№39 (2739)

12
[email protected] Основана в августе 1990 г. Вторник, 19 мая 2015 г. №39 (2739) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг. Вести из региона. Падеж сайги возрос. Конкурс. Новые звездочки на костанайской сцене. К СВЕДЕНИЮ 3 4 Есімі әлемге танымал қаламгер. Жас кезімнен білімге құштар болдым. Ұлы Жамбыл пір тұтқан. Тәлімді басқосу . 6 7 8 10 Костанайцев вынуждают демонтировать спутниковые тарелки. Объявления о том, что горожанам необходимо сни- мать антенны, висят практи- чески на каждом многоэтаж- ном доме областного центра с мягкой кровлей. Но такое требование понравилось да- леко не всем жителям Ко- станая. - Тарелку мы установи- ли много лет назад, - пожа- ловалась в «НК» Клавдия Романова. - Никому она не мешала, вопросов не вызы- вала. Теперь нам говорят, что антенны нужно снять. Не понимаю, зачем? Я, в конце концов, за свои кровные ее покупала. Что нам теперь, только местное телевидение смотреть? На вопросы наших чита- телей ответил руководитель жилищной инспекции при акимате Костаная Урастай Ромазанов. - Вопрос по спутниковым антеннам поднимался на одном из городских сове- щаний. Было вынесено про- токольное решение реко- мендательного характера о необходимости демонтажа тарелок. Для того чтобы антенна была устойчивой, нужно прикрутить ее в трех местах. А как прикручивают? Прямо к кровле. От этого на ней и появляются дырки, крыша портится и начинает протекать, - подчеркнул на- чальник жилищной инспек- ции. По словам чиновника, жители домов имеют пол- ное право пользоваться услугами спутниковых устройств, но только в том случае, если антенна уста- новлена по согласованию с городскими властями. Ме- сто для ее установки может быть выбрано только одно - внутренняя часть фасада дома. То есть стена, вы- ходящая во двор. Однако, по мнению горожан, здесь спутниковая тарелка ловит сигнал гораздо хуже, неже- ли с крыши. - Пусть переходят на ка- бельное телевидение - опе- раторов в областном цен- тре достаточно, - отметил Ромазанов. - Костанайцы, проживающие на пятых этажах, сами начинают жа- ловаться на протекающую крышу. Согласно законо- дательным нормам, люди, прикрутившие антенны, нарушают общедомовую собственность и в данном случае портят кровлю. (Окончание на 2-й стр.) Без С ПУТНИКА в доме?

Upload: -

Post on 22-Jul-2016

263 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Вторник, 19 мая 2015 г.

TRANSCRIPT

[email protected] Основана в августе 1990 г.

Вторник, 19 мая 2015 г. №39 (2739) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Вести из региона. Падеж сайги возрос.

Конкурс. Новые звездочки на костанайской сцене.

К СВЕДЕНИЮ

3 4

Есімі әлемге танымал қаламгер.

Жас кезімнен білімге құштар болдым.

Ұлы Жамбыл пір тұтқан.

Тәлімді басқосу.

6

7

8

10

Костанайцев вынуждают демонтировать спутниковые тарелки.

Объявления о том, что горожанам необходимо сни-мать антенны, висят практи-чески на каждом многоэтаж-ном доме областного центра с мягкой кровлей. Но такое требование понравилось да-леко не всем жителям Ко-станая.

- Тарелку мы установи-ли много лет назад, - пожа-

ловалась в «НК» Клавдия Романова. - Никому она не мешала, вопросов не вызы-вала. Теперь нам говорят, что антенны нужно снять. Не понимаю, зачем? Я, в конце концов, за свои кровные ее покупала. Что нам теперь, только местное телевидение смотреть?

На вопросы наших чита-телей ответил руководитель жилищной инспекции при акимате Костаная Урастай Ромазанов.

- Вопрос по спутниковым

антеннам поднимался на одном из городских сове-щаний. Было вынесено про-токольное решение реко-мендательного характера о необходимости демонтажа тарелок. Для того чтобы антенна была устойчивой, нужно прикрутить ее в трех местах. А как прикручивают? Прямо к кровле. От этого на ней и появляются дырки, крыша портится и начинает протекать, - подчеркнул на-чальник жилищной инспек-ции.

По словам чиновника, жители домов имеют пол-ное право пользоваться услугами спутниковых устройств, но только в том случае, если антенна уста-новлена по согласованию с городскими властями. Ме-сто для ее установки может быть выбрано только одно - внутренняя часть фасада дома. То есть стена, вы-ходящая во двор. Однако, по мнению горожан, здесь спутниковая тарелка ловит сигнал гораздо хуже, неже-

ли с крыши. - Пусть переходят на ка-

бельное телевидение - опе-раторов в областном цен-тре достаточно, - отметил Ромазанов. - Костанайцы, проживающие на пятых этажах, сами начинают жа-ловаться на протекающую крышу. Согласно законо-дательным нормам, люди, прикрутившие антенны, нарушают общедомовую собственность и в данном случае портят кровлю.

(Окончание на 2-й стр.)

Без СПУТНИКА в доме?

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 19 мая 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ФИНАНСЫ

Строже условия - меньше спекуляцийУжесточены правила деятельности обменных пунктов.

Правление Националь-ного банка РК внесло ряд изменений и дополнений в постановление «Об утверж-дении Правил организации обменных операций с налич-ной иностранной валютой в РК».

В связи с новшествами, теперь на информационных стендах для клиентов раз-решено размещать курсы

только тех валют, которые в данный момент имеются в кассе обменного пункта в наличии.

Изменение курсов валют запрещено в выходные, праздничные дни, а также в ночное время суток. Менять курсы валют можно только во время работы Казахстан-ской фондовой биржи, то есть в будни с 8.00 до 18.00.

Изменят обменники и внутренний облик, теперь дополнительно они будут оснащены профоборудова-нием.

- В операционной кассе обменного пункта необхо-димо установить систему видеонаблюдения.

При этом в зоне види-мости должны находиться рабочее место кассира и клиент. Хранить запись не-обходимо 30 календарных дней, - пояснил начальник отдела контроля валютных операций КФ РГУ «Нацио-нальный банк РК» Мурат Мадияров. - Кроме того, рабочее место кассира должно быть оборудовано компьютерной системой

либо контрольно-кассовым аппаратом и программным обеспечением для ведения учета обменных операций.

Если в результате техни-ческого сбоя, поломки или в силу других причин обмен-ный пункт не может вести учет проводимых обменных операций, проводить их за-прещено.

Это распространяется и на случаи нефункционирования технических средств для определения подлинности денежных знаков.

Наталья МАРУЩЕНКО

СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО

Погода вновь не благоволитПосевную кампанию в Костанайской области тормозят дожди.

Обильные майские осад-ки мешают аграриям реги-она провести весенне-поле-вые работы в оптимальные сроки. Дожди льют на всей территории области, и выве-сти технику на поля не пред-ставляется возможным. На сегодняшний день в регио-не выпало в среднем 45 мм

осадков. Наиболее сложная ситуация в Мендыкаринском и Узункольском районах, где выпало 92 и 70 мм осадков. Напомним, именно в этих двух регионах в прошлом году велась напряженная жатва, и часть урожая убрать так и не удалось.

В целом на сегодняшний день аграриями области за-сеяно 90 тысяч га пашни. В прошлом году к этому време-ни засеянная площадь была вдвое больше и составляла

226 тысяч га. Как отмечают областные власти, для юж-ных и западных регионов это не представляет большой угрозы, поскольку там не-большие посевные площади сельхозкультур, а вот агра-риям северных и восточных районов будет сложней про-вести весенний сев в опти-мальные сроки.

Сейчас проводится мони-торинг посевных работ. Как и прошлой осенью, плани-руется перераспределение

высвободившейся сельхоз-техники в те районы и хозяй-ства, которые не успевают проводить весенне-полевые работы. Те, кто не засеет свои поля до 5 июня, могут столкнуться не только с про-блемами созревания рас-тений, но и испытать слож-ности во время уборочной кампании. Вместе с тем в ближайшую неделю синоп-тики прогнозируют довольно нестабильную погоду.

Мария БЕРЕЖНАЯ

ПОТРЕБИТЕЛЬСКАЯ КОРЗИНА

Подождем до осени

Сезон сельскохозяйственных ярмарок в Костанае за-крыт.

Следующая ярмарка-распродажа состоится только в сен-тябре-октябре текущего года. По данным отдела сельского хозяйства и ветеринарии акимата Костаная, с сентября 2014 года по май 2015 года в областном центре проведено 12 ярмарок. Объем реализованной продукции внушителен - 1329 тонн. По средним подсчетам, товаропроизводители получили от их реализации около 609 млн тенге, учиты-вая, что цены на ярмарках ниже рыночных на 15-30%.

Хитом сезона, как и в прошлые годы, стало куриное яйцо. Этого продукта горожане купили 1 млн 165 тыс. штук. Далее по популярности - мясо (300 тонн), картофель (240 тонн), другие овощи (180 тонн), мука (120 тонн), под-солнечное масло (90 тонн), крупы и макароны, молочная продукция (по 60 тонн).

Милана БЕРЕЗОВСКАЯ

СИТУАЦИЯ

Массовый падежКоличество погибших сайгаков превысило пять тысяч голов.

На юге Костанайской области продолжается массовый падеж сайгаков. Сейчас на территории госу-дарственного природного резервата «Алтын Дала», где и произошла эпидемия, работает специально соз-данная комиссия, которая призвана определить при-чину столь высокого паде-жа сайгаков. Предваритель-ная версия - пастереллез. Однако точные результа-ты будут известны после проведения необходимых экспертиз. Специалистами взят на изучение биомате-риал от павших животных, а также произведены забо-ры грунта и воды.

- На первый взгляд, здесь

нет человеческого факто-ра. Подобные случаи были зафиксированы на террито-рии Западно-Казахстанской и Костанайской областей в 2012-2013 годах, но такого массового падежа еще не наблюдалось. Поэтому се-годня в южный регион об-ласти стянуто порядка 30 единиц техники и около 150 человек, которые работают над тем, чтобы обезопасить людей и не допустить мигра-цию животных на заражен-ную территорию, - пояснил на аппаратном совещании Нуралы Садуакасов.

Напомним, падеж сайга-ков на территории Аман-гельдинского и Джангель-динского районов, где расположен резерват «Ал-тын Дала», начался 10 мая. Изначально количество павших краснокнижных

животных насчитывало 118 туш, затем - 1800, и вот се-годня увеличилось почти до 5,5 тысячи голов. Цифры уточняются. Подсчет погиб-ших сайгаков ведется при их захоронении.

Как отметил Нуралы Са-дуакасов, специалисты наде-ются, что падеж животных приостановится после 17 мая, когда у сайги завер-шится окот.

Валентина МЕЛЕХОВА

К СВЕДЕНИЮ

Без СПУТНИКА в доме?

(Окончание. Начало на 1-й стр.)Мы просим руководителей ПКСК в течение 10 дней

демонтировать тарелки. Если по истечении срока наше по-желание не будет исполнено, то представитель обслужи-вающей организации вместе с участковым полицейским снимет антенну. Если владелец тарелки в последующие 10 дней ее не заберет, то в ПКСК вольны утилизировать антенну.

С Ромазановым согласны и в отделе архитектуры аки-мата Костаная. В ответе на официальный запрос значится, цитируем: «Запрещается устанавливать на крышах домов без разрешения организации по обслуживанию жилищ-ного фонда индивидуальные антенны для телевизоров».

На стороне жилищной инспекции выступают и юристы. - Нам поступали жалобы от жильцов, которые прожива-

ют на пятом этаже. Дело в том, что кровля действительно сильно портится. Владельцы тарелок либо вовсе не заде-лывают дыры после установки антенн, либо делают это некачественно, - отмечает председатель Общества защиты прав потребителей «Фемида+» Куралай Ахмединова. - Я считаю, что требование властей законно и обоснованно, потому что люди реально портят государственное иму-щество.

Марина КОСТРОВАФото Олега ЯБЛОЧКИНА

ОФИЦИАЛЬНО

«Ухожу на пенсию с хорошим настроением!»

Завсекретариатом областной Ассамблеи народа Казах-стана Багытур Дандыбаев ушел на заслуженный отдых.

На этой должности Багытур Алимбаевич работал с 2009 года. До этого он руководил сельхозуправлением Коста-найской области. А ранее в разные годы был начальником Житикаринского районного отдела сельского хозяйства, работал первым заместителем акима Житикаринского района, затем 10 лет руководил Камыстинским районом. Имеет медаль «За трудовое отличие», юбилейные меда-ли «Қазақстан Республикасының Тәуелсiздiгiне 10 жыл» и «Тыңға 50 жыл». В 2004 году награжден орденом «Құрмет».

На заслуженный отдых Дандыбаева проводили в при-сутствии руководителей областных управлений и этнокуль-турных центров. Бывшие коллеги выразили благодарность за проделанную работу, а аким области вручил ему букет цветов и плазменный телевизор.

- Моя биография мало чем отличается от остальных - шко-ла, армия, 35 лет в сельском хозяйстве. За годы трудовой деятельности встретил много замечательных людей, всегда ощущал поддержку коллектива. Последние пять лет при-шлось поработать в новой стезе - идеологии, - отметил Дан-дыбаев. - Народная мудрость гласит, что у человека в жизни три опоры - семья, друзья и работа. И я ухожу на пенсию с хорошим настроением. Региону желаю успехов и удачи!

Между тем должность заведующего секретариатом об-ластной Ассамблеи народа Казахстана пока остается ва-кантной.

Валентина АНАТОЛЬЕВА

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 19 мая 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ЧП

Роковой обгон

В карьере ССГПО погибли два человека. По информации пресс-службы АО «ССГПО», на автодороге

Сарбайского карьера самосвал при обгоне задел трактор К-702. Вследствие чего К-702 перевернулся на кабину. В результате ДТП два работника, находившихся в тракторе, получили трав-мы, несовместимые с жизнью.

- По факту происшествия на место были вызваны оператив-ные работники УВД г.Рудного, инспектор по госнадзору за ЧС и промышленной безопасности департамента Комитета инду-стриального развития и промышленной безопасности МИР РК по Костанайской области. Отправлено сообщение в областной департамент по контролю и социальной защите, - пояснила пресс-секретарь АО «ССГПО» Наталия Ермаченко.

Между тем в ноябре прошлого года работники департамента по ЧС провели плановую проверку состояния промышленной безопасности на производственных объектах АО «ССГПО». По данным пресс-службы ДЧС, тогда специалисты выявили и пред-писали к устранению 274 нарушения. Однако в ходе проведения внеплановой проверки в апреле-мае 2015 года выяснилось, что 30 нарушений так и не были устранены в установленные сроки. В связи с этим сейчас оформляются материалы для привлечения должностных лиц ССГПО к административной ответственности в виде штрафа в размере 15 МРП.

Валентина МЕЛЕХОВА

ЖКХ

Готовим сани летом В Костанае продолжается опрессовка теплосетей. За пять дней было выявлено 36 порывов. В том числе девять

- на магистральных и 27 на внутриквартальных сетях.- Гидравлические испытания проводятся согласно требованию

нормативных документов дважды в год: после окончания отопи-тельного сезона и в конце лета. Это достигается путем создания в системе давления, которое значительно превышает рабочее. Сейчас это единственный способ выявить изношенные участки тепловых сетей, устранить дефекты и отремонтировать их до начала отопительного сезона, - говорит заместитель главного инженера ГКП «КТЭК» Даут Ибраев. - Самые крупные дефек-ты выявлены напротив домов по ул.Баймагамбетова №164 и 193. Эта магистраль запитана от центральной ТЭЦ. В настоящее время ремонтные бригады продолжают их устранение. Для лик-видации других порывов потребуется время.

Специалисты предупреждают: на очереди - опрессовка тепловых сетей от Южной котельной. Поэтому горожанам для собственной безопасности лучше находиться подальше от тепломагистралей, а при возникновении нештатных ситуаций (порывы на улицах, затопление подвалов) сообщать в аварийно-диспетчерскую службу КТЭК по тел. 57-68-63 или в круглосу-точную диспетчерскую службу ЖКХ по номеру 109.

Александр ФЕДОРОВ

МЕТЕОНОВОСТИ

Город умоется дождями

НАГРАДЫ

«Особый» знак за заслуги

Василию Цымбалюку вручили нагрудный знак «Почетный работник образования РК».

В этой сфере Василий Алек-сандрович работает уже 14 лет. На посту руководителя городско-го отдела образования - с дека-бря 2011 года. Ранее он удосто-ился еще одного знака отличия - юбилейной медали «20-летие Ассамблеи народа Казахстана».

Таким образом, по словам Цым-балюка, была высоко оценена работа городского отдела в сфе-ре внедрения в школах курса по этнотолерантности, подобная работа больше не проводится ни в одном городе республики.

- Я хочу, чтобы таких знаков отличия у государственных служащих Костаная было как можно больше, - отметил аким областного центра Ахмедбек Ах-метжанов, вручая награду.

Милана БЕРЕЗОВСКАЯ

В регионе ожидаются ливни, грозы и усиление ветра.

По сообщению синопти-ков, на этой неделе на погод-ные условия влияет мощный атлантический циклон, кото-рый установился на террито-рии области.

- С 18 по 22 мая ночная температура воздуха соста-вит +5+10, местами 13 гра-дусов тепла. Днем столбик термометра покажет +12+17 градусов, местами +20 гра-дусов по Цельсию, - говорит начальник отдела прогнозов погоды филиала РГП «Каз-гидромет» по Костанайской

области Валентина Загреби-на. - Стоит отметить, что в среду, 20 мая, пройдут лив-невые дожди. В этот день ожидаются грозы и усиление ветра до 15-20 м/с. А уже в субботу и воскресенье, 23-24 мая, погода улучшится: пре-имущественно без осадков, малооблачно. В выходные дни ночью столбик термоме-тра покажет +2+7 градусов, днем +13+18 градусов.

Как говорят метеорологи, в субботу, 16 мая, в некото-рых северных частях обла-сти выпала месячная норма осадков.

Валерия ВАХНЕНКОФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ПОДРОБНОСТИ

Дорогам поставили «неуд»

По оценке чиновников, в Костанае четверть дорог находится в неудовлетворительном состоянии.

Такие данные на аппа-ратном совещании озвучил руководитель городского от-дела ЖКХ Женис Шинкин. По его словам, в областном центре 188 улиц и переулков, их общая протяженность - 322 км. По оценке чинов-ника, треть из них находит-

ся в хорошем состоянии, в удовлетворительном – 45%. Остальные получили «неуд».

В рамках реконструкций дорожного полотна в этом году на средний и текущий ремонт выделено 836 мил-лионов тенге. 400 млн из них – на реконструкцию улицы Герцена. Этот объ-ект является переходящим, рассчитан на три года. На улицу Чехова потратят 22 млн тенге: сюда же входит установка дорожных знаков,

«лежачих полицейских». На ямочный ремонт выделено 140 млн тенге, вот только пока проведению работ ме-шают погодные условия. Из запланированных 36 тысяч кв. метров ремонт выполнен только на пяти.

- Город разделен на че-тыре части, где работают подрядные организации, вы-игравшие тендер - ТОО «Ар-вис», «Таза Жол АТ», « Ван» и «АБЗ плюс». В первую оче-редь ремонт ведется на тех

улицах, где интенсивное дви-жение общественного транс-порта. Конечно, хотелось бы охватить как можно больше улиц, но в этом году на прове-дение ямочного ремонта из бюджета выделено лишь 140 млн тенге, тогда как в про-шлом году на эти цели было предусмотрено 560 млн, - го-ворит заведующий сектором технического надзора отдела ЖКХ, пассажирского транс-порта и автомобильных до-рог акимата Костаная Сергей Золотовский.

В начале мая ямочный ре-монт был начат по пр. Абая, ул. Гагарина, Баймагамбето-ва, но из-за дождей работы приостановились и будут продолжены, как только на-ладится погода. По словам коммунальщиков, большой объем работ предстоит вы-полнить по ул. Мауленова, Чкалова, Гашека, Маяков-ского. В рамках ямочного ре-монта планируются работы по устройству карманов для автобусов на остановочных площадках.

Марина КОСТРОВА Александр КУЗЬМИЧЕВ

Фото Олега ЯБЛОЧКИНА

Поздравляем руководителя ГУ «Отдел образования аки-мата г. Костаная» Цымбалюка Василия Александрови-ча с награждением юбилейной медалью «20 лет Ассамблеи народа Казахстана» и вручением нагрудного знака «По-четный работник образования Республики Казахстан» и желаем творческих успехов и дальнейшего продвижения инновационного опыта в системе образования.

Городской отдел образования, городская профсоюзная организация работников образования,

педагогическая общественность г. Костаная

КРИМ-ИНФО

Последний фигурант

В Костанае перед судом предстанет пятый грабитель ювелир-ного салона «Рубин».

22-летний Муратбек Байдаулетов дольше всех из пятерки дру-зей-подельников находился в бегах. Напомним, что разбойное нападение на ювелирный салон произошло средь бела дня 19 ноября 2012 года. Тогда пятеро молодых людей, чтобы отвлечь полицию, позвонили по номеру 102 и сообщили о заложенном взрывном устройстве в супермаркете «Астыкжан». А сами тем временем ворвались в «Рубин», ранив охранника. Муратбек Байдаулетов, вооруженный обрезом, стоял у входной двери салона, пока остальные собирали с витрин ювелирные изделия. Двоих грабителей полицейские задержали сразу, еще троим нападавшим тогда удалось скрыться. Спустя два года двое бе-глецов были установлены и осуждены, и только в этом году в поле зрения стражей порядка попался последний из фигурантов. Кстати, соучастники Байдаулетова получили по 10 лет лишения свободы.

Мадина РАМАЗАНОВА

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 19 мая 2015 г.

Образование без границ Костанайскую область с

рабочим визитом посетил посол Индонезии Фостер Гултома.

В ходе встречи он расска-зал студентам КГУ об об-разовательных программах сотрудничества. Уже не-сколько лет костанайский вуз сотрудничает с учебны-ми заведениями Индонезии по трем академическим сти-пендиальным программам. Первая предполагает обуче-ние в направлении культуры и искусства в течение шести месяцев, вторая – полугодовое изучение индонезийского языка без присвоения ученой степени, третья – двухлетнюю программу для магистрантов. Сейчас по первым двум проек-там обучаются 7 студентов КГУ, на третью объявлен конкурс.

- Я очень рад возможности посетить ваш университет, пред-ставить вам нашу страну, наш потенциал, - делится посол Республики Индонезия Фостер Гултома. - Мы сотрудничаем уже с четырьмя казахстанскими университетами и наде-емся, что партнерство с костанайским вузом даст хорошие результаты.

Гости из Индонезии провели для студентов и преподава-телей вуза культурный вечер в национальных традициях и обычаях, а также угостили блюдами индонезийской кухни.

Ксения ДОБРОВОЛЬСКАЯФото Олега ЯБЛОЧКИНА

НАША ЖИЗНЬ

КУЛЬТУРА

Притча - ложь, да в ней намек... В Костанае прошел спектакль «Часы с кукушкой» с участием российских мэтров комедийного жанра.

Спектакль по пьесе Лео-нида Филатова длился более полутора часов. Зрителям все это время скучать не приходилось, поскольку юмористическую постановку играли постоянные участни-ки «Кривого зеркала» - Алек-сандр Морозов и Михаил Церишенко, а также бывшая КВНщица, больше известная как мама Коляна из сериала «Реальные пацаны», Марина Федункив.

Зал Городской школы детского творчества был полон. Несмотря на то, что спектакль начался позже задуманного (не в 19.00, а в 19.30), публика осталась до-вольна. Стоит отметить, что комедия «Часы с кукушкой» была написана более 30 лет назад. Вопреки времени и со-временным понятиям, она ак-туальна и сегодня. Действие спектакля разворачивается в обычной семье. Семейная пара, которую играют Мари-на Федункив и Михаил Цери-шенко, живет по стандарту: всю их жизнь занимает рабо-та, а свободное время - теле-визор. Герои прекрасно по-нимают, что так дальше жить

нельзя, необходимо разноо-бразить серые будни. Вскоре в их доме раздается звонок в дверь… Сюжет закручива-ется вокруг незваного гостя (Александр Морозов), кото-рый приходит к ним в дом.

Как пояснил костанайцам Александр Морозов, исто-рию, которую они хотели нам рассказать, произошла давно. В стране, которой уже нет.

- Ситуация, которую мы играем, происходит, к боль-шому сожалению, чуть ли не в каждой семье. Надеюсь, что наш жизненный юмор и ирония помогут вам увидеть бытовые ошибки, которые вы совершаете, тем самым мы провоцируем вас на положи-

тельные изменения, - говорит артист.

По словам поклонников артистов, семейной пары На-тальи и Василия Кухаренко, этот спектакль основан на реальных событиях.

- Некоторые обстоятель-ства из комедийной по-становки происходили и в нашей супружеской жизни. Было очень весело, посме-ялись, так сказать, от души. Абсолютно не пожалели, что пришли, - говорят Василий и Наталья.

В финале спектакля коста-найцы аплодировали стоя.

Лера ТУМАНОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ПОДРОБНОСТИ

Восходящие звезды костанайской сценыВ областном центре подвели итоги городского конкурса талантов «Жұлдыз».

За звание лучшего сорев-новались школьники трех возрастных категорий. Кон-курс проходил в два этапа – в ходе отборочного тура было выявлено по 6 участников в каждой номинации, которые затем продемонстрировали свои творческие способ-ности в финале проекта. Организатором выступило общественное объединение «Социум & Я».

- Этот конкурс у нас в го-роде проводится впервые, - рассказывает председатель объединения Марат Журка-баев. - В течение двух меся-цев мы отбирали участников. Конечно, каждый ребенок по-своему талантлив, но самое главное то, что бла-годаря проекту «Жұлдыз» у них появилась возможность показать себя на сцене. Для многих ребят конкурс стал дебютом, так что, возможно, скоро на небосклоне коста-найской сцены загорятся новые звездочки.

Юные артисты выступали

в трех жанрах: вокал, хоре-ографическое искусство и инструментальная музыка. Лучшей певицей в возраст-ной группе от 7 до 9 лет была названа ученица школы № 10 Нурай Кудербекова, ко-торая буквально зажгла зал песней «Только вместе мы большая сила!». В категории от 10 до 13 лет лауреатом 1

степени стала Раушан Калау-баева. В старшей возрастной группе победила Мадина Да-кишева.

В номинации «Хореогра-фическое искусство» луч-шими в младшей категории были признаны ансамбль ГШДТ «Индиго», в средней – команда СШ №17 «Рау-ан». Лучшим исполнителем

инструментальной музыки стал домбрист Рахат Дуйсе-нали. В старшей группе по-бедителей не выбрали, так как в ней выступил только один коллектив - «Домбыра Дастан» из средней школы №10.

Анастасия СОЛОВЬЕВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ЗНАЙ НАШИХ

В мире смеха и шуток

В конце мая в Костанае стартует очередной сезон от-крытой лиги КВН. Фестиваль «Достар» пройдет 28 мая на базе Дворца культуры студентов КСТУ имени академика З.Алдамжара. В шуточном поединке сразятся сразу 20 ко-манд. Как поясняет координатор лиги Айгуль Абдулина, за-явки на участие поступают активно.

- Перед участниками данного этапа стоит непростая за-дача - суметь в одном конкурсе «Фристайл» раскрыть суть своей команды и в то же время продемонстрировать юмо-ристические навыки, - говорит Айгуль. - После этого жюри выберет только 12 команд, которые пройдут во второй тур. 1/4 финала состоится в июле, здесь также будут выбраны

лучшие из лучших. Они продолжат свой путь в 1/2 финала, оттуда по результатам игры доберутся до финала.

Организаторы лиги «Достар» утверждают, что юмористи-ческий уровень участников КВН с каждым годом растет. Выбрать самых веселых и находчивых будет тяжело.

В свою очередь, известная команда КВН «Сборная Коста-найской области» уже покорила вершину казахстанского юмора. 11 мая состоялась 1/4 Национальной лиги КВН, где костанайцы безоговорочно прошли в полуфинал. Обойдя со-перников из Караганды, Астаны, Алматы и Шымкента, наши ребята завоевали первое место. Теперь сборная готовится к финальной игре.

Валерия ВАХНЕНКО

ПО ПОВОДУ

Тренинги, дебаты и музей

В Костанайской области стартовал проект по разъяснению и реализации приоритетных направлений Послания Главы государства.

В рамках акции планируется провести пять региональных встреч. Территории, которые охватит проект, - Карасуский, Денисовский и Костанайский районы, города Аркалык, Лиса-ковск. Там состоятся выездные семинары по пропаганде По-слания, для учащихся будут проведены тренинги, дебатные турниры. Организатором проекта выступил общественный фонд «Гражданский Альянс Костанайской области «ГрИн» при поддержке КОФ партии «Нур Отан».

- В рамках проекта мы хотим создать виртуальный музей «Тобыл-Торғай тұлғалары», - рассказывает председатель обще-ственного фонда Динара Утебаева. - Это специальный сайт, на котором будет собрана вся информация о выдающихся лич-ностях Костанайской области, внесших свой вклад в разви-тие региона. В реализации этой задачи нам помогает КГПИ.

В качестве информационного наполнения будут исполь-зованы материалы, собранные профессором Актюбинского государственного педагогического института и КГПИ Куа-нышем Ормановым.

Кроме того, организаторы в рамках проекта проведут кон-курс пропагандистов.

Алина НАВРОЦКАЯ

Бүгінгі нөмірде:

* Музейге Ыбырайдың портретін тапсырды.

* Ұлы Жеңісті жақын-датқан.

* Ғұмыры көпке өнеге еді.

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 жыл

Елбасы Нұрсұлтан Назар-баев «Әлеуметтік-экономи-калық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында мектеп оқушы-ларының функционалдық сауаттылығын дамыту бой-ынша нақты міндет қойды. Аталған міндет-Қазақстан-ның әлемдегі бәсекеге қабілетті 30 елдің қатарына кіру үдерісінде де маңызды болып табылады.

Жуырда мектеп оқушы-ларының функционал -дық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012-2016 жыл-дарға арналған жоспарды басшылыққа ала отырып, оқушылардың функционал-дық сауатылығын дамытуға

және түйінді пәндік құзірет-терге қол жеткізуге дайын-дау, кәсібін дұрыс таңдауға, шығармашыл тұрғыда ой-лауға және шешім қабыл-дай алуға әзір, өмір бойы білім алуға белсенді тұлға қалыптастыруға бағытталған «Білім және денсаулық» көр-месі өтті.

Іс-шара «КАTEV» Халықа-ралық қоғамдық қорының басшылығымен дарынды ба-лаларға арналған қазақ-түрік лицей-интернатында ұй-ымдастырылды.

Бұл «Білім және денсау-лық» көрмесі бірліктің, ын-тымақтың, тұтастықтың ұлы үлгісін көрсеткен Қазақстан-ның өткен тарихына, Қазақ хандығының 550 жылдық

мерейтойына, сонымен қа-тар жақында ғана 70 жыл-дығын атап өткен ұлы жеңісті жақындатуға үлестерін қосқан ата-бабаларымыз-дың рухына, арамызда жүр-ген ардагерлердің құрметіне арналды.

«Білім және денсаулық» көрмесін өткізудегі мақсат, заманауи және инноваци-ялық технологияларының оқыту саласындағы жетістік-терді көрсету, оқушыларға алған білімдерін іс жүзінде қолдануға ықпалды көмек жасау, өз денсаулықтарына жауапты қарау және салау-атты өмір салтын қалыпта-стыруды насихаттау болып табылады.

Аталған көрмеде оқушы-

лар математика, физика, хи-мия, биология, информатика, география, қазақ тілі, орыс тілі, тарих, алғашқы әскери дайындық, өзін-өзі тану пән-дері бойынша алдын-ала дайындаған тәжірибелерімен бөлісті.

Сондай-ақ жас ұрпаққа аса зиянды шылым шегу, ал-когольді ішімдік, нашақор-лық, ғаламторда ұзақ оты-рудың зардабы, уақытты тиімсіз пайдалану, семіздік пен улы заттарға әуестіктің денсаулыққа кері әсерін түсіндіруге бағытталған 50-ден астам стендтерді Қо-станай қаласының мектеп-терінен келген оқушылар мен ұстаздар келіп тамашалады.

Жиналған жұртшылық

алдында лицей директоры Ержан Мырзабаев, Қостанай облысы білім беру және ғы-лым қызметкерлері кәсіпо-дағының төрайымы Зияда Ділдәбекова құттықтау сөз сөйлеп, лентаны салтанатты түрде қиды.

Мемлекет басшысы Нұр-сұлтан Назарбаев «Қазақтың бүкіл тарихы – бірігу тарихы, тұтастану тарихы. Қазақ тек бірігу, бірлесу жолында келе жатқан халық» – деп айтқан-дай, бүгінгі өскелең ұрпақ осы ғибратты сөзден өнеге алып, тәуелсіз еліміздің гүл-дене түсуі жолында ғылым мен білімді терең меңгеріп, өз елінің тарихы мен дәстүріне ерекше құрметпен қарағандары жөн.

қазақ-түрік лицейінің оқушыларын тың ізденістерге жетеледі

Астанадан оралды

Жуырда Астана қаласын-дағы Л.Гумилев атындағы Еура-зия ұлттық университетінің тұңғыш Президент аудитори-ясында Испанияның саңлақ ақыны Хусто Хорке Падронның ииспан, қазақ тілдерінде жарық көрген «Тозақ шеңберлері» атты кітабының тұсаукесер рәсімі болды.

Оған Астана, Алматы және республиканың басқа қалала-рынан ақын-жазушылар қаты-сты. Автор Хусто Харке, аудар-машы талантты ақын Танакөз Толқынқызы сөз сөйлеп, кітап-тың рухани құндылық жағына тоқталды.

Алдағы уақытта осы тұ-саукесер рәсіміне куәгер Қа-зақстан ақындарының поэзи-ялық туындылары Испания баспасынан жеке кітап болып басылып шықпақшы.

Аталған шараға Қостанай қаласының тұрғыны, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, белгілі ақын Нағашыбай Мұқа-тов қатысты.

Мешіттің ауласы көгалдандырылды

Ислам – адамзат атаулысы-ның жаны көркем, тәні тазалықта болуын кеңінен насихаттайды. Оның ішінде адамның айналасы, қоршаған ортаның тазалығы да назардан тыс қалмайды.

Бүгінде ҚМДБ-ның Қоста-най облысындағы өкіл има-мы Түсіпбек Асылхан қажы өңірдегі барлық мешіттердің ауласы мен жан-жағы уақыт талабына сай таза болуын үнемі назарда ұстайды. Барлық деңгейдегі имамдардан соны талап етеді. Осы орайда қала-лар мен аудандарда сенбілік-терді өткізу дәстүрге айналды. Бұл маңызды бастама үстіміз-дегі жылы көктем басталғалы бері жандана түсті.

Қазіргі таңда Қостанай облыстық «Марал ишан» мешітінің ұжымы сәулеті мен сәні келіскен парасат ордасы-ның айналасын көгалдандыру мен абаттандыру үшін қыруар жұмыстар атқарды. Жылдағы-дай биыл да гүл көшеттерін отырғызатын орындар арам шөптерден тазартылып, өткен жылғы күзден бері жинақта-лып қалған жапырақтар тиісті жерлерге тасылды.

Осы орада, жалпы, аталған мешітте сенбілік жұмыстарынан басқа да кезек күттірмейтін та-залыққа байланысты жұмыстар қолға алынып, оған қызмет-керлер тартылуда. Соның нәти-жесінде бұл күндері мешіттің маңы сыпырылып, егілген гүл-дерді суғару қолға алынды.

Облыстық мешітке құлшы-лық-ғибадатын жасауға келген әрбір жамағатқа Алла үйінің әсемдігі мен тазалығы жағымды әсер қалдырып, кейінгі өскелең ұрпақ үлгі-өнеге алуда.

Білім ордасындағы ғибратты көрме

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

Өтіп бара жатқан уақыт-ай десеңізші. Қазақстан Респуб-ликасының егемен ел атанға-нына да 24 жылға жақындап қалды. Бұл бір қарағанда аз көрінгенімен, ғасырға пара-пар жұмыстар атқарылды. Мемле-кетімізді барша әлем таныды. Тіпті, көршілес елдердің өзі бізден үйреніп, тағылым ала-тын жағдайға жеттік.

Әрине, мұның бәрі де Елба-сы Нұрсұлтан Әбішұлы Назар-баевтың көреген саясатының, болашақты болжай білетін даналығының арқасы дер едік. Кішкене өткен жылдарға шолу жасайтын болсақ, республика-мызда қай салада болмасын ауыз толтырып айтарлықтай жұмыстар жеткілікті.

Елордамыз Астана дүни-ежүзіндегі сұлу да көрік-ті шаһарлардың бірі десек орынды болар. Осы респуб-ликамыздың бас қаласынан өңірлердің шаһарлары да үлгі-өнеге алады. Бұл орайда біздің жылдан-жылға көркейіп келе жатқан Қостанайдағы игі өзгерістерді де айтып өткеніміз абзал.

Өздеріңіз де байқап жүр-ген боларсыздар, тәуелсіздік алғанға дейінгі облыс орта-лығын қазіргі шақпен салы-стыруға мүлдем келмейді. Оның айырмашылығы жер мен көк-тей сезіліп тұрады. Осы сөзім нақты болуы үшін мысалдар

келтіре кетейін. Мемлекет басшысының

тікелей қамқорлығымен соңғы жылдары Қостанай қаласын-да құрылыс саласы қарқын алды. Қаншама қазіргі талапқа сай келетін тұрғын үйлер бой көтерді. Осы ретте Наурыз шағын ауданындағы жаңа сән-ді де сонадайдан көз тартатын көп қабатты үйлер жарқын мы-сал бола алады.

Онда жерлестеріміздің бақытты ғұмыр кешуіне бар-лық жағдайлар туғызылған. Пәтерлердің бөлмелері кең де жарық. Ауласында балалардың асыр салып ойнап, ой-өрістерін жан-жақты дамытуына мүм-кіндіктер жасалған. Кейбір шағын аудандардағы салынған осындай көпқабатты үйлердің маңында бала-бақшалар да бар. Бұл әрине, жас отбасыла-рының алаңсыз жұмыс істеуіне туғызылған қамқорлық екендігі сөзсіз.

Соңғы жылдары әуежай маңындағы тұрғызылған сәнді үйлерде жас отбасылар қо-ныс тойын тойлады. Ол жайлы бұқаралық ақпарат құралдары беттерінде жазылып, теледи-дарлардан көрсетілді.

Сонымен қатар бұрынғы кездері облыс орталығындағы үйленген жас жұбайларды тір-кейтін орын өте тарлық ететін. Қазір КСК шағын ауданынан уақыт талабына сай келетін

үлкен неке сарайы салынып, пайдалануға берілді. Сол маңдағы жастар бульвары да өркениетке ұмтылыстың бір көрінісі іспетті.

Басқа да игі өзгерістер аз емес. Кезінде салынған көп қа-батты үйлерге жөндеу жұмыста-ры да қолға алынып, барынша жандана түсті. Сырты заманауи материалдармен қапталып, тө-бесіндегі шатырлары мен кана-лизациялары жаңартылған үйлер құлпырып шыға келді.

Мемлекет басшысы бұл күндері әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына қосылу мін-

детін қойып отыр. Ол бәрімізге де ортақ. Сондықтан да еліміз бұдан да гүлденсін, мәртебесі барынша асқақтасын десек, бәріміз де бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығара еңбек етуіміз керек.

Әркім өз саласында ма-мандығының шебері болғаны абзал. Сонда ғана біз көздеген мақсатымызға жетіп, дүние жүзіндегі бай да қуатты мем-лекеттердің қатарына қосыла-рымыз даусыз.

Асхат Байдоллаев, Қостанай қалалық әкімдігі

Ішкі саясат бөлімінің басшысы.

30 дамыған елге қосылу - басты мұратымыз

Тәлімді басқосуЖерлесіміз, қазақтың көрнекті ақыны Қайнекей Жармаған-

бетов ұлттық әдебиетке оқиғалы өлеңді берік орнықтырған қа-рымды қаламгер. Оның «Кекті бала», «Бидай туралы баллада», «Жидебайдың күндері мен түндері», «Фирдоуси туралы баллада», «Мұғалима» деп аталатын шығармалары әдеби қазынамызға қо-сылған сүбелі еңбектер.

Біразы кезінде мектеп оқулықтарына да енгізілді. Мұның сыр-тында Қайнекей қоғам, уақыт тынысы, адам туралы лирикалық өлеңдерді көптеп жазған. Ақын жастайынан жетімдік көріп, ба-лалар үйінде тәрбиеленгендіктен өмір соқпақтарын құттайынан сезінді.

Соғысқа бармаса да осы тақырыптағы жырларды негізгі маз-мұнға айналдырды. Жуырда Қостанай облыстық тариха-өлкетану мұражайында көрнекті ақын Қайнекей Жармағанбетовтың жыр-ларындағы ерлік, отансүйгіштік, намыс мәселесін қозғаған Ұлы Жеңістің 70 жылдығына арналған «Соғыс деген суық сөз» атты кеш болды.

Бұқаралық сипаттағы мәдени шараны мұражайдағы ғылы-ми-әдістемелік жұмыстар бөлімінің меңгерушісі Нәзима Оташева ұйымдастырды. Аталған кеште ақынның фотосуреттері, кітапта-ры қойылған көрме жұртшылық назарын аударды. Жармаған-бетовтың көзін көріп, дәм тұздас болған жерлестері, туыстары, ақын-жазушылары сөз сөйледі.

Жұртшылық Алтынсарин ауданынан арнайы келген ардагер Ж.Сейітов, өлкетанушы Қ.Орманов, ақындар С.Оспанов, А.Шаях-меттердің лебіздерін ынта ықыласпен тыңдады. Қайнекейтанушы ақын, ғалым Н.Мұқатов көрнекті қаламгердің шығармашылық жетістігіне шолу жасады. А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мем-лекеттік университеті мұрағат бөлімінің меңгерушісі Айшагүл Оразбайқызы ақынның әйелі «Кекті бала» балладасынан үзіндіні, ал студенттер Е.Егізбаева, А.Құлтаева, Ж.Тосывалар соғыс тақы-рыбына жазылған өлеңдерді нәшіне келтіре оқыды. Меңдіқара аудандақ мәдениет үйінің қызметкерлері, белгілі әнші, сазгер Б.Сауекенов ақын Н.Мұқатов сөзіне жазылған Қайнекей рухы-на арналған «Терең едің теңіздей» әнін орындап берді. Жалпы «Соғыс деген суық сөз» деп аталған кештің жиналған үлкен-ді-кішілі қауым үшін тағылымдық жағы мол болғанына еш күмән жоқ.

Музейге Ыбырайдың портретін тапсырды

Қазақстан Ресупли-касының еңбек сіңірген кітапханашысы, қоғам қайраткері, тарих ғы-лымдарының кандидаты Нәзира Дәулетованың жиен немересі Данияр Рүстемұлы Әбілгазин облыстық Ыбырай Ал-тынсарин мемориалдық музейінің қорына Қа-зақстанның халық сурет-шісі Әбілхан Қастеевтің «Ыбырай Алтынсарин» атты түпнұсқа портретін табыс етті.

Әбілхан Қастеевтің шығармашылығының

ұлттық бейнелеу өнерінің тарихында алатын орны ерекше. Оның көрнекті қайраткерлердің бейнесін жасаған туындылары қылқа-лам шеберінің ұзақ жылдарға тынымсыз еңбегінің нәтижесі.

Міне, осы музейге тапсырылған еңбегінде Ұлы ағартушының бітім болмысын терең аша білген. Портрет дарынды суретшінің өзіндік қолтаңбасын айқын аңғартады.

Сіздер газетке ұсынылып отырған суретте қазақ халқының біртуар перзенті Ыбырай атамыздың жастық шағы бейнеленген.

Музей қызметкерлері аталмыш бағалы сыйлығы үшін ұлтын сүйген азамат Данияр Әбілғазинге шынайы алғысын білдірді.

«Адамның бойындағы ең асыл да сұлу қасиет-қайырымдылық». Бұл ұлы ғұлама Әл-Фарабидің дана сөзі. Бұл сөздің аста-рына үңілетін болсақ, онда үлкен мағына жатыр. Шын мәнінде қайырымдылық жасау адам бойындағы ең ізгіліктің белгісі.

Мұндай қадам жасаған жан Алла-ның нұры мен шапағатына бөленеді. Осы орайда айта кетер бір жай, біздің қалалық мешітте бұл қозғалып отырған мәселе

үнемі басты назарда. Мешіт болған соң біз алдымен халыққа

қызмет етеміз. Бізден де көмек сұрап ке-летін адамдар аз емес. Әрине, олардың бәрін бірдей тілектерін орындау да мүм-кін емес. Оның бәрі де қаржыға келіп тіре-леді.

Алайда, қарап отыруға да болмайды. Арамызда жүрегі жомарт, өзгелерге қол ұшын беруге дайын тұратын жігіттер де баршылық. Сондықтан да олар жетім-жесір-лерге, көп балалы отбасыларға шапағатын тигізуді өздерінің басты мұратын санайды.

Құрбан айт кезінде мұсылман ба-уырларымыздың «Өлі риза болмай, тірі байымайды» деген қағиданы берік ұстанатыны белгілі. Бұл күндері жерле-стеріміз зират басына барып, дүниеден өткен туған-туысқандарының әриағына бағыштап құран оқытады.

Сиыр, қой құрбандыққа шалынып, жетім—жесірлерге, көмекке мұқтаж жан-дарға таратылады. Жетімдер үйінде болып, дүниеге келмей жатып, тағдыр тауқыметіне ұшыраған сәбилердің маңдайынан сипап,

оларға сый-сияпат жасалады. Ешкім де алдында не болатынын біл-

мейді. Сондықтан әрбір дені сау азамат өздігінен жүріп, тұра алмайтын ғаріп жан-дарға құрмет көрсетіп, қолдарынан кел-генше оларға қайырымдылық жасаулары қажет деп түсінемін.

Қаламыздың 9-шы шағын ауданы-нан біздің мешіт пайдалануға берілгенде тұрғындар қандай қуанды десеңізші. Оның салтанатты ашылуына Қазақстан мұсыл-мандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы қа-тысып, мешітті өз қаржысына тұрғызған кәсіпкер бауырымыз Төлеген Жайлауба-евтың атына шынайы алғысын білдірді.

Мен бас имам ретінде өзіміздің алаң-сыз жұмыс істеуімізге мүмкіндік жасаған Төлеген ағамызға шексіз ризашылығымды білдіремін. Оған әрқашан Алланың нұры жауып, жұмысында тек табысқа жете берсін дер едім.

Шоқан қажы Әмірханов, Қалалық мешіттің

бас имамы

Мешіттегі қайырымдылық

9 мамыр - әрбір адамның жүрегін тебірентетін күн. Жеңіс күні мыңдаған адам асыға күтеді. Дүниеден өткен баба-ларымыз бен аталарымыздың әруағына тағзым етіп, оларды еске алады.

Ұлы Отан соғысы әрбір Қазақстандықтың отбасына өз зардабын тигізді. Мыңдаған отбасылар ата – анасынан, аға – апаларынан айырылды. Сол соғыстың зұлматын өскелең ұр-пақ ешқашан ұмытпауы керек. Бір өкініштісі, Отанды сүюдің, қаһармандық пен жанқияр-

лықтың өшпес үлгісін көрсетіп, соғыстың бар қасіретін тартқан соғыс ардагерлерінің саны күн өткен сайын азайып барады.

Жоғарыда аталған мереке қарсаңында Қостанай облы-стық Ы.Алтынсарин мемори-алдық музейінде Ұлы Отан Соғысының 70 жылдығына ар-налған «Өшпес қаһармандық» атты кеш болып өтті. Оған соғыс ардагері Флюр Тазеев пен кешегі майдангердің қызы Эмма Гордеева қатысты.

Кездесудің негізгі мақсаты – соғыс жылдарындағы қаһар-

мандарды, олардың ерліктерін еске түсірумен қатар жастарға патриоттық сезімді ұялату, аза-маттық белсенділікті нығайту еді.

«Нұр Отан» партиясының облыстық филиалындағы өкілі Абылайхан Какенов қазіргі жарқын өмір үшін бүкіл ғұмыр-ларын арнаған аға буын өкіл-деріне шынайы ризашылығын білдірді.

Кешегі сұрапыл соғысқа біздің өңірден де қаншама аза-мат майданға аттанып, көпте-ген аталарымыз бен әкелеріміз

қайтып оралмады. Олардың ерліктерін біз әрқашан да жа-стардың алдында айтып оты-руды өзіміздің парызымыз деп есептейміз.

Облыс орталығындағы №2 орта мектебінің 5 «Б» оқушы-лары ардагерлерді құттықтап, гүл шоқтарын табыс етті. Соғыс жылдарында шыққан ең таны-мал әндерді шырқады. Ал, сы-нып жетекшісі Надежда Воло-сян Ұлы Жеңісті жақындатқан ардагерлерге құрмет көрсету бүгінгілердің басты парызы екендігін айтты.

Басқосуда жауынгер-лердің өмірі мен майданда жазған хаттарының негізінде сұрапыл соғыс күндері туралы көріністер қойылды.

Қостанай облысындағы еңбеккерлер Ұлы Отан Соғы-сы жылдарында тылда жұмыс істеп, өздерінің лайықты үле-стерін қосты. Өңірде сол қиын күндері «Бәрі де майдан үшін! Жеңіс үшін!» деген ұран жұрт-шылықтың рухын көтерді.

Кештің соңында «День По-беды» атты айтулы ән орын-далды. Жиналған ардагерлерге

сыйлықтар берілді. Жоғарыда аталған мұра-

жайда таяуда кейінгі жастарға тағылым боларлық тағы да бір маңызды кеш ұйымдастырыл-ды. Ол ұлтымыздың біртуар перзенті, ұлы ағартушы Ыбы-рай Алтынсариннің «Мұсыл-мандық тұтқасы» деп аталатын көпке елгілі кітабына арналды.

Қостанай аудандық Маңдай батыр мешітінің бас имамы Азамат қажы Серікбайұлы осы еңбектің жастар үшін ерекше маңызына тоқталды.

Мұражайдағы тағылымы мол жүздесулер

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ҚОСТАНАЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ҚҰРМЕТТІ АЗАМАТТАРЫ

Ұлылардан ұлағат

Алматыға ай сайын бол-мағанымен, жылына бір рет жолым түсіп тұрады. Сол са-парларда міндетті түрде сөз өнерінің зергері, қазақ халқын рухани жағынан байытып келе жатқан қаламгер Сәбит Доса-новтың киелі шаңырағына соқпай кетпеймін.

Өткен жолы да тек қа-зақ елін ғана емес, көршілес Ресейдің барша қауымының аузында жүрген осынау зия-лы жанның отбасына ат басын бұрдым. Бәлкім ағайындар-дың есінде болар, өткен жылы біртуар жазушының сүйікті ұлы кенеттен қайтыс болып, бәрімізді де төбемізден жай түсіргендей болды.

Осы перзентін де бір барғанымда көзбен көріп, оның оқып жатқандығын біл-ген едім. Қаза қай үйге болсын ауыр тиеді. Сондықтан ағама арнайы көңіл айтып, бауыр-лық ниетімді білдірдім. Әри-не, ініміз қайтыс болған кезде көрнекті жазушыға қайғысы-на ортақ екенімізді телефон арқылы білдірген едім.

«Достық» даңғылының бойында тұратын қаламгердің үйі қашанда келімді, кетімді кісілерден бір арылмайды. Ол әдеттегі қалпымен : «Ора-залы інім, үй ішің аман ба? Қостанайдағы бауырларымы-здың хал-жағдайлары қалай? Оларға менен жалынды сәлем айтарсың» , деді.

Міне содан бері де біраз уақыт өтті. Сол аралықта оның сүйікті перзенті жайлы үлкен толғаныспен жазылған кітап-тары да жарық көрді. Мұны күллі қазақ жұрты оқыған да болар. Сондықтан оған тоқта-лып отырған жоқпын. Ерекше айтайын дегенім, дарынды азамат үстіміздегі жылы 75 жасқа толды. Таяуда ғана оның шығармашылық кеші Мәскеу шаһарында жоғары деңгейде өтті.

Орыстың небір марқасқа азаматтары , яғни әріпте-стері ағамызға шын жүректен шыққан шынайы лебіздерін білдіріп, бірқатар медаль-дармен марапттап, кеудесіне тақты. Бұл марапаттар тек қана Сәбит бауырымызға ғана емес, барша қазақ жазушыла-рына көрсетілген құрмет деп түсіндік.

Сәкеңнің өзге қаламгер-лердің дараланар қасиеті, ешқашан да өзін өзгелерден биік қоймайды. Адамгершілік қасиеті мол тұлға үлкенмен де, кішімен де, дәулеттімен де, қатардағы жұмысшымен де тең дәрежеде сөйлеседі. Жоқты қолдап, жетім – жесірге қамқорлық көрсетеді.

Осы айтулы қаламгердің үйінде болғанымдағы алған әсерім әлі күнге дейін жа-дымда. Бірден көзге ұрғаны, оның жұмыс бөлмесінің төрт қабырғасы тұтас кітап. Онда көп адамның қолы жете бер-мейтін әлемдік екі жүз томдық құнды дүниелерден бастап, си-рек кітаптар жеткілікті екен. Сөренің біраз жерлерінен кейіпкерімнің ұзақ жылдардан бері өзі жазған кітаптары да орын алған.

Дарынды жазушының көркем шығармаларының тілі қандай шұрайлы, көркем де, оқушысын бірден тартып ке-тетін мазмұнды болса, мінезі де дарқан, пейілі кең.

Оның есімін атасы қойдыМен өзімнің бірқатар

жазған шығармаларымда қа-сиетті Торғай өңірінен қазақ әдебиетінің тұтқасы болған, оның алтын қорынан берік орын алған көркем шығарма-лар жазған аса талантты жа-зушылар шыққандығын талай айтып өткен болатынмын.

Ол айна-қатесіз шындық. Бүгінгі әңгімеме арқау болып отырған Сәбит Аймұханұлы Досанов 1940 жылы 12 қаңтар-да Қостанай облысы Амангелді ауданының Байғабыл елді-ме-кенінде дүниеге келді. Оның ата-анасы да сол аймаққа аса қадірлі, жүректері жомарт, тек елім мен халқым деген асыл жандар болатын.

Шаңырақтың тұтқасы Аймұхан ақсақал Торғай өңіріне есеп-қисаптың маманы ретінде белгілі еді. Ол аудан-дағы зиялы азамат ретінде осы аудандағы алты колхоздың қаржысын бақылап, өз кәсібіне аса жауапкершілікпен қарады. Кешегі қанды майданға қаты-сып, Ұлы Жеңісті жақында-туға өзінің үлесін қосты. Көзі ашық, көкірегі ояу, кітапты көп оқыған азамат өзінің пер-зенттерінің де білімді, намы-сты, жігерлі азамат болуын армандады.

Сәкеңнің есімін ардақты атасы Досан қарт қазақтың ұлы жазушысы Сәбит Мұқано-втай үлкен азамат, ел аузын-да жүрген қайраткер болсын деген ырыммен Сәбит деп қойған екен. Кейін өсе келе Сәбит ағамыз осынау біртуар қаламгермен кездесіп, оның ақ батасын алыпты. Тіпті, мұ-ның шығармасына өзінің аға-лық тілегін білдіріп, жанашыр пікірін де жазыпты.

Сәбит ағаның анасы Мағри-па Әбенқызы да өзі ортасына аса сыйлы, тек кісіге болсын деп тұратын қайырымды да мейірімді жан екен. Жүзінен имандылық төгіліп тұратын апамызды бүкіл айналасын-дағы туған-туысқандары, құр-бы-құрдастары қадір тұтқан.

Жалпы, Мағрипа апамыз он құрсақ көтеріпті. Үйдің тұңғышы өзіміз әңгіме етіп отырған жайсаң мінезді аға-мыз Сәбит. Ал шаңырақтың ең кенжелері Сәбила. Досановтар әулетіндегі дүниеге келген он баланың алтауыда өмірден өз орындарын тапты.

Қазақтың шетелге әйгілі жазушысы Сәбит Досанов өзінің кіндігі тамған туған жерін жер бетіндегі ең баға жетпес мекенге санайды. Сон-дықтан да болса керек, киелі Торғайға жолы түскен сайын ағайын-туысқандарды аралап, Байғабыл ауылында жерлен-ген ардақты әкесі Аймұханның зиратына барып, тағзым етіп, оған құран бағыштап отырады. Бір сөзбен айтқанда, сондағы бауырларының қуанышы мен қайғысына ортақтасады.

Әлемге танылды

Сәбит аға өзге заманда-стары секілді еңбекқор болып өсті. Қазір соның жемісін көріп отыр. Бұл күндері Қазақстан Республикасының еңбек сіңір-ген қайраткері. Ресей әдебиет академиясының педагогика-лық және әлеуметтік ғылым академиясының академигі. М.Шолохов атындағы халықа-ралық, Қырғызстанның «Алтын қалам» ұлттық әдебиеті сый-лығының лауреаты.

Елбасының қолынан «Па-расат» орденін алды. Сәкеңнің өткен жылдар ішінде жазған көптеген халық жүрегінен берік орын алған туындылары әлемнің бірқатар тілдеріне аударылды.

Кезінде ол алдымен Алма-тыдағы С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік универси-тетін ойдағыдай аяқтады. Оны тәмәмдаған соң бірқатар жауапты қызметтер атқарды. Мәселен, Сәбит Досанов қазақ телерадиокомитетінде редак-тор, «Қазақ әдебиеті» газетінде бөлім меңгерушісі, Қазақстан Жазушылар Одағы Әдебиет-шілер үйінің директоры, Қа-зақстан Жазушылар Одағында жас әдебиетшілермен жұмыс жөніндегі Кеңесінің жауапты хатшысы болған жылдар оның өмірінде ерекше орын алады.

Басқа да беделді жұмы-старда болып, елі мен халқы-ның сүйіспеншілігіне бөленді. Атап айтар болсақ, 1985-1997 жылдар аралығында әдебиет қоры қазақ бөлімінің бастығы. Республикалық Халық шығар-машылығы және мәдени қыз-мет көрсету орталығының бас директоры болды.

Жазушының «Қайырлы таң», «Жанр тағдыры», «Сексен бестің көктемі», «Адаспандар адамдар», «Тотем под чадрой», «Тензор степного кургана» атты кітаптары бар. Сондай-ақ, қаламгердің «Дауыл» пьесасы, Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық дра-ма тетрында және Серке Қо-жамқұлов атындағы бұрынғы Торғай облыстық театрында қойылды. «Ертең бюро» пьеса-сы Махамбет Өтемісов атын-дағы Атырау облыстық қазақ драма театрының сахнасына шығарылып, көрермендердің көңілінен шықты.

Көрнекті қаламгердің «Қыран қалғымайды» пове-стері, «Тау жолы», «Екінші өмір», «Жиырмасыншы ғасыр», «Қылбұрау», «Тұйық», «Қасқыр ұлыған түн» романдары оқыр-мандардың тарапынан жоғары бағасын алды. Ол қазақтың ұлы жазушысы Сәбит Мұқано-втан кейінгі әдебиеттің барлық жанрларында қалам тартқан каламгер. Осы соңғы романы жайлы Олжас Сүлейменов «Бұл ешқандай әдеби анықтамамен бағаға сыймайтын шығарма» деп жазды.

Оның шығармашылық жолына тоқталатын болсақ, ең алғашқы кітабы «Шабын-дықта» деген атпен 1958 жылы жарық көрді. Ол өзіне үлкен абырой мен атақ әкелген «Ақ аруана» повесін жазған кез-де небары 25 жаста ғана еді. Қазір осы жаста әлі де болса

әке-шешесіне масыл болып жүрген бозбалалар жеткілік-ті. Бұл кітабы арада екі жыл өткен соң баспадан шықты. Оның қолжазбасын алдымен, әдебиеттегі ұстаздары болып табылатын Сәбит Мұқанов пен Ғабит Мүсірепов оқыған-дығын да жұртшылық назары-на салғымыз келеді.

Ол кезде цензура жарық көретін туындыларды қатаң бақылауда ұстады. Сәкеңнің әлгі аталған шығармасының өн бойында қазіргі тәуел-сіздікті аңсау идеясы жата-тын. Сонымен қатар, оқыр-манды Отансүйгіштікке баулу мақсаты да ерекше еді. Міне осыларды жазушы көпшілікке түйенің өмірі арқылы шебер-лікпен жеткізген – ді.

Кезінде жастарды патриот-тық рухта тәрбиелеуге халқы-мыздың біртуар қаламгерлері Ілияс Есенберлиннің «Көшпен-ділер»», Олжас Сүлейменовтың «Аз и Я» және Сәбит Досано-втың «Ақ аруана» кітаптары-ның тигізген ықпалы ересен болды. Соңғы туынды француз тіліне де аударылып, ондағы-лар сүйсіне оқыды.

Жазушы ағайындары-ның кейінгі жастар үйренер ұлағатты әрі ғибратты, қыр-лары да бар. Сәбит аға өзінің сүйікті қызы Лейлаға тұрмысқа шыққан кезінде оған жасау ретінде көркем туындыларын тарту етті. Лейла өзінің сүйікті әкесінің сыйлаған кітаптарын өміріндегі ең бағалы, қымбат рухани байлыққа балайды.

Аса дарынды қаламгер менімен болған әңгімесін-де мына бір жайды да айтып өтті. Бірде Астана қаласында тұратын перзенті Лейланың қызы Этилка кітап дүкенінен атасының суретімен басылған бір кітапты көріп қалады. Бұл немересі алыстағы атасын қат-ты сағынып жүрсе керек. Әлгі кітаптағы суретті қолына ұстап, сүйе беріпті. Жалпы, жазушы кітапты ерекше байлыққа санайды. Жас кезінде қолы-нан бір сәт кітап түспейтін. Қазақтың белгілі сыншысы, марқұм Сағат Әшімбаев екеуі кітап алмасып оқиды екен.

Ол өзін ұлтымыздың әде-биетінің өркендеуіне ерекше үлес қосқан классик жазушы-лар Мұхтар Әуезовті, Ғабит Мүсіреповті, Сәбит Мұқановты, Ғабиден Мұстафинді, Мұхаме-джан Қаратаевты, Темірғали Нұртазинді, Сейітжан Омаро-вты, Серік Қирабаевты, Әзілхан Нұршайықовтарды өзіне ұстаз санайды. Сәбең және Ғабең, Ғабиден ағалармен кезінде жақсы араласты. Олармен бір-ге жүріп, ел аралады. Аға буын қаламгерлердің пікірлерін тыңдап, ой-өрісін кеңейтті.

Есімдері аталған жазушы-лар да мәдениетті, болашағы жарқын, жылы жүзді, адал ни-етті, дарынды жігітті өздерінің туған інілеріндей айрықша жақсы көрді. Мұның әрбір жаңа туындысына өздерінің жанашырлық тілектерін біл-діріп, үнемі қанаттандырып отырды.

Сәбит аға Мұхтар Әуе-зовтың әрбір лекцияларын мұқият тыңдап, оның теңіздей телегей білімінен сусындады. Қазақты бүкіл әлемге «Абай

жолы» эпопеясы арқылы та-нытқан академик-жазушының дидарын көріп, дуалы аузы-нан сөз есту сол уақыттағы өзі секілді жазушы болуды ар-мандайтын әрбір бозбала мен бойжеткен үшін қол жетпес бақыт еді.

Достары шетінен танымал тұлғалар

Мемлекеттік сыйлықтың иегері өзінің қарымды қалам-герлігі, суреткерлік шеберлігі, мол адамгершілігі арқасында дүние жүзін аралап, жақсыны да жаманды да көрді. Қанша-ма жаңа достар тауып, олармен арадағы байланысын үзбей келеді.

Мысалы, Мәскеудегі «Со-ветский писатель» баспасынан оның орыс тілінде «Жиырма-сыншы ғасыр» деп аталатын романы жарық көргенде оған аса көрнекті орыс жазушысы М.Алексеев қазақ қаламгерін әдеби құбылыс деп өте жоғары баға берді.

Сонымен қатар, оның алдында аталған баспадан Сәкеңнің бір томдық таңда-малы шығармалары жарық көргенде оған алғы сөзді әлем әдебиетінің классиктері С.Ми-халков пен Ю.Бондарев жазды.

Өзіміздің қазақ жазушыла-ры арасында Олжас Сүлейме-новпен қырық жылдан астам араласып, сырлас дос болып кетті. Сондай-ақ, әдебиетте өзіндік орындары бар Қабдеш Жұмаділов, Оразбек Сәрсенба-ев, Асқар Алтай секілді талант-ты қаламгерлермен сөз өнері жайлы әрдайым өз ойларын бөлісіп отырады.

Әріптестері Сәкен сері деп атап кеткен марқұм Сәкен Жүнісов, арамызда жүрген Серік Тұрғынбеков, Қойшығара Салғарин секілді жазушылар-

мен туған бауырлардай арала-сады. Оларға қуаныш та, қайғы да ортақ. Тек Сәкен аға дүни-еден ерте кетіп қалды. Қалған достарының есімдері қазіргі таңда қазақ әдебиетінде ірі тұлғалар қатарында аталады.

Атақты жазушы кейінгі жас қаламгерлердің қалам-қары-мына да жете көңіл бөліп, олардың шығармашылығын қадағалап отырады. Олардың сәтті туындыларын ерекше бағалайды. Бұл орайда ол жоғарыда есімі аталған Асқар Алтайдан басқа Нұрғали Ораз, Айгүл Кемелбаева секілді ба-уырларынан көп үміт күтеді. Өйткені, бұлар қазірдің өзінде бірқатар көркем шығармала-рымен талғампаз оқырмандар-дың көңілінен шығып үлгерді. әдебиет сыншыларынан жақсы баға алды.

Сәбит Досанов соңғы жиырма жылдан астам уақыт-та тынбай шығармашылықпен айналысты. Соның нәтижесін-де «Жиырмасыншы ғасыр» деп аталатын төрт томдық тамаша туынды дүниеге келді.

Әмбебап қаламгердің бос уақыты бола бермейді. Қолы қалт етсе, кітап оқиды. Сонау студенттік кезден бері қа-лам жинауды сүйікті әдетіне айналдырған. Оған сонау бір жылдары гуманистік идея-ларға қызмет ететін шығарма-лары мен белсенді қоғамдық қызметі үшін Ресейде орыстың ұлы ақыны және көрнекті мемлекет қайраткері «Гаври-ил Державин ордені» тапсы-рылды. Сол кезде Сәкеңе әлгі үлкен қала Мәскеуде тұратын бауырымыз Нұрсерік өзінің үйіне алып барып, мұның құрметіне дастарқан жайды. Елінің абыройын асқақтатқан Сәбит ағасына арнайы тапсы-рыс бойынша жеті мың доллар тұратын алтыннан жасалған қалам сыйлады.

Оразалы ЖАҚСАНОВ.

Есімі әлемге танымал қаламгерМемлекеттік сыйлықтың лауреаты, даңқты жерлесіміз

Сәбит Досановтың азаматтық тұлғасы жөнінде

Біздің жастық шағымыз

қазіргілерге ертегі- Аманжол Күзембайұлы,

сіздің еліміздің басқа аймақта-рын айтпағанның өзінде де осы өзіміздің киелі Қостанайдағы мемлекеттік педагогикалық институтта жемісті қызмет атқарып келе жатқаныңызға да едәуір уақыт болып қалды. Сіз-бен талай алқалы жиындарда жүздесіп жүргенімізбен былай сұхбат құрудың сәті енді ғана келіп отыр. Сондықтан әңгіме барысында іштегі қордаланған ойларыңыз бен пікірлеріңізді жасырмай айтады деген үміт-теміз.

- Айналайын-ау, келісті сұх-бат аламын деген адам болса мен қашан да дайынмын ғой. Жалпы, қаламгер қауымын өте сыйлаймын. Ақын-жазушылар-дың арасында да достарым аз емес. Сол себептен сауалыңды қоя бер. Мен жауап беруге дайынмын. Бұдан бұрын жер-гілікті басылымда біраз мен туралы дүниелер жарық көрді.

- Байқауымша сіз текті әу-леттің ұрпағысыз. Сондықтан әңгімемізді әріден бастағаны-мыз дұрыс шығар. Алдымен маған өзіңіз тәрбиеленген қасиетті шаңырақ жайлы сыр шертсеңіз. Әкеңіз, шешеңіз кім болған? Олардан кейінгілерге айтып жүретіндей ғибратты жайлар жөнінде де білгеніміз дұрыс шығар.

- Ең алдымен әкем Күзем-бай жайында айтсам. Жалпы біздің қазақ өз ұрпағына есім берер кезде ырымға ерекше сүйенген. Кез келген қазақтың атын алсақ оның астарында мән-мазмұн жатады. Мысалы, ардақты әкем Күзембай сонау 1920 жылы кәдімгі күздегі қой қырқу кезінде дүниеге келіпті.

Асыл әжеміз дәл осы кезде босанып, өмірге шекесі тор-сықтай ұл әкелгендіктен оны Күзембай деп атапты. Мен 1991 жылға дейін атамның атына, яғни Әбілов болып жазылдым. Еліміз тәуелсіздік алып, мем-лекетімізді әлем таныған соң, әкемнің атына көштім.

Әкем Күзембай дүниеден ерте өтті. 57 жас деген еркек үшін көп емес қой. Бұған ке-

шегі Ұлы Отан соғысындағы алған ауыр жарақаттары мен кейінгі кездегі бастан кешкен қиындықтары да өзінің ықпа-лын тигізбей қойған жоқ.

Ол кісінің небары жеті-ақ класстық білімі болды. Бірақ сол шақта ақыл-парасаты мол, өмірден түйгені мол жанға осы білімнің өзі де жеткілікті бола-тын. Тіршіліктің университетінен өткен қайран тұлға өмірден өт-кенше еңбек жолын кәдімгі қа-тардағы колхозшыдан бастап, есеп жұмысына жегілді.

Әкемнің алдын да бір-ақ мақсат тұратын. Ол шиеттей бала-шағасын ештеңеден та-рықтырмай, зарықтырмай қа-тарға қосу еді. Әрине, елі мен халқына адал қызмет етті. Қазір сол кездегі кейбір оқиғаларды айтсам қазіргі жастарға ер-тегідей көрінуі мүмкін.

Өйткені, біз көп балалы отбасында өстік. Бір-біріміздің киімімізді киіп өстік. Тіпті қар үстінде жалаң аяқ жүретінбіз. Әйтеуір шешеміз тігіп берген «боқшамызды» мойнымызға асынып алып, мектепке бара-тынбыз. Осыған намыстанбадық. Себебі, ол кезде халықтың пей-ілі де, ниеті де басқаша болатын.

Әкем жайлы айтқан соң, шешеме тоқталғаным да дұрыс қой. Анам Айтжанды Қостанай өңірінде білмейтіндер жоқтың қасы. Өйткені, ол кісі биыл ғана 90 жылдығын елі мен халқы абыроймен атап өткен Соци-алистік Еңбек Ері. Көрнекті мемлекет қайраткері Оразалы Қозыбаевтың туған қарындасы.

Ол кісі де өте зерек еді. Өзі от ауызды, орақ тілді. Өте өткір жан-ды. Сондықтан да ешкімнің беделі мен қызметіне қарамай шындықты кәдімгі қас батырларша бетке тіліп айтатын. Сонысынан да болар, кейбір замандастарын мысы басып, олар ішіндегісін қысылып айта алмайтын.

Анамыз өте білімге құштар болатын. Сол кездегі облысқа тарайтын «Ленинский путь» және «Коммунизм таңы» газет-терін елімізге тарайтын «Білім және еңбек», «Мәдениет және тұрмыс» секілді журналдарды тұрақты түрде жаздырып ала-тын.

Жалпы біздің әулетіміздегі

ұл мен қыздардың руханиятқа жақын болуына осы шешеміздің де септігі тигендігін айтқаным жөн болар. Осынау қазір сағы-нышпен еске алатын аяулы жан өлең де жазатын. Оның туған-туыстарына, ұлдары мен қыздарының туған күндеріне арнаған шумақтары біздің үй-імізде әлі күнге дейін ең құнды зат ретінде сақтаулы.

Анамыз біздің қызығы-мызды көрді. Өзімнің ғылым саласындағы қол жеткізген табыстарымды естіп, кәдімгі балаша қуанатын. Сол анамыз 2004 жылы 84 жасында дүни-еден өтті. Ұрпақтары бұл кезде бәрі де жетіліп қалған-ды. Сон-дықтан соңғы сапарға ақ жуып, арулап қойдық.

Бауырларым - өмірдегі тіректерім

- Сіз көп балалы отбасында тәрбиеленгеніңізді айттыңыз. Осы бауырларыңыздан қазір кімдер бар. Олардың қуанышы мен қайғысына ортақтасып тұратын боларсыз?

- Інім-ау адам жас кезінде көп нәрсенің байыбына бара бермейді. Жасың ұлғайып, ал-ды-артыңды таныған кезде бауыр деген өте қажет екен. Шешем марқұм кезінде тоғыз құрсақ көтеріпті. Содан бұл күн-дері жетеуі тірі. Бәрі де жоғары білімді.

Мәселен, қарындасым Ақсұлу тарихшы. Бұл күндері зейнеткер. Сондай-ақ қыз ба-лалар Балапан мен Ақыл да өз ортасына өте сыйлы. Ақыл болса Қазақстан Республикасы-ның еңбек сіңірген қайраткері. Ұл балаларға келетін болсақ, інілерім Қорғанбек заңгер бол-са, одан кейінгі Амантай әділет майоры.

Осы бір ата-анадан тараған ұл қыздармен тіршілікте ара-ласып тұрамыз. Шаңырақтың үлкені болған соң, бәрі де меніасқар таудай арқа тұтады. Қандай мәселе болса да ақыл-кеңес сұрап, кішіліктерін көрсе-теді. Отбасындағы қуаныштары мен мерейтойларымның ба-сы-қасында солар жүреді. Соған шүкіршілік деймін.

- Әбеке, менің білуімше, сіздің елу жылға жуық бір шаңырақтың астында бақытты ғұмыр кешіп келе жатқан асыл жарыңыз Тамара Қайыржанқы-зы Әлібек те тарих ғылымда-рының кандидаты, доцент. Бұл күнері өзіңізбен бірге бір жоға-ры оқу орнында қызмет атқа-рып жатыр деседі. Әңгіменің орайы келгенде соған да тоқта-ла кетсеңіз?

- Зиялы қауым өкілдері біздің әулетті ғылым қонған шаңырақ деседі. Оның өзіндік сыры да бар. Өйткені, әлгі сау-алыңыз да айтылғандай менің бағым мен бақытым болып кездескен қазақтың ару қызы Тамара Қайыржанқызы да бел-гілі ғалым. Ол қазір Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтында доцент. Студент-терге дәріс береді.

- Осы апамызбен қашан және қай жерде таныстыңыз? Соны да оқырмандардың біл-гені артық болмас?

- Алматы біздің заманда-старымыз үшін өте ыстық қала. әлемдегі ең сұлу, табиғаты көркем осы шаһар менің де өмірімде ерекше орын алады. Сол шақтағы өзге қатарларым секілді мен де арман қуып Алатаудың баурайындағы осы қалаға бағымды сынау үшін барған едім.

Сол шақта Ақмола облысы Атбасар қаласында туып, өскен бойжеткен Тамара да әлгі қа-

лаға жоғары білім алу үшін келген екен. Шілденің шіліңгір айында жан-жақтан жиналған жастар бұрынғы қазақ мемле-кеттік университетінің тарих факультетіне емтихан тапсы-руға жиналдық.

Жолымыз болып, мен де, Тамара да осы көптен бері ар-ман еткен факультетке студент болып қабылдандық. Бәрі де сол кезден басталды ғой. Мен де кәдімгі тепсе темір үзетін, қылшылдаған жігітпін. Тамара да бет біткеннің сұлуы болатын.

Сол студент кезде біз бұрынғы астанадағы Виногра-дов көшесі 88-ші үйдегі №1 жатақханада тұратынбыз. Ба-стапқыда біз бір топта оқыдық қой. Содан танысып, достықтың соңы махаббатқа ұласты.

- Естуім бойынша, сіздерді қазақ халқының мақтанышы, ұлы тарихшы Манаш Қозыбаев үйлендірді деседі. Сол қанша-лықты рас. Осыны өз аузыңыз-дан естісек деп едік?

- Мұның ешқандай өтірігі жоқ. Өйткені ол кезде академик Манаш Қозыбаев сол қалада тұратын. Есімі ғалым ерітнде елімізге танылым қалған-ды. Манаш аға маған нағашы болып келеді. Сондықтан сабақтан бос кездерім де осы кісінің үйіне барып тұратынмын.

Бұл күндері Манаш аға-мыз арамызда жоқ болса да ол кісінің сүйген жары Сара апа-мыз айтулы азаматтың шаңы-рағының отын сөндірмей, ұл мен қыздарын тәрбиелеп отыр. Өзім Тамарамен үйленуге серт байласқан соң, оны нағашым мен жеңгеме көрсеттім.

Тамара ол кісілерге бірден ұнады. Өйткені, қалыңдығым көп сөйлемейтін, ибалы да ина-батты, қазақтың барлық асыл қасиеттерін бойына сіңірген бойжеткен-ді. Олар келісім бер-ген соң біз ауылдағыларға да хабар бердік. Осылайша үлкен кісілердің батасын алып, шаңы-рақ көтердік. Ол 1968 жылдың 1 желтоқсаны болатын.

- Сіздірдің қашан шаңы-рақ құрғандарыңызды білдік. Ғылымға, жалпы Қазақстан тарихын зерттеуге арнаған еңбегіңізге әлі тоқталармыз. Негізі адамның ғұмырының жалғасы оның ұрпағы емес пе? Сондықтан маған балала-рыңыз, немерелеріңіз жөнінде әңгімелеп берсеңіз?

- Осы жерде асыл жарым Тамара апаңа шын жүректен шыққан шынайы алғысымды білдіргім келеді. Қанша деген-мен, тәрбие көрген қазақтың қызы ғой. Өзінен гөрі, мені әрқашан да жоғары қойды. Менің профессор, академик болып жүргенім бір жағы осы кісінің де тікелей қамқоры дер едім.

Өйткені, бұл кісі де, мен де ғылым докторы болғым келеді деп қырсығып отырса, мен не істер едім. Әрине, ол да ғылым-нан кенде болған жоқ. Бірақ әйел затына тән сыйластықты, адамгершілікті ұстанды. Отба-сының бақытын жоғары қойды.

Жұмыс та істеді. Бала да тәрбиеледі. Оның үстіне менің қаншама келімді, кетімді адамдарым бар емес пе? со-лардың бәрін де қабақ шыт-пай қарсы алып, дастарханын жайып отырды. Жоғарыда

айтып өткенімдей мен шаңы-рақтың үлкені болдым. Сон-дықтан барлық інілерім мен қарындастарым менің үйімде жатып оқыды. Олардың ас-суы, жуылатын киім-кешегі бар де-гендей, соның бәрі де менің асыл Тамарам төзді, шыдады.

Тіпті, інілерім үйленіп, қарындастарым тұрмысқа шыққанда аналарының орнын жоқтатпай, барлық той жаб-дықтарын зыр жүгіріп жүріп дайындады. Қыз балалардың жасауын жасады. Міне, мұның бәріне де қазақы тәрбие көр-ген, ананың тәлімін алған әйел ғана үлгереді.

Соның есесіне бұл күндері менің інілерім мен қарындаста-рым Тамара десе шығарға жан-дары ғана бөлек. Оның қас-қа-бағына қарайды. Туған күні мен мерекелерде бәрі қоршап алып, ең ізгі тілектерін білдіріп жатқа-ны. Несін жасырайын, солардың өзара сыйластықтарын көрген-де бір сәт толқып қалатын кез-дерім де бар.

Үш ұл тәрбиеледік. Олардың бәрі де өмірден өз орындарын тапты. Тұңғышымыз Еркін 45 жаста. Кезінде Қарағанды мем-лекеттік университетін үздік дипломмен аяқтады. Қазір сүйікті келініміз Эльмира екеуі Рүстем атты балаларын тәрбие-леп жатыр. Ол да 14 жасқа келіп қалды.

Ортаншы ұлымыз Абзал да әлгі аталған қаладағы эко-номика факультетін бітірді. Содан кейін білімін жетілдіру мақсатында астанадағы қазақ гуманитарлық заң академиясын бітірді. Бұл күндері Қараған-ды қаласында тұрады. Оның жан-жары келініміз Айгүл негізі фаранцуз тілінің маманы. Бірақ бұл күндері «Қазақстан-Қа-рағанды» телеарнасында жүр-гізуші болып қызмет атқарады.

Екеуінде ел таниды. Олар қос перзенттері Дильара мен Оразды қазіргі уақыт талабына сай тәрбиелеп, білім беруге ұм-тылыс жасап келеді. Үлкендері Ораз қазір біздің қолымызда. Облыс орталығындағы Сырбай мәуленов атындағы гимназия-ның 10 сынып оқушысы.

Кенже баламыз Азат Қоста-най мемлекеттік университінің Заң факультетінің түлегі. Біраз жылдар прокуратура саласында қызмет атқарып, мамандығын шыңдады. Қазір кәсіпкер. Жұмысында табыссыз емес. Осы ұлымыздың жан жары, келініміз Индира да отағасы секілді заңгер.

Бұлардың да шаңырақта-рында үш балалары өсіп келеді. Тұңғыштары Әмір 9-шы сынып оқушысы болса, ортаншы ба-лалары Темір биыл бірінші сы-ныптың табалдырығын аттайды. Сүт кенжелері Адия әлі кішкен-тай сәби. Өте тату-тәтті тұрады.

Осы балаларымызға қарап, жан жарым Тамара Қайыр-жанқызы екеуміз Алла тағалаға шүкіршілік етеміз. Өміріміздің мәнді де мазмұнды өтеп келе жақандығына тәубә дейміз. Үш ұлдан тараған немерелеріміз жан-жақтан келіп, ата-әжелеп қаумалап алғанда төбеміз көк-ке жетіп, нағыз шаттықтың қы-зығына бөленеміз.

(Соңы келесі санда)

Оразалы ЖАҚСАНОВ.

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ЖАНСАРАЙ

«Жас кезімнен білімге құштар болдым»

деп сыр шертеді тарих ғылымдарының докторы, профессор Аманжол Күзембайұлы

Қостанайда аты шыққан зиялы қауым өкілдері аз емес. Солардың бірегейі бүгін әңгімемізге арқау болып отырған Аманжол Күзембайұлы. Ол тек ғылым жолын қуған азамат ғана емес, сөзге шешен, ұлтымыздың арғы-біргі тарихын жетік білетін тұлға.

Тарих ғылымының докторы, профессор бірнеше атақтары да бар. Өнегелі отбасының тірегі. Немерелері мен шөбере-лерінің ардақты атасы. Көптеген қазақ жастарының тәлім-гері. Оны аз десеңіз облыстық Ілияс Омаров атындағы қазақ драма театрының көркемдік кеңесінің мүшесі.

Жуырда оның қарашаңырағында болып, белгілі ғалымның сонау балалық балдәурен шағынан бастап осы күнге дейінгі қалыптасу кезеңдері, алға қойған мақсат-мұраты, ұрпақ тәр-биелеудегі ғибраты жайлы кеңінен әңгімелескен едік.

Бүгінгі газетіміздегі «Жан сарай» деп аталатын жаңа айдарымызда осы көкірегі шежіреге толы айтулы қоғам қайраткері жайлы сыр-сұхбатты жұртшылық назарына ұсынғанды жөн көрдік.

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9АРДАГЕРЛЕР - АБЗАЛ ЖАНДАР

СҮЙІНСАЙДЫҢ ТӨЛ ПЕРЗЕНТІМіне, жақында Ұлы Отан

соғысындағы Жеңістің 70 жыл-дығын атап өткелі отырмыз. Әрине, ол күн бізге оңайлықпен келген жоқ. Қаншама аталары-мыз бен әкелеріміз, әжелеріміз бен апаларымыз сонау отты жылдары қолдарына қару ұстап, қайсарлықтың үлгісін көрсетті.

Сондай-ақ, өздері соғысқа қатыспаса да тылда еңбек етіп, өздерінің лайықты үлесін қосты. Солардың бірі-бүгін әңгімеле-гелі отырған Сарман Жарқе-терұлы Керейбаев.

Ардақты ақсақал биыл 87 жасқа толды. Бірақ оған бұл жасты бере қоймайсыз. Себебі, сергек әрі тың. Ғұмыр бойы ауылда тұрғандықтан ба, ес білгеннен жұмысқа араласты. Осы Қостанай қаласында ғұмыр кешіп жатқан тұңғыш ұлы Темір-хан мен келіні Зейнекамалдың шаңырақтарына келсе де ұзақ бола алмайды.

Қаланың тіршілігіне үйре-не алмай-ақ қойды. Өйткені, ол қашанда таңмен таласа тұрып, кеш жатып үйренген. Бір жағы балалық шағы бірге өскен за-мандастарын сағынады. Со-лармен шүйіркелесіп, мауқын басады. Өткен-кеткенді еске алады. Бұл да болса жасы кел-ген адамға бір ғанибет.

Сарман атамыз Қарасу ауданына қарасты Сүйгінсай

деп аталатын құтты мекенде дүниеге келіп, ата-анасының тәрбиесін көрді. Кейбір дерек көздеріне қарағанда, оның әкесі Жарқетер ақсақал кезін-де темірден түйін түйген ұста болыпты. Оның жолын бір ұлы Төлеген қуып, ауылдастарының ықыласына кенелді.

Өздеріңіз білесіздер, ауыл-дық жерде мұндай шеберге келмейтін адам жоқ. Елді-ме-кендегі барлық қарбалас ша-руа бұл кісінің кәсібімен тіке-лей байланысты. Сондықтан да болар, сол маңдағы барлық ағайындар бұл кісіні ерекше сыйлайтын.

Осынау ерекше жанның жан-жары, яғни Мәриям әжеміз де кәдімгі Алла деген сөз аузы-нан түспейтін мейірімді де қайырымды, өзгелерге шуағын шашып жүрген, иман жүзді кісі болыпты. Елдегілердің бәрі де ол екеуінің ақ батасын алып, ақыл-кеңестеріне сүйенген.

Осы Жарқетер ақсақалдың бес перзенті бар еді. Сарман ағаның екі ағасы Мырзатай мен Мырзабай кешегі сұм соғысқа аттанып, қазақ ұлты-ның жігіттері шетінен намысты келетіндігін әбден дәлелдеді. Бір өкініштісі, Мырзабай аға Украинадағы қанды майдан-да қайтыс болып, топырақ жат жерден бұйырды.

Ал Мырзатай аға болса, кезінде Фин соғысы мен Жа-понияда болды. Туған жеріне

1946 жылы ғана оралды. Кезін-де Байкал Амур магистралын қалпына келтіруге қатысқаны жұртшылыққа белгілі. Осындай ағалары барын Сәкең үнемі өзінің ұрпағына айтудан бір жалыққан емес.

Бұл мақаланы жазғандағы мақсатымыз аға ұрпақ өкілі Сарман ағаның жұмысқа 13 жастан бастап араласып, өмір бойы туған жеріне қомақты үлес қосқандығын кейінгілер-дің есіне салу еді. Ол ешқашан да уақытпен санасуды білмеді.

Ұлы Отан соғысы кезінде бұрыңғы Қарасу және Ленин кеңшарында бастапқыда мал-шы болса, кейін техниканың тілін меңгерді. Күзгі кездері комбайнның штурвалына оты-рып, егін орды. Оның бәрін ба-яндап шығу да мүмкін емес.

ЖАҚСЫ ӘЙЕЛ - ШАҢЫРАҚТЫҢ

БЕРЕКЕСІӨзіміз талай рет жүзін

көріп, салиқалы әңгімесін естіген ардақты Сарман аға жайлы толғанғанда оның ұзақ жылдар бойы бір шаңырақтың астында бақытты ғұмыр кеш-кен жан-жары Кәмен Кәукеқы-зын айтпасақ жазып отырған дүниеміз толыққанды шықпас еді.

Бір отбасының берекесін келтіріп, өзінен өрбіген ұр-пақтарын жан жылуына бөле-ген аяулы апамыз да сол Қара-су өңірінің қызы болатын. Өзі Сәкеңнен төрт жас кіші-ді. Ол да отағасы секілді сол майдан қызып жатқан жылдары ша-

руашылықта қарапайым ғана сауыншы болып жұмыс істеді.

Осынау тыл ардагері де бірде бұзаулы сиырды қасқыр-дан құтқарып қалыпты. Мұндай өжет те батыл қазақ әйелін қа-лай мадақтасақ та жарасады емес пе. Сөйтіп ол ауылдаста-рының арасында «Батыр Кә-мен» атанып кеткен-ді.

Сарман аға мен Кәмен апамыз 1948 жылы шаңырақ көтерді. Өздері жеті баланы қатарынан қалдырмай өсірді. Тұңғыштары Темір жеті жасын-да дүниеден өтті. Содан кейінгі перзенттері Темірхан, Алмагүл, Балдырған, Айнагүл, Асылхан, Ерхан және Ақжамилердің бәрі де жоғары білімді, елге сыйлы мамандар.

Кейіпкеріміздің өзіндік қайталанбас ерекшеліктері де бар. Ең бастысы, өте бей-нетқор. Оның бойындағы осы қасиеттерінің бәрі де бала-ларына жұқты. Сәкеңнің пер-зенттерінің үлкені Темірхан да темірдей тәртіпті сүйетін, елімізге аты танымал тұлға. Бұл күндері облыс орталығындағы техникалық-шығармашылық мектебінің басшысы.

Әкесі әулеттің асқар тауы болса, ол бауырларының нағыз қамқоршысы. Інілері мен қа-рындастары да оның өміріндегі қуанышына ортақтасып, ағалық ақыл-кеңесіне сүйеніп жатады. Оның әңгімесіне қарағанда, әкесінің бүкіл ғұмыры барша

қазақ жастарына тағылым. Кезінде ол ауылшаруашы-

лығының озаты ретінде Мәскеу шаһарындағы Бүкілодақтық халық шаруашылығы көр-месіне екі рет қатысып, Қоста-най облысының атын шығар-ды. Адал еңбегінің арқасында бірнеше рет селолық кеңестің депутаты болып сайланды.

Қазіргі таңда ол өзінің сүйікті қыздарының бірі-Бал-дырғанның қолында тұрады. Айналайын қыз бала жүрегі нәзік, ата-анаға қамқор болып келеді емес пе. Балдырған қа-рындасымыз жасы тоқсанға жақындаған әкесінің қас-қа-бағына қарап, оның бір сөзін екі етпейді.

Міне, Сарман атамыз кешегі Ұлы Отан соғысы жылдарында ауылда тылда еңбек етсе, бұл күндері замандастары мен кейінгі жастардың айрықша құрметіне бөленген абыз қарт. Оның сөзі де өтімді. Айтқаны да өте мәнді. Тек кезінде сүйіп қосылған зайыбы Кәмен апа-мыз алпыс жасқа толар жылы кенеттен дүние салды.

Мәңгілік кім бар дейсіз? Құдайға шүкір, балаларының бәрі де саналы азаматтар бо-лып қалыптасты. Қазіргі таңда осы ұрпақтарынан 11 немере, 9 шөбере сүйіп отырған мәуелі бәйтерек. Оған алдағы уақыт-та да мықты денсаулық тілей отырып, жастардың ақылшысы бола беріңіз дегіміз келеді.

Ұлы Жеңісті жақындатқанАрдақты ақсақал, тыл ардагері Сарман Керейбаевтың өмірі кейінгілерге ғибрат

Міне, үстіміздегі жылдың 9 – мамы-рында Ұлы Жеңістің 70 жылдық мере-кесін тойлағалы отырмыз. Осы айтулы күнді жақындатуға ұлтымыздың қан-шама марқасқа ұлдары мен батыл да, қайсар қыздары өздерінің үлестерін қосқаны баршаға мәлім.

Жеңіс жайлы сөз болғанда менің көз алдыма кезінде араласып, ұлағатты әңгімелерін тыңдаған қымбатты қазақ қызы тұра қалады. Әрине, одан бері де арада қаншама уақыт өтті. Рабиға апа-мыз да бақилық болып кетті. Алайда, оның кейінгі сіңлілеріне тағылым бо-лар қырлары жадымда мәңгілік сақта-лып қалды.

Осы атың өшкір сұм соғысқа біздің Қостанай өңірінен де қаншама арула-рымыз аттанып, қанды майданда қол-дарына қару алып, неміс жендеттеріне тойтарыс берді. Шығыстың қос шына-ры Әлия Молдағұлова және Мәншүк Мәметовалардың жолын жалғастырып, нағыз батырға тән мінез көрсетті.

Кейіпкерім негізінде еліміздегі мұнай өндіретін Атыраудың қызы. Оның сол кездегі баяндауына қараған-да, ол 1942 жылдың мамыр айы бола-тын. Бұрынғы Гурьев қаласында әскери комиссариаттың бір шаңырақты асы-рап отырған әкесіне еңбек майданына

бару жөнінде шақыру қағазы келеді. Серғазы аға шындығын айтатын

болсақ, шала сауатты, кәдімгі қа-рапайым ғана қоңыр төбел ғұмыр кеш-кен шаруа болатын. «Егер ол әскерге аттанса, тек ішем, жеймін деп отырған шиеттей үш баланы кім бағып – қаға-ды. Оларды азық – түлікпен қалай қамтамасыз етеді» деген сауал Рабиға апамызды күндіз күлкі, түнде ұйқыдан айырды.

Содан ойлана келе, бұдан яғни тығырықтан шығар жол әке орнына өзі сұрану екендігін түсінді. Үйдің тұңғышы қыз бала болса да, нағыз жігітке тән өр мінез танытып, әскери комиссардың есігін қақты. Әрине, ондағы азаматтар мұны көргенде таң қалысты. Бірақ, бұл әкесінің орнына өзін жіберу жөнінде ұсыныс жасады.

Кішкентайынан аяулы Орынша әжесінің бауырында тәрбиеленген қазақтың батыл қызының айтқанынан қайтпайтын ниетін білген соң ондағы-лар амалсыз оған сенім артуға тура келді. Содан Рабиға үйіне келіп, жолға дайындалды. Не керек , содан ДОСААФ арқылы жүрегі нәзік бойжеткен болса да, ер азаматтарша батыл қадам жа-сады.

Оның бұл әрекеті сол кезбен қа-рағанда, нағыз батырлықпен пара-пар еді. Әрине, ол соғыстың курорт емес екендігін түсінді. Ең бастысы, әкесі үйде қалып, шаңырақтағы үш бауы-рын махаббатына бөлеп, перзенттері аш-жалаңаш қалмайды.

Сол жайдары мамыр айының екін-ші жартысында бұлар вагонға отырып, Қиыр Шығыстан бірақ шықты. Әскердің тәртібі бойынша екі апта карантинде болды. Кәдімгі жер қазып, оны цемент-теп, үш қатарға қалқан жасады.

Бастапқы әсери дайындықты ба-стан өткерген соң Рабиға Серғази-на 625 – ші авиациялық батальонға қызмет етуге жолдама алды. Ондағы кісілер қазақ қызының бойындағы ширақтықты, сауаттылықты, еті тірілікті сезген болар, бірден денсаулықтарын тексерген соң радистер дайындайтын курсқа оқуға жіберді. Сөйтіп, мұның қатарластарын Батыс майданға аттан-дырылатын жігіттердің орнына алды.

Осылайша кешегі талапты бойжет-кен күтпеген жерден байланысшы де-ген мамандыққа ие болды. Оның өзіне беймәлім қырлары мен сырларына бір-те-бірте қаныға түсті. Қандай іске бол-сын, білек сыбана кірісіп кететін ару аз уақыттың ішінде командирлердің назарына ілінді.

Бір жылдың ішінде кіші сержант дәрежесіне ие болып, өзіне байланыс бөлімшесі жүктелді. Қанша дегенмен қыз бала емес пе, шалғайда жатқан қа-зақ еліндегі бауырларына үш бұрышты хат жазып, әкесі алаңдамасын деген ниетпен, оларды жігерлендірер сөз-дерін жазып, рухтарын көтерді.

Бөлімшедегі он қыз да басшыла-ры Рабиғаның бір сөзін екі етпей, мүл-тіксіз орындап, әскери тәртіптің барлық қиындықтарына үйренді. Содан көп өт-пей бұларды Батыс майданына келген жігіттермен араластырып, жауапкер-шілік жүгін бұрынғыдан да арттырды. Ол ұлтымыздың намысын әрқашан да жоғары қойды. От пен оқтың арасын-да жүрсе де, ауыртпалықтарға шыдап, нағыз қайсар азаматқа тән батылдық көрсете білді.

Табандылық, шыдамдылық, өз қызметін мінсіз атқару қай кезде де адамды абыройға бөлейді. Сол 1945 жылы қазақ қызына ерекше құрмет

көрсетіліп, жоғарыда аталған Қиыр Шығыстағы Спасск қаласында өткен озат байланысшылардың конферен-циясына қатысуға мүмкіндік туды.

Содан, ол қызмет атқарып жүрген 902-ші батальон Благовещенск бағыты-на қарай сапар шекті. Сол батальонның құрамында апамыз Жапон соғысына қатысты. Күз айында оңтүстік Сахалин-нен бірақ шықты. Сөйтіп, қарашаның сонында туған жері Гурьев, қазіргі Аты-рау қаласына аман-есен оралды.

Осы арада айта кетер бір жай, пой-ыздан оны көрнекті қоғам қайраткері, кезінде еліміздің Премьер-министрі болған Нұрлан Балғынбаевтың әкесі Өтеп пен тағы бір сыйлы азамат пер-ронда қарсы алды. Әлгі Өтеп ағамыз мұнай инженері еді. Оның сонау бір жылдары облыстық партия комитетінде мұнай бөлімін басқарғаны сол өңірдегі зиялы қауымға мәлім.

Осы ардақты жанның сүйген жары Рабиға апамыздың сырлас та, қызығы мен қуанышын бөлісетін құрбысы еді. Олардың арасындағы ынтымақ ғұмыр бойы жалғасын тапты.

Талай баланы жетім, ананы жесір етіп, нар тұлғалы азаматтарымыздың сүйегін жат елдерде қалдырған сұм соғыстың қандай болатындығын өз ба-сынан кешкен майдангер апамыз сол күндердің жарқын куәсіндей кеудесіне ІІ дәрежелі Отан соғысы және бірнеше медальдармен марапатталды.

Ес білгеннен еңбекқор, алдына қойған мақсатына жетпей қоймайтын батыр тұлғалы, өжет те намысты соғыс ардагері отты жылдардан кейінде са-налы өмірінің бәрінде туған жері мен халқына адал еңбек етуге арнады. Еңбек жолын Гурьев облыстық пар-тия комитетінің көлік және байланыс

бөлімінде бастады. Араға уақыт салып, көрікті қала

Қостанай шаһарындағы «Қостанай горсельпроект» жобалау институтына жауапты қызметке орналасты. Ботакөз, мінезі ашық жарқын қазақ қызы осын-дағы өзі секілді кешегі қанды майдан-ды бастан өткерген Отар Ерғалиев де-ген азаматпен көңіл жарастырды.

Екі жас бір – бірін шын сүйгендік-тен бе, бұдан кейінгі ғұмырлары да шуақты күндерге толы болды. Отекең де азаматтығы жоғары, бір сөзді, әйел затын ерекше ардақтай білетін зиялы жан-ды. Құдай қосқан қосағы Рабиға апамызбен дүниеден өткенше өте сый-ласты.

Жарасымды жұбайлар қос перзент сүйіп, оларды өз қатарларынан қалдыр-май өсірді. Балалары да әке-шешесінің сенімін ақтауға тырысты. Тұңғыштары Роза Санкт-Петербург шаһарында тұра-ды, одан кейінгі ұлы Алмас заңгер. Сот саласында қызмет атқарады.

Бұлардың да қос перзенттері аза-мат болып қалды. Келіндері Наташа кәріс қызы болғанымен оның инабат-тылығы, әдет-ғұрпымызды қастерле-уі кез-келген қазақ қызынан артық болмаса, кем емес. Өздерімен Рабиға апамыз тірі кезінде қоян қолтық ар-ласқандықтан ба, ол көрген жерінде кішіпейілдік танытып, алыстан сәлем беріп жатады.

Ал, Алмас болса қазіргі нағыз жігіт-ке тән барлық жақсылық пен ізгілікті бойына сіңірген парасатты жан. Ол да келіншегі секілді әке-шешесінің көзін көрген аға буын өкілдерін құр-мет тұтып, кішілерге тағылым көрсетіп келеді.

Бетті дайындаған Ораз Әлі

ОЛ КҮНДЕРДІҢ ӨШПЕС ДАҢҚЫ

Әке орнына майданға аттанған қызРабиға Серғазықызын жерлестеріміз ешқашан да ұмытпайды

Сейсенбі, 19 мамыр 2015 ж. БІЗДІҢ10 ӨМІР-ӨЗЕН ҚОСТАНАЙ

Орны ешқашан да толмайды

Мына өмірдің қамшының сабындай қысқа екендігіне тағы да көзіміз жетті. Осы мамыр айының басында күллі Алма-ты шаһарының зиялы қауымы есімі ТМД елдеріне жақсы таныс, қазақтың біртуар ұлы Батырхан Қамалұлы Шүкеновты соңғы сапарға шығарып салды.

Осы үлкен шаһардағы Жамбыл атын-дағы филармонияға халық өте көп жи-налды. Онда Батырхан бауырымыздың өнеріміз бен мәдениетімізде қаншалықты орын алатындығы жан-жақты айтылды. Қалың жұртшылықтың қайран азаматты өлімге қимайтындығы олардың көздерінен ағып, омырауларына тамған мөлдір тамшы-лардан да байқалып тұрды.

Әрине, тек Алматылықтар ғана емес, күллі еліміздің облыстарындағы үлкен-ді-кішілі қауымды да Батырхан Қамалұлы-ның қазасы ойсыратып тастады. Шындығы керек, әлі күнге дейін ол қайтыс болды дегенге ешкім де сенбейді. Амал қанша, қанша қимаса да жұртшылық оны Кеңсай зиратына жерледі.

Батырхан көпшілікке атақты эстрада әншісі, музыкант және композитор ретінде белгілі еді. Кезінде «А Студио» тобының со-лисі ретінде де баршаға танылған болатын. Аталған топтың құрамында ол халқымыз-дың сүйікті әншісіне айналды.

Батырхан Шүкенов 1962 жылы 18 мамырда сыр елі, жыр елі атанып кеткен Қызылорда шаһарында дүниеге келді. Ол тәрбиеленген шаңырақ осы өңірге белгілі зиялы отбасы болатын. Бұл жанұяда үш ұл және бір қыз өсті.

Әулеттің басшысы Қамал Шүкенұлы кәсібі бойынша экономист-қаржыгер еді. Ол сонау бір жылдары Қызылорда облы-стық қаржы бөлімінің басшысы ретінде де жерлестерінің ерекше құрметіне бөленген жан-ды. Сондықтан да бұлардың жанұясын барша жұртшылық әлі күнге дейін ерекше құрметтейді.

Батырхан кішкентайынан өзгелерге ұқсай бермейтін ерекше бала болды. Өз-деріңіз де тірі кезінде байқаған болар-сыздар, бауырымыздың жүзінен үнемі шуақ шашып тұратын. Жымиысы да өзіне айрықша жарасатын. Осынау дарында ұл бала 1979 жылы Қызылорда шаһарындағы Н.Островский атындағы орта мектепті ой-дағыдай тәмамдады.

Оның бойындағы өнерге деген талпы-ныс сол кездің өзінде көзге ұрып тұратын. Түрлі музыкалық үйірмелерге қатысты. Орта мектепті бітіріп, қолына кәмілеттік аттестат алған соң, дарында бозбала Ре-сейдің Ленинград мемлекеттік мәдениет институтының оркестр бөліміне студент болып қабылданды.

Осында саксофон класында білім алды.

Мұнда оқыған жылдары есімі әлемге та-нымал саксофонист Геннадий Гольштейн, сондай-ақ сакс-тенорист Владимир Раби-кадан көп жайды үйренді. Әрине, мұндағы жылдардың оған бергені мол.

Алматыға оралуРесейде атақты тұлғалардан дәріс

алған Батырхан Шүкенов 1981 жылы атамекені, яғни Алматы қаласына оралды. Сөйтіп, осындағы Құрманғазы атындағы мемлекеттік консерваторияда оқуын одан әрі жалғастырды. Жаңа ортада ол аспап-тармен орындау факультетіндегі саксофон класында білімін тереңдетті.

Туған жерге ат басын тіреген дарын-ды бозбала өзінің бойындағы қабілетін ұштауға барын салды. Осында жүріп бел-гілі музыканттар Байғали Серкебаев, Болат Сыздықов және Владимир Миклошичпен танысты. Олар да мұның бойындағы да-рын ұшқынын байқағандықтан сол кезде еліміздегі атақты «Арай» тобына саксофо-нист ретінде қызметке шақырды.

Баршаға мәлім, сол кезде аталған топ-тың құрамында қазақ эстрадасының жарық жұлдызы Роза Рымбаева ән салып, оның күйеуі, марқұм Тасқын Оқапов ансамбльге жетекшілік ететін. Міне, осылайша ол өзінің өнердегі жолын бастап еді.

Жұлдызы жанып, 1983 жылы VІІ Бүкіло-дақтық эстрада әртістерінің байқауында лауреат атанды. Ол 1985 жылы өзі білім алған Алматы мемлекеттік консерватори-ясын аяқтаған соң әскер қатарында өзінің борышын өтеді. Осы қызметте жүріп те Орта Азия әскери округі штабының орке-стрінде өнер көрсетті.

Дарынды әнші 1987 жылдан бастап

«Арай» тобынан кетіп, «Алма-Ата» деп ата-латын өзінің жеке тобын құрды. Осы жерде саксофонда ойнаумен қатар, бірте-бірте ән салуды да қолға алады. Арада бір жыл өткен соң «Мелодия» фирмасынан өзінің тұңғыш альбомы «Путь без остановок» ән-дер жинағын шығарды. Онда орыс және қазақ тілдерінде жазылған шығармалары енгізілді.

1989 жыл Батырхан Қамалұлының өмірінде ерекше орын алады. Себебі, оның тыңдармандарының жүрегін жаулап, хитке айналған «Джулия» әні дүниеге келді. Сол кезде орыстың атақты әншісі Алла Пугаче-ва қазақ жігітінің ерекше даусын ұнатып, өзінің ән театрына шақырды.

Сол жаңа жылдық кеште «А Студия» то-бындағы қандасымыздың орындаған әнін бүкіл Кеңес Одағы жұртшылығы таныды. Міне, осылайша оның әнші ретіндегі атағы күллі жұртшылыққа жайылды. Әрине, бұл қуанышты сәттер қазақ жігітін қанаттан-дырды.

Дүниеге басқа да жаңа әндер келе бастады. Мысалы, Батырдың орындауын-дағы «Белая река», «Стоп, ночь», «Солдат любви», «Эти тёплые летние дни», «Не-любимая» секілді әндерді халық құмарта тыңдады. Мәскеуде қазақстандық әншінің туындыларын бәрі мойындап, әріптестері ізгі табыстар тіледі.

Содан 2000 жылы ол біржола әншілік-ке бет бұрып, өзінің «Батыр» деп аталатын жобасын жасады. Араға екі жыл салып, ол өзінің тұңғыш «Отан ана» деп аталатын қа-зақ тіліндегі альбомын шығарды. Бұл әндер жинағын қандастарымыз өте жылы қабыл-дады. Батырханды сағынғанда бауырлары-мыз әлі күнге дейін сол әнді тыңдайды.

Оның Алматыдағы Республика са-райында жеке концерті де өте табысты өтті. Бейнебаяндары да жұртшылық назарына ұсынылды. Батырханның 2007 жылы Қа-зақстан Республикасы Президентінің мәде-ниет жөніндегі кеңесшісі болғандығын біреу білсе, біреу білмейді. Дарынды әнші дүниеден өткенде Елбасы оның жанұясына өзінің көңіл айтуын жолдады. Бұл да болса Батырханның әлемдік деңгейдегі талант екендігін көрсетке керек.

Марқұм ардақты әке, сүйікті жар бо-латын. Ол 2008 жылы Әйгерім есімді аруға үйленді. Екеуі Санкт-Петербург шаһарында жүргенде танысқан болатын. Алғашқы не-келескен жарынан Мақсұт есімді сүй-сүй-кімді ұлы өсіп келеді. Ұрпағы бар адамды ешқашан да өлді деуге болмайды.

Міне, ән сүйер қауым адал перзен-ті, өнердің биік шыңына көтеріліп келе жатқан 52 жасар Батырхан Шүкеновтен күтпеген жерден айырылып қалса да, оның артына қалдырған бай мұрасын әрқашан қадірлеп, қастерлей беретіндігі хақ. Сен біздің мәңгілік жүрегіміздесің, бауырым!

Оразалы ЖАҚСАНОВ.

Өлмейтұғын артында ән қалдырғанҚазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері,

талантты әнші Батырхан Шүкенов жайлы сағыныш сөз

Мәңгілік ештеңе жоқ. Өмір өзен секілді екен. Біздің арамызда жарқырап жүрген жан-жарым, балаларымның анасы, немере-шөберелерімнің сүйікті әжесі Күләнда Әмірқы-зы Шаймұхамедтің дүниеден өткеніне де бір жыл болып қа-лыпты. Оның орны әулиетімізде ерекше болатын.

Еркек түздің адамы болса, әйел үйдің берекесі. Мұны өз басым бір әулеттің тірегі рет-ніде жарым Күләндамен 46 жыл ғұмыр кешкен кезімде айқын сезіндім. Ол шынында да шаңырағымыздың сәні де,

мәні де бола білді. Өзі 1942 жылы 25 мау-

сымда Денисов селосында дүниеге келді. Өнегелі отба-сында тәрбиеленді. Әкесі Әмір кешегі Ұлы Отан соғысында қанды майданды бастан кеш-кен азамат-ты.

Күлекең жастайынан зей-інді болды. Алдымен Қостанай кооперативтік техникумын, со-дан кейін Алматыдағы ревизор (тексеруші) дайындайтын рес-публикалық мектепте білімін жалғастырды. Бұл институтпен пара пар оқу орны болатын.

Ол ұзақ жылдар бойы сауда

саласында жемісті жұмыс істеді. Басқаларын айтпағанның өзін-де, Денисов аудандық тұты-нушылар қоғамында істеген жылдар қалың жұртшылықтың есінде болар. Ол қайда жүрсе де үлкен абыройға бөленді.

Қызметі ескеріліп, «Еңбек ардагері» медалімен марапат-талды. Суреті құрмет тақтасы-нан түспеді. Сүйікті келін, ар-дақты әже бола білді. Ұрпағы бар адамды ешқашан да өлді деуге болмайды. Сен мәңгі біздің жүрегіміздесің, аяулы Күләндаш!

Иосиф Шәріпұлы.

Ғұмыры көпке өнеге едінемесе бүкіл өмірін сауда саласына арнаған Күләнда

Шаймұхамедтің адамгершілік қырлары хақында

СҮЙІНБАЙ АРОНҰЛЫНА-220 ЖЫЛ

Ұлы Жамбыл пір тұтқан

Сүйінбай Аронұлы ұлтымыздың мақтанышы

Бәлкім, зейінді оқырманның есінде болар, ұлтымыздың мәдениет тарихында ерекше орын алатын ұлы тұлғалардың қатарында «ХIХ ғасырдағы Жетісу ақындарының алтын діңгегі» атанған Сүйінбай Аронұлына биыл 220 жыл толады.

Осынау әйгілі атамыздың мерейтойы қарсаңында қолына қалам ұстаған қазақтың бір перзенті ретінде біз де қарап оты-ра алмадық. Мұндағы көздегеніміз оның артында қалдырған бай мұрасын аз да болса жас ұрпақтың есіне салып, оның шығармашылығы жайлы баяндау.

Бұл көрнекті тұлғаны кезінде Ұлы Отан соғысында «Ле-нинградтық өрендерім» деп аталатын патриоттық рухтағы өлең жазған Жамбыл Жабаев пір тұтқан Сүйінбай атамыз күллі жұртшылыққа қай жағынан болсын үлгі екендігі дау тудыр-майды.

Жастайынан өзіндік ерекше дарын-талғамымен көпке бел-гілі болған от ауызды, орақ тілді ардақты жан қазіргі Алматы облысы Жамбыл ауданына қарасты Қарақыстақ деп аталатын елді-мекенде дүниеге келіпті. Айтыс өнерінің қайталанбас ше-бері қаншама додаға түссе де қарсыластарына есесін жібер-меген. Суырып салма дарын иесінің шоқтығы қашан да биік-ті.

Әрине, ол туралы қазақ зиялылары да кезінде өзіндік пікір-лерін білдіріп, бабамыздың атын асқақтатқан. Мәселен, «Абай жолы» эпопеясы арқылы ұлтымызды әлемге мойындатқан Мұхтар Әуезов осы Сүйінбай Аронұлын «Жетісу ақындарының алтын діңгегі» деуі бостан босқа болмаса керек.

Мұндай әділ баға бермес бұрын классик жазушы оның шығармаларын оқып, жырларына әбден қаныққан болар. Бұл күндері Алматы қаласындағы педагогтардың көрігі атанған Абай атындағы ұлттық педагогикалық университеті жанында «Жамбылтану және халық ақындары» деп аталатын ғылыми зерттеу институты жұмыс істейді.

Осы аталған ұжымға қаламы қарымды жазушы, филология ғылымдарының докторы Бекен Ыбырайым жетекшілік етеді. Қазіргі таңда осы институт та өздерінің алға қойған міндеттерін орындау мақсатында тың ізденістер жасап жатқандығы аян.

Жалпы, өзіміздің оқып, тоқығанымызға сүйенетін болсақ, ол кісіден яғни Сүйінбай бабамыздан үлгі алмаған айтыс ақын-дары жоқ. Кезінде Жамбыл Жабаев атамыз ұлы ұстазы туралы:

«Менің пірім-Сүйінбай,Сөз сөйлемен сиынбай.Сырлы, сұлу сөздері,Маған тартқан сыйындай!Сүйінбай деп сөйлесем,Сөз келеді бұрқырап.Қара дауыл құйындай!» деген екен. Сөздің сырын білетін адам осы жыр жолда-

рында қаншама мағына жатқандығын жақсы біледі. Осы дүниені жазар шақта мен Қазақ мемлекеттік универ-

ситетінің журналистика факультеті 1 курс студенті кезіміздегі көрнекті ғалым Сұлтанғали Садырбаев ағамызды еріксіз еске алдым. Ол кісі бізге академик Зейнолла Қабдоловтан кейін ауыз әдебиеті пәнінен дәріс берді.

Талантты профессор бәрімізді өзінің шешендігімен, ғылы-ми ізденістерімен таңқалдыратын. Кейін уақыт өте білсек, ол кісі бүгін әңгімемізге арқау болып отырған Сүйінбайдың шөбе-ресі болып келеді екен. Алайда, ол университетте жүргенде ұлы адамның ұрпағы екендігін ешқашан да тіс жарып айтқан емес.

Оның осы ұлы тұлға жайлы зерттеу еңбектері де жетерлік. Ол ғұмыр бойы айтыс өнері абызының шығармашылығы мен өмірін зерттеумен болды. Ғалымның «Сұлу, сырлы сөздері» атты мақаласында «Сүйінбай мен Қатағанның айтысын Жам-былдан басқа Кенен, Үмбетәлі, Өтеп, Өмірзақ, Арғынбай, Қа-рабек, Мақыш, Шүкітай секілді белгілі Жетісу ақындары да жатқа білген» дейді.

Оқырмандар да әсіресе, Сүйінбай Аронұлының адами бол-мысы да қызықтырары даусыз. Сондықтан оған да қысқаша шолу жасап өтелік. Әрине, бұл тұрғыда ол туралы айтылған жылы лебіздер де аз емес. Солардың арасынан іріктеп, сұрыптап жұртшылыққа керектісін ғана алғанды жөн көрдік.

Сөзіміз жалаң болмас үшін еліміздің барша азаматтары ерекше құрмет тұтатын мелекет және қоғам қайраткері, Қа-зақстанның тәуелсіздігі үшін аянбай қызмет еткен Мырзатай Жолдасбековтың «Ақиық» деп аталатын танымдық мақаласына зер салғанды дұрыс деп есептедім.

Филология ғылымдарының докторы, профессор өзінің осы-нау дүниесінде: «Сүйінбай ұзын бойлы, дене бітімі мінсіз сым-батты, күректей әдемі сақалы болған, аппақ қағаздай мөлдір сұлу кісі екен. Жырды домбырамен бастап, қыза келе құлағын бұрап, термелеп, құйындатып, төгіп айтады екен. Қыза келе айқай салғанда, жаныңда тыңдап отырған кісіні селк еткізетін зор дауысты кісі болған» деген пікірі ұлы айтыс ақынының тұлғасын көз алдыңа әкеледі емес пе.

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 19 мая 2015 г.

РАЗМЕЩЕНИЕ РЕКЛАМЫ

Адрес: пр. Аль-Фараби, 90 (1 этаж, левое крыло - рекламный отдел).

Тел. 8 (7142) 54-03-01

ПОДПИСКАТел. 8 (7142) 53-39-13

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: пр. Аль-Фараби, 90

ГАЗЕТАКУПОН БЕСПЛАТНОГО ЧАСТНОГО ОБЪЯВЛЕНИЯ

РАЗДЕЛЫПРОДАЮ КУПЛЮ МЕНЯЮ

(нужное подчеркнуть)текст объявления (до 25 слов)

Ф.И.О.

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. 54-62-46.Шеф-редактор: Зульфия Набиева. Тел. 54-

37-58.Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел. 54-

37-58.Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Айгерим Есмаган-бетова (53-39-13), Марина Кострова (54-05-75),

Александр Кузьмичев (54-62-46), Валентина Ме-лехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин 54-64-85.

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Валентина Мелехова.Газета набрана и сверстана в компьютер-

ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Инди-ра Казиханова.

Корректоры: Виктория Богдан, Куляш Туруба-ева. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай, ул. Май-лина, 2/3. Объем - 1,5 печатных листа.

Тираж номера - 3276. Подписной индекс: К-315. Заказ №715.При перепечатке ссылка на «НК» обязатель-

на. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объ-явлений несет рекламодатель.

[email protected]

К СВЕДЕНИЮ

О состоянии антикоррупционной деятельности

в Управлении государственных доходов по городу Костанаю

Управление государственных доходов по городу Костанаю (далее - Управление) уделяет большое внимание борьбе с коррупцией в своих рядах.

Так, для оперативного реагирования на информацию о коррупционных проявлениях среди государственных служа-щих в Управлении работает телефон доверия, ведется кни-га «Контроля соблюдения Кодекса чести государственных служащих». Ежемесячно в газетах «Наш Костанай» и «Все сразу» публикуется график приема физических и представи-телей юридических лиц и объявление о функционировании телефона доверия.

При поступлении на государственную службу все приня-тые сотрудники подвергаются прохождению специальной проверки, оформлению согласий на принятие ограничений, установленных антикоррупционным законодательством.

Проводится личный прием граждан руководителем Управ-ления и его заместителями.

В целях обеспечения прозрачности работы Управления и предоставления доступа гражданам к сведениям о ходе рассмотрения их обращений с января 2015 года действует проект «Айкын». В рамках данного проекта физические и юридические лица, письменно обратившиеся в Управление, получившие в канцелярии талон с уникальным 18-значным номером, имеют возможность посредством Интернета в ре-жиме онлайн отслеживать ход и результаты рассмотрения своего обращения на сайте Комитета по правовой статисти-ке и специальным учетам Генеральной прокуратуры Респу-блики Казахстан в разделе «Обращения в государственные органы».

За истекший период в ходе реализации региональной «Программы борьбы с коррупцией» Управлением проводи-лись мероприятия по обеспечению наличия справок о сдаче декларации о доходах и имуществе всеми сотрудниками Управления и вновь принимаемыми служащими.

Руководством Управления со штатом сотрудников регу-лярно проводятся совещания и технические учебы по рас-смотрению и изучению вносимых изменений и дополнений в действующее законодательство, в том числе профилакти-ческие мероприятия по предотвращению нарушений, соз-дающих условия для коррупционного проступка. Все эти меры позволят системно и планомерно вести работу, которая будет способствовать предупреждению коррупционных про-явлений.

С. ДОНЕНБАЕВ,руководитель Управления

государственных доходов по г.Костанаю

ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ

Легализация как часть политики по стимулированию развития малого и среднего бизнеса

Казахстанский экономический рынок представляет собой перспективную сферу вложения капитала.

В связи с развитием и становлением рыночных отношений в Казахстане, а также в условиях растущей международной взаимоза-висимости экономических отношений роль и значение финансового положения граждан значительно вырос-ла и продолжает расти.

Не учтенное в экономике имущество отрицательным образом влияет как на самих обладателей данного имуще-ства, так и на государство и общество в целом. С такого имущества не поступают налоги. В этой связи госу-дарством предпринимаются беспрецедентные шаги по изменению сложившейся ситуации, когда «теневое» имущество, в особенности деньги, имея огромный по-тенциал для улучшения эко-номического положения страны, фактически остается вне экономического оборота.

Как отметил Глава го-сударства, с учетом про-должающейся нестабиль-ности мировой экономики и тенденций ее влияния на экономику Казахстана, ха-рактеризующихся снижени-ем инвестиции и торгового баланса, существует острая необходимость привлечения дополнительных ресурсов в экономику.

30 июня 2014 года подпи-сан Закон Республики Казах-стан «Об амнистии граждан Республики Казахстан, орал-манов и лиц, имеющих вид на жительство в Республике Казахстан, в связи с легали-зацией ими имущества», ко-торый вводится в действие 1 сентября 2014 года.

Волна легализации иму-щества пройдет с 1 сентября 2014 года по 31 декабря 2015 года, при этом срок подачи документов для предъявле-

ния имущества (кроме де-нег) к легализации началась 1 сентября 2014 года и закан-чивается 30 ноября 2015 года.

Согласно закону, лега-лизации подлежат деньги, ценные бумаги и доли уча-стия в уставном капитале юридического лица, а так-же строения, соответствую-щие целевому назначению, принадлежащие на праве собственности субъектам легализации земельных участков, на которых они расположены, строения, оформленные на ненадле-жащее лицо, недвижимое имущество, находящееся за пределами республики.

Легализация имущества, находящегося на территории Республики Казахстан, про-водится местными исполни-тельными органами.

Легализация имущества, находящегося за пределами территории Республики Ка-захстан, проводится управ-лениями государственных доходов.

Управление государствен-ных доходов принимает за-явления по недвижимому имуществу, находящемуся за пределами территории РК; по доле участия в юриди-ческих лицах, зарегистриро-ванных в иностранном госу-дарстве; по ценным бумагам, эмитенты которых зареги-стрированы в иностранном государстве.

При этом представляются следующие документы:

заявления на проведение легализации имущества (далее - заявление) в двух экземплярах по установлен-ной форме;

копии документа, удо-стоверяющего личность, с предъявлением оригинала при подаче заявления;

по недвижимому иму-ществу, находящемуся за пределами территории Ре-спублики Казахстан, и доле участия в юридических ли-цах, зарегистрированных в иностранном государстве, нотариально засвидетель-

ствованную копию правоу-станавливающего документа на такое имущество;

по ценным бумагам, эмитенты которых зареги-стрированы в иностранном государстве, выписку с ли-цевого счета в соответству-ющей системе учета прав по ценным бумагам либо иной документ, подтверждающий право собственности на дан-ные ценные бумаги, установ-ленный законодательством государства, резидентом которого является эмитент ценных бумаг;

документ, подтвержда-ющий стоимость приобре-тения или оценочную стои-мость имущества.

При этом если стоимость имущества указана в ино-странной валюте, то такая стоимость пересчитывается в национальную валюту Ре-спублики Казахстан - тенге по официальному курсу, установленному Националь-ным банком Республики Казахстан, на дату подачи заявления;

документ, подтверждаю-щий уплату сбора;

иных документов в слу-чаях, предусмотренных за-коном.

Сбор уплачивается в раз-мере десяти процентов от стоимости приобретения или оценочной стоимости имущества, находящегося за пределами территории Республики Казахстан и уплачивается до подачи до-кументов.

Документы, оформлен-ные на иностранном языке, должны быть представлены с нотариально засвидетель-ствованным переводом на казахский или русский язык.

В случае представления неполного пакета докумен-тов, наличия подчисток и ис-правлений, несоответствия требованиям законодатель-ства Республики Казахстан - документы подлежат воз-врату.

При устранении причин, послуживших основанием

для возврата документов, лицо вправе повторно подать заявление в течение срока легализации имущества.

При соблюдении требо-ваний управление государ-ственных доходов в течение тридцати календарных дней со дня подачи заявления:

1) выносит решение о ле-гализации имущества (кроме денег);

2) выдает субъекту лега-лизации решение о легали-зации имущества (кроме денег);

3) включает сведения в реестр легализованного иму-щества.

Ответственность за полно-ту и достоверность представ-ляемых сведений по легали-зуемому имуществу несут субъекты легализации.

Обращаем внимание, что решение управлением го-сударственных доходов, а также иные действия (без-действие) при проведении легализации имущества мо-гут быть обжалованы в суде.

Легализация - не новше-ство в мировой практике. Ряд стран Европы, многие штаты США проводят дан-ную акцию по нескольку раз, поскольку проблема вывода капитала из тени является весьма актуальной во всех странах.

Казахстан имеет положи-тельный опыт проведения легализации, который по-казывает, что данное ме-роприятие приносит пози-тивные результаты как для граждан Казахстана, так и для развития экономики страны в целом. Необходи-мо отметить, что легализо-ванные деньги и имущество при выводе из тени начнут приносить доход в бюджет в виде налогов и сборов за финансовые и другие опе-рации, проводимые с ними. Кроме поступлений в бюд-жет, уменьшится объем те-невой экономики.

С. ДОНЕНБАЕВ, руководитель

УГД по г.Костанаю

ГУ «Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажир-ского транспорта и автомобильных дорог акимата Амангель-динского района» предоставило на государственную экологи-ческую экспертизу в ГУ «Управление природных ресурсов и регулирования природопользования Костанайской области» рабочий проект «Реконструкция сетей водоснабжения в селе Урпек Амангельдинского района Костанайской области» с разделом охрана окружающей среды (ООС). По вопросам обращаться по телефону 8 (7142) 28-61-66.

Профессорско-преподавательский состав Костанай-ского инженерно-экономического университета имени М.Дулатова и технико-экономического колледжа выра-жают глубокое соболезнование председателю профсоюза, старшему преподавателю Остряниной Татьяне Кенжебе-ковне в связи с кончиной отца

МУРЗАЛИНА Кенжебека Мырзалыұлы

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 19 мая 2015 г.

НОВОЕ ПОКОЛЕНИЕ

Покорители дорогДвое костанайцев за одну неделю «намотали» по Казахстану более двух тысяч километров.

Весь этот путь они проде-лали исключительно авто-стопом. В последнее время дорога для 20-летнего Игоря Игорева и 19-летнего Евгения Гребенюка стала не просто трассой, ведущей из пункта А в пункт Б, а стилем жизни. О том, каким был путь от Ко-станая до Алматы, с какими трудностями пришлось встре-титься парням и что нужно знать, отправляясь в путеше-ствие автостопом, - читайте в материале «НК».

ИЗ КОСТАНАЯ В АРКАЛЫК

7 мая, собрав походные сумки, странники отправи-лись в путь. Выбраться из Костаная парням помогли родители Игоря. Дальше они передвигались самостоятель-но. Около 500 метров Игорь и Женя прошли пешком. Затем остановилась машина, кото-рая следовала до Астаны, но они решили двигаться по за-планированному маршруту и вышли на полпути…

- Нашей изначальной це-лью был Аркалык, куда и добрались спустя несколько часов, - рассказывают парни. - Говоря начистоту, мы разо-чаровались в этом городе. Се-рые заброшенные здания, на которые хотели посмотреть, были практически разобра-ны, остался только фунда-мент. А в большинстве бес-хозных помещений снесены лестничные пролеты, поэто-му забраться туда не смогли.

Парни решили не задержи-ваться здесь и продолжили путь. Вышли на трассу, веду-щую в сторону Жезказгана. Голосовали там несколько ча-сов, но безуспешно. Ни одна машина не остановилась. В итоге парни вернулись в город и взяли два билета на поезд до Астаны. По словам Игоря, они не рассчитывали на большие траты, поэтому купили самые дешевые би-леты в общий вагон - по 1000 тенге.

- Автостоп - это приклю-

чение, а не бесплатный вид транспорта. Его главное преимущество, как и недо-статок, - это полная непред-сказуемость, - делая выводы, продолжает Игорь. – Авто-стопом можно бесплатно объездить полмира, побывать в гостях у десятков потряса-ющих людей, увидеть страну по-настоящему, без туристи-ческих прикрас… Или просто простоять несколько часов под дождем и, так ничего и не поймав, пойти покупать билеты на поезд, автобус.

Прибыв в Астану утром 9 мая, автостопщики поспеши-ли в центр на Парад Победы. Но, увы, все «победное дей-ство» прошло еще в День за-щитника Отечества - 7 мая. Поскольку Игорь и Женя уже побывали в Астане в апреле текущего года, не распако-вывая рюкзаки, отправились дальше.

АСТАНА-КАРАГАНДАСледующей остановкой

была Караганда. Выйдя на трассу из северной столицы, путники пешим ходом прош-ли более 20 километров. Вскоре им улыбнулась удача: их подобрала машина, следо-вавшая до города шахтеров.

- Большим успехом было то, что мы успели попасть на карагандинский парад в честь Дня Победы в Великой Отечественной войне. Оста-лась масса положительных впечатлений, - улыбаясь, отмечает Женя. – Ближе к вечеру мы вышли за город. Сильные ветра в степи и про-ливной дождь, которые со-провождали нас с Костаная, не стали помехой. Пройдя около десяти километров, нас подобрали молодые люди и довезли до ближайшего поселка Аксу. Не заходя в населенный пункт, мы по-ставили палатку, чтобы там переночевать, набраться сил и следовать дальше.

Ночь для парней выдалась беспокойной: порывистый ветер продувал палатку, «до-

рожные мешки» не спасали Игоря и Женю от стихии. Они промокли и замерзли. К тому же наутро выяснилось, что все запасы воды исчерпаны. Ранним утром парни зашли в Аксу и, набрав питьевой воды, отправились к следую-щей точке…

КАРАГАНДА-БАЛХАШНа выезде из Караганды

ребят подобрали алматинцы, которые могли бы их довез-ти прямиком до города не-когда вкуснейшего апорта, но Игорь и Женя попросили водителя высадить их в рай-оне города Балхаша, дабы побывать на 13-м в списке крупнейших озер мира.

- Озеро показалось нам

целым морем, где не видно конца и края, - восторженно рассказывает Игорь Иго-рев. – Несмотря на то, что купальный сезон еще не от-крыт, мы пару раз окунулись. Затем около часа обсыхали, ходили по берегу Балхаша и любовались его красотами. После направились к трассе и сорвали, так сказать, куш.

КОНЕЧНЫЙ ПУНКТ – АЛМАТЫ

Парней преследовала уда-ча – их сразу же подобрала

машина, следовавшая в юж-ную столицу. Мужчина за рулем провез путешествен-ников более 600 км. В 100 километрах до цели парни попросили остановиться, чтобы отдохнуть от дальней и нелегкой дороги. Позади АЗС «разбили лагерь», а на-утро направились в Алматы. Добравшись туда, первым делом друзья зашли в тор-говый дом, где нашли кафе, предлагавшее посетителям фаст-фуд. Ребята любят им полакомиться, хоть и пони-мают, что это вредная пища.

– Зарядившись энерги-ей, направились прямиком в горы. Здесь мы сделали много красивых фото, да и впечатлений осталась масса, - рассказывают парни. - Подъ-ем на вершину горы напо-минал тропики: необычные деревья, кустарники и цветы. Ближе к ночи мы забрались на вершину. Покорив ее, на-чали спускаться обратно.

Мокрых и голодных пу-тешественников приютила знакомая бабушки Игоря Игорева. Она накормила их горячим супом и чаем с пирогом. Утром стран-ники отправились поко-рять мегаполис. Большой неожиданностью для них стала встреча с туристкой, которая также передвига-лась автостопом. Ирина из Ростова-на-Дону рассказала им о том, что путешеству-ет с напарником Сергеем из Самары. Но, попав в Ал-маты, они решили разде-литься. Спустя пару часов четыре автостопщика уже сидели в автомобиле дяди Толегена, который с радо-стью согласился довезти их до Балхаша.

Обратный путь Игоря и Жени был условно расчер-чен так же, как они двига-

лись из Костаная, только в обратном порядке: из Бал-хаша парни добрались до Астаны. Затем их подобрал автобус, следовавший из Астаны в Кокшетау, и до-вез бесплатно до населен-ного пункта Атбасар. После этого их ждало не очень приятное событие, которое путешественники до сих пор вспоминают с обидой. В Акмолинской области их остановили сотрудники до-рожной полиции и… выпи-сали штраф!

- Мы шли вдоль трассы не населенного пункта не навстречу движению, а это грубое нарушение, - пояс-няют Игорь и Женя. – Не-смотря на это, сотрудники полиции вошли в наше по-ложение и помогли остано-вить машину, которая ехала в Костанай.

В общем, странствовали Игорь Игорев и Евгений Гре-бенюк ровно неделю. Домой они прибыли 14 мая. Как ут-верждают наши герои, путе-шествие – это жизнь, и бла-годаря этому хочется жить и двигаться вперед снова и снова.

Валерия ВАХНЕНКОФото предоставлено Игорем ИГОРЕВЫМ

«Там море, горы и тепло...»Каждое путешествие сулит приключения, а путешествие на велосипеде обещает их через край.

Денис Генрих отправился в самостоятельный велопуть из Караганды в Абхазию. Так сложилось, что в пла-нируемом списке городов оказался и Костанай, где он повстречал корреспон-дентов «НК». Отсюда по-ехал в Челябинск, и даль-ше продолжит свой путь по намеченному маршруту - Уфа - Самара - Саратов - Волгоград - Ростов-на-Дону - Краснодар. Конечная цель - Гагры (Абхазия). Протя-женность велотура - более четырех тысяч километров.

Почему именно Абхазия?- Там море, горы и теп-

ло... Еду к друзьям, которые предложили сотрудниче-ство в сфере туризма, - объ-ясняет Денис. - К тому же я там ни разу не был.

Денису тридцать пять лет. Путешествовать он на-чал с двадцати. На поездах,

машинах, самолетах, авто-стопом... Наш герой объ-ехал почти весь Казахстан, частично Россию. Самый первый путь, который и по-родил в нем любовь к путе-шествиям, был в Алматы на поезде безбилетником. Но в путешествие на велоси-педе Денис пустился впер-вые: захотелось драйва. К тому же, по словам парня, на этом транспорте можно остановиться в любой мо-мент, сфотографировать, по-говорить с людьми - то есть полностью управлять своим путешествием. На автобусе или такси, где есть водитель, такое удовольствие не пред-ставляется возможным.

Но и трудности свои встречаются при таком дальнем путешествии на ве-лосипеде, и самая главная из них - это погодные условия. Девятого мая Денис про-

снулся в палатке, которая полностью промокла под дождем, ветер дул нещад-но. Последующие три дня путник шел пешком: из-за ветра невозможно было ехать. Но, несмотря на это, ему никогда не хотелось по-вернуть назад.

Однако не только люби-тельский интерес движет нашим путником - впослед-ствии из впечатлений этого вояжа совместно с истори-ко-географическим обще-ством «Авалон» будут со-ставлены путевые заметки для путешественников.

У Дениса есть жена и сын, которые встретятся с ним в Абхазии. Они хоть и разде-ляют интерес папы, все же решили добираться туда бо-лее безопасным способом - на самолете.

Дина АЛИЕВАФото Олега ЯБЛОЧКИНА