4.ตอนที่ 2

ตอนท 2 : กจกรรมการเรยนการสอนเรองพลงงาน

หนวยท 1 ความหมายและรปพลงงาน

จดประสงคการเรยนร

1. ทดลองและสรปไดวา พลงงานลมทาใหรถเดกเลนเคลอนทได

2. บอกความหมาย “พลงงาน”ได

วสด อปกรณ

1. รถเดกเลน

2. กระดาษแขง

3. ดนนามน

4. กรรไกร

การทากจกรรม

1. ตดกระดาษแขงเปนรปสเหลยมผนผา ขนาด 5x7 เซนตเมตร ตดเขากบดานบนของรถเดกเลนดวยดนนามน

2. เปากระดาษทรถเดกเลน สงเกตผล

3. รวมกนอภปรายวารถเคลอนทไดอยางไร และพลงงานคออะไร

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 1.1

¾Åa§§Ò¹ÅÁ

เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการ

เรอง การบรณาการการเรยนการสอนดานพลงงานระดบประถมศกษาและมธยมศกษา


โครงการอบรมบคลากรในเรองการบรณาการการเรยนการสอนดานพลงงานระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

2-2


1. ทดลองและสรปไดวา พลงงานทาใหสงของเกดการเปลยนแปลงได


1. กลองกระดาษขนาดตางกนอยางละ 2 ใบ

2. กระดาษทไมใชแลว

3. ถวยแกวหรอพลาสตก

4. นาแขงกอนใหญ

5. เทยนไข

6. ไมขดไฟ


1. ใหนกเรยน 2 คน ยกกลองคนละใบทมขนาดเทากน คนท 1 ยกวางไวบนโตะ อกคนหนงวางไวบนเกาอ

2. ใหนกเรยน 2 คนยกกลองทมขนาดตางกน

3. นกเรยนอภปรายรวมกนในประเดนตอไปน

1) การยกกลองไดเกยวของกบสงใด

2) ในกรณท 1 นกเรยนคนใดใชพลงงานมากกวากน

3) พลงงานคออะไร 4. นกเรยนฉกกระดาษทไมใชแลวใหเปนชนเลก ๆ

1) นกเรยนฉกกระดาษไดเกยวของกบอะไร 2) พลงงานคออะไร


¾Åa§§Ò¹ª �ÇÂ·íÒ§Ò¹





2-3

5. นานาแขงใสถวยแกว/พลาสตก วางตงทงไว สงเกต

1) นาแขงละลายไดเกยวของกบอะไร 2) พลงงานคออะไร

6. จดเทยนไขดวยไมขด และอภปราย อธบาย ประเดนตอไปน

1) ไมขดตดไปไดอยางไร และมการเปลยนแปลงอยางไร 2) เทยนไขตดไฟและมการเปลยนแปลงอยางไร 3) พลงงานคออะไร

7. จากขอ 3, 4 , 5 และ 6 ใหสรปความหมายของคาวา “พลงงาน”





2-4


1. ทดลองและสรปไดวา พลงงานความรอนทาใหนาแขงหลอมละลายเปนนาได

2. บอกไดวา พลงงานคอความสามารถททาใหสงของตางๆ เปลยนแปลงสภาพได


1. ถวยแกว หรอพลาสตก 6 ใบ

2. กอนนาแขง 24 กอน

3. แผนพลาสตกใส (สาหรบครอบปดถวย) 2 แผน

4. แผนพลาสตกสดา 2 แผน


1. ใสกอนนาแขงในถวย ใบละ 4 กอน ใบท 1 เปดไว ใบท 2 ปดดวยพลาสตกใส และใบท 3 ปดดวยแผนพลาสตกสดา นาไปไวกลางแจงใหถกแสงอาทตย (อาจใชหลอดไฟสองแทน )

2. จดอปกรณเหมอนขอ 1 อก 1 ชด นาไปวางในทรม

3. สงเกตและบนทกผล ทกๆ 5 นาท จานวน 3 ครง

4. รวมกนอภปรายและอธบายในประเดนตอไปน

1) นาแขงหลอมเหลวกลายเปนนาไดอยางไร

2) พลงงานแสงอาทตยทาใหผลการทดลองแตกตางกนอยางไร

3) สรปผลการทดลองไดวาอยางไร


¹éíÒæ¢ç§ËÅoÁeËÅÇe»�¹¹éíÒä´ �oÂ �Ò§äÃ





2-5


1. อธบายกระบวนการผลตและใชพลงงานไฟฟาจากถานหน

2. เชอมโยงองคประกอบของระบบการผลตกระแสไฟฟา


1. ใบกจกรรมเกมไขวคา

2. บตรคา


1. นกเรยนจบค รบใบกจกรรม และกลองบตรคา

2. แตละคแขงกนเตมคาทงแนวนอนและแนวดง โดยสลบกนหยบบตรคาจากกลอง ผชนะของแตคยกมอแสดงตว

3. รวมอภปรายและตรวจสอบความถกตอง

4. ครสรปและอภปรายเพมเตม แกไขความเขาใจคลาดเคลอน


e¡Áä¢Ç �¤íÒ¾Åa§§Ò¹





2-6

e¡Á·Õè 1

¢ �o¤ÇÒÁã¹æ¹Ç¹o¹

1 ปรมาณพลงงาน 1000 กโลวตต

7 ปรมาณพลงงานไฟฟาทใชในบาน โดยปกตมหนวยเปน ................ชวโมง

8 เชอเพลงจากฟอสซล มสถานะเปนของแขง

9 เครองกาเนดไฟฟา ใชไอนา กาซรอน หรอพลงงานรปอนนาไปหมน..........

¢ �o¤ÇÒÁã¹æ¹Ç´iè§

2 ความสามารถของเชอเพลงทใหปรมาณพลงงาน

3 การเปลยนแปลงรปพลงงานจากถานหนเปนพลงงานไฟฟา

4 พลงงานไฟฟาทไดจากการเผาถานหน

5 เครองกาเนดไฟฟาใช.................และขดลวดในการผลตกระแสไฟฟา

6 ..............คอ การออกแรงกระทาใหวตถเคลอนท

ºaµÃ¤íÒ ºaµÃ¤íÒ

เมกะวตต (MEGAWATTS) ประสทธภาพ (EFFICIENCY)

กโลวตต (KILOWATT) การเปลยนรปพลงงาน (TRANSFORMER)

แมเหลก (MAGNET) พลงงานทตยภม (SECONDARY)

ถานหน (COAL) งาน (WORK)

กงหน (TURBINE)





2-7

แนวการตอบ

1 2

8

5

9

3 4

6

7

1 2

8

5

9

3 4

6

7

M E G F F I C I E N C Y

R A N S F

A ME

C O N

G N E T S

O A L

T

A D

R O R ME

A W T A T S

WO R K I

B R U

L W T

Y

I N E





2-8

ะสง


1. จาแนกรปพลงงานได


1. บตรคาเกยวกบพลงงาน

2. กระดาษโปสเตอร

3. ปากกาเคม


1. นกเรยนรบบตรคากลมละ 1 ชด

2. นกเรยนแตละกลมจดกลมบตรคาทคดวามความสมพนธกนตดไวบนกระดาษโปสเตอร โดยกาหนดเวลาให 15 นาท

3. แตละกลมนาผลงานไปตดไวทผนง

4. แตละกลมเดนดผลงานของกลมอนๆ แลวเขยนบนทกความคดเหนของกลมบนกระดาษโปสเตอร

5. แตละกลมนาผลงานของตนกลบมาพจารณาปรบปรงแกไขใหม

6. ครนาตวอยางผลงานของกลมหนงมาใชสรปการจดรปพลงงาน

7. นกเรยนแตละกลมรวมกนสรปความคดรวบยอดลงในสมด


ÃÙ»¾Åa§§Ò¹





2-9

พลงงานความรอน พลงงานใชแลวหมดไป พลงงานขยะ พลงงานถานหน

พลงงานทดแทน พลงงานแสงอาทตย พลงงานเสยง พลงงานจลน

พลงงานไฟฟา พลงงานกล พลงงานศกย พลงงานนวเคลยร

พลงงานลม พลงงานฟอสซล พลงงานเคม พลงงานชวมวล

พลงงานชวภาพ พลงงานนา พลงงานความรอนใตพภพ

พลงงานเซลเชอเพลง

พลงงานปฐมภม พลงงานทตยภม พลงงานหลก พลงงานสนเปลอง

พลงงานหมนเวยน พลงงานคลน





2-10


อธบายความสมพนธพลงงานกบสงตาง ๆได


นาบตรขอความทมความสมพนธกนมาจดกลมเขาดวยกน

พลงงานความรอน Light Energy ทาใหอบอน เจรญเตบโต

พลงงาน Energy ปงยาง Free Energy

พลงงานแสง Thermal Energy อณหภม แบตเตอร

พลงงานความรอน Warm รกษาโรค พลงงานไฟฟา

การเคลอนท Work เครองใช Electricity

งาน Moving พลงงานฟร พช

ดวงอาทตย Sun Battery สตว

แสงอาทตย Sunlight การขนสง Plant

การสอสาร Communication Transportation Animal

แหลงสะสมพลงงาน นาพรอน แกสธรรมชาต โรงไฟฟา

การเปลยนแปลงรปราง โทรทศน แกสโซลน รถยนต

ความรอนใตดน ภาวะโลกรอน ถานหน

การทาอาหาร เรอ นาตก เตาไมโครเวฟ


¾Åa§§Ò¹e¡ÕèÂÇ¢ �o§¡aºªÕÇiµeÃÒoÂ �Ò§äÃ





2-11


ทดลองและอธบายการใชพลงงานความรอนในการทางาน


1. ขวดพลาสตกขนาด 1 ลตร

2. ลกโปง

3. นารอน 1 ถวย

4. นาเยน 1 ถวย

5. กอนหนเลกๆ 1 กอน


1. แชขวดและลกโปงในนาเยนเปนเวลา 5 นาท

2. นาลกโปงในสภาพแบนแฟบ สวมทปากขวด

3. นาขวดทมลกโปงสวมอยแชในถวยนารอน สงเกตและบนทกผล


¾Åa§§Ò¹ª �ÇÂ·íÒ§Ò¹ä´ �oÂ �Ò§äÃ





2-12

(1) ลกโปงพองขนไดอยางไร (2) กจกรรมการทดลองนเกยวของกบพลงงานอยางไร

4. ทดลองซาขอ 1-3

5. ใหออกแบบการทดลองโดยใชลกโปงยกกอนหน(ขนาดเลก) ขนใหได

6. นกเรยนเขยนลงในสตกเกอรสาหรบบนทก (Sticky Note)

Sticky Note คดถงสงทไดเรยนร ................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... สงทจะทาตอยอดตอไป .................................................................................................................. ...................................................................................................................





2-13


บอกหนวยของพลงงานได


1. ใหนาคาทกาหนดให ไปใสในชองใหถกตอง

จล วตต วนาท แคลอร กโลวตต กาลงมา เมกะวตต บทย เมกะจล หนวย

สงของ หนวยของพลงงาน

1. พลงงานทไดจากอาหาร

2. หลอดไฟฟา

3.หมอแปลงไฟฟา

4.เครองสบนา

5.เครองปรบอากาศ

6. เครองสบนา

7. เครองยนตของรถยนต

8. หมอหงขาวไฟฟา

9. เครองกาเนดไฟฟา

10.ปรมาณพลงงานทงหมดในประเทศตอรายได

11.ปรมาณความรอนทใชทาใหนาเดอด

12.ปรมาณพลงงานไฟฟาทใชในบานทงหมด

13. เตารดไฟฟา

14. เครองทานาอน

15. เครองซกผา


¹a¡Çi·ÂÒÈÒÊµÃ �Ça ¤ �Ò¾Åa§§Ò¹

กาลงไฟฟา หมายถง พลงงานไฟฟาทนาไปใชงาน ในเวลา 1 วนาท มหนวยเปน จลตอวนาท หรอ วตต (w) พลงงานไฟฟา 1 กโลวตต- ชวโมง หมายถง พลงงานไฟฟาทใชไป 1,000 วตต ในเวลา 1 ชวโมง หรอ พลงงานไฟฟา (หนวย) = กาลงไฟฟาของเครองใชไฟฟา (กโลวตต) x เวลาทเปดใช (ชวโมง)





2-14


1. อธบายไดวาเครองใชไฟฟาทใหกาลงไฟฟามากจะใชพลงงานไฟฟามากทาใหเสยคาใชจายสง

2. กาหนดปญหาเพอการคานวณคาใชจายในการใชพลงงานไฟฟา


1. ใหเลอกเครองใชไฟฟาทสนใจ 1 ชนด

2. ศกษาคากาลงไฟฟาจากตารางกาลงไฟของเครองใชไฟฟา และกาหนดเวลาทใชเครองใชไฟฟานน

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 1.9 ãª �ÁÒ¡ ¨ �ÒÂÁÒ¡





2-15

ปรมาณการกนไฟ (กาลงไฟฟา) ของเครองใชไฟฟาประเภทตางๆ

เครองใชไฟฟา กาลงไฟฟา (วตต)

พดลมตงพน 20 - 75

พดลมเพดาน 70 - 100

โทรทศนขาว-ดา 28 - 150

โทรทศนส 80 - 180

เครองเลนวดโอ 25 - 50

ตเยน 7-10 คว 70 - 145

หมอหงขาว 450 - 1,500

เตาหงตมไฟฟา 200 - 1,500

หมอชงกาแฟ 200 -600

เตาไมโครเวฟ 100 - 1,000

เครองปงขนมปง 800 - 1,000

เครองทานาอน/รอน 2,500 - 12,000

เครองเปาผม 400 - 1,000

เตารดไฟฟา 750 - 2,000

เครองซกผาแบบมเครองอบผา 3,000

เครองปรบอากาศ 1,200 - 3,300

เครองดดฝน 750 - 1,200

มอเตอรจกรเยบผา 40 - 90

เมอ พลงงานไฟฟา (หนวย) = กาลงไฟฟาของเครองใชไฟฟา (กโลวตต) x เวลาทเปดใช (ชวโมง)

1) เครองใชไฟฟาทเลอกใช คอ .............................. ใหกาลงไฟฟา .....................วตต

2) เวลาทตองการใช.............................ชวโมง 3) นาคาตวเลข ขอ 1 x ขอ 2 จะไดคาพลงงาน................................กโลวตต-ชวโมง

4) ถา 1 กโลวตต-ชวโมง เทากบ 1 หนวย

5) ทานใชพลงงานไฟฟาจากเครองใชไฟฟานเทากบ.......................หนวย

6) จากขอ 5) ถาการไฟฟาฯคดคาไฟฟาราคาหนวยละ 3 บาท ทานจะตองจายคาไฟฟา..................บาท





2-16


อธบายไดวา การใชพลงงานไฟฟาจากเครองใชไฟฟาทใหกาลงไฟฟามากจะตองจายคาไฟฟามากขนดวย


ศกษาขอความตอไปน “โหนงเปดเครองปรบอากาศทใชกาลงไฟฟา 2,000 วตต เปนเวลา 2 ชวโมง”

อยากทราบวา

1) โหนงไดใชพลงงานไฟฟาไปกหนวย และ

2) โหนงจะเสยเงนเทาไร ถาพลงงานไฟฟาราคาหนวยละ 2.50 บาท

3) โหนงใชพลงงานจาก 2 ชวโมง เปน 5 ชวโมง โหนงและจะตองฉายเงนเพมจากเดมอกเทาไร

4) ในเวลา 1 เดอน, 3 เดอน, 6 เดอน และ 12 เดอน โหนงจะตองจายเงนคาพลงงานไฟฟาเทาไร

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 1.9 ãª �ÁÒ¡ ¨ �ÒÂÁÒ¡ (2)





2-17

หนวยท 2 แหลงพลงงาน


1. อธบายและเปรยบเทยบแหลงพลงงานในอดตและปจจบน 2. ยกตวอยางแหลงพลงงานในอดตและปจจบนทอยรอบตว

สอ อปกรณ

1. ดนสอสหรอดนสอเทยน 2. ใบบนทกกจกรรม


1. ผเรยนทากจกรรมเปนกลมๆ ละ 3-4 คน 2. ใหกลมชวยกนวเคราะหประเภทของแหลงพลงงาน โดยใหเขยนภาพหรอหาภาพท

เหมาะสมเกยวกบแหลงพลงงานในอดตและปจจบนตามทกาหนดไวใหและทเพมเตมตามความสนใจโดยเตมขอความลงในชองทวางไวใหถกตองสมบรณ ลงในใบกจกรรม


æËÅ �§¾Åa§§Ò¹ã¹o´ÕµÊÙ�» � ¨uºa¹





2-18

ใบบนทกกจกรรมท 2.1 : แหลงพลงงานในอดตสปจจบน

ชอกลม ........................................................................... ชน ...................................

ชอ-สกล นกเรยน

1. ................................................................................ เลขท .............................

2. ............................................................................... เลขท .............................

3. ............................................................................... เลขท .............................

4. ............................................................................... เลขท .............................

คาสง

ใหกลมชวยกนวเคราะหประเภทของแหลงพลงงาน โดยใหเขยนภาพหรอหาภาพทเหมาะสมเกยวกบแหลงพลงงานในอดตและปจจบนตามทกาหนดไวใหและทเพมเตมตามความสนใจโดยเตมขอความลงในชองทวางไวใหถกตองสมบรณ

ประเภทแหลงพลงงานในอดต ประเภทแหลงพลงงานในปจจบน

• การเกษตร

แหลงพลงงาน หญาทควายกน

• การเกษตร

แหลงพลงงาน ...................................





2-19


• ในบาน

แหลงพลงงาน นามนตะเกยง

• ในบาน

แหลงพลงงาน ..........................................

• การเลน

แหลงพลงงาน ......................................

• การเลน

แหลงพลงงาน โรงไฟฟา

• การขนสง

แหลงพลงงาน .....................................

• การขนสง

แหลงพลงงาน .....................................





2-20


• ใหเลอกประเภทของแหลงพลงงานตามความคดของกลม

แหลงพลงงาน .................................

• ......................................................

แหลงพลงงาน ........................................

สะทอนความคดถงสงทไดทาทงหมดเกยวกบแหลงพลงงานในอดตและปจจบนโดยตอบคาถามตอไปน

1. ผเรยนจะสรปแหลงพลงงานในอดตและปจจบนไดวาอยางไร ........................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................... 2. ผเรยนคดอยางไรเกยวกบแหลงพลงงานในอดตทผานมาและแหลงพลงงานในปจจบน

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ผเรยนสงสย หรออยากรอะไรอกเกยวกบแหลงพลงงานในอดตและปจจบน

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................





2-21


จดกลมและบอกประเภทของพลงงาน

สอ-อปกรณ

1. ใบความรจากกจกรรม 2.4


1. ใหผเรยนจดกลมทากจกรรม 2. แตละกลมใหพจารณาแหลงพลงงานใน 8 หวขอทกาหนดใหขางลางน สบคนขอมลจาก

ใบความรในกจกรรม 2.4 แลวจดกลมประเภทแหลงพลงงานเปนแหลงพลงงานทใชแลวหมดไปกบแหลงพลงงานทหมนเวยนได (แหลงพลงงานทดแทน/พลงงานทางเลอก)

• พลงงานลม

• พลงงานนา

• พลงงานแสงอาทตย

• พลงงานชวมวล

• พลงงานเชอเพลงฟอสซล

• พลงงานนวเคลยร

• พลงงานความรอนใตพภพ

• พลงงานเคม 3. ตวแทนกลมนาเสนอกจกรรม 4. รวมกนอภปรายและสรปกจกรรม


¨a´¡Åu�Á¾Åa§§Ò¹





2-22


แสดงและเชอมโยงแหลงพลงงานทมความสอดคลองและสมพนธกน


กระดาษกาวยน


1. แตละกลมรบบตรคา แสดงตวอยางแหลงพลงงาน 1 ชด 2. รวมกนอภปราย สรปในกลมเพอจาแนกบตรคา เตมลงในชองประเภทแหลงพลงงานใน

ใบงานกจกรรม และนาใบกจกรรมไปตดผนงหอง 3. ใหผเรยนแตละกลมเดนเวยนดผลงานของเพอนกลมอนจนครบทกกลม (Gallery walk)

ใชเวลากลมละประมาณ 2 นาท ขณะเดนชมผลงาน ใหแตละกลมปฏบตดงน - ทาเครองหมาย เมอเหนดวย และเครองหมาย เมอไมเหนดวย ลงบน

ผลงานทด 4. เมอครบกาหนดเวลาแลว ใหผเรยนเดนกลบมาทผลงานของกลมตนเอง ใหเจาของ

ผลงานตรวจสอบและปรบแกผลงานอกครง 5. รวมกนอภปรายสรปกจกรรม


µÒÁËÒæËÅ �§¾Åa§§Ò¹

ใบบนทกกจกรรมตามหาแหลงพลงงาน

พลงลม พลงงานนา พลงงาน

แสงอาทตย พลงงานชว

มวล พลงงาน

เชอเพลงฟอสซล พลงงานนวเคลยร

พลงงานความรอนใตพภพ

พลงงานเคม

บตรคา กจกรรมตามหาแหลงพลงงาน 1 ชด

พาย เขอน ดวงอาทตย เศษอาหาร ปโตรเลยม ระเบดปรมาณ นาพรอน แบตเตอรร

พดลมหมน นาตก มลสตว ลกไนต ยเรเนยม บอนารอน ถานไฟฉาย

การเคลอนทของอากาศ

กากออยจากโรงงานนาตาล

นามนเบนซน เรเดยม แหลงหนรอนแหง เซลลเชอเพลง

เศษใบไม LPG





2-24


1. อธบายและยกตวอยางแหลงพลงงาน

2. อธบายและยกตวอยางกระบวนการหรอทมาของแหลงพลงงาน

3. บอกประโยชนทไดจากแหลงพลงงาน


1. ใบความร เรอง แหลงพลงงาน

2. ใบแนวคาตอบของคาถาม

3. ตวอยางแบบประเมนการเรยนร เรอง แหลงพลงงาน


1. ใหผเรยนจดกลม ๆ ละ 7 คน เรยกวา กลมบาน(Home group)

2. ภายในกลมบานแบงหนาทไปศกษาแหลงพลงงานใหเขาใจอยางด มาคนละ 1 เรอง มจานวนทงหมด 7 เรอง ดงน

1) พลงงานลมและพลงงานนา 2) พลงงานแสงอาทตย 3) พลงงานชวมวล

4) พลงงานเคม

5) พลงงานความรอนใตพภพ

6) พลงงานนวเคลยร 7) พลงงานเชอเพลงฟอสซล


ÃÙ� a¡æËÅ �§¾Åa§§Ò¹





2-25

3. ใหผเรยนทศกษาเรองเดยวกนไปเขากลมใหม เรยกวา กลมเชยวชาญ (Expert group) แลวแตละคนอานเรองทไดรบมอบหมายจากใบความรและตอบคาถาม

4. ใหตวแทนผเรยนในกลมเชยวชาญรบใบแนวคาตอบจากผสอนแลวรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนจากเรองทอานและคาตอบทไดจนไดขอสรป บนทกลงในสมดบนทกของแตละคน

5. ใหผเรยนแตละคนในกลมเชยวชาญกลบกลมบาน แลวแลกเปลยนเรยนรและรวมกนอภปรายสรปสงทไดเรยนร

6. ใหผเรยนแตละคนในกลมบานทาแบบทดสอบ โดยคะแนนเฉลยจากการสอบจะเปนคะแนนของ สมาชกทกคนในกลม

7. ผสอนและผเรยนชวยกนอภปรายสรปองคความรทไดจากการทากจกรรม แลวใหผเรยนเขยนสงทไดเรยนรลงในสมดบนทก ตามแบบขางลางน

สงทไดเรยนร .................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................





2-26

ใบความร

เรอง พลงงานเชอเพลงฟอสซล

พลงงานเชอเพลงฟอสซล

ฟอสซล (Fossil) หรอซากดกดาบรรพ หมายถง ซากหรอรองรอยของสงมชวตดกดาบรรพทถกแปรสภาพดวยกระบวนการทางธรรมชาตและถกเกบรกษาไวในชนหน การเปลยนแปลงจากซากสงมชวตมาเปนซากดกดาบรรพเกดขนเมอสงมชวตตายลงนบรอยลานปในอดต สวนโครงสรางของสงมชวตทเปนชองวาง โพรง หรอร เชน เนอเยอ ผนงเซลล และสวนของแขงอนๆ อาจถกแทนทดวยแรในชนดน ทาใหคอยๆ ตกผลกกลายเปนหน

เชอเพลงฟอสซล (Fossil fuel) หมายถง เชอเพลงทเกดจากซากดกดาบรรพประเภทพชและสตว ททบถมกนอยใตดนภายใตอณหภมและความดนสงเปนเวลาหลายรอยลานป จนทาใหมการเปลยนรปไปเปนเชอเพลง ไดแก ถานหน ปโตรเลยม หนนามน และทรายนามน

เนองจากการกาเนดของเชอเพลงฟอสซลตองใชเวลานานนบลานป ไมสามารถสรางขนใหมไดในเวลาอนสน เชอเพลงฟอสซลจงเปนแหลงพลงงานทมอยจากด (Non-renewable energy) ดงนน เมอมการขดเจาะเชอเพลงฟอสซลขนมาใชเปนจานวนมากจะทาใหพลงงานชนดนหมดไปจากโลกในทสด

ประเภทของเชอเพลงฟอสซล

1) ถานหน (Coal) เปนเชอเพลงฟอสซลแขงซงมลกษณะคลายกอนหนสดาเปนเงา ถานหนมหลายประเภท โดยจาแนกตามคณภาพของถานหน ซงขนอยกบสดสวนของคารบอนทเปนองคประกอบ ถานหนทมคณภาพตาทสด มเปอรเซนตของคารบอนตาทสด คอ ประมาณรอยละ 60 ถานหนเรยงตามลาดบคณภาพมากไปนอย ไดแก ลกไนท บทมนส และแอนทราไซท





2-27

นอกจากคารบอน ออกซเจนและไฮโดรเจนแลว ถานหนยงประกอบดวยธาตอนๆ ในอตราสวนมากนอยตางกน ธาตทสาคญ ไดแก กามะถน ซงเปนสาเหตททาใหเกดมลภาวะ โดยเมอถานหนเกดการเผาไหมกามะถนจะรวมตวกบกาซออกซเจนในบรรยากาศไดกาซซลเฟอรไดออกไซดและกาซซลเฟอรไตรออกไซด ซงถามปรมาณมากอาจมอนตรายตอชวต และเมอกาซซลเฟอรไตรออกไซดรวมกบฝนจะทาใหเกดฝนกรดปโตรเลยมประกอบไปดวย

2) ปโตรเลยม (Petroleum) คอ เชอเพลงฟอสซลทเปนสารประกอบไฮโดรคารบอน มองคประกอบหลก คอ ธาตไฮโดรเจนและธาตคารบอน รวมทงมธาตอนๆ เชน กามะถน ออกซเจน ไนโตรเจน ปนอยดวย มกพบอยในชนหนตะกอน เนองจากอาจมกามะถนปนอยในปโตรเลยมเมอเผาไหมจงเกดฝนกรดไดเชนเดยวกบถานหน

- นามนดบ (Crude oil) เปนปโตรเลยมทอยในลกษณะของเหลวเปนสวนใหญ

- กาซธรรมชาต (Natural gas) คอ ปโตรเลยมทอยในลกษณะของกาซตามธรรมชาต

- กาซธรรมชาตเหลว (Condensate) เปนกาซธรรมชาตในรปของเหลวภายใตอณหภมและความกดดนของบรรยากาศ





2-28

3) หนนามน (Oil shale) คอ อนทรยวตถทเกดการเปลยนแปลงเปนเวลาหลายรอยลานป จนแปรสภาพเปนสารคลายยางเหนยวๆ หรอทเรยกวา คโรเจน และสวนเศษหนดนทรายทมสารคโรเจนอยดวยแปรสภาพเปนหนตะกอนสเขม เรยกวา หนนามน เมอถกทาใหรอนประมาณ 500 องศาเซลเซยสจะใหนามนและกาซไฮโดรคารบอน

4) ทรายนามน (Sand tar) หมายถง ทรายทประกอบดวยไฮโดรคารบอนและอนทรยสารอนๆ รวมตวกนอยในลกษณะของนามนหนก (Heavy crude oil) แทรกอยตามชองวางของชนหน และทาหนาทคลายสารเชอมเมดทรายเขาดวยกน นอกจากนยงมสวนประกอบเจอปนของอนนทรยสารอน เชน วานาเดยม เหลก ทองแดง และอนๆ บางเลกนอย รวมทงนาอยดวยเสมอ

ในปจจบน เชอเพลงฟอสซลเปนแหลงพลงงานหลกทเราใชในการดารงชวต จากรายงานการใชประโยชนพลงงานของโลกในป พ.ศ. 2550 พบวา ปรมาณการใชพลงงานจากเชอเพลงฟอสซลทวโลกสงถงรอยละ 88 โดยมการใชนามนรอยละ 36 ถานหนรอยละ 28 และกาซธรรมชาตรอยละ 24 พลงงานจากเชอเพลงฟอสซลทาใหเกดการพฒนาดานอตสาหกรรม พาณชยกรรม เกษตรกรรม การขนสง การคมนาคม การกอสราง การผลตสารสงเคราะห เชน พลาสตก ใยสงเคราะห ยางสงเคราะห ตลอดจนใชประโยชนในชวตประจาวนไดมากมาย โดยเฉพาะปโตรเลยม เชน

• การขนสง ประมาณรอยละ 46 ของปโตรเลยมถกนาไปใชประโยชนเปนเชอเพลงสาหรบรถยนต เผาไหมภายใน ไดแก นามนเบนซนและนามนดเซล นอกจากน ยงมนามนเครองบนและไอพน นามนเตาสาหรบรถไฟและเรอ

• การผลตและอตสาหกรรม โดยใชเปนเชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรม โรงไฟฟาพลงความรอน ซงสวนมากใชนามนเตาและกาซ นอกจากนประมาณรอยละ 1 – 2 ของนามนดบทผานกระบวนการกลน จะไดรบการแปรสภาพเปนนามนหลอลน (Lubricants) และจาระบ (Greases) สาหรบการขนสง เครองยนต และโรงงานอตสาหกรรม





2-29

• การใชประโยชนอนๆ เชน แอสฟลต (Asphalt) บทเมน (Bitumen) นามนดน (Tar) ใชราดถนน ฉาบหลงคา และใชเปนสารกนนา ขผง (Wax) ใชทาเทยนไข วสดกนซม วสดขดมน และเปนเชอเพลงใหแสงสวาง นอกจากน ยงใชเปนวตถดบในการผลตสารสงเคราะหอกมากมายหลายชนด อาท พลาสตกและสารสงเคราะหตางๆ เสนใยสงเคราะห (Synthetic fibers) สงทอสงเคราะห (Synthetic textiles) ยางสงเคราะห (Synthetic rubber) เปนตน

ลองตอบหนอย

1. อธบายการเกดแหลงพลงงานฟอสซล

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

2. ทาไมจงจดปโตรเลยมเปนพลงงานฟอสซล

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

3. ถาพลงงานฟอสซลหมดจะทาอยางไร

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

4. ยกตวอยางการใชประโยชนจากเชอเพลงฟอสซล

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..





2-30


เรอง พลงงานความรอนใตพภพ


พลงงานความรอนใตพภพพลงงานความรอนใตพภพ คอ พลงงานธรรมชาตทเกดจากความรอนทถกกกเกบอยภายใตผวโลก (Geo = โลก, Thermal = ความรอน) โดยปกตแลวอณหภมภายใตผวโลกจะเพมขนตามความลก กลาวคอ ยงลกลงไปอณหภมจะยงสงขน และในบรเวณสวนลางของชนเปลอกโลก (Continental Curst) หรอทความลกประมาณ 25-30 กโลเมตร อณหภมจะมคาอยในเกณฑประมาณ 250 ถง 1,000 องศาเซลเซยส ในขณะทตรงจดศนยกลางของโลก อณหภมอาจสงถง 3,500 ถง 4,500 องศาเซลเซยส

พลงงานความรอนใตพภพเกดขนอยางไร

พลงงานความรอนใตพภพ มกพบในบรเวณทเรยกวา Hot Spots คอ บรเวณทมการไหลหรอแผกระจายของความรอนจากใตผวโลกขนมาสผวดนมากกวาปกต และมคาการเปลยนแปลงอณหภมตามความลก (Geothermal Gradient) มากกวาปกตประมาณ 1.5-5 เทา เนองจากในบรเวณดงกลาว เปลอกโลกมการเคลอนท ทาใหเกดรอยแตกของชนหน ปกตแลวขนาดของแนวรอยแตกทผวดนจะใหญและคอยๆ เลกลงเมอลกลงไปใตผวดน และเมอมฝนตกลงมาในบรเวณนนกจะมนาไหลซมลงไปภายใตผวโลกตามรอยแตกดงกลาว นานนจะไปสะสมตวและรบความรอนจากชนหนทมความรอน จนกระทงกลายเปนนารอนและไอนา แลวจะพยายามแทรกตวตามแนวรอยแตกของชนหน ขนมาบนผวดนและปรากฏใหเหนในรปของบอนารอน นาพรอน ไอนารอน บอโคลนเดอด เปนตน

ลกษณะของแหลงพลงงานใตพภพทพบในโลก

แหลงพลงงานใตพภพทพบในโนโลกแบงเปนลกษณะใหญๆ ได 3 ลกษณะ คอ

1) แหลงทเปนไอนาเปนสวนใหญ (Steam Dominated) เปนแหลงกกเกบความรอนทประกอบดวยไอนามากวา 95% โดยทวไปมกจะเปนแหลงทมความสมพนธใกลชดกบหนหลอมเหลวรอนทอยตนๆ อณหภมของไอนารอนจะสงกวา 240๐C ขนไป แหลงทเปนไอนาสวนใหญน จะพบนอยมากในโลกของเรา แตสามารถนามาใชผลตกระแสไฟฟาไดมากทสด เชน The Geyser Field ในมลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และ Larderello ในประเทศอตาล เปนตน

2) แหลงทเปนนารอนสวนใหญ (Hot Water Dominated) เปนแหลงสะสมความรอนทประกอบดวยนารอนเปนสวนใหญ อณหภมของนารอนจะมตงแต 100๐C ขนไป ระบบนจะพบมากทสดในโลก เชนท Cerro Prieto ในประเทศเมกซโก และ Hatchobaru ในประเทศญปน เปนตน

3) แหลงหนรอนแหง (Hot Dry Rock) เปนแหลงสะสมความรอนทเปนหนเนอแนน แตไมมนารอนหรอไอนาไหลหมนเวยนอย ดงนนถาจะนามาใชจาเปนตองอดนาเยนลงไปทางหลมเจาะใหนาไดรบความรอนจากหนรอน โดยไหลหมนเวยนภายในรอยแตกทกระทาขน จากนนกจะทาการสบนารอนนขนมาทางหลมเจาะอกหลมหนงซงเจาะลงไป ใหตดกบรอยแตกดงกลาว แหลงหนรอนแหงนกาลงทดลองผลตไฟฟาทมลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกาและท Oita Prefecture ประเทศญปน





2-31

แหลงพลงงานความรอนใตพภพมอยในเขตใดบางในโลก

แหลงพลงงานความรอนใตพภพ จะมอยในเขตทเปลอกโลกมการเคลอนท เขตทภเขาไฟยงคกกรนอย และบรเวณทมชนของเปลอกโลกบาง จะเหนไดวาบรเวณแหลงพลงงานความรอนใตพภพ ทพบตามบรเวณตางๆ ของโลก ไดแก ประเทศทอยดานตะวนตกของทวปอเมรกาตอนใตและอเมรกาเหนอ ประเทศญปน ประเทศฟลปปนส ประเทศอนโดนเซย ประเทศตางๆ บรเวณเทอกเขาหมาลย ประเทศกรซ ประเทศอตาล และประเทศไอซแลนด เปนตน

คาถามชวนคด

1. พลงงานความรอนใตพภพเกดขนไดอยางไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………

2. แหลงพลงงานความรอนใตพภพแบงไดกลกษณะ อะไรบาง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………

3. นกเรยนรจกบอนารอน หรอนาพรอนทใดบาง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………………………………………………………………………………….......…………………………………





2-32


เรอง พลงงานแสงอาทตย

ดวงอาทตยเปนแหลงพลงงานสะอาด เปนพลงงานทยงใหญมหาศาลของโลก เปนพลงงานทไดโดยไมตองซอ ไมกอใหเกดของเสยหรอมลภาวะสสภาพแวดลอม โลกไดรบพลงงานแสงอาทตยโดยการแผรงส

1. การผลตพลงงานไฟฟาโดยผาน “เซลลแสงอาทตย” หรอ “โซลาเซลล” (Solar cells หรอ Photovoltaic cell) กระแสไฟฟาทไดแตละเซลลมคาไมมากนก จงนยมนามาใชกบอปกรณขนาดเลกทใชไฟฟาไมมาก เชน เครองคดเลข นาฬกาขอมอ เปนตน สวนกรณทตองการผลตกระแสไฟฟาในปรมาณมาก เชน สาหรบเครองใชในครวเรอน แสงสวาง การสอสาร และใชสบนา ตองนาเซลลแสงอาทตยมาตอกนเปนจานวนมาก

2. โรงไฟฟาพลงความรอนจากแสงอาทตย (Solar energy generating systems - SEGS) ใชเทคโนโลยถายเทความรอนจากพลงงานแสงอาทตยสจดเดยว (Concentrating solar power - CSP) โดยใชกระจกโคงขนาดใหญรวมแสง ความรอนทถกสรางขนใชผลตไอนารอนทมแรงดนสง ใหพลงงานในการหมนไดนาโมเพอผลตกระแสไฟฟา คาถามชวนคด

1. แหลงพลงงานจากดวงอาทตยมลกษณะอยางไร .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................

2. ถาดวงอาทตยดบจะเกดอะไรกบโลกของเราบาง ยกตวอยางและอธบาย .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................

3. ประโยชนทมนษยไดรบจากพลงงานแสงอาทตยพรอมยกตวอยางประกอบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................





2-33


เรอง พลงงานลม

พลงงานลม

พลงงานลมเปนพลงงานตามธรรมชาต ทเกดจากความแตกตางของอณหภม หรอความกดดนของบรรยากาศ ปจจบนไดมการนาเอาพลงงานลมมาใชประโยชนมากขน โดยการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพของพลงงานลมในแตละพนท ทงนอปกรณสาคญทใชในการเปลยนพลงงานลมเปนพลงงานรปอนๆ เชน พลงงานไฟฟา หรอพลงงานกล คอ กงหนลม

การพฒนาและใชประโยชน

การพฒนาเทคโนโลยพลงงานลมของโลก มความกาวหนาอยางตอเนอง จากการทมตนทนการผลตสง ผลตไดนอย มาสการผลตทมความคมคาในการลงทน และสามารถแขงขนกบการผลตกระแสไฟฟาจากเชอเพลงชนดอน ๆ โดยเฉพาะเชอเพลงทมาจากซากดกดาบรรพ

ในป พ.ศ. 2551 ประเทศทมการตดตงกงหนพลงงานลมมากทสด 5 อนดบแรกของโลก ไดแก สหรฐอเมรกา เยอรมนน สเปน จน และอนเดย โดยในปเดยวกนน (2551) ประเทศสหรฐอเมรกาสามารถกาวขนมาเปนอนดบหนงแทนทประเทศเยอรมนน ซงเปนผนาของอตสาหกรรมการผลตไฟฟาดวยกงหนลมมาตลอด ในขณะทตนทนการผลตไฟฟาจากพลงงานลมมแนวโนมลดลง และอยในระดบใกลเคยงกบการใชนามนและกาซธรรมชาตทาใหมการคาดการณวาประเทศตางๆ จะหนมาพฒนาศกยภาพการผลตไฟฟาจากพลงงานลมกนมากขน โดยมการตดตงกงหนลมในลกษณะของฟารมลม และคาดวา ในป พ.ศ. 2553 กาลงการผลตรวมของโลกอาจเพมขนถง 160,000 เมกะวตต หรอมอตราการเจรญเตบโตรอยละ 21 ตอป





2-34

สาหรบประเทศในทวปเอเชย พบวา อนเดยเคยเปนประเทศทมศกยภาพและววฒนาการดานพลงงานลมมากทสด จนถงป พ.ศ. 2551 เมอประเทศจนมการพฒนาศกยภาพในการผลตพลงงานลมอยางกาวกระโดด สามารถผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมไดมากกวาประเทศอนเดยเกอบสองเทา (หรอเพมขนเกอบสบเทาภายในระยะเวลาเพยงสป นอกจากนประเทศอนๆ ในทวปเอเชยทมการพฒนาอตสาหกรรมการผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลม ไดแก ประเทศญปน ประเทศไตหวน และประเทศเกาหลใต


1. พลงงานลมเกดขนไดอยางไร

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

2. บอกประโยชนของพลงงานลมมาสองชนด

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

3. ใหนกเรยนออกแบบกงหนลมใหสามารถหมนไดเรวและคลองทสด พรอมทงบอกเหตผลในการออกแบบชนงาน

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................





2-35


เรอง พลงงานนา

พลงงานนา

พลงงานนา (hydropower) คอ เปนแหลงพลงงาน โดยอาศยแรงเคลอนทของนา แหลงนา(reservoir) สามารถนามาใชประโยชนไดหลายวธ ไดแก พลงงานนาตก โดยการกอสรางเขอน (dam) หรอฝายปดลานาทมระดบความสงและบงคบใหนาไหลจากทสงลงสทตา พลงงานศกยของนาซงเกดจากความเรงเนองจากแรงดงดดของโลกถกเปลยนเปนพลงงานจลน ดวยการผนนาเขาทอไปยงอปกรณทเรยกวา กงหนนา (turbines) ซงทาหนาทหมนขบเครองกาเนดไฟฟา (generator) เกดการเหนยวนาขน และไดพลงงานไฟฟามาใชงาน พลงงานนามประโยชนเปนพลงงานหมนเวยนทสามารนากบมาใชใหมไดไมหมดสน โดยการสรางเขอน ฝายทดนา เปนตน





2-36


1. พลงงานนานามาใชประโยชนในชวตประจาวนไดอยางไรบาง

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

2. เขยนวฏจกรเพอสรปไดวา พลงงานนาเปนพลงงานหมนเวยนทสามารถนากลบมาใชใหมได

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

3. นกเรยนจะมสวนรวมในการพฒนาแหลงนาอยางไร เพอใหใชพลงงานนาอยางคมคาและยงยน

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................ ...........................................................................................................................................................





2-37


เรองพลงงานนวเคลยร

พลงงานนวเคลยร

พลงงานนวเคลยร (Nuclear energy) คอ พลงงานทไดจากการแตกตว (fission) หรอการรวมตว (fusion) ทนวเคลยสของอะตอมหรอปรมาณธาตหรอสารทมกมมนตรงส (radioactivity) ซงการเปลยนแปลงนทาใหเกดการปลดปลอยพลงงานออกมา

โรงไฟฟานวเคลยรอาจเปนทางเลอกหนงทจะทาใหประเทศไทยผลตไฟฟาไดเพยงพอแกความตองการทเพมขน ทงนมเหตผลมาจากการวเคราะหขอดและขอเสยของพลงงานไฟฟาจากพลงงานนวเคลยรเทยบกบโรงไฟฟาชนดอนๆ ทใชกนอย ทงดานปรมาณ แหลงเชอเพลง และผลกระทบตอสงแวดลอม พบวาเชอเพลงจากพลงงานนวเคลยรราคาไมแพง สามารถผลตพลงงานไฟฟาจานวนมากมายจากปรมาณเชอเพลงทเกดจากสารกมมนตรงสเพยงเลกนอย การพฒนาวงจรเชอเพลงพลงงานนวเคลยรเพอนาไปหมนไดนาโมผลตเปนกระแสไฟฟาไดประโยชนเพมมาขนอยางตอเนอง การขนสงเชอเพลงใหม (กอนเขาโรงไฟฟา) ทาไดงายและสะดวกและขอดทสาคญทสด คอ ไมทาใหเกดกาซเรอนกระจกและฝนกรดทจะเกดปญหากบสงแวดลอม ดงเชนสงอนๆ โรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรยงมขอเสยบางประการ คอ ในดานราคาลงทนเรมตนสงกวาโรงไฟฟาชนดอน เพราะตองนาไปใชในการกอสราง วสดอปกรณ ระบบควบคมและการเกบของเสยจากโรงไฟฟาทงในกรณดาเนนการปกตและในกรณฉกเฉนตางๆ เพอทจะนามาคาดการณเหตการณทเกดขนตอระบบ และเตรยมความพรอมบคลากรใหรองรบสถานการณเหลานนได จงนบไดวาโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรมความปลอดภยสงสดเมอเทยบกบโรงไฟฟาชนดอน ถาเตรยมความพรอมของศกยภาพพลงงานจากเชอเพลงนวเคลยรด

ศกยภาพพลงงานจากเชอนวเคลยร

โรงไฟฟานวเคลยรมสวนสาคญ 2 สวน คอ สวนของปฏกรณนวเคลยรจากธาตกมมนตรงส เชน ธาตยเรเนยม และสวนการผลตไฟฟาของไดนาโมผลตไฟฟานอกจากนการกาจดการกจากโรงไฟฟานวเคลยรเปนสงสาคญอกประการหนง ซงตองทาใหถกตองตามมาตรฐานสากล ศกยภาพพลงงานจากเชอเพลงนวเคลยร ขนอยกบสงตอไปน

• ชนดโรงไฟฟานวเคลยร

• วงจรของเชอเพลงนวเคลยร

• แหลงรงสของโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร

เทคโนโลยนวเคลยรและการใชประโยชน

พลงงานนวเคลยร เปนพลงงานรปหนงทนกวทยาศาสตรชาวฝรงเศสชอ องร เบกเคอเรล (Henri Becquerel) คนพบโดยบงเอญ เมอป พ.ศ. 2439 (ค.ศ. 1896) แตคนทวไปเรมรจกพลงงานนวเคลยรในชวงปลายสงครามโลกครงทสอง หลงจากมการทงระเบดปรมาณทเมองฮโรชมาและเมองนางาซาก ประเทศญปน เมอป





2-38

พ.ศ. 2488 (ค.ศ. 1945) มผลทาใหสงครามโลกครงทสองยตลง แตผลของระเบดปรมาณในครงนน ไดทาลายชวตมนษยไปเปนจานวนมาก รวมทงอาคารบานเรอนและสงกอสรางอนๆ นอกจากน กมมนตภาพรงสทเกดขนจากการระเบด ยงทาใหสงแวดลอมเกดการเปลยนแปลง และมผลตอผรอดชวตในระยะยาวอกดวย หลงจากตระหนกถงอานาจการทาลายลางทรนแรงของระเบดปรมาณในครงนน แนวโนมการพฒนาเทคโนโลยพลงงานนวเคลยรในระยะตอมา จงมงการคนควาวจยเพอการใชประโยชนในทางสรางสรรค โดยเฉพาะดานการแพทย เกษตร และอตสาหกรรม ในชวตประจาวนของเรามากขน ไดแก

ดาน การใชประโยชน

ดานการแพทย ใชสารกมมนตรงสและรงสในการตรวจ วนจฉย ทาใหการรกษามความถกตองแมนยาและรวดเรว เชน การใชรงสเอกซในการตรวจปอดและรากฟนการบาบดโรคดวยรงสเพอทาลายเนอเยอเฉพาะแหงทผดปกต เรยกวา รงสบาบด (radiotherapy)

ดานการเกษตร • การกาจดศตรพช เชน การทาหมนแมลงดวยรงส

• การปรบปรงพนธเพอเพมผลผลต โดยการฉายรงสพนธพช เพอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรมและมผลผลตสงหรอโตเรวขน

• การเกบถนอมและรกษาผลผลตทางการเกษตร เชน พชผก ผลไม และเนอสตว โดยการฉายรงส เพอใหเกบไวไดนานยงขน

• การวเคราะหดนโดยใชเทคโนโลยนวเคลยร เพอศกษาและจาแนกพนทเพาะปลกตามความเหมาะสมกบชนดของพช หรอเพอการบารงดน

ดานอตสาหกรรม • การฉายรงสเพอปรบปรงคณภาพของวสดและผลตผลทางการเกษตร รวมทงกาจดจลนทรยในอาหาร

• การสารวจหาแหลงนามนใตดนและความชนในดนดวยรงสนวตรอน

• การควบคมกระบวนการผลตกระจกและกระดาษใหมความหนาสมาเสมอ

ดานโบราณคดและประวตศาสตร

โดยการนาเทคโนโลยนวเคลยรมาใชในการหาอายวตถโบราณและซากสงมชวตดกดาบรรพ เรยกวา การหาอายดวยการวดรงส (radiometric dating) เปนการอาศยหลกการสลายตวของไอโซโทปกมมนตรงสตลอดเวลาดวยอตราคงท โดยทวไป คาอตราการสลายตวแสดงในรปคาครงชวต (half life) ซงเปนระยะเวลาทจานวนอะตอมของไอโซโทปรงสลดลงครงหนงของคาเรมตน คาครงชวตเปนคาคงท เมอทราบกมมนตภาพรงสทลดลง จะทาใหหาคาของเวลาทผานไปได

ดานสงแวดลอม • การอนรกษฟนฟสภาพสงแวดลอม ไดแก การใชรงสแกมมาฆาเชอโรคในนาทงจากชมชนและจากโรงพยาบาลเพอปองกนโรคระบาด

• การตรวจสอบควบคมปรมาณรงสทมอยในธรรมชาตเพอความปลอดภยของมนษยและสงมชวต เชน การใชเทคนคทางนวเคลยรวเคราะหสารพษในดน พช อากาศ นา และอาหาร





2-39

ดาน การใชประโยชน

ดานการศกษาและวจย • เกยวกบพลงงานนวเคลยรและการใชประโยชน ทงขนมลฐานและขนประยกต ไดแก แหลงกาเนดรงส เชน เครองปฏกรณปรมาณหรอตนกาเนดรงสแบบไอโซโทป

ดานการพฒนาและจดหาพลงงานไฟฟา

• โดยอาศยความรอนจากปฏกรยานวเคลยรทเกดขนภายในเตาปฏกรณนวเคลยร เพอผลตกระแสไฟฟา

คาถามชวนคด 1. พลงงานไฟฟาสามรถเปลยนเปนรปพลงงานใดบาง

……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………

2. พลงงานนวเคลยรเกดขนไดอยางไร ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………

3. ขอดของโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร คอ ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ขอเสย คอ ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………

4. นกเรยนจะชวยอนรกษพลงงานไดอยางไรเพอชะลอการใชพลงงานทดแทน ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………





2-40


เรองพลงงานชวมวล

“ชวมวล” คอ เศษวสดเหลอใชทางการเกษตรตางๆ เชน ฟางขาว แกลบ ชานออย กะลามะพราว เศษไม รวมถงมลสตวและของเสยจากการแปรรปสนคาเกษตรตางๆ นาเสยจากโรงงานอตสาหกรรม และขยะจากครวเรอน

พลงงานชวมวลคออะไร

พลงงานชวมวล คอ พลงงานทสะสมอยในสงมชวตทสามารถนามาใชทางานได มนษยเราใชพลงงานจากชวมวลมาเปนเวลานานแลว จนถงปจจบนยงมการนามาใชประโยชนอยางตอเนอง โดยเฉพาะประเทศทกาลงพฒนาซงมการใชไมฟนหรอถานหงหาอาหารในทองถนชนบท และประเทศเกษตรกรรมทมผลผลตทางการเกษตรเปนจานวนมาก ซงบางสวนมปรมาณผลผลตมากเกนความตองการหรอเศษเหลอจากกระบวนการผลต ทรพยากรชวมวลเหลานสามารถนามาเผาไหมเพอนาพลงงานความรอนทไดไปใชในกระบวนการผลตไฟฟา

ทรพยากรชวมวล คอ มวลหรออนทรยสารของสงมชวต (นอกจากสวนทกลายเปนเชอเพลงประเภทฟอสซลไปแลว) ซงอาจเปนปาไม ผลผลตสนคาเกษตร และกากเหลอของทางการเกษตร เชน แกลบ ฟางขาว ชานออย กะลาปาลม กะลามะพราว หรอของเสยอนทรยจากโรงงานอตสาหกรรมเกษตร รวมทงมลสตว เชน ไก หม วว เปนตน อยางไรกดทรพยากรทควรจะนามาพฒนาเปนพลงงานในอนาคต คอ กากของเหลอทางเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร รวมถงมลสตวตางๆ เนองจากเปนทรพยากรทหางายและมราคาถก

ทรพยากรชวมวล

พชชวมวล หรอทนยมเรยกกนวา พชพลงงาน หมายถง พชทใหเนอไมหรอสวนใดสวนหนงมาใชเปนเชอเพลง ซงเปนการใชพลงงานจากพชทเปนพลงงานสะอาด และมการหมนเวยนเกดขนใหมตลอดเวลา หรอทเราเรยกวา พลงงานชวมวล เพอมาทดแทนพลงงานทใชแลวหมดไป

ทรพยากรพชชวมวลมหลายจาพวก สามารถแบงออกตามแหลงทมาได 4 กลม ดงน

1. พชผลทางการเกษตร เชน ออย มนสาปะหลง ขาวโพด ขาวฟางหวาน ซงเปนแหลงของคารโบไฮเดรต แปงและนาตาล รวมถงพชนามนตางๆ

2. เศษวสดเหลอทงทางการเกษตร เชน ฟางขาว เศษลาตน ขาวโพด ซงขาวโพด เหงามนสาปะหลง

4. ไมและเศษไม เชน ไมโตเรว ยคาลปตส กระถนณรงค เศษไมจากโรงงานผลตเครองเรอน และโรงงานผลตเยอกระดาษ เปนตน

5. ของเหลอจากอตสาหกรรมและชมชน เชน กากนาตาล และกากออยจากโรงงานนาตาล แกลบ ขเลอย เสนใยปาลม ซงขาวโพด กาบมะพราว และกะลาปาลม เปนตนในปจจบน การใชเชอเพลงชวมวลทดแทนเชอเพลงประเภทปโตรเลยมไดรบการพฒนาอยางกวางขวางทวโลก โดยเฉพาะเพอสนบสนนแนวทาง





2-41

การรณรงครกษาสงแวดลอม เนองจากพลงงาน ชวมวลจดเปนพลงงานประเภทหมนเวยน ทชวยลดการใชพลงงานจากแหลงทใชแลวหมดไปและมผลตอสงแวดลอม

ชวมวลทเกดจากกระบวนการผลตและแปรรปทางการเกษตร สามารถจาแนกไดตามแหลงผลต ไดแก

• โรงสขาว

• โรงงานนาตาล

• โรงงานสกดนามนปาลมดบ

• โรงเลอยไม

การแปรรปพลงงาน

พลงงานจากชวมวลเกดขนไดหลายรปแบบ ไดแก การเผาไหมโดยตรง การผลตกาซ การหมก และการผลตเชอเพลงเหลว เปนตน

การเผาไหมโดยตรง หมายถง การทาใหเชอเพลงลกไหมและคายความรอนออกมา ความรอนทไดจากการเผาสามารถนาไปใชในการตมนาใหมอณหภมสงได

การผลตกาซ หมายถง เปนการเปลยนชวมวลเปนกาซเชอเพลง เรยกวา กาซชวภาพ

การหมก หมายถง การใชกระบวนการยอยสลายของสารอนทรยเพอทาใหชวมวลแปรรป เกดเปนกาซชวภาพ

การผลตเชอเพลงเหลว เปนการเปลยนสภาพชวมวลใหเปนเชอเพลงเหลว สามารถใชเผาไหม เชนเดยวกบนามนปโตรเลยม และนาไปเผาผลตไฟฟาได


1. พลงงานชวมวลคออะไร ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………

2. บอกวสดทใชเปนแหลงพลงงานชวมวลมา 4 ชนด

……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………

3. โรงเรยนของนกเรยนมอนทรยสารใดบางทสามารถแปรรปพลงงานเปนพลงงานจากชวมวลได

……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................……… ……………………………………………………………………………………......................………





2-42


เรองพลงงานเคม


สารตางๆ จะมพลงงานเคมสะสมอย เมอเกดปฏกรยาเคมอาจมพลงงานในรปแบบตางๆ เกดขน เชน ความรอน แสง เสยง ไฟฟา เปนตน แหลงพลงงานจากพลงงานเคม จะใชในรปของเซลลเชอเพลง หรอ Fuel cell ซงเปนพลงงานสะอาดไมเกดมลภาวะกบสงแวดลอม ใชแทนแหลงพลงงานไฟฟาจากแบตเตอรร ซงแตกตางจากแบตเตอรรโดยเซลลเชอเพลงผลตไฟฟาจากการเกดปฏกรยาของแกส เชน แกสไฮโดรเจนและออกซเจน แกสโพรเพนและแกสออกซเจน เปนตน

ในยานอวกาศใชเซลลเชอเพลงในการผลตกระแสไฟฟาโดยใชแกสไฮโดรเจนและออกซเจนเปนเชอเพลงในเซลลไดพลงงานไฟฟาและนา ซงสามารถนานามาแยกดวยไฟฟาไดแกสไฮโดรเจนและออกซเจนนากลบมาหมนเวยนใชใหมได





2-43


1. เซลลเชอเพลงใหพลงงานไดอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

2. ทาไมเซลลเชอเพลง จงเปนแหลงพลงงานสะอาดไมใหมลพษตอสงแวดลอม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

3. ยกตวอยางและอธบายพลงงานเคม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………





2-44


แสดงและเชอมโยงแหลงพลงงานและประโยชนทมความสอดคลองและสมพนธกน


1. ชดโดมโน เรอง รปแบบแหลงพลงงานและประโยชน 2. กระดาษและปากกาบนทกคะแนน


1. ใหผเรยนจดกลม ๆ ละ 3 คน 2. ผเรยนแตละกลมรบแจกโดมโน 1 ชด ประกอบดวยโดมโนจานวน 27 ชน แตละชน

โดมโนแบงเปน 2 ดาน ดานหนงเปนรปแบบ สวนอกดานหนงเปนแหลงพลงงาน

วธเลน

1. คละชนโดมโนทงหมด

2. แจกโดมโนเทาๆ กนทกคน โดยวางควาลงบนพนโตะ

3. จบสลากลาดบผเลน

4. ผเลนคนแรกเรมวางชนโดมโนลง โดยวางหงายลงบนโตะเปนชนแรก

5. ผเลนคนตอไปวางโดมโนลง โดยใหมความสมพนธกนดงตวอยาง

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 2.5 eÃÕÂ¹ÃÙ�æËÅ �§¾Åa§§Ò¹æÅa»ÃaoÂª¹ �¨Ò¡e¡Áo´Áio¹





2-45

การคดคะแนน

1. โดมโนทเรมตนเลนชนแรกจะไมนามาคดคะแนน

2. นบจานวนแตมทตอกนรวมเปนคะแนนทจะได แตถาผเลนวางชนโดมโนโดยมแตมเทากบชนเดมจะไดคะแนนเปน 2 เทาของผลบวกจานวนแตมทงสองชน

3. หากผเลนคนใดลงโดมโนเลนไมได ใหเสย 1 คะแนน

4. ถาผเลนคนใดตอบผดไดรบการทกทวงจะเสย 2 คะแนน

5. ผเลนทมโดมโนเหลอ เมอจบการเลนจะถกหกคะแนนเทากบจานวนแตมรวมทเหลอนน

6. ผชนะคอผทไดแตมรวมสงสด

ตวอยางตวตอ ดงรป

ผเลนคนท 1 ผเลนคนท 2 ผเลนคนท 3

ตวอยางใบลงคะแนน

คะแนน

ผเลนคนท 1 ผเลนคนท 2 ผเลนคนท 3

- 3 + 2 = 5 (3 + 3) 2 = 12

รวมคะแนน 5 12





ถานนาฬกา








ไบโอดเซล




ดวงอาทตย




พลงงานชวมวล








2-46

















ถานหนลกไนท








พลงงานแสงอาทตย








สารกมมนตรงส








นาตก

นาตก

นาตก

นาตก





นาตกรอน




พลงงานฟอสซล
















กาซมเทน




สารอาหาร








เขอน

เขอน

เขอน

เขอน





นาพรอน

นาพรอน

นาพรอน

นาพรอน









ถานไฟฉาย








เตาสรยะ








นาขนนาลง




การสงเคราะหแสง




คลน

คลน

คลน

คลน

ขเลอย

ขเลอย

ขเลอย

ขเลอย

พาย

พาย

พาย

พาย

หนนามน

หนนามน

หนนามน

หนนามน

กากนาตาล




แกซโซฮอลล




ปโตรเลยม




นามนปโตรเลยม












กากปาลมนามน




ทรายนามน




แบตเตอรโทรศพทมอถอ
















































2-47

หนวยท 3 การผลตพลงงาน


1. สบคนขอมลจากแหลงความร เพอศกษาเกยวกบการผลตพลงงานประเภทตาง ๆ

2. เขยนแผนผงเวนน (Vein diagram ) หรอตารางเปรยบเทยบ เกยวกบการผลตพลงงานประเภทตาง ๆ


1. แหลงขอมล ไดแก เอกสาร website เกยวกบการผลตพลงงานประเภทตาง ๆ

2. กระดาษแผนใหญ


4. เทปกาวใส


1. สบคนขอมลเกยวกบการผลตพลงงานประเภทตางๆ อยางนอย 2 ประเภท เชน

• พลงงานจากธรรมชาต ไดแก พลงงานจากลม พลงงานจากนา พลงงานความรอนใตพภพ พลงงานจากถานหน ปโตรเลยม (พลงงานจากฟอสซล) พลงงานแสงอาทตย พลงงานจากคลนนา

• พลงงานจากสงทมนษยผลตขน ไดแก พลงงานไฟฟา พลงงานนวเคลยร พลงงานจากขยะ พลงงานชวมวล พลงงานจากสงมชวต (ไบโอดเซล แอลกอฮอล)

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 3.1 ¾Åa§§Ò¹e¡i´¢ é¹ä´ �oÂ �Ò§äÃ





2-48

2. อานและสรปประเดนสาคญจากเรองทสบคน พรอมใหเหตผลของความจาเปนของการศกษา เชน ความยงยากและความซบซอน ระยะเวลา ความสาคญและคณคา ของการผลตพลงงาน

3. นาประเดนสาคญมาวเคราะห ความเหมอน ความตางของขนตอนการผลตพลงงาน โดยเขยนเปนแผนผงเวนน (Vein diagram) หรอตารางเปรยบเทยบลงบนกระดาษแผนใหญ

4. นากระดาษแผนใหญตดบนผนงหอง เดนชม แลกเปลยนเรยนร





2-49


สรางความตระหนกถงผลกระทบจากการผลตพลงงาน


1. วดทศน หรอคลปภาพเคลอนไหว (Animation) เกยวกบผลกระทบจากการผลตพลงงาน

2. กระดาษ เอ 4



5. เทปกาวใส


1. ดวดทศนหรอภาพเคลอนไหว (Animation) เกยวกบผลกระทบจากการผลตพลงงาน(การผลตพลงงานไฟฟา)

2. เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบผลกระทบทเปนขอด และขอเสย บนทกลงในกระดาษ เอ 4

3. แลกเปลยนเรยนรและระดมความคดใหเปนขอสรปของกลมลงในกระดาษแผนใหญและตดผนงหอง

4. แตละกลมเดน แลกเปลยนเรยนร และอภปรายสรปสะทอนความคดถงขอดและขอเสยทเกดจากการผลตพลงงาน เพอตระหนกถงผลกระทบตอสงแวดลอม


¼Å¡Ãa·º¨Ò¡¡ÒÃ¼Åiµ¾Åa§§Ò¹





2-50


1. เขาใจขนตอนการผลตพลงงาน

2. ตระหนกถงผลกระทบจากการผลตพลงงาน


อปกรณทใชจดฉากและตวละคร เชน กระดาษส ปากกาส กระดาษขาวเทา กรรไกร มดคตเตอร กระดาษพรป ฯลฯ


1. สมาชกกลมรวมกนตงคาถามสาคญทเกยวของกบการผลตพลงงาน เชน

• พลงงานไฟฟา ผลตขนไดอยางไร เมอผลตแลวมขอด ขอเสยอยางไร

• ทาไมจงตองสรางเขอน สรางแลวมขอดและขอเสยอยางไร

• ทาไมตองสรางโรงผลตไฟฟานวเคลยร

• ฯลฯ

2. สมาชกกลมสรางหวเรอง (Theme) ตามความสนใจ ทไดจากการวเคราะหขอคาถาม - เรองจะสรางหรอไมสรางโรงไฟฟาทน

3. กาหนดองคประกอบสาคญ ไดแก

• ฉาก ใหกาหนดเวลาของเรองราว วาเกดขนในยคใด สมยใด และสถานทอยทใดเพอจะไดจาลองบรรยากาศของเรอง เชน

ชมชนทอยในพนทการกอสรางโรงไฟฟา และ ชมชนทอยในรศมทมผลกระทบ :


¡ÒÃ¼Åiµ¾Åa§§Ò¹ : ¤u³¤i oÂ �Ò§äÃ





2-51

• ตวละคร กาหนดบทบาทของตวละครแตละตว และสมาชกกาหนดผทจะรบบทบาทเปนตวละครทกาหนดขน เชน

คนทอยในชมชน คร ผนาชมชน ผประกอบการ ผกาหนดนโยบาย

• วถชวตชมชน กาหนดวถชวตของตวละครในเรอง เชน

ความเปนอยของชาวบานทดาเนนชวตเปนปกตในชวตประจาวนของแตละคน

• เหตการณสาคญ กาหนดเหตการณทเกดขนในการดาเนนวถชวต ของตวละครทจะนาไปสการคนหาคาตอบจากสถานการณหรอคาถามทตงขน เชน

บคคลในชมชน ตนตว วเคราะหขอด ขอเสย ของการสรางโรงไฟฟา

คร หรอ ผนาชาวบานใหขอมล กบชาวบานทเปนขอมลเชญประจกษ

การชมนมของผสนบสนนและผคดคานการสรางโรงไฟฟาในชมชน

การชแจงขอมลของผประกอบการและผกาหนดนโยบาย

4. สมาชกรวมกนคดและวางแผนดาเนนการตามเรองทตงขน

5. แตละกลมนาเสนอกจกรรมทดาเนนการไว

6. รวมกนอภปราย การแสดงความคดเหนและสรปเกยวกบการผลตพลงงาน





2-52


ทดลองและอธบายการผลตพลงงานไฟฟาเซลลแสงอาทตย


ชดทดลองเซลลแสงอาทตย 1 ชด / กลม ซงประกอบดวย

1. มอเตอร 1.5 โวลท พรอมใบพด

2. วทย ขนาด 3 โวลท

3. หลอดไฟฉาย 1.5 โวลท พรอมขวหลอด


1. สมาชกกลมรบอปกรณชดทดลองการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย

2. สงเกตแผงเซลลแสงอาทตย และบนทกผล

4. ตอวงจรแผงเซลลแสงอาทตยกบมอเตอร วทย และหลอดไฟฉายตามลาดบ สงเกต

1. ผลการทดลอง (ทดลองในหอง)

5. จากขอ 3 นาชดทดลองไปตงรบแสงอาทตยภายนอกหอง สงเกตและบนทกผล

6. สรปผลการทดลองทง 2 ครง

7. อภปรายขอดและขอเสยของการนาเซลลแสงอาทตยมาใชในการผลตพลงงานไฟฟา


¡ÒÃ·´Åo§¡ÒÃ¼Åiµ¾Åa§§Ò¹ä¿¿ �Ò





2-53


ออกแบบและทาโครงงานเกยวกบการผลตพลงงาน


1. อปกรณทใชทาโครงงานวทยาศาสตรตามแนวคดของนกเรยน

2. กระดาษ เอ 4


1. นกเรยนจดกลม ๆ ละ 3 – 4 คน เพอคดและวางแผนการทาโครงงาน

2. สมาชกกลมระดมสมอง คดและวางแผนการทาโครงงานวทยาศาสตรทเกยวกบการผลตพลงงานในเรองใดเรองหนง แลวทาการทดลองหาประสทธภาพของพลงงานทผลตขน เชน การผลตพลงงานชวมวล ผลตพลงงานเขยว ผลตแอลกอฮอลจากเมลดขนนเพอใชเปนพลงงาน หรอการสรางสงประดษฐทเกยวกบการผลตพลงงาน เปนตน (หวขอเรองททาโครงงานวทยาศาสตรควรใหเกดจากแนวคดของนกเรยนเองโดยมครเปนผคอยใหคาปรกษา และแนะนา)

3. สมาชกกลมดาเนนการทดลอง เขยนรายงานการทดลองใหเสรจตามกาหนดเวลาทวางแผนไว

4. ทกกลมนาผลงานมาจดแสดง อธบาย เพอแลกเปลยนเรยนร

6. อภปรายถงสงทไดจากการทากจกรรมโครงงานวทยาศาสตร

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 3.5 ¡ÒÃ¼Åiµ¾Åa§§Ò¹ä¿¿ �Ò¡aºo¤Ã§§Ò¹Çi·ÂÒÈÒÊµÃ �





2-54

หนวยท 4 การใชและการอนรกษพลงงาน


1. เพอสารวจชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานของตนเอง ครอบครว โรงเรยน และชมชน

2. วเคราะหแหลงทมาของพลงงานแตละชนด

3. เพอเปรยบเทยบปรมาณการใชและคาไฟฟาในแตละเดอนและปจจยทมผลตอการเพมและลดปรมาณการใชพลงงาน

4. เพอนาขอมลมาเขยนกราฟ



2. สเมจ


1. คดเดยว คดค คดรวมกนเปนกลมในประเดน “ในชวตประจาวนของนกเรยน ใน 1 วน นกเรยนใชพลงงานชนดใดบาง พลงงานเหลานนมาจากไหน นกเรยนเสยคาใชจายหรอไม อยางไร เลาสงทนกเรยนคดใหกนและกนฟง และรวมกนสรปเกยวกบการใชพลงงาน ทมาของพลงงานและคาใชจายทตนเองเกยวของภายใน 1 วน

2. รวมกลม กลมละ 4 – 5 คน ระดมสมองเพอวางแผนในการสารวจชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานทครอบครวตนเองและสถานททกลมตนเองสนใจทสารวจการใชพลงงาน เชน จะสารวจทไหน สารวจอยางไร จะถามใคร ถามอะไรบาง จะนาขอมลทไดมาทาอะไร จะนาเสนอขอมลทไดอยางไร


ÊíÒÃÇ¨ µÃÇ¨Êoº¡ÒÃãª �¾Åa§§Ò¹ã¹ªÕÇiµ





2-55

3. แตละกลมนาเสนอผลการระดมสมองเกยวกบการวางแผนการสารวจชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานทครอบครวตนเองและสถานททกลมตนเองสนใจ โดยนาเสนอบนกระดาษแผนใหญ ใหแตละกลมนาผลงานไปตดทผนงหองเพอแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน รวมกนสรปเกยวกบการออกไปสารวจขอมลเกยวกบชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานของครอบครวตนเองและสถานททกลมตนเองสนใจ

4. นกเรยนดาเนนงานตามแผนทวางไว

5. นาขอมลจากการสารวจมาวเคราะหถงแหลงทมาของพลงงานของพลงงานชนดตางๆ ปรมาณการใชพลงงาน คาใชจายเกยวกบพลงงาน วเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมของคนในประเดนของความจาเปน/เหตผลในการใช/แนวทางการปรบพฤตกรรม

6. นาเสนอผลการวเคราะหขอมล





2-56


1. เพอสรางความตระหนกถงผลกระทบถาพลงงานทใชอยในชวตประจาหมดไป

2. วเคราะห ปญหา สาเหต ผลกระทบทจะเกดขนตอเนองจากการใชพลงงาน


1. สถานการณการใชพลงงาน

2. กระดาษ


1. แตละกลมนาขอมลจากการสารวจชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานทครอบครวตนเองและสถานททกลมตนเองสนใจ คานวณเกยวกบคาใชจายเกยวกบพลงงานทใช นาเสนอแลกเปลยนเรยนร

2. รวมกนอภปรายปญหา สาเหต ผลกระทบทเกดขน โดยใชแผนภมกางปลา ลงในกระดาษแผนใหญ นาเสนอแลกเปลยนเรยนรโดยนาไปตดทผนงหอง ในรปของมาหมน

3. ใหสมาชกแสดงความคดเหนเกยวกบผลกระทบทเกดจากการใชพลงงาน

4. ระดมสมองความคดเหนเกยวกบการนาการสรางพลงงานทดแทน โดยการออกแบบสงประดษฐ แบบจาลองของเลนททดแทนพลงงานไฟฟา


e¡i´oaäÃ¢ é¹...¨Ò¡¡ÒÃãª �¾Åa§§Ò¹





2-57


1. เพอแสดงความคดเหนในการมสวนรวมในการใชพลงงานอยางคมคาและมประสทธภาพ

2. เพอไดรปแบบการคดใชพลงงานอยางคมคา


1. กระดาษแผนใหญ 2. ปากกาเมจ


1. ใหสมาชกในแตละกลม เลาประสบการณความสาเรจเกยวกบการอนรกษพลงงาน คนละ 1 นาท (ตองเลาในเชงบวกเทานน) จบประเดน/จดกลมรปแบบ/คดเลอกรปแบบทสมาชกสนใจและนาเสนอ 1 รปแบบ

2. แตละกลมระดมสมองโดยนาขอมลจากการสารวจชนด ปรมาณการใชและคาใชจายเกยวกบการใชพลงงานทครอบครวตนเองและสถานททกลมตนเองสนใจ มาอภปรายและแสดงความคดเหนออกแบบวธการทกลมตนเองจะปฏบตในใชพลงงานอยางพอเพยงไดอยางไร

3. แตละกลมรวมระดมสมอง เพอเลอกแนวทาง วธการปฏบตในใชพลงงานอยางพอเพยง ปฏบตกจกรรมตามแผนทวางไว

4. สรปผลการดาเนนงานของกลม

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 4.3 ½ �¹·Õèe» �¹¨Ãi§





2-58


1. เพอแสดงความคดเหนในการมสวนรวมในการใชพลงงานอยางคมคาและมประสทธภาพ

2. เพอไดรปแบบการคดใชพลงงานอยางคมคา

คาชแจง

ใหแตละกลมบนทกโครงรางการวางแผนการดาเนนกจกรรมของกลมจนเปนผลสาเรจลงในใบกจกรรมน ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

การสะทอนผลการดาเนนการ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 4.3 ฝนทเปนจรง





2-59


1. เพอวางแผนปฏบตการอนรกษพลงงาน

2. ปฏบตงานการอนรกษพลงงาน

3. ประเมนผล /ปรบปรง/ เผยแพรผลงานทเกดจากการปฏบตกจกรรม


1. ใบกจกรรม


1. คดออกแบบเผยแพรผลการปฏบตงานของกลมตนเอง สสาธารณชนอยางหลากหลาย (แสดงละคร /นกขาวชมชน/ เสยงตามสาย / หนงสอพมพ / โปสเตอร / แผนพบ)

2. บนทกรปแบบทกลมของตนเองเลอก

3. นาเสนอแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน (ถามเวลา)

4. ชนชมประเมนผลงานรวมกน


ºo¡µ �oæ ¡a¹





2-60

หนวยท 5 กจกรรมหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนร บรณาการทพฒนาการคดเกยวกบพลงงาน


1. จดทาหนวยการเรยนรเรองพลงงานเชงบรณาการทเนนกระบวนการคด

2. เขยนแผนการจดการเรยนรบรณาการทเนนกระบวนการคดเรองพลงงาน


1. มาตรฐานการเรยนร-ตวชวดชนปของ 8 กลมสาระการเรยนร

2. หนงสอเรยนตามกลมสาระ 3. กระดาษแผนใหญ และปากกาเมจก


1. ศกษาแนวการจดการเรยนรบรณาการจากเอกสารประกอบการฝกอบรมและจากการฟงบรรยาย แลวรวมกนคดเปนกลมออกแบบหนวยการเรยนรบรณาการทเนนกระบวนการคดเรอพลงงาน

2. เขยนแผนการจดการเรยนรบรณาการพลงงาน กลมสาระละ 1-2 แผน โดยใชความรจากการทากจกรรม จากการศกษาแหลงเรยนรจรงในทองถน และคดถงการนากลยทธการเรยนรทไดจากการฝกอบรม มาจดกจกรรมการเรยนรในแผน

3. นาเสนอแผนการจดการเรยนรเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกน

¡i¨¡ÃÃÁ·Õè 5 Ë¹ �ÇÂ¡ÒÃeÃÕÂ¹ÃÙ�æÅa æ¼¹¡ÒÃ¨a´¡ÒÃeÃÕÂ¹ÃÙ�ºÙÃ³Ò¡ÒÃ ·Õè¾a²¹Ò¡ÒÃ¤i´e¡ÕèÂÇ¡aº¾Åa§§Ò¹





2-61

ใบกจกรรม

หนวยการเรยนรบรณาการทเนนกระบวนการคดเรองพลงงาน





2-62

การออกแบบกจกรรมทนาไปสแผนการจดการเรยนร

1. จดประสงคการเรยนร

• (เขยนใหมตวชวด และครอบคลมในดานความร ความคด ทกษะพสยและจตพสย)

2. แนวความคดหลก / สาระสาคญ

• ระบองคความรทเปนแนวความคดหลก / สาระสาคญ / ทตองการใหนกเรยนไดรบ

3. การจดกจกรรมการเรยนร

• ออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนโดยระบกจกรรมการเรยนรทใหนกเรยนทาเพอใหเกดการเรยนรตามจดประสงคทตงไว เสนอกจกรรมทมงพฒนากระบวนการคด การสบเสาะหาความร การแกปญหาและการปฏบตจรง มกลวธการเรยนการสอนตางๆ โดยออกแบบขนตอนสาคญๆ ของกจกรรม ดงน

1) การเรมตนบทเรยน / นาเขาสบทเรยน

2) กจกรรมทนกเรยนปฏบตเพอสารวจ คนหา ทดลอง สรางคาอธบาย สรป และขยายความร

3) การสะทอนความคด คดถงสงทเรยนร หรอสงทคนพบ จากการเรยนรและคดทาตอไป

4. สอ / แหลงเรยนร

• ระบสอและแหลงเรยนรทจะใชในการทากจกรรมใหชดเจนและสอดคลองกบกจกรรม

5. การประเมนผล

• ประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงจากผลงานและประจกษพยานการเรยนรใหครบถวนทงความร ทกษะ กระบวนการและความตระหนก จนถงการลงมอปฏบต





2-63

กจกรรมการศกษาดงานดานพลงงานและสงแวดลอม


1. รวบรวมขอมลเกยวกบพลงงาน รวมถงแนวทางการอนรกษพลงงานจากแหลงเรยนรทองถน

2. เสนอแนวคดในการนาไปใชในการเรยนการสอน ในการทาโครงการเกยวกบพลงงานในโรงเรยน และขยายผลสทองถน


แหลงเรยนรในทองถน

มลนธ วาย.เอม.ซ.เอ เพอการพฒนาภาคเหนอ

โรงไฟฟาลาตะคองชลภาวฒนา

อาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรต

สถานวจยและพฒนาพลงงานทดแทนจากนามนปาลมและพชนามน


1. ศกษาขอมลเกยวกบแหลงเรยนรเพอพลงงานทจะไปศกษาดงาน เขยนคาถามหรอประเดนสาคญทอยากรเพอเตรยมสอบถาม สมภาษณจากวทยากรหรอสบคนขอมลเพมเตม

2. บนทกประเดนทสาคญทไดจากการสารวจ สงเกตและเรยนรจากแหลงเรยนรนน

¡i ¡ÃÃÁ·Õè 6 ¡ÒÃÈ ¡ÉÒ´Ù§Ò¹´ �Ò¹¾Åa§§Ò¹





2-64

3. แลกเปลยนกบเพอนในกลม แลวนาเสนอความรในรปของแผนผงมโนทศน แสดงประเดนสาคญทไดจากการสารวจ สงเกต ศกษาแหลงความรนน

4. ชวยกนคดวาจะนาความรหรอขอมลใดบางจากแหลงเรยนรนไปใชในการสอนเรองใด อยางไร รวมถงการนาไปใชในการทาโครงการเกยวกบพลงงานและการอนรกษไดอยางไรบาง





2-65

ขอมลสถานทศกษาดงานดานพลงงานและสงแวดลอม

1. มลนธ วาย.เอม.ซ.เอ เพอการพฒนาภาคเหนอ

การสาธตดานการอนรกษพลงงานและสงแวดลอม ณ มลนธ วาย.เอม.ซ.เอ เพอการพมนาภาคเหนอ ประกอบดวย 8 ฐานการเรยนร คอ

ฐานการเรยนรท 1 เดนตามพออยอยางพอเพยง

เพอศกษาปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ฐานการเรยนรท 2 ธรรมชาตและความสมดล

เพอศกษาความสมพนธระหวางปาไมและทรพยากรนา

ฐานการเรยนรท 3 พลงงานมาจากไหน

เพอศกษาแหลงทรพยากรพลงงาน

ฐานการเรยนรท 4 การใชพลงงานอยางรคณคา

เพอศกษาการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ

ฐานการเรยนรท 5 มหนตภยโลกรอน

เพอศกษาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการเตรยมรบมอกบภาวะโลกรอน

ฐานการเรยนรท 6 พลงงานทางเลอก : พลงงานแหงอนาคต

เพอศกษาพลงงานทางเลอกประเภทตาง ๆ

ฐานการเรยนรท 7 ขยะ...มหศจรรย

เพอศกษาการบรหารจดการและแนวทางการจดการขยะ

ฐานการเรยนรท 8 การใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตย

เพอดการสาธตการประกอบอาหารจากแสงอาทตยและตวอยางการผลตกระแสไฟฟาภายในบานจากแสงอาทตย





2-66

2. โรงไฟฟาลาตะคองชลภาวฒนา

โรงไฟฟาพลงนาลาตะคอง เปนการผลตไฟฟาดวยพลงนาวธหนงทสามารถนาเอาทรพยากรนาทมอยมาหมนเวยนใชใหเกดประโยชนสงสด และเปนการชวยใหระบบการผลตไฟฟา ดวยพลงงานความรอนมประสทธภาพดยงขน

โรงไฟฟาพลงนาลาตะคองเปนอกโรงไฟฟาหนงทนาเอาพลงนามาใชผลตไฟฟา โดยการสบนาจากอางเกบนาลาตะคองของ กรมชลประทานไปเกบไวทอางเกบนาบนเขายายเทยง ในชวงทมความตองการไฟฟาตา และเมอมความตองการใชไฟฟาสงกจะปลอยนาลงอางเกบนาลาตะคองเหมอนเดม

โดยทวไปความตองการใชไฟฟาตลอดทงวนไมคงท โดยเฉพาะชวงความตองการใชไฟฟาสงสด คอ ระหวางเวลา 18.00–21.00 น. และชวงทมความตองการใชไฟฟาตาสด คอระหวางเวลา 0.00 – 6.00 น. ซงในชวงนจะมพลงงานไฟฟาเหลอใชจากการผลตของโรงไฟฟาพลงงานความรอน จงนามาใชทาประโยชนดวยการสบนาไปเกบไวในอางเกบนาบนภเขาเพอเอาไวปลอยลงมาผลตกระแสไฟฟาในชวงทมความตองการใชไฟฟาสง

โรงไฟฟาพลงนาลาตะคองแบบสบกลบน เมอกอสรางแลวเสรจจะทาใหระบบการผลตไฟฟาในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความมนคงยงขน นอกจากนยงทาใหระบบการผลตไฟฟาของโรงไฟฟาพลงความรอนมประสทธภาพดยงขน วธนจงเปนการผลตไฟฟาทไมสนเปลองทรพยากรธรรมชาตทนบวนแตจะสญเสย เชน กาซธรรมชาตหรอถานหน อกทงยงชวยลดปร มาณการสงซอนามนจากตางประเทศไดอกทางหนงดวย

ความเปนมา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความตองการใชไฟฟามากกวากาลงผลตทมอยภายในภมภาคอยเปนจานวนมาก การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยจงทาการศกษา





2-67

โครงการโรงไฟฟาพลงนาลาตะคองแบบสบกลบในป พ.ศ.2528 และนามาบรรจไวในแผนพฒนากาลงผลตไฟฟาของ กฟผ. (ป พ.ศ. 2538 - 2549) ในปพ.ศ.2532 องคการความรวมมอระหวางประเทศญปน (JICA) ไดใหความชวยเหลอ กฟผ. ในการศกษาความเหมาะสมโครงการและดาเนนการแลวเสรจในป พ.ศ.2534 ตอจากนน กฟผ. ไดวาจางมหาวทยาลยขอนแกน ศกษารายละเอยดและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม เพอพจารณากาหนด มาตรการและแนวทางแกไขปญหาสงแวดลอมแลว จงวาจางบรษทวศวกร ทปรกษาจากประเทศญปนทาการศกษารายละเอยดโครงการ เพอนาเสนอ ขออนมตกอนสรางโครงการและคณะรฐมนตร มมตอนมตใหดาเนนการได เมอวนท 15 กมภาพนธ พ.ศ.2537

ทตงและลกษณะ โครงการโรงไฟฟาพลงนาลาตะคองแบบสบกลบตงอยระหวางอาเภอสควและอาเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา หางจากตวเมองประมาณ 70 กโลเมตร ลกษณะของโครงการทสาคญ ประกอบดวยโรงไฟฟาใตดน อางพกนาบนเขา อางเกบนาตอนลาง (อางเกบนาลาตะคองทมอยเดม) อโมงคสงนาจากพกนาเขาโรงไฟฟา อโมงคทายนาจากโรงไฟฟาสอางเกบนาตอนลางและสายสงไฟฟาแรงสง

ขอมลโรงไฟฟา โรงไฟฟาลาตะคอง ประกอบดวย

1) อางเกบนาตอนบน

อางเกบนาเปนแบบหนถม ลาดดวยยางมะตอย (แอสฟลท) เพอปองกนนาซมออกจากอาง

• สามารถเกบกกนาได 10.3 ลานลกบาศกเมตร

• พนทผวนา 0.34 ตารางกโลเมตร

• ความสง 50 เมตร

• ความยาว 2,170 เมตร

• ปรมาณ 5.36 ลานลกบาศกเมตร

• ระดบเกบกกสงสด 660 ม. (รทก.)

• ระดบเกบกกตาสด 620 ม. (รทก.)

• ความจอางทงหมด 10.3 ลานลกบาศกเมตร

• ความจอางใชงาน 9.9 ลานลกบาศกเมตร

• พนทผวทระดบกกเกบสงสด 0.34 ตารางกโลเมตร





2-68

2) โรงไฟฟาใตดน

ตงอยลกจากผวดนประมาณ 350 เมตร มขนาดกวาง 23 เมตร ยาว 175 เมตร สง 47 เมตร

ภายในโรงไฟฟาจะตดตงเครองกาเนดไฟฟาขนาด 250,000 กโลวตต รวม 4 เครอง ขนาดกวาง 23 เมตร ยาว 175 เมตร สง 47 เมตร กงหนนา/สบกลบ Vertical Shaft Francis Type Reversible Pump-Turbine เครองกาเนดไฟฟา 3 Phase AC Synchronous Generator – Motor กาลงผลตตดตง ระยะแรก 2 x 250 เมกะวตต ระยะทสอง 2 x 250 เมกะวตต พลงงานไฟฟาเฉลย 400 ลานกโลวตต – ชวโมง

3) อโมงคสงนาเขาโรงไฟฟา

อโมงคสงนาเขาโรงไฟฟาเชอมระหวางอางเกบนาบนภเขาและโรงไฟฟาใตดน เปนอโมงคคอนกรตลาดผวเหลก จานวน 2 ทอ ความยาวทอละ 651 เมตร ชนดคอนกรตดาดผวเหลก เสนผาศนยกลางภายใน 17.0 - 6.0 เมตร ความยาว 52 เมตร จานวน 2 ชด

4) อโมงคทายนา

อโมงคทายนาเชอมระหวางโรงไฟฟาใตดน และอางเกบนาลาตะคอง จานวน 2 ทอชนดคอนกรตเสรมเหลก เสนผาศนยกลางภายใน 4.4 - 6.8 เมตร ความยาว 1,430 เมตร จานวน 2 ทอ





2-69

3. อาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรต

ความเปนมา

อาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรต เปนโครงการเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในวโรกาสททรงครองสรราชสมบตครบ 50 ปโดยมพธวางศลาฤกษ เมอวนท 12 ธนวาคม พทธศกราช 2538 ณ บรเวณเทคโนธาน ตาบลคลองหา อาเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน การออกแบบและกอสรางอาคารนใชเทคโนโลยการอนรกษพลงงานททนสมย โดยใชระบบธรรมชาตตามสภาพภมอากาศของประเทศไทยและการสรางสภาพแวดลอมทรมเยน รวมทงการออกแบบระบบภายในอาคาร และเลอกใชวสดทสามารถสกดกนความรอนและความชนจากภายนอกไดด เพอลดการใชพลงงานในอาคารลงใหเหลอนอยทสด โดยทยงรกษาคณคาและสนทรยภาพของงานสถาปตยกรรมไว

วตถประสงคการกอสรางอาคารอนรกษพลงงานเฉลมพระเกยรต

1. เปนศนยกลางกจกรรมการอนรกษพลงงานของประเทศ ทงทางดานอตสาหกรรม อาคาร บานพกอาศยและการคมนาคมขนสง

2. เปนอาคารตวอยางทสามารถอนรกษพลงงานไดดกวามาตรฐานทกาหนด สาหรบอาคารควบคมทวไปและสามารถแสดงผลทจะไดรบจากการอนรกษพลงงานไดอยางชดเจน ทงนเพอเปนแนวทางใหแกอาคารอนๆ ในประเทศไทย

3. เปนศนยแสดงเทคโนโลยและขาวสารดานการอนรกษพลงงานและเปนศนยถายทอดความรดานการอนรกษพลงงาน

4. เปนศนยฝกอบรมและถายทอดเทคโนโลยดานการอนรกษพลงงาน





2-70

ตวอยาง...“บานประหยดพลงงาน”

บานประหยดพลงงาน มแนวคดออกแบบใหประหยดพลงงานสงสดเหมาะกบสภาพอากาศรอนชนของบานเรา เปนบานแบบพงพาธรรมชาต ตงแตภายในบานมการเปดชองแสงเพอนาแสงสวางจากธรรมชาตมาใช หลงคา ผนงอาคารมฉนวนกนความรอนจากภายนอกสวนกระจกใชกระจก 2 ชน ทมชองบรรจกาซเฉอยอยตรงกลาง มคณสมบต ยอมใหความรอนผานเขามาไดนอย แตใหแสงสวางเขามาไดมาก วสดปพนภายใชทดดซบความเยนอยางกระเบอง ในมการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตย ไดไฟฟาใชในบานประมาณ 12 กโลวตต

นอกจากน บรเวณรอบบานมการปรงแตงสภาพแวดลอมเพอลดอณหภมใหเยนลง ใชตนไมใหญลดความรอนจากแสงแดด ทงนตนไมใหญ 1 ตน สามารถดดนาจากดนขนมาแปลงสภาพเปนไอนาไดในอตรา 5.5 ลตรตอชวโมง ตนไมตนนนจะทาความเยนเทยบเทาเครองปรบอากาศ 1 ตน สวนหญาและพชคลมดนทปลกลดการสะทอนรงสของแดด ปกปองผวดนไมใหถกแสงแดดและดงพลงงานความรอนทไดใชในการปรงอาหารและระเหยไอออกมาทาใหบานเยนขนไปอกดวย





2-71

4. สถานวจยและพฒนาพลงงานทดแทน

ขอมลทวไป

คณะวศวกรรมศาสตร ไดศกษาวจยดานพลงงานทดแทน เชน พลงงานลม แกสชวภาพ นามนปาลม และอนๆ มาตงแตป พ.ศ. 2518 และเรมเปนรปธรรมชดเจนยงขน เมอ พ.ศ. 2526 เมอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชกระแสรบสงใหมหาวทยาลยสงขลานครนทรดาเนนการพฒนาอปกรณหบนามนปาลมขนาดเลก

คณะวศวกรรมศาสตร จงไดจดตงสถานวจยและพฒนาพลงงานทดแทนจากนามนปาลมและพชนามนขนเพอศกษาและพฒนาตงแตเทคโนโลยการแปรรปนามนปาลมของภาคเกษตรกรและอตสาหกรรม

สถานวจยและพฒนาพลงงานทดแทนจากนามนปาลมและพชนามนในปจจบน ไดขยายกาลงการผลตไบโอดเซลเพอการวจยมากขนเปนประมาณ 5,000 ลตรตอสปดาห สรางชดสาธตการผลตไบโอดเซลแบบตอเนองเพอแสดงใหผสนใจสามารถเขาใจกระบวนการผลตไบโอดเซลอยางชดเจนยงขนทาการศกษาการผลตไบโอดเซลจากวตถดบชนดตางๆ เชน กรดไขมน และไขสบ ศกษาการผลตไบโอดเซลดวยตวเรงปฏกรยาทเปนของแขง การใชไมโครเวฟในการผลตไบโอดเซล และอนๆ นอกจากนนยงไดรบงานการศกษาวจยและพฒนาโรงงานตนแบบการผลตไบโอดเซลในเชงพาณชย ปรมาตร 10,000 ลตร/วน ของจงหวดกระบ และโครงการศกษาวจยและพฒนาโรงงานตนแบบการผลตพลงงานทดแทนไบโอดเซลปรมาตร 10,000 ลตร/วน ของจงหวดสราษฎรธานอกดวย





2-72

โรงงานสกดนามนปาลม

หลงจากนน คณะวศววกรรมศาสตร มอ. กไดดาเนนการสนองพระราชดาร อยางตอเนองมาโดยตลอด เชน

สรางโรงงานสกดและแปรรปนามนปาลมขนทศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ จงหวดนราธวาสในป 2533

สรางโรงงานสกดนามนปาลมระบบทอดสญญากาศขนาด 1 ตนทะลายตอชวโมง ทศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ ในป 2540

สรางโรงงานสกดนามนปาลมขนาด 2 ตนทะลายตอชวโมงทสหกรณนคมอาวลก จงหวดกระบ ในป 2545

ทาการทดสอบการสกหรอของเครองจกรกลการเกษตรโดยใชนามนปาลมดบ นามนปาลมกลนบรสทธ และเมทลเอสเตอรในป 2544

สรางโรงงานผลตไบโอดเซลขนาด 1,000 ลตร ขนท คณะวศวกรรมศาสตร มอ. ในป 2545

จาหนายนามนไบโอดเซลใหการรถไฟแหงประเทศไทย โรงงานอตสาหกรรมและบคคลทวไปแลวกวา 800,000 ลตร สรางโรงงานผลตไบโอดเซลขนาด 400 ลตร ทศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ จงหวดนราธวาสในป 2546 และขยายกาลงผลตเพมอก 1,000 ลตร ในป 2549 เพอจาหนายนามนไบโอดเซลใหกลมเรอประมงขนาดเลก สนองพระราชดารของสมเดจพระเทพรตนราชสดาสยามบรมราชกมาร เนองจากนามนไบโอดเซลเปนทชนชอบของชาวประมงมาก เพราะเครองยนตสตารทตดงาย มเขมาควนนอยมาก และมกลนหอมคลายนามนทอด

4.ตอนที่ 2

Education