การใชบญชนตเวชตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา บรษท ปคนค คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

โดย

นางสาวธาดารตน ดระยบ 51233922

นางสาวจราภรณ อดมสข 51236412

นางสาวกลนษฐ วงศประทต 51238806

นางสาวจนตมา แสนทวสข 51238814

นางสาวรมภา แกวมข 51239176

ปญหาพเศษนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

บรหารธรกจบณฑตสาขาการบญชบรหาร

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2554

การใชบญชนตเวชตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา: บรษท ปคนค คอรปอเรช น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

Forensic Accounting for Detecting financial Reporting Fraud Case Study: Picnic Corporation Public Company Limited in 2004

โดย

นางสาวธาดารตน ดระยบ 51233922

นางสาวจราภรณ อดมสข 51236412

นางสาวกลนษฐ วงศประทต 51238806

นางสาวจนตมา แสนทวสข 51238814

นางสาวรมภา แกวมข 51239176

ปญหาพเศษฉบบนW เปนสวนหน งของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจบณฑต

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2554

ปญหาพเศษ

ของ

นางสาวธาดารตน ดระยบ 51233922

นางสาวจราภรณ อดมสข 51236412

นางสาวกลนษฐ วงศประทต 51238806

นางสาวจนตมา แสนทวสข 51238814

นางสาวรมภา แกวมข 51239176

เร อง

การใชบญชนตเวชตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา: บรษท ปคนค คอรปอเรช น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

ไดรบการตรวจสอบและอนมต ใหเปนสวนหน งของการศกษาตามหลกสตร

บรหารธรกจบณฑต สาขา การบญชบรหาร

เม อ วนท 21 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

อาจารยท ปรกษาปญหาพเศษ ______________________________ (อาจารยธญาดา พชญาศภกล , บธ.ม.)

อาจารยผประสานงานสาขาวชา ______________________________ (อาจารยพชนจ เนาวพนธ , บธ.ม.)

(1)

กตตกรรมประกาศ

ในการศกษาปญหาพเศษเร�อง การศกษาการใชบญชนตเวชเพ�อตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา รายงานทางการเงน ของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) คร* งน* สามารถประสบความสาเรจลลวงไปไดดวยด เน�องจากไดรบความอนเคราะห ความกรณา และการสนบสนนเปนอยางดจาก อาจารย ธญาดา พชญาศภกล ท�ไดใหคาแนะนาท�เปนประโยชนในการศกษาปญหาพเศษฉบบน* ตลอดท*งใหความเมตตาและเสยสละเวลาแกคณะผจดทามาโดยตลอด จนทาใหปญหาพเศษฉบบน*สาเรจลลวงดวยด

ขอขอบพระคณสาหรบผท�มสวนเก�ยวของทกทาน รวมท*งแหลงท�ศกษาคนควาขอมลตาง ๆ

อาทเชน หนงสอ วารสาร บทความ วทยานพนธ และส�อทางอนเตอรเนตท�ใหทางคณะผจดทาไดใชเปนแนวทางในการศกษาปญหาพเศษ ตลอดจนเพ�อนรวมกลม เพ�อนรวมรน ท�ใหความรวมมอ ความชวยเหลอในทก ๆ เร�อง อกท*งคอยเปนกาลงใจใหทางคณะผจดทาตลอดมา

สดทายน* ทางคณะผจดทาขอขอบพระคณและระลกอยเสมอวาจะไมมความสาเรจใด ๆ

ในชวตของคณะผจดทา หากปราศจากความรก ความเขาใจ และกาลงใจจากบคคลท�มพระคณ ท�คอยใหการสนบสนนการศกษาของคณะผจดทามาโดยตลอด ขอขอบคณคณาจารยทกทาน และสถาบนการศกษาอนทรงเกยรตท�มอบโอกาสในการศกษาหาความรแกคณะผจดทา

ผจดทาหวงวาปญหาพเศษฉบบน* คงมประโยชนเปนอยางมากสาหรบหนวยงานท�เก�ยวของ ตลอดจนผท�สนใจเก�ยวกบเร�อง การศกษาการใชบญชนตเวชเพ�อตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา รายงานทางการเงน ของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน)หากมขอผดพลาดประการใด ผจดทาตองขออภยมา ณ ท�น*ดวย คณะผจดทา กมภาพนธ 2555

(2)

ธาดารตน ดระยบ และคณะ 2554: รายงานทางการเงน

ปรญญาบรหารธรกจบญฑต สาขาการบญชบรหาร

อาจารยท(ปรกษาปญหาวชาพเศษ: อาจารยธญาดา พชญาศภกล, บธ.บ, บช.ม 77 หนา

การศกษาคร4 งน4 มจดประสงค เพ(อเปนแนวทางในการศกษาวธการทจรตตาง ๆ ศกษาวธการตรวจสอบการทจรตโดยใชบญชนตเวช ศกษาการทางานของนกบญชนตเวช ซ( งเปนการตรวจสอบเพ(อพสจนหรอคนพบหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก(ยวกบการทจรต ซ( งมลกษณะท(แตกตางจากการตรวจสอบบญชโดยผสอบบญช การใชบญชนตเวชเปนการตรวจสอบการทจรตท(เกดข4นในธรกจซ( งไดทวความรนแรงมากข4นเร(อยๆ และลดปญหาขอผดพลาดท(มสาระสาคญตองบการเงนในการตรวจสอบของผสอบบญชรบอนญาตซ(งอาจทาใหเกดความลมเหลวในการตรวจสอบรายการทจรตซ( งสงผลกระทบตอธรกจ จากการตรวจพบการทจรต ในการศกษาวจยคร4 งน4 ผวจยไดเลอกศกษาการใชบญชนตเวชเพ(อตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา รายงานทางการเงน ของบรษท ปคนค คอรปอเรช(น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547 ผลการศกษาพบวาแนวทางในการแกไขปญหาเหลาน4 อาจมความจาเปนตองพ(งพาผลงานของนกบญชนตเวชซ( งมความเช(ยวชาญดานการตรวจสอบการทจรตโดยตรงเพ(อลดความผดพลาดในการตรวจสอบการทจรต เน(องจากนกบญชนตเวชเปนผมความรหลากหลายดาน เชน การบญช การสอบบญช การควบคมภายใน กฎหมาย กฎของหลกฐาน อกท4งยงมความสามารถในการส(อสารและนาเสนอขอมล จากการตรวจสอบ การปองกนการทจรต และรวบรวมพยานหลกฐาน เพ(อเปนประโยชนในช4นศาล นอกจากน4นนกบญชนตเวชยงเปนพยานผเช(ยวชาญในช4นศาลอกดวย

(3)

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ (1) บทคดยอ (2) สารบญ (3) สารบญตาราง (7) สารบญภาพ (8) บทท 1 บทนา

ความสาคญของปญหา 1

วตถประสงค 4

วธการศกษา 4

ขอมลและแหลงขอมล 4

การวเคราะหขอมล 4

ขอบเขตการวจย 4

ประโยชนท คาดวาจะไดรบ 5

นยามคาศพท 5

บทท 2 เอกสารและงานวจยท เก ยวของ

แนวคดเก ยวกบบญชนตเวช 7

บทบาทและคณลกษณะของนกบญชนตเวช 10

(4)

สารบญ (ตอ)

หนา คณสมบตของนกบญชนตเวช 13

มรรยาทของนกบญชนตเวช 15

ความรบผดชอบของนกบญชนตเวช 16

วตถประสงคในการตรวจสอบของการบญชนตเวช 16

ขอบเขตการตรวจสอบ 17

หลกการพ=นฐานของการตรวจสอบ 17

กระบวนการปฏบตงาน 18

การควบคมภายใน 24

การประเมนความเส ยงในการตรวจสอบกบการควบคม

ภายใน

24

แนวคดเก ยวกบการทจรตในรายงานทางการเงน 25

การทจรตทางการบรหารในรปแบบรายงานทางการเงน 27

ลกษณะสาคญของการทจรตทางรายงานทางการเงน 29

การแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบจากงบการเงนลวง 30

มลเหตแหงการทจรต 32

สญญาณบอกเหตการทจรต 33

การรบผดชอบตอการทจรตและขอผดพลาด 33

อาชญากรรมทางเศรษฐกจ 34

การตกแตงตวเลขทางบญช 35

บทท 3 กรณศกษา บรษท ปกนก คอรปอเรช น จากด (มหาชน)

ประวตและความเปนมา 42

(5)

สารบญ (ตอ)

หนา

เปาหมายธรกจ 44

วสยทศนและภารกจ 44

การประกอบธรกจ 45

ธรกจคากาซปโตรเลยมเหลว 45

ธรกจดานวศวกรรม 45

ธรกจคาน=ามนปโตรเลยม 46

การกากบดแลกจการ 46

นโยบายเก ยวกบการกากบดแลกจการ 46

สทธของผถอหน 46

สทธของผมสวนไดเสย 46

การประชมผถอหน 47

ภาวะผนาและวสยทศน 47

ความขดแยงทางผลประโยชน 47

จรยธรรมธรกจ 48

การถวงดลของกรรมการท ไมเปนผบรหาร 48

การรวมหรอการแยกตาแหนง 48

คาตอบแทนกรรมการและผบรหาร 48

การประชมคณะกรรมการ 49

คณะอนกรรมการ 49

ระบบการควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน 49

รายงานของคณะกรรมการ 49

ความสมพนธกบผลงทน 50

(6)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 ผลการศกษา

การตรวจสอบของผสอบบญช และนกบญชนตเวช 51

การทจรตของ บรษท ปคนค คอรปอเรช น จากด (มหาชน) ภายใน

ป 2547

51

การตรวจสอบโดยผสอบบญช 54

งบการเงนของบรษท ปคนค คอรปอเรช น จากด

(มหาชน)

56

การตรวจสอบโดยใชบญชนตเวช 60

งบการเงนของบรษท ปคนค คอรปอเรช น จากด

(มหาชน)

69

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

สรปผลการศกษา 73

ขอเสนอแนะในการศกษา 74

บรรณานกรม 76

ภาคผนวก

(7)

สารบญตาราง

ตารางท� หนา

4.1 ตารางเปรยบเทยบรายไดสาหรบปส=นสดวนท 31 ธนวาคม 2547 และ

2546 51

(8)

สารบญภาพ

ภาพท� หนา

3.1 สญลกษณของบรษท ปกนก คอรปอเรช น จากด (มหาชน) 42

4.1 งบกาไรขาดทนกอนท ก.ล.ต.ใหทาการปรบปรง 56

4.2 งบดล(บางสวน)กอนท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 57

4.3 งบดล(บางสวน)กอนท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 58

4.4 งบกระแสเงนสด(บางสวน)กอนท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 59

4.5 งบกาไรขาดทนหลงท ก.ล.ต.ใหทาการปรบปรง 69

4.6 งบดล(บางสวน)หลงจากท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 70

4.7 งบดล(บางสวน)หลงจากท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 71

4.8 งบกระแสเงนสด(บางสวน)หลงจากท ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง 72

บทท� 1

บทนา

ความสาคญของปญหา

ในการดาเนนธรกจภายใตสภาพแวดลอมทางการแขงขนท�รนแรงในปจจบนองคกรตาง ๆ ท%งภาคราชการ รฐวสาหกจ และธรกจภาคเอกชน จาเปนตองมการปรบตวและพฒนาความสามารถในการแขงขนขององคกรอยเสมอ ดงน%นการบรหารสมยใหมจะใหความสาคญกบระบบขอมลและระบบสารสนเทศมากข%น เพราะหากกจการใดมระบบสารสนเทศท�ดกวากจะสามารถทาใหมขอมลเพ�อการตดสนใจท�ถกตองรวดเรว และมประสทธภาพท�มากกวา สงผลใหกจการสามารถอยรอดไดดกวาคแขงขน ซ� งสารสนเทศท�มคณภาพ มประโยชนในการบรหารและตดสนใจตองมลกษณะท�สาคญ คอ มความถกตอง เช�อถอได สมบรณครบถวน ทนเวลา สามารถเขาใจไดและเก�ยวของกบการตดสนใจ สารสนเทศท�มคณสมบตดงกลาวชวยใหกจการนาขอมลทางการเงนมาวเคราะหในดานตาง ๆ ท%งในการบรหาร การตลาดและการเงนอยางมประสทธภาพ นอกจากน% ยงสงผลใหงบการเงนของกจการเปนประโยชนแกบคคลภายนอก ทาใหบคคลภายนอกสามารถนาขอมลในงบการเงนมาวเคราะหตดสนใจ เชน การวเคราะหความเส�ยง วเคราะหเพ�อตดสนใจลงทน ซ� งถาหากบคคลภายนอกมความเช�อม�นในขอมลงบการเงน กจะสงผลใหกจการไดรบการระดมทนมากข%น และราคาหนเพ�มสงจนสรางความม�งค�งใหกบกจการในท�สด การทจรตเปนปญหาใหญในหลาย ๆ องคกร ไมวาจะเปนองคกรภาครฐ หรอ เอกชน ทาใหองคกรตองสญเสยทรพยากรจานวนมหาศาลจากการทจรต โดยการทจรตอาจเกดจากการกระทาของบคคลภายในองคกร ท%งท�เปนพนกงานปจจบน หรอ อดตพนกงานของบรษท มากกวาท�จะเกดจากการกระทาของบคคลภายนอกองคกร ท%งน% อาจเปนเพราะบคคลภายในองคกรมความรเก�ยวกบระบบการทางานขององคกรเปนอยางดจงรชองโหว หรอจดออนท�สามารถทาการทจรตได อกท%งยงรวธการหลกเล�ยงการตรวจสอบและสามารถปดรองรอยการทจรตได โดยในป ค.ศ. 2010 สมาคมผตรวจสอบการทจรต (Association of Certified Fraud Examiners: ACFE) รายงานใน “2010 Report to the Nation on Occupational Fraud and Abuse” วา ธรกจสญเสยประมาณ 5% ของรายไดในแตละปไปกบการทจรต คดเปนมลคาประมาณ 58.07 ลานลานดอลลารสหรฐ สงข%นจาก 99.4

2

พนลานดอลลารสหรฐในป 2008 ซ� งคดเปน 50.42 เทา โดย 85% ของการทจรตท%งหมดเปนการใชสนทรพยไปในทางมชอบ จากการตรวจสอบของคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ท�ผานมา สรปไดวาการกระทาความผดสวนใหญเปนการกระทาผดโดยอาศยขอมลท%งท�เปนขอมลภายในและภายนอกถอไดวาขอมลมความสาคญมากในตลาดทน โดยเฉพาะงบการเงนและรายงานประจาปท�สะทอนถงฐานะการเงนของบรษทจดทะเบยนซ� งระดมทนจากประชาชน เปรยบเสมอนกระจกบานใหญท�สะทอนถงฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของบรษท อกท%งเปนแหลงขอมลท�สาคญในการใหผลงทนไดใชตดตามวาเงนท�ไดลงทนไปมผลตอบแทนเทาไหรและไดถกใชไปในทางท�ถกตองหรอไม ท�ผานมารายงานสรปการดาเนนคด ประกอบดวยการเปรยบเทยบปรบและการกลาวโทษผกระทาผดตาม พ.ร.บ. หลกทรพยฯ ในหลายมาตราดวยกน ดานการปฏบตงานตรวจสอบบญชน%น ตามมาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ไดระบถงปจจยเส�ยงของการเกดการทจรตท�เปนสถานการณหรอเหตการณซ� งเพ�มความเส�ยง ไดแก ปจจยดานความนาเช�อถอและความสามารถของฝายบรหาร ปจจยดานความกดดนท�ผดปกตภายในกจการ ปจจยดานท�เก�ยวของกบรายการผดปกต โดยเฉพาะรายการท�เกดใกลส%นปซ� งมผลกระทบอยางมนยสาคญตอกาไร และปญหาในการไดมาซ� งหลกฐานการสอบบญชท�เพยงพอและเหมาะสม คณะกรรมการมาตรฐาน (2542) โดยตวอยางปจจยเส�ยงดงกลาว อาจเพ�มความเส�ยงในการทจรต ดงน%นเพ�อท�จะทาใหตรวจพบปจจยเส� ยงดงกลาวผสอบบญชจงตองอาศยการระบปจจยเส� ยง ท�จะทาใหทราบถงโอกาสท�จะเกดความเส�ยงของการทจรตท�มสาระสาคญท�มผลกระทบตองบการเงนโดยรวม และชวยในการประเมนความเส� ยงเพ�อเลอกกจกรรมท�มความเส� ยงสงจากการทจรตมาทาการวางแผนการสอบบญชใหรดกมเหมาะสมเพ�อตรวจสอบในข%นตอไป มาตรฐานการสอบบญชของไทย รหส 300 ไดกาหนดใหผสอบบญชตองมการวางแผนเพ�อท�จะทาใหการปฎบตงานและการรวบรวมหลกฐานตรวจสอบเปนไปอยางมประสทธภาพสามารถตรวจพบส�งท�ไมถกตองอยางมสาระสาคญอนเน�องจากการทจรต ซ� งถาหากผสอบบญชพบวาการทจรตน%นมผลกระทบอยางเปนสาระสาคญตองบการเงนและแผนเดมท�วางไวไมเหมาะสม ผสอบบญชจะปรบเปล�ยนหรอขยายขอบเขตของแผนการสอบบญชใหเหมาะสมตามสถานการณ ท%งน% ข%นอยกบดลพนจของในการพจารณาเพ�อปรบเปล�ยนหรอขยายขอบเขตดงกลาว นอกจากน% เพ�อท�จะใหขอมลทางการเงนสามารถนาไปใชโดยเกดประโยชนสงสดและใหความเช�อม�นกบผถอหนและบคคลภายนอก จาเปนตองมผตรวจสอบบญชมาทาหนาท�ตรวจสอบ

3

ขอมลทางการเงน เพ�อใหความเช�อม�นวางบการเงนมความถกตองตามท�ควรตามหลกการบญชท�รบรองโดยท�วไป ซ� งสามารถนาขอมลดงกลาวไปใชไดอยางมประสทธภาพ การสอบบญชจงเปนกระบวนการของการรวบรวมและประเมนหลกฐานเก�ยวกบขอมลทางการบญชเพ�อระบและรายงานเก�ยวกบระดบความสอดคลองตองกนของขอมลทางการบญชกบหลกการบญชท�รบรองท�วไป อยางไรกตามในการดาเนนธรกจในปจจบนพบวามการทจรตเพ�มมากข%นดงจะเหนไดจากกรณความลมเหลวทางบญช การลมละลายของบรษทในสหรฐอเมรกาและหลายประเทศท�วโลก และรายงานของสมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาต (ACFC) โดยท�การทจรตจากกรณดงกลาวเกดข%นจากสาเหตท�สาคญ เชน ความโลภของผบรหาร การขาดความรบผดชอบของผสอบบญช รปแบบการรายงานการเงนไมชดเจน และการเปดเผยขอมลท�ไมเปนปจจบน ผสอบบญชสวนใหญมกมองโลกในแงด ดงน%นการตรวจสอบบญชเพยงอยางเดยวจงไมเพยงพอตอการตรวจพบทจรตท�เก�ยวพนกบขอมลทางการเงน จงตองมการตรวจสอบอกประเภทหน� ง คอ การบญชนตเวช (Forensic Accounting) โดยเปนการตรวจสอบท�มความคลายคลงกบการตรวจสอบบญช แตจะเปนการตรวจสอบท�เนนการสบสวนสอบสวน ขอมลทางการเงนเพ�อพสจน หรอ หาหลกฐานประกอบขอเทจจรงท�เก�ยวกบการกระทาทจรตโดยเฉพาะ อยางไรกตาม การบญชนตเวช ยงไมมการศกษาอยางแพรหลายในประเทศไทยและไมมการนามาใชสาหรบองคกรธรกจในประเทศไทยเพ�อตรวจสอบทจรตท�เกดข%น แตกตางกบการสอบบญชท�ไดมการถอปฏบตโดยท�วไปสาหรบองคกรธรกจในประเทศไทย ดงน%นหากไดมการศกษาการบญชนตเวชใหมากข%น ท%งดานกระบวนการปฎบตงานและความแตกตางจากการสอบบญช กจะเปนประโยชนแกองคกรสาหรบการนาการบญชนตเวชมาใชควบคกบการสอบบญชเพ�อใหรายงานทางการเงนขององคกรมความนาเช�อถอและสามารถตรวจสอบการทจรตไดดย�งข%น

ดวยเหตผลดงกลาว คณะผจดทาจงมความสนใจ เร� อง การใชบญชนตเวชตรวจสอบการ

ทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ.

2547 เน�องจาก บรษท ปกนก คอรปอเรช�น ไดจดต%งข%นเปนบรษทมหาชนจากดตามกฎหมาย และ

บญชระหวางป พ.ศ. 2546-2549 การซ%อของหนของบรษทฯ เกดการเปล�ยนแปลงข%นและลงอยาง

รนแรง รวมท%งยงมคาส�งจากคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ให

บรษทฯ แกไขงบการเงนประจาป ส%นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 จงแสดงใหเหนวา การสอบบญช

ไมเพยงพอตอการตรวจพบหรอปองกนการทจรตไดอยางเตมท� เพราะการตรวจสอบงบการเงนของ

ผสอบบญชมวตถประสงคเพ�อใหผสอบบญชสามารถแสดงความเหนตองบการเงนวามความ

4

ถกตองตามท�ควรในสาระสาคญหรอไม โดยไมไดมวตถประสงคหลกในการตรวจสอบทจรต

ดงน%นหากองคกรธรกจในประเทศไทยไดมการนาหลกการของการบญชนตเวชมาใชรวมกบการใช

บรการของผสอบบญช ผตรวจสอบภายในหรอผท�ทาการตรวจสอบทจรตโดยเฉพาะ กอาจจะชวย

ใหองคกรดงกลาวสามารถปองกนหรอยบย %งการทจรตไดดย�งข%น

วตถประสงค

1. เพ�อเปนแนวทางในการศกษาการตรวจสอบวธการทจรตตาง ๆ

2. เพ�อศกษาวธการตรวจสอบการทจรตโดยใชบญชนตเวช

3. ศกษากรณการทจรตรายงานทางการเงนของ บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จ ากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

วธการศกษา

ขอมลและแหลงขอมล

ขอมลระดบทตยภม (Secondary Data) เปนขอมลท�ไดจากการศกษาคนควาจากขอมลท�ผวจยรวบรวมไว ท%งจากหนวยงานภาครฐบาลและเอกชน เอกสาร วารสาร อนเตอรเนต เอกสารทางวชาการ ตาง ๆ หนงสอ ท�เก�ยวของกบบญชนตเวช

การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) อธบายลกษณะท�ว ๆ ไปของขอมลท�เกบรวบรวมได

ขอบเขตการวจย

ในการศกษาปญหาพเศษเร�อง การใชบญชนตเวชตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษาบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

5

โดยทาการศกษาการตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน การตรวจสอบการทจรตโดยใชหลกการของบญชนตเวช

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ

1. ทาใหถงทราบถงปญหา และอปสรรคตาง ๆ รวมถงวธการตรวจสอบการทจรตตาง ๆ เพ�อประยกตใชในการตรวจสอบ

2. ทาใหมความรความเขาใจเก�ยวกบบญชนตเวชมากข%น

3. ทาใหทราบถงประเดนการทจรตตาง ๆ ของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จ ากด (มหาชน)

นยามคาศพท

“การสอบบญช” หมายถง การตรวจสอบสมดบญช เอกสารประกอบการลงบญชและหลกฐานอ�น โดยผสอบบญชตามแนวทางปฏบตงานท�วชาชพไดกาหนดเปนมาตรฐานไว เพ�อท�ผสอบบญชจะสามารถวนจฉยและเสนอรายงานอยางมจรรยาบรรณและเปนไปตามหลกการแหงวชาชพ เพ�อแสดงความเหนวา งบการเงนท�กจการทาข%นมความถกตองตามท�ควรในสาระสาคญตามหลกการบญชท�รบรองท�วไปหรอไม เพยงใดและงบการเงนดงกลาวไดแสดงขอมลท�จาเปนเพ�อใหผอานงบการเงนไดทราบอยางเพยงพอแลวหรอไม “การบญชนตเวช” หมายถง การใชทกษะดานการเงนและแนวคดทางดานการสบสวนสอบสวน เพ�อใชการตรวจสอบสบสวนและสอบสวนขอมลทางการเงนเพ�อพสจนหรอเพ�อหาหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรตโดยเฉพาะ “การทจรต” หมายถง การกระทาโดยตนเองหรอรวมมอกบบคคลอ�นเพ�อใหรบทรพยสน ผลประโยชน หรอบรการอ�นใด โดยวธการฉอโกง ปดบงขอเทจจรงหรอโดยวธการอนมชอบดวยกฎระเบยบขอบงคบขององคกร

6

“การทจรตในรายงานทางการเงน” หมายถง การแสดงจานวนเงนหรอเปดเผยขอมลท�ผด ๆ การละเวนจานวนเงนหรอการเปดเผยขอมลในงบการเงนเพ�อท�จะทาใหผใชหลงผด ซ� งตามกฎหมายแพง อาญา หรอ ทางการบรหารแลวถอเปนการทจรต

บทท� 2

เอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ

การวจย เร�องการบญชนตเวชใชกบองคกรธรกจในประเทศไทย ซ� งผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ เพ�อเปนแนวทางในการวจย ดงรายละเอยดตอไปน-

1. แนวคดเก�ยวกบบญชนตเวช

2. แนวคดเก�ยวกบการทจรตในรายงานทางการเงน

แนวคดเก�ยวกบบญชนตเวช

D Larry Crumbley และ Nicholas Apostolou (2002) ไดเขยนบทความใน Ohio CPA Journal ฉบบเดอนกรกฎาคม-กนยายน 2002 ไววาในป ค.ศ. 1946 บคคลคนแรกท�พดถงแนวคดของการบญชสบสวน คอ Maurice E. Peloubet ในขณะน-น Peloubet เปนหนสวนของสานกงานบญช Pogson, Pelouget & Co. ในนวยอรก Peloubet ไดกลาววา การบญชสบสวนมกปฏบตกนเฉพาะในหองพจารณาคด และใชในบางเวลาในการจดทารายงานทางการเงนถงแมวาจะยงไมมมาตรฐานในการปฏบตงานการตรวจสอบทจรตโดยตรงออกมา แตการใหความสาคญในการปองกนการทจรตทาใหประเทศสหรฐอเมรกาไดมการกาหนดมาตรฐานการสอบบญชฉบบท� 99 ข-นในป ค.ศ. 2002 (AICPA’s Statement on Auditing Standard No.99 : Consideration of Fraud in Financial Statement Audit) โดยสมาคมผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศสหรฐอเมรกา และสาหรบประเทศไทยในป พ.ศ. 2544 สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ ไดออกมาตรฐานการสอบบญชไทย รหส 240 เร� องการทจรตและขอผดพลาด ซ� งระบวาการตรวจพบส�งท�ไมถกตองอยางมสาระสาคญในงบการเงนถอเปนหวใจของการตรวจสอบ และเปนหนาท�ของผสอบบญชท�จะตองประเมนความเส�ยงของขอผดพลาดท�มสาระสาคญอนเกดจากการทจรต หลกการพ-นฐานของการบญชสบสวน เปนการตรวจสอบเพ�อพสจนหรอคนพบหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรต ท�มลกษณะท�แตกตางจากการตรวจสอบบญชโดยผสอบบญช

8

การบญชสบสวนเปนเร�องใหมสาหรบประเทศไทย และยงไมมช�อเรยกอยางเปนทางการ โดยมคาศพทภาษาองกฤษวา Forensic Accounting Fraud Auditing และ Investigative Accounting เปนคาท�มความหมายครอบคลมในวงกวางท�มงเนนการสบสวนทางการทจรตทางการเงนซ� งสงผลใหเกดคดความในท�สด สวน Fraud Auditing เปนสวนยอยของ Forensic Accounting ท�สบสวนเร�องการทจรตโดยเฉพาะ และ Investigative Accounting ทาการสอบทานเอกสารขอมลทางการเงนเพ�อวตถประสงคอยางใดอยางหน�งโดยเฉพาะ ซ� งอาจเปนขอมลหลกฐานประกอบการฟองรองหรอการเรยกรองประกนความเสยหายรวมท-งคดอาญาได

มผเสนอช�อในภาษาไทยสาหรบ Forensic Accounting ไวหลายคาดวยกน ไดแก การบญชนตเวชศาสตร การบญชนตเวช และการบญชสบสวน อยางไรกตาม ผวจยมความช�นชอบคาวาการบญชนตเวชมากกวา และเน�องจากผปฏบตงานดานการบญชนตเวชยงไมปรากฏเปนวชาชพในประเทศไทย

เม�อเร�มแรก การตรวจสอบทจรตในลกษณะท�เปนอาญชกรรมน- กระทากนโดยตารวจหรอนกสบ ท�มลกษณะเปนการสบสวน หาขอเทจจรง ตามวธการของตารวจหรอนกสบจงจาตองขอความชวยเหลอหรอความรวมมอจากนกบญช จงมกใชช�อท�เก�ยวกบการตรวจสอบทจรต แมวาขอบเขตของการบญชนตเวชจะกวางและครอบคลมมากข-น แตสมาคมท�เก�ยวของหลาย ๆ แหงกยงมช�อท�ส� อไปในทางตรวจสอบทจรตอยด เชน สมาคมผตรวจสอบการทจรต (Association of Certified Fraud Examiners: ACFE) การบญชนตเวช (Forensic Accounting) ไดเกดข-นมานานในประเทศสหรฐอเมรกา แตจากดเฉพาะกลมวชาชพบญชและผท�เก�ยวของเทาน-น โดยสถาบนผสอบบญชรบอนญาตแหงสหรฐอเมรกา (The American Institute of Certified Public Accountants: AICPA) ไดแบงการบญชนตเวชเปน 2 ประเภท

1. การใหบรการสบสวนสอบสวน (Investigative Services) แตอาจรวมหรอไมรวมถงการยนยนอยางเปดเผยในช-นศาล ซ� งเหมาะกบผตรวจสอบการทจรต โดยตองมความรในการตรวจสอบบญช การปองกน การควบคมการทจรต การยกยอก และการเปนตวแทนเทจ

9

2. การใหบรการฟองรองดาเนนคด (Litigation Services) ซ� งจะตองมาจากกฏของนกบญช ผใหคาปรกษา และกฎอ�น ๆ ไดอยางผเช�ยวชาญ เหมาะท-งผตรวจสอบการทจรตและนกบญชนตเวช ท�จะตองประเมนสถานการณ และแกปญหาจากประสบการณ

สาหรบประเทศไทยมการตพมพเปนคร- งแรกประมาณป พ.ศ. 2541 โดยบทความของผชวยศาสตราจารยสมชาย ศภธาดา ไดใชช�อวา การบญชนตเวชศาสตร บทความท�มลกษณะคลายกนของรองศาสตราจารยเสาวนย ลชณวฒน ซ� งใชคาวา การบญชสบสวน ในปพ.ศ. 2544 ผชวยศาสตราจารยสมชาย ศภธาดา ไดกลาวถงหลกการพ-นฐานของการบญชนตเวชศาสตรวาเปนการใชหลกการคดท�อนมานวาจะไมมองโลกในแงด โดยจะมองวาอาจมการทจรตเกดข-น และตองคดหรอจนตนาการใหเหมอนผกระทาการทจรตใหมากท�สดเทาท�จะทาได เพ�อวเคราะหวาอาจเกดการทจรตในรปแบบใดไดบาง โดยใชการเรยนรจากประสบการณ พจารณาจากมลเหตจงใจ โอกาส และสภาพแวดลอมในการทาการทจรต แทนการเรยนรจากตารางหรอกระดาษทาการจากการตรวจสอบในปกอน ๆ โดยการทาทจรตสาหรบพนกงานและผบรหารในแตละระดบจะมลกษณะไมเหมอนกนท-งในดาน ลกษณะของการทจรต และจานวนเงนความเสยหายท�เกดข-น การทจรตทางการบญชมกจะคนพบโดยบงเอญ และการทจรตทางการเงนมกตรวจสอบพบโดยอาศยเทคนควธการอ�นท�ไมใชวธท�ใชโดยท�วไป

การบญชนตเวช หมายถง การใชทกษะดานการเงนและแนวคดทางดานการสบสวนสอบสวน เพ�อใชในการตรวจสอบ สบสวนและสอบสวนขอมลทางการเงนเพ�อพสจนหรอเพ�อหาหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรตโดยเฉพาะ การบญชนตเวชน-น เปนแขนงวชาชพใหม ท�มข-นมาภายหลงการสอบบญช ซ� งการบญชนตเวชน-น คอ การใชทกษะดานการเงนและแนวคดทางดานการสบสวนสอบสวนเพ�อใชในการตรวจสอบ สบสวนและสอบสวนขอมลทางการเงนเพ�อพสจนหรอเพ�อหาหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรตโดยเฉพาะ นกบญชนตเวชจงทาหนาท�คลาย ๆ กบนกสบ แตเน�องจากจดเร�มตนของการตรวจสอบน- มาจากการตรวจสอบดานภาษอากรซ� งเก�ยวกบกฎหมายและมกจะเปนความผดอาญา ดงน-น การบญชนตเวชน- จงมองวาเปนการบญชท�เก�ยวของกบอาชญากรรมซ� งสาเหตท�ทาใหการบญชนตเวชเร�มมความสาคญข-นมาน-น มสาเหตท�สาคญหลายประการดวยกน คอ

10

1. การเพ�มข-นของการทจรต

2. การท�ตนมความผกพนกบองคกรนอยลง

3. การเปล�ยนแปลงคณคาทางสงคม ซ� งไดแก การท�ผคนเปนนกวตถนยม ครอบครวแตกแยก ไมใหคณคากบจรยธรรม เปนตน

4. การมบทบาทเพ�มข-นอยางมากของคอมพวเตอรและเทคโนโลย

นอกจากน-การทจรตกอใหเกดความเสยหายจานวนมากตอธรกจโดยเฉพาะอยางย�งต-งแตป ค.ศ. 1996 ท�สมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาต (Association of Certified Fraud Examiners: ACFE) ไดรายงานวามผลเสยหายมลคากวาส�แสนลานดอลลารสหรฐ ฯ และจากผลการศกษาในป ค.ศ. 1998 ของสานกงานสอบบญช KPMG และสานกงานสอบบญช EARNST & YOUNG พบวาสวนใหญเร� องการทจรตจะเปนปญหามากข- นในอนาคต และการทจรตเกอบท- งหมดทาโดยพนกงานในองคกร การทจรตสวนใหญเกดจากการกระทาของฝายบรหาร อนเน�องมาจากการควบคมภายในท�ไมดพอ ผบรหารละเลยหรอไมใหความสาคญกบการควบคมภายใน หรอผบรหารมความรเร�องการควบคมภายในคอนขางนอยจากสาเหตท�สาคญดงกลาว จงทาใหมความตองการในการตรวจสอบทจรตมมากข-น ไมวาจะเปนขององคกรธรกจ รฐบาล ผถอหน หรอการเปนพยานในศาล สงผลใหมวชาชพแขนงใหมเกดข-น คอ การบญชนตเวช บทบาทและคณลกษณะของนกบญชนตเวช

การทางานของผสอบบญชโดยท�วไปจะมแผนการตรวจสอบท�มงใหเกดความเช�อม�นของผใชงบการเงนในขณะท�นกบญชนตเวชจะทาการตรวจสอบเพ�อปองกนหรอคนหาการทจรตท�อาจเกดข-นภายในองคกร การทางานจงมกไมกาหนดแผนการตรวจสอบท�ชดเจน แตตองเปนผท�มความละเอยด ชางสงเกตเพ�อการคนหาความผดปกตท�อาจเกดข-น โดยไมสนใจวาขอมลทางการเงนไดจดทาตามมาตรฐานการบญชหรอไม การทจรตจะมลกษณะท�แตกตางออกไป ข-นอยกบโอกาส แรงจงใจ และ สถาณการณท�เอ-ออานวยตอการทจรต นอกจากการฝกอบรมเพ�อเสรมสรางการตรวจสอบการทจรตแลวนกบญชนตเวชตองสามารถจนตนาการในโอกาสตาง ๆ วาการทจรตเกดข-นไดอยางไร เพ�อใชเปนแนวทางในการคนหา นกบญชนตเวชจงตองมความรแขนงตาง ๆ ท�

11

กวางขวางท-งในดานพฤตกรรมมนษย ดานกฎหมาย ดานภาษอากร รวมถงการเปนคนชางสงเกต มความคดสรางสรรค มความสามารถในการวเคราะห รวมถงการมมนษยสมพนธท�ด เพ�อเขาถงขอมลท�จาเปน นกบญชนตเวชจาเปนตองมคณลกษณะเฉพาะดานท�ไดรบจากการอบรมเพ�อการตรวจสอบการทจรตโดยเฉพาะ ซ� งคณลกษณะท�นกบญชนตเวชท�ควรมม 6 ขอดงตอไปน-

1. Creativity มความคดสรางสรรค 2. Curiosity มความอยากรอยากเหน 3. Perseverance กดไมปลอย 4. Common sense มสามญสานก 5. Business sense เขาใจประเดนทางธรกจ 6. Confidence มความเช�อม�นในตนเอง

อยางไรกตาม ยงมคณลกษณะอ�น ๆ อกท�นกบญชนตเวชม ดงท�จนทนา สาขากร (2544) ไดระบไววา “ผสอบบญชควรมความรทางดานพฤตกรรมมนษย เพ�อนามาใชกบเทคนคการตรวจสอบโดยเฉพาะอยางย�งการสมภาษณ การตรวจสอบการทจรตนอกจากจะใชเทคนคการตรวจสอบท�ผสอบบญชรบอนญาตใชอยตามปกต น-าหนกความสาคญของเทคนคการสมภาษณจะอยในระดบท�สง เน�องจากผสอบบญชนตเวชจะตองคดเย�ยงผกระทาการทจรต (Think like a crook) ไมคดอยในกรอบในระบบ (Think outside the Box) ประพฤตตนเย�ยงนกสบ และมความรดานพฤตกรรมมนษยด เพ�อการคนหาเบาะแสข-นตนของการทจรต และทายสดจะตองฝกฝนตนเองใหเปนผเช�ยวชาญในการเปนพยานในศาล” นอกจากน-นกบญชนตเวชจะตองปฏบตตามมรรยาทท�สมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาตกาหนด (Code of Professional Ethics of the Association of Certified Fraud Examiners) ซ� งกาหนดในเร�องตอไปน-

12

1. นกบญชนตเวชตองแสดงใหเหนถงความเปนมออาชพและความขยนในการปฏบตงานของตน

2. นกบญชนตเวชจะตองไมประพฤตตนหรอรวมกจกรรมใด ๆ ในทางท�ผดกฎหมายและ

ผดจรยธรรม

3. นกบญชนตเวชจะตองแสดงใหเหนถงความซ�อสตยในระดบสงในการปฏบตงานท�ไดรบมอบหมาย และจะตกลงรบงานเฉพาะงานท�มการคาดหมายอยางสมเหตสมผลวาจะถกทาใหเสรจสมบรณดวยความสามารถเย�ยงผประกอบวชาชพ

4. นกบญชนตเวชจะตองยอมรบในคาส�งตาง ๆ ท�ถกตองตามกฎหมายของศาล และจะให

การในเหตการณตาง ๆ ท�เปนความจรงและปราศจากความอคตใด ๆ

5. นกบญชนตเวชเม�อปฏบตงานตรวจสอบ จะตองใหไดมาซ� งหลกฐานหรอเอกสารอ�นใดเพ�อใชเปนส�งสนบสนนท�มเหตผลในการแสดงความเหนใด ๆ ของตน และจะไมมความเหนใด ๆ ท�แสดงออกมาเก�ยวกบความผดและความบรสทธ| ของบคคลใดหรอคณะใด

6. นกบญชนตเวชจะไมเปดเผยขอมลท�เปนความลบใด ๆ ท�ไดมาในระหวางปฏบตงาน

ตรวจสอบโดยปราศจากอานาจหนาท�ท�เหมาะสม

7. นกบญชนตเวชจะตองเปดเผยขอมลขอเทจจรงทกอยางท�สามารถคนพบมาได ในชวงเวลาท�อยในการพจารณาคดในช-นศาล เพราะถาไมเปดเผยขอมลท-งหมด อาจเปนสาเหตใหเกดการบดเบอนความจรงได

นกบญชนตเวชจะตองพยายามอยางตอเน�องในการเพ�มความสามารถและความมประสทธผลของการปฏบตงานเย�ยงผประกอบวชาชพท�ถกแสดงออกมาภายใตคาส�งท�ไดรบมอบหมาย

13

คณสมบตของนกบญชนตเวช

จากความหมายและหลกการของการบญชสบสวนขางตนสะทอนใหเหนถงคณสมบตท�จาเปนของนกบญชนตเวชท�ตองมเพ�อท�จะสามารถปฏบตงานไดตามแนวทางของการบญชนตเวช D Larry Crumbley และ Nicholas Apostolou (2002) ไดเปรยบเทยบคณสมบตของนกบญชนตเวชวาเสมอนกบช-นขนมเคกท�ม 3 ช-น ช-นท�ใหญท�สดช-นลาง คอ พ-นฐานท�แนนในดานบญช ช-นกลางซ� งเปนช-นท�เลกรองลงมาเปรยบเสมอนช-นท�เตมไปดวยความรทางดานการตรวจสอบ การควบคมภายใน การประเมนความเส�ยง และแนวทางการสบหาการทจรต และช-นบนซ� งเปนช-นท�เลกท�สดเปนช-นของความรความเขาใจพ-นฐานเบ-องตนในกฎหมายท�เก�ยวของและหนาของขนมเคกท�เปนครมน-นเปรยบเสมอนกบความสามารถในการส�อสารท-งการเขยนและการพด องคประกอบท-งหมดเปนส�งท�จาเปนและแสดงใหเหนวาการทางานของนกบญชนตเวชเปนการทางานท�ตองประสานทกษะท-งทางดานการสบสวนในเร�องท�เก�ยวกบบญชและทางดานกฎหมายเขาดวยกน สมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาต (Association of Certified Fraud Examiners : ACFE) ไดกาหนดคณสมบตของผท�จะสามารถข-นทะเบยนเปนนกบญชนตเวชไว ดงน-

1. สาเรจการศกษาปรญญาตรทางบญชหรอเทยบเทา

2. มประสบการณทางานเปนนกบญชหรอผตรวจสอบบญช (ท-งภายในและภายนอก) ไมต�ากวา 2 ป

3. ผานการทดสอบท� ACFE กาหนด (Uniform CFE Examination) จากคณสมบตท�จาเปนท�นกบญชนตเวชตองมตามท�กลาวมาแลว ยงมความรและทกษะท�จาเปนสาหรบนกบญชสบสวนท�ไดมการจาแนกใหเหนไดชดเจนมากข-นโดยสรปพอสงเขปได ดงน-

1. ทกษะในการตรวจสอบ (Auditing Skills) เปนทกษะท�สาคญท�สดของนกบญชนตเวช เน�องจากการรวบรวมขอมล และการทวนสอบเปนลกษณะธรรมชาตของการบญช

14

นตเวช การฝกฝนจะทาใหนกบญชนตเวช สามารถเกบรวบรวมหลกฐานและวเคราะหขอมลท�เก�ยวของ นาไปสหลกฐานท�ดในช-นศาล

2. ทกษะและความรในการสบสวน (Investigation Knowledge and skills) เชน เทคนคในการควบคมดแล ทกษะในการสมภาษณ และการซกถาม นอกจากน-นยงตองมทกษะท�มากกวาการตรวจสอบและการผสมผสานระหวางการทจรตในทางการเงนและทางกฏหมาย

3. อาชญาวทยา (Criminology) โดยเฉพาะการศกษาการทางานของจตท�เก�ยวของอาชญากรรม เปนสวนสาคญสาหรบนกบญชนตเวช เน�องจากทกษะในการสบสวนท�มประสทธภาพ ข-นอยกบความรในเร�องของมลเหตจงใจและประสบการท�เปนส� งกระตนใหอาชญากรกระทาความผด

4. ความรดานบญช (Accounting knowledge) ความรบญชชวยนกบญชนตเวช ในการวเคราะหและแปลความหมายสารสนเทศทางการเงนท�จาเปนเพ�อสรางกรอบในการสบสวนทางการเงน ถงแมวาจะเปนการลมละลาย, การฟอกเงน หรอการยกยอกเงน ซ� งความรดานบญชน- รวมไปถงการควบคมภายในท�เหมาะสม เชน ส�งท�เก�ยวของกบการกากบดแลท�ด

5. ความรดานกฏหมาย (Legal knowledge) ความรดานกฏหมายและกระบวนการในศาลจะทาใหนกบญชนตเวชระบเหตการณท�จาเปนตองการพจารณาในช-นศาล

6. เทคโนโลยสารสนเทศ (Information technology; IT) ความรและทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนเคร� องมอท�จ าเปนของนกบญชนตเวชในโลกของอาชญากรรมไรกระดาษ อยางนอยท�สดนกบญชนตเวชตองรจดท�ควรตดตอผเช�ยวชาญในคอมพวเตอรท-งฮารดแวรและซอฟแวร รวมท-งทกษะดานเทคโนโลยในการรวบรวมขอมล การสะกด และแยกขอมลในเหมองขอมล (Data Mining) การออกแบบ การควบคมการแปลขอมล รวบรวมสารสนเทศสาหรบการเปรยบเทยบ และการวเคราะหขอมล

15

7. ทกษะในการส�อสาร (Communication skills ) ใชเพ�อใหนกบญชนตเวชสงผลของการตรวจสอบ วเคราะหท�ถกตองและชดเจนใหกบผใชงาน ซ� งเปนสวนหน� งของการใหบรการของนกบญชนตเวช

มรรยาทของนกบญชนตเวช

นกบญชนตเวชตองปฏบตตามมรรยาทท�สมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาตกาหนด (Code of Professional Ethics of the Association of Certified Fraud Examinations) กาหนดไวในเร�องดงตอไปน-

1. แสดงใหเหนถงความเปนมออาชพและความขยนในการปฏบตงานของตน

2. ตองไมปฏบตตนหรอรวมกจกรรมใด ๆ ในทางท�ผดกฏหมายและผดจรยธรรม

3. แสดงใหเหนถงความซ�อสตยในระดบสงในการปฏบตงานท�ไดรบมอบหมาย และจะตกลงรบงานเฉพาะงานท�มการคาดหมายอยางสมเหตสมผลวาจะถกทาใหเสรจสมบรณดวยความสามารถเย�ยงผประกอบวชาชพ

4. ยอมรบในคาส�งตาง ๆ ท�ถกตองตามกฏหมายของศาลและจะใหการในเหตการณตาง ๆ ท�เปนความจรงและปราศจากความอคตใด ๆ

5. เม�อปฏบตงานตรวจสอบ ตองใหไดมาซ� งหลกฐานหรอเอกสารอ�นใด เพ�อใชเปนส�งสนบสนนท�มเหตผลในการแสดงความเหนใด ๆ ของตน และจะไมมความเหนใด ๆ ท�แสดงออกมาเก�ยวกบความผดและความบรสทธ| ของบคคลใดหรอคณะใด

6. ไมเปดเผยขอมลท�เปนความลบใด ๆ ท�ไดมาในระหวางปฏบตงานตรวจสอบโดยปราศจากอานาจหนาท�ท�เหมาะสม

7. เปดเผยขอเทจจรงทกอยางท�สามารถคนพบ ในชวงเวลาท�อยในการพจารณาในช-นศาล เพราะถาไมเปดเผยขอมลท-งหมด อาจเปนสาเหตใหเกดการบดเบอนความจรงได

16

8. ตองพยายามอยางตอเน�องในการเพ�มความสามารถและความมประสทธผลของการปฏบตงานเย�ยงผประกอบวชาชพท�ถกแสดงออกมาภายใตคาส�งท�ไดรบมอบหมายมา

ความรบผดชอบของนกบญชนตเวช

ความรบผดชอบของนกบญชนตเวช คอ การสบสวนและวเคราะหเอกสารหลกฐานทางการเงนท-งหมด จากน-นใหส�อสารส�งท�ตรวจพบในรปแบบรายงานตารางขอมลทางการบญชและสรปผลยอตลอดจนตองประสานงานและใหความชวยเหลอในการสบสวนตอไปรวมถงการไปปรากฏตวเปนพยานในช-นศาลในฐานะผเช�ยวชาญอกดวย

วตถประสงคในการตรวจสอบของการบญชนตเวช

การบญชนตเวชมวตถประสงคเพ�อเปนการปองกนและคนหาการทจรต โดยผท�ทาหนาท�ตรวจสอบการทจรต ถกเรยกวานกบญชนตเวช (Forensic Accountant) นอกจากน- มาตรฐานการสอบบญชของสหรฐอเมรกาฉบบท� 82 ซ� งออกมาในป ค.ศ. 1997 ถอวาไดเปนการตอบสนองขอวพากยท�วาผสอบบญชท�จะตองประเมนความเส�ยงของขอผดพลาดท�มสาระสาคญอนเกดจากการทจรต ซ� งในมาตรฐานการสอบบญชฉบบดงกลาวไดระบถงปจจยตางๆท�ผสอบบญชควรใหความสนใจและใสต-งแตการวางแผนตรวจสอบซ�งไดแก

1. การจดการและการมบทบาทของฝายบรหารในการควบคม

2. สภาพอตสาหกรรม

3. ลกษณะการดาเนนงานและความม�งคงของสถานะทางการเงน นอกจากน- ยงมการระบถงการรวบรวมหลกฐาน การจดทาเอกสารและการรายงานผลดวย อยางไรกดในทางปฏบตไมใชเร� องงายท�ผสอบบญชจะตรวจสอบทจรตท-งหมด โดยเฉพาะการทจรตท�มการรวมมอกนหลายฝายหรอการทจรตดวยการปลอมแปลงเอกสาร เพราะนอกจากโดยลกษณะการทจรตหรอหลกฐานแลว ในการประเมนความเส� ยงจากการทจรตยงตองอาศยวจารณญาณทางวชาชพอกดวย ซ� งแมวาจะมการวางแผนอยางด และมการปฏบตท�เหมาะสมก

17

อาจจะไมสามารถตรวจสอบการทจรตโดยเฉพาะ ซ� งอาจจะเปนผชานาญการเฉพาะทาง เชนนกบญชนตเวช เพราะบคคลเหลาน- จะไมมสมมตฐานเก�ยวกบความซ�อสตยของฝายจดการและไมสนใจวางบการเงนไดจดทาตามมาตรฐานบญช แตจะใหความสนใจในคาถามตอไปน- ตวอยางเชน

1. ระบบการควบคมของกจการน-นมจดบกพรองท�ตรงสวนใด

2. ระบบบญชท�ใชอย เปดโอกาสใหมการตกแตงตวเลข หรอการปฏบตท�ไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชท�ใดบาง

3. ใครเปนผดแลรายงานนอกงบดล และรายการเหลาน- ไดบนทกไวท�ไหน อยางไร 4. วธการท�งายท�สดท�สามารถลดข-นตอนหรอไมปฏบตตามระบบท�วางไวคออะไรและจะ

สามารถผานหผานตาผบรหารระดบตาง ๆ ไปไดอยางไร

5. ส�งแวดลอมในการทางานแบบใด ท�เปดโอกาสใหมการทจรตไดงาย

ขอบเขตการตรวจสอบ

นกบญชนตเวชตองกาหนดขอบเขตวธการตรวจสอบท�ตองเก�ยวของกบเปาหมายและวตถประสงคของการตรวจสอบโดยอาศยมาตรฐานปฏบตงานของการบญชนตเวชท�กาหนดโดยสถาบนของผตรวจสอบภายใน (Institute of Internal Auditors) เปนหลก ซ� งขอบเขตของการตรวจสอบตองครอบคลมในเร�องท�สาคญ คอ ปองกนหรอยบย -งการทจรต ออกแบบการควบคมภายในท�ด กาหนดระดบความเส�ยงจากการทจรตขององคกร แสดงขอมลทางการเงนท�ผดปกต และระบถงขอบงช-ของการทจรต

หลกการพ*นฐานของการตรวจสอบ

การบญชนตเวชเปนการตรวจสอบเพ�อพสจนหรอคนพบหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรต ท�มลกษณะท�แตกตางจากการตรวจสอบบญชโดยผสอบบญชภายนอก ซ� งสมชาย ศภธาดา (2541) ไดระบถงแนวทางของการตรวจสอบอยางสงเขป ดงน-

18

1. เปนการใชหลกคดท�อนมานวาไมไดเปนการมองโลกในแงด กลาวคอ มองวามการทจรต และใหความหมายของการทจรตวาเปนการเจตนาจงใจบดเบอนหรอแสดงขอเทจจรงทางการเงนผดพลาดไมวาจะมนยสาคญหรอไมกตาม โดยตองคดใหเหมอนผกระทาการทจรตใหมากท�สดเทาท�จะทาได

2. เปนการเรยนรจากประสบการณเปนสวนใหญแทนท�จะเรยนรจากตาราหรอกระดาษทาการในปกอน ๆ โดยใหพจารณามลเหตจงใจ โอกาส ประโยชนและสภาพแวดลอมในการกระทาทจรต

3. การกระทาทจรตสาหรบพนกงานและผบรหารในแตละระดบมลกษณะไมเหมอนกนท-งในดานประเภทของการทจรตและจานวนความเสยหายท�เกดข-น

4. การทจรตทางการบญชมกจะคนพบโดยความบงเอญ และสวนใหญของการทจรตทางการเงนมกตรวจสอบพบโดยอาศยเทคนควธการอ�นเปนหลกไมใชตรวจพบจากวธการตรวจสอบบญชท�ใชท�วไป

5. นกบญชนตเวชตองปฏบตงานตามแนวปฏบตงานของการบญชนตเวช (General and

Specific Standards for the Professional Practice of Forensic Accounting) โดยแนวปฏบตท�ถกอางองและกาหนดข-นโดยสถาบนผตรวจสอบภายใน (Institute of Internal Auditors) และจะตองปฏบตตามมรรยาทท�สมาคมผตรวจสอบทจรตรบอนญาตกาหนด (CFE Code of Professional Standards)

กระบวนการปฏบตงาน

โดยท�วไปลกษณะของงานท�ไดรบมอบหมายใหตรวจสอบเชงนตเวช มข-นตอนการปฏบตงานโดยแบงออกเปน 4 ข-นตอนใหญดงน-

1. ข-นตอนการรบรปญหาและการวางแผนการตรวจสอบ (Problem Recognition and Review Planning)

19

1.1 การรบรปญหา (Problem Recognition) นกบญชนตเวชจะตองพยายามท�จะตอบคาถามวาปญหาท�เกดข-นมสาเหตมาจากอะไร นกบญชนตเวชอาจคนพบสญญาณน-นดวยตนเองหรอจากบคคลท�เก�ยวของกบปญหาน-น นอกจากน-นกบญชนตเวชจะตองสามารถระบไดวาการทจรตเกดข-นท�ไหนและเม�อไร และการทจรตน- เคยเกดข-นหรอไมและใครเปนผตองสงสย โดยอาจทาการตรวจสอบจากแฟมประวตการทางาน หรอผงองคกรท�มการระบตาแหนงหนาท�ความรบผดชอบในงานน-นๆประกอบดวยข-นตอนดงน-

1.1.1 เขาพบกบผบรหารของกจการ ระบถงปญหาท�เกดข-นหรอท�อาจจะเกดข-น

และตดตอส�อสารกบผท�เก�ยวของ

1.1.2 ศกษาในเร�องตาง ๆ ตอไปน- ท�เก�ยวของกบผท�อาจจะมสวนรวมกบการทจรต

1.1.2.1 ระบตาแหนงในองคกรของบคคลน-น

1.1.2.2 คนหาความรบผดชอบหรออานาจหนาท�ท�ไดรบมอบหมาย

1.1.2.3 สอบทานประวตสวนตว เชน การศกษา ประสบการณทางาน

1.1.2.4 สอบทานประวตสวนตว เชน การศกษา ประสบการณทางาน

1.1.2.5 ตดตามการใชชวตสวนตวท�นาสงสยท�อาจเก�ยวของกบการทจรต

1.1.3 สรปและประเมนขอมลท�ไดจากระบปญหาและศกษาในเร� องดงกลาวขางตนแลวพจารณาวาจะทาการตรวจสอบตอไป (ในกรณท�มเหตผลสนบสนนท�ถกตองและนาเช�อถอ) หรอยกเลกการตรวจสอบทจรต (ในกรณท� เหนวาการกระทาดงกลาวไมใชการทจรต แตเปนเพยงความผดพลาดหรอความไมไดต-งใจ)

20

1.1.4 หากตองมการตรวจสอบทจรตกจะตองใชทฤษฎในการตรวจสอบทจรต (The fraud theory approach) ซ� งมข-นตอนดงน-

1.1.4.1 วเคราะหขอมลท�หาได

1.1.4.2 สรางสมมตฐาน

1.1.4.3 ทาการทดสอบสมมตฐาน

1.1.4.4 ปรบแตงและแกไขสมมตฐาน

1.2 การวางแผนตรวจทาน (Review Planning) เม�อมเหตผลสนบสนนท�ถกตองและเช�อถอไดวามการทจรตเกดข-น จงตองมการตรวจสอบทจรต การวางแผนของนกบญชนตเวชน-น จะเกดข-นกตอเม�อ ในข-นตอนของการรบรปญหาน-นมเหตผลท�นาเช�อถอไดวาการทจรตไดเกดข- น นกบญชนตเวชจงจะมการวางแผนการปฏบตงาน เม�อมการวางแผนงานตรวจสอบ นกบญชนตเวชจะพฒนาแผนงาน (Review Plan) ท�เช�อมโยงและเก�ยวของกบข-นตอนการเกบรวบรวมขอมล แผนงานท�กาหนดข-นน-นจะตองกาหนดเปาหมายและวตถประสงคท�ชดเจน ระบถงทกษะตาง ๆ ท�ตองใชของทมงานแตละคน และอาจจะรวมถงการระบช�อทมงานแตละคน วาใครจะตองตรวจสอบอะไร ในสถานการณอยางไร ตลอดจนประมาณตนทนจะคาดวาจะเกดข-นจากการตรวจสอบ โดยท�การประมาณตนทนท�คาดวาจะเกดข-นจากการตรวจสอบน-น นกบญชนตเวชจะตองคานงถงเสมอวา หากการทจรตไมสามารถถกตรวจพบและไมสามารถยบย -งได จะกอใหเกดความเสยหายเปนจานวนเทาใด ดงน-น แมวาจะตองเสยตนทนในการตรวจสอบ แตถาคมคากบความเสยหายของการทจรตดงกลาวกควรจะทา โดยตองมการวางแผนตรวจทาน ในเร�องตอไปน-

1.2.1 กาหนดวตถประสงคในกาตรวจสอบ 1.2.2 ชวงเวลาในการทาการตรวจสอบและกาหนดบคลากรท�ใชตรวจสอบ

21

1.2.3 ประมาณตนทนท-งหมดท�คาดวาจะเกดข-น

2. ข-นตอนการรวบรวมหลกฐาน (Evidence Collection) ในข-นตอนน- เปนข-นตอนท�ตองกระทาอยางรอบคอบ และพถพถนเพ�อใหไดมาซ� งหลกฐานท�เช�อได โดยอาจทาการรวบรวมจากการสบสวนภมหลงของผตองสงสย หลกฐานท�มาจากพยานบคคล หรอหลกฐานท�เปนเอกสาร เปนตน ซ� งคลายคลงกบการทางานของตารวจฝายสบสวนสอบสวนคด โดยมจดมงหมายเพ�อพจารณาวาหลกฐานท�ไดในข-นตอนการรบรปญหา เช�อถอไดหรอเปนการเขาใจผด เทคนคหรอเคร�องมอท�ใชเพ�อรวบรวมหลกฐานใหไดมาอยางครบถวนมากท�สดเทาท�จะทาได ไดแก เทคนคท�ผตรวจสอบภายในและผ สอบบญชสอบบญชใชในหารรวบรวมหลกฐาน และเทคนคเพ�มเตมจากท�ผ ตรวจสอบภายในและผสอบบญชใชอย เทคนคท�ผตรวจสอบภายในและผสอบบญชใชอย ไดแก

2.1 กา รตรวจสอบ ประ วต ส วนตว เ ป นกา รตรวจสอบ ป ระ วตห รอปม หลง (Background) ของพนกงานหรอบคคลท�ตองสงสยวาอาจเก�ยวพนกบการทจรต ตลอดจนลกษณะการใชชวต (Lifestyle) เพ�อใหทราบถงส�งท�เปล�ยนแปลงไปท�อาจมสาเหตมาจากการทจรต เชน ตรวจสอบการใชเงนท�มากผดปกต การเปนหน- การศกษา ประวตการกระทาผดหรออาชญากรรม เปนตน ซ� งเทคนคน-มกจะอาศยการสงเกตพฤตกรรมเปนหลก แตท-งน- การตรวจสอบประวตสวนตวดงกลาวตองไมเปนการละเมดสทธสวนบคคล

2.2 การสมภาษณและการสอบสวน

2.2.1 การสมภาษณ (Interview) เปนกระบวนการถาม-ตอบระหวางผสมภาษณและผถกสมภาษณ คาถามท�ใชในการสมภาษณจาตองเปนคาถามท�ทาใหสามารถบรรลวตถประสงคหรอทาใหทราบถงส�งท�เก�ยวของกบการทจรต โดยในระหวางท�ผสมภาษณฟงคาตอบของผถกสมภาษณอยน-น จะตองมการสงเกตอาการ หรอพฤตกรรมของผถกสมภาษณดวย(ท-งน- าเสยงและการแสดงออกทางกายภาพ เชน เหง�อ สายตา เปนตน) การสงเกตดงกลาวอาจจะเปนการยนยนถงปจจยหรอเง�อนไขท�ไดระบไวกอนหนาน- แลว

22

ในชวงของการรบรปญหา เทาๆกบการไดขอมลเพ�มเตมใหม ท�อาจทาใหทราบวาคาตอบท�ไดจากการสมภาษณน-นยอมรบได หรอวาจะตองมการสมภาษณ หรอทดสอบบคคลอ�นๆอก

2.2.2 การสอบสวน (Interrogation) เปนกระบวนการถาม-ตอบระหวางผ

สอบสวนและผตองสงสย โดยส�งท�ถาม-ตอบเปนส�งท�เก�ยวของกบการถกใสความหรอกลาวหาของผตองสงสย การถาม-ตอบจะคลายกบการสมภาษณ แตจะใชกลยทธหรอทกษะมากกวาการสมภาษณ เชน การสรางสถานการณ เปนตน นอกจากน-ลกษณะของคาถามยงแบงเปน 3 ลกษณะ ไดแก

2.2.2.1 คาถามท�วไป (General Question) เชน ช�อ ท�อย หรอคาถามอ�นๆท�

สามารถตอบไดงายไมไดใชการพจารณาไตรตรองมากนก เปนตน

2.2.2.2 คาถามเฉพาะ (Specific Question) คาถามประเภทน- จะเก�ยวของกบการกระทาตางๆท�มสวนพวพนกบการทจรต เชน ทาไมเงนในบญชถงหายไปโดยท�คณไมทราบ เปนตน

2.2.2.3 คาถามท�เปนหลมพราง (Bait Question) เปนคาถามเพ�อจบผดผตอง

สงสยโดยเฉพาะ

การแบงคาถามเปน 3 ลกษณะดงกลาว มวตถประสงคเพ�อใหทราบถงความแตกตางของพฤตกรรมหรออาการของผตองสงสยระหวางคาถามโดยท�วไป คาถามเฉพาะ และคาถามท�เปนหลมพราง

3. ข-นตอนการประเมนหลกฐาน (Evidence Evaluation) ข-นตอนน- เปนข-นตอนท�ม

ความสาคญมาก เปนตวช- วาจาเปนตองเกบรวบรวมหลกฐานหรอสมภาษณพยานเพ�มเตมเพยงใด นกบญชนตเวชตองใชดลพนจเพ�อประเมนถงความเพยงพอและความชดเจนของหลกฐานเพ�อสรปประเดนในทายท�สด นอกจากน- ส�งท�สาคญอยางย�ง คอ ตองเปนหลกฐานท�กฎหมายยอมรบได โดยในข-นตอนน-สามารถแบงไดเปน 2 สวนคอ

23

3.1 ประเมนความเพยงพอและความชดเจนของหลกฐาน

3.2 สรปประเดนเก�ยวกบการทจรต

4. ข-นตอนการรายงานส�งท�คนพบ (Report Findings) การรายงานส�งท�คนพบ ของนก

บญชนตเวช เปนการรายงานผลลพธท�ไดจากการตรวจสอบท�เสนอตอผบรหาร หรอบคคลท�เก�ยวของอ�นภายในกจการ เชน ผถอหน รายงานดงกลาวเปนรายงานท�เสนอภายในกจการไมมผลตอผใชรายงานภายนอก เชน ผลงทนภายนอก เพราะการายงานส�งท�คนพบมวตถประสงคเพ�อใหกจการไดทราบวา นกบญชนตเวชไดตรวจขอเทจเก�ยวกบการทจรตอะไรบาง อยางไร ใครท�มความเปนไปไดวาเปนผทจรต ซ� งจะเปนประโยชนตอกจการในการทราบถงการทจรต ผกระทาผด วธปองกนทจรตในอนาคต ตลอดจนในไปใชเปนหลกฐานในช-นศาล

นกบญชนตเวชตองเขยนรายงานผลลพธท�ไดจากการตรวจสอบ โดยรายงานสวนใหญจะประกอบดวยลกษณะของงานท�ไดรบมอบหมายใหตรวจสอบ ขอบเขตของการตรวจสอบ วธการท�ใชตรวจสอบ ขอจากดของขอบเขตและการคนหาเพ�อตรวจสอบ รวมถงจะตองมตารางและรปภาพประกอบท�จาเปน ท�สามารถเปนส�งท�อธบายไดอยางชดเจนและเหมาะสม สาหรบส�งท�คนพบและยงรวมถงหลกฐานอ�นนอกเหนอจากท�อยในรปกระดาษ เชน คาใหการของพยาน หรอพยานท�เปนผเช�ยวชาญ การรายงานผลอาจทาไดหลายวธ เชน ทางวาจา หรอ โดยลายลกษณอกษร โดยรายงานใหผบรหารหรอผท�เก�ยวของทราบถงสถานการณและหลกฐานท�ไดสบพบรวมถงการสรปผลการตรวจสอบท�ไดตรวจพบ นอกจากน- การรายงานอาจรวมถงการเสนอแนะสาหรบการปองกนการทจรตท�อาจเกดข-นและมาตรการท�อาจดาเนนการกบผทจรต เปนตน

อยางไรกตาม นกบญชนตเวช ตองเขยนรายงานในรปแบบท�แตกตางไปจากรายงานปกต เพ�อใหขอความและเน-อหาถกส�อสารไปยงผใชรายงานอยางถกตอง โดยไมเปดโอกาสใหมการตความท�อาจนอกประเดนทาใหไขวเขวได นอกจากน- การายงานยงสามารถอยในรปแบบการพดไดอกดวยในข-นตอนน-แบงข-นตอนท�สาคญได 2 สวน คอ

24

1. ออกรายงานส�งท�คนพบ

2. เตรยมตวเปนพยานในช-นศาล การควบคมภายใน การประเมนความเส�ยงในการตรวจสอบกบการควบคมคายใน นกบญชนตเวชเม�อปฏบตงานตรวจสอบ กจะตองพบความเส�ยงในการตรวจสอบเชนกนแตความเส�ยงท�เก�ยวของกบนกบญชนตเวช และใหความสาคญ คอ ความเส�ยงจากการทจรต (Fraud Risk) ซ� งหมายถง ความเส�ยงท�ความนาจะเปนของการทจรตในแตละสภาพแวดลอมการทางานมมากข-น นกบญชนตเวชจะตองศกษาและประเมนการควบคมภายใน นโยบายการปองกนทจรต วธการปฏบตงานของกจการเพ�อใหทราบถงปจจยท�ทาใหความนาจะเปนของการทจรตมมากข-น โดยปจจยท�ทาใหความเส�ยงดงกลาวมมากข-น เชน

1. การใหรางวลไมเพยงพอสาหรบพนกงาน 1.1 จายเงนเดอนนอย

1.2 ไมมการใหรางวลหรอการชมเชยเม�อปฏบตงานดเย�ยม

1.3 ไมมสวสดการ

2. การควบคมการบรหารภายในไมดพอ เชน

1.1 ไมมการกาหนดอยางชดเจนถงมาตรฐานการปฏบตงานและจรยธรรมในการ

ปฏบตงาน

1.2 บทบาท หนาท� และความรบผดชอบในการปฏบตงานของพนกงานไมชดเจน

25

2. ไมมการกระตนผลการปฏบตงาน เชน ปราศจากการใหคาแนะนาหรอตกเตอน และการดาเนนงานใดๆเม�อระดบผลการปฏบตงานและพฤตกรรมของพนกงานต�ากวามาตรฐานท�ยอมรบ

3. ขาดการสนบสนนจากผบรหาร เชน ขาดแคลนทรพยากรท�เพยงพอเพ�อท�จะปฏบตงาน

ใหตรงตามมาตรฐานท�กาหนดไว

4. การสอบทานการปฏบตงานของพนกงานไมเพยงพอ เชน ขาดแคลนการตรวจสอบภายในท�ทนเวลาและเหมาะสม

5. การแขงขนภายในกจการ เชน การสนบสนนใหพนกงานแตละคนแขงขนผลการ

ปฏบตหรอแขงขนกนในแตละแผนก

6. แรงจงใจท�สาคญอ�น ๆ

6.1 การใหคาแนะนาหรอฝกอบรมเก�ยวกบกฎหมาย จรยธรรม และการรกษาความปลอดภยไมเพยงพอ

6.2 ไมมการตดตามและบงคบใชนโยบายเก�ยวกบความซ�อสตย ความจงรกภกดและ

ความยตธรรม

6.3 หนาท�การงานของพนกงานมความเครยดสง

แนวคดเก�ยวกบการทจรตในรายงานทางการเงน

ไดมผใหความหมายของการทจรตไวหลายทาน จากการรวบรวมของผวจยมดงน- เกยรตศกด| (2539: 3) การทจรต หมายถง การกระทาโดยตนเองหรอรวมมอกบบคคลอ�นเพ�อใหรบทรพยสน ผลประโยชนหรอบรการอ�นใด โดยวธการฉอโกง ปดขอเทจจรง หรอโดยวธการอนมชอบดวยกฎ ระเบยบ ขอบงคบขององคกร

26

ประสทธ| (2539: 7) การทจรต หมายถง การปฏบตหรอละเวนไมปฏบตการอยางใดในตาแหนงหรอหนาท� หรอใชอานาจในตาแหนงหรอหนาท�เพ�อแสวงหาผลประโยชนท�มควรไดโดยชอบสาหรบตนเองหรอผอ�น ศลปะพรและธรรมรฐ (2541: 47) การทจรต (Fraud) คอ การกระทาท�ไมซ�อสตยจงใจหลอกลวงเพ�อแสวงหาผลประโยชนท�มควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสาหรบตนเองหรอผอ�น รวมท-งการต-งใจบดเบอนการเสนอความจรง นอกจากน- ยงอาจรวมถงการใชสนทรพยขององคกรไปในทางท�ผด เพ�อประโยชนของผบรหาร พนกงาน หรอบคคลอ�น กรมอาชวศกษา (2539: 251) การทจรต หมายถง การขโมย การยกยอก การฉอโกง ฉอฉล หลอกลวง ปลอมแปลง ปลอมปน การรบผลประโยชนโดยมชอบ จากความหมายของคาวา การทจรต ดงท�ไดกลาวมาแลวขางตน พอสรปไดวา การทจรตเปนการกระทาโดนตนเอง หรอรวมมอกบบคคลอ�น เพ�อแสวงหาผลประโยชนท�มควรได โดยวธการขโมย ยกยอก ฉอโกง ฉอฉล หลอกลวง ปลอมแปลง ปลอมปน การบดเบอนความจรง การปดบง ขอเทจจรงอนมชอบดวยกฎระเบยบ ขอบงคบขององคกร ความหมายโดยท�วไปของคาวา การทจรต ในอดต วงการตรวจสอบนยมจาแนกการทจรตในแนวคดหน�ง ตามกลมตวบคคลผกระทาการทจรต 2 กลม คอ

1. การทจรตโดยผบรหาร (Management Fraud)

2. การทจรตโดยพนกงาน (Employee Fraud) การทจรตโดยผบรหาร (Management Fraud) ในชวงระยะแรก ๆ นยมส�อความหมายอยในวงแคบ ๆ ท�โดยท�วไปมกใชกบการออกงบการเงนลวง (Generally used in relation to deliberate distortion of financial statement) และการออกรายงานอ�น ๆ ท�มเจตนาจะทาใหผรบรายงานเขาใจผด เก�ยวกบผลการดาเนนงานของฝายจดการ (and other reports which are intended to mislead

27

recipients about management performance) ซ� งจากผลของความเขาใจผดน-น ทาใหบรษทและคณะผบรหารไดรบประโยชน การทจรตโดยผนาองคกร นามาซ� งความเสยหายอยางมากมายมหาศาล ท�ปรากฏออกมาสสายตาผคนในโลกยคใหมน-นหลายภาคสวน ลวนเกดจากการใชอานาจหนาท�แสวงหาประโยชนสวนตน บนความขดแยงแหงผลประโยชนท�นยมเรยกกนวา Conflict of Interests ท�ใชกลอบายแยบยลพสดาร จนทาใหการทจรตโดยผบรหารองคกรเปนรปแบบของการทจรตท�นาสะพรงกลว การทจรตโดยพนกงาน (Employee Fraud) ซ� งเปนการกระทาการทจรตตอนายจางของตน ท�รวมถงการกระทาเหลาน- เชน การยกยอก การลกขโมยทรพยสน เงนทองของกจการ ท-งน- รวมถงความประพฤตมชอบท�ทาใหเงนสด สนคา หรอทรพยสนอ�น ไดรบความเสยหายโดยทจรต เจรญ เจษฎาวลย (2553: 51) ไดใหคาจากดความของคาวา “การทจรตทางการบรหาร” ท�ส�อความหมายในภาษาองกฤษวา “Management Fraud” ไวดงน- “การทจรตทางการบรหาร หมายถงการทจรตท�กระทาโดยผนาขององคกรในระดบผบรหาร ท�มงใชอานาจหนาท�แสวงหาผลประโยชนโดยมชอบในกบองคกร และ/หรอใหกบสวนตวของผบรหาร และ/หรอพวกพอง ญาตมตร ในประการท�ทาใหรฐหรอบคคลอ�นไดรบความเสยหาย หรอเส�อมเสยช�อเสยง” การทจรตเกดข-นไดหลายรปแบบโดยการเผลอเลอหรอบางคร- งเจตนา จงเปนเร�องท�มความสลบซบซอน มความไมแนนอน ครอบคลมถงพฤตกรรม หรอการกระทาของผบรหารองคกร ไมวาในภาครฐ หรอภาคเอกชนท�ใชอานาจหนาท�แสวงหาผลประโยชนโดยทจรตใหแกองคกรของตน หรอใหแกตนเอง และพวกพอง ญาตมตร ในทศทางท�สงผลใหรฐ หรอบคคลอ�นไดรบความเสยหาย ท-งท�เปนตวเงน และท�เก�ยวกบช�อเสยงเกยรตคณดวย การทจรตทางการบรหารในรปแบบรายงานทางการเงน องคประกอบท�สาคญของ “รายงานทางการเงน” หรอ “Financial Reporting” กคอ งบการเงน (Financial Statement) ซ� ง “งบการเงน” ตามมาตรฐานการบญชฉบบท� 1 (ปรบปรง 2552) ประกอบดวย

28

1. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนส-นงวด

2. งบกาไรขาดทนเบดเสรจสาหรบงวด

3. งบกระแสเงนสดสาหรบงวด

4. งบแสดงการเปล�ยนแปลงสวนของเจาของสาหรบงวด

5. หมายเหตประกอบงบการเงน ซ� งประกอบดวยสรปนโยบายการบญชท�สาคญ ขอมลท�ใหคาอธบายอ�น และ

6. งบแสดงฐานะการเงน ณ วนตนงวดของงวดท�นามาเปรยบเทยบงวดแรกสดเม�อกจการไดนานโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงหรอการปรบงบการเงนยอนหลง หรอเม�อกจการมการจดประเภทรายการในงบการเงนใหม

นอกจากงบการเงนดงกลาวแลว ยงมรายงานอ�น ๆ ของฝายจดการของบรษท โดยเฉพาะบรษทมหาชนจากดท�เปนบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย ท�ตองมรายงานแสดงความเหนของผสอบบญช และของคณะกรรมการตรวจสอบ (Audit Committee) ประกอบดวย “รายงานทางการเงน” หรอ “Financial Reporting” น- มประโยชนอยางย�งตอผมสวนไดเสย นบต-งแตผถอหน นกลงทน เจาหน- หรอเจาหนาท�องคกรของรฐท�มหนาท�ควบคมกากบกจการเหลาน-นอย ถาหากรายงานทางการเงนท�กจการประกาศออกมาเปนรายงานทางการเงนท�ทจรตหรอท�นยมเรยกกนในหมผตรวจสอบอกช�อหน� งวา “งบการเงนลวง” น-น ยอมทาใหนกลงทน หรอนกวเคราะหตดสนใจผดพลาด อนอาจนาความเสยหายอยางคาดไมถงได เจรญ เจษฎาวลย (2553: 52) กลาวถง คาวา Fraudulent Financial Reporting หรอรายงานทางการเงนท�ทจรต อาจใหคาจากดความไดดงน- “การทจรตทางรายงานทางการเงน (Fraudulent Financial Reporting) เปนการกระทาท�ต-งใจเจตนา หรอโดยความประมาทเลนเลออยางรายแรงท�

29

เกดข-นจากการกระทา หรอการละเวนการกระทาอนสงผลใหงบการเงนผดไปจากความเปนจรงอยางมนยสาคญ” กลาวโดยยอ กคอรายงานทางการเงนท�กจการประกาศออกมาเปนรายงานทางการเงน ท�ไมสะทอนความเปนจรงอยางตรงไปตรงมาของผลการดาเนนงานของกจการ ซ� งการออกรายงานลกษณะน- สงผลใหเกดความเขาใจผด หรอทาใหการตดสนใจทางการเงนของผมสวนไดเสยเกดความผดพลาด หรอทาใหเกดความเสยหายอยางรายแรงได ลกษณะสาคญของการทจรตทางรายงานทางการเงน

การทจรตในรปแบบการออกรายงานทางการเงน มใชการทจรตท�กระทาในลกษณะของการยกยอก หรอการลกขโมยทรพยสน เงนทองของกจการ อยางไรกตาม การทจรตวธน- กอาจเปนวธหน�งท�สามารถใชในการปกปดการทจรต โดยวธการยกยอกเงน หรอทรพยสน หรอการลกขโมยเงน หรอทรพยสนของกจการไดโดยท�วไปอาจจาแนกได 2 ประเภท คอ

1. การออกรายงานการเงนโดยเจตนาทจรต หมายถง การต-งใจกระทาใหงบการเงนหรอรายงานทางการเงนมความผดปกต ท�เรยกวา Irregularities ซ� งเปนความผดปกตท�มระดบรนแรงกวาความผดพลาดในลกษณะ Errors จนทาใหงบการเงนของกจการ มความไมถกตองตรงกบความเปนจรงอยางมนยสาคญในเร�องการแสดงจานวนเงน หรอการปกปดรายงานทางการบญชดวยกลวธทางการบญช และกลการทจรตตาง ๆ โดยเจตนา

2. การละเวนการกระทาโดยเจตนาทจรต โดยการออกงบการเงน หรอ การออกรายงาน

ทางการเงนของกจการ จะตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชท�รบรองโดยท�วไป และตามมาตรฐานการบญชท�ทางการประกาศกาหนด (ในแตละชวงเวลา) แตฝายจดการของกจการละเวนการปฏบตบางประการ หรอหลาย ๆ ประการ จนนามาซ� งงบการเงน หรอรายงานทางการเงนท�ไมถกตองตรงกบความเปนจรง

30

การแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบจากงบการเงนลวง การเปดเผยสถานะของกจการ ในรายงานทางการเงนอนเปนเทจโดยเจตนาทจรต อาจแสดงงบการเงนไดท-งในรปใหแสดงผลการดาเนนงานเลวกวาความเปนจรง หรอใหดดกวาความเปนจรงอยางใดอยางหน�งกได โดยท�ว ๆ ไปการทจรตทางรายงานทางการเงนน-น มกสรางงบการเงนใหเหนวาผลการดาเนนงาน และสถานะของกจการดดกวาความเปนจรง เพ�อแสวงหาผลประโยชนโดยมทราบในบางเร�องเชน

1. ทาใหมลคาหนของกจการดดนาลงทน

2. ทาใหผลกาไรตอหน (Earnings Per Share) สงกวาความเปนจรง เพ�อหวงไดรบเงนปนผลมากข-น

3. ทาใหสามารถใชประโยชน ในการขอกเงนจากสถาบนการเงนไดงายข-นหรอไดมาก

ข-น

4. เพ�อทาใหผบรหารบรษทไดรบโบนสมากข-น

5. เพ�อแสดงใหเหนวาบรษทดาเนนงานประสบผลสาเรจตามเปาหมาย และนโยบายท�ประกาศไว

เจรญ เจษฎาวลย (2553: 152) ไดจาแนกประเภทของการทจรตวาอาจมไดหลายแนวทาง เชน

1. การทจรตจาแนกตามประเภทของบคคล การทจรตโดยบคคลอาจจาแนกไดดงน-

1.1 การทจรตโดยบคคลภายใน บคคลภายใน หมายถง พนกงานขององคกร นบต-งแตผบรหารระดบสง ไลลงมาถงนกการภารโรง คนทาความสะอาด หรอยามรกษา

31

ความปลอดภย ท- งน- หมายถงบคคลภายในครอบครว ในกรณเปนกจการของครอบครว

1.2 การทจรตโดยบคคลภายนอก หมายถง บคคลท�ไมใชลกจางขององคกร

1.3 การทจรตโดยความรวมมอของบคคลภายในและบคคลภายนอก เปนการทจรตท�

เกดข-นโดยการสมรรวมคดกนระหวางบคคลภายในท�เปนพนกงานขององคกรกบบคคลภายนอก

2. การทจรตจาแนกตามลกษณะวธการ ลกษณะวธการทจรต มไดมากมายหลายรปแบบ

ซ� งโดยท�วไปแลวอาจจาแนกอยางกวาง ๆ เชน การยกยอก การปลอมแปลง การปลอมปน การฉอโกง การฉอราษฎรบงหลวง การหลอกลวงการขเขญกรรโชก การลกขโมย การฟอกเงน การรบสนบน การใชอานาจหนาท�แสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ

3. การทจรตจาแนกตามลกษณะของผลประโยชนท�ไดรบ ความหมายโดยตรงของการ

กรรมท�กอการทจรต กคอ "การกระทาใดๆกตามท�จงใจเจตนา ทาการหลอกลวง หรอทาการปลอมแปลง หรอทาเลหเพทบายใหไดรบผลประโยชนหรอผลกาไรโดยมชอบ ซ� งการทจรตน-นมกเก�ยวของกบการยกยอกหรอการทาผดกฎหมายอาญา

4. การทจรตจาแนกตามลกษณะความขดแยงแหงผลประโยชน ความขดแยงแหง

ผลประโยชน (Conflict of Interest) มกนยมใชส�อความหมายในภาษไทยในแงผลประโยชนขดแยงหรอผลประโยชนทบซอน คาอธบายอยางงาย กคอการใชอานาจหนาท�ท�มอยเอ-อประโยชนใหตนเองหรอพวกพองโดยมชอบ โดยมควร ซ� งมกฎหมายหลายลกษณะท�บงช-วาเปนการทจรตหรอการฉอราษฎรบงหลวง

32

มลเหตแหงการทจรต

มลเหตแหงการทจรตของบคคลในองคกร จาแนกไดดงน-

1. มลเหตจงใจจากบคคลภายนอก ซ� งไดแก พอคา นกธรกจท�ทาธรกจกบองคกร มกมสวนชกจงใหเจาหนาท�กระทาทจรตเพ�อประโยชนในเชงธรกจของตนอยเสมอ

2. มลเหตภายในหนวยงาน ซ� งไดแก

2.1 กฎ ระเบยบ และขอบงคบตาง ๆ ท�ใชอยไมรดกมหรอไมเหมาะสมกบสภาพการณ

ในปจจบน ตลอดจนการท�เจาหนาท�ไมปฏบตตามหรอพยายามหลกเล�ยง กเปนสาเหตท�ทาใหเกดมชองทางการกระทาทจรตข-นได

2.2 การจดผงการแบงสวนงาน โดยไมมการควบคมซ� งกนและกน เปนลกษณะของ

การควบคมภายในท�ไมด จงไมสามารถชวยปองกนการทจรตได

2.3 มไดกาหนดอานาจหนาท�ในการปฏบตงานของเจาหนาท�แตละบคคลไวเปนท�แนนอนและรดกม หรอใหบคคลคนเดยวกนทางานหลายหนาท� กเปนชองทางท�จะกอใหเกดการทจรตไดงาย

2.4 ผบงคบบญชาขาดการตดตามตรวจสอบการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาวาได

ดาเนนงานไปดวยดเพยงใดหรอไม

3. มลเหตอ�น ๆ ไดแก การท�เจาหนาท�หยอนยานในความรสกรบผดชอบ หรอขาดสมรรถภาพในการปฏบตงาน ไมมความซ�อสตยสจรต ตลอดจนความประพฤตและอปนสยสวนตวไมเรยบรอย ดงน-น การบรรจบคคลเขาทางานไมควรมงรกษาแตประโยชนสวนตนและพวกพอง ประวตการทางาน ความประพฤต ความเปนอย ปญหาทางครอบครวของแตละบคคลเปนมลเหตท�จะกอใหเกดการทจรตข-นได

33

สญญาณบอกเหตการทจรต

การประเมนวธการปองกนการทจรตภายในองคกรวาเพยงพอแลวหรอไม สามารถใชประโยชนจาก "สญญาณบอกเหต" (Gaming Signal หรอ Red Flag) ซ� งเปนลกษณะหรอสถานการณท�ตองระมดระวง และสนใจกบขอมลท�เปนสญญาณบอกเหตอยางละเอยด หากพบวา สญญาณบอกเหตเกดจากจดออนในระบบการควบคม ตองรายงานใหผบรหารทราบเพ�อปรบปรงแกไขระบบการควบคมใหทนทวงท สญญาณบอกเหตอาจจะเกดข-นเพยงอยางใดอยางหน�ง หรอหลายอยางในเวลาเดยวกน บางสญญาณกมความเก�ยวโยงกบสญญาณอ�น บางคร- งกไมมความเก�ยวโยงกน แตเปนเคร�องสนบสนนเหตการณหรอการคาดคะเนในระดบหน�ง เม�อกลาวถงสญญาณบอกเหต เดมมกจะเพงเลงไปท�การทจรตของผปฏบตงาน แตในปจจบนเปนท�ยอมรบกนวาความทจรตผดพลาดท�กอใหเกดความเส� ยง และความเสยหายอยางรายแรงเกดในระดบผบรหารหรอผท�ผบรหารระดบสงไววางใจ สญญาณบอกเหตตลอดจนความเส�ยงของธรกจทกรปแบบท-งท�มาจากการบรหาร การปฏบตงาน และการบญช ศลปพร และธรรมรฐ (2541: 51-53) การรบผดชอบตอการทจรตและขอผดพลาด

การสอบบญชรหส 240 ของสมาคมนกบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย และ SAS No.99 ของสหรฐอเมรกากาหนดวา ผสอบบญชมความรบผดชอบในการวางแผนและปฏบตงานตรวจสอบ เพ�อใหไดความเช�อม�นอยางสมเหตสมผลวางบการเงนมไดแสดงขอมลท�ขดกบขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญอนเน�องมาจากการทจรตไมวาจะเกดจาก

1. การทจรตในรายงานทางการเงน (Fraudulent Financial Reporting)

2. การใชทรพยสนของกจการในทางท�มชอบ (Asset Misappropriation)

34

ในกรณท�เกดการทจรตหรอมขอผดพลาด ซ� งมผลทาใหงบการเงนแสดงขอมลท�ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญ ผสอบบญชควรกาหนดวธการตรวจสอบเพ�อใหไดความเช�อม�นอยางมเหตผลวาจะตรวจพบการแสดงขอมลท�ขดตอขอเทจจรง ซ� งเกดจากการทจรตและขอผดพลาดอนเปนสาระสาคญตองบการเงนโดยรวมน-น ดงน-น ผสอบบญชควรหาหลกฐานการสอบบญชท�เพยงพอและเหมาะสมวาการทจรตและขอผดพลาดดงกลาวไมไดเกดข-นแลว หรอหากเกดข-น ผลของการทจรตไดแสดงไวอยางเหมาะสมในงบการเงนหรอขอผดพลาดน-นไดมการแกไขแลว ความรบผดชอบของผบรหาร ผบรหารของกจการมความรบผดชอบในการปองกนและตรวจพบการทจรตและขอผดพลาดโดยการนาระบบบญชและระบบการควบคมภายในท�เพยงพอมาใชอยางตอเน�อง ซ� งชวยลดโอกาสการทจรตและขอผดพลาด ถงแมระบบดงกลาวจะไมสามารถขจดการทจรตและขอผดพลาดท�อาจเกดข-นไดท-งหมดกตาม นอกจากน-ผบรหารยงควรจดใหองคกรมสภาพแวดลอมการควบคม (Control Environment) และแนวทางปฏบตใหบรรลเปาหมายท�กาหนดไว ผสอบบญชไมมความรบผดชอบในการปองกนการทจรตและขอผดพลาดท�เกดข- นในองคกร และมาตรฐานการสอบบญชกไมอาจกาหนดใหผสอบบญชตองรบผดชอบในเร�องดงกลาว เน�องจากการตรวจสอบการทจรตไมใชวตถประสงคของการสอบบญช แตผสอบบญชควรประเมนความเส�ยงและกาหนดวธการตรวจสอบเพ�อใหไดความเช�อม�นอยางมเหตผลวางบการเงนมไดแสดงขอมลท�ขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญซ� งเกดจากการทจรตหรอขอผดพลาดน-น

อาชญากรรมทางเศรษฐกจ

อาชญากรรมทางเศรษฐกจถกนาเสนอโดย Sutherland (1949 อางถงในสถาบนกฎหมายอาญา สานกงานอยการสงสด, 2546 ) ซ� งเปนบคคลแรกท�ทาการศกษาเร�องเก�ยวกบ White-Collar-Crime หรออาชญากรรมคอเช-ตขาว โดยไดเสนอรายงานการวจย เม�อป ค.ศ.1949 เพ�อเรยกรองใหคนหนมาสนใจการกระทาความผดของบคคลในวงสงคมช-นสง ไดใหคานยามวาเปนความผดท�กระทาโดยบคคลท�มผนบหนาถอตา มสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม (Person in Upper Socioeconomic Class) ไดอาศยตาแหนงหนาท�การเงนของเขาเหลาน-น และความผดดงกลาวกอใหเกดความเสยหายตอวงการธรกจตลอดจนเศรษฐกจของประเทศ นอกจากน- นกอาชญาวทยาเช�ยวชาญการวชาชพหรออาชพท�ตนถนดยงมคณสมบตพเศษตางจากอาชญากรอาชพอ�น ๆ

35

นอกจากน-นยงมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายตาง ๆ ไว เชน Edwin Sutherland นยามวา "อาชญากรรมทางเศรษฐกจ คอ การกระทาความผดกฎหมายอาญา หรอ กฎหมายอ�น โดยบคคลท�มสถานภาพทางเศรษฐกจ อาศยความสมพนธทางอาชพของเขาเหลาน-น และความผดดงกลาวกอใหเกดความเสยหายตอวงการธรกจ ตลอดจนเศรษฐกจของประเทศ" ซ� งจากความหมายดงกลาวเราอาจเรยก อาชญากรรมเศรษฐกจอยางงาย ๆ วา การโกง หรอการฉอฉล หลอกลวงใหผอ�นหลงเช�อ โดยอาชญากรซ� งเปนผมความร มสถานภาพในสงคม เปนท�นบหนาถอตาของคนในสงคม กระทาการโดยใชวธการปกปด บางคร- งอาจกระทาผดโดยอาศยอานาจหนาท�ของตน และแมวธการกระทาความผดอาจไมสรางความหวาดกลว สะเทอนขวญ ตอประชาชน เชนเดยวกบการฆาคนตาย หรออาชญากรรมอ�น ๆ ท�มการใหกาลงทางกายภาพท�รนแรง แตผลของการกระทาผดน-นอาจสรางความเสยหายรายแรงตอภาวะเศรษฐกจ การเงนการคลงมากกวาฉอโกงธรรมดา โดยท�สงคมอาจไมทราบถงความเสยหายท�เกดข-น หรอแทบไมรตววากาลงตกเปนเหย�อของอาชญากรรมประเภทน- การตกแตงตวเลขทางบญช (Creative Accounting)

วรศกด| ทมนานนท (2546) ไดใหความหมายของการตกแตงตวเลขทางบญชวาเปนกระบวนการปรบแตงตวเลขทางบญชของฝายจดการโดยอาศยขอไดเปรยบจากชองโหวท�มอยในกฎเกณฑทางบญชและทางเลอกตาง ๆ ในการวดมลคาและเปดเผยขอมลทางการบญชเพ�อแปลงโฉมงบการเงนจากส�งท�ควรจะเปน ใหไปสส�งท�ฝายจดการปรารถนาท�จะปรากฎในรายงานทางการเงนหรออกนยหน�งคอ กระบวนการสรางรายการทางธรกจข-นเพ�อกอใหเกดผลลพธทางการบญชท�ฝายจดการของกจการตองการแทนท�รายงานเหตการณทางธรกจในลกษณะท�เปนกลาง(Neutrality) และยดหลกความสม�าเสมอ (Consistency) จากวรรณกรรมทางบญชท�ผานมา สรปสาเหตท�นาไปสการตกแตงทางบญช ไดดงน-

1. แรงจงใจในการใหขอมลท�ผดพลาด การสงสญญาณและแรงผลกดนทางการเงน

(Misinformation, Signalling and Financial Motives) Peasnell and Yaansah (1988 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) พบวาความแตกตางระหวางแรงจงใจในการใหขอมลท�ผดพลาดและการสงสญญาณบางอยางและแรงผลกดนทางดานการเงนท�นาไปสการ

36

ตกแตงบญช คอ การใหขอมลท�ผดพลาด หมายถง การท�กจการพยายามเปดเผยความจรงใหนอยท�สด โดยการรายงานขอมลทางการเงนอยางถกตองแตไมครบถวนสมบรณ Peasnell and Yaansah มองวาการทาการตกแตงบญช ไมใชเร�องของการใหขอมลท�ผดพลาดเทาน-น แตยงเปนหนทางหน�งท�ฝายจดการของกจการยนยอมท�จะรายงานหรอเปดเผยขอมลท�เปนจดเดนของตวเองกตอเม�อรายงานขอมลน-นชวยสรางความไดเปรยบใหแกกจการ กลาวคอ ผจดทางบการเงนซ� งไดแก ฝายจดการ (Agents) ซ� งมหนาท�ในการจดสรรทรพยากรขององคกรยอมมแรงจงใจทางดานเศรษฐกจและการเมอง (Economic and Political Incentives) ในอนท�จะเปดเผยขอมลทางการเงนเก�ยวกบความกาวหนาในการบรหารงานและฐานะการเงนของกจการท�จะนาไปสการสรางความเช�อม�นใหกบผใชงบการเงน ดงน-นฝายจดการจงมแรงจงใจท�จะซอนเรนหรอปกปดขอมลบางอยางเพ�อใหงบการเงนออกมาดดในสายตาผใชงบการเงน 2. ทฤษฎตวแทน (The Agency Theory)

Alchian and Edmsetz (1972 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ศกษาและพฒนาทฤษฎตวแทนข-นและศกษาเพ�มเตมขยายขอบเขตทฤษฎออกไปอก โดย Jensen and Meckling (1976 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ทฤษฎน-มองวาทกคนในองคกรยอมมแรงผลกดนในอนท�จะทาทกอยางเพ�อประโยชนสวนตวดวยกนท-งส-น ดงน-นฝายจดการจะพยายามหาหนทางในการสรางมลคาสงสดใหกบกจการกตอเม�อพจารณาแลวเหนวาหนทางน-นเอ-ออานวยผลประโยชนใหกบตนเอง ดงน-นสมมตฐานท�อยเบ-องหลงทฤษฎตวแทนกคอ ผเปนเจาของกจการ (ผถอหน) กบฝายจดการตางมความขดแยงทางดานผลประโยชน (Conflict of Interest)

3. สมมตฐานกระบวนการทางการเมอง (The Political Cost Hypothesis)

นกเศรษฐศาสตรหลายคนช�อวาแรงจงใจในการท�ฝายจดการจาเปนตองสรางขอมลบางอยางข-นมาในกระบวนการทางการเมองและการท�กจการมตนทนตามมาจากขอมลน-น ๆเปนตวการสาคญท�ทาใหกฎเกณฑตางๆท�ออกมาจากหนวยงานตาง ๆ ท�มอานาจในการกาหนดมาตรฐานและแนวทางปฏบตทางบญชเกดความลาเอยงข-นได (Asymmetric Loss) กลาวคอหากกจการเกดลมละลายข- นมาและมการตรวจสอบพบในภายหลงวามลคา

37

สนทรพยของกจการแสดงไวสงเกนกวาความเปนจรง ในกรณเชนน- ผรางมาตรฐานการบญชเองกตองไดรบการตาหนตเตยนตามมา ในอกแงมมหน� งหากกจการประสบความสาเรจในการดาเนนงานและแสดงสนทรพยไวต �ากวาความเปนจรง ผลงทนกจะไมเกดความเคลอบแคลงสงสยใด ๆ ในตวกจการ ปรากฏการณความลาเอยง (Asymmetric Loss) ท�เกดข-นน-ทาใหตวผกาหนดมาตรฐานและแนวทางปฏบตบญชจาเปนตองหาหนทางท�จะขจดตนตอท�ท าใหเกดการแสดงสนทรพยในจานวนท�สงกวาความเปนจรง ในขณะเดยวกนคงไวซ� งการกาหนดใหกจการมการแสดงสนทรพยดวยมลคาท�ต �ากวาความเปนจรงไวกอน นอกจากน- งานวจยของ Feroz, Park, and Pastena (1991) พบวาการตรวจสอบของ ก.ล.ต.จะมงเนนบรษทขนาดใหญมากกวาขนาดเลก จากท�กลาวมาอาจสรปไดวาเม�อไรท�กจการตองเขาไปสมผสกบกระบวนการทางการเมองกจการยอมมแนวโนมท�จะเลอกนโยบายบญชท�จะชวยลดผลประกอบการลงเพ�อลดความเส�ยงทางดานการเมอง (Political Risk) ลง 4. สมมตฐานแผนการใหผลตอบแทนแกผบรหาร (The Bonus Plan Hypothesis)

ภายใตสมมตฐานแผนการใหผลตอบแทนแกผบรหาร (The Bonus Plan Hypothesis) ฝายการจดการจะไดรบผลตอบแทนมากหรอนอยข-นอยกบวาการบรการงานมประสทธภาพเพยงใด ดวยเหตน- งบการเงนจงถกนามาใชเปนเคร�องมอในการวดผลการปฏบตงานของฝายจดการ โดยการเปรยบเทยบกบตวเลขผลประกอบการท�ใชเปนเกณฑอางองท�ไดมการระบไวในสญญาผลตอบแทนท�ไดทาไวกบฝายจดการ ดงน-นเพ�อใหเกดประโยชนตอฝายจดการสงสด ฝายจดการจงมแนวโนมท�จะรบเอานโยบายบญชท�หละหลวม (Liberal Accounting Policies) มาเพ�อสรางผลตอบแทนใหกบตนเองสงข-น อยางไรกตาม นยแหงสมมตฐานแผนการใหผลตอบแทนแกผบรหารท�กลาวมาในขางตนไมไดหมายความวาฝายจดการจะตองมแรงจงใจท�จะสรางผลประกอบการใหสงข-นเสมอไป กลาวคอ หากตดเร� องการเปล� ยนแปลงทางบญชออกไปแลว ในปใดหากผลประกอบการของกจการออกมาต�ากวาระดบท�ไดมการกาหนดไวสาหรบการจายเงนโบนส ฝายจดการยอมมแนวโนมท�จะลดผลประกอบการในปน-นลงโดยการรบรผลขาดทนตาง ๆ เทาท�จะเปนไปได เพราะรแลววาโอกาสท�จะไมไดรบเงนโบนสปน-น ๆสงมาก ซ� งกคอส�งท�หลาย ๆ คนเรยกวาพฤตกรรมลางบาง (Take an Earming Bath) น�นเอง การลางบางจะชวยใหฝายจดการไดรบเงนโบนสตามท�มงหวงและสรางผลประกอบการใหสงข-นในปถด ๆ

38

Haely (1985 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ในทานองเดยวกนในปใดกตามท�ผลประกอบการของกจการออกมาสงกวาระดบสงสดท�จะไดรบผลตอบแทนภายใตสญญาท�ทาไว ฝายจดการยอมไมมแรงจงใจท�จะเพ�มผลประกอบการใหสงข-นอกตอไป ตวเลขประกอบการท�สงอาจเปนตวผลกดนใหตองมการทบทวนแกไขเกณฑวดผลการปฏบตงานในสญญาเสยใหมโดยปรบใหสงข-นกวาเดม ในทางตรงกนขามการรบรผลขาดทนท-งจานวนในงวดท�เกดข-นกลบจะไดประโยชนมากกวา (ตราบเทาท�ผลประกอบการหลงการรบรผลขาดทนยงคงสงกวาตวเลขผลประกอบการระดบต�าสดท�กาหนดไวในสญญา) การต-งพกเพ�อรบรเปนคาใชจายในปถด ๆ ไป

5. สมมตฐานเก�ยวกบเง�อนไขการชาระหน- (The debt Covenant Hypothesis)

เปนท�ทราบกนดวาผถอหนและผเปนเจาหน- รายอ�น ๆ ยอมตองการใหกจการสรางความเช�อม�นวาจะสามารถจายชาระเงนตนและดอกเบ-ยเม�อครบกาหนด ดงน-น เพ�อปองกนความเส�ยงตอการผดนดชาระหน- จงตองกาหนดกฎเกณฑบางอยางไวในเง�อนไขของสญญาเงนก เพ�อใชบงคบกจการเก�ยวกบการจายเงนปนผล การซ-อหนทนกลบคน การควบกจการ การจาหนายสนทรพย และการกอหน- ใหมเปนการเพ�มเตมขอกาหนดตาง ๆ เหลาน-มกอยในรปแบบของจานวนเงนทางบญชและอตราสวนทางการเงน นอกจากน- เง�อนไขของสญญาเงนกโดยท�วไปมกกาหนดใหกจการจาเปนตองดารงอตราสวนทนหมนเวยน อตราความสามารถในการจายดอกเบ- ย สวนของผถอหนและตวแปรอ�น ๆ ในระดบท�ผกจะสามารถยอมรบได วธปฏบตทางบญชท�เปนทางเลอกตาง ๆ จงมอทธพลอยางมากตอการวดตาง ๆ ท�กลาวมาและเปนตวบงช- วากจการกาลงฝาฝนเง�อนไขท�กาหนดไดในสญญาเงนกหรอไม สมมตฐานเก�ยวกบเง�อนไขการชาระหน- (The debt Covenant Hypothesis) มองวาฝายจดการมแรงจงใจท�รบเอาแนวทางปฏบตทางบญชท�ชวยลดโอกาสท�กจการจะฝาฝนเง�อนไขของสญญาเงนกลง Watt and Zimmeman (1986 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) น�นคอ กจการท�มอตราสวนหน- ตอสวนของผถอหนสงยอมมแนวโนมท�จะรบเอาวธการปฏบตทางบญชท�ชวยเพ�มผลกาไรและฐานะของสนทรพยในงวดปจจบนมาใชโดยไมคานงถงผลเสยท�มตอตวเลขผลประกอบการท�จะตามมาในอนาคต เชน การตดคาเส�อมราคาตามวธเสนตรง (ท-งน- โดยสมมตฐานวาตดคาเส�อมราคาตามวธเสนตรงจะชวยเพ�มผลประกอบการใหกบกจการ) เปนตน นอกจากน- เง�อนไขของสญญาเงนกยงเปนอปสรรคตอการท�กจการจะนาเอาหลกการบญชท�ยดสาระสาคญของรายการอยเหนอรปแบบมาใช

39

กลาวคอ ในการจดหาแหลงเงนทนเพ�อนามาใชในการลงทนในสนทรพยถาวรรายการใหม ๆ หากอตราสวนหน- สนตอสวนของผถอหนสงเกนกวาท�กาหนดไวในเง�อนไขของสญญาเงนก กจการกอาจจาเปนตองหนไปสการจดทารายงานจดหาเงนนอกงบดล (Off-Balance Sheet Financing) เชน การทาสญญาเชาระยะยาว

6. การบรหารงานท�ขาดประสทธภาพ(Poor Management)

Argenti (1976 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) เช�อวาการตกแตงบญช (Creative accounting) เปนผลมาจากการบรหารงานขององคกรท�ขาดประสทธภาพ การบรหารงานท�ขาดประสทธภาพจะสะทอนใหเหนในแงของการท�หลายกจการมกจะมองขามระบบสารสนเทศทางบญชไปและไมสนใจท�จะตอบสนองการเปล�ยนแปลงตาง ๆ ท�เกดข-น การบรหารงานท�ขาดประสทธภาพมกตามมาดวยกจการมอตราหน- สนตอสวนของผถอหนสงอยางตอเน�องจนกระท�งกลายเปนวกฤตการณ เชน Argenti เช�อวากจการยอมมแรงจงใจท�จะเร�มหนมาใหความสนใจกบการตกแตงบญชเพ�อลดความสามารถในการพยากรณ (Predictive Nature) ของอตราสวนทางการเงนลง

7. การลดความไมแนนอนและความเส�ยง

Fellow (1988 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) อธบายวาการตกแตงบญช อาจเปนผลมาจาความผนผวนในองคประกอบตาง ๆ ของตลาด ความผนผวนของอตราดอกเบ-ย ความผนผวนของภาวะเงนเฟอและความผนผวนของอตราแลกเปล�ยนท�มมากข-นเร�อย ๆ การปรบเปล�ยนจากระบบอตราแลกเปล�ยนท�มเสถยรภาพไปสระบบอตราแลกเปล�ยนลอยตวตามแรงผลกดนของตลาดไดสรางความผนผวนกบอตราแลกเปล�ยนในอตราดอกเบ-ยและอตราแลกเปล�ยนท�มมากข-นเร�อย ๆ ลวนแตเปนตวจดชนวนใหปญหาตาง ๆ เกดข-นตามมาในความเปนจรงเช�อกนวาหากความแนนอนของตลาดแลกเปล�ยนเงนตราในแตละภมภาคยงมอย การระดมเงนทนผานการออกหนกและหนสามญในหลาย ๆ กจการกนาจะยงคงเกดตอไปและแทบไมมความจาเปนท�กจการจะตองเขาไปทาสญญาซ-อขายเงนตราตางประเทศลวงหนา จงเปนเร�องท�มองเหนไดชดเจน วาเม�อไรท�กจการประสบกบความผนผวนและความไมแนนอน มกเกดแรงจงใจตามมาในอนท�จะตองหาเคร�องมอตาง ๆ เพ�อมาชวยลดความเส�ยงท�กจการตองเขาไปเก�ยวของ

40

8. จดออนของแนวคดทางบญชในปจจบนโดยเฉพาะภายใตภาวะเงนเฟอ

Dieter and Watt (1980 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ใหเหตผลวาการท�หลายกจการในประเทศสหรฐอเมรกาหนมาใหความสนใจกบการจดการเงนนอกงบดลกนอยางแพรหลายในชวงท�ผานมากเพราะแนวคดท�อยเบ-องหลงการบญชสาหรบหน- สน ในปจจบนไมไดมการหลอหลอมมาอยางดพอท�จะรบรองรายการจดหารเงนนอกงบดลท�มความซบซอนมากข-นเร�อย ๆ Stewart and Neuhausen (1986 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ไดมความเหนไปในทางเดยวกบ Dieter และWatt วารายการจดหาเงนนอกงบดลเกดข- นเพราะวรรณกรรมทางบญชในชวงท�ผานมาไมไดมการหยบยกประเดนเก�ยวกบวธการปฏบตทางบญชเก�ยวกบการจดหาเงนนอกงบดลข-นมาอภปรายเทาท�ควร Samuel et al. (1989 อางถงใน วรศกด| ทมนานนท, 2546) ไดสาธตไดเหนวากจการบางกจการมการนาเอาเทคนคบางอยางในการตกแตงบญชมาใชโดยอาศยขอไดเปรยบจากการท�ยงไมมมาตรฐานการบญชประกาศใชอยางเปนทางการในขณะน-น หรอจากการท�มาตรฐานการบญชกาหนดข-นโดยหนวยงานตาง ๆท�มอานาจเกดการขดแยงกนเอง ดงน-น หลายกจการจงมแนวโนมท�จะนาเอาเคร� องมอในการจดหาเงนนอกงบดลใหม ๆ มาใชเพ�อตกตวงผลประโยชนจากการท�แนวคดทางบญชท�มอยในขณะน-นยงไมเกดการลงตว

9. แรงกดดนจากผลงทนสถาบนรายใหญ

แรงกดดนจากผลงทนสถาบนรายใหญและการหนไปสการกระจายหนออกไปในวงกวางเพ�อดงดดผลงทนรายใหม ๆ ใหเขามาลงทนในกจการมากข-นอาจผลกดนกจการไปสการปรบแตงผลการดาเนนงานท�ชวยใหสามารถตอบสนองความตองการของตลาดทนไดมากข-นท-งน- เพราะตลาดทนคาดหวงท�จะเหนการเตบโตของกาไรสะสมของกจการท�เปนไปอยางสม�าเสมอเพ�อใหเปนไปตามความคาดหวงของตลาดทนท�มตอผลประกอบการของกจการ กจการจงอาจตองมการปรบแตงบญชไปโดยปรยาย

จากแนวคดและทฤษฎเก�ยวกบการทจรตในรายงานทางการเงนสามารถสรปไดวา ความรบผดชอบในการรายงานขอมลของบรษทจดทะเบยนน-น เปนหนาท�ท�สาคญมาก โดยผมหนาท�เปนผบรหาร เปนตวแทนของผถอหนในการดาเนนงานบรหาร และรายงานขอมลฐานะทางการเงน ผล

41

การดาเนนงาน และรายงานเหตการณตาง ๆ ท�เกดข- นตอสาธารณะชน หากผบรหารเปนผท� มลกษณะอาชญากรเศรษฐกจตามท�กลาวไปขางตนและกระทาการตกแตงงบการเงน การปกปดขอเทจจรง การไมนาสงงบการเงนเพ�อชะลอระยะเวลาในการตดสนใจ ขอมลในรายงานทางการเงนท�มลกษณะ ดงกลาว หากนาไปใชประกอบการตดสนใจกจะสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจอยางเชนในอดตท�ผานมา ไมวาจะเปนวกฤตเศรษฐกจลมเหลวในแถบเอเชยป 2540 หรอในตางประเทศ เชน ความเสยหายท�เกดจากการทจรตในรายงานทางการเงนของบรษทเอนรอน เวลดคอม เปนตน สาหรบประเทศไทยกมปญหาการทจรตในรายงานทางการเงนมานานและเม�อระบบการตรวจสอบมการพฒนามากข-นทาใหพบวาการทจรตในรายงานทางการเงนมความซบซอนมากข-นยากตอการตรวจสอบตามไปดวย ดงน-น ผวจยเหนวากรณการกระทาผดท� ก.ล.ต.ตรวจพบและดาเนนคดในอดตจะสามารถนามาศกษาวาขอมลใดท�สามารถเปนปจจยท�มศกยภาพในการระบถงความแตกตางของบรษทท�มการทจรตและไมมการทจรตในรายงายทางการเงน

บทท� 3

กรณศกษา บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน)

ประวตและความเปนมา

ภาพท� 3.1 สญลกษณของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน)

ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) จดต งข นเปนบรษทมหาชนจากดตามกฎหมาย บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ปจจบนต งท�อย 805 ถนนศรนครนทร แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพมหานคร นบวาเปนหน� งในบรษทท�ใชประโยชนจากตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ตลท.) เพ�อการระดมเมดเงนลงทน ดวยการเสนอขายหนตอนกลงทนท�วไปและดาเนนการซ อขายหนภายใตช�อ “PICNI” บรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด (มหาชน) หรอ PICNI เดมช�อบรษท บจอเอส เอนจเนยร� ง ซสเตมส จากด (มหาชน) แตเดมประกอบธรกจวศวกรรมประเภทรบเหมากอสราง อาท งานระบบปรบอากาศ ระบบไฟฟาและระบบปองกนอคคภย เปนตน ตอมาประสบปญหาทางการเงน และไดย�นขอฟ นฟกจการตอศาลลมละลายกลาง เม�อวนท� 22 ตลาคม 2544 โดยมผลงทนรายใหมเขามา คอบรษท ยเน�ยนแกส แอนด เคมคลส จากด เขามาฟ นฟกจการ พรอมท งเปล�ยนช�อบรษทใหมเปนบรษท ปคนคแกส แอนดเคมคลส จากด(มหาชน) โดยการซ อทรพยสนจากบรษท ยเนยนแกส แอนดเคมคลส จากด และเร�มประกอบธรกจคากาซปโตรเลยมเหลว เม�อวนท� 1 เมษายน 2546 ตอมาบรษทไดรบคาส�งจากศาลลมละลายกลาง ใหยกเลกการฟ นฟกจการ เม�อวนท� 18 กนยายน 2546 หลงจากน นไดเปล�ยนช�อเปนบรษท ปคนคแกส

43

แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ตามลาดบ การแจงเกดของบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด(มหาชน)หรอ PICNI ถอเปนการกลบมาของกลมตระกลลาภวสทธสน ในฐานะผถอหนใหญ และเปนท�ทราบกนดวามนายสรยา ลาภวสทธสน อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงพาณชย ในยครฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร เปนผมอานาจส�งการตวจรงและเปนผอยเบ องหลงการเปล�ยนแปลงตางๆ ท งน เสนทางการเตบโตของบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด (มหาชน) หรอ PICNI ถกวางแผนพรอมเร�องราวตางๆใหเตบโตแบบกาวกระโดด โดยมเปาหมายเพ�อผลกดนราคาหน PICNI ในตลาดหน ดวยวธต งเปาหมายการเตบโตไวอยางสวยหร และตอมามการไซฟอนเงนออกจากธรกจหลายรปแบบ จนถกดาเนนคดดวยมลคาความเสยหายหลกพนลานบาท โดยเร�มตนข นต งแตวนท� 6 กมภาพนธ 2547 บรษทไดเขาถอหนบรษท เอส.เอส.ซ. เปโตร ดเวลลอปเมนท จากด ภายหลงไดเปล�ยนช�อเปนบรษท ปคนค อนเตอรเนช�นแนล จากด ซ� งเปน บรษทเพ�อการลงทน (Holding Company) ท�ไดรบใบอนญาตเปนผคากาซปโตรเลยมเหลวและน ามนในประเทศเวยดนามจากน นวนท� 17 มนาคม 2547 ไดจดต งบรษท ปคนค คอรปอเรช�น(สงคโปร) จากด เพ�อดาเนนกจการคาสงกาซปโตรเลยมเหลวจาหนายใหประเทศตางๆท�อยในทวปเอเชย วนท� 19 เมษายน 2547 ไดจดต งบรษท ปคนค มารน จากด ข นเพ�อดาเนนการรบขนสงน ามนเช อเพลง กาซทกชนด และเคมภณฑทางเรอ วนท� 26 ตลาคม 2547 จดต งบรษทยอยในนาม บรษท ปคนค เอทานอล จากด เพ�อดาเนนธรกจผลต และจาหนายเอทานอล วนท� 5 พฤศจกายน 2547 บรษทไดเขาไปลงทนในบรษทเวลด แกส (ประเทศไทย) จากด วนท� 17 พฤศจกายน 2547 ซ อเคร�องหมายการคา “MP Petroleum” เพ�อเตรยมประกอบธรกจคาสงน ามนภายใตเคร�องหมายการคา "เอมพ ปโตรเลยม" วนท� 11 ตลาคม 2548 เขาลงทนใน Summit Surma Petroleum Company Limited (SSP) ผประกอบกจการคากาซปโตรเลยมเหลวในประเทศบงคลาเทศและวนท� 8 ธนวาคม2548 จดต งบรษทยอยในนามบรษท ปคนค พาวเวอร เอนจเนยร�ง จากด เพ�อดาเนนกจการผลตและจาหนายกระแสไฟฟา เหลาน เปนตน บรษท ปคนค คอรเปอเรช�น (มหาชน) จากด ซ� งทาธรกจกาซ LPG แบบครบวงจรโดยมการส�งซ อจากประเทศไทยเพ�อสงออกไปยงคลงสนคาของบรษทในเครอท�ประเทศเวยดนามน น ไดเหนความสาคญของธรกจการเดนเรอเพ�อขนสงสนคา จงดาเนนการเปด บรษท ปคนค มารน จากด โดย บรษท ปคนค คอรเปอเรช�นฯเปนผถอหน 100% ของบรษท โดยใชเรอของบรษทปคนค มารนรบจางขนสงเกอบ 100% บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) จดต งข นเปนบรษทมหาชนจากดตามกฎหมาย โดยประกอบธรกจหลกดงน

44

เปาหมายธรกจ

1. บรษทฯ มงม�นท�จะเปนบรษทรบเหมากอสรางระบบสาธารณปโภค ช นนาของ

ประเทศ ซ� งงานดานน สวนใหญรฐบาลเปนเจาของโครงการ ซ� งมศกยภาพทางดานการเงน และจะสงผลใหบรษทมเสถยรภาพทางดานการเงนดวย

2. บรษทฯ ขยายการใหบรการครอบคลมภาคเอกชน เน�องจากงานภาคเอกชนให

ผลตอบแทนท�ด โดยบรษท คดเลอกการใหบรการเฉพาะโครงการท�มคณภาพ และเปนท�เช�อถอ

3. บรษทฯ ตระหนกดวาโครงการทางดานพลงงานเปนปจจยสาคญตอระบบ

อตสาหกรรมการผลต อกท งยงเปนโครงการท�ใหผลตอบแทนในการลงทนสม�าเสมอ และมอตราการเจรญเตบโตสง

4. บรษทฯ มงจะสรางผลกาไรสงสดจากการบรหารจดการท�มประสทธภาพ และมการควบคมตนทน และคาใชจายอยางรดกม

5. บรษทฯ มงม�นพฒนาระบบคณภาพในการบรหารจดการเพ�อเปนท�ยอมรบ และเพ�อโอกาสในการแขงขน ตามมาตรฐานสากล

วสยทศนและภารกจ

บรษทฯ ดาเนนธรกจกาซปโตรเลยมเหลวในฐานะผประกอบการสวนกลาง (midstream) เปนหลกแตในเวลาเดยวกน กใหการสนบสนนผประกอบการรายยอยท�จะต งธรกจคาปลกกาซปโตรเลยมเหลว เพ�อเปนการสนองตอบนโยบายของรฐบาลในการสงเสรมธรกจขนาดกลางและยอม บรษทฯจงไดกอต งโครงการปคนคแกส ชอป เพ�อสงเสรมและสนบสนนใหผท�มความสนใจสามารถมธรกจเปนของตนเอง ในเวลาเดยวกนกเปนการพฒนา โครงการน จะสงเสรมใหรานคากาซเปนรานคาแบบย�หอเดยว (single brand) ซ� งจนถงปจจบนน มรานคาแกสในโครงการประมาณ 500 รานท�วประเทศไทย ปคนค คอรปอเรช�น มงเนนความเปนอยท�ดของประชาชน ดวยการจดสรรสนคาและบรการท�เปนเลศในดานความปลอดภย สะดวก และประหยดในราคาท�เปนธรรม บรษทฯ

45

ใหความสาคญในการรกษาและสงเสรมสภาพแวดลอมท�ด ดาเนนธรกจอยางมจรยธรรมและมความรบผดชอบตอสงคม ชมชน ตลอดจนผถอหนและผท�เก�ยวของทกฝาย การประกอบธรกจ

ธรกจคากาซปโตรเลยมเหลว ความตองการใชกาซปโตรเลยมเหลวของผบรโภคในครวเรอน ของสถานบรการแกส และผบรโภคในภาคอตสาหกรรม มการเตบโตอยางตอเน�อง โดยเฉพาะอยางย�งจากราคาน ามนท�มแนวโนมราคาสงข นอยาตอเน�อง และไมมว�แววท�จะลดลง สงผลใหผบรโภคจานวนมาก หนมาใชกาซปโตรเลยมเหลวเพ�อเปนพลงงานทดแทน ทาใหธรกจคากาซปโตรเลยมเหลวเปนธรกจท�เตบโตอยางตอเน�องและมอนาคตสดใสบรษทฯ ไดรบอนญาตใหประกอบธรกจจาหนายกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) ภายใตเคร�องหมายการคา“ ปคนคแกส” โดยเปนผคาน ามนเช อเพลงตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตน ามนเช อเพลง พ. ศ. 2543 ซ� งอยภายใตการกาหนดนโยบายโดยสานกงานโยบายและแผนพลงงาน และการควบคมโดยกรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน โดยเร�มประกอบธรกจคากาซปโตรเลยมเหลว ( LPG) ต งแตวนท� 1 เมษายน 2546 บรษทฯ สรางเครอขายธรกจท�ครอบคลมดานตาง ๆ อยางครบถวนเพ�อใหธรกจเหลาน เกดพลงประสานในการขบเคล�อนธรกจอยางกลมกลน ต งแตคลงกาซ เรอบรรทกกาซ รถบรรทกกาซ จนถงถงบรรจกาซขนาดตาง ๆ ท�มครบทกขนาด ธรกจดานวศวกรรม

ภาวะเศรษฐกจของไทยท�มอตราการเตบโตคอนขางสง อกท งรฐบาลมแผนท�จะลงทนกอสรางโครงการขนาดใหญหลายโครงการ ทาใหธรกจดานวศวกรรมเปนธรกจ ท�เตบโตอยางตอเน�อง และมอนาคตสดใส จงนบเปนชวงเวลาท�เหมาะสม และเปนโอกาสท�ดท�บรษทฯ จะขยายงานในธรกจสวนน โดยเฉพาะอยางย�ง โครงการ การสรางโรงไฟฟาหลายแหง ในป 2547-2552 ดวยงบประมาณท งส น 260,000 ลานบาท ซ� งโครงการท�บรษทฯ มความเช�ยวชาญเปนพเศา จากประสบการณการสรางสถานไฟฟาและสถานไฟฟายอยใหกบการไฟฟาสวนภมภาค

46

ธรกจคาน0ามนปโตรเลยม

ปคนคฯ ไดเร�มดาเนนธรกจคาน ามนปโตรเลยมในเดอนธนวาคม 2547 บรษทไดทาสญญากบบรษท เอม พ ปโตรเลยม จากด จากการยกเลกการควบคมราคาน ามน และการนาระบบราคาน ามนลอยตวอยางเสรมาใช ประกอบกบการปรบลดกฎเกณฑการขออนญาตกอสรางสถานบรการน ามนใหสะดวกมากข น มการเพ�มจานวนสถานบรการน ามน และการลงทนขยายวงจรธรกจในสถานบรการตางๆ ทาใหธรกจคาน ามนเปนธรกจท�เตบโตอยางตอเน�อง และมอนาคตสดใส

การกากบดแล

นโยบายเก�ยวกบการกากบดแลกจการ

บรษทฯ ไดเลงเหนถงความสาคญของการกากบดแลกจการท�ดตอการเตบโตอยางย �งยนของธรกจ จงไดกาหนดนโยบายเก�ยวกบการกากบดแลกจการ โดยมงเนนใหความสาคญตอการปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน การคานงถงผมสวนไดเสยทกฝาย การใหความสาคญตอระบบการตรวจสอบและควบคมภายใน การบรหารจดการความเส�ยง การเปดเผยขอมลและความโปรงใสในการดาเนนกจการ สทธของผถอหน

บรษทฯ มนโยบายในการปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน โดยเม�อมการประชมผถอหน บรษทไดสงหนงสอเชญประชมพรอมท งขอมลประกอบการประชมลวงหนาตามท�กฎหมายกาหนด มการบนทกการประชมอยางถกตอง ครบถวน พรอมท งเปดโอกาสใหผถอหนมสทธในการตรวจสอบการดาเนนการ สอบถาม และแสดงความคดเหนในท�ประชมโดยเทาเทยมกนนอกจากน น บรษทยงมนโยบายละเวนการกระทาท�เปนการจากดโอกาสการศกษาสารสนเทศของบรษท และการเขาประชม

สทธของผมสวนไดเสย

ท�ผานมา บรษทฯ ใหความสาคญตอสทธของผมสวนไดเสยทกกลม ไมวาจะเปนกลมพนกงาน เจาหน ลกคา ลกจาง คแขง ผคา ผถอหน ผตรวจสอบบญช ผประเมนอสระ ภาครฐ และ

47

ชมชนใกลเคยงท�โครงการของบรษทต งอย นอกจากน บรษทยงใหความสาคญกบสงคมโดยรวมจากการท�บรษทมงเนนความความเปนอยท�ดของประชาชน และเลอกสรรสนคาและบรการท�เปนเลศในดานความปลอดภย สะดวกและประหยด ในราคาท�เปนธรรม รกษาและกอใหเกดสภาพแวดลอมทางธรรมชาตท�ดและจะดาเนนธรกจอยางมจรยธรรม มความรบผดชอบตอสงคม ชมชน ตลอดจนผถอหนและผอ�นท�ดาเนนธรกจรวมกบบรษท การประชมผถอหน

คณะกรรมการของบรษทไดใหความสาคญตอการประชมผถอหนเปนอยางย�ง โดยในการประชมผถอหนของบรษท จะมกรรมการเขารวมประชมดวย ตามรายช�อท�เปดเผยในรายงานการประชม โดยระหวางการประชม ประธานในท�ประชมไดเปดโอกาสใหผถอหนในการตรวจสอบการดาเนนงานของบรษท สอบถาม แสดงความคดเหน และเสนอแนะขอคดเหนหรอแนวทางตางๆ อยางเทาเทยมกน และไดทาการบนทกประเดนซกถามและขอคดเหนท�สาคญไวในรายงานการประชมเปนท�เรยบรอยแลว ภาวะผนาและวสยทศน

คณะกรรมการบรษทมสวนรวมในการกาหนดนโยบายและทศทางการดาเนนงานของบรษท และกากบดแลใหฝายบรหารดาเนนการใหเปนไปตามนโยบายท�กาหนดไวอยางมประสทธภาพ เพ�อเพ�มมลคาทางเศรษฐกจสงสดแกกจการ และความม�นคงสงสดแกผถอหน นอกจากน บรษทยงไดกาหนดขอบเขตและอานาจหนาท�ระหวางคณะกรรมการ คณะกรรมการบรหาร คณะกรรมการตรวจสอบไวอยางชดเจนอกดวย ความขดแยงทางผลประโยชน

บรษทไดจดต งคณะกรรมการตรวจสอบ เพ�อทาหนาท�พจารณาการเปดเผยขอมลของบรษทในกรณท�เกดรายการท�เก�ยวโยงกน หรอรายการท�อาจมความขดแยงทางผลประโยชนใหมความถกตองครบถวน นอกจากน คณะกรรมการบรษทยงมหนาท�ดแลไมใหเกดความขดแยงทางผลประโยชนระหวางผมสวนไดเสยของบรษทอกดวย ท งน รายละเอยดของรายการระหวางกนได

48

จรยธรรมธรกจ

บรษทอยระหวางจดทาขอกาหนดเก�ยวกบจรยธรรม (Code of Conduct) สาหรบกรรมการ และพนกงานบรษท เพ�อใหฝายบรหารและพนกงาน ปฏบตงานในลกษณะท�ไมกอใหเกดความขดแยงทางผลประโยชนกบธรกจ

การถวงดลของกรรมการท�ไมเปนผบรหาร

คณะกรรมการบรษทมจานวน 7 ทาน กรรมการท�เปนผบรหาร จานวน 4 ทาน กรรมการท�ไมไดเปนผบรหาร จานวน 3 ทาน กรรมการอสระ จานวน 3 ทาน ซ� งคดเปน 3 ใน 7 ของจานวนกรรมการท งคณะ การรวมหรอการแยกตาแหนง

บรษทมการกาหนดขอบเขตอานาจของคณะกรรมการ คณะกรรมการบรหาร และกรรมการผจดการไวอยางชดเจน โดยคณะกรรมการ มอานาจหนาท�จดการบรษทใหเปนตามกฎหมาย วตถประสงค ขอบงคบ มตของท�ประชมผถอหน ในขณะท�คณะกรรมการบรหาร มอานาจหนาท�กาหนดแผนธรกจ จดโครงสรางองคกรและการบรหาร นอกจากน น กรรมการผจดการบรหารงานตามท�ไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการ และกรรมการบรหาร คาตอบแทนกรรมการและผบรหาร

บรษทไดกาหนดนโยบายคาตอบแทนกรรมการในระดบท�ใกลเคยงกบอตสาหกรรมซ� งอยในรปของบาเนจกรรมการ สาหรบคาตอบแทนผบรหารจะจายตามผลการดาเนนงานของบรษทและผลงานของผบรหารแตละทาน โดยอยในรปของเงนเดอนและโบนส ซ� งคาตอบแทนกรรมการไดรบอนมตจากท�ประชมผถอหนแลว

49

การประชมคณะกรรมการ

คณะกรรมการบรษทมการประชมอยางสม�าเสมอ และมการประชมพเศษเพ�มตามความจาเปน โดยมการกาหนดวาระอยางชดเจน และมวาระพจารณาตดตามผลการดาเนนงานเปนประจา บรษทมการจดหนงสอเชญประชมพรอมระเบยบวาระการประชมและเอกสารกอนการประชมลวงหนา 7 วน เพ�อใหคณะกรรมการไดมเวลาศกษาขอมลเพยงพอกอนเขารวมประชมและไดมการจดบนทกและจดทารายงานการประชมเปนลายลกษณอกษรทกคร ง เพ�อใหคณะกรรมการและผท�เก�ยวของสามารถตรวจสอบได

คณะอนกรรมการ

บรษทไดมการแตงต งคณะกรรมการและคณะอนกรรมการ เพ�อชวยในการกากบดแลกจการของบรษท คณะกรรมการตรวจสอบ ประกอบดวยกรรมการท�เปนอสระจานวน 3 ทาน โดยอยางนอย 1 ทานเปนผท�มความรดานบญชหรอการเงน ระบบการควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน

บรษทใหความสาคญกบระบบการควบคมภายใน โดยในปจจบนบรษทมคณะกรรมการตรวจสอบ และหนวยงานตรวจสอบภายใน แยกเปน แยกเปนหนวยงานอสระ ซ� งจดใหมการประชมคณะกรรมการตรวจสอบเพ�อพจารณา ประเมนและทบทวนระบบควบคมของบรษท รายงานของคณะกรรมการ

คณะกรรมการบรษทเปนผรบผดชอบตองบการเงนรวมของบรษทและบรษทยอย โดยแสดงควบคกบรายงานของผสอบบญชไวในรายงานประจาป งบการเงนดงกลาวไดจดทาข นตามมาตรฐานการบญชท�รบรองท�วไปในประเทศไทย มการเลอกใชนโยบายบญชท�เหมาะสมและถอปฏบตอยางสม�าเสมอ และใชดลยพนจอยางระมดระวงและประมาณการท�ดท�สดในการจดทา รวมท งมการเปดเผยขอมลสาคญอยางเพยงพอในหมายเหตประกอบงบการเงน

50

ความสมพนธกบผลงทน

บรษทมนโยบายในการเปดเผยขอมลอยางถกตอง โปรงใส และทนเวลา และมแผนจดต งหนวยงานผรบผดชอบในการใหขอมลของบรษท (Investor Relations) โดยทาหนาท�เปนตวแทนในการใหขอมลขาวสารตอนกวเคราะห นกลงทนสถาบน ผถอหน และเจาหนาท�ภาครฐ ท งน จะเปดเผยขอมลท�ครบถวน ตรงตอความเปนจรง เช�อถอได ทนเวลา

บทท� 4

ผลการศกษา

การศกษาการใชบญชนตเวชเพ�อตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา รายงานทางการเงน ของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) สาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547

การตรวจสอบของผสอบบญช และนกบญชนตเวช

การตรวจสอบบญช เปนการตรวจสอบขอมลทางการเงนโดยมวตถประสงคเพ�อใหผสอบบญชสามารถแสดงความเหนตองบการเงนท�ตรวจสอบ สาหรบการบญชนตเวช เปนการตรวจสอบเพ�อพสจนหรอคนพบหลกฐานประกอบขอเทจจรงเก�ยวกบการทจรต ซ� งมลกษณะท�แตกตางจากการตรวจสอบบญชโดยผสอบบญช การทจรตของ บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ภายในป 2547

ในชวงป 2547 ราคาหนของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) มการปรบเปล�ยนอยางกระทนหน ดวยการแตกพารหนถง 2 คร) งในชวงท�หางกนเพยงไมก�เดอน จากราคาพาร 10 บาท เหลอ 5 บาท และจาก 5 บาท เหลอ 1 บาท

รายไดหลก 2547

(หนวย : ลานบาท) 2546

(หนวย : ลานบาท) มลคาท�

เพ�มข4น

อตราการ

เพ�มข4น (%)

รายไดจากการขายกาซปโตรเลยมเหลว 5,160.40 2,094.54 3,065.86 146.37 รายไดจากการขายน) ามนปโตรเลยม 397.33 - 397.33 100.00 รายไดจากงานตดต)งและบรการ 1,465.53 269.20 1,196.33 444.40 รายไดคาเชาถงบรรจกาซ 178.44 - 178.44 100.00 รายไดอ�น 148.82 85.89 62.93 73.26

กาไรสทธ 735.38 265.39 469.99 177.10

ตารางท� 4.1 ตารางเปรยบเทยบรายไดสาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

52

ในเดอนมนาคม 2548 กรรมการผจดการบรษทฯ ไดแจงผลการดาเนนงานสาหรบป 2547 ตอตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยวา บรษทฯ และบรษทยอยมกาไรสทธเทากบ 735.38 ลานบาท เพ�มข)น 469.99 ลานบาทจากปกอน หรอคดเปนการเพ�มข)นรอยละ 177.10 สาหรบรายไดหลกมาจากธรกจคากาซปโตรเลยมเหลว 5,160.40 ลานบาท เพ�มข)นจากรอบระยะเวลาเดยวกนของป 2546 จานวน 3,065.86 ลานบาท คดเปนการเพ�มข)นรอยละ 146.37 รายไดจากธรกจวศวกรรมจากงานตดต)งและบรการ 1,465.53 ลานบาท เพ�มข)นจากรอบระยะเวลาเดยวกนของป 2546 จานวน 1,196.33 ลานบาท คดเปนการเพ�มข)นรอยละ 444.40 รายไดจากธรกจคาน) ามนปโตเลยม 397.33 ลานบาท รายไดอ�นเพ�มข)น 241.37 ลานบาท และ คาเชาถงบรรจกาซ 178.44 ลานบาท หลงจากน)นคณะกรรมการกากบหลกทรพย (ก.ล.ต.) ไดมคาส�งใหบรษทฯ แกไขงบการเงนประจาปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 โดยจดทางบการเงนรวมกบโรงบรรจแกส 10 แหง เน�องจากมพฤตกรรมในลกษณะท�บรษทฯ มอานาจควบคมโรงบรรจแกสดงกลาว และให บรษทฯ พจารณาคาความนยมท�เกดจากการซ)อบรษทยอยท�ซ)อมาในป 2547 โดยใหนาสงงบการเงนท�แกไขและผานการตรวจสอบโดยผสอบบญชตอ ก.ล.ต. ภายในวนท� 13 พฤษภาคม 2548 ซ� ง บรษท ปคนคฯ ไดช) แจงวา ไมไดมอานาจควบคมโรงบรรจแกส จงมความเหนวาไมจาเปนตองจดทางบการเงนรวม สาหรบคาความนยมท�แสดงในบญช บรษทฯ กมความเหนวายงไมสมควรมการดอยคา ก.ล.ต. ไดตรวจสอบขอเทจจรงตาง ๆ เพ�มเตมแลว พบวา โรงบรรจแกสหลายแหงมความสมพนธกบ บรษทฯ ใกลชดเปนพเศษ โดยบางแหงผท�ถอหนท)งหมดหรอเกอบท)งหมดเปนพนกงานในบรษท ยเนยนแกส แอนด เคมคลส จากด ซ� งเปนของครอบครวผบรหาร บรษท ปคนคฯ และบางแหงผท�เปนกรรมการ และผมอานาจลงนามท)งหมดหรอเกอบท)งหมด กเปนพนกงานในบรษทดงกลาวดวยการท�บรษท ปคนคฯ ทาธรกจกบโรงบรรจแกสเหลาน) มประเดนพจารณา ดงน)

1. ไดมการเปล�ยนวธการใหโรงบรรจแกสใชถงแกส จากเดมท�โรงบรรจแกสเคยจายเพยงคามดจาถงแกบรษทฯ และสามารถใชประโยชนจากถงแกสไดโดยไมมกาหนดเวลา เปล�ยนเปนใหโรงบรรจแกสทาสญญาเชาถง 3 ป แตยงคงจายคาเชารวมเปนจานวนท�ใกลเคยงกบเงนคามดจาเดม ซ� งการเปล�ยนแปลงสญญาดงกลาว ทาใหโรงบรรจแกสตองบนทกคาเชาเปนคาใชจาย ในขณะท�บรษท ปคนคฯ สามารถบนทกคาเชาเปนรายไดในจานวนเงนเทากนคอ 178 ลานบาทในป 2547

53

2. ผบรหารของบรษท ปคนคฯ รายหน� งมการจายเงนเขาบญชของโรงบรรจแกสในระหวางป 2547 เปนจานวนมาก โดยบางรายการเปนการจายใหแกโรงบรรจแกสเพ�อนาไปจายคาเชาถงแกบรษท ปคนคฯ

3. บรษทฯ ขายแกสใหแกโรงบรรจแกสท�มความใกลชดเปนพเศษน) ในราคาขายตอหนวย

ท�สงกวาราคาท�ขายใหแกโรงบรรจแกสอ�น โดยโรงบรรจแกสเหลาน) ซ)อแกสเปนจานวนเงนประมาณ 1,700 ลานบาท คดเปนรอยละ 48 ของยอดขายแกสของบรษท ปคนคฯ

หลงจากท� ก.ล.ต. พจารณาเอกสารหลกฐานตาง ๆ และคาช) แจงของบรษท ปคนคฯ จงส�งการดงน)

1. ใหผสอบบญชตรวจสอบเปนกรณพเศษ (Special audit) รายการท)งหมดท� บรษทฯ ทากบโรงบรรจแกส 10 แหงดงกลาวรวมท)งแหงอ�น ๆ ท�มความสมพนธใกลชด เพ�อใหม�นใจวา การแสดงขอมลในงบการเงนบรษทฯ เปนไปโดยถกตอง ไมเกดความคลมเครอไมชดเจนและกระทบตอการตดสนในการลงทนของผลงทน พรอมท)งขอใหคณะกรรมการตรวจสอบของบรษท ปคนคฯ ทกทานชวยดแลประเดนน) ใหรอบคอบดวย

2. เน�องจากเน)อหาของการใหเชาถงแกสตามสญญาเชา ไมตางจากการท�บรษทฯ รบเงน

มดจาคาถงในอดต ซ� งเม�อครบ 3 ป แลวบรษทฯ ยงคงใหโรงบรรจแกสใชถงไดตอไปโดยไมเกบคาเชา จงใหบรษทฯ แกไขงบการเงนป 2547 โดยบนทกการใหเชาถงแกสเหมอนเงนมดจาตามเดม สาหรบผลกระทบตอกาไรป 2547 ของบรษทฯ น)นจะลดลงทนทประมาณ 178 ลานบาทจากการปรบปรงรายการคาเชา และผลกระทบอาจมมากกวาน) ข)นอยกบผลการตรวจสอบพเศษของผสอบบญช ท)งน) ใหบรษทฯ นาสงรายงานการตรวจสอบกรณพเศษตามขอ 1 และงบการเงนป 2547 ท�แกไขตามขอ 1 (หากม) และขอ 2 ภายใน 45 วน (27 มถนายน 2548) และในการเผยแพรงบการเงนป 2547 ตองเผยแพรรายงานการตรวจสอบเปนกรณพเศษควบคกนไปดวย เพ�อใหผ ลงทนไดรบขอมลท�ครบถวน

54

3. สาหรบเร�องคาความนยมท�เกดจากการซ)อบรษทยอย 2 แหง ในป 2547 มลคา 1,049 ลานบาท น)น เน�องจากปรากฏขอเทจจรงภายหลงวนท�ซ)อบางประการท�แสดงวาเหตการณไมเปนไปตามสมมตฐานท�ทาไวกอนตดสนใจซ)อ เชน ความสามารถในการทากาไรจากธรกจปกต และการควบคมตนทน ดงน)น จงใหบรษท ปคนคฯ จดใหมท�ปรกษาทางการเงนรายใหมจดทาประมาณการมลคาของบรษทยอยท)ง 2 แหงอกคร) งหน� ง ท)งน) หากปรากฏวา มลคาท�ประมาณการใหมนอยกวามลคาท�บนทกบญชอยอยางมนยสาคญบรษท ปคนคฯ กจะตองบนทกบญชดอยคาสาหรบคาความนยมดงกลาวในงบการเงนงวดไตรมาสท� 1 ป 2548

การตรวจสอบโดยผสอบบญช

ผสอบบญชรบอนญาตไดใหความเหนตอรายงานทางการเงนของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) สาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 ของผสอบบญชรบอนญาต (กอนทาการปรบปรงแกไขงบการเงน) วางบการเงนถกตองตามท�ควรในสาระสาคญ และใหขอสงเกตเพ�มเตมเก�ยวกบรายไดคาเชาถงบรรจกาซ โดยมมลคาคาเชาตามสญญารวมประมาณ 900 ลานบาท คาเชารบจากลกคาดลมน) ในป 2548 เปนจานวนเงนประมาณ 178 ลานบาท ซ� งกาไรจากธรกจคากาซของบรษทฯสาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 สวนใหญมาจากรายไดจากการขายกาซและรายไดคาเชาถงบรรจกาซกบลกคาโรงบรรจกาซดงกลาว

จากการตรวจสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตของบรษทฯ สาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 ไมพบการทจรตเพราะ การตรวจสอบบญชเปนการตรวจสอบเพ�อแสดงความเช�อม�นอยางมเหตผลวางบการเงนโดยรวมไมแสดงขอมลขดตอขอเทจจรงอนเปนสาระสาคญ ซ� งอาจมขอจากดตาง ๆ เชน

1. การใชวธทดสอบรายการ

2. ขอจากดในดานระบบบญช และระบบการควบคมภายใน ตวอยางเชน การสมรรวมคดในการทจรต

3. หลกฐานการสอบบญชสวนใหญตองใชดลยพนจอยางมเหตผลในการพจารณาความเช�อถอไดมากกวาท�เปนหลกฐานท�ใหขอสรปไดในตวเอง

55

4. การรวบรวมหลกฐานการสอบบญช ตวอยางเชน การตดสนใจกาหนดลกษณะงาน ระยะเวลา และขอบเขตวธการตรวจสอบ

มาตรฐานการสอบบญช ฉบบท� 82 ของสมาคมผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศสหรฐอเมรกา (American Institute Certified of Public Accountant : AICPA) ซ� งออกมาในป พ.ศ. 2540 ไดคานงถงบทบาทของผสอบบญชในการตรวจสอบการทจรต จงไดระบชดเจนวา การตรวจพบส�งท�ไมถกตองในงบการเงนซ� งมสาระสาคญ ถอเปนหวใจของการตรวจสอบ และถอเปนหนาท�สาคญของผสอบบญชท�ตองประเมนความเส�ยงของขอผดพลาดท�อาจเกดจากการทจรต รวมถงการระบปจจยตาง ๆ ท�ผสอบบญชควรใหความสาคญโดยเร�มต)งแตวางแผนการตรวจสอบ ตลอดจนระบถงการรวบรวมหลกฐาน การจดทาเอกสาร และรายงานผลในทางปฏบต

การตรวจพบการทจรตสาหรบผสอบบญชจงไมสามารถกระทาไดโดยงาย เพราะการทจรตเปนส�งท�เกดจากความต)งใจของผกระทา จงมความรอบคอบและแนบเนยนพอสมควร ประกอบกบการทาทจรคมกจะเกดจากความรวมมอของหลาย ๆ ฝายท� มเจตนาจะทารวมกน ดงน) นการตรวจสอบเพ�อคนหาการทจรตท�เกดจากความต)งใจน)น ผสอบบญชตองอาศยความชานาญในวชาชพประกอบกบความสามารถพเศษเฉพาะดานเพ�อการคนหา หรออาจตองอาศยความรวมมอจากผท�มความรเพ�อการตรวจสอบการทจรตโดยเฉพาะ

56

งบการเงนของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน)

งบกาไรขาดทน

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 รายได รายไดจากการขายกาซปโตรเลยมเหลว 5,160,403,352 2,094,540,350 3,541,155,164 2,094,540,350 รายไดจากการขายน +ามนปโตรเลยม 397,330,882 - 397,330,882 - รายไดจากงานตดต +งและบรการ 1,465,528,840 269,197,498 1,465,528,840 239,470,893 รายไดคาเชาถงบรรจกาซ 18 178,440,072 - 178,440,072 - รายไดอ6น ดอกเบ +ยรบ 37,184,044 16,972,141 58,529,272 17,130,523 กาไรจากการขายสนทรพย 23,272,913 - 28,281,659 - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน + 19 41,410,229 - - - กาไรจากการขายเงนลงทน 8 519,134 30,060,684 519,134 30,060,684 โอนกลบคาเผ6อหน +สงสยจะสญ 7,988,136 28,876,440 2,055,243 28,876,440 อ6น ๆ 38,442,258 9,982,343 17,123,178 9,947,054 สวนแบงกาไรจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - 46,904,083 - รวมรายได 7,350,519,860 2,449,629,456 5,735,867,527 2,420,025,944 คาใชจาย ตนทนขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,593,172,220 1,856,575,736 3,111,993,812 1,856,575,736 ตนทนขายน +ามนปโตรเลยม 382,521,325 - 382,521,325 - ตนทนงานตดต +งและบรการ 1,107,001,816 207,982,381 1,107,001,816 177,479,058 คาใชจายในการขายและบรหาร 247,427,676 85,849,635 132,101,327 82,928,652 คาตอบแทนกรรมการ 20 1,530,000 130,000 1,530,000 130,000 สวนแบงในผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - - 3,820,712 รวมคาใชจาย 6,331,653,037 2,150,537,752 4,735,148,280 2,120,934,158 กาไรกอนดอกเบ +ยจายและภาษเงนได 1,018,866,823 299,091,704 1,000,719,247 299,091,786 ดอกเบ +ยจาย (143,613,033) (33,705,871) (148,897,449) (33,705,871) ภาษเงนไดนตบคคล 22 (139,876,267) - (116,444,275) - กาไรกอนสวนของผ ถอหนสวนนอย 735,377,523 265,385,833 735,377,523 265,385,915 สวนของผ ถอหนสวนนอย - 82 - - กาไรสทธสาหรบป 735,377,523 265,385,915 735,377,523 265,385,915

(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

สาหรบปส +นสดวนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

ภาพท� 4.1 งบกาไรขาดทนกอนท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

57

หมายเหต 2547 2546 2547 2546

สนทรพยสนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043 ลกหน)การคาและตeวเงนรบ - ธรกจพลงงาน 4 1,203,289,878 703,603,983 637,875,862 703,603,983

ลกหน)การคาและตeวเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา 4 417,392,585 187,330,042 417,392,585 184,689,969 รายไดท�ยงไมถงกาหนดชาระ 4 793,271,516 169,027,343 793,271,516 165,701,462

หก : คาเผ�อหน)สงสยจะสญ 4 (37,599,810) (45,292,403) (3,022,058) (45,292,403) ลกหน)การคาและรายไดท�ยงไมถงกาหนดชาระ - สทธ 4 2,376,354,169 1,014,668,965 1,845,517,905 1,008,703,011

ลกหน) กจการท�เก�ยวของกน - สทธ 5 - - 4,185,924 15,294,081 เงนใหกยมระยะส)นแกกจการท�เก�ยวของกน 5 - - 959,500,415 -

สนคาคงเหลอ - สทธ 6 436,078,333 18,520,958 365,176,048 18,520,958 สนทรพยหมนเวยนอ�น ภาษมลคาเพ�มคางรบ 269,204,595 92,451,209 253,705,904 92,451,209

ลกหน) อ�น 32,690,767 - 27,590,997 - ดอกเบ)ยคางรบจากกจการท�เก�ยวของกน 5 - - 22,176,346 -

อ�น ๆ 30,560,034 14,844,211 16,721,073 13,932,146รวมสนทรพยหมนเวยน 4,123,269,824 2,389,131,958 4,183,199,072 2,392,899,448

สนทรพยไมหมนเวยน เงนฝากธนาคารท�ตดภาระค)าประกน 7 208,577,009 177,622,820 206,874,700 174,445,234

เงนค)าประกน 28.6 31,050,438 31,050,438 31,050,438 31,050,438 เงนลงทนซ�งบนทกโดยวธสวนไดเสย 8 - - 1,780,226,287 1,480,866

เงนใหกยมระยะยาวแกกจการท�เก�ยวของกน 5 - - 300,000,000 - ท�ดน อาคารและอปกรณ - สทธ 9 5,247,981,057 1,334,465,795 3,393,689,969 1,334,325,354

คาความนยม - สทธ 8 1,020,426,879 - - - เคร�องหมายการคา - สทธ 5 273,698,630 288,708,960 273,698,630 288,708,960

สทธในการใชเคร�องหมายการคา - สทธ 1 95,812,785 - 95,812,785 - สนทรพยไมหมนเวยนอ�น

เงนมดจาคาซ)อถงบรรจกาซ 10 1,221,729,395 259,056,144 917,870,741 259,056,144 เงนมดจาคาซ)อท�ดน 11 565,000,000 - 565,000,000 -

อ�น ๆ 20,922,708 12,890,318 11,318,501 12,571,520 รวมสนทรพยไมหมนเวยน 8,685,198,901 2,103,794,475 7,575,542,051 2,101,638,516 รวมสนทรพย 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน�งของงบการเงนน)

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

งบดล

(หนวย : บาท)

ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

ภาพท� 4.2 งบดล (บางสวน) กอนท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

58

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 หน +สนและสวนของผถอหนหน +สนหมนเวยน เงนกยมระยะส +นจากสถาบนการเงน 12 3,369,476,714 1,521,169,523 3,336,434,267 1,521,169,523 ตDวสญญาใชเงน 13 769,990,480 128,000,000 769,990,480 128,000,000 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจพลงงาน 1,000,676,114 262,839,220 699,791,501 262,839,220 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 514,921,542 87,963,091 514,921,542 87,963,091 เจาหน +คาถงบรรจกาซ 159,216,671 7,863,221 118,842,932 7,863,221 เงนกยมระยะยาวท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 14 240,783,390 - 226,440,000 - หน +สนระยะยาวท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 15 13,968,017 13,968,017 13,968,017 13,968,017 หน +สนหมนเวยนอ6น เงนลวงหนาจากลกคา 100,908,725 89,256,698 100,894,992 89,256,698 ดอกเบ +ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - อ6น ๆ 64,546,963 13,414,350 29,096,887 13,330,021 รวมหน +สนหมนเวยน 6,350,840,319 2,124,474,120 5,903,931,721 2,124,389,791 หน +สนไมหมนเวยน เงนกยมระยะยาว - สทธจากสวนท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 14 1,289,811,403 - 1,214,250,810 - เงนมดจาถงบรรจกาซ 1,118,894,638 531,967,954 589,977,844 531,967,954 คาเผ6อตนทนงานตดต +งท6อาจเกดข +น - 725,606 - 725,606 สารองเผ6อผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย 8 - - 1,658,383 1,695,860 รวมหน +สนไมหมนเวยน 2,408,706,041 532,693,560 1,805,887,037 534,389,420 รวมหน +สน 8,759,546,360 2,657,167,680 7,709,818,758 2,658,779,211 สวนของผถอหน ทนเรอนหน 16

ทนจดทะเบยน หนสามญ 1,500 ลานหน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 150 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,500,000,000 750,000,000 1,500,000,000 750,000,000 ทนออกจาหนายและชาระเตมมลคาแลว หนสามญ 1,296,182,900 หน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 120 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,296,182,900 600,000,000 1,296,182,900 600,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 16 1,334,075,540 964,000,000 1,334,075,540 964,000,000 เงนรบลวงหนาคาหนสามญ 16 532,478,431 - 532,478,431 - ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - (950,782) - กาไรสะสม จดสรรแลว - สารองตามกฎหมาย 21 58,930,000 22,160,000 58,930,000 22,160,000 ยงไมไดจดสรร 828,206,276 249,598,753 828,206,276 249,598,753 รวมสวนของผถอหน 4,048,922,365 1,835,758,753 4,048,922,365 1,835,758,753 รวมหน +สนและสวนของผถอหน 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ณ วนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546งบดล (ตอ)

ภาพท� 4.3 งบดล (บางสวน) กอนท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

59

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน

กาไรสทธสาหรบป 735,377,523 265,385,915 735,377,523 265,385,915 ปรบกระทบผลกาไรสทธเปนเงนสดรบจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน สวนของผ ถอหนสวนนอย - (82) - - คาเส6อมราคาและตดจาหนาย 131,410,464 42,121,397 114,444,572 42,094,628 โอนกลบคาเผ6อหน +สงสยจะสญ (12,709,692) (28,876,440) (2,055,243) (28,876,440) ดอกเบ +ยตดจาย 86,635,770 14,545,204 86,635,770 14,545,204 คาความนยมตดจาหนาย 28,625,135 - - - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน + (38,442,258) (4,019,904) - (4,019,904) โอนกลบคาเผ6อสนคาลาสมย - (1,610,431) - (1,610,431) กาไรจากการขายสนทรพยถาวร (23,272,913) (6,676) (28,281,659) (6,676) โอนกลบสารองเผ6อตนทนท6อาจเกดข +น (725,606) (7,751,221) (725,606) (7,751,221) กาไรจากการขายเงนลงทนในหนทน (519,134) (30,060,684) (519,134) (30,060,684) สวนแบงขาดทน (กาไร) จากการลงทนตามวธสวนไดเสย - - (46,904,083) 3,820,712

906,379,289 249,727,078 857,972,140 253,521,103 สนทรพยดาเนนงานลดลง (เพ6มข +น) ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจพลงงาน (45,838,361) (100,391,879) 65,728,121 (100,391,879) ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา (231,011,397) (663,294,348) (272,917,718) (660,654,276) รายไดท6ยงไมถงกาหนดชาระ (624,244,173) (46,275,588) (627,570,054) (42,949,707) ลกหน +กจการท6เก6ยวของกน - - 11,108,157 (10,857,779) สนคาคงเหลอ (371,393,224) (16,620,807) (346,655,090) (16,620,807) ภาษมลคาเพ6มคางรบ (173,533,333) (78,589,703) (161,254,695) (78,599,920) ดอกเบ +ยคางรบจากกจการท6เก6ยวของกน - - (22,176,346) - สนทรพยหมนเวยนอ6น (35,886,205) (14,191,050) (30,379,924) (12,905,611) เงนค +าประกน - (31,050,438) - (31,050,438) สนทรพยไมหมนเวยนอ6น 996,564 (2,797,883) (109,280) (2,885,481) หน +สนดาเนนงานเพ6มข +น (ลดลง) เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจพลงงาน 446,207,836 81,328,477 436,952,281 81,352,776 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 438,066,608 262,839,220 426,958,451 262,839,220 เจาหน +คาถงบรรจกาซ 151,353,450 7,863,221 110,979,711 7,863,221 เงนลวงหนาจากลกคา 11,636,881 65,834,134 11,638,294 65,834,134 ดอกเบ +ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - หน +สนหมนเวยนอ6น 11,715,755 12,007,109 15,766,866 12,384,330 เงนมดจาถงบรรจกาซ 98,432,460 531,967,954 58,009,890 531,967,954 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 699,233,853 258,355,497 627,601,907 258,846,840

สาหรบปส +นสดวนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546งบกระแสเงนสด

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ภาพท� 4.4 งบกระแสเงนสด (บางสวน) กอนท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

60

การตรวจสอบโดยใชบญชนตเวช

จากการท� ก.ล.ต. ไดมคาส�งใหมผสอบบญชตรวจสอบเปนกรณพเศษ (Special audit) สาหรบงบการเงนท�ตองปรบปรงใหมของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ซ� งการตรวจสอบเปนกรณพเศษในประเทศไทยเปนการตรวจสอบท�นาหลกการของบญชนตเวชมาใชในการตรวจสอบ โดยทาการตรวจสอบพเศษในประเดนสาคญท� ก.ล.ต. ไดกาหนดไวขางตน สาหรบการตรวจสอบของนกบญชนตเวชจะไมเพยงแตตรวจสอบกรณดงกลาวตามท� ก.ล.ต. กาหนดแตยงสามารถสบสวนการทจรตท�เกดข)นในประเดนตาง ๆ โดยมข)นตอนการปฏบตงานดงตอไปน)

1. การรบรปญหา (Problem Recognition) โดยปญหาท�เกดข)นของปคนคน)นเกดจากการท�ผสอบบญชรบอนญาตไดใหขอสงเกตเก�ยวกบรายไดคาเชาถงบรรจกาซกบกลมโรงบรรจกาซในรายงานทางการเงนสาหรบปส)นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และการตรวจสอบรายละเอยดเพ�มเตมในเชงลกของ ก.ล.ต. ท�พบความผดปกต

2. การรวบรวมหลกฐาน (Evidence Collection) โดยทาการรวบรวมหลกฐานจากขอมลท�

ผสอบบญชมโดยอาศยความรวมกบผสอบบญช และการตรวจสอบเอกสารหลกฐานและตดรองรอยการทจรต และจากการสมภาษณ

3. การประเมนหลกฐาน (Evidence Evaluation) โดยทาการประเมนหลกฐานท�ไดจากการ

รวบรวมซ� งมหลายแงประเดน โดยต)งขอสงเกตหรอขอสงสยในเชงลบจากหลกฐานท�พบ หรอจากประเดนท�ไมสามารถตรวจพบหลกฐานไดซ� งแบงออกเปนประเดนตาง ๆ ดงตอไปน)

3.1 ประเดนสาคญท� ก.ล.ต. ไดกาหนดใหตรวจสอบ

3.1.1 ทาการปรบปรงรายไดคาเชาถงบรรจกาซจานวน 178,440,072 บาท จาก

กลมบรษทโรงบรรจกาซ 10 แหง ใหเปนเงนมดจารบ เน�องจากหลกฐานท� กลต.ไดจากการตรวจสอบเชงลกแสดงวาบรษทโรงบรรจกาซดงกลาวมความสมพนธใกลชดกบปคนค และมเงนท�บรษทโรงบรรจกาซไดรบจากผบรหารของปคนคเปนจานวนมากจงไมควรถอเปนรายไดท�ไดจาก

61

ตนเองจงตองทาการปรบปรงรายการดงกลาวสงผลใหรายไดคาเชาถงบรรจกาซลดลงท)งจานวน และมหน) สนจากเงนมดจาคาเชาถงบรรจกาซเพ�มข)น

3.1.2 ผสอบบญชกรณพเศษมไดทาการปรบปรงคาความนยมท�เกดข) นจาก

กจการยอยท)งสองแหง เน�องจากปคนคจดใหมท�ปรกษาทางการเงนเพ�อจดทาประมาณการมลคาของบรษทยอยท�ไดซ)อมาในป 2547 ตามรายงานของท�ปรกษาทางการเงนลงวนท� 13 มถนายน 2548 มลคาของบรษทยอยดงกลาวมจานวนสงกวามลคาตามบญช จงพจารณาวาไมมการดอยคาของคาความนยม

3.2 ประเดนท�ไดจากการรวบรวมหลกฐาน

3.2.1 คาความนยมท� เกดจากการซ) อบรษทยอยท) งสองแหง ท�ใชเงนลงทน

จานวน 1,020,426,879 บาท ซ� งในการซ)อมการคาดการณวาบรษททยอยจะสามารถสรางรายไดและกาไรใหกบบรษทดข)น แตผลการดาเนนงานท�ออกมาไมไดดข) น ซ� งหมายความวาบรษท ปคนคฯ ยอมจายเงนซ)อในราคาท�แพงมาก จงมประเดนเกดข) นวากลมผ ถอหนในบรษทยอยมความสมพนธและเช�อมโยงกบบรษทปคนคฯ หรอไม ถาหากเช�อมโยงกน กสามารถสนนษฐานไดวามการผองถายผลประโยชนออกจากปคนคฯ

3.2.2 การขายกาซใหกบโรงบรรจกาซในระหวางป 2547 บรษทฯ ขายกาซให

กลมบรษทโรงบรรจกาซซ� งมความสมพนธใกลชดจานวน 18 แหง เปนจานวนรวมประมาณ 2,400 ลานบาท ราคาขายตอหนวยท�บรษท ปคนคฯ คดจากบรษทโรงบรรจกาซเหลาน) สงกวาราคาขายท�ขายใหกบลกคาท�วไปรอยละ 16 ถง 19 โดยฝายบรหารของบรษท ปคนคฯ ใหเหตผลของการขายในราคาสงเชนน)นวาเกดจากการใหเง�อนไขการชาระเงนท�ผอนปรนกบบรษทโรงบรรจกาซเหลาน)น (กลาวคอบรษทโรงบรรจกาซไดรบเง�อนไขการชาระเงน 90 วนแทนเง�อนไขการชาระเงน 10 วนท�ผซ)อรายอ�นไดรบ) และเน�องจากถงบรรจกาซท�โรงบรรจกาซไดรบจากบรษท

62

ปคนคฯ มสภาพใหม อยางไรกตามรายการขายกาซของบรษทโรงบรรจกาซใหกบรานคายอยจานวนไมนอยมราคาขายต�ากวาราคาท�ซ)อมาจากบรษท ปคนคฯ นอกจากน) ยงพบวาบรษทโรงบรรจกาซบางแหงสามารถซ)อกาซชนดเดยวกนจากผขายกาซรายอ�นไดในราคาท�ต �ากวาราคาท�ซ)อจากบรษท ปคนคฯมาก ซ� งหากบรษท ปคนคฯ ขายกาซใหกบบรษทโรงบรรจกาซดงกลาวในระดบราคาเดยวกบท�ขายใหลกคาท�วไปแลว อาจทาใหปคนคมรายไดลดลงเปนจานวนประมาณ 372 ลานบาทในป 2547 กลมโรงบรรจกาซดงกลาวทาธรกรรมอนมผลเปนการสรางกาไรใหแกบรษท ปคนคฯ ในขณะท�บรษทโรงบรรจกาซขาดทน อนเปนการบดเบอนท�กระทบตอความถกตองของงบการเงนของบรษทฯแตขอมลดงกลาวไมสามารถช) ชดไดวามการส�งการบรษทโรงบรรจกาซใหทาธรกรรมอนมผลเปนการสรางกาไรใหแกบรษท ปคนคฯ เพ�อบดเบอนความถกตองของงบการเงนหรอไม แตการขายกาซใหกบกลมบรษทโรงบรรจกาซดงกลาวเปนการขายในราคาท�สงกวาปกตเพ�อใหงบกาไรขาดทนสะทอนผลการดาเนนงานประหน� งบรษทฯ ไดทาการขายกาซใหกบกลมบรษทโรงบรรจกาซในราคาและภายใตเง�อนไขการชาระเงนเดยวกบท�ขายใหกบลกคาท�วไป จงไดทาการปรบปรงงบการเงนป 2547 เพ�มเตมจากท�ระบในคาส�ง กลต. โดยไดโอนสวนตางของราคาขายขางตนจานวนประมาณ 372 ลานบาท (ซ� งเปนจานวนท�ประมาณบนพ)นฐานของขอมลท�รวบรวมได) พรอมท)งคาใชจายภาษเงนไดท�เก�ยวของจานวน 50 ลานบาท ออกจากงบกาไรขาดทนไปบนทกเปนสวนเกนทนในสวนของผ ถอหนในงบดล โดยถอวาสวนตางดงกลาวเปนเงนสนบสนนท�ปคนคไดรบจากผถอหนผานกลมบรษทโรงบรรจกาซ มผลทาใหกาไรสทธสาหรบป 2547 ของปคนคลดลงอกจานวน 322 ลานบาท

3.2.3 การซ)อถงบรรจกาซขนาดเลกในระหวางป 2547 บรษทฯ ไดซ)อถงบรรจ

กาซขนาดเลกจากบรษทผผลตแหงหน� งเปนจานวนเงนประมาณ 1,321 ลานบาท (เพ�อสงใหบรษทโรงบรรจกาซทาการบรรจกาซขายใหกบรานคายอย) ซ� งรายการซ) อถงดงกลาวไดบนทกเปนสวนหน� งของสนทรพยถาวรในงบดลของปคนค ในการน) ผ ผลตถงไดสงมอบถง

63

ท)งหมดไปใหกบบรษทโรงบรรจกาซโดยตรงโดยไมผานปคนค โดยมตวแทนของบรษทโรงบรรจกาซเปนผลงนามรบมอบถงเพ�อเปนหลกฐานใหแกปคนค ตรวจสอบพบวาบรษทผ ผลตถงดงกลาวเปนบรษทท� มความสมพนธใกลชดกบบรษทโรงบรรจกาซ เน�องดวยม ผถอหนรายใหญและ/หรอผบรหารรวมกน และไมปรากฏหลกฐานวาบรษทโรงบรรจกาซไดมการจดทาเอกสารหลกฐานและทะเบยนคมปรมาณถงท�ตนสงใหกบรานคายอย เน�องจากขอบกพรองในการควบคมถงบรรจกาซจงไมสามารถท�จะทาการตรวจสอบไดจงไมทราบไดอยางแนชดวาถงบรรจกาซของปคนคอยท�รานคายอยใดบาง และจานวนเทาใด และไมสามารถตรวจสอบปรมาณของถงบรรจกาซท�อยในการควบคมของบรษทโรงบรรจกาซได

3.2.4 การซ)อถงบรรจกาซขนาดใหญในระหวางป 2547 บรษทฯไดเขาทาสญญาซ)อถงบรรจกาซขนาดใหญ (เพ�อใชเปนคลงเกบกาซ) จากหางหนสวนจากดท� เปนคคารายใหญรายหน� ง ปคนคไดจายเงนไปเปนจานวนประมาณ 852 ลานบาท ซ� งบนทกเปนสนทรพยในงบดลของปคนค ซ� งคคารายน) เปนบรษทท�มความสมพนธใกลชดกบบรษทโรงบรรจกาซแหงหน�ง เน�องดวยมผลงนามในสญญากบปคนคเปนกรรมการของบรษทโรงบรรจกาซ และคสญญาไดสงมอบถงใหแกปคนครวมมลคาเพยง 160 ลานบาท สวนท�เหลออกจานวน 692 ลานบาทยงถอเปนเงนมดจาเน�องจากปคนคยงไมไดรบถง เน�องจากปคนคไมมมาตรการปองกนความเส�ยงเพ�อรองรบเหตการณในกรณท�คสญญาไมสามารถปฏบตตามสญญาได ดวยเหตน) จงมโอกาสท�ปคนคจะไดรบความเสยหายจากสญญาน)ได

3.2.5 การจายเงนมดจาคาซ)อท�ดนในป 2547 ปคนคไดเขาทาสญญาจะซ)อจะขาย

ท�ดนพรอมส�งปลกสรางกบบรษทแหงหน�ง โดยบรษทน)นตกลงขายท�ดนจานวน 17 ไร 1 งาน 81 ตารางวา ต)งอยท� ตาบลทายบาน อาเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ พรอมส�งปลกสราง (ซ� งประกอบดวยคลงน) ามน ทาเทยบเรอ พรอมใบอนญาตจากกรมเจาทา) ใหกบปคนคในราคารวม 550 ลานบาท โดยปคนคไดจายเงนมดจาใหแกบรษทน)ไปแลวเปนจานวน 350

64

ลานบาท ซ� งแสดงอยในบญชเงนมดจาในงบดลของปคนค สวนท�เหลออกจานวน 200 ลานบาทจะถงกาหนดชาระเม�อผจะขายไดทาการซอมทาเทยบเรอแลวเสรจ และเม�อปคนคไดรบใบอนญาตใหสรางคลงบรรจกาซและเขาดาเนนการเก�ยวกบคลงบรรจกาซและทาเทยบเรอแลว โดยผจะขายตกลงจะดาเนนการโอนกรรรมสทธในท�ดนเม�อไดรบแจงจากปคนค

จากการทาสญญาขางตนไมมรายงานความคบหนาเก�ยวกบโครงการซอมทาเทยบเรอและการขอใบอนญาตสรางคลงบรรจกาซตามเง�อนไขท�กาหนดในสญญา และ ยงไมมการดาเนนการโอนกรรมสทธในท�ดนใหกบปคนค ปคนคมหลกประกนเพ�อประกนการปฏบตตามสญญาจากบรษทน)นโดยการยดโฉนดท�ดนท�ไมไดตดจานองไว (แตไมไดจดจานอง) จากขอเทจจรงดงกลาวทาใหเกดขอสงสยวาคสญญาจะสามารถปฏบตตามเง�อนไขท�กาหนดในสญญาดงกลาวไดหรอไม และในกรณไมสามารถปฏบตไดแลวปคนคจะไดรบคนเงนมดจาจานวน 350 ลานบาทน)หรอไม

ซ� งในปจจบนไดรบชาระครบแลวท)ง 4 ฉบบโดยฉบบท� 1 ลงวนท� 30 มถนายน 2548 จานวน 50 ลานบาท ฉบบท� 2 ลงวนท� 30 กรกฎาคม 2548 จานวน 100 ลานบาท และฉบบท� 3 ลงวนท� 30 สงหาคม จานวน 100 ลานบาท และฉบบท� 4 ลงวนท� 30 กนยายน 2548 จานวน 100 ลานบาท

3.2.6 การดาเนนธรกจของบรษทฯ หลงจากท� ก.ล.ต. ไดมคาส�งใหปคนคทาการ

แกไขงบการเงนและใหจดใหมการตรวจสอบเปนกรณพเศษและอกท)งหนของปคนคถกตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยพกการซ)อขาย ซ� งมผลตอแผนการจดหาแหลงเงนทนดวยการเพ�มทนและออกใบสาคญแสดงสทธในตลาดทน จาเปนตองชลอไป ตามงบดลรวมของปคนคและบรษทยอย ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 มหน) สนหมนเวยนจานวน 6,456 ลานบาท และสนทรพยหมนเวยนจานวน 4,623 ลานบาท และตามงบดลรวมของปคนคและบรษทยอย ณ วนท� 31 มนาคม 2548 ปคนคมหน) สนหมนเวยนจานวน 6,965 ลานบาท และสนทรพยหมนเวยนจานวน 4,584 ลานบาท

65

3.2.7 รายไดจากการรบเหมาตดต)งระบบในป 2547 ปคนคมรายไดจากคารบเหมาตดต)งซ� งคานวณจากความคบหนาของงานจากสญญาท�ทากบบรษทสองแหงซ� งจากขอมลของกลต.ทราบวาเปนบรษทท�เก�ยวของกนและบรษทท�มความสมพนธใกลชดกบกลมบรษทโรงบรรจกาซ คดเปนจานวนเงน 580 ลานบาทและ 266 ลานบาทตามลาดบซ� งไดมการเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงนขอ 5 แลว

3.2.8 เอกสารทางบญชของกลมบรษทโรงบรรจกาซท)ง 10 แหง พบวาทมแผนก

บญชของกลมบรษทโรงบรรจกาซต)งอยท�บานของผถอหนหลกของกลมบรษทโรงบรรจกาซ และมหนาท�จดทาบญชตามเอกสารท�ไดรบจากแผนกตาง ๆ เทาน)น โดยไมไดทาการตรวจสอบและกระทบยอดระหวางเอกสารและรายการท�เกดข)นไมไดรบความรวมมอในการสงใบแจงยอดบญชเงนฝากธนาคารจากกลมโรงบรรจกาซ

3.2.9 รายไดจากการขายกาซพบวาบรษทโรงบรรจกาซบางแหงไดขายกาซให

ลกคาบางราย และบางคร) งขายใหบรษทโรงบรรจกาซในกลมบางรายในราคาต�ากวาตนทนท�ซ) อมาจากปคนคอย 2-3 บาทตอกโลกรม แตทางบรษทโรงบรรจกาซไดแจงวาลกคากลมดงกลาวมความสมพนธและเ ก) อหนนมา แต เ ดมกบ ผ ถ อ หน รวมท) ง ย ง ย อม รบถง เ ก า ท� ไ ด รบมาตรฐาน สวนกรณการขายระหวางบรษทโรงบรรจกาซน)น ใหเหตผลวาเปนการบรหารสภาพคลองและเปาหมายการตลาด ทางผบรหารยนยนวาก า ร โ อ น ข า ย ก า ซ ร ะ ห ว า ง ก น ไ ม ม ก า ร ข า ย ต� า ก ว า ร า ค า ท น

3.2.10 ลายเซนของลกคาบนใบกากบภาษขายเปนลายเซนเดยวกน แมวาช�อลกคาบนใบกากบภาษขายจะเปนคนละช�อคนละท�อย และใบกากบภาษขายของบรษทโรงบรรจกาซบางแหงไมมลายเซนผรบสนคาเพ�อเปนหลกฐานในการเรยกเกบหน) แตประเดนน) ทางบรษทโรงบรรจกาซแจงวามลกคาบางรายท�ไมตองการใบกากบภาษจงใหลกคาจดหารายช�อมาให จงทาใหเปนลายเซนเดยวแมลกคาจะตางรายการกน

66

3.2.11 การตดบญชลกหน)การคาหลงจากไดรบการชาระเงนแลวสวนใหญจะตดบญชลกหน) เปนชวงๆ เรยงตามเลขท�ใบกากบภาษขายท)งท�เปนลกหน)การคาตางรายกน ซ� งโดยปกตของธรกจจะไมทาเชนน)นเพราะเปนส�งท�ผดปกตวสย และท�สาคญการตดบญชลกหน)ดงกลาวมการตดบญชลกหน)บางรายท�ยงไมไดชาระเงนไปดวย นอกเหนอจากน)นรายไดจากการขายกาซโอนเงนเขาบญชของผถอหน ซ� งทางผบรหารแจงวา ลกคาสวนหน� งเปนบคคลธรรมดามกขายเปนเงนสด เม�อแผนกการเงนเกบเงนไดจะนาเงนสดไปเขาบญชธนาคารของผถอหนหลกของกลมบรษทโรงบรรจกาซกอนท�จะโอนมาเขาบญชธนาคารของบรษท เปนยอดรวมเปนคร) ง ๆ เพ�อตดบญชลกหน) ซ� งการกระทาดงกลาวไมสามารถเจาะจงไดวาเปนการชาระเงนโดยลกหน)ตามท�ระบไวจรงหรอไม

3.2.12 ผ สอบบญชไมไดรบอนญาตใหทาหนงสอเพ�อยนย นยอดขายกาซ

ป 2547 กบลกคาของบรษทโรงบรรจกาซเพ�อตรวจสอบความมตวตนและมลคาตามท�ลกคาเหลาน)นซ)อกาซจากบรษทจรง โดยบรษทไดช) แจงวาหากทาเชนน) นจะเกดผลกระทบตอลกคาและทาความเสยหายใหกบบรษทโรงบรรจกาซได รวมท)งระบวาบรษทโรงบรรจกาซสวนใหญมรายไดคาเชาถงจากลกคาในจานวนเงนท�ใกลเคยงกบคาเชาถงท�จายใหปคนค แตไมมการระบคาเชาถงและเลขท�ถงเพ�อการควบคมและจดเกบคาเชาถง

3.2.13 เม�อเปรยบเทยบรายช�อลกคาท�เชาถงกาซกบลกคาท�ซ)อกาซ พบวาลกคาท�

เชาถงหลายรายไมมรายช�อในรายงานตามใบกากบภาษขาย พรอมกนน) ไดสอบถามไปยงแผนกบญชพบวาบรษทโรงบรรจกาซไดนาถงกาซท�ไดรบจากปคนคท)งหมดไปใหลกคาของบรษทโรงบรรจกาซยมหรอแลกเปล�ยนโดยไมมการเกบเงนมดจา เม�อทาการตรวจสอบรายละเอยดหลกฐานทางแผนกบญชไดแจงวาเอกสารท�ใหลกคายมถงกาซกระจดกระจายยงไมสามารถรวบรวมได สวนใหญใหยมเพราะความเช�อใจ

67

3.2.14 ทะเบยนสนทรพยถาวร ณ 31 ธนวาคม 2547 พบวาบรษทโรงบรรจกาซบางแหงไมมรายละเอยดท�ดน อาคารและอปกรณหลกท�เก�ยวของกบทรพยสนท�ใชในการดาเนนงานเก�ยวกบการบรรจกาซ และไมมการบนทกคาใชจายเก�ยวกบการเชาทรพยสนดงกลาวในป 2547 ประเดนน)ทางบรษทโรงบรรจกาซแจงวาทรพยสนสวนใหญจดทะเบยนในนามผถอหนของบรษทโรงบรรจกาซ นอกจากน) บรษทโรงบรรจกาซแหงหน� งบนทกเงนกยมระยะส) นท�กจากธนาคารแหงหน� งในประเทศต� ากวาร า ย ล ะ เ อ ย ด แ ล ะ ส ญ ญ า เ ง น ก จ า น ว น 15 ล า น บ า ท ซ� งสญญาเงนกยมท�บรษทโรงบรรจกาซแหงหน� งทากบธนาคารในประเทศแหงหน� ง ซ� งระบวามหลกประกนเปนท�ดนของบรษทโรงบรรจกาซ แตจากการสอบทานทรพยสนไมมท�ดนดงกลาวบนทกอยในบญชของบรษทดงกลาว แตทางบรษทแจงวาท�ดนดงกลาวจดทะเบยนในนามผ ถอหน

3.2.15 ขอจากดและสภาพแวดลอมรวมท)งขอสงเกตท�ไดขางตนเก�ยวกบจดออนของการควบคมภายในระบบงานตาง ๆ ของบรษทบรรจกาซ ทาใหไมสามารถตรวจสอบเพ�อยนยนอยางแนชดถงความถกตองของงบการเงนและตวเลขกาไรท�บรษทโรงบรรจกาซรายงานไวในงบการเงนได

4. การสรปผลหรอรายงานส�งท�พบ (Report Finding) ซ� งผลสรปเปนดงตอไปน)

จากกรณของบรษท ปคนคฯ ซ� งทาง ก.ล.ต. ไดส�งใหบรษททาการปรบปรงงบการเงนใหมในป พ.ศ. 2547 สงผลใหกาไรป 2547 ลดลงทนท 178,440,072 บาท ถอเปนการตกแตงงบกระแสเงนสดในลกษณะการชะลอเวลารบรกระแสเงนสด จากการปรบปรงรายการรายไดคาเชาในสวนของงบการเงนรวม ซ� งแสดงดวยงบกระแสเงนสดตามภาพท� 4-4 และ 4-8 จะเหนไดวางบกระแสเงนสดในป 2547 ในสวนของรายการปรบกระทบผลกาไรสทธเปนเงนสดรบจาก (ใชไป) ในกจกรรมดาเนนงานมความแตกตางกนจากกอนปรบแกไขแสดงดวยจานวน 906,379,289 บาท หลงปรบแกไขแสดงดวยจานวน 727,939,217 บาท โดยมผลตางจานวน 178,440,072 บาท ซ� งเปนผลมาจากรายการปรบแกไขรายไดคาเชาถงแกสตามงบกาไรขาดทนในหมายเหตท� 18 ตามภาพท� 4-5 ในกรณดงกลาวทาใหนกลงทนเขาใจขอมลท�ผดพลาดในดานผลประกอบการท�สงกวาความเปนจรง

68

และมผลกระทบตอการวเคราะหกระเเสเงนสดท�ไดมาและใชไปในงบกระแสเงนสดจากกจกรรมดาเนนงาน จากขอมลท)งหมดอาจสรปไดวาโรงบรรจกาซซ)อกาซจากบรษท ปคนคฯ มาในราคาสงกวาปกต และนามาขายบางสวนในราคาสงกวาปกตใหกบลกคาซ� งไมสามารถตรวจสอบไดวาเงนคาขายท�สงกวาปกตเปนการรบมาจากลกคาท�มช�อระบไวจรงหรอไม เพราะไมสามารถขอคายนยนจากลกคาเหลาน)นได และนอกจากน)นยงไมสามารถยนยนจากลกคาเชาถงกาซได จงไมสามารถช)ชดไดวามการส�งการบรษทโรงบรรจกาซใหทาธรกรรมท�จะมผลในการสรางกาไรแกปคนค เพ�อบดเบอนความถกตองของงบการเงนของปคนคหรอไม ทวาราคากาซท�บรษทโรงบรรจกาซซ)อจากปคนคในราคาสงกวาปกตเปนพฤตกรรมนาสงสยประเดนสดทาย และจากขอมลท�เก�ยวกบเงนจากผบรหารของปคนคท�โอนเขามาในบญชธนาคารของบรษทโรงบรรจกาซ 10 แหง โดยบางรายการช) ไดวาเปนการจายใหแกโรงงานบรรจกาซเพ�อนาไปจายคาเชาถงกาซใหกบปคนค ซ� งไมสามารถช) ชดไดวาเงนสวนใหญท�เหลอจะถกนาเขาบญชโรงบรรจกาซเพ�อเปนคาขายกาซของแตละบรษทหรอไม ซ� งถาถกนาเขาบญชโรงบรรจกาซเปนคาขายกาซ กอาจจะเปนการชดเชยผลขาดทนราคาขายกาซท�บรษทโรงบรรจกาซซ)อมาในราคาสงเพ�อลบลางผลขาดทนของบรษทโรงบรรจกาซ อยางไรกตาม จากสภาพแวดลอม ระบบงาน ระบบบญช และตวเลขทางบญชของโรงบรรจกาซกอใหเกดขอสงสยในประเดนดงกลาว

69

งบการเงนของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน)

งบกาไรขาดทน

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 รายได รายไดจากการขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,788,403,352 2,094,540,350 3,169,155,164 2,094,540,350 รายไดจากการขายน +ามนปโตรเลยม 397,330,882 - 397,330,882 - รายไดจากงานตดต +งและบรการ 1,465,528,840 269,197,498 1,465,528,840 239,470,893 รายไดอ6น ดอกเบ +ยรบ 37,184,044 16,972,141 58,529,272 17,130,523 กาไรจากการขายสนทรพย 23,272,913 - 28,281,659 - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน + 19 41,410,229 - - - กาไรจากการขายเงนลงทน 8 519,134 30,060,684 519,134 30,060,684 โอนกลบคาเผ6อหน +สงสยจะสญ 7,988,136 28,876,440 2,055,243 28,876,440 อ6น ๆ 38,442,258 9,982,343 17,123,178 9,947,054 สวนแบงกาไรจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - 46,904,083 - รวมรายได 6,800,079,788 2,449,629,456 5,185,427,455 2,420,025,944 คาใชจาย ตนทนขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,593,172,220 1,856,575,736 3,111,993,812 1,856,575,736 ตนทนขายน +ามนปโตรเลยม 382,521,325 - 382,521,325 - ตนทนงานตดต +งและบรการ 1,107,001,816 207,982,381 1,107,001,816 177,479,058 คาใชจายในการขายและบรหาร 247,427,676 85,849,635 132,101,327 82,928,652 คาตอบแทนกรรมการ 20 1,530,000 130,000 1,530,000 130,000 สวนแบงในผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - - 3,820,712 รวมคาใชจาย 6,331,653,037 2,150,537,752 4,735,148,280 2,120,934,158 กาไรกอนดอกเบ +ยจายและภาษเงนได 468,426,751 299,091,704 450,279,175 299,091,786 ดอกเบ +ยจาย (143,613,033) (33,705,871) (148,897,449) (33,705,871) ภาษเงนไดนตบคคล 22 (89,876,267) - (66,444,275) - กาไรกอนสวนของผ ถอหนสวนนอย 234,937,451 265,385,833 234,937,451 265,385,915 สวนของผ ถอหนสวนนอย - 82 - - กาไรสทธสาหรบป 234,937,451 265,385,915 234,937,451 265,385,915

(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

สาหรบปส +นสดวนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

ภาพท� 4.5 งบกาไรขาดทนหลงจากท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

70

หมายเหต 2547 2546 2547 2546

สนทรพยสนทรพยหมนเวยน เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043 ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจพลงงาน 4 1,203,289,878 703,603,983 637,875,862 703,603,983 ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา 4 417,392,585 187,330,042 417,392,585 184,689,969 รายไดท6ยงไมถงกาหนดชาระ 4 793,271,516 169,027,343 793,271,516 165,701,462 หก : คาเผ6อหน +สงสยจะสญ 4 (37,599,810) (45,292,403) (3,022,058) (45,292,403) ลกหน +การคาและรายไดท6ยงไมถงกาหนดชาระ - สทธ 4 2,376,354,169 1,014,668,965 1,845,517,905 1,008,703,011 ลกหน +กจการท6เก6ยวของกน - สทธ 5 - - 4,185,924 15,294,081 เงนใหก ยมระยะส +นแกกจการท6เก6ยวของกน 5 - - 959,500,415 - สนคาคงเหลอ - สทธ 6 436,078,333 18,520,958 365,176,048 18,520,958 สนทรพยหมนเวยนอ6น ภาษมลคาเพ6มคางรบ 269,204,595 92,451,209 253,705,904 92,451,209 ลกหน +อ6น 32,690,767 - 27,590,997 - ดอกเบ +ยคางรบจากกจการท6เก6ยวของกน 5 - - 22,176,346 - อ6น ๆ 30,560,034 14,844,211 16,721,073 13,932,146รวมสนทรพยหมนเวยน 4,123,269,824 2,389,131,958 4,183,199,072 2,392,899,448 สนทรพยไมหมนเวยน เงนฝากธนาคารท6ตดภาระค +าประกน 7 208,577,009 177,622,820 206,874,700 174,445,234 เงนค +าประกน 28.6 31,050,438 31,050,438 31,050,438 31,050,438 เงนลงทนซ6งบนทกโดยวธสวนไดเสย 8 - - 1,780,226,287 1,480,866 เงนใหก ยมระยะยาวแกกจการท6เก6ยวของกน 5 - - 300,000,000 - ท6ดน อาคารและอปกรณ - สทธ 9 5,247,981,057 1,334,465,795 3,393,689,969 1,334,325,354 คาความนยม - สทธ 8 1,020,426,879 - - - เคร6องหมายการคา - สทธ 5 273,698,630 288,708,960 273,698,630 288,708,960 สทธในการใชเคร6องหมายการคา - สทธ 1 95,812,785 - 95,812,785 - สนทรพยไมหมนเวยนอ6น เงนมดจาคาซ +อถงบรรจกาซ 10 1,221,729,395 259,056,144 917,870,741 259,056,144 เงนมดจาคาซ +อท6ดน 11 565,000,000 - 565,000,000 - อ6น ๆ 20,922,708 12,890,318 11,318,501 12,571,520 รวมสนทรพยไมหมนเวยน 8,685,198,901 2,103,794,475 7,575,542,051 2,101,638,516 รวมสนทรพย 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

งบดล

(หนวย : บาท)ณ วนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

ภาพท� 4.6 งบดล (บางสวน) หลงจากท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

71

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 หน +สนและสวนของผ ถอหนหน +สนหมนเวยน เงนก ยมระยะส +นจากสถาบนการเงน 12 3,369,476,714 1,521,169,523 3,336,434,267 1,521,169,523 ตDวสญญาใชเงน 13 769,990,480 128,000,000 769,990,480 128,000,000 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจพลงงาน 1,000,676,114 262,839,220 699,791,501 262,839,220 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 514,921,542 87,963,091 514,921,542 87,963,091 เจาหน +คาถงบรรจกาซ 159,216,671 7,863,221 118,842,932 7,863,221 เงนก ยมระยะยาวท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 14 240,783,390 - 226,440,000 - หน +สนระยะยาวท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 15 13,968,017 13,968,017 13,968,017 13,968,017 หน +สนหมนเวยนอ6น เงนลวงหนาจากลกคา 100,908,725 89,256,698 100,894,992 89,256,698 ดอกเบ +ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - อ6น ๆ 64,546,963 13,414,350 29,096,887 13,330,021 รวมหน +สนหมนเวยน 6,350,840,319 2,124,474,120 5,903,931,721 2,124,389,791 หน +สนไมหมนเวยน เงนก ยมระยะยาว - สทธจากสวนท6ถงกาหนดชาระภายในหน6งป 14 1,289,811,403 - 1,214,250,810 - เงนมดจาถงบรรจกาซ 1,118,894,638 531,967,954 589,977,844 531,967,954 เงนมดจาจากการใหเชาถงบรรจกาซ 18 178,440,072 - 178,440,072 - คาเผ6อตนทนงานตดต +งท6อาจเกดข +น - 725,606 - 725,606 สารองเผ6อผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย 8 - - 1,658,383 1,695,860 รวมหน +สนไมหมนเวยน 2,587,146,113 532,693,560 1,984,327,109 534,389,420 รวมหน +สน 8,937,986,432 2,657,167,680 7,888,258,830 2,658,779,211 สวนของผ ถอหน ทนเรอนหน 16

ทนจดทะเบยน หนสามญ 1,500 ลานหน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 150 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,500,000,000 750,000,000 1,500,000,000 750,000,000 ทนออกจาหนายและชาระเตมมลคาแลว หนสามญ 1,296,182,900 หน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 120 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,296,182,900 600,000,000 1,296,182,900 600,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 16 1,334,075,540 964,000,000 1,334,075,540 964,000,000 เงนรบลวงหนาคาหนสามญ 16 532,478,431 - 532,478,431 - ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - (950,782) - สวนเกนทนจากราคาขายกาซปโตรเลยมเหลว 322,000,000 - 322,000,000 - กาไรสะสม จดสรรแลว - สารองตามกฎหมาย 21 33,910,000 22,160,000 33,910,000 22,160,000 ยงไมไดจดสรร 352,786,204 249,598,753 352,786,204 249,598,753 รวมสวนของผ ถอหน 3,870,482,293 1,835,758,753 3,870,482,293 1,835,758,753 รวมหน +สนและสวนของผ ถอหน 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ณ วนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546งบดล (ตอ)

ภาพท� 4.7 งบดล (บางสวน) หลงจากท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

72

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน

กาไรสทธสาหรบป 234,937,451 265,385,915 234,937,451 265,385,915 ปรบกระทบสวนเกนทนจากราคาขายกาซปโตรเลยมเหลว 322,000,000 - 322,000,000 - ปรบกระทบผลกาไรสทธเปนเงนสดรบจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน สวนของผ ถอหนสวนนอย - (82) - - คาเส6อมราคาและตดจาหนาย 131,410,464 42,121,397 114,444,572 42,094,628 โอนกลบคาเผ6อหน +สงสยจะสญ (12,709,692) (28,876,440) (2,055,243) (28,876,440) ดอกเบ +ยตดจาย 86,635,770 14,545,204 86,635,770 14,545,204 คาความนยมตดจาหนาย 28,625,135 - - - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน + (38,442,258) (4,019,904) - (4,019,904) โอนกลบคาเผ6อสนคาลาสมย - (1,610,431) - (1,610,431) กาไรจากการขายสนทรพยถาวร (23,272,913) (6,676) (28,281,659) (6,676) โอนกลบสารองเผ6อตนทนท6อาจเกดข +น (725,606) (7,751,221) (725,606) (7,751,221) กาไรจากการขายเงนลงทนในหนทน (519,134) (30,060,684) (519,134) (30,060,684) สวนแบงขาดทน (กาไร) จากการลงทนตามวธสวนไดเสย - - (46,904,083) 3,820,712

727,939,217 249,727,078 679,532,068 253,521,103 สนทรพยดาเนนงานลดลง (เพ6มข +น) ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจพลงงาน (45,838,361) (100,391,879) 65,728,121 (100,391,879) ลกหน +การคาและตDวเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา (231,011,397) (663,294,348) (272,917,718) (660,654,276) รายไดท6ยงไมถงกาหนดชาระ (624,244,173) (46,275,588) (627,570,054) (42,949,707) ลกหน +กจการท6เก6ยวของกน - - 11,108,157 (10,857,779) สนคาคงเหลอ (371,393,224) (16,620,807) (346,655,090) (16,620,807) ภาษมลคาเพ6มคางรบ (173,533,333) (78,589,703) (161,254,695) (78,599,920) ดอกเบ +ยคางรบจากกจการท6เก6ยวของกน - - (22,176,346) - สนทรพยหมนเวยนอ6น (35,886,205) (14,191,050) (30,379,924) (12,905,611) เงนค +าประกน - (31,050,438) - (31,050,438) สนทรพยไมหมนเวยนอ6น 996,564 (2,797,883) (109,280) (2,885,481) หน +สนดาเนนงานเพ6มข +น (ลดลง) เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจพลงงาน 446,207,836 81,328,477 436,952,281 81,352,776 เจาหน +การคาและตDวเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 438,066,608 262,839,220 426,958,451 262,839,220 เจาหน +คาถงบรรจกาซ 151,353,450 7,863,221 110,979,711 7,863,221 เงนลวงหนาจากลกคา 11,636,881 65,834,134 11,638,294 65,834,134 ดอกเบ +ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - หน +สนหมนเวยนอ6น 11,715,755 12,007,109 15,766,866 12,384,330 เงนมดจาถงบรรจกาซ 98,432,460 531,967,954 58,009,890 531,967,954 เงนมดจารบจากการใหเชาถงบรรจกาซ 178,440,072 - 178,440,072 -กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 699,233,853 258,355,497 627,601,907 258,846,840

สาหรบปส +นสดวนท6 31 ธนวาคม 2547 และ 2546งบกระแสเงนสด

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช6น จากด (มหาชน) และบรษทยอย(เดมช6อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร6ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ภาพท� 4.8 งบกระแสเงนสด (บางสวน) หลงจากท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง แหลงท�มา : สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2554). งบการเงน. คนเม�อวนท� 16 ธนวาคม 2554. จาก http://www.sec.or.th

บทท� 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

ในการศกษาปญหาพเศษเร�องการศกษาบญชนตเวชเพ�อตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงน กรณศกษา รายงานทางการเงน ของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547 วตถประสงคเพ�อศกษาการดาเนนงาน ปญหาและขอบกพรองของบรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547 ศกษาวธการตรวจสอบการทจรตโดยใชบญชนตเวชโดยเปรยบเทยบกบวธการตรวจสอบของผสอบบญชรบอนญาต รวมไปถงศกษากรณการทจรตรายงานทางการเงนของ บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ในป พ.ศ. 2547

สรปผลการศกษา

ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) จดต8งข8นเปนบรษทมหาชนจากดตามกฎหมาย บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) ปจจบนต8งท�อย 805 ถนนศรนครนทร แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพมหานคร นบวาเปนหน� งในบรษทท�ใชประโยชนจากตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (ตลท.) เพ�อการระดมเมดเงนลงทน ดวยการเสนอขายหนตอนกลงทนท�วไปและดาเนนการซ8 อขายหนภายใตช�อ “PICNI” การแจงเกดของบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด(มหาชน)หรอ PICNI ถอเปนการกลบมาของกลมตระกลลาภวสทธสน ในฐานะผถอหนใหญ และเปนท�ทราบกนดวามนายสรยา ลาภวสทธสน อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงพาณชย ในยครฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร เปนผมอานาจส�งการตวจรงและเปนผอยเบ8องหลงการเปล�ยนแปลงตาง ๆ ท8งน8 เสนทางการเตบโตของบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด (มหาชน) หรอ PICNI ถกวางแผนพรอมเร�องราวตาง ๆ ใหเตบโตแบบกาวกระโดด โดยมเปาหมายเพ�อผลกดนราคาหน PICNI ในตลาดหน ดวยวธต8งเปาหมายการเตบโตไวอยางสวยหร และตอมามการไซฟอนเงนออกจากธรกจหลายรปแบบ

ปญหาและอปสรรคท�สงผลตอรายงานทางการเงนของบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด (มหาชน) พบวาปญหาและอปสรรคหลกเกดข8นทางดานรายไดจากการขายกาซและรายไดคาเชาถงบรรจกาซกบลกคาโรงบรรจกาซ เน�องจากไมสามารถตรวจสอบเอกสารไดท8งหมดรวมท8งการ

74 ทจรตเปนส� งท� เกดจากความต8 งใจของผกระทา จงมความรอบคอบและแนบเนยนพอสมควร ประกอบกบการทาทจรตมกจะเกดจากความรวมมอของหลาย ๆ ฝายท�มเจตนาจะทารวมกน โรงบรรจกาซซ8อกาซจากบรษท ปคนคฯ มาในราคาสงกวาปกต และนามาขายบางสวนในราคาสงกวาปกตใหกบลกคาซ� งไมสามารถตรวจสอบไดวาเงนคาขายท�สงกวาปกตเปนการรบมาจากลกคาท�มช�อระบไวจรงหรอไม เพราะไมสามารถขอคายนยนจากลกคาเหลาน8นได และนอกจากน8นยงไมสามารถยนยนจากลกคาเชาถงกาซได จงไมสามารถช8ชดไดวามการส�งการบรษทโรงบรรจกาซใหทาธรกรรมท�จะมผลในการสรางกาไรแกปคนค เพ�อบดเบอนความถกตองของงบการเงนของปคนคหรอไม และจากขอมลท�เก�ยวกบเงนจากผบรหารของปคนคท�โอนเขามาในบญชธนาคารของบรษทโรงบรรจกาซ 10 แหง โดยบางรายการช8 ไดวาเปนการจายใหแกโรงงานบรรจกาซเพ�อนาไปจายคาเชาถงกาซใหกบปคนค ซ� งไมสามารถช8 ชดไดวาเงนสวนใหญท�เหลอจะถกนาเขาบญชโรงบรรจกาซเพ�อเปนคาขายกาซของแตละบรษทหรอไม ซ� งถาถกนาเขาบญชโรงบรรจกาซเปนคาขายกาซ กอาจจะเปนการชดเชยผลขาดทนราคาขายกาซท�บรษทโรงบรรจกาซซ8อมาในราคาสงเพ�อลบลางผลขาดทนของบรษทโรงบรรจกาซ นอกจากปญหาท�เกดข8นจากการต8งใจทจรตของบรษท ปคนคฯ ดงกลาวแลว เม�อตรวจสอบลกลงไปพบวา กลมโรงงานบรรจกาซ มการรวมกนทจรตกบเหตการณท�เกดข8น เน�องจากเอกสารทางบญช และแผนกบญชของกลมโรงงานบรรจกาซท8ง 10 แหง ต8งอยท�บานของผถอหนหลกของกลมโรงงานบรรจกาซ และไมมการตรวจสอบเอกสารและกระทบยอดอกท8งโรงบรรจกาซบางแหงไมมรายละเอยดเก�ยวกบท�ดน อาคารและอปกรณหลกท�เก�ยวของกบสนทรพยท�ใชในการดาเนนงานหลกเก�ยวกบการบรรจกาซ และไมมคาใชจายเก�ยวกบการเชาทรพยสนดงกลาว

ดงน8นแนวทางในการแกไขปญหาท�เกดข8นจากการทจรตท�เกดจากความต8งใจน8น ผสอบบญชรบอนญาตอาจไมสามารถตรวจพบการทจรตดงกลาวได ตองอาศยความชานาญในวชาชพประกอบกบความสามารถพเศษเฉพาะดานเพ�อการคนหา หรออาจตองอาศยความรวมมอจากผท�มความรเพ�อการตรวจสอบการทจรตโดยเฉพาะ

ขอเสนอแนะในการศกษา

1. การสงเสรมใหผบรหารของกจการ ตลอดจนบคคลท�เก�ยวของกบการบญช ตระหนกถงความสาคญของการทจรตมากข8น เน�องจากการทจรตในองคกรมมากข8น

75

2. สนบสนนใหผสอบบญชปฎบตงานตรวจสอบโดยใหความสาคญของการทจรตมากข8น

อาจจะมการคดในมมมองของผทจรต 3. ในการตรวจสอบการทจรตในรายงานทางการเงนบรษท ปคนค คอปอรเรช�น จากด

(มหาชน) มการนาการปฎบตงานโดยบญชนตเวชมาใชในการตรวจสอบการทจรตน8นเปนส�งท�ดแตมบางสวนท�ยงไมไดคาตอบท�แนนอน เน�องจากระบบควบคมภายในท�ไมอานวยซ�งควรมการตรวจสอบการควบคมภายในอยเสมอ และควรมการพฒนาการควบคมภายในควบคไปดวย เพ�อใหเกดประสทธภาพในการตรวจสอบเพ�มมากข8น

76

บรรณานกรม

เกยรตศกด จรเธยรนาถ. 2539. การทจรตในองคกรและอาชญากรรมทางธรกจ. พมพครงท 5.

กรงเทพมหานคร: บรษท คแขง จ ากด

จนทนา สาขากร. 2544. “การบญชนตเวช(Forensic Accounting) สาระส าคญ เทคนคการ

ตรวจสอบ และการเปนพยานในศาล.” วารสารบรหารธรกจ คณะพาณชยศาสตรและการ

บญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร(ตลาคม-ธนวาคม 2544): 9-14

เจรญ เจษฎาวลย. 2553. การทจรตทางการบรหารชนคลาสสค. พมพครงท 1. นนทบร: บรษท

พอด จ ากด

ศลปะพร ศรจนเพชร. 2547. “การบญชสบสวน: Forensic Accounting.” วารสารจฬาลงกรณ

ธรกจปรทศน. ฉบบท 101 (กรกฎาคม-กนยายน 2547): 1-16

สมชาย ศภธาดา. 2541. “การบญชนตเวชศาสตร: ถงเวลานกบญชไมอาจปฏเสธ.” วารสารนก

บญช(เมษายน-กรกฎาคม 2541): 41-46

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ. มาตรฐานการสอบบญช รหส 240 ความรบผดชอบของผสอบบญชเกยวกบการพจารณาการทจรตในการตรวจสอบงบการเงน.

สภาวชาชพบญช ในพระบรมราชปถมภ. มาตรฐานการบญชฉบบท 1 การน าเสนองบการเงน

ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพยประเทศไทย. 2554. งบการเงน

(Online). www.sec.or.th, 16 ธนวาคม 2554.

77

ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย. 2548. ขาว ก.ล.ต. ฉบบท 45/2548.

11 พฤษภาคม 2548.

เสาวนย สชฌวฒน. 2544. “การบญชสบสวน (Forensic Accounting).” วารสารบรหารธรกจ คณะ

พาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร(เมษายน-มถนายน 2544): 6-11

American Institute of Certified Public Accountants. Characteristics and Skills of the Forensic Accountant.

Association of Certified Fraud Examiners. 2008. Report to the Nation on Occupational Fraud

and Abuse. Association of Certified Fraud Examiners. 2010. Report to the Nation on Occupational Fraud

and Abuse. D Larry Crumbley and Nicholas Apostolou. 2002. Ohio CPA Journal.

ภาคผนวก ก

งบการเงนกอนทาการแกไข

งบการเงนบางสวน สาหรบปส�นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 กอนท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

หมายเหต 2547 2546 2547 2546

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043

ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจพลงงาน 4 1,203,289,878 703,603,983 637,875,862 703,603,983

ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา 4 417,392,585 187,330,042 417,392,585 184,689,969

รายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ 4 793,271,516 169,027,343 793,271,516 165,701,462

หก : คาเผ0อหน 'สงสยจะสญ 4 (37,599,810) (45,292,403) (3,022,058) (45,292,403)

ลกหน 'การคาและรายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ - สทธ 4 2,376,354,169 1,014,668,965 1,845,517,905 1,008,703,011

ลกหน 'กจการท0เก0ยวของกน - สทธ 5 - - 4,185,924 15,294,081

เงนใหกยมระยะส 'นแกกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 959,500,415 -

สนคาคงเหลอ - สทธ 6 436,078,333 18,520,958 365,176,048 18,520,958

สนทรพยหมนเวยนอ0น

ภาษมลคาเพ0มคางรบ 269,204,595 92,451,209 253,705,904 92,451,209

ลกหน 'อ0น 32,690,767 - 27,590,997 -

ดอกเบ 'ยคางรบจากกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 22,176,346 -

อ0น ๆ 30,560,034 14,844,211 16,721,073 13,932,146

รวมสนทรพยหมนเวยน 4,123,269,824 2,389,131,958 4,183,199,072 2,392,899,448

สนทรพยไมหมนเวยน

เงนฝากธนาคารท0ตดภาระค 'าประกน 7 208,577,009 177,622,820 206,874,700 174,445,234

เงนค 'าประกน 28.6 31,050,438 31,050,438 31,050,438 31,050,438

เงนลงทนซ0งบนทกโดยวธสวนไดเสย 8 - - 1,780,226,287 1,480,866

เงนใหกยมระยะยาวแกกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 300,000,000 -

ท0ดน อาคารและอปกรณ - สทธ 9 5,247,981,057 1,334,465,795 3,393,689,969 1,334,325,354

คาความนยม - สทธ 8 1,020,426,879 - - -

เคร0องหมายการคา - สทธ 5 273,698,630 288,708,960 273,698,630 288,708,960

สทธในการใชเคร0องหมายการคา - สทธ 1 95,812,785 - 95,812,785 -

สนทรพยไมหมนเวยนอ0น

เงนมดจาคาซ 'อถงบรรจกาซ 10 1,221,729,395 259,056,144 917,870,741 259,056,144

เงนมดจาคาซ 'อท0ดน 11 565,000,000 - 565,000,000 -

อ0น ๆ 20,922,708 12,890,318 11,318,501 12,571,520

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 8,685,198,901 2,103,794,475 7,575,542,051 2,101,638,516 รวมสนทรพย 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

งบดล

(หนวย : บาท)

ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 หน 'สนและสวนของผ ถอหนหน 'สนหมนเวยน เงนกยมระยะส 'นจากสถาบนการเงน 12 3,369,476,714 1,521,169,523 3,336,434,267 1,521,169,523 ต*วสญญาใชเงน 13 769,990,480 128,000,000 769,990,480 128,000,000 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจพลงงาน 1,000,676,114 262,839,220 699,791,501 262,839,220 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 514,921,542 87,963,091 514,921,542 87,963,091 เจาหน 'คาถงบรรจกาซ 159,216,671 7,863,221 118,842,932 7,863,221 เงนกยมระยะยาวท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 14 240,783,390 - 226,440,000 - หน 'สนระยะยาวท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 15 13,968,017 13,968,017 13,968,017 13,968,017 หน 'สนหมนเวยนอ0น เงนลวงหนาจากลกคา 100,908,725 89,256,698 100,894,992 89,256,698 ดอกเบ 'ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - อ0น ๆ 64,546,963 13,414,350 29,096,887 13,330,021 รวมหน 'สนหมนเวยน 6,350,840,319 2,124,474,120 5,903,931,721 2,124,389,791 หน 'สนไมหมนเวยน เงนกยมระยะยาว - สทธจากสวนท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 14 1,289,811,403 - 1,214,250,810 - เงนมดจาถงบรรจกาซ 1,118,894,638 531,967,954 589,977,844 531,967,954 คาเผ0อตนทนงานตดต 'งท0อาจเกดข 'น - 725,606 - 725,606 สารองเผ0อผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย 8 - - 1,658,383 1,695,860 รวมหน 'สนไมหมนเวยน 2,408,706,041 532,693,560 1,805,887,037 534,389,420 รวมหน 'สน 8,759,546,360 2,657,167,680 7,709,818,758 2,658,779,211 สวนของผ ถอหน ทนเรอนหน 16

ทนจดทะเบยน หนสามญ 1,500 ลานหน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 150 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,500,000,000 750,000,000 1,500,000,000 750,000,000

ทนออกจาหนายและชาระเตมมลคาแลว หนสามญ 1,296,182,900 หน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 120 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,296,182,900 600,000,000 1,296,182,900 600,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 16 1,334,075,540 964,000,000 1,334,075,540 964,000,000 เงนรบลวงหนาคาหนสามญ 16 532,478,431 - 532,478,431 - ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - (950,782) - กาไรสะสม จดสรรแลว - สารองตามกฎหมาย 21 58,930,000 22,160,000 58,930,000 22,160,000 ยงไมไดจดสรร 828,206,276 249,598,753 828,206,276 249,598,753 รวมสวนของผ ถอหน 3,870,482,293 1,835,758,753 3,870,482,293 1,835,758,753 รวมหน 'สนและสวนของผ ถอหน 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบดล (ตอ)

งบกาไรขาดทน

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 รายได รายไดจากการขายกาซปโตรเลยมเหลว 5,160,403,352 2,094,540,350 3,541,155,164 2,094,540,350 รายไดจากการขายน 'ามนปโตรเลยม 397,330,882 - 397,330,882 - รายไดจากงานตดต 'งและบรการ 1,465,528,840 269,197,498 1,465,528,840 239,470,893 รายไดคาเชาบรรจถงแกส 18 178,440,072 - 178,440,072 - รายไดอ0น ดอกเบ 'ยรบ 37,184,044 16,972,141 58,529,272 17,130,523 กาไรจากการขายสนทรพย 23,272,913 - 28,281,659 - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน ' 19 41,410,229 - - - กาไรจากการขายเงนลงทน 8 519,134 30,060,684 519,134 30,060,684 โอนกลบคาเผ0อหน 'สงสยจะสญ 7,988,136 28,876,440 2,055,243 28,876,440 อ0น ๆ 38,442,258 9,982,343 17,123,178 9,947,054 สวนแบงกาไรจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - 46,904,083 - รวมรายได 7,350,519,860 2,449,629,456 5,735,867,527 2,420,025,944 คาใชจาย ตนทนขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,593,172,220 1,856,575,736 3,111,993,812 1,856,575,736 ตนทนขายน 'ามนปโตรเลยม 382,521,325 - 382,521,325 - ตนทนงานตดต 'งและบรการ 1,107,001,816 207,982,381 1,107,001,816 177,479,058 คาใชจายในการขายและบรหาร 247,427,676 85,849,635 132,101,327 82,928,652 คาตอบแทนกรรมการ 20 1,530,000 130,000 1,530,000 130,000 สวนแบงในผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - - 3,820,712 รวมคาใชจาย 6,331,653,037 2,150,537,752 4,735,148,280 2,120,934,158 กาไรกอนดอกเบ 'ยจายและภาษเงนได 1,018,866,823 299,091,704 1,000,719,247 299,091,786 ดอกเบ 'ยจาย (143,613,033) (33,705,871) (148,897,449) (33,705,871) ภาษเงนไดนตบคคล 22 (139,876,267) - (116,444,275) - กาไรกอนสวนของผถอหนสวนนอย 735,377,523 265,385,833 735,377,523 265,385,915 สวนของผถอหนสวนนอย - 82 - - กาไรสทธสาหรบป 735,377,523 265,385,915 735,377,523 265,385,915

กาไรตอหน 23

กาไรตอหนข 'นพ 'นฐาน กาไรสทธ 1.14 0.66 1.14 0.66

จานวนหนสามญถวเฉล0ยถวงน 'าหนก (หน) 646,174,196 402,976,960 646,174,196 402,976,960

กาไรตอหนปรบลด กาไรสทธ 0.86 0.64 0.86 0.64

จานวนหนสามญถวเฉล0ยถวงน 'าหนก (หน) 853,482,932 414,868,205 853,482,932 414,868,205

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

ผลตา

งจาก

การ

ทนเรอ

นหนท

0ออก

สวนเ

กนเงน

รบลว

งหนา

แปลง

คางบ

การเง

นสว

นของ

ผถอห

น

หมาย

เหต

และช

าระแ

ลวมล

คาหน

คาหน

สามญ

ตางป

ระเท

ศสา

รองต

ามกฎ

หมาย

ยงไม

ไดจด

สรร

สวนน

อยรว

ม

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

545

73,33

0,000

-

--

9,020

,000

(2,64

7,162

)

82

79

,702,9

20

ออกห

นเพ0ม

ทน16.1

526,6

70,00

0

96

4,000

,000

-

--

--

1,490

,670,0

00

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

-26

5,385

,915

-26

5,385

,915

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

13,14

0,000

(13,1

40,00

0)

-

-

สวนข

องผถ

อหนส

วนนอ

ยของ

บรษท

ยอยล

ดลง

--

--

--

(82)

(82)

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

546

600,0

00,00

0

96

4,000

,000

-

-22

,160,0

00

24

9,598

,753

-1,8

35,75

8,753

ออกห

นเพ0ม

ทนจา

กการ

ใชสท

ธตาม

ใบสา

คญแส

ดงสท

ธ16.3

48,09

1,450

24

0,457

,250

-

--

--

288,5

48,70

0

ออกห

นเพ0ม

ทน16.4

648,0

91,45

0

12

9,618

,290

-

--

--

777,7

09,74

0

เงนรบ

ลวงห

นาคา

หน16.5

--

532,4

78,43

1

--

--

532,4

78,43

1

ผลตา

งจาก

การแ

ปลงค

างบก

ารเงน

ตางป

ระเท

ศ-

--

(950

,782)

--

-(9

50,78

2)

เงนปน

ผลจา

ย26

--

--

-(1

20,00

0,000

)

-

(120

,000,0

00)

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

-73

5,377

,523

-73

5,377

,523

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

36,77

0,000

(36,7

70,00

0)

-

-

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

547

1,296

,182,9

00

1,3

34,07

5,540

53

2,478

,431

(9

50,78

2)

58

,930,0

00

82

8,206

,276

-4,0

48,92

2,365

หมาย

เหตป

ระกอ

บงบก

ารเงน

เปนส

วนหน

0งของ

งบกา

รเงนน

'

กาไร

(ขาด

ทน) ส

ะสม

งบกา

รเงน

รวม

บรษท

ปคน

ค คอ

รปอเ

รช�น

จาก

ด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย

งบแส

ดงกา

รเปล

�ยนแป

ลงสว

นของ

ผถอห

น

สาหร

บปส6น

สดวน

ท� 31

ธนว

าคม

2547

และ

254

6

(หนว

ย : บ

าท)

(เดมช

�อ "บ

รษท

ปคนค

แกส

แอนด

เอนจ

เนยร

�ง จา

กด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย"

)

ผลตา

งจาก

การ

ทนเรอ

นหนท

0ออก

สวนเ

กนเงน

รบลว

งหนา

แปลง

คางบ

การเง

น

หมาย

เหต

และช

าระแ

ลวมล

คาหน

คาหน

สามญ

ตางป

ระเท

ศสา

รองต

ามกฎ

หมาย

ยงไม

ไดจด

สรร

รวม

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

545

73,33

0,000

--

-9,0

20,00

0

(2

,647,1

62)

79,70

2,838

ออกห

นเพ0ม

ทน16.1

526,6

70,00

0

964,0

00,00

0

--

--

1,490

,670,0

00

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

-26

5,385

,915

26

5,385

,915

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

13,14

0,000

(13,1

40,00

0)

-

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

546

600,0

00,00

0

964,0

00,00

0

--

22,16

0,000

249,5

98,75

3

1,835

,758,7

53

ออกห

นเพ0ม

ทนจา

กการ

ใชสท

ธตาม

ใบสา

คญแส

ดงสท

ธ16.3

48,09

1,450

240,4

57,25

0

--

--

288,5

48,70

0

ออกห

นเพ0ม

ทน16.4

648,0

91,45

0

129,6

18,29

0

--

--

777,7

09,74

0

เงนรบ

ลวงห

นาคา

หน16.5

--

532,4

78,43

1

--

-53

2,478

,431

ผลตา

งจาก

การแ

ปลงค

างบก

ารเงน

ตางป

ระเท

ศ-

--

(950

,782)

-

-(9

50,78

2)

เงนปน

ผลจา

ย 26

--

--

-(1

20,00

0,000

)

(120

,000,0

00)

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

-73

5,377

,523

73

5,377

,523

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

36,77

0,000

(36,7

70,00

0)

-

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

547

1,296

,182,9

00

1,3

34,07

5,540

532,4

78,43

1

(950

,782)

58

,930,0

00

82

8,206

,276

4,0

48,92

2,365

หมาย

เหตป

ระกอ

บงบก

ารเงน

เปนส

วนหน

0งของ

งบกา

รเงนน

'

กาไร

(ขาด

ทน) ส

ะสม

งบกา

รเงน

เฉพา

ะของ

บรษท

ฯ

บรษท

ปคน

ค คอ

รปอเ

รช�น

จาก

ด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย

งบแส

ดงกา

รเปล

�ยนแป

ลงสว

นของ

ผ ถอห

น (ต

อ)

สาหร

บปส6น

สดวน

ท� 31

ธนว

าคม

2547

และ

254

6

(หนว

ย : บ

าท)

(เดมช

�อ "บ

รษท

ปคนค

แกส

แอนด

เอนจ

เนยร

�ง จา

กด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย"

)

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน

กาไรสทธสาหรบป 735,377,523 265,385,915 735,377,523 265,385,915 ปรบกระทบผลกาไรสทธเปนเงนสดรบจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน สวนของผ ถอหนสวนนอย - (82) - - คาเส0อมราคาและตดจาหนาย 131,410,464 42,121,397 114,444,572 42,094,628 โอนกลบคาเผ0อหน 'สงสยจะสญ (12,709,692) (28,876,440) (2,055,243) (28,876,440) ดอกเบ 'ยตดจาย 86,635,770 14,545,204 86,635,770 14,545,204 คาความนยมตดจาหนาย 28,625,135 - - - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน ' (38,442,258) (4,019,904) - (4,019,904) โอนกลบคาเผ0อสนคาลาสมย - (1,610,431) - (1,610,431) กาไรจากการขายสนทรพยถาวร (23,272,913) (6,676) (28,281,659) (6,676) โอนกลบสารองเผ0อตนทนท0อาจเกดข 'น (725,606) (7,751,221) (725,606) (7,751,221) กาไรจากการขายเงนลงทนในหนทน (519,134) (30,060,684) (519,134) (30,060,684) สวนแบงขาดทน (กาไร) จากการลงทนตามวธสวนไดเสย - - (46,904,083) 3,820,712

906,379,289 249,727,078 857,972,140 253,521,103 สนทรพยดาเนนงานลดลง (เพ0มข 'น) ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจพลงงาน (45,838,361) (100,391,879) 65,728,121 (100,391,879) ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา (231,011,397) (663,294,348) (272,917,718) (660,654,276) รายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ (624,244,173) (46,275,588) (627,570,054) (42,949,707) ลกหน 'กจการท0เก0ยวของกน - - 11,108,157 (10,857,779) สนคาคงเหลอ (371,393,224) (16,620,807) (346,655,090) (16,620,807) ภาษมลคาเพ0มคางรบ (173,533,333) (78,589,703) (161,254,695) (78,599,920) ดอกเบ 'ยคางรบจากกจการท0เก0ยวของกน - - (22,176,346) - สนทรพยหมนเวยนอ0น (35,886,205) (14,191,050) (30,379,924) (12,905,611) เงนค 'าประกน - (31,050,438) - (31,050,438) สนทรพยไมหมนเวยนอ0น 996,564 (2,797,883) (109,280) (2,885,481) หน 'สนดาเนนงานเพ0มข 'น (ลดลง) เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจพลงงาน 446,207,836 81,328,477 436,952,281 81,352,776 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 438,066,608 262,839,220 426,958,451 262,839,220 เจาหน 'คาถงบรรจกาซ 151,353,450 7,863,221 110,979,711 7,863,221 เงนลวงหนาจากลกคา 11,636,881 65,834,134 11,638,294 65,834,134 ดอกเบ 'ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - หน 'สนหมนเวยนอ0น 11,715,755 12,007,109 15,766,866 12,384,330 เงนมดจาถงบรรจกาซ 98,432,460 531,967,954 58,009,890 531,967,954 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 699,233,853 258,355,497 627,601,907 258,846,840

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบกระแสเงนสด

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมลงทน

เงนฝากสถาบนการเงนท0ตดภาระค 'าประกนเพ0มข 'น (32,440,519) (156,948,315) (32,429,466) (155,453,234) เงนใหกยมระยะส 'นแกกจการท0เก0ยวของกนลดลง (เพ0มข 'น) - 415,202 (959,500,415) - เงนใหกยมระยะยาวแกกจการท0เก0ยวของกนเพ0มข 'น - - (300,000,000) - เงนสดจายซ 'อเงนลงทนในบรษทยอย (หมายเหต 8) (1,417,056,017) - (1,734,310,463) (6,000,000) เงนสดรบจากการขายเงนลงทน 2,000,000 9,150,009 2,000,000 9,150,009 ซ 'อสนทรพยถาวร (2,408,275,083) (1,363,995,967) (2,205,078,933) (1,363,828,757) เงนสดรบจากการจาหนายสนทรพยถาวร 41,133,512 6,700 229,643,959 6,700 ซ 'อเคร0องหมายการคา - (300,000,000) - (300,000,000) ซ 'อสทธในการใชเคร0องหมายการคา (100,000,000) - (100,000,000) - เงนมดจาคาซ 'อถงบรรจกาซเพ0มข 'น (1,112,205,961) (259,056,144) (808,347,307) (259,056,144) จายเงนมดจาคาซ 'อท0ดน (565,000,000) - (565,000,000) - กระแสเงนสดสทธใชไปในกจกรรมลงทน (5,591,844,068) (2,070,428,515) (6,473,022,625) (2,075,181,426)

กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมจดหาเงน

เงนเบกเกนบญชและเงนกยมระยะส 'นจากสถาบนการเงนเพ0มข 'น 976,235,426 1,506,624,319 1,728,628,974 1,506,624,319 ต*วสญญาใชเงนเพ0มข 'น 641,990,480 128,000,000 641,990,480 128,000,000 เงนกยมระยะยาวจากสถาบนการเงนเพ0มข 'น 1,530,594,793 - 1,440,690,810 - หน 'สนระยะยาวลดลง - (105,394,979) - (105,394,979) จายเงนปนผล (120,000,000) - (120,000,000) - รบเงนคาหนเพ0มทน 1,598,736,871 1,479,388,380 1,598,736,871 1,479,388,380 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน 4,627,557,570 3,008,617,720 5,290,047,135 3,008,617,720 ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - - -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพ0มข 'น (ลดลง) สทธ (266,003,427) 1,196,544,702 (555,373,583) 1,192,283,134 เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนท0 1 มกราคม 1,248,646,615 52,150,497 1,243,998,043 51,714,909 หก : เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนตนงวดของบรษทยอย ท0ไมรวมในงบการเงนรวมสาหรบปปจจบน (4,261,262) (48,584) - -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนท0 31 ธนวาคม 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043

- - - - ขอมลกระแสเงนสดเปดเผยเพ0มเตม : เงนสดจายระหวางปสาหรบ : ดอกเบ 'ยจาย 191,112,252 46,507,033 162,450,056 46,507,033 ภาษเงนไดนตบคคล 29,533,470 3,492,317 28,843,747 3,491,417 โอนเงนมดจาคาถงบรรจกาซเปนงานระหวางกอสราง 149,532,710 - 149,532,710 -

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

งบกระแสเงนสด (ตอ)

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ภาคผนวก ข

งบการเงนหลงทาการแกไข

สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย ฝายงานเลขาธการ : 0-2256-7732, 0-2256-7708 email : info@sec.or.th

ขาว ก.ล.ต.

ฉบบท� 45/2548 วนพธท� 11 พฤษภาคม 2548

ก.ล.ต. ส �งแกงบการเงน PICNI สบเน8องจาก ก.ล.ต. ไดส8งใหบรษท ปคนค คอรปอเรช8น จากด (มหาชน) (“PICNI”) แกไขงบการเงนประจาปสJนสดวนท8 31 ธนวาคม 2547 โดยจดทางบการเงนรวมกบโรงบรรจแกส 10 แหง เน8องจากมพฤตกรรมในลกษณะท8 PICNI มอานาจควบคมโรงบรรจแกสดงกลาว และให PICNI พจารณาคาความนยมท8เกดจากการซJอบรษทยอยท8ซJอมาในป 2547 โดยใหนาสงงบการเงนท8แกไขและผานการตรวจสอบโดยผสอบบญชตอ ก.ล.ต. ภายในวนท8 13 พฤษภาคม 2548 ซ8ง PICNI ไดชJแจงวา ไมไดมอานาจควบคมโรงบรรจแกส จงมความเหนวาไมจาเปนตองจดทางบการเงนรวม สาหรบคาความนยมท8แสดงในบญช PICNI กมความเหนวายงไมสมควรมการดอยคา ก.ล.ต. ไดตรวจสอบขอเทจจรงตาง ๆ เพ8มเตมแลว พบวา โรงบรรจแกสหลายแหงมความสมพนธกบ PICNI ใกลชดเปนพเศษ โดยบางแหงผท8ถอหนท Jงหมดหรอเกอบท Jงหมดเปนพนกงานในบรษท ยเนยนแกส แอนด เคมคลส จากด ซ8งเปนของครอบครวผบรหาร PICNI และบางแหงผท8เปนกรรมการ และผ มอานาจลงนามท Jงหมดหรอเกอบท Jงหมด กเปนพนกงานในบรษทดงกลาวดวย การท8 PICNI ทาธรกจกบโรงบรรจแกสเหลานJมประเดนพจารณา ดงนJ (ก) ไดมการเปล8ยนวธการใหโรงบรรจแกสใชถงแกส จากเดมท8โรงบรรจแกสเคยจายเพยงคามดจาถงแก PICNI และสามารถใชประโยชนจากถงแกสไดโดยไมมกาหนดเวลา เปล8ยนเปนใหโรงบรรจแกสทาสญญาเชาถง 3 ป แตยงคงจายคาเชารวมเปนจานวนท8ใกลเคยงกบเงนคามดจาเดม ซ8งการเปล8ยนแปลงสญญาดงกลาว ทาใหโรงบรรจแกสตองบนทกคาเชาเปนคาใชจาย ในขณะท8 PICNI สามารถบนทกคาเชาเปนรายไดในจานวนเงนเทากนคอ 178 ลานบาทในป 2547 (ข) ผบรหารของ PICNI รายหน8งมการจายเงนเขาบญชของโรงบรรจแกสในระหวางป 2547 เปนจานวนมาก โดยบางรายการเปนการจายใหแกโรงบรรจแกสเพ8อนาไปจายคาเชาถงแก PICNI (ค) PICNI ขายแกสใหแกโรงบรรจแกสท8มความใกลชดเปนพเศษนJในราคาขายตอหนวยท8สงกวาราคาท8ขายใหแกโรงบรรจแกสอ8น โดยโรงบรรจแกสเหลานJซJอแกสเปนจานวนเงนประมาณ 1,700 ลานบาท คดเปนประมาณรอยละ 48 ของยอดขายแกสของ PICNI ก.ล.ต. พจารณาเอกสารหลกฐานตาง ๆ และคาชJแจงของ PICNI แลว จงส8งการดงนJ 1. ใหผสอบบญชตรวจสอบเปนกรณพเศษ (special audit) รายการท Jงหมดท8 PICNI ทากบโรงบรรจแกส 10 แหงดงกลาวรวมท Jงแหงอ8น ๆ ท8มความสมพนธใกลชด เพ8อใหม8นใจวา การแสดงขอมลในงบการเงน PICNI เปนไปโดยถกตอง ไมเกดความคลมเครอไมชดเจนและกระทบตอการตดสนในการลงทนของผลงทน พรอมท Jงขอใหคณะกรรมการตรวจสอบของ PICNI ทกทานชวยดแลประเดนนJใหรอบคอบดวย 2. เน8องจากเนJอหาของการใหเชาถงแกสตามสญญาเชาไมตางจากการท8 PICNI รบเงนมดจาคาถงในอดต ซ8งเม8อครบ 3 ป แลว PICNI ยงคงใหโรงบรรจแกสใชถงไดตอไปโดยไมเกบคาเชา จงให PICNI แกไขงบการเงนป 2547 โดยบนทกการใหเชาถงแกสเหมอนเงนมดจาตามเดม สาหรบผลกระทบตอกาไรป 2547 ของ PICNI นJน จะลดลงทนทประมาณ 178 ลานบาทจากการ

ปรบปรงรายการคาเชา และผลกระทบอาจมมากกวานJ ขJนอยกบผลการตรวจสอบพเศษของผสอบบญช ท JงนJ ให PICNI นาสงรายงานการตรวจสอบกรณพเศษตามขอ 1 และงบการเงนป 2547 ท8แกไขตามขอ 1 (หากม) และขอ 2 ภายใน 45 วน (27 มถนายน 2548) และในการเผยแพรงบการเงนป 2547 ตองเผยแพรรายงานการตรวจสอบเปนกรณพเศษควบคกนไปดวย เพ8อใหผลงทนไดรบขอมลท8ครบถวน 3. สาหรบเร8องคาความนยมท8เกดจากการซJอบรษทยอย 2 แหง ในป 2547 มลคา 1,049 ลานบาท นJน เน8องจากปรากฏขอเทจจรงภายหลงวนท8ซJอบางประการท8แสดงวาเหตการณไมเปนไปตามสมมตฐานท8ทาไวกอนตดสนใจซJอ เชน ความสามารถในการทากาไรจากธรกจปกต และการควบคมตนทน ดงนJน จงให PICNI จดใหมท8ปรกษาทางการเงนรายใหมจดทาประมาณการมลคาของบรษทยอยท Jง 2 แหงอกคร Jงหน8ง ท JงนJ หากปรากฏวา มลคาท8ประมาณการใหมนอยกวามลคาท8บนทกบญชอยอยางมนยสาคญ PICNI กจะตองบนทกบญชดอยคาสาหรบคาความนยมดงกลาวในงบการเงนงวดไตรมาสท8 1 ป 2548 นอกจากนJ ก.ล.ต. ไดผอนผนการสงงบการเงนไตรมาส 1 ป 2548 ให PICNI โดยใหจดสงภายใน 45 วน (27 มถนายน 2548)

งบการเงนบางสวน สาหรบปส�นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 หลงจากท� ก.ล.ต. ใหทาการปรบปรง

หมายเหต 2547 2546 2547 2546

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043

ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจพลงงาน 4 1,203,289,878 703,603,983 637,875,862 703,603,983

ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา 4 417,392,585 187,330,042 417,392,585 184,689,969

รายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ 4 793,271,516 169,027,343 793,271,516 165,701,462

หก : คาเผ0อหน 'สงสยจะสญ 4 (37,599,810) (45,292,403) (3,022,058) (45,292,403)

ลกหน 'การคาและรายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ - สทธ 4 2,376,354,169 1,014,668,965 1,845,517,905 1,008,703,011

ลกหน 'กจการท0เก0ยวของกน - สทธ 5 - - 4,185,924 15,294,081

เงนใหกยมระยะส 'นแกกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 959,500,415 -

สนคาคงเหลอ - สทธ 6 436,078,333 18,520,958 365,176,048 18,520,958

สนทรพยหมนเวยนอ0น

ภาษมลคาเพ0มคางรบ 269,204,595 92,451,209 253,705,904 92,451,209

ลกหน 'อ0น 32,690,767 - 27,590,997 -

ดอกเบ 'ยคางรบจากกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 22,176,346 -

อ0น ๆ 30,560,034 14,844,211 16,721,073 13,932,146

รวมสนทรพยหมนเวยน 4,123,269,824 2,389,131,958 4,183,199,072 2,392,899,448

สนทรพยไมหมนเวยน

เงนฝากธนาคารท0ตดภาระค 'าประกน 7 208,577,009 177,622,820 206,874,700 174,445,234

เงนค 'าประกน 28.6 31,050,438 31,050,438 31,050,438 31,050,438

เงนลงทนซ0งบนทกโดยวธสวนไดเสย 8 - - 1,780,226,287 1,480,866

เงนใหกยมระยะยาวแกกจการท0เก0ยวของกน 5 - - 300,000,000 -

ท0ดน อาคารและอปกรณ - สทธ 9 5,247,981,057 1,334,465,795 3,393,689,969 1,334,325,354

คาความนยม - สทธ 8 1,020,426,879 - - -

เคร0องหมายการคา - สทธ 5 273,698,630 288,708,960 273,698,630 288,708,960

สทธในการใชเคร0องหมายการคา - สทธ 1 95,812,785 - 95,812,785 -

สนทรพยไมหมนเวยนอ0น

เงนมดจาคาซ 'อถงบรรจกาซ 10 1,221,729,395 259,056,144 917,870,741 259,056,144

เงนมดจาคาซ 'อท0ดน 11 565,000,000 - 565,000,000 -

อ0น ๆ 20,922,708 12,890,318 11,318,501 12,571,520

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 8,685,198,901 2,103,794,475 7,575,542,051 2,101,638,516 รวมสนทรพย 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร� ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

งบดล

(หนวย : บาท)

ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 หน 'สนและสวนของผ ถอหนหน 'สนหมนเวยน เงนกยมระยะส 'นจากสถาบนการเงน 12 3,369,476,714 1,521,169,523 3,336,434,267 1,521,169,523 ต*วสญญาใชเงน 13 769,990,480 128,000,000 769,990,480 128,000,000 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจพลงงาน 1,000,676,114 262,839,220 699,791,501 262,839,220 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 514,921,542 87,963,091 514,921,542 87,963,091 เจาหน 'คาถงบรรจกาซ 159,216,671 7,863,221 118,842,932 7,863,221 เงนกยมระยะยาวท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 14 240,783,390 - 226,440,000 - หน 'สนระยะยาวท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 15 13,968,017 13,968,017 13,968,017 13,968,017 หน 'สนหมนเวยนอ0น เงนลวงหนาจากลกคา 100,908,725 89,256,698 100,894,992 89,256,698 ดอกเบ 'ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - อ0น ๆ 64,546,963 13,414,350 29,096,887 13,330,021 รวมหน 'สนหมนเวยน 6,350,840,319 2,124,474,120 5,903,931,721 2,124,389,791 หน 'สนไมหมนเวยน เงนกยมระยะยาว - สทธจากสวนท0ถงกาหนดชาระภายในหน0งป 14 1,289,811,403 - 1,214,250,810 - เงนมดจาถงบรรจกาซ 1,118,894,638 531,967,954 589,977,844 531,967,954 เงนมดจาจากการใหเชาถงบรรจกาซ 18 178,440,072 - 178,440,072 - คาเผ0อตนทนงานตดต 'งท0อาจเกดข 'น - 725,606 - 725,606 สารองเผ0อผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย 8 - - 1,658,383 1,695,860 รวมหน 'สนไมหมนเวยน 2,587,146,113 532,693,560 1,984,327,109 534,389,420 รวมหน 'สน 8,937,986,432 2,657,167,680 7,888,258,830 2,658,779,211 สวนของผ ถอหน ทนเรอนหน 16

ทนจดทะเบยน หนสามญ 1,500 ลานหน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 150 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,500,000,000 750,000,000 1,500,000,000 750,000,000

ทนออกจาหนายและชาระเตมมลคาแลว หนสามญ 1,296,182,900 หน มลคาหนละ 1 บาท (2546 : หนสามญ 120 ลานหน มลคาหนละ 5 บาท) 1,296,182,900 600,000,000 1,296,182,900 600,000,000 สวนเกนมลคาหนสามญ 16 1,334,075,540 964,000,000 1,334,075,540 964,000,000 เงนรบลวงหนาคาหนสามญ 16 532,478,431 - 532,478,431 - ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - (950,782) - สวนเกนทนจากราคาขายกาซปโตรเลยมเหลว 322,000,000 - 322,000,000 - กาไรสะสม จดสรรแลว - สารองตามกฎหมาย 21 33,910,000 22,160,000 33,910,000 22,160,000 ยงไมไดจดสรร 352,786,204 249,598,753 352,786,204 249,598,753 รวมสวนของผ ถอหน 3,870,482,293 1,835,758,753 3,870,482,293 1,835,758,753 รวมหน 'สนและสวนของผ ถอหน 12,808,468,725 4,492,926,433 11,758,741,123 4,494,537,964

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ณ วนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบดล (ตอ)

งบกาไรขาดทน

(หนวย : บาท)

หมายเหต 2547 2546 2547 2546 รายได รายไดจากการขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,788,403,352 2,094,540,350 3,169,155,164 2,094,540,350 รายไดจากการขายน 'ามนปโตรเลยม 397,330,882 - 397,330,882 - รายไดจากงานตดต 'งและบรการ 1,465,528,840 269,197,498 1,465,528,840 239,470,893 รายไดอ0น ดอกเบ 'ยรบ 37,184,044 16,972,141 58,529,272 17,130,523 กาไรจากการขายสนทรพย 23,272,913 - 28,281,659 - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน ' 19 41,410,229 - - - กาไรจากการขายเงนลงทน 8 519,134 30,060,684 519,134 30,060,684 โอนกลบคาเผ0อหน 'สงสยจะสญ 7,988,136 28,876,440 2,055,243 28,876,440 อ0น ๆ 38,442,258 9,982,343 17,123,178 9,947,054 สวนแบงกาไรจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - 46,904,083 - รวมรายได 6,800,079,788 2,449,629,456 5,185,427,455 2,420,025,944 คาใชจาย ตนทนขายกาซปโตรเลยมเหลว 4,593,172,220 1,856,575,736 3,111,993,812 1,856,575,736 ตนทนขายน 'ามนปโตรเลยม 382,521,325 - 382,521,325 - ตนทนงานตดต 'งและบรการ 1,107,001,816 207,982,381 1,107,001,816 177,479,058 คาใชจายในการขายและบรหาร 247,427,676 85,849,635 132,101,327 82,928,652 คาตอบแทนกรรมการ 20 1,530,000 130,000 1,530,000 130,000 สวนแบงในผลขาดทนจากเงนลงทนตามวธสวนไดเสย - - - 3,820,712 รวมคาใชจาย 6,331,653,037 2,150,537,752 4,735,148,280 2,120,934,158 กาไรกอนดอกเบ 'ยจายและภาษเงนได 468,426,751 299,091,704 450,279,175 299,091,786 ดอกเบ 'ยจาย (143,613,033) (33,705,871) (148,897,449) (33,705,871) ภาษเงนไดนตบคคล 22 (89,876,267) - (66,444,275) - กาไรกอนสวนของผถอหนสวนนอย 234,937,451 265,385,833 234,937,451 265,385,915 สวนของผถอหนสวนนอย - 82 - - กาไรสทธสาหรบป 234,937,451 265,385,915 234,937,451 265,385,915

กาไรตอหน 23

กาไรตอหนข 'นพ 'นฐาน กาไรสทธ 0.36 0.66 0.36 0.66

จานวนหนสามญถวเฉล0ยถวงน 'าหนก (หน) 646,174,196 402,976,960 646,174,196 402,976,960

กาไรตอหนปรบลด กาไรสทธ 0.28 0.64 0.28 0.64

จานวนหนสามญถวเฉล0ยถวงน 'าหนก (หน) 853,482,932 414,868,205 853,482,932 414,868,205

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบการเงนเฉพาะของบรษทฯงบการเงนรวม

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

ผลตา

งจาก

การ

สวนเ

กนทน

จาก

ทนเรอ

นหนท

0ออก

สวนเ

กนเงน

รบลว

งหนา

แปลง

คางบ

การเง

นรา

คาขา

ยกาซ

สวนข

องผถ

อหน

หมาย

เหต

และช

าระแ

ลวมล

คาหน

คาหน

สามญ

ตางป

ระเท

ศปโ

ตรเล

ยมเห

ลวสา

รองต

ามกฎ

หมาย

ยงไม

ไดจด

สรร

สวนน

อยรว

ม

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

545

73,33

0,000

-

--

-9,0

20,00

0

(2,

647,1

62)

82

79,70

2,920

ออกห

นเพ0ม

ทน16.1

526,6

70,00

0

96

4,000

,000

-

--

--

-1,4

90,67

0,000

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

--

265,3

85,91

5

-

265,3

85,91

5

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

-13

,140,0

00

(1

3,140

,000)

--

สวนข

องผถ

อหนส

วนนอ

ยของ

บรษท

ยอยล

ดลง

--

--

--

-(8

2)

(8

2)

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

546

600,0

00,00

0

96

4,000

,000

-

--

22,16

0,000

249,5

98,75

3

-

1,835

,758,7

53

ออกห

นเพ0ม

ทนจา

กการ

ใชสท

ธตาม

ใบสา

คญแส

ดงสท

ธ16.3

48,09

1,450

24

0,457

,250

-

--

--

-28

8,548

,700

ออกห

นเพ0ม

ทน16.4

648,0

91,45

0

12

9,618

,290

-

--

--

-77

7,709

,740

เงนรบ

ลวงห

นาคา

หน16.5

--

532,4

78,43

1

--

--

-53

2,478

,431

ผลตา

งจาก

การแ

ปลงค

างบก

ารเงน

ตางป

ระเท

ศ-

--

(950

,782)

--

--

(950

,782)

สวนเ

กนทน

จากร

าคาข

ายกา

ซปโต

รเลยม

เหลว

เพ0มข

'น-

--

-32

2,000

,000

--

-32

2,000

,000

เงนปน

ผลจา

ย26

--

--

--

(120

,000,0

00)

-(1

20,00

0,000

)

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

--

234,9

37,45

1

-

234,9

37,45

1

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

-11

,750,0

00

(1

1,750

,000)

--

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

547

1,296

,182,9

00

1,3

34,07

5,540

53

2,478

,431

(9

50,78

2)

32

2,000

,000

33,91

0,000

352,7

86,20

4

-

3,870

,482,2

93

หมาย

เหตป

ระกอ

บงบก

ารเงน

เปนส

วนหน

0งของ

งบกา

รเงนน

'

กาไร

(ขาด

ทน) ส

ะสม

งบกา

รเงน

รวม

บรษท

ปคน

ค คอ

รปอเ

รช�น

จาก

ด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย

งบแส

ดงกา

รเปล

�ยนแป

ลงสว

นของ

ผถอห

น

สาหร

บปส6น

สดวน

ท� 31

ธนว

าคม

2547

และ

254

6

(หนว

ย : บ

าท)

(เดมช

�อ "บ

รษท

ปคนค

แกส

แอนด

เอนจ

เนยร

�ง จา

กด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย"

)

ผลตา

งจาก

การ

สวนเ

กนทน

จาก

ทนเรอ

นหนท

0ออก

สวนเ

กนเงน

รบลว

งหนา

แปลง

คางบ

การเง

นรา

คาขา

ยกาซ

หมาย

เหต

และช

าระแ

ลวมล

คาหน

คาหน

สามญ

ตางป

ระเท

ศปโ

ตรเล

ยมเห

ลวสา

รองต

ามกฎ

หมาย

ยงไม

ไดจด

สรร

รวม

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

545

73,33

0,000

--

--

9,020

,000

(2,64

7,162

)

79

,702,8

38

ออกห

นเพ0ม

ทน16.1

526,6

70,00

0

964,0

00,00

0

--

--

-1,4

90,67

0,000

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

--

265,3

85,91

5

265,3

85,91

5

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

-13

,140,0

00

(1

3,140

,000)

-

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

546

600,0

00,00

0

964,0

00,00

0

--

-22

,160,0

00

24

9,598

,753

1,8

35,75

8,753

ออกห

นเพ0ม

ทนจา

กการ

ใชสท

ธตาม

ใบสา

คญแส

ดงสท

ธ16.3

48,09

1,450

240,4

57,25

0

--

--

-28

8,548

,700

ออกห

นเพ0ม

ทน16.4

648,0

91,45

0

129,6

18,29

0

--

--

-77

7,709

,740

เงนรบ

ลวงห

นาคา

หน16.5

--

532,4

78,43

1

--

--

532,4

78,43

1

ผลตา

งจาก

การแ

ปลงค

างบก

ารเงน

ตางป

ระเท

ศ-

--

(950

,782)

-

--

(950

,782)

สวนเ

กนทน

จากร

าคาข

ายกา

ซปโต

รเลยม

เหลว

เพ0มข

'น-

--

-32

2,000

,000

-

-32

2,000

,000

เงนปน

ผลจา

ย 26

--

--

--

(120

,000,0

00)

(1

20,00

0,000

)

กาไรส

ทธสา

หรบป

--

--

--

234,9

37,45

1

234,9

37,45

1

โอนไ

ปสาร

องตา

มกฎห

มาย

21

--

--

-11

,750,0

00

(1

1,750

,000)

-

ยอดค

งเหล

อ ณ

วนท

� 31

ธนวา

คม 2

547

1,296

,182,9

00

1,3

34,07

5,540

532,4

78,43

1

(950

,782)

32

2,000

,000

33

,910,0

00

35

2,786

,204

3,8

70,48

2,293

หมาย

เหตป

ระกอ

บงบก

ารเงน

เปนส

วนหน

0งของ

งบกา

รเงนน

'

กาไร

(ขาด

ทน) ส

ะสม

งบกา

รเงน

เฉพา

ะของ

บรษท

ฯ

บรษท

ปคน

ค คอ

รปอเ

รช�น

จาก

ด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย

งบแส

ดงกา

รเปล

�ยนแป

ลงสว

นของ

ผถอห

น (ต

อ)

สาหร

บปส6น

สดวน

ท� 31

ธนว

าคม

2547

และ

254

6

(หนว

ย : บ

าท)

(เดมช

�อ "บ

รษท

ปคนค

แกส

แอนด

เอนจ

เนยร

�ง จา

กด (ม

หาชน

) และ

บรษท

ยอย"

)

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน

กาไรสทธสาหรบป 234,937,451 265,385,915 234,937,451 265,385,915 ปรบกระทบสวนเกนทนจากราคาขายกาซปโตรเลยมเหลว 322,000,000 - 322,000,000 - ปรบกระทบผลกาไรสทธเปนเงนสดรบจาก (ใชไปใน) กจกรรมดาเนนงาน สวนของผ ถอหนสวนนอย - (82) - - คาเส0อมราคาและตดจาหนาย 131,410,464 42,121,397 114,444,572 42,094,628 โอนกลบคาเผ0อหน 'สงสยจะสญ (12,709,692) (28,876,440) (2,055,243) (28,876,440) ดอกเบ 'ยตดจาย 86,635,770 14,545,204 86,635,770 14,545,204 คาความนยมตดจาหนาย 28,625,135 - - - กาไรจากการงดสทธในการเรยกรองหน ' (38,442,258) (4,019,904) - (4,019,904) โอนกลบคาเผ0อสนคาลาสมย - (1,610,431) - (1,610,431) กาไรจากการขายสนทรพยถาวร (23,272,913) (6,676) (28,281,659) (6,676) โอนกลบสารองเผ0อตนทนท0อาจเกดข 'น (725,606) (7,751,221) (725,606) (7,751,221) กาไรจากการขายเงนลงทนในหนทน (519,134) (30,060,684) (519,134) (30,060,684) สวนแบงขาดทน (กาไร) จากการลงทนตามวธสวนไดเสย - - (46,904,083) 3,820,712

727,939,217 249,727,078 679,532,068 253,521,103 สนทรพยดาเนนงานลดลง (เพ0มข 'น) ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจพลงงาน (45,838,361) (100,391,879) 65,728,121 (100,391,879) ลกหน 'การคาและต*วเงนรบ - ธรกจใหบรการรบเหมา (231,011,397) (663,294,348) (272,917,718) (660,654,276) รายไดท0ยงไมถงกาหนดชาระ (624,244,173) (46,275,588) (627,570,054) (42,949,707) ลกหน 'กจการท0เก0ยวของกน - - 11,108,157 (10,857,779) สนคาคงเหลอ (371,393,224) (16,620,807) (346,655,090) (16,620,807) ภาษมลคาเพ0มคางรบ (173,533,333) (78,589,703) (161,254,695) (78,599,920) ดอกเบ 'ยคางรบจากกจการท0เก0ยวของกน - - (22,176,346) - สนทรพยหมนเวยนอ0น (35,886,205) (14,191,050) (30,379,924) (12,905,611) เงนค 'าประกน - (31,050,438) - (31,050,438) สนทรพยไมหมนเวยนอ0น 996,564 (2,797,883) (109,280) (2,885,481) หน 'สนดาเนนงานเพ0มข 'น (ลดลง) เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจพลงงาน 446,207,836 81,328,477 436,952,281 81,352,776 เจาหน 'การคาและต*วเงนจาย - ธรกจใหบรการรบเหมา 438,066,608 262,839,220 426,958,451 262,839,220 เจาหน 'คาถงบรรจกาซ 151,353,450 7,863,221 110,979,711 7,863,221 เงนลวงหนาจากลกคา 11,636,881 65,834,134 11,638,294 65,834,134 ดอกเบ 'ยคางจาย 2,554,352 - 2,176,672 - ภาษเงนไดนตบคคลคางจาย 113,797,351 - 91,374,431 - หน 'สนหมนเวยนอ0น 11,715,755 12,007,109 15,766,866 12,384,330 เงนมดจาถงบรรจกาซ 98,432,460 531,967,954 58,009,890 531,967,954 เงนมดจารบจากการใหเชาถงบรรจกาซ 178,440,072 - 178,440,072 -กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมดาเนนงาน 699,233,853 258,355,497 627,601,907 258,846,840

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

งบกระแสเงนสด

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

(หนวย : บาท)

2547 2546 2547 2546กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมลงทน

เงนฝากสถาบนการเงนท0ตดภาระค 'าประกนเพ0มข 'น (32,440,519) (156,948,315) (32,429,466) (155,453,234) เงนใหกยมระยะส 'นแกกจการท0เก0ยวของกนลดลง (เพ0มข 'น) - 415,202 (959,500,415) - เงนใหกยมระยะยาวแกกจการท0เก0ยวของกนเพ0มข 'น - - (300,000,000) - เงนสดจายซ 'อเงนลงทนในบรษทยอย (หมายเหต 8) (1,417,056,017) - (1,734,310,463) (6,000,000) เงนสดรบจากการขายเงนลงทน 2,000,000 9,150,009 2,000,000 9,150,009 ซ 'อสนทรพยถาวร (2,408,275,083) (1,363,995,967) (2,205,078,933) (1,363,828,757) เงนสดรบจากการจาหนายสนทรพยถาวร 41,133,512 6,700 229,643,959 6,700 ซ 'อเคร0องหมายการคา - (300,000,000) - (300,000,000) ซ 'อสทธในการใชเคร0องหมายการคา (100,000,000) - (100,000,000) - เงนมดจาคาซ 'อถงบรรจกาซเพ0มข 'น (1,112,205,961) (259,056,144) (808,347,307) (259,056,144) จายเงนมดจาคาซ 'อท0ดน (565,000,000) - (565,000,000) - กระแสเงนสดสทธใชไปในกจกรรมลงทน (5,591,844,068) (2,070,428,515) (6,473,022,625) (2,075,181,426)

กระแสเงนสดจาก (ใชไปใน) กจกรรมจดหาเงน

เงนเบกเกนบญชและเงนกยมระยะส 'นจากสถาบนการเงนเพ0มข 'น 976,235,426 1,506,624,319 1,728,628,974 1,506,624,319 ต*วสญญาใชเงนเพ0มข 'น 641,990,480 128,000,000 641,990,480 128,000,000 เงนกยมระยะยาวจากสถาบนการเงนเพ0มข 'น 1,530,594,793 - 1,440,690,810 - หน 'สนระยะยาวลดลง - (105,394,979) - (105,394,979) จายเงนปนผล (120,000,000) - (120,000,000) - รบเงนคาหนเพ0มทน 1,598,736,871 1,479,388,380 1,598,736,871 1,479,388,380 กระแสเงนสดสทธจากกจกรรมจดหาเงน 4,627,557,570 3,008,617,720 5,290,047,135 3,008,617,720 ผลตางจากการแปลงคางบการเงนตางประเทศ (950,782) - - -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดเพ0มข 'น (ลดลง) สทธ (266,003,427) 1,196,544,702 (555,373,583) 1,192,283,134 เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนท0 1 มกราคม 1,248,646,615 52,150,497 1,243,998,043 51,714,909 หก : เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนตนงวดของบรษทยอย ท0ไมรวมในงบการเงนรวมสาหรบปปจจบน (4,261,262) (48,584) - -เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ณ วนท0 31 ธนวาคม 978,381,926 1,248,646,615 688,624,460 1,243,998,043

- - - - ขอมลกระแสเงนสดเปดเผยเพ0มเตม : เงนสดจายระหวางปสาหรบ : ดอกเบ 'ยจาย 191,112,252 46,507,033 162,450,056 46,507,033 ภาษเงนไดนตบคคล 29,533,470 3,492,317 28,843,747 3,491,417 โอนเงนมดจาคาถงบรรจกาซเปนงานระหวางกอสราง 149,532,710 - 149,532,710 -

หมายเหตประกอบงบการเงนเปนสวนหน0งของงบการเงนน '

งบการเงนรวม งบการเงนเฉพาะของบรษทฯ

งบกระแสเงนสด (ตอ)

สาหรบปส 6นสดวนท� 31 ธนวาคม 2547 และ 2546

บรษท ปคนค คอรปอเรช�น จากด (มหาชน) และบรษทยอย

(เดมช�อ "บรษท ปคนคแกส แอนด เอนจเนยร�ง จากด (มหาชน) และบรษทยอย")

ภาคผนวก ค

รายงานของนกบญชนตเวช