни места ниту со повеќе од три симболи во населе-ни места;

20) знакот „забрана на сообраќајот за возила чија вкупна широчина ја преминува определената широчина" (H-20) означува пат, односно дел од па-тот на кој е забранет сообраќајот за возила чија вкупна широчина ја преминува широчината озна-чена на знакот;

1Г-21

22) знакот „забрана на сообраќајот за возила чија вкупна т е т и в а ја преминува определената те-жина" (II-22) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за возила чија вкуп-на тежина ја преминува тежината означена -на знакот;

11-22

23) знакот „забрана на сообраќајот за возила што го пречекоруваат определениот осен притисок" (II-23) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за возила со осен притисок поголем од оптоварувањето означено на знакот;

11-23

24) знакот „забрана на сообраќајот за возила што ја пречекоруваат определената должина'1

(11-24) означува пату односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за возила чија вкупна дол-жина ја преминува должината означена на знакот;

11-20

21) знакот „забрана на сообраќајот за возила чи-ја вкупна височина ја преминува"определената ви-сочина" (II-21) означува пат, односно дел од патот на кој е забранет сообраќајот за возила чија вкупна височина ја преминува височината означена на зна-кот; III-26


25) знакот „најмало растојание помеѓу возила-та" (II-25) означува најмало растојание помеѓу во-зилата во движење кон кое мораат да се придржу-ваат возачите;

И-26

27) знакот „забрана на скршнување надесно" (II-26.1) означува раскрсница на која скршнувањето надесно е забрането;

11-26.1

28) знакот „забрана на полукружно свртување" (11-27) означува место на кое е забрането полукруж-но свртување;

29) знакот „забрана на престигање на сите вози-ла на моторен погон, освен мотоцикли без прикол-ка" (11-28) означува пат односно дел од патот на кој е забрането престигање на сите возила на мото-рен погон, освен мотоцикли без приколка и велоси-педи со мотор на две тркала;

11-25

26) знакот „забрана на скршнување налево" (11-26) означува раскрсница на која скршнувањето налево е, забрането;

II-28

30) знакот „забрана на престигање за товарни возила" (11-29) означува пат, односно дел од патот на кој е забрането товарни моторни возила чија најголема дозволена тежина преминува 3,5 t да престигаат други возила на моторен погон, освен мотоцикли без приколка и велосипеди со мотор на две тркала.

II-29

Ако на знакот од став 1 на оваа точка му е придодадена дополнителна табла на која е означе-на друга најголема дозволена тежина (на пр. 5 t), забраната важи само за оние товарни моторни во-зила чија најголема дозволена тежина ја преми-нува така означената тежина;

31) знакот „ограничување на брзината" (И-ЗО) означува пат, односно дел од патот на кој возилата не смеат да се движат со брзина (во km/час) по-голема од онаа што е означена на знакот.

III-33

И-ЗО

Ако на знакот од став 1 на оваа точка му е при-додадена дополнителна табла со назнака на тежи-ната на возилото (на пр. 5 t), означеното ограничу-вање на брзината, се однесува само на возилата чи-ја најголема дозволена тежина ја преминува така означената тежина;


32) знакот „забрана на давање звучни знаци" (II-31) означува пат, односно дел од патот на кој не смеат со уредот на возилото да се даваат звучни знаци, освен во случај на непосредна опасност;

11-32 II-32-1

II-32.2

34) знакот „првенство за минување на возилата од спротивен правец" (И-ЗЗ) означува забрана за стапување на возило на тесниот дел од патот пред да минат по тој дел возилата од спротивниот пра-вец;

35) знакот „забрана за запирање и паркирање" (11-34) означува страна од патот на која е забране-то запирање и паркирање на возила;

IT-31

33) знакот „забрана на минување без запирање — царинарница" (11-32) означува близина на цари-нарница каде што 'возилото мора да се запре. Тој знак може да се употреби и за означување на бли-зината на други места на кои возилото мора да се запре. Во тој случај зборовите испишани на знакот: „Царина — douane" (II-32), односно: „Стоп — мили-ција" (II-32.1) или ,,друмарина" — peage" (11-32 2) се заменуваат со соодветен натпис што ја 'означува причината за обврска за запирање;

11-34

36) знакот ,забрана за паркирање" (II-35) озна-чува страна од патот на која е забрането паркирање на возила.

11-35

Кон знаците II-34 и 11-35 може да се придодаде дополнителна табла со назнака: 1) де^от во недела-та, односно во месецот и временскиот период во текот на денот на кои се однесува забраната; 2) најдолгото дозволено траење на запирањето односно паркирањето; 3) категориите на возилата на кои се однесува забраната;

37) знакот „наизменично паркирање" (11-36) оз-начува дел од патот на кој забраната за паркира-ње се однесува на непарните денови;

II-36

38) знакот „наизменично паркирање" (11-37) оз-начува дел од патот на кој забраната за паркирање се однесува на парните денови.

тт-зз 11-37


Симболите на зраците за забрани односно ог-раничуван^ 11-20, 11-21, II-22, II-23, II-24 и И-ЗО се дадени заради пример, а фактичните вредности се запишуваат според околностите на патот и потре-бите на безбедноста на сообраќајот.

Член 19 Знаци за обврски се: 1) знакот „најмала дозволена брзина" (II-38) оз-

начува пат. односно дел од патот на кој возилата во нормални услови мораат да се движат најмалку со онаа брзина (во km/час) што е означена на знакот. II-41

5) знакот „патека за коњаници" (11-42) означува патека по која мораат да се движат коњаници, а по коза е забрането движење на други учесници во Сфобраќајот;

11-38

Симболот на знакот од став 1 на оваа точка е даден заради пример, а фактичната брзина се запи-шува според околностите на патот и потребите на безбедноста на сообраќајот;

2) знакот „синџири за снег" (11-39) означува дел од патот на кој по снег моторните возила, освен мо-тоциклите, мораат на погонските тркала да имаат синџири или гуми за снег;

11-39

3) знакот „патека за велосипедист" (11-40) оз-начува патека по која мораат да се движат велоси-педи и велосипеди со мотор, а по која е забрането движење на други возила;

11-40

4) знакот „патека за пешаци" (И-41) означува посебно изградена пешачка патека по кота пешаци-те мораат задолжително да се движат, а по која е забрането движење на други учесници во сообра-ќајот;

11-42

6) знаците „задолжителен правец" (II-43), (11-43 1), (II-43.2), Ш-43 3) и (II-43.4) означуваат прав-ци по кои возилата мораат да се движат;

II-43.3 II-43.4


7) знаците „дозволени правци" (II-44), (II-44.1) и (II-44.2) означуваат правци по кои возилата един-ствено смеат да минат;

II-44.2 8) знаците „задолжително обиколување од дес-

ната страна" (11-45), „задолжително обиколување од левата страна" (II-45.1) и „кружен тек на сообра-ќајот" (II-45.2) означуваат коловоз односно дел од коловоз по кој возилата мораат да се движат при обиколување на пешачките острови, островите за насочување на сообраќајот и други објекти на ко-ловозот на патот.

II-45.2

Член 20 ч Знаците за изречни наредби имаат облик на

круг, освен знаците II-1 (крстосување со пат со пр-венство за минување) и II-2 (задолжително запи-рање).

' Член 21 Основната боја на знаците за забрана, односно

за ограничување е светложолтикава (крем-боја), а основната боја на знаците за обврска е сина.

Симболите и натписите на знаците за забрана, односно за ограничување се во црна боја, а на зна-ците за обврска се во бела боја.

Работ на кругот, како и косите ленти на знаци-те ѕа изречни наредби на кои постојат, се во јарко црвена боја.

Член 22 Пречникот на кругот на знаците за изречни на-

редби мора да изнесува, и тоа: 1) на автопатиштата/на патиштата резервирани

за сообраќај на моторни возила и на магистралните патишта — 90 cm;

2) на регионалните патишта и на главните градски сообраќајници — 60 cm;

3) на другите патишта — 40 cm. На патиштата хуш точка 2 став 1 на овој член

можат, по потреба, да се постават и знаци за из-речни наредби чиј пречник на кругот изнесува . 90 cm, а на патиштата од точка 3 став 1 од овој член — и знаци за изречни наредби чиј пречник на кругот изнесува 60 cm. %

Член 23 Широчината на јарко црвеаите рабови и на

косите ленти на знаците за изречни наредби изне-сува, и тоа:

1) на знакот чиј пречник на кругот е 90 cm -8 cm ;

2) на знакот чиј пречник на кругот е 60 cm -6 cm;

3) на знакот чиј пречник на кругот е 40 cm -5 cm.

Член 24 Косите ленти на знаците за изречни наредби

мораат да бидат положени под агол од 450 во од-нос на хоризонталната рамнина.

Член 25 Во поглед на обликот, бојата или димензијата

отстапуваат од одредбите на чл. 20 до 22 од овој правилник следните знаци за изречни наредби, и тоа:

1) во поглед на обликот: а) знакот II-1 (крстосување со пат со првенство

на минување) има облик на рамностран триаголник чија една страна е поставена хоризонтално со спро-тивниот врв свртен надолу;

б) знакот II-2 (задолжително запирање) има облик на правилен осумаголник;

2) во поглед на бојата: а) симболот на знакот II-2 (задолжително запи-

рање) има основа во црвена боја, со раб и со натпис во бела боја;

б) симболот на знакот II-8 (забрана на ,сообра-ќај на цистерни) е во јарко жолта боја, оската со тркала е во црна боја, а две бранести линии се во сина боја;

в) симболот на знакот 11-33 (првенство за мину-вање на возилата од спротивен правец) има стре-личка која го означува забранетиот правец — во црвена боја;

г) знакот II-34 (забрана за запирање и парки-рање) и4знакот 11-35 (забрана за паркирање) имаат основна боја сина;

д) знакот II-36 и знакот 11-37 (наизменично пар-кирање) имаат основна боја сина а симбол во бела боја;

3) во поглед на димензиите: а) знакот II-1 (крстосување со пат со првенство

на минување) има страна во должина 90 cm, а по ис-клучок во должина 60 cm;

б) знакот II-2 (задолжително запирање) има об-лик на правилен осумаголник чиј пречник rfa запи-шаниот круг изнесува на автопатиштата, на патиш-тата резервирани за сообраќај на Моторни возела и на магистралните патишта — 90 cm, на регионални-те патишта и на главните градски сообраќајници - 60 cm, а на другите патишта — 40 cm. Тој знак ^


има основа во црвена боја однадвор порабена со раб во бела боза и симбол „STOP" во бела боја. Ви-сочината на симболот изнесува една третина од височината на знакот, а широчината на работ на знакот во бела боја изнесува, и тоа: ^

- на знакот чиј пречник на запишаниот круг е 90 cm — 8 cm;

- на знакот чиј пречник на запишаниот круг е 60 cm — 6 cm;

- на знакот чиј пречник на запишаниот круг е 40 cm — 5 cm.

3. Знаци за известувања Член 26

Знаци за известувања им даваат на учесниците во сообраќајот потребни известувања за патот по кој се движат, за називите на местата низ кои па-тот минува и за оддалеченоста од тие места, за престанокот на важењето на знаците за изречни на-редби, како и други известувања што можат да им бидат корисни«

Член 27 Знаци за известувања се: 1) знакот „првенство^ на минување во однос на

возилата од спротивниот правец" (III-1) го известу-ва возачот дека на тесниот премин во однос на во-зилата што ,доаѓаат од спротивниот правец има праио на првенство.

III-2

III-2.1

3) знакот „пат со првенство на минување (III-3) означува пат или дел од пат на кој возилата имаат првенство на минување во однос на возилата што се Движат по патиштата што се крстосуваат со тој пат, односно со дел од тој пат;

III-3

4) знакот „завршеток на патот со првенство на минување" (I1I-4) означува место на кое се завр-шува патот или дел од патот со првенство на ми-нување;

III-1

Кога ќе се употреби знакот III-1, на приодот кон тесниот премин од спротивниот правец мора да

"биде поставен знакот И-33;

2) знаците „пат со еднонасочен сообраќај" III-2 и III-2.1 ги известуваат учесниците во сообраќајот за еднонасочниот пат. Знакот III-2 е поставен изра-зито исправено на оската на коловозот, а знакот

'III-2.1 е поставен скоро паралелно на оската на ко-ловозот, а зборовите: „еден правец" можат да би-дат испишани на стреличката на овој знак;

I I I -4

5) знакот „простирање на патот со право на пр-венство на минување" (III-5) означува пат со првен-ство на минување.

III-5

Положбата на симболот на знакот III-5 треба да и одговора на конкретната положба на патот со првенство на минување во однос на споредниот пат;

6) знакот „обележен пешачки премин" (III-6) означува место на кое се наоѓа обележен пешачки премин;

III-33


7) знакот ,.подземно или надземно пешачко ми-нува л иште (III-7) означува место на кое се наоѓа изградено подземно или надземно пешачко мину-" валиште;

III-7

8) знакот „раскрсница" (III-8) означува меѓусеб-на положба и правци на патиштата и називи на местата до кои водат патиштата што се крстосу-ваат, како и броеви на патиштата и броеви на меѓу-народните патишта.

III-8

Кон знакот III-8 може да биде придодадена до-полнителна табла што ја означува оддалеченоста од раскрсницата на која се однесува знакот;

9) знакот „слеп пат" (III-9) означува близина и положба на патот што нема излез (слеп пат).

III-9

Положбата на симболот во знакот III-9 треба да и одговара на положбата на слепиот пат во од-нос на патот на кој се поставува тој знак;

10) знакот „правец на движењето на возилото што има намера да скршне налево на раскрсница на КОЈ а скршнувањето налево е забрането" (ItI-10) означува пат по кој возилото мора да се движи, ако има намера да скршне налево на следната раскрс-ница на која скршнувањето налево е забрането;

III-10

11) знакот „престројување на возила" (Ш-И) означува претходно известување на возачот заради престројување на раскрсницата на патишта со по-веќе сообраќајни ленти.

ш-и Симболот на знакот Ш - И треба да и одговара

на фактичната состојба на бројот на сообраќајните ленти и на начинот на пребројувањето на нив;

12) знакот „патоказ" (111-12) означува место во кое води патот на кој е поставен патоказ и одда-леченоста, изразена во километри, до тоа место. Ако на патоказот се запишува и бројот на патот што се означува со него, бројот се запишува на страната спротивна од стреличката и се одвојува од другите натписи на патоказот со линија.

111-12

На патоказот можат да бидат запишани најмно-гу два назива на места што се испишуваат еден под друг.

Називот на поважното место може да биде испи-шан со букви од поголеми димензии;


13) знакот „патоказна табла" (Ш-13) означува цравец на патот за населеното место испишано на Знакот;

III-13

14) знакот „патоказ за аеродром" (Ш-14) озна-чува правец на патот за аеродром;

ПГ-14

15) знакот „патоказ за терен за кампирање" (III-15) означува правец и оддалеченост на теренот за кампирање; ,

1И-19 20) знакот „завршеток на автопат" (III-20) озна-

чува место на кое се заврзува автопатот;

П1-15

16) знакот „патоказ за планинарски дом" (III-16) означува правец и оддалеченост на место на кое се наоѓа планинарскиот дом;

III-16

17) знакот „број на патот" (III-17) означува број на патот;

III-17

18) знакот „број на меѓународниот пат" (111-18) означува број на меѓународниот пат;

II1-20 21) знакот „пат резервиран за сообраќајот на

моторни возила" (III-21) означува место од каде за-почнува патот резервиран само за сообраќајот ца моторни возила;

111-21 22) знакот „завршеток на патот резервиран за:

сообраќајот на моторни возила" (III-22) означува место на кое се завршува патот резервиран само ,за сообраќајот на моторни возила;

111-18 111-22

19) знакот „автопат" (III-19) означува место од каде започнува автопатот;


23) знакот „назив на населеното место" (III-23) означува назив на" местото (населбата) во кое вле-гува патот и границата од која започнува тоа место;

111-23

24) знакот „завршеток на населеното место" (III-24) означува место на кое се завршува насел-бата низ која минува патот;

25) знакот „престанок на забраната за прести-гање на сите возила на моторен погон, освен мото-цикли без приколка" (III-25) означува место од каде престанува забраната за престигање на сите возила на моторен погон, освен мотоцикли без приколка и велосипеди со мотор на две тркала;

III-25

26) знакот „престанок на забраната за престига-ње за тешки товарни возила" (III-26) означува место од каде престанува забраната за престигање за теш-ки товарни возила;

III-26

27) знакот „престанок на ограничувањето на брзината" (III-27) означува место од каде престану-ва ограничувањето на брзината;

Ш-27 28) знакот „престанок на забраната за давање

звучни знаци" (III-28) означува место од каде прес-танува забраната за давање звучни знаци;

111-28 29) знакот „престанок на сите забрани" (III-29)

означува место од каде престануваат да важат на патот сите забрани за возилата што пред тоа место биле воспоставени со сообраќајни знаци поставени на ТОЈ пат;

111-29

30) знакот „зона во која е ограничено траењето на паркирањето" (III-30) означува место во населба од каде се влегува во зоната во која е спроведено општо ограничување на траењето на паркирањето на определено време без оглед дали за паркирање-то на определено време се плаќа надоместок или не


Кон знакот III-30 може да биде придодадена дополнителна табла на која ќе се назначат дните или часовите за кои важи ограничувањето;

31) знакот „излез од зоната во Koia е ограни-,чено траењето на паркирањето" (Ш-;Л) означува место во населба на кое се излегува од зоната во која е спроведено општо ограничување на траењето pa паркирањето на определено време;

III-31

32) знакот „паркиралиште" (III-32) означува простор надвор од коловозот на патот што е опреде-лен или посебно уреден за паркирање на возила.

34) знакот „болница" (III-34) означува близина на болница и предупредување на возачот со своето возило да не создава одвишна бучава;

III-34

35) знакот „станица за прва помош" (III-35) оз-начува близина на место или место на кое се наоѓа станица за прва помош;

111-32

На знакот III-32 или на дополнителната табла може со соодветни симболи или натписи да се оз-начи правецот во КОЈ се наоѓа паркиралиштето, ка-тегориите на возилата за кои паркиралиште^ е наменето, како и евентуалното временско ограни-,чување на паркирањето;

III-35

36) знакот „работилница за поправка на возила" (Ш-36) означува близина на место на кое се наоѓа работилница за поправка на возила;

33) знакот „временски ограничено паркирање" (III-33) означува место на кое паркирањето на вози-лата е временски ограничено;

III-33

I1I-3S

37) знакот „телефон" (IIT-37) означува близина на место или место на кое се наоѓа телефонска го-ворница;


40) знакот „ресторан" (III-40) означува близина на место или место на кое се наоѓа ресторан;

III-37

38) знакот „бензинска станица" (III-38) означува близина на место на кое се наоѓа бензинска станица; III-40

41) знакот „кафеана" (III-41) означува близина на место или место на кое се наоѓа кафеана;

III-38

39) знакот „хотел или мотел" (111-39) означува близина на место или место на кое се наоѓа хотел, односно мотел.

Ш-41

42) знакот „терен уреден за излетници" (III-42) означува близина на место или место на кое се нао-̂ ѓа терен уреден-за излетници;

111-39

" На делот на знакот III-39 под белото поле може да се запише зборот: „хотел" или „мотел", зависно од видот на угостителскиот објект што се означува; Ш-42

СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

43) знакот „терен за кампирање под шатори" (Ш-43) означува близина на терен или терен уреден за кампирање под шатори;

111-43

44) знакот „терен за кампирање во приколки" (111-44) означува близина на терен или терен за престој во приколки;

46) знакот „планинарски дом" (III-46) означува близина на место или место на кое се наоѓа плани-нарски дом;

111-46

47) знакот „возило за помош на пат" (111-47) оз-начува близина на место или место во кое се наоѓа служба за давање помош на возила во дефект на пат;

111-44 111-47

45) знакот „терен за кампирање под шатори и 48) знакот „противпожарна служба" (111-48) оз-во приколки" (III-45) означува близина на терен качува близина на место или место во кое се наоѓа или терен за кампирање под шатори и во приколки; служба за гаснење пожар;

111-45 Ш-48


49) знакот „автобуско стајалиште" (Ш-49) озна-чува место на кое се наоѓа автобуско стојалиште;

Ш-49

HI.- 521

53) знакот „информација" (НГ-53) означува бли-зина на место или место во кое можат да се доби-јат туристички информации;

50) знакот „трамвајска станица" (П1-50) означу-ва место на кое се наоѓа трамвајска станица;

111-53

54) знакот „проодност на патот" (III-54) означу-ва дека планинскиот пат, односно преминот преку планинскиот врв е отворен или. затворен (назив на местото е испишан заради пример);.

III-50

51) знакот „аеродром" (III-51) означува близина на аеродром или место на аеродром;

Ш-51

52) знакот „пристаниште'' (III-52) означува бли-зина иа пристаништа, односно траект или место на пристаниште, односно траект;

НГ-54:

Ако преминот е затворен, таблата 1 е во црвена боја и носи натпис „затворен". Ако преминот е от-ворен, таблата 1 е во зелена боја и има назив „отво-рен". Натписите на таблата 1 се во бела боја.

Ако преминот е отворен, таблата 3 зависно од состојбата на патот, покажува знак „синџири за снег" (11-39) или симбол „синџири или гуми за снег" (IV-6.1).

Ако преминот е затворен, таблата 2 има назив на местото до кое патот е отворен.

Таблите 2 и 3 имаат бела основа, а симболите П натписите на нив се во црна боја;


55) знакот „број на серпентина" (III-55) означува -број на серпентината со надморска височина;

56) знакот „патен објект" (III-56) означува назив на патниот објект од посебно значење (вијадукт, ту-нел и сл.);

III-57

58) знакот „река" (Ш-58) означува назив на ре-ката преку која минува патот;

111-58

^ 59) знакот ,^таница на милиција" (III-59) озна-чува близина на место или место на кое се наоѓа јдтаница на милиција;

III-59

60) знакот „брзина која се препорачува" (III-60). означува брзина која се препорачува на определен дел од патот.

Ш-60 Член 28

Знаците за известување имаат облик на квадрат или правоаголник.

Член 29 ' Основната боја на знаците за известување е

светложолтикава со симболи и натписи во црна бо-ја, односно сина со симболи и натписи во бела или црна боја.

По исклучок, црвена боја може да биде употре-бена на знаци за известување и не може да прео-владува на знакот.

Член 30 Големината на знаците за известување мора да

изнесува, и тоа: 1) на автопатиштата, ,на патиштата резервирани

за сообраќаат на моторни возила и на магистрал-ните патишта — 90 X 90 cm за знаците што имаат облик, на квадрат, односно 90 X 120 cm за знаците што имаат облик на правоаголник;

2) на регионалните патишта и на главните градски сообраќајници — 60 X 60 cm за знаците што имаат облик на квадрат, односно 60 X 90 cm за зна-ците што имаат облик на правоаголник;

3) на другите патишта — 40 X 40 cm за знаците што имаат облик на квадрат, односно 40 X 60 cm за знаците што имаат облик на правоаголник.

На патиштата од точка 2 став 1 на овој член можат, по потреба, да се поставуваат и знаци за из-вестување од големините наведени во точка 1 на тој став, а на патиштата од точка 3 став 1 на овој член — и знаци за известување од големините на-ведени во точка 2 на тој став.

Член 31 Во поглед на обликот, бојата и димензиите от-

стапуваат од одредбите на чл. 28 до 30 на овој пра-вилник следните знаци за известување, и тоа:

1) во поглед на обликот: Знакот III-25 (престанок на забраната за прес-

тигање на сите возила на моторен погон, освен мо-тоцикли без приколка), знакот III-26 (престанок на забраната за престигање, на тешки товарни возила), знакот III-27 (престанок на ограничувањето на бр-зината), знакот III-28 (престанок на забраната за давање звучни знаци) и знакот I1I-29 (престанок на сите забрани) имаат облик на круг;

III-56

57) знакот „планински преслап" (1II-57) означу-ва планински преслап со надморска височина;


2) во поглед на бојата: а) знакот III-3 (пат со првенство на минување)

и знакот III-4 (завршеток на патот со првенство на минување) имаат внатрешен квадрат во јасно жолта боза, а појасот помеѓу внатрешниот квадрат и над-ворешниот раб на знакот — во бела боја;

б) знакот 111-18 (број на меѓународниот пат) е во зелена боја, а симболот и надворешниот раб на знакот се во бела боја;

в) знакот I1I-8 (раскрсница), знакот 111-12 (па-токаз), знакот III-13 (патоказна табла) и знакот 111-23 (назив на населено место), што се однесуваат на автопатиштата — имаат поле зелено со раб во бела боја, а бојата на буквите е бела, а ако се однесуваат на патишта резервирани за сообраќајот на моторни возила и на магистралните патишта — имаат поле во сина боја со раб во бела боза а cwMio-лите и натписите на нив се во бела боја, а ако се однесуваат на други патишта — имаат поле во жол-та боза со рабови во црна боја а буквите во црна боја. Знакот III-30 (зона во која е ограничено трае-њето на паркирањето) има на таблата во жолта бо-ја вцртан знак И-35;

г) знакот III-20, знакот 111-22 и знакот 111-24 имаат коса лента во црвена боја;

" д) знакот III-19 (автопат) и знакот III-20 (завр-шеток на автопат) се во зелена боја а знакот 111-21 (пат резервиран за сообраќајот на моторни возила) и знакот Ш-22 (завршеток на патот резервиран за сообраќајот на моторни возила) се во сина боја;

ѓ) знакот III-31 (излез од зона во која е ограни-чено траењето на паркирање) има поле во квадрат со јасно желта боја, а знакот II-35 светложолтикава боја;

3) во поглед на димензиите: а) знакот III-3 (пат со првенство на минување)

и знакот III-4 (завршеток на патот со. првенство на минување) имаат страна во должина 75 cm, а по исклучок 50 cm. Ако страната е во должина 75 cm, страната на внатрешниот квадрат е во должина 40 cm, а ако страната на знакот е во должина 50 ,ст, страната на внатрешниот квадрат е во "должина 30 cm;

б) знакот III-8 (раскрсница) не смее да има го-лемина помала од:

— 200 X 150 cm — на автопатишта и на патишта резервирани само за сообраќајот на моторни возила;

— 150 X 100 cm — на другите патишта; в) знакот 111-12 (патоказ), знакот 111-14 (пато-

каз за аеродром), знакот III-15 (патоказ за терен за кампирање) и знакот Ш-16 (патоказ за планинарски дом) не смеат да имаат големина помала од 100 X 25 cm а на автопат — големина помала од 150 X 50 cm;

г) знакот III-17 (број на патот) и знакот 111-18 (број на меѓународниот пат) мораат да имаат голе-мини 30 X 20 cm, односно можат да бидат во голе-мина 40 X 25 cm;

д) знакот 111-23 (назив на населеното место) не смее да има големина помала од 100 X 50 cm;

ѓ) знакот III-25 (престанок на забраната за престигање на сите возила на моторен погон освен мотоцикли без приколка), знакот ITI-26 (престанок на забраната за престигање за тешки товарни вози-ла), знакот III-27 (престанок на ограничувањето на брзината), знакот 111-28 (престанок на забраната за давање звучни знаци и знакот III-29 (престанок на сите забрани) имаат димензии на знаците за изреч-ни наредби. %

4

Црниот раб на знаците од точка 3 под б), в), г) и д) став 1 од овој член е широк 1 до 3 cm.

4. Дополнителни табли

Член 32 Кон знаците за опасност, знаците за изречни

наредби и знаците за известување можат да бидат истакнати и дополнителни табли.

Кон знакот 111-34 (болница), знакот III-35 (ста-ница за прва помош) ц знакот III-37 (телефон) е задолжителна дополнителна табла, ако близината на тие објекти не е испишана на самиот знак.

Член 33 Дополнителни табли се: 1) дополнителната табла IV-1 и дополнителната

табла IV-1.1 означуваат оддалеченост помеѓу знакот кон кој е поставена дополнителната табла и почето-кот на делот од патот, односно местото на кое се од-несува знакот;

IV-1 IV-1.1

2) дополнителната табла IV-2 означува должина на делот од патот на кој се заканува опасноста оз-начена со знакот, односно на кој се применува из-речната наредба означена со знакот, односно на кој се однесува содржината на знакот кон кој се истак-нува дополнителната табла;

IV-2

3) дополнителната табла IV-3 означува оддале« ченост помеѓу знакот кон кој е поставена дополнив телната табла и објектот, теренот или делот од пан^ тот на кои се однесува известувањето;

IV-3


4) дополнителната табла IV-4 означува време во кое изречната наредба важи, ако таа не важи не-прекинато;

IV-5

6) дополнителната табла IV-6 и дополнителната табла IV-6.1 поблиску го определуваат со симбол значењето на знакот кон кој се истакнуваат;

IV-6 IV-6.1

7) дополнителната табла IV-7 означува почеток на делот од патот, односно местото на кое постои опасност од неочекувано настанување на поледица.

IV-4

5) дополнителната табла IV-5 содржи известу-вање со зборови или на друг . начин поблиску го определува значењето ако тоа не е определено со симболот на знакот;

IV-7

Симболите на дополнителните табли се дадени заради пример, а фактичните вредности или други натписи на нив се запишуваат според конкретната ситуација на патот.

Член 34 Основната боја на дополнителната табла мора

да биде иста како и основната боја на знакот кон ко ј се поставува дополнителната табла, а бојата на натписот и симболот на дополнителната табла мора да биде иста како и бојата на натписот и симболот на знакот кон кој се поставува дополнителната табла.

Член 35 Широчината на дополнителната табла, поста-

вена кон знакот на патот, не смее да биде поголема од должината на онаа страна на знакот кон кој се поставува дополнителната табла, односно од преч-никот на знакот во облик на круг. кон кој се пос-тавува дополнителната табла.

Височината на дополнителната табла не смее, по правило, да изнесува повеќе од половината на нејзината должина.

Член 36 Покра ј магистралните патишта, како и другите

патишта со современ коловоз, надвор од населени места се поставуваат смерокази и значки за обеле-ж у в а њ е на работ на коловозот. Смероказите и значките со својот облик, димензии и начин на из-работка мораат да овозможат безбеден сообраќај во сите временски услови, а посебно во случај на на-малена видливост (ноќе, магла, снег и сл) .

Смероказите мораат да имаат рефлектирачки материи во определена површина (фолии или други рефлектирачки тела), и тоа во црвена боја од дес-ната страва а во бела или жолта боја од левата страна — гледано во правецот на движењето на во-зилата.

Како значки за обележување на патот се под-разбираат стапови бојосани наизменично со полиња во црвена и во жолта боја, во широчина од 30 cm.

5. Ознаки на коловозот

Член 37 Ознаките на коловозот служат за регулирање

на сообраќајот на патиштата и за известување и водење на учесниците во сообраќајот.

Ознаките на коловозот можат да постојат сами или кон други знаци, ако е потребно значењето на тие знаци да се истакне посилно, односно да се оп-редели или објасни поцелосно.


Член 38 Ознаките на коловозот се поставуваат на па-

тиштата со современ коловоз.

Член 39 Ознаките на коловозот можат да бидат обеле-

жени со 6oja, односно вградени или втиснати во коловозната постилка.

Ознаките на коловозот се во бела боја. По исклучок од одредбата на став 2 од овој

член: 1) цик-цак линиите со кои се обележуваат мес-

тата на кои паркирањето е забрането се во жолта бојз;

2) на должната линија со која се одвојува лен-тата за присилно запирање на возилата на коловоз-от на автопат и на пат резервиран ра сообраќај на моторни возила од другите сообраќајни ленти е во жолта боја;

3) надолжната линија со која се означува ра-бот на коловозот е во жолта бoja;

4) надолжната испрекината линија составена од потези што имаат облик на« квадрат со кој се одво-јува делот на коловозот наменет за сообраќај на возилата на јавниот линиски превоз од другите сообраќајни ленти е во жолта боја.

Член 40 Ознаките на коловозот мораат да бидат од боја

или од друг материјал што не ја зголемува лизга-вост^ на коловозот. Ознаките на коловозот не смеат да бидат повеќе од 0,6 cm над нивото на коловозот, а ако како ознаки на коловозот се употребени ме-тални глави,, тие не смеат да бидат повеќе од 1,5 cm над нивото на коловозот.

Член 41 Ознаки на коловозот се: 1) надолжни ознаки; 2) напречни ознаки; 3) други ознаки на коловозот и на предметите

кон работ на коловозот.

Н а д о л ж н и о з н а к и н а к о л о в о з о т

Член 42 Надолжни ознаки на коловозот се полни линии,

испрекинати линии и удвоени линии. Широчината на линиите што сочинуваат надол-

жни ознаки на коловозот изнесува најмалку 10 cm, а меѓусебното отстојание на паралелните надолжни линии што сочинуваат удвоени линии е еднакво со широчината на секоја од тие линии.

Член. 43 Надолжните ознаки на коловозот се употребу-

ваат и значат: 1) полна надолжна линија на површината на

коловозот означува забрана за возилата да преми-нуваат,преку таа линија или забрана за возилата да се движат по таа линија (цртеж V-1);

2) испрекината надолжна линија на површината на коловозот (цртеж V-2) служи за разграничување на сообраќајните ленти на коловозот, за означување

У на надолжната оска на патот со сообраќајот во два-та правца и за најавување на близината на полна надолжна линија (линија за предупредување), како, и за водење на сообраќајот на раскрсница (линија водилка). ,

Надолжната испрекината линија возилата мо-жат да ја преминуваат под услов возачкот да пре-минува преку таа линија со потребното -внимание и

на начин кој не ја загрозува безбедноста на сообра-ќајот;

3) две наспоредни полни надолжни линии на површината на коловозот (цртеж V-1) се користат како средишна линија на патиштата со 4 или пове-ќе сообраќајни ленти, односно за разграничување на деловите на коловозот наменети за сообраќај од спротивните правци на тие патишта.

Две наспоредни полни надолжни, линии имаат исто значење како и една полна надолжна линиЈа;

4) удвоени надолжни линии, од кои едната е полна а другата испрекината (цртеж V-3), означу-ваат забрана за преминување преку тие линии за оние возила на кои непосредно од нивната лева страна се протега полна надолжна линија, односно означуваат слободно преминување преку тие линии за возилата на кои непосредно од нивната лева страна се наоѓа испрекината надолжна линија под условот од точка 2 став 2 на овој член;

5) две наспоредни испрекинати надолжни линии на површината на коловозот (цртеж V-5 и цртеж V-6) означуваат-сообраќајна лента или сообраќајни ленти на кои сообраќајот ,е регулиран со уреди за давање светлосни сообраќајни знаци од член 127 на Законот за основите на безбедноста на сообраќајот на патиштата;

6) надолжна испрекината линија со која се од-војува делот на коловозот наменет за сообраќај на возила на јавниот линиски превоз од другите соо-браќајни ленти (цртеж V-4) се обележува на патиш-тата во населба на кои за сообраќајот на возилата во ист правец постои најмалку уште една сообра-ќа јна лента. Вака обележениот дел на коловозот е наменет за сообраќај на возила на јавниот линиски превоз во времето што е означено на дополнител-ната табла кон поставениот знак

Член 44 Сообраќајната лента за забрзување на возилата

и сообраќајната лента за забавање на возилата се означуваат на приодите кон поважни раскрсници со по две или повеќе сообраќајни ленти за сообраќај во еден правец (цртежи V-9 до Y-11).

На деловите од патот пред раскрсница испреки-натата надолжна линија може да се замени или до-полни со полна надолжна линија (цртеж V-33).

Промената на слободната широчина на колово-зот (цртеж V-20 и цртеж V-21) и близината на преч-ка или површина на која не се врши сообраќај (цр-теж V-22 и цртеж V-27) се означуваат со скршнува-ње на полната надолжна линија, односно на полни-те надолжни линии што изнесува најмалку 1/50 на патиштата за поголеми брзини и 1/20 на патиштата на кои брзината не е поголема од 60 km на час. Пред скршнувањето на полната надолжна линија, се обе-лежува полна надолжна линија паралелна со оска-та на коловозот во должина која е еднаква на раз-далеченоста измината во една секунда при опреде-лена брзина на движењето на тој дел од патот.

Линијата за предупредување се обележува, по правило, пред секоја полна надолжна линија на должина од најмалку 100 метри на патиштата за големи брзини а на должина од најмалку 50 метри на патиштата на кои брзината не преминува ЈбО Ion на час. Кон линијата за предупредување или намес-то неа, на делот од патот на кој е променета сло-бодната широчина ца коловозот, се обележуваат стрелички за насочување на возилата кон работ на коловозот (цртежи V-23 до V-26). Ако се употребат повеќе од две стрелички, растојанието помеѓу сук-цесивните стрелички са намалува сразмерно со приближувањето кон опасното место (цртеж V-25 и цртеж V-26).

Кон на должната линија на коловозот, ако е тоа потребно, се поставуваат метални, челични елемен-ти, метални глави или други слични светлосни оз« наки со вградени рефлектирачки материи.


Линиите водилки се обележуваат, по правило, на раскрсница (цртеж V-28 и цртеж V-29.1), а ако е тоа потребно им се додаваат стрелички (цртеж V-29.2).

Член 45 На патот за сообраќај во двата правца што има

три сообраќајни ленти, тие ленти се обележуваат, по правило, со испрекинати надолжни линии (цр-теж V-3), а во близината на врв на преслап, рас-крсница премин на пат преку железничка пруга во ниво и на места на кои прегледноста на патот битно е намалена, можат да се обележат една или две на-споредни надолжни полни линии или удвоена линиза од кои едната е полна а другата испрекината (цртеж V-12 и цртеж V-13).

Член 46 При определуваното на далечината на преглед-

носта, за обележување на ознаките на коловозот во близината на врв на преслап, во непрегледна кри-вина или слично место (цртежи V-12 до V-19), ви-сочината на очите, односно височината на предме-тот е 1,20 ш.

Далечината на прегледноста (М) се утврдува според брзината на движењето на возилата, и тоа;

за 100 km/h - 160 m за 80 km/ћ - 130 m за 60 km/h - 80 m За утврдување на далечината на прегледноста

се користи брзина што не ја пречекоруваат 85% од возилата или сметковна брзина ако нејзината вред-ност е поголема.

Н а п р е ч н и о з н а к и н а к о л о в о з о т

Член 47 Напречните ознаки на коловозот се означуваат

со полни или испрекинати линии и можат да бидат повлечени на коловозот така што да зафаќаат една или повеќе сообраќајни ленти.

Член 48 Напречни ознаки се: линијата за запирање, ли-

ниите со кои се обележува местото на кое возачите мораат да им го отстапат првенството за минување, пешачките премини и премините за велосипедски патеки преку коловоз.

Член 49 Напречните ознаки, со оглед на аголот под кој

возачот ги гледа, се пошироки од надолжните оз-наки

Минималната широчина на линијата за запи-рање е 0.20 ш, а максималната широчина е 0,60 m (цртеж V-30).

Член 50 Напречните ознаки на коловозот се употребу-

ваат и се означуваат: „ 1) линијата за запирање означува место на кое

возачот мора да го запре возилото кога е должен тоа да го стори постапувајќи според поставениот сообраќаен знак или според знакот што го дава овластеното лице или ако на коловозот пред лини-јата за запирање е запишан зборот: „STOP" (цртеж V-30 и цртеж V-32);

2) испрекинатата линија со која се обележува местото на кое возачот мора да го запре возилото ако е потребно да ги пропушти возилата што се движат по патот со право на првенство за минува-ње (цртеж У-М.!) широка е најмалку 0,20 m а н а ј -

многу 0,60 т . Потезите на таа линија треба да бидат најмалку два пати подолги од широчината на по-тезите.

Наместо испрекинатата линија, местото на кое возачот мора да го запре возилото ако е потребно да ги пропушти возилата што се движат по патот со право на првенство за минување, може да се обе-лежи со т р и а г о л н и к со врвот свртен кон возилото. Основата на тие триаголници изнесува најмалку 0,40 а најмногу 0,60 т . а височината најмалку 0,60 m а најмногу 0,70 m (цртеж V-34.2).

Кон овие ознаки може да се обележи триагол-ник на површината на коловозот (цртежи V-34 и V-35);

3) обележениот пешачки премин се означува со полиња чија широчина е 0,40 m до 0.70 т . Растоја-нието помеѓу полињата не смее да биде поголемо од двојната широчина на полињата Пешачкиот пре-мин на патиштата на кои е дозволена брзина до 60 km на час не смее да биде потесен од 2,4 т , а на патиштата на кои се дозволени поголеми брзини не смее да биде потесен од 4 m (цртеж V-36). Рабовите на обележениот пешачки премин на патот надвор од населба, ако е тоа потребно, се означуваат со челични елементи, со метални глави или со други слични светлосни ознаки со вградени рефлектирач-ки материи;

4) премин на велосипедска патека преку коло-воз се обележува со квадрати чија страна изнесува 0,40 m до 0,60 ш, а меѓусебното растојание е еднакво на должината на страната на квадратот (цртеж V-37 и цртеж V-38).

Д р у г и о з н а к и н а к о л о в о з о т и н а п р е д -м е т и т е к о н р а б о т н а к о л о в о з о т

Член 51 Други ознаки^на коловозот и на предметите кои

работ на коловозот се: стрелички, определени линии . на коловозот, натписи, триаголник , како и озна-

ките на предметите кон работ на коловозот. Со стрелички на коловозот се обележува насо-

ката за движење на возила кон која возачите мораат да се придржуваат ако сообраќајната лента на која се стреличките обележени е одвоена од другите сообраќајни ленти со полна надолжна лидија. Ако стреличките се обележени на сообраќајната лента што од другите сообраќајни ленти е одвоена со ис-прекината надолжна линија, тие служат за извес-тување на возачите кои сообраќајни ленти треба да ги користат со оглед на намерата на нивното ната-мошно движење (цртежи V-39 до V-41) и кон нив можат да се додадат соодветни натписи.

Паралелните коси линии (цртеж V-42) означу-ваат површина на коловозот на која не се врши сообраќај и на која не е дозволено запирање и пар-кирање.

Натписите на коловозот на учесниците во соо-браќајот им даваат потребни известувања (имиња на местата, броеви на патиштата, зборови лесни за разбирање на меѓународен план — STOP, BUS, TAXI и сл.). Буквите и броевите на натписите зна-чително се издолжени во насоката на движењето на возилата, и за брзина на движењето до 60 km на час треба да се долги најмалку 1,60 m (цртежи V-43 до V-48) а за брзини на движењето над 60 km на час — најмалку 2,50 m (цртежи V-49 до V-54).

Просторот на кој е забрането паркирање може да се обележи со посебна ознака (цртеж V-55 и цр-теж V-56).

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна Ш

6. Светлосни (сообраќајни) знаци и светлосни ознаки

Член 52 Светлосни сообраќајни знаци се: 1) светлосните знаци за регулирање на сообра-

ќајот на возилата; 2) светлосните знаци за регулирање на сообра-

ќајот на пешаци; 3) светлосните знаци за означување премини на

пат преку железничка пруга во ниво; 4) светлосните знаци за означување работи на

пат, други пречки и оштетувања на коловоз што претставуваат опасност за учесниците во сообра-ќајот.

Светлото употребено како светлосен знак може да биде постојано (непрекинато) или трепкаво (пре-к и н у в а ч и ) .

Член 53 Светлосни ознаки се: смерокази со рефлексни

стакла или рефлектирачки материи, метални, челични елементи со вградени рефлектирачки ма-терии, светлосни тела и други слични светлосни сообраќајни ознаки.

С в е т л о с н и з н а ц и з а р е г у л и р а њ е н а с о о б р а ќ а ј O T н а в о з и л а т а

Член 54 За регулирање на сообраќајот на раскрсници се

употребуваат уреди со кои се даваат светлосни соо-браќајни знаци со тро^ојни светла во црвена, жолта и зелена 6oia. Тие светла мораат да бидат поставени по вертикална оска едно под друго, и тоа: црвеното горе, жолтото во средина, зеленото долу, и мораат да имаат облик на круг, а зеленото светло може да има и облик на стреличка, односно стрелички смес-тени во круг во црна боја.

По исклучок, над сообраќајната лента на која се менува насоката на движењето, светлосните сообра-ќајни знаци се даваат само со црвено и зелено свет-ло Црвеното светло има облик на крстосапи линии, а зеленото светло — облик на стреличка со врвот свртен надолу.

Кон уредот за давање светлосни сообраќајни знаци со тробојни светла, може да се додаде еден дополнителен светлосен знак во облик на стреличка со зелено светло или повеќе такви знаци, освен ако зеленото светло на овој уред е во облик на стрелич-ка сместена во круг. Дополнителниот светлосен знак се поставува од соодветната страна на уредот за давање светлосни сообраќајни знаци на височината на Koia се наоѓа зеленото светло.

Кон уредот за давање светлосни сообраќајни знаци со тробајни светла не смее да се додава до-полнителен светлосен знак во облик на стреличка со ПРВОНО светло.

Уредите за давање светлосни сообраќајни знаци со требај ни светла можат да се употребуваат за ре-гулирање на сообраќајот на повеќе сообраќајни лен-ти истовремено или за секоја сообраќајна лента по-себно. АКО СО тие уреди се регулира сообраќајот на ceicoia лента ,посебно, светлосните знаци се над соо-б р а ќ а ј к а лента на која се однесуваат и зеленото светло има облик на стреличка сместена во круг.

С в е т л о с н и з н а ц и з а р е г у л и р а њ е ' н а с о о б р а ќ а ј о т н а п е ш а ц и

Член 55 За регулирање на сообраќајот на пешаци можат

да се употребуваат и посебни уреди за давање свет-лосни сообраќајни знаци со двобој ни светла во цр -вена и зелена боја. Тие светла мораат да бидат пос-

тавена по вертикална оска, едно под друго, и тоа црвеното светло горе, а зеленото светло долу.

Светлата на посебните уреди од став 1 на овој член имаат облик на квадрат или круг и се состојат од светлечка површина во црвена или зелена боја на која се наоѓа темна силуета на пешак, или од све-тлечка силуета на пешак во црвена или зелена 6oia на темна површина Темната силуета на пешак на цр-вената светлечка површина, односно црвената свет-лечка силуета на пешак на темната површина пока-жува пешак во став на мирување. Темната силуета на пешак на зелената светлечка површина, односно зелената светлечка силуета на пешак на темната површина покажува пешак во одење.

Со посебните уреди од став 1 на овој член се даваат наизменично светлосни сообраќајни знаци со црвено и зелено светло Зеленото светло може да биде приспособено така што во определено временско растојание, пред да се угасне, се појавува и ка -ко трепкаво зелено светло. Црвеното и зеленото светло не можат да бидат запалени истовремено.

С в е т л о с н и з н а ц и з а о з н а ч у в а њ е п р е -м и н и н а п а т о т п р е к у ж е л е з н и ч к а

п р у г а в о н и в о

Член 56 Светлосните сообраќајни знаци за означување

премини на патот преку железничка пруга во ниво можат да бидат знаци за означување браници и по-лубраници ноќе, и знаци со кои се најавува прибли-жување на воз, односно затворање на премин со браници или полубраници.

Член 57 Браниците со кои на премини на пат преку ж е -

лезничка пруга во ниво сообраќајот се затвора по целата широчина на патот, мораат ноќе да бидат означени со најмалку три црвени рефлексни стак-ла, од кои едно е сместено на средината на браникот а другите две поблиску до краиштата на браникот, или Превлечени со рефлексна материја по должина на целиот браник,

Полубраниците со кои на премин на патот пре-ку железничка пруга во ниво сообраќајот се затвора само до половината на широчината на патот, мораат да бидат означени со најмалку три црвени рефлекс-ни стакла поставени на соодветни растојанија по целата должина на полубраникот, од кои едно 'е сместено на самиот кра ј на полубраникот.

Браниците и полубраниците мораат да би^ат обележени со црвени рефлексни стакла односно со црвени рефлексни материи и ако ноќе се обележу-ваат со посебни црвени светла што се палат кога б т н и к о т , односно полубраникот е осветлен со по-себен надворешен извор на светлина.

Рефлексните стакла од ст. 1 и 2 на овој 'член мораат да ' имаат површина од на јмалку 40 cm2 и мораат да се постават така што да се видливи од насоката на патот на кој се затвора сообраќајот.

Член 58 Ако СО светлосни знаци на премин на пат преку

железничка пруга во ниво без браници или полу-браници се н а д у в а приближување на воз, односно спуштање на браникот или полубраникот на пре-мин на пат преку железничка пруга со браник или полубракик, како и ако со тие знаци учесниците во сообраќајот се известуваат дека браникот или полубраникот се наоѓа во затворена положба — тие светлосни знаци се даваат со наизменично палење на две тркалезни црвени светла, кои треба да имаат доволна способност за осветлување.

Страна 640 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 2А април Л07б

Светлата од став 1 на овој член мораат да се наоѓаат едно покрај друго во хоризонтална оска, на табла што има облик на рамностран триаголник со врвот свртен нагоре, чии бои и димензии им одго-вараат на бојата и димензиите на знакот за опас-ност.

С в е т л о с н и з н а ц и з а о з н а ч у в а њ е р а -б о т и н а п а т о т , н а д р у г и п р е ч к и и о ш -т е т у в а њ а н а к о л о в о з о т , ш т о п р е с т а в у 4

в а а т о п а с н о с т з а у ч е с н и ц и т е в о с о о б р а к а ј о т

Член 59 Заради подобра видливост ноќе, браниците мо-

раат да бидат Превлечени со рефлектирачки мате-рии или да имаат рефлексни стакла или светла во портокалова боја, кои треба да имаат доволна спо-собност за осветлување.

Ако браниците имаат светла во портокалова боја, светлата сеч поставуваат на крајот на браникот од онаа страна на која е патот слободен. Ако бра-никот се поставува на средината на патот така што да ги раздвојува деловите на коловозот, по еден светлосен знак се поставува на двата кра ј а на бра-никот, а ако со браникот се затвора сообраќајот по целата широчина на коловозот, браникот ноќе и при слаба видливост се означува со на јмалку три свет-лосни знаци во портокалова боја, од Кои еден мора да биде поставен на средината на браникот, а дру-гите два на краевите на браникот.

III. НАЧИН НА ПОСТАВУВАЊЕ НА СООБРАЌАЈ-НИТЕ ЗНАЦИ

Член 60 Сообраќајните знаци на патиштата надвор -од

населби се поставуваат,, на височина од 1,2 до 1,4 ш. Сообраќајните знаци во населби, што се поста-

вуваат покрај коловозот, се поставуваат на висо-чина од 0,30 до '2,20 т , а сообраќајните знаци што

висат или се поставени над коловозот — на висо-чина од 4,5 т , а по исклучок и на поголема висо-чина.

Височината од с т . 1 и 2 на овој член се смета од површината на коловозот до долниот раб на соо-браќајниот знак, а ако сообраќајниот знак се пос-тавува заедно со дополнителна табла — до долниот раб на дополнителната табла.

Член 61 Сообраќајните знаци, по правило, се поставу-

ваат на столбови со квадратен пресек чија страна изнесува 8 до JO cm, или на столбови со тркалезен пресек ЧИЈ пречник изнесува 8 до 10 cm.

Во населбите за поставување на сообраќајните знаци можат да се користат и столбови со помал квадратен пресек, но не помал од 5 X 5 cm, како и тркалезни столбови или цевки со пречник 5 до 10 cm.

Најмалку две страни од столбот со квадратен пресек што се гледаат од страната на правецот на движењето" на учесниците во сообраќајот, како и тркалезните столбови и цевки, можат да бидат на-изменично бојосани со појаси во бела и сина боја. Широчината на секој појас изнесува 25 cm.

Грбот на поставениот сообраќаен знак и на столбот мора да биде бојосан во темносива или тем-номаслинеста боја.

На ист столб не смеат да се поставуваат повеќе од два сообраќајни знака.

Знаците со кои се означуваат привремените ра-боти и сл. можат да бидат поставени на постаменти и издигнати на јмалку 0,30 ш над земјата.

Член 62 Столбот на сообраќајниот знак, по правило, се

поставува најмногу на 2 m од работ на коловозот. Хоризонталното отстојание помеѓу работ на ко-

ловозот и најблискиот раб на сообраќајниот знак мора да изнесува на јмалку 0,30 т .

Член 63 Сообраќаен знак, по исклучок, може да биде

поставен: 1) на конзолен носач — ако така поставениот

знак е подобро уочлив за учесниците во сообраќајот; 2) на столб на семафор, и тоа знакот: II-1 (крс-

тосување со пат со првенство на минување), знакот II-2 (задолжително запирање), знаците 11-43 до II-43 4 (задолжителна насока) и знакот III-3 (пат со првенство на минување).

1. Знаци за опасност

Член 64 Знаците за опасност се поставуваат, по правило,

надвор од населба на оддалеченост од 150 до 250 m пред опасното место на патот.

Знаците за опасност на патиштата во населба можат да се поставуваат и на оддалеченост помала од 150 m пред опасното место.

Знаците за опасност од став 1 на овој член мо-ж а т да се постават и на оддалеченост помала од 150 т , ако тоа го бараат околностите на делот од патот на кој се поставува знакот. Ако причините за безбедност на сообраќајот бараат, а особено брзи-ната со која возилата се движат или ^прегледноста на патот, тие знаци за опасност ќе се постават и на оддалеченост поголема од 250 m пред опасното мес-то на патот.

Кон знаците за опасност што се поставени на оддалеченост помала од 150 или поголема од 250 m мораат да бидат додадени и дополнителни табли на кои се назначува оддалеченоста до опасното место поради кое тие знаци се поставуваат.

На патиштата што не се прегледни или на кои сообраќајот се одвива со поголема брзина, како и во други случаи во кои постои опасност возачот нена-дејно и Неподготвен да наиде на опасно место на патот, помеѓу знакот за опасност поставен на одда-леченоста од ст. 1 и 2 на овој член и самото опасно место на патот ќе се постави еден или повеќе исти знаци, КОН КОИ ќе се постават и дополнителни табли со назначување на оддалеченоста до опасното место.

Член 65 Привремените опасности на патот (работи на

патот, одронување на камења и др.) ќе се означат со сообраќајните знаци предвидени со овој правил-ник за означување на траЈни опасности од ист вид.

Член бб Начинот на поставувањето на знакот 1-19 (рабо-

ти на патот), знакот 1-23 (сообраќај во двата прав-ца), знакот 1-26 (крстосување на патишта од иста важност), знаците 1-27, 1-28 и 1-29 (крстосување и спојување со спореден пат), знакот 1-31 (трамвајска пруга), знаците 1-34 и 1-34.1 (Андреин крст), знакот 1-35 (приближување кон премин на патот преку ж е -лезничка пруга со браници или полубраници) и зна-кот 1-36 (приближување кон премин на патот преку железничка пруга без браници или полубраници) отстапува од начинот на поставувањето на другите знаци за опасност, и тоа:

Четврток, 24 април 1975 С Л У Ж Б Е Н Л И С Т Н А С Ф Р Ј

1) знакот 1-19 (работи на патот) се поставува и непосредно пред местото на кое се изведуваат ра-ботите, а покрај него редовно се поставува и посе-бен браник кој ноќе и кога е намалена видливоста мора да има пропишан светлосен знак;

2) знакот 1-23 (сообраќај во двата правца) се поставува на самото место од каде почнува сообра-ќајот во двата правца, а но потреба се поставува и па делот од патот на кој сообраќајот се одвива во двата правца;

3) знакот 1-26 (крстосување на патишта од иста важност) се поставува, по правило, на патишта над-вор од населби;

4) знаците 1-27 (крстосување со спореден пат под прав агол), 1-28 (спојување со спореден пат под прав агол од левата страна), 1-28.1 (спојување со спореден пат под прав агол од десната страна), 1-29 (спојување со спореден пат под остар агол од левата страна), I-29.V (спојување со спореден пат под остар агол од десната страна) смеат да се постават само ако на споредниот пат' што се крстосува со патот со првенство за минување пред раскрсницата е поставен знакот II-1 (крстосување со пат со првенство за ми-нување) или знакот II-2 (задолжително запирање);

5) знакот 1-31 (трамвајска пруга) се поставува, по правило, надвор од населби, а по исклучок може да се постави и на патишта во населба ако тоа го бара безбедноста на сообраќајот;

6) знаците 1-34 и 1-34 1 (Андреин крст) се пос-тавуваат само на премини на патот преку желез-ничка пруга во ниво, кои се наполно незаштитени или кои се заштитени само со уреди за давање светлосни и звучни знаци без браници или полубра-ници, и тоа: на отстојание од 5 ш од најблиската железничка шина. а ако околностите тоа го бараат - и на помало, односно поголемо отстој ание, но не поблиско од 3 т , односно не подалеку од 10 т од

железничката шина.

Ако преминот на патот преку железничка пруга во ниво е заштитен со уред за давање светлосни знаци, знакот Андреин крст се поставува па истиот

""столб, и тоа над светлосните знаци. Знакот Андреин крст мора да биде видлив на

патот на кој е поставен на оддалеченост од најмал-ку 50 т ;

7) знакот 1-35 (приближување кон премин на патот преку железничка пруга со браници или по-лубраници) и знакот 1-36 (приближување кон пре-мин на патот преку железничка пруга без браници или полубраници) се поставуваат така што знакот во облик на правоаголник со три коси ленти и со соодветен знак за опасност се поставува на 240 ш пред местото на крстосувањето на патот и желез-ничката пруга во ниво, знакот со две коси ленти на 160 т . а знакот со една коса лента на 80 m пред местото на крстосувањето на патот и железничката пруга во ниво. Пониската страна на косите ленти е поблиску до коловозот. Знакот за опасност може да биде истакнат и над знакот во облик на правоагол-ник кој се поставува на 80 т од преминот на патот преку железничката пр^га во ниво.

2. Знаци за изречни наредби

Член 67 Знаците за изречни наредби се поставуваат не-

посредно пред местото од каде за учесниците во сообраќајот настанува обврската да се придржуваат кон наредбата изразена со сообраќајниот знак.

Ако е потребно поради слаба прегледност на па-тот или. од други причини за безбедноста учесниците во сообраќајот да бидат однапред известени за из -

речната наредба, знакот за изречна наредба може да биде поставен и на соодветна оддалеченост од местото од каде важи наредбата.

Кон знаците за изречни наредби што според одредбата на став 2 од овој член се поставуваат на определена оддалеченост пред местото на кое е пос-тавен знак за изречна наредба и од каде важи на-редбата, мораат да се додадат дополнителни табли со означување на оддалеченоста до местото од каде важи наредбата.

Член 68 Знаци за изречни наредби мораат повторно да

се постават по секое крстосување на патот на кој таквиот знак е поставен со друг пат, ако изречната наредба важи и по таквото крстосување.

Изречната наредба изразена со знак за забрана или ограничување или со знак за обврска истакнат на влезот во населба на истиот столб на кој е ис-такнат и знакот за обележување на населеното мес-то (со името на местото), важи на подрачјето на це-лата населба, ако на одделни патишта или на дело-ви од патот во населбата не е со друг сообраќаен знак изразена друга наредба.

Член 69 За означување на изречните наредби што ва-

жат само за определено време во текот на денот или само во определени денови, можат на патот да се поставуваат и сообраќајни знаци^ изработени така што симболите и дополнителните табли со кои е определено нивното значење да се видливи само во времето во кое важи изречната наредба изразе-на со знакот.

Член 70 » Начинот на поставувањето на знакот II-2 (за-

должително запирање), знакот И-ЗЗ (првенство на минување за возилата од спротивниот правец), зна-кот 11-34 (забрана на запирање и паркирање), зна-кот II-35 (забрана на паркирање), знакот II-45 (задолжително обиколување од десната страна), зна-кот II-45.1 (задолжително обиколување од левата страна) и знакот II-45.2 (кружен тек на сообраќајот) отстапува од начинот на поставувањето на другите знаци за извесни наредби, и тоа:

1) знакот II-2 (задолжително запирање) се пос-тавува, по правило,, на "место на ќое возилата мо-раат да се запрат за да ги пропуштат возилата што се движат по патот со првенство на минување.

На знакот II-2, по правило, му се додава на ко-ловозот полна напречна линија, која означува, ли-нија пред која возилото мора да се запре;

2) знакот II-33 (првенство на минување за вози-лата од спротивниот правец) се поставува ,на место од кое може да се гледа дел од патот на КОЈ се од-несува забраната;

3) знакот 11-^4 (забрана на запирање и парки-рање) и знакот 11-35 (забрана на паркирање) можат да имаат дополнителна табла со вцртана стреличка, која се истакнува под знакот паралелно со надолж-ната оска на патот, а која упатува на тоа дека забра-ната односно ограничувањето означено со сообраќај-ниот знак се однесува само на дел од патот кој се протега во правецот означен со стреличката и на оддалеченоста штб е означена кон стреличката;

4) знакот 11-45 (задолжително обиколување од десна страна), знакот II-45.1 (задолжително обико-лување од левата страна) и знакот II-45.2 (кружен тек на сообраќајот) се поставуваат на врвот или работ од пешачкиот остров односно островот за на-сочување на сообраќајот или пред други објекти на коловозот на патот.


3. Знаци за известување

Член 71 Знаците за известување се поставуваат така

што да ги означуваат објектот, терените или дело-вите од патот на кои се однесуваат.

Ако објектот или теренот на кој се однесува знакот за известување не се наоѓаат на ћатот на кој е поставен знакот, потребното известување мо-же да биде поставено на дополнителна табла или на самиот знак така што на учесниците во сообра-ќајот да им се овозможи лесно и брзо пронајдување на објектот, односно теренот на кој се однесува зна-кот.

^ Член 72 Знакот III-1 (првенство на минување во однос

на возилата од спротивниот правец), знаците III-2 и III-2.1 (пат со еднонасочен сообраќај), знакот III-3 (пат со првенство за минување), знакот III-6 (обе-лежен пешачки премин), знакот III-7 (подземно или надземно пешачко минувалиште), знакот III-8 (рас-крсница), знакот III-10 (правец на движење на во-зило што има намера да скршне налево на раскрс-ница на која скршнувањето налево е забрането), знакот III-12 (патоказ), знакот 111-17 (број на патот), знакот III-18 (број на меѓународниот пат), знакот Ш-23 (назив на населено место), знакот III-25 (прес-танок на забраната за престигање на сите возила на моторен погон, освен мотоцикли без приколка), зна-кот III-26 (престанок на забраната за престигање за тешки товарни возила), знакот III-27 (престанок на ограничувањето на брзината), знакот III-28 (преста-нок на забраната за давање звучни знаци) и знакот III-29 (престанок на сите забрани), се поставуваат на следниот начин, и тоа:

1) знакот III-1 (првенство на минување во од-нос на возилата од спротивниот правец) се поста-вува пред стеснетиот дел од патот, со тоа што на спротивната страна од стеснетиот дел на патот се поставува знакот II-33 (првенство на минување за возилата од спротивниот правец);

2) знаците III-2 и Ш-2.1 (пат со еднонасочен сообраќај) се поставуваат по должината на патот со еднонасочен сообраќај, и тоа на местата на кои е потребно на возачот кој се движи по патот, однос-но кој влегува на таквиот пат да му се даде извес-тување за еднонасочниот сообраќај.

Поставувањето на знаците од став 1 на оваа точка не влијае врз обврската за поставување на соодветни знаци за забрана и на знаци за обврска на местата на кои возилата од другите патишта вле-гувааат на патот со еднонасочен сообраќај,

Знакот III-2 се поставува така што стреличката да е исправена на надолжната оска на патот, а зна-кот III-2.1 паралелно со надолжната оска на патот;

3) занкот III-3 (пат со првенство за минување) се поставува, по правило, на главните сообраќај-ници во населба и на пристапите кон населба;

4) знакот III-6 (обележен пешачки премин) и знакот III-7 (подземно или надземно пешачко ми-нувалиште) се поставуваат само непосредно пред обележен пешачки премин или минувалиште, од-носно над нив;

5) знакот III-8 (раскрсница) се поставува на оддалеченост од-50 до 250 m пред раскрсницата што ја означува.

На автопатиштата и на патиштата резервирани само за сообраќајот на моторни возила, знакот III-8 може^ да биде поставен и на оддалеченост од 500 и повеќе метри пред раскрсницата;

6) знакот 111-10 (правец на движењето на вози-лото што има намера да скршне налево на раскрс-ница на која скршнувањето налево е забрането) се поставува непосредно на првата раскрсница пред онаа на која возилото сака да изврши скршнување налево а на која скршнувањето налево е забрането.

7) знакот III-12 (патоказ) се поставува на самата раскрсница на местото од каде почнува патот на кој се однесува знакот;

8) знакот 111-17 (број на патот) и знакот 111-18 (6poj на меѓународниот пат) се поставуваат, по пра-вило, како посебни знаци и можат да бидат поста-вени и под или над други сообраќајни знаци.

Знакот III-18 се поставува на меѓународни па-тишта, а знакот III-17 а а сите други патишта;

9) знакот III-23 (назив на населено место) се пос-тавува на местото за влегување во населба и озна-чува од каде мораат да се применуваат прописите за сообраќајот во населба;

10) знакот III-25 (престанок на забраната за престигање на сите возила на моторен погон, освен мотоцикли без приколка), знакот III-26 (престанок на забраната за престигање 3ai тешки товарни во-зила), знакот III-27 (престанок на ограничувањето на брзината) и знакот III-28 (престанок на забрана-та за давање звучни1 знаци) се поставуваат на мес-тата на патот од каде престануваат да важат соод-ветните забрани изразени со сообраќајните знаци на тој пат;

11) знакот III-29 (престанок на сите забрани) се поставува на местото на патот од каде престануваат да важат сите забрани изразени со сообраќајните знаци на тој пат.

4. Дополнителни табли

Член 73 Дополнителните табли се истакнуваат заедно со

сообраќајните знаци на кои се однесуваат, и тоа под нивниот долен раб.

5. Ознаки на коловозот

Член 74 Напречните полни линии за запирање на во-

зилата на раскрсниците мораат да бидат повлечени така што возачот на запреното возило да̂ има над раскрсницата и другите патишта што се крстосу-ваат доволен преглед во однос на сообраќајот на возилата и пешаците преку раскрсницата и тие па-тишта (цртеж V-30 и цртеж V-32).

Напречните испрекинати линии на раскрсни-цата што означуваат крстосување со пат' кој има првенство на минување (цртеж V-34.1) мораат да бидат повлечени така што да ги исполнуваат усло-,вите од став 1 на овој член предвидени за напреч-ните полни линии.

Член 75 Отстојанието од врвот на буквите на зборот:

„STOP" испишани на коловозот и од напречната пол-на линија на раскрсницата, како и отстојанието по-меѓу основицата на триаголникот вцртан на колово-зот и од напречната испрекината линија на раскрс-ницата изнесува од 2 до 25 ш.

6. Светлосни знаци

Член 76 Уредите за давање светлосни сообраќајни зна-

ци за регулирање на сообраќајот на раскрсниците, што се поставуваат на столб покрај коловозот, мо-раат да бидат поставени на височина од 2 до 3,5 m над површината на коловозот.

На столбот на кој се наоѓа уредот од став 1 на овој член може да се постави и уред за давање светлосни сообраќајни знаци на помала височина и со помали светла, наменет само за регулирање на ,сообраќајот на пешаците на раскрсниците.


Ако уредите за давање светлосни сообраќајни знаци се поставуваат така што да висат над коло-возот, долниот раб на уредот не смее да биде на височина помала од 4,5 m над коловозот.

Минималната димензија на семафорското свет-ло изнесува најмалку во пречник 20 cm, а на па-тиштата со поинтензивен или побрз сообраќај на ј -малку — 30 cm.

Член 77 Сообраќајните знаци и ознаки на коловоз на

новоизградени и реконструирани патишта, се пос-тавуваат исклучиво врз основа на сообраќаен проект.

IV. ЗНАЦИ ШТО НА УЧЕСНИЦИТЕ ВО СООБРА-ЌАЈОТ НА ПАТИШТАТА ИМ ГИ ДАВААТ ОВ-

ЛАСТЕНИТЕ ЛИЦА

Член 78 Знаците што овластените лица ги даваат со ра-

цете и со положбата на телото за учесниците во сообраќајот го имаат следното значење:

1) една рака подигната вертикално со отворена дланка — значи задолжително запирање за сите возила, Ако тој знак е даден на раскрсница, значи забрана на минување за возилата, освен за оние возила што во моментот кога овластеното лице ќе ја подигне раката не можат на безбеден начин ца запрат, а за пешаците — забрана на минување, ос-вен за оние пешаци што веќе почнале да го мину-ваат коловозот. Ако -знакот е даден на отворен пат, тој го има наведеното значење само кога овластено-то лице се наоѓа на коловозот;

2) една рака хоризонтално предрачена — зна-чи забрана на минување за сите учесници во сооб-раќајот чија насока на движењето го сече праве-цот во кој е испружена раката;

3) лесно мавтање горе-долу, со дланката свртена надолу — значи дека возачите во чиј правец се дава тој знак треба да ја намалат брзината на движењето на возилата;

4) движење со рака во лактот од десно на лево — значи дека возачите во чиј правец се дава овој знак треба да го забрзаат движењето на возилата;

5) подигната и испружена рака со дланка насо-чена спрема определено возило — значи обврска за запирање за возачот на возилото;

6) тело во нармален стоечки став или тело во ист став со рацете хоризонтално одрачени — значи дека возилата што доаѓаат од правецот во кој е свртен грбот, односно градите на овластеното лице мораат да се запрат, а дека возилата што доаѓаат од бочните страни на тоа лице имаат право на мину-вање;

Кога сообраќајот е затворен со знакот од став 1 точ. 1 односно 6 од овој член, на одделни учесници во сообраќајот моде е со знакот од став 1 точка 4 од овој член да им се дозволи натамошно движење, ако тоа обезбедува побрзо одвивање на сообраќајот.

Знаци од став 1 точ. 3, 4 и 5 на овој член мо-жат да се даваат и од возило.

Член 79 АКО СО знаци се регулира сообраќајот на раскс-

ница, знаците од член 78 точ. 1, 2 и 6 на овој пра-вилник може да ги дава само овластеното лице што се наоѓа во средиштето на раскрсницата.

Ако на една раскрсница се наоѓаат повеќе ов-ластени лица што помагаат во регулирањето на сообраќајот, знаците што ги даваат тие лица мораат да бидат усогласени со знаците што ги дава овлас-теното лице што се наоѓа во средиштето на раскрс-ницата.

Член 80 За давање на знаците од член 78 став 1 точ. 1

до 5 на овој правилник може да се користи таб-лица, односно палка за регулирање на сообраќајот.

Таблицата за регулирање на сообраќајот има облик на крут со пречник од најмалку 12 cm. Осно-вата на таблицата е во жолта боја со црвен раб ши-рок најмалку 2 cm.

Таблицата за регулирање на сообраќајот мора да биде превлечена со рефлектирачка материја, а може да биде приспособена и така што да може да се осветли со сопствен извор на светлина.

Палката за регулирање на сообраќајот е наиз-менично бојосана со жолта и црвена боја и мора да биде осветлена со сопствен извор на светлина, или превлечена со соодветна рефлектирачка материја.

Член 81 Звучните знаци се даваат со посебен уред за

давање звучни знаци на моторно возило или со пишталка.

Звучниот знак што се дава со посебен уред на моторно возило се состои од низа тонови од раз-лични височини (завивачки звук). ч

Член 82 Звучните знаци што се даваат со посебен уред

за давање звучни знаци на моторно возило се упо-требуваат само во комбинација со светлосните зна-ци од член 85 ст. 1 и 2 на овој правилник и имаат значење на соодветен светлосен знак со кој се да -ваат.

Звучните знаци со пишталка се применуваат са-мо во комбинација со знаците што се даваат со ра-це, и тоа само кога работите на контролата и ре-гулирање на сообраќајот се вршат без користење на моторно возило.

Член 83 Звучните знаци што се даваат со пишталка го

имаат следното значење: 1) едно кратко свиснување — значи повик до

учесниците во сообраќајот што ќе го чујат да му обрнат внимание на овластеното лице кое со помош на соодветен знак ќе изрази определено барање;

2) повеќе кратки свирнувања едноподруго — значат дека некој од учесниците во сообраќајот пос-тапил противно на барањето изразено со помош на дадениот знак, на правилата на сообраќајот или поставените сообраќајни знаци;

3) едно долго свирење дадено истовремено со вертикално подигната рака — има значење на зна-кот од точка 1 на овој став.

Звучниот знак од точка 1 став 1 на овој член се употребува само при регулирањето на сообраќајот на раскрсниците.

Кога е даден звучниот знак од точка 2 став 1 на овој член, сите учесници во сообраќајот што ќе го чујат ваквиот знак се должни со гледање во ов-ластеното лице да се известат дали овој знак се однесува на нив. Наспоредно со давањето на тој знак, овластеното лице е должно да покаже на кој учесник во сообраќајот се однесува дадениот знак и што е должен тој да стори.

Член 84 Во вршењето на контролата и регулирање на

сообраќајот овластените лица можат да даваат и светлосни знаци.

Светлосни знаци се даваат со посебни уреди за давање светлосни знаци на моторно возило или со средства што се користат рачно (фенер, батериска ламба и сл.).

Стража 644 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

Член 85 Светлосните знаци што се даваат со посебен

уред за давање светлосни знаци на моторно возило ги имаат следните з н а ч е а :

1) две трепкави светла, од кои едното е во сина а другото во црвена боја, што наизменично се па-лат на посебни моторни возила од чден 112 на За -конот за основите на безбедноста на сообраќајот на патиштата — значат обврска за возачот што ќе ги сретне тие моторни возила или возила што се под придружба, или кога ќе пристигнат тие возила — да се запре, строго да се придржува кон наредбите што му ги даваат лицата од придружбата, да го продолжи движењето дури откако сите возила под придружба ќе минат, да им го отстапи првенството за минување на тие возила и да не ги престигнува, како и обврска за пешаците да се отстранат, заради пропуштање на моторните возила или на возилата што тие ги придружуваат, од коловозот; -

2) трепкаво светло во сина бoja на возилата сб право за првенство на минување — значи обврска за сите возачи што ќе го видат тоа светло, освен за, возачите на возилата под придружба, да му го от-стапат првенството за минување на возилото од кое се даваат тие знаци и, по потреба, да ги запрат своите возила додека тоа возило не мине, а за пе-шаците — обврска да се отстранат заради пропуш-тање на овие моторни возила, од коловозот;

3) светлосниот знак „STOP - MILICIJA" -з^ачи обврска за возачот на возилото што се наоѓа непосредно зад возилото на органот на внатрешните работи да го запре возилото.

Светлосните знаци од точ. 1 и 2 став 1 на овој член се поставуваат така што да се видливи за учесниците во сообраќајот за кои се наменети тие.

Светлосниот знак „STOP - MILICIJA" се наоѓа на задната страна на возилото, на^табла во црвена боја чии димензии се 35X15 cm.

Член 86 Светлосниот знак што cfe дава со сердства што

се користат рачно (фенер, батериска ламба и сл.) е постојано црвено светло, со кое овластеното лице мавта напречно во однос на патот. Тој знак значи обврска за сите возачи да ги запрат возилата.

V. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 87 Од денот на влегувањето во сила на овој пра-

вилник е забрането поставување на нови сообраќај-ни знаци што не им одговараат на знаците од овој правилник, како и замена на постојните знаци со знаци што не -им одговараат на одредбите на овој правилник.

Сообраќајните знаци што не се предвидени со овој правилник, а ќе се затечат на патиштата на денот на неговото влегување во сила, освен светлос-ните сообраќајни знаци за означување премин на патот преку железничка пруга во ниво, мораат да се отстранат во рок од 6 месеци од денот на влегува-њето во сила на овој правилник.

Постојниот знак В-2 (задолжително запирање) може да се задржи покрај знаците и симболите предвидени во овој правилник до 1 мај 1981 година.

Постојните сообраќајни знаци што според об-^ ликот, бојата, димензиите и начинот на поставува-

њето не им одговараат на сообраќајните знаци про-. пишани со овој правилник, како и светлосните сооб-

раќајни знаци за означување премин на патот пре-ку железничка пруга во ниво, мораат да се заменат со сообраќајните знаци пропишани со овој правил-ник до 31 декември 1977 година.

Член 88 Со денот на влегувањето во сила на овој пра-

вилник престануваат да важат Правилникот за сообраќајните знаци на патиштата („Службен лист на СФРЈ", бр. 33/68) и Правилникот за знаците што на учесниците во сообраќајот, на јавните патишта им ги даваат овластените службени лица („Службен лист на СФРЈ", бр. 24/68).

Член 89 Овој правилник влегува во сила осмиот ден од

денот на објавувањето во „Службен лист на СФРЈ".

Бр. 1287/74 6 јануари 1975 година

Белград

Претседател на Сојузниот комитет за

сообраќај и врски, Бошко Димитриевиќ, с р.

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 -т" Страва 649

Страна 652 - Крој 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна 65Ѕ

ПРОМЕНА НА СЛОБОДНАТА ШИРОЧИНА НА КОЛОВОЗОТ


ПРОМЕНА НА СЛОБОДНАТА ШИРОЧИНА НА КОЛОВОЗОТ

ОЗНАКА НА КОЛОВОЗОТ НА ПРИОДОТ КОН РАЗДЕЛНАТА ЛЕНТА ИЛИ ОСТРОВОТ


СТРЕЛИЧКА СО КОЈА СЕ ОЗНАЧУВА СКРШНУВАЊЕ НА СООБРАЌАЈОТ


КОРИСТЕЊЕ НА СТРЕЛИЧКИ

КОРИСТЕЊЕ НА СТРЕЛИЧКИ

Четвртоно 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна 057.

ОБЕЛЕЖУВАЊЕ СО ПОМОШ НА ЛИНИЈА ВОДИЛКА НА РАСКРСНИЦА

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страва 659


КРСТОСУВАЊЕ НА ПАТИШТА ОД ИСТА ВАЖНОСТ

V-33

Страна 662 - Број 29 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток. 24 април 1975

ОБЕЛЕЖУВАЊЕ НА ПЕШАЧКИ ПРЕМИНИ

ОБЕЛЕЖЕНИ ПРЕМИНИ НА ВЕЛОСИПЕДСКИ ПАТЕКИ

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Bpoi 20 - Страна 663


СТ

РЕЛ

ИЧ

КИ

ЗА

ОБ

ЕЛ

ЕЖ

УВ

АТ

Е Н

А Н

АС

ОК

А З

А Д

ВИ

ЖЕ

ЊЕ

НА

В

ОЗИ

ЛА

НА

ПРИ

ОД

ОТ

КО

Н Д

ВЕ

РА

СК

РСН

ИЦ

И М

НО

ГУ Б

ЛИ

ЗУ

ЕД

НА

ДО

ДРУ

ГА,

АК

О П

РЕ

СТ

ОЈУ

ВА

ЊЕ

ТО

ТРЕ

БА Д

А Н

АС

ТА

ПИ

П

РЕД

ПРВ

АТ

А Р

АС

КРС

НИ

ЦА

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ БроЈ 20 - Страна'665

ПРИМЕР ЗА ПАРАЛЕЛНИ КОСИ ЛИНИИ

БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ПАТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕТО Е ОГРАНИ-

НА ДО 60 km/h

мерено во метри

V-43

Страна ббб - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

ПРИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БУКВИ НА ПА« ПРИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БРОЕВИ НА ПА-ТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕТО ТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА Е ОГРАНИЧЕНА

Е ОГРАНИЧЕНА ДО 60 km/h ДО 60 k m / h

мерено во метри V-44

ПРИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БУКВИ НА ПА-ТИШТАТА КАДЕ ШТО БРЗИНАТА НА ДВИЖЕ- БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ПАТИШТАТА НА

' ЊЕТО Е ОГРАНИЧЕНА ДО 60 km/h к о и БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕТО Е ОГРАНИЧЕ-НА НА ПОВЕЌЕ ОД 60 km/h ИЛИ НЕ Е ОГРАНИ-



ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ПАТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА Е ОГРАНИЧЕНА ДО 60 km/h


мерено во метри У-48


ПРИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БУКВИ НА ПА-ТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕ-

ТО Е НАД 60 k m / h


ПРИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БУКВИ НА ПА-ТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕТО

Е НАД 60 km/h


ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ПАТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕТО Е НАД 60 km/h


11РИМЕР ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА БРОЕВИ НА ПА-ТИШТАТА НА КОИ БРЗИНАТА НА ДВИЖЕЊЕ-

ТО Е НАД 60 km/h

О З Н А К А ШТО П О К А Ж У В А З А Б Р А Н А НА П А Р К И Р А Њ Е

Ј ч Ж О Л Т А Б О Ј А

Y - 5 3 мерено во мегфк

У-52

Страва 668 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ 1 " ? 1111


БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ

ОЗНАКА ЗА ОБЕЛЕЖУВАЊЕ НА ПРЕЧКА

V-55

ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ

У-5в


БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ

ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ

V-57

БУКВИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ V-59

Л Е Г Е Н Д А БОЈА НА СООБРАЌАЈНИТЕ ЗНАЦИ

црвена

бела и јасиожолта (боја на лимон)

ЦИФРИ ЗА ИСПИШУВАЊЕ НА ЗНАЦИТЕ

светложолтикава (крем боја)

V-58

зелена

црна и темносина


263.

Врз основа на член 220 од Законот за основите на безбедноста на сообраќајот на патиштата („Служ-бен лист на СФРЈ", бр. 17/74), во спогодба со со-јузниот секретар за внатрешни работи, претседате-лот на Сојузниот комитет за сообраќај и врски про-пишува

П Р А В И Л Н И К ЗА РЕГИСТРАЦИЈА НА МОТОРНИ И ПРИКЛУЧ-

НИ ВОЗИЛА

I. Општи одредби Член 1

Со овој правилник се пропишуваат начинот за регистрација и продолжување на важењето на ре-гистрацијата на моторни возила и приклучни возила (во натамошниот текст: возилата), образецот на со-обраќајната дозвола за регистрирани возила и обра-зецот на потврдата за привремена регистрација на возила, како и обликот и содржината на регистар-ските таблици и ознаките за регистарски подрачја.

Член 2 Регистрацијата на возилата се врши со запишу-

вање на определени податоци за возилото во соод-ветната евиденција за регистрираните возила.

Член 3 Регистрацијата на возилата ја врши надлежни-

от орган во републиката, односно во автономната по-краина на чија територија сопственикот на возилото има живеалиште, односно носителот на правото на користење на возилото има седиште (во натамош-ниот текст: органот надлежен за регистрација на возила).

И. Регистрација и продолжување на важењето на регистрацијата на возило

Член 4 Возилото се регистрира на името, на сопствени-

кот на возилото, односно на името на носителот на правото за користење на возилото.

Ако возилото е сопственост на повеќе лица, се регистрира на името на едно од тие лица а според нивната спогодба.

Член 5 Регистрација нема да се врши за возило: 1) за кое нема соодветни докази за потеклото,

односно за сопственоста на возилото; 2) за кое не е дозволено да сообраќа на патиш-

тата на Југославија, или кое според републичките, односно покраинските прописи не може да се регис-трира;

3) за кое не се извршени пропишаните законски и д р . у г и обврски (платена царина, задолжително оси-гурување, данок, такса и др.);

што не е технички исправно. Член в

Барање за регистрација на возило и барање за продолжување на важењето на регистрацијата на возило поднесува сопственикот на возилото и но-сителот на правото за користење на возилото (во натамошниот текст: сопственикот на возилото) до органот надлежен за регистрација на возила.

Во барањето од став 1 на овој член се запи-шуваат техничките податоци за возилото од доку-ментацијата на производителот на возилото, односно од посебниот атест за возилото или признаените ка-талози за возилото. Точноста на внесените подато-ци ја заверува овластениот работник на организа-цијата на здружениот труд што врши технички пре-глед на возилата.

При регистрацијата на возилото и при продол-жувањето на важењето на регистрацијата на вози-лото, сопственикот на возилото поднесува:

1) заверено барање од организацијата на здру-жениот труд што на техничкиот преглед утврдила дека возилото е исправно. Заверката не може да биде постара од 15 дена;

2) доказ за уплата на пропишаните такси и дру-ги обврски;

3) доказ за сопственоста на возилото, ако се врши регистрацијата првпат.

Член 7 Регистрација на возило, односно продолжување

на важењето на регистрацијата на возило се врши на барање од сопственикот на возилото.

Дипломатските и конзуларните претставништва, мисиите на странски држави и претставништвата на меѓународни организации во Југославија и нивниот персонал, странски претставништва (трговски, соо-браќајни, културни и др), странските дописништва и странците — странски дописници, односн,о посто-јаните службеници на странските дописништва, под-несуваат барање за регистрација на возило или за продолжување на важењето на регистрацијата на возило преку СОЈУЗНИОТ секретаријат за надворешни работи.

Странци на кои, заради школување, специјали-зација, научни истражувања, вршење на професио-нални дејности, давање азил или признавање статус на бегалци, им е издадено одобрение за привремен престој подолг од шест месеци или за постојано на-станување во Југославија, поднесуваат барање за регистрација на возило непосредно до органот над-лежен за регистрација на возилата.

Член 8 Барањето за регистрација на возило содржи, по-

крај податоците што се запишуваат во сообраќајната дозвола, и следните податоци:

1) назначување на земјата во КОЈ а е возилото произведено;

2) број на потонатите оски; 3) вид гориво што го троши возилото; 4) назив на организацијата ка ј која е возилото

задолжително осигурено и број на полицата на оси-гурувањето ;

5) дали возилото има кукачка или уред за влеча (само за теренски и товарни возила);

6) основна намена - за специјални и работни возила;

7) датум на техничкиот преглед на возилото, на-зив на овластената организација на здружениот труд што го извршила техничкиот преглед на возилото и потпис на овластеното лице во таа организација;

8) занимање, односно дејност на сопственикот на возилото;

9) назив на органот каЈ кого возилото порано е регистрирано — ако се промени регистарското

' подрачје; 10) адреса на поранешниот сопственик на вози-

лото — ако се промени сопственикот на возилото; 11) време за кое се бара регистрација на во-

зилото ; 12) датум и потпис на подносителот на барањето.

Член 9 Сопственик на регистрирано возило го одјавува

возилото ка ј органот надлежен за регистрација на возила во следните случаи:

1) ако не го продолжи важењето на регистраци-јата на возилото — во рок од 30 дена од денот на истекот на регистрацијата; -

2) ако е возилото отуѓено — во рок од 15 дена од денот на отуѓувањето;

3) ако сопственикот на возилото го промени жи-веалиштето, односно го промени седиштето — во рок од 15 дена од денот на промената на живеалиштето, односно седиштето;

Четврток, 24 април Ш 5 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Страна 671

4) ако возилото исчезне или биде уништено или раеходувано — во рок од 15 дена од денот на и-счез-нувањето, уништувањето, односно расходувањето на возилото.

При одјавата на возилото сопственикот на вози-лото ги враќа регистарските таблици, освен во случајот од точка 3 став 1 на овој член или кога тоа не е можно во случајот од точка 4 став 1 на овој член. Член 10

Пред истекот на важењето на сообраќајната до-звола, сопственикот на регистрираното возило под-несува до органот надлежен за регистрација на во-зила, според пропишаната постапка, барање за про-должување на важењето на регистрацијата на во-зилото или барање за одјава на возилото и враќа-ње на регистарските таблици.

Ако барањето за продолжување на важењето на регистрација на возило не се поднесе во рок од 30 дена од денот на истекот на рокот на важењето на сообраќајната дозвола, податоците за регистри-раното возило се бришат од евиденцијата за реги-стрираш! возила, а регистарските таблици се од-земаат.

Член 11 Сопственикот на регистрираното возило е дол-

жен fia органот надлежен за регистрација на возила да му ја пријави промената на кој и да е податок за возилото што го содржи сообраќајната дозвола — во рок од 15 дека од денот кога настапила про-мената.

Кон пријавата на промената од став 1 на овој член сопственикот на возилото ја прилага испра-вата со која се докажува односната промена.

Ако се промени сопственикот на возилото или некој податок што го содржи сообраќајната дозво-ла, се издава нова сообраќајна дозвола.

Член 12 Привремена регистрација на возило се врши на

барање на сопственикот на возилото. Ако во Југославија влезе возило со странска ре-

гистарска таблица на која ознаките и бројот не се во согласност со одредбите на меѓународните дого-вори што ги ратификовала Југославија, таквото "во-зило може да се користи само ако се регистрира привремено.

Привремена регистрација на возилото ќе се вр-ши само ако со технички преглед на возилото биде утврдено дека е возилото исправно.

Привремена регистрација на возилото врши ор-ганот надлежен за регистрација на возила, а при-времена регистрација на возилото од став 2 на овој член — најблискиот орган надлежен за регистра-ција на возила до кој возачот на таквото возило ќе биде упатен од овластеното лице што тој возач го затекло во сообраќајот. 4

Привремена регистрација на возила се врши под условите под кои се врши редовна регистрација на возила (член 6), со тоа што законските и другите обврски се плаќаат зависно од времето на важење-то на привремената регистрација на возилото.

Член 13 По истекот на рокот на важењето на привреме-

ната регистрација на возилото, сопственикот на во-зилото му ги враќа на органот што ја извршил привремената регистрација на возилото потврдата за привремена регистрација на возилото и реги-старските таблици. III. Сообраќајна дозвола за регистрирани, возила и

потврда за привремена регистрација на возила' Член 14

Сообраќајната дозвола за регистрирано возило се издава на образецот бр. 1, кој е дводелен, во правоаголна форма и што развиен има димензии 148 х 105 mm а превиткан 74 к 105 mm.

Образецот бр. 1 е во сива 6oja и се изработува од квалитетен материјал.

Образецот бр. 1 од овој член е отпечатен кон овој правилник и е негов составен дел.

Член 15 На насловната страна образецот на сообраќај-

ната дозвола за регистрирано возило содржи: вти-снат грб на СФРЈ, натпис; ,,Соци јал источка Федера-тивна Република Југославија"/ меѓународна ознака „YT7" Назив „СООБРАЌАЈНА ДОЗВОЛА ЗА РЕГИ-СТРИРАНО ВОЗИЛО", назив на француски јазик: „ C E R T I F I C A T D ' I M M A T R I C U L A T I O N " , место за за-пишување на регистарската ознака на возилото, рубрики за запишување на датумот на регистраци-јата, називот на органот што ја издал таа дозвола, датумот на издавањето на дозволата и бројот на евиденцијата под КОЈ е дозволата заведена, место за печат и потпис на службеното лице.

Првата и втората внатрешна страна од образе-цот на сообраќајната дозвола содржи рубрики во кои се запишуваат следните податоци: -

. 1) датум и место на првата регистрација и ре-гистарска ознака на првата регистрација на вози-лото;

2) презиме и име, односно назив и живеалиште, односно седиште на сопственикот на возилото;

3) вид, марка и тип на возилото, број на шаси-јата, 6poj на моторот, година на производ А твото, сила на моторот, работна зафатнина на моторот, те-жина на празно возило, дозволена носивост, број на патничките места за седење и за стоење, облик или намена на каросеријата, боја на каросеријата, а за приклучните возила и број на оските.

На првата и втората внатрешна страна од об-разецот на сообраќајната дозвола е отпечатен сери-скиот број на сообраќајната дозвола.

Третата надворешна страна од образецот на сообраќајната дозвола содржи рубрики за продол-жување на важењето на регистрацијата и рубрика „Забелешка" во која се запишуваат податоци за новиот сопственик на возилото, датум на одјавата на возилото и др.

Податоците од ст. 1 и 2 на овој член се запи-шуваат во сообраќајната дозвола за регистрираното возило од барањето за регистрација на возилото.

Член 16 Продолжувањето на важењето на сообраќајната

дозвола за регистрирано возило се врши на таков начин врз основа на кој може несомнено да се зак-лучи дека во дозволата е извршено продолжување на важењето на регистрацијата на возилото.

Член 17 Возачот му ја пријавува загубата на сообраќај-

ната дозвола за регистрирано возило на органот надлежен за регистрација на возила на чие подрач-је тој забележал загубата, на дозволата.

АКО сообраќајката . дозвола е загубена надвор од регистарското подрачје на кое возилото е реги-стрирано, органот од став ^ 1 на овој член на кого му е пријавена загубата ќе му издаде на возачот потврда за пријава на загубата на сообраќајната дозвола. Потврдата ја заменува сообраќајката дозво-ла додека не биде издадена нова сообраќајна доз-вола, а најмногу 30 дена од денот ца издавањето на потврдата.

Во потврдата од став 2 на овој член се внесу-ваат: регистарската ознака на возилото; видот; мар-ката и типот на возилото; бројот на шасијата; бро-јот на моторот, како и презиме и име, односно назив на сопственикот на возилото.

Органот надлежен за регистрација на вшила IJITO ја издал потврдата од став 2 на овој член ќе го извести за тоа органот што ја извршил регистра-цијата на возилото.


Член 18 Бараше за издавање нова, сообраќајна ^озврла

за регистрирано возило наместо загубената, сопстве-никот на возилото поднесува до органот што ја из-вршил регистрацијата на возилото.

Член 19 Ако сообраќајната дозвола за регистрирано во-

зило поради употреба е дотраена, сопственикот на возилото поднесува до органот што ја извршил ре-гистрацијата на возилото барање за издавање нова сообраќајна дозвола наместо дотраената, а дотрае-ната сообраќајна дозвола се одзема и уништува.

Член 20 На сопственик на возило чие возило е привре-

мено регистрирано му се издава потврда за привре-мена регистрација на возилото.

Потврдата за привремена регистрација на во-зило содржи: ознака на привремената регистарска таблица, податоци за возилото; презиме и име, од-носно назив на сопственикот на возилото, датум на издавањето на потврдата и рок на важењето на привремената регистрација на возилото.

Потврдата за привремена регистрација на во-зило е во сива 6oja.

Потврдата за привремена регистрација на во-зило се издава на образецот бр. 2, што е отпечатен кон ОВОЈ правилник и е негов составен дел.

Член 21 Во сообраќајната дозвола за регистрирано вози-

ло и во потврдата за привремена регистрација на возило податоците се внесуваат со пишувачка ма-шина.

Член 22 Образецот на сообраќајната дозвола за регистри-

рано возило и образецот на потврдата за привреме-на регистрација на возило можат да се печатат само во о р г а н и з а ц и ј а на здружениот труд што ќе ја определи Сојузниот комитет за сообраќај и врски, во согласност со Сојузниот секретаријат за вна-трешни работи.

IV. Регистарски таблици

Член 23 Регистарската таблица за моторно возило е во

бела боја и .на неа со црни букви е испишана озна-ката на регистри^ зто подрачје, а со црни цифри — — регистарска' г број на возилото.

Регистарската таблица за моторно возило што во поглед на димензиите, најголемата дозволена тежи-на и осниот притисок ги преминува пропишаните нормативи, е во јарка црвена боја и на неа со бели букви е испишана ознаката на регистарското под-рачје, а со бели цифри — регистарскиот број на возилото

Формата и димензиите "на регистарската табли-ца за моторно возило, освен за мотоцикл, се утвр-дени на цртежот бр. 1. Ако регистарската таблица треба да содржи 4 или 5 регистарски ц^фри, таб-лицата има иста должина и широчина како на цр-тежот бр. 1 со тоа што симболите-на неа мораат да бидат симетрично распоредени.

Формата и димензиите на регистарската табли-ца за мотоцикли со работна зафатнина на моторот до 50 ссш се утврдени на цртежот бр. 2, а формата и димензиите на регистарската таблица за мотоци-кл со работна зафатнина на моторот над 50 ccm - -на цртежот бр. 3.

Член 24 ' Регистарската Таблица за приклучно возило во

поглед на формата, бојата, димензиите и ознаките Л одговара на регистарската таблица за моторно во-

зило, со тоа што на неа ознаката на регистарското подрачје се наоѓа по регистарскиот број на возило-то (цртеж бр. 4). 1 ' - -

Член 25 Ознаките на регистарските подрачја, што се

ставаат на регистарските таблици, се наведени во Списокот на ознаките на регистарските подрачја, што е отпечатен кон ОВОЈ правилник и е негов сос-тавен дел.

Член 26 ' За регистрирани возила на дипломатските и кон-

зуларните претставништва и мисиите на странски држави и претставништвата на меѓународни орга-низации во Југославија и нивниот персонал, стран-ските претставништва (трговски, сообраќајни, кул-турни и други), странските дописништва и стран-ците — странски постојани дописници, односно пос-тојаните службеници на странските дописништва, им се издаваат посебни регистарски таблици.

Регистарските таблици од став 1 на ОВОЈ член се во црна боја, а ознаките и броевите на неа се во жолта боја.

Регистарската таблица од став 1 на овој член за сите моторни возила, освен за мотоцикли, ја има формата и димензиите предвидени во цртежот бр. 1, а за мотоцикли - во цртежите бр. 2 и 3.

Член 27 Регистарската таблица за возилата на дипломат-

ските и конзуларните претставништва и мисиите на странски држави и претставништвата на меѓунаро-дни организации во Југославија и нивниот персонал, ја содржи ознаката на годината за која важи ре-гистрацијата на возилото, број под кој се води од-носното претставништво, ознака „А" и регистарски број на возилото.

Регистарската таблица за возила на странските трговски, сообраќајни, културни и други претстав-ништва, странските дописништва и странците -т? странски постојани дописници, односно постојаните службеници на странските дописништва, ја содржи ознаката на годината за која важи регистрацијата, бројот „20", ознаката „Е" и регистарскиот број на, возилото.

Регистарските таблици од ст. 1 и 2 на овој член се издаваат со рок на важењето од една календар-ска година.

За возилата од став 1 на овој член се издава кои регистарската таблица и дополнителна регистарска таблица со елиптична форма во црна 6oja, со букви во жолта боја, и тоа: за возило што го користи шефот на дипломатското претставништво' или ми-сијата — таблица со буквите „CMD", за возило што го користи лице со дипломатски статус — таблица со буквите „CD", а за возила што ги користи кон-зуларен функционер - таблица со буквите

Член 28 Регистарската таблица за службено возило на

органите за внатрешни работи е во сина боја. На неа со бели букви се запишани ознаката „М" и реги-старскиот број.

Во поглед на формата и димензиите, формат^ на буквите и броевите, како и во поглед на начинот на поставувањето на регистарските таблици на слу-жбените возила на органите за внатрешни работи, важат одредбите на овој правилник.

Распоредот на регистарските броеви со ознаката „М" за регистрација на службените возила на орга-ните за внатрешни работи го врши СОЈУЗНИОТ секре-тар за внатрешни работи.

Член 29-Регистарската таблица за приклучно возило на

органите за внатрешни работи во поглед на форма«

,Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Броз 20 - Страна 673

та, -бојата, димензијата и ознаките е идентична со регистарската таблица од член 28 на ОВОЈ правил-ник, со тоа што на неа е запишана ознаката „М" по регистарскиот број.

замени со нова Член 30

Регистарската таблица ќе се таблица:

ј 1) ако возилото биде регистрирано во друго ре-гистарско подрачје, а по потреба и ако сопственикот на возилото го промени живеалиштето, однсно седи-штето во истото регистарско подрачје.

' . 2) ако макар и една регистарска таблица се за-губи или биде уништена или исчезне;

3) ако поради дотраеноста регистарската табли-ца стане неупотреблива.

Наместо регистарската таблица што е загубена или исчезната не може да се издаде нова регистар-ска таблица со ист регистарски број пред да исте-чат две години од денот кога е пријавена загубата, односно исчезнувањето на регистарската таблица.

Член 13 За привремено регистрирано возило се издава

привремена регистарска таблица. I Привремената регистарска таблица е во бела боја со броеви и ознаки во црна боја и содржи: озна-ка „ДР" (регистрирано привремено), регистарски број на возилото, ознака на годината во која истекува, рокот на важењето на привремената регистрација на Возилото и 6poj со кој се означува републиката на чија територија е седиштето на надлежниот ор-ган што Ја извршил привремената регистрација на возилото. Помеѓу ознаката „RР" и регистарскиот број на возилото втисната е црвена петокрака ѕве-зда, а по регистарскиот број на возилото се" наоѓа црвена вертикална линија во широчина 4 cm, на која со цифри во бела боја што се наоѓаат една под друга, е запишана годината во текот на која исте-кува рокот на важењето на привремената регистра-ција на возилото. '

Републиките и автономните покраини се озна-чуваат со цифри од 1 до 8, и тоа: СР Босна ^ Х е р -цеговина - со цифрата \ СР Црна Гора - со циф-рата 2, СР Хрватска - со цифрата 3, СР Македо-нија - со цифрата 4, СР Словенија — со цифрата 5, СР4 Србија - со цифрата 6, САП Косово - со цифрата 7 и САП Војводина — со цифрата 8.

Привремената регистарска таблица за сите мо-торни возила, освен за мотоцикли, ги има форм,ула и димензиите предвидени во цртежот бр. 5, а за мото-цикли — во цртежите бр. 2 и 3, со тоа што наместо ознаката на регистарското подрачје се става озна-ката „КР".

Член 32 За преправени или поправени возила со кои во

сообраќајот на јавните патишта се врши пробно во-зење заради испитување или прикажување на свој-ствата на тие возила, за возилата што се движат од седиштето на организацијата на здружениот труд во која се произведени до седиштето на орга-низацијата на здружениот труд во која ќе бидат довршени или до складот на трговската организа-ција на здружениот труд, како и за возилата што се движат од местото во кое се преземени до место-то во кое ќе бидат регистрирани, се издаваат пробни таблици што служат за привремено означување на тие возила во сообраќајот на патиштата.

Пробни таблици се издаваат и за регистрирани возила што се движат од местото во кое регистар-ските таблици им се уништени или исчезнати или од местото во кое од други оправдани причини ос-

танале без регистарски таблици — до местото во кое за тие возила ќе се издадат нови регистарски таб-лици.

Член 33 Пробната таблица ја издава органот надлежен

за регистрација на возила на барање од сопстве-никот на возилото.

Надлежниот орган од став 1 to а овој член може на заинтересираната организација на здружениот труд или на друга организација да и додели потре-бен број пробни таблици, заради означување на во-зилата од член 23 став 1 на овој правилник.

Пред издавањето на пробната таблица, надлеж-ниот орган може да ја побара на увид потврдата за техничката исправност на возилото за кое се бара пробната таблица.

Пробната таблица се издава со рок за употреба до 15 дена.

Член 34 Органот надлежен за регистрација на возила,

односно организацијата на здружениот труд од член 33 став 2 на ОВОЈ правилник издава кон пробната таблица и потврда која садржи: презиме и име на возачот што го управува возилото, цел на употре-бата на возилото, релација на која возилото ќе сооб-раќа, вид, марка и тип на возилото, број на шаси-јата, број на моторот, број на каросеријата и рок на употребата на пробната таблица.

Член 35 Пробната таблица содржи збор: „Проба", цифра

со КОЈ а се означува републиката или автономната покраина на чија територија е седиштето на орга-нот надлежен за регистрација на возила, односно организацијата на здружениот труд или друга ор-ганизација што ја издала пробната таблица и бро-јот на таблицата. Зборот: „Проба" се наоѓа над цифрата со која се означува републиката, односно автономната покраина и бројот на таблицата. По-меѓу цифрата со која "се означува републиката, од-носно автономната покраина и бројот на таблицата се наоѓа црта (цртеж бр. 6).

Пробната таблица,, е во бела боја, а буквите и цифрите на неа — во црна боја. Пробните таблици со 4 или 5 цифрени ознаки можат сразмерно да би-дат подолги за соодветна широчина на една, одно-сно две цифри.

Член 36 Ознаките и броевите на регистарските таблици

и на пробните таблици се испишуваат со букви на латиница и со арапски цифри. Формата и димен-зиите на буквите и цифрите се утврдени во цртежот бр. 7.

Член 37 - Сите регистарски таблици, освен пробните таб-

лици, мораат да имаат рефлектирачки својства.

Член 38 Цртежите бр. 1, 2, 3, 4, 5, 6 и 7 се отпечатени

кон овој правилник и се негов составен дел.

Член 39 Пробната таблица може да биде изработена и од

картонска хартија.

V. Преодни и завршни одредби

Член 40 Сообраќајните дозволи за регистрирани возила,

регистарските таблици и потврдите за привремена регистрација на возила, пропишани со овој правил-ник, ќе се издаваат почнувајќи од 1 Јануари 1976 година.


Сообраќајните дозволи и потврдите за привре-мена регистрација на возила, издадени според од-редбите на Правилникот за регистрација на мотор-ни и приклучни возила („Службен лист на СФРЈ", бр. 20/67), ќе се заменуваат почнувајќи од 1 јануари 1976 година при првото продолжување на важењето на сообраќајната дозвола.

Регистарските таблици со рефлектирачки свој-ства ќе се издаваат при првата регистрација на во-зилото и при замената на регистарските таблици според член 30 став 1 на овој правилни^ — почну-вајќи од 1 Јануари 1976 година. -


вилник престанува да важи Правилникот за реги-страција на моторни и приклучни возила („Службен лист на СФРЈ", бр. 20/67) освен одредбите од чл. 21, 27, 29 ст. 1, 3 и 4, чл. 30, 32, 33, 35 и член 47 во од-нос на обрасците бр. 5 и 6, што престануваат да важат на 1 јануари 1976 година.


денот на објавувањето во ,,Службен лист на СФРЈ".

Бр. IV/4 1619 6 јануари 1975 година

Белград


сообраќај и врски, Бошко Димитриевиќ, с. р.

Образец бр. 1

СООБРАЌАЈНА ДОЗВОЛА ЗА РЕГИСТРИРАНО ВОЗИЛО

Насловна страна

(Прва внатрешна страна)

(Втора внатрешна страна)


(Трета надворешна страна)

Образец бр. 2

ПОТВРДА ЗА ПРИВРЕМЕНА РЕГИСТРАЦИЈА НА ВОЗИЛО

с п и с о к

НА ОЗНАКИТЕ НА РЕГИСТАРСКИТЕ ПОДРАЧЈА

1. Бања Лука 2. Бар 3. Белград 4. Бихаќ 5. Биело Поле в. Битола 7. Бјеловар 8. Брчко 9. Целје

10. Цетиње 11. Чачак 12. Чаковец 13. Дарувар 14. Добој 15. Дубровник 16. Раковица 17. Гнилане 18. Горажде 19. Горица 20. Госпиќ 21. Иванград 22. Јајце 23. Карловац 24. Кикинда 25. Копер 26. Копривница 27. К. Митровица 28. Котор 29. Крагуевац

BL to. Кралево KV DB 31. Крањ KR BG 32. Крапина KN BI 33. Крижевци KZ BP 34. Крушевац Кб BT 35. Куманово KU ВЈ зе. Кутина KT BC 37. Лесковац LE CE 38. Ливно LI СТ 39. Љубљана' LJ CA 40. Макарска MA CK 41. Марибор MB DA 42. Мостар MO DO 43. Мурска Собота m s DU 44. Нашице n a DJ 45. Никшиќ n k GL 46. Ниш NI Gl 47. Нова Градишка n g GO 48. Нови Сад n s GS .49. Ново Место n m IG 50. Огулин o g ЈС 51. Охрид OH

KA 52. Осиек o s KI 53. Панчево PA K P 54. Пек PE KC 55. Плевља PV

KM 56. Пожаревац PO к о 57. Приедор PD KG 58. Приштина PR

СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ

59. Призрен PZ 76. Тетово ТЕ 60. Пула PU 77. Титоград ТО 61. Риека RI 78. Титов Велес I V 62. Сараево SA 79. Титово Ужице TU 63. Сисак SI 80 Тузла TZ 64. Скопје SK 81. Валево VA 65 Сл Брод SB 82. Вараждин VŽ бб. Сл Пожега SP 83̂ Винковци VK 67. Смедерево SD 84. Вировитице VT 68 Сомбор s o 85 Врање VR 69. Сплит ST 86. Задар ZD 70. С Митровица SM 87 Загреб ZG 71 Суботица SU 88. Заечар ZA 72. Светозарево s v 89 Зрењанин ZR 73 Шабац

ŠA 90. Зеница ZE

74 Шибеник ŠI

91. Урошевац UR 75. Штип

ŠT

Цртеж бр. 3

Цртеж бр. 1

Цртеж бр. 4

Цртеж бр. 5

Цртеж бр. 2

Цртеж бр. в


Цртеж бр. 7

264.

Врз основа на член 220 алинеја 2 од Законот за основите на безбедноста на сообраќајот на патишта-та („Службен лист на СФРЈ", бр. 17/74), во спогодба со сојузниот секретар за внатрешни работи и со претседателот на Сојузниот комитет за енергетика и индустрија, претседателот на Сојузниот комитет за сообраќај и врски пропишува

П Р А В И Л Н И К ЗА УРЕДИТЕ, ОПРЕМАТА, ДИМЕНЗИИТЕ И ВКУПНИТЕ ТЕЖИШ! НА ВОЗИЛАТА ВО СООБ-

РАЌАЈОТ НА ПАТИШТАТА

I. OПШTИ ОДРЕДБИ

Член 1 Со овој правилник се пропишуваат димензиите,

опремата, вкупните тежини на возилата и уредите на возилата што се од значење за безбедноста на сообраќајот а кои служат за управување со возило-то, за запирање на возилото, за осветлување на па-тот, за означување на возилото и за давање знаци на другите учесници во сообраќајот, како и уреди-те^ справите, приборот и ознаките, што возилата мораат да ги имаат во сообраќајот на патиштата, и се утврдуваат и другите технички услови на кои мо-раат да им одговараат одделни уреди на возилата' што се од значење за безбедноста на сообраќајот, како и највисоките граници на дозволената бучава што ја произведуваат одделни видови возила во сообраќајот.

Член 2 Како димензии на возило, во смисла на овој

правилник, се подразбираат габаритните димензии на возилото и на група возила и оние димензии на возило што се од посебно значење за безбедноста на сообраќајот на патиштата.

Како тежина на возило, во смисла на овој пра-вилник, се подразбира најголемата дозволена л соп-ствената тежина на возилото, носивоста на возило-то и тежината со која возилото притиска врз подло-гата.

Член 3 Како уреди на моторни возила и на приклучни

возила во сообраќајот на патиштата, во смисла на овој правилник се сметаат:

1) уредите за управување; 2) уредите за запирање; 3) уредите за -осветлување и за светлосна сигна-

лизација; 4) уредите што овозможуваат нормална видли-

вост; 5) уредите за давање звучни сигнали; 6) уредите за движење на возилото наназад; 7) контролните и сигналните уреди; 8) уредите за одвод на издувните гасови; 9) приклучниот уред за спојување на влечното

и приклучното возило; 10) другите уреди и делови на возилото од по-

себно значење за безбедноста на сообраќајот (каро-серијата, кабината за возачот и просторот за пат-ниците, пневматиците, калниците, браниците, прик-лучоците за сигурносните појаси, уредите за обезбе-дување на возилото од неовластена употреба и опре-мата за погон со течен гас).

Член 4 Како опрема за возила во сообраќајот на патиш-

тата, во смисла на »овој правилник, се смета: 1) апаратот за гаснење пожар; 2) знакот за обележување на возилото запрено

на коловозот на патот; 3) опремата за укажување прва помош; 4) резервните сијалици; 5) другата опрема.

II. ДИМЕНЗИИ И ТЕЖИНИ НА ВОЗИЛОТО

Член 5 Најголема должина на возилото е растојанието

помеѓу најиздадениот преден и најиздадениот заден дел на возилото готово за возење.

Страна 678 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 ап,рил 1975

Најголема широчина на возилото е растојанието помеѓу нај издадените бочни делови на возилото го-тово за возење.

Најголема височина на возилото е растојанието помеѓу хоризонталната подлога и најиздадениот дел на возилото во неоптоварена состојба.

Член 6 Најголемата дозволена должина на возилото из-

несува, и тоа: Ч) на патнички автомобил — 6 т ; 2) на автобус, товарно моторно возило, специ-

јално возило и работно возило — 12 т ; 3) на автобус, специјално патничко и товарно

моторно возило со зглобен конструктивен состав — 17 т , а на автобус и тролејбус за градски сообраќај, со зглобен констуктивен состав — 18 т ;

4) на приклучно возило (со руда): а) со една оска — 6 ш; б) со две оски — 10 т ; в) со три и повеќе оски — 12 ш; 5) на група возила: а) на влекач со полуприколка — 16,5 т ; 6) на влечно возило со едно или две приклучни

возила, освен возила за превоз на лица во градскиот сообраќај - 18 ш;

в) на автобус со приколка за градски сообраќај - 20 ш;

г) на патнички автомобил со приколка — 15 ш; б) на запрежно возило, вклучувајќи ја и запре-

гата — 10 т . Член 7

Најголемата дозволена широчина на возилото изнесува 2,5 т .

Член 8 Најголемата дозволена височина на возилото из-

несува 4,0 ш. Член 9

Моторните возила и приклучните возила, како и групи на возила, мораат да бидат од таква кон-струкција што при возењето во круг од 360о пре-бришаната површина на кругот, со надворешен пречник од 24 т , да не биде поширока од 6,7 т . При тоа најиздадената точка на возилото мора да биде водена по круг со пречник од 24 т .

Член "10 Препустот на моторните возила и на приклуч-

ните возила може да изнесува најмногу 500/о од рас-тојанието помеѓу оските.

По исклучок, на двоосните моторни возила со кабина над моторот и на автобусите препустот мо-ж е л а изнесува најмногу 6(Wo од растојанието на ос-ките, а на специјалните возила за превоз на товар и на автобусите со мотор зад задната оска — на ј -многу 63% од растојанието на оските.

Одредбите на ст.Л и 2 од овој член не се одне-суваат на специјалните возила со вградени уреди за вршење на определени дејствија.

Член 11 Најголемата дозволена тежина на сите видови и

категории моторни возила, со приколки или без нив, изнесува 40 t, со тоа што осното оптоварување на возилото во состојба на мирување, на хоризонтална подлога^ не смее да преминува, и тоа:

1) еднократна оска — 10 t ; 2) удвоена оска - 16 t. Како удвоена оска се подразбираат две оски,

ако нивното меѓусебно осно растојание е помало од 2 метра, при што ниедна оска не смее да биде опто-варена над 10 t.

Пренесувањето на тежината врз површината на патот мора да биде такво што на ниедно тркало на возилото да не преминува 125 kg по 1 сш од широ-чината на налегнувачката површина нџ тркало со пневматици.

Притисокот во пневматиците не смее да го пре-минува притисокот од 8 атмосфери при температу-рата на околината.

Член 12 Најголемата дозволена тежина на возилото со

тркала без пневматици изнесува за возило што има тркала со паплатки од метал, полна гума, пластика или сличен материјал, со:

1) една оска — 1,2 t; 2) две оски — 3,0 t; Наплатките од метал, од полна гума, од плас-

тика или од сличен материјал мораат да бидат рам-ни. Бруќето со КОИ наплатките се заковани мораат да имаат рамна глава и не смеат да стрчат надвор од рамнината на наплатката.

Член 13 Односот на нето силата на моторот изразена во

коњски сили, односно во киловати, според југосло-венскиот стандард, и на најголемата дозволена те-жина на возилото изразена во тони, мора да биде, и тоа за:

1) патничките автомобили, комбинираните вози-ла (комби) и мотоциклите — најмалку 20 KS/t (14,5 kW);

2) автобусите - најмалку 12 KS/t (8,8 kW); 3) товарните возила — најмалку 10 KS/t (7,4 kW); 4) товарните возила, влечните возила и за авто-

бусите св приклучно возило — најмалку 6 KS/t (4,4 kW);

5) возилата со електропогон: а) со напојување од мрежата — се применуваат

одредбите на точ. 2 до 4 -став 1 од овој член; 6) со напојување од сопствен извор на електрич-

на енергија: — за возилата наменети за превоз на патници —

га јмалку 5 kW/t, освен за велосипеди со електро-мотор;

— за возилата наменети за превоз на товар -најмалку 3 kW/t.

На погонските тркала на патничките автомоби-ли, автобусите, тролејбусите и мотоциклите, ако во-зилото е оптоварено и во мирување на хоризонтал-на рамнина, мора да отпаѓа најмалку една третина од најголемата дозволената тежина на возилото од-носно на влечниот 'состав, а на погонските тркала на товарните моторни возила и на влечните возила — најмалку една четвртина од најголемата дозволе-на тежина на возилото односно'на влечниот состав.

III. УРЕДИ НА МОТОРНИ ВОЗИЛА И НА ПРИК-ЛУЧНИ ВОЗИЛА

I 1. Уреди за управување

Член 14 Секое моторно ,возило мора да има сигурен уред

за управување со возилото со помош на кој воза-чот може лесно, брзо и на сигурен начин да го ме-нува правецот на движењето на возилото.

Уредот за управување од став 1 на овој член мора да биде таков што предните тркала на возило-то што се наоѓаат во положба на свртување, при движењето на возилото по хоризонтална рамна по-вршина, по ослободувањето на тркалото на управу-вачот, сами да се враќаат, кон положбата за право-линиско движење.

Слободниот од на тркалото на управувачот не смее да биде поголем од ± 150 на новопроизведено возило, ниту поголем од ± 180 на возила во експло-атација.

2. Уреди за запирање v

Член 15 Моторните возила и приклучните возила мораат

да имаат соодветни уреди за запирање (во натамош-


ниат текст: систем за кочење) со помош на кои во-зачот може возилото на сигурен, брз к ефикасен начин да го запре, без оглед на степенот на оптова-рувањето на возилото и наклонот на патот по кој се движи возилото, како и да го осигури возилото во неподвижна положба на пат со наклон.

Како систем за кочење од став 1 на овој член се подразбираат:

1) работната кочница; 2) помошната кочница; 3) паркирната кочница, Работната кочница мора да биде таква што да

му овозможи на возачот возилото да го запре на сигурен, брз и ефикасен начин, без оглед на брзи-ната на движењето на возилото, оптоварувањето на возилото и наклонот на патот. Таа кочница треба да овозможи регулирање од возачкото место на ин-тензитетот на кочењето, а при тоа возачот да не го испушта управувачот од раце, и таа треба да дејс-твува еднакво врз тркалата што се наоѓаат на ис-тата оска.

Помошната кочница мора да биде таква што да му овозможи на возачот возилото да го кочи^ однос-но запре на соодветно растојание ако откаже работ-ната кочница. Помошната кочница мора да биде поставена така што возачот да може лесно и брзо да ја употреби од возачкото место, при што едната рака на возачот мора да биде слободна заради упра-вување со возилото.

К а ј работната кочница и ка ј помошната кочни-ца разликата на силата на кочењето на тркалата на иста оска не смее да биде поголема од 2О0/о.

Паркирната кочница мора да биде таква што со помош на неа паркираното возило да може да -се осигури во закочена положба со помош на соодве-тен механички уред. Таа кочница мора да -биде пос-тавена така што возачот »да' може да ја употреби од возачкото место на моторното возило, освен на приклучното возило на кое таквата кочница може да ја активира лице што е надвор од возилото.

- Член 16 Моторните возила наменети за превоз на лица,

односно товари, освен мотоциклите, мораат да имаат работна кочница, помошна кочница и паркирна кочница.

Работната кочница, помошната кочница и пар-кирната кочница на моторните возила од став 1 на овој член можат да бидат комбинирани под след-ните услови:

1) да постојат најмалку две команди независни една од друга и командата на работната кочница да биде независна и одвоена од командата на паркир-ната кочница;

2) командата на помошната кочница да биде независна од командата на паркирната кочница, ако паркирната кочница е од таква конструкција што да не може да се стави во дејство при движењето на возилото.

Работната кочница на моторните возила од став Л на овој член мора да дејствува врз сите тркала.

Работната кочница и паркирната кочница мо-раат да произведуваат дејство на кочење врз повр-шината што со тркалата е постојано поврзана со доволно цврсти делови.

Ако откаже кочницата на која и да било оска на приклучното возило споено со моторното возило од став 1 на овој член како со влечно возило, мора да биде обезбедено непречено кочење со тоа влечно во-зило.

На моторните возила и на приклучните возила што на која и да било задна оска имаат промена на оптоварувањето полно-празно поголема од 40% од најголемото оптоварување, мораат да бидат вграде-ни уреди што обезбедуваат непрекинато приспосо-бување на интензитетот на кочењето сразмерно на Промената на оптоварувањето.

Моторните возила чија најголема дозволена те-жина е над 7 t мораат да имаат издувен забавач, од-носно некој друг забавач за долготрајно забавање на возилото.

Структурата на преносниот механизам за коче-ње на работната кочница на моторните возила со најголема дозволена тежина над 10 t, мора да биде таква што, во случај да откаже дејството во еден дел од преносниот механизам, да постои можност за непречено кочење со дејство на другиот дел од тој механизам. При тоа мора да биде обезбедено 300/о од коефициентот на кочење на работната кочница.

Структурата на системот за кочење за работно кочење на моторните возила, што мораат да ги ис-полнуваат условите од став 8 на овој член, а се предвидени за влечење на приклучни возила, мора да биде таква што секогаш да е во состојба да ги стави во дејство кочниците на приклучното возило.

К а ј моторните возила, ка ј приклучните возила, како и ка ј група возила дејствувањето на кочници-те на одделни оски мора да биде синхронизирано.

Системот за кочење за работно кочење на група возила мора да биде таков што да обезбедува коче-ње на приклучното возило истовремено или пред кочењето на влечното возило.

Член 17 Мотоциклите со бочна приколка или без неа мо-

раат да имаат два независни система за кочење со посебни команди, од кои едниот дејствува најмалку врз задното, а другиот врз предното тркало на мо-тоцикл от.

Член 18 Моторните трицикли чии тркала се симетрично

распоредени во однос на надолжната средишна рам-нина на возилото и чија најголема дозволена тежи-на не преминува V t, мораат да ,имаат два независни система за кочење, од кои едниот дејствува врз предното тркало, односно врз предните тркала, а вториот врз. задното тркало, односно врз задните тркала.

Моторните трицикли од став 1 на овој член мо-раат да имаат и паркирна кочница.

На моторните трицикли чија најголема дозво-^ лена тежина преминува 1 t сообразно се примену-ваат одредбите на член 16 ст. 1, 2, 3 и 4 од овој пра-вилник.

Член 19 Приклучното возило чиЈа најголема дозволена

тежина не преминува 0,75 t не мора да има систем за кочење, ако тежината на влечното возило е на ј -малку двапати поголема од вкупната тежина на приклучното возило.

Приклучното возило чија најголема,, дозволена тежина преминува 0,75 t, а прв пат е регистрирано по 1 јануари 1972 година, мора да има работна коч-ница и паркирна кочница кои дејствуваат врз сите тркала од приколката, односно полуприколката.

По исклучок, ако приклучното возило има пове-ќе од две оски, тркалата на едната оска не мораат да бидат кочени.

Работната кочница на приклучното возило мора да биде Таква што возачот да може во текот на во-зењето да ја стави во дејство од возачкото место со помош на командата со која ја става во дејство ра-ботната кочница на влечното возило. На приклуч-ното возило, чија најголема дозволена тежина не преминува 1,5 t, работната кочница може да биде изведена со инерциоиа команда.

Инерциона ,команда можат да имаат и приклуч-ните возила чија најголема дозволена тежина е до 3,5 t, ако нивната брзина на движењето не преми-нува 30 km/час.

Приклучното возило чија најголема дозволена тежина е над 0,75 t и со чие кочење се командува од влечното возило, мора да има автоматска коман-

Страна 680 - Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток. 24 април 1975

да на системот за кочење која го запира приклуч-ното возило во случај на кинење на кочниот уред за спојување. На приклучното возило со инерциона команда мора да постои и помошна накрсна прик-лучна врска (синџир, ј аже и сл.) која во случај на кинеше на главната врска спречува рудата односно возилото да скршне настрана.

Приколка за живеење, односно кампинг-прикол-ка и друга едноосна приколка чија најголема доз-волена тежина не преминува 1,5 t, а има на рудата вградено трето слободно тркало, не мора да има по-мошна накрсна приклучна, врска.

Едноосна приколка чија оска е оптоварена над 1,5 t и која со влечното возило е споена преку крут Утовар потпрен истовремено на влечното возило и на

- приколката (стебла, цевки, шини итн.) мора да има работна кочница.

Приклучното возило чија најголема дозволена тежина преминува 7 t мора да има двоводен пнев-матски преносен механизам на системот за кочење и да биде, способно за функција на долготрајно за-бавање со помош на забавачот на моторното возило.

3. Уреди за осветлување и за светлосна сигнали-зација

Член 20 Како уреди за осветлување и за светлосна сиг-

нализација на моторни возила и на приклучни во-зила, во смисла на овој правилник, се подразбираат:

1) уредите за осветлување; 2) уредите за означување на возилото; 3) уредите за давање светлосни знаци. Под изразот: „светло", во смисла на овој пра-

вилник. се подразбира уредот на возилото што дава светлина

Член 21 Моторните возила и приклучните возила не

смеат да имаат уреди за осветлување на патот и за светлосна сигнализација, поставени на предната страна на возилото што даваат светлина во црвена боја видлива од предната страна на возилото ниту светла и рефлектирачки материи во бела боја пос-тавена на задната страна на возилото, односно вид-ливи од задната страна.

Одредбата на став 1 од овој член не се однесува на светлото за осветлување на патот при возење наназад, подвижен фар, светло за осветлување на задната регистарска таблица и регистарска таблица обложена со рефлектирачка материја, како и на светлата на посебните возила за придружба на оп-ределени личности.

Член 22 ' Идентични уреди за осветлување и за светлосна

сигнализација што се удвоени на моторно возило со три или повеќе тркала, мораат да бидат поставени во иста хоризонтална рамнина и симетрично во од-нос на надолжната вертикална дамнина на возилото и мораат да бидат од иста големина и боја и да деј-ствуваат истовремено со еднаков светлосен интен-зитет.

По исклучок, светлосно-сигналните уреди за означување на правецот на движењето на возилото и светлата за означување на паркирано возило не мораат да дејствуваат истовремено.

Уредите од став 1 на овој член, ако се изведени комбинирано, мораат да ги исполнуваат пропишани-те услови за секој одделен уред.

Член 23 Уредите за осветлување на патот на предната

страна на возилото мораат да бидат поврзани така што да не можат да се вклучат додека не се вклу-чени задните и предните позициони светла и свет-лата за осветлување на задната регистарска таб-лица.

Светлосно-сигналните уреди за означување на правецот на движењето на возилото (во натамош-ниот текст: покажувачи на правецот мораат да би-дат изведени и електрично врзани така што светли-ната што ја даваат, да може да биде вклучена само ако претходно е вклучен системот за пуштање на моторот во работа.

Условот од став 2 на овој член не се однесува на покалсувачите на правецот кога се вклучени пре-ку уредот за истовремено вклучување на сите пока-жувачи на правецот.

У р е д и з а о с в е т л у в а њ е Член 24

Уреди за осветлување на моторните возила и на приклучните возила, во смисла на овој правил-ник, се:

1) главните фарови; 2) фаровите за магла; 3) фаровите и светлата за осветлување на ра-

ботното место; 4) светлата за возење наназад. Главните фарови можат да бидат изведени така

што да имаат: 1) големо светло; 2) соборено светло; 3) големо и соборено светло.

Член 25 Моторните возила со четири или повеќе тркала

и моторните возила со три тркала што се пошироки од 1,3 т , мораат да имаат два или четири главни фарови, при што два со соборено светло. Моторните возила со две тркала и моторните возила со три тркала, ако не се пошироки од 1,3 т , како и инва-лидската моторна количка, мораат да имаат еден или два главни фара од кои еден за соборено светло.

Моторните возила што на рамен пат не можат да развијат брзина на движењето поголема од 30 km/час, можат да имаат само соборени светла за осветлување на патот.

Светлината на главните фарови мора да биде во бела или селективно-жолта боја.

Внатрешните рабови на светлечките површини на фаровите на соборено светло мораат да бидат оддалечени еден од друг најмалку 0,6 ш, а надво-решните рабови најмногу 0,4 m од бочно најиздаде-ната точка на возилото.

Оддалечноста на горниот раб од ефикасната светлечка површина на фаровите на соборено светло не смее да биде поголема од 1,2 т , а оддалеченоста од долниот раб на ефикасната светлечка површина не смее да биде помала од 0.5 m — од површината на патот.

Фарот на големото светло не смее да биде пос-тавен поблиску до надворешниот габарит на вози-лото од фарот на собореното светло.

Во главните фарови можат да бидат вградени. предни позициони светла

Кога ќе се вклучат големите светла за осветлу-вање на патот, мора автоматски да се запали кон-тролната сина ламба па контролната табла во каби- . ната'на возачот.

Главните фарови мораат да бидат поврзани така што преминувањето од светлина на големото светло на светлина на собореното светло и обратно да биде истовремен и преку иста команда. '

Член 26 На возилото можат да се вградат едно или две

светла за возење наназад, кои даваат светлина во бела боја.

Оддалеченоста на горниот раб на ефикасната светлечка површина на светлото за возење наназад може да изнесува најмногу 1,2 ш. а оддалеченоста на долниот раб па ефикасната светлечка површина на таквото светло може да изнесува најмалку 0,25 ш — од површината на патот.

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 - Cipana ^

Светлото за возење наназад мора да има преки-нувач кој" се вклучува само преку рачка на мену-вачот кога таа ќе се стави во положба за возење наназад, и тоа кога е вклучен системот за пуштање на моторот во работа. ^

Член 27 Моторните возила со четири или повеќе тркала и

моторните возила со три тркала пошироки од 1,3 т , можат да имаат вградени два фара за магла. На мотоцикл може да се вгради еден фар за магла. Светлината на фаровите за магла мора да биде во бела или жолта -боја.

Фаровите за магла не смеат да се поставуваат на височина поголема од онаа на која се поставени фаровите ма собореното светло.

Оддалеченоста на долниот раб на светлечката површина на фарот за магла од површината на па-тот не смее да биде помала од 0,25 т . Надворешниот раб на светлечката површина на фарот за магла не смее да биде оддалечена повеќе од 0,4 m од бочно најиздадената точка на возилото.

Фарот за магла мора да биде поврзан така што истиот да може да се вклучи само кога се вклучени позиционите светла.

Фарот за магла мора да има посебен преки-нувач.

Член 28 На работните возила и на работните башини

можат да бидат вградени фарови и светла за освет-лување на работното место, што даваат светлина во бела или селективно-жолта боја. Тие фарови и светла мораат да бидат изведени така што да не ги попречуваат другите учесници во сообраќајот.

Член 2р Подвижниот фар (рефлектор) што дава светли-

на во бела или селективно-жолта боја, смее да се постави само на: возило на органите за внатрешни работи, возило на службата за брза помош, возило на сообраќајната инспекција, возило на противпо-жарната служба, возило за одржување на пат и инсталации, како и возило за помош на пат Тој фар може да биде вклучен само ако^се вклучени и пози-ционите светла.

У р е д и з а о з н а ч у в а њ е н а в о з и л а

Член 30 Уреди за означување на моторните возила и на

приклучните возила, во смисла на овој правил-ник, се:

1) предните позициони светла; 2) задните позициони светла; 3) задното светло за магла; 4) паркирните светла; 5) габаритните светла; 6) светлата на задната регистарска таблица; 7) ротационите светла; 8) катадиоптерите.


и моторните возила со три тркала пошироки од 1,3 т , мораат да имаат две предни позициони светла.

Приклучните возила широки над 1,6 m што се пошироки од влечното возило за повеќе од 0,40 m мораат да имаат вградени две предни позициони светла.

Моторните возила со две тркала со работна за-фатнина над 50 cm3 и моторните возила со три тр-кала што не се пошироки од 1,3 m мораат да имаат едно предно позиционо светло.

Светлината на предните позициони светла мора да биде во бела боја.

Ако е вградено едно предно позиционб светло, тоа мора да биде поставено во надолжната средна рамнина на возилото. ,

Ако се вградени две предни позициоии светла, оддалеченоста на надворешниот раб на ефикасната светлечка површина од бочно најиздадената точка на возилото, не смее да биде поголема од 0,4 m ка ј моторните возила, односно од 0,15 m ка ј приклуч-ните возила.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на предното позиционо светло од површината на патот не смее да биде помала од 0,35 т , ниту поголема од 1,5 ш.

Предните позициони светла можат да бидат здружени со предните уреди за осветлување на патот.

Член 32 Моторните возила со четири или повеќе тркала,

моторните возила со три тркала "пошироки од 1,3 m и приклучните возила, мораат да имаат две задни позициони светла.

Моторните возила со две тркала и моторните во-зила со три тркала што не се пошироки од 1,3 ш. мораат да имаат едно задно позиционо светло.

Светлината на задните позициони светла мора да биде во црвена боја.

Ако е вградено едно задно позиционо светло, тоа мора да биде поставено во надолжната средна рамнина на возилото.

Ако се вградени две задни позициони светла, оддалеченоста на надворешниот раб на ефикасната светлечка површина не смее да биде поголема од 0,4 m од бочно нај издаденава точка на возилото.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на задното позиционо светло од површината на патот не смее да биде помала од 0,35 т , ниту поголема од 1,5 т . По исклучок, на работните маши-ни и на специјалните возила, најголемата дозволена оддалеченост на ефикасната светлечка површина на задното позиционо светло, од површината на патот,. може да изнесува 2,1 т .


моторните возила со три тркала пошироки од 1,3 m и приклучните возила, можат да имаат две задни светла за магла.

Моторните возила со две тркала со работна за-фатнина на моторот над 50 cm3 и моторните возила со три тркала што не се пошироки од 1,3 т , можат да имаат едно задно светло за магла.

Светлината на задното светло за магла мора да биде во црвена боја.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на задното светло за магла од површината на патот не смее да биде помала од 0.25 ш, ниту пого-лема од 1,2 т .

Задното светло за магла може да се вклучува само преку посебен рачен прекинувач.

Задното светло за магла мора да биде поврзано така што да може да се вклучи само ако се вклу-чени позиоионите светла и барем едно светло за осветлување на патот.

Контролата на вклучсноста на задното светло за магла мора да биде обезбедена преку контролната ламба во амбер боја.

Член 34 На моторните и на приклучните возила можат

да се поставуваат паркирни светла, што се вграду-ваат на следниот начин, и тоа:

1) на бочната страна на возилото во вид на по-себно светло што спрема предната страна на возило-то дава светлина во бела боја, а спрема задната страна на возилото светлина во црвена боја;

2) на предната и на задната страна на возило-то, во вид на светла, што даваат, и тоа: предните светла — светлина во бела боја насочена напред, а задните светла — светлина во црвена боја насочена наназад, со тоа што предното светло да може да би-

Страна 682 - Бр о) 20

де вградено заедно со предното позиционо светло или со главниот фар, а задното светло заедно со задното позиционо светло и со стоп-светлото, или само со стоп-светлото, или само со задното позицио-но светло.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на паркирното светло од површината на патот не смее да биде помала од 0,35 т , ниту поголема од 1,9 т .

Член 35 4

Автобусите, тролејбусите, возилата ладилници, возилата цистерни-и другите моторни возила и прик-лучни возила, изработени со постојана затворена надградба, чија височина преминува 2,8 т , мораат да имаат габаритни светла, и тоа:

1) на предниот горни дел на возилото — две светла што даваат светлина во бела боја насочена напред;

2) на задниот горни дел на возилото — две светла што даваат светлина во црвена боја насочена наназад

Габаритните светла се поставуваат над или под највисокиот дел на возилото, со тоа што растојание-то на ефикасните светлечки површини на тие свет-ла од највисокиот дел на возилото, не смее да биде поголемо од 0,15 т . Надворешниот раб на ефикас-ната светлечка површина на габаритното светло не

, смее да биде повеќе од 0,4 m оддалечена од бочно најиздадената точка на возилото.

Член 36 Моторните возила и приклучните возила мораат

да имаат светло на задната регистарска таблица, за-висно од пропишаниот тип на таблицата.

Светлината што ја осветлува задната регистарс-. ка таблица мора да биде во бела боја и да се рас-простира по таблицата рамномерно и без темни или изразито светли места.

Светлината што се одбива од регистарската таб-лица не смее да блескоти, а изворот на светлината не смее да биде директно видлив за учесниците во сообраќајот што се движат зад возилото.

Светлината што ја осветлува задната регистарс-ка таблица мора да биде таква што ноќе, при добра видливост, да е можно да се читаат ознаките и брое-вите на таблицата од оддалеченост од најмалку 20 т .

Светлото на задната регистарска таблица мора да биде поврзано на истиот прекинувач со кој се вклучуваат и позиционите светла.

Член 37 Ротационите светла на возилата можат да да-

ваат само светлина во амбер или во сина боја и мо-раат да бидат поставени на највисокото место на возилото и видливи од сите страни.

Возилата за одржување на пат и инсталации и возилата за помош на пат мораат да имаат најмалку едно ротационо светло што дава светлина во амбер боја. Тоа, светло можат да го имаат и возилата за придружба на организирани колони, за придружба на возила со кои се превезуваат предимензионирани товари и опасни материи, како и возила за испиту-вање на пат.

Ѓотационото светло во сина фоја може да се поставува само на возила за брза помош, на про-тивпожарната служба, на органите за внатрешни работи или на возила на Југословенската народна армија.

По исклучок, на посебните моторни возила од член 112 на Законот за основите на безбедноста на сообраќајот на патиштата, можат да се поставуваат трепкави светла во црвена и сина боја.


и моторните возила со три трка,ла пошироки од 1,3 т , мораат да имаат два задни црвени катадиоп-тера, кои не смеат да имаат триаголен облик.

Моторните возила со две тркала и моторните возила со три тркала, што не се пошироки од 1,3 т , мораат да имаат еден заден црвен катадиоптер, кој не смее да има триаголен облик.

Приклучните возила мораат да имаат два пред-ни бели катадиоптера, кои не смеат да имаат триа-голен облик и два задни црвени катадиоптера во об-лик на рамностран триаголник, со врвот свртен на-горе и со страна голема најмалку 0,15 т .

Катадиоптерот мора да има ефикасна светлечка површина од најмалку 20 cm2.

Катадиоптерите на возилото мораат да бидат поставени вертикално на површината на патот.

Оддалечноста на ефикасната светлечка површи-на на катадиоптерот од површината на патот, не смее да биде поголема од 0,9 m ниту помала од 0,4 т , освен ка ј возилата со две или три тркала, ка ј кои најмалата оддалеченост од површината на патот може да биде 0,25 т .

Ако е вграден само еден преден или заден ка -тадиоптер, ТОЈ мора да биде поставен во надолжната средна рамнина на возилото.

Ако се вградени два предни или два задни ка-тадиоптера од ист тип, оддалеченоста на надвореш-ните рабови на ефикасните светлечки површини на тие катадиоптери не смее да биде поголема од 0,4 ш од бочно најиздадените точки на возилото, а одда-леченоста помеѓу внатрешните рабови мора да из-несува најмалку 0,6 т .

Предните и задните катадиоптери, освен триа-голните, можат да бидат вградени заедно со соодвет-ните предни или задни светилки.

У р е д и з а д а в а њ е с в е т л о с н и з н а ц и Член 39

Уреди за давање светлосни знаци, во смисла на овој правилник се:

1) стоп-светлата; 2) покажуваните на правецот.


моторните возила со три тркала пошироки од 1,3 ш и приклучните возела, мораат да имаат на својата задна страна две'Стоп-светла.

Моторните возила со две тркала со работна за-фатнина на моторот над 50 cm3 и-моторните возила со три тркала, што не се пошироки од 1,3 ги, мораат да имаат на задната страна едно стоп-светло.

Моторните возила што на рамен пат не можат да развијат брзина поголема од 20 km/час не мораат да имаат стоп-^светло

Светлината на стоп-светлата мора9 да биде во цр-вена 6oia.

Ако на возилото е вградено само едно стсп--светло, тоа мора да биде поставено во надолжната средна рамнина на возилото.

Ако на возилото се вградени две стоп-светла, оддалеченоста помеѓу внатрешните рабови на ефи-касните светлечки површини не смее да биде пома-ла од 0,6 ш.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на стоп-светлата од површината на патот не смее да -биде помала од 0,35 ш, ниту поголема -од 1,5 ш. Само во исклучителен случај најголемата дозволена оддалеченост на ефикасната светлечка површина на стоп-светлзта од површината на патот може да кзртесува до 2 1 т .

Стоп-светлата можат да би пат вградени заедно со д тагите задни светла

Стоп-светлата мораат да бидат поврзани така што да се вклучуваат при употребата на работната кочница на возилото.

Член 41 Моторните возила со три, четири или повеќе тр-

кала и приклучните возила мораат да имаат пока-жувачи на правецот, и тоа:

СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ БРОЈ 20 - Страна 683

1) моторните возила што не се подолги од 6 т : - а) два предно-бочни и два задни покажувана

на правецот, или б) два предни, два задни и два бочни покажу-

вана на правецот," или^ в) два предни и два задни покажувача на пра-

вецот; 2) моторните возила што се подолги од 6 m и

влечните моторни возила: а) два предно-бочни и два задни покажувана

на Цравецот, или б) два предни, два бочни и два задни ћокажу«

вача на правецот; 3) приклучните возила — два задни покажувача

на правецот. Моторните возила со две тркала можат да имаат

покажувачи на правецот, и тоа: а) два предни и два задни покажувача на пра-

вецот, или б) два покажувача на правецот на управувачот,

видливи однапред и одзади. Светлината на покажувачите на правецот мора

да биде во амбер 6oja. Зачестеноста на трепкањето на покажувачите на

,правецот треба, по правило, да изнесува 90 периоди во минута, со тоа што се дозволени отстапувања та-ка што зачестеноста на трепкањето да изнесува на ј -малку 50, односно најмногу 120 периоди во минута (90 ± 30 периоди во минута).

Од моментот на вклучувањето на покажувачите на правецот, палењето на светлината мора да нас-тапи најдоцна за една секунда, а првото гаснење на светлината мора да настапи најдоцна за 1,5 секунди.

Оддалеченоста на надворешниот раб на ефикас-ната светлечка површина на покажувачот на пра-вецот од бочно нај издадената точка на возилото не смее да биде поголема од 0,4 т .

На возилата од став 1 на овој член оддалеченос-та на внатрешните рабови на ефикасните светлечки површини на покажувачот на правецот од површи-ната на патот, не смее да биде помала од 0,35 m ниту поголема од. 1,5 т . Само во исклучителен случај најголемата дозволена оддалеченост на ефикасната светлечка површина на покажувачот на праведот од површината на патот, може да изнесува до 2,1 т .

Вклучувањето на покажувачот на правецот мо-ра да биде независно од вклучувањето на кое и да било друго светло на возилото.

Сите покажувачи на правецот, поставени на ис-та страна на возилото, мораат да се вклучуваат, и исклучуваат преку иста команда.

Контролата на функционирањето на покажува-чот на правецот мора да биде обезбедена преку оп-тичка или звучна контролна направа.

На возилата од став 1 на овој член мора да биде вграден уред за истовремено вклучување на сите покажувачи на правецот.

Уредот од став 11 на овој член се вклучува со« посебен прекинувач, а контролата на функционира-њето се обезбедува преку црвената контролна све-тилка на самиот прекинувач.

4. Уреди што овозможуваат нормална видливост

Член 42 Како уреди на возило што овозможуваат неоп-

ходна видливост во сообраќајот на патот се подраз-бираат:

1) ветробранот и надворешните прозорски окна на кабината и на каросеријата;

2) уредот за бришење на ветробранот (во ната-мошниот текст: бришач на ветробранот);

3) уредот за квасење на надворешната страна на ветробранот (во натамошниот текст: перач на ветробранот);

4) огледалото што на возачот му овозможува набљудување на патот и сообраќајот (Во натамош-ниот текст: возачко огледало).

Член 43 Ветробранот и сите окна на моторното возило

или на приклучното возило мораат да бидат изра-ботени така што во случај на лом опасноста од те-лесна повреда на возачот, на патниците и на мину-вачите да е сведена на најмала мера. Ветробранот и таквите окна мораат да бидат отпорни на а,тмос-ферски и топлотни влијанија.

ЈЗетробранот мора покрај условите од став 1 на ОВОЈ член, да ги исполнува и следните услови:

1) да е изработен од материја доволно проѕирна чита проѕирност не се менува;

2) да не покажува никаква позначителна де-формација на предметите што се гледаат низ него;

3) во случај на прскање да ја задржи проѕир-н о с т што на возачот му е потребна за да го продол-ж и сигурното возење до запирањето на возилото.

Како ветробран се подразбира окното на челната ^страна на моторното возило.

Член 44 Моторното возило што има ветробран мора да

има и бришачи на Еетробранот. По исклучок, бри-шачи на ветробранот не мора да има мотоцикл на кој ветробранот е од такви димензии и облик што возачот да може да го набљудува патот пред вози-лото и не гледајќи низ ветробранот.

Бришачите на ветробранот мораат да бидат си-гурни и мораат да овозможуваат под сите временски услови бришење на што поголема површина и неоп-ходна видливост низ ветробранот. Работата на вклу-чените бришачи на ветробранот не смее да го анга-^ жира возачот трајно.

Член 45 Моторното возило што има затворена кабина и

бришачи на ветробранот, мора да има и перач на ветробранот.

Член 46 Моторните возила мораат да имаат возачко

огледало, и тоа: 1) патнички автомобил до 4 седишта (места) и

мотоцикл со работна зафатнина над 50 cm3 — нај -малку едно возачко огледало;

2) патнички автомобил со 5 ,или повеќе седишта — најмалку две возачки огледала, од кои едно сместено внатре во каросеријата, а другото надвор од каросеријата на левата страна на возилото;

3) автобус и тролејбус — најмалку две возачка огледала од двете надворешни страни на предниот дел на возилото и едно возачко огледало внатре во каросеријата;

4) моторно возило за превоз на товар — најмал-ку две возачки огледала од двете надворешни стра-ни на лредниот дел на возилото.

Возачкото огледало мора да биде поставено така што на возачот да му овозможува набљудување на патот и на сообраќајот зад возилото и кога во вози-лото се наоѓа најголемиот дозволен број лица однос-но и кога возилото е натоварено. Возачкото огледа-ло мора да биде зглобно врзано за лежиштето на својот носач така што да може да се постави во КОЈ а и да било положба заради набљудување на патот и на сообраќајот зад возилото и во заземената полож-ба да остане и при нормални потреси за време на движењето на возилото. Возачкото огледало поста-

в е н о внатре во каросеријата на патничкиот автомо-бил, мора да се наоѓа на место на кое возачот може од своето седиште да го приспособува со рака.

Површината на возачкото огледало мора да има такви оптички карактеристики што да не предиз-викува позначителна деформација на сликата и бо-јата на предметите и ,ца не е подложна на штетно дејство на атмосферските приливи.

Површината на возачкото огледало што рефлек-тира слика може да биде рамна или благо издадена


(конвексна). Радијусот на издаденост на конвекс-ната површина на возачкото огледало не смее да биде помал од 80 cm.

Големината на ефикасната површина на возач-кото огледало мора да изнесува, и тоа:

1) на огледалото сместено внатре во каросери-јата и надвор од каросеријата на патнички автомо-бил — најмалку 60 cm2;

2)- на огледалата сместени надвор од каросери-јата на други моторни возила — најмалку 150 cm2

ако површината им е издадена, односно најмалку 300 cm2 ако површината им е рамна;

3) на огледалото на мотоцикл — најмалку 50 cm2. Ако на патничкиот автомобил постои само едно

возачко огледало, тоа се поставува на соодветно место внатре во каросеријата на возилото, а ако е тоа со оглед на конструкцијата на к а р о с е р и ј а неизводливо — се поставува од левата страна на возилото.

Ако возачкото огледало сместено надвор од ка-росеријата на возилото ја преминува најголемата дозволена широчина на моторното возило (2,5 т ) , тоа мора да биде поставено на носач со зглоб кој овоз-можува со притисок врз носачот на огледалото тоа да се врати во дозволената широчина на возилото.

5. Уред за давање звучни сигнали

Член 47 Моторното возило мора да има најмалку еден

уред за давање звучни сигнали. Уредот за давање звучни сигнали мора да дава еднолични звуци со непроменлив интензитет.

Моторните возила наменети за службата на бр- ' за помош, противпожарната служба или службата на органите за внатрешни работи и моторните вози-ла на воените сообраќајни единици или воената по-лиција, можат, покрај уредите за давање звучни сигнали од став 1 на овој член, да имаат и посебен уред за давање сигнали од низа тонови на разни височини.

Командата на уредот за давање звучни сигнали мора да биде поставена така што да е достапна за во-зачот од неговото седиште.

6. Уред за движење па возилото наназад » Член 48

Секое моторно возило, освен мотоциклот, мора да има, покрај уредот за движење на возилото нап-ред, и уред што овозможува движење на возилото наназад. По исклучок, таа одредба не се однесува на моторните возила со три тркала што се симетрич-но распоредени во однос на надолжната оска на возилото, ако нивната најголема дозволена тежина не преминува 600 кг.

7. Контролни и сигнални уреди

Член 49 Моторните возила мораат да ги имаат вградени

Следните контролни и сигнални уреди: 1) патничките автомобили: а) брзиномер со патомер и со светилка за ос-

ветлување! б) контролна сина свет лика за големо светло; в) светлосен или звучен сигнализатор за кон-

трола на работата на покажуваните на правецот^ 2) автобусите, освен автобусите во градскиот

сообраќај: а) брзиномер со патомер и со светилка за ос-

ветлување, ако не е вграден во тахограф; б) контролна сина светилка за големо светло; в) светлосен или звучен с^гнализатор за кон-

трола на работата на покажуваните на правецот; г) тахограф што« ја регистрира брзината, време-

то и минатиот пат;

д) покажувач на. расположивиот притисок на пневматски^ уред на работната кочница, ако тој уред е постојано под притисок;

3) автобусите во градскиот сообраќај: а) сите уреди предвидени за автобусите во точка

2 на овој став, освен тахографот; б) специјални тахограф!! што ги регистрираат

податоците за брзината на движењето на возилата на последните 1000 метри;

в) светлосен сигнал за контрола на положбата на вратите што не се во видното поле на возачот;

г) сигнален уред за примање сигнали од кондук-терот; '

4) тролејбусите во градскиот сообраќај: а) сите уреди предвидени за автобусите во

градскиот сообраќај во точка 3 на овој став; б) уред за контрола на изолираноста од елек-

тричен напон; 5) товарните автомобили: а) брзиномер со патомер и со светилка за освет-

лување, ако не е вграден во тахографот; 6) контролна сина светилка за големо светло; в) светлосен или звучен сигнализатор за кон-

трола на работата на покажуваните на правецот; г) покажувач на расположивиот притисок на

пневматскиот уред на работната кочница, ако тој уред е постојано под притисок;

д) тахограф што ги регистрира брзината, вре-мето и минатиот пат, ако товарното возило има на ј -голема дозволена тежина над 5 t; -

ѓ) уред за сигнализација на недоволниот при-тисок на пневматиците на оние тркала што не се удвоени на приклучните возила чија најголема доз-волена тежина преминува 5 t, а брзината на движе-њето 30 km/час;

б) специјалните возила и работните возила: а) контролни уреди предвидени за товарните

автомобили во точка 5 на овој став. По исклучок, тахограф не мораат да имаат работните возила;

б) уред за контрола на работата на работните механизми вградени на возилото;

7) мотоцикли: а) брзиномер со патомер и со светилка за освет-

лување; б) контролна сина светилка за големо светло,

освен мотоциклите со мотор со зафатнина до 50 cm8. Моторните возила што имаат вграден уред за

непрекинато приспособување на интензитетот на кочењето сразмерно на оптоварувањето на возилото, мораат да имаат приклучок за контрола на прити-сокот во цилиндрите за кочење во кои се врши приспособување на притисокот. ;

8. Уреди за одвод на издувни гасови

Член 50 Излезот (изводот) на издувната цевка на уредот

за одвод на издувните гасови не смее да биде насо-чен надолу ниту кон десната страна на моторното возило.

На издувната цевка од став 1 на овој член мора да се наоѓа уред за придушување на звукот на' из-дувните гасови, кој не може да се исклучи.

Работните возила и специјалните возила наме-нети за трајна употреба во населени места, како и автобусите наменети за превоз на патници во насе-лени места, мораат да имаат изведен излез на из-дувните цевки на највисоката точка на возилото.

9. Приклучен уред за спојување на влечно возило и приклучно возило

Член 51 Приклучниот уред за спојување на влечното и

приклучното возило, освен к а ј мотоциклите со бочна приколка, мора да биде поставен во надолжна


симетрична вертикална рамнина на возилото и из-веден зглобно така што да овозможува подвижност на приклучниот уред во сите правци во просторот.

Оската на приклучниот уред за спојување со помош на КОЈ а се спојува возилото мора да има оси-гурувач што оневозможува, при нормална употреба, раздвојување на споените возила.

Приклучниот уред за спојување на влечното во-зило и на приклучното возило мора да биде приц-врстен за зајакнатиот дел на влечното возило.

10. Други уреди и делови на возило

Член 52 Каросеријата на моторно возило и на приклучно

возило според својата конструкција, квалитет и вид на материјалот, како и опременоста, мора да и одго-вара на намената на возилото и да (Обезбедува сп-орност на патниците и на возачот за време на во-зењето.

Задната страна на каросеријата на автобуси и тролеј буен со кои се врши превоз на патници во градскиот сообраќај и тролната опрема на тролеј-бус^ мораат да бидат изведени така што никој да не може да- се качи на задната надворешна страна на возилото и да виси за време на возењето.

Скалите на возилата со кои се врши превоз на патници мораат да бидат изведени така што да обез-бедуваат сигурен влез и излез на патниците.

Издадените делови и украсните предмети на предниот надворешен дел на возилото не смеат да имаат остри рабови. Ако постои украсна фигура на горната површина на предниот надворешен дел на возилото, таа мора да биде еластично прицврстена за возилото. - На предната и задната надворешна страна на

возилото не с м ^ т да се ставаат никакви рекламни табли ниту рекламни натписи.

Мотоциклот мора да има од двете страни пот-порки за нозете на возачот, а мотоциклот со седиш-те за патник мора да има од двете страни и потпор-ни за нозете и држач за патникот.

Член 53 Во автобусите, тролејбусите и приклучните во-

зила, со кои превозот на патници се врши и во стоечки став,, слободната површина наменета за ед-но место за стоење мора да изнесува најмалку ОД 5 т 2 .

Внатрешниот простор на кабината за возачот и просторот за патниците ,мораат да бидат опремени така што под нормални услови во текот на возењето или за време на мирување на возилото да е исклу-чено нанесување повреда на возачот, односно на патниците во возилото. Приборот, алатот, уредот и опремата мораат да бидат добро прицврстени.

Просторот за возачот и за патниците во мотор-ните возила и во приклучните возила мора да има внатрешно осветление.

Отворот на,налевката за полнење на резервоа-рот со гориво не смее да се наоѓа во кабината на возачот или во просторот за патниците.

Член 54 Автобусите, тролеј бусите и приклучните возила,

'со над 25 места, со кои се врши превоз на патници, мораат на десната страна да имаат најмалку две врати. Вратите мораат да бидат изведени така што да е оневозможено нивното ненамерно отворање за време на возењето и да ги обезбедуваат патниците од повреда, односно од евентуално испаѓање од во-зилото.

Автобусите, тролејбусите и приклучните возила, со над 25 места, со кои се врши превоз на патници мораат, освен вратите од став X на овој член, да имаат и помошна врата за излез на патниците. во случај на опасност, односно друга неопходна потре-ба. Широчината на помошната врата мора да изне-

сува најмалку 0,6 т , а височината најмалку 1,2 т . Помошната врата мора да се наоѓа на левата страна на возилото, и тоа на такво место што да е достапна за патниците во случај на опасност, односно друга неопходна потреба, а според својата конструкција мора да биде таква што да не може ненамерно да се отвори. Наведените возила не мораат да имаат помошна врата, ако од двете бочни страни имаат по еден прозорец со површина од најмалку 0,8X0,6 m и ако тие прозорци се погодни за излез во случај на опасност. Тие прозорци мораат да имаат натпис де-ка служат за излез во случај на опасност,

Ако бочните врати на моторните возила, освен на товарните возила, излегуваат при отворање над-вор од габаритот на возилото, мораат да имаат бра-ва поставена спрема задниот дел на возилото а шар-ките на вратата поставени спрема предниот дел на возилото. . „

Член 55 Бравите на вратите мораат, да бидат двостепени,

и то така што вториот степен да го спречува отво-рањето на вратата, ако вратата не е потполно зат-ворена. Бравите мораат да имаат направа со која се осигуруваат од внатрешната страна така што лесно да се фиксираат во сигурносната положба. Бравата на вратата што се наоѓа покрај возачот, како и бра-вите на вратите на теренските возила, не мораат да бидат осигурени на таков начин. '

Вратите, капаците и другите видови затворачи на отворите за влез во затворена каросерија на то-варните возила и на специјалните возила, односно за влез во внатрешноста на возило цистерна, мораат да имаат брава што може да се отвора однатре, па и кога е заклучена однадвор.

Капаците на сите надворешни страни на мотор-ните возила и на приклучните возила мораат да би-дат изведени, односно осигурени така што да е оне-возможено самите да се отворат за време на возење, па ниту при посилни потреси.

Член 56 Автобусите, тролејбусите и приклучните возила,

со кои се врши превоз на патници, мораат да имаат уред за проветрување изведен така што за време на возењето притисокот на воздухот во внатрешноста на каросеријата да не може да биде понизок од над-ворешниот атмосферски притисок. Просторот на затворените каросерии наменет за возачот и патни-ците мора да биде изграден така што да е обезбеден од навлегување и натрупување на гасови штетни за здравјето на луѓето.

Член 57 Акумулаторот мора да биде добро прицврстен

во своето лежиште и мора да има соодветна надво-решна издувна надвор од просторот за возачот и патниците.

Автобусите и тролејбусите, со над 25 места, со кои се врши превоз на патници, мораат на главниот кабел на електричната инсталација да имаат преки-нувач со кој се прекинуваат сите струјни кола во возилото. Рачката на прекинувачот мора да биде во досег на раката на возачот.

Член 58 Предните седишта и наслони на патнички авто-

мобили, што се подвижни, мораат да имаат осигуру-вачи за зацврстување што можат да се исклучат само рачно.

Член 59 Кабината за возачот на моторно возило мора да

ги исполнува следните услови: 1) во поглед на димензиите, видливоста, степе-

нот на вибрацијата, изолацијата од бучава, греење-то, вентилацијата и затнатоста да ги исполнува ус-ловите што им обезбедуваат нормална работа на возачот и на неговите помошници;


2) седиштето на возачот да е широко н а ј -малку 0,45 m и според својата конструкција и мате-ријалот од кој е изработено да му овозможува на возачот за долго време удобно седење кон управу-вано^

3) предната и бочните страни на кабината да имаат окна изработени од проѕирна материја.

Член 60 Моторните возила мораат да имаат уред за од-

мрзнување и одмаглување на ветробранот и уред за греење и проветрување на кабината за возачот и на просторот за патници.

Отворите за влегување воздух во кабината на возачот, што се во состав на уредите за греење и проветрување, мораат да бидат изведени така што да го оневозможуваат загадувањето на воздухот што навлегува однадвор, со ,согорени гасови и прав што го предизвикува самото возило.

Член 61 Возилата мораат да бидат опремени со пневма-

тици чии особини ги исполнуваат условите пропи-шани со стандардите, зависно од најголемата дозво-лена брзина на движењето на возилото и од најго-лемата дозволена тежина на возилото на кое се пневматиците поставени.

Пневматиците на иста оска на возило мораат да бидат еднакви според видот, типот, носивоста и ди-мензиите.

Длабочината на ширите на пневматикот според обемот и широчината на протекторот не смеела из-несува помалку од 1 mm за патничко возило, однос-но не помалку од 2 mm за автобуси и товарни во-зила.

Член 62 Моторните возила и приклучните возила што

можат да развијат брзина на движењето поголема од 30 km/час, освен теренските возила и товарните возила што автоматски се истоваруваат (самоисто-варувачи), мораат да имаат калници над сите тр-кала.

Тркалата на споените возила на првата оска на приклучното возило не мораат од предната страна да бидат покриени со калници. Горната четвртина на пречникот на задните тркала на влекачот со по-лупр^колка, не мора да биде покриена со калници. Калниците на повеќеосните возила можат да бидат заеднички за група тркала на иста страна на вози-лото. ,

Калниците мораат да бидат поставени така што да ја покриваат широчината на тркалото на вози-лото. Положбата и големината на калниците мораат да бидат такви што да спречуваат отфрлување на каЈГ кон предната горна страна, сметајќи од ос-ката на тркалата на возилото. Од гфедната страна, во правецот на движењето на возилото, калникот мора да ја покрива најмалку ,горната третина "на пречникот на тркалото. Од задната страна калникот мора да покрива најмалку половина од пречникот на тркалото на оптовареното возило.

На моторните возила со една трага, предниот калник мора да го покрива тркалото во лак од на ј -малку 15 степени пред вертикалата повлечена низ оската на предното тркало.

Член 63 Патничките автомобили мораат на својата пред-

на и задна страна да имаат браници. Другите мотор-ни возила со четири или повеќе тркала мораат да имаат браници најмалку на својата предна страна.

Бран-иците мораат да бидат поставени така што да претставуваат најиздаден дел на возилото и не смеат да имаат остри рабови.

Височината на предните и задните браници на возилото, мерена од површината на патот, мора да биде еднаква на предната и задната страна при рамномерно оптоварено возило во состојба на миру-вање.

Член 64 Патничките автомобили мораат да имаат вгра-

дени приклучоци за врзување на сигурносните по-јаси најмалку за првиот ред на седиштата.

Возилата од став 1 на овој член мораат да имаат вградени приклучоци за врзување на сигурносните појаси и за сите други седишта декларирани од страна на производителот.

Бочните седишта во возилото мораат да имаат приклучоци за врзување на сигурносните појаси на три точки, а седиштето во средината на возилото најмалку на две точки на врзување.

Член 65 Патничките автомобили што имаат вградени

приклучоци за врзување на сигурносни појаси, како и патничките автомобили што ќе се произведат и вклучат во сообраќај по 1 јануари 1977 година, мо-раат да имаат вградени сигурносни појаси за први-от ред на седиштата.

Сигурносните појаси од став 1 на овој член мо-раат да имаат број на приклучоци за врзување пред-виден со член 64 на овој правилник.

Член бб Патничките автомобили, освен комбинираните

возила, мораат да имаат уред за обезбедување на возилото од неовластена употреба, со кој се спре-чува вртење на тркалото на управувачот или по-местување на рачката на менувачот," или кој дејс-твува врз системот на пренесување и го спречува вртењето на погонските тркала (освен системите за кочење) или посебен систем со кој се спречува пуштањето на моторот во работа.

Уредот од став 1 на овој член мора да биде пос-тојано вграден во возилото и мора да биде израбо-тен така што да не може да се вклучи кога возилото се движи.

По исклучок, за возилата што се во" сообраќај на денот на влегувањето во сила на овој правилник,, уредот за обезбедување на возилото од неовластена употреба со кој се спречува вртење на тркалото на управувачот или поместување на рачката на мену-вачот, може да 'биде посебно изработен и не мора да биде вграден во возилото.

Член 67 Ако на моторното возило е вградена опрема за

погон на збиен или течен гас, резервоарот со гас смее да се постави само зад просторот наменет за сместување на патниците и возачот.

Просторот за сместување на резервоарот со гас мора да биде одвоен со метална преграда од прос-торот наменет за сместување на возачот или пат-ниците, како и од просторот за сместување на мо-торот. е

Резервоарот со гас мора да има сигурносен вен-тил и арматура за влевање и излевање на гасот кон моторот, заштитена од удар. Резервоарот мора да биде прицврстен за возилото така што да е оневоз-можено неговото поместување.

Моторното возило со вграден уред и опрема за погон на течен гас модсе да се регистрира и да се вклучи во сообраќај само по претходно извршеното испитување на вградувањето на тој уред, односно опрема о'д страна на организација овластена за тоа.

IV. УРЕДИ НА ЗЕМЈОДЕЛСКИ ТРАКТОРИ И НИВНИ ПРИКОЛКИ

I 1. Земјоделски трактори

Член 68 Одредбите за уредите на земјоделските трактори

се однесуваат само на оние видови земјоделски трактори што на рамен пат не можат да развијат

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРГ Број 20 - Страна 687

брзина на движењето поголема од 30 km/час и кои имаат две оски и тркала со пневматици (во ната-мошниот текст: земјоделски трактор).

Врз земјоделските трактори што на рамен пат развиваат брзина на движењето поголема од 30 km/час согласно се применуваат одредбите на чл. 5 до 67 од овој правилник.

Член 69 Земјоделски трактор мора да има работна коч-

ница и паркирна кочница што мораат да ги испол-нуваат условите пропишани во член 15 ст. 3, 5 и 6 од ОВОЈ правилник.

Земјоделски трактор може да се кочи само на две тркала на иста оска, под услов силата на коче-њето да е рамномерно распоредена на двете тркала.

Член 70 Земјоделски трактор мора да ги има следните

уреди за осветлување и светлосна сигнализација: 1) главни фарови со еоборено светло; 2) позициони светла; 3) стоп-светла; 4) катадиоптери; 5) покажувачи на правецот; 6) светла за осветлување на задната регистарска

таблица. Земјоделски трактор, освен уредите од став 1 на

овој член, може да има и: 1) фарови за големо светло; 2) фарови за магла; 3) фарови и светла за осветлување на работното

место; 4) светла за возење наназад; 5) задни светла за магла. За соборените светла за осветлување на патот,

светлата за означување на возилото, стоп-светлата, катадиоптерите, покажувачите на правецот и свет-лата за осветлување на задната регистарска табли-ца од став 1 на овој член, согласно, важат условите предвидени за таквите уреди на моторните возила во чл. 21, 22, 23, 24, 25, 31, 32, 36, 38, 40 и 41 од овој правилник.

Ако на земјоделски трактор се вградени и свет-лата од став 2 на овој, член, согласно важат усло-вите предвидени за таквите светла во чл. 25, 26, 27 и 28 од овој правилник.

Член 71 Земјоделски трактор мора да има светлосен или

звучен сигнализатор за контрола на работата на по-кажуваните на правецот, ако возачот не моЗке ди-ректно да види најмалку по еден покажувач на пра-вецот од секоја страна на возилото.

Член 72 Земјоделски трактор мора да има уред за да-

вање звучни сигнали, што ги исполнува условите предвидени за токов уред на моторното возило во член 47 од овој правилник.

Член 73 Земјоделски трактор мора да има уред за одвод

на издувните гасови, што ги исполнува условите предвидени во член 50 од овој правилник.

Член 74 Земјоделски трактор што има затворена кабина

за возачот, мора да има најмалку едно возачко огле-дало поставено на левата страна од кабината.

Ако на земјоделски трактор постои ветробран, надворешни окна и бришани на ветробранот, во пог-лед-на нив согласно важат условите предвидени за таквите уреди на моторните возила во чл. 43, 44 и 45 од овој правилник.

Член 75 Земјоделски трактор чија тежина преминува

0,35 t мора да има и степен на пренос што овозмо-жува движење на тракторот наназад.

2. Приколки

Член 76 Приколка чија најголема дозволена тежина не

преминува 1,5 t, односно чија најголема дозволена тежина не е поголема од најголемата дозволена те-жина на земјоделскиот трактор за кој е приклучена, не мора да има работна кочница и паркирна коч-ница.

Другите приколки што ги влечат земјоделски трактори мораат да имаат работна кочница и пар-кирна кочница според одредбите на член 19 ст. 2 до 5 од овој правилник.

По исклучок, одредбата на ставот 2 од овој член не се применува на приколките што влечат земјо-делски трактори со вградена инерциона команда а што се вклучени во сообраќај до денот на влегува-њето во сила на овој правилник, под услов:

1) тракторот да влече една приколка; 2) најголема дозволена тежина на приколката да

не преминува 5 t; 3) тракторот со приколка да не се движи на па-

тот со надолжен наклон поголем од 5%.

Член 77 Во поглед на светлата за означување на при-

колката, стоп-светлата, покажуваните на правецот и катадиоптерите на приколката што ја влече зем-јоделски трактор согласно важат одредбите на чл. 31, 32, 38, 40 и 41 од овој правилник.

V/ УРЕДИ НА ЗАПРЕЖНИ ВОЗИЛА

Член 78 Ноќе, односно за време на намалена видливост,

запрежното возило мора на својата лева страна да има ^ве светла, и тоа: на предната страна светло што дава светлина во бела или селективно-жолта боја, а на задната страна светло што дава светлина во црвена боја. Тие светла мораат на- возилото да бидат поставени така што да се потполно видливи за другите учесници во сообраќајот.

Белата или селективно-жолтата светлина што ја даваат светлата од став 1 на овој член мораат да бидат видливи само за учесниците во сообраќајот што се наоѓаат пред запрежно возило, а црвената светлина — само за учесниците во сообраќајот што се наоѓаат зад запрежно возило.

Светлата од став 1 на овој член мораат да бидат такви што светлината што ја даваат тие, ноќе при добра видливост, да можат да се видат на оддалече-ност од најмалку 150 т .

Наместо двете светла од став 1 на овој член запрежно возило на својата лева страна може да има само едно светло поставено така што светлина-та што ја дава тоа да е видлива како бела или се-лективно-жолта за учесниците во сообраќајот што се наоѓаат пред запрежното возило, а црвена за учесниците во сообраќајот што се наоѓаат зад за-прежното возило.

Член 79 Запрежни возила мораат да имаат два ката-

диоптера во црвена боја, што немаат триаголен об-лик, симетрично поставени на задната страна од возилото, така што ноќе, при добра видливост, да се видливи од оддалеченост од најмалку 100 m кога се осветлени со големото светло на моторното возило.


Ефикасната рефлектирачка површина на ката -диоптерите не смее да биде помалку од 0,3 ш ниту по-веќе од 1 ш оддалечена од површината на патот, Меѓусебното растојание на ефикасните рефлекти-рачки површини на катадиоптерите не смее да би-де помало од 0,5 ш. Ефикасната рефлектирачка повр-шина на одделен катадиоптер мора да изнесува на ј -малку 20 cm2.

VI. УРЕДИ НА ВЕЛОСИПЕДИ И НА ВЕЛОСИПЕДИ СО МОТОР

Член 80 Велосипедите и велосипедите со мотор мораат за

секое тркало да имаат најмалку по една кочница. Кочниците мораат да бидат меѓусебно независни, со тоа што кочницата на предното тркало мора да биде рачна.

Член 81 Велосипедите и велосипедите со мотор мораат

да имаат едно светло за осветлување на патот, приц-врстено за предниот дел на возилото.

Светлината што ја дава светлото од став 1 на овој член мора да биде во бела или во селективно--жолта боја, а оддалеченоста на ефикасната свет-лечка површина на тоа светло од површината на патот не смее да биде помала од 0,4 m ниту поголе-ма од 1,2 т .

Велосипедите и велосипедите со мотор мораат да имаат едно позиционо светло.

Светлината на задното позиционо светло мора да биде во црвена боја.

Оддалеченоста на ефикасната светлечка повр-шина на задното позиционо светло од површината на патот не смее да биде помала од 0,25 m ниту по-голема од 0,9 т .

Задното позиционо светло може да биде вгра-дено заедно со задниот катадиоптер.

Член 82 Велосипедите и велосипедите со мотор мораат

да имаат еден заден катадиоптер во црвена боја и од секоја страна на педалот (предна и задна) по еден катадиоптер во амбер или во жолта ,боја.

Оддалеченоста на рефлектирачката површина на задниот црвен катадиоптср од површината на па-тот не смее да биде помала од 0,25 m ниту поголема од 0 9 ш.

,Ефикасната рефлектирачка површина на зад-ниот црвен к-атадиоптер мора да биде најмалку 8 c m 2 .

Член 83 Велосипедите и велосипедите со мотор мораат да

имаат уред за давање звучни сигнали.

УП. ОПРЕМА НА ВОЗИЛА

' Член 84 Сите моторни возила и приклучни возила, освен

мотоциклите, трициклите, тракторите, тракторските приколки, кампинг-приколките, приколките со една оска, автобусите во градскиот сообраќај, тролејбу-сите во градскиот сообраќај и комуналните возила мораат да имаат резервно тркало.

Член 85 Моторните возела, освен патничките автомоби-

ли, мотоциклите, трициклите и тракторите, мораат да имаат апарат за гаснење пожар.

Член 86 Сите моторни возила, освен мотоциклите и три-

циклите со широчина до 1,3 т , мораат во сообра-

ќајот на пат да имаат посебен знак за обележување на возилото запрено на коловозот на патот.

По два знака од став 1 на овој член мора да има: 1) товарно возило и автобус, ако влечат прик-

лучно возило; 2) моторно возило што се наоѓа на крајот на ко-

лоната, ако моторните возила се движат во органи-зирана колона.

Знакот од став 1 на овој член има облик на рамностран триаголник, со рабови во црвена боја чија должина изнесува најмалку 40 cm, а широчина најмалку 5 cm. Рабовите на знакот мораат да бидат обложени со рефлектирачка материја или со црвена катадиоптерска оптика во широчина од најмалку 2 cm, или изработени така што да можат по целата должина да се осветлат со сопствен извор на свет-лина. Знакот мора да биде изработен од цврст мате-ријал и на начин што му овозможува да стои ста-билно во вертикална положба.

Член 87 Моторните возила, освен мотоциклите со зафат-

нина на моторот до 50 cm3, мораат да имаат опрема за укажување прва помош (кутија на прва помош за моторни возила).

Член 88 Моторните возила и приклучните возила чија

најголема дозволена тежина преминува 5 t мораат да имаат две клинести подметки.

Автобусите и тролеј бусите од член 54 став 2 на овој правилник мораат на видно место да имаат пос-тавен чекан за разбивање на стаклото во случај на опасност.

Член 89 Моторните возила, освен мотоциклите, трактори-

те, тролејбусите во градскиот сообраќај и автобуси-те во градскиот сообраќај, мораат да имаат резервни сијалици најмалку за половина си ја лични места на удвоени светлосни и светлосносигнални уреди и по една сијалица за неуд воени си ја лични места к а ј кои е можна замена само на сијалици.

Член 90 Бројот на рамката на возилото мора да биде

втиснат на самата рамка зтли на кој и да е дел од возилото што не може да се симне.

Бројот на моторот Mbpa да биде втиснат на уоч-ливо место во куќичката на моторот.

Член 91 Како зимска опрема на моторни возила се под-

разбираат пневматици за зимска употреба (М+Ѕ) на погонски тркала, или пневматици со летен профил ако возилото во приборот има синџири за погонски тркала, а како зимска опрема на автобуси и товарни моторни возила се подразбира уште и лопата.

На автобуси и товарни моторни возила над 3,5 t вкупна тежина не можат да бидат поставени пнев-матици со бруќе.

VIII. ИЗДУВНИ ГАСОВИ НА МОТОРНИ ВОЗИЛА

Член 92 Моторите со внатрешно согорување на моторни-

те возила, освен на мотоциклите, не смеат да ис-пуштаат во атмосфера, и тоа:


1) бензински мотори — јагленмоноксид во коли-чина поголема од 4,5 волуменски проценти при ра-бота на загреан мотор во празен од;

2) дизел-мотори, при најмалку шест слободни забрзувања едноподруго на неоптоварено нормал-но загреан мотор, издувна гасови чиј коефициент на апеорпција на светлината, измерен со димометар (опасиметар), ја преминува вредноста К=2,8 ш - 1 за моторите до номинална сила Ре=100 КЅ, односно вредноста К^1,86 пг 1 за мотори над Ре=100КЅ. При

слободно забрзување мора да се постигне лен број на обртите на моторот.

IX. ТЕХНИЧКИ НОРМАТИВИ ЗА НЕКОИ УРЕДИ НА ВОЗИЛАТА

Член 93 Техничките нормативи на ефикасноста на сис-

темите за кочење на моторните возила и на прик-лучните возила се:

Коефициентот на кочењето претставува однос на забавањето на возилото и забрзувањето на земјина тежа изра-зен во проценти

Нормативите од табелата дадена во став 1 на овој член важат за возилата што се движат и тоа под следните услови:

1) површината по која се движат да е рамна, сува и со современа коловозна постилка;

2) за време на движењето на возилото брзината на ветрот да не е поголема од 3 т / ѕ ;

3) температурата на дискот или на надворешна-та површина на барабанот да не изнесува повеќе од 100о С;

4) брзината на почетокот на кочењето да изне-сува најмалку 50 km/час за патничките автомобили, најмалку 40 km/час за другите моторни возила, а за оние моторни возила што не можат да ти постигнат тие брзини — 80Vo од нивната најголема брзина.

Нормативите важат и кога испитувањето на мо-торното возило или приклучното возило се врши во место. Во тој случај односот на збирот на силите на кочењето, на обемот на сите тркала, кочени со ра-ботната кочница, и најголемата дозволена -тежина на возилото мора да биде поголем или еднаков на пропишаните вредности на коефициентот на кочење.

Нормативите важат без оглед на тоа дали мо-торното возило или приклучното возило е оптоваре-но или не.

По исклучок од одредбата на став 3 од овој член, силата на кочењето на моторните возила и приклучните возила што имаат вградени уреди за непрекинато приспособување на интензитетот на ко-чењето сразмерно на промената на оптоварувањето, може, при испитувањето во место, да биде помала од вредноста од табелата од став 1 на овој член, и тоа само за големината што му одговара на рела-тивниот однос на притисокот во цилиндрите за ко-чење и инсталацијата пред уредите за приспособу-вање.

. Член 94 Паркирната кочница на моторното возило од-

носно на' приклучното возило кога е тоа одвоено од влечното возило, мора да обезбеди недвижност на возилото оптоварено до најголемата дозволена те-жина на наклон од 16%, а при тоа возилото да не е кочено на друг начин.

Паркирната кочница на споени возила мора да обезбеди недвижност на целата група на наклон од 8%, а при тоа групата возила да не е кочена на друг начин.

СиЖ1та со која се дејствува на командата на паркирната кочница не смее да биде поголема од 40 кр за патничките автомобили и земјоделските "трак-тори, ниту поголема од 60 кр за другите моторни возила.

Член 95 Светлосниот сноп на собореното светло за освет-

лување на патот не смее да биде подолг од 40 т , а светлосниот сноп на големото светло за осветлување на патот не смее да биде пократок од 80 т 5 и тоа при рамномерно оптоварено моторно возило на хо-ризонтална површина.

Главните фарови на моторното возило мораат да бидат изведени и приспособени така што при упот-ребата на собореното светло на одделен фар, освет-лениот дел на рамниот пат, лево or замислената на-должна вертикална рамнина низ фарот, да не е по-долг од 80 m ниту пократок од 30 ш. Л

Фаровите за магла на моторкѓото возило мораат да бидат изведени и приспособени така што освет-лениот дел на рамниот пат да не е подолг од 35 т .

Светлото за осветлување на патот на велосипед или велосипед со мотор мора да биде изведено и приспособено така што осветлениот дел на рамниот пат да не е подолг од 50 m ниту пократок од 10 ш.

Член 96 Уредот за давање звучни сигнали вграден во,

моторното возило мора да произведува звук со ја-чина најмалку:

1) на моторни возила од А и В категорија — 76 dB(A);

2) на моторни возила од С категорија — 39

3) на моторни возила од D категорија - 93 dB(A).

Јачината на звукот на звучните сигнали вгра-дени на моторното возило се утврдува на отворен и рамен простор со пречник од најмалку 20 т , при

Страна 690 - Bpoi 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

што микрофонот на фонометарот мора да се наоѓа на височина од 0;5 до 1—5 m и на оддалеченост од 7 m пред возилото, а моторот не смее да биде во работа^

Велосипедите и велосипедите со мотор мораат да имаат уред за давање звучни сигнали, како што се ѕвонче, труба или сирена, чија јачина на звукот не смее да изнесува помалку од 70 dB (А).

Уредот за давање звучни сигнали на моторните возила не смее да произведува звук со јачина над 104 dB (А).

Член 97 Највисоките граници на дозволената надвореш-

на бучава што одделни видови возила смеат да ja произведуваат се:

1) за возила со две тркала, и тоа за: а) велосипеди со мотор — 78 dB (А); б) мотоцикли со двотактен мотор со зафатнина

до 125 cm3 — 82 dB (А), а мотоцикли со зафатнина на моторот над 125 cm3 — 84 dB (А);

в^ мотоцикли со четиритактен мотор со зафат-нина до 125 cm3 — 82 dB (А), со зафатнина од 125 до 500 cm3 — 84 dB (А), а со зафатнина над 500 cm8 — 86 dB (А);

2) за моторни возила со три тркала - 85 dB (А); 3) за моторни возила со четири или повеќе тр-

кала, и тоа за: а) патнички автомобили — 84 dB (А); б) товарни автомобили и автобуси со најголема

дозволена тежина до 3,5 t — 85 dB (А), од 3,5 до 12 t и со мотор со јачина до 200 КЅ - 89 dB (А), а со мотор со јачина над 200 КЅ - 92 dB (А).

За возилата што се во експлоатација повеќе од' една година, највисоката граница на дозволената надворешна бучава изнесува за 3 dB (А) повеќе од највисоката граница предвидена' во став 1 на овој член за односниот вид возило. в

Надворешната бучава на нови возила типски се утврдува на начинот предвиден со Уредбата за ра-тификација на Правилникот 9 што се однесува на хомологацијата на возилата во поглед на бука („Службен лист на СФРЈ", бр. 16/72 - Додаток Меѓународни договори и други спогодби).

Член 98 Уредите за осветлување и светлосна сигнализа-

ција на возилото мораат да бидат од одобрен тип според важечките прописи за одделни видови на тие уреди.

X. ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 99 Одредбите на член 92 од овој правилник ќе се

применуваат од 1 јануари 1976 година врз сите мо-торни возила во сообраќајот/

Долунаведените одредби од овој правилник ќе се применуваат врз возилата што ќе се произведат и вклучат во сообраќај, и тоа:

1) по 1 јануари 1976 година одредбата на член 16 став 6 во однос на моторните возила и приклучните возила, Сменети за превоз на патници, со најго-лема дозволена тежина над 7 t;

2) по 1 јануари 1978 година: а) одредбата на член 16 став 9; б) одредбата на член 19 став 9; в) одредбата на член 41 став 1 точка 2, а до тој

рок ќе се применува одредбата на став 1 точка 1 од тој член;

г) одредбата на член 41 став 11; д) одредбата на член 49 став 1 точка 1 под б); ѓ) одредбата на член 81 став 3; 3) по 1 јануари 1980 година: а) одредбата на член 13 став 1 точка 2; б) одредбата на член 16 став 6 во однос на мо-

торните возила и приклучните возила — автобусите со најголема дозволена тежина до 7 t и товарните моторни и приклучни возила со најголема дозво-лена тежина до 10 t;

в) одредбата на член 16 став 7 во однос на мо-торните возила со најголема дозволена тежина до 10 t;

г) одредбата на член 50 став 3; д) одредбите на член 64 ст. 2 и 3.

Член 100 Врз моторните возила и приклучните возила на

Југословенската народна армија не се применуваат одредбите на чл. 6 7, 8, 10, П, 12, 13, 16,- 19, 20, 21, 23, 29, 30, 35, 49, 60. 61, 64, бб, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90. 91 и 92 од овој правилник.


вилник, престануваат да важат: 1) правилникот за димензиите, вкупните тежини

и наплатките на друмските возила („Службен лист на СФРЈ", бр. 6/64, 34/64 и 23/67);

2) Правилникот за уредите и опремата за вози-лата во сообраќај на патиштата („Службен лист на СФРЈ", бр. 47/68, 28/70, 11/71, 3/73, 1/74 и 25/74).



VIII/1 Бр. 99/1 13 јануари 1975 година

Белград Претседател

на Сојузниот комитет за сообраќај и врски,

Бошко Димитриевиќ, с. р.

265. Врз основа на член 220 алинеја 3 од Законот за

основите на безбедноста на сообраќајот на пати-штата („Службен лист на СФРЈ", бр. 17/74), во спо-годба со претседателот на Сојузниот комитет за здравство и социјална заштита, претседателот на Сојузниот комитет за сообраќај и врски пропишува

П Р А В И Л Н И К ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛОВИ ШТО МОРААТ ДА ГИ ИСПОЛНУВААТ ВОЗАЧИТЕ НА МОТОРНИ

ВОЗИЛА

Член 1 Заради утврдување на душевната и телесната

способност на кандидатите за возачи и на возачите на моторни возила, со овој правилник се пропишу-ваат здравствените, услови што мораат да ги испол-нуваат кандидатите за возачи и возачите за само-стојно управување со моторно возило во сообраќајот на јавните патишта.

Член 2 Кандидатите за возачи и возачите на моторни

возила се распоредуваат, во смисла на овој правил-ник, во две групи,,и тоа: '

1) во првата група: кандидатите за возачи и возачите на моторни возила од категориите А и В на кои управувањето со моторно возило не им е основно занимање;

2) во втората група: кандидатите за возачи и возачите на моторни возила од категориите А и В на кои управувањето со моторно возило им е основ«


но занимање, како и кандидатите за возачи и во-зачите на моторни возила од категориите С, D и Е.

Член 3 Ако на здравствениот преглед се утврди дека

кандидатот за возач или возачот на моторно возило боледува од една од болестите или има една од повредите или маните, наведени во овој правилник, се оценува како неспособен за самостојно управу-вање со моторно возило под услов:

1) утврдената болест, повреда или мана целосно да го исклучува безбедното управување со моторно возило или може да предизвика ненадејна неспо-собност;

2) евентуалните функционални растројства да не е можно да се компензираат.

Член 4 Кандидатот за возач, односно возачот на мотор-

но возило се смета, во смисла на овој правилник, како способен за самостојно управување со моторно возило во сообраќајот на Јавните патишта, ако не боледува од следните болести, односно ако нема некоја од следните повреди или мани:

А) ЗА ПРВАТА ГРУПА:

а) Психолошки, психијатриски и невролошки сос-« тојби и заболувања:

1) комбинирани или во појак степен изразени и самостојни ненормални психички состојби и забо-лувања, што се манифестираат како: интелектуална инсуфициенција, пречки, намалување или отсуство на внимание и концентрација, психомоторна или сензомоторна забавеност и некоординираност, во поголем степен изразена девиЈација на личноста;

2) деменции од сите етиологии; 4 3) акутни психози, без оглед на етнологијата,

или хронични психози со изразени резидуални или репресивни промени;

4) изразени промени во афективната и морално--етичката сфера на психопатска личност, што вли-јаат врз безбедното управување со моторно возило;

5) изразени невротски растројства, што влијаат врз безбедното управување со моторно возило;

6) алкохолизам, освен медицински контролира-ните случаи на апстинирање најмалку 6 месеци, а неггројавување психички промени или невролошки компликации;

7) 'токсикоманија, освен медицински котролира-ните случаи на апстинирање најмалку 12 месеци а непројавување на психички промени или невроло-шки компликации;

8) состојби и заболувања, што се манифестираат со растројувања на координацијата, со ригор, со тремор, со хореатични и атетотични движења (мултипла склероза, М. Wilson, М. Parkinson, итн);

9) сите облици на епилепсија и други растројства на свеста, ос^ен медицински контролираните случаи во кои без терапија нападите не се појавуваат на ј -малку две години;

10) невролошки состојби, заболувања, повреди и аномалии на нервите и мускулите, што влијаат врз б е з б е д н о т о управување со моторно возило, а за кои н е м о ж е да се изврши соодветна адаптација на возилото;

11) малигни тумори на централниот нервен систем? по локализацијата и хистолошкиот наод;

12) состојби по повреда на мозокот, со психички и невролошки последици . што влијаат врз Јбезбед-ното управување со моторно возило;

13) состојби по повреда на мозокот, со изразени невролошки знаци и симптоми што сами по себе не

се пречка за безбедно управување со моторно во-зило, до 6 месеци од повредата;

14) неспецифични и специфични воспаленија, односно заболувања на централниот нервен систем во текот на болеста и 6 месеци по излекувањето;

15) хемиплегни и хемипарези, за кои не е можна адаптација на возилото;

16) повреди и заболувања на 'рбетниот мозок со последици што не овозможуваат безбедно управу-вање со моторно возило, а за кои не може да се изврши соодветна адаптација на возилото;

17) прогресивни мускулни заболувања; -18) атеросклероза на мозокот во изразен стадиум,

со растројства што го загрозуваат безбедното упра-вување со моторно возило;

19) луетични заболувања на централниот нервен систем, со растројства што го загрозуваат безбед-ното управување со моторно возило;

б) состојби и заболувања на органите на видот:

1) заболувања или мани на органите на видот што функцијата на видот ја растројуваат во таа мера што да можат да го доведат во прашање безбедното управување Со моторното возило;

2) острина на видот, коригирана или ^ к о р и г и -рана, не смее да биде помала во збирот на двете очи од 0,8, со тоа што подоброто око да има визус 0,5. Во таков случај видното поле мора да биде потпол-но нормално Ако лицето има само едно око, остри-ната на видот, коригирана или ^коригирана , не смее да биде помала од 0,8, а видното поле мора да биде потполно нормално На таквото лице може да му се издаде возачка дозвола по 12 месеци од денот на загубата на окото;

3) оштетувања на видното поле според следните критериуми: се дозволува темпорално стеснување од 20° а при тоа да се елиминира влијанието на моно-куларните скот^ми;

в) состојби и заболувања на органите за рамнотежа и слух:

заболувања на вестибуларниот апарат со рас-тројства на рамнотежата;

г) состојби и заболувања на срцето и крвните садови:

1) тешки случаи на заболувања на коронарните крвни садови, со зачестени напади на ангина пек-торис;

2) состојба по инфаркт миокард, без ангинозни пречки или знаци на растројување на ритамот, до 6 месеци;

3) заболувања на срцето што можат да доведат до промена на ритамот и синкопа л ната состојба;

4) вродени и здобиени срцеви мани со знаци на декомпензациј а;

5) вродени и здобиени болести на големите крвни садови со знаци на декомпензација;

6) комплетен срцев блок, освен инплакктиран електронски стимулатор (PEACE MAKER);

7) хронично белодробно срце со знаци на де-компензација; -

8) состојба по перикардит со знаци на конструк-ција;

9) хипертонична болест со дијастолен притисок над 120 mm Hg, со знаци на оштетување на крвните садови на очите, мозокот, срцето или бубрезите;„

д) состојби и заболувања на респираторниот систем:

што предизвикуваат тешка респираторна, кар-диореспираторна или срцева инсуфициенција (хро-ничен бронхитис со тежок емфизем, тежок облик на бронхијална астма и сл.);


ѓ) болести на гастроинтестиналниот игуринарииот систем:

тешки заболувања на црниот џигер или на буб-резите поради кои-можат да настапат колики, од-носно коматозни состојби;

е) заболување на ендокриниот систем:

1) дијабетес мелитус комплициран со очни, нервни или кардиоваскуларни растројства и со некомпензирана ацидоза;

2) хипертиреоидози од потежок облик, со окуло-булбаторен синдром или со компликации на кардио-васкуларниот систем;

3) тешки облици на хипертиреоидоза придру-жени со брадипсихија;

4) хипер — и хипоаденокортицизам во тешки облици;

ж) болести на крвниот систем:

малигни хемопатии и ретикулози, освен ако лекарот специјалист хематолог изречно не нагласи дека лицето е способно за безбедно управување со моторно возило;

з) заболувања на кожата:

што можат битно да влијаат врз безбедното управување со моторно возило (тешки облици на невродермиатитис и сл) ;

ѕ) состојби и заболувања на коскениот систем и на локомоторниот апарат:

сите состојби, заболувања и повреди на коске-ното и мекото ткиво, што предизвикале целосен или делумен недостиг на екстремитети или одземеност, вкочанетост, атрофија, намалена моторна сила, искривувања, скратувања на екстремитети и. сл. Здравствената способност се оценува според видот и степенот на пречките ектремитетот да ја врши потребната функција. Во такви случаи лекарот од соодветна специјалност е должен да даде мислење дали кандидатот за возач, односно возачот е спосо-бен самостојно да управува со секое или со специ-јално адаптирано моторно возило;

Б) ЗА ВТОРАТА ГРУПА:

а) психолошки, психијатриски и невролошки сос-тојби и заболувања:

1) комбинирани или во појак степен изразени и самостојни ненормални психички состојби и заболу-вања, што се манифестираат како: интелектуална инсуфициенција, пречки, намалување или отсуство на внимание и концентрација, психомоторна или сензомоторна забавеност и некоординираност, во поголем степен изразена девијација на личноста;

2) деменции од сите етно л огин; 3) акутни психози, без оглед на етнологијата,

или хронични психози со изразени резидуални или рецесивни промени;

4) изразе-ни промени во афективната и морално--етичката сфера на психопатска личност;

5) изразени невротски растројства, што влијаат врз безбедното управување со моторно возило;

6) изразена астенија со појака неврастенија;

7) алкохолизам, освен медицински контролирани случаи е а апстинирање најмалку 6 месеци, а непро-јавување на психички промени или невролошки компликации;

8) токсикоманија, освен медицински копро л и-рани случаи на апстинирање најмалку 12 месеци, а непројавување на психички промени или невроло-шки компликации;

9) состојби и заболувања, што се манифестираат со растројства на координацијата, со ригор, со тре-мор, со хореатични и со атетотични движења (мул-типла склероза, М. Wilson М. Parkinson, итн.);

10) сите видови епилепсија и други растројства на свеста;

11) невролошки состојби, заболувања, повреди и аномалии на нервите и мускулите, што влијаат врз безбедното управување со моторно возило, без оглед на можната адаптација на возилото;

12) малигни тумори на централниот нервен сис-тем, по локализацијата и хистолошкиот наод;

13) состојби по повреда на мозокот, со-психички и невролошки последици што влијаат врз безбедно-то управување со моторно возило;

14) состојби по повреда на мозокот, со невроло-шки последици што сами по себе не се пречка за безбедно управување со моторно возило, најмалку 6 месеци од повредата;

15) состојби по потрес на мозокот, до 6 месеци зависно од тежината на потресот;

16) неспецифични и специфични воспалени ја, односно заболувања на централниот нервен систем, во текот на болеста и 6 месеци по ^ л е к у в а њ е т о ;

17) хемиплегии и хемипарези; 18) заболувања и повреди на 'рбетниот мозок, со

последици што оневозможуваат безбедно управува-ње со моторно возило, без оглед на можната адап-тација на возилото;

19) прогресивни мускулни заболувања; 20) атеросклвроза на мозокот во изразен стадиум,

со растројства што го загрозуваат безбедното упра-вување со моторно возило;

21) луетични заболувања на централниот нервен систем, со растројства што го загрозуваат безбедното управување со моторно возило;

б) состојби и заболувања на органот на видот:

1) заболувања или мани на органот на видот што функцијата на видот ја растројуваат во таа мера што можат, да го доведат во прашање безбедното управување со моторно возило;

2) острина на видот на. секое око посебно, без употреба на корекциони стакла, не смее да биде помала од 0,8, односно острината на видот на едното око 1,0, а на другото око најмалку 0,6. Таа острина на видот може да се постигне со употреба на корек-циони стакла, но не појаки од 4,0 диоптери, со тоа што видното поле на двете очи да биде потполно нормално;

3) кол орен вид според следните критериуми: тешки дефекти (анопии), полесни дефекти — протано-малии (аномален коефициент под 0,5) и деутоно-малии (аномален коефициент над 10);

в) состојби и заболувања на органите за рамнотежа и слух:

заболување на вестибуларниот апарат со рас-тројства на рамнотежата;

г) состојби и заболувања на срцето и крвните садови:

1) тешки случаи заболувања на крвните садови, со зачестени напади на ангина пекторис;


2) состојба по инфаркт миокард, без ангинозни пречки или зЅаци на растројство на ритамот, н а ј -малку 6 месеци;

3) заболувања на срцето што можат да доведат до промена на ритамот и до синкопа л на состојба;

4) вродени и здобиени срцеви мани со знаци на ^компензација ;

5) вродени и здобиени заболувања на големите крвни садови;

6)\комплетен срцев блок и AV блок од I I степен; 7) блок на левата гранка на Хисовиот сноп; 8) хронично белодробно срце; 9) состојба по перикардит со знаци на констрик-

Ција; 10) хипертонична болест со дијастоличен прити-

сок над 120 mm Hg или со знаци на оштетување на крвните садови на очите, мозокот срцето или бу-брезите; '

д) состојби и заболувања на респираторниот систем:

1) заболувања на респираторниот систем што предизвикуваат тешка респираторна, кардиореспи-раторна или срцева инсуфициенција (хроничен бронхитис со тежок емфизем, тежок облик на брон-хијална астма и сл.);

2) активна белодробна туберкулоза;

ѓ) болести на гастроинтестиналииот и уринарниот систем:

тешки заболувања на црниот џигер или на бубрезите поради кои можат да настапат колики, односно коматозни состојби;

е) заболување на епдокриниот систем:

1) сите облици на дијабетес мелитус, освен оние што можат да се компензираат со диета и со орални антидијабегици, а под услов да се под постојана медицинска контрола;

2) хипертиреоидоза од потежок облик, со окуло-булбаторен синдром или со компликации на кардио-васкуларниот систем;

3) тешки облици на хипертиреоидоза; 4) хипер и хипоаденокортицизам во изразен

степен;

ж) болести на крвниот систем. ч

1) ма литии хемопатии и ретикулози; 2) анемии од тежок степен и хеморагичен

синдром;

з) заболувања на кожата:

што можат битно да влијаат врз безбедното управување со моторно возило (тешки облици на невродерматитис и сл.);

ѕ) состојби и заболувања на коскениот систем и на локомоторниот апарат:

сите состојби, заболувања и повреди на коскено-то и мекото ткиво, што предизвикува целосен или делумен недостиг на екстремитети или одземеност, вкочанетост, атрофија, намалена моторна сила, искривувања, скратувања на екстремитети и сл., а влијаат врз безбедното управување со моторно возило.

Кандидатите за возачи и возачите на моторни возила од првата група можат да се сметаат како

способни за самостојно управување со моторно во-зило и во следните случаи:

1) ако се потполно глуви, под услов да е оценето Дека психички се способни за безбедно управување со моторно возило;

2) ако боледуваат од дијабетес мелитус и при-маат инсулин, под услов да се наоѓаат под постојана лекарска контрола.

Употреба на контактни леќи од страна на кан-дидатите за возачи, односно возачите на моторно возило од втора група може да се дозволи само со посебна согласност на лекарот специјалист за очни болести.

Острината на слухот на кандидатите за возачи и на возачите на моторни возила од втора група мора да биде таква што да се чуе шепот од оддале-ченост од еден метар, а гласен говор од оддалеченост од 4 до 5 метри, без употреба на амплификатор. Во-зачите на моторно возило од D категорија можат острината на слухот да ја постигнат со употреба само на селективен амплификатор.

Член 5 Возачот на моторно возило што потребната

острина на видот, односно потребната острина на слухот, определена со овој правилник, ја постигнува со употреба на корекциони стакла (контактни леќи), односно слушен амплификатор, е должен за време на управувањето оо моторно возило да носи корек-циони стакла (контактни леќи), односно слушен амплификатор. Употребата на корекциони стакла, односно слушен амплификатор мо^)а да биде назна-чена во уверението за здравствената способност на возачот на моторно возило и во возачката дозвола,

Возачот на моторно возило чија способност за управување со моторно возило е ббусловена со адаптирано возило мора да има потврда дека адап-тацијата на определено возило е извршена адекват-но со телесната мана или недостаток, а што мора да биде назначено во уверението за здравствената способност на возачот на моторно возило и во во-зачката дозвола.

Член б Возачот на моторно возило, при секоја промена

на здравствената состојба што може да има влија-ние врз исполнувањето на здравствените услови за управување со моторно возило, пропишани со овој правилник, подлежи на контролен здравствен пре-глед заради проверување на неговите способности за управување со моторно возило.

Член 7 Здравствен прглед на кандидатот за возач или

на возачот на моторно возило вршат во надлежната здравствена установа: лекар по општа медицина, психолог, лекар специјалист за очни болести и ле-кар специјалист невропсихијатар.

Ако при здравствениот преглед се посомнева дека кандидатот за возач или возачот на моторно возило боледува од некоја болест наведена во член 4 од овој правилник, која бара посебен специјали-стички преглед, тој мора да се упати и на преглед до соодветен лекар специјалист.

Член 8 . ; Здравствената установа е должна во уверението

за здравствената способност на кандидатот за возач, односно на возачот на моторно возило да назначи дека со прегледот на кандидатот за возач, односно на возачот на моторно возило е утврдена неговата телесна и душевна способност за управување со моторно возило од определена категорија.

Страна U/-б — Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

Ако на здравствениот преглед се утврди дека кандидатот за возач, односно возачот на моторно возило не ги исполнува здравствените услови про-пишани со овој правилник, во уверението ќе се на-веде дека е трајно или привремено здравствено неспособен за управување со моторно возило од определена категорија.

Член 9 Уверението од член 8 став 1 на овој правилник

што-се поднесува до надлежниот орган заради до-бивање, односно продолжување на важењето на возачка дозвола, во времето на поднесувањето не смее да биде постаро од 6 месеци.


вилник ,престанува да важи Правилникот за здрав-ствените услови што мораат да ги исполнуваат возачите на моторни возила (,.Службен лист на СФРЈ", бр. 26/67).

Член И Овој правилник влегува во сила осмиот ден од


Бр. 122/1 12 март 1975 година

Белград


сообраќај и врски, Бошко Димитриевиќ, с. р.

ОДЛИКУВАЊА

У К А З

ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА СОЦИЈАЛИСТИЧКА ФЕДЕРАТИВНА

РЕПУБЛИКА ЈУГОСЛАВИЈА

врз основа на член 337 од Уставот на Соција-листичка Федеративна Република Југославија и член 4 од Законот за одликувањата на Социјали-стичка Федеративна Република Југославија одлу-чува да се одликуваат:

— за особени заслуги во ширењето на братството меѓу нашите народи и народности и за јакнење на морално-политичкото единство на земјата

СО ОРДЕН БРАТСТВО И ЕДИНСТВО СО СРЕБРЕН ВЕНЕЦ

пешадиски полковник Аћић Обрада Душан полковник на правна служба Булатовић ,Саве

Милорад пешадиски полковник Гудељ Андрије Марко полковник на сообраќајна служба Јовић Мла-

ђана Арсенија пешадиски полковник Матаковић Цвијете

Бранко капетан на боен брод Перковић Ивана Валентин полковник на оклопни единици Радош Јосипа

Драго -^потполковник на сообраќајна служба Чучковић

Луке Жарко пешадиски потполковник Фарагуне Јосипа Ру-

ђеро пешадиски потполковник Радовић Боже Јосо пешадиски потполковник Стојановић Раде Јанко

пешадиски потполковник Товарложа Јанка Ђуро

потполковник на финансиска служба Врабец Луке Јосип

интендантски потполковник Вујановић Станка - Михајло

артилериски мајор Солар Лазе Гојко заставник Г класа на административна служба

Пушкар Андрије Јосип воен службеник IV класа на административна

служба Радовчић Анте Недељка;

— за особени успеси во раководењето со едини-ците на вооружените сили на Социјалистичка Фе-деративна Република Југославија и за заслуги за нивното зацврстување и оспособување за одбрана на независноста на нашата земја

СО ОРДЕН НА НАРОДНАТА АРМИЈА СО ЗЛАТНА ЅВЕЗДА

санитетски полковник Банко Ивана Виктор санитетски полковник Миктшћ Мартина Павле полковник на оклопни единици Млакар Антона

Антон полковник на правна служба Петровић Максима

Никола санитетски полковник Рукавица Ивана Златко полковник за врска Татало-вић Саве Милан артилериски потполковник Цурл Ивана Антон пешадиски потполковник Чимбур Петра Петар пешадиски потполковник Ћирић Глише Стеван инженериски потполковник Дивјак Миле Божо ветеринарен потполковник Гајић Борисава Рад-

мило инженериски потполковник Јовановић Живка

Риста пешадиски потполковник Комненић Драге Но-

вица артилериски потполковник ЈБубец Јосипа Јосип потполковник на градежна служба Подобник

Грегора Стане потполковник на финансиска служба Самбол

Анке Матија потполковник на оклопни единици Стојнич

Остоје Слободан

СО ОРДЕН НА НАРОДНАТА АРМИЈА СО СРЕ-БРЕНА ЅВЕЗДА

0

санитетски потполковник Боромиса Јована Ду-шан

санитетски потполковник Добре Илије Ђорђе санитетски потполковник Флорини Аугуста Ре-

нато санитетски потполковник Гаћеша Јована Мило-

рад санитетски потполковник Хаџић Љубомира

Драгомир технички потполковник Итњатовић Симеона

Миодраг пешадиски потполковник Јовић" Стојана Мило-

рад артилериски потполковник Кафеџић Бећира

Мујо потполковник на градежна служба Маричић

Лазара Мирко артилериски потполковник Милеуснић Јулке

Милан потполковник на финансиска служба Настић

Илије Радисав

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 — Страна 695

технички потполковник Остојић Димитрије Остоја

артилериски потполковник Ревен Павла Фло-ријан

мајор на оклопни единици Бањац Илије Марко пешадиски мајор Богдановић Стевана Милорад пешадиски мајор Боричић Димитрија Лазар санитетски мајор Бошњаковић Николе Вера пешадиски мајор Брлечић Јосипа Рудолф артилериски мајор Булатовић Милова:«« Милета мајор на градежна служба Кота Јосипа Јосип ма,јор на АБХ одбрана Крзнар Фрање Славко санитетски мајор Мачковић Јосифа Лојзије санитетски Majop Маричић Ђуре Бранко санитетски мајор Милачић Ђоке Радомир

- интендантски Majop Младеновић Боривоја Ми-лутин

артилериски мајор Новаковић Михајла Станко санитетски мајор Освалд Јосипа Милан Majop на АБХ одбрана Станојевић Јована Ж и -

војин артилериски мајор Трипковић Ђуре Љубиша санитетски мајор Вукичевић Александра Милић капетан I класа на оклопни единици Аћимовић

Косте Милош -пешадиски капетан I класа Андријашевић

Бранка Ђорђе капетан I класа за врска Барлевски Крсте

Ђорђе капетан I класа на административна служба

Церовић Но л а Тихомир капетан I класа на АБХ одбрана Димитријевић

Милана Радмило технички капетан I класа Добринић Јосипа

Мирослав пешадиски капетан I класа Ђорђевић Крсте

Властимир капетан I класа на оклопни единици Ђоковић

Рада Душан технички капетан I класа Ђинђић Василија

Живојин капетан I класа на сообраќајна служба Гјелдум

Кузме Младен ' ^ технички капетан I класа Гроздановић Младена

Душан капетан I класа на финансиска служба З^еђбели

Агнезе Антон санитетски капетан I класа Храниловић Дане

Дамир технички капетан I класа Јечменица Момчила

Радован артилериски капетан I класа Јовић Прокопа

Љубомир капетан I класа за врска Јовићевић Богића

Михајло пешадиски капетан I класа Јовичић Војина

Раденко пешадиски капетан I класа Костадиновић Ла-

зара Бранко санитетски капетан I класа Костић Миодрага

Милоје технички капетан I класа Кучан Ивана Јура ј технички капетан I класа Крсник Ивана Томи-

слав технички капетан I "класа Ковачевић Радована

Бранислав технички капетан I класа Кожул Душана

Стеван пешадиски капетан I класа Максимовић Обрада

Томислав технички капетан I класа Марковић Остоје

Мирко капетан I класа за врска Мишовић Драгише

Божидар

санитетски капетан I класа Начиновић Гашпара Гаетано

инженериски капетан I класа Николић Бранка Радован

пешадиски капетан I класа Павловић Добривоја Миодраг

капетан I класа на оклопни единици Раденко-вић Стојадина Десимир

пешадиски Majop Радул'овић Милорада Богдан пешадиски мајор Радоман Марка Бранислав капетан I класа за врска Радовић Радомира

Љубомир пешадиски капетан I класа Самој левски Ћирка

Богомир . артилериски капетан I класа Срндовић Јове

Гојко интендантски капетан I класа Стевановић Бо-

шка Милован капетан I класа за врска Стевановски СТОЈ ана

Ђорђе капетан I ' класа на сообраќајна служба Станко-

вић Љубомира Сретен капетан I класа за врска Томић Милана Србо-

љуб пешадиски капетан I класа Урошевић Свети-

слава Бранислав пешадиски капетан I класа Васић Васе Станиша капетан I класа на градежна служба Бојкови а

Бартула Јура ј артилериски капетан I класа Вујасановић Ми-

лоша Павле капетан I класа за врска Живковић Гаврила

Србислав капетан на оклопни единици Брановић Ивана'

Стјепан капетан за врска Чађеновић Милисава Данило артилериски капетан Чирјак Марка Анте капетан на административна служба Ћетковић

Петра Владимир пешадиски капетан Ћук Николе Милан технички капетан Јовановић Теодора Светислав инженериски капетан Качаревић Здравка Мио-

драг капетан на оклопни единици Калинов Ивана

Миленко капетан за врска Козомора Бранка Васо пешадиски капетан Мауровић Антона Драган капетан за врска Малеш Илије Мирко капетан на оклопни единици Матијашевић Ра-

доице Миленко инженериски капетан Маврља Павла Иван t инженериски капетан Миленковић Душана Сто-

јан капетан на сообраќајна служба Миловановић

Љубисава Милинко артилериски капетан Милутиновић Милутина

Момир интендантски капетан I класа Миловановић

Драгомира Светислав- » артилериски капетан Матијевић Петра Миле санитетски капетан Пекурар Савице Роман пешадиски, капетан Радановић Николе Чедо капетан за врска Станић Глиге Мирослав интендантски капетан Таушан Владе Милорад инженериски капетан Таневски Стојана Мићо санитетски капетан Токић Јосипа Борислав капетан за врска Живковић Стојана Драган санитетски заставник I класа Алексић Богољуба

Будимир технички заставник -I класа Асановић Бартола

Михо

Страна 696 — Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Четврток, 24 април 1975

заставник I класа на административна служба Баришић Јосипа Петар

технички заставник I класа Бошњаковић Павла Бранислав

заставник I класа на административна служба Бућан Душана Милан

заставник I класа на административна служба Буић Антона Цветко

' заставник I класа на административна служба Цревар Петра Стеван

заставник I класа на административна служба Десанчић Остоје Миле

технички заставник I класа Додић Чедомира Благо,те

интендантски заставник I класа Драгојевић Дра-гутина Марко

заставник I класа на административна служба Думић Јанка Јанко

технички заставник I класа Гачевић Николе Обрен

пешадиски заставник I класа Глушчић Јура ј а Стјепан

технички ^заставник I класа Голубић Стјепана Иван

пешадиски заставник I класа Кевац Јове Петар заставник 1 класа на административна служба

Костовић Владе Божидар заставник I класа на административна служба

Михаљевић Анте Иван технички заставник I класа Митић Милоша

Душан технички заставник I класа Остојић Живојина

Љубисав заставник I класа на административна служба

Поднар Антона Јосип интендантски заставник I класа Рађен Николе

Петар заставник I класа на финансиска служба

Станковић Љубисава Стаменко интендантски заставник I класа Шагуд Мирка

Стјепан заставник I класа на административна служба

Шарчевић Светозара Живан заставник I класа на административна служба

Шинковец Франца Јанез технички заставник I класа Тадић Андрије

Климе заставник I класа на административна служба

Вуковић Дамјана Никола заставник на административна служба Анђелић

Радосава Томислав технички заставник Цветковић Никодија Вито-

мир технички заставник Гроњак Теодора Васиљ заставник за врска Ловрић Милића Никола пешадиски заставник Михајловић Јована Станко интендантски заставник Михајловић Милорада

Недељко инженериски заставник Мусулин Ивана Мирко заставник на финансиска служба Скале Франца

Отон заставник на финансиска служба Слијепчевић

Душана Јован заставник на административна служба СогиК

Здравка Трира заставник на административна служба Станоје-

вић Спасе Војислав /

заставник на административна служба Вујовић" Митра Бранислав

интендантски заставник Златић Радојка Него-слав

пешадиски постар водник I класа Алексов Ста-нула Ангел

пешадиски постар водник I класа Ивошевић Мирка Милан

технички постар водник I класа Стамболић Гли-горија Владимир

интендантски постар водник I класа Суботин Младена Стеван

воен службеник IV класа на административна служба Бурнаћ Ивана Мате

воен службеник IV класа на административна служба Девчић Мате Марко '

воен службеник IV класа на административна служба Јовановић Станка Божидар

воен службеник IV класа на административна служба Капетановић Францке Францка

воен службеник IV класа на административна служба Тољ Мате Иван

воен службеник VIII класа на административна служба Кљакић-Марјановић Божидара Душанка;

— за особени заслуги и постигнати успеси во работата од значење за напредокот на земјата

СО ОРДЕН НА ТРУДОТ СО СРЕБРЕН ВЕНЕЦ

интендантски заставник I класа Грујић Јанка Стево

воен службеник IV класа на административна служба Варљен Саве Даринка;

— за примерни заслуги и умешност во работата на развивањето на постојан полет заради оствару-вање на поставените задачи во единиците со кои раководат, како и за создавање услови за постигање на исклучително добри успеси во своите единици и установи

СО ОРДЕН ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ СО ГОЛЕМА ЅВЕЗДА

»

ветеринарен полковник Бадовинац Мате Јосип пешадиски полковник Цревар Петра Стево технички полковник Јовановић Раде Младен технички полковник Паић Ивана Јаков пешадиски полковник Павела Јосипа Ранко полковник на правна служба Палавец Изидора

Војко пешадиски полковник Пражић Милана Срђан артилериски полковник Ракочевић Јовице

Алекса полковник на оклопни единици Зороја Дане Исо;

СО ОРДЕН ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ СО ЗЛАТНИ МЕЧЕВИ

пешадиски полковник Гордић Илије Вељко санитетски полковник Клеменчић Винка Хер-

берт санитетски полковник Кошута Драгутина Емил санитетски полковник Мавер Хуберта Хуберт санитетски полковник Орлић Виктора Радоје санитетски полковник Пласај Стјепана Миљенко санитетски потполковник Апић Милована Ра -

денко пешадиски потполковник Бојанић Ђуре Душан потполковник за врска Волф Петра Иван


артилериски потполковник Цикуша Василија Љубомир

артилериски потполковник Десић Стјепана Владо

потполковник, на оклопни единици Домазетовић Матије Љубомир

пешадиски потполковник Џанкић Мате Миомир пешадиски потполковник Гошек Доминика Јоже артилериски потполковник Грујин Маринка

Лазар потполковник на градежна служба Илић Свето-

лика Миодраг потполковник за врска Јеловчић Грге Никола пешадиски потполковник Јовић Пане Вид артилериски потполковник Комленић Петра

Пајо потполковник на оклопни единици Клицарић

Владе Танасије потполковник на градежна служба Ловрековић

Игнаца Милан интендантски потполковник Копреница Миле

Стеван интендантски потполковник Мандић Николе

Мирко потполковник на финансиска служба Милисав-

љевић Илије Илија артилериски потполковник. Наварин Николе

Петар пешадиски потполковник Пауновић Митра Богић артилериски потполковник Пековић Радојице

Радомир артилериски потполковник Петковић Илије

Драгољуб пешадиски потполковник Ресќушић Николе

Андрија потполковник на градежна служба Славец

Ивана Франц пешадиски потполковник Штрбац Јована Вла-

димир артилериски потполковник Вржина Тривуна

Милан пешадиски потполковник Вучковић Саве Милош пешадиски потполковник Вукмировић Михајла

Бранко пешадиа^: потполковник Жабић Митра Живко пешадиски потполковник Живковић Николе

Милован технички потполковник Вуковић Пере Брани-

слав мајор на оклопни единици Белинац Ивана Јанко пешадиски мајор Дражић Раде Милан пешадиски мајор Гиновски Богоја Томислав технички мајор Херцег Стјепана Звонимир пешадиски мајор Илић Остоје Драган мајор на оклопни единици Јанковић Драгутина

Јован

мајор на финансиска служба Меглић Мије Милан

мајор на оклопни единици Па л ека Петра Анте мадор на административна, служба Репец Јосипа

Стј-епан технички мајор Сарапа Јакова Љубан технички мајор Србљанин Марка Бранко пешадиски мајор Шомођи Бранка Милослав артилериски мајор Шимуновић Мартина Јерко ћешадиски мајор Штимац Андрије Валент артилериски м^јор Живановић Илије Милисав

технички капетан I класа Булатовић Јове Владо

капетан ! класа на геодетска служба Крамбер-гер Франца Бернард-Векослав

капетан I класа на финансиска служба Петро-вић Петра Лука

артилериски капетан I класа Рунтић Здравка Немања

артилериски капетан I класа Самарџић Јована Милош

пешадиски капетан I класа Савић Станоја Сло-бодан

артилериски капетан I класа Влаисављевић Данила ИлиЈа

артилериски капетан I класа Жунић Шиме Јосип-Бењамин

воен службеник III класа на административна служба Биљетина Стеве Божо

воен службеник III класа на административна служба Боројевић Јована Милош

воен службеник IV класа Ћоза Јуре Иво воен службеник IV класа на административна

служба Пилић Дане Даница

СО ОРДЕН ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ СО СРЕБРЕНИ МЕЧЕВИ

потполковник на правна служба Бик^ћ Антуна Вишеслав

санитетски мајор Бојовић Милоша Владимир санитетски мајор Станојевић Радосава Станоје технички капетан I класа Бенцерић Вида

Стјепан санитетски капетан I класа Бјелица Петра

Јован артилериски капетан I класа Брајовић Лазара

Драгутин санитетски капетан I класа Чолић Блажа Илија пешадиски капетан I класа Ђоковић Цветка

Милинко технички капетан I класа Фа л ица МатиЈе

Драго артилериски капетан I класа Хинић Вељка

Јеленко капетан I класа на градежна служба Хластан

Франца Јоже санитетски капетан I класа Класић Вјекослава

Иван интендантски капетан I класа Костић Голуба

Милча санитетски капетан I класа Мићовић Радојице

Божидар ; артилериски капетан I класа Момчиловић Јанка

Богдан санитетски капетан I класа Пашков Анте

Стјепан капетан I класа на административна служба

Поповић Светомира Миодраг санитетски капетан I класа Поточник Алојза

Северин пешадиски капетан I нл^са Стаменковић Петра

Стојадин пешадиски капетан I класа Станојевић Свети-

слава Љубомир технички капетан I класа Шего Боже Никола капетан I класа на финансиска служба Васић

Милана Слободан капетан I класа на финансиска служба Воден-

ски Васила Кирил


технички капетан I класа Врховски Николе - МИРЗО

капетан за врска Алексић Тиодора Радисав санитетски капетан Арсић Драгољуба Милан капетан за врска Билент Ивана Иван санитетски, капетан Блажевски Стојана Владо технички капетан Цвитановић Петра Тихомир технички капетан Динић Божидара Душан пешадиски капетан Драгић Милутина Драгутин капетан на сообраќајна служба Ђурић Мило-

мира Златомир технички капетан Ђуровић Миладина Саво пешадиски капетан Иванов Петра Александар санитетски капетан Јовановић Раде Миле артилериски капетан Кљајић Живана Радослав санитетски капетан Кокот Ивана Алојз капетан на правна служба Комад Бећира Шаћир капетан за врска Костић Животија Љубинко санитетски капетан Куиш Казимира Коља пешадиски капетан Марјановић Николе Симо технички капетан Мартић Стеве Драго санитетски капетан Михајловић Танасија Петар санитетски капетан Миливојевић Благоја Ж и -

војин пешадиски капетан Недељковић Милорада

Душан технички капетан Николић Боре Слободан технички капетан Огњановић Божидара Ненад санитетски капетан Остојић Раде Мирко технички капетан Пантелић Владимира Видоје санитетски капетан Пиварски Симе Дејан капетан на оклопни единици Перић Ђукана

Брацо капетан за врска Радаковић Ђуре Душан капетан на финансиска служба Сиљаноески

Ристе ВОЈДИН

пешадиски капетан Смиљковић Мирослава Живомир

санитетски капетан Станојевић Станојча Алек-сандар

капетан за врска Стојановић Радисава Бо-гомир санитетски капетан Сушнић Милутина. Чедомир капетан на сообраќајна служба Томић Михајла

Миле артилериски капетан Турковић Анте Иван капетан за врска Yштенета Јована Глигор артилериски капетан Војиновић Милана МРГЉЈСО

санитетски капетан Вукелић Дмитра Здравко артилериски поручник Амбринац Мартина Зво-

нимир1

артилериски поручник Бокулић Јосипа Милан технички поручник Туранов Стевана Иван технички поручник Кумрић Божидара Радован пешадиски поручник Латес Мила Мирко поручник за врска Матовић. Војислава Милорад пешадиски поручник Новаковић Милоша Стеван пешадиски поручБшк Пантелић Обрада Слобо-

дан поручник на финансиска служба Панић Адама

Марјан пешадиски поручник Подобниве Вашѕешшгтаа Антон поручник на оклопни единици Пуношевац- Дра«

гос лава Живота поручник на оклопни единици Родић Тривуна

Вид технички портретот Смиљаниќ Николе Душан поручник на сообраќајна служба Вејновић

Илије Драгомир

инженериски, поручгшх Величковић Станоја Миодраг

потпоручник на финансиска служба Ирвас Мирка Горки

технички потпоручник Станојевић Станка Дра-гомир

артилериски потпоручник Топић Недељка Млађо санитетски воен службеник V класа Церјанец

Фрање Штефица интендантски заставник I класа Ђурћић Мата

Вица заставник I класа на финансиска служба

Чесмаџиски Ва-сшга Душан пешадиски заставник I класа Ђорић Алексе

Војислав технички заставник I класа Изовски Стојев

Коста интендантски заставник I кљаса Кметић Антона

Франц заставник I класа на административна служба

Ковачевић Бошка Момчило пешадиски заставник I класа Крог Јурај а

Едвард интендантски заставник I к л а с а Лазаревић Ми-

лана Живорад заставник I класа на административна служба

Мађарић Ивана Мато заставник I класа на финансиска служба Мили-

ћевић Живо јина^ Митар заставник I класа на административна служба

Латковић Марта Јован заставник I класа на административна служба

Русак Павла Аугуст интендантски заставник I класа Сертић Ивана

Милан заставник I класа на административна служба

Станојевић Вукоја Драгутин заставник I класа на административна' служба

Сташевић Миладина Марко интендантски ,заставник I класа Стојковић Ра -

дована Ђорђе интендантски заставник I класа Зрнић Богдана

Илија технички заставник Пирић Трифка Будимир интендантски застанеше Чановић Милана Мило-

сав пешадиски заставник Ђурић Бошка Петар интендантски заставник Ђурић Димитрија Ти-

хомир заставник на административна служба Глиго-

р а евић Влајка Тодор пешадиски заставник Голубовић П-етра Михајло заставник на финансиска служба Грубић Ду-

шана Ђуро интендантски заставник Хинић Николе Драган санитетски заставник Илић Илије Здравко пешадиски заставник Јаковљевић Ђорђа Прво-

слав интендантски заставник Кара зди ја Драшка

Милош пешадиски заставник Ковачевић Јагоша Миро-

слав интендантски заставник Кресојевмћ Остоје Ста-

ноје заставник на фашашгигазд служба Лазосић Мило-

рада Првослав заставама на адеми интегративна служба Липовац

Марка Радивој, инженериски заставник Матић Александра Че-

домир

Четврток, 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 — Страна 69Ѕ

заставник на финансиска служба Михајловић Томице Петар

артилериски заставник Милановић Светозара Миодраг - ^

заставник на административна служба Миликић Милића ,Владо

технички заставник Милошевић Ненада Миодраг интендантски заставник Момчиловић Луке Раде заставник За врска Недић Чедомира Милоје заставник на оклопни единици Павловић Мила-

дина Ђуро заставник на административна служба Петровић

Радоша Божо интендантски заставник Плевник Јожефа Лео-

полд артилериски заставник Пуцар' Стеве Вељко

. заставник на административна служба Ракас Стеве Драган

заставник за врска Сандић Драгољуба Борислав заставник за врска Савчић Радомира Милорад артилериски заставник Савић Димитрија Томис-

лав интендантски заставник Спасојевић Саве Славко пешадиски заставник Срндовић Маријана Видоје заставник на административна служба Ступар

Николе Јово технички заставник Судар Стеве Рајко технички заставник Шантар Стјепана Мато пешадиски заставник Шобот Ђуре Васо интендантски заставник Таласи јевић. Давида

Митар заставник на административна служба Тановић

Џафера Јунуз технички заставник Томић Пере Пајо технички заставник Трајковски Ристе Глигор интендантски заставник Виденовић Јована Обре« технички постар водник I класа Адамовић Васе

Ђуро санитетски постар водник Алексић Радомира

Александар интендантски постар водник I класа Алиџиковић

Нимана Фикрија постар водник I класа за врска Амбруш Алојза

Штефан технички постар водник I класа Анђелковић Ду-

шана Јован технички постар водник I класа Баста Симе Во-

јислав технички постар водник I класа Бјелица Николе

Владо постар водник I класа за врска Благојевић Ра-

томира Миодраг пешадиски постар водник I класа Божинов Ђор-

ђа Васиљ пешадиски постар водник I класа Божовић Јо-

вана Михајло пешадиски постар водник I класа Бркљача Кри-

жана Марко интендантски постар водник I класа Бубања

Новице Ратко технички постар водник I класа Цвијетковић

Дане Петар артилериски постар водник I класа Давидовић

Радоја Миливој постар водник I класа за врска Делалрја Пере

Перо технички постар водник I класа Димитријевић

Милутина Петар пешадиски постар водник I класа Ђак Милоша,

Саво

пешадиски постар водник I класа Дрча Стевана Дане

постар водник I класа на окло-пни единици Ђу-кић Војина Милан

постар водник I класа на административна служ-ба Гачпар Миле Гојко)

постар водник I класа за врска Гојковић Симе-уна Здравко

инженериски постар водник I класа Голубовић Радомира Драгомир

артилериски постар водник I класа Грба Симе-уна Милан

технички постар водник I класа Халиловић Хил-ме Ариф

интендантски постар водник \ класа Хаселић Ахмета Садик

пешадиски постар водник I класа Илић Миливо-ја Светозар

постар водник I класа на административна служба Јовановић Милоша Михајло

постар водник I класа на оклопни единици Ка-лачанин Ратомира Милентије

пешадиски постар водник I класа Кара фин Јо-сипа Иван

технички постар водник I класа Карабаш n a j e Миливој

интендантски постар водник I класа Кеврић То-ме Иван

постар водник I класа на финансиска служба Кнежевић Стеве Драгољуб

постар водник 1 класа административна сл-ужба Копривица Мате Радослав

постар водник I класа на финансиска служба Крстић Радојка Радомир

артилериски постар водник I класа Кршљак Миља Милош

артилериски постар водник I класа Лазаревић Милована Драгиша

пешадиски постар водник I класна Ловинчић Мике Стипе

артилериски постар водник I класа Лукић Ми-ливоја Властимир

технички постар водник I класа Марић Ђорђа Шандор

постар водник I класа на административна служба Миладиновић Ђорђа Стеван

артилериски постар водник I класа Миленковић Миладина Драгослав

постар водник I класа за врска Милић Јеленка Момчило

технички постар водник I класа Милојевић Јове Јанко

артилериски постар водник I класа Миљковић Стојана Илија

инженериски постар водник I класа Мишић Војислава Владимир -

постар водник I класа на административна служба Митровић' Благоја Богољуб

технички постар водник I класа Мушицки Ми-ленка Миленко

пешадиски постар водник I класа Настески Ри-сте Владо

артилериски постар водник I класа Незировић , Назифа Зеко

'интендантски постар водник I класа Никодино-вцћ Петра Марко

интендантски постар водник I класа Обрадовић Миле Марко

технички постар водник I класа Ојданић Ми-лића Петар

инженериски постар водник I класа Пајић Ми-леве Новица


артилериски постар водник I класа Павлић Мир-ка Томо,

пешадиски постар водник I класа Пејовић Ста-нише Милан

интендантски постар водник I класа Радак Мила Никола

пешадиски постар водник I класа Реџовић Таи-ба Сафет

инженериски постар водник I класа Савић Дра-гутина Витомир

постар водник I класа на сообраќајна служба Савковић Живојина Иван

артилериски постар водник I класа Симић Ти-хомира Миливоје .

артилериски постар водник I класа Спасић Ду-шана Миливоје

артилериски постар водник I класа Стојиљковић Тодора Добривоје ^

постар водник I класа на административна сл-ужба Стојичић Стевана Момир

технички постар водник I класа Шалипур Јова-на Петар

постар водник I класа на административна сл-ужба Шипић Мишка Филип

инженериски постар водник I класа Шоп Ивана Лука

технички постар водник I класа Шормаз Гаврила Благомир

технички постар водник I класа Тонковић Ивана Андрија

интендантски постар водник I класа Турић Јо-сипа Иван

пешадиски постар водник I класа Вуко јевић Мате Милан

постар водник I класа на административна служба Вукотић Марка Љубомир

интендантски постар водник I класа Вулић Ми-је Фрањо

технички постар водник I класа Загорац Јове Милован

технички постар водник I класа Зарић Анђелка Душан

технички постар водник I класа Злоколица Славка Светозар

санитетски постар водник I класа Звијер Обрена Благоје

технички постар водник Адамовић Љубомира Милорад

пешадиски постар водник Алексић Радоја Алек-сандар

технички постар водник Босанац Пере Божо пешадиски постар водник Бранковић Добросава

Драган пешадиски постар водник Даниловић Остоје

Алекса постар водник за врска Дрћић Петра Милан технички постар водник Ђорђевић Војина Та-

наско технички постар водник Ђурић Милана Момчило постар водник на административна служба Гој-

ковић Милутина Живко постар водник на оклопни единици Јаћимовић

Спасоја Ратомир пешадиски постар водник Кнежевић Васа Ми-

лован ф технички пост,ар водник Латиновић Стеве Светке воздухопловнотехнички постар водник Марић

Драгољуба Милан

инженериски постар водник Матић Марка Сто-јан

интедантски постар водник Мићић Милорад^ Бошко

технички постар водник Милисазљевић Станоја Милош

постар водник на административна' служба Ми-лојевић Живојина Слободан

воздухоплов нетехнички постар водник Милоше-вић Радомира Милош

технички постар водник Мишић Ђорђа Миодраг артилериски постар водник Митровић Крсте

Станиша технички постар водник Нешковић Драгана

Ђорђе технички постар водник Нинић Јеленка Видојко технички постар водник Опачић Пере Душан артилериски постар водник Провчи Јакима Ми-

хал технички постар водник Ранђић Радомира Ми-

лоје технички постар водник Станисављевић Николе

Станимир технички постар водник Станковић Станка Бора постар водник на административна служба Ша-

улић Митра Димитрије постар водник за врска Шимек Стјепана Мил^н постар водник на оклопни единици' Тодоровић

Миодрага Вилотије пешадиски постар водник Томић Саве Радислав саните^ки постар водник Васић Стевана Петар пешадиски водник I класа Јакић Стипана Лука воен службеник V класа на музичка служба

Пахлина Петра Илија воен службеник V класа на музичка служба

Заичек Славка Жељко воен службеник VI класа на музичка служба

Кучак Стјепана Драгутин воен службеник VI класа на музичка служба

Маринковић Драгоја Душан

— за примерна работа на развивањето полет за остварување ,на поставените задачи, како и за по-кажување на старешинските и војничките особини што им служат за пример.на другкте

СО МЕДАЛ ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ

технички капетан I класа Павковић Павла Вла-димир

пешадиски капетан Ивановић Јована Ратибор технички капетан Стефановић Божидара Стеван технички капетан Трупец Јосипа Јосип п о р у ч е к за врска Милетић Трајка Слободан заставник на административна служба Лугоња

Стојана Анђелко пешадиски заставник Марковић Величка Владо технички заставник Савић Добривоја Радоје инженериски шестар водник I класа Ђерковић'

Петра Радослав технички постар водник I класа Ђокић Милуна

Радосав интендантски постар водник I класа Јанковић

Јосипа Зоран технички постар водник I класа Кокир Јована

Слободан

Четврток 24 април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ Број 20 — Страна 701

пешадиски постар водник I класа Николић Ра-доја Мирко

артилериски постар водник I класа Павловић Ратомира Живан

интендантски постар водник I класа Ристић Драгутина Живорад

инженериски постар водник I класа Терзић Петра Ђорђе

технички постар водник I класа Тодоровски Кузмана Санде

пешадиски постар водник I класа Живковић Драгише Бранислав

технички постар водник I класа Васовић Сла-вољуба Здравко

технички постар водник Андријић Јерка Павао постар водник на АБХ одбрана Апостоловски

Бориса Владо пешадиски постар водник Бркљач Данице Мла-

ден постар водник на административна служба Ћо-

рић Милоша Милош технички постар водник Дробина Антуна Жељко артилериски постар водник Грковић Драгослава

Жарко пешадиски постар водник Ичовски Јована Ди-

митар инженериски постар водник Илић Миодрага

Тугомир артилериски постар водник Јакимовски Доцева

Душко технички постар водник Крстеканић Мирослава

Слободан постар водник на оклопни единици Крстић

Александра Чедомир технички постар водник Мандић Љубише Мио-

драг интендантски постар водник Мичић Василија

Војин интендантски постар водник Михајловић Ради-

сава Станимир интендантски постар водник Митановски Мило-

сава Тодор технички постар водник Павловић Милана

Живко артилериски постар водник Стаменковић Стојана

Зоран технички постар водник Стојановић Боривоја

Бранко интендантски постар водник Стојановић Влади-

мира Благоје артилериски постар водник Стојковић Драгољуба

Братислав технички постар водник Теодоровић Негована

Слободан технички постар водник Трипковић Станка Ра-

досав постар водник на оклопни единици Васић Бра-

нислава Милутин технички постар водник Врховац Милана Милу- ^

тин санитетски постар водник Жохар Виктора Мар-

јан водник I класа на оклопни единици Андрејић

Митра Зоран водник I класа за врска Ангелов Трајков Богдан артилериски водник I класа Арсић Милуна Пре-

драг водник I класа за врска Бандовић Љубомира

Радоман

водник I класа за врска Цветановић Видосава Јован

водник I класа на АБХ одбрана Ћосо Крсте Ду-шан

инженериски водник I класа Данић Радосава Милета

водник I класа на оклопни единици Гутаљ Рајка Бранислав

инженериски водник I класа Иванчевић Добрина Тодор

артилериски водник I класа Иванчевић Будими-ра Чедомир

инженериски во,дник I класа Јурин Марка Винко артилериски водник 1 класа Лазаревски Добре

Ђорђе пешадиски водник I класа Лукајић Лазара Дане пешадиски водник I класа Мандић Душана Драго артилериски водник 1 класа Маретић Павла

Анте водник I класа на оклопни единици Марковић

Новице Драган технички водник I класа Мартин Тибора Ласло пешадиски водник I класа Матовић Неше Љу-

биша водник I класа на оклопни единици Мустапић

Мате Вељко водник I класа на АБХ одбрана Петковић Крсте

Душан ^ артилериски водник I класа Првуловић Гвоздена

Предраг пешадиски водник I класа Расуљић Момчила

Драгољуб пешадиска водник 1 класа Станковић Радивоја

Мило технички водник I класа Старчевић Милана Ми-

ленко технички водник I класа Старијаш Вида Марко водник I класа за врска Стојичевић Драгутина

Радован пешадиски водник I класа Шкрбић Светозара

Никола водник I класа на АБХ одбрана Ташић Драгише

Радул пешадиски водник I класа Устић Милана Драган инженериски водник I класа Виленица Милана

Раде артилериски водник I класа Зорица Ђуре Марко воен службеник VI класа на музичка служба

Цмук Мате Јосип воен службеник VI класа на музичка служба

Војновић Алексе Димитрије . . г воен службеник VII класа на музичка служба Арежина Стојана Војислав

воен службеник VII класа на музичка служба Љубо Стјепана Славко

воен службеник VII класа на музичка служба Рогуљић Срећка Братислав

воен службеник VIII класа на музичка служба Гвоздановић Јанка Милан

— за особено истакнување во познавањето и вр-шењето на војничките должности и за примерно вој-ничко држење

СО МЕДАЛ ЗА ВОЈНИЧКИ ДОБРОДЕТЕЛИ

постар водник на сообраќајна служба Цветковић Донева Иван


постар водник на административна служба Но-ваковић Јове Марко

санитетски постар водник Поседи Фрање Иван технички постар водник Стамекковић Стојадина

Слободан водник I класа за врска Аличић Адуле Сулејман водник I класа на оклопни единици Гајић Ми-

ленка Здравко технички водник I класа Мавровић Јосипа Мла-

ден водник I класа на сообраќајна служба Шесток

Јосипа Златко водник I класа на сообраќајна служба Витковић

Живка Срећко^

Бр. 174 22 декември 1974 година

Белград

Претседател на Републиката,

Јосип Броз Тито, с. р.

У К А З

ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА СОЦИЈАЛИСТИЧКА ФЕДЕРАТИВНА РЕПУБ-

' ЛИКА ЈУГОСЛАВИЈА

врз основа на член 337 од Уставот на Соција-листичка Федеративна Република Југославија и член 4 од Законот за одликувањата на Соција-листичка Република- Југославија одлучува да се одликуваат:

— за особени заслуги здобиени в о " борбите против непријателот во текот на Народноослободи-телната борба и за придонес за организирањето и зацврстувањето на Вооружените сили на Соција-листичка Федеративна Република Југославија

СО ОРДЕН ЗАСЛУГИ ЗА НАРОД СО ЗЛАТНА ЅВЕЗДА

санитетски потполковник Урбанија Франца Станислав;

СО ОРДЕН ЗАСЛУГИ ЗА НАРОД СО СРЕБРЕНА ЅВЕЗДА

заставник I класа на административна служба Бештић Блажа Пашко

воен службеник П ! класа на административна служба Домениг Антона Милан;

— за особени заслуги во ширењето на брат-ството меѓу нашите народи и народности и за јакне-ње на морално-политичкото единство на земјата

СО ОРДЕН БРАТСТВО И ЕДИНСТВО СО СРЕБРЕН ВЕНЕЦ

пешадиски полковник Беовић Мате Иван ^ артилериски полковник Брешан Лудвика Камил

полковник на оклопни единици Михалич Ан-тона Станко

полковник на оклопни единици Николић Ми-хаила "Буро

полковник за врска 'Пивк Ивана Иван полковник на правна служба Шибеник Ивана

Албин пешадиски полковник Шкуфца Антона Алојз пешадиски полковник Турк Карла Силвестер инженериски потполковник Доминкуш Фрање

Стјепан пешадиски потполковник Ќути Ернеста Фрањо пешадиски потполковник Семен Јожета Јоже пешадиски мајор Иветић Васе Милош капетан I класа на оклопни единици Шутуловић

Алексе Светозар заставник I класа на административна служба

Јурца Ивана Данијел заставник I класа на административна служба

Балич Карола Ј о ж е ф ;

— за особени успеси во раководењето со еди-ниците на вооружените сили на Социјалистичка Федеративна Република Југославија и за заслуги за нивното зацврстување и оспособување за одбрана на независноста на нашата земја

СО ОРДЕН НА НАРОДНАТА АРМИЈА СО ЗЛАТНА ЅВЕЗДА

пешадиски полковник Барде Јоже Албин пешадиски полковник Динчић Ивка' Драгиша артилериски полковник Ружић Стјепана Станко полковник на сообраќајна служба Станковић

Николе Младен пешадиски потполковник Данијел Игнаца Иван пешадиски потполковник Флего Ивана Андро пешадиски потполковник Иванетић Јакоба

Антон пешадиски потполковник Клеменчић Антона

Јоже пешадиски потполковник Кору за Андреја Стојан артилериски потполковник Крагељ Алојза

Алојз артилериски потполковник Лакош -Казимира

Витомир пешадиски потполковник Марјанац Симе

Момчило пешадиски -потполковник Марковић Шимуна

Иван пешадиски потполковник Остојић Милана

Мирко артилериски потполковник Павловић Илије

Владислав пешадиски потполковник Поповић Гвоздена Бо-

ривоје артилериски потполковник Равникар Јоже

Андреј артилериски потполковник Стреле Јакоба

Стамко потполковник за врска Видмар Алојза Милтон;

— за особени успеси во раководењето со еди-ниците на вооружените сили на Социјалистичка Федеративна Република Југославија и за заслуги на нивното зацврстување и оспособување за одбрана на независноста на нашата земја

СО ОРДЕН НА НАРОДНАТА АРМИЈА СО СРЕ-БРЕНА ЅВЕЗДА

пешадиски потполковник Боснић Ђуре Милан санитетски потполковник4 Ђорђевић Јована

Павле санитетски потполковник Кукец Фрање Миро-

слав


пешадиски потполковник Рожанец Леополда Леополд

санитетски потполковник Стефановић Боги-слава Илија

санитетски потполковник ВрбДнчич Франца Милан

интендантски мајор Бобић Ђуре Марко интендантски мајор Бучалић Милоша Сава пешадиски мајор Франчешкин Хиларија Алек-

сандар интендантски мајор Илић Милентија Драгослав M a j o p за врска Јањић Владе Ђорђе инженериски мајор Клуковец Фране Марко пешадиски Majop Лешник Августа Херман пешадиски мајор Павловић Ивана Момчило пешадиски мајор Ренко Јожета Лудвик инженериски мој ор Шимуновић Марка Иван технички мајор Шарац Адама Дарко санитетски мајор Штурбеј Јанеза Штефан мајор на АБХ-одбрана Танц Франца Драган пешадиски мајор Тошић Чедомира Славољуб артилериски мајор Зорц Фра рве Милован интендантски капетан I класа Борић Николе

Стеван инженериски капетан I класа Цанић Недељка

Војислав технички капетан I класа Цветкович Момира

Драгољуб пешадиски капетан I класа Ђалсан Милоша

Вукашин капетан I класа на финансиска служба Чермељ

Хинка Змаго ветеринарен капетан I класа Чурковић Михе

Антон пешадиски капетан I класа Делибашић Петра

Миливоје артилериски капетан I класа Димитриј евић

Војислава Станоје пешадиски капетан I класа Добринић Ђорђз

Збран пешадиски капетан класа Ђеснић Трипка

Сретен капетан X класа на правна служба Ферлинц

Антона Алојз пешадиски мајор Холц Алојза Јоже санитетски капетан I класа Хорват Казимира

Јосип артилериски капетан I класа Ивановић Вучета

Владимир санитетски капетан I класа Коленц Ивана

Цветко артилериски капетан I класа Копања Миле

Перо интендантски капетан I класа Лах Антона Иван технички капетан I класа Миленковић Адама

Томислав пешадиски капетан I класа Милић Митра

Жарко пешадиски капетан I класа Милојевић Милоја

Милан артилериски капетан I класа Миловановић

Здравка Милош - артилериски капетан I класа Пешић Вучка

Живојин пешадиски капетан I класа Радовановић Дра-

гића Душан пешадиски капетан I класа Руперт Ивана

Марјан

артилериски капетан I класа Слековец Јосипа Франц

санитетски капетан I класа Спасојевић Перише Десимир

пешадиски капетан I класа Столар Максе Ста-нислав

капетан I класа за врска Трифунов Стојана Спасе

капетан I класа на сообраќајна служба Вукоје-вић Живка Момир

артилериски капетан Арсић Радивоја Благоје артилериски капетан Граонић Николе Ратко технички капетан Новак Јанеза Иван пешадиски капетан Јурош Мате Живко капетан за врска Поповић Божидара Павле

- капетан на оклопни единици Вељановић Здрав-ка Душан

артилериски капетан Сандрин Стјепана Петар капетан на АБХ-одбрана Селаковић Милојка

Добривоје капетан на сообраќајна служба Симерл Ивана

Јоже капетан на сообраќајна служба Томчић Стојана

Милан интендантски заставник I класа Андрешек

Франца Франц интендантски заставник I класа Анђелковић

Драгољуба Ж И В О Ј И Н

интендантски заставник I класа Дацковић Дра-гољуба Миодраг

пешадиски заставник I класа Дишић Душана Жарко

интендантски заставник Ђорђевић Обрена Ми-лорад

заставник I класа на административна служба Јерковић Анђела Анте

интендантски заставник I класа Јоргић Панте-лије Јован

заставник I класа на административна служба Кермат Игнаца Иван

заставник I класа на административна служба Петек Ивана Вид

заставник I класа на административна служба Стефановић Душана Миливоје

заставник I класа на административна служба Тодоровић Димитрија Бранимир

пешадиски заставник I класа Врбат Јадре Роко заставник I класа на административна служба

Зулан Давида Борис заставник I класа на административна служба

Живковић Владислава Миливој пешадиски заставник Бечејски Миодрага Бо-

жидар заставник на сообраќајна служба Ђорђевић

Живојина Душан санитетски заставник Несторовић Милана

'Мирко заставник иа административна служба Залар

Франца Иван интендантски постар водник I класа Ђорђевић

Александра Војислав пешадиски постар водник I класа Поповић

Илије Радојица воен службеник IV класа на финансиска служба

Селаковић Петра Петар;

— за особени заслуги, и постигнати успеси во работата од значење за напредокот на земјата


СО ОРДЕН НА ТРУДОТ СО ЗЛАТЕН ВЕНЕЦ

пешадиски полковник Добријевић Лазе Јово. полковник па градежна служба Љубин Антуна

Антон полковник на финасиска служба Мићовић

Станише Гаврило технички полковник Рак Јожефа Звонимир пешадиски потполковник Збашник Адолфа

Јоже;

— за особени заслуги и постигнати успеси во работата од значење за напредокот на земјата

СО ОРДЕН НА ТРУДОТ СО СРЕБРЕН ВЕНЕЦ

санитетски полковник Вишњар Матеја Фрањо технички потполковник Дивац Василија Буди-

мир санитетски потполковник Таме Иве Борис ветеринарен потполковник Скочајић Симе

Новица заставник I класа на административна служба

Шилц Јанеза Рудолф воен службеник IV класа на административна

служба Битанец Викторја Богомир;


СО ОРДЕН ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ СО" ГОЛЕМА ЅВЕЗДА

пешадиски полковник Левстик Андреја Јосип пешадиски полковник Перчић Јосипа Данило пешадиски полковник Врховец Алојза Алојзиј;

—' за примерни заслуги и умешност во работата на развивањето на постојан полет заради оствару-вање на поставените задачи во единиците со кои раководат, како и за создавање услови за постигање на искулчителпо добри успеси во своите единици и установи

СО ОРДЕН ЗА ВОEНИ ЗАСЛУГИ СО ЗЛАТНИ МЕЧЕВИ

полковник на административна служба Ахачић Ивана Иван

санитетски полковник Албанеже Петра Надан пешадиски полковник Љешевић Божидара

Душан технички полковник Шлемиц Леополда Јанез технички полковник Вајс Штефана Александар потполковник на оклопни единици Бауман

Франца Макс санитетски потполковник Белшак Франца Петер пешадиски потполковник Блажић Славка Сре-

доје технички потполковник Граша Јосипа Рудолф пешадиски потполковник Хрватин Јожефа

Августин потполковник на АБХ-одбрана Јурен Леополда

Леополд

технички потполковник Кочевар Леополда Лео-полд

артилериски потполковник Коглот Лудвика Радован

артилериски потполковник Коленц Алојза Иван пешадиски потполковник Ковачевић Богдана

Милош артилериски потполковник Лакић Ристе Ра-

домир пешадиски потполковник Масловарић Стевана

Миливој пешадиски потполковник Пејовић Млађена

Милисав потполковник на оклопни единици Ратковић

Миле Бошко пешадиски потполковник Рендулић Страхиње

Живота потполковник на финансиска служба Русјан

Јожефа Фрањо потполковник на правна служба Самарџија

Душана Милутин технички потполковник Штравс Михе Јанез пешадиски потполковник Торлак Мате Иван пешадиски потполковник Вукадиновић Лазе

Милош артилериски потполковник Загорац Томе Милан инжинериски мајор Божовић Новака Миладин ветеринарен мајор Чендак Јосипа Јосип инженериски мајор Божовић Новака Миладин пешадиски мајор Еремија Лазе Радомир мајор на оклопни единици Колић Стипана

Мирко артилериски мајор Луковац Јована Јагош пешадиски мајор Моли Антона Станко артилериски мајор Матијашевић Благоја Вла-

димир артилериски мајор Мишковић Ристе Младен артилериски мајор Пећанац Стевана Илија мајор на административна служба Штендлер

Михаила Вилим технички мајор Зековић Васе Јован технички капетан I класа Ђукич Кузмана

Александар артилериски капетан I класа Коцић Драгољуба

Миодраг пешадиски капетан I класа Мишељић Гаврила

Јово капетан I класа на финансиска служба Т р е п т е

Антона Антон капетан I класа на финансиска служба ВуковрА

Јове Гојко;


СО ОРДЕН ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ СО СРЕБРЕНИ МЕЧЕВИ

потполковник на финансиска служба Ка брич Ивана Силво

санитетски мајор Новосел Ивана Михаел санитетски мајор Стојић Милана Стојадин технички капетан I класа Атанасовски Николе

Ђорђе пешадиски капетан I класа Филиповић Бори-

воја Стојан


капетан I класа на градежна служба Јовановић Павла Велизар

пешадиски капетан I класа Никић Живојина Момчило

технички капетан I класа Миловић Владимира Мирослав

интендантски капетан I класа Мишић Јефте Стеван »

санитетски капетан I класа Перовић Видака Батрић

интендантски капетан I класа Поредош Јожефа Јожеф

' капетан I класа Страиновић Милојка Веселин капетан I класа Вукотић Шћепана Војин пешадиски капетан I класа Турковић Мартина

Здравко технички капетан Антић Миодрага Бојан капетан на сообраќајна служба Чотар Крнеста

Милош артилериски капетан Ђорђић Милана Томислав технички капетан Ђурђевић Илије Богољуб технички капетан Ђурђевић Витомира Милорад санитетски капетан Гардашевић Митра Светозар капетан на сообраќајна служба Главаш Иве

Марко технички капетан Горшек Леополда Вилибард санитетски капетан Гудељ Мије Ратимир инженериски капетан Јакшић Жарка Марко технички капетан Јовановић Војимира Верољуб санитетски капетан Јововић Саве Милован санитетски капетан Коци јан Фер де Драгутин пешадиски капетан Лончар Александра .Сло-

бодан технички капетан Лукман Мартина Штефан капетан за врска Мег ленов Ристе Трајко санитетски капетан Мичић Михајла Алимпије пешадиски капетан Микулић Јерка Анте капетан за врска Милосављевић Петронија

Будимир технички капетан Минаковић Станислава Љу-

бодраг артилериски капетан Митровски Алексе Раде капетан на оклопни единици Окљеша Божидара

Божидар технички капетан Павловић Јанка Петар пешадиски капетан Рњак Јована Славко интендантски капетан Родић Миле Стево пешадиски капетан Смајић Хазима Мухарем артилериски капетан Воркапић, Михаил а Мирко поручник на сообраќајна служба Алексић Ра-

дивоја Милосав артилериски поручник Бјеливук Милана Миле поручник за врска Ћулибрк Остоје Владимир пешадиски поручник Јакуповић Арифа Сејфије артилериски поручник Јехарт Станислава Алојз артилериски поручник Копривникар Стане

Богдан поручник на финансиска служба Лаврич

Франца Јанез артилериски поручник Маљковић Петра Мирко пешадиски поручник Марковић Тихомира Ми-

лорад поручник на финансиска служба Миличевић

Димитрија Миодраг

поручник за врска Мирковић' Јеврема Ди -̂митрине

пешадиски поручник Мрвић Душана Петар артилериски поручник Облаковић Стевана

Станко технички поручник Павловић Марка Јосип поручник за врска Пејић Миодрага Живота поручник на сообраќајна служба Перко Јанеза

Јанез санитетски поручник Петровић Вукадина Доб-

ривоје поручник на АБХ-одбрана Петровић Бошка

Љубинко пешадиски, поручник ' С м и љ к о в и ћ Будимира

Драган поручник на сообраќајна служба Стојиљковић

Светомира Радослав технички поручник Сворцан Саве Михајло пешадиски поручник Свржњак Михаела Жељко "артилериски поручник Шкипић Јестротије Ти-

хомир артилериски поручник Штрбац Богдана Стеван поручник на АБХ-одбрана Тијанић Добривоја

Владимир пешадиски поручник Вукмировић Ђуре Васо артилериски поручник Вуковић Глише Стеван пешадиски потпоручник Каурин Станка Перо артилериски потпоручник Кудузовић Мује Есад инжинериски потпоручник Кушељка Јозефа

Мартин инжинериски потпоручник Шљивић Бранка

Славољуб пешадиски потпоручник Та борин Драгутина

Милан - пешадиски потпоручник Величковић Радивоја

Радован пешадиски заставник I класа Модриц Јернеј а

Јернеј пешадиски заставник I класа Овчарић Златка

Иван заставник I класа на административна служба

Томичић Луке Иван заставник на сообраќајна служба Адеми Сади-

ка Џем интендантски заставник Бачелић Мате Јозо ветеринарен заставник Чорко Чирила Стјепан пешадиски заставник Дапчевић Ристе Гајо заставник на сообраќајна служба Филчев Шпи-

ре Лазар пешадиски заставник Глишић Никодије Ста-

нислав заставник за врска Глувић Душана Чедомир заставник на административна служба Иванић

Милана Душан заставник на сообраќајна служба Ивановски

Тодора Каранфил ' интендантски заставник Контић Ивана Никола заставник за врска Крушић Веселина Илија технички заставник Ладан Антуна Фрањо интендантски заставник Лединко Ђуре Драгутин технички заставник Лоњак Павла Петар заставник на административна служба Марић

Миладина Јован заставник на административна служба Мари-

нић Штефана Иван

Страна 706 — BPQI 20

заставник на административна служба Мило-вановић Добривоја Драгослав

заставник на административна служба Мора-чанин Ђуре Милован

технички заставник Скубин Августа Милан , заставник на административна служба Шаба-

новић Шабана Амир санитетски заставник Текавес Антона Антон заставник за врска Тепавац Илије Остоја ветеринарен заставник Томић Арнира Владимир ветеринарен заставник Заложник Франца Јоже заставник на оклопни единици Живадинов Бла-

гоја Илија постар водник I класа Антонијевић Тривуна

Станимир пешадиски постар водник I класа Баста Сло-

бодана Илија пешадиски постар водник I класа Борчић Ди-

митрија Милорад постар водник I класа Боровичанин Драгомира

Стеван постар водник I класа на административна

служба Деурић Милка Бранко постар водник I класа на административна

служба Димовски Панев Тодор пешадиски постар водник I класа Дукић Мира-

ша Данило артилериски постар водник Ђенадић Страхиње,

Обрад постар водник I класа на административна

служба Глумац Јаке Миле интендантски постар водник I класа Голијан

Јована Тодор пешадиски постар водник I класа Гргуревић

Милутина Ратомир пешадиски постар водник Јањанин4 Драгана

Владо постар водник I класа за врска Јанковић Алек-

сандра Благоје инженериски постар водник I класа Јокић Мир-

ка Радоман постар водник I класа Јовановић Божидара

Миодраг пешадиски постар водник I класа Јурић Раде

Бранко пешадиски постар водник I класа Коцић Сто-

јадина Благоје постар водник I класа на административна

служба Коларев Ивана Милован артилериски постар водник Коларевић Вуко-

вице Милош интендантски постар водник I класа Корајлија

Луке Ивица постар водник I класа на финансиска служба

Малиновски Ганче Петар пешадиски постар водник I класа Манчевић

П е т р а ГОЈКО

постар водник I класа на административна служба Марковић Стојана Милен

по с: ар водник I класа на административна служба Михаиловић Дамњана Радосав

пешадиски постар водник I класа Милковић Ивана Миле

пешадиски- постар водник I класа Мирковић Раде Божо

артилериски постар водник I класа Мркшић Пере Љубан


технички постар водник I класа Павачич Ива-на Иван

технички постар водник I класа Прелић Борис-лава Велимир

инженериски постар водник I класа Радовић Радована Ратко

пешадиски постар водник I класа Ристић Ра-домира Чедомир

пешадиски постар водник I класа Стаменковић Николе Младен

постар водник I класа Стаменковић Станоја Предраг

артилериски постар водник I класа Стевановић Радивоја Милосав

артилериски постар водник I класа Стојковић Добросава Радомир

артилериски постар водник I класа Шешум Илије Пајо

артилериски постар водник I класа Штрбац Александра Никола

пешадиски постар водник I класа Шућур Ми-лана Иван

пешадиски постар водник I класа Шуњић Луке Стојан

' постар водник I класа на финансиска служба Таневски Илије Лазар

постар водник I класа на административна служба Васиљевић Животе Драгољуб

артилериски постар водник I класа Веселиновнћ Вукоје Милован

постар водник I класа на финансиска служба Војводић Дане Милорад

постар водник I класа на АБХ-одбрана Вранић Белка Лазар

постар водник I класа за врска Златковић Во-јина Будимир

артилериски постар водник Брашњић Салке Ибрахим

технички постар водник Ћурчић Станка Милан постар водник на АБХ-одбрана Дражовић Дра-

гића Миломир пешадиски постар водник Ђорђевић Николе

Миломир технички портар водник Ђукић Милке Милан артилериски постар водник Илић Милорада

Драгомир технички постар водник Илијевски Бранка Бо-

гољуб артилериски постар водник Мартиновић Марка

Никола инженериски постар водник Мартиновић Петра

Урош технички постар водник Мијаиловић Милисав!

Радован технички постар водник Милошевић Ра јка Мита пешадиски постар водник Поповић Авра Мило пешадиски постар водник Празник Габријела

Борис постар водник на финансиска служба Ратковић

Радомира Боривоје пешадиски постар водник Ристић Владимира

Драгољуб пешадиски постар водник Срећо Николе Милош постар водник за врска Тривић Петра Ђуро пешадиски постар водник Тофиловић Добрисава

Милан

СЛУЖБЕН ЛИСТ НА СФРЈ

Четврток, "24 -април 1975 СЛУЖБЕН ЛИСТ ШЛ СФРЈ Број "20 — Страна 70?

пешадиски театар водник ВоЈошовиѓћ Петра Душан

артилериски водник 1 класа Булатовић Ми-лорада Миодраг

артилериски водник I класа Ибришимовић Ју-суфа Хасан

артилериски водник I класа "Илић Ђурђа Ми-рољуб

артилериски водник I класа Лаловић Илије Сретко

пешадиски водник I класа Лаловић Новице Р а -дисав

пешадиски водник I класа Поповић Илије Срето водник I класа за врска Шимонић Петра фрањо воен службеник TV класа на административна

служба Хрибљан Јожета Малчи санитетски воен службеник TV кл^са Левец Бо-

жидара Верица воен службеник V класа на административна

служба ^Новаковић Андрије Вјекослав воен службеник VI класа на музичка служба

Ројко Антона Антон воен службеник VIII класа на музичка служба

Машић Животе Мирослав,;

— за залагање и лостишнати успеси во работата

СО МЕДАЛ НА ТРУДОТ

санитетски капетан I класа Предарски Методије Драган

ветеринарен заставник Кошир Франца Франц;

—за примерна работа на развивањето полет за остварување на поставените задачи, како и за пока-жување на старешинските и војничките особини што им служат за пример на другите

СО МЕДАЛ ЗА ВОЕНИ ЗАСЛУГИ

пешадиски поручник Алагић Саве Велимир артилериски поручник Баба-Стојански Б о ж и -

дара Драгиша поручник на финансиска служба Блажевић Ј о -

зе Марко артилериски поручник Бубала Андреје Данило инженериски поручник Дамљановић Петка Бо-

жидар пешадиски поручник Даниловић Владе Раде интендантски поручник Дашић Вукмана Влас-

тимир пешадиски поручник Димић Стеве Драган поручник на оклопни единици Добросављевић

Драгића Милутин поручник на финансиска служба Гледић Стеве

Милан поручник на оклопни единици Гргић Фрање

Ђуро технички поручник: Јанковић Славољуба Ми-

лутин поручник6 на оклопни^ единици Јесих Бориса

Милан поручник на сообраќајна служба Крсмановић

Вељка Р а ј к о артилериски поручник Лешић Стјепана Михајло артилериски поручник Лукић Милана Слободан

поручник за фрска Љубеновић Душана Славољуб пешадиски поручник Мичић Војислава Јанко артилериски поручник Мија-чевић Матије Иво пешадиски поручник Пенев Спасе Борис поручник за врска Петровић Милутина Јован артилериски поручник Рабар Симе Сергио пешадиски поручник Раденковић Андреу Дра-

гољуб пешадиски поручник Релић Љубана Марко пешадиски поручник Розман Ивана Томаж поручник за врска Сидоровски Јанка Спасе пешадиски поручник Спасић Владимира Ра-

,домир пешадиски поручник Стефановић Живорада

Драгиша пешадиски поручник Умичевић Лазе Петар артилериски поручник Вадњал Ловре Влади-

слав пешадиски поручник Вујовић Новака Миодраг пешадиски поручник Живковић Јована Веро-

љуб ^ ^ ' инженериски потпоручник Белић Спасоја Ни-

кола санитетски потпоручник Милошевић Драгослава

Александар технички постар водник I класа Аритоновић

Милана Радомир интендантски постар водник Добић Лазара

Предраг технички постар водник I класа Филиповић

Милована Вукоман пешадиски постар водник 1 класа Марковић

Драгољуба Милојко пешадиски постар водник I класа М-илекић

Владислава Драгољуб постар водник I. класа на сообраќајна служ^

Миркић Радована Дико пешадиски постар водник I класа Петровић

Милоша Милан интендантски постар водник I класа Поповић

Михаила Звонимир технички постар водник Б и ж и ђ Петра Никола технички постар водник Чамџић Срећка Дра-

гиша артилериски постар водник Чолаковић Милен-

ка Радован технички постар водник Девић Славка Славко постар водник за. врска Дробњак Милоша Ми-

ленко инженериски постар водник Ђорђевић Јована

Сретен артилериски постар водник Ђукић Ђоке Ра-

дован постар водник на сообраќајна служба Јежов-

ник Винка Винко технички постар водник Крањац Пашка Анте технички постар водник Лешник Ивана Ми-

ливој технички постар водник Маринковић Миодрага

Сретен технички постар водник Милутиновић Драго-

љуба Милан интендантски постар водник Митровић Илије

Никола пешадиски постар водник Радивојчевић Мило-

ша Василије i постар водник на оклопни единици Ристић

Владе Мирко 1 ! ! пешадиски постар водник Ристић Ж и в к а Ми-

одраг

Страна 708 — Број 20 СЛУЖБЕН ЛИСТ НА- СФРЈ Четврток, 24 април 1975

технички постар водник Симоновић Милије Томислав-

технички постар водник Стојаковић Миленка Владимир

пешадиски постар водник Стојановић Живојина Драгутин

технички постар водник Шашиновић Мурата Але

артилериски постар водник Штевић Алексан-дра Слободан

технички постар водник Тодоров Блаже Никола технички водник I класа Богдановић Данила

Живадин артилериски водник I класа Бошковић Милоша

Раденко артилериски водник I класа Цигула Франца

Алојз пешадиски водник I класа Ћуковић Мирка

Живко технички водник I класа Делић Боже Јосип артилериски водник 1 класа Добровц Франца

Драго технички водник I класа Ђорђевић Тодора Ра-

дивоје технички водник I класа Ђурић Ђуре Ранко технички водник I класа Илић Лазара Миодраг пешадиски водник I класа Јаковљевић Бори-

сава Милета технички водник I класа Јошт Ивана Јоже пешадиски водник I класа Јусић Смаје Мехмед пешадиски водник I класа Копуновић Милова-

на Милан џ артилериски водник I класа Кријешторац Еми-

на Осман технички водник I класа Лазаревић Милице

Драган пешадиски водник I класа Љубќсављевић Ра -

дисава Живадин водник I класа на АБХ-одбрана Малинић Дра-

гана Југослав водник I класа за врска Манигода Војислава

Жарко пешадиски водник I класа Марковић Саве

Бошко пешадиски водник I класа Марксл Августина

Звонко водник I класа на оклопни единици Мијатовић

Драгољуба Милорад санитетски водник I класа Милошевић Јована

Радован водник I класа за врска Миљан Драгутина Мијо пешадиски водник I класа Мудринић Мирка Да-

вид пешадиски водник I класа Нешковић Добрисава

Јевто водник I класа на сообраќајна служба Н И К О С К И

Петра Душан артилериски водник I класа Оболнар Франчи-

шке Бранимир технички водник I класа Павловић Станка Саво артилериски водник I класа Пејчић Бранка

Љубиша артилериски водник I класа Перишић Милора-

да Миленко

пешадиски водник I класа Петровић Миросла-ва Драган

водник I класа за врска Планинц Михаела Марјан

пешадиски водник I класа Радосављевић Јова-на Живојин

пешадиски водник I класа Стјепановић Бранка Милан

пешадиски водник I класа Стојменовић Саве Зоран

пешадиски водник I класа Стошић Драгољуба Јордан

водник I класа за врска Шегрт Николе Стојан артилериски водник I класа Ширковски Блаже

Живко артилериски водник I класа Шутуровић Блашка

Стипан артилериски водник I класа Врховник Феликса

Срећко водник I класа на сообраќајна служба Зорко

Албина Милан артилериски водник Кунчић Славка Иван водник за врска Нонковић Стеве Душан санитетски воен службеник IV класа Савић

Франца Марија санитетски воен службеник V класа Јагрић

Бранка Мара воен службеник VIII класа Јовановић Слобо-

дана Немања воен службеник VIII класа на музичка служба

Кухарић Мирка Бранко;

— за особено истакнување во познавањето и вршењето на војничките должности и за примерна војничко држење

СО МЕДАЛ ЗА ВОЈНИЧКИ ДОБРОДЕТЕЛИ

технички водник I класа Јарић Драгана Радо-слав

пешадиски водник I класа Мишић Боривоја Душан

технички водник I класа Воргучић Уроша Ђура технички постар водник Ба јт Фрање Бранко.

Бр. 176 22 декември 1974 година

Белград Претседател,

на Републиката, Јосип Броз Тито, с. р.

С О Д Р Ж И Н А : Страна

262. Правилник за сообраќајните знаци и за знаците што на учесниците во сообраќајот им ги даваат овластените лица" — — — 613

263. Правилник за регистрација на моторни и приклучни возила — — — — — — 670

264. Правилник за уредите, ̂ опремата, димен-зиите и вкупните тежини на возилата во сообраќајот на патиштата — — — , — 677

265. Правилник за здравствените услови што мораат да ги исполнуваат возачите на моторни возила — — — — — — — 690

Одликувања — — — — — — — — — 694 Издавач: Новинска установа Службен лист па СФРЈ. белград, Јована Ристиќа 1. Пошт фах 226

--Директор п главев и одговорен уредник Душан Матовиќ, Улица Јована Ристиќа бр. I — Печати Београдски издавачко-графички завод, Белград, Булевар војводе Мишиќa бр. 17

262....Страна 61 -8 Бро 20 ј СЛУЖБЕН ЛИС НТА СФРЈ Четв-рток, 24...

Documents