40 movzu 40 heqiqet

1

QIRX KLMS HAQQINDA QIRX NLK

1-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks qrx gn mddtind mllrini ixlasla yerin yetirs, elm v hikmt emlri onun qlbindn dilin cari olar.1

2-mam Baqir () buyurmudur: nsan qrx gn mddtind imann Allah n xalis ets, Allah-taala onu dnyaya qar rbtsiz (zahid) edr, dnyann drdini v drmann ona tantdrar, daha sonra hikmti onun qlbind mhkmlndirib, dilini hikmt il dana gtirr.2

3-Fzl ibni Ysar deyir: mam Baqir ()-n bel buyurduunu eitdim: Hr ks rab is, namaz qrx gn rzind qbul olunmaz.3

4-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks mmin qardalarndan qrx nfri dua etdikdn sonra zn dua ets, onun hr iki duas qbul olunar.4

5-mam Sadiq () buyurmudur: Bir mmin xs dnyasn dyidikd, qrx nfr mmin xs dfn mrasimind itirak edib, onun mmin olduuna hadt verslr, Allah-taala onu balayar.5

6-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Bir xsin biz hli-beyt mhbbt bard yayd qrx hdis, onun sdq verdiyi qrx min dinardan (qzl puldan) stndr. Allah-taala ona hr bir hdis n bir peymbrin savabn, hdisin hr bir hrfi n is qiyamt gn bir nur verr.6

7-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: mmtimdn hr ks camaatn istifad etmsi n qrx hdis zbrlyrs, Allah-taala onu qiyamt gn fqih v alim halnda gtirr.7

8-Hzrt Peymbri-krm (s) imam li ()-a vsiyyt edrk buyurmudur: Ya li! mmtimdn hr ks Allahn razln v axirt alminin savabn qazanmaq mqsdil qrx hdis zbrlyrs, Allah-taala onu qiyamt gnnd peymbrlr, vliyalar, hidlr v layiqli xslrl birg mhur edr.8

9-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks halal v haram (ilr) barsind bizim hdislrimizdn qrx hdisi hifz edrs, Allah-taala qiyamt gn onu fqih v alim halnda gtirr v ona zab vermz.9

10-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mnim mmtimdn hr ks snndn qrx hdis zbrlyrs, qiyamt gn ona fat edrm.10

11-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Vfatndan sonra qrx hdisi (baqalarnn istifad etmsi n yazl kild) qoyub gedn xs, cnntd mnim dostum olacaqdr.11

12-mam Sadiq () buyurmudur: ilrimizdn hr ks qrx hdisi hifz edrs, Allah-taala qiyamt gnnd onu fqih v alim halnda gtirr v ona zab vermz.12

13-Asiman imam Hseyn ()-n matmind qrx gn alamdr. 14-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks qrx gn hd duasn oxusa, imam

Zamann sgrlrindn olar. gr o hzrt zhur etmmidn nc ls, Allah-taala onu o hzrt xidmt etmk n qbirdn qaldrar.

15-mam Kazim () buyurmudur: Qrx df hcc mllrini yerin yetirn xs (qiyamtd): stdiyin xs fat et! deyilr.13

1 Sfintul-bihar, 2-ci cild, sh. 667.

2 suli-kafi, 3-c cild, sh. 27.

3 Xisal, 2-ci cild, sh. 311.

4 Yen orada, sh. 315.


6 Camiul-hadis, sh. 58.

7 yuni xbarir-Riza, 31-ci blm, sh. 37, hdis: 99.


9 Yen d orada rbin blm sh. 542 10 Yen orada.

11 Knzl-mmal, 1-ci cild, sh. sh. 226.

12 Biharul-nvar, 2-ci cild, sh. 153.

16-mam Baqir () buyurmudur: Allah-taala Fironun dediyi iki cmly gr onu qrx il mhlt verdikdn sonra czalandrd: 1-Firon dedi: Sizin n uca tanrnz mnm! 2-Mn sizin n zmdn baqa he bir tanr tanmram!14

17-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks ardcl olaraq qrx cm gn cm quslu vers, bdni qbird rmz.

18-Ana vladnn Quran hafizi olmas n hamillik dvrnd Cami ziyartini v ya Ali-Yasin duasn qrx df oxusun.

19-vladnzn Quran hafizi olmasn istyirsinizs, hamillik dvrnd qrx df gec namaz qln.

20-vladnzn Quran hafizi olmasn istyirsinizs, hamillik dvrnd qrx df cm quslu verib, Kisa hdisini oxuyun.

21-vladnzn Quran hafizi olmas n hamillik dvrnd hr gn qrx df salavat gndrin.

22-mam Hseyn ()-n qrxnda (rbinind), o hzrti ziyart etmk msthbdir. O hzrtin qrxnda onu ziyart edn ilk xs Cabir idi. inin lamtlrindn biri d rbin ziyartini oxumaqdr.

23-mam Sadiq () buyurmudur: Gec-gndz rzind qrx byk gnaha batan xs xeyir grmz.15

24-Hr ks Ya Hyyu, ya Qyyum, ya Mn la ilah illa nt birhmtik stisu zikrini qrx gn mddtind v hr gn qrx df (sbh namaz il onun nafilsinin arasnda) oxusa, qlbin he vaxt aradan getmyn dirilik gtirr.

25-mam Sadiq () buyurmudur: Hr kim qrx gn heyva yes, hmi hikmtli szlr danar.

26-mam li () buyurmudur: Siz qrx gn hlim yemyi tvsiy edirm; nki insanda ibadt ruhiyysini gclndirir.

27-mam Kazim () buyurmudur: Hr ks qrx cm sbh vaxt acqarna bir dd nar yes, qlbi iqlanar.

28-Hzrt Peymbr (s) buyurmudur: Hr kim nar yes, qrx gn eytan z qlbindn xarar.

29-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allaha v qiyamt gnn iman olan hr bir xs grk bdnindki artq tklri tmizlmyi qrx gn trk etmsin.16

30-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: vladnz yeddi gnlynd snnt etdirin; nki yer snnt olunmam xsin bvl il qrx gn ncis qalr.17

31-mam li () buyurmudur: Mscidin hddi-hdudu qrx ziradan18 ibartdir v drd trfindn qrx ev ona qonu saylr.19

32-mam Sadiq () buyurmudur: Hqiqtn, Allah-taala qrx yana atan xsi zizlyr v sksn yana atan xs zab vermkdn hya edr.20

33-Hr ks Aytl-krsn qrx gn oxusa, onun dualar qbul olunar. 34-Hr ks Yasin sursini qrx gn rzind qrx df z qibly, hm d oturduu

halda oxusa, onun hacti qbul olunar. 35-Hr ks Hr sursini qrx gn mddtind hr gn bir df oxusa, onun hacti

qbul olunar. 36-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: ki rhim (btn) qrx nsl qdr bir-

birin atr. 37-mam Sadiq () buyurmudur: El bir mmin yoxdur ki, qrx gec kedikdn sonra,

(qflt yuxusundan) aylmaa sbb olan ar bir hadis il zlmsin.

13 Xisal, 2-ci cild. sh. 330.


15 Xisal, 2-ci cild. sh. 330.


17 Yen orada.

18 Bir zira txminn 48 sm- brabr olan uzunluq lsdr.



38-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: (Bir vaxt glr ki,) Bni myy liy lnt gndrrlr, ona gr d Allah-taala mlklr mr edr ki, onlara min df artq lnt gndrsinlr, hzrt Mhdi () qiyam etdiyi zaman qrx il onlara lnt gndrr.

39-rit qanunlarna mvafiq olan hr bir niyytinizin qbul olunmas n qrx df Zuha sursini oxuyun.

40-Allaha tvkkl etmk, gcl irady malik olmaq v camaata mhtac olmamaq n Bismillahir-rhmanir-rhim! lhmdu lillahi Rbbil-almin. Hsbunllahu v neml-vkil. Tbarkllahu hsnul-xaliqin. V la hvl v la quvvt illa billahil-liyyil-zim zikrini qrx df oxuyun.

2

ELM V ONU YRNMYN FZLT 1-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Alimlr v elm yrnnlr savabda

rikdirlr, sair camaat is xeyir v sadtdn mhrumdurlar.21 2-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Elm Allahn yer znd qoyduu

mant, alimlr is Allah elminin mantdarlardr. Hr ks z elmin ml ets, hqiqtd manti layiqinc sahibin qaytarmdr.22

3-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks elmi (mlumat) olmad eylrd xalqa fikir sylyib, ftva vers, dind etmk istdiyi xidmtdn daha ox zrb vurmu olar.23

4-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Dnya v axirt xeyri elm il yanadr.

5-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Elm yrnn xs gndzlri oruc tutan, geclri is shr kimi ibadtl keirn xs kimidir. nsann yrndiyi bir elm toplusu bu Qbeys da qdr qzla, mal-dvlt malik olub onlar Allah yolunda ehsan etmsindn daha fziltlidir.24

6-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Elmin fzilti Allah yannda ibadtin fziltindn daha zizdir.25

7-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hqiqtn mmin xsin lmndn sonra gzl mllrin v yaxlqlarna lav olunan eylr onun yrnib yd elm, qoyub getdiyi saleh ml, vlad v yadigar qoduu Qurandr.

8-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: nsan ldkdn sonra onun ml dftri balanar, yalnz yolla ona savab v fayda verilr: 1-mumxalq mnfti n bir ey dzldn v ardcl sdq qoyub gedn. 2-Cmiyyt n faydal agird yetidirib lazml kitablar yazan alim. 3-nsann zndn sonra qoyub getdiyi v onlar n ehsan edn mlisaleh vlad.26

9-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ksdn bildiyi bir ey (msl) barsind sorusalar v o da z elmini gizlts, (qiyamtd) azna oddan bir cilov vurular.27 (Yni elmsizlik ucbatndan srgrdan qalan v vzifsinin n olduunu bilmyn cahil xslr yol gstrmy v onlarn hyatn sadt atdrmaa qadir olduu halda skut edn elmli bir xs byk bir gnaha mrtkib olmudur.)

10-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Qurani-krim bir lahi db mktbidir. Bacardnz qdr onun db qaydalarn yrnin.28

11-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: mmtim irisind iki dst var ki, gr onlar saleh v dzgn olsalar, mmtimin hamsnn mmllri saleh olar v gr fsad




24 Yen orada, 1-ci cild, sh. 184.


26 sna-riyy, sh. 87.



trtslr, mmtim d fsada dr. Soruuldu ki, ey Allahn Peymbri, onlar hanslardr? Buyurdu: Fqihlr (din alimlri) v mirlr (hkumt iilri).29

12-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mnim mmtimdn olan hr bir al v dnc sahibin drd ey zruri v lazmdr. Soruuldu: Ey Allahn elisi! Onlar ndir? Hzrt buyurdu: Elmi eitmk, onu qoruyub saxlamaq, elmi yaymaq v ona ml etmk.30

13-mam li () buyurmudur: Hr bir insann qiymti onun elminin dyri qdrdir.31 (Hr bir sntkarn dyri bildiyi pe v snt qdr, tbibin dyri salamln hmiyyti qdr, mllim v ruhaninin dyri is cmiyyt elm yrdib dz yol gstrmk qdrdir.)

14-mam li () buyurmudur: Elm yrnmk n sy ednlr Allah yolunda cihad edn xslr kimidir.32

15-mam li () buyurmudur: Elm asanlq v rahatlq axtarmaqla ld oluna bilmz.33

16-mam li () buyurmudur: Hqiqtn, dinin kamal elm yrnmk v ona ml etmkdir. Agah olun ki, elm ksb etmk hqiqtd sizin n mal-dvlt qazanmaqdan daha vacibdir.34

17-mam li () buyurmudur: Hqiqtn alimin cri (savab) oruc tutan, namaz qlan v Allah yolunda cihad edn xsin savabndan artqdr. Bir alim ln zaman slama el ar xsart dyir ki, bu xsarti yalnz onun z yerin qoyduu xlf cbran ed bilr.35

18-mam li () buyurmudur: Mal-dvlt yanlar diri ikn ldrlr. Alimlr is dnya durduqca diridir (v briyyt onlarn elmi srlrindn istifad edir), csdlri torpaqlara qarr, zlri is qlblrd yaayr.36

19-mam Hsn () buyurmudur: z elmini baqalarna yrt v al ki, digrlrinin d elmini yrnsn.37

20-mam Hseyn () buyurmudur: Hqiqtn mslmanlarn ilri v smavi hkmlrin icras lahi alimlrin linddir. Onlar Allahn halal v haram buyurduu ilrd mantdardrlar.38

21-mam Hseyn () buyurmudur: Hikmt v bilik mmin bir xsin itirdiyidir. Htta mrikin yannda olsa da onu axtarn ki, hikmt hli olub, ona daha ox layiq olasnz.39

22-mam Hseyn () buyurmudur: Elm v bilikdn sn Allahn zmtindn qorxacan qdr bsdir, nadanlqdan da z elminl mrur v xudpsnd olman qdr kifaytdir.40

23-mam Hseyn () buyurmudur: Alimlrdn soruun, hikmt sahiblri il dann v yoxsullarla oturub-durun.41

24-mam Hseyn () buyurmudur: Elmi bhs v mzakirlr mrift toxumudur, uzun v oxlu tcrblr qlin oxalmasna sbb olur.42

25-mam Hseyn () buyurmudur: Dnyada zahid o adamdr ki, baqalarna moiz etsin v baqalarnn da moizsini qbul etsin, elm yrnsin v yrndiyi elm ml etsin.43

26-mam Hseyn () buyurmudur: Elmin stnly ibadtin stnlyndn daha yaxdr, dinin kamilliyi tqva v itatkarlqdr.44

27-mam Hseyn () buyurmudur: Elm v bilikdn baqa, bir ey n yaltaqlq etmk v hsd aparmaq mmin xsin xlaqi siftlrindn deyildir.45


30 Thful-qul, sh. 56, hdis: 169.

31 Nhcl-bla, sh. 482.


33 Qrrul-hikm, sh. 349.

34 Kafi, 1-ci cild, sh. 30.


36 Nhcl-bla, qsa szlr: 147.


38 Thful-qul, sh. 172.

39 mali (eyx Tusi), sh. 35.

40 Yen orada.

41 siyyt, sh. 230.

42 Cfriyyat, sh. 195.



45 Biharul-nvar, 44-c cild, sh. 16; Mnaqib, 4-c cild, sh. 45.

28-mam Hseyn () buyurmudur: Bir alimin biliyinin nianlrindn biri onun z dediklrin daha ox diqqt yetirmsi, tnqidl yanamas, fikir v mnazir fnlrinin hqiqtlrindn xbrdar olmasdr.46

29-mam Hseyn () buyurmudur: Biz o xslrik ki, Allahn kitabnn elmi, byan v drki bizddir. Bizd olan eylr Allahn yaratdqlarndan he ksd yoxdur, nki biz Peymbr xandan Allahn sirlrinin hliyik.47

30-mam Hseyn () buyurmudur: Elm imann, helm is biliyin layiqli vziridir.48 31-mam Zeynl-abidin () buyurmudur: gr insanlar elm ksb etmyin nec byk

dyr malik olduunu bilsydilr, onu htta qanlarn axtmaqla, tufanl v dalal dnizlri yarmaqla bel, ksb edrdilr.49

32-mam Baqir () buyurmudur: Elm yrnmkd aln, nki elm yrnmk gzl ml, onu axtarmaq is ibadtdir.50

33-mam Baqir () buyurmudur: gr alimin hzurunda otursan, danmaqdan ox eitmk n hris ol; yax danma yrndiyin kimi, yax qulaq asma da yrn v he vaxt danann szn ksm.51

34-mam Sadiq () buyurmudur: Diqqt edib baxn, grn ki, z elminizi kimdn yrnirsiniz!52

35-mam Sadiq () buyurmudur: Elm ksb edin v onunla birlikd elml, vqarla zintlnin. Elm yrtdiyiniz xs qarsnda is tvazkarlq edin.53

36-mam Sadiq () buyurmudur: z yazlarnz qoruyub saxlayn, nki sonradan onlara ehtiyac duyacaqsnz.54

37-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks Allahn razl n elm yrnib ona ml ets v baqalarna yrts, asimanlarn mlkut almind zmtl yad edilr.55

38-bds-slam deyir: mam Rza () buyurdu: Allah bizim mrimizi dirldn xs rhmt etsin! Sorudum ki, sizin mriniz nec dirlr? Buyurdu: Bizim elmlrimizi yrnib onlar camaata yrtmkl; nki gr onlar bizim klammzn gzlliklrini bilslr, hkmn biz tabe olarlar.56

39-mam Rza () buyurmudur: Agah olun v bilin ki, fqih (din alimi) o xsdir ki, xalqa xeyir, fayda versin, onlar dmnlrdn qorusun, Allahn cnnt nemtlrini onlar n artrsn, onlar dz yola hidayt etmkl onlar n Allahn rizvann ksb etsin.57

40-mam Hsn skri () buyurmudur: Bizim ilrimizin alimlri slam dininin srhdilridir. Bizim ardcllarmzdan hr ks bu vzifni hdsin alsa, Rum qounlar il cihada gedn xsdn daha fziltli olar. nki o, bizi sevnlrin din srhdlrini mdafi edir.58


47 Yen orada, 44-c cild, sh. 184.

48 l-blat, sh. 68.








56 Maniul-xbar, sh. 180.


58 l-ihticac, 2-ci cild, sh. 155.

3

AXRT SFR 1-buzr demidir: Ey camaat! Sizlrdn biriniz sfr getmk istdikd, znzl

kifayt qdr azuq v yol ehtiyat aparrsnz. Lakin bilin ki, axirt sfrin gednd, azuq aparmaq daha vacibdir.

2-Hr gec camaat z yataqlarna getdiklri zaman imam li ()-n ssi ucalard. Bel ki, qonularn hams o hzrtin ssini eidrdilr. O hzrt buyurard: Hazrlan, z sfr azuqnizi hazrlayn, Allah siz rhmt etsin! Hqiqtn lm cars siz dnyan dyimk nidasn vermidir. Dnyadan az yapn, saleh ml azuqsi hazrladnz halda, axirt sfrin yola dn. Siz tin v ar mnzillr v hadislrl zlib, onlar tb kemlisiniz.

3-Axirt sfrinin bir nec mnzili vardr: Birinci mnzil can vermkdir; onun qorxulu v vhtli haltlri vardr. Bu zaman

tinliklr can vern hr trfdn z gtirr. Bir trfdn xstliyin v bdnd olan arlarn iddtlnib bdnin taqtsiz olmas v dilin tutulmas, digr trfdn d evdn, hl-yaldan, ail-uaqlardan, qohum-qrbadan, mal-dvltdn ayrlmaq v baqalarnn hquqlar haqqnda fikirlmk. Bunlardan lav, onun hkmn oxuyan qzb mlklrinin, cann almaa gln lm mlyinin hans kild glmsi tinliklri daha iddtlndirir.

4-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li! lm mlyi kafiri qbzi-ruh edrkn qzm ilrl onun cann xarar. mirl-mminin li () rz etdi ki, ya Rsulllah, sizin d mmtinizdn bel can vernlr olacaqm? Peymbr (s) buyurdu: Bli, mslmanlardan da bir ne dst bu sayaq can verrlr: Zalm hakimlr, yetim maln mnimsynlr, nahaq yer ahidlik ednlr, xbrilr, hsd ednlr v rab inlr.

5-nsann asan can vermsin sbb olan mllr aadaklardan ibartdir: 1-Qohumluq laqlrini ksmmk. 2-Ata v anaya yaxlq etmk. 3-Yetmi df Ya sms-samiin v ya sbrn-nazirin v ya srl-hasibin v ya hkml-hakimin demk. 4-Zilzal sursini oxumaq.

6-nsann axr-aqibtinin yax kild sona yetmsi v dnyadan imanl halda getmsi n aadak mllri yerin yetirmsi tsirlidir: 1-Gndlik vacibi namazlar vvl vaxtnda qlmaq. 2-Zil-qd aynn bazar gnlrind qlnan namaz trk etmmk. 3-Hmi hzrt Fatimeyi-Zhra ()-n tsbihatn demk. 4-(Muhmmdun nbiyyullah v liyyun vliyyullah szlri yazlm) qiq zk taxmaq. 5-Cm gnlrind Muminun sursini oxumaq. 6-oxlu salavat evirmk. 7-(Xsusil sbh namazndan sonra) yeddi df Bismillahir-rhmanir-rhim, la hovl v la quvvt illa billahil-liyyil-zim demk. 8-Rcb aynn 22-ci gecsi skkiz rkt gec namaz qlmaq (v hr rktd Hmd sursindn sonra lli df xlas sursini oxumaq). 9-Rbbna la tuzi qulubna bd iz hdytna v hb lna min ldunk rhmh, innk ntl-vhhab aysini oxlu demk.

7-Axirt sfrinin ikinci mnzili qbirdir: Yax olar ki, meyyiti qbr yaxnladrdqda, onu birdn qbr qoymasnlar; nki qbrin qorxulu v vhtli hadislri vardr. Hzrt Fatimeyi-Zhra () imam li ()-a vsiyyt etmidi ki, mni qbr qoyub, qbirimin stn rtdkdn sonra, mnim bamn stnd otur, oxlu Quran v dua oxu. nki hmin saat lnn diri xslrl nsiyyt tapmaa ehtiyac vardr. Seyyid ibni Tavus hzrt Peymbr (s)-dn nql etmidir ki, meyyitin n tin saat qbr qoyulduu birinci gecdir.

8-Qbrin birinci gecsind z lnz sdq vermk, oxlu salavat gndrmk, Quran oxumaq v vht namaz qlmaqla rhmt gndrin.

9-Qbrin birinci gecsinin qorxusundan nicat tapmaq n aadak mllri yerin yetirmk faydaldr: 1-Namazlarn rkusunu tam v kamil kild yerin yetirmk. 2-Hr gn yz df La ilah illllahul-mlikul-hqqul-mubin demk. 3-Yatmazdan nc Yasin sursini oxumaq. 4-( Rcb aynda qlnan) Leyltur-raib namazn qlmaq. 5-Xstlrin grn getmk. 6-Xo xasiyytli olmaq (xsusil evd). 7-hli-beyt ()-a mhbbt bslmk.

10-mam Sadiq () buyurmudur: Mminin gnahlarnn kffarsi (crimsi) qbir zab v sxntsdr.

Ondan xilas olmaa sbb olan mllr bunlardr: 1-Hr cm gecsi Nisa sursini oxumaq. 2-Zuxruf sursini ox oxumaq. 3-Gec namaz qlmaq. 4-Tkasur sursini oxumaq. 5-Ncfi-rf hrind dfn olunmaq. 6-Meyyitin kfnin iki ya ubuq qoymaq. 7-Qbrin stn su tkmk (qbrin st rtubtli olana qdr, meyyit zab verilmz). 8-Rcb aynda drd, ban aynda is on iki gn oruc tutmaq. 9-Rcb aynn birinci gecsind on rkt namaz qlmaq (hr rktd Hmd sursindn sonra xlas sursini df oxumaq). 10-Rcb aynn birinci gecsind iyirmi rkt namaz qlmaq. 11-Mlk sursini ox oxumaq. Hzrt Peymbri-krm (s) bu bard buyurmudur: Bu sur insan qbir zabndan xilas edir. 12-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Meyyiti dfn etdikd df llahumm inni sluk bihqqi Muhmmdin v Ali-Muhmmdin n-la tuzzib hazl-myyit des, Allah-taala zab ondan gtrr. 13-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks cm axam hr rktd Hmd sursindn sonra on drd df Zilzal sursini oxumaqdan ibart olan iki rkt namaz qlsa, qbir sxntsndan amanda qalar. 14-Rcb v ban aynn geclrin, elc d Aura gecsin mxsus olan msthb namazlar qlmaq. 15-Sdq vermk (xsusil yetim). 16-Xalqa xidmt etmk, xsusil mscid tikmk, krp salmaq v yol kmk.

Hminin cm ertsi gnnn qrubundan cm gnnn qrubu arasnda lnlr d qbir zab verilmz. (naallah!)

11-nc mnzil qbird Nkir v Mnkir adl mlklrin meyyitdn soru-sual etmsidir: Rvaytlr sasn, onlar glrkn ildrm ssi verrlr, gzlrindn od srayar v salar yerl srnr. Onlar Allah, Peymbr, din, imamlar v s. kimi msllrdn soruarlar. Hmin halda bu suallara cavab vermk tin olduundan, meyyit iki df tlqin etmk msthbdir: Birincisi, meyyiti qbr qoyanda, ikincisi is onu dfn etdikdn v camaat daldqdan sonra meyyitin vlisi qbrin ba trfind otursun v uca ssl tlqin desin. Rvaytd byan olunduu kimi, meyyit tlqin deyils, Nkir v Mnkir deyrlr: Gl qaydaq, tlqin hccti tamamlad, artq soru-suala ehtiyac yoxdur. Bununla da onlar he bir sual sorumadan qaydarlar.

12-buzrin olu vfat etdikd, buzr lini onun qbrin srtb dedi: Sn mn qar yaxlq etdin, Allah sn rhmt etsin! gr lmdn sonrak tin v qorxulu hadislr olmasayd, qmgin olmazdm. Mn snin lmn v mndn ayrlna gr alamadm, mnim alamam snin qbirdki vziyytin v soru-suallara nec cavab vercyin grdir. Ka, sndn soruulan suallar v snin nec cavab vercyini bilydim!

13-Axirt mnzillrindn biri d qiyamtdir; Allah-taala Qurani-krimd qiyamtin byk, zmtli, tin v qorxulu bir gn olduunu aqlamdr. Hzrt sa () buyurmudur: Cbrail qiyamtin adn eidnd, lrzy db, zndn getdi. Rvayt gr, el bir mlk, insan, cin, yer, gy, klk, da v dniz yoxdur ki, qiyamt gnnn hadislrindn qorxmasn.

14-Qiyamtin qorxulu hadislrindn amanda qalmaa sbb olan mllr: a) Hr gn, yaxud hr gec Yusif sursini oxumaq.

b) Hr gn, yaxud he olmazsa vacibi v ya msthbbi namazlarda bir df Duxan sursini oxumaq.

v) Hr cm gn v ya cm axam hqaf sursini oxumaq. q) Nafil namazlarnda sr sursini oxumaq. d) San slam yolunda aardan xslr ehtiram gstrmk. s) Mkk yolunda lmk. h) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks Allahn qorxusundan irkin

ilrdn kins, Allah-taala da onu qiyamt gnnn qorxusundan amanda saxlayar. x) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks camaat deyil, z (mmar)

nfsini dmn tutsa, Allah-taala onu qiyamtin qorxusundan amanda saxlayar. c) Qzbi sndrmk. f) Allah-taala Qurani-krimd buyurmudur: Qiyamt gnnd z il yaxlq (yax

mllr) gtirn xs bu gnn qorxusundan amanda qalar. mam li () buyurmudur: Bu aydki yaxlqdan mqsd, vilayt v biz hli-beyt mhbbt bslmkdir.

m) mam Sadiq () buyurmudur: z mmin qardana kmk edn v qmli gnnd ona rahatlq yaradan xs qiyamtin byk v qorxulu hadislrindn amanda qalar.

e) mam Rza () buyurmudur: Hr ks z (mmin) qardann qbrinin yanna gls v lini qbrin stn qoyub, yeddi df Qdr sursini oxusa, qbir hli qiyamtin qorxusundan amanda qalar.

15-Axirt mnzillrindn biri d qbirdn ba qaldrmaqdr: Bu, Adm vladlarnn n tin v qorxulu anlarndan biridir.

16-Bir ne tayfann qbirdn ba qaldranda vziyyti: a) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li ()-n fzilti barsind kk-bh

edn xs qiyamt gnnd boynunda yz odlu zncirdn ibart bir boyunba olduu v hr bir zncird d bir eytan oturub, az suyunu onun zn atd halda glr.

b) mam Sadiq () buyurmudur: Maln haqqn (xums v zkat) vermynlr qbirdn llri boyunlarna balanm halda, ba qaldrarlar.

v) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks xbrilik ets, Allah-taala onun qbrin od gndrr, onun tini drd byk qara ilann dilri il qopartd halda, qbirdn qaldrar v el hmin ilanlarla birlikd chnnm gndrr.

q) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Gzlrini namhrm baxmaqla dolduranlar qbirdn odlu mxlara taxldqlar halda ba qaldrarlar.

d) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: rab in xs qiyamtd z qara, az yri v dili azndan xm vziyytd qbirdn qalxar.

s) Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: kizl olanlar qiyamt gnnd alovdan iki dili olduu halda qbirdn qalxar.

17-nsana qbirdn qalxan zaman fayda vern mllr: a) Dfn mrasimlrind itirak etmk. b) Mmin xsin qm-qsssini aradan qaldrmaq. v) Mmin xsi sevindirmk. q) Mmin qarda paltarla tmin etmk. d) ban aynda min df La ilah illllahu v la nbudu illa iyyahu muxlisin lhud-

din v lov krihl-murikun demk. s) Ramazan aynda Cvn-kbir duasn oxumaq. 18-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Qiyamt gnnd mmtimdn on

dst mndn ayrlar v mxtlif surtlr drlr: a) Meymun surtind glnlr sz gzdirnlrdir. b) Donuz surtind glnlr haram mal yeynlrdir. v) Ba aa glnlr slmilr, faiz yeynlrdir. q) Kor halda daxil olanlar, nahaq hkm vermi zalm hakimlrdir. d) Mhr kar glnlr xudpsndlr v zn sevnlrdir. s) Dilini dilyib, azndan irk axanlar mlsiz alimlrdir. h) Mhr l-aya ksilmi vziyytd glnlr qonuya zab-ziyyt vernlrdir. x) Murdardan da iyrnc olanlar zina ednlr, harama, hvt v (haram) lzzt

qurananlardr.

) Oddan olan budaqlara balananlar dnyada padahlara, aalara sirr v xbr aparb xalq incidnlrdir.

f) Alovdan paltar geyinnlr tkbbr ednlrdir. 19-Axirt mnzillrindn biri d qiyamt gnnd mllrin lldy gndr: Bel ki,

qiyamt balananda hr ksin mllri llr, yax v ya pis ilrinin miqdar mlum olar. mli yngl olanlar zrr knlr, yax mli ox v ar olanlar is nicat tapanlardr.

20-Yax mlin ox v ar olmasna sbb olan mllr: a) Salavat demk: mam Baqir () v imam Sadiq () buyurmudur: (Qiyamt gn)

mllr llnd salavatdan ar bir ml olmaz. Hzrt Peymbri-krm (s) d buyurmudur: Mn salavat gndrmk qiyamtd yax mllrin kisini artrar.

b) Yax xlaql olmaq. 21-Axirtin mnzillrindn biri d qiyamtd hesab vermkdir: Allah-taala Qurani-

krimd buyurur: Camaatn hesab vercyi vaxt yaxnlad, lakin onlar qfltddir v onun haqqnda he d fikirlmirlr.

Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: (Qiyamtd) drd msl haqqnda soruular: 1-mr. 2-Cavanlq. 3-Var-dvltin haradan qazanlmas. 4-Var-dvltin harada xrclnmsi.

mam Baqir () da buyurmudur: Qiyamt gnnd insandan soruulan ilk ml namazdr.59

22-Axirt mnzillrindn biri d ml dftrinin verilmsidir: Qurani-krimd d bu bard sz almdr. Bel ki, Zilzal sursinin 6-c aysind buyurulur: O gn insanlar mllrinin zlrin gstrilmsi n (qbirlrindn mhr) dst-dst xacaqlar.

mam Sadiq () buyurmudur: Mminin ml dftri sa lin verilck v hesab asan olacaq. Baqalarnn ml dftri is sol lin verilck v onlar ar hesab vernlrdir.

mam Sadiq () yen buyurmudur: Qiyamt balananda camaatn ml dftri onlara verilr v onlara deyilr ki, oxu... Sonra onlar deyrlr: Vay olsun biz! Grdymz byk v kiik mllrin hams burada yazlmdr!

23-Axirt mnzillrindn biri d chnnmin zrindn kiln Sirat krpsdr: Oradan ke bilmyn xs behit daxil olmaz. Bu krp tkdn nazik, qlncdan iti v oddan hrartlidir. Dnyada doru yolda olan, hqiqt v din yolundan sapmayanlar bu krpdn sa-salamat v ildrm srti il tb kecklr. Bzilri tinlikl keib nicat tapacaqlar. Bzilri srtli atlar kimi, bzilri dizi-dizi (imklyrk) Sirat adlayacaq, bzilri d bu krpdn kerkn chnnm dcklr. Bir szl, camaat dnyada din yolunu nec getmilrs, Sirat da el kecklr.

24-llam Mclisi znn Hqqul-yqin kitabnda yazr: Bizim qidmiz gr, Sirat krpsnn hr bir dolamasnda insandan Allahn mr v qadaan etdiyi msllrdn soruulacaq. gr hmin msl barsind shlnkarlq etmidirs, o dolamada min il saxlanlar v ondan hmin msl il laqdar Allahn haqq tlb olunar. gr ona cavab ver bils, Allahn rhmtin amil olub, nicat tapar v baqa bir dolamaya atar. Bellikl, Sirat krpsnn hr bir dayanacanda soru-sual olunan halda, onu tb ker.

25-Sirat krpsndn sa-salamat kemy sbb olan mllr: a) Qohumluq laqlrini mhkmltmk. b) mant sadiq qalmaq. v) Rcb aynn ilk onuncu gecsind (ia namazndan sonra) iyirmi rkt namaz qlmaq. q) Rcb aynda alt gn oruc tutmaq. d) ban aynn 29-cu gecsind on rkt namaz qlmaq v hr rktind Hmd

sursindn sonra bir df Tkasur, on df Nas, Flq v xlas surlrini oxumaq. s) mam Rza ()- ziyart etmk. 26-mam Sadiq () buyurmudur: Gnlrin birind Cbrail qzbli v qa-qabaql halda

hzrt Peymbr (s)-in yanna gldi. Peymbr (s) buyurdu: N n bu gn bel qzblisn? Cbrail dedi: Mlklr chnnm odunu aartmaq n min il, qzartmaq n min il, qaraltmaq n d min il frdlr. ndi d onun odu qaradr. gr ondan bir damla dnya sularna ds, btn dnya camaat onun pis qoxusundan lrlr. Bundan sonra hm

59 Axirt mnzillri, eyx Abbas Qummi.

Peymbr (s), hm d Cbrail alamaa baladlar. Bu zaman Allah-taala bir mlk gndrib buyurdu: Mn sizi bu zabdan amanda saxladm.

27-mam li () buyurmudur: Dnyann sonuncu gn atanda, insan z var-dvltin xitab edrk deyr: Sn qar paxllq etdim, indi mn n kimi kmklr ed bilrsn? Cavab verib deyr: Mndn yalnz z kfnini gtr bilrsn. Sonra zn vladlarna tutub deyr: And olsun Allaha! Mn sizi ox sevirm, bu gn mn yardm ed bilrsinizmi? Cavab verib deyrlr: Biz sni yalnz dfn ed bilrik. Ondan sonra z mllrin deyr: And olsun Allaha, Mn sni ox istyirdim, zn buna ahidsn. ndi mn yardm ed bilrsnmi? ml cavab verib deyr: Mn qbird v hesab gnn qdr sninl birgym, sonra bizi Allaha taprarlar. gr Allahn xouna gls, gzl surtli, xo tirli v qng paltar geyinmi bir xs onun yanna glib, behit mjd verr. gr vacibi mllri bil-bil trk edib gnahkarlardan, yaxud kafirlrdn olsa, Allahn qzbin sbb olar v qorxunc surtli, pis qoxulu bir xs glib, onun chnnm gedcyini xbr verr.

28-nsann ruhu bdnindn xdqda, can vermnin tinliyi qurtarar, (qbr qoyulmazdan nc) bir ne saat rahatlq v aramlq hiss edr. Sonra onun gzndn prdlr gtrlr v zn cnazsinin stnd durduunu, qohum-qrbann is cnazsinin trafna toplab aladn grr v deyr: Mn artq saalmam, lmmim. Lakin onun szn qulaq asan bir ks olmaz, sanki he ks onu grmr, o is z bsirt gz il dfn mrasimind itirak ednlrin mxtlif surtlr ddyn bzilrini insan, bzilrini d vhi heyvanlar surtind grb qorxar. Cnazni qbr yaxnladrdqda, onu qorxu bryr. (Buna gr d cnaznin bir dfy deyil, dfy qbr qoyulmas msthbdir.)

29-Cnazni qbr qoyanda, onun qorxusu daha da oxalar, btn bdni smy balayar v camaatdan yardm dilyr, lakin he ks ona yardm etmz, hr ks z ii il mul olar: biri alayar, biri qbrin stn torpaq tkr v s. Qfltn bir ne nfr glib onunla shbt etmy balayar. O, onlarn kim olduunu sorumaq istdikd, gzdn itrlr. Bundan sonra qbrin stnn rtldyn v qaranlq qbird tk-tnha qaldn hiss edr, camaatn, xsusil hl-yalnn vfasz olduunu fikirlib qmgin olar v qorxulu v kimssiz halda, midini Allaha balayb, cnazsinin stnd ylr.

30-Bu zaman Nkir v Mnkir adl qorxunc surtli, azlarndan v burunlarndan alov pskrn iki mlk glr, cnazni soru-suala tutub deyrlr: Rbbin kim idi? Peymbrin kim idi? mamn kim idi? Hans dind idin? Qibln haradr?... Onlarn surtinin qara olduu, dodaqlarnn dv dodana oxad, llrind oddan ilr olduu n, meyyit qorxduu, taqti olmad halda, cavab vermy balayar. Hqiqi qidsi olanlar qidlrini deyib Allahn tkliyin, hzrt Mhmmd (s)-in risaltin v msum imamlarn imamtin hadt v digr suallara da dzgn cavab verr. Buna gr d mlklr onunla dbl v ehtiramla rftar edrlr. ks halda is, dili tutular v bu zaman mlklr onun qbrini odla doldurarlar.

31-mam Sadiq () buyurmudur: Mmin n (qbrin yuxar trfindn) bir qap alar, z yerini behitd grr v o qapdan he vaxt grmdiyi xo surtli iki xs daxil olar. Bu zaman mmin xs deyr: Ey Allahn bndsi! ndiy qdr sndn d gzl bir xs grmmim! Cavab verib deyr: Mn snin doru qidn v yax mlinm.60

32-Hzrt Sleyman () qbiristanda lm bir xsl danrd. ln xs shbt snasnda dedi: Ey Sleyman! Allahn yannda mli byk grdm: Soyuq geclrd namaz qlma. 2-sti gnlrd oruc tutma. 3-Sol lin xbri olmad halda, sa ll sdq vermyi.

33-Hzrt Peymbr (s) mirl-mminin li ()-a buyurdu: Meraca getdiyim gec mmtimdn bir dst qadn grb aladm. Balarnn tkn namhrm kiilrdn rtmyn qadnlar salarndan, dillri il rin ziyyt vernlr dillrindn v rinin icazsi olmadan evdn xanlar ayaqlarndan aslmdlar. zlrini yad (namhrm) kiilr n zintlndirnlr bdnlrinin tini yeyirdilr. zn v paltarlarn pak etmyn, heyz v cnabt quslu vermyn v namaz yngl sayanlarn ayaqlarn llrin balamdlar. Zinadan vlad dnyaya gtirib, onu yalandan z rin nisbt vernlr kor v kar idilr. zlrini namhrm kiilr gstrnlr bdninin tini maqqala qoparrdlar. Sz gzdirn v yalan danan qadnlarn balar donuz, bdnlri is ulaq klind idi. Xanndlikl

60 Hqqul-yqin, llam Mclisi, sh. 254.

mul olan qadnlar it surtind idilr. Vay olsun z rini qzblndirn qadna! Xo olsun z rini raz salan qadna!

34-mam Baqir () buyurmudur: Qbir, axirt mnzillrindn biridir. gr ondan nicat tapsan, ondan sonra asan olar, ks tqdird, daha iddtli v tin olar... Bu bard qbr daxil olmamdan nc fikirlmk lazmdr.

35-Hdisi-qdsid buyurulur: lmn yqin edn xs (qh-qh il) glmz. Allahn hr bir eydn xbrdar olmasn biln xs nec gnah edir? Qbird tk-tnha qalb hesab vercyini biln xs baqas il nec nsiyyt yaradr?! (nasan) yalnz Allah v saleh mllrl nsiyytd olmal, onlarn yardm v nzarti olmas haqqnda fikirlmlidir.

36-mam Sadiq () buyurmudur: Mminlrin ruhlar behitin saraylarnda yaayr, onun tamlarndan yeyir v rablarndan irlr.

37-Allah-taala Qurani-krimd bir ne xsusiyyt malik olanlardan baqa, digr insanlarn zrrd olduunu aqlamdr. Hmin xsusiyytlr bunlardr: 1-man. 2-Saleh ml. 3-nsanlarn bir-birlrin kmk etmsi. 4-Haqq qidlr yiylnmk. 5-badtd v gnah qarsnda sbir etmk.

38-Mtbr hdislrd buyurulur: Bizim ilr deyin ki, sizin tinliyiniz mhz bu dnyadadr. Cannz boaznza atd vaxt, rahatlnzn balancdr. mam Sadiq () buyurmudur: Can vern halnda mmin behitdki yeri gstrilr v lm mlyi ona deyr: Ey Allahn dostu! Mn sn qar ata-anandan da mehribanam, gzn ac v on drd msuma bax. Baqa bir hdisd buyurulur: Mlklrin ona gz ildikc behit mjdsi vermsini grr.

39-mam Sccad () buyurmudur: Hzrt Peymbr (s) li ()-a buyurdu: Ya li! Snin ilrinin yeddi xsusiyyti vardr: 1-Asan can vermk. 2-Qbird nsiyytd olmaq. 3-Qbrinin nurlu olmas. 4-Qiyamt gnnd amanda qalmaq. 5-Yax mllrinin ar olmas. 6-Sirat krpsndn (sa-salamat) kemk. 7-Behit daxil olmaq.61

40-lm mhv v pu olmaq deyil, hyatn dyimsidir; hqiqtd yeni bir hyatdr.62

4

YEDD HAQQINDA QIRX NQT 1-Hzrt Peymbr (s) yeddi eyi tvsiy etmidir: 1-Mslman xsin dfn

mrasimind itirak etmyi. 2-Xstnin grn getmyi. 3-Asqran xs afiyt (salam ol) demyi. 4-Mzluma kmk etmyi. 5-Salam vermyi. 6-Dvti qbul etmyi. 7-And inin xahiini yerin yetirmyi.63

2-Allah-taala yeddi dst adama z rinin saysind yer verr: 1-daltli rhbr. 2-badt edn cavana. 3-Msciddn xb, sonradan mscid qaytmaq fikrind olan xs. 4-badt gr baqalar il dostluq edn xs. 5-Xlvtd (gnahlarn qorxusundan) alayan xs. 6-Gizli kild sdq vern xs. 7-Gzl bir qadnn zinaya dvtini qbul etmyn xs.64

3-buzr deyir: Peymbr (s) mn yeddi vsiyyt etdi: 1-Hmi zmdn aa sviyyli xslr diqqt edm. 2-(Maddi chtdn) mndn yuxar olan xslr diqqt etmym. 3-Mzlumlar sevm v onlara kmk edm. 4-Ac olsa da bel, hmi haqq sz deym. 5-Mndn z evirslr d bel, qohumlarmla laqlrimi ksmym. 6-Allahn mr etdiyi ii grmkd baqasnn mzmmt v danlandan qorxmayam. 7-Behit xzinlrindn saylan La hovl v la quvvt illa billahil-liyyil-zim zikrini trk etmym.65

61 Xisal, 2-ci cild, sh. 107, hdis: 112.

62 Axirt sfri haqqnda etdiyimiz shbtlr llam Mclisinin Hqqul-yqin, Aytullah Dsteybin Mad v Aytullah Qucaninin Qrb

syahti adl kitablarndan iqtibas edilmidir.




4-Hzrt Peymbri-krm (s) li ()-a buyurdu: Ya li! Hr ksd yeddi xislt olsa, imann hqiqtin nail olmu v behit qaplar onun zn almdr: 1-hval-ruhiyy il dstmaz almaq. 2-Namaz yax qlmaq. 3-Maln zkatn vermk. 4-Qzb odunu sndrmk. 5-Dili balamaq (yni az danmaq). 6-Gnahdan tvb etmk. 7-Peymbr xandanna qar xeyirxahlq etmk.66

5-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allah v mn yeddi qrupu lntlmiik: 1-Allahn kitabna hr hans bir sz lav edni. 2-Qza v qdri tkzib edni. 3-Mnim snnmin ksin xan. 4-Mnim itrtiml (hli-beytiml) mxalift edni. 5-Hkumti zorla l keirib, Allahn ziz bndlrini xar v bdbxt edni. 6-Mslmanlarn mumi mallarn z mnftin xrclyni. 7-Allahn halaln haram v haramn halal edni.67

6-Yhudilrdn bir qrupu Peymbr (s)-dn sorudular: Allahn sn v mmtin ta etdiyi yeddi xislt hanslardr? O hzrt buyurdu: 1-Hmd sursi. 2-Azan. 3-Mscidd v cm gnnd camaat namaz qlmaq. 4-Meyyit namaz. 5-Gndlik namazn n ucadan qlmaq. 6-Xst v sfrd olduqda ibadtin yngllmsi. 7-mmtimin gnahkarlarna fat etmk.68

7-bdrrhman ibni Ksir imam Sadiq ()-n bel buyurduunu nql etmidir: n byk gnahlar yeddidir: 1-Allah-taalaya rik qomaq. 2-Allahn ldrlmsini haram etdiyi xslri ldrmk. 3-Yetimin maln yemk (mnimsmk). 4-Ata-ana il pis rftar etmk (onlara aq olmaq). 5-fftli v pak qadnlara thmt vurmaq. 6-Mharibdn (cihaddan) qamaq. 7-Bizim haqqmz inkar etmk.69

8-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mni v mnim hli-beytimi sevmk yeddi yerd fayda verr: 1-lm vaxt. 2-Qbird. 3-(Qiyamtd) dirilnd. 4-ml dftrini alanda. 5-Hesab gnnd. 6-mllr llnd. 7-Sirat krpsndn kend.70

9-Hzrt Peymbri-krm (s) li ()-a buyurdu: Sn yeddi sbb gr baqalarndan stnsn: 1-Hamdan vvl iman gtirmisn. 2-hd-peymana hamdan artq vfalsan. 3-Allahn iind (gstrilrini yerin yetirmkd) dzmlsn. 4-Mal blmkd hamdan daltlisn. 5-Vzif banda ylnlrdn daltlisn. 6-Qzavt ilrin (hkm etmkd) hamdan ox agahsan. 7-Allahn yannda hrmtlisn.

10-Allah-taala bir mmt qzblnrkn hl ar zab nazil etmdiyi zaman o mmti gnaha mrtkib olduqlarna gr yeddi blaya dar edr. sb ibni Nbat deyir: li () buyurdu: Hzrt Peymbri-krm (s) bel buyurmudur: Allah-taala bir mmt qzblnrkn hl zab nazil etmdiyi zaman o mmt irisind bahalq yaranar, mrlri qsalar, tacirlri qazanc ld etmz, meyvlri travtli v bol olmaz, sular artmaz, ya yamaz, onlara zlmkar xslr rhbrlik edr.71

11-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurdu: Cbrail glib dedi: Allah buyurur: Mniml snin mmtin arasnda yeddi mqavil vardr: 1-gr Mn itat etslr, gnahkar olsalar da bel, itatlrini qbul edrm. 2-Bir daha gnah etmmklri n tvb etslr, onlar anadan tz doulan krp kimi pak-pakiz dnyadan apararam. 3-gr yeddi bdn zvlrindn (dil, qulaq, gz, l, ayaq, qarn v cinsiyyt zv) biri saleh ml ets, digrlri is gnah i grs, qalan alt zv o bir zv gr balayaram. 4-gr bir xs gnah edib, gnahlar balayan tk Allahn varlna inansa, onu balayaram. 5-cirkin ilrini trk etmk n, onlar mxtlif xstliklr dar edrm. 6-Onlara yayda istilik, qda is soyuqluq gndrrm ki, axirtin soyuqluq v istiliyin dzsnlr. 7-Aylara v gnlr savab tyin edrm ki, hmin aylarda v gnlrd ibadt etslr, gnahlarn balayb, oxlu savab verrm.

12-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Yeddi ev rhmt nazil olmaz: 1-Qadn boanan ev. 2-rin itat etmyn qadn olan ev. 3-Kiinin mantin xyant olunan ev. 4-Zkat verilmyn mal olan ev. 5-ln xsin vsiyytin ml olunmayan ev. 6-rab iiln ev. 7-rinin malndan ourlayan qadn olan ev.


67 Yen orada, sh. 18



70 Yen orada, sh. 34

71 Yen orada.

13-mam Sadiq () buyurmudur: Yeddi dst adam z mllrini batil edr: 1-oxlu elm sahibi olub mhur olmayan (z elmini baqalarna yrtmyn) sbirli xs. 2-z hikmtini lyaqti olmayanlarn ixtiyarnda qoyan hikmt sahibi. 3-Hiylgr v xain xslr inanan xs. 4-(ryind) rhmi olmayb qzblnn hrmtli xs. 5-vladnn sirrini gizli saxlamayb fa edn ana. 6-Dostlarn danlamaa v mzmmt etmy tlsn xs. 7-Dostu il hmi mbahis edn xs.72

14-mam li () buyurmudur: slamn yeddi stunu vardr: 1-Dzmn sas olan al. 2-Abrl olmaq v dz danmaq. 3-Dzgn v diqqtl Quran oxumaq. 4-Allah yolunda dostluq v dmnilik etmk. 5-Hzrt Mhmmd (s)-in hli-beytinin haqqn v vilaytini tanmaq. 6-Qardalarn zlrini v haqlarn himay etmk. 7-Xalq il yax qonuluq.73

15-Yeddi ml lmdn sonra insana fayda verr: 1-Aac kmk. 2-Quyu qazb su xarmaq. 3-Suyun cari olmas n arx dzltmk. 4-Mscid tikmk. 5-Quran (zndn krb) yazmaq. 6-Yadigar olaraq elm qoymaq. 7-Ata-anasnn balanmasn dilyn saleh vlad qoyub getmk.

16-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Yeddi yerd danmaq mkruhdur (bynilmir): 1-Cnaznin ardnca gednd. 2-Qbiristanda. 3-Xstnin ba stnd. 4-Elm Mclisind. 5-Mscidd. 6-Msibt halnda. 7-Cima (cinsi laq) vaxt.

17-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li, Cbrail Adm vladna olan yeddi gzl xsusiyyt gr insan zmrsindn olma arzu edrdi: 1-Camaat namaz qlma. 2-Alimlrl oturub-durma. 3-ki nfri bardrma. 4-Yetimi zizlyib nvazi etmyi. 5-Xstlr ba kmyi. 6-Dfn mrasimind itirak etmyi. 7-Hcc mrasimind susuzlara su vermyi.74

18-smail ibni bi Ziyad imam Sadiq ()-dan, o da atas imam Baqir ()-dan bel nql etmidir: Yeddi nfr (sfrd olduqlar halda) namaz qsr qlmamaldr: 1-Zkat ymaq n sfr gedn mmur. 2-Sntinin tlbin gr sfr edn hakim. 3-Ticart mqsdil (hmi) bu bazardan baqa bir bazara sfr edn tacir. 4-oban. 5-Su tapmaq n shralqda gzn xs. 6-stiraht mqsdil ova gedn xs. 7-Camaatn yolunu ksn quldur.75

19-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allah-taala bizim vcudumuzda yeddi xsusiyyt qrar vermidir: 1-Gzllik. 2-Fsaht (gzl danq). 3-cat. 4-Alicnablq. 5-Elm. 6-Qadnlara mhbbt. 7-Helm.

20-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mnim mmtimdn yeddi ml sahibi qiyamtd peymbrlr, hidlr, vliyalar v saleh bndlrl birg glr: 1-Bir xsi (xrcini verib) hcc gndrn. 2-Yardm istyn kmk edn. 3-Bir yetimi bydb baa atdran. 4-Azn xsi hidayt edn. 5-Ac doyuzduran. 6-Susuz xs su vern. 7-Qzmar gnd oruc tutan.

21-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allah trfindn mn bel vhy gldi: Ey hmd! Yeddi sift malik olan xs abid sayla bilr: 1-Onu gnahdan saxlayacaq tqvas olan xs. 2-Yersiz v bo szlr danmayan. 3-Alamaq gtirn qorxu. 4-Xlvtd hya edib, Mndn xcalt kn. 5-Ehtiyacn dyck yemkl qnatlnn. 6-Dnya il dmn olan (ona mftun olmayan). 7-Saleh xslri sevn xs.

22-Allah-taala yaratd yeddi asimana and imidir. 23-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks knll olaraq v xalis

niyytl z malnn zkatn vers, ona yeddi asimanda yeddi ad verilr: Birinci asimanda sxavtli, ikinci asimanda bxi edn, nc asimanda hkmdar, drdnc asimanda xo xlaql, beinci asimanda ta edn, altnc asimanda brktli v yeddinci asimanda is balanm xs ad verilr.

24-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ks zkat verms, yeddi asimanda ona yeddi thqiramiz ad verilr: Birinci asimanda paxl, ikinci asimanda alaq, nc asimanda simic v xsis, drdnc asimanda qzb olunmu, beinci asimanda eybcr siftli, altnc asimanda brktsiz v yeddinci asimanda is namaz qaytarlb zn vurulan xs.


73 Thful-qul, sh. 192.

74 sna-riyy, sh. 245.


25-Sfyan ibni bi Leyla deyir: Rum padah imam Hsn ()-dan anas olmadan dnyaya gln yeddi varlq haqqnda soruduqda, Hzrt buyurdu: Adm, Hvva, brahim ()-n qou, Saleh ()-n dvsi, (Admi aldadan) behitdki ilan, (Habil v Qabilin hekaysind) Allah-taalann yeri qazmaq (v meyyiti dfn etmk) n gndrdiyi qara v Allahn lntldiyi blis.76

26-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Cbrail mn yeddi eyi tvsiy etmidir: 1-Qadnlar haqqnda o qdr tvsiy etdi ki, onlar boaman haram olduunu gman etdim. 2-Qullar haqqnda o qdr tvsiy etdi ki, onlarn z-zn azad olmaqlar il laqdar myyn vaxt tyin edcyini gman etdim. 3-Qonu barsind o qdr tvsiy etdi ki, onlarn da vrslrdn saylb irs aparacaqlarn tsvvr etdim. 4-Misvak vurma77 o qdr tvsiy etdi ki, onun vacib olduunu gman etdim. 5-Camaat namazna o qdr tkid etdi ki, Allah drgahnda yalnz camaat namaznn qbul olunacan tsvvr etdim. 6-Zikr demk haqqnda el tvsiylr etdi ki, zikr demdn danlan shbtin he bir faydas olmadn gman etdim. 7-Gec namaz barsind o qdr tvsiy etdi ki, gman etdim ki, gecni oyaq qalb yatmamaq lazmdr.

27-mam li () buyurmudur: Yeddi xassiyyt malik olan xs mmindir: 1-Halal mal qazanan xs. 2-xlaq yax olan xs. 3-Qlbi tmiz olan xs. 4-oxlu bxi edn xs. 5-Az danan xs. 6-Camaatn onun lindn amanda qald xs. 7-Baqalar il insafla davranan xs.78

28-mam li () buyurmudur: 1-gr yolda istyirsns, Allah zn yolda se. 2-Dnya istyirsns, ondan ibrt drsi al. 3-Dost istyirsns, (yax) ml sahiblri il dost ol. 4-Ksb v ticart istyirsns, ibadt et. 5-rk yolda istyirsns, Quran oxu. 6-Nsiht eitmk istyirsns, lm yad et. 7-gr lm kifayt etms, chnnm odu kifayt edr.

29-mam li () buyurmudur: 1-Gnahsz nemt smadan ardr. 2-Haqq yerdn geni v hatlidir. 3-Dnizdn d ehtiyacsz, qane olan kiinin qlbidir. 4-Mnafiqin qlbi dadan mhkmdir. 5-Zlmkar padah atdn d hrartlidir. 6-Paxla mhtac olmaq buzdan da soyuqdur. 7-Zhrdn d ac sbirdir.

30-mam li () buyurmudur: Elm yeddi sbb gr mal-dvltdn stndr: 1-Elm peymbrlrin miras, mal-dvlt is fironlar mirasdr. 2-Elmi baqasna vermkl azalmaz, mal-dvlti is baqasna vermkl azalar. 3-Mal-dvlt qorucuya ehtiyacldr, elm is z sahibini qoruqusudur. 4-Elm kfn daxil olur, mal-dvlt is (qbirdn l) qalr. 5-Mal-dvlt hm mmin, hm d kafir n, elm is yalnz mmin n hasil olur. 6-Btn insanlar din ilrind alim mhtac olur, mal-dvlt sahibin is mhtac olmurlar. 7-Elm Sirat krpsnd yardmdr, mal-dvlt is (Sirat krpsndn) kemy mane olur.

31-mam Sadiq () buyurmudur: Mminin sizin zrinizd yeddi haqq vardr: 1-nsann zn istdiyini onun n d istmk. 2-Onun hactlrini yerin yetirmkd lindn glni sirgmmk. 3-Bdn (l, ayaq v s.) zvlri il ona kmk etmk. 4-Onun eyblrini rtmk. 5-Sn tox, o is ac olmasn. 6-Onun ilrin kmk etmk. 7-Xst olanda grn getmk v dnyasn dyind dfn mrasimind itirak etmk.79

32-mam Sadiq () buyurmudur: Allah-taala slam yeddi hissy blmdr: 1-Sbr. 2-Dz danmaq. 3-Yqin. 4-mid. 5-Vfa. 6-Elm. 7-Helm.80

33-Salman Farsi demidir: Paxl yeddi blaya dar olar: 1-lr v mal-dvlti vrslrin qismt olar. 2-Zlmkar xs onun mal-dvltini lindn alar. 3-Xeyirsiz bir ey aiq olub, btn mal-dvltini ona atmaq n xrc edr. 4-Ev tikmk fikrin ddkd, mal-dvltini dadar. 5-Boulmaq, odda yanmaq v ourlua ittiham olunmaq kimi bdbxtliy dar olar. 6-lacsz xstliy tutular v mal-dvltini onun yolunda xrclyr. 7-Pulunu gizldr, lakin harada gizltdiyini unudar.

34-Bir hikmt sahibi demidir: Bir ne qrupa tccb edirm: 1-Allah tanyb, Ona itat etmyn. 2-Savab qazanmaa midi olduu halda, he bir i grmyn. 3-Allahn zabndan qorxduu halda, gnahlardan kinmyn. 4-Elmin fziltlrini bil-bil, onun ardnca getmyib, savadsz qalana. 5-Btn nemtlrdn ayrlacan bil-bil, onu dnyaya

76 Yen orada.

77 Dilri fra il yumaq.



80 Yen orada. sh. 24.

srf edn. 6-Axirt almin k edcyin yqin etdiyi halda, irkin ilrl mul olub, oran xarab edn. 7-Arzular irisind qrq olub, lm haqqnda fikirlmyn.

35-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ramazan aynda Allah xatirin oruc tutan el bir mmin yoxdur ki, Allah-taala ona yeddi eyi ta etmsin: 1-Bdnindki haram tlr riyr. 2-Allahn rhmtin yaxnlaar. 3-Babas Admin (behitd qadaan olunmu aacn meyvsindn yediyi n) xatasnnn stn rtr. 4-lm anlarnn tinliklrini ona asan edr. 5-Qiyamtin aclq v susuzluundan amanda saxlayar. 6-Allah-taala ona behitin pak yemklrindn yedizdirr. 7-Allah-taala onu chhnm zabndan uzaq edr.81

36-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks bir gn acqarna yeddi dd xurma yes, eytan ona zrr yetir bilmz.

37-Yatan vaxt yeddi mli yerin yetirmk msthbdir: 1-Dstmaz almaq. 2-Misvak vurmaq. 3-z qibly yatmaq. 4- df salavat gndrmk v yaxud tsbihati-rb (Subhanllahi vl-hmdu lillahi v la ilah illllahu vllahu kbr) demk. 5-Hzrt Fatimeyi-Zhra ()-n tsbihatn demk. 6- df xlas sursini oxumaq. 7-Yhkumu ma yuridu bi-izztihi zikrini bir df demk.

38-Hr gn sbh v axam yeddi mli yaddan xarmayn: 1-Yetmi df tvb etmyi. 2-Qdr sursini iyirmi bir df oxuma. 3-On df salavat gndrmyi. 4-Otuz be df La ilah illllah demyi. 5-Otuz be df l-hmdu lillah demyi. 6-Otuz be df Subhanllah demyi. 7-Yz df Allahu-kbr demyi.

39-Ariflrdn biri demidir: Mqam v vzifni elmd, alicnabl tqvada, qdrti qnatd, Allahn mrhmtini itatd, rahatl xatakar xslrdn uzaq gzmkd, tvazkarl haqq qbul etmkd v hyatn lzztini nfsin istklrini trk etmkd grdm.

40-Evdn xb bir yer getmk istdikd, yeddi mli yerin yetirin: 1-Sdq verin. 2-On doqquz df Bismillahir-rhmanir-rhim deyin. 3-xlas sursini alt df alt trfiniz oxuyun. 4-Kafirun sursini bir df oxuyun. 5-Nas sursini bir df oxuyun. 6-Flq sursini bir df oxuyun. 7-Bir df Aytl-krsn oxuyun.


5

TQVALILARIN V MMNLRN XSLTLR 1-Qurani-krimd buyurulur: Agah olun, hqiqtn Allah dostlar (tqvallar) n

he bir nigaranlq, qorxu, hzn v qm-qss yoxdur. 2-Onlar: Allah-taalann vacib buyurduqlarn yerin yetirr, hzrt Peymbr (s)-in

snnsin ml edr v Allahn haram buyurduqlarndan uzaq olarlar. 3-Allahdan hqiqi mnada qorxar, dz danar, tvazkarlqla yol gedr v oxlu Quran

tilavt edrlr. 4-Gzlrini Allahn haram etdiklrindn saxlayarlar. 5-Hm ar, hm d xo gnlrd eyni vziyytd olarlar. (Dnyann ar v ya xo

gnlri onlara tsir etmz.) 6-gr Allah-taalann myyn etdiyi cl olmasayd, onlarn ruhu behiti grmk

vqndn v chnnm zabnn qorxusundan bir gz qrpm bel, aram olmazd. 7-Onlar sanki behit v chnnmi grm, orada yaamlar. 8-Qlblri qmgin, istklri az v zlri pak-pakizdir. 9-Qiyamtin bdi rahatln ld etmk n dnyann qsa gnlrind sbir edrlr. 10-Dnya onlar aldatmaq istyr, lakin onlar dnya haqqnda sla fikirlmzlr; dnya

onlar sir etmk istyr, lakin onlar canlarn qurban vermkl zlrini azad edrlr. 11-Geclri oyaq qalb ibadtl mul olarlar, Quran tfkkrl oxuyar v z

drdlrinin drmann Qurandan alarlar. 12-Sbirli alimlr v xalqn xeyrini istynlrdir. 13-Onlara baxan xs, xst olmadqlar halda onlarn xst olduqlarn gman edr. 14-Az mllrindn raz qalmaz v yax mllrini ox sanmazlar. 15-Daim z nfslrini danlayar v grdklri mllrdn qorxarlar. 16-Onlar triflynd, qorxuya drlr. 17-Uzaqgrn, rftarlar mlayim v dindarlqda gcldrlr. 18-manlar yqinl birgdir v elm yrnmy hrisdirlr. 19-badtd tvazkar, tinliklrd v msibtlrd sbirlidirlr. Sakit qalanda qmgin

olmaz v ucadan glmzlr. 20-Pak v halal ruzini z zhmtlril v Allahn razl n ld edrlr. 21-Dnyann mal-dvltin, cah-clalna qar zahid v rbtsiz olar, mal-dvlt yb

onunla fxr etmz v ld etdiklri mal-dvlti Allahn vacib etdiyi istiqamtd xrclyrlr. 22-Qrurdan, xudpsndlikdn uzaq olar v baqalar il laq yaratmaq istdikd hiyl

iltmzlr. 23-Gndzlrini kr etmkl, geclrini is Allah yad etmkl sona atdrarlar. 24-Geclri qorxu halnda yatb, sevincl durarlar; qorxular qflt dar olacaqlarna,

sevinclri is onlara amil olan ltf v mrhmt grdir. 25-Nfslrini istdiklri eydn mhrum edr v tamahkar olmazlar. 26-Sbirlri elml, szlri mll birgdir. 27-Arzular yaxn, shv, xata v yemklri azdr, ilri asan v nfslri qanedir. 28-Dinlri qorunmu, harama olan ehtiraslar lm v qzblri snmdr. 29-Camaat onlarn xeyir ilrin midvar olar, zab-ziyytlrindn amanda qalar, onlar

hamya xeyir verr v kimsy zab-ziyyt vermzlr. 30-gr qafillrin arasnda olsalar, adlar Allah yad ednlr srasnda yazlar; gr

Allah yad ednlr arasnda olsalar, adlar qfltd olanlarn srasnda yazlmaz. 31-Onlara zlm edn xslri balayar v mant xyant etmzlr. 32-Pis sz danmazlar; shbtlri mlayim, pis ilri gizli v yax ilri akar olar,

tin gnlrd sbir v xo gnlrd kr edrlr. 33-Onlarn leyhin hadt verilmmidn nc, haqq etiraf edr v onlara

taprlanlar layiqinc yerin yetirrlr. 34-Camaat pis lqb v adlarla armaz, baqalarnn msibtlrind ad olmaz, haqqn

mehvrindn xmaz v qonularla gzl davranarlar. 35-mam Sadiq () buyurmudur: Yax mlindn ad, pis mlindn is qmgin olan

xs mmindir.

36-mam Sadiq () buyurmudur: Mminin lamti vardr: 1-Allaha mrifti. 2-Allahn dostlar il dost olmaq. 3-Allahn dmnlri il dmn olmaq.

37-mam Baqir () buyurmudur: Mmin dadan da mhkmdir; nki dadan bir ey gtrmk olar, lakin mminin dinindn bir ey gtrmk olmaz (yni mminin dinini lindn almaq qeyri-mmkndr).

38-mam Sadiq () buyurmudur: Hr ks Allah xatirin (bir ksi) sevs, Allah xatirin (bir ks) nifrt ets v Allah xatirin (bir ey) ta ets, onda o, iman kamil olan xslr srasndadr.

39-mam Baqir () buyurmudur: Hqiqtn, Allah-taala bir mminin xatirin bir kndin mhv olmasnn qarsn alar. Hminin bir mntqd yeddi mmin olsa, o mntqy zab yetimz.

40-mam Sadiq () buyurmudur: Allah mmini dnyann blalarndan qoruyub saxlamaz, lakin dnyaya rk balamaqdan v axirt bdbxtliyindn amanda saxlayar.

6

MAM L ()IN FZLTLR 1-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allah-taala buyurur: linin vilayti

Mnim mhkm (v alnmaz) qalamdr; hr ks Mnim qalama daxil olsa, chnnm odundan amanda qalar.

2-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: linin vilayti Allahn vilaytidir; ona mhbbt bslmk Allaha ibadt etmk v ona tabe olmaq is vacib mllri yerin yetirmkdir.

3-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Hr ksd linin vilaytinin brat olmasa, Siratdan ke bilmz.

4-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: linin vilayti mnim vilaytim, mnim vilaytim is Rbbimin vilaytidir.

5-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: linin vilayti Allahn vilaytidir, onu sevmk ibadtdir.

6-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mn hr ksin mvlas v rhbriyms, li d onun mvlas v rhbridir.

7-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: vladlarnza li ibni bi Talib ()-a mhbbt bslmyi mr edin.

8-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Sni (lini) sevn xs mmin, sninl dmn olan xs is mnafiqdir.

9-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li mnim kimidir; hr ks ona tabe olsa, mn tabe olmudur v hr ks ondan z evirs, mndn z evirmidir. Mn v li Allahn bndlrin olan hcctiyik.

10-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li! Sninl mnim mnasibtim Harunla Musann mnasibti kimidir; bu frql ki, mndn sonra he bir peymbr glmyckdir.

11-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li () behit gedn ilk xsdir. 12-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: gr btn insanlar li ()-a

mhbbt bslsydilr, Allah-taala chnnm odunu yaratmazd. 13-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: z mclislrinizi lini yad etmkl

zintlndirin; nki onda peymbrlrin yetmi xislti vardr. 14-mam Sadiq () buyurmudur: Peymbr (s)-in li ()- vilayt mqamna sediyi

gn mslmanlarn (Qdir) bayramdr. 15-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mnim mmtimin n stn bayram

Qdir bayramdr. Hmin gnd Allah-taala mn mr etdi ki, qardam lini mmtimin bayraqdar (rhbri) seim.

16-mam Kazim () buyurmudur: li ()-n vilayti btn peymbrlrin kitablarnda qeyd olunmudur. Hr bir peymbr yalnz Mhmmd (s)-in nbvvtin v li ()-n imamtin dair hd-peyman aldqdan sonra peymbrliy seilmidir.

17-mam Baqir () buyurmudur: eytan drd df nal etmidir: 1-Allahn lntin sbb olduu gn. 2-Yer zn gldiyi gn. 3-Peymbri-krm (s)-in peymbrliy seildiyi gn. 4-Qdir bayram gn.

18-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li! Sn mnim caniinim v mmtimin rhbrisn. Sn tabe olan xs xobxtdir.

19-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li Allahn kitabnn tfsirisi v (insanlar) Allaha doru dvt edndir.

20-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mn v li bu mmtin atasyq. Bizim bu mmt zrind olan haqqmz onlarn hqiqi atalarna qar olan hquqlarndan artqdr. nki onlar biz itat etslr, biz onlar chnnm odundan (xilas edib) behit v sadt doru hidayt edrik.82

21-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mn elmin hri, li is onun qapsdr. Hr ks elm yrnmk istyirs, mtlq o qapdan daxil olmaldr.

22-mam li () buyurmudur: Peymbr (s) mn min elm babn yrtdi ki, hr babdan min qap alrd.

23-Hzrt Peymbr (s) btn elmlri imam li ()-a tlim verdi. 24-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mndn sonra mmtimin n elmli

xsi lidir. 25-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li! Qiyamtd mn ta olunacaq

nemtlri snin n d istyirm. 26-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: linin msli Nuhun msli kimidir;

hr ks onun gmisin mins, nicat tapar v hr ks ondan uzaq ds, qrq olar. 27-mam li () Kbnin damnda azan deyn birinci xsdir. 28-Allah evind (Kbd) dnyaya gln v Allah evind (Kuf mscidind) hid olan

xs yalnz imam li ()-dr. 29-mam li () Xeybr mharibsind Mrhb dedi: Mn anamn Heydr (hmlnin

son mqamnda olan ir) adlandrd xsm ki, ovu ovlamaq n pusquda oturmuam. 30-mam li ()-n ad Allah-taalann liyyun la adndan gtrlmdr. 31-mam li () dnyaya glnd, hzrt Peymbr (s) z dilini (tbrrk olaraq) imam

li ()-n azna qoydu v o hzrt Peymbr (s)-in dilini sormaa balad. 32-mam li () Peymbr (s)- iman gtirn birinci xsdir. eyx Salman Blxi deyir:

Peymbr (s)-in peymbrliy seildiyi gnn sabah li () slam qbul etdi. 33-mam li () hzrt Peymbr (s)-l namaz qlan birinci xsdir. 34-mam li () Allahn mri v Peymbrin vasitsil evlnn yegan xsdir.

82 Sfintul-bihar, 2-ci cild, sh. 688.

35-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li qiyamtd Hmd bayran gtrn xsdir v onun mqam mn hamdan yaxndr.

36-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li Kvsr hovuzunun sahibidir. 37-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Mni sevdiyini deyib, lini dmn

tutan xs yalan deyir! 38-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Ya li! Bir gn Cbrail mnim

yanma glib dedi: Ey Mhmmd! Allah snin shablrin nzr sald, li ()-n snin n yax dostun olduunu grb, onu snin caniinin v snin trfindn xbrlri atdran bir xs qrar verdi.

39-Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: li haqq il, haqq da li ildir. 40-Allah-taala gni li () n geri qaytard v bu i, hzrt Peymbr (s)-in

mmtindn he bir xs n ba vermmidir.

7

MAM L ()-IN KUMEYL ETDY TVSYLR 1-Hr gn Allahn adn k v Ona tvkkl et. 2-Bizi xatrla, admz dilin gtir v biz salam gndr. 3-nsanlarn yerin yetirdiyi el bir ml yoxdur ki, mn onu grmyim. 4-Bizdn qeyrisindn (v biz saslanmayan) elm v hdis yrnm. 5-Hr bir i v hrkt qar elmin v mriftin olsun. 6-Yemk yeynd, Allahn adn k ki, zrr kmysn. 7-nsanlara yaxlq et, paxllq etm, Allah-taala bu i gr sn oxlu savab verr. 8-Yoldalarnla glrzl rftar et v xidmtilrinin shvlrini bala v onlar

ittihamlandrma. 9-Yemyi qurtarandan sonra Allaha ucadan hmd-sna et ki, baqalar da snin ssini

eidib, Allaha hmd-sna etsinlr, bununla snin savabn byk olar.

10-Doymamdan bir az nc, sfrdn kil ki, suya v havaya da yer qalsn; bu gstri ml etsn, yemk snin n brktli olar. Bdnin salaml az yemk v imkddir.

11-Zkat vern, mminlr yardm edn, yaxn adamlar v qohum-qrbas il laqsini mhkmldn xsin mal-dvltind xeyir-brkt olar.

12-Yaxn adamlarndan olan mminlr baqalarndan artq yardm et, fqirlr sdq ver; nki sdq blalar df edir.

13-Sn trf l uzadan xsi li bo qaytarma, htta bir xurmann yars qdr vermkl olsa bel.

14-Mminin n gzl zinti tvazkarldr. 15-Mminin gzlliyi ifftinddir. 16-Mminin rfi v baucal bo-bo danma trk etmsinddir. 17-Alaq adamlarla mbahis etm, htta sn nalayiq szlr deslr d bel. Sbirli ol

v Allah-taalann cahil adam onunla mbahis etdikd, o cavabnda salam verr dey buyurduu xslrdn ol!

18-Hmi haqq sz de! 19-Prhizkarlarla dostluq et v fasiqlrdn uzaq gz! 20-Mnafiqlr v xainlrl laq yaratma. 21-Zlmkarlarn qapsn dym v onlarla ksb-ticart etm. Mbada, onlara ba yib,

ehtiram gstrsn! 22-Yoxsulluunu camaata aqlama, izztl yaa v fqirlik mqabilind sbir et. 23-Sni tinliklrd yalqz qoymayan v msibt z verdikd yardm gstrmk n

lindn glnini sirgmyn xs snin qardan saylr. 24-Mmin mminin aynasdr, onlar bir-birlril qardadrlar v qardaa qardadan ziz

bir xs olmaz. 25-gr bir xs sn bir sz deyib, onun sirr olaraq saxlamasn sndn ists, onu fa

etmkdn hzr et, ks halda tvbn d qbul olunmaz. 26-tinliklrdn amanda qalmaq n La hovl v la quvvt illa billahil-liyyil-

zim! zikrini yaddan xartma. 27-Sn hr bir nemt ta olunduqda, onun artmas n l-hmdu lillah de! 28-Ruzin txir ddkd, tvb et v Allahdan balanman dil ki, ilrin z

qaydasna dsn. 29-Vacib olan mllrin trk olunmasna qti icaz verilmmidir. 30-Allahn sn ta etdiyi minlrl nemtin mqabilind, Ona tkkr etmyi v Onu

yad etmyi unutma. 31-Allah yad etmynlrdn olma. 32-stifad etdiyin yemklr halal olmasa, Allah-taala snin krn v zikrini qbul

etmz. 33-Hr bir xsin mantini kimliyindn asl olmayaraq, zn qaytar. 34-Allah-taala bizi z xlaqna doru ynltmi, onu yrnmyi v insanlar ona

rbtlndirmyi biz mr etmidir. 35-Allaha and olsun, camaatn mnim mrim tabe olmas n, onlara he vaxt

yalvarmaram! 36-Bzilri bu fani v yalan dnyadan lzzt aldlar, biz is bdi axirt almindn

fadalanb lzzt alacaq. 37-Bizi yax mllr svq edn Allahn tqvallara ta etdiyi behitin yksk

mrtbsidir. 38-Behit fikrind olmayanlar ar v bdi zabla mjdl. 39-Namaz qlmaq, oruc tutmaq v sdq vermk (tklikd) mhm deyildir, hmiyyt

ksb edn msl tmiz qlb, doru niyyt v xalis ml malik olmaqdr. 40-Mn Allaha hr bir halda itat v sitayi edirm. (Sn d hmi Allaha itat v

sitayi et!)

8

MAM L ()-IN QIRX SHABS 1-Abdullah ibni Abbas: O, Peymbr (s)-in misi olu, imam li ()-n sfiri, nmayndsi v slam ordusunun

srkrdsi idi. mam li () uaqlq alarndan ona slam maarifini yrtmy balad. O, fiqh, tfsir v tvil elmlrind, htta nsab elmind baqalarndan tam kild frqlnirdi. Peymbr (s) onun haqqnda bel dua etmidi: lahi! Onu din alimi et v Qurann tvilini ona yrt. Cml, Siffeyn v Nhrvan mhariblrind imam li ()-n ordusunda itirak edrk catl dyrd. O, Siffeyn mharibsind imam li ()-n ordusunun sol cinahnn srkrdsi idi, imam Hsn () v imam Hseyn () da onun ordusunda dyrdlr. bni Abbas imam li ()-n trfindn Bsrnin valisi tyin edildi, v o hzrtin hadtindn sonra imam Hsn ()-n hzurunda idi. Abdullah ibni Zbeyr onu Taif srgn etdi. mrnn axrlarnda gzlri tutuldu, amma yen d slam maarifini yaymaqdan l kmdi, nhayt yetmi bir yanda ikn Taifd vfat etdi.

2-buzr Qffari: buzr ad il mhur olan Cndb slam qbul edn ilk xslrdndir (drdnc,

yaxud beinci mslmandr). Mkkd hzrt Peymbr (s)-in hzuruna glib slam qbul etmi, sonra z tayfasnn yanna qaytmd. O, hd, Bdr v Xndk mhariblrind itirak etmi v Xndk mharibsindn sonra Mdiny kmdr.

Hzrt Peymbri-krm (s) buyurmudur: Allah buzri balasn! O, tk-tnha yaayar, tk-tnha lr v mhr d tk-tnha glr. Hminin buyurmudur: Hr ks sa ibni Mrymin tvazkarlna baxmaq istyirs, buzr baxsn.

Osman onu Rbzy srgn etmi v hicrtin 31-ci (yaxud 32-ci) ilind el orada vfat etdi.

3-Bilal Hbi: O, hzrt Peymbr (s)-in shablrindn v slam qbul edn ilk xslrdndir, qara

drili bir qul olmu v Bni-Cm qbilsind yaamdr. O, slam qbul etdikdn sonra Peymbr (s)-in qat dmnlrindn olan myy ibni Xlf gstri verdi ki, onu Mkknin yandr qumlar stnd uzadb, sinsinin stn ar da qoyaraq ondan Allah inkar etmsini istsinlr. Lakin Bilal yeni qbul etdiyi dinind sabitqdm olmudur. Hzrt Peymbr (s)-in gstrii il bu Bkr onu alb, azad etmidir. Bilal Peymbr (s)-in apard mhariblrd itirak etmi v o hzrtin azans v Mdind d azan deyn ilk xs olmudur. Peymbr (s)-in vfatndan sonra bir dfdn artq azan demmidir, o da xanm Fatimeyi-Zhra ()-n gstrii il olmudur. Bzi tarixilrin nzrin gr, Hyy la xyril-ml (xeyirli mllr tlsin) cmlsi azandan xarldqda, artq o, azan demyi trk etmidir. O, bu Bkrl beyt etmmi v mr demidir: Peymbr (s)-in caniin v rhbr tyin etmdiyi xs beyt etmrm! Buna gr d mrin gstrii il Mdindn Dmq srgn edildi v orada da altm, yaxud yetmi yanda ikn vfat etdi.

4-Cabir ibni Abdullah nsari: O, Bdr mharibsind itirak etmidir. Atas Abdullah da hd mharibsind hid

olmudu. Onun vsfind oxlu rvaytlr nql olunmudur. mam Baqir ()-n dvrn qdr yaam v Peymbr (s)-in salamn o hzrt atdrmd. Cabir Peymbr (s)-in apard bir ox mhariblrd itirak etmi, imam li ()-n vfal shabsi olmu v Siffeyn mharibsind catl dymd. mam Hseyn ()-n qrxnda o hzrtin qbrini ziyart edn ilk xs idi. mrnn axrlarnda gzlri tutulmu v doxsan yanda ikn vfat etmidir.

5-hid brahim tr: Malik trin olu brahim i tarixinin catli qhrmanlarndan v imam li (),

imam Hsn () v imam Hseyn ()-n shablrindn biridir. O, Siffeyn mharibsind atas il birg Maviynin leyhin vurumu v Muxtarla birlikd Krbla hidlrinin intiqamn almaq n qiyam etmidi. brahim 67-ci hicri qmri ilind Mosulda beydullah ibni Ziyad v Hsin ibni Nmeyri l keirib, hr ikisini qtl yetirdi. Muxtar mlubiyyt uradqdan sonra bdl-mlikl beyt etmdi, am v Msb ordular arasnda ba vern

mharibd ldrld. Onun ban ksib bdl-mlikin yanna apardlar, bdnini is yandrdlar.

6-hid veys Qrni: O, hm hzrt Peymbr (s)-in, hm d imam li ()-n shabsi olmudur. Hzrt

Peymbr (s) onu slama dvt etdikd, drhal iman gtirmidi v slam tbli edn ilk xslrdn biri olmudur. Anas xst olduu n Peymbr (s)-i he vaxt gr bilmmidi. lbtt, bir df Mdiny glib Peymbr (s)-i grmk istdi, lakin o hzrt evd olmadna gr Peymbr (s)-i ziyart etmdn Ymn qaytd. Peymbr (s)- o qdr mhbbt bslyirdi ki, hd mharibsind o hzrtin dilrinin snmasn eitdikd, onun da dilri armaa balad. Peymbr (s) veys Qrniy olan mhbbtini akar edib buyurdu: Hr ks veys Qrnini grs, mnim salamm ona sylsin. O, bzi geclri rku, bzi geclri d scd halnda keirirdi. Hmi imam li ()-n hzurunda slamn dmnlrin qar dyrd. Siffeyn mharibsind ar bir dyd hadt mqamna nail oldu.

7-hid bu shaq Bsii: O, Abdullahn olu v Yezid ibni Hsinin bacs olu idi. mam li (), bni Abbas v

digr shablri grmd. i v snn alimlrinin nzrin gr o, hdis elmind etimadl xslrdn biridir. bu shaq qrx il ia namaznn dstmaz il sbh namazn (gecni shr kimi oyaq qalb) qlmd. Doxsan yanda ikn Krblada hadt atd.

8-hid bul-buxtri Tayi: O, imam li ()-n xsusi shablrindndir. Ymn hlindn olub, Kufd yaam, i

alimlrindn, hdisilrindn olan tabeindir, mantdar v etimadl xslrdn olmudur. Allah yolunda cihad etmi, Hccac ibni Yusifin leyhin Mhmmd ibni sin etdiyi qiyamda itirak edib, hid olmudur.

9-bu Tufeyl Knani: O, imam li ()-n xsusi shabsi, Cml, Siffeyn v Nhrvan mharblrind o

hzrtin bayraqdar olmudur. Siffeyn mharibsind catl dym v Maviynin ordusunu mlub etmkd byk radt gstrmidir. Buna gr d imam li () ona tkkr etmidir. O, hd mharibsi gnlrind dnyaya gldiyin gr Peymbr (s)-in shablrindn saylrd. O, Peymbr (s)-in shablri arasnda vfat edn sonuncu xs olmudur.

10-hid bu Heysm ibni Teyhan: O, slam dinindn qabaq Allahprst, nsar arasnda slam dinini qbul edn ilk xs idi

v slam dinini yaymaqda ciddiyytl almdr. Siffeyn mharbsind iraql sgrlri dy tviq etdi v el bu mharibd mmardan sonra hadt nail oldu.

11-bu yyub nsari: O, Peymbr (s) v imam li ()-n shabsi olmudur. Hzrt Peymbr (s) onun

atasnn gzlrin fa vermi v Mdiny hicrt ednd, Mdin mscidi tikilib qurtarana qdr onun evind mskunlamd. bu yyub Peymbr (s)-in apard btn mhariblrd itirak etmidi. O hzrtin vfatndan sonra imam li ()-n haqqn mdafi etmi, Osmann qtlindn sonra imam li ()-la beyt edn ilk xs olmu, Cml, Siffeyn v Nhrvan mhariblrind dym v imam li () trfindn Mdiny vali seilmidir.

12-hid bu Smam: O, imam li (), imam Hsn () v imam Hseyn ()-n shablrindn olmu, Siffeyn

mharibsind itirak v imam Hsn (s)-la beyt etmidir. mam Hsn () hid olduqdan sonra Kufd camaat imam Hseyn ()-a beyt dvt edirdi. Sleyman ibni Srdin evind toplaanlarla birlikd imam Hseyn ()-a bir mktub yazaraq o hzrti Kufy dvt etdilr. O, Kufd hzrt Mslml birg bni Ziyadn sgrlril dyd. Gec ikn Kufdn xb, imam Hseyn ()-a qoularaq Krblaya getdi v Aura gn gnortadan sonra hadt atd. Onun qbri imam Hseyn ()-n hrmind hidlr mqbrsind yerlir.

13-hid bu Da: O, Peymbr (s)-in shablrindn olmu v o hzrtin vfatndan sonra imam li ()-

la beyt etmidir. Onun Ymam mharibsind gstrdiyi cat v apard qhrmancasna dylr mhurdur. Bir nzr gr bu mharibd, baqa bir nzr gr is Siffeyn mharibsind hid olmudur. mam Sadiq () onun haqqnda buyurmudur: Mhdi () zhur ednd bu Da onun shablrindn olacaqdr.

14-bu Rafe: O, Abbas trfindn Peymbr (s)- hdiyy ediln bir qul idi, Cfrl birlikd

Hbistana getdi. Hzrt Peymbr (s) onu Slma il evlndirdi. O, Mdiny hicrt etdikdn sonra btn mhariblrd itirak etmidi. Peymbr (s) onun barsind buyurmudur: Hr bir peymbrin aman vardr, mnim d amanm bu Rafedir. Peymbr (s) vfat etdikdn sonra o, imam li ()-la beyt etmi v o hzrtin vfal dostlarndan biri olmudur. O, fiqh elmind s-snnu vl-hkamu vl-qzaya adl ilk kitab yazmdr.

15-Sd ibni Malik: O, nsarn alimlrindn, hzrt Peymbr (s) v imam li ()-n byk shablrindn

v imam li ()-a beyt edn ilk xslrdndir. Sdin atas Malik Bdr mharibsind hadt mqamna atmd, z is on yanda ikn hd mharibsind itirak etmi, lakin yann az olmasna gr, ona cihad icazsi verilmmidi. Sonra Xndk v digr mhariblrd hzrt Peymbr (s)-l birg olmudur.

O, Peymbr (s)-dn min yz yetmi hdis rvayt etmidir. Hicrtin 64-c ilind yetmi be yanda ikn Mdind vfat etmi v Bqi qbiristanlnda torpaa taprlmdr.

16-bu Shr ibni brq: O, imam li ()-n shablrindn idi, Siffeyn mharibsind am halisindn olan bir

qrupla birlikd Maviynin ordusundan ayrlm v imam li ()-n ordusuna qoulmudur. 17-mr ibni l-hmq Xzai: O, imam li ()-n shablrindn biridir, pak bir insan olmu v o hzrtin hzurunda

slam elmlrin yiylnrk yksk mqamlara nail olmudu. mr Cml, Siffeyn v Nhrvan mhariblrind dymdr. mam li () hadt atdqdan sonra Hcr ibni diy kmk edir v Bni myynin imam li () haqqnda nalayiq szlr demsin mane olurdu. Buna gr d bni Ziyad mri tutmaq mrini verdi. mr Mosula qab bir maarada gizlndi. Hmin maarada onu bir ilan sancd v o, dnyasn dyidi. mri tqib ednlr, onun csdini tapb, ban bdnindn ayrb bni Ziyadn yanna gtirdilr. O da mrin ban Maviyy gndrdi. Maviy is ksik ba nizy keirtdi. Bu ii slam tarixind ilk df Maviy grmd.

18-bu mr: O, imam li ()-n xsusi shablrindndir. Hzrt onun qulana smi-zmi

(Allahn n byk adlarn) oxumu v bunun saysind Quran hafizi olmudur. O deyir: Mnim gzl ssim var idi, ona gr d er oxuyurdum. mam li () mn buyurdu: N n Quran oxumursan?! Dedim: Quran oxuya bilmirm. Hzrt buyurdu: rli gl. Mn o hzrtin yanna getdim, qulama bir sz dedi, lakin onun n dediyini baa dmdim, sonra aznn mbark suyunu mnim azma atd. Bundan sonra Quran zbrldim. mam Baqir () bu bard buyurmudur: li () bu mrnin qulana Allahn n byk adn oxudu.

19-bu Qtad nsari: Onun sl ad Haris ibni Rbidir. Peymbr (s) v imam li ()-n shabsi v mahir

svari olmudur. Buna gr d onu Peymbr (s)-in farisi (at srni) adlandrrdlar. O, hd v ondan sonrak mhariblrd itirak etmi v Peymbr (s)-dn sonra Xalidin ordusunda olmudur. Lakin Xalidin irkin v yaramaz mllrindn xbrdar olduqda, ondan ayrlb, Mdiny qaytd v and idi ki, he vaxt Xalidin bayra altnda olmayacaq. mam li ()-n dvrnd z catini gstrmi, o hzrtin btn mhariblrind itirak etmi, nhayt Kufd dnyadan getmidir. Vfat ednd ona imam li () namaz qld.

20-hid meyy ibni Qeys: O, imam li ()-n shabsi olmu v Siffeyn mharibsind hadt atmd. Onun

etimadl xs olmasn snnlr d qbul etmilr. Bir gn qarda lqm onu yuxuda grb axirt almi bard sorudu. O, cavabnda dedi: Biz mxaliflrimizl bir yer toplab mbahis etdik v gcl dlillrl mxaliflr qalib olduq.

21-beyy ibni Kb: O, hzrt Peymbr (s) v imam li ()-n shabsi olmu, Bdr mharibsind itirak

etmi v vhyi yazanlardan olmudur. Hzrt Peymbr (s) onunla Sid ibni Zeyd arasnda qardalq qdi oxumudu. O, Quran tfsirisi v qabaqcl qarilrdn olmudur. mam Sadiq

() onun haqqnda buyurmudur: Biz Quran onun qirati il oxuyuruq. O, bu Bkrin xilaftini qbul etmyn on iki nfrdn biridir.

22-hid Asim zdi Kufi: O, hzrt Peymbr (s) v imam li ()-n shabsi olmu, imam li ()-n apard

mhariblrd itirak etmi v nticd ayana bir ox dyrk onun axsamasna sbb olmudur. O, Aura hadissind Kufdn mxfi kild xb Krblada imam Hseyn ()-a qoulmu v Aura gn sbh a bni Sdin ilk hcumunda qhrmancasna dyrk hadt mqamna nail olmudur. Onun qbri Krblada imam Hseyn ()-n hrmind hidlr mqbrsind yerlir.

23-hid rs ibni Hssan Bkri: O, imam li ()-n vfal shabsi olmu, Siffeyn mharibsindn sonra hkmiyyt

hadissind xvaricl dymdr. O, imam li () trfindn nbar hrinin valisi tyin edilmidir. Maviy z qounu il hmin hr hcum etdikd, Hssan catl vurumu, nhayt hadt atmdr.

24-hid yn ibni Zbi: O, imam li ()-n shablrindn olmu v o hzrtin apard mhariblrd itirak

etmidir. Maviy Abdullah ibni Amiri Bsry gndrdi ki, Osmann trfdarlarn li ()-n leyhin dy dvt etsin. Digr trfdn d, imam li () yni Bsry gndrdi ki, orada z qbilsi il shbt edib, onlar Abdullah ibni Amirin leyhin qiyama qaldrsn. Lakin onun shbtlri he bir tsir gstrmdi, geri qaytmaq istdikd, xvaricdn bir qrupu onu hadt yetirdilr.

25-hid myy Tai Kufi: O, imam li ()-n shablrindn, Kufdki mbariz ilrdn olmu v hmi

Hzrtin apard mhariblrd itirak etmidir. Onun Siffeyn mharibsind gstrdiyi cat misilsiz idi. O, imam Hseyn ()-n Krblaya daxil olmasn eitdikd, bir qrup i il birlikd Kufdn mxfi kild xb Mhrrm aynn 8-d o hzrt qouldu. Aura gn sbh vaxt bni Sdin qoununun ilk hcumu ntisind hadt mqamna nail oldu. Onun qbri Krblada imam Hseyn ()-n pak hrminin hidlr mqbrsind yerlir.

26-hid ns Kahili sdi: O, hzrt Peymbr (s) v hli-beyt ()-n shablrindn olmudur. mam Hseyn ()-

n raqa doru hrkt etmsini eitdikd, (yal olmasna baxmayaraq,) imam Hseyn ()-a kmk etmk n Kufdn mxfi kild xb, Krblaya getmidir. mam Hseyn () onun barsind buyurmudur: Ey eyx! Allaha krlr olsun ki, snin kmyini mn nsib etdi. ns dmndn on skkiz nfrini qtl yetirdikdn sonra hadt atd. Onun qbri imam Hseyn ()-n hrminin hidlr mqbrsind yerlir.

27-hid Sabit ibni Bnani nsari: O, hzrt Peymbr (s)-in v imam li ()-n vfal shablrindn olmu, Bdr v

digr mhariblrd itirak etmidir. Mrhum llam mini onu Qdir-Xum hdisini nql edn ravilrdn biri saymdr. Peymbr (s) onun hid olacan ona xbr vermidi. O, Siffeyn mharibsind hadt mqamna nail oldu.

28-hid Sabit ibni beyd nsari: O, hzrt Peymbr (s)-in byk shabsi olmu v ad da Bdr shablri srasnda

yazlmdr. O hzrtdn sonra imam li ()-a vfal qalm v Siffeyn mharibsind hadt atmdr.

29-hid Cveyriyy: O, imam li ()-n vfal v etimadl shablrindn biri idi. O hzrt hmi onu

grmyi arzu edir v ona buyururdu: Hr df sni grnd xohal oluram. Cveyriyy o hzrtin hdislrini nql edn xslrdn olmudur. Nhayt, Maviynin dvrnd hli-beyt ()-a mhbbt bsldiyi n ayan ksdilr v aacdan asaraq facili kild hid etdilr.

30-hid Hbib ibni Mzahir: O, imam li (), imam Hsn v imam Hseyn ()-n xsusi v vfal shablrindn,

habel elmd, zahidlikd, tvazkarlqda mhur v Quran hafizi idi, oxlu Quran tilavt edirdi. Krblada yal olmasna baxmayaraq, canla-bala dyb, kfr ordusundan altm iki nfri ldrdkdn sonra hadt atd.

31-hid Hr ibni diy: O, hzrt Peymbr (s)-in yaxn shablrindn olmu, o hzrtin apard

mhariblrd itirak etmi v tqvas dillr zbri olmudu. Hmi dstmazl olar, geclri ibadtl keirrdi. mam li ()-n da vfal shablrindn olmu, Siffeyn, ml v Nhrvan mhariblrind atl dym v Siffeyn mharibsind imam li ()-n ordusunun srkrdsi olmudur. Hcr o hzrtin hadtindn sonra Kufd Maviynin leyhin oxlu tbliat apard, nhayt onun leyhin qiyam etdi. Ziyadla onun qounu arasnda dy ba verib, onun z v dostlarnn hadt atmas il nticlndi.

32-hid Hkim ibni Cbl bdi: O, hzrt Peymbr (s) v imam li ()-n shabsi olmudur. mam li ()- sevmkd

mhur idi. mam li () onun barsind buyurmudur: Hkim xalq haqqa dvt etdi v bu dvtil yksk mqama nail oldu. Cml mharibsi balamazdan v imam li () mharib meydanna glmzdn nc o hzrtin dmnlril dyb qarda v bir ne dostu il birg hadt mqamna nail oldu.

33-hid Reyd Hcri: O, imam li ()-n agirdi, sirda v mxsus shabsi olmudur. Gnlrin birind imam

li () z shablri il birlikd xurma bana gedib, bir xurma aacnn altnda oturdular. Hzrt buyurdu ki, hmin aacdan xurma drsinlr. Onlar da xurma drib, yedilr. Bu zaman Reyd Hcri dedi: Ya mirl-mminin, bu n gzl xurmadr! Hzrt buyurdu: Ey Reyd! Sni bu xurma aacndan asacaqlar. Bundan sonra Reyd hmi o aacn yanna glib, ona su verrdi. Nhayt, bir gn o, hmin aacn budaqlarnn ksildiyini grd v z-zn dedi: Deysn, mnim clim yaxnlab. Bir ne gndn sonra bni Ziyad mmur gndrib, onu artdrd v li ()-a trfdarlq etmmsini tlb etdi. Lakin o, bu idn imtina etdikd, onun l-ayan v dilini ksdirib, hmin aacdan asdrd.

34-hid mmar Yasir: O, hzrt Peymbr (s) v imam li ()-n shablrindn idi. Anas Smyy slam

yolunda ar zab-ziyytlr, dzlmz iknclr mruz qaldqdan sonra hadt atmd. Hzrt Peymbr (s) hr df onu grdkd, buyurard: lahi, Yasirin ailsini (mmarn anasn) bala! lbtt ki, Allah onu balamdr. mmar Peymbr (s)-dn sonra bu Bkrin xilaft krssnd ylmsin etiraz edn on iki nfrdn biri idi v Siffeyn mharibsind hadt atd. mam li () onun hadtindn sonra buyurdu: mmarn matmin qmgin olmayan xsin mslmanlqdan nsibi yoxdur. Hqiqtn, mmarn yeri behit, qatilinin yeri is chnnmdir! Sonra Hzrt ona namaz qlb, Siffeynd torpaa taprd.

35-hid Kumeyl ibni Ziyad Nxi: O, imam li ()-n n yaxn dostlarndan olmudur v shablrin arasnda byk

ehtirama malik idi. O, imam li () trfindn Heyt mntqsin vali tyin edilmidi v ariflr onu o hzrtin sirlrinin sahibi kimi tanyrdlar. mam Hseyn ()-n da shabsi olmudur. Hccac raqn valisi olduqdan sonra onun qtlin hkm verdi. Kumeyl bu xbri eitdikd, qab gizlndi. Hccac onu tapa bilmdiyi n Kumeylin qohum-qrbasnn (beytl-maldan olan) hquqlarn ksdi. Kumeyl bu vziyytdn xbrdar olduqda, qaydb zn Hccaca tslim etdi v ona dedi: Allah-taala qiyamt gnnd mniml snin aranda hkm edckdir! li () mn xbr vermidir ki, mni sn ldrcksn. Hccac mr etdi ki, onun ban bdnindn ayrsnlar. O, doxsan yanda hadt atd. Qbri Kuf il Ncf arasnda yerln Sviyyddir.

36-hid Malik ibni tr: O, imam li ()-n ordusunun srkrdsi, o hzrtin n yaxn dostu v shabsi, gcl,

catli, zahid, tvazkar, hrmtli v an-hrtli bir xs idi. Malik z mvlasnn mktbind insaniyyt drsini yrnmi v z qdrt v gcn yalnz haqq-dalt yolunda srf etmidir. Siffeyn mharibsind xvaricin hkmiyyt mslsi il laqdar israrlar olmasayd, artq o, Maviynin v onun dostlarnn kkn ksmidi.

mam li () 38-ci hicri-qmri ilind onu Misr hakim tyin edib, onun n hkumt ilri v dnyann btn hkmdarlar il laqdar olan nsihtli v hikmtli bir hdnam

yazd. Maviy bir casus gndrib, onu ri mntqsind zhrlnmi bal il hid etdi. mam li () onun hadtindn sonra buyurdu: Mn Peymbr n ne idims, Malik d mnim n el idi. Ka, sizin irinizd onun kimi iki nfr dostum olayd!

37-hid Mhmmd ibni bu Bkr: O, imam li ()-n xsusi shablrindn, i alminin n byk v yksk mqama

malik olan xsiyytlrindn biridir. Mhmmd o hzrtin xsusi shabsi olmaqdan lav, hm d onu vlad saylrd. Onun anas sma, Cfr ibni bi Talibin hyat yolda idi. Cfr hid olduqdan sonra, bu Bkr r getdi v Mhmmd bu izdivacdan dnyaya gldi. sma bu Bkrin lmndn sonra imam li ()-a r getdi v bununla da Mhmmd o hzrtin evind trbiy olundu. mam li () Malik trin hadtindn sonra Mhmmd ibni bu Bkri Misr hakim tyin etdi. Maviy mr Asn bal il Misr bir qoun gndrdi v onlarla Mhmmd ibni bi Bkrin arasnda mharib ba verdi. mr As Osmann trfdarlar il lbir olub, Mhmmd ibni bu Bkri mlub etdi v onun boynunu vuraraq csdini yandrd. Onun qbri Misirddir.

38-Miqdad: O, hzrt Peymbr (s)-in shablrindn v slam qbul edn ilk mslmanlardandr.

Peymbr (s)-dn sonra li () isi ad il mhur olan birinci xs idi. Hzrt Peymbri-krm (s) onun barsind bel buyurmudur: Allah-taala mn mr etmidir ki, drd nfr liy, Miqdada, Salmana v buzr mhbbt bslyim. mam Baqir () buyurmudur: nfr kafir olmad: Salman, buzr v Miqdad. O, hicrtin 33-c ilind Mdinnin yaxnlnda vfat etdi. Qbri Bqid yerlir.

39-hid Meysm ibni Yhya Tmmar: O, imam li ()-n xsusi shabsi, yaxn trfdar, ardcl olmu v o hzrtin

mktbind tlim-trbiy grmd. Hzrt ona gizli sirlri v qeybi xbrlri yrtmidi. Bzn glckd ba verck ilr haqqnda xbr verirdi. Quran tfsirind v fiqh elmind yksk mqama atmd. O, Bni sd qbilsindn olan bir qadnn qulam idi ki, imam li () onu alb, adn Meysm qoymudu. Meysm ismt v dalt arasnda olan bir mqama malik idi. Quran elmlrini o hzrtdn xz etmi, o da hadtindn nc bni Abbasa yrtmidi. Nhayt, beydullah ibni Ziyad onu tutub dar aacndan asd.

40-Hani ibni rv: Hani imam li ()-n shabsi idi, Fhd qbilsind z cati il mhur olmu v

Siffeyn mharibsind itirak edib, catl dymd. Bu mharibd am ordusundan Ymur ibni seyd adl bir nfr meydana xb, imam li ()-n ordusundak dylri mbarizy dvt etdikd, Hani demidi: Sbhanllah! N n onunla mbariz aparmaq n tlsmirsiniz?! O, xst v yorun olduu halda, meydana gedib, ar mbariz apardqdan sonra, onu qtl yetirmidi.

9

PEYMBR (S)-N ABDULLAH BN MSUDA NSHTLR Abdullah ibni Msud deyir: Gnlrin birind shablrdn be nfrl iddtli qtla

dar olduumuz halda, hzrt Peymbr (s)-in hzuruna gedib, rz etdik: Ya Rsulllah! Bu qtlq n vaxta qdr davam edckdir? Hzrt buyurdu:

1-Diri olduumuz vaxta qdr! Hmi Allaha kr etmk lazmdr; nki mn smavi kitablar oxumuam, lakin orada sbir ednlrdn baqa bir kimsnin behit daxil olacan grmmim.

2-Onlar Allaha itat etmk v gnahdan kinmk mqabilind sbir edir, halal mal qazanr, mtdillikl xrc edir v z xrclrinin oxunu Allah yolunda srf edirlr, nicat tapanlar v mli saleh olan xslr, mhz onlardr!

3-Onlar vqar v dnc sahibi, mlayimlikl rftar ednlr, ibrt gtrnlr, tqvallar, (insanlara) yaxlq ednlr, slam dmnlri il Allah xatirin dmnilik ednlr, mant xyant etmynlr, haqq yardmlar v (onlara) pislik ednlri balayanlardr.

4-Onlar blaya (v msibt) dar olduqda dzml olur, nemt ld etdiklri zaman kr edir, dz danr v verdiklri vd xilaf xmrlar. Onlardan bir shv v xata ba verdikd, drhal tvb edir, yax bir ml yerin yetirdikd is sevinirlr. Geclri z Rbblrin itat etmk n namaza qalxb, scd edirlr. Allaha and olsun ki, nicat tapanlar, mhz onlardr!

5-(ndi is) Allahn buyuruuna qulaq as: gr insanlarn hams eyni sviyyd olsaydlar, kafirlrin evlrini ll-cvahir, qzl v gml bzyr, evlri n mxtlif qaplar qrar verrdim... Lakin bunlarn hams dnya maldr v Allah yannda olan axirt almi tqvallar ndr... Hr ks axirti abad etmk zmind olub, onun n alsa v imanl olsa, onun syi v almas tqdirlayiqdir.

6-Behit arzusunda olanlar yax mllr yerin yetirmk n tlsir, chnnm zabndan qoxur, ehtiras v nfsin istklrini trk edir, maddi lzztlrdn z evirir v lmn intizarnda olurlar. Zahidlr n dnya msibtlri asan olur.

7-Musa Allah il hmshbt seilnd, arqlqdan qarn belin yapmd. O, Mdyn hrinin arxasnda bir divarn klgsin snd zaman Allahdan yalnz acln qaldracaq miqdarda yemk istdi. gr Davud peymbrdn shbt etmyimi istyirsns, bil ki, o, Allahn yer zndki xlifsi idi. Onun paltar yundan, yemyi is tkc arpa ryindn ibart idi.

8-gr Nuh peymbrdn danmam istyirsns, bil ki, o, doqquz yz lli il rzind camaat Allaha doru ard, sbh yaamaa, gec is sbh etmsin midi yox idi. Paltar yundan, yemyi arpa ryindn ibart idi. Sleyman peymbrin hkmranlq etmsin baxmayaraq, z arpa ryi yeyir, camaata is a buda ryi verirdi. Geclri Allahla raz-niyaz v mnacatla keirir, llrini boynuna balayb, sbh qdr ibadt edirdi.

9-brahim peymbrin d paltar yundan, ryi is arpadan idi. Yhya peymbrin paltar xurma lifindn toxunmudur, yemyi is aac yarpaqlarndan idi. sa ibni Mrymin hyat is qrib idi. O, bel demidir: Gyrti yemyim, paltarm yundandr, gec vaxtlar ram is ayn idr. Gnlr tb keir, lakin dnya malndan he bir eyim olmayan halda, yer znd mndn ehtiyacsz kims yoxdur.

10-Peymbrlr Allahn dmni il dmn idilr; Onun bynmdiyi eylri bynmir, onlara qar rbt bslmir v Allahn kiik sayd eylr d kiik gzl baxrdlar.

11-Allah-taala onlar z kitabnda triflmi v Nuh peymbr barsind buyurmudur: O, kr edn bir bnd idi. brahim () haqqnda buyurulur: Allah brahimi zn dost sedi. Davud () barsind buyurmudur: Sni yer znd z xlifm qrar verdim. Musa () barsind buyurmudur: Allah Musa il shbt etdi. Hminin buyurmudur: Mn onu insanlar arasndan seib, zm yaxn etdim. Yhya () barsind buyurmudur: Ona uaqlqda hkm (hikmt) verdik. sa () haqqnda buyurmudur: Ey sa! Sn v anana verdiyim nemti yada sal, o zaman ki, sn Ruhul-qudusun vasitsil kmk etdim, beikd ikn insanlarla dandn. Sn Mnim izniml palqdan bir qu surti dzldib, z nfsini ona frrdn v o da qu olurdu.

Allah-taala buyurur: Peymbrlr yaxlqlara doru tlsdilr. Onlar rklrind hm qorxu, hm d mid olduqlar halda Bizi arr v Bizim mqabilimizd tvazkarlqla itat edirdilr.

12-Gnah mllr quranan xslri chnnm odu, haram v gnah ilri trk ednlri is behit gzlyir. Sn zahid olma (dnya malna mftun olmama) v dnyan trk etmyi tvsiy edirm, nki Allah-taala onun vasitsil mlklr fxr edir v onlarn vasitsil sn nzr edib, salam gndrir. Mndn sonra el insanlar glr ki, lzztli

yemklr yeyr, srtli miniklr minr, zlrini, qadnlarn rlri n bzndiklri eylrl bzyr, rab ir, qumar oynayar, nfsi istklr, maddi lzztlr ulalaar, camaat namazn trk edr, gndlik v gec namazlarnn vaxtnda yatar v geclri dnyvi lzztlr ardnca gedrlr. Allah-taala buyurur: zlrindn sonra namazlarn zay edn v nfsani istklr (ehtiraslar) ardnca dn bir nsil qoyub getdilr. Onlar azn v zaba dar olan xslrdir.

13-Dnyada maddi lzztlr v nemtlr irisind yaayb nfsin istklrin uyanlarn axirt almind bdi chnnm odunda yanacaqlar halda onlardan bu dnyada bhrlnmklrinin n xeyri vardr?! Onlar byk evlr v saraylar tikr, mscidlri zint kimi saxlayar, qarn v qadn dgn olarlar, dnya malndan baqa he n fikirlmz, yediklrinin halal, yoxsa haram olmasna fikir vermzlr. Onlar mhz zlaltd olanlardr. slam zhur edn ilk alarda qrib idi, glckd d qrib olacaqdr. Buna sasn, behit v bdi sadt qrib olanlar ndr.

14-Allahdan baqa he kimdn, he bir eydn qorxma. Allah-taala buyurur: Hr yerd (htta) mhkm v uca qalalarda olsanz bel, lm soranza glckdir. Hr ks elmi dnya mqsdlrin atmaq n yrnib, dnya mhbbtini v zintlrini ondan stn tutsa, Allahn qzbin dar olar. Buna gr d onlarn yeri chnnmin n aa mrtbsinddir.

15-Allah-taala elmi yrnib, ona ml etmynlri qiyamt kor halda gtirr. Bu dnyada da onlarn ruzisinin xeyir-brktini alar, zbana buraxar, nhayt hlak olarlar. Allahla gr midvar olanlar saleh mllr yerin yetirmli v ibadtd he bir ksi Allaha rik qomamaldr.

16-Pak, zahid v mli saleh olan xslrl yoldalq et; nki Allah-taala buyurur: Prhizkarlar mstsna olmaqla, bu dnya dostlar axirtd bir-birlrinin dmnlridir.

17-Allahdan qorxma v tqval olma sn tvsiy edirm! Allah-taala (hqiqi mminlr v tqvallar bard) buyurur: Allah onlardan, onlar da Allahdan razdrlar. Bu mqama atanlar yalnz Allahdan qorxub tqval olanlardr.

18-Xeyri olmayan eylri bola v xeyri olan eylrin ardnca get. Allah-taala bel buyurmudur: O gnd (qiyamtd) hr bir xs n mul olaca bir i (giriftarlq) vardr. z ail-uaqlarna v qohum-qrbana xatir gnah ilrl mul olmaqdan v Allaha qar itatsizlik etmkdn hzr et.

19-Haram yemkdn, dnya v onun cah-clalndan, lzzt v hvtlrindn uzaq ol! 20-Quran oxuyan zaman mr v nhy edn aylr atdqda, onun haqqnda diqqtl

fikirlib, ibrt drsi al. Qurann nhyi sni gnah trk etmy, mri is yax mllr grmy dvt edir.

21-He bir gnah kiik sayma v byk gnahlar trk et. nsan qiyamtd gnahlarna baxanda, gzndn ya vzin qan v irk glr.

22-Sn Allahdan qorx! deyilnd qzblnm. Arzularn azalt, qlbini yalnz Allaha bala; nki Allah, Onunla gr arzulayanlar ox sevir v gr mkruh olan (bynilmyn) xslrin grn getmyi bynmir.

23-Byk saraylar, qsrlr tikmk v ba-bostan ld etmk fikrind olma, nki Allah-taala buyurur: (Ey qafil insanlar! Mal-dvlt, oul-uaq v qohum-qrba) oxluu il ynmk sizi (Allaha ibadt etmkdn, axirt n almaqdan) yayndrd.83

24-Malna slm qatann gnah anas il zina edn xsin gnahndan bykdr. Allah yannda rab in xs (istr az isin, istrs d ox) slm yeyndn pisdir v rab btn gnahlarn aardr.

25-Yax ml sahiblrin zlm edib, irkin ilrl mul olanlara yardm edn, haqq batil, batili is haqq kimi qlm vernlrin mqsdlri mhz dnyadr. Onlar zlrinin yri yolda olduqlarn yax bilirlr, lakin eytan onlarn pis mllrini gzlrind zintlndirmi v nticd haqq yoldan azdrmdr. Onlarn yeri chnnmdir!

26-Gnaha batmaqdan hzr et. Gnahn lzzti rabn lzztin bnzyir, htta ondan da pisdir.

27-mllri Allaha xatir v ixlasla yerin yetir; nki Allah-taala ixlasla yerin yetirilmyn he bir mli qbul etmz.

83 Tkasur sursi, 1-ci ay.

28-Dnyann nemt v lzztlrindn, alaq v ucalqlarndan l k, onlardan qorunub saxlanmaq n hazrla; nki onlarn hamsndan soru-sual olunacaqsan. Allah-taala bu bard buyurur: O gnd (qiyamtd) nemtlrdn hkmn soru-sual olunacaq.

29-Oruc tutmadn v gec namaz qlmadn halda, camaat sni (bu xsusiyytlrl) trifldikd xohal olma. Dnya v onun lzztlri sni axirt almi haqqnda fikirlmkdn saxlamasn. Onlar zn n oyun-oyuncaq qrar verm.

30-oxlu yax v saleh mllr yerin yetir, gnaha v ona mrtkib olmaa doru tlsm, tvbni txir salma.

31-Aldadc qanunlar xarma; nki bel bir i grn hr bir xs hm zn, hm d baqalarna zrr yetirmi olar. Dnyaya bel balama; nki ondan tez bir zamanda ayrlacaqsan.

32-Akarda byk v kiik gnah etmkdn kin, nki harada olsan da, Allah-taala sni grr. He bir yerd Allah yaddan xarma v Ondan (Onunla mxalift etmkdn) qorx!

33-eytan zn dmn tut, haram mal yem, haram paltar geyinm v gnah etm. 34-Sn taprlan mal-dvlt v mant xyant etm. Ruzi ld etmk n

qsslnm, nki Allah-taala yer znd yaayan he bir varl ruzisiz qoymaz. 35-Mni peymbrliy gndrn Allaha and olsun, dnya maln buraxb, axirt

ticartin z gtirn xs Allah xsusi nzr yetirr! bni Msud dedi: Ya Rsulllah! Axirt ticarti necdir? Hzrt buyurdu: Dilini Allah yad etmkdn saxlama v hmi Sbhanllahi vl-

hmdu lillahi v la ilah illllahu vllahu kbr de! He bir eyi Allah zikr etmkdn stn tutma!

36-Saleh ml sahiblrini sev, nki insan qiyamtd sevdiyi eyl mhur olacaqdr. gr yax ilr grmy gcn atmrsa, (he olmazsa,) alimlr mhbbt gstr.

37-Allah yad etmk hr bir eydn stndr. Allah-taala buyurur: n byk ibadt Allah yad etmkdir. Baqa bir yerd is bel buyurur: Mni yad edin ki, Mn d sizi yad edim!

38-Vqarl ol, qlbinin aramln qoru, ilrind hddindn artq tlbkar olma, insanlar bala, onlarla mlayim davran, onlara rk yandr. badt et, dz dan, mllrini ixlasla yerin yetir, all, imanl, dzml, pak-pakiz ol, dnyan trk et v salamln qoru.

39-hl-yalna mhbbt bslmyin sni gnaha v haram ilr svq etmsin. nki Allah-taala buyurur: Qiyamt gnnd pak qlbl (Allahn hzuruna) glnlrdn baqa, vlad v mal-dvlt he bir fayda vermyck. Sn Allah yad etmyi v saleh ml yerin yetirmyi tvsiy edirm. Dilini qoru, nki Allah-taala buyurur: Qiyamt gnnd azlarnz mhrlycyik, (onun yerin) l v ayaqlar Biziml danacaq v pis ilriniz hadt vercklr.

40-Sn dz danma tvsiy edirm; he vaxt yalan danma v insanlarla insafla rftar et (zrrin tamam olsa da, haqq sz demkdn kinm). Yaxlq et, camaat da yax ilr dvt et. Qohumluq laqlrini ksm, xalq aldatma v hd-peymana vfal ol. Camaata tinlik trdn xslrdn olma, onlarn rahatl n sy et. Hr bir ii fikirlndn sonra yerin yetir. Camaata deyil, yalnz Allaha ba y v gnahlara israr etm.

10

XLAQ USTADIMIZIN NSHTLR 1-Btn ilr sn asan olsun dey, lm hmi yad et. 2-Qeybt etm, thmt vurma, hsd v paxllq etm, ox danma, gz namhrm

baxmaqdan saxla, haqq szlr qulaq as, gec namazn yaddan xartma, hr an zikrl mul ol, tfkkr et v hr gn zndn hesab k.

3-eytan hmi insann sorana glib, onu aznla dvt edir. Allah-taalan yad etmyi unutma; nki eytan damardak qana bnzyir. oxlu tvb edin.

4-z taleyindn ikaytlnn xs kiik ruha malikdir. Baqalarnn trifi il xohal olan xs zn inanmr.

5-Zikrlrin n gzli Quran oxumaq, tvb etmk (stfirullah demk), La ilah illllah klmsini v salvat demk, dua etmk, imam Zaman () trfindn sdq vermkdir. Hr vaxt dua etmk ruhiyysin malik olmadnzsa, tklikd Allah yad etmyi unutmayn.

6-Hyatnzda proqram zr hrkt etmy sy edin, bel ki, skkiz saat i v drs, skkiz saat istiraht v yatmaa, skkiz saat ibadt, dua v mtal Allahla raz-niyaza srf edin. He vaxt bekar qalmayn, htta faydasz i tnbllikdn v isizlikdn yaxdr.

7-cismimiz xstlndikd tbib mraci edib, bzi yemklrdn phriz etdiyimiz halda, n n ruhumuz xstlndikd (hr ks imannn zifliyi qdr ruhi xstliy dardr), qadaan olunmu mllrdn kinmirik?! Hr bir sz danr, hr bir ey nzr salrq; dilimizi, gzmz, qulamz haram eylrdn saxlamr v mlimizi ixlasla yerin yetirmirik.

8-Hm mal-dvlt, hm d sair eylr qbr qdr, elm v ml is qiyamt gnn qdr bizimldir. Bel is, saleh mllr yerin yetir, mal-dvlt yma. nsanlarla deyil, mtal Allahla nsiyytd ol, bil ki, bu dnyada bir msafir kimisn.

9-llrdn ibrt, kemid yaayanlardan is nsiht al; he ksin qlbini sndrma, seyidlr ehtiram gstr, xalqn lind olanlara gz dikm, dnya ylnclri, oyun-oyuncaqlar il mul olma; nki lm sni qfildn haqlayacaq. Dnya lzztlrin rk balayan xslri all hesab etm, ruzi barsind qsslnm, n qdr ki, mr var, ruzi d var.

10-Mcburi dostlarnla (atan, anan, hyat yoldan, qonularn v s. kimi xslrl) mehriban ol v onlarn ar-aclarna dz.

11-Hdf, faliyyt v mqavimt insann mvffqiyyt rmzidir. Snin hyatdak hdfin, yalnz Allah olmaldr. Yax xlaql ol ki, bsirt gzn alsn.

12-Kemiin haqqnda fikirlm, nki o, artq tb kemidir, htta gn d ona ata bilmz. Glck n d qsslnm, nki snin Allahn vardr. Allaha tvkkl et v yal

40 movzu 40 heqiqet

Documents