4. fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/ap/04... ·...

45
Fotometria CCD 4. Fotometria profilowa i aperturowa Produkty HELAS-a, 2010 Andrzej Pigulski Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego

Upload: others

Post on 24-Jul-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria CCD4. Fotometria profilowa

i aperturowa

Produkty HELAS-a, 2010

Andrzej PigulskiInstytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego

Page 2: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria CCD

Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje:

1. Znajdowanie gwiazd.

2. Wyznaczanie ich położenia.

3. Szacowanie poziomu tła nieba.

4A. Wyliczenie całkowitej ilości światła pochodzącego od gwiazd w danej aperturze (fot. aperturowa),

4B. Wyliczenie PSF i dopasowanie jej do obrazów gwiazd (fot. profilowa).

Page 3: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Od programu, który będzie poszukiwał gwiazd na obrazie żądamy, aby potrafił:• automatycznie znaleźć wszystkie gwiazdy,• odróżnić obrazy gwiazd od: obrazów galaktyk, śladów po promieniach kosmicznych, gorących pikseli i innych defektów detektora.

Page 4: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Od programu, który będzie poszukiwał gwiazd na obrazie żądamy, aby potrafił:• automatycznie znaleźć wszystkie gwiazdy,• odróżnić obrazy gwiazd od: obrazów galaktyk, śladów po promieniach kosmicznych, gorących pikseli i innych defektów detektora.

Przykładowa (dobra) implementacja: procedura FIND/Daophot.

Daophot: Stetson, 1987, PASP 99,191

Page 5: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Od programu, który będzie poszukiwał gwiazd na obrazie żądamy, aby potrafił:• automatycznie znaleźć wszystkie gwiazdy,• odróżnić obrazy gwiazd od: obrazów galaktyk, śladów po promieniach kosmicznych, gorących pikseli i innych defektów detektora.

Przykładowa (dobra) implementacja: procedura FIND/Daophot.

Daophot: Stetson, 1987, PASP 99,191

Dla każdego piksela na oryginalnym obrazku D (i jego otoczenia) dopasowuje się dwuwymiarową funkcję Gaussa o zadanej szerokości. W oddzielnej tablicy zachowuje się wartości czynników skalujących H.

Page 6: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Di,j = Hi0,j0 G(Δi,Δj,σ) + b

Page 7: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Di,j = Hi0,j0 G(Δi,Δj,σ) + b

Powyższe równanie jest liniowe, więc można podać analityczne wyrażenie na Hi0,j0:

Page 8: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Di,j = Hi0,j0 G(Δi,Δj,σ) + b

Powyższe równanie jest liniowe, więc można podać analityczne wyrażenie na Hi0,j0:

Hi0,j0 = ∑ (GD) – (∑G)(∑D)/n

∑(G2) – (∑G)2/n

Page 9: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Di,j = Hi0,j0 G(Δi,Δj,σ) + b

Powyższe równanie jest liniowe, więc można podać analityczne wyrażenie na Hi0,j0:

Hi0,j0 = ∑ (GD) – (∑G)(∑D)/n

∑(G2) – (∑G)2/n

Tablicy H używa się do poszukiwania gwiazd. Zalety używania H zamiast D są następujące:• poszukiwanie jest optymalne dla obiektów o kształtach (szerokościach) gwiazd,• w obrazie H nie pojawia się lokalna wartość tła nieba,• obrazy obiektów w H są węższe niż w D: lepsza rozdzielczość.

Page 10: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

a – gwiazdab – gwiazda podwójnac – galaktykad – ślad po pr. kosm.e – wadliwy piksel

Page 11: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

a – gwiazdab – gwiazda podwójnac – galaktykad – ślad po pr. kosm.e – wadliwy piksel

Page 12: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

a – gwiazdab – gwiazda podwójnac – galaktykad – ślad po pr. kosm.e – wadliwy piksel

Selekcja obiektów polega na przeszukiwaniu tabeli H w celu znalezienia pozycji lokalnych maksimów.

Page 13: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Dodatkowe kryteria, które pozwalają odróżnić gwiazdy od innych obiektów:

Page 14: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Dodatkowe kryteria, które pozwalają odróżnić gwiazdy od innych obiektów:

Parametr 1, okrągłość (roundness):

r = 2( )hy - hx

hy + hxDla gwiazd r ≈ 0

Page 15: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Dodatkowe kryteria, które pozwalają odróżnić gwiazdy od innych obiektów:

Parametr 1, okrągłość (roundness):

r = 2( )hy - hx

hy + hxDla gwiazd r ≈ 0

Page 16: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Parametr 2, ostrość (sharpness):

s = Di0,j0

Hi0,j0 〈Di,j〉 s > 1 dla śladów po p.k. s ≈ 0 dla galaktyk 0 < s < 1 dla gwiazd

Page 17: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie gwiazd

Parametr 2, ostrość (sharpness):

s = Di0,j0

Hi0,j0 〈Di,j〉 s > 1 dla śladów po p.k. s ≈ 0 dla galaktyk 0 < s < 1 dla gwiazd

Page 18: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie centrum obrazów

1. Metoda sum częściowych

W obszarze o boku a ≈ 5 × FWHM, którego środek pokrywa się z centralnym pikselem gwiazdy (i0,j0), liczy się sumy brzegowe:

si = ∑ Di,j sj = ∑ Di,j,

po czym dopasowuje do nich jednowymiarowe funkcje Gaussa w celu uzyskania wartości x0, y0.

Metoda nie pracuje dobrze dla słabych gwiazd i bliskich gwiazd podwójnych.

ij

Page 19: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Znajdowanie centrum obrazów

2. Metoda centrowania obrazu• Znajdujemy współrzędne centralnego piksela: i0,j0.• Liczymy sumy brzegowe si i sj w obszarze 2a × 2a, gdzie a ~ FWHM.• Liczymy średnie wartości sum brzegowych:

• Liczymy x0 i y0 korzystając tylko z sum, w których sygnał jest większy niż odpowiednia średnia:

x0 = ∑ (si – X)i / ∑(si – Y), y0 = ∑ (si – X)i / ∑(si – Y),

• Jeśli x0,y0 leży zbyt daleko od i0,j0, powtarzamy procedurę przyjmując piksel najbliższy x0,y0 za nowe i0,j0.

Pracuje lepiej niż poprzednio dla bliskich gwiazd, ale zawodzi gdy separacja jest mniejsza niż 2a.

12a+1

∑i = i0-a

i0+a

X = si Y = sj

1

2a+1∑

j = j0-a

j0+a

i i j j

Page 20: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Szacowanie tła nieba

Sygnał ten pochodzi od emisji nieba nocnego, słabych gwiazd, mgławic, światła rozproszonego, prądu ciemnego i in.

Page 21: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Szacowanie tła nieba

Sygnał ten pochodzi od emisji nieba nocnego, słabych gwiazd, mgławic, światła rozproszonego, prądu ciemnego i in.

Tło mierzy się w pierścieniu wycentrowanym na danej gwieździe. Dobór promienia wewnętrznego i zewnętrznego.

Page 22: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Szacowanie tła nieba

Sygnał ten pochodzi od emisji nieba nocnego, słabych gwiazd, mgławic, światła rozproszonego, prądu ciemnego i in.

Tło mierzy się w pierścieniu wycentrowanym na danej gwieździe. Dobór promienia wewnętrznego i zewnętrznego.

Tło liczy się biorąc pod uwagę piksele z pierścienia jako:

• zwykłą średnią: Ss = ∑ Di,j / N,

• wartość modalną: Smod = max histogramu,• medianę: Smed: n(Di,j < Smed) = n(Di,j > Smed),• kombinację powyższych, np. S = 3 × Smed – 2 × Ss.

Page 23: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Szacowanie tła nieba

Sygnał ten pochodzi od emisji nieba nocnego, słabych gwiazd, mgławic, światła rozproszonego, prądu ciemnego i in.

Tło mierzy się w pierścieniu wycentrowanym na danej gwieździe. Dobór promienia wewnętrznego i zewnętrznego.

Tło liczy się biorąc pod uwagę piksele z pierścienia jako:

• zwykłą średnią: Ss = ∑ Di,j / N,

• wartość modalną: Smod = max histogramu,• medianę: Smed: n(Di,j < Smed) = n(Di,j > Smed),• kombinację powyższych, np. S = 3 × Smed – 2 × Ss.

Można też obliczać go iteracyjnie odrzucając w kolejnych iteracjach najbardziej odstające piksele.

Page 24: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria CCD

Page 25: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria CCD

Fotometria aperturowa: przypomina fotometrię fotoelektryczną post factum

Page 26: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria CCD

Fotometria aperturowa: przypomina fotometrię fotoelektryczną post factum

Page 27: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria aperturowa

m = -2,5 log D + C,

gdzie

D = Di,j - NS∑i,j

N – liczba pikseli w danej aperturze,S – poziom tła (ADU).

Page 28: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Page 29: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Page 30: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Fotometria profilowa (profile/PSF photometry)

Page 31: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Page 32: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Trzeba najpierw wyznaczyć dwuwymiarowy profil gwiazdy, (point spread function, PSF).

Page 33: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Trzeba najpierw wyznaczyć dwuwymiarowy profil gwiazdy, (point spread function, PSF).

m = -2,5 log A + C,gdzie A – czynnik skalujący PSF (wysokość profilu)

Page 34: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Trzeba najpierw wyznaczyć dwuwymiarowy profil gwiazdy, (point spread function, PSF).

m = -2,5 log A + C,gdzie A – czynnik skalujący PSF (wysokość profilu)

A1

Page 35: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Trzeba najpierw wyznaczyć dwuwymiarowy profil gwiazdy, (point spread function, PSF).

m = -2,5 log A + C,gdzie A – czynnik skalujący PSF (wysokość profilu)

A1

A2

Page 36: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Trzeba najpierw wyznaczyć dwuwymiarowy profil gwiazdy, (point spread function, PSF).

m = -2,5 log A + C,gdzie A – czynnik skalujący PSF (wysokość profilu)

A1

A2

Dopasowanie daje też położenie centrum gwiazdy (x0,y0) oraz poziom tła.

Page 37: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Page 38: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa/PSF

Page 39: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Powody zmienności PSF na obrazie CCD: - wady optyczne teleskopu (ujawniają się zwłaszcza przy większym polu widzenia), - nieprostopadłość detektora do osi optycznej, - inne.

Page 40: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Powody zmienności PSF na obrazie CCD: - wady optyczne teleskopu (ujawniają się zwłaszcza przy większym polu widzenia), - nieprostopadłość detektora do osi optycznej, - inne.

Modele PSF:

Analityczna PSF, np.: - 2-wymiarowa funkcja Gaussa (2 parametry), - funkcja Moffata, f(x,y) = A/(1 + z2)β, gdzie z2 = x2/a2 + y2/b2 + cxy, β = 1,5 lub 2,5. (3 parametry), - funkcja Penny (suma f.Gaussa i Moffata) (4 lub 5 parametrów).

Empiryczna PSF, określona na siatce pikseli.

Page 41: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Analityczna: zalety: łatwość interpolacji, wady: nie oddaje dobrze rzeczywistego profilu.

Empiryczna: zalety: łatwość całkowania, wady: błędy interpolacji przy wąskim profilu.

Page 42: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Analityczna: zalety: łatwość interpolacji, wady: nie oddaje dobrze rzeczywistego profilu.

Empiryczna: zalety: łatwość całkowania, wady: błędy interpolacji przy wąskim profilu.

DAOPHOT: PSF jako suma funkcji analitycznej i tablicy poprawek zdefiniowanej na siatce pikseli.

Page 43: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Stała PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ,)

Page 44: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Stała PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ,)

Liniowo zmienna PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ) + x T1(ν,ξ) + y T2(ν,ξ)

Page 45: 4. Fotometria profilowa i aperturowahelas.astro.uni.wroc.pl/data/lecture_notes/AP/04... · Fotometria CCD Proces wyznaczania jasności gwiazd na obrazie CCD obejmuje: 1. Znajdowanie

Fotometria profilowa: zmienna PSF

Stała PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ,)

Liniowo zmienna PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ) + x T1(ν,ξ) + y T2(ν,ξ)

Kwadratowo zmienna PSF:PSF(x,y) = A(x,y) + T0(ν,ξ) + x T1(ν,ξ) + y T2(ν,ξ) +

+ x2 T3(ν,ξ) + y2 T4(ν,ξ) + xy T5(ν,ξ)