5. การบริหารจัดการค่าใช้จ่าย ......ส วนท 2...

| คมอบรหารกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ปงบประมาณ 2557 162

5.1 กรอบแนวคด

คณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตไดตระหนกถงความสำคญของการฟนฟ

สมรรถภาพสำหรบคนพการวาเปนกลมประชากรทจำเปนตองสงเสรมสนบสนนใหไดรบบรการฟนฟ

สมรรถภาพ ในป 2546-2552 ไดจดสรรงบสำหรบคนพการใหสามารถเขาถงบรการฟนฟสมรรถภาพ

ดานการแพทย และไดรบอปกรณเครองชวยความพการไดอยางทวถง

ในป 2553 ถงปจจบน ไดขยายขอบขายการบรการฟนฟสมรรถภาพเพมเตมให

ครอบคลมการบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยแกคนพการ ผปวยภายหลงการเจบปวย

เฉยบพลน และผสงอาย ทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ และไดมนโยบายสนบสนนการเขาถง

บรการดงกลาว โดยการกระจายอำนาจและบทบาทหนาทความรบผดชอบไปยงสวนภมภาค หรอพนท

รวมกบองคการบรหารสวนจงหวด ดวยการสนบสนนงบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยใหกบ

กองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด เพอใหเกดการพฒนาระบบบรการและ

กจกรรมบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยแกคนพการ ผปวยภายหลงการเจบปวยเฉยบพลน

และผสงอาย ทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพในระบบบรการสาธารณสขในชมชน และการม

สวนรวมขององคกรคนพการ อกทงภาคอนๆ ในพนทมากขน

5.2 วตถประสงค

5.2.1 ใหคนพการไดรบอปกรณเครองชวยคนพการ และบรการฟนฟสมรรถภาพทงใน

หนวยบรการและในชมชน

5. การบรหารจดการคาใชจาย บรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

สวนท 2 การบรหารงบบรการทางการแพทยเหมาจายรายหว ปงบประมาณ 2557 | 163

ส ว น ท 2

5.2.2 ใหผปวย ผสงอาย ทมความจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ ไดรบบรการ

ดานการฟนฟสมรรถภาพอยางตอเนองทงในหนวยบรการและในชมชน

5.2.3 ใหหนวยบรการและภาคอน พฒนาระบบบรการฟนฟสมรรถภาพ โดยการจดหา

อปกรณเครองชวยคนพการใหกบคนพการ รวมทงจดบรการฟนฟสมรรถภาพในหนวยบรการและ

ในชมชนไดอยางมประสทธภาพ

5.2.4 ใหองคกรคนพการ มการพฒนาศกยภาพดานการฟนฟสมรรถภาพ และรวม

กลมเกดความเขมแขง สามารถรวมมอกบหนวยบรการ ทองถน และมสวนรวมดแลสขภาพชวยเหลอ

คนพการดวยกนเอง

5.2.5 สงเสรมใหเกดความรวมมอระหวางหนวยบรการ องคกรคนพการ องคกร

ปกครองสวนทองถน ชมชน ในการพฒนารปแบบการดแล ชวยเหลอ สนบสนน และใหบรการฟนฟ

สมรรถภาพแกคนพการ ผปวย ผสงอาย ทมความจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพรวมกน

ในชมชน

5.3 กลมเปาหมาย

กำหนดกลมเปาหมาย ผเขารบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ครอบคลม

ประชากรผมสทธในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต 3 กลม คอ

- กลมคนพการ ทลงทะเบยนในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต (ท.74)

- กลมผปวยทมความจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ

- กลมผสงอายทมความจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ

5.4 กรอบการบรหารจดการ

สปสช.มนโยบายการบรหารจดการบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย โดยมงหวง

ใหเกดการบรณาการการดำเนนงานและงบประมาณรวมกบองคการบรหารสวนจงหวด/องคกร

ปกครองสวนทองถน และหนวยงานทเกยวของในระดบทองถนหรอจงหวด ในลกษณะของกองทนรวม

(Matching fund) ระดบจงหวด เพอใหคนพการ ผสงอายทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ

และผปวยระยะฟนฟในชมชน ไดรบบรการการดแลและชวยเหลอใหครอบคลมในทกมต โดย

กำหนดงบประมาณฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ในอตรา 14.95 บาทตอผมสทธ โดยมกรอบการ

บรหาร ตามแผนภาพท 4


แผนภาพท 4 กรอบการบรหารจดการบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

ปงบประมาณ 2557

บรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย (14.95 บาท/ผมสทธ) 730,337,400 บาท

บรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณ เครองชวยคนพการ

(ไมนอยกวา 13.45 บาท/ผมสทธ) 657,059,400 บาท

สนบสนนและสงเสรมการจดบรการ (ไมเกน 1.50 บาท/ผมสทธ)

73,278,000 บาท

โดยกำหนดสดสวนการบรหารจดการเงน ตามมตคณะกรรมการหลกประกนสขภาพ

แหงชาต ดงน

5.4.1 สวนท 1 ไมนอยกวา 13.45 บาทตอผมสทธ เปนคาใชจายเพอบรการฟนฟ

สมรรถภาพดานการแพทยทงหมด และคาอปกรณเครองชวยคนพการ จายตามเงอนไขบรการ

หลกเกณฑ วธการและอตราท สปสช.กำหนด โดยครอบคลม

1) คาอปกรณเครองชวยสำหรบคนพการ คาซอม/ผลตกายอปกรณ/อปกรณ

เครองชวย/อปกรณประยกตดดแปลง เพอชวยในการดำเนนชวตประจำวน

สนบสนนงบใหหนวยบรการ/กองทนฟนฟฯ

จงหวด ตามแนวทางทกำหนด

- คาอปกรณเครองชวยคนพการ ซอม/ผลตอปกรณ

- คาบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการ ผสงอาย

ผปวย Sub acute (บรการผปวยนอก และบรการ

ในชมชน

- คาฝกการใชอปกรณเครองชวยคนพการ

สนบสนนงบใหหนวยบรการ/องคกรคนพการ/

กองทนฟนฟฯ จงหวด ตามแนวทางทกำหนด

- สงเสรม และสนบสนนการจดบรการของ

หนวยบรการตามความพรอม

- สงเสรมศกยภาพองคกรคนพการ/ผดแล

- สงเสรมระบบบรการในชมชนรวมกบ อปท.

- สงเสรมกำลงคนดานการฟนฟสมรรถภาพ

- สงเสรมการจดบรการรปแบบใหม

และพฒนาองคความร


ส ว น ท 2

2) คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการ และผทจำเปนตองไดรบการ

ฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยสำหรบกรณบรการผปวยนอก

3) คาฝกใชอปกรณไมเทาขาวสำหรบคนตาบอดตามแผนการพฒนาระบบบรการ

ฟนฟสมรรถภาพคนพการดานการมองเหน ดานการฝกทกษะการทำความคนเคยกบสภาพแวดลอม

และการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) สำหรบคนตาบอดและอปกรณอนตามความจำเปน

4) คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพในชมชน

5.4.2 สวนท 2 ไมเกน 1.50 บาทตอผมสทธ เปนคาใชจายเพอสนบสนนและสงเสรม

การจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยของหนวยบรการ องคกรคนพการ และภาคอนๆ เพอ

เปนตนแบบในการขยายการดำเนนงานบรการฟนฟสมรรถภาพเชงรก และการสงเสรมศกยภาพของ

องคกรคนพการ ผดแล เพอใหสามารถดแลสขภาพตนเอง และเพมการเขาถงบรการใหทวถงมากขน

การสนบสนนเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขท สปสช. กำหนด โดยครอบคลม

1) การสงเสรมและสนบสนนการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยของ

หนวยบรการตามความพรอม

2) การสงเสรมศกยภาพดานการฟนฟสมรรถภาพขององคกรคนพการและผดแล

ใหสามารถดแลสขภาพชวยเหลอตนเองได รวมทงชวยเหลอกนเองในกลมเพอนชวยเพอน

3) การสงเสรมระบบบรการในชมชนรวมกบกองทนหลกประกนสขภาพระดบ

ทองถนหรอพนท ตามแนวคดการฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยชมชนเปนฐาน (Community base

rehabilitation)

4) การสงเสรมกำลงคนดานการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ

5) การสงเสรมการจดบรการรปแบบใหม และพฒนาองคความร

ทงน ใหมการจดตงกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด รวมกบ

องคการบรหารสวนจงหวดทมความพรอม จากงบประมาณฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ทง 2

สวนขางตน และจากงบประมาณสมทบจากองคการบรหารสวนจงหวดในสดสวนทเทากน ตาม

ประกาศคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต เรองกำหนดหลกเกณฑการดำเนนงานและ

บรหารจดการกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด พ.ศ.2554 และฉบบท 2

พ.ศ. 2555

ในปงบประมาณ 2557 ใหมการสนบสนนและสงเสรมการรบสงผทพพลภาพไปกลบ

หนวยบรการ โดยการบรหารจดการภายใตกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทตาม

ความเหมาะสมและภายใตความรวมมอกนระหวางหนวยบรการและองคกรปกครองสวนทองถน


5.5 กรอบการจดสรร

5.5.1 สปสช. กำหนดสดสวนการจดสรรเงน ดงน

1) คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ จำนวน

ไมนอยกวา 13.45 บาทตอผมสทธ ใหบรหารจดการ ดงน

1.1) จำนวนรอยละ 95 บรหารจดการระดบเขต

1.2) จำนวนรอยละ 5 บรหารจดการระดบประเทศ

2) เงนสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย จำนวน

ไมเกน 1.50 บาทตอผมสทธ ใหบรหารจดการ ดงน

1.1) จำนวนรอยละ 90 บรหารจดการระดบเขต

1.2) จำนวนรอยละ 10 บรหารจดการระดบประเทศ

5.5.2 การบรหารจดการระดบเขต ใหคำนวณจดสรรงบประมาณใหแตละ สปสช.เขต

ดงน

1) ตามจำนวนประชากรทลงทะเบยนในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต (UC)

จำนวนคนพการทลงทะเบยน (ท.74) และผลงานการใหบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

ในสดสวน 30:40:30

2) ตามจำนวนเปาหมายการใหบรการอปกรณเครองชวยฟงสำหรบคนพการ

(รหส 2501, 2502)

3) ตามจำนวนเปาหมายการใหบรการฝกใชอปกรณ/การฝกทกษะการทำความ

คนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) สำหรบคนตาบอด

ตามแผนยทธศาสตรป 2553-2558

5.5.3 กรณมเงนเหลอจากคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครอง

ชวยคนพการ หรอเงนสนบสนนและสงเสรมการจดบรการใหมการปรบเกลยได โดย

1) การบรหารจดการระดบประเทศ ภายใตความเหนชอบของเลขาธการ สปสช.

หรอผทเลขาธการ สปสช.มอบหมายใหปฏบตงานแทน

2) การบรหารจดการระดบเขต ภายใตความเหนชอบของผอำนวยการ สปสช.เขต

5.6 แนวทางการสนบสนน

กำหนดหลกเกณฑการจดสรรเงนใหกบหนวยบรการ ในลกษณะจายตามผลงานภายใน

กรอบวงเงน (Global budget) ทไดรบจดสรร ดงน


ส ว น ท 2

5.6.1 คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ

1) แนวทางการสนบสนนคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพ และอปกรณ

เครองชวยคนพการ ระดบเขต ให สปสช.เขตพจารณาจดสรรคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพ

และอปกรณเครองชวยคนพการ ภายใตวงเงนทไดรบการจดสรรในแตละดาน ดงน

1.1) คาอปกรณเครองชวยสำหรบคนพการ

1.1.1) สนบสนนงบประมาณใหกบหนวยบรการ เพอเปนคาใชจายใน

การจดหาอปกรณเครองชวยความพการใหกบคนพการ ตามจำนวนเปาหมายในแตละเขต ภายใน

กรอบวงเงนทไดรบจดสรร สปสช.จายชดเชยไมเกนราคาทหนวยบรการจดซอหรอจดหาไดจรง บวก

คาดำเนนการตามควรแกกรณ และไมเกนเพดานราคากลาง ตามประเภทและรายการท สปสช.

กำหนด (ภาคผนวก 8.1) โดยสปสช.อาจขอเอกสาร/หลกฐานการจดหาอปกรณเพอตรวจสอบได

ทงน สปสช.สามารถเพมรายการ/และหรอกำหนดราคากลางได และอาจมการปรบลกษณะหรอ

ขอบงชทไมกระทบกบราคากลางระหวางปได

1.1.2) งบประมาณสนบสนนการใหบรการอปกรณเครองชวยฟงให

กบคนพการทสญเสยการไดยน กำหนดวงเงนสนบสนนรอยละ 10 ของงบอปกรณฯท สปสช.เขต

ไดรบจดสรร หนวยบรการทขอรบคาใชจายตองปฏบตตามหลกเกณฑและมาตรฐานการใส

เครองชวยฟงท สปสช. กำหนด หนวยบรการทยงไมผานการตรวจประเมนความพรอมในการให

บรการเครองชวยฟงสามารถสงเอกสารแจงความจำนงการใหบรการเครองชวยฟงไปท สปสช.เขต

เพอใหสปสช.เขตตรวจประเมนความพรอมตามเกณฑ และรายงานผลการตรวจประเมนให

หนวยบรการทราบตอไป

ทงน เพอเพมประสทธภาพและเพมการเขาถงบรการอปกรณ

เครองชวยฟงมากขน สปสช.ไดจดทำโครงการนำรองพฒนาระบบรวมกบ NECTEC โดยดำเนนการ

จดหาอปกรณเครองชวยฟงทมคณภาพ ใหหนวยบรการทพรอมเขารวมโครงการ และเบกคาใชจาย

ไดตามหลกเกณฑ แนวทางการดำเนนงานทกำหนด

1.1.3) การสนบสนนการจดบรการซอม/ผลตกายอปกรณ/อปกรณ

เครองชวยความพการและอปกรณประยกตดดแปลงสำหรบคนพการ กำหนดใหมการจดสรรวงเงน

จากคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ เพอสนบสนนให

หนวยบรการ องคกรคนพการ หรอหนวยงานทเกยวของ ดำเนนการจดบรการซอม/ผลตอปกรณ

ประยกตดดแปลงเพอชวยในการดำเนนชวตประจำวนสำหรบคนพการใหสอดคลองเหมาะสมกบ

สภาพความพการและการใชชวตในชมชน ทงนตามความพรอมของหนวยบรการ องคกรทเกยวของ

ในพนท โดยกำหนดเปาหมายมหนวยงาน/องคกรจดบรการดงกลาวอยางนอยเขตละ 1 แหง


1.2) คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพสำหรบหนวยบรการ กรณให

บรการแบบผปวยนอก สนบสนนงบประมาณใหหนวยบรการเพอจดบรการฟนฟสมรรถภาพให

คนพการ ตามรายการทกำหนดในภาคผนวก 8.2 (กรณผปวยในรวมอยใน Global budget ระดบ

เขตแลว) สำหรบการใหบรการฟนฟสมรรถภาพผปวย ผสงอาย ทจำเปนตองไดรบบรการฟนฟ

สมรรถภาพ อยในเงอนไขการใหบรการสาธารณสขจากงบเหมาจายรายหวเดม สปสช.เขตสามารถ

พจารณาสนบสนนงบประมาณเพมเตม จากงบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยไดภายใน

กรอบวงเงนทไดรบจดสรร (เฉพาะกรณผปวยนอก)

1.3) คาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพในชมชน สนบสนนงบประมาณให

กบหนวยบรการ เพอเปนคาใชจายในการใหบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และ

ผสงอายทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ อยางตอเนองทบานและในชมชน ตามรายการท

กำหนด (ภาคผนวก 8.2)

1.4) การสนบสนนการฝกใชอปกรณ/การฝกทกษะการทำความคนเคยกบ

สภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) สำหรบคนตาบอด กำหนดใหมการ

จดสรรวงเงนจากคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ เพอสนบสนน

ใหหนวยบรการ และองคกรทรวมดำเนนงานจดบรการฝกใชอปกรณเครองชวยทจำเปนใหกบ

คนพการตามเปาหมายทกำหนด ดงน คาฝกใชอปกรณและฝกทกษะความคนเคยฯ (O&M) รายละ

9,000 บาท ทงน สปสช.เขตสามารถพจารณาสนบสนนใหเกดศนยบรการฝกทกษะการทำความคนเคย

กบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหวเพมเตมจากปทผานมา ตามความจำเปนของพนทภายในวงเงน

ท สปสช.เขตไดรบจดสรร (ตามภาคผนวก 8.3) และสามารถพจารณาสนบสนนใหเกดบรการการฝก

ใชอปกรณชนดอนทจำเปนเพมเตมไดตามชดสทธประโยชน ภายใตการพจารณาของอปสข./

คณะกรรมการฯ/คณะทำงานฯเขต

ทงนหนวยบรการ/สถานพยาบาล ทใหบรการฟนฟสมรรถภาพดานการ

แพทยในแตละประเภทของกจกรรมนนตองใหบรการตามแนวทางปฏบตดานเวชศาสตรฟนฟตาม

ขอบเขตมาตรฐานของวชาชพ ตามประกาศ ระเบยบ และกฎขอบงคบของกระทรวงสาธารณสข

และผประกอบวชาชพตองมใบอนญาตใหประกอบวชาชพในแตละสาขาวชาชพนนๆ เชน สาขา

กจกรรมบำบด สาขากายภาพบำบด เปนตน

แนวทางการจดสรรคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณ

เครองชวยความพการระดบเขต กำหนดการจดสรรใหแกหนวยบรการ เปน 2 งวด ดงน


ส ว น ท 2

งวดท 1 จดสรรลวงหนา รอยละ 60 ภายในเดอนธนวาคม 2556 โดย

ประมาณการจากผลงานการใหบรการทเกดขนระหวางเดอน ตลาคม 2555 ถง เดอนมถนายน 2556

งวดท 2 จดสรรจรงตามผลงานการใหบรการ ภายในเดอนสงหาคม 2557

(ผลงานตงแตเดอนตลาคม 2556 ถง มถนายน 2557 บวกผลงาน 3 เดอนสดทายของป 2556

(กรกฎาคม 2556 ถง กนยายน 2556)

การสงขอมลเพอขอรบคาใชจาย

ก. หนวยบรการบนทกขอมลการใหบรการฟนฟสมรรถภาพและรายการอปกรณ

เครองชวยฯ ทสนบสนนใหคนพการ ผานโปรแกรมบนทกขอมลรายงานอปกรณเครองชวยคนพการ

และการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ ภายในระยะเวลา 30 วนหลงใหบรการ

ข. ขอมลเพอขอรบคาใชจาย ตองประกอบดวย ขอมลสวนบคคล, สทธการรกษา

พยาบาล, วนทรบบรการ, รหสโรค (ICD-10) และรหสหตถการ (ICD-9) ทงนรหสโรคตองมความ

สมพนธกบรหสหตถการ

ค. กรณใหบรการเครองชวยฟง รหสโรค ไดแก Z461, H900, H903, H906, และ

รหสหตถการ ไดแก 9548 (+21 เฉพาะเดก)

การตรวจสอบขอมลเพอการเบกจาย

ในกรณตรวจพบวา หนวยบรการมการใหบรการทไมสอดคลองกบขอเทจจรงของการ

ใหบรการ หรอไมสอดคลองกบหลกวชาการทางการแพทย สปสช.จะชะลอ (Pending) การจายเงน

ตามผลงานการใหบรการของหนวยบรการนนไวชวคราวเพอตรวจสอบความถกตองของขอมลตอไป

การสนบสนนคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ

ในลกษณะจดสรรลวงหนาตามผลงานในรอบปทผานมา (ภายในกรอบวงเงนและการพจารณาจดสรร

ของ อปสข./คณะกรรมการฯ/คณะทำงานฯเขต) ใหกบหนวยบรการทมการพฒนาระบบบรการหรอ

มระบบการบรหารจดการตามเงอนไข ดงน

ก. มนโยบายสนบสนนการพฒนางานบรการฟนฟสมรรถภาพ ในและนอกหนวย

บรการ

ข. มแพทยเวชศาสตรฟนฟ หรอนกกายภาพบำบด หรอนกกจกรรมบำบดหรอ

นกวชาชพดานงานฟนฟอนๆ ในหนวยบรการ

ค. มโครงสรางและงานบรการฟนฟสมรรถภาพ ทชดเจน โดยจดตงเปนคณะกรรมการ

บรหารงบและพฒนาระบบงานบรการฟนฟสมรรถภาพ ทประกอบดวย สหสาขาวชาชพ และผแทน

คนพการรวมเปนกรรมการและมเจาหนาททรบผดชอบงานบรการฟนฟสมรรถภาพ เปนกรรมการ

และเลขานการ


ง. มผลงานใหบรการฟนฟสมรรถภาพ และการจดสรรอปกรณแกคนพการอยาง

ตอเนองทงในหนวยบรการและในชมชน

จ. มการจดทำบนทกขอมลคนพการและรายงานผลการจดสรรอปกรณและบรการ

ฟนฟสมรรถภาพ ผานระบบรายงานท สปสช.กำหนด

2) แนวทางการสนบสนนคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณ

เครองชวยความพการ ระดบประเทศ กำหนดให สปสช. ดำเนนการสนบสนนคาใชจายเพอบรการ

ฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ ดงน

2.1) จดสรรเปนคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวย

ความพการ สำหรบหนวยบรการตตยภมดานงานฟนฟสมรรถภาพตามผลงานในปงบประมาณทผานมา

และจดสรรใหหนวยบรการกรณคนพการเขารบบรการขามเขตพนทตามผลงานการใหบรการภายใน

กรอบวงเงนทไดรบจดสรร

2.2) จดสรรเปนคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพสำหรบผทอยในระยะ

ทจำเปนตองไดรบบรการฟนฟสมรรถภาพ (Sub acute) กรณทเปนผปวยนอก และบรการในชมชน

ในเขตนำรอง


ส ว น ท 2

ผรบผดชอบ ขนตอน ระยะเวลา

หนวยบรการ จดใหมบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณ

เครองชวยความพการ

หนวยบรการ จดสงขอมลการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ

และรายการอปกรณเครองชวยทสนบสนน

ใหคนพการ ผาน Website NHSO ในโปรแกรม

ท สปสช.กำหนด

ภายใน 30 วน

หลงจากใหบรการ

หนวยบรการ ตรวจสอบขอมลการบกทก/แกไขตาม

ระบบปกตของโปรแกรมบนทกขอมลรายงาน

อปกรณเครองชวยคนพการ

และการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ

สปสช. (สำนก IT)ตรวจสอบขอมล

เบองตน

ผงขนตอนการดำเนนงานโอนเงนจาก สปสช. ถงหนวยบรการ

สปสช. เขต ประมวลผลขอมลทผานตามเงอนไขออก

รายงาน และเสนอขออนมตจดสรรบประมาณ

สปสช. รบเอกสาร/ตรวจสอบการเบกจาย

เงนกองทน/ โอนเงนใหหนวยบรการ

งวดท 1 เดอน ธ.ค.56

งวดท 2 เดอน ส.ค.57

ภายใน 15 วนทำการ

ผาน

ไมผาน


5.6.2 เงนสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

จะครอบคลมกจกรรมเพอสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟสมรรถภาพ

ดานการแพทย เชน การสงเสรมศกยภาพองคกรคนพการ การสงเสรมการจดบรการฟนฟสมรรถภาพ

ดานการแพทยในชมชน การจดประชมคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ คณะทำงาน การประชม

สมมนา การสนบสนนหนวยบรการ การสนบสนนองคกรคนพการ การเผยแพรความร เปนตน ทงน

สปสช.อาจดำเนนการบรหารจดการเอง หรอมอบหมายใหหนวยงาน/องคกรอนเปนผดำเนนการ

บรหารจดการแทนได

1) แนวทางการสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟระดบเขต

ให สปสช.เขตดำเนนการสนบสนนเงนใหกบหนวยบรการ องคกรคนพการ และ

หนวยงานทเกยวของในพนท ดงน

1.1) สงเสรมและสนบสนนการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

ของหนวยบรการตามความพรอม โดยเนนความตอเนองและพฒนาตอยอดจากฐานงานเดม และ

นวตกรรมบรการอนๆ โดยกำหนดการสนบสนนในรปแบบการเสนอโครงการ เพอพจารณาสนบสนน

ตามแนวทางทกำหนด (ภาคผนวก 8.4)

1.2) สงเสรมศกยภาพดานการฟนฟสมรรถภาพขององคกรคนพการ ผดแล

คนพการ และอาสาสมคร ในรปแบบการเสนอโครงการเพอพจารณาสนบสนนตามแนวทางทกำหนด

(ภาคผนวก 8.5)

1.3) สงเสรมระบบบรการในชมชนรวมกบกองทนหลกประกนสขภาพระดบ

ทองถนหรอพนท ตามแนวคดการฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยชมชนเปนฐาน (Community base

rehabilitation) โดยบรณาการการดำเนนงานและงบประมาณรวมกบกองทนหลกประกนสขภาพ

ระดบทองถนหรอพนท

1.4) สงเสรมกำลงคนดานการใหบรการฟนฟสมรรถภาพของหนวยบรการ

โดยการสนบสนนงบประมาณเพอพฒนากำลงคนดานงานฟนฟฯตามความจำเปน

2) แนวทางการสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟระดบประเทศ

กำหนดการสนบสนนและสงเสรมการจดบรการฟนฟ เพอดำเนนงานในดาน

ตางๆ ดงน

2.1) สงเสรมการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยรปแบบใหม

(Model development) โดยหนวยบรการ องคกรคนพการ และภาคอนๆ เพอเปนตนแบบในการ

ขยายการบรการฟนฟสมรรถภาพ เชน ศนยการดำรงชวตอสระของคนพการ การพฒนารปแบบบรการ

บคคลออทสตก ฯลฯ


ส ว น ท 2

2.2) สนบสนนการพฒนาศกยภาพการฟนฟสมรรถภาพขององคกร

คนพการระดบประเทศ เพอใหสามารถสงเสรมสนบสนนการพฒนาทกษะ องคความรขององคกรใน

ระดบลกขาย ใหสามารถดำเนนกจกรรมไดอยางเขมแขงในพนท

2.3) สนบสนนการพฒนาศกยภาพบคลากรผใหบรการดานการฝกทกษะ

การทำความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) และดานอนๆ

ตามความจำเปนของระบบบรการ

2.4) สนบสนนการพฒนา/เผยแพรองคความรดานงานฟนฟฯ รวมกบองคกร

หนวยงานทเกยวของ

5.6.3 กองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด

ให สปสช.เขตดำเนนการคดเลอกพนทเปาหมาย/จงหวดทมความพรอม และ

จดสรรงบประมาณไมเกนวงเงนทจงหวดไดรบจดสรรตอจำนวนผมสทธหลกประกนสขภาพแหงชาต

ในแตละจงหวด จากคาใชจายเพอบรการฟนฟสมรรถภาพและอปกรณเครองชวยคนพการ และเงน

สนบสนนสงเสรมการจดบรการฟนฟฯ โดยการสมทบงบประมาณจากองคการบรหารสวนจงหวด

ในสดสวนทเทากนเพอดำเนนการบรหารกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด

และสงเสรมการเขาถงบรการฟนฟสมรรถภาพใหครบวงจรอยางมประสทธภาพและตอบสนองความ

ตองการของคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และผสงอาย ทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพ ตาม

วตถประสงคดงน

1) เพอใหคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และผสงอาย ทจำเปนตองไดรบการฟนฟ

สมรรถภาพในเขตพนทจงหวดไดรบบรการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยจากหนวยบรการ

สถานบรการ หรอองคกรอนๆ รวมทงไดรบเครองชวยกายอปกรณและอปกรณทเกยวกบบรการ

ทางการแพทย ในกรณทมผลการตรวจวนจฉยหรอมขอบงชทางการแพทย ทงนตามหลกเกณฑ และ

รายการท สปสช.ประกาศกำหนด หรอรายการอนทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการบรหาร

กองทนฟนฟสมรรถภาพ

2) เพอสนบสนนการพฒนาระบบบรการฟนฟสมรรถภาพของหนวยบรการทกระดบ

ในจงหวดนนใหสามารถจดบรการและอปกรณเครองชวยความพการใหครอบคลมและตอบสนองตอ

ความจำเปนของคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และผสงอายทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพใน

ทองถนชมชนไดมากขน

3) เพอสนบสนนการพฒนารปแบบการดแล ชวยเหลอ สนบสนนและฟนฟ

สมรรถภาพคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และผสงอายทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพในระดบ


ชมชนและในครอบครว ทสามารถเชอมโยงกบระบบบรการของหนวยบรการอยางทวถงในเขต

จงหวดนน

4) เพอสนบสนนการพฒนาศกยภาพและความเขมแขงขององคกรคนพการ และ

องคกรผสงอาย และองคกรอนๆใหสามารถรวมมอกบหนวยบรการและมสวนรวมดแลสขภาพ

ชวยเหลอคนพการ ผสงอายและผทอยในระยะทจำเปนตองไดรบการฟนฟสมรรถภาพดวยกนเองได

ในระยะยาว

5) เพอสนบสนนใหคนพการ ผปวยระยะฟนฟ และผสงอายทจำเปนตองไดรบการ

ฟนฟสมรรถภาพ ไดรบบรการขนพนฐานใหสามารถดำรงชวตประจำวนไดอยางอสระ

6) เพอสนบสนนคาใชจายในการบรหารหรอพฒนาบรการฟนฟสมรรถภาพดาน

การแพทยใหมประสทธภาพ ทงนตองไมเกนรอยละ 10 ของคาใชจายทงหมดของบรการฟนฟ

สมรรถภาพดานการแพทยในรอบปงบประมาณนน

รายละเอยดตามประกาศคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต เรอง การ

กำหนดหลกเกณฑการดำเนนงานและบรหารจดการกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพ

ระดบจงหวด พ.ศ. 2554 และประกาศเพมเตมในป 2555 (ภาคผนวก 8.6)

กำหนดระยะเวลาในการสมทบเงน ใหอยในดลยพนจของผอำนวยการ สปสช.เขต

5.7 การกำกบ ตดตาม ประเมนผล

5.7.1 ใหหนวยบรการทไดรบการสนบสนนงบประมาณคาใชจายเพอบรการฟนฟ

สมรรถภาพและอปกรณเครองชวยความพการ จากงบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย รายงาน

ผลการสนบสนนอปกรณเครองชวยความพการและบรการฟนฟสมรรถภาพฯ โดยการบนทกลงใน

“โปรแกรมรายงานอปกรณคนพการและการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ” ใน Website สปสช.ท

www.nhso.go.th

5.7.2 ใหหนวยบรการและองคกรฯทไดรบการสนบสนนงบประมาณดานการสงเสรม

และสนบสนนการจดบรการของหนวยบรการ จากงบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ในรปแบบ

ของการดำเนนงานโครงการ รายงานผลการดำเนนงานโครงการตามรปแบบทกำหนด ใหกบ สปสช.เขต

หรอ สปสช.สวนกลางทสนบสนนงบประมาณโครงการภายในระยะเวลาทกำหนด

5.7.3 ใหคณะกรรมการบรหารกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบ

จงหวดรายงานผลการดำเนนงานตามแผนงานโครงการ และรายงานการเบกจายเงนให สปสช.เขตท

สนบสนนงบประมาณตามรปแบบรายงาน และภายในระยะเวลาทกำหนด


ส ว น ท 2

5.8 ขอมลการควบคม ตดตาม กำกบ

5.8.1 รอยละของการตดตามผลการใชเครองชวยฟงของผทไดรบอปกรณเครองชวยฟง

5.8.2 รอยละสะสมของคนพการทางการมองเหนไดรบการฝกทกษะการทำความคนเคย

กบสภาพแวดลอม และการเคลอนไหว (O&M)

5.8.3 จำนวนกองทนฟนฟสมรรถภาพทจำเปนตอสขภาพระดบจงหวด ทมการบรหาร

จดการและสงเสรมการเขาถงบรการฟนฟสมรรถภาพ

5.8.4 จำนวนองคกรคนพการไดรบการพฒนาใหมสวนรวมดานการฟนฟสมรรถภาพ

5.9 บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของ

5.9.1 สปสช.

1) ชแจงหลกเกณฑแนวทางการดำเนนงานบรการฟนฟสมรรถภาพดานการ

แพทยให สปสช.เขต หนวยงานและองคกรทเกยวของทราบ รวมทงใหคำปรกษาแนะนำ

2) บรหารจดการงบประมาณใหเกดประสทธภาพ ประสทธผล และมงใหเกด

การบรณาการในระดบพนท รวมกบทกภาคสวนทเกยวของ

3) พฒนาระบบรายงาน กำกบ ตดตามผลการดำเนนงานใหบรรลตามเปาหมาย

ตวชวด

4) รวบรวม วเคราะห สรปแผน/ผลการดำเนนงาน และงบประมาณ

5) ประสานงานและสนบสนนคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ และคณะทำงาน

ชดตางๆ

6) ประสานงานองคกรวชาชพ องคกรผพการ องคกรปกครองสวนทองถนและ

ผเกยวของ เพอใหรวมมอกนพฒนาระบบบรการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยอยางตอเนอง

5.9.2 สปสช.เขต

1) ชแจงหลกเกณฑแนวทางการดำเนนงานบรการฟนฟสมรรถภาพดานการ

แพทยใหหนวยบรการ หนวยงานและองคกรทเกยวของในพนท

2) บรหารจดการงบประมาณใหเกดประสทธภาพ ประสทธผล และมงใหเกด

การบรณาการในระดบพนท รวมกบทกภาคสวนทเกยวของ

3) จดสรรงบประมาณบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ตามแนวทางท

กำหนด

4) กำกบ ตดตามผลการดำเนนงานใหบรรลตามเปาหมาย ตวชวด


5) รวบรวม วเคราะห สรปแผน/ผลการดำเนนงาน และงบประมาณ

6) ประสานงานองคกรวชาชพ องคกรผพการ องคกรปกครองสวนทองถนและผ

เกยวของในพนท เพอใหรวมมอกนพฒนาระบบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยอยางตอเนอง

5.9.3 หนวยบรการ เครอขายบรการ สถานพยาบาล

1) ใหบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยและจดสรรอปกรณเครองชวยฯ

และรายงานขอมลการใหบรการและจดสรรอปกรณเครองชวยตามแนวทางระบบรายงานและ

โปรแกรมขอมลทสปสช.กำหนด

2) พฒนา/สนบสนนศกยภาพเครอขายองคกรปกครองสวนทองถน และองคกร

คนพการเพอรองรบการจดบรการฟนฟแกกลมเปาหมายในชมชน

ภาคผนวก | 353ภาคผนวก | 353

ภ า ค ผ น ว ก 8

ภาคผนวก 8.1 รายการ วสด อปกรณเครองชวยสำหรบคนพการ

รายการวสด อปกรณเครองชวยสำหรบคนพการทกำหนดไวน เพอใชในการอางองราคา

กลางในการจดสรรงบประมาณดานอปกรณเครองชวยคนพการป 2557 ใหกบหนวยบรการ และให

บนทกรายงานผานโปรแกรมรายงานอปกรณคนพการและการใหบรการฟนฟสมรรถภาพ

รหสอปกรณ ลำดบท ประเภท หนวย ราคากลาง

หมวด 2 ตา ห คอ จมก

2.5 เครองชวยฟงสำหรบคนพการ และอปกรณเกยวกบห

2501 2.5.1 เครองชวยฟงสำหรบคนหพการ อนละ 15,000

สำหรบเดกอายตำกวา 10 ป

2502 2.5.2 เครองชวยฟงสำหรบคนหพการ สำหรบผใหญ อนละ 13,500

หมวด 6 ทางเดนปสสาวะ และสบพนธ

6.0 สายระบายปสสาวะ

6006 สายสวนปสสาวะแบบสวนดวยตนเอง เสนละ 600

หมวด 8 วสด/อปกรณดานเวชศาสตรฟนฟ

8.1 แขนเทยม (Prosthesis, upper extremity)

8101 8.1.1 แขนเทยมตำกวาระดบศอกสวนปลายชนดหานว ขางละ 25,000 มระบบการใชงาน

8102 8.1.2 แขนเทยมตำกวาระดบศอกสวนปลาย ขางละ 7,000

ชนดหานวไมมระบบการใชงาน

ภาคผนวก 8 รายละเอยดประกอบการบรหารจดการคาใชจายฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยปงบประมาณ 2556

| คมอบรหารกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ปงบประมาณ 2557 ภาคผนวก | 355354 ภาคผนวก | 355


8103 8.1.3 แขนเทยมตำกวาระดบศอกสวนปลาย ขางละ 27,000 ชนดตะขอโลหะ

8104 8.1.4 แขนเทยมเหนอศอกสวนปลายชนดหานว ขางละ 16,900 ขอศอกลอกไดดวยมอ

8105 8.1.5 แขนเทยมเหนอศอกสวนปลาย ขางละ 16,900 ชนดตะขอโลหะขอศอกลอกไดดวยมอ

8106 8.1.6 แขนเทยมชดไหลหรอแนบไหล ขางละ 10,000 สวนปลายชนดหานวขอศอกลอกได ดวยมอ

8107 8.1.7 แขนเทยมระดบเหนอศอกแบบ 5 นว ขางละ 28,200 เหมอนของจรง ระบบใชงานได

8108 8.1.8 เบาแขนเทยมใตศอก (สำหรบการเปลยนเฉพาะเบา) อนละ 1,500

8109 8.1.9 เบาแขนเทยมระดบศอก อนละ 3,000 (สำหรบการเปลยนเฉพาะเบา)

8110 8.1.10 เบาแขนเทยมระดบเหนอศอก อนละ 3,000 (สำหรบการเปลยนเฉพาะเบา)

8111 8.1.11 เบาแขนเทยมระดบไหล อนละ 4,000 (สำหรบการเปลยนเฉพาะเบา)

8112 8.1.12 สายบงคบแขนเทยม เสนละ 4,000 (สำหรบการเปลยนเฉพาะสาย)

8.2 ขาเทยม (Prosthesis, lower extremity)

8201 8.2.1 ขาเทยมระดบขอเทา (Symes) ขางละ 5,000

8202 8.2.2 ขาเทยมระดบใตเขา แกนนอก ขางละ 6,500

8203 8.2.3 ขาเทยมระดบใตเขาแกนใน ขางละ 30,000

8204 8.2.4 ขาเทยมระดบขอเขา ขางละ 17,000

8205 8.2.5 ขาเทยมระดบเหนอเขาแกนนอก ขางละ 18,000

8206 8.2.6 ขาเทยมระดบเหนอเขาแกนใน ขางละ 30,000

8207 8.2.7 ขาเทยมระดบตะโพกแกนนอก ขางละ 30,000

8208 8.2.8 ขาเทยมระดบสะโพกแกนใน ขางละ 50,000

8209 8.2.9 เทาเทยมทตองใสรวมกบขาเทยมแบบตางๆ ขางละ 4,000

8218 8.2.18 เบาขาเทยมใตเขา ขางละ 3,000

8219 8.2.19 เบาขาเทยมระดบเขา ขางละ 4,000

8220 8.2.20 เบาขาเทยมเหนอเขา ขางละ 4,000

8221 8.2.21 เบาขาเทยมสะโพก ขางละ 6,000




8222 8.2.22 สายเขมขดเทยม ขางละ 250

8223 8.2.23 แปนสายเขมขด คละ 100

8.5 โลหะ/หรอพลาสตกดามแขนภายนอก

8521 8.5.21 โลหะดามขาภายนอก -เดกเลกดามขอเทา ขางละ 4,200 (Knee-orthosis)

8522 8.5.22 โลหะดามขาภายนอก -ขาเดกขนาดกลาง ขางละ 5,000 ดามขอเทา (Knee-orthosis)

8523 8.5.23 โลหะดามขาภายนอก -ขาขนาดใหญดามขอเทา ขางละ 5,400 (Knee-orthosis)

8524 8.5.24 PTB brace ขางละ 4,000

8525 8.5.25 เบรสขาสน ขางละ 300

8526 8.5.26 ทคลมเขา Knee pad อนละ 280

8.7 เครองชวยเดน (Walking aids)

8706 8.7.6 ไมคำยนรกแรแบบอลมเนยม คละ 350

8707 8.7.7 ไมเทาอลมเนยมแบบสามขา อนละ 360

8708 8.7.8 ไมเทาสำหรบคนตาบอดพบไดดวยสายยดหยน อนละ 200 ชนดมดาม

8709 8.7.9 ทชวยฝกเดนแบบมลอขนาดกลาง อนละ 600 (Anterior Wheel Walker)

8710 8.7.10 ทชวยฝกเดนแบบมลอขนาดเลก อนละ 500 (Anterior Wheel Walker)

8.8 รองเทา

8801 8.8.1 รองเทาคนพการขนาดเลก คละ 600

8802 8.8.2 รองเทาคนพการขนาดกลาง คละ 800

8803 8.8.3 รองเทาคนพการขนาดใหญ คละ 1,000

8804 8.8.4 รองเทาคนพการขนาดใหญพเศษ คละ 1,200

8805 8.8.5 คาดดแปลงรองเทาคนพการ ขางละ 400

8807 8.8.7 แผนเสรมภายในขนาดใหญ คละ 900

8808 8.8.8 แผนเสรมภายในขนาดเลก คละ 700

8809 8.8.9 เสรมฝาเทาสวนหนา ขางละ 1,500

8810 8.8.10 T-strap เสนละ 200



8.9 อปกรณอนๆ

8901 8.9.1 รถนงคนพการชนดพบไดทำดวยโลหะ คนละ 6,000

แบบปรบใหเหมาะสมกบความพการได

8902 8.9.2 รถนงคนพการชนดพบไดทำดวยโลหะ คนละ 4,000 แบบปรบไมได

8903 8.9.3 เบาะรองนงสำหรบผพการ อนละ 600

หมวด 9 อนๆ

9.0 เกยวกบผวหนง

9001 9.0.1 ฟองนำรองตวสำหรบผปวยหนก อนละ 600 หรอผปวยอมพาต



ภาคผนวก 8.2 รายการและราคาการใหบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

ลำดบ กจกรรม รหส ราคากลาง หนวย รหสรายกลม ราคา หนวย ท รายบคคล รายบคคล รายกลม กลาง (บาท) (บาท)

1 กายภาพบำบด H9339 150 ครง/ราย

2 กจกรรมบำบด H9383.1 150 ครง/ราย H9383.2 75 ครง/ราย/กลม

3 การแกไขการพด H9375.1 150 ครง/ราย H9375.2 75 ครง/ราย/กลม

4 จตบำบด H9449.1 300 ครง/ราย H9449.2 150 ครง/ราย/กลม

5 พฤตกรรมบำบด H9433.1 300 ครง/ราย H9433.2 150 ครง/ราย/กลม

6 การฟนฟการไดยน H9549 150 ครง/ราย

7 การฟนฟสมรรถภาพ H9378.1 150 ครง/ราย H9378.2 75 ครง/ราย/กลม ทางการเหน

8 Early H9438.1 150 ครง/ราย H9438.2 75 ครง/ราย/กลม Intervention

9 Phenol block H0489 500 ครง/ราย

นยามรายการบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

กายภาพบำบด

คำนยาม

“กายภาพบำบด” หมายถง การกระทำตอมนษยเกยวกบการตรวจประเมน การวนจฉย

และการบำบดความบกพรองของรางกาย ซงเกดเนองจากภาวะของโรคหรอการเคลอนไหวทไมปกต

การสงเสรมสขภาพ การปองกน การแกไข และการฟนฟความเสอมสมรรถภาพความพการของ

รางกายและจตใจ ดวยวธการทางกายภาพบำบด หรอการใชเครองมอหรออปกรณทรฐมนตร

ประกาศเปนเครองมอ หรออปกรณกายภาพบำบด


กจกรรมทใหบรการ

1. ซกประวต ตรวจประเมน วเคราะหปญหา วางแผนการรกษาและวนจฉยทาง

กายภาพบำบด

2. ใหการบำบดรกษาเพอลดอาการเจบปวด บวม และการอกเสบทเกดขน จากสาเหต

ความผดปกตของกลามเนอ เสนเอน ขอตอ ฯลฯ

3. ใหการบำบดรกษาเพอเพมประสทธภาพของกำลงกลามเนอโดยการออกกำลงกายหรอ

การบรหารรางกาย

4. ใหการบำบดรกษาเพอเพมความสามารถในการเคลอนไหวขอตอของรางกายในกรณท

ขอตอมการตดแขง ไมสามารถเคลอนไหวไดเตมท

5. ใหการบำบดรกษาเพอเพมความสามารถในการชวยเหลอตวเองไมใหเปนภาระแกผอน

หรอเปนภาระนอยทสด

6. ใหการบำบดรกษาเพอทำใหสภาพรางกายของผปวยดขนจากระบบทางเดนหายใจ

หลอดเลอด และหวใจทไมปกต

7. ใหกจกรรมออกกำลงกายเพอสงเสรมสขภาพ ปองกนและลดภาวะแทรกซอนตางๆ

ผใหบรการ

1. สำเรจการศกษาขนตำระดบปรญญาตร สาขากายภาพบำบดจากสถาบนการศกษาทสภา

กายภาพบำบดรบรอง

2. ไดรบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพกายภาพบำบด

3. นกกายภาพบำบด 1 คน ดแลผปวยไมเกน 10 คนตอวน ถาใหการดแลผปวยเฉพาะทาง

นกกายภาพบำบด 1 คน ใหการดแลผปวย 6 คนตอวน การออกเยยมบาน ไมเกน 5 คนตอวน การ

สงเสรมสขภาพ กลมละไมเกน 15 คน



กจกรรมบำบด

คำนยาม

“กจกรรมบำบด” หมายความวา การกระทำเกยวกบความสามารถของบคคลทมความ

บกพรองทางดานรางกาย จตใจ การเรยนร และพฒนาการเกยวกบเดกหรอผใหญ โดยกระบวนการ

ตรวจ ประเมน สงเสรม ปองกน บำบดและฟนฟสมรรถภาพ ใหสามารถทำกจกรรมตางๆ ได เพอให

บคคลดำเนนชวตไดตามศกยภาพ โดยการนำกจกรรม วธการ และอปกรณทเหมาะสมมาเปนวธการ

ในการบำบด (พระราชกฤษฎกากำหนดใหสาขากจกรรมบำบดเปนสาขาการประกอบโรคศลปะ ตาม

พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 และ พ.ศ. 2545)


1. การประเมน เชน การประเมนทวไปทางกจกรรมบำบด, การประเมนพเศษทางกจกรรม

บำบด

2. การฝกองคประกอบประสาทการเคลอนไหว เชน การฝกการกลบมาใชงานของกลามเนอ

การปรบความตงตวของกลามเนอเขาสภาวะปกต

3. การฝกทกษะการใชงานของแขนและมอในการทำกจกรรม

4. การกระตนและฝกพฒนาการแบบครอบคลม เชน การกระตนการบรณาการประสาท

ความรสก การเตรยมความพรอมกอนการฝกพด การฝกทกษะการเขยน กจกรรมการเลนเพอการ

บำบด การปรบระดบการรบความรสก

5. การฝกการรบร และการฝกความร ความเขาใจ

6. การฝกความสามารถในการควบคมกลามเนอใบหนาและชองปาก เชน การฝกทกษะ

กลามเนอใบหนาและชองปาก

7. การฝกความสามารถในการกนและกลน เชน การฝกการกลนและการกนในเดกและ

ผใหญ การฝกดดและกลนในเดกทารก การฝกกลามเนอในการกลนและการกนโดยใชเครองกระตนไฟฟา

8. การฝกความสามารถในการทำกจวตรประจำวน เชน การฝกกจวตรประจำวนขนพนฐาน

การฝกกจวตรประจำวนขนสง การฝกทกษะการดำเนนชวต การฝกทกษะกจกรรมสำหรบคนพการท

ตองใชรถนงคนพการ

9. การเตรยมความพรอมในการกลบสครอบครวและชมชน เชน การใหคำปรกษาทาง

กจกรรมบำบด การสอนคนพการและผเกยวของ เพอทำกจกรรมบำบดทบาน การดดแปลงอปกรณ

ชวยเหลอ การประเมนและปรบสภาพบาน/สถานททำงาน


10. การจดทำอปกรณชวยเหลอ/อปกรณดดแปลงสำหรบคนพการ เชน การจดทำเครอง

ดามชนดตางๆ การดดแปลงอปกรณชวยเหลอ การจดทำอปกรณพยงไหล การจดทำอปกรณพยง

ขอเทา การจดทำชดรดแผลเปนชนดนน

11. การฝกทกษะการใชเครองดามแขนและมอ

12. การฝกทกษะการใช แขนและมอเทยม

13. การเตรยมความพรอมในการกลบไปประกอบอาชพ เชน การฝกทกษะความพรอมกอน

การประกอบอาชพ การปรบพฤตกรรมการทำงานและการทำกจกรรมในการดำเนนชวต

14. กจกรรมบำบดแบบกลม สมาชกไมเกนกลมละ 7-12 คน

15. การฝกคนพการเพอเพมประสทธภาพการทำงานในสถานการณจำลอง

16. การฝกทกษะทางจตสงคม

17. การจดการกจกรรมยามวาง

18. การใหบรการกจกรรมบำบดทบาน


นกกจกรรมบำบด มคณสมบตดงตอไปน

1. สำเรจการศกษาขนตำระดบปรญญาตรสาขากจกรรมบำบดจากสถาบนการศกษาท

คณะกรรมการวชาชพสาขากจกรรมบำบดรบรอง

2. ไดรบใบอนญาตเปนผประกอบโรคศลปะ สาขากจกรรมบำบด

การแกไขการพด (อรรถบำบด)

คำนยาม

“การแกไขการพด” หมายความวา การวนจฉยความผดปกตทางภาษาและการพด การ

ตรวจคดกรองหาขอบงช ประเมนสภาพความผดปกต ทดสอบความสามารถทางภาษาและการพด

แยกประเภทความผดปกตชนดตางๆ บำบดรกษา แกไข และฟนฟสมรรถภาพไดครอบคลมทก

ประเภทของความผดปกต เชน พดไมได พดไมชด เสยงผดปกต ปากแหวงเพดานโหว ประสาท

หพการ สตปญญาออน คนพการทถกตดกลองเสยง คนพการสมองพการ เปนตน โดยแกไขความ

บกพรองทเกดขนกบระบบการพด ระบบภาษา การทำงานของอวยวะทใชในชองปาก คอ หลอด-

อาหารชวงตน การปรบพฤตกรรม การเรยนร อารมณและการอยรวมในสงคม รวมทงการใหคำ

ปรกษาแนะนำแกผปกครอง ญาต ผดแล หรอผเกยวของ ใหมความร ความเขาใจ เกยวกบความผด

ปกตของบคคลและเรยนรวธการรกษาทถกตอง คดเลอกหรอประยกตใชเครองชวย อปกรณเสรม



วสดเพอทดแทนใหเหมาะสมกบสภาพของความผดปกต การตดตามผลการรกษา การสงตอเพอ

ขอรบการชวยเหลออนๆ ตามความเหมาะสม

กจกรรมการใหบรการ

1. การประเมนความบกพรองดานการสอสารโดยใชเครองมอพนฐาน

2. การบำบดความบกพรองดานการสอสารโดยใชเครองมอพนฐาน

3. การฝกพดแบบกลม (Speech therapy group) สมาชกไมเกนกลมละ 7-12 คน

ระยะเวลาในการใหบรการ การฝกพดแบบเดยวใชเวลาประมาณ 30-45 นาท ตอผรบ

บรการ 1 ราย


โดยนกแกไขการพด ปจจบนปรบตำแหนงตาม ก.พ.วา นกเวชศาสตรการสอความหมาย

จบปรญญาตรหรอปรญญาโท สาขาความผดปกตของการสอความหมาย วชาเอก ความผดปกตทาง

ภาษาและการพด และไดรบใบประกอบโรคศลปะสาขาแกไขความผดปกตของการสอความหมาย

ตงแตป พ.ศ. 2542

พฤตกรรมบำบด

คำนยาม

พฤตกรรมบำบด หมายถง การบำบดทนำหลกการของทฤษฎการเรยนรมาประยกตใชเพอ

แกไขปรบเปลยนพฤตกรรมทไมเหมาะสมหรอพฤตกรรมทเปนปญหา (maladaptive behavior)

ของบคคล เพอใหสามารถพฒนาและปรบเปลยนความคด อารมณ พฤตกรรมในการปรบตวไดอยาง

เหมาะสมและสามารถดำเนนชวตประจำวนไดดขน


1. พฤตกรรมบำบดแบบรายบคคล

2. พฤตกรรมบำบดแบบกลม สมาชกไมเกนกลมละ 7-12 คน


1. นกจตวทยาคลนก

2. นกจตวทยา


คณสมบตดงน

1. นกจตวทยาคลนก/นกจตวทยา สำเรจการศกษาขนตำระดบปรญญาตรวชาเอกสาขา

จตวทยาคลนกหรอปรญญาโทหรอปรญญาเอกสาขาจตวทยาคลนก จากสถาบนการศกษาท

คณะกรรมการวชาชพสาขาจตวทยาคลนกรบรองหรอสำเรจการศกษาขนตำปรญญาตรสาขา

จตวทยาทมกระบวนวชาจตวทยาคลนกเปนวชาเอกจากสถาบนการศกษาทคณะกรรมการวชาชพ

สาขาจตวทยาคลนกรบรอง

2. ไดรบใบอนญาตเปนผประกอบโรคศลปะ สาขาจตวทยาคลนก

หมายเหต ในกรณทนกจตวทยาคลนก/นกจตวทยา ยงไมไดรบใบอนญาตเปนผประกอบ

โรคศลปะ สาขาจตวทยาคลนก ตองปฏบตงานภายใตการกำกบดแลของนกจตวทยาคลนก/

นกจตวทยาทไดรบใบอนญาตฯดงกลาวได

จตบำบด

คำนยาม

“จตบำบด” หมายถง กระบวนการทใหการชวยเหลอบคคลทมปญหาดานจตอารมณ

ซงปญหานนอาจจะอยในรปของอาการทแสดงออกใหเหนทางกาย หรอแสดงออกทางดานอารมณ

และพฤตกรรม หรอแสดงออกทางดานปฏสมพนธและการอยรวมกบบคคลอน การทำจตบำบดม

จดมงหมายเพอการเรยนรใหมในดานตางๆ เชนการมองปญหา การเผชญปญหา การแกปญหาดาน

การอยรวมกน โดยมผใหการบำบด (Therapist) และ/หรอ ผชวยใหการบำบด (Co-Therapist) ท

ไดรบการเรยนรและการฝกหดในดานการทำจตบำบดจากสถาบนวชาชพทมการรบรองแลว เปน

ผดำเนนการใหการบำบด โดยมจดมงหมายสดทายคอ ผมปญหามการปรบเปลยนความคดความเชอ

เจตคต การรบรเหตการณ และพฤตกรรม มสขภาพจตดขน มวฒภาวะทางอารมณสงขน อยรวมกบ

ผอนไดอยางสงบสข

กลมจตบำบด (Group psychotherapy) เปนรปแบบหนงของการรกษา มการคดเลอก

คนไขในการเขากลม ดำเนนกลมโดยผรกษาทไดรบการฝกฝนดานนมาแลว เพอจดประสงคในการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมท ไมเหมาะสม ของสมาชกกลมแตละคน ผนำกลมจะใชปฏสมพนธ ระหวาง

กนของสมาชก โดยใหสมาชกกลมแสดงความคดเหนเสนอแนะวธการตางๆกนเอง จนเกดการเรยนร

ขนไดเหนแบบอยางทด สามารถปรบตวเกยวกบวธการคด การแสดงความรสกและพฒนาพฤตกรรม

ไปในทางทดขนดวยวธแกไขปรบปรงจตใจและพฤตกรรมของผปวย โดยใชความสมพนธอนดระหวาง



ผปวยในผรกษา ซงไดแก จตแพทย พยาบาล นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา ขนาดของกลม

จตบำบด ควรมสมาชกไมเกน 12 คน


1. จตบำบดแบบรายบคคล

2. จตบำบดแบบกลม


1. จตแพทย

2. นกจตวทยาคลนก / นกจตวทยา คณสมบตดงน

2.1. สำเรจการศกษาขนตำระดบปรญญาตรวชาเอกสาขาจตวทยาคลนกหรอปรญญาโท

หรอปรญญาเอกสาขาจตวทยาคลนก จากสถาบนการศกษาทคณะกรรมการวชาชพสาขาจตวทยา

คลนกรบรองหรอสำเรจการศกษาขนตำปรญญาตรสาขาจตวทยาทมกระบวนวชาจตวทยาคลนก

เปนวชาเอกจากสถาบนการศกษาทคณะกรรมการวชาชพสาขาจตวทยาคลนกรบรอง

2.2. ไดรบใบอนญาตเปนผประกอบโรคศลปะ สาขาจตวทยาคลนก

หมายเหต ในกรณทนกจตวทยาคลนก/นกจตวทยา ยงไมไดรบใบอนญาตเปนผประกอบ

โรคศลปะ สาขาจตวทยาคลนก ตองปฏบตงานภายใตการกำกบดแลของนกจตวทยาคลนก/

นกจตวทยาทไดรบใบอนญาตฯดงกลาวได

3. พยาบาลจตเวช คณสมบตดงน

3.1 พยาบาลเชยวชาญการการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช (APN)

3.2 พยาบาลจตเวชทจบปรญญาโททางการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช/หลกสตร

ทเกยวของ

3.3 พยาบาลทผานการอบรมหลกสตรเฉพาะทางการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช

4. นกสงคมสงเคราะห สำเรจการศกษาขนตำระดบปรญญาตรและหรอปรญญาโท

สงคมสงเคราะหศาสตร หรอผปฏบตงานในตำแหนงนกสงคมสงเคราะหทผานการอบรมหลกสตร

นกสงคมสงเคราะหจตเวช


การฟนฟการไดยน ความหมาย

“การฟนฟการไดยน” เปนการบรการและวธการ เพอกระตนการรบรและการแสดงออก

ในการสอสารสำหรบคนทมความผดปกตทางการไดยนใหสามารถสอสารไดดยงขน กจกรรมใหบรการ

1. การตรวจสมรรถภาพการไดยน

2. การใหบรการเครองชวยฟง (Hearing Aids)

3. บรการฟนฟการไดยนหลงผาตดเปลยนประสาทหเทยม(Cochlear Implants) ผใหบรการ

1. นกโสตสมผสวทยาหรอผเชยวชาญดานการไดยน

2. แพทย โสต ศอ นาสก

การฟนฟสมรรถภาพทางการเหน

คำนยาม

“การฟนฟสมรรถภาพทางการเหน” หมายถง การเสรมสรางสมรรถภาพหรอความ

สามารถของคนพการทางการเหนใหมสภาพทดขน หรอดำรงสมรรถภาพหรอความสามารถทมอย

เดมไว โดยอาศยกระบวนการทางการแพทย เพอใหคนพการทางการเหนไดปรบสภาพทางรางกาย

จตใจ อารมณ สงคม พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร

กจกรรมการบรการ

1. การฟนฟทางการแพทย (Medical rehabilitation) ไดแก การตรวจประเมนความพการ

การตรวจตดตามเปนระยะเพอปองกนไมใหมการสญเสยสายตามากขน หรอใหการดแลรกษาโรค

แทรกซอนทอาจเกดขนภายหลง

2. การกระตนการเหนในเดกทมความพการทางการเหน (Vision stimulation) เพอ

พฒนาการมองเหนใหสามารถใชทกษะการมองเหนในชวตประจำวนใหมศกยภาพมากทสด รวมไป

กบการพฒนาทางดานรางกายและสตปญญา



3. การใหบรการอปกรณเครองชวยสายตาเลอนราง (Low vision care) เพอใหผพการ

สามารถนำอปกรณไปใชตามความจำเปน เพอประโยชนในการเรยนร การดำเนนอาชพ การชวยเหลอ

ดแลตนเองในชวตประจำวนไดอยางเหมาะสม

4. การใหบรการปรกษา ใหคำแนะนำ (Counseling) เพอใหสามารถปรบตวรบการสญเสย

การเหนไดทงดานรางกาย จตใจ และสงคม


1. จกษแพทย (Ophthalmologist)

2. พยาบาลเวชปฏบตทางตา (Ophthalmic nurse)

3. นกทศนมาตร (Optometrist)

4. ผใหบรการอปกรณเครองชวยสายตาเลอนราง (Low vision assistance / optician)

การสงเสรมพฒนาการเดก (Early Intervention)

นยาม

“การสงเสรมพฒนาการเดก” หมายถง การกระทำในการชวยเหลอผทมความบกพรอง

ทางพฒนาการและสตปญญา ในดานการเคลอนไหว (Gross motor) การใชกลามเนอมดเลกและสต

ปญญา (Fine motor) ความเขาใจภาษา (Receptive language) การใชภาษา (Expressive

language) และการชวยเหลอตนเอง/สงคม ใหสามารถดำรงชวตตามวย (Independence living)

รวมกบครอบครว ชมชนและสงคมไดเตมตามศกยภาพ

กจกรรม

1. การประเมนแรกรบ (Assessment)

2. การประเมนพฒนาการดานการเคลอนไหว (Gross motor) การใชกลามเนอมดเลกและ

สตปญญา (Fine motor) ความเขาใจภาษา (Receptive language) การใชภาษา (Expressive

language) และการชวยเหลอตนเอง/สงคม

3. การประเมนพฤตกรรมไมพงประสงค

4. การประเมนสภาพปญหาและความตองการทางการแพทย การฟนฟสมรรถภาพโดยสห

วชาชพทเกยวของ ไดแก แพทย นกจตวทยา นกกายภาพบำบด นกกจกรรมบำบด นกแกไขการพด

เปนตน

5. การประเมนความเครยดและความพรอมในการดแลของผปกครอง


6. การวางแผน (Planning) ไดแก

- การวางแผนระยะยาว (Long term plan)

- การวางแผนระยะสน (Short term plan)

- การวางแผนการดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพ โดยสหวชาชพทเกยวของ ไดแก

แพทย นกจตวทยา นกกายภาพบำบด นกกจกรรมบำบด นกแกไขการพด เปนตน

- การวางแผนการใหความรและฝกทกษะการสงเสรมพฒนาการและการแกไขปญหา

พฤตกรรมใหแกผเกยวของ

7. การวางแผนการจำหนาย (Discharge planning) เปนรายบคคล

8. การสงเสรมพฒนาการ ไดแก

- การสงเสรมพฒนาการรายบคคลตามแผนดานการใชกลามเนอมดเลกและสตปญญา

(Fine motor) ความเขาใจภาษา (Receptive language)

- การสงเสรมพฒนาการแบบกลมดานการเคลอนไหว(Gross motor)การใชภาษา

(Expressive language) และการชวยเหลอตนเอง/สงคม

- การใหความรและฝกทกษะ การสงเสรมพฒนาการและการแกไขปญหาพฤตกรรมให

แกผดแล

9. การดแล รกษาและฟนฟสมรรถภาพ ตามมาตรฐานของสหวชาชพทเกยวของ

10. การประเมนผลลพธ (Evaluation) ไดแก

- การประเมนพฒนาการหลงการฝกทงดานการเคลอนไหว (Gross motor) การใช

กลามเนอมดเลกและสตปญญา (Fine motor) ความเขาใจภาษา (Receptive language) การใช

ภาษา (Expressive language) และการชวยเหลอตนเอง/สงคม

- การประเมนความพรอมในการเรยนรวมในโรงเรยนปกต

- การประเมนผลลพธตามมาตรฐานของสหวชาชพทเกยวของ

- การประเมนผลการใหความรและฝกทกษะ การสงเสรมพฒนาการและการแกไข

ปญหาพฤตกรรมของผดแล

11. การจำหนาย ไดแก

- จำหนายเพอไปเรยนรวมในโรงเรยนปกต

- จำหนายกลบภมลำเนา

- การสงตอทงในและนอกระบบสาธารณสข

12. การดแลตอเนอง ไดแก การเยยมบาน การเยยมโรงเรยน




- พยาบาลวชาชพ สำเรจการการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา (หลกสตรพยาบาล

ศาสตรและผดงครรภชนสง)และไดรบใบอนญาตประกอบโรคศลปะทางการพยาบาล

- ทมสหวชาชพทเกยวของ ไดแก นกกายภาพบำบด นกกจกรรมบำบด นกจตวทยา แพทย

เปนตน

Phenol Block

คำนยาม คอการฉดสาร Phenol ไปสกดกนเสนประสาททไปเลยงกลามเนอเพอลดอาการ

เกรงของกลามเนอมดนนๆ

วตถประสงค เพอลดอาการเกรงของกลามเนอ ทำใหการควบคมกลามเนอทจำเปนในการ

ทำกจวตรประจำวน การเคลอนไหว การเคลอนยายตวไดดขน รวมทงชวยปองกนหรอลดภาวะ

แทรกซอนทเกดจากภาวะกลามเนอหดเกรง เชน ขอยดตด อาการปวด เปนตน


1. ตรวจประเมนภาวะกลามเนอเกรง

2. วางแผนการรกษา ตามเปาหมายทกำหนด

3. ใหการรกษาฉดสาร Phenol ตามแผนการรกษา

4. ใหการดแลหลงฉดสาร Phenol

5. ตดตามอาการและประเมนผลเปนระยะๆ ผใหบรการ

แพทยทผานการฝกอบรมการฉดสาร Phenol Block เชน แพทยเวชศาสตรฟนฟ เปนตน

เอกสารอางอง

- พ.ร.บ.การประกอบโรคศลปะ ฉบบท 2 พ.ศ. 2547

- คมอแนวทางการตรวจประเมนบรการดานกายภาพบำบดในสถานพยาบาล

- ประกาศสภากายภาพบำบด เรองมาตรฐานบรการกายภาพบำบด พ.ศ. 2553

- มาตรฐานการประกอบโรคศลปะ สาขากจกรรมบำบด

- คมอแนวทางการดำเนนงานตามประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ พ.ศ. 2552


ภาคผนวก 8.3 แนวทางสนบสนนการจดบรการฟนฟสมรรถภาพฯคนตาบอด ดานการทำความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) ป 2557

1. หลกการและเหตผล

ผลการสำรวจความพการโดยสำนกงานสถตแหงชาต พ.ศ. 2550 พบวาประเทศไทยม

ประชากรทมความพการจำนวน 1.9 ลานคนหรอคดเปนรอยละ 2.9 ของประชากรทงประเทศ ใน

จำนวนนมประชากรทจดเปนผพการทางการมองเหนจำนวน 746,549 คน หรอคดเปนรอยละ 1.1

ของประชากร ซงในจำนวนนมทงคนทจดเปนคนตาบอดและคนสายตาเลอนรางจำนวนมาก ซง

ตองการการฟนฟสมรรถภาพเพอใหสามารถดำเนนชวตในสงคมไดดวยตนเอง สามารถเรยนหนงสอ

ได ทำงาน ไดและพงตนเองได ทำประโยชนใหแกสงคม อยางไรกตาม ประเทศไทยยงไมมระบบ

บรการฟนฟสมรรถภาพคนพการทางการเหน ดงนนจงไดจดทำโครงการพฒนาระบบบรการและ

จดตงศนยฟนฟสมรรถภาพคนตาบอดดานการทำความคนเคยกบสภาพแวดลอมและการเคลอนไหว

(Orientation&Mobility) ขนเพอใหคนตาบอดผรบบรการสามารถนำความรและทกษะทไดรบไป

ปรบใชประโยชนไดจรงในการดำรงชวตประจำวน นบตงแตการชวยเหลอตนเองไดมากขนในการทำ

กจวตรประจำวนตาง ๆ รวมถงการประกอบอาชพดวย

2. วตถประสงค

2.1. เพอสรางโอกาสใหผทมความพการทางการมองเหน ไดรบบรการตรวจสขภาพตาและ

ประเมนความสามารถในการมองเหน และเขาสการฟนฟฯ อยางเปนระบบ

2.2. เพอใหผทมความพการทางการมองเหน ทจำเปนตองไดรบบรการ O&M ไดรบอปกรณ

(ไมเทาขาว) ควบคกบบรการ O&M ทมคณภาพ รวมทงไดรบการพฒนาศกยภาพ ใหสามารถพงพา

ตนเองไดในชวตประจำวน

2.3. เพอใหเกดระบบบรการฟนฟสมรรถภาพคนตาบอดดานการทำความคนเคยกบสภาพ-

แวดลอมและการเคลอนไหว (Orientation & Mobility) อยางมประสทธภาพ เปนเครอขายใน

ระดบจงหวด



3. กลมเปาหมาย

คนตาบอดทจำเปนตองไดรบบรการ ไดแก

• ผมความพการทางการมองเหน (ตาบอด/สายตาเลอนราง)

• ผมความพการตงแตกำเนด/ภายหลง

• อายตงแต 6 ปขนไป (กรณผสงอายเกน 60 ปเนนผทอยในภาวะสามารถเคลอนไหวใน

ชวตประจำวน)

4. พนทดำเนนการ

หนวยบรการระดบจงหวดทกจงหวด หรอในอำเภอใหญทมความพรอม อยางนอยเขตละ 1

จงหวด

5. วธดำเนนการ

5.1 หนวยบรการ สมคร/แสดงความจำนง เขารวมดำเนนการพฒนาระบบบรการฟนฟฯ

ดาน O&M กบ สปสช.เขต

5.2 หนวยบรการคดเลอกบคลากร จำนวน 1-2 คน เขารบการฝกอบรมเปนครฝกเพอทำ

หนาทใหบรการอบรม O&M แกคนพการทางสายตา ในหลกสตรครฝกพนฐาน (O&M instructor)

ระยะเวลา 200 ชวโมง หรอประมาณ 6-8 สปดาห เพอพฒนาศกยภาพบคลากรในระบบบรการ ณ

วทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล หรอศนยอบรมครฝกระดบภาคทจะจดตงขน ทสนบสนนโดย

สปสช.สวนกลาง

5.3 หนวยบรการจดเตรยมความพรอมดานสถานทสำหรบการจดบรการคนตาบอดฯ โดย

ประสานความรวมมอกบหนวยงานภาคในจงหวด เชน สมาคมคนตาบอดแหงประเทศไทย สาขาใน

ภมภาค ศนยการศกษาพเศษ โรงเรยนสอนคนตาบอดหนวยงานอนๆ ในพนท ใหรวมบรการ

5.4 ประชาสมพนธและประสานสรางเครอขายหนวยงานทเกยวของในระดบจงหวด เชน

หนวยบรการในพนทเปาหมาย (รพช. สอ. PCU) หรอองคกรสวนทองถนทเกยวของ เพอดำเนนการ

คนหา คดกรอง และสงตอกลมเปาหมาย เขารบการตรวจประเมน ณ ศนยบรการ O&M เพอใหไดรบ

บรการตามความเหมาะสมและจำเปน

5.5 หนวยบรการดำเนนการจดบรการ ดงน

5.5.1 จดใหมการตรวจสขภาพตา ประเมนความสามารถในการมองเหน กำหนด

เปาหมายหรอผลลพธบรการทคาดหวงรายบคคล จดทำรายงานผลเปนลายลกษณอกษรและขน

ทะเบยนเปนผรบบรการ O&M


5.5.2 ใหมการวางแผนการใหบรการเฉพาะบคคล และใหบรการตามหลกสตรทกำหนด

(80-120 ชวโมง) ซงสามารถแบงใหบรการไดตามผลลพธทคาดหวง

5.5.3 ใหมการบรการ O&M แกคนพการตาบอด โดยบคลากรของหนวยบรการทผาน

การฝกอบรมหลกสตรครฝกพนฐาน (O&M instructor) และประสานความรวมมอกบสมาคม

คนตาบอดหรอองคกรอนๆ เชน ศนยธรรมมกชนฯ โรงเรยนสอนคนตาบอด ทพรอมใหการสนบสนน

5.5.4 หนวยบรการและเครอขายบรการ จดสถานทใหบรการ วสด อปกรณ ทพก

สำหรบการฝกทชดเจน เหมาะสม ปลอดภย

5.5.5 ใหบรการ O&M โดยครฝกทผานการอบรมในหลกสตรทกำหนด และไดขน

ทะเบยนเปนครฝกฯไวกบศนยและ สปสช. แลวเทานน

5.5.6 จดบรการตามรปแบบทกำหนด โดยกำหนดรปแบบการจดบรการ ดงน

1) การใหบรการเปนกลม ครงละประมาณ 5-15 คน อตราสวนของครฝกตอ

ผเขารบการฝกอบรม ไมเกน 1: 5 และจดบรการภายในศนยหรอในเครอขายจงหวดทกำหนด

2) การใหบรการรายบคคล กรณทคนตาบอดรายนนไมพรอมเขารบการฝก

อบรมเปนกลม โดยจะสงครฝกไปใหบรการทบาน

3) กำหนดระยะเวลาการใหบรการ จำนวนชวโมงและอตราครฝกตอผรบการ

อบรม ไมตำกวามาตรฐานทกำหนด (เฉลย 120 ชวโมง/คน โดยจะใหบรการวนละไมเกน 6 ชวโมง

และสปดาหละไมเกน 6 วน)

4) หนวยบรการและเครอขายบรการในจงหวด บนทกกจกรรมบรการ และ

การประเมนผล ลพธรายบคคลเปนลายลกษณอกษรและประสานรวบรวมขอมลไวทหนวยบรการ

ระดบจงหวดอยางเปนระบบ

6. ระยะเวลาในการดำเนนงาน

ภายในปงบประมาณ 2557 (1 ตลาคม 2556 - 30 กนยายน 2557)

7. งบประมาณ

จากงบอปกรณฯ และบรการท สปสช. เขต ไดรบจดสรรโดยสนบสนนใหหนวยบรการ เพอ

เปนคาพฒนา บรหารจดการและคาใชจายในการใหบรการ O&M ตามจำนวนคนตาบอดกลมเปาหมาย

และหลกสตรการฝกอบรม ดงน

- คาใชจายในการใหบรการอบรม O&M โดยเหมาจายรายละ 9,000 บาท (ตามจำนวน

กลมเปาหมายทไดรบบรการจรงจากหนวยบรการ)



ทงน สปสช. จะเปนผสนบสนนงบประมาณการอบรมครฝก O&M ใหแกบคคลากรของศนยฯ

ท เขารบการฝกอบรมในหลกสตรครฝกพนฐาน (O&M instructor) ณ วทยาลยราชสดา

มหาวทยาลยมหดล เพอทำหนาทครฝกใหบรการอบรม O&M แกคนพการทางสายตา โดย สปสช.

สวนกลางประสานความรวมมอกบวทยาลยราชสดาโดยตรง

8. การตดตามและประเมนผลการดำเนนงาน

สปสช.กำหนดใหมการตดตามสนบสนนและประเมนผลการดำเนนงาน โดยมวตถประสงค

เพอสนบสนนใหเกดการพฒนาระบบบรการ O&M โดยความรวมมอจาก สถาบนสรางเสรมสขภาพ

คนพการ (สสพ.) สถาบนวจยระบบสาธารณสข สถาบนคนตาบอดเพอการวจยและพฒนาฯ สมาคม

คนตาบอดแหงประเทศไทย และสมาคมพยาบาลเวชปฏบตทางตา ตามกรอบเนอหา ดงน

8.1 การประเมนตดตามความสามารถ/การใชชวตประจำวนของคนพการทางสายตา หลง

จากมารบบรการทศนยบรการตามระยะเวลาทกำหนด

8.2 จากความพงพอใจของผรบบรการ และญาต

8.3 การบรหารจดการของศนยบรการระดบจงหวด/อำเภอ

8.4 การตดตามประเมนผลในภาพรวมและเครอขายรวมใหบรการ


ภาคผนวก 8.4 แนวทางการพจารณาสนบสนนและสงเสรมหนวยบรการ ในการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ป 2557


1.1 เพอใหเกดการพฒนารปแบบระบบบรการดานการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย

ของหนวยบรการ โดยเนนการจดบรการในระดบพนท อำเภอ ตำบล ทยงมไดมการบรการดาน

การฟนฟสมรรถภาพ คนพการ ใหมการจดบรการและเกดการกระจายตวของการใหบรการอยาง

ทวถงมากขน

1.2 เพอใหเกดการพฒนาระบบบรการดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการ ใหครอบคลมถง

การดแลคนพการในระดบชมชนได และชวยใหคนพการในชมชนสามารถเขาถงบรการ รวมทง สามารถ

ดแลตนเองไดมากทสด

1.3 เพอกระตนและสรางแรงจงใจใหหนวยบรการในระดบตางๆ มการพฒนาและยกระดบ

ระบบบรการฟนฟสมรรถภาพคนดานการแพทยทนอกเหนอจากภาระงานปกต ใหคงสภาพบรการได

อยางตอเนอง เพอใหเกดการประกนคณภาพ (Quality Assurance) หรอพฒนางานเพมขน

2. กลมเปาหมาย/วงเงนทสนบสนน

หนวยบรการทขนทะเบยนในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา ทสนใจดำเนนกจกรรม

ดานการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย โดยเนนสถานอนามย /คลนกชมชนอบอน ศนยสขภาพชมชน

และโรงพยาบาลชมชนโดย กำหนดประมาณการวงเงนทสนบสนน ดงน

• ศนยสขภาพชมชน / คลนกชมชนอบอน / โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล

โครงการละไมเกน 30,000 - 50,000 บาท

• โรงพยาบาลชมชน โครงการละไมเกน 100,000 - 300,000 บาท

ทงน โดยความเหนชอบของ อปสข.

3. ระยะเวลาดำเนนการโครงการ

กำหนดระยะเวลาเสนอโครงการฯ ตงแตวนท 1 ตลาคม 2556-30 มนาคม 2557 และ

ใหดำเนนกจกรรมตามโครงการฯ แลวเสรจภายในระยะเวลาไมเกน 1 ป



4. ขอบเขตการดำเนนโครงการทพจารณาใหการสนบสนน

4.1 เปนโครงการททำใหเกดการพฒนาและยกระดบการบรการแบบผสมผสานใน

หนวยบรการ เพอการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย รวมทงคนพการทง 7 ประเภทความพการ ไดแก

การฟนฟสมรรถภาพคนพการดานการเคลอนไหว การฟนฟสมรรถภาพคนพการดานการไดยนหรอ

สอความหมาย การฟนฟสมรรถภาพคนพการดานการเหน การฟนฟสมรรถภาพคนพการดาน

สตปญญา การฟนฟสมรรถภาพคนพการดานการเรยนร การฟนฟสมรรถภาพบคคลออตสตก และ

การฟนฟสมรรถภาพคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม

4.2 เปนโครงการททำใหเกดการพฒนาและยกระดบการบรการทบานหรอในชมชน รวมกบ

ชมชนและองคกรปกครองสวนทองถน ททำใหคนพการไดรบการชวยเหลอใหมคณภาพชวตดขน

สามารถดำรงตนอยในสงคม ภายใตสภาพพนทหรอสงแวดลอมตามวถชวตจรงโดยพงพาตนเองไดมาก

ทสด

4.3 เปนโครงการททำใหเกดการพฒนาระบบฐานขอมลคนพการ ใหสามารถจดบรการใหกบ

คนพการไดอยางทวถงครอบคลม การจดบรการตรวจประเมนและจดทะเบยนผพการในรปแบบ one

stop service ทประกอบดวยกจกรรมการคนหา ตรวจประเมนความพการ ประสานชวยเหลอเพอให

คนพการไดรบการรกษา/บรการ และสนบสนนอปกรณเครองชวยคนพการ รวมทงสงตอเพอให

คนพการไดรบการฟนฟทเหมาะสม

5. หลกเกณฑการขอรบการสนบสนน

5.1 หนวยบรการตองแสดงหลกฐานใดๆ ทใหเหนวาตลอด 1 ปทผานมาไดมการพฒนา

ระบบบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยหรอคนพการ และ/หรอ จดบรการฟนฟสมรรถภาพ

คนพการในชมชนอยางตอเนอง นอกเหนอจากทไดรบการสนบสนนจากระบบของภาครฐตามปกต

เพอใหผพการสามารถเขาถงบรการได และมการสงตอไปยงหนวยบรการอนกรณทตองการบรการ

โดยผเชยวชาญเฉพาะ เชน

- ขอมลการใหบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยหรอคนพการในระยะ 1-2 ป

ทผานมา

- หลกฐานการจางบคลากรประเภทตางๆ หรอ การจดหาเครองมอ/อปกรณทให

บรการกบคนพการประเภทตางๆ สรปผลงานการใหบรการฟนฟกบคนพการหรอสรปงานการพฒนา

ระบบบรการดานคนพการตางๆ


- แผนการพฒนางานบรการคนพการในระยะทผานมาทไดดำเนนการแลว หรออย

ระหวางดำเนนการ หรอดำเนนการแลวแตยงไมแลวเสรจ ทแสดงใหเหนถงความตงใจ ทจะดำเนน

กจกรรมดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการอยางตอเนอง

5.2 ตองแสดงใหเหนถงความตงใจทจะดำเนนงาน หรอความจำเปนในสวนของคนพการท

ไดรบบรการ ซงเปนผไดรบประโยชนโดยตรงจากบรการดานน เชน

- แผนการพฒนางานดานการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทยหรอคนพการในหนวย

บรการ และ/หรอ ในชมชนทตองการใหเกดขนในระยะตอไป

- จำนวนคนพการทขนทะเบยนแลวในพนท และจำนวนคนพการทไดรบบรการแลว

- ความตองการบรการฟนฟสมรรถภาพของคนพการในพนท หรอขอเสนอจาก

ประชาชนคนพการ องคกรคนพการ หรอผนำทองถนทรบทราบปญหาความตองการของชมชน



ภาคผนวก 8.5 แนวทางการพจารณาสนบสนนและสงเสรมองคกรคนพการ ในการจดบรการฟนฟสมรรถภาพดานการแพทย ป 2557


1.1 เพอสงเสรมสนบสนนใหเกดการพฒนาศกยภาพและความเขมแขงในการดำเนนงาน

ดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการขององคกรคนพการ กลมคนพการ อาสาสมครชวยเหลอคนพการ

ในทองถน ชมชน ใหสามารถดำเนนกจกรรมชวยเหลอคนพการภายในกลม เครอขาย หรอในชมชน

ทองถนของตนเองได

1.2 เพอสนบสนนใหเกดการมสวนรวมในการดำเนนงานดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการ

ขององคกรดานคนพการ กลมชวยเหลอกนเองของคนพการ ผดแล หรอผทเกยวของ

1.3 เพอสนบสนนใหเกดการพฒนาระบบบรการดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการ ในสวนท

หนวยงานของภาครฐยงไมมการดำเนนการหรอมแลวแตยงไมเพยงพอในพนททสามารถดำเนนการ

ไดโดยองคกรคนพการ กลมคนพการ อาสาสมครชวยเหลอคนพการในทองถน ชมชนหรอการ

ดำเนนงานรวมกนระหวางองคกรดงกลาวและหนวยงานภาครฐ

2. กลมเปาหมายองคกรทสนบสนน

2.1 องคกรคนพการทง 7 ประเภท ไดแก องคกรของผบกพรองทางการมองเหน

ผบกพรองทางการไดยน ผบกพรองทางการเคลอนไหว ผบกพรองทางจตใจหรอพฤตกรรม ผบกพรอง

ทางสตปญญา ผบกพรองทางการเรยนร และบคคลออตสตก รวมถงองคกรคนพการทมการดำเนนงาน

ครอบคลม คนพการทกประเภท

2.2 กลมคนพการ ไดแก กลมชวยเหลอกนเองของคนพการ องคกรหรอกลมผปกครอง

คนพการทมการรวมตวกนทำกจกรรม ทงในรปของ กลม ชมรม สมาคมหรออนๆ ทมประสบการณ

ในการดำเนนงานดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการมาแลวระยะหนง หรอหากยงไมมประสบการณ

อาจดำเนนการไดภายใตการสนบสนนขององคกรทมประสบการณหรอหนวยบรการในพนท

2.3 องคกรเอกชน องคกรชมชน กลมอาสาสมครชวยเหลอคนพการในทองถนชมชน ทม

วตถประสงคการดำเนนงานเพอชวยเหลอสนบสนนการพฒนาศกยภาพและฟนฟสมรรถภาพคนพการ

ดานสขภาพ


3. วงเงนทสนบสนน

3.1 องคกรฯ แมขายระดบประเทศ สนบสนนในวงเงนไมเกนโครงการละ 300,000 บาท

โดยเสนอขอรบการสนบสนนทสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตสวนกลาง

3.2 องคกรฯ ในพนทและมพนทดำเนนงานภายในจงหวดเดยวกน สนบสนนในวงเงนงบ

ประมาณไมเกนโครงการละ 100,000 บาท ทงน หากเปนโครงการขนาดใหญทมพนทดำเนนการ

ในระดบภาค หรอพนทเขตตดตอ อาจพจารณาสนบสนนตามความเหมาะสมในแตละพนท โดยเสนอ

ขอรบการสนบสนนจากสำนกงานหลกประกนสขภาพระดบเขต หรอ สำนกงานเขตพจารณาขนตน

แลวประสานสงสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตสวนกลาง เพอพจารณาสนบสนนพรอมกบ

องคกรคนพการแมขายระดบประเทศ

4. ระยะเวลาดำเนนโครงการ

กำหนดระยะเวลาใหองคกรกลมเปาหมายเสนอโครงการฯตงแตวนท 1 ตลาคม 2556-

30 มนาคม 2557 และใหดำเนนกจกรรมตามโครงการฯ แลวเสรจภายในระยะเวลาไมเกน 1 ป

5. ขอบเขตการดำเนนโครงการ

ครอบคลมการจดอบรมหรอบรการในรปแบบการฝกอบรมทกษะการฟนฟสมรรถภาพ

คนพการ การดแลชวยเหลอคนพการตามความพการแตละประเภท ไดแก

5.1 การฝกอบรมหรอบรการเพอการพฒนาศกยภาพการฟนฟสมรรถภาพทางการมองเหน

5.2 การฝกอบรมหรอบรการเพอการพฒนาศกยภาพ การฟนฟสมรรถภาพทางการไดยน

และการสอความหมาย

5.3 การฝกอบรมหรอบรการเพอการพฒนาศกยภาพ การฟนฟสมรรถภาพทางกายหรอ

การเคลอนไหว

5.4 การฝกอบรมหรอบรการเพอการพฒนาศกยภาพ การฟนฟสมรรถภาพทางจตใจหรอ

พฤตกรรม

5.5 การฝกอบรมหรอบรการเพอการพฒนาศกยภาพ การฟนฟสมรรถภาพทางสตปญญา

และการเรยนร (บคคลปญญาออนและออทสตก)

5.6 การจดกจกรรมเพอการฟนฟสมรรถภาพคนพการในรปแบบอน เชน การจดกจกรรม

ใหคำปรกษาแนะนำ ทเกยวของกบความพการ การดแลคนพการประเภทตางๆ การจดกจกรรม

กระตน



6. หลกเกณฑการขอรบการสนบสนน

6.1 โครงการทเสนอขอรบการสนบสนน ตองแสดงใหเหนถงรายละเอยดเนอหา การ

ดำเนนกจกรรม หรอเนอหาหลกสตรการฝกอบรมทมความสอดคลองตามวตถประสงคและขอบเขต

การดำเนนงานไดอยางชดเจน

6.2 องคกรทเสนอโครงการ ตองสามารถแสดงความชดเจนในเรองอนๆ เชน การกำหนด

กลมเปาหมายการดำเนนการ คาใชจายในการจดฝกอบรม หรอการจดกจกรรมทสอดคลองตาม

ความเปนจรงในแตละพนท

6.3 องคกรทเสนอโครงการ จะตองสามารถแสดงใหเหนถงผลสมฤทธของการฝกอบรมดง

กลาว ในดานการเพมขดความสามารถในการดำรงชวตใหแกคนพการได เมอสนสดการฝกอบรม

6.4 องคกรทเสนอโครงการ ตองแสดงใหเหนถงผลการดำเนนงานในรอบ 1 ปทผานมา ท

ปรากฏ ผลการสนบสนนชวยเหลอใหคนพการ เกดการพฒนาศกยภาพทดขน หรอการสนบสนน

ชวยเหลอคนพการในดานอนๆ มาพรอมกบโครงการฯทเสนอขอ

6.5 องคกรทเสนอโครงการ ตองแสดงใหเหนถงขอมลเชงศกยภาพในการดำเนนงานท

สามารถดำเนนงานใหสำเรจลลวงไปได


ภาคผนวก 8.6


ภาคผนวก 8.7

5. การบริหารจัดการค่าใช้จ่าย ......ส วนท 2...

Documents