Limburgs MuseumKeulsepoort 55911 BX Venlo077 3522112info@limburgsmuseum.nl www.limburgsmuseum.nl

wat je ziet, ben je zelf wat je ziet, ben je zelf

50 Jaar� ielenDE OGEN VAN DE MEESTER

3

50 Jaar ThielenDe ogen van de meesterMachtige veelluiken vol realistische beelden die bol staan van fantasie, dramatiek en poëzie. Evert Thielen (1954) maakt kunst die overrompelt. Ter ere van zijn 50-jarig kunstenaarsjubileum keert de schilder terug naar zijn geboorteplaats. Venlo presenteert de grootste Evert Thielen-tentoonstelling ooit. Zijn complete oeuvre aan zes veelluiken is hier in het Limburgs Museum te zien; in totaal 120 werken geven inzicht in zijn leven en werk. Tegelijkertijd presenteert Museum van Bommel van Dam een selectie van schetsen die het proces van eerste idee tot schilderij laten zien.

Deze dubbeltentoonstelling gunt bezoekers behalve een overzicht ook een kijkje door de ogen van de meester. Door het realistische, haast fotografische karakter van zijn werk ziet de toeschouwer de dingen zoals Thielen ze zag. Thielens kunst is herkenbaar, realistisch en levensecht. En wie blijft kijken, ziet meer. Achter de eerste indruk gaan diepere lagen schuil die het verhaal complexer maken. Door zijn traditionele werkwijze en het gebruik van meerdere lagen olieverf en tempera doen zijn stukken denken aan werken van de oude meesters.

Mijn werken zijn grotendeels in particulier bezit en veel ervan heb ik sinds de verkoop niet meer gezien. Het is goed om de verschillende stukken met elkaar te confronteren en het feit dat alle zes mijn veelluiken te zien zijn is uniek, ook voor mij. Het is een prachtig weerzien.”

Evert Thielen

“

5

Een zoon van Venlo

Evert Thielen was al sinds zijn vroege jeugd in de ban van de kunsten. Zijn eerste herinneringen daaraan zijn de schoolvakanties die hij doorbracht bij zijn grootouders. Mathieu Thielen, toenmalig gemeentesecretaris van Venlo, verzamelde in zijn huis schilderijen met romantische taferelen waar de kleine Evert urenlang naar staarde. Toen Evert ouder was, namen zijn ouders hem mee op vakanties naar oude steden. Vooral de gotische kathedralen van Mechelen, Antwerpen, Ieper, Brugge en Gent spraken hem aan. In die laatste stad zag Evert het altaarstuk De aanbidding van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck, gemaakt in 1432. Het was een ervaring die hij nooit meer zou vergeten.

Op de middelbare school kreeg Thielen muziekles. Zo ontdekte hij een nieuwe bron van inspiratie: de muziek van Richard Wagner. Luisterend naar de ouverture van de opera Tannhäuser maakte hij zijn eerste schilderij, Pelgrims. Het zou het begin zijn van een serie romantische schilderijen, mysterieus en indrukwekkend van aard, geïnspireerd door zijn jeugdliefdes en het idealisme van een opkomend kunstenaar.

Deze schilderijen zijn olieverf op doek

1 Pelgrims | 1970Van realisme zoals in het late werk van Thielen, is allerminst sprake. Dit schilderij is veel duisterder en melancholischer van aard. Thielen heeft dit werk in één avond geschilderd, intuïtief, zonder nadenken. Het landschap is zeer diffuus. Alleen bij de voorste ‘personen’ wordt duidelijk dat hun gezichten niet meer zijn dan vleesloze schedels. De lange stoet loopt langzaam van de toeschouwer weg tot hij in de duistere mist verdwijnt. Op weg naar zijn eindbestemming.

2 Johannes de doper | 1970

3 Treurend meisje | 1971Evert heeft hier niet bewust gekozen voor een kleurstelling of een centrale compositie. In zijn jeugd tekende hij dit meisje. Zijn vader vroeg hem er een kerstkaart voor zijn notariskantoor van te maken. Uiteindelijk heeft Thielen een schilderij van dit meisje gemaakt op verzoek van zijn oom voor zijn verjaardag.

4 Man met pijp | 1973

5 Toeriste | 1976

6 Apocalyptische ruiters | 1975

7 Walkürenrit | 1975

7

Jeugd en academietijd

In 1975 slaagde Evert Thielen voor het toelatings-examen van de Koninklijk Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Gaandeweg kwam hij erachter dat abstracte kunst de norm was op de academie. Thielen wilde echter figuratief schilderen en zich verdiepen in de oude schildertechnieken van sobere, heldere kleuren. Met kant-en-klare olieverf uit een tube was dat niet mogelijk. Hij ging op zoek naar pigmenten, verfwrijvers en kennis. Hij kwam in contact met de kunstenaar Ab Overdam, die zelf zijn eigen verf maakte. Overdam bleek een goudmijn aan informatie. Thielens zoektocht vormde uiteindelijk de basis voor zijn gehele cultuurfilosofie.

Enthousiast door de nieuwe ontdekkingen, maakte Thielen onmiddellijk een reeks schilderijen waarin hij zijn nieuwe kennis toepaste. Ze doen denken aan klassieke schilderwerken, terwijl ze tegelijkertijd ook onmiskenbaar hedendaags zijn. Deze brug tussen oud en nieuw, zowel in schildertechnieken als in de afgebeelde onderwerpen, bepaalt sindsdien het oeuvre van Evert Thielen.

8 Compositie | 1977

9 Stilleven met gipskruid | 1978

10 Gemaskerd naakt | 1977

11 Stilleven met popje | 1979

12 Slaap | 1978

13 Schrijvende vrouw | 1978Thielen schildert graag een zittend onderwerp. Hij vat de mens op als een onderdeel van stillevens. Dit heeft te maken met zijn ambachtelijke ontwikkeling: hij startte met het schilderen van stillevens en voegde pas daarna mensen toe. De keus voor een mens die zit, slaapt of leest is voor Thielen dan ook heel natuurlijk. De kleurstelling van de jurk komt overeen met de map gevuld met papier. Het blauw van lapis lazuli is door de kunstenaar veelvuldig toegepast. De vrouw is ook op het Veelluik De schilderkunst afgebeeld.

14 Beeldrijm | 1978Thielen schildert hier een doorkijkje. Het naakt in de slaapkamer en de naaktkalender in de voorste kamer zorgen voor een verbinding tussen de twee ruimtes. Het fruit op de tafel is een metafoor voor de liggende vrouw achter de deur. De naakte vrouw lijkt zich niet bewust te zijn van u, de toeschouwer.

15 Contemplatie | 1981

98

16 Lezende vrouw | 1979

17 Dag en nacht | 1982De Romantiek is een grote inspiratiebron voor Thielen. In de schilderijen van de Duitse romanticus Phillip Otto Runge werkte de omranding van zijn schilderijen mee aan de boodschap van het middelste gedeelte. Dit schilderij van Thielen combineert dat oude motief met een hedendaags onderwerp. Een met natuur en pavimento beschilderde lijst treedt in dialoog met het middenpaneel waarop een nachtelijke liefdesscène is afgebeeld.

Wesendonck-Lieder, Träume

Sag, welch wunderbare TräumeHalten meinen Sinn umfangen,Daß sie nicht wie leere SchäumeSind in ödes Nichts vergangen?

Träume, die in jeder Stunde,Jedem Tage schöner blühn,Und mit ihrer HimmelskundeSelig durchs Gemüte ziehn!

Träume, die wie hehre StrahlenIn die Seele sich versenken,Dort ein ewig Bild zu malen:Allvergessen, Eingedenken!

Träume, wie wenn FrühlingssonneAus dem Schnee die Blüten küßt,Daß zu nie geahnter WonneSie der neue Tag begrüßt,

Daß sie wachsen, daß sie blühen,Träumend spenden ihren Duft,Sanft an deiner Brust zerglühen,Und dann sinken in die Gruft.

“ In mijn academietijd ontwikkelde ik mijn techniek, alleen gebeurde dat overal behalve op de academie zelf.”

11

De droom

De kunst van Evert Thielen leunt op ambacht en passie die hij vond in middeleeuwse kunst: het ‘zo mooi mogelijk’ schilderen met tijdrovende, inspannende technieken en complexe composities. Een andere belangrijke inspiratiebron is kunst uit de Romantiek, de artistieke stroming die draait om het gevoel en het gevoel alleen. De schilderijen van Friedrich en Runge, de gravures van Doré en de filosofie van Kant - ze inspireerden Thielen.

De muziek van de Duitse componist Richard Wagner had de grootste impact op het oeuvre van Thielen. Zijn muziekdrama’s inspireerden Thielen uiteindelijk tot verschillende veelluiken, elk veelluik een Gesamtkunstwerk op zich. Ook schilderde Thielen een cyclus van schilderijen naar de Wesendonck-Lieder, gecomponeerd door Wagner op de gedichten van zijn platonische geliefde Mathilde Wesendonck. Thielen vertaalde de romantiek van deze gedichten naar dromerige kunstwerken. De fluwelen glans die over elk paneel hangt, staat symbool voor de poëtische wereld van de liefdevolle mijmering in al haar facetten.

De volgende werken zijn tempera op paneel

18 In de plantenkas 2 | 1992Het lied Im Treibhaus van Wagner gaat over het missen van een Heimat of een thuisgevoel. Er staat een aantal planten in bloei en de bloemen proberen al het maanlicht op te vangen. Eén bloem is gericht op de vrouw, zij weerspiegelt de dialoog tussen vrouw en plant. De naakte vrouw spreekt namelijk in het lied de planten aan.

Hoge, gewelfde bladerkronenBaldakijnen van smaragdKinderen uit verre regionen,Vertel mij jullie klacht.

19 In de plantenkas 3 | 2002

20 Sta stil | 2001

21 Dromen | 2001

22 Engel 3 | 2001

“ Aan de kunst van de Romantiek laad ik me op.”

1312

23 Veelluik De Schilderkunst | 1979-1980 200-400 x 386 cm

Dit is het eerste veelluik dat Thielen schilderde. Het kan op twee manieren bekeken worden. Als symbolische ode aan de geboorte van een nieuw kunstwerk of als een directe verwijzing naar het ambacht van het schilderen. Thielen wilde deze twee betekenissen verenigen in een middeleeuwse vorm, die van het retabel of altaarstuk. Op verschillende compartimenten staan verschillende gebeurtenissen op verschillende momenten afgebeeld. Normaal kan alleen God zowel verleden, heden als toekomst in één oogopslag zien, maar het retabel geeft de toeschouwer een moment van goddelijke visie.Met Veelluik De Schilderkunst wil Evert Thielen geen blik op de wereld bieden, maar een allesomvattend overzicht van de kunsten.

Als het veelluik gesloten is, zien we de persoonlijke leefwereld van de kunstenaar. Geopend toont het de allegorische kant van het verhaal. Hoewel het idee van een veelluik oud is, is Veelluik De Schilderkunst in zijn onderwerpen modern en intiem. Van het aangeboren talent in de vorm van het tekenende kind tot het stilleven onderaan, van de ledenpop en het vrouwelijk model tot de kunstenaar achter de ezel en zijn ouders als toeschouwers - elk onderdeel ademt een verheerlijking van het realisme. In dit werk zien we het ontstaan van Thielens visie op kunst.

15

Het Amerikaanse dal

In 1982 leek het succes dat Evert Thielen steeds vooruit had geholpen, te stagneren. Zijn schilderijen waren minder in trek en zijn relatie liep stuk. De kunstenaar leefde opeens alleen, in een klein kamertje, met als bed een matras op de vloer en met gaten in zijn schoenen. Hij besloot een andere koers te varen. Aangespoord door het succes van het neo-expressionisme in de Verenigde Staten begon hij grootser en wilder te schilderen. De zachte details en de tederheid van de symboliek verdwenen. Thematisch bleef Thielen vasthouden aan wat hij kende. Eeuwenoude thema’s zoals Venus, de annunciatie en de relatie tussen de schilder en zijn model hielden de moderne beeldtaal enigszins in evenwicht.

Lang duurde het moderne avontuur niet. Thielen voelde zich er niet goed bij. De aandacht voor details en het oude ambacht keerden geleidelijk terug in zijn werken. Het schilderij Held toont een man die wegrent uit de woestenij van een oerwoud, kijkend naar het heldere licht dat hij voor zich ziet. Zo vluchtte Thielen uiteindelijk uit de expressionistische schilderkunst.

24 Schilder en model | 1985

25 Extase | 1986

26 Held | 1985

27 Omhelzing | 1987

28 Louise | 1984

29 Vechters | 1985

30 Danse macabre | 1983In tegenstelling tot zijn andere werk heeft Thielen hier geen witte maar een zwarte ondergrond gebruikt. In combinatie met de industrie op de achtergrond, gebaseerd op de Rotterdamse petroleumhavens in Pernis, zorgt dit voor een duistere, apocalyptische ondertoon. De dansende mensen zijn onderdeel van een danse macabre; een middeleeuwse symbolische dodendans die mensen herinnerde aan de tijdelijkheid des levens. De dansers symboliseren hier een soort ‘chemische industriële’ samenleving die aan het einde van haar bestaan is; een waarschuwing voor de samenleving die niet milieu bewust genoeg is. De naakte vrouwen maken het feest macaber en onheilspellend. Ze zijn een allegorie voor de mens die zijn eigen ondergang tegemoet danst.

1716

31 Annunciatie | 1982 Thielen heeft hier twee stijlen van schilderen naast elkaar gezet. Maria is realistisch weergegeven in een wit t-shirt dat haar maagdelijkheid benadrukt. De mannelijke engel is met expressionistische verflijnen neergezet. De wolkenpartijen benadrukken de buitenaardse afkomst van de man. Zijn bewegingen en de angst van de vrouw benadrukken de plotselinge ‘overval’ van de annunciatie.

32 Geboorte van Venus | 1983Een realistisch geschilderde vrouw wordt omhoog geworpen uit een woeste zee. Het water dat opspat aan weerszijden van de godin is expressionistisch weergegeven. De explosie van beweging en kleur doet denken aan een onderzeese vulkaanuitbarsting. De gloeiende diagonale lijnen ondersteunen het dramatische verhaal van het onderwerp en voegen extra dynamiek toe. De houten arm van Venus die uit het schilderij reikt, voegt - samen met de weggelaten stukken paneel in de vorm van handen - een derde dimensie toe aan een anders vlak paneel.

33 Beweging | 1984Beweging schept de bedrukkende en chaotische sfeer van een angstige mensenmassa die op een eindeloos lijkende trap naar boven rent. De gezichten tonen zowel wanhoop als volharding en drukken de wil van de kunstenaar uit om het juiste pad omhoog te vinden in zijn eigen leven.

“ Al tastend in het duister bleef ik schilderen.”

19

Landschappen

Evert Thielen schilderde een groot aantal land-schappen. Als er al mensen in aanwezig zijn dan hebben zij een ondergeschikte rol. Leidend is de natuur, stralend of juist met duistere ondertonen. Thielen speelt hierbij met contrasten: textuur, verschillende beeldassen en vooral licht en donker gaan met elkaar de dialoog aan. De contrasten stellen Evert Thielen in staat emoties uit te drukken, negatief of positief, zonder een menselijke figuur als drager te gebruiken.

In Thielens vroege werken staat de natuur zelfals onderwerp centraal. In zijn latere werkenwordt de natuur meer gebruikt als beeldtaal:ze gaat een verbinding aan met andere elementenin de schildering. Samen vertellen ze het verhaaldat Thielen wil vastleggen. In Veelluik Unified en zijn recente werk zijn vooral stedelijke landschappen te zien, landschappen gemaakt door de mens.

34 Clair obscur | 1990Het licht-donkercontrast (clair-obscur) in dit werk is overduidelijk. De donkere wolken werpen een schaduw over de grasduinen, terwijl de zon langzaam doorbreekt en de rest van het landschap belicht. Clair obscur doet denken aan de 19e-eeuwse romantici. Zij maakten vaak dreigende landschappen, met menselijke objecten of gebouwen verwoest door de natuur. De mensheid zou namelijk maar tijdelijk bestaan en de natuur zou alles overwinnen. Het verwoeste hek, dat Evert Thielen zag toen hij in Scheveningen fietste, past hier mooi bij.

35 Lichtval | 1990

36 Avondland | 1990

37 Berg van licht | 1990

38 Muur van licht | 1992

39 Vier seizoenen | 2014

40 Vier tijden van de dag | 2015

41 Herfstlandschap | 1999

42 Herfst | 1990

“ De natuur houdt me in evenwicht.”

2120

43 Veelluik De Schepping | 1987-1991 250-500 x 486cm

Kan de mens werkelijk de natuur de baas? Het antwoord zweeft boven het stadsgezicht. Verschillende figuren worden gevangen in een gouden net van abstractie: de mens gaat ten onder aan zijn eigen hoogmoed. De mensheid en alles wat zij opgebouwd heeft wordt vernietigd, alleen ruïnes en ruwe industrie blijven over. De geraamtes bovenaan wijzen echter op het begin van heropbouw. De cyclus is rond: bouwen, afbreken en opnieuw bouwen.

De tweede opening beeldt de catharsis uit, oftewel de emotionele zuivering. Door zich bezig te houden met de kunsten kan de mens boven de verdoemde levenscyclus uitstijgen. Dit wordt gesymboliseerd door een abstract figuur met de armen uitgespreid als vleugels, van wie het hoofd boven de gekende wereld is uitgestegen.

Dit veelluik vormt een brug tussen heden en verleden. Thielen wilde dat dit werk nog dieper gelaagd was in betekenis dan zijn eerdere werk. Bovendien moest het veelluik een proeve van bekwaamheid worden: Thielen wilde de technieken laten zien waar hij zich meester van had gemaakt. Veelluik De Schepping staat niet voor het traditioneel christelijke scheppingsverhaal, maar voor het ontstaan van de kunsten als redding voor de mensheid en als trap naar een hogere staat van bewustzijn.

In gesloten toestand toont het werk de ongeschonden natuur in vier in elkaar overlopende elementen. De eerste opening toont een jong koppel met voor zich een moderne stad. De moderne Adam en Eva willen van de aarde hun thuis maken, met hun stad hebben ze de wilde natuur getemd.

2322

44 Veelluik Unified | 1992-1996 350 x 450 cm

Bovenaan is een stadsgezicht te zien, een samen-gevoegd geheel van verschillende vestigingen van het bedrijf, onder andere in Utrecht, Rotterdam en Chicago. Lange, verticale banen van licht staan symbool voor de langwerpige ramen van de kamer van de directie in Utrecht, die de volledige onderneming overziet en in goede banen leidt.

De opening van het veelluik toont de ontspannings-kant. Deze wereld is weergegeven in een abstracte vorm van lichtgevende stof, een verwijzing naar de speelsheid en lichtheid van het bestaan in de vrije tijd. Een blonde vrouw links onderaan is de vertegen-woordigster van het uitbundige en vrije leven.

Dit veelluik in opdracht toont een lofzang op het bedrijf Sara Lee Holdings, op dat moment eigenaar van Douwe Egberts. Leidend waren de waarden van bedrijven: kwaliteit, vertrouwen en ambacht.

In gesloten toestand is de kunstenaar achter zijn ezel zichtbaar. In het raampje van het atelier zien we het Friese ‘huuske’ van Egbert Douwes, waar de zaak begon. De omvang van het bedrijf wordt verbeeld door eindeloze gangen, opslagruimtes en werkplaatsen van de fabrieken. De werknemers zijn essentieel voor de orde en productiviteit. De producten zijn weergegeven op in elkaar vloeiende beeldniveaus.

24

De schilder zelf is als kleine jongen afgebeeld, aan de hand van zijn grootvader. De vakanties bij zijn grootvader symboliseren voor Thielen het toppunt van ontspanning en zorgeloosheid. Naast ontspanning in de natuur is de ontspanning door kunstbeleving afgebeeld. Een vrouwelijk model in rode jurk zit voor een werk van Thielen zelf. Deze scène loopt over in een tentoonstellingszaal met bekende werken uit de Europese schilderkunst. De vakantie in een zomerse stad is bovenaan geplaatst. Het flaneren en zich verliezen in een onbekende plaats staat centraal.

Ambachtelijk zoekt Thielen in dit werk de grens op van zijn kunnen: zie de persbrokaat-techniek toegepast in de zilveren tandpastatubes en gouden theezakjes op het tweede niveau van het veelluik in gesloten staat. Persbrokaat is een zeer arbeidsintensieve middeleeuwse techniek met bladgoud of bladzilver die op retabels werd gebruikt om meer textuur te geven aan een tweedimensionaal vlak. Het resultaat is een verhoging van edelmetaal die het licht opvangt en zo in het oog trekt.

27

Vrouw als tolk

Vrouwen spelen in de werken van Thielen vaak een hoofdrol. In de portretten is de gelijkenis met de geportretteerde vrouw het belangrijkst. Houding, gezichtsuitdrukking, omgeving en attributen drukken haar persoonlijkheid uit.

De afgebeelde vrouwen op de veelluiken hebben een dienende rol in het geheel van de compositie. Ze ondersteunen het verhaal dat Thielen wil vertellen. Veel vrije werken met vrouwen bevatten surrealistische elementen; de scènes zijn in werkelijkheid niet mogelijk.

Het vrouwelijk model is niet alleen aanwezig op het schilderij om mooi te zijn. Zij staat voor de denkwereld van de kunstenaar, zoals zij al zo vaak deed binnen de geschiedenis van de kunsten. Door de vrouw af te beelden, kan Thielen zijndiepste gevoelens kwijt in zijn schilderijen. Hij laat zo het publiek heel dichtbij komen.

45 Gunilla | 1987Gunilla van Rijn ontmoette Evert Thielen in 1985 op een feest van een gezamenlijke vriendin. De relatie met Gunilla zorgde voor een terugkeer van de rust in het hart en het hoofd van de kunstenaar. Thielen gaat met dit tedere portret, waar hij Gunilla zittend aan een tafel op afbeeldt, terug naar zijn wortels. De toeschouwer wordt uitgenodigd om over de schouder van Gunilla mee te kijken.

46 Optrede | 1992

47 Ondertekening | 1996

48 Het gesprek | 2000

49 Middagzon | 2000

50 Lezende vrouw bij daglicht | 2006

51 Lezende vrouw bij lamplicht | 2006

52 Lezend meisje | 1997

53 Lezende vrouw | 2012

54 De brief | 2017

55 Madonna | 2008

56 Beschermengel | 2015

2928

57 Pianoles | 2002

58 De nieuwe orde | 2015Het topmodel met sjerp en tiara staat te midden van vele klassieke godenbeelden in de rotonde van het Altes Museum in Berlijn. Evert Thielen heeft gebruik gemaakt van de gepubliceerde bouwtekeningen van de vroeg 19e-eeuwse Duitse architect Schinkel. Thielen plaatst de klassieke esthetiek tegenover hedendaagse schoonheidsidealen. Hij schildert een zuiver gebouw, gemaakt volgens de gulden snede; het ideaal van de architectuur. De Griekse en Romeinse beelden vormen een vertegenwoordiging van het schoonheidsideaal uit de oudheid. Tegenwoordig is er geen schoonheidsideaal meer, alleen de missverkiezing met haar schoonheidskoningin. Zij vormt de nieuwe orde. Een verarming.

59 Pianoles 2 | 2010

60 Schilder | 2014

61 Paskamer | 2010

62 Waarzegster | 2008

63 Orakel | 2010

64 Moment suprême | 2013

65 Rendez-vous | 2014

66 Waterdrinkster | 2001

67 Moeder en kind | 2009

68 Lach | 2010

69 Dekbed | 2008 De compositie en de ligging van het model vragen om een schilderij in de vorm van een ruit.

70 Tweeluik | 1999Bij Tweeluik gaat het om twee personen: de linker met een uitgesproken introvert karakter, de rechter met een extravert karakter. Dit gegeven wordt weerspiegeld in de achtergrond van beide schilderijen en in het stilleven op de achterzijde.

31

Allegorieën

De vrouwelijke modellen zijn vaak naakt afgebeeld op de werken van Thielen. Deze naaktheid kan verkeerd worden geïnterpreteerd als sensualiteit, of zelfs als erotiek. De ontklede vrouwen zijn echter geen sekssymbolen, louter voor het plezier van schilder en toeschouwer. Zij zijn de symbolische representaties van hun onderwerpen. In de kunst van de klassieke oudheid worden rivieren, bergen of landen afgebeeld als een naakte of schaars geklede dame, die via de attributen die zij draagt verbonden is met dat wat zij vertegenwoordigt: de vrouw als allegorie.

Om een abstract begrip als een emotie of een gedachte werkelijk voelbaar te maken zonder woorden te gebruiken, is de allegorische figuur het meest geschikt. Wanneer de kunstenaar een vrouwelijk model afbeeldt terwijl zij naakt naast een rode stoel zit, gaat het niet om de subjectieve schoonheid van haar ontblote rug. In de gelijkenis tussen de vorm van de rug en de stoel kan de gelijkenis tussen natuur en kunst worden gezien.

71 Rugnaakt met rode stoel | 1987

72 Sfinx | 1999

73 Allegorie | 2009

74 Bad | 2001

75 Hartenvrouw | 2008

76 Vrouw, maat van alle dingen | 2017We zien in dit werk een vrouw die met één been op een hocker staat. Rondom haar voeten lopen allemaal miniatuurmensen en de opening tussen haar benen wordt helemaal opgevuld door de boog van een groot winkelcentrum. Evert Thielen heeft hier gekozen voor winkelcentrum Galleria Vittorio Emanuele II in Milaan. De vrouw staat symbool voor de mens, maar ook het ritme van de architectuur heeft menselijke vormen. De titel en het feit dat de boog precies in de opening tussen de benen van de vrouw past, is een verwijzing naar de theorie van Vitruvius. Hij vond namelijk dat de verhouding van het menselijk lichaam verwerkt moest worden in de verhoudingen van de bouwkunst: op die manier werd schoonheid gecreëerd.

3332

77 Voyeuriste | 2009 Wanneer Evert Thielen te horen krijgt dat zijn schilderijen voyeuristisch zijn, reageert hij met dit werk. Het schilderij is een allegorie op het motief van de voyeur. Tegelijkertijd is het een omkering van de relatie tussen geschilderd onderwerp en toeschouwer. De vorm van de lijst rijmt met de contouren van een fotobalg waardoor het concept van ‘kijken naar’ ook vormelijk ondersteund wordt.

78 Driemanschap | 1999

79 Liggend naakt | 2001

80 Naakt in de schemering | 2003

81 Balspel | 2007 In dit schilderij jongleren twee vrouwen met ballen die in de lucht lijken op te lossen tot gekleurd stof. Dit spel is een metafoor voor de dynamiek van kleuren en verf tijdens het maakproces van een schilderij.

82 Italiaans landschap | 2014

83 Vrije gedachte | 2010

84 Dakterras | 2007

85 Incognito | 2011

86 Groot strand | 2013

87 Vooruitzicht | 2011

88 Overzicht | 2012 Dit werk toont het vrouwelijk model zoals nog nooit eerder is gezien in het oeuvre van Evert Thielen. Deze fantasierijke compositie toont haar terwijl zij over een stadsgezicht uitkijkt, alsof ze droomt van haar eigen leefwereld in verleden, heden en toekomst.

35

Metamorfosen

Voor Evert Thielen is schilderen meer dan het creëren van een fysiek object. Het betekent ook een deel van zichzelf geven, vaak zonder na te denken over het waarom. Het model in Kist, met gesloten ogen en bijna in foetushouding, is iemand die geen kant meer op kan en geen uitweg meer ziet. De muze vertaalt zo het gevoel van de schilder. Zij verbeeldt een moment uit zijn leven, een moment waarop de schilder zo overliep van emoties dat zijn enige redding het maken van het paneel was.

Het schilderen van een vrouw naast een cactus is niet zomaar een realistische weergave van een onderwerp. Er zit meer achter: combineer de titel Metgezel met de stekelplant en met de afwachtende blik van het model. De cactus wordt een probleem, een onoplosbare situatie die bij de minste aanraking kan verwonden.

De vrouw aan het raam in Atelier, die haar hoofd afwendt van de toeschouwer en naar de lichtinval in de ruimte achter zich kijkt, is meer dan een mooi plaatje. Zij wacht op een nieuw idee, een nieuwe gebeurtenis die op het punt staat zich aan haar te openbaren.

89 Gordeldier | 2010 In Gordeldier speelt Evert Thielen met betekenis door vormrijm. Het vrouwelijk model is hier geschilderd in een ovaal portret, herinnerend aan 17e-eeuwse portretkunst. Ook de donkere achtergrond werkt hieraan mee. Het zwarte leren korset knelt de vormen van de vrouw af en ondersteunt ze tegelijkertijd. Dit rijmt de kunstenaar met het pantser van het gordeldier dat het model in haar armen houdt.

90 Metgezel | 2010

91 Fabeldier | 1997

92 Kist | 2010

93 Groot verlangen | 2014

94 Atelier | 2014

95 Omhelzing | 2007

96 Gebeurtenis | 2016

“ Het vrouwelijk model kan in een schilderij bijna alle betekenissen dragen, zonder ooit saai of eentonig.”

3736

97 Veelluik Het Verlangen | 1999-2002 150-300-450 x 286 cm

De eerste opening verbeeldt het onvervuld verlangen. De man is letterlijk vastgebonden op een kruis van emotionele pijn en onmacht. Zijn gezicht is verwrongen en zijn mond geopend. Zijn oerschreeuw komt voort uit de pijn van onbeantwoorde liefde. Deze kreet wordt verbeeld door ‘lichtscherven’ rondom zijn hoofd. Achter de man ligt een moderne stad waarvan de inwoners zijn lijden niet opmerken. De wereld gaat door, ondanks je eigen gebroken hart. De naakte vrouw zit op een onopgemaakt bed, met om haar heen een pure natuur. Zij is onbereikbaar voor de man. Hij begrijpt haar niet en zij kan zich niet verplaatsen in zijn lijden.

De liefde in al haar bestaansvormen is onderwerp van dit veelluik. De verschillende niveaus van het werk worden verbonden door het spel met licht. De gesloten toestand toont de liefdesnacht. In een verhitte compositie staat een vrouw tegen een gevel gedrukt: het overweldigende gevoel van de eerste verliefdheid. De trilling van het licht beeldt de spanning van het eerste verlangen uit. Het oude raadhuis van Belfeld bij Venlo is deels in het donker gehuld. Het staat voor de mannelijke kant van het verhaal, met de toren als fallisch symbool. Het treinspoor dat naar een tunnel loopt staat voor de seksuele daad.

3938

De tweede opening toont het vervulde verlangen: een gezin. Rechts zit de vrouw van de kunstenaar, Gunilla, met dochter Dagmar. De schoonheid van de natuur wordt afgewisseld met de harmonische architectuur. Het onopgemaakt bed verwijst naar de vorige scène. Op deze manier verbindt Thielen de twee vormen van intimiteit, namelijk huiselijke geborgenheid en seksualiteit. Door het bed leeg te laten, wordt de toeschouwer uitgenodigd stil te staan bij zijn eigen intimiteit.

41

Portretten en stillevens

Naast het produceren van vrij werk, wijdt Evert Thielen een groot deel van zijn tijd aan het invullen van opdrachten. Niet alleen om in zijn levens-onderhoud te kunnen voorzien, maar ook uit liefde voor het ambacht van het schilderen zelf. Details fascineren hem. Zo kan de toeschouwer vaak de haren op de handen van een geportretteerde ontwaren. Of de textuur van een jas, die bijna echt lijkt dankzij de weergave van zelfs de kleinste vezels in de stof. De afgebeelde persoon is zo vleselijk en exact geschilderd dat deze je rechtstreeks aan lijkt te kijken. Geen enkel detail wordt aan de verbeelding overgelaten.

In de stillevens van Thielen ligt de focus op het spel met licht. Het stilleven krijgt dankzij de contrasten van licht en schaduw dynamiek. Thielen streeft hier niet louter het weergeven van levenloze objecten na. Hij creëert juist een nieuwe, eigen vorm van stillevens vol vitaliteit en beweging; een contrast met het genre op zich.

98 Portret van de heer Borsboom | 2005 In zijn zwarte pak zit meneer Borsboom in zijn fauteuil en kijkt de toeschouwer recht in de ogen aan. De rode stropdas, die hij zelf wilde dragen, versterkt de diagonale compositie van het schilderij. De slijtage op de armleuning van de fauteuil laat zien dat dit meubel zeer geliefd is bij de geportretteerde. Evert Thielen heeft de ervaring dat vrouwen makkelijker te schilderen zijn, omdat ze natuurlijker poseren dan mannen. Hij laat mannen daarom vaak een eigen houding en plek kiezen. Zo voelen ze zich meer op hun gemak.

99 Portret van de heer Van de Ven | 2007

100 Portret van de heer Carpay | 2003

101 Portret van de heer Nooteboom | 1990

102 Portret van de heer Berden | 2006

103 Drieluik familie Kampert | 2010

4342

104 De wetenschap van het toeval | 1992

105 Twee eenheid | 1990

106 Fuga | 2008Fuga is een eerbetoon aan Johann Sebastian Bach en zijn unieke talent: het maken van een meerstemmig muziekstuk waarvan onderdelen in verschillende vormen herhaald worden, de zogenaamde fuga. Thielen gebruikt de vierkante blokken als metafoor voor de fuga. Fuga betekent in het Latijn ‘vluchten’. De blokken vluchten weg door het raam. Ze herhalen zich steeds in andere vormen, maar samen vormen ze één geheel. Bachs klavecimbel schemert door de vleugelpiano op de voorgrond. Daarnaast is de Thomaskirche in Leipzig te zien waar Bach werkte. In het raam is de spiegeling te zien van zijn geboortehuis in Eisenach. Het is dus een onwerkelijke weergave van werkelijk bestaande gebouwen.

107 Vervlogen tijden | 2009

108 Quatre mains | 2017 Bij Quatre mains zien we de handen van twee kinderen pianospelen. Hun handen worden gereflecteerd in de piano. Daarboven zien we dezelfde handen in pixels. Een aantal muzikale facetten komen aan bod en lopen als beelden in elkaar over: een symfonieorkest, bladmuziek en popmuziek in de Ziggo Dome in Amsterdam.

“ Details fascineren me. In het universum dat elk portret of stilleven op zichzelf is, bevinden zich telkens oneindig veel sterrenstelsels van details die ik wil toevoegen.”

4544

109 Veelluik Amerloo | 2016-… 350 x 450 cm

Het bedrijf Amerborgh International gaf in 2016 de opdracht voor dit veelluik, dat Amerloo zou gaan heten. In het werk worden zowel de zakelijke activiteiten als het privéleven van een ondernemer in beeld gebracht. De woonomgeving van de zakenman wordt op de eerste kant verbeeld door een beeldcollage van verschillende kamers en indrukken van woning en landgoed, waardoor deze als een film overkomt. De toeschouwer krijgt in één oogopslag het volledige beeld en kan zich na deze indrukken toespitsen op de prachtige details. Bij opening van het veelluik is de meer publieke kant van het verhaal afgebeeld. Een beeldenspel van verschillende theaters, vestigingen en plekken waar een grote menigte mensen staat te drommen om haar vrije tijd door te brengen.

Een schilderij in wording: dat zie je normaal gesproken alleen in het atelier van een schilder. Het biedt de unieke gelegenheid om de werkwijze van Evert Thielen van dichtbij te observeren. Mahoniehouten panelen met fijn geschuurde onderlagen van krijt en dierlijke lijm vormen de ondergrond. De panelen worden gedragen door een stalen constructie met een draaimechaniek. Het veelluik kan dankzij dit ingenieuze mechanisme - door de schilder zelf ontworpen - zijn verschillende beeldfragmenten laten zien. Op de witte ondergrond is de ondertekening in zwarte waterverf opgezet, met een gedetailleerde schets als basis. Met de middeleeuwse tempera-techniek zal het schilderij in drie glacerende verflagen worden opgezet. Als de complexe compositie straks helemaal af is, zal Thielen met zelfgemaakte vernis het schilderij glans en bescherming geven.

4948

110 Veelluik Bellenhof | 2005-… 350 x 450 cm

Doordat het kasteel een andere functie kreeg, is besloten de derde kant van het Veelluik Bellenhof niet af te maken.

Dit werk bleef dus tot nog toe onvoltooid. In deze tentoonstelling zijn de losse panelen te zien die de gesloten toestand van het veelluik zouden tonen: figuren in 18e- en 19e-eeuwse kleding. Ze genieten van het leven op het landgoed met uitgebreide diners, wandelen in de tuinen en converseren. Het is het resultaat van gedegen voorstudies van personen in beweging. Urenlang liet Thielen daarvoor verklede figuranten lopen en bewegen om ze in schets en met fotografie vast te leggen.

In 2005 krijgt Evert Thielen van het bedrijf Amerborgh International de opdracht een veelluik te ontwerpen dat de geschiedenis in beeld brengt van het landgoed Bellenhof, gelegen in Maria ter Heide bij Antwerpen. Dit prachtige kasteel heeft een geschiedenis die teruggaat tot in de 18e eeuw. Het open veelluik gaat over een industrieel en zijn gezin die het landgoed Bellenhof in 1917 kochten en bewoonden. Opgezet als grisaille, of grauwschildering, zijn er geen natuurlijke kleuren gebruikt. Alles is weergegeven in schakeringen van grijs. Deze manier van schilderen moest werken als een ‘ingehouden adem’ als aanloop naar de derde kant. Die zou in volle pracht met geweldige details geschilderd de nieuwe functie van het kasteel en bewoners van Bellenhof in de 21e eeuw tonen.

51

Tijd

Beweging was altijd al een belangrijke factor in het werk van Thielen. Dit effect werd vooral bereikt door het contrast tussen licht en donker. Vanaf 2010 valt in het oeuvre van Thielen een nieuw element in de compositie te ontdekken, namelijk dat van tijd. Hij combineert verschillende beeldfragmenten en momentopnames in één compositie. Zo ontstaat een silhouet waarin het verleden, heden en de toekomst worden getoond.

Tijd en beweging zorgen samen voor een dynamisch geheel. Het gebruik van verschillende beeld momenten is op de sluitertijd-techniek gebaseerd. Het statische paneel wordt bijna een film. Het werk Ogenblik toont tijd en beweging door verschillende beeldmomenten te combineren met het lichtspel in de rode haren.

In Het verlangen is het concept tijd uitgebeeld door gebruik van een matte verftechniek. Een vrouw, op haar handen en knieën gezeten, tast met haar rechterhand in een donker, mat vlak. Haar ogen zijn vol van begeerte, maar waarvoor blijft verborgen.

111 Maker | 2014

112 Aurora | 2016Aurora toont een dromerige herinnering aan een vervlogen tijd. Op het schilderij ligt een model op het strand in bikini, met haar voeten in de branding van een kalme zee. Op het achterplan is een stilleven met schelpen te zien. Dit staat voor de dageraad van de kunsten, een nieuwe opleving die voortkomt uit de traditie van de klassieke schilderkunst.

113 Ultimatum | 2018

114 Het verlangen | 2017

115 Ogenblik | 2017

“ Dynamiek voegt niet enkel realisme toe aan een werk, maar ook een dimensie van tijd. Alsof er een foto is genomen met een hele lange sluitertijd.”

53

Verborgen zelfportret

Wie Evert Thielen kent, weet dat de kunstenaar geen man is die graag in de belangstelling staat. Het liefst trekt hij zich terug in zijn atelier om verf te maken, te schilderen of onderzoek te doen. Altijd gekleed in een net pak dat wat betreft stijl en kleur in de afgelopen decennia nauwelijks veranderd is, blijft Thielen het liefst op de achtergrond. Hij communiceert via zijn werk. Persoonlijke vragen beantwoordt hij liever niet, tenzij ze te maken hebben met zijn schilderijen. Het zal geen verrassing zijn dat Thielen niet veel zelfportretten op zijn naam heeft staan.

Zijn fascinatie voor middeleeuwse kunst bracht hem wel op het idee om zichzelf af en toe te schilderen, niet meteen zichtbaar maar verborgen in objecten. In 1434 schilderde Jan van Eyck zichzelf in de reflectie van een bolle spiegel achter in de kamer van het echtpaar op het Arnolfini-portret. Op deze manier is de toeschouwer gelijk aan de schilder, want ze bevinden zich als het ware op dezelfde plaats. Zo zal de oplettende toeschouwer af en toe in de weer-spiegeling van glas of een glanzende knoop een klein zelfportret van Evert Thielen zien, meestal gezeten achter zijn schildersezel en nooit in een frontale pose.

116 De kleine wereld | 1992 Op dit schilderij zien we de intieme levenssfeer van de schilder. Zijn boeken, spiegel en glazen bol met daarin een zelfportret van de kunstenaar te midden van zijn interieur.

117 Zelfportret | 2000Het vrouwelijk model houdt met haar rechterhand een klein schilderijtje vast, een portret van de schilder achter zijn ezel. Zij zit in een stoel versierd met ramshoofden, een verwijzing naar het sterrenbeeld van Thielen.

118 Zelfportret met reuzin | 2012De verknochtheid van de schilder aan zijn muze komt hier helemaal tot uiting. Reusachtig afgebeeld zit ze tegenover de klein geschilderde kunstenaar.

119 Zelfreflectie | 2014In Zelfreflectie is een opmerkelijk detail van weer-spiegeling zichtbaar in een van de knopen van de jas die het vrouwelijk model aanheeft. Deze knoop laat een zelfportret van de kunstenaar zien, werkend in zijn atelier met zijn rug naar de toeschouwer gekeerd.

“ Ik ben een verborgen figuur in het hele verhaal.”

55

120 Vergezicht | 2013 Het gedetailleerde landschap nodigt uit tot kijken, maar de vrouw is daar niet in geïnteresseerd. Als beschouwer zien we, door de spiegeling in haar verrekijker, wat zij ziet: Evert Thielen die aan het werk is in zijn atelier.

De kunstenaar speelt hier opnieuw met de relatie tussen geschilderd onderwerp en toeschouwer maar voegt ook een extra dimensie toe, namelijk die van de betrokkenheid tussen schilder en publiek. In Vergezicht hebben publiek en kunstenaar dezelfde plaats in de compositie en worden zij allebei bekeken door het vrouwelijk model. Een driedubbele relatie dus.

5756

Biografie Evert Thielen 1954 Geboorte Evert Maria Mathieu Johan Thielen op

Goede Vrijdag 16 april om 15 uur in Venlo.1955 De familie Thielen verhuist naar het Westland,

waar Evert de eerste tien jaar van zijn leven woont.1960 Hij bezoekt met zijn ouders Gent, waar hij voor het

eerst het retabel Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck ziet.

1965 Verhuizing naar Den Haag.1970 Evert maakt zijn eerste schilderij Pelgrims.1972 De jonge kunstenaar schildert zijn eerste triptiek

De grote wenteltriptiek.1975 Evert legt het toelatingsexamen voor de

Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag succesvol af.

1977 Hij verlaat de Academie en wil zijn eigen pad volgen. In Amsterdamse galerieën krijgt hij een aantal tentoonstellingen.

1979 Voor de schilderijen Dressboy en Schrijvende vrouw wint de kunstenaar de 2e prijs binnen de Internationale Jeugdprijs voor Schilderkunst in communistisch Bulgarije (de 1e prijs ging altijd traditiegetrouw naar de Sovjet-Unie).

1979 Evert begint samen met een groep wetenschappers aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel een onderzoek naar de schildertechnieken van Jan van Eyck. Dit onderzoek duurt zes jaar.

1980 Het eerste veelluik is een feit, Veelluik De Schilderkunst.1982 Evert raakt financieel in de put en zijn vriendin verlaat

hem. Hij schildert steeds wilder en grootser, op de expressionistische manier die op dat moment in Amerika populair is.

1985 Evert ontmoet Gunilla, zijn toekomstige vrouw, die

orde in zijn leven brengt. Hij keert terug naar zijn bron: de figuratieve kunst.

1986 Eerste overzichtstentoonstelling in het Singer Museum in Laren.

1988 Evert en Gunilla verhuizen van Den Haag naar München, waar hij begint met het Veelluik De Schepping.

1989 Terug in Den Haag: huwelijk met Gunilla van Rijn.1992 Onthulling Veelluik De Schepping en presentatie daarvan

op TEFAF Maastricht. Verhuizing van Den Haag naar Haaren in Noord-Brabant. Opdracht van Sara Lee Holdings/Douwe Egberts voor het Veelluik Unified.

1995 Eerste dochter Dagmar wordt geboren. 1998 Tweede dochter Sigrid wordt geboren.1999 Evert bedenkt Veelluik Het Verlangen, dat in 2008 voltooid

zal worden. Op 11 oktober verhuist de familie Thielen naar Brugge in Belgie.

2000 Derde dochter Gudrun wordt geboren.2002 Voor de eerste maal worden de tot dan toe gemaakte vier

veelluiken getoond in het Cobra Museum in Amstelveen. Deze tentoonstelling wordt een enorm succes.

2005 Tentoonstelling in Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch. Met de geboorte van een vierde dochter Hedwig is het gezin compleet.

2006 Opdracht voor Veelluik Bellenhof. Dit vijfde veelluik zal voorlopig nog onvoltooid blijven.

2011 Tentoonstelling in Museum de Fundatie in Zwolle.2016 Opdracht voor Veelluik Amerloo. Op dit moment wordt

nog volop aan dit zesde veelluik gewerkt.2019 Overzichtstentoonstelling 50 Jaar Thielen -

De Ogen van de meester in het Limburgs Museum, Venlo.

Alle schilderijen na 1996 hebben een geschilderde achterzijde, een zogenaamde marmering. Niet alleen is dit beter voor het behoud van het werk, maar het benadrukt ook de zorg van de kunstenaar voor een totaal afgewerkt schilderij. Alle schilderijen hebben een verschillende marmerschildering. Dit marmeren was al in de 14e eeuw gebruikelijk voor kostbare panelen en altaarstukken.

6160

Limburgs Museum 50 Jaar ThielenPublieksactiviteiten

Documentaire In het museumtheater wordt op gezette tijden een documentaire van Job Cieraad getoond uit de serie Evert Thielen, de Meester van het Veelluik.

Veelluiken De stand van de veelluiken wordt meerdere keren per dag veranderd, zodat u alle beeltenissen op de verschillende panelen van een veelluik kunt bewonderen.

Horeca Tijdens 50 Jaar Thielen heeft u in het Limburgs Museum keuze uit meerdere horecamogelijkheden: het Museumcafé, Thielen Koffiehuis en Thielen Paviljoen. Maak uw Thielen beleving in het prachtige Thielen Paviljoen compleet met een koffie- of thee-, lunch- of borrelarrangement. Ook kunt u hier op reservering terecht voor een high tea of diner.

Online ticketverkoop: Lezingen Tijdens 50 Jaar Thielen worden er geregeld lezingen georganiseerd. Ook Evert Thielen verzorgt lezingen.

Op reservering: Thielen rondleiding: leven en werk (voor groepen)U wordt op een toegankelijke wijze meegenomen in het leven en werk van de bijzondere kunstenaar Evert Thielen. Leer hem kennen als mens en kunstschilder en ontdek zijn unieke werkwijze.

Op reservering: Thielen rondleiding: kunsthistorische context (voor groepen)Het werk van Evert Thielen wordt in een kunsthistorische context geplaatst. U ontdekt de plaats die deze bijzondere kunstenaar in de kunstwereld inneemt.

Online ticketverkoop: Wekelijkse rondleiding (voor individuele bezoekers) Voor individuele bezoekers vindt er vrijwel wekelijks een toegankelijke rondleiding door de tentoonstelling plaats.

Kijk voor het actuele en uitgebreide activiteitenprogramma op www.limburgsmuseum.nl

Voor informatie en reserveringen reserveringen@limburgsmuseum.nl

64

Museum van Bommel van Dam50 Jaar ThielenSchetsen en tekeningen

De schilderijen van Evert Thielen die u in het Limburgs Museum heeft gezien, zijn het eindproduct van een lange zoektocht naar onder andere compositie, kleur en verbeelding. Om tot een uiteindelijk schilderij te komen maakt Thielen eerst honderden schetsen. Deze tekeningen laten iets zien van de overwegingen, worstelingen en oefeningen van hoofd en handen van de kunstenaar. Ze vormen het meest persoonlijke, soms het meest intieme deel van het oeuvre. Via de tekeningen krijgen we inzicht in het zoeken naar de ultieme vorm én inhoud. De vaak zeer uitgewerkte schetsen en tekeningen zijn voor Evert Thielen geen autonome werken; het zijn werkdocumenten. Voor het eerst is nu een grote selectie van deze schetsen te zien in Museum van Bommel van Dam dat zijn nieuwe thuishaven heeft tegenover het Limburgs Museum, in het voormalig postkantoor. Kom daar kennis nemen van de ideeën en het werkproces van Evert Thielen.

Museum van Bommel van DamKeulsepoort 1 5911 BX Venlo077 3513457www.vanbommelvandam.nl

Colofon

De tentoonstelling 50 Jaar Thielen – De ogen van de meester is een productie van het Limburgs Museum.

grafisch en ruimtelijk ontwerp: Osingadesign, Amsterdamuitvoering: CAS Exhibition Partners, Venlostaalconstructies veelluiken: Slangen Staal, Goudalichtontwerp: 50LUX | Frank Hulseboschtekstverantwoording: Tentoonstellingsteksten zijn gebaseerd op de publicatie Evert Thielen (Dagmar Thielen 2019, WBOOKS)sound: Wagner, Wesendonck-Lieder, Jessye Normanfotoverantwoording: Michiel Elsevier Stokmans, Doorn (foto atelier); Fotostudio Anton van der Riet, Den Haag en Dominique Provost, Bruggefilmverantwoording: Serie Evert Thielen, de Meester van het Veelluik, Job Cieraadpublicaties: Bij deze tentoonstelling verschijnt de Nederlandstalige publicatie Evert Thielen (Dagmar Thielen 2019, WBOOKS) en een Duitstalig en Engelstalig tafelboek Evert Thielen (Dagmar Thielen 2019, Kerber Verlag)pr&marketing: Limburgs Museum, LUSTR, Museum van Bommel van Dam

Alle bruikleengevers danken wij voor hun welwillende samenwerking.

Met dank aan alle medewerkers en vrijwilligers van het Limburgs Museum en Museum van Bommel van Dam.

Met dank aan het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Mondriaanfonds die deze tentoonstelling mogelijk maakten

Museum van Bommel van Dam is in dit project partner van het Limburgs Museum

De provincie Limburg financiert het Limburgs Museum