4. leonardova madona u spilji · pdf fileiv smisao poesisa materijalnosti monokromni,...

IV
smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
4. Leonardova Madona u spilji UVOD
1
4.
Leonardova Madona u spilji
4.1. Uvod
4.2 Blie odreenje Leonardovog boanstva - SJENE maniere chiaro scuro 4.3. Kljune steevine, spoznaje i saznanja o Leonardovom chiaro scuro slikanju
Leonardo: Madona u spilji
4.1.
UVOD
4/ 1. LEONARDO DA VINCI: Madona u spilji
Paris, Louvre ; stigla je u Francusku preko Sforze; izmeu 1483/1486; 198 x 123 cm; TEHNIKA: ulje na drvetu.
Slika je prenesena na platno u Parizu 1806. godine ( Haquin).
Kod Leonarda se ponovo budi Zeuxidova inventivnost, metoda gradnje, u kojoj, pored crtakih prvina dolaze sve vie
do izraaja i slikarske pasae
On e ponovo otkriti novi chiaro-scuro, slian onom koji primjeujemo, gotovo 1700 godina ranije, ve na
originalnim fragmentima u Delosu:

IV
2
4/2. 4/3.
4/ 2. Friz u Delosu, detalj; studija prema originalu Original: Delos Museum; studija prema originalu: GVA; V.J.Bruno ; nain rada ukazuje na metodu koju pripisuju Zeuxidu Iako neki misle da je Plinius
izrekompinxit et monochromate ex albo htio rei da je Zeuxid koristio tamne boje na bijeloj osnovi... Sauvani su fragmenti iscrtanih kentaura crvenom bojom na
bijelom mramoru. Na drugim fragmentima iz istog vremena evidentno je i bijelo slikanje na tamnim osnovama , dakle bijeli impastoZato je, moda, blie tumaenju
da je koristio svijetli impasto ...jer bi inae bijela boja bila nedovoljno pokrivna preko tamne osnove : variranjem debljine bijelog impasta mogao je postizati gradaciju
...
4/ 3. Leonardo: La Vergine della rocce, detalj

IV
3
flora se nalazi u obliku pentimenata ; naime, na stijeni spilje je naslikana naknadno,
djelomino pokrivno
tako se kod Leonarda ponovo budi Zeuxidova inventivnost, nain gradnje u kojem , pored
crtakih prvina, dolaze sve vie do izraaja i znaajsjena,
koje Leonardu nisu ..samo nauka, ve boanski misterij
Vana je, dakle, chiaro scuro tonska gradacija
4/ 4. Leonardo: La Vergine della rocce, makro detalj
To Leonardo objanjava i u svom TRAKTATU1, sljedeim rijeima:
...Slikarstvo se deli na dva glavna dela NA LINIJE koje okruuju figure prikazanih tela, a
one se nazivaju CRTEOM
drugi deo se zove SENKA.
Ali je toliko izvrstan, i svim umetnostima koje su delo ruku pokazuje koji je njihov savreni
zavretak...
On ( chiaro - scuro) je ne samo nauka, ve boanstvo
Smatrao je da mora crtati kao da slika i slikati kao da crta ...
... 2del disegno come pittura e della pittura come disegno.
Naime, Leonardo slika i crta intelektualnim saimanjem - preciznou, kao posljedicom
dubokog promiljanja. Kako je zapisao Giulio Carlo Argan ... u to vrijeme ...
jedini je on smatrao umjetnost istraivanjem, razliitim od naunog, ali paralelnim
naunom istraivanju i zasnovanom na dosljednoj kritici ...
Njegov potez kista usmjerava intelekt3dalla mente alle mani !
1 Leonardo: Trattato della Pittura, Beograd, 1964, str. 82.
2 Art dossier; Carlo Poedretti: Leonardo, Firenze, 1992/ str. 8

IV
4
4/ 5. Leonardo: Annunciazioni,
detalj i makro detalj Firenze, Uffizi; 1472/75; 104 x 217 cm; tempera i ulje na dasci...
Na detalju njegove slike Annunciazioni naglaen je kontrast u prvom
planu i dubina pozadine sve do pejzaa Postoji i kontrast u taktilnom
smislu:
- pojedine partije su glatke i smekane , pogotovo na licu anela,
- dok su ljiljani gotovo reljefno strukturirani On ne razmilja kao njegov uitelj Verrocchio ili Pollaiuolo i Botticelli
...4
o konturama i detaljima ...
ve o trodimenzionalnim tijelima koja bivaju vidljiva, u veem ili
manjem stepenu, zahvaljujui svjetlosti koja ih obavija u blagom
milovanju svjetlosti ...
Huyghe, promiljajui o samom intelektu i Maestrovoj opsesiji
boanskim misterijima chiaro -scura, smatra da Leonardo intelektu
suprotstavlja jednu drugu tajnu onu u prirodi samoj. Kako je zapisao
Maestro, sam ... 5... sjena je nadmonije snage od svjetla !
3 Marco Cianchi: Leonardo, GIUNTI, Firenze 1996/ str. 5.
4 Karamehmedovi: LIKOVNA UMJETNOST, Sarajevo 2006/ str. 232 5 Ren Huyghe: Dialoge avec la visible, Paris, 1955, str. 330.

IV
5
4.1.1.
VANIJI IZVORI (uvod)
- A.Hauser: Socijalna historija umjetnosti i knjievnosti, Zagreb, 1964. - Art dossier; Carlo Poedretti: Leonardo, Firenze, 1992. - Bruno V.J.: Form and Colour in Greek Painting, London, 1977. - Dragan Jeremi: Doba antiumjetnosti, Beograd, 1970. - Eastlake : Methods and Materials of Painting of great Schools and Masters
by Sir Charles Lock Eastlake, prvi puta publicirano 1847.
- Elie Faure: Povijest umjetnosti- renesansa, Zagreb 1955, str. 41-44. - Giorgio Vasari: Lives of the Artists, Penguin Books 1980. - Javier Sierra: Tajna veera, Zagreb 2006, str. 141. - Karamehmedovi: LIKOVNA UMJETNOST, Sarajevo 2006. - Leonardo: Trattato della Pittura, Beograd, 1964. - Leo van Puyvelde: La Renaissance flamande de Eyck Metsus, Bruxelles,
1968.
- Marco Cianchi: Leonardo, GIUNTI, Firenze 1996. - Maurice Busset: La Technique moderne du Tableau, Paris 1929. str.173. - Oto Bihalji-Merin: predgovor prijevodu Leonardovog Traktata ( Beograd,
1964).
- Ren Huyghe: Dialoge avec la visible, Paris, 1955. - Sgolne Bargeon: Science et patience ou la restauration des peintures,
Paris 1990;
- Taubes: The mastery of oil painting, New York, 1953. - Wolf: Rojstvo novega veka, Ljubljana 1968, str. 61.
4.1.2.
IZVORI SLIKA (uvod)
4/1. Rizzoli/ Milano 1967/ Tav. XXVII.
4/2. V.J.Bruno: Form and Colour in Greek Painting, London, 1977 ; 16a.
4/3. Rizolli: Leonardo...Milano 1967/ Tav.XXXII.
4/4. , 12. Taschen, Leonardo, Mnchen, 2010.
4/5. defirenze. Wordpress.com.
4/6. www.florence-tourisme.com.
4/7. arthistoryresources.net.
4/8, 36, 37. Metka Kraigher-Hozo: Metode slikanja i materijali, Sarajevo, 2007 / str. 44.
4/9, 20. Le muse du Louvre, Paris 1996; st. 7.
4/10. Metropolitan Museum, New York; Pariz, 1960.
4/11, 39, 40. R.E.Wolf: Rojstvo novega asa, Ljubljana, 1969.
4/13, 24. Salvini / apparati critici.... Antonello Messina / Rizzoli, Milano 1971 / Tav. VII-VIII /21
4/14, 15, 17, 21, 22, 29. Rizzolli: LEONARDO, Paintings and Drawings, Milano, 1971. 4/16,18, 23, 31, 47. Marco Cianchi: Leonardo, GIUNTI, Firenze 1996/ str. 15.
4/19. Ludwig Goldscheider: LEONARDO, Paintings and Drawings, New York, 1969 / Plates 39. 4/25, 28. www.telegraph.co.uk.
4/26. Das grosse Brockhaus , Oldenburg 1953/57; Atlas
4/27. Janson: istorija umetnosti, Beograd 2006 / str. 457 , sl.599.
4/32, 34. Galleria Borghese, Rim, Novara, 1970.
4/33. W.Alpatow: Die Dresdner Galerie/ Alte Meister,Dresden 1966 / T.52.
4/35, 46. MUZEJI SVIJETA; National Gallery ,London; str. 49.
4/38. www.lavalleevillage.com.
4/41. Enrico Castelnuovo: Artifex bonus, Roma/Bari, 2004, sl XII .
4/42. Hans H. Hofsttter: Pozni srednji vek, Ljubljana, 1968 / str.145.
4/43. Bert Bilzer: Das grosse Buch der Kunst, Braunschweig, 1958/ str.218 .
4/44. Huyghe: Louvre, New York, 1951/ sl. 61.
4/47. PROPILEJI; 16.st. sl. XXXIV .

IV
6
4.2.
Blie odreenje Leonardovog boanstva - SJENE
maniere chiaro scuro 4.2.1. Leonardo i njegovo vrijeme
4.2.2. Rana Leonardova manira
4.2.3. Zrela Leonardova manira
4.2.4. Suvremenici i sljedbenici
4.2.1.
Leonardo i njegovo vrijeme
Vasari6 zapisuje da je u Firenzi postojala zdrava klima za stvaranje. U izvanrednim prilikama su se svi ujedinili i pravili udesne dekoracije
...
On smatra da kreativnost stimulira kod umjetnika:
- jaka i stalna kritika ( sloboda duha), - nemogunost opstanka ako stalno i neumorno ne radi, - elja za slavom.
Ideal univerzalnog ovjeka stvorio je univerzalne umjetnike, kao to su bili Leonardo, Piero della Francesca, Michelangelo i drugi.....To je
vr

4. leonardova madona u spilji · pdf fileiv smisao poesisa materijalnosti monokromni,...

Documents