5€¦ · web viewnỘi dung trang phÇn i: nguån tµi trî cña doanh nghiÖp i. nguån tµi...

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250

MỤC LỤCNỘI DUNG TRANG

PhÇn I: Nguån tµi trî cña doanh nghiÖpI. Nguån tµi trî dµi h¹n 2II. Nguån tµi trî ng¾n h¹n 6III. Chi phÝ sö dông vèn 7IV. C¬ cÊu nguån tµi trî vµ rñi ro tµi chÝnh 9

PhÇn II : Qu¶n Lý vèn cña doanh nghiÖpI. Qu¶n lý vèn lu ®éng 10II. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh 13III. b¶o toµn vèn kinh doanh 15

PhÇn III: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp3.1. Doanh thu của doanh nghiệp 153.2. Quản lý chi phí và giá thành sản phẩm 173.3. Lợi nhuận và phân phối lợi nhuận 193.4. Điểm hoà vốn và rủi ro kinh doanh 23

PhÇn IV : Mét sè s¾c thuÕ chñ yÕu4.1. Thuế GTGT 254.2. Thuế Tiêu thụ đặc biệt 324.3. Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 364.4. Thuế thu nhập doanh nghiệp 40

PhÇn V: ph©n tÝch tµi chÝnh vµ dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh5.1- Phân tích tài chính 495.2 Dự báo nhu cầu tài chính: 52

PhÇn VI: Lùa chän dù ¸n ®Çu t dµi h¹n6.1.1 X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n 536.1.2 Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ 546.1.3 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 566.1.4 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro 586.1.5 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ 59

PhÇn VII: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp7.1. Phương pháp giá trị tài sản thuần: 607.2. Phương pháp dòng tiền chiết khấu: 657.3. Phương pháp định lượng Goodwill: 67

PhÇn VIII: xö lý tµi chÝnh khi cæ phÇn ho¸ dnnn

1


Chương II – NĐ 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 68

2


®Ò c¬ng «n thi m«n tµi chÝnh doanh nghiÖp

PhÇn I: Nguån tµi trî cña doanh nghiÖp

I. Nguån tµi trî dµi h¹n

1. Vay dµi h¹n ng©n hµng

Kh¸i niÖm: Lµ h×nh thøc doanh nghiÖp huy ®éng vèn b»ng c¸ch ®i vay Ng©n hµng díi d¹ng mét hîp ®ång tÝn dông vµ doanh nghiÖp ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn vay theo lÞch tr×nh ®· tho¶ thuËn

§Æc ®iÓm: Vay dµi h¹n ®îc hoµn tr¶ vµo nh÷ng thêi h¹n ®Þnh kú víi nh÷ng kho¶n tiÒn b»ng nhau - sù hoµn tr¶ dÇn kho¶n tiÒn vay bao gåm c¶ gèc vµ l·i.

L·i suÊt tuú thuéc vµo tháa thuËn gi÷a ngêi vay vµ ng©n hµng: l·i suÊt cè ®Þnh hoÆc l·i suÊt th¶ næi.

u ®iÓm: - linh ho¹t ngêi vay cã thÓ thiÕt lËp lÞch tr×nh tr¶ nî phï hîp víi dßng tiÒn thu nhËp cña m×nh

- chi phÝ sö dông thÊp vµ ®îc tÝnh chi phÝ hîp lý khi tÝnh thuÕ TNDN

C«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ t¬ng lai cña tiÒn

(1+i)n-1 F*iF = A*-------------- A = ------------------

i (1+i)n-1Trong ®ãF: gi¸ trÞ t¬ng lai cña kho¶n tiÒn vay A: Kho¶n tiÒn tr¶ nî hµng n¨mn: sè n¨m vay nîi: l·i suÊt cña 1 chu kú

2. Cæ phiÕu thêng

§Æc trng: lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn së h÷u trong c«ng ty cho phÐp ngêi n¾m gi÷ nã ®îc hëng nh÷ng quyÒn lîi th«ng thêng trong c«ng ty

Cæ phiÕu ®îc ph¸t hµnh bëi c«ng ty cæ phÇn, nã lµ ph¬ng tiÖn ®Ó h×nh thµnh vèn chñ së h÷u ban ®Çu vµ huy ®éng t¨ng thªm vèn chñ së h÷u cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng.

3


C¸c quyÒn cña cæ ®«ng trong c«ng ty

- QuyÒn ®èi víi tµi s¶n vµ ph©n chia thu nhËp cña c«ng ty nhng ë vÞ trÝ sau cïng

- QuyÒn tham gia kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty th«ng qua ®¹i diÖn cña hä lµ héi ®ång qu¶n trÞ

- QuyÒn kiÓm tra sæ s¸ch kÕ to¸n- QuyÒn u tiªn mua cæ phÇn míi

§Ó ph¸t hµnh cæ phiÕu thêng cã 03 h×nh thøc ph¸t hµnh:- Dµnh quyÒn u tiªn ®Æt mua cho cæ ®«ng- Chµo b¸n cæ phiÕu cho ngêi thø 3- Ph¸t hµnh réng r·i ra c«ng chóng

Lîi thÕ huy ®éng b»ng cæ phiÕu- T¨ng vèn ®t dai h¹n mµ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ sö dông vèn vµ cã thÓ

kh«ng ph©n chia lîi nhuËn nÕu lç hoÆc l·i Ýt- Kh«ng ph¶i hoµn tr¶ gèc theo kú h¹n cè ®Þnh.- T¨ng vèn chñ së h÷u lµm hÖ sè nî gi¶m

BÊt lîi huy ®éng b»ng cæ phiÕu - Ph©n chia quyÒn bá phiÕu vµ kiÓm so¸t c«ng ty cho nh÷ng cæ ®«ng míi

- Chia sÎ quyÒn ph©n phèi lîi nhuËn cho cæ ®«ng míi- Lîi tøc cæ phÇn kh«ng ®îc trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ

QuyÒn u tiªn mua cæ phiÕu míi cña cæ ®«ng QuyÒn nµy nh»m b¶o vÖ:1. QuyÒn kiÓm so¸t cña cæ ®«ng hiÖn hµnh2. Tr¸nh sù thiÖt h¹i vÒ sôt gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ trêng ph¸t hµnh.

Mét sè c«ng thøc khi ph¸t hµnh cæ phiÕu míi theo quyÒn nµy

1. Sè lîng cp míi cÇn ph hµnh = sè tiÒn cÇn huy ®éng/ gi¸ ghi b¸n mét cp2. Sè chøng quyÒn = Sè cp cò/sè cp míi3. TrÞ gi¸ cp sau phhµnh(theo lý thuyÕt) = Tæng gi¸ trÞ tt cña tbé cp/Sè lîng

cp trªn tt4. GtrÞ mét chøng quyÒn = (trÞ gi¸ cp sau phhµnh – Gi¸ b¸n u ®·i 1 cp)/Sè

cp cò cÇn thiÕt ®Ó mua cæ phiÕu míi

3. Cæ phiÕu u ®·i

4

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 §Æc trng: lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn së h÷u trong c«ng ty cæ phÇn, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng nh cæ phÇn thêng ngoµi ra nã cßn ®îc hëng mét sè quúªn lîi sau:

- ¦u tiÕn vÒ cæ tøc vµ thanh to¸n khi thanh lý c«ng ty - TÝch luü cæ tøc - Lç ®îc chuyÓn sang n¨m tiÕp theo - Trong trêng hîp doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n kh«ng tr¶ ®îc cæ tøc th× c¸c cæ ®«ng cña cæ phiÕu u tiªn cã thÓ ®îc quyÒn bá phiÕu.

Cè phiÕu u ®·i lµ lo¹i chøng kho¸n trung tÝnh, võa cã ®Æc tÝnh gièng cp th-êng vµ tr¸i phiÕu:Gièng cæ phiÕu thêng:1. Cïng thÓ hiÖn quyÒn së h÷u ®èi víi cty2. Kh«ng cã thêi gian ®¸o h¹n3. Lîi tøc cæ phÇn u ®·i kh«ng ®îc gi¶m trõ tÝnh thuÕ thu nhËp4. Lîi tøc cæ phiÕu ®îc tr¶ hµng n¨m trong nhiÒu n¨mGièng tr¸i phiÕu:1. Lîi tøc u ®·i ®îc tr¶ theo mét møc cè ®Þnh2. VÒ c¬ b¶n th× cæ ®«ng kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt.3. Cã mÖnh gi¸ vµ lîi tøc cæ phÇn lµ tØ lÖ phÇn tr¨m so víi mÖnh gi¸4. Lîi tøc cæ phÇn ®îc u tiªn nhËn tríc cæ phÇn thêng nhng sau tr¸i phiÕu

Lîi thÕ khi huy ®éng- B¾t buéc ph¶i tr¶ cæ tøc nhng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tr¶ ®óng h¹n- T¨ng ®îc vèn chñ së h÷u nhng khi bÞ san sÎ quyÒn l·nh ®¹oBÊt lîi khi huy ®éng- Lîi tøc thêng cao h¬n tr¸i phiÕu- Lîi tøc cæ phiÕu u ®·i kh«ng ®îc trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ

4. Tr¸i phiÕu C«ng ty

Tr¸i phiÕu cty lµ chøng chØ vay vèn do cty ph¸t hµnh, thÓ hiÖn nghÜa vô vµ sù cam kÕt cña C«ng ty thanh to¸n sè lîi tøc vµ tiÒn vay vµo nh÷ng thêi ®iÓm x¸c ®Þnh cho tr¸i chñ.

Lîi thÕ cña tr¸i phiÕu c«ng ty

- Lîi tøc cè ®Þnh x¸c ®Þnh ®îc tríc- Chi phÝ ph¸t hµnh thÊp- Møc ®é rñi ro thÊp- Kh«ng bÞ ph©n chia quyÒn kiÓm so¸t khi huy ®éng thªm vèn- Doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng ®iÒu hµnh vèn linh ho¹t

5


Tr¸i phiÕu cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh cæ phiÕu trong mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh

BÊt lîi cña tr¸i phiÕu c«ng ty

- Ph¶i tr¶ cæ tøc cè ®Þnh vµ ®óng kú h¹n- Lµm t¨ng hÖ sè nî cña doanh nghiÖp

Sù kh¸c biÕt chñ yÕu gi÷a cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕuCæ phiÕu Tr¸i phiÕu

1. Ph¸t hµnh t¨ng vèn chñ së h÷u

T¨ng vèn vay dµi h¹n

2. Kh«ng ®îc rót vèn chØ chuyÓn nhîng

Cã thêi gian x¸c ®Þnh tr¶ gèc

3. Cæ tøc phô thuéc vµo kÕt qu¶ KD

Lîi tøc kh«ng phô thuéc vµo KQKD

4. Cæ ®«ng lµ chñ së h÷u Cty cã quyÒn qu¶n lý, chÞu rñi ro

Tr¸i chñ lµ ngêi cho vay, kh«ng tham gi¸ qu¶n lý, kh«ng chÞu rñi ro

5. Cty cæ phÇn Cty cæ phÇn, Cty TNHH, DN nhµ níc ®îc quyÒn ph¸t hµnh

5. Thuª tµi s¶n

Thuª tµi s¶n lµ mét hîp ®ång tho¶ thuËn gi÷a hai bªn, trong ®ã ngêi thuª ®-îc quyÒn sö dông tµi s¶n vµ ph¶i tr¶ tiÒn thuª theo thêi h¹n hai bªn tho¶ thuËn; ngêi cho thuª lµ ngêi së h÷u vµ nhËn ®îc tiÒn thuª.

Cã hai ph¬ng thøc giao dÞch: Thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh.

Thuª vËn hµnhCã 03 ®Æc tr¬ng chñ yÕu:1. Thêi h¹n thuª ng¾n so víi ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n2. Ngêi cho thuª chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o tr×, b¶o hiÓm, thuÕ tµi s¶n vµ mäi

rñi ro thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n3. Thêng th× ngêi thuª cã quyÒn huû ngang hîp ®ång4. Chi phÝ thuª thÊp h¬n nhiÒu tæng gi¸ trÞ tµi s¶n do ®ã khi kÕt thóc hîp

®ång, chñ së h÷u cã thÕ b¸n ho¹c gia h¹n cho thuª tµi s¶n ®ã.

6


Thuª tµi chÝnh§Ó ph©n biÖt thuª tµi chÝnh:Theo IASC cã 4 tiªu chuÈn:1. QuyÒn së h÷u ®îc chuyÓn giao cho ngêi thuª khi kÕt thóc hîp ®ång2. Hîp ®ång cã quy ®Þnh quyÒn chän mua tµi s¶n thuª khi kÕt thóc hîp

®ång víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc hîp ®ång3. Thêi gian cña H§ thuª chiÕm phÇn lín thêi gian h÷u dông cña tµi s¶n4. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña toµn bé tiÒn thuª tèi thiÓu do ngêi thuª tr¶ ph¶i lín

h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ thÞ trêng cña tµi s¶n thêi ®iÓm hîp ®ång

Theo ViÖt nam cã 4 ®iÒu kiÖn:1. ChuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n khi kÕt thóc hîp ®ång hoÆc tiÕp tôc thuª 2. Trong H§ cã quy ®Þnh bªn thuª ®îc quyÒn mua theo gi¸ danh nghÜa thÊp

h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm mua l¹i3. Thêi h¹n cho thuª mét tµi s¶n Ýt nhÊt ph¶i b»ng 60% thêi gian cÇn thiÕt

®Ó khÊu hao tµi s¶n thuª4. Tæng sè tiÒn thuª tµi s¶n ph¶i t¬ng ®¬ng gi¸ trÞ tµi s¶n thuª t¹i thêi

®iÓm ký hîp ®ång

Kh¸c biÖt gi÷a thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh: (xem so s¸nh cña thÇy)

§iÓm lîi sö dông thuª tµi chÝnh1. Kh«ng ph¶i tËp trung tøc thêi mét lîng vèn lín ®Ó mua tµi s¶n2. Sö dông h×nh thøc b¸n vµ t¸i thuª gióp DN cã thªm vèn lu ®éng KD

§iÓm bÊt lîi: Chi phÝ sö dông vèn ë møc ®é t¬ng ®èi cao so víi tÝn dông th«ng thêngKhi quyÕt ®Þnh thuª tµi chÝnh doanh nghiÖp cÇn tÝnh NPV vµ IRR cña dù ¸n vµ lùa chän ph¬ng ¸n nµ cã NPV lín nhÊt(tiªu chuÈn cã tÝnh u tiªn nhÊt) ®ång thêi IRR nÕu IRR lín h¬n kh«ng th× dù ¸n ®îc chän.

II. Nguån tµi trî ng¾n h¹n

1. TÝn dông th¬ng m¹i

Kh¸i niÖm: TDTM tµi trî th«ng qua viÖc b¸n tr¶ chËm cña nhµ cung cÊp ®Ó cã vËt t hµng ho¸ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanhC«ng cô ®Ó thùc hiÖn lµ: lµ kú phiÕu vµ hèi phiÕuu ®iÓm: - Gióp doanh nghiÖp gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu vèn ng¾n h¹n

- ThuËn lîi víi doanh nghiÖp cã quan hÖ thêng xuyªn víi nhµ cung cÊp

7


- Ngêi cho vay cã thÓ dÔ dµng mang chøng tõ nµy ®Õn chiÕt khÊu t¹i ng©n hµng khi cha ®Õn h¹n thanh to¸nChi phÝ cña tÝn dông th¬ng m¹i

Tû lÖ chiÕt khÊu 360Tû lÖ chi phÝ = ---------------------------*-------------------------------------------------------

1-%chiÕt khÊu Sè ngµy mua chÞu-thêi gian hëng chiÕt khÊu

2. Nî tÝch lòy: lµ kho¶n tµi trî miÔn phÝ cho doanh nghiÖp

3. TÝn dông ng¾n h¹n

a) Nguån tµi trî ng¾n h¹n kh«ng cã b¶o ®¶m

H¹n møc tÝn dông: lµ tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vÒ mét h¹n møc tÝn dông tøc lµ ng©n hµng sÏ cho c«ng ty vay trong mét h¹n møc mµ kh«ng cÇn thÕ chÊp. Trong h¹n møc nµy c«ng ty cã thÓ vay bÊt kú lóc nµo mµ Ng©n hµng kh«ng cÇn thÈm ®Þnh§Æc ®iÓm: - h¹n møc ®îc x©y dùng cho hµng n¨m

- TiÒn l·i ®îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

- Chi phÝ thÊpBÊt lîi: - khi ng©n hµng gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh hay thanh to¸n th× cty ph¶i hoµn tr¶ hay kh«ng vay ®îc

Tho¶ thuËn tÝn dông tuÇn hoµn: t¬ng tù nh h¹n møc tÝn dông vµ doanh nghiÖp cã nghÜa vô ph¶i tr¶ chi phÝ tõ sö dông vèn trªn toµn bé h¹n møc tÝn dông ®· tho¶ thuËn víi Ng©n hµng t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sö dông vèn.

TÝn dông th: ¸p dông víi c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu hµng ho¸. Khi mua hµng NNK kh«ng cã tiÒn trªn tµi kho¶n th× cã thÓ ®Ò nghÞ ng©n hµng cung cÊp tÝn dông ®Ó mua hµng tõ mét nhµ xuÊt khÈu níc ngoµi díi h×nh më th tÝn dông nh lµ mét b¶n cam kÕt tr¶ tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu th«ng qua ng©n hµng phôc vô bªn b¸n. Khi më th tÝn dông nhµ NK ph¶i ký quü mét sè tiÒn t¹i Ng©n hµng.Sau khi sè tiÒn theo th tÝn dông ®îc ng©n hµng phôc vô bªn NK thanh to¸n hoµn tÊt nã sÏ trë thµnh mét kho¶n nî do ng©n hµng tµi trî cho nhµ nhËp khÈu

8


b) Nguån tµi trî ng¾n h¹n cã b¶o ®¶m

Vay thÕ chÊp b»ng kho¶n ph¶i thu: C«ng ty cã thÓ ®em çc ho¸ ®¬n thu tiÒn ®Ó lµm vËt b¶o ®¶m kho¶n vay. Tuú thuéc vµo møc ®é rñi ro cña çc ho¸ ®¬n nhng th«ng thêng ng©n hµng cho vay kho¶ng tõ 30-90% gi¸ trÞ danh nghÜa cña ho¸ ®¬n thuMua nî: c«ng ty cã thÓ t¨ng vèn ng¾n h¹n b»ng çc kho¶n nî cña m×nh. Sau khi mua nî th× c«ng ty mua nî ph¶i thu håi kho¶n nî vµ chÞu rñi ro. Gi¸ mua ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tÝnh chÊt møc ®é khã ®ßiThÕ chÊp b»ng hµng ho¸: Gi¸ trÞ cña kho¶n vay phô thuéc vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng ho¸, kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn cña hµng ho¸ vµ tÝnh æn ®Þnh gi¸ c¶ cña hµng ho¸ ®ã.ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu: ChiÕt khÊu lµ nghiÖp vô trong ®ã ng©n hµng dµnh cho KH ®îc quyÒn sö dông cho ®Õn kú h¹n cña th¬ng phiÕu mét kho¶n tiÒn cña th¬ng phiÕu sau khi ®· trõ ®i l·i ph¶i thu tøc tiÒn chiÕt khÊu vµ çc kho¶n chi phÝ chiÕt khÊu

Ph©n biÖt gi÷a nguån tµi trî dµi h¹n vµ ng¾n h¹n

Tiªu thøc Ng¾n h¹n Dµi h¹nThêi gian hoµn tr¶ < 1n¨m >1 n¨mL·i suÊt ThÊp h¬n Cao h¬nNguån tµi trî nhËn ®îc

Vay nî Vay nî+vèn cæ phÇn

Kh¶ n¨ng trao ®æi Trªn thÞ trêng tiÒn tÖ

Trªn thÞ trêng vèn

III. Chi phÝ sö dông vèn

Chi phÝ vèn lµ chi phÝ cho nguån vèn huy ®éng vµ sö dông ®îc ®o lêng b»ng tû suÊt doanh lîi mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¹t ®îc trªn nguån vèn huy ®éng ®Ó gi÷ kh«ng lµm thay ®æi sè lîi nhuËn dµnh cho cæ ®«ng cæ phiÕu thêng hay lîi nhuËn trªn vèn tù cã.

Chi phÝ sö dông vèn vayCF sö dông vèn vay lµ møc doanh lîi tèi thiÓu ph¶i lµm ®îc do ®Çu t b»ng mét kho¶n vèn vay sao cho quyÒn lîi cña ngêi sö dông vèn vay kh«ng thay ®æi.

V = T1/(1+r)1 + T2/(1+r)2 +....+ Tn(1+r)n

9


V: kho¶n vay nî mµ doanh nghiÖp ®îc sö dông h«m nayTi: Sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ n¨m thø i cho chñ nî (i = 1-n)R: chi phÝ sö dông vèn tríc khi tÝnh thuÕ

NÕu sè tiÒn ph¶i tr¶ hµng n¨m ®Òu nhau th×:V = T x(1/r) {1-[1/(1+r)n] }

CF sö dông vèn sau thuÕ = CF sö dông vèn tríc thuÕ X (1-thuÕ suÊt thuÕ TN)

Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷uLµ tû lÖ lîi tøc vµ gi¸ cña cæ phÇn thêng, lµ møc doanh lîi tèi thiÓu mµ c¸c cæ ®«ng ®ßi hái.

1. Chi phÝ sö dông cæ phiÕu thêng

G = D1/(1+r)1 + D2/(1+r)2 + ... + Dn/(1+r)n

Di: cæ tøc trªn mét cæ phiÕu thêng n¨m thø i (i=1-n)G: gi¸ cæ phiÕu thêng hiÖn hµnhr: chi phÝ sö dông cæ phiÕu thêngg: tû lÖ t¨ng trëng cæ tøcd1 cæ tøc dù kiÕn ®îc chia ë n¨m tiÕp theo d1r = ------ + g G

Chi phÝ sö dông cæ phiÕu thêng míi d1r = -------- + g G(1-e)

e: tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnhG: gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu thêng míi

Chi phÝ sö dông cæ phiÕu u ®·i dr = --------- G(1-e)

G: gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu u ®·ie: tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh

10

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 d: lîi tøc cè ®Þnh trªn mét cæ phiÕu u ®·i

Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©nCF sö dông b×nh qu©n lµ tû lÖ doanh lîi vèn tèi thiÓu cã thÓ chÊp nhËn ®îc cña mçi dù ¸n ®Çu t

__ n R = ∑ (f i* ri)

i=1_R : chÝ phÝ sö dông vèn b×nh qu©nri: CF sö dông vèn cña ngån ifi: Tû träng nguån vèn i ®îc sö dông

Chi phÝ cËn biªn vµ sö dông vèn

Chi phÝ cËn biªn sö dông vèn lµ chi phÝ trung b×nh cña çc ®ång vèn míi ®-îc huy ®éng trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh cña sè vèn ®îc huy ®éng

IV. C¬ cÊu nguån tµi trî vµ rñi ro tµi chÝnh

XÐt tõ gãc ®é h×nh thµnh th× tæng vèn trong doanh nghiÖp ®îc chia thµnh 2 lo¹i: vèn chñ së h÷u vµ vèn vay.C¬ cÊu vèn lµ tû träng gi÷a çc kho¶n nî víi tæng sè vèn trong doanh nghiÖpMét c¬ cÊu vèn hîp lý ph¶n ¸nh sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a vay nî dµi h¹n, vay ng¾n h¹n, nî tr¸i phiÕu, nî tÝn phiÕu, víi cæ phÇn thêng, cæ phÇn u ®·i, vµ lîi nhuËn lu tr÷ cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.V× vËy c¬ cÊu vèn cßn ®îc kh¸i niÖm nh lµ viÖc ®iÒu hµnh çc kho¶n nî vay ®Ó gia t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.

§ßn bÈy tµi chÝnh: lµ tû lÖ gi÷a vèn ®i vay so víi tæng sè vèn hiÖn cã ( ®«i khi ngêi ta gäi lµ hÖ sè nî)

- Dïng ®Ó ®o lêng møc ®é gãp vèn cña chñ së h÷u víi sè nî vay

V V lµ tæng sè nî vayHv = --------- Hv lµ hÖ sè nî T T lµ tæng sè vènNÕu C lµ sè vèn chñ së h÷u th× Hc =1-Hv

NÕu Hv cµng lín th× doanh nghiÖp cµng cã lîi v× khi ®ã chñ së h÷u chØ ®ãng gãp mét sè vèn nhá nhng ®îc sö dông mét lîng tµi s¶n lín. §Æc biÖt

11

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 khi doanh nghiÖp t¹o ra lîi nhuËn trªn tiÒn vay lín h¬n tiÒn l·i ph¶i tr¶ th× phÇn lîi nhuËn dµnh cho CSH gia t¨ng rÊt nhanh. NghÜa lµ hÖ sè nî cµng cao th× thu nhËp rßng tõ mét ®ång vèn CSH cµng lín do vËy ngêi ta gäi Hv lµ lµ ®ßn bÈy tµi chÝnh vµ dïng nã ®Ó khuyÕch ®¹i thu nhËp cña mét ®ång vèn chñ së h÷u.Nhng ngîc l¹i nÕu c«ng ty kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh ra mét l tû lÖ l·i ®ñ lín ®Ó bï ®¾p chi phÝ l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ th× doanh lîi vèn chñ së h÷u bÞ gi¶m sót do ph¶i bï ®¾p sù thiÕu hôt cña l·i vay ph¶i tr¶.

Møc ®é ¶nh hëng cña ®ßn bÈy tµi chÝnhS0 (G-V) - F

Mtc = ---------------------- S0 (G-V) - F - I

S0 lµ s¶n lîng s¶n xuÊt tiªu thô trong kúG lµ gi¸ b¸n s¶n phÈmV lµ chi phÝ kh¶ biÕnF lµ chi phÝ cè ®inhI lµ l·i tiÒn vay ph¶i tr¶

12


PhÇn II : Qu¶n Lý vèn cña doanh nghiÖp

I. Qu¶n lý vèn lu ®éng

Qu¶n lý vËt t hµng ho¸

ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý vèn tån kho nh»m ®¶m b¶o lîng dù tr÷ tån kho ®óng møc, hîp lý gióp DN kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n sx, kh«ng thiÕu s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó tiªu thô, ®ång thêi sö dông tiÕt kiÖm vµ hîp lý vèn lu ®éng.

C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn lîng tån kho dù tr÷ NVL, Nhiªn liÖu: 1. Quy m« s¶n xuÊt vµ nhu cÇu dù tr÷ (dù tr÷ thêng xuyªn, b¶o hiÓm, thêi

vô)2. Kh¶n n¨ng s½n sµng cung øng cña thÞ trêng3. Chu kú giao hµng4. Thêi gian vËn chuyÓn5. Gi¸ c¶ NVL ®îc cung øng§èi víi b¸n thµnh phÈm:1. §Æc ®iÓm, c¸c yªu cÇu kü thuËt, qu¸ tr×nh chÕ t¹o2. §é dµi thêi gian chu kú sx3. Tr×nh ®é tæ chøc qu¸ tr×nh sx§èi víi thµnh phÈm:1. Sù phèi hîp gi÷a kh©u sx vµ tiªu thô sf2. Hîp ®ång tiªu thu sf3. Kh¶ n¨ng thÇm nhËp vµ më réng thÞ trêng

Cã 02 ph ¬ng ph¸p qu¶n trÞ:

1. Ph¬ng ph¸p Tæng chi phÝ tèi thiÓuCF ph¸t sinh khi dù tr÷ tån kho: bao gåm chi phÝ lu kho vµ chi phÝ thùc hiÖn ®¬n hµng.

1. Chi phÝ lu kho: CF b¶o qu¶n, b¶o hiÓm, gi¶m gi¸, mÊt phÈm chÊt .... Q

F1 = C 1 x ------- 2F1: Tæng CF lu khoC1: Chi phÝ lu kho ®¬n vÞ tån kho dù tr÷Q: Sè lîng vt, hµng ho¸ mçi lÇn cung cÊp

2. Chi phÝ qtr×nh thùc hiÖn ®¬n hµng: giao nhËn vËt t, hµng ho¸....

13


QnF2 = C2 x---------

Q

F2: Tæng CF qtr×nh thùc hiÖn hîp ®ångC2: CF ®¬n vÞ mèi lÇn thùc hiÖn H§Qn: Khèi lîng vt, hµng ho¸ cung cÊp hµng n¨m theo H§

F = F1 + F2 => Q= √2(Qn*C2)/C1Q lîng vËt t hµng ho¸ tèi ®a mçi lÇn cung cÊp

Sè lÇn cung cÊp NVL tån kho (Lc) = Qn/QmaxSè ngµy çch nhau mçi lÇn cung cÊp (Nc) = 360/Lc

2. Ph¬ng ph¸p tån kho b»ng kh«ng: lµ ph¬ng ph¸p dùa trªn ®iÒu kiÖn çc nhµ cung cÊp ph¶i cung øng kÞp thêi hµng ho¸ vµ NVL

Chó ý: Cuèi kú doanh nghiÖp ph¶i xö lý hµng ho¸ tån kho kÐm phÈm chÊt vµ lËp dù phßng cho nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thu håi ®îc

Qu¶n lý nî ph¶i thu

Nh©n tè ¶nh hëng tíi quy m«:- Khèi lîng b¸n ra nhng kh¸ch hµng cha thanh to¸n- Hµng ho¸ mang tÝnh chÊt thêi vô, cÇn ph¶i tiªu thu ngay- Phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tÝn dông cña DN

X¸c ®Þnh lîng ph¶i thu:Npt = D/(360/Th) = Dn x ThNpt: Sè nî ph¶i thu dù kiÕnD: Doanh thu tiªu thô dù kiÕn in kúDn: Dthu tiªu thu bq ngµyTh: thêi gian thu håi nî bq (Th = Dpt/Dn ; Dpt: sè d bq çc kho¶n ph¶i thu)

N«Þ dung qu¶n trÞ:1. Më sæ s¸ch theo dâi tõng kho¶n nî, néi dung nîp ph¶i tr¶2. Sö dông ph¬ng ph¸p b¸n nî3. LËp quü dù phßng ph¶i thu4. X©y dùng chÝnh s¸ch b¸n chÞu ®óng ®¾n ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng

(chÝnh s¸ch tÝn dông)

14

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 5. Cã sù rµng buéc chÆt chÏ trong hîp ®ång6. Ph©n lo¹i çc kho¶n nî qu¸ h¹n

§Ó qu¶n lý tèt çc kho¶n nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng cÇn chó ý mét sè biÖn ph¸p sau:

1.X¸c ®Þnh chÝnh s¸ch b¸n chÞu vµ møc ®é nî ph¶i thu. Nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng phô thuéc khèi lîng hµng ho¸ b¸n chÞu cho kh¸ch hµng. V× vËy qu¶n lý nî ph¶i thu truíc hÕt ph¶i xem xÐt chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña DN.

Nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña DN lµ:+ Môc tiªu më réng thÞ trêng tiªu thô t¨ng doanh thu vµ LN cho DN.+ TÝnh chÊt thêi vô trong SX vµ tiªu thô cña mét sè SP ®Æc biÖt, SP

trong ngµnh n«ng nghiÖp.+ T×nh tr¹ng c¹nh tranh gi÷a çc DN.+ T×nh tr¹ng tµi chÝnh cña DN. NÕu DN cã sè nî ph¶i thu ë møc cao

hoÆc cã sù thiÕu hôt lín trong viÖc c©n ®èi thu chi b»ng tiÒn th× kh«ng ®uîc më réng viÖc b¸n chÞu cho kh¸ch hµng.

2.Ph©n tÝch kh¸ch hµng vµ x¸ ®Þnh ®èi tîng b¸n chÞu:3. X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn thanh to¸n:+ Thêi h¹n thanh to¸n.+ Lo¹i thanh to¸n: ChiÕt khÊu b¸n hµng hay chiÕt khÊu thanh to¸n.4. KiÓm so¸t nî ph¶i thu vµ çc biÖn ph¸p thu håi nî:+ Më sæ theo dâi nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng.+ Thêng xuyªn n¾m v÷ng kiÓm so¸t ®îc t×nh h×nh nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thu håi nî. CÇn x¸c ®Þnh møc (giíi h¹n) hÖ sè nî ph¶i thu:

Nî ph¶i thu tõ kh¸ch hangHÖ sè nî ph¶i thu=---------------------------------------

Doanh sè hµng b¸n ra+ Thêng xuyªn theo dâi ®é dµi, thêi gian çc kho¶n nî ph¶i thu vµ c¬ cÊu çc kho¶n nµy theo thêi gian. VD lËp biÓu ph©n tÝch tuæi nî.5. Çc biÖn ph¸p chñ yÕu thu håi nî:+ ChuÈn bÞ çc chøng tõ cÇn thiÕt ®èi víi çc kho¶n nî s¾p ®Õn kú h¹n thanh to¸n. Thùc hiÖn kÞp thêi çc thñ tôc vµ ®«n ®èc kh¸ch hµng thanh to¸n çc kho¶n nî ®Õn h¹n.+ Chñ ®éng ¸p dông çc biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thu håi çc kho¶n nî qu¸ h¹n.+ X¸c ®Þnh sè ph¶i thu kh«ng ®ßi ®îc ®Ó cã biÖn ph¸p dù phßng hoÆc b¸n nî.

Qu¶n lý vèn b»ng tiÒn

Vèn b»ng tiÒn bao gåm: TiÒn mÆt t¹i kÐt, göi NH, tiÒn ®ang chuyÓn, çc lo¹i tiÒn t¬ng ®¬ng...

15

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 T¨ng tèc ®é thu håi tiÒn mÆt b»ng çch khuyÕn khÝch ®éng viªn kh¸ch hµng tr¶ nî nhanh khi hä mua hµng cã thÓ ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu b¸n hµng. ¸p dông çc h×nh thøc chuyÓn tiÒn nhanh. Khi thu ®uîc tiÒn cÇn nhanh chãng ®a vµo ®Çu t.ý nghÜa qu¶n trÞ vèn tiÒn mÆt nh»m:1. øng phã kÞp thêi nhu cÊu bÊt thêng2. Cã thÓ ®Çu t kÞp thêi vµo nh÷ng lÜnh vùc cã doanh lîi cao3. Cã thÓ thanh to¸n hµng mua kÞp thêi hëng chiÕt khÊu b¸n hµng4. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cao

Ph ¬ng ph¸p qu¶n trÞ:

- X¸c ®Þnh møc tån quü tèi thiÒu = Møc xuÊt quü bq ngµy x Sè ngµy dù tr÷- Dù ®o¸n vµ qu¶n lý çc luång nhËp (thu tiÒn b¸n hµng, ®i vay, gãp vèn ...), xuÊt quü (xuÊt cho sx, tr¶ vay, thuÕ, ®Çu t ...) ®Ó c©n ®èi 2 luång

Qu¶n lý thu chi vèn b»ng tiÒn:- §Ó tån quü ë møc ®é nhÊt ®Þnh- X©y dùng çc nguyªn t¾c chi tiªu b»ng tiÒn mÆt- Qu¶n lý chÆt chÏ t¹m øng tiÒn mÆt- §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, duy tr× tµi kho¶n ë møc hîp lý. Khi x¸c

®Þnh møc dù tr÷ tiÒn tÖ cÇn thiÕt nªn chó ý xem xÐt mét sè yÕu tè sau:+ YÕu tè vÒ giao dÞch kinh doanh.+ YÕu tè dù phßng.

II. Qu¶n lý vèn cè ®ÞnhTµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cã gi¸ trÞ lín tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, cãn gi¸ trÞ cña nã th× ®îc chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈn trong çc chu kú s¶n xuÊt.

§èi víi ViÖt nam mét t liªu lao ®éng ®îc coi lµ TSC§ khi tho¶ m·n: vÒ thêi gian sö dông tèi thiÓu tõ 1 n¨m trë lªn vµ gi¸ trÞ tèi thiÓu tõ 10 triÖu trë lªn. ViÖc ph©n biÖt gi÷a ®èi tîng lao ®éng víi çc t liÖu lao ®éng lµ TSC§ phô thuéc vµo ®Æc tÝnh hiÖn vËt, tÝnh chÊt vµ c«ng dông cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

Cã 04 çch ph©n lo¹i TSC§:1. Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn

- TSC§ h÷u h×nh- TSC§ v« h×nh

2. Theo môc ®Ých sö dông: KD, phóc lîi

16

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 3. Theo c«ng dông kinh tÕ: nhµ cöa vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, …4. Theo t×nh h×nh sö dông: ®ang sö dông, cha cÇn dïng, chê thanh lý

Vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t øng tríc vÒ TSC§ mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi TSC§ hÕt thêi gian sö dông.

Hao mßn TSC§Hao mßn hu h×nh lµ sù hao mßn vÒ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dôngHao mßn v« h×nh lµ sù gi¶m sót vÒ gi¸ trÞ trao ®æi cña TSC§ do ¶nh hëng cña tiÕn bé kho häc kü thuËt.

Ph©n biÖt 03 lo¹i hao mßn:1. Hao mßn lo¹i 1: do TSC§ cò bÞ mÊt ®i mét phÇn gi¸ trÞ cña m×nh G® - GhV1 = ------------ x 100 G®V1: Tû lÖ hao mßn v« h×nhG®: Gi¸ mua ban ®Çu TSC§Gh: Gi¸ mua hiÖn t¹i cña TSC§

2. Hao mßn lo¹i 2: do TSC§ míi hoµn thiÖn h¬n vÒ kü thuËt nhng gi¸ kh«ng ®æi

GkV2 = -------------- x 100 G®V2: Tû lÖ hao mßn v« h×nhGk: Gi¸ trÞ cña TSC§ cò kh«ng chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈmG®: Gi¸ mua ban ®Çu cña TSC§

3. Hao mßn lo¹i 3 do TSC§ mÊt gi¸ hoµn toµn do chÊm døt chu kú sèng cña s¶n phÈm

KhÊu hao TSC§KhÊu hao TSC§ lµ mét bé phËn gi¸ trÞ hao mßn ®îc chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc coi lµ mét yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc biÓu hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ.

Cã 03 ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§:

17

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 1. Ph¬ng ph¸p khÊu hao bq (tuyÕn tÝnh): tû lÖ khÊu hao vµ møc khÊu hao

hµng n¨m ®îc x¸c ®Þnh theo møc kh«ng ®æi trong suèt thêi gian sö dông

2. Ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn:- Ph¬ng ph¸p theo sè d gi¶m dÇn- Ph¬ng ph¸p theo tæng sè thø tù n¨m sö dông3. Ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn kÕt hîp víi khÊu hao b×nh qu©n4. KhÊu hao theo s¶n lîng

(lu ý: bµi tËp vÒ tÝnh khÊu hao theo c¸c ph¬ng ph¸p xem cô thÓ trong s¸ch)

* Quản lý vốn cố định và TSCĐ: Hàng năm DN phải lập KH TSCĐ. TSCĐ được quản lý sử dụng theo quy định của NN

và điều lệ công ty; Hội đồng quản trị hoặc chủ tịch công ty quyết định mức khấu hao TSCĐ theo khung quy định của BTC. Chủ sở hữu quyết định mức KH ngoài khung quy định của BTC.

Mọi TSCĐ đều phải có hồ sơ theo dõi được đánh số phân loại. DN cần phải quản lý và sử dụng chặt chẽ đối với TSCĐ đã KH hết nhưng vẫn còn sử

dụng được hoặc TSCĐ chưa khấu hao hết nhưng đã bị hưu hỏng phải thanh lý. Hàng năm phải tổ chức kiểm kê, tìm nguyên nhân và các biện pháp xử lý đơi với trường

hợp thừa hoặc thiếu. Hạch toán đúng chi phí về nâng cấp và sửa chữa TSCĐ Quản lý theo dõi tốt TSCĐ cho thuê kể cả TSCĐ thuê TC Mọi việc giao nhận, thanh lý, nhượng bán TSCĐ đều phải lập hội đồng. Việc nhượng

bán, thanh lý phải thông qua hình thức đấu giá. Tiền thu được từ nhượng bán, thanh lý được hạch toán vaof thu nhập để xác định kết quả kinh doanh.

Xác định các chỉ tiêu hiệu quả của TSCĐ, VCĐ. Định kỳ phân tích tình hình tài chính, tình hình sử dụng TSCĐ.

C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn

DT (or DT thuËn in kú)1. HiÖu suÊt sö dông vèn C§ = ----------------------------------------------

Sè vèn cè ®Þnh bq in kú LN tríc thuÕ (or sau thuÕ TN)

2. Tû suÊt lîi nhuËn vèn C§ = ---------------------------------------------- x 100 Sè vèn cè ®Þnh bq in kúSè tiÒn khÊu hao luü kÕ

3. HÖ sè hao mßn TSC§ = -----------------------------------------------Nguyªn gi¸ TSC§ ë thêi ®iÓm ®¸nh gi¸

DT (or DT thuÇn)

18

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 4. HiÖu suÊt sö dông TSC§ = ------------------------------------------------

Nguyªn gi¸ TSC§ bq in kúNguyªn gi¸ TSC§ bq in kú

5. HÖ sè trang bÞ TSC§ = --------------------------------------------------Slg c«ng nh©n trùc tiÕp sx

III. b¶o toµn vèn kinh doanh

- Vốn kinh doanh của DN là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ tư liệu sản xuát được DN sử dụng một cách hợp lý à có kế hoạch vào hoạt độgn kinh doanh nhằm mục tiêu lợi nhuận. Vốn kinh doanh đựoc biểu hiện bằng tiền của tài sản hữu hình và vô hình của DN.

Qu¶n trÞ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn

Khai th¸c vµ t¹o lËp nguån vèn cè ®Þnh: viÖc quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu vèn ®Çu t vµo TSC§ trong nh÷ng n¨m tríc m¾t vµ l©u dµi. C¨n cø vµo çc dù ¸n ®Çu t TSC§ ®Ó chän vµ khai th¸c çc nguån vèn ®Çu t cho phï hîp.

Qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh- Ph¶i b¶o toµn vèn cè ®Þnh B¶o toµn vÒ mÆt hiÖn vËt: Duy tr× n¨ng lùc cña TSC§B¶o toµn vÒ mÆt gi¸ trÞ: Duy tr× kh¶ n¨ng t¸i sx ®îc n¨ng lùc sx ban ®Çu cña TSC§Cã 03 biÖn ph¸p b¶o toµn: - §¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo mÆt b»ng thÞ trêng- ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu hao ®óng, khÊu hao chÝnh x¸c- Qu¶n lý TSC§ ®Ó duy tr× n¨ng lùc cña TSC§- Sö dông tµi s¶n cè ®inh 1. lËp sæ thÎ kho theo dâi tõng TSC§2. Thêng xuyªn ®Þnh kú kiÓm kª3. Thêng xuyªn söa ch÷a b¶o dìng theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh

Ph©n cÊp qu¶n lý sö dông vènTheo çc quy chÕ hiÖn hµnh

PhÇn III: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp

3.1. Doanh thu của doanh nghiệp

Doanh thu của DN gồm:

Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh

19


- Doanh thu tiêu từ sản xuất hàng hoá dịch vụ thông thường- Doanh thu hoạt động tài chính

Thu nhập khác

Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh là toàn bộ số tiền bán sản phẩm hàng hoá và cung cấp dịch vụ trên thị trường sau khi đã trừ đi các khoản giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại (nếu có) và đã được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.

Doanh thu bao gồm cả phần trợ giá hay phụ thu khi thực hiện việc cung cấp các hàng hoá dịch vụ theo yêu cầu của Nhà nước mà doanh nghiệp được hưởng.

Doanh thu bao gồm cả các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đem làm quà tặng cho các đơn vị khác, hoặc tiêu dùng nội bộ doanh nghiệp.

Doanh thu hoạt động tài chính gồm những khoản thu do đầu tư tài chính hoặc kinh doanh về vốn mang lại như lãi liên doanh liên kết, lãi tiền cho vay, lãi tiền gửi, nhượng bán ngoại tệ, mua bán chứng khoán, cho thuê hoạt động tài sản, hoàn nhập dự phòng giảm giá chứng khoán.

Thu nhập khác là những khoản thu không mang tính chất thường xuyên như: thu từ bán thanh lý TSCĐ, hoàn nhập dự phòng giảm giá HTK, nợ khó đòi đã xử lý nay lại đòi được, tiền thưởng, quà biếu...

Thời điểm xác định doanh thu: khi bên mua chấp nhận thanh toán.

Tính doanh thu: n

T = ∑ (Sti*Gi)

i=1

T : Doanh thuSti : Sản lượng tiêu thụ sản phẩm của từng loại Gi : Giá bán đơn vị sản phẩm từng loạin : Là số loại sản phẩm tiêu thụ

Sti = Sđi + Sxi - Sci

Sđi : Sản phẩm tồn kho đầu kỳSxi : Sản phẩm sản xuất trong kỳSci : Sản phẩm tồn kho cuối kỳ.

20


3.2. Quản lý chi phí và giá thành sản phẩm

Chi phí cho hoạt động kinh doanh

Chi phí cho hoạt động kinh doanh gồm chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí hoạt động tài chính.

Chi phí sản xuất kinh doanh là toàn bộ hao phí về vật chất và lao động mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất sản phẩm trong một thời kỳ nhất định. Chi phí hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:- Chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu động lực: bao gồm giá trị của toàn bộ nguyên liệu,

vật liệu doanh nghiệp sử dụng vào hoạt động kinh doanh;- Tiền lương và các khoản trích theo lương: gồm toàn bộ tiền lương, tiền công và các khoản

phụ cấp có tính chất tiền lương doanh nghiệp phải trả cho người lao động tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; BHXH, BHYT và kinh phí công đoàn được trích theo quỹ lương của DN;

- Khấu hao TSCĐ;- Chi phí dịch vụ mua ngoài: chi phí trả cho tổ chức, cá nhân ngoài doanh nghiệp về các dịch

vụ được thực hiện theo yêu cầu của doanh nghiệp;- Chi phí bằng tiền khác: là các khoản chi phí khác ngoài các khoản chi phí như trên (thuế môn

bài, thuế sử dụng đất, phí tiếp tân, khánh tiết…).

Chi phí cho hoạt động tài chính:- Chi quản lý hoạt động liên doanh- Chi phí cho thuê tài sản- Chi mua bán các loại chứng khoán- Chi lãi vay Nh- Dự phòng giảm giá chứng khoán;- Chiết khấu thanh toán cho người mua hàng trả tiền trước hạn;- Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ;- Chi phí khác liên quan đến đầu tư ra ngoài doanh nghiệp.

Chi hđ bất thường (thanh lý bán TS, chi thu hồi các khoản nợ xoá, tiền phạt vi phạm hợp đồng, giá trị còn lại của TS bị tổn thất....)

!!! Không được tính vào chi phí hđkd các khoản chi đã có nguồn khác đảm bảo (Cp về xây dựng, mua sắm, lắp đặt TSCĐ), Cp lãi vay vốn xây dựng, những khoản chi không có chứng từ hợp lệ, những khoản vi phạm do cá nhân gây ra.

Quản lý Chi phí:

21

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Phải xây dựng và ban hành những định mức kinh tế kỹ thuật và phải có sự kiểm tra giám

sát; Những Công ty kinh doanh trong lĩnh vực độc quyền hàng năm phải báo cáo với cơ quan

chủ quản; Định kỳ phân tích Cp sxkd và tìm những nguyên nhân Lập được Dự toán Cp & quản lý so với dự toán

Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ chi phí của doanh nghiệp đã bỏ ra để hoàn thành việc sản xuất và tiêu thụ một đơn vị sản phẩm hay loại sản phẩm nhất định.

Các loại giá thành

Giá thành sản xuất của sản phẩm và dịch vụ là toàn bộ các khoản chi phí bỏ ra để sx xong sản phẩm gồm:- Chi phí vật tư trực tiếp (chi phí nguyên liệu, nhiên liệu sử dụng trực tiếp tạo sản sản phẩm

dịch vụ);- Chi phí nhân công trực tiếp (chi phí tiền lương, tiền công và các khoản trích nộp theo lương

của công nhân trực tiếp tạo ra sản phẩm và dịch vụ);- Chi phí sản xuất chung (chi phí sử dụng cho hoạt động sản xuất chế biến của phân xưởng

trực tiếp tạo ra sản phẩm hàng hoá, dịch vụ: chi phí vật liệu, công cụ lao động nhỏ, KHTSCĐ, tiền lương & các khoản trích nộp theo lương, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí khác bằng tiền phát sinh ở phạm vi phân xưởng).

Giá thành toán bộ gồm:- Giá thành sx;- Chi phí bán hàng: là toàn bộ các chi phí liên quan tới việc tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, bao

gồm cả chi phí bảo hành sản phẩm, quảng cáo tiếp thị;- Chi phí quản lý doanh nghiệp: chi phí cho bộ máy quản lý và điều hành doanh nghiệp.

Đối tượng: - Của Z sx là sản phẩm hoàn thành nhập kho - Của Z toàn bộ là số lượng sản phẩm tiêu thụ in kỳ

Hạ giá thành sản phẩm:

Ý nghĩa: - con đường cơ bản phát triển lợi nhuận- Mở rộng sx, tiêu thụ nhiều sf- Tạo điều kiện tích luỹ phát triển thu nhập cho DN nMức hạ giá thành: = ∑ (Zi1 – Zi0) Qi1

i=1Zi1, Zi0: Z sản phẩm i kỳ kế hoạch, kỳ báo cáo

22


Qi1: Số lượng SF kỳ kế hoạch

Mức hạ giá thànhTỉ lệ hạ Z = ____________________

n∑ Zi0 * Qi1

i=1

3.3. Lợi nhuận và phân phối lợi nhuận

Lợi nhuận hoạt động kinh doanh là khoản chênh lệch giữa doanh thu của hoạt động kinh doanh trừ đi chi phí hoạt động kinh doanh, gồm: giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ và thuế phải nộp theo quy định (trừ thuế thu nhập doanh nghiệp).

Lợi nhuận hoạt động tài chính là chênh lệch giữa doanh thu và chi phí hoạt động tài chính

Lợi nhuận hoạt động khác là chênh lệch giữa doanh thu và chi phí khác.

Một số chỉ tiêu liên quan đến lợi nhuận:

Tỷ suất lợi nhuận vốn = Lợi nhuận trước/sau thuếVốn sản xuất kinh doanh trong kỳ

Vốn sản xuất kinh doanh trong kỳ = Vốn cố định bình quân + Vốn lưu động bình quân

Vốn bình quân = Vốn đầu kỳ + Vốn cuối kỳ2

Vốn cố định = NG - Khấu hao luỹ kế

Tỷ suất lợi nhuận giá thành = Lợi nhuận trước/sau thuếGiá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tt trong kỳ

Tỷ suất lợi nhuận doanh thu = Lợi nhuận trước/sau thuếDoanh thu thuần trong kỳ

Chính sách phân chia lợi nhuận và giá trị doanh nghiệp

Ref: TT 64/1999 ngày 7/6/1999

23


Lợi nhuận DN sau khi nộp thuế TNDN được phân chia như sau:

1. Bù khoản lỗ các năm trước không được trừ vào lợi nhuận trước thuế;2. Trả tiền phạt vi phạm pháp luật Nhà nước như: vi phạm Luật thuế, Luật giao thông, Luật

môi trường, Luật thương mại và quy chế hành chính..., sau khi đã trừ tiền bồi thương tập thể hoặc cá nhân gây ra (nếu có);

3. Trừ các khoản chi phí thực tế đã chi nhưng không được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế;

4. Trích bổ sung vào vốn NN tại doanh nghiệp (Vốn kinh doanh – TK 411) bằng 1,8% số vốn NN tại Doanh nghiệp.Trường hợp trích lập Quỹ khen thưởng, phúc lợi theo quy đinh không đủ 2 tháng lương thực hiện, thì DN được giảm số tềin bổ sung vốn kinh doanh (từ LN sau thuế) để đảm bảo mức trích Quỹ khen thưởng phúc lợi của DN bằng 2 tháng lương thực hiện. Mức giảm tối đa bằng mức trích bổ sung vốn từ LN sau thuế.

5. Chia lãi cho các đối tác góp vốn theo hợp đồng hợp tác kinh doanh (nếu có);6. Phần lợi nhuận còn lại sau khi trừ các khoản (1, 2, 3, 4, 5) được phân phối như sau:

6.1. Trích 10% vào quỹ dự phòng tài chính. Khi số dư của quỹ này bằng 25% vốn điều lệ của doanh nghiệp thì không trích nữa;

6.2. Trích tối thiểu 50% vào quỹ đầu tư phát triển;

6.3. Đối với một số ngành đặc thù (như ngân hàng thương mại, bảo hiểm,...) mà pháp luật quy định phải trích lập các quỹ đặc biệt từ lợi nhuận sau thuế thì doanh nghiệp trích lập theo các quy định đó;

6.4. Chia lãi cổ phần trong trường hợp phát hành cổ phiếu;

6.5. Số lợi nhuận còn lại sau khi trích các quỹ (6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5) được trích lập Quỹ khen thưởng và Quỹ phúc lợi. Mức trích tối đa cho cả 2 quỹ căn cứ vào tỷ suất lợi nhuận trên vốn Nhà nước (vốn Nhà nước nói ở đây là số trung bình cộng của số dư vốn Nhà nước tại các thời điểm 1/1 và cuối mỗi quý của năm), như sau:

24


a) 3 tháng lương thực hiện cho các trường hợp:- Doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận nói trên năm nay bằng hoặc cao hơn năm trước.- Doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, đầu tư mở rộng kinh doanh đang trong thời gian được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp theo Luật khuyến khích đầu tư trong nước nếu có tỷ suất lợi nhuận thấp hơn năm trước khi đầu tư.

b) 2 tháng lương thực hiện, nếu tỷ suất lợi nhuận năm nay thấp hơn năm trước.Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc (đối với doanh nghiệp không có Hội đồng quản trị) sau khi lấy ý kiến tham gia của Ban chấp hành công đoàn quyết định tỷ lệ phân chia số tiền vào mỗi quỹ.

Sau khi trích đủ quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi theo mức quy định trên thì bổ sung toàn bộ số lợi nhuận còn lại vào Quỹ đầu tư phát triển.

!!! Không trích quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm từ lợi nhuận sau thuế.

Mức trích Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm từ 1% - 3% trên quỹ tiền lương làm cơ sở đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp. Mức trích cụ thể do doanh nghiệp tự quyết định tuỳ vào khả năng tài chính của doanh nghiệp hàng năm. Khoản trích lập quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm được trích và hạch toán vào chi phí quản lý doanh nghiệp trong kỳ của doanh nghiệp.

Khi trích lập Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm, ghi:

Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp Có TK 3353 – Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm

Thời điểm trích lập quỹ: Trên cơ sở báo cáo tài chính hàng quí về số lợi nhuận thực hiện, doanh nghiệp kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo luật định, lợi nhuận còn lại được tạm trích vào các quỹ, nhưng số tạm trích vào các quỹ không vượt quá 70% tổng số lợi nhuận sau thuế của quý đó.Sau khi công bố công khai báo cáo tài chính năm theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, doanh nghiệp được phân phối toàn bộ số lợi nhuận sau thuế cả năm theo quyđịnh.

Chi trả cổ tức bằng tiền mặt và không bằng tiền mặt

25

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Ref: TT 19/2003/TT-BTC ngày 20/03/2003

Công ty Cổ phần có thể chi trả cổ tức cho các cổ đông bằng tiền mặt hoặc không bằng tiền mặt.

Chi trả cổ tức không bằng tiền mặt là việc trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đó là việc công ty cổ phần sử dụng nguồn lợi nhuận sau thuế được tích luỹ (bao hàm cả nguồn ưu đãi miễn, giảm thuế của nhà nước) để bổ sung tăng vốn điều lệ, đồng thời tăng thêm cổ phần cho các cổ đông theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông trong doanh nghiệp.

Các quỹ kinh tế của Doanh nghiệp

Quỹ dự phòng tài chính

Bù đắp phần còn lại của những tổn thất, thiệt hại về tài sản xảy ra trong quá trình kinh doanh sau khi đã được bồi thường của các tổ chức, cá nhân gây ra tổn thất và của tổ chức bảo hiểm.

Trích nộp để hình thành Quỹ dự phòng tài chính của Tổng công ty (nếu là thành viên của Tổng công ty) theo tỷ lệ do Hội đồng quản trị Tổng công ty quyết định hàng năm.

Quỹ Đầu tư phát triển dùng để bổ sung vốn điều lệ của doanh nghiệp:

Để đầu tư mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh và đổi mới công nghệ, trang thiết bị, điều kiện làm việc của doanh nghiệp;

Góp vốn liên doanh, mua cổ phiếu, góp vốn cổ phần theo quy định hiện hành;

Trích nộp Quỹ đầu tư phát triển của Tổng công ty Nhà nước (nếu là thành viên của Tổng công ty) theo tỷ lệ do Hội đồng quản trị Tổng công ty quyết định hàng năm.

Trường hợp cần thiết, Nhà nước có thể điều động một phần quỹ đầu tư phát triển của doanh nghiệp để đầu tư phát triển doanh nghiệp Nhà nước khác

Quỹ phúc lợi

Đầu tư xây dựng hoặc sửa chữa, bổ sung vốn xâydựng các công trình phúc lợi công cộng của doanh nghiệp, góp vốn đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi chung trong ngành, hoặc với các đơn vị khác theo hợp đồng thoả thuận.

26

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Chi cho các hoạt động thể thao, văn hoá, phúc lợi công cộng của tập thể công nhân viên

doanh nghiệp.

Đóng góp cho quỹ phúc lợi xã hội (các hoạt động từ thiện, phúc lợi xã hội công cộng...).

Trợ cấp khó khăn thường xuyên, đột xuất cho cán bộ công nhân viên doanh nghiệp.

Ngoài ra có thể chi trợ cấp khó khăn cho người lao động của doanh nghiệp đã nghỉ hưu, mất sức lâm vào hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa, xây nhà tình nghĩa, từ thiện.

Trích nộp để hình thành Quỹ phúc lợi tập trung của Tổng công ty (nếu là thành viên Tổng công ty) theo tỷ lệ do Hội đồng quản trị Tổng công ty quyết định

Quỹ khen thưởng

Thưởng cuối năm hoặc thưởng thường kỳ cho cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp.

Thưởng cho những cá nhân và đơn vị bên ngoài doanh nghiệp có quan hệ kinh tế đã hoàn thành tốt những điều kiện của hợp đồng, đóng góp có hiệu quả vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Trích nộp để hình thành Quỹ khen thưởng tập trung của Tổng công ty (nếu là thành viên Tổng công ty) theo tỷ lệ do Hội đồng quản trị Tổng công ty quyết định.

Quỹ thưởng cho Ban điều hành Công ty

3.4. Điểm hoà vốn và rủi ro kinh doanh

Phân tích điểm hoà vốn

Điểm hoà vốn là điểm mà tại đó doanh thu bán hàng bằng với chi phí bỏ ra.

Sản lượng hoà vốn:

Q = Fg - v

Q : Sản lượng hoà vốnF : Tổng chi phí cố địnhv : Chi phí biến đổi cho 1 đơn vị sản phẩmg : giá bán đơn vị sản phẩm

Doanh thu hoà vốn:

27


Doanh thu hoà vốn = g * Fg - v

Doanh thu hoà vốn = Fg - v

g

Doanh thu hoà vốn = F

1 - Q*vQ * g

Doanh thu hoà vốn = Tổng chi phí cố định

1 - Tổng chi phí cố địnhTổng chi phí biến đổi

Công suất hoà vốn:

h % = F * 100%(s*g – s*v)

h : Công suất hoà vốns : Sản lượng đạt được khi huy động 100% công suất

Nếu h%>1, doanh nghiệp không đạt được diểm hoà vốn trong kỳNếu h%<1, doanh nghiệp đạt được điểm hoà vốn trong kỳ, sản xuất có lãi

Khoảng cách an toàn công suất = 1 – h %

Thời gian hoà vốn

n = 12 * QS

N : Thời gian doanh nghiệp đạt điểm hoà vốn

Đòn bẩy kinh doanh

Đòn bẩy kinh doanh phản ánh mối quan hệ tỷ lệ giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy kinh doanh (MDK) =

Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuể và lãi vay

28


Tỷ lệ thay đổi của doanh thu (hoặc sản lượng tiêu thụ)

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy kinh doanh (MDK) = Qo*(g-v)Qo*(g-v) - F

Phối hợp đòn bẩy tài chính và đòn bẩy kinh doanh

Đòn bẩy tài chính (hệ số nợ) là mối quan hệ tỷ lệ giữa tổng số nợ va tổng số vốn hiện có.

Hv = VT

Hv : Hệ số nợV : Tổng số nợT : Tổng số vốn kinh doanh

(T = C+V)C : Tổng số vốn chủ sở hữu

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính (MTC) =

Tỷ lệ thay đổi về lợi nhuận vốn chủ sở hữu

Tỷ lệ thay đổi lợi nhuận trước thuế và lãi vay

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính (MTC) = Qo*(g-v) – FQo*(g-v) – F – 1

Mức độ ảnh hưởng của =đòn bẩy tổng hợp

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy kinh doanh

* Mức độ ảnh hưởng củađòn bẩy tài chính

Mức độ ảnh hưởng của đòn bẩy tổng hợp phản ánh mức độ nhạy cảm của lợi nhuận vốn CSH đối với sử thay đổi của doanh thu. Nói cách khác, nếu doanh thu thay đổi 1% thì lợi nhuận vốn CSH sẽ thay đổi bao nhiêu %.

PhÇn IV : Mét sè s¾c thuÕ chñ yÕu

4.1. Thuế GTGT

Đối tượng chịu thuế GTGT là hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam (bao gồm cả hàng hóa, dịch vụ mua của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài).

29

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Đối tượng thuộc diện không chịu thuế giá trị gia tăng, bao gồm:1. Sản phẩm trồng trọt (bao gồm cả sản phẩm rừng trồng), chăn nuôi; thuỷ sản, hải sản nuôi

trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc mới qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, trực tiếp đánh bắt bán ra.

2. Các sản phẩm mới qua sơ chế thông thường quy định tại khoản này là các sản phẩm mới được phơi, sấy khô, ướp đông, làm sạch, bóc vỏ mà chưa được chế biến ở mức độ cao hơn hoặc chế biến thành các sản phẩm khác.

Sản phẩm là giống vật nuôi, giống cây trồng, bao gồm: trứng giống, con giống, cây giống, hạt giống, tinh dịch, phôi, vật liệu di truyền ở các khâu nuôi trồng, nhập khẩu và kinh doanh thương mại.

3. Sản phẩm muối được sản xuất từ nước biển, muối mỏ tự nhiên, muối tinh, muối i-ốt.

4. Thiết bị, máy móc, phương tiện vận tải chuyên dùng nằm trong dây chuyền công nghệ và vật tư xây dựng thuộc loại trong nước chưa sản xuất được cần nhập khẩu để tạo tài sản cố định của doanh nghiệp; thiết bị, máy móc, vật tư, phương tiện vận tải thuộc loại trong nước chưa sản xuất được cần nhập khẩu để sử dụng trực tiếp vào hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; máy bay, dàn khoan, tàu thuỷ thuê của nước ngoài thuộc loại trong nước chưa sản xuất được dùng cho sản xuất, kinh doanh; thiết bị, máy móc, phụ tùng thay thế, phương tiện vận tải chuyên dùng và vật tư thuộc loại trong nước chưa sản xuất được cần nhập khẩu để tiến hành hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển mỏ dầu khí.Trường hợp cơ sở nhập khẩu dây chuyền thiết bị, máy móc đồng bộ thuộc diện không chịu thuế giá trị gia tăng nhưng trong dây chuyền đồng bộ đó có cả loại thiết bị, máy móc trong nước đã sản xuất được thì không tính thuế giá trị gia tăng cho cả dây chuyền thiết bị, máy móc đồng bộ.

5. Nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước do Nhà nước bán cho người đang thuê.6. Chuyển quyền sử dụng đất.7. Dịch vụ tín dụng và quỹ đầu tư, bao gồm: hoạt động cho vay vốn; bảo lãnh cho vay; chiết

khấu thương phiếu và giấy tờ có giá; bán tài sản đảm bảo tiền vay để thu hồi nợ, cho thuê tài chính của các tổ chức tài chính, tín dụng tại Việt Nam; các hoạt động chuyển nhượng vốn và hoạt động kinh doanh chứng khoán.

8. Bảo hiểm nhân thọ; bảo hiểm học sinh; bảo hiểm vật nuôi, bảo hiểm cây trồng và các loại bảo hiểm không nhằm mục đích kinh doanh.

9. Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, phòng dịch bệnh, điều dưỡng sức khoẻ cho người và dịch vụ thú y.

10. Hoạt động văn hoá, triển lãm và thể dục, thể thao mang tính phong trào, quần chúng, tổ chức luyện tập, thi đấu không thu tiền hoặc có thu tiền nhưng không nhằm mục đích kinh doanh.Hoạt động biểu diễn nghệ thuật như: ca múa, nhạc, kịch, xiếc, biểu diễn nghệ thuật khác; dịch vụ tổ chức biểu diễn nghệ thuật; sản xuất phim các loại.

30


Nhập khẩu, phát hành và chiếu phim nhựa, phim video tài liệu: đối với phim nhựa không phân biệt chủ đề loại phim; đối với phim ghi trên băng hình, đĩa hình chỉ là phim tài liệu, phóng sự, khoa học.

11. Dạy học, dạy nghề bao gồm dạy văn hoá, ngoại ngữ, tin học và dạy các nghề khác.12. Phát sóng truyền thanh, truyền hình theo chương trình bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.13. Xuất bản, nhập khẩu và phát hành báo, tạp chí, bản tin chuyên ngành, sách chính trị, sách

giáo khoa (kể cả dưới dạng băng hoặc đĩa ghi tiếng, ghi hình, dữ liệu điện tử), giáo trình, sách văn bản pháp luật, sách khoa học kỹ thuật, sách in bằng chữ dân tộc thiểu số, tranh, ảnh, áp phích tuyên truyền cổ động; in tiền.

14. Dịch vụ phục vụ công cộng về vệ sinh, thoát nước đường phố và khu dân cư, duy trì vườn thú, vườn hoa, công viên, cây xanh đường phố, chiếu sáng công cộng, dịch vụ tang lễ.

15. Duy tu, sửa chữa, xây dựng các công trình văn hoá, nghệ thuật, công trình phục vụ công cộng, cơ sở hạ tầng và nhà tình nghĩa bằng nguồn vốn đóng góp của nhân dân và vốn viện trợ nhân đạo, kể cả trường hợp được Nhà nước cấp hỗ trợ một phần vốn không quá 30% tổng vốn thực chi cho công trình.

16. Vận chuyển hành khách công cộng bằng xe buýt, xe điện phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong nội thành, nội thị, trong các khu công nghiệp hoặc giữa các thành thị với các khu công nghiệp lân cận theo giá vé thống nhất do cơ quan có thẩm quyền quy định.

17. Điều tra cơ bản của Nhà nước do ngân sách nhà nước cấp phát kinh phí để thực hiện: bao gồm điều tra, thăm dò địa chất khoáng sản; tài nguyên nước, đo đạc, lập bản đồ, khí tượng thuỷ văn, môi trường.

18. Tưới tiêu nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp; nước sạch do tổ chức, cá nhân tự khai thác tại địa bàn miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa để phục vụ cho sinh hoạt ở nông thôn, miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa;

19. Vũ khí, khí tài chuyên dùng phục vụ quốc phòng, an ninh do Bộ Tài chính cùng Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xác định cụ thể.

20. Hàng hoá nhập khẩu trong các trường hợp sau: hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; quà biếu, quà tặng cho cá nhân ở Việt Nam theo mức quy định của Chính phủ; đồ dùng của các tổ chức, cá nhân nước ngoài theo tiêu chuẩn miễn trừ ngoại giao; hàng mang theo người trong tiêu chuẩn hành lý miễn thuế; đồ dùng của người Việt Nam sống định cư ở nước ngoài khi về nước mang theo. Hàng hóa bán cho các tổ chức quốc tế, người nước ngoài để viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam.

21. Hàng hoá chuyển khẩu, quá cảnh, mượn đường qua Việt Nam; hàng tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu; hàng tạm xuất khẩu, tái nhập khẩu; nguyên vật liệu nhập khẩu để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu theo hợp đồng sản xuất, gia công với nước ngoài.

22. Vận tải quốc tế; hàng hoá, dịch vụ cung ứng trực tiếp cho vận tải quốc tế và dịch vụ tái bảo hiểm ra nước ngoài.Vận tải quốc tế bao gồm vận tải hành khách, vận tải hàng hoá dưới các hình thức từ Việt Nam ra nước ngoài.Hàng hoá, dịch vụ cung ứng cho vận tải quốc tế là hàng hoá, dịch vụ do các cơ sở kinh doanh tại Việt Nam bán trực tiếp cho các phương tiện vận tải quốc tế của Việt Nam và của

31


nước ngoài để sử dụng trực tiếp cho hoạt động của phương tiện vận tải quốc tế theo quy định của Bộ Tài chính.

23. Chuyển giao công nghệ theo quy định tại Chương III của Bộ luật Dân sự nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đối với những hợp đồng chuyển giao công nghệ có kèm theo chuyển giao máy móc, thiết bị thì việc không tính thuế chỉ thực hiện đối với phần giá trị công nghệ chuyển giao; phần mềm máy tính, trừ phần mềm máy tính xuất khẩu.

24. Dịch vụ bưu chính, viễn thông và Internet phổ cập theo chương trình của Chính phủ.25. Vàng nhập khẩu dạng thỏi, miếng và các loại vàng chưa được chế tác thành các sản phẩm

mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác. Vàng dạng thỏi, miếng và các loại vàng chưa chế tác được xác định phù hợp với các quy định quốc tế.

26. Sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên khoáng sản khai thác chưa chế biến thành sản phẩm khác quy định cụ thể dưới đây:- Dầu thô;- Đá phiến, cát, đất hiếm;- Đá quý; - Quặng măng-gan, quặng thiếc, quặng sắt, quặng crôm-mít, quặng êmênhít, quặng a-pa-tít.

27. Sản phẩm là bộ phận nhân tạo dùng để thay thế cho bộ phận của người bệnh; nạng, xe lăn và dụng cụ chuyên dùng khác dùng cho người tàn tật;

28. Hàng hoá, dịch vụ của những cá nhân kinh doanh có mức thu nhập bình quân tháng thấp hơn mức lương tối thiểu Nhà nước quy định đối với công chức nhà nước. Thu nhập được xác định bằng doanh thu trừ chi phí hợp lý hoạt động kinh doanh của cá nhân kinh doanh đó.Cơ sở kinh doanh không được khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hoá, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng quy định tại Điều này mà phải tính vào giá trị hàng hoá, dịch vụ, nguyên giá tài sản cố định hoặc chi phí kinh doanh.

Căn cứ t ính thuế giá tr ị gia tăng là giá t ính thuế và thuế suất

Giá t ính thuế giá tr ị gia tăng được quy định như sau:

1. Đối với hàng hoá, dịch vụ do cơ sở sản xuất, kinh doanh bán ra là giá bán chưa có thuế giá trị gia tăng. Đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán đã có thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng chưa có thuế giá trị gia tăng.

2. Đối với hàng hoá nhập khẩu, dịch vụ mua của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài:a) Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá nhập tại cửa khẩu cộng (+) với thuế nhập khẩu (nếu có) cộng (+) thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có). Giá nhập tại cửa khẩu được xác định theo các quy định về giá tính thuế hàng nhập khẩu;b) Đối với dịch vụ mua của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài là giá thanh toán cho tổ chức, cá nhân nước ngoài chưa có thuế giá trị gia tăng.

32

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 3. Đối với hàng hoá, dịch vụ dùng để trao đổi, tiêu dùng nội bộ (trừ trường hợp hàng hóa, dịch vụ luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất, kinh doanh không phải tính, nộp thuế giá trị gia tăng), biếu, tặng là giá tính thuế giá trị gia tăng của hàng hoá, dịch vụ cùng loại hoặc tương đương tại thời điểm phát sinh các hoạt động này.

4. Đối với hoạt động cho thuê tài sản không phân biệt loại tài sản và hình thức cho thuê, giá tính thuế là giá cho thuê chưa có thuế. Trường hợp cho thuê theo hình thức trả tiền thuê từng kỳ hoặc trả trước tiền thuê cho một thời hạn thuê thì giá tính thuế là tiền thuê chưa có thuế giá trị gia tăng trả từng kỳ hoặc trả trước.Đối với trường hợp thuê dàn khoan, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải của nước ngoài loại trong nước chưa sản xuất được để cho thuê lại, giá tính thuế được trừ giá thuê phải trả cho nước ngoài.

5. Đối với hàng hoá bán theo phương thức trả góp là giá bán chưa có thuế của hàng hoá đó trả một lần (không bao gồm khoản lãi trả góp), không tính theo số tiền trả góp từng kỳ.

6. Đối với gia công hàng hoá là giá gia công chưa có thuế (bao gồm tiền công, nhiên liệu, động lực, vật liệu phụ và chi phí khác để gia công).

7. Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá xây dựng, lắp đặt chưa có thuế của công trình, hạng mục công trình hay phần công việc thực hiện; trường hợp xây dựng, lắp đặt công trình thực hiện thanh toán theo đơn giá và khối lượng hạng mục công trình, phần công việc hoàn thành bàn giao thì thuế giá trị gia tăng tính trên phần giá trị hoàn thành bàn giao. Trường hợp xây dựng, lắp đặt theo hình thức có bao thầu nguyên vật liệu, thiết bị máy móc thì giá tính thuế giá trị gia tăng bao gồm cả giá trị nguyên vật liệu và máy móc, thiết bị. Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, thiết bị máy móc thì giá tính thuế giá trị gia tăng là giá trị xây dựng, lắp đặt không bao gồm giá trị nguyên vật liệu và máy móc, thiết bị.Đối với hoạt động đầu tư xây dựng nhà để bán, xây dựng cơ sở hạ tầng để chuyển nhượng của các đơn vị được Nhà nước giao đất, giá tính thuế là giá bán nhà, cơ sở hạ tầng gắn với đất, trừ (-) tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách nhà nước.Đối với hoạt động đầu tư cơ sở hạ tầng để cho thuê, giá tính thuế được trừ (-) giá thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước.

8. Đối với hoạt động kinh doanh bất động sản, giá tính thuế giá trị gia tăng được trừ (-) giá đất theo quy định để xác định tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước hoặc để xác định tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất tại thời điểm bán bất động sản.

9. Đối với các hoạt động đại lý, môi giới mua, bán hàng hoá và dịch vụ hưởng hoa hồng thì giá chưa có thuế làm căn cứ tính thuế là tiền hoa hồng thu từ các hoạt động này.

10. Đối với hàng hoá, dịch vụ có tính đặc thù được dùng loại chứng từ thanh toán ghi giá thanh toán là giá đã có thuế giá trị gia tăng, thì giá chưa có thuế làm căn cứ tính thuế được xác định bằng giá có thuế chia cho [1 + (%) thuế suất của hàng hoá, dịch vụ đó].

33

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Giá tính thuế đối với các loại hàng hoá, dịch vụ quy định tại Điều này bao gồm cả khoản phụ thu và phí thu thêm mà cơ sở kinh doanh được hưởng.

Thuế suất thuế giá trị gia tăngCó 3 mức thuế suất : 0%, 5% & 10%, trong đó :

Mức thuế suất 0% đối với: hàng hoá, dịch vụ xuất khẩu, kể cả hàng gia công xuất khẩu, hàng hóa, dịch vụ thuộc diện không chịu thuế giá trị gia tăng xuất khẩu.

a) Dịch vụ xuất khẩu là dịch vụ đã được cung cấp trực tiếp cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài và tiêu dùng ngoài lãnh thổ Việt Nam.

b) Hàng hóa xuất khẩu bao gồm hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài, hàng hóa xuất khẩu vào khu chế xuất hoặc hàng hóa xuất khẩu cho doanh nghiệp chế xuất và trường hợp cụ thể khác được coi là xuất khẩu theo quy định của Chính phủ.

c) Các trường hợp sau không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng theo thuế suất 0%:- Vận tải quốc tế; hàng hóa, dịch vụ cung ứng trực tiếp cho vận tải quốc tế; dịch vụ du lịch lữ hành ra nước ngoài; dịch vụ tái bảo hiểm ra nước ngoài; tín dụng, đầu tư tài chính, đầu tư chứng khoán ra nước ngoài; sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên khoáng sản khai thác chưa qua chế biến quy định tại khoản 26 Điều 4 của Nghị định này thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng.- Hàng hóa, dịch vụ bán cho doanh nghiệp chế xuất và khu chế xuất gồm: bảo hiểm, ngân hàng, bưu chính, viễn thông, tư vấn, kiểm toán, kế toán, vận tải, bốc xếp, cho thuê nhà, văn phòng, kho bãi, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng cho cá nhân người lao động, xăng dầu bán cho phương tiện vận tải phải chịu thuế suất thuế giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định áp dụng đối với hàng hóa tiêu dùng tại Việt Nam.

Phương pháp t ính thuế giá trị gia tăng

1. Phương pháp khấu trừ thuế:

Số thuế giá trị gia tăng phải nộp được xác định bằng số thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ (-) số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ.

a) Thuế giá trị gia tăng đầu ra bằng giá tính thuế của hàng hoá, dịch vụ chịu thuế bán ra nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng của hàng hoá, dịch vụ đó.Trường hợp cơ sở bán hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng không ghi cụ thể giá bán chưa có thuế và thuế giá trị gia tăng trên hoá đơn giá trị gia tăng thì thuế giá trị gia tăng đầu ra được tính trên giá bán ra của hàng hoá, dịch vụ đó, trừ trường hợp được dùng hoá đơn giá trị gia tăng ghi giá thanh toán là giá đã có thuế giá trị gia tăng.

b) Thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ bằng tổng số thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá đơn giá trị gia tăng mua hàng hoá, dịch vụ; chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng hàng hoá nhập khẩu

34

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 dùng vào sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng; chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng thay cho tổ chức, cá nhân nước ngoài theo quy định

c) Phương pháp khấu trừ thuế áp dụng đối với các cơ sở kinh doanh, trừ các đối tượng áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng theo quy định sau.

2. Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng:

Số thuế giá trị gia tăng phải nộp được xác định bằng giá trị gia tăng của hàng hoá, dịch vụ chịu thuế bán ra nhân (x) với thuế suất thuế giá trị gia tăng của loại hàng hoá, dịch vụ đó.

Giá trị gia tăng của hàng hoá, dịch vụ được xác định bằng giá thanh toán của hàng hoá, dịch vụ bán ra trừ (-) giá thanh toán của hàng hoá, dịch vụ mua vào tương ứng.

Giá thanh toán của hàng hoá, dịch vụ mua vào, bán ra là giá thực tế mua, bán ghi trên hoá đơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ, bao gồm cả thuế giá trị gia tăng và các khoản phụ thu, phí thu thêm mà bên bán được hưởng.

Giá thanh toán của hàng hoá, dịch vụ mua vào được xác định bằng giá trị hàng hoá, dịch vụ mua vào bao gồm cả thuế giá trị gia tăng đã dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng bán ra.Trường hợp cơ sở kinh doanh chưa thực hiện đầy đủ việc mua, bán hàng hoá, dịch vụ có hoá đơn, chứng từ làm căn cứ xác định giá trị gia tăng theo quy định trên đây thì giá trị gia tăng được xác định như sau:

- Đối với cơ sở kinh doanh đã thực hiện bán hàng hoá, dịch vụ có đầy đủ hoá đơn, chứng từ theo chế độ, xác định được đúng doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ nhưng không có đủ hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ thì giá trị gia tăng được xác định bằng doanh thu nhân (x) với tỷ lệ (%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu.

- Đối với cá nhân kinh doanh chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ hoá đơn mua, bán hàng hoá, dịch vụ thì cơ quan thuế căn cứ vào tình hình kinh doanh của từng cá nhân kinh doanh để ấn định mức doanh thu tính thuế; giá trị gia tăng được xác định bằng doanh thu ấn định nhân (x) với tỷ lệ (%) giá trị gia tăng tính trên doanh thu.

* Phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng chỉ áp dụng đối với các đối tượng sau:

- Cá nhân sản xuất, kinh doanh là người Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam không theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ các điều kiện về kế toán, hoá đơn, chứng từ để làm căn cứ tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế.

- Cơ sở kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ thuộc đối tượng áp dụng tính thuế giá trị gia tăng phải nộp theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng. Trường hợp cơ sở kinh doanh

35

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 thuộc đối tượng nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế có hoạt động kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý thì được tính và kê khai thuế phải nộp riêng đối với hoạt động kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng.

Khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào:

1. Cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế được tính khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào như sau:

a) Thuế giá trị gia tăng của hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng thì được khấu trừ toàn bộ.

b) Thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng đồng thời cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và không chịu thuế giá trị gia tăng thì chỉ được khấu trừ số thuế đầu vào của hàng hoá, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng.Cơ sở kinh doanh phải hạch toán riêng thuế đầu vào được khấu trừ và không được khấu trừ; trường hợp không hạch toán riêng được thì được khấu trừ theo tỷ lệ (%) giữa doanh số chịu thuế so với tổng doanh số bán ra.

c) Thuế đầu vào được khấu trừ phát sinh trong tháng nào được kê khai, khấu trừ khi xác định số thuế phải nộp của tháng đó. Thời gian kê khai chậm nhất là 03 tháng kể từ thời điểm kê khai thuế của tháng phát sinh. Hóa đơn giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ mua vào quá thời hạn 03 tháng, cơ sở kinh doanh không được kê khai khấu trừ mà phải tính vào giá trị hàng hóa, dịch vụ, nguyên giá tài sản cố định hoặc chi phí kinh doanh.

Riêng thuế đầu vào của tài sản cố định được khấu trừ lớn thì được khấu trừ dần hoặc được hoàn thuế theo quy định.

2. Căn cứ để xác định số thuế đầu vào được khấu trừ quy định trên đây là:

a) Đối với hàng hoá, dịch vụ mua vào là số tiền thuế giá trị gia tăng ghi trên hoá đơn giá trị gia tăng mua hàng hoá, dịch vụ; trường hợp nộp thay nhà thầu nước ngoài hoặc đối tượng khác theo quy định của pháp luật là chứng từ nộp thuế thay.

b) Đối với hàng hoá nhập khẩu là số tiền thuế giá trị gia tăng đã nộp ghi trên chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu.

c) Đối với hàng hoá, dịch vụ mua vào của cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ được dùng loại hóa đơn ghi giá thanh toán là giá đã có thuế giá trị gia tăng thì được căn cứ vào hóa đơn đó để tính số thuế đầu vào được khấu trừ

36

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 3. Cơ sở kinh doanh không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với các hóa đơn giá trị gia tăng sử dụng không đúng theo quy định của pháp luật như: sử dụng hóa đơn, chứng từ nộp thuế giá trị gia tăng giả, hóa đơn khống (không mua, bán hàng hóa, dịch vụ), hóa đơn ghi giá trị cao hơn giá trị thực tế của hàng hóa, dịch vụ bán ra

4.2. Thuế Tiêu thụ đặc biệt

Reference: Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 17/06/2003NĐ 149 ngày 4/12/2003 Quy định chi tiết thi hành Luật Thuế tiêu thụ đặc biệtvà Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệtTT 119 ngày 12/12/2003 Hướng dẫn thi hành Nghị định số 149/2003/NĐ-CP ngày 04/12/2003

Đối tượng chịu thuế là các hàng hóa, dịch vụ sau đây, trừ các trường hợp hàng hoá không phải chịu thuế TTĐB quy định tại phần tiếp theo.

1.1 - Hàng hóa:

a) Thuốc lá điếu, xì gà;

b) Rượu;

c) Bia;

d) Ô tô dưới 24 chỗ ngồi;

đ) Xăng các loại, nap-ta (naphtha), chế phẩm tái hợp (reformade component) và

các chế phẩm khác để pha chế xăng;

e) Điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống;

g) Bài lá;

h) Vàng mã, hàng mã.

1.2 - Dịch vụ:

a) Kinh doanh vũ trường, mát-xa (Massage), ka-ra-ô-kê (Karaoke);

b) Kinh doanh ca-si-nô (casino), trò chơi bằng máy giắc-pót (jackpot);

c) Kinh doanh giải trí có đặt cược;

d) Kinh doanh gôn (golf): bán thẻ hội viên, vé chơi gôn;đ) Kinh doanh xổ số.

37

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Các t rường hợp hàng hóa không phải chịu thuế TTĐB:

1. Hàng hóa do các cơ sở sản xuất, gia công trực tiếp xuất khẩu hoặc bán, ủy thác cho cơ sở kinh doanh xuất khẩu để xuất khẩu.

Trường hợp cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua hàng hoá thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt của cơ sở sản xuất để xuất khẩu nhưng không xuất khẩu mà tiêu thụ trong nước thì cơ sở kinh doanh xuất khẩu phải kê khai nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.

2. Hàng hoá nhập khẩu trong các trường hợp sau:

a) Hàng hoá nhập khẩu là:

- Hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại;

- Quà tặng của các tổ chức, cá nhân nước ngoài cho các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân. Quà tặng được xác định trong mức quy định của Chính phủ;

- Đồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài được hưởng tiêu chuẩn miễn trừ ngoại giao do Chính phủ Việt Nam quy định phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc tham gia;

- Hàng hoá mang theo người trong tiêu chuẩn hành lý miễn thuế nhập khẩu;

b) Hàng hoá chuyển khẩu quá cảnh, mượn đường qua Việt Nam theo các hình thức:

- Hàng hóa chuyển thẳng từ cảng nước xuất khẩu đến cảng nước nhập khẩu, không đến cảng Việt Nam;

- Hàng hóa đến cảng Việt Nam nhưng không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam mà đi thẳng tới cảng nước nhập khẩu;

- Hàng hóa đưa vào Kho ngoại quan rồi chuyển đến nước khác, không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam theo Quy chế Kho ngoại quan;

- Hàng quá cảnh, mượn đường qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam trên cơ sở hiệp định đã ký kết giữa hai Chính phủ hoặc ngành, địa phương được Thủ tướng Chính phủ cho phép;

38

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 c) Hàng hóa tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu và hàng hóa tạm xuất khẩu, tái nhập khẩu trong thời hạn chưa phải nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo quy định của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

d) Hàng hóa nhập khẩu để bán miễn thuế cho các cơ quan và người nước ngoài ở Việt Nam được hưởng tiêu chuẩn miễn trừ ngoại giao theo chế độ quy định được miễn thuế nhập khẩu;

Hàng hóa nhập khẩu để bán miễn thuế ở các cửa hàng miễn thuế tại các sân bay, bến cảng, nhà ga quốc tế và các cửa khẩu biên giới.

Đối tượng nộp thuế các tổ chức, cá nhân (gọi chung là cơ sở) có hoạt động sản xuất, nhập khẩu hàng hóa, kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cơ sở sản xuất hàng hoá thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hoá này ở khâu sản xuất.

Cơ sở nhập khẩu hàng hoá thuộc diện chịu thuế tiệu thụ đặc biệt phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hoá này ở khâu nhập khẩu.

Cơ sở kinh doanh dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá tính thuế của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và thuế suất.

Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt được quy định cụ thể như sau:

1. Đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do cơ sở sản xuất bán ra chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng.

Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia sản xuất trong nước được quy định như sau :

a) Đối với rượu, bia chai của cơ sở sản xuất rượu, bia trong nước bán theo giá có cả vỏ chai thì giá bán để làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt được trừ giá trị vỏ chai theo giá thực tế chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng.

b) Đối với bia hộp của cơ sở sản xuất bia trong nước bán theo giá có cả vỏ hộp (vỏ lon) thì giá bán để làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt được trừ giá trị vỏ hộp (vỏ lon)

39

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 theo mức giá ấn định tính cho 1 lít bia. Giao Bộ Tài chính quy định cụ thể mức giá vỏ hộp (vỏ lon) được trừ trong từng thời kỳ cho phù hợp.

2. Đối với hàng hóa nhập khẩu là giá tính thuế nhập khẩu cộng với thuế nhập khẩu. Trường hợp hàng hóa nhập khẩu được miễn hoặc giảm thuế nhập khẩu thì giá tính thuế không bao gồm phần thuế nhập khẩu được miễn, giảm.

3. Đối với hàng hóa gia công là giá do cơ sở đưa gia công bán ra chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng.

4. Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp là giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng hóa đó bán theo phương thức trả tiền một lần (không bao gồm khoản lãi trả góp).

Trường hợp cơ sở sản xuất kinh doanh bán hàng qua các chi nhánh, cửa hàng, cơ sở trực thuộc, đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt căn cứ vào giá thực tế các cửa hàng, chi nhánh, cơ sở trực thuộc, đại lý hưởng hoa hồng bán ra.

5. Đối với dịch vụ là giá cung ứng dịch vụ chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt và chưa có thuế giá trị gia tăng.

Giá cung ứng dịch vụ làm căn cứ xác định giá chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số dịch vụ được quy định cụ thể như sau :

- Đối với kinh doanh gôn là giá bán thẻ hội viên, giá bán vé chơi gôn.

- Đối với dịch vụ ca-si-nô, trò chơi bằng máy giắc-pót, kinh doanh giải trí có đặt cược là doanh thu từ hoạt động này trừ số tiền đã trả thưởng cho khách.

6. Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi, tiêu dùng nội bộ, biếu, tặng, khuyến mại là giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng hóa, dịch vụ cùng loại hoặc tương đương tại thời điểm phát sinh các hoạt động này.

Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa, dịch vụ quy định tại Điều này bao gồm cả khoản thu thêm tính ngoài giá bán hàng hóa, dịch vụ mà cơ sở kinh doanh được hưởng.

Trường hợp đối tượng nộp thuế có doanh thu bằng ngoại tệ thì phải quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam theo tỷ giá hối đoái do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh doanh thu để xác định giá tính thuế.

40


41

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 4.3. Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu

Đối tượng chịu thuế là Tất cả hàng hoá được phép xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam trong các trường hợp sau đây đều là đối tượng chịu thuế xuất khẩu hoặc thuế nhập khẩu:

1. Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu của các tổ chức kinh tế Việt Nam thuộc các thành phần kinh tế được phép mua bán, trao đổi, vay nợ với nước ngoài.

2. Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu của các tổ chức kinh tế nước ngoài, của các hình thức đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

3. Hàng hoá nói ở khoản 1, khoản 2 được phép xuất khẩu vào các khu chế xuất tại Việt Nam và hàng hoá của các xí nghiệp trong khu chế xuất được phép nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.

4. Hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu để làm hàng mẫu, quảng cáo, dự hội chợ triển lãm.

5. Hàng viện trợ hoàn lại và không hoàn lại.

6. Hàng hoá vượt quá tiêu chuẩn hành lý được miễn thuế mang theo người của cá nhân người Việt Nam và người nước ngoài khi xuất nhập cảnh qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.

7. Hàng là quà biếu, quà tặng vượt quá tiêu chuẩn miễn thuế của các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mang hoặc gửi về cho các tổ chức, cá nhân ở Việt Nam và ngược lại.

8. Hàng hoá xuất nhập khẩu vượt quá tiêu chuẩn miễn thuế của các tổ chức quốc tế, cơ quan ngoại giao nước ngoài tại Việt Nam và của các cá nhân người nước ngoài làm việc tại các tổ chức nói trên hoặc tại các hình thức đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

9. Hàng là tài sản di chuyển vượt quá tiêu chuẩn miễn thuế của các tổ chức, cá nhân nước ngoài xuất khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam do hết thời hạn cư trú và làm việc tại Việt Nam và của cá nhân người Việt Nam được Chính phủ Việt Nam cho phép xuất cảnh để định cư ở nước ngoài.

Đối tượng không chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu:

Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu không thuộc diện chịu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu sau khi làm thủ tục hải quan, bao gồm:

1/ Hàng quá cảnh và mượn đường qua lãnh thổ Việt Nam.

2/ Hàng kinh doanh theo phương thức chuyển khẩu.

42


3/ Hàng hóa từ nước ngoài nhập khẩu vào khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan; Hàng hóa từ khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan xuất khẩu ra nước ngoài; Hàng hóa đưa từ khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan này sang khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất, kho bảo thuế, kho ngoại quan khác trong lãnh thổ Việt Nam; Hàng hoá xuất nhập khẩu ra vào các khu vực được phép miễn thuế theo quy định của Chính phủ.

4/ Hàng viện trợ nhân đạo.Căn cứ để tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu là số lượng hàng hóa, giá tính thuế và thuế suất của mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu.

Số lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu làm căn cứ tính thuế là số lượng từng mặt hàng thực tế xuất khẩu, nhập khẩu.

Giá tính thuế được tính bằng đồng Việt Nam và được thực hiện như sau:

1.1/ Đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp đồng mua bán hàng hoá:

1.1.1/ Đối với hàng hoá xuất khẩu: là giá bán cho khách hàng tại cửa khẩu xuất (giá FOB), không bao gồm phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F). Căn cứ để xác định giá bán cho khách hàng là hợp đồng mua bán hàng hoá với đầy đủ nội dung chủ yếu của một bản hợp đồng theo quy định tại Luật Thương mại phù hợp với các chứng từ hợp pháp, hợp lệ có liên quan đến việc mua bán hàng hoá;

1.1.2/ Đối với hàng hoá nhập khẩu:

1.1.2.1/ Hàng hoá nhập khẩu theo hợp đồng mua bán hàng hoá thuộc đối tượng áp dụng của Thông tư số 118/2003/TT/BTC ngày 8/12/2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn Nghị định số 60/2002/NĐ-CP ngày 6/6/2002 của Chính phủ quy định về việc xác định trị giá tính thuế đối với hàng hoá nhập khẩu theo nguyên tắc của Hiệp định thực hiện Điều 7 Hiệp định chung về thuế quan và thương mại thì giá tính thuế được xác định theo hướng dẫn tại Thông tư số 118/2003/TT/BTC nêu trên.

1.1.2.2/ Hàng hoá nhập khẩu theo hợp đồng mua bán hàng hoá nhưng không thuộc đối tượng áp dụng của Thông tư số 118/2003/TT/BTC ngày 8/12/2003 của Bộ Tài chính thì giá tính thuế là giá thực tế phải thanh toán mà người mua đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán cho người bán về hàng hoá nhập khẩu. Tổng cục Hải quan hướng dẫn cụ thể việc xác định giá tính thuế nêu tại điểm này.

1.1.2.3/ Một số trường hợp đặc biệt được hướng dẫn thêm như sau:

1.1.2.3.1/ Máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đi thuê thì giá tính thuế nhập khẩu là giá thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải thực phải trả theo hợp đồng đã ký với nước ngoài phù hợp với các chứng từ hợp pháp, hợp lệ có liên quan đến việc đi thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải.

43


1.1.2.3.2/ Máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đưa ra nước ngoài để sửa chữa thì giá tính thuế khi nhập khẩu trở lại Việt Nam là chi phí sửa chữa thực phải trả theo hợp đồng đã ký với nước ngoài phù hợp với các chứng từ hợp pháp, hợp lệ có liên quan đến việc sửa chữa máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải.

Giá thuê thực phải trả hoặc chi phí sửa chữa thực phải trả tại điểm 1.1.2.3.1 và 1.1.2.3.2 nêu trên nếu chưa bao gồm chi phí vận tải (F) và phí bảo hiểm (I) thì phải cộng chi phí vận tải và phí bảo hiểm để xác định giá tính thuế nhập khẩu. Trường hợp hàng hoá nhập khẩu được các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam cung cấp dịch vụ bảo hiểm và vận tải hàng hoá thì giá tính thuế nhập khẩu không bao gồm khoản thuế giá trị gia tăng đối với phí bảo hiểm (I) và chi phí vận tải (F).

1.1.2.3.3/ Hàng hoá nhập khẩu có bao gồm hàng hoá bảo hành theo hợp đồng mua bán hàng hoá (kể cả trường hợp hàng hoá gửi sau) nhưng giá ghi trên hợp đồng mua bán hàng hoá không tính thanh toán riêng đối với số hàng hoá bảo hành thì giá tính thuế là giá bao gồm cả trị giá hàng hoá bảo hành.

1.1.2.3.4/ Hàng hoá nhập khẩu thuộc đối tượng được miễn thuế, tạm miễn thuế, đã đưa vào sử dụng tại Việt Nam nhưng sau đó được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển nhượng hoặc thay đổi mục đích được miễn thuế, tạm miễn thuế trước đây, phải nộp thuế, thì giá tính thuế nhập khẩu được xác định trên cơ sở giá trị còn lại của hàng hoá tính theo thời gian sử dụng và lưu lại tại Việt Nam (tính từ thời điểm nhập khẩu đến thời điểm tính thuế) và được xác định cụ thể như sau:

- Khi nhập khẩu là hàng hoá mới (chưa qua sử dụng):

Thời gian sử dụng và lưu lại tại Việt Nam

Giá tính thuế nhập khẩu = (%) giá hàng hoá mới tại thời điểm tính thuế

Từ 6 tháng trở xuống (được tính tròn là 183 ngày)

90%

Từ trên 6 tháng đến 1 năm (được tính tròn là 365 ngày)

80%

Từ trên 1 năm đến 2 năm 70%



Từ trên 5 năm 40%

- Khi nhập khẩu là loại hàng hoá đã qua sử dụng:

Thời gian sử dụng và lưu lại tại Việt Nam

Giá tính thuế nhập khẩu = (%) giá hàng hoá mới tại thời điểm tính thuế

Từ 6 tháng trở xuống 60%

44


Từ trên 6 tháng đến 1 năm 50%




Từ trên 5 năm 20%1.2/ Đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu không theo hợp đồng mua bán hàng hoá hoặc

hợp đồng không phù hợp theo quy định tại Luật Thương mại thì giá tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu do Cục Hải quan địa phương qui định. Tổng cục Hải quan hướng dẫn cụ thể phương pháp xác định giá tính thuế theo nguyên tắc phù hợp với giá giao dịch trên thị trường nhằm chống gian lận thương mại qua giá.

Tỷ giá làm cơ sở để xác định giá tính thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố được đăng trên báo Nhân dân hàng ngày.

Đối với các đồng ngoại tệ không có giao dịch trên thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng thì xác định theo nguyên tắc tỷ giá tính chéo giữa tỷ giá đồng đô la Mỹ (USD) với đồng Việt Nam giao dịch bình quân trên thị trường liên Ngân hàng và tỷ giá giữa đồng đô la Mỹ với các ngoại tệ khác trên thị trường Quốc tế do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố.

Thuế suất thuế xuất khẩu được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại Biểu thuế thuế xuất khẩu.

Thuế suất thuế nhập khẩu gồm thuế suất ưu đãi, thuế suất ưu đãi đặc biệt và thuế suất thông thường, cụ thể như sau:

2.1/ Thuế suất ưu đãi là thuế suất áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước hoặc khối nước có thỏa thuận về đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Mức thuế suất ưu đãi được quy định cụ thể cho từng mặt hàng tại Biểu thuế thuế nhập khẩu ưu đãi.

Điều kiện để được áp dụng thuế suất ưu đãi:

- Hàng hóa nhập khẩu phải có giấy chứng nhận xuất xứ hàng hoá (C/O) từ nước hoặc khối nước đã có thỏa thuận về đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam. Nước hoặc khối nước đó phải nằm trong danh sách các nước hoặc khối nước do Bộ Thương mại thông báo đã có thỏa thuận về đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam;

- Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) phải phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.

45


2.2/ Thuế suất ưu đãi đặc biệt là thuế suất được áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước hoặc khối nước mà Việt Nam và nước hoặc khối nước đó đã có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu theo thể chế khu vực thương mại tự do, liên minh thuế quan hoặc để tạo thuận lợi cho giao lưu thương mại biên giới và trường hợp ưu đãi đặc biệt khác. Thuế suất ưu đãi đặc biệt được áp dụng cụ thể cho từng mặt hàng theo quy định trong thỏa thuận.

Điều kiện để được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt:

- Hàng hoá nhập khẩu phải có giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) từ nước hoặc khối nước đã có thỏa thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu đối với Việt Nam. Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) phải phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành.

- Hàng hoá nhập khẩu phải là những mặt hàng được quy định cụ thể trong danh mục hàng hoá được hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt cho từng nước hoặc khối nước do Chính phủ hoặc các cơ quan được Chính phủ uỷ quyền công bố.

- Các điều kiện khác (nếu có) để được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt thực hiện theo quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn riêng cho từng nước hoặc khối nước mà Việt Nam có cam kết về thuế suất ưu đãi đặc biệt.

Đối với các trường hợp chưa xuất trình được (C/O) theo đúng quy định khi làm thủ tục hải quan, cơ quan Hải quan vẫn tính thuế theo mức thuế suất ưu đãi hoặc thuế suất ưu đãi đặc biệt theo cam kết và kê khai của đối tượng nộp thuế. Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày đăng ký Tờ khai hàng hoá nhập khẩu, đối tượng nộp thuế phải xuất trình C/O theo đúng quy định cho cơ quan Hải quan. Trường hợp không xuất trình được C/O theo đúng quy định thì cơ quan Hải quan tính lại thuế và xử phạt vi phạm theo quy định hiện hành.

2.3/ Thuế suất thông thường là thuế suất được áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước hoặc khối nước mà Việt Nam không có thỏa thuận về đối xử tối huệ quốc hoặc không có thoả thuận ưu đãi đặc biệt về thuế nhập khẩu.

Thuế suất thông thường cao hơn 50% (năm mươi phần trăm) so với thuế suất ưu đãi của từng mặt hàng quy định tại Biểu thuế thuế nhập khẩu ưu đãi và được tính như sau:

Thuế suất thông thường

= Thuế suất ưu đãi

+ Thuế suất ưu đãi

x 50%

2.4/ Hàng hóa nhập khẩu trong một số trường hợp thuộc diện phải chịu thuế bổ sung, gồm:

a) Hàng hóa được nhập khẩu vào Việt Nam với giá bán của hàng đó quá thấp so với giá thông thường do được bán phá giá, gây khó khăn cho sự phát triển ngành sản xuất hàng hóa tương tự của Việt Nam;

b) Hàng hóa được nhập khẩu vào Việt Nam với giá bán của hàng đó quá thấp so với giá thông thường do có sự trợ cấp của nước xuất khẩu, gây khó khăn cho sự phát triển ngành sản xuất hàng hóa tương tự của Việt Nam;

46


c) Hàng hóa được nhập khẩu vào Việt Nam có xuất xứ từ nước mà nước đó có sự phân biệt đối xử về thuế nhập khẩu hoặc có những biện pháp phân biệt đối xử khác đối với hàng hóa của Việt Nam.

Thuế bổ sung, thuế suất theo hạn ngạch thuế quan, thuế tuyệt đối được thực hiện theo văn bản hướng dẫn riêng.

Các trường hợp xét miễn giảm thuế xuất nhập khẩu, đề nghị xem chi tiết tại TT 87 ngày 31/08/2004

47

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 4.4. Thuế thu nhập doanh nghiệp

Reference: Luật Thuế Thu nhập DN & các văn bản hướng dẫn

Đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp

Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ (gọi chung là cơ sở kinh doanh) dưới đây có thu nhập chịu thuế phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp:

1. Các tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ:

1.1- Doanh nghiệp Nhà nước được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp Nhà nước.

1.2- Doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp.

1.3- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và Bên nước ngoài tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

1.4- Công ty ở nước ngoài và tổ chức nước ngoài hoạt động kinh doanh ở Việt Nam không theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

1.5- Tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp có tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.

1.6- Hợp tác xã, tổ hợp tác.

1.7- Các tổ chức khác có sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.

2. Cá nhân trong nước sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ bao gồm:

2.1- Cá nhân và nhóm cá nhân kinh doanh.

2.2- Hộ kinh doanh cá thể.

2.3- Cá nhân hành nghề độc lập có hoặc không có văn phòng, địa điểm hành nghề cố định thuộc đối tượng kinh doanh (trừ người làm công ăn lương) phải đăng ký nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ quan thuế như: bác sỹ, luật sư, kế toán, kiểm toán, hoạ sỹ, kiến trúc sư, nhạc sỹ và những người hành nghề độc lập khác.

2.4- Cá nhân cho thuê tài sản như nhà, đất, phương tiện vận tải, máy móc thiết bị và các loại tài sản khác.

48


3. Cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập phát sinh tại Việt Nam, không phân biệt hoạt động kinh doanh được thực hiện tại Việt Nam hay tại nước ngoài như: cho thuê tài sản, cho vay vốn, chuyển giao công nghệ, hoạt động tư vấn, tiếp thị, quảng cáo...

4. Công ty ở nước ngoài hoạt động kinh doanh thông qua cơ sở thường trú tại Việt Nam.

Cơ sở thường trú là cơ sở kinh doanh mà thông qua cơ sở này công ty ở nước ngoài thực hiện một phần hay toàn bộ hoạt động kinh doanh của mình tại Việt Nam mang lại thu nhập. Cơ sở thường trú của công ty ở nước ngoài chủ yếu bao gồm các hình thức sau :

4.1- Chi nhánh, văn phòng điều hành, nhà máy, xưởng sản xuất, kho giao nhận hàng hóa, phương tiện vận tải, hầm mỏ, mỏ dầu hoặc khí đốt, địa điểm thăm dò hoặc khai thác tài nguyên thiên nhiên hay các thiết bị phương tiện phục vụ cho việc thăm dò tài nguyên thiên nhiên;

4.2- Địa điểm xây dựng; công trình xây dựng, lắp đặt, lắp ráp; các hoạt động giám sát xây dựng, công trình xây dựng, lắp đặt, lắp ráp;

4.3- Cơ sở cung cấp các dịch vụ bao gồm cả dịch vụ tư vấn thông qua người làm công cho mình hay một đối tượng khác;

4.4- Đại lý cho công ty ở nước ngoài;

4.5- Đại diện ở Việt Nam trong các trường hợp :

- Có thẩm quyền ký kết các hợp đồng đứng tên công ty ở nước ngoài;

- Không có thẩm quyền ký kết các hợp đồng đứng tên công ty nước ngoài nhưng thường xuyên thực hiện việc giao hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ tại Việt Nam.

Đối tượng không thuộc d iện nộp thuế thu nhập doanh nghiệp

Các trường hợp sau đây không thuộc diện nộp thuế thu nhập doanh nghiệp:

1. Hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất nông nghiệp có thu nhập từ sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản.

2. Hộ gia đình, cá nhân nông dân sản xuất nông nghiệp có thu nhập từ sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản, trừ hộ gia đình và cá nhân nông dân sản xuất hàng hoá lớn, có thu nhập cao từ sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản.

49

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Tạm thời chưa thu thuế t hu nhập doanh ngh iệp đố i vớ i hộ g ia đ ình và cá nhân nông dân sản xuất hàng hoá lớn, có thu nhập cao từ các sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản cho đến khi có quy định của Chính phủ.

Căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp

Căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp là thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế và thuế suất.

I. Thu nhập chịu thuế

Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế bao gồm thu nhập chịu thuế của hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và thu nhập chịu thuế khác, kể cả thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ở nước ngoài.

Kỳ tính thuế được xác định theo năm dương lịch. Trường hợp cơ sở kinh doanh áp dụng năm tài chính khác với năm dương lịch thì kỳ tính thuế xác định theo năm tài chính áp dụng. Kỳ tính thuế đầu tiên đối với cơ sở kinh doanh mới thành lập và kỳ tính thuế cuối cùng đối với cơ sở kinh doanh chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển đổi hình thức sở hữu, sáp nhập, chia tách, giải thể, phá sản được xác định phù hợp với kỳ kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán.

Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế được xác định theo công thức sau:

Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế

=Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế

-Chi phí hợp lý trong kỳ tính thuế

+Thu nhập chịu thuế khác trong kỳ tính thuế

Sau khi xác định thu nhập chịu thuế theo công thức trên, cơ sở kinh doanh được trừ số lỗ của các kỳ tính thuế trước chuyển sang trước khi xác định số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp theo quy định.

Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế

1. Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế là toàn bộ tiền bán hàng, tiền cung ứng dịch vụ kể cả trợ giá, phụ thu, phụ trội mà cơ sở kinh doanh được hưởng, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế là doanh thu không có thuế giá trị gia tăng. Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp trên giá trị gia tăng là doanh thu bao gồm cả thuế giá trị gia tăng.

50


2. Thời điểm xác định doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hàng hoá, hoàn thành dịch vụ hoặc thời điểm lập hoá đơn bán hàng, cung ứng dịch vụ.

3. Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế trong một số trường hợp được quy định cụ thể như sau:

a) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hàng hóa bán theo phương thức trả góp được xác định theo giá bán hàng hoá trả tiền một lần, không bao gồm tiền lãi trả chậm;

b) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi, biếu, tặng, tiêu dùng nội bộ được xác định theo giá bán của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại hoặc tương đương tại thời điểm trao đổi, biếu, tặng, tiêu dùng nội bộ;

c) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động gia công hàng hóa là tiền thu về hoạt động gia công bao gồm cả tiền công, nhiên liệu, động lực, vật liệu phụ và chi phí khác phục vụ cho việc gia công hàng hóa;

d) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động cho thuê tài sản là số tiền bên thuê trả từng kỳ theo hợp đồng thuê. Trường hợp bên thuê trả tiền thuê trước cho nhiều năm thì doanh thu để tính thu nhập chịu thuế được phân bổ cho số năm trả tiền trước hoặc xác định theo doanh thu trả tiền một lần.

đ) Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế đối với hoạt động tín dụng là tiền lãi cho vay phải thu phát sinh trong kỳ tính thuế;

Các khoản chi phí hợp lý được trừ để tính thu nhập chịu thuế bao gồm:

1. Chi phí khấu hao của tài sản cố định sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ. Mức trích khấu hao tài sản cố định được xác định căn cứ vào giá trị tài sản cố định và thời gian trích khấu hao. Cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ có hiệu quả kinh tế cao được khấu hao nhanh nhưng tối đa không quá 2 lần mức khấu hao theo chế độ để nhanh chóng đổi mới công nghệ.

Bộ Tài chính qui định tiêu chuẩn tài sản cố định, thời gian, mức trích khấu hao và khấu hao nhanh quy định tại khoản này.

2. Chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa thực tế sử dụng vào sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ liên quan đến doanh thu, thu nhập chịu thuế trong kỳ được tính theo mức tiêu hao hợp lý, giá thực tế xuất kho do cơ sở kinh doanh tự xác định và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

51


Cơ sở kinh doanh mua sản phẩm làm bằng mây, tre, cói, dừa, cọ của người nông dân trực tiếp làm ra, hàng thủ công mỹ nghệ của các nghệ nhân không kinh doanh; đất, đá, cát, sỏi của người dân tự khai thác; phế liệu của người trực tiếp thu nhặt và một số dịch vụ của cá nhân không kinh doanh, không có hoá đơn, chứng từ được lập bảng kê theo quy định của Bộ Tài chính trên cơ sở chứng từ đề nghị thanh toán của người bán hàng, cung ứng dịch vụ. Giám đốc cơ sở kinh doanh duyệt chi theo bảng kê phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của bảng kê.

3. Tiền lương, tiền công, phụ cấp phải trả cho người lao động theo quy định của Bộ Luật lao động, tiền ăn giữa ca, tiền ăn định lượng:

a) Tiền lương, tiền công, phụ cấp phải trả cho người lao động trong các doanh nghiệp nhà nước được tính vào chi phí hợp lý theo chế độ hiện hành;

b) Tiền lương, tiền công, phụ cấp phải trả cho người lao động trong các cơ sở kinh doanh khác được tính vào chi phí hợp lý theo hợp đồng lao động;

c) Chi phí tiền ăn giữa ca cho người lao động được tính vào chi phí hợp lý tối đa không quá mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định đối với công chức nhà nước;

d) Tiền ăn định lượng chi trả cho người lao động làm việc trong một số ngành, nghề đặc biệt theo chế độ của nhà nước quy định.

4. Chi phí nghiên cứu khoa học, công nghệ; sáng kiến, cải tiến; y tế; đào tạo lao động theo chế độ quy định; tài trợ cho giáo dục.

5. Chi phí dịch vụ mua ngoài: điện , nước, điện thoại, sửa chữa tài sản cố định; tiền thuê tài sản cố định; kiểm toán; dịch vụ pháp lý; thiết kế, xác lập và bảo vệ nhãn hiệu hàng hoá; bảo hiểm tài sản; chi trả tiền sử dụng các tài liệu kỹ thuật; bằng sáng chế; giấy phép công nghệ không thuộc tài sản cố định, các dịch vụ kỹ thuật và dịch vụ mua ngoài khác.

6. Các khoản chi :

a) Các khoản chi cho lao động nữ, bao gồm :

- Chi cho công tác đào tạo lại nghề cho chị em nữ công nhân viên, nếu nghề cũ không còn phù hợp để chuyển đổi sang nghề khác theo quy hoạch phát triển của cơ sở kinh doanh.

Khoản chi thêm này bao gồm: học phí đi học (nếu có) + chênh lệch tiền lương ngạch bậc (đảm bảo 100% lương cho người đi học).

52


- Chi phí tiền lương và phụ cấp (nếu có) cho cô giáo dạy ở nhà trẻ, mẫu giáo do doanh nghiệp tổ chức và quản lý. Số cô giáo này được xác định theo định mức do hệ thống giáo dục đào tạo quy định;

- Chi phí tổ chức khám sức khoẻ thêm một lần trong năm như khám bệnh nghề nghiệp, mãn tính hoặc phụ khoa cho nữ công nhân viên;

- Chi bồi dưỡng cho người lao động nữ sau khi sinh con. Mức chi không quá 300.000 đồng Việt Nam đối với cơ sở kinh doanh ở thành phố, thị trấn, thị xã và không quá 500.000 đồng Việt Nam đối với cơ sở kinh doanh đóng trên địa bàn thuộc Danh mục B, Danh mục C Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này để giúp đỡ người mẹ khắc phục một phần khó khăn do sinh đẻ;

- Trong thời gian cho con bú, nếu vì lý do khách quan người lao động nữ không nghỉ cho con bú theo chế độ quy định mà ở lại làm việc cho cơ sở kinh doanh thì thời gian làm việc này người lao động nữ được trả phụ cấp làm thêm giờ theo chế độ.

Đối với cơ sở kinh doanh hoạt động sản xuất, xây dựng, vận tải sử dụng nhiều lao động nữ, nếu hạch toán, theo dõi riêng được các khoản thực chi cho lao động nữ được giảm thuế thu nhập doanh nghiệp theo Điều 45 của Nghị định này.

b) Chi bảo hộ lao động theo quy định của Bộ luật Lao động;

Một số cơ sở kinh doanh quy định người lao động phải mặc trang phục thống nhất tại nơi làm việc thì khoản chi mua trang phục được tính vào chi phí hợp lý.

c) Chi bảo vệ cơ sở kinh doanh; chi công tác phí;

d) Trích nộp quỹ bảo hiểm xã hội; bảo hiểm y tế thuộc trách nhiệm của cơ sở kinh doanh sử dụng lao động; kinh phí công đoàn; chi phí hỗ trợ cho hoạt động của Đảng, đoàn thể tại cơ sở kinh doanh; khoản trích nộp hình thành nguồn chi phí quản lý cho cấp trên và các quỹ của hiệp hội theo chế độ quy định.

7. Chi trả lãi tiền vay vốn sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của các tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính, các tổ chức kinh tế theo lãi suất thực tế; chi trả lãi tiền vay của các đối tượng khác theo lãi suất thực tế, nhưng tối đa không quá 1,2 lần mức lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại tại thời điểm vay.

8. Trích các khoản dự phòng theo chế độ quy định.

9. Trợ cấp thôi việc cho người lao động theo chế độ quy định.

10. Chi về tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ bao gồm : chi bảo quản, chi bao gói, vận chuyển, bốc vác, thuê kho, bãi, bảo hành sản phẩm hàng hóa và dịch vụ.

53


11. Chi phí quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, tiếp tân, khánh tiết, chi phí giao dịch, chi hoa hồng môi giới, chi hội nghị và các khoản chi phí khác có liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ được khống chế tối đa không quá 10% tổng số các khoản chi phí từ khoản 1 đến khoản 10 của Điều này. Đối với hoạt động thương nghiệp tổng chi phí hợp lý để xác định mức khống chế không bao gồm trị giá mua vào của hàng hóa bán ra.

12. Các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất phải nộp có liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ (trừ thuế thu nhập doanh nghiệp) bao gồm:

a) Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu;

b) Thuế tiêu thụ đặc biệt;

c) Thuế giá trị gia tăng đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng; thuế giá trị gia tăng đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế trong trường hợp mua, nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ để sản xuất hàng hoá, cung ứng dịch vụ không thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng; thuế giá trị gia tăng đầu vào trong trường hợp xuất khẩu hàng hoá, dịch vụ nhưng không đủ điều kiện để được khấu trừ và hoàn thuế theo quy định của pháp luật thuế giá trị gia tăng; thuế giá trị gia tăng đầu vào không được khấu trừ do kê khai chậm so với thời hạn quy định;

d) Thuế môn bài;

đ) Thuế tài nguyên;

e) Thuế sử dụng đất nông nghiệp;

g) Thuế nhà đất;

h) Các khoản phí, lệ phí theo quy định của pháp luật;

i) Tiền thuê đất.

13. Chi phí quản lý kinh doanh do công ty ở nước ngoài phân bổ cho cơ sở thường trú tại Việt Nam theo tỷ lệ doanh thu của cơ sở thường trú tại Việt Nam so với tổng doanh thu chung của công ty ở nước ngoài bao gồm cả doanh thu của cơ sở thường trú ở các nước.

Không tính vào chi phí hợp lý các khoản sau:

1. Tiền lương, tiền công do cơ sở kinh doanh không thực hiện đúng chế độ hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật về lao động, trừ trường hợp thuê mướn lao động theo vụ việc.

54


Tiền lương, tiền công của chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh, chủ hộ cá thể, cá nhân kinh doanh và tiền thù lao trả cho các sáng lập viên, thành viên hội đồng quản trị của công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần không trực tiếp tham gia điều hành sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.

2. Các khoản trích trước vào chi phí mà thực tế không chi gồm: trích trước về sửa chữa lớn tài sản cố định, phí bảo hành sản phẩm hàng hóa, công trình xây dựng và các khoản trích trước khác.

3. Các khoản chi không có hoá đơn, chứng từ hoặc hoá đơn, chứng từ không hợp pháp.

4. Các khoản tiền phạt về vi phạm hành chính như: vi phạm luật giao thông, vi phạm chế độ đăng ký kinh doanh, vi phạm về kế toán thống kê, vi phạm về thuế và các vi phạm hành chính khác.

5. Các khoản chi không liên quan đến doanh thu và thu nhập chịu thuế như: chi về đầu tư xây dựng cơ bản; chi ủng hộ các địa phương; chi ủng hộ các đoàn thể, tổ chức xã hội nằm ngoài cơ sở kinh doanh; chi từ thiện và các khoản chi khác không liên quan đến doanh thu và thu nhập chịu thuế.

6. Các khoản chi do các nguồn kinh phí khác đài thọ như: chi phí sự nghiệp; chi trợ cấp khó khăn thường xuyên, khó khăn đột xuất.

Trường hợp cơ sở kinh doanh nhận được khoản thu nhập từ các hoạt động góp vốn cổ phần, góp vốn liên doanh, liên kết kinh tế mà khoản thu nhập đó đã được cơ sở kinh doanh nhận vốn cổ phần, vốn liên doanh, liên kết kinh tế nộp thuế thu nhập doanh nghiệp chia cho thì khoản thu nhập này không phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các khoản thu nhập chịu thuế khác trong kỳ t ính thuế bao gồm:

a) Chênh lệch về mua, bán chứng khoán;

b) Thu nhập từ các hoạt động liên quan đến quyền sở hữu công nghiệp, quyền tác giả;

c) Thu nhập khác về quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản;

d) Thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, chuyển quyền thuê đất;

đ) Lãi từ chuyển nhượng, thanh lý tài sản;

e) Lãi tiền gửi, cho vay vốn, lãi bán hàng trả chậm;

g) Chênh lệch do bán ngoại tệ, lãi về chênh lệch tỷ giá hối đoái;

h) Kết dư cuối năm các khoản dự phòng theo chế độ quy định;

i) Thu các khoản nợ phải thu khó đòi đã xóa sổ kế toán nay đòi được;

55


k) Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ nợ;

l) Các khoản thu nhập từ sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của những năm trước bị bỏ sót mới phát hiện ra;

m) Các khoản thu nhập nhận được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ở nước ngoài.

Trường hợp khoản thu nhập nhận được đã nộp thuế ở nước ngoài thì cơ sở kinh doanh phải xác định số thu nhập trước khi nộp thuế thu nhập ở nước ngoài để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Khi xác định số thuế thu nhập cả năm sẽ được trừ số thuế thu nhập mà cơ sở kinh doanh đã nộp ở nước ngoài nhưng số thuế được trừ không vượt quá số thuế thu nhập tính theo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp cho khoản thu nhập nhận được đó.

n) Các khoản thu nhập liên quan đến việc tiêu thụ hàng hóa, cung cấp dịch vụ không tính trong doanh thu, sau khi đã trừ các khoản chi phí theo quy định của Bộ Tài chính để tạo ra khoản thu nhập đó;

o) Các khoản thu nhập khác chưa được quy định chi tiết tại Điều này.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với cơ sở kinh doanh như sau:

1. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với cơ sở kinh doanh là 28%.2. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với cơ sở kinh doanh tiến hành tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí và tài nguyên quý hiếm khác từ 28% đến 50%.

PhÇn V: ph©n tÝch tµi chÝnh vµ dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh

5.1- Phân tích tài chínha/ Phân tích tài chính thông qua các tỷ số tài chính đặc trưng: Các loại tỷ số tài chính quan trọng nhất là:- Hệ số thanh toán đo lường khả năng thanh toán của công ty bao gồm

Tổng tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn+ Hệ số TT hiện hành (Rc) = -------------------------------------------------

Tổng nợ ngắn hạnTỷ số Rc cho thấy công ty có bao nhiêu tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt để đảm bảo các khoản nợ ngắn hạn. Tỷ số này đo lường khả năng trả nợ của công ty.

TS lưu động và đầu tư ngắn hạn – hàng tồn kho+ Hệ số thanh toán nhanh (Rq) = ---------------------------------------------------------

Nợ ngắn hạnHệ số thanh toán nhanh được tính toán dựa trên những tài sản lưu động có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền, đôi khi chúng được gọi là “ Tài sản có tính thanh khoản” và tài khoản có tính thanh khoản bao gồm tất cả tài sản lưu động trừ di hang tồn kho.

TSCĐ (giá trị còn lại) và các khoản đầu tư dài hạn

56


+ Hệ số thanh toán nợ dài hạn = ------------------------------------------------------------------Nợ dài hạn

- Hệ số hoạt động đo lường mức độ hoạt động liên quan đến tài sản của công ty bao gồm: Doanh thu cả VAT

+ Số vòng quay các khoản phải thu = ----------------------------------Các khoản phải thu

Số vòng quay các khoản phải thu được sử dụng để xem xét cẩn thận việc thanh toán cẩn thận các khoản phải thu

Giá vốn hàng bán+ Số vòng quay hang tồn kho = ---------------------------

Hàng tồn khoSố vòng quay hàng tồn kho là một tiêu chuẩn đánh giá công ty sử dụng hàng tồn kho của mình hiệu quả như thế nào.

Doanh thu thuần+ Hiệu suất sử dụng tài sản cố định = ------------------------------------

Tài sản cố địnhTỷ số này nói lên một đồng tài sản cố định tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu. Qua đó đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của công ty

Doanh thu thuần+ Hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản = ------------------------------------

Toàn bộ tài sảnHiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản đo lường một đồng tài sản tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh sẽ tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu.

Doanh thu thuần DT thuần Tổng TS+ Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần = ------------------- = ------------ x-------------

Vốn cổ phần Tổng TS vốn cổ phầnHiệu suất sử dụng vốn cổ phần là chỉ tiêu rất hữu ích trong việc phân tích khía cạnh tài chính của công ty. Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần đo lường mối quan hệ giữa doanh thu và vốn cổ phần - Tỷ số đòn bẩy cho thấy việc sử dụng nợ của công ty có ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả hoạt động kinh doanh.Tỷ số đòn bẩy tài chính đánh giá mức độ mà một công ty tài trợ cho hoạt động kinh doanh của mình bằng vốn vay. Khi một công ty vay tiền, công ty luôn phải thực hiện một chuỗi thanh toán cố định. Vì các cổ đông chỉ nhận được những gì còn lại sau khi chi trả cho chủ nợ, nợ vay được xem như là tạo ra đòn bẩy. Trong thời kỳ khó khăn, các công ty có đòn bẩy tài chính cao có khả năng không trả được nợ. Vì thế khi công ty muốn vay tiền, ngân hàng sẽ đánh giá xem công ty có vay quá nhiều hay không? Ngân hàng cũng xem xét công ty có duy trì nợ vay của mình trong hạn mức cho phép không?

Các nhà cung cấp tín dụng căn cứ vào tỉ số đòn bẩy tài chính để ấn định mức lãi suất cho vay đối với công ty

57

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Đối với công ty, tỷ số đòn bẩy tài chính sẽ giúp nhà quản trị tài chính lựa chọn cấu trúc vốn hợp lý nhất cho công ty mình. Qua tỷ số đòn bẩy tài chính nhà đầu tư thấy được rủi ro về tài chính của công ty từ đó dẫn đến quyết định đầu tư của mình.

Các tỷ số đòn bẩy thong thường. Tổng nợ

+ Tỷ số nợ trên tài sản = --------------- Tổng TS

Tỷ số này cho thấy bao nhiêu phần trăm phần trăm tài sản của công ty được tài trợ bằng vốn vay. Tổng nợ

+ Tỷ số nợ trên vốn cổ phần = ----------------- Vốn cổ phần

Toàn bộ tài sản+ Tỷ số tổng tài sản trên vốn cổ phần = --------------------------

Vốn cổ phầnTỷ số này tính toán mức độ đi vay mà công ty đang gánh chịu.

Lãi trước thuế và lãi vay+ Khả năng thanh toán lãi vay = --------------------------------

Lãi vayTỷ số này dùng để đo mức độ mà lợi nhuận phát sinh do sử dụng vốn để đảm bảo trả lãi vay hang năm ntn.

- Tỷ số sinh lợi biểu hiện khả năng tạo lãi của tài sản và vốn chủ sở hữu.Tỷ số sinh lợi đo lường thu nhập của công ty với các nhân tố khác tạo ra lợi nhuận như doanh thu, tổng tài sản, vốn cổ phần.

Lợi nhuận ròng+ Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu = ----------------------------

Doanh thu thuầnToàn bộ tài sản

+ Tổng tài sản trên vốn cổ phần = -------------------- x 100Vốn cổ phần

Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản: tỷ số này đo lường khả năng sinh lợi trên một đồng vốn đầu tư vào công ty

Lợi nhuận ròng+ Tỷ suất sinh lợi trên trên vốn cổ phần = ------------------------ x 100

Vốn cổ phầnĐây là chỉ tiêu mà nhà đầu tư rất quan tâm vì nó cho thấy khả năng tạo lãi của một đồng vốn họ bỏ ra để đầu tư vào công ty

Vốn cổ phần- Tỷ số giá trị thị trường cho thấy công ty được các nhà đầu tư đánh giá như thế nào.

Thu nhập ròng của cổ đông thường+ Thu nhập mỗi cổ phần = ------------------------------------------------

Số lượng cổ phần thường

58

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Thu nhập mỗi cổ phần quyết định giá trị của cổ phần vì nó đo lường sức thu nhập chứa đựng trong một cổ phần hay nói cách khác nó thể hiện thu nhập mà nhà đầu tư có được khi mua cổ phiếu.

Cổ tức mỗi cổ phần+ Tỷ lệ chi trả cổ tức = ------------------------------

Thu nhập mỗi cổ phần Tổng cổ tức

Thu nhập mỗi cổ phần = ---------------------- Số lượng cổ phần thường

Chỉ tiêu tỷ lệ chi trả cổ tức nói lên công ty chi trả phần lớn thu nhập cho cổ đông hay giữ lại để tái đầu tư. Đây là một nhân tố quyết định đến giá trị thị trường của cổ phần.

Giá trị thị trường mỗi cổ phần+ Tỷ số giá trị thị trường trên thu nhập = -----------------------------------------

Thu nhập mỗi cổ phầnTỷ số này thể hiện giá cổ phần đắt hay rẻ so với thu nhập.

Cổ tức mỗi cổ phần+ Tỷ số cổ tức = ------------------------------------------

Giá trị thị trường mỗi cổ phần

Như ta đã biết thu nhập của nhà đầu tư gồm hai phần: cổ tức và chênh lệch giá do chuyển nhượng cổ phần. Nếu tỷ suất cổ tức của một cổ phần thấp điều đó chưa hẳn là xấu bởi vì nhà đầu tư có thể chấp nhận tỷ lệ chi trả cổ tức thấp để dành phần lớn lợi nhuận để tái đầu tư. Họ mong đợi một tăng trưởng nhanh trong cổ tức và hưởng được sự chênh lệch lớn của giá cổ phần.

b/ Phân tích nguồn vốn và sử dụng vốn:

Tăng tài sản, giảm nguồn vốn => sử dụng vốnTăng nguồn vốn, giảm tài sản => sử dụng nguồn vốn.

Bảng phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn là một trong những cơ sở và công cụ các nhà QTTC để hoạch định TC cho kỳ tới, bởi lẽ mục đích chính của nó là trả lời câu hỏi: vốn hình thành từ đâu và đựơc sử dụng vào việc gì?

Thông tin mà bảng kê diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn cho biết DN đang tiến triển hay gặp khó khăn. Thông tin này còn rất hữu ích đối với người cho vay, các nhà đầu tư…họ muốn biết DN đang làm gì với số vốn của họ.

Người ta thường tổng hợp sự thay đổi của các khoản mục trong bảng CĐKT giữa hai thời điểm là đầu kỳ và cuối kỳ.

Mỗi một sự thay đổi của từng khoản mục trong bảng CĐKT đều được xếp vào một cột diễn biến nguồn vốn hoặc sử dụng vốn theo cách thức sau đây:

Tăng các khoản nợ phải trả, tăng vốn của chủ sở hữu, cũng như một sự làm giảm TS của DN chỉ ra sự diễn biến của nguồn vốn và được xếp vào cột diễn biến nguồn vốn.

59


Tăng TS của DN, giảm các khoản nợ và vốn chủ sở hữu được xếp vào cột sử dụng vốn.

5.2 Dự báo nhu cầu tài chính:Dự báo tài chính là một bộ phận của kế hoạch hoá, vì vậy dự báo nhu cầu tài chính là một nội dung của kế hoạch hoá tài chính. Mỗi một mức doanh thu tiêu thụ sản phẩm đòi hỏi phải có sự cân bằng nhất định với nhu cầu vốn của DN. Do đó khi gia tăng doanh thu đòi hỏi phải gia tăng nhu cầu vốn ( ngắn hạn và dài hạn). Tuy nhiên sự gia tăng giữa doanh thu và vốn không nhất thiết phải cùng tỷ lệ.5.2.1.Phương pháp tỷ lệ phần trăm trên doanh thu:

Đây là một PP dự báo nhu cầu tài chính ngắn hạn và đơn giản. Khi áp dụng PP này đòi hỏi người thực hiện phải hiểu đặc thù của sxkd của DN (quy trình SX, tính chất của SP, tính thời vụ…) và phải hiểu tính quy luật của mối quan hệ giữa DT tiều thụ SP với TS, tiền vốn, phân phối lợi nhuận của DN. PP này tiến hành qua 4 bước sau:

Bước 1: Tính số dư bình quân của các khoản mục trong bảng CĐKT kỳ thực hiện. Buớc 2: Chọn các khoản mục chịu sự tác động trực tiếp và có quan hệ chặt chẽ với

DT và tính tỷ lệ phần trăm của các khoản đó so với DT thực hiện được trong kỳ. Bước 3: Dùng tỷ lệ phần trăm đó để ước tính nhu cầu vốn kinh doanh cho năm kế

hoạch trên cơ sở DT dự kiến năm kế hoạch. Bước 4: định hướng nguồn trang trải nhu cầu tăng vốn kinh doanh trên cơ sở kết quả

kinh doanh kỳ kế hoạch. Chú ý rằng PP này có tác dụng nhiều hơn trong dự báo ngắn hạn. Dự báo dài hạn

nguời ta hay dùng PP hồi quy.5.2.2. Phương pháp lập bảng cân đối kế toán mẫu:

Để dự báo nhu cầu vốn và tài sản cho kỳ kế hoạch, người ta xây dựng hoặc dựa vào một hệ thống chỉ tiêu tài chính được coi là chuẩn và dùng nó để ước lượng nhu cầu vốn cần phải có tương ứng với một mức doanh thu nhất định.

PP này được sử dụng rộng rãi trong thực tế, đặc biệt là việc hoạch định cơ cấu tài chính cho một DN mới được thành lập.

Các chỉ tiêu tài chính đặc trưng được sử dụng ở đây có thể là các tỷ số trung bình của ngành hoặc của DN cùng loại (DN này cùng tuổi, cùng quy mô, trong cùng một vùng địa lý, thị trường có thể so sánh được), hoặc là tự xây dựng.

Điều kiện để áp dụng PP này là người ta lập kế hoạch phải biết rõ ngành nghề hoạt động của DN, và sau đó là quy mô SXKD của DN (được đo lường bằng mức DT dự kiến hàng năm). Kết quả dự báo theo PP này được thể hiện trên Bảng CĐKT mẫu.

Cần chú ý rằng cùng một hệ số tài chính nhưng DT tiêu thụ khác nhau sẽ dẫn đến bảng CĐTS mẫu khác nhau. Do đó nhà quản trị tài chính có thể lập ra nhiều bảng CĐKT mẫu đánh giá DN mình theo những DT tiêu thụ khác nhau.

5.2.3. Dự báo nhu cầu vốn bằng tiền: Vốn bằng tiền là một loại TS linh động nhất, dễ dàng dùng nó để thoả mãn mọi nhu

cầu trong quá trình SXKD.

60


Vốn bằng tiền còn tiền đề để có các yếu tố khác nhau của quá trình sản xuất (nhân công, thiết bị, NVL).

Nếu TS bằng tiền giảm đi có nghĩa là tính chủ động về tài chính trong việc mở rộng quy mô, chớp lấy cơ hội đầu tư bị giảm sút, khả năng đáp ứng nghĩa vụ thanh toán bị hạn chế.

Nhưng do thời điểm thu tiền và thời điểm chi tiêu bằng tiền không phải lúc nào cũng phù hợp với nhau, cho nên trong thực tế thường xảy ra thời điểm này thừa vốn = tiền, mà còn thòi điểm khác lại thiếu vốn = tiền.

Vì vậy kế hoạch tài chính chẳng những phải xác định nhu cầu vốn bằng tiền mà còn chỉ rõ thời gian vốn bằng tiền cần được tài trợ.

Dự báo nhu cầu vốn bằng tiền là loại kế hoạch tác nghiệp. Người ta có thể lập kế hoạch tác nghiệp cho tuần, kỳ, tháng ,quý, năm.

Tuy nhiên PP lập KH này không cố định, nó có thể được mở rộng cho một số khoản thu chi khác. VD các khoản vay coi như thu, các khoản trả nợ vay coi như chi. Đồng thời khi thực hiện KH cần phải thêm một cột điều chỉnh KH ngay cạnh số liệu đã lập cho phù hợp với thực tế là điều cần thiết.

PhÇn VI: Lùa chän dù ¸n ®Çu t dµi h¹n

6.1.1 X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸nYªu cÇu - Ph¶i x¸c ®Þnh ®óng khèi lîng tiÒn ph¸t sinh;

- Ph¶i x¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm ph¸t sinh.

a, X¸c ®Þnh dßng tiÒn ra- Chi ®Çu t XDCB- Chi VL§ thêng xuyªn- Chi ho¹t ®éng t¨ng thªm

b, X¸c ®Þnh dßng tiÒn vµo- KH TSC§- Gi¸ trÞ thanh lý- Thu håi VL§

VD: TSC§ 10tr, thêi gian KH = 10 n¨m theo ®êng th¼ng, dù ¸n cã ®êi sèng 5 n¨m, sau 5 n¨m t/lý tµi s¶n

a, Thanh lý víi gi¸ 5tr = gi¸ trÞ cßn l¹i

N¨m 1 2 3 4 5 Mua TSC§ -10trKHTSC§ 1tr 1tr 1tr 1tr

61

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Thanh lý TSC§ 5tr Dßng tiÒn -10tr 1tr 1tr 1tr 6tr

b, Thanh lý víi gi¸ 7trN¨m 1 2 3 4 5

Mua TSC§ -10trKHTSC§ 1tr 1tr 1tr 1trThu thanh lý TSC§7trChi thanh lý TSC§ 5tr

L·i tõ thanh lý2tr

ThuÕ 28% 0.56tr

Dßng tiÒn -10tr 1tr 1tr 1tr7.44tr

c, Thanh lý víi gi¸ 3trN¨m 1 2 3 4 5

Mua TSC§ -10trKHTSC§ 1tr 1tr 1tr 1trThu thanh lý TSC§2trChi thanh lý TSC§ 5tr

Lç tõ thanh lý-3tr

ThuÕ 28% 0.84tr

Dßng tiÒn -10tr 1tr 1tr 1tr3.84tr

6.1.2 Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ§ång tiÒn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian, mét ®ång ngµy h«m nay cã gi¸ trÞ h¬n mét ®ång ngµy mai v× mét ®ång ngµy h«m nay nÕu ®Ó ®Õn ngµy mai th× ngoµi tiÒn gèc cßn cã tiÒn l·i, mét ®ång ngµy mai chØ lµ mét ®ång mµ th«i.

a, Gi¸ trÞ t ¬ng lai cña tiÒn Vn = Vo x (1+i)n

0 1 2 3 4 5 .....n-1 n Vo Vn

b, Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn Vo = Vn / (1+i)n

62


Trong ®ã i : tû lÖ chiÕt khÊun : sè kú tÝnh l·iVo : gi¸ trÞ hiÖn t¹i Vn : gi¸ trÞ t¬ng lai cña tiÒn(1+i)-n : thõa sè chiÕt khÊu (1+i)n: thõa sè l·i

c, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ cè ®Þnh ph¸t sinh ë cuèi kú0 1 2 3 4 5 .....n-1 n

a a a a a a a Vn = a x (1+i) n -1 Vo = a x 1- (1+i) -n

i i

d, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ cè ®Þnh ph¸t sinh ë ®Çu kú0 1 2 3 4 5 ....n-1 n a a a a a a a a

Vn = a x (1+i) n -1 x(1+i) Vo = a x 1- (1+i) -n x (1+i)

i i

e, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ h÷u h¹n biÕn ®æi theo qui luËt cÊp sè céng tr¶ cuèi kú. (r lµ c«ng sai)

0 1 2 ....n-1 n a (a+r) a+(n-2)r a+(n-1)r

Vn = (1+i) n -1 x (a+ r)- nr Vo = 1- (1+i) -n x (a+ r + nr)- nr

i i i i i i

f, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ h÷u h¹n biÕn ®æi theo qui luËt cÊp sè céng tr¶ ®Çu kú. (r lµ c«ng sai)

0 1 2 ....n-1 n a (a+r) (a+2r) a+(n-1)r

Vn = [(1+i) n -1 x (a+ r)- nr] x (1+i) i i i

Vo = [ 1- (1+i) -n x (a+ r + nr)- nr] x (1+i) i i i

g, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ h÷u h¹n biÕn ®æi theo qui luËt cÊp sè nh©n tr¶ cuèi kú. (q lµ c«ng béi)

63


0 1 2 ....n-1 n a aq aq(n-2) aq(n-1)

Vn = a q n - (1+i) n Vo = a q n - (1+i) n (1+i)-n

q - (1+i) q - (1+i)

NÕu q = 1+i ta cã

Vn = na (1+i)(n-1) Vo= na(1+i)-1

h, Gi¸ trÞ thêi gian cña 1 chuçi tiÒn tÖ h÷u h¹n biÕn ®æi theo qui luËt cÊp sè nh©n tr¶ ®Çu kú. (q lµ c«ng béi)

0 1 2 ....n-1 n a aq aq2 aq(n-1) aqn

Vn = a q n - (1+i) n (1+i)-n Vo = a q n - (1+i) n (1+i)-(n-1)

q - (1+i) q - (1+i)

NÕu q = 1+i ta cã

Vn = na (1+i)n Vo= na

6.1.3 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi roDù ¸n ®Çu t ®îc ph©n lo¹i thµnh

- Dù ¸n ®éc lËp: Lµ dù ¸n ®îc lËp ra ®Ó thùc hiÖn çc c«ng viÖc kh¸c nhau do ®ã khi thùc hiÖn dù ¸n nµy kh«ng ¶nh hëng ®Õn viÖc thùc hiÖn çc dù ¸n cßn l¹i.

- Dù ¸n xung kh¾c: Lµ dù ¸n ®îc lËp ra ®Ó thùc hiÖn cïng 1 c«ng viÖc do ®ã khi thùc hiÖn dù ¸n nµy buéc ph¶i lo¹i bá çc dù ¸n cßn l¹i.

a. Ph ¬ng ph¸p thêi gian thu håi vèn K/n: thêi gian thu håi vèn lµ kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt ®Ó sao cho çc kho¶n thu nhËp tõ dù ¸n (KHTSC§+ lîi nhuËn sau thuÕ) ®ñ ®Ó bï ®¾p vèn ®Çu t vµo TSC§.

Çch x¸c ®Þnh- NÕu thu nhËp tõ dù ¸n ë çc n¨m b»ng nhau t = V/T

Trong ®ã: t: Thêi gian thu håi vènV: vèn ®Çu t vµo TSC§T: thu nhËp tõ dù ¸n

64


T= KHTSC§+ P (P lµ lîi nhuËn sau thuÕ çc n¨m. NÕu P<0 th× kh«ng céng vµo=> T= KHTSC§)

VD: V= 100tr; KHTSC§ = 20tr/n¨m; t= ?NÕu P= 5tr t= 100/(20+5) = 4 n¨mNÕu P= -5tr t= 100/20 = 5 n¨m

- NÕu thu nhËp tõ dù ¸n ë çc n¨m kh«ng b»ng nhau: thêi gian thu håi vèn ®îc x¸c ®Þnh b»ng çch lÊy tæng vèn ®Çu tõ vµo TSC§ trõ ®i thu nhËp cña çc n¨m cho ®Õn khi thu håi hÕt V§T th× th«i.

Tiªu chuÈn lùa chän:Gäi to lµ thêi gian thu håi vèn cÇn ®¹t ®îcNÕu t> to : dù ¸n bÞ lo¹iNÕu t= to, tïy theo møc ®é quan träng cña dù ¸n ®Ó lùa chänNÕu t< to : (i) nÕu ®ã lµ dù ¸n ®éc lËp th× tÊt c¶ ®Òu ®îc lùa chän; (ii) nÕu ®ã lµ dù ¸n xung kh¾c th× lùa chän dù ¸n nµo cã t nhá nhÊt.

¦u nh îc ®iÓm ¦u ®iÓm: dÔ tÝnh to¸n, phï hîp víi Dn nhá, vèn Ýt, cÇn thu håi vèn nhanhNhîc ®iÓm: kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn, kh«ng tÝnh ®Õn thu nhËp cña dù ¸n sau khi ®· thu håi ®ñ vèn, kh«ng tÝnh ®Õn dù ¸n cã tÝnh chÊt dµi h¹n, chiÕn lîc.

b. Ph ¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV) K/n: theo ph¬ng ph¸p nµy ngêi ta ®a tÊt c¶ çc kho¶n thu vµ chi cña dù ¸n vÒ hiÖn t¹i ®Ó so s¸nh víi nhau, kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu vµ chi chÝnh lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV) cña dù ¸n.

Çch x¸c ®Þnh NPV = n (Tk- Vk)

k=0 (1+i )k Tk: thu nhËp cña dù ¸n t¹i n¨m k (k=0,n )Vk: chi phÝ cña dù ¸n t¹i n¨m k (k=0,n )n: tuæi thä cña dù ¸ni: tû lÖ chiÕt khÊu

Çch x¸c ®Þnh i - NÕu V§T lµ vèn vay i chÝnh lµ l·i suÊt ®i vay, nÕu vay tõ nh÷ng nguån

kh¸c nhau th× i chÝnh lµ l·i suÊt ®i vay b×nh qu©n- NÕu V§T lµ vèn chñ 100% th× i chÝnh lµ chi phÝ sö dông vèn chñ

kh«ng cã sù t¸c ®éng cña ®ßn bÈy tµi chÝnh.

65


- NÕu V§T lµ vèn vay + vèn chñ, i lµ chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n ®-îc x¸c ®Þnh nh sau

n ri x Vi

---

i = 1

r = -------------------------

n Vi i = 1

---r : CP sö dông vèn b×nh qu©nVi : Vèn huy ®éng tõ nguån i

Chó ý: l·i suÊt ®i vay ph¶i ®a vÒ cïng mét kú lµ n¨m, quÝ hoÆc th¸ng

Tiªu chuÈn lùa chän:NÕu NPV <0: dù ¸n bÞ lo¹iNÕu NPV =0: tuú vµo môc ®Ých kh¸c cña dù ¸n ( x· héi, m«i trêng) ®Ó

lùa chänNÕu NPV >0: (i) nÕu ®ã lµ dù ¸n ®éc lËp th× tÊt c¶ ®Òu ®îc lùa chän; (ii) nÕu ®ã lµ dù ¸n xung kh¾c th× lùa chän dù ¸n nµo cã NPV lín nhÊt.

Lùa chän dù ¸n xung kh¾c khi çc dù ¸n cã tuæi thä kh¸c nhauB1: TÝnh NPV cña tõng dù ¸nB2: dµn ®Òu NPV ra çc n¨m theo c«ng thøc

TN hµng n¨m = NPV x i 1-(1+i)-n

B3: lùa chän dù ¸n nµo cã TN hµng n¨m cao nhÊt

c. Ph ¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR) K/n: Tû suÊt doanh lîi néi bé lµ doanh lîi V§T høa hÑn ®¹t ®îc trong thêi gian tån t¹i cña dù ¸n ý nghÜa: IRR lµ chi phÝ sö dông vèn cao nhÊt mµ dù ¸n cã thÓ chÊp

nhËn ®îc

Çch x¸c ®ÞnhGi¶ sö t×m ®îc mét tû lÖ chiÕt khÊu dïng nã ®Ó tÝnh vµ lµm cho NPV= 0, tû lÖ nµy chÝnh lµ IRR cña dù ¸n.

NPV = n (Tk- Vk) = 0 => i = IRR k=0 (1+i )k

Tiªu chuÈn lùa chän:

66

Nguyen Van Long (Open), 01/03/-1,

Nguyen Van Long (Open), 01/03/-1,

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 Gi¶ sö r lµ chi phÝ sö dông vèn cña dù ¸n

nÕu IRR < r: dù ¸n bÞ lo¹iNÕu IRR = r: tuú vµo môc ®Ých kh¸c cña dù ¸n ( x· héi, m«i trêng) ®Ó

lùa chänNÕu IRR > r: (i) nÕu ®ã lµ dù ¸n ®éc lËp th× tÊt c¶ ®Òu ®îc lùa chän; (ii) nÕu ®ã lµ dù ¸n xung kh¾c th× lùa chän dù ¸n nµo cã IRR lín nhÊt.

d. M©u thuÉn gi÷a IRR vµ NPVB1: T×m i chung cña 2 dù ¸n theo ph¬ng tr×nh

n (Tk(a)- Vk(a) = n (Tk(b)- Vk(b)) k=0 (1+i )k(a) k=0 (1+i )k(b)

B2: so s¸nh víi chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n cña dù ¸n ®Ó lùa chän.

6.1.4 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã rñi roK/nC¸ch x¸c ®Þnh

NPV lµm hµm nghÞch biÕn ®èi víi i, nÕu NPV<0, dù ¸n bÞ lo¹i. NÕu NPV>0 dù ¸n ®îc chÊp nhËn.

a, Chñ quan: nÕu i trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng lµ 10%- Rñi ro Ýt => irr =12%- Rñi ro trung b×nh => irr =15%- Rñi ro cao => irr =20%Kho¶n chªnh lÖch gi÷a irr vµ i ®îc gäi lµ tû lÖ bï ®¾p rñi ro.

a, Kh¸ch quan: dùa vµo x¸c xuÊt thèng kª theo ®iÒu tra mÉu ®Ó tÝnh ra irrGäi i: tû lÖ chiÕt khÊu trong ®iÒu kiÖn kh«ng rñi ro

irr :tû lÖ chiÕt khÊu trong ®iÒu kiÖn cã rñi roq: x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro (tÝnh ®îc theo ®iÒu tra mÉu)

irr = i/(1-q)

VD: i = 8%; qa = 20%; qb = 50%

irra= 8%/(1-20%) = 10% irrb= 8%/(1-50%) = 16%

6.1.5 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ1. §¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t trong trêng hîp nguån vèn bÞ giíi h¹n.

67


HÇu hÕt çc DN ®Òu cã nhng do h¹n chÕ vÒ nguån vèn ®Çu t æn ®Þnh, nhÊt lµ nguån vèn dµi h¹n, ®Æc biÖt lµ DN võa vµ nhá thêng kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót vèn tõ thÞ trêng vèn. MÆt kh¸c do quy m« nhá nªn kh¶ n¨ng tÝch luü vèn tõ LN hay khÊu hao ®Ó cã nh÷ng h¹n chÕ..... Trong bèi c¶nh ®ã, çc DN ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ mét çch tèi u nguån ng©n quü mµ hä cã cho çc dù ¸n ®Çu t.NÕu DN cã nguån ng©n quü dåi dµo th× hä cã thÓ chÊp nhËn tÊt c¶ ç dù ¸n cã NPV>0. Ngîc l¹i, sÏ tèi ®a ho¸ tæng NPV cña toµn bé nguån vèn, dÉn tíi lo¹i bá mét sè dù ¸n mµ cã NPV thÊp h¬n.Khi nguån vèn ®Çu t ban ®Çu khan hiÕm, tiªu chuÈn chØ sè sinh lêi cã thÓ trë thµnh mét tiªu thøc h÷u hiÖu ®Ó chän dù ¸n. Quy t¾c chung nhsau:Bíc 1: XÕp h¹ng çc dù ¸n theo PI (PI = PV/i PV lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn vµo, i lµ vèn ®Çu t ban ®Çu)Bíc 2: §iÒu chØnh danh s¸ch çc dù ¸n nh»m sö dông tèi ®a nguån vèn hiÖn cã vµ tèi ®a ho¸ NPVXÕp h¹ng theo PI ®Æc biÖt h÷u dông khi cã nhiÒu dù ¸n cã ®ñ kh¶ n¨ng ®îc chÊp thuËn lµm cho viÖc ®iÒu chØnh nh÷ng dù ¸n ®· ®îc lùa chän sÏ ¶nh hëng ®Õn mét sè dù ¸n ë cuèi danh s¸ch.

2. Lùa chän dù ¸n ®Çu tu thuéc lo¹i xung kh¾c cã tuæi thä kh¸c nhau (kh«ng ®ång nhÊt vÒ mÆt thêi gian)Çc dù ¸n cã tuæi thä kh¸c nhau mµ chØ dùa vµo NPV or IRR ®Ó lùa chän th× cã thÓ ®em l¹i quyÕt ®Þnh sai lÇm v× NPV cao nhÊt or IRR cao nhÊt thùc chÊt cha ch¾c ®· lµ hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm nµy ta ph¶i quy ®æi çc dù ¸n vÒ cïng mét tuæi thä.

Bíc 1: X¸c ®Þnh NPV cña tõng dù ¸n.Bíc 2: Dµn ®Òu NPV cña tõng dù ¸n ra çc n¨m tån t¹i cña nã.Bíc 3: Dù ¸n nµo cã kÕt qu¶ ë bíc 2 lín nhÊt lµ dù ¸n ®îc chän.

68

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 PhÇn VII: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp

- Phương pháp giá trị tài sản thuần- Phương pháp dòng tiền chiết khấu- Phương pháp định lượng Goodwill

________________________________________________________________________7.1. Phương pháp giá trị tài sản thuần:

Cơ sở lý luận: - PP này quan niệm DN giống như một hàng hoá thông thường, giá trị của DN được

tính bằng tổng giá trị thị trường của số tài sản mà DN hiện đang sử dụng vào sản xuất kinh doanh.

- Sự hoạt động của DN bao giờ cũng được tiến hành trên cơ sở một lượng tài sản có thực. Những tài sản đó là sự hiện diện rõ ràng và cụ thể về sự tồn tại của DN, chúng cấu thành thực thể của DN.

PP xác định:- Công thức xác định: Vo = Vt – VnTrong đó: Vo: Giá trị tài sản thuần thuộc về sở hữu DN

Vt: Tổng giá trị TS mà DN đang sử dụng vào qtrình SXKDVn: Giá trị các khoản nợ

- Dựa vào công thức trên, người ta có 2 cách tính về giá trị tài sản thuần Vo như sau:a) Cách 1: Dựa vào số liệu kế toán - Dựa vào số liệu về tài sản và cơ cấu nguồn tài trợ được phản ánh trên bảng CĐKT tại thời điểm đánh giá để xác định bằng cách này: Lấy tổng giá trị tài sản phản ánh ở phần tài sản trừ đi (-) các khoản nợ ngắn hạn và dài hạn bên nguồn vốn.- ưu điểm của PP này:

+ Đơn giản, dễ hiểu nếu như việc ghi chép, phản ánh cá nghiệp vụ kinh tế phát sinh được đầy đủ.

* DN mà chấp hành tốt các quy định về chế độ kế toán hiện hành thì giá trị tài sản thuần tính toán được sẽ là số liệu có độ tin cậy nhất định về số vốn của chủ sở hữu đang được huy động vào SXKD.

* Giúp cho người đánh giá chỉ ra mức độ độc lập về mặt tài chính, khả năng tự chủ trong điều hành SXKD của chủ DN.

* Là căn cứ thích hợp để các nhà đầu tư đánh giá khả năng an toàn của đồng vốn bỏ ra, đánh giá vị thế tín dụng của DN.

+ Minh chứng cho các bên liên quan thấy rằng: đầu tư vào DN luôn luôn được đảm bảo rằng giá trị của các tài sản có trong DN chứ không phải bằng cái có thể như nhiều PP khác.- Nhược điểm:+ Số liệu phản ánh trên Bảng CĐKT là số liệu lịch sử, không còn phù hợp ở thời điểm định giá DN, ngay cả khi nền kinh tế không có lạm phát: Toàn bộ giá trị của các tài sản phản ánh trên BCĐKT là những số liệu được tập hợp từ các số liệu lấy từ các sổ kế toán, các bảng kê....Các số liệu này phản ánh trung thực chi phí phát sinh tại thời điểm xảy ra các nghiệp vụ kinh tế trong quá khứ của niên độ kế toán.

69


+ Về PP khấu hao: Giá trị còn lại của TSCĐ p/a trên sổ kế toán cao hay thấp phụ thuộc vào việc DN sử dụng PP khấu hao nào, phụ thuộc vào thời điểm mà DN xác định nguyên giá và sự lựa chọn tuổi thọ kinh tế của TSCĐ. Vì vậy, giá trị còn lại của TSCĐ phản ánh trên sổ kế toán thường không phù hợp với giá thị trường tại thời điểm xác định giá trị DN.+ PP hạch toán hàng tồn kho: Giá trị hàng hoá, vật tư, công cụ lao động... tồn kho hoặc đang dùng trong SX, một mặt phụ thuộc vào cách sử dụng giá hạch toán là giá mua đầu kỳ, cuối kỳ hay giá thực tế bình quân. Mặt khác còn phụ thuộc vào sự lựa chọn các tiêu thức phân bổ chi phí khác nhau cho lượng hàng dự trữ. Do vậy, số liệu kế toán phản ánh giá trị tài sản đó cũng được coi là không có đủ độ tin cậy ở thời điểm đánh giá DN.b) Cách 2: Xác định giá trị tài sản thuần theo giá thị trường: - Để xác định giá trị tài sản theo giá thị trường, trước hết người ta loại ra khỏi danh

mục đánh giá những tài sản không cần thiết và không đáp ứng các yêu cầu của SXKD. Sau đó, đánh giá số tài sản còn lại trên nguyên tắc sử dụng giá thị trường để tính cho từng tài sản hoặc từng loại tài sản cụ thể như sau:+ TSCĐ, TSLĐ: Đánh giá theo giá trị thị trường(GTTT) nếu trên thị trường (TT) hiện đang có bán những loại tài sản này. Trong thực tế, thường không tồn tại TT tài sản cũ đã qua sử dụng ở nhiều mức độ khác nhau. Khi đó người ta dựa theo công dụng hay khả năng phục vụ sản xuất của TS để áp dụng một tỷ lệ khấu trừ nhất định trên giá trị của TSCĐ mới. Đối với những TSCĐ không còn tồn tại trên TT thì người ta áp dụng một hệ số quy đổi so với những TSCĐ khác loại nhưng có tính năng tương đương.+ Tiền: Xác định bằng cách kiểm quỹ, đối chiếu số dư trên tài khoản. Nếu là ngoại tệ thì sẽ được quy đổi bằng đồng nội tệ theo tỷ giá tại thời điểm đánh giá. Vàng, bạc, kim khí, đá quý cũng được đánh giá như vậy.+ Các khoản phải thu: Do khả năng đòi nợ các khoản này ở nhiều mức độ khác nhau, do vậy bao giờ người ta cũng bắt đầu từ việc đối chiếu công nợ, xác minh tính pháp lý, đánh giá độ tin cậy của từng khoản phải thu nhằm loại ra những khoản mà DN không có khả năng đòi được.+ Các khoản đầu tư ra bên ngoài DN: Về nguyên tắc phải thực hiện đánh giá một cách toàn diện về giá trị đối với các DN hiện đang sử dụng các khoản đầu tư đó. Tuy nhiên nếu các khoản đầu tư này không lớn, người ta thường trực tiếp dựa vào GTTT của chúng dưới hình thức chứng khoán hoặc căn cứ vào số liệu của bên đối tác liên doanh để xác định theo cách thứ nhất đã đề cập ở trên.+ Tài sản cho thuê và quyền thuê bất động sản: Tính theo PP chiết khấu dòng thu nhập trong tương lai.+ Tài sản vô hình: Theo PP này, người ta chỉ thừa nhận giá trị của các tài sản vô hình đã được xác định trên sổ kế toán và thường không tính đến lợi thế thương mại của DN.

- Sau cùng giá trị tài sản thuần được tính bằng cách lấy tổng giá trị của các tài sản đã được xác định trừ đi các khoản nợ đã phản ánh ở bên nguồn vốn của bảng CĐKT và khoản tiền thuế tính trên giá trị tăng thêm của số tài sản được đánh giá lại tại thời điểm xác định giá trị DN.

70


* Nhược điểm của PP này: PP giá trị TS thuần quan niệm DN như một tập hợp rời rạc các loại TS vào với

nhau. DN đã không được coi như một thực thể, một tổ chức đang tồn tại và còn có thể hoàn chỉnh, phát triển, do vậy sẽ không có tầm nhìn chiến lược về DN. Đây là một hạn chế vì người mua DN nhằm mục đích sở hữu các khoản thu nhập trong tương lai, chứ không phải để bán lại ngay các tài sản hiện thời.

PP giá trị TS thuần đã không cung cấp và xây dựng được những cơ sở thông tin cần thiết để các bên có liên quan đánh giá về triển vọng sinh lời của DN.

Đã bỏ qua phần lớn các yếu tố phi vật chất nhưng lại có giá trị thực sự và nhiều khi lại chiếm tỷ trọng rất lớn trong giá trị DN như: trình độ quản lý, trình độ công nhân, uy tín, thị phần.... của DN. Đó có thể là những DN có tài sản không đáng kể song triển vọng sinh lời lại rất cao.

Trong nhiều trường hợp xác định GTTS thuần quá phức tạp như: xác định GT của một tập đoàn có nhiều chi nhánh, có các chứng khoán đầu tư ở nhiều DN khác nhau. Mỗi chi nhánh lại có một số lượng lớn các TS đặc biệt, đã qua sử dụng thậm chí không còn bán trên thị trường. Khi đó, đòi hỏi phải tổng kiểm kê đánh giá lại một cách chi tiết mọi tài sản ở các chi nhánh, chi phí sẽ tốn kém, thời gian có thể kéo dài, kết quả phụ thuộc vào các thông số kỹ thuật chuyên ngành đưa ra, như vậy sai số có khả năng ở mức cao.

* Khả năng ứng dụng của PP: PP này đã chỉ ra giá trị của những tài sản cụ thể cấu thành giá trị DN. Nó

khẳng định số tiền mà người mua bỏ ra luôn luôn được đảm bảo bằng một lượng tài sản có thực.

Việc xác định GTTT của số tài sản có thể bán tại thời điểm đánh giá đã chỉ ra một khoản thu nhập tối thiểu mà người sở hữu sẽ nhận được. Đó cũng là mức giá thấp nhất, là cơ sở đầu tiên để các bên liên quan đưa ra trong quá trình giao dịch và đàm phán về giá bán của DN.

Đối với những DN nhỏ mà số lượng tài sản không nhiều, việc định giá tài sản không đòi hỏi những kỹ thuật phức tạp, giá trị các yếu tố vô hình không đáng kể, các DN có chiến lược kinh doanh không rõ ràng thiếu căn cứ xác định các khoản thu nhập trong tương lai thì đây là PP thích hợp nhất.

* Theo TT126/2004 ngày 24.12.2004 xác định giá trị DN theo PP tài sản như sau:

- Đối tượng áp dụng: Các DN cổ phần hoá, trừ những DN thuộc đối tượng phải áp dụng PP dòng tiền chiết khấu ( có ngành nghề kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng, thương mại, tư vấn, thiết kế xây dựng, tin học và chuyển giao công nghệ, có tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn nhà nước bình quân 5 năm liền kề trước khi cổ phần hoá cao hơn lãi suất trả trước của trái phiếu chính phủ có kỳ hạn từ 10 năm trở lên tại thời điểm gần nhất với thời điểm xác định giá trị DN.)

71


- Xác định giá trị: Giá trị DN theo sổ kế toán là tổng giá trị TS thể hiện trong bảng CĐKT của DN. Giá trị phần vốn của NN tại DN theo sổ kế toán

=Giá trị DN theo sổ kế toán

-

Các khoản nợ phải trả, số dư Quỹ phúc lợi khen thưởng, và số dư nguồn kinh phí sự nghiệp nếu có

- Giá trị thực tế của DN: là giá trị thực tế toàn bộ tài sản hiện có của DN tại thời điểm xác định giá trị DN có tính đến khả năng sinh lời của DN.

- Giá trị thực tế của DN không bao gồm:1. Giá trị tài sản thuê, mượn, nhận góp vốn liên doanh, liên kết.2. Giá trị TS không cần dùng, ứ đọng, chờ thanh lý.3. Các khoản nợ phải thu không có khả năng thu hồi.4. CP xây dựng cơ bản dở dang của công trình đã bị đình hoãn trước thời điểm xác định giá trị DN theo quyết định của cấp có thẩm quyền.5. Các khoản đầu tư vào DN khác được chuyển cho đối tác khác theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.6. Tài sản thuộc công trình phúc lợi được đầu tư bằng nguồn Quỹ khen thưởng, Quỹ phúc lợi của DN và nhà ở của cán bộ, công nhân viên trong DN.

- Căn cứ xác định gía trị thực tế của DN tại thời điểm xác định GTDN:1. Số liệu sổ kế toán của DN.2. Số lượng và chất lượng tài sản theo kiểm kê phân loại thực tế.3. Tính năng kỹ thuật của tài sản, nhu cầu sử dụng và giá thị trường.4. Giá trị quyền sử dụng đất, khả năng sinh lời của DN (vị trí địa lý, uy tín của

DN, mẫu mã, thương hiệu....)* Xác định giá trị thực tế tài sản:

Giá trị thực tế tài sản được xác định bằng đồng Việt nam. TS đã hạch toán bằng ngoại tệ được quy đổi thành đồng VN theo tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do NHNN công bố tại thời điểm xác định giá trị DN.

- Đối với TS là hiện vật: 1. Chỉ đánh giá những tài sản mà công ty cổ phần tiếp tục sử dụng.2. Giá trị thực tế của TS = Nguyên giá tính theo giá thị trường X chất lượng còn

lại của TS tại thời điểm định giá.Trong đó:

+ Giá thị trường: Là giá TS mới đang mua, bán trên thị trường bao gồm cả chi phí vận chuyển, lắp đặt nếu có. Nếu là TS đặc thù không có trên thị trường thì tính theo giá mua mới của TS cùng loại, cùng nước sản xuất, có cùng công suất hoặc tính năng tương đương. Trường hợp không có TS tương đương thì tính theo giá TS ghi trên sổ kế toán.

+ Đơn giá XDCB, suất đầu tư do cơ quan có thẩm quyền quy định đối với TS là SP xây dựng. T.hợp chưa có quy định thì tính theo giá trị quyết toán công trình được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Riêng đối với các công trình mới hoàn thành đầu tư xây dựng trong 03 năm trước khi xác định GTDN thì sử dụng giá quyết toán công trình đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

72


+ Chất lượng của TS: được xác định bằng tỷ lệ phần trăm so với chất lượng của TS cùng loại mua sắm mới hoặc đầu tư XD mới, phù hợp với các quy định của NN về điều kiện an toàn trong sử dụng, vận hành TS, chất lượng SP sản xuất, vệ sinh môi trường theo hướng dẫn của các Bộ quản lý ngành kinh tế kỹ thuật. Nếu chưa có quy định thì chất lượng của TS được đánh giá không thấp hơn 20%.3. TSCĐ đã khấu hao hết, CCLĐ, dụng cụ quản lý đã phân bổ hết giá trị vào chi

phí kinh doanh nhưng công ty cổ phần tiếp tục sử dụng phải đánh giá lại để tính vào giá trị DN.

- TS bằng tiền, gồm tiền mặt, tiền gửi, các giấy tờ có giá: Tiền mặt: Theo biên bản kiểm quỹ. Tiền gửi: Theo số dư đối chiếu với ngân hàng. Các giấy tờ có giá: Xác định theo giá giao dịch trên thị trường. Nếu

không có giao dịch thì xác định theo mệnh giá của giấy tờ.- Nợ phải thu: theo số dư thực tế trên sổ kế toán sau khi xử lý các khoản phải thu quá

hạn như sau: Những khoản nợ phải thu có đủ tài liệu chứng minh không có khả năng thu

hồi theo quy định hiện hành của NN về xử lý nợ tồn đọng thì xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm cá nhân, tổ chức để xử lý bồi thường theo quy định của pháp luật hiện hành. Phần tổn thất sau khi xử lý DN dùng nguồn dự phòng nợ phải thu khó đòi để bù đắp, nếu thiếu thì hạch toán vào chi phí kinh doanh của DN.

Đối với các khoản nợ phải thu quá hạn khác DN phải tiếp tục đòi nợ hoặc bán nợ cho Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của DN theo giá thoả thuận, không được trực tiếp bán nợ cho khách nợ. Khoản tổn thất từ việc bán nợ được hạch toán vào chi phí kinh doanh.

Đối với các khoản DN đã trả trước cho người cung cấp hàng hoá, dịch vụ như: tiền thuê nhà, thuê đất, tiền mua hàng, tiền công... nếu đã hạch toán hết vào chi phí kinh doanh, DN đối chiếu hạch toán giảm chi phí tương ứng với phần hàng hoá, dịch vụ chưa được cung cấp hoặc thời gian thuê chưa được thực hiện và hạch toán tăng phần chi phí trả trước (hoặc chi phí chờ phân bổ).

- Các khoản chi phí dở dang: Đầu tư XDCB, sxkd, được xác định theo thực tế phát sinh hạch toán trên sổ.

- Giá trị TS ký cược, ký quỹ ngắn hạn và dài hạn: Xác định theo số dư thực tế trên sổ kế toán đã được đối chiếu xác nhận.

- Giá trị TS vô hình: Xác định theo GTCL đang hạch toán trên sổ. Riêng giá trị quyền sử dụng đất được xác định theo quy định sau:+ Nếu đang thuê đất: không tính giá trị QSD đất vào giá trị DN, Công ty cổ phần tiếp tục ký HĐ thuê đất và quản lý sử dụng đúng mục đích, không được nhượng bán.

+ Nếu diện tích đất đã được nhận giao, đã nộp tiền sử dụng đất vào NSNN, mua QSD đất của các cá nhân, pháp nhân khác nay chuyển sang thuê đất thì chỉ tính vào GTDN cá khoản chi phí làm tăng GT sử dụng đất và giá trị TS trên đất như: chi phí đền bù, giải toả, san lấp mặt bằng.

73


+ Hình thức giao đất: có thu tiền sử dụng đất. Việc xác định GT QSD đất để tính GTDN như sau:

Đối với diện tích đang thuê: GT QSD đất tính vào GTDN theo giá do UBND tỉnh quy định nhưng không tính tăng vốn nhà nước tại DN mà hạch toán là khoản phải nộp NSNN. Công ty cổ phần nộp số tiền này cho NSNN để được cấp giấy CNQSD đất. Trình tự theo Luật đất đai và các VB hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.

Đối với diện tích đất DN đã được giao, đã nộp tiền SD đất cho NSNN: Phải xác định lại giá trị QSD đất theo giá do UBND tỉnh quy định. Khoản chênh lệch giữa giá trị QSD đất xác định lại với GT hạch toán trên sổ kế toán được tính vào GT thực tế phần vốn NN tại DN.

74


- Giá trị lợi thế kinh doanh: Được xác định như sau:Giá trị lợi thế kinh doanh của DN

=

Giá trị phần vốn NN theo sổ kế toán tại thời điểm định giá

x

(Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn NN bình quân 3 năm trước thời điểm xác định GTDN

-

Lãi suất trái phiếu CP có kỳ hạn 10 năm trở lên tại thời điểm gần nhất với thời điểm xác định GTDN)

Trong đó:Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn NN bình quân 3 năm trước thời điểm xác định GTDN

=

Lợi nhuận sau thuế bình quân 3 năm liền kề trước thời điểm xác định GTDNVốn NN theo sổ sách kế toán bình quân 3 năm liền kề trước thời điểm xác định GTDN

X 100%

- Giá trị vốn đầu tư dài hạn của DN tại các DN khác: 1. Giá trị vốn đầu tư dài hạn của công ty nhà nước tại các doanh nghiệp khác được xác định

trên cơ sở:a) Giá trị vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán của doanh nghiệp mà

công ty nhà nước có đầu tư vốn; b) Tỷ lệ vốn đầu tư của công ty nhà nước trước khi cổ phần hoá tại các doanh nghiệp khác;c) Trường hợp công ty nhà nước đầu tư vốn bằng ngoại tệ thì khi xác định vốn đầu tư được

quy đổi thành đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm định giá.

2. Trường hợp giá trị vốn đầu tư dài hạn của công ty nhà nước tại doanh nghiệp khác được xác định thấp hơn giá trị ghi trên sổ kế toán thì giá trị ghi trên sổ kế toán của công ty nhà nước là cơ sở để xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá.

3.Giá trị vốn góp của công ty nhà nước vào công ty cổ phần đã niêm yết trên thị trường chứng khoán được xác định trên cơ sở giá cổ phần giao dịch trên thị trường chứng khoán tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp.

- Giá trị quyền sử dụng đất: Như trên.- Giá trị thực tế phần vốn tại DN = Tổng giá trị thực tế của DN – các khoản nợ phải trả,

số dư quỹ khen thưởng và số dư nguồn kinh phí sự nghiệp (nếu có).Trong đó, nợ thực tế phải trả = Tổng giá trị các khoản nợ phải trả của DN – Các

khoản nợ không phải thanh toán.

7.2. Phương pháp dòng tiền chiết khấu:

- Là PP xác định GTDN trên cơ sở khả năng sinh lời của DN trong tương lai.

75


- Đối tượng áp dụng: Các DN có ngành nghề kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng, thương mại, tư vấn, thiết kế xây dựng, tin học và chuyển giao công nghệ. Có tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn NN bình quân 5 năm liền trước khi cổ phần hoá cao hơn lãi suất trả trước của Trái phiếu CP có kỳ hạn từ 10 năm trở lên tại thời điểm xác định gía trị DN

- Căn cứ để xác định giá trị DN:+ Báo cáo tài chính trong 5 năm liền kề trước khi xác định GTDN.+ Phương án SXKD từ 3 đến 5 năm sau khi chuyển thành Cty Cồ phần.+ Lãi suất trả trước của trái phiếu CP kỳ hạn từ 10 năm trở lên ở thời điểm gần nhất với thời điểm xác định giá trị DN+ Hệ số chiết khấu dòng tiền của DN.+ Giá trị QSD đất đối với diện tích được giao.

- Giá trị thực tế phần vốn NN tại DN được xác định như sau:Giá trị thực tế phần vốn NN = Di/(1 + K)i + Pn/(1 + K)i +(-) Chênh lệch về giá trị QSD đất đã nhận giao.

Trong đó:Di/(1 + K)i : là giá trị hiện tại cổ tức năm thứ i.Pn/(1 + K)i : Giá trị hiện tại của phần vốn NN năm thứ n.i: thứ tự các năm kế tiếp kể từ năm xác định giá trị DN ( i : 1 -> n)n: số năm tương lai được lựa chọn (3 – 5 năm)D: Khoản lợi nhuận sau thuế dùng để chia cổ tức năm thứ i.Pn: Giá trị phần vốn NN năm thứ n và được xác định theo công thức:

Pn = Dn+1 / (K – g)Dn+1 : Kho¶n lîi nhuËn sau thuÕ dïng ®Ó chia cæ tøc dù kiÕn

n¨m thø n+1K : Tỷ lệ chiết khấu hay tỷ lệ hoàn vốn cần thiết của các nhà đầu tư khi mua cổ

phần và được xác định theo công thức: K = Rf = RpRf: Tỷ suất lợi nhuận thu được từ các khoản đầu tư không rủi ro được tính bằng lãi suất

trả trước của trái phiếu CP có kỳ hạn từ 10 năm trở lên ở thời điểm gần nhất với thời điểm xác định giá trị DN.

Rp: Tỷ lệ phụ phí rủi ro khi đầu tư mua cổ phần của các công ty ở Việt nam được xác định theo bảng chỉ số phụ phí rủi ro chứng khoán quốc tế tại niên giám định giá hoặc do các công ty định giá xác định cho từng DN nhưng không vượt quá tỷ suất lợi nhuận thu được từ các khoản đầu tư không rủi ro (Rf)

g : Tỷ lệ tăng trưởng hàng năm của cổ tức và được xác định như sau: g = b X R

b: Tỷ lệ lợi nhuận sau thuế để lại bổ sung vốnR: Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân của các năm tương

lai.

Giá trị thực tế của DN tại thời điểm định giá theo PP chiết khấu dòng tiền như sau:Giá trị Giá trị thực tế Nợ thực tế Số dư quỹ khen Nguồn kinh

76


thực tế DN

= phần vốn NN + phải trả + thưởng, phúc lợi + phí sự nghiệp

Phần chênh lệch tăng giữa vốn NN thực tế để cổ phần hoá với vốn NN ghi trên sổ kế toán được hạch toán như một khoản lợi thế kinh doanh và được ghi nhận là tài sản cố định vô hình được khấu hao theo chế độ NN quy định.

7.3. Phương pháp định lượng Goodwill:

Theo PP này giá trị DN được tính bằng tổng giá trị TS các TS HH và VH. Đây là PP cơ bản, đầu tiên đặt nền móng cho việc xác định giá trị TSVH của DN. Theo đó GT của TSVH trong một DN được tính bằng GT hiện tại của các khoản thu nhập do TSVH tạo ra, tức là bằng GT hiện tại của các khoản siêu lợi nhuận.

Phuơng pháp xác định:Công thức: Dựa trên cơ sở lý luận trên người ta có thể tính ra giá trị DN bằng tổng giá trị các TSHH và TSVH

Vo = ANC + GWTrong đó:

Vo: Giá trị DNANC: Giá trị TS thuần.GW: Giá trị TSVH, còn gọi là lợi thế thương mại và được xác định:GW = (Bt – r. At )/(1 + i)t

Bt: Lợi nhuận năm tr : Tỷ suất lợi nhuận bình thường của TS đưa vào kinh doanh.At: Giá trị TS đưa vào kinh doanh năm tr.At: Lợi nhuận bình thường của TS năm tBt – r.At: Siêu lợi nhuận năm t.

ưu điểm của PP:- Cho đến nay PP định lượng GW là PP duy nhất xác định giá trị TSVH của DN và có

thể nói rằng đây là PP xác định GTDN có cơ sở lý luận vững chắc nhất. Nó đã thiết lập được cơ sở lý luận để chứng minh rằng giá trị của một DN,một tổ chức kinh doanh được cấu thành từ 2 yếu tố: vô hình và hữu hình.

- Việc xây dựng công thức tính GW, một mặt là sự chứng minh cho tiềm lực hay giá trị về mặt tổ chức của DN là ở khoản thu nhập tương lai; mặt khác nó cũng là cơ sở để người ta lưọng hoá yếu tố này.

- PP GW xác định giá trị DN trên cơ sở có tính đến cả lợi ích của người mua và người bán. Công thức xác định đã hàm chứa một điều: người mua DN là nhằm thu được khoản lợi nhuận cao hơn mức sinh lời bình thường của một TS chứ không phải mua lấy tài sản hiện hành. Hơn nữa nó còn chỉ ra quan niệm về mức sinh lời tối thiểu của một đồng vốn vào đầu tư. Đó là một cơ sở quan trọng của mọi quyết định đầu tư vào sản xuất kinh doanh.

Hạn chế của PP:

77


- Siêu lợi nhuận chỉ ra khả năng sinh lời có thực của nhiều DN. Tuy nhiên trong nền kinh tế thị trường dưới sự tác động của quy luật cạnh tranh, quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân thì khó có một DN nào có thể duy trì được lợi thế so sánh một cách lâu dài. Do vậy dựa trên cơ sở nào mà người ta có thể ước lượng thời gian thu được siêu lợi nhuận là 3 năm, 7 năm hay 4 năm sau có thể xuất hiện đối thủ cạnh tranh làm mất siêu lợi nhuận của DN. Những tác động từ phía bên ngoài như vậy thực ra rất khó dự đoán. Chính vì vậy, dựa trên lập luận về siêu lợi nhuận sẽ thiếu cơ sở để dự báo thời hạn n và thiếu căn cứ để xây dựng các giả thuyết về lợi nhuận tương lai.

- Các tham số bị chi phối bởi nhiều yếu tố chủ quan như lợi nhuận tương lai, tỷ suất hiện tại hoá...

- GW có biên độ giao động rất lớn trước những thay đổi nhỏ của r. Nếu áp dụng PP này mà thiếu sự cân nhắc kỹ lưỡng dễ dẫn đến những kết luận sai lầm về giá trị TSVH của DN.

- Không cung cấp những cơ sở dữ liệu cần thiết để các nhà đầu tư đánh giá triển vọng của DN trong tương lai.

PhÇn VIII: xö lý tµi chÝnh khi cæ phÇn ho¸ dnnn

Reference: Chương II – NĐ 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004

Điều 9. Trách nhiệm của doanh nghiệp cổ phần hoá trong việc xử lý tồn tại về tài chính Các doanh nghiệp cổ phần hoá có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan có liên quan chủ động xử lý theo thẩm quyền và theo quy định của pháp luật những tồn tại về tài chính trước khi xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá và trong quá trình cổ phần hoá. Trường hợp có vướng mắc hoặc vượt quá thẩm quyền thì doanh nghiệp cổ phần hoá phải báo cáo với cơ quan có thẩm quyền để xem xét, giải quyết.

Điều 10. Xử lý tài sản thuê, mượn, nhận góp vốn liên doanh, liên kết, tài sản không cần dùng, tài

sản được đầu tư bằng Quỹ khen thưởng, phúc lợi

1. Đối với tài sản do doanh nghiệp thuê, mượn, nhận góp vốn liên doanh, liên kết và các tài sản khác không phải của doanh nghiệp thì không tính vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá. Trước khi chuyển sang công ty cổ phần, doanh nghiệp phải thanh lý hợp đồng hoặc thoả thuận với chủ sở hữu tài sản để công ty cổ phần kế thừa các hợp đồng đã ký trước đây hoặc ký lại hợp đồng mới.

2. Đối với những tài sản của doanh nghiệp không cần dùng, ứ đọng, chờ thanh lý: doanh nghiệp thanh lý, nhượng bán hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền để điều chuyển cho đơn vị khác theo quy định hiện hành. Đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp nếu những tài sản trên chưa kịp

78

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 xử lý thì được loại trừ không tính vào giá trị doanh nghiệp. Trong quá trình cổ phần hoá, doanh nghiệp tiếp tục xử lý những tài sản này, đến thời điểm quyết định công bố giá trị doanh nghiệp nếu chưa xử lý thì chuyển giao cho Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp để xử lý theo quy định của pháp luật.

3. Đối với những tài sản thuộc công trình phúc lợi: nhà trẻ, nhà mẫu giáo, bệnh xá và các tài sản phúc lợi khác đầu tư bằng nguồn Quỹ khen thưởng, phúc lợi thì chuyển giao cho công ty cổ phần quản lý, sử dụng để phục vụ tập thể người lao động trong doanh nghiệp.

Riêng đối với nhà ở cán bộ, công nhân viên, kể cả nhà ở được đầu tư bằng vốn ngân sách nhà nước cấp, thì chuyển giao cho cơ quan nhà đất của địa phương để quản lý hoặc bán cho người đang sử dụng theo quy định hiện hành.

4. Đối với tài sản đầu tư bằng nguồn Quỹ khen thưởng, Quỹ phúc lợi của doanh nghiệp được công ty cổ phần tiếp tục dùng trong sản xuất kinh doanh thì tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá và chuyển thành cổ phần để chia cho người lao động trong doanh nghiệp tại thời điểm cổ phần hoá theo thời gian thực tế đã làm việc tại doanh nghiệp của từng người.

Điều 11. Các khoản nợ phải thu

1. Doanh nghiệp cổ phần hoá có trách nhiệm đối chiếu, xác nhận, thu hồi các khoản nợ phải thu đến hạn trước khi cổ phần hoá. Đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp còn tồn đọng nợ phải thu khó đòi thì xử lý theo quy định hiện hành của Nhà nước về xử lý nợ tồn đọng.

2. Đến thời điểm quyết định công bố giá trị doanh nghiệp, doanh nghiệp cổ phần hoá có trách nhiệm bàn giao các khoản công nợ không có khả năng thu hồi đã loại khỏi giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá (kèm theo hồ sơ, các tài liệu liên quan) cho Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp để xử lý theo quy định của pháp luật.

3. Đối với các khoản đã trả trước cho người cung cấp hàng hoá dịch vụ như: tiền thuê nhà, tiền thuê đất, tiền mua hàng, tiền công phải đối chiếu tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá.

Điều 12. Các khoản nợ phải trả

1. Doanh nghiệp phải huy động các nguồn để thanh toán các khoản nợ đến hạn trả trước khi thực hiện cổ phần hoá hoặc thoả thuận với các chủ nợ để xử lý hoặc chuyển thành vốn góp cổ phần.

Việc chuyển nợ thành vốn góp cổ phần được xác định thông qua kết quả đấu giá bán cổ phần hoặc do doanh nghiệp và chủ nợ thoả thuận để xác định giá tham gia đấu giá.

2. Trong quá trình cổ phần hoá, nếu doanh nghiệp có khó khăn về khả năng thanh toán các khoản nợ quá hạn do kinh doanh thua lỗ thì xử lý nợ theo quy định hiện hành của Nhà nước về xử lý nợ

79

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 tồn đọng.

Điều 13. Các khoản dự phòng, lỗ hoặc lãi

1. Các khoản dự phòng: giảm giá hàng tồn kho, nợ phải thu khó đòi, giảm giá chứng khoán, chênh lệch tỷ giá hạch toán vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

2. Khoản dự phòng trợ cấp mất việc làm: doanh nghiệp sử dụng để trợ cấp cho lao động dôi dư trong quá trình cổ phần hoá, nếu còn thì hạch toán vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

3. Các Quỹ dự phòng rủi ro, dự phòng nghiệp vụ của hệ thống ngân hàng, bảo hiểm, các tổ chức tài chính được chuyển sang công ty cổ phần tiếp tục quản lý.

4. Quỹ dự phòng tài chính để bù lỗ (nếu có), bù đắp các khoản tài sản tổn thất, nợ không thu hồi được, số còn lại tính vào giá trị phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp cổ phần hoá.

5. Các khoản lãi phát sinh để bù lỗ năm trước (nếu có), bù đắp các khoản tổn thất về tài sản không cần dùng, chờ thanh lý, giảm giá tài sản, nợ không có khả năng thu hồi, số còn lại phân phối theo quy định hiện hành trước khi xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá.

6. Các khoản lỗ tính đến thời điểm doanh nghiệp cổ phần hoá chuyển thành công ty cổ phần, doanh nghiệp dùng Quỹ dự phòng tài chính và lợi nhuận trước thuế đến thời điểm cổ phần hoá để bù đắp. Trường hợp thiếu thì thực hiện các biện pháp xoá nợ ngân sách nhà nước, nợ ngân hàng và nợ Quỹ hỗ trợ phát triển theo quy định hiện hành của Nhà nước về xử lý nợ tồn đọng. Sau khi áp dụng các giải pháp trên mà doanh nghiệp vẫn còn lỗ thì được giảm trừ vào vốn nhà nước. Điều 14. Vốn đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp khác như: góp vốn liên doanh, liên kết, góp vốn cổ phần, góp vốn thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn và các hình thức đầu tư dài hạn khác

1. Trường hợp doanh nghiệp cổ phần hoá kế thừa vốn đầu tư dài hạn của công ty nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thì toàn bộ số vốn này được tính vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá theo nguyên tắc qui định tại Điều 20 Nghị định này.

2. Trường hợp các doanh nghiệp cổ phần hoá không kế thừa các khoản đầu tư dài hạn vào doanh nghiệp khác thì báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xử lý như sau:

a) Thoả thuận bán lại vốn đầu tư cho đối tác hoặc các nhà đầu tư khác;

b) Chuyển giao cho doanh nghiệp khác làm đối tác.

Điều 15. Số dư bằng tiền của các Quỹ khen thưởng và Quỹ phúc lợi. Số dư bằng tiền của Quỹ khen thưởng, Quỹ phúc lợi được chia cho người lao động đang làm việc

80

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VŨ VIỆT DŨNG- Mobile: 0914.787.250 tại doanh nghiệp để mua cổ phần. Người lao động không phải nộp thuế thu nhập đối với khoản thu nhập này.

81

5€¦ · web viewnỘi dung trang phÇn i: nguån tµi trî cña doanh nghiÖp i. nguån tµi...

Documents