502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

109
โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโ โโโ 34

Upload: thitiporn-parama

Post on 28-May-2015

7.755 views

Category:

Technology


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

โรงเร�ยนดอยสะเก็ ดวิ�ทยาคมส�าน�ก็งานเขตพื้��นท��ก็ารศึ�ก็ษา

ม�ธยมศึ�ก็ษา เขต 34

Page 2: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ผลก็ารเร�ยนร#$ เพื้��อส�บค$น และอธ�บายระบบก็ารย'อยอาหารของ

จุ*ล�นทร�ย+ ส�ตวิ+และคน

Page 3: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

วิ�ชา วิ30243 ช�วิวิ�ทยา 3ค*ณคร#ฐิ�ต�พื้ร ปะระมะ คร#ท��ปร�ก็ษา

ป0ก็ารศึ�ก็ษา 2554

Page 4: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 5: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็ารย'อยอาหารของจุ*ล�นทร�ย+

ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+

ก็ารย'อยอาหารของคน

1

2

3

Page 6: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 7: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1 . ก็ารย'อยอาหารของราและแบคท�เร�ย

1.1 รา เน��องจุาก็ราม�ผน�งเซลล+ จุ�งไม'สามารถน�าสารโมเลก็*ลใหญ่'เข$าส#'เซลล+ได$ ก็ารย'อยอาหารจุ�งเป6น

ก็ารย'อยภายนอก็เซลล+ (Extracellular  digestion)  โดยส'งน��าย'อยหร�อเอนไซม+ออก็มาย'อยสารโมเลก็*ลใหญ่'ให$เป6นสารโมเลก็*ลเล ก็ก็'อน แล$วิจุ�งด#ดซ�มสาร โมเลก็*ลเล ก็เข$าส#'เซลล+ ก็ารย'อยสารโมเลก็*ลใหญ่'โดยราและแบคท�เร�ย จุะข��นอย#'ก็�บเอนไซม+อย'างเฉพื้าะเจุาะจุง เช'น ย�สต+จุร�ญ่ได$ด�ในอาหารพื้วิก็น��าตาลเพื้ราะย�สต+ม�เอนไซม+อ�นเวิอร+เทส ในก็ารย'อยสลายน��าตาล

Page 8: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.1 ภาพื้เช��อราบนขนมป9ง แสดงโครงสร$างของราท��มา : http://www.rogers.k12.ar.us/users/ehutches/tigerbreadmold1.jpg

Page 9: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.2 ภาพื้แสดงเช��อราท��เพื้��มจุ�านวินมาก็ข��นบนขนมป9ง ท��มา :

www.dkimages.com/discover/previews/758/330848.JPG

Page 10: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1.2 แบคท�เร�ย แบคท�เร�ยม�ก็ารย'อยอาหารโดยส'งน��าย'อยออก็มาย'อยสารโมเลก็*ลใหญ่'ให$เป6นสารโมเลก็*ลเล ก็ก็'อนแล$วิจุ�งด#ดซ�มสารโมเลก็*ลเล ก็เข$าส#'เซลล+ จุ�ดวิ'าเป6นก็ารย'อยภายนอก็เซลล+ (Extracellular digestion) แบคท�เร�ยบางชน�ดสามารถย'อยสารอ�นทร�ย+ท��ม�โครงสร$างสล�บซ�บซ$อนได$ แต'บางชน�ดอาจุจุะย'อยได$เฉพื้าะสารอ�นทร�ย+ท��ม�โมเลก็*ลขนาดเล ก็

Page 11: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.3 ภาพื้แสดงร#ปร'างของแบคท�เร�ยชน�ดต'างๆ

Page 12: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.4 แสดงโครงสร$างของแบคท�เร�ย ท��มา : www.norcalblogs.com

Page 13: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

โพื้รโทซ�วิเป็�นโพรตีสตี�เซลล�เดียวสร�างอาหารเองไม่�ไดี� ไม่�ม่ผน�งเซลล�แตี�สาม่ารถเคล� อนที่ ไดี� ไม่�ม่ระบบที่างเดี$นอาหารและระบบย�อยอาหารโดียเฉพาะ อาศั�ยส�วนตี�างๆ ของเซลล�ช่�วยในการน,าอาหารเข�าส-�เซลล� อาหารที่ เข�าไป็ภายในเซลล�จะอย-�ในฟู#ดแวิค�วิโอล (Food vacuole )

ภายในไซโที่พลาสซ0ม่จากน�1น ไลโซโซม่ภายในเซลล�จะย�อยอาหารซ0 งเป็�นก็ารย'อยภายในเซลล+ (Intracellular digestion) กากอาหารจะถ-กก,าจ�ดีออกโดียการแพร� เช่�น อะม่บา พาราม่เซยม่ และย-กลนา

2. ก็ารย'อยอาหารของโพื้รโทซ�วิ

Page 14: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2.1 อะม�บา อะม่บาเป็�นโพรโที่ซ�วที่ เคล� อนที่ ดี�วยเท$าเท�ยม อาหารของอะม่บาป็ระกอบ ดี�วยเศัษสารอ$นที่รย� เซลล�แบคที่เรย สาหร�ายและ ส$ งม่ช่ว$ตีเล3กๆ อะม่บาน,าอาหารจากส$ งแวดีล�อม่เข�าส-�เซลล�โดียว$ธี ฟูาโก็ไซโทซ�ส โดียย� น ซ#โดโพื้เด�ยม (Pseudopodium) ออกไป็โอบล�อม่อาหารที่,าให�อาหารตีกเข�าไป็อย-�ภายในเซลล�แล�วที่,าให�ม่ล�กษณะเป็�นถ6ง เรยกว�าฟู-ดีแวค$วโอลตี�อจากน�1นไซโที่พลาสซ0ม่ของอะม่บาจะสร�างน,1าย�อย ซ0 งส�วนใหญ่�เป็�นกรดีเกล�อ (HCl ) ออกม่าย�อยอาหารภายในฟู#ดแวิค�วิโอล การเคล� อนไหวของไซโที่พลาสซ0ม่จะที่,าให�สารอาหารตี�างๆ ถ-กล,าเลยงไป็ที่� ว ๆ เซลล� ส�วนกากอาหารที่ เหล�อขนาดีเล3กจะถ-กข�บออกที่างเย� อห6�ม่เซลล�โดียการแพร�

Page 15: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.5 แสดงอาหารเข$าส#'เซลล+ของอะม�บาโดยEndocytosis ก็ารย'อยอาหาร(Digestion) และอาหารออก็จุาก็เซลล+ของอะม�บาโดยExocytosis

Page 16: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.6 ภาพื้แสดงอะม�บาย��นซ#โดโพื้เด�ยม (Pseudopodium ) ออก็ไปโอบล$อมอาหาร ท�าให$อาหารตก็เข$าไปอย#'ภายในเซลล+แล$วิท�าให$ม�ล�ก็ษณะเป6นถ*งเร�ยก็วิ'าฟู#ดแวิค�วิโอล

Page 17: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 1.1 ภาพื้อะม�บาย��นไซโทพื้ลาสซ�มออก็ไปส'วินท��ย��นเร�ยก็วิ'าซ#โดโพื้เด�ยม

Page 18: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 1 2 อาหารขนาดใหญ่'เข$าส#'เซลล+โดยฟูาโก็ไซโทซ�สออร+แก็เนลล+ไลโซโซม ปล'อยน��าย'อยออก็มาย'อยอาหาร

ท��มา : http://student.ccbcmd.edu/-gkiser/biotutorials/eustruct/phagocyt.html

Page 19: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2.2 พื้าราม�เซ�ยม พาราม่เซยม่เป็�นโพรโที่ซ�วที่ เคล� อนที่ ดี�วยขนเซลล+(Cilia) อาหารของพาราม่เซยม่ก3คล�ายก�บของอะม่บา พาราม่เซยม่จะร�บอาหารจากส$ งแวดีล�อม่เข�าส-�เซลล�ที่างร'องปาก็ (Oral groove) โดียซเลยที่ อย-�บร$เวณ ร�องป็ากช่�วยโบกพ�ดีอาหารเข�าไป็จนถ0งป็าก (Mouth ) ที่ อย-�ป็ลายส6ดีของช่�องน1 อาหารน�1นจะถ-กน,าเข�าเซลล�อย-�ในฟู#ดแวิค�วิโอล ขณะที่ ฟู-ดีแวค$วโอลเคล� อนที่ ไป็จะม่การย�อยอาหารเก$ดีข01นโดียเอนไซม่�จากไลโซโซม่ ที่,าให�ฟู-ดีแวค$วโอลม่ขนาดีเล3กลงเร� อย ๆ สารอาหารที่ ไดี�จากการย�อยก3จะกระจาย และแพร�ไป็ไดี�ที่� วที่6กส�วนของเซลล� ส�วนที่ เหล�อจากการย�อยก3จะถ-กข�บออกจากเซลล�ในร-ป็ของกากอาหารตี�อไป็

Page 20: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.7 ภาพื้ซ$ายแสดงก็ารเคล��อนท��ของฟู#ดแวิค�วิโอลในพื้าราม�เซ�ยม

ภาพื้ขวิาแสดงร'องปาก็ ซ�เล�ย ฟู#ดแวิค�วิโอล ท��มา : ร#ปซ$าย www.biologycorner.com ร#ปขวิา www.cartage.org.lb

Page 21: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 1.3 ก็ารเคล��อนไหวิของซ�เล�ย ท��มา : www.people.eku.edu./ritehisong/301notcsi

Page 22: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

อะม�บาและพื้าราม�เซ�ยมม�วิ�ธ�ก็ารก็�นอาหารท��แตก็ต'างก็�นค�ออะม่บาจะน,าอาหารเข�าส-�เซลล�โดียว$ธีการฟูาโกไซโที่ซส และพ$โนไซโที่ซส เพราะไม่�ม่อว�ยวะที่ ที่,าหน�าที่ เป็�นที่างน,าอาหารเข�าส-�เซลล�โดียเฉพาะ แตี�ของพาราม่เซยม่ม่ขนเซลล�ที่ บร$เวณร�องป็ากและร�องป็ากที่,าหน�าที่ เป็�นที่างเข�า ออกของอาหารที่ ม่ล�กษณะเฉพาะเจาะจงกว�า

Page 23: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2.3 ย#ก็ล�นา ย-กลนาไดี�อาหารโดียว$ธีการส�งเคราะห�ดี�วยแสง เน� องจากม่ โครมาโทฟูอร+(Chromatophore)ซ0 งเป็�นรงคว�ตีถ6 จ0งส�งเคราะห�แสงไดี�

นอกจากน1ย�งดี,ารงช่พดี�วยการย�อยสารอาหารที่ อย-�รอบๆตี�วแล�วส�งเข�าร�องป็าก ตี�วย-กลนาจะร�บอาหารจากส$ งแวดีล�อม่ที่ ม่อ$นที่รย�สารละลายอย-�ในป็ร$ม่าณส-ง ไดี� 2 ว$ธี ค�อ

2.3.1 การดี-ดีเอาอ$นที่รย�สารผ�านเย� อห6�ม่เซลล�เข�าส-�ภายในเซลล�โดียตีรง 2.3 2 ใช$ช'องบร�เวิณรอบ ๆ โคนแฟูลก็เจุลล�ม (Gullet ) ซ0 งที่

ป็ลายบนส6ดี ของช่�องน1จะม่ป็าก (Mouth ) เป็9ดีอย-� อาหารที่ ลอยอย-�ในน,1าจะผ�านเข�าส-�ช่�องน1

แล�วเข�าส-�ภายในเซลล�

Page 24: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 1.8 ภาพื้บนซ$ายแสดงภาพื้ถ'ายจุาก็ก็ล$องจุ*ลทรรศึน+ ภาพื้ขวิาแสดงโครงสร$างของย#ก็ล�นา ท��มา : www.cartage.org.lb

Page 25: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 26: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 27: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 28: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ส�ตวิ+แต'ละชน�ดม�ก็ารน�าสารอาหารเข$าส#'ร'างก็ายและย'อยอาหารอย'างไรก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ด

ส�ตีว�บางช่น$ดี เช่�น ฟูองน,1าไม่�ม่ระบบที่างเดี$นอาหาร แตี�จะม่เซลล�พ$เศัษที่,าหน�าที่ จ�บอาหารเข�าส-�เซลล�แล�วที่,าการย�อยภายในเซลล�ส�ตีว�บางช่น$ดีม่ระบบทางเด�นอาหารไม'สมบ#รณ+ เน� องจากม่ช่�องเป็9ดีที่างเดียว เช่�น ไฮดีรา พลานาเรย

ส�ตีว�บางช่น$ดีเช่�น ไส�เดี�อนดี$น แม่ลงและส�ตีว�ม่กระดี-กส�นหล�งม่ระบบทางเด�นอาหารสมบ#รณ+ ค�อม่ป็ากและที่วารหน�ก ระบบที่างเดี$นอาหารของส�ตีว�เหล�าน1จะม่โครงสร�างรายละเอยดีบางอย�างแตีกตี�างก�น ที่�1งน1ข01นอย-�ก�บช่น$ดีของอาหารและพฤตี$กรรม่การก$น

Page 29: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1. ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดท��ไม'ม�ก็ระด#ก็ส�นหล�ง

Page 30: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1.1 ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดท��ไม'ม�ทางเด�นอาหาร

ฟูองน��า (Sponge) เป็�นส�ตีว�ในไฟูล�มพื้อร�เฟูอรา  ไม่�ม่ป็ากและที่วารหน�กที่ แที่�จร$งที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบร'างแห (Channel network) ซ0 งไม่�ใช่�ที่างเดี$นอาหารที่ แที่�จร$ง เป็�นเพยงร-เป็9ดีเล3กๆ ข�างล,าตี�ว เรยกว�า ออสเท�ย (Ostia) ที่,าหน�าที่ เป็�นที่างน,1าไหลเข�าส-�ล,าตี�วฟูองน,1าเป็�นการน,าอาหารเข�าส-�ล,าตี�ว ส�วนร-เป็9ดีดี�านบนล,าตี�ว เรยกว�า ออสค�วิล�ม (Osculum) ที่,าหน�าที่ เป็�นที่างน,1าออก ผน�งดี�านในม่เซลล�พ$เศัษ เรยกว�า เซลล+โคแอนโนไซต+ (Choanocyte) โบกพ�ดีเซลล�อย-�ตีลอดีเวลา ที่,าให�เก$ดีการไหลเวยนของอาหาร ตี�วเซลล�โคแอนโนไซตี�น,าอาหารเข�าส-�เซลล�โดีย

ฟูาโก็ไซโทซ�ส (Phagocytosis)เก$ดีเป็�นฟู-ดีแวค$วโอลและม่การย�อยอาหารภายในฟู-ดีแวค$วโอลนอกจากน1ย�งพบเซลล� บร$เวณใกล�ก�บเซลล�โคแอโนไซตี�ม่ล�กษณะคล�ายอะม่บา เรยกว�า อะม�โบไซต+(Amoebocyte) สาม่ารถน,าสารอ$นที่รย�ขนาดีเล3กเข�าส-�เซลล�และย�อยอาหารภายในเซลล�แล�วส�งอาหารที่ ย�อยแล�วไป็ย�งเซลล�อ� นไดี�

Page 31: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 2.1 แสดงโครงสร$างภายในของฟูองน��า เซลล+โคแอโนไซด+ในก็ารจุ�บอาหารแบบฟูาโก็ไซโทซ�สย'อย แล$วิส'งอาหารต'ออะม�โบไซต+ ท��มา : www.mun.ca/biology/scarr/Porifera.htm

Page 32: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 2.1 แสดงออสเท�ย ( Ostia )    ท�าหน$าท��เป6นทางน��าไหลเข$าส#'ล�าต�วิฟูองน��า            ส'วินร#เป=ดด$านบนล�าต�วิเร�ยก็วิ'าออสค�วิล�ม (Osculum) ท�าหน$าท��เป6นทางน��าออก็

อาหารแบบฟูาโกไซโที่ซสย�อย แล�วส�งอาหารตี�ออะม่โบไซตี� ที่ ม่า : www.mun.ca/biology/scarr/Porifera.htm  ภาพเคล� อนที่ 2.1 แสดีงออสเที่ย ( Ostia )  ที่,าหน�าที่ เป็�นที่างน,1าไหลเข�าส-�ล,าตี�ว  ฟูองน,1า

            ส�วนร-เป็9ดีดี�านบนล,าตี�วเรยกว�าออสค$วล�ม่ (Osculum) ที่,าหน�าที่ เป็�นที่างน,1าออก

Page 33: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

เป็�นที่างเดี$นอาหารที่ ม่ที่างเป็9ดีที่างเดียว ค�อ ม�ปาก็แต'ไม'ม�ทวิารหน�ก็  ป็ากที่,าหน�าที่ เป็�นที่างเข�าของอาหารและที่างออกของกากอาหาร ระบบที่างเดี$นอาหารย�งไม่�พ�ฒนาม่ากน�ก

ไฮดรา เป็�นส�ตีว�ในไฟูล�มไนดาเร�ย ม่ที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบปาก็ถ*ง

(One hole sac) ไฮดีราใช่�อว�ยวะคล�ายหนวดี เรยกว�า หนวิดจุ�บ (Tentacle) ซ0 งม่อย-�รอบป็าก อาหารของไฮดีราค�อ ตี�วอ�อนของก6�ง ป็- และไรน,1าเล3กๆ และใช่�เซลล�ที่ ม่ เนมาโทซ�สต+ (Nematocyst)  หร�อเข3ม่พ$ษที่ อย-�ที่ ป็ลายหนวดีจ�บในการล�าเหย� อ ตี�อจากน�1นจ0งส�งเหย� อเข�าป็าก ที่างเดี$นอาหารของไฮดีราอย-�กลางล,าตี�วเป็�นที่�อกลวงเรยกว�า ช'องแก็สโตรวิาสค�วิลาร+ (Gastrovascular cavity) ซ0 งบ6ดี�วยเซลล�ที่รงส-ง เรยกว�า ช��นแก็สโตรโดรม�ส (Gastrodermis) เป็�นเย� อช่�1นในบ6ช่�องว�างของล,าตี�วซ0 งป็ระกอบดี�วย

1.2 ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดท��ม�ทางเด�นอาหารไม'สมบ#รณ+ (Incomplete digestive tract)

Page 34: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1. น�วิทร�ท�พื้ เซลล+ (Nutritive cell) บางเซลล�ม่แซ� 2เส�น เรยกว�า แฟูลเจุลเลตเซลล+ (Flagellate cell) บางเซลล�คล�ายอะม่บา เรยกว�า อะม�บอยด+เซลล+ (Amoebiol cell) ที่,าหน�าที่ ย� นเที่�าเที่ยม่ออกม่าล�อม่จ�บอาหาร ส�วนแฟูลเจลเลตีเซลล� ม่หน�าที่ โบกพ�ดีให�เก$ดีการหม่6นเวยนของน,1าภายในช'องแก็สโทรวิาสค�วิลาร+ และโบกพ�ดีให�กากอาหารเคล� อนที่ ออกที่างป็ากตี�อไป็

2. เซลล+ต'อมหร�อเซลล+ย'อยอาหาร (Gland cell or digestive cell) เป็�นเซลล�ที่ สร�างน,1าย�อยและป็ล�อยออกม่า ซ0 งการย�อยอาหารโดียเซลล�ตี�อม่ จ�ดีเป็�นการย�อยอาหารแบบนอกเซลล� ส�วนการย�อยโดียอะม่บอยดี�เซลล�จ�ดีเป็�นการย'อยอาหารแบบภายในเซลล+

Page 35: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 2.2 แสดีงช่�องว�างกลางล,าตี�วของไฮดีรา(Gastrovascular cavity )

เซลล�จ�บอาหารก$น(Nematosis )และเซลล�พ$เศัษที่ สร�างน,1าย�อยของไฮดีรา

ที่ ม่า : www.baanlast.th.gs/web-b/aanlastle.h

tm

Page 36: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

หนอนต�วิแบน เป็�นส�ตีว�ที่ อย-�ในไฟูล�ม่แพลที่เฮลม่$นที่$ส (Platyhelminthes) ไดี�แก� พลานาเรย พยาธี$ใบไม่� และพยาธี$ตี�วตี�ดี

พื้ลานาเร�ย ที่างเดี$นอาหารของพลานาเรยเป็�นแบบ 3 แฉก็ แตี�ละแฉกจะม่แขนงของที่างเดี$นอาหารแตีกแขนงย�อยออกไป็อกเรยกว�า ไดีเวอร�ที่$ค$วล�ม่ (Diverticulum) ป็ากอย-�บร$เวณกลางล,าตี�ว ตี�อจากป็ากเป็�นคอหอย (Pharynx ) ม่ล�กษณะคล�ายงวงยาวหร�อโพเบอซ$ส (Probosis) ม่กล�าม่เน�1อแข3งแรง ม่หน�าที่ จ�บอาหารเข�าส-�ป็าก กากอาหารที่ เหล�อจากการย�อยและดี-ดีซ0ม่แล�วจะถ-กข�บออกที่างช่�องป็ากเช่�นเดี$ม่ การย�อยอาหารของพลานาเรยเป็�นการย�อยภายนอกเซลล� นอกจากน1เซลล�บ6ผน�งช่�องที่างเดี$นอาหารย�งสาม่ารถฟูาโกไซโที่ซ$สจ�บอาหารเข�าม่าย�อยภายในเซลล�ไดี�ดี�วย

Page 37: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 2.3 ภาพื้ซ$ายแสดงคอหอยท��ใช$จุ�บอาหารและปาก็ และภาพื้ขวิาแสดงทางเด�นอาหารของพื้ลานาเร�ย ท��มา : ร#ปซ$าย www. johnson.emcs.net ร#ปขวิา www.geocities.com

Page 38: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2. พื้ยาธ�ใบไม$ ม่ที่างเดี$นอาหารคล$ายพื้ลานาเร�ย แต'ทางเด�นอาหารส'วินล�าไส$ไม'แตก็ก็��งก็$านสาขา ม�ล�ก็ษณะคล$ายอ�ก็ษรร#ปต�วิวิาย (Y–shape) ที่างเดี$นอาหารของพยาธี$ใบไม่�ป็ระกอบดี�วยป็ากป็6=ม่ดี-ดี (Oral sucker ) ที่ ม่ป็ากดี-ดีก$นอาหารจากโฮสตี� ตี�อจากป็ากเป็�นคอหอย (Pharynx ) ตี�อจากคอหอยเป็�นหลอดีอาหารส�1น ๆซ0 งจะตี�อก�บล,าไส� (Intestine)

ภาพื้ท�� 24. แสดงทางเด�นอาหารของพื้ยาธ�ใบไม$และอวิ�ยวิะภายในบางชน�ด ท��มา : geocities.com

Page 39: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

3.พื้ยาธ�ต�วิต�ด ไม'ม�ระบบทางเด�นอาหาร เพราะอาหารที่ ไดี�ร�บเข�าส-�ร �างกายส�วนใหญ่�ถ-กแป็รสภาพเรยบร�อยแล�วโดียผ-�ถ-กอาศั�ย ใช่�กระบวนการแพร�ของสารอาหารที่ ย�อยแล�วเข�าส-�ร �างกาย

ภาพื้ท�� 25. ล�ก็ษณะของพื้ยาธ�ต�วิต�ด ท��มา : www.kateteneyck.com

Page 40: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 26. ภาพื้ต�วิโตเต มวิ�ยของพื้ยาธ�ต�วิต�ดท��เน$นให$เห นส'วินห�วิ โดยเฉพื้าะส'วินท��ใช$เก็าะด#ด (Sucker)

ท��มา : www.thailabonline.com/bacteria/tenia1.jpg

Page 41: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

หนอนต�วิก็ลม เป็�นส�ตีว�ที่ อย-�ในไฟูล�ม่เนม่าโที่ดีา (Nematoda) ม่ที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบช'องเป=ด 2 ทาง หร�อท'อก็ลวิง (Two hole tube) ม่คอหอยเป็�นกล�าม่เน�1อหนาช่�วยในการดี-ดีอาหาร ม่ล,าไส�ยาวตีลอดีล,าตี�ว อาหารที่ หนอนตี�วกลม่ก$นเข�าไป็จะถ-กย�อยและดี-ดีซ0ม่โดียล,าไส�

1.3 ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดท��ม�ทางเด�นอาหารสมบ#รณ+ (Complete digestive tract)

Page 42: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ทางเด�นอาหารของหนอนต�วิก็ลมเร�ยงตามล�าด�บต'อไปน��

ป็าก คอหอย ล,าไส�เล3ก ไส�ตีรง ที่วารหน�ก

ภาพื้ท�� 27. แสดงทางเด�นอาหารของหนอนต�วิก็ลม ม�ปาก็และทาวิารหน�ก็

ท��มา : www.uic.edu/classes/bios/bios100 labs/animaldiversity.

htm

Page 43: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ไส$เด�อนด�น เป็�นส�ตีว�ที่ อย-�ในไฟูล�มแอนน�ล�ดา ม่ระบบที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบช'องเป=ด 2 ทาง (Two hole tube) ที่างเดี$นอาหารของไส�เดี�อนดี$นป็ระกอบดี�วยป็าก ซ0 งเป็�นร-เป็9ดีที่างดี�านหน�าของป็ล�องที่ หน0 ง ตี�อจากป็ากก3จะเป็�นช'องปาก็ (Buccal cavity) คอหอยม่กล�าม่เน�1อหนาช่�วยในการฮ6บก$น ม่กระเพาะพ�กอาหารและม่ก0>นช่�วยในการบดีอาหาร ล,าไส�สร�างน,1าย�อยป็ล�อยออกม่าย�อยอาหาร สารอาหารจะถ-กดี-ดีซ0ม่เข�าส-�ระบบเล�อดี เพ� อล,าเลยงไป็ย�งส�วนตี�าง ๆ ของร�างกายส�วนสารที่ ย�อยไม่�ไดี�ก3จะถ-กข�บออกที่างช่�องที่วารหน�กที่ อย-�ที่างส�วนที่�ายของล,าตี�วเป็�นกากอาหาร

Page 44: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ทางเด�นอาหารของไส$เด�อนด�นเร�ยงตามล�าด�บต'อไปน��

ป็าก คอหอย หลอดีอาหาร กระเพาะพ�กอาหาร ก0>น

ล,าไส�ที่วารหน�ก

ภาพที่ 28. แสดีงส�วนป็ระกอบของที่างเดี$นอาหารของไส�เดี�อนดี$น

ที่ ม่า : www.anatomy.th

Page 45: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็*$ง เป็�นส�ตีว�ขาป็ล�องจ�ดีอย-�ใน ไฟูล�มอาร+โทโพื้ดา ที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบช'องเป=ด 2 ทาง(Two hole tube) แบ�งเป็�น 3 ตีอน ค�อ

1. ที่างเดี$นอาหารตีอนหน�า(Stomodaeum) ใช่�ป็ากซ0 งม่รยางค�รอบป็าก 3 ค-� ช่�วยในการก$นเค1ยวอาหารและม่ตี�อม่น,1าลาย (Salivary gland) ที่,าหน�าที่ สร�างน,1าย�อย ม่หลอดีอาหาร กระเพาะอาหาร ซ0 งกระเพาะอาหารของก6�ง ที่,าหน�าที่ 2อย�าง ค�อ เป็�นที่ พ�กและบดีอาหาร

2. ที่างเดี$นอาหารตีอนกลาง(Mesenteron) เป็�นส�วนที่ อย-�ถ�ดีจากกระเพาะอาหาร และม่ช่�องร�บน,1าย�อย ที่างเดี$นอาหารส�วนน1จ0งที่,าหน�าที่ ในการย�อยอาหาร

3. ที่างเดี$นอาหารตีอนป็ลาย(Protodaeum) เป็�นส�วนที่ เรยกว�าล,าไส� เป็�นที่�อเล3ก ๆ พาดีไป็ที่างดี�านหล�งของล,าตี�ว และไป็เป็9ดีออกที่ ส�วนที่�ายของส�วนที่�องเรยกว�า ที่วารหน�ก

Page 46: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ทางเด�นอาหารของก็*$งเร�ยงตามล�าด�บด�งน��

ป็าก หลอดีอาหาร กระเพาะอาหารที่างเดี$นอาหารตีอนกลาง

ล,าไส�ที่วารหน�ก

ภาพื้ท�� 29. แสดงทางเด�นอาหารของก็*$ง ท��มา : www.infovisual.info/02/img_en/025%20Internal%...

Page 47: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

แมลง เป็�นส�ตีว�ในกล6�ม่ขาป็ล�องจ�ดีอย-�ในไฟูล�มอาร+โทโพื้ดา ที่างเดี$นอาหารเป็�นแบบช'องเป=ด 2 ทาง (Two hole tube) ป็ากของแม่ลงม่การเป็ล ยนแป็ลงและแตีกตี�างออกไป็ ให�ม่ความ่เหม่าะสม่ก�บสภาพของอาหารที่ แม่ลงแตี�ละช่น$ดีก$น แตี�แม่ลงม่ล�กษณะพ�1นฐานของที่างเดี$นอาหารที่ เหม่�อนก�น ค�อ ป็าก คอหอย หลอดีอาหาร กระเพาะพ�กอาหารขนาดีใหญ่� อย-�บร$เวณที่รวงอก และกระเพาะบดีอาหาร(Gizzard) ช่�วยในการกรองและบดีอาหาร ม่ตี�อม่สร�างน,1าย�อย (Digestive gland) ม่ล�กษณะคล�ายน$1วม่�อ 8 อ�น ย� นออกม่าจากที่างเดี$นอาหารระหว�างก0>นและกระเพาะอาหาร

Page 48: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ที่างเดี$นอาหารของแม่ลงเรยงตีาม่ล,าดี�บไดี�ดี�งน1

ป็าก หลอดีอาหาร กระเพาะพ�กอาหาร ก0>น

ล,าไส�เล3กที่วารหน�ก

กระเพาะอาหาร

ล,าไส�ใหญ่�

ภาพที่ 210 แสดีงที่างเดี$นอาหารของตี�@กแตีนที่ ม่า : kentsimmons.uwinnipeg

Page 49: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

หอยก็าบ เป็�นส�ตีว�ที่ อย-�ในไฟูล�มมอลล�สก็า ม่ที่างเดี$นอาหารเป็�น

แบบช'องเป=ด 2 ทาง (Two hole tube) หอยกาบม่ที่างเดี$นอาหารแบ�งออกเป็�นส�วน ๆ ค�อ ป็าก หลอดีอาหาร กระเพาะอาหาร ล,าไส�เล3ก ไส�ตีรงและที่วารหน�ก การก$นอาหารของหอยกาบ จะใช่�เลเบ�ยลพื้�ลพื้+ (Labial palp)

ข�างละ 1 ค-� ของป็าก ช่�วยพ�ดีโบกให�อาหารตีกลงไป็ ในป็าก

Page 50: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ที่างเดี$นอาหารของหอยกาบเรยงตีาม่ล,าดี�บตี�อไป็น1

ป็าก หลอดีอาหาร ล,าไส�เล3ก ไส�ตีรง ที่วารหน�ก

ภาพที่ 211. แสดีงที่างเดี$นอาหารของหอยที่ ม่า : www.cnsweb.org/digestvertebrates

Page 51: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2. ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดท��ม�ก็ระด#ก็ส�นหล�ง

Page 52: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ป็ลาเป็�นส�ตีว�ม่กระดี-กส�นหล�ง จ�ดีอย-�ในไฟูล�มคอร+ดาตา(Chordata) ป็ลาม่ที่�1งป็ลาป็ากกลม่ซ0 งเป็�นป็ลาที่ ไม่�ม่ขากรรไกรขอบของป็ากและล$1นม่ฟูAนใช่�ข-ดีเน�1อและดี-ดีก$นเล�อดีส�ตีว�อ� น ป็ลาฉลาม่ม่ป็ากอย-�ที่างดี�านล�างและม่ฟูAนจ,านวนม่าก ฉลาม่ม่ล,าไส�ส� 1นและภายในม่ล$1นซ0 งม่ล�กษณะเหม่�อนบ�นไดีเวยน (Spiral valve) ช่�วยในการถ�วงเวลาไม่�ให�อาหารเคล� อนตี�วไป็เร3ว และพวกป็ลากระดี-กแข3งม่ป็ากซ0 งภายในม่ฟูAนร-ป็กรวย ม่ล$1นขนาดีเล3กย� นออกม่าจากป็ากที่,าหน�าที่ ร �บส�ม่ผ�ส พวกปลาก็�นเน��อ เช่�น ป็ลาช่�อน ป็ลาน,1าดีอกไม่� ป็ลาพวกน1จะม่ล�าไส$ส��น ส�วนปลาก็�นพื้�ช เช่�น ป็ลาที่- ป็ลาสล$ดี จะม่ล�าไส$ยาวิ

21. ก็ารย'อยอาหารของปลา

Page 53: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ทางเด�นอาหารของปลาเร�ยงตามล�าด�บต'อไปน��

ป็าก หลอดีอาหาร

ล,าไส�เล3กที่วารหน�ก

คอห อย กระเพาะอาหาร

ภาพที่ 212.ภาพแสดีงที่างเดี$นอาหารของป็ลา

ที่ ม่า : สถาบ�นส�งเสร$ม่การสอนว$ที่ยาศัาสตีร�และเที่คโนโลย. 2544. ช่วว$ที่ยาเล�ม่. บที่ที่ 5 หน�า 32

Page 54: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 213 แสดีงล$1นซ0 งม่ล�กษณะเหม่�อนบ�นไดีเวยน (Spiral valve ) ของป็ลาฉลาม่ที่ ม่า : library.think.org

Page 55: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ไดี�แก� นก เป็�ดี ไก� ซ0 งเป็�นส�ตีว�ม่กระดี-กส�นหล�งจ�ดีอย-�ในไฟูล�มคอร+ดา(Chordata) ที่างเดี$นอาหารป็ระกอบดี�วยป็ากซ0 งไม่�ม่ฟูAน ตี�อม่น,1าลายเจร$ญ่ไม่�ดี แตี�สร�างเม่�อกส,าหร�บคล6กเคล�าอาหารและหล�อล� นไดี� ม่คอหอยส�1น หลอดีอาหารยาว ม่ถ6งพ�กอาหาร(Crop) ซ0 งที่,าหน�าที่ เก3บอาหารส,ารองไว�ย�อยภายหล�ง กระเพาะอาหารแบ�งออกเป็�น 2 ส�วน ค�อ กระเพาะตีอนหน�าหร�อกระเพาะย�อย (Proventriculus) ที่,าหน�าที่ สร�างน,1าย�อย และกระเพาะอาหารตีอนที่�ายหร�อกระเพาะบดี (Gizzard) ตี�อจากกระเพาะบดีเป็�นล,าไส�เล3ก ล,าไส�ใหญ่� ส�วนที่�ายเป็�นโคลเอกา (Cloaca) ที่ ม่ที่�อไตีและที่�อของระบบส�บพ�นธี6�ม่าเป็9ดีเข�าดี�วยก�น และที่วารหน�กซ0 งเป็�นส�วนที่�ายส6ดี

22. ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดป0ก็

Page 56: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ทางเด�นอาหารของส�ตวิ+ป0ก็เร�ยงตามล�าด�บต'อไปน��

ป็าก หลอดีอาหาร

ที่วารหน�ก

กระเพาะพ�กอาหาร

ล,าไส�เล3กล,าไส�ใหญ่�

ก0>น

ภาพที่ 214 แสดีงที่างเดี$นอาหารของนกที่ ม่า : www.kidwings.com

Page 57: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 215. แสดงทางเด�นอาหารของไก็'ท��มา :

www.dpi.qld.gov.au/images/AnimalIndustries_Po...

Page 58: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ไดี�แก� ว�ว ควาย จะม่โครงสร�างของที่างเดี$นอาหารแตีกตี�างจากคนและส�ตีว�ก$นเน�1ออ� นๆ อย-� 2 ป็ระการ ค�อ

1. ก็ารม�ทางเด�นอาหารท��ยาวิมาก็ๆ ยาวถ0ง 40 เม่ตีร ที่,าให�ระยะเวลาในการย�อยและการดี-ดีซ0ม่สารอาหารนานย$ งข01น กระเพาะอาหารของว�วและควายแบ�งออกเป็�น 4 ส�วน ม่ช่� อและล�กษณะเฉพาะ ไดี�แก�

1.1 กระเพาะผ�าข1ร $1วหร�อร-เม่น (Rumen) เป็�นกระเพาะอาหารที่ ม่จ6ล$นที่รย� พวกแบคที่เรยและ โพรโที่ซ�วจ,านวนม่าก จ6ล$นที่รย�พวกน1สร�างน,1าย�อยเซลล-เลส ย�อยสลายเซลล-โลสจากพ�ช่ที่ ก$นเข�าไป็และสาม่ารถส,ารอกอาหารออกม่าเค1ยวเอ�1องเป็�นคร�1งคราวเพ� อบดีเส�นใยให�ละเอยดีจ0งเรยกส�ตีว�พวกน1ว�าส�ตีว�เค1ยวเอ�1อง

1.2 กระเพาะร�งผ01งหร�อเรตี$ค$วล�ม่ (Reticulum) ที่,าหน�าที่ ย�อยนม่ เม่� อโค กระบ�อย�งเล3กอย-� และม่จ6ล$นที่รย�เช่�นเดียวก�บกระเพาะอาหารส�วนร-เม่น

2.3 ก็ารย'อยอาหารของส�ตวิ+บางชน�ดก็�นพื้�ช

Page 59: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1.3 กระเพาะสาม่ส$บกลบหร�อโอม่าซ�ม่ (Omasum) ที่,าหน�าที่ ผสม่และบดีอาหาร นอกจากน1ย�งดี-ดีซ0ม่และซ�บน,1าจากร-เม่นอกดี�วย

14 กระเพาะจร$งหร�ออะโบม่าซ�ม่ (Abomasum) ม่การย�อยอาหารและ

จ6ล$นที่รย�ไป็พร�อม่ๆก�น แล�วจ0งส�งตี�อไป็ย�งล,าไส�เล3กเพ� อย�อยให�สม่บ-รณ�เม่� ออาหารผ�านเข�าส-�ล,าไส�เล3กตีอนตี�น จะม่การย�อยโป็รตีน ไขม่�นและแป็Bงจากน,1าย�อยจากตี�บอ�อนและน,1าดีจากตี�บ จากน�1นก3ดี-ดีซ0ม่เข�าส-�ระบบหม่6นเวยนตี�อไป็

Page 60: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 216 แสดีงที่างเดี$นอาหารของว�ว ที่ ม่า :

www.nicksnowden.net/images/cow_cutaway_rumina

Page 61: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 62: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 63: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 64: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็ารย'อยอาหาร (Digestion) ค�อ กระบวนการแป็รสภาพสารอาหารโม่เลก6ลใหญ่�ให�ม่ขนาดีเล3กลง เพ� อการดี-ดีซ0ม่เข�าส-�เซลล�คนม่ระบบทางเด�นอาหารแบบสมบ#รณ+

ล�กษณะเป็�นที่�อ ม่อว�ยวะที่,าหน�าที่ พ$เศัษหลายอย�างอย-�ระหว�างช่�องเป็9ดีที่�1ง 2 ช่�องม่เน�1อเย� อบ6ผ$วป็กคล6ม่ดี�วยเม่�อกบ6พ�1นผ$วดี�านใน อาหารที่ ก$นเข�าไป็เคล� อนที่ ไป็ในที่$ศัที่างเดียว ค�อจากป็ากผ�านคอหอย หลอดีอาหาร กระเพาะอาหาร ล,าไส�เล3ก ล,าไส�ใหญ่�และไป็ส$1นส6ดีที่ ที่วารหน�ก นอกจากน1ย�งม่ตี�อม่น,1าลาย ถ6งน,1าดี ตี�บ ตี�บอ�อน เป็�นอว�ยวะพ$เศัษที่,าหน�าที่ หล� งเอนไซม่�และสารอ� นเข�าส-�บร$เวณเฉพาะแห�งของที่างเดี$นอาหาร

Page 65: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็ารย'อยอาหารม� 2 วิ�ธ� ค�อ 1. ก็ารบดให$ละเอ�ยด (Mechanical digestion) โดียใช่�

ฟูAนบดีเค1ยวหร�อการเคล� อนที่ ของกล�าม่เน�1อหลอดีอาหาร กระเพาะอาหารและล,าไส�เป็�นจ�งหวะเรยกว�าเพื้อร�สท�ลซ�ส (Peristalsis)

2. ก็ารให$เอนไซม+ย'อยอาหาร (Digestive enzyme) เป็�นกระบวนการที่างเคม่ (Chemical digestion ) เป็�นการย�อยที่ ตี�องใช่�เอนไซม่�จากตี�อม่ตี�าง ๆ ที่,าหน�าที่ ในการย�อยอาหาร เป็�นช่น$ดีที่ ที่,าป็ฏิ$ก$ร$ยาร�วม่ก�บน,1า จ0งเรยกเอนไซม่�พวกน1ว�า

ไฮโดรเลส (Hydrolase) เอนไซม+ (Enzyme) ค�อสารอ$นที่รย�พวกโป็รตีน ซ0 งส$ งม่ช่ว$ตีสร�างข01น เพ� อที่,าหน�าที่ กระตี6�นป็ฏิ$ก$ร$ยาเคม่ที่ เก$ดีข01นภายในส$ งม่ช่ว$ตี แบ�งเป็�น 3ช่น$ดี

Carbohydase เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกคาร�โบไฮเดีรตี

Page 66: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 3.1 ก็ารเคล��อนท��ของก็ล$ามเน��อหลอดอาหารต�ดต'อก็�นเป6นล#ก็คล��น เร�ยก็วิ'าเพื้อร�สท�ลซ�ส ท��มา :

www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/ency/images/ency/fullsize/9736.jpg

Page 67: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1.Carbohydase เอนไซม+ท��ย'อยสารอาหารพื้วิก็คาร+โบไฮเดรต ด�งแผนภาพื้

ภาพเคล� อนที่ 3.1 การย�อยสารอาหารคาร�โบไฮเดีรตีโดียเอนไซม่�พวก Carbohydaseจนไดี�น,1าตีาลโม่เลก6ลเดี ยว

1.Carbohydase เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกคาร�โบไฮเดีรตี ดี�งแผนภาพ  ภาพเคล� อนที่ 3. 1 การย�อยสารอาหารคาร�โบไฮเดีรตีโดียเอนไซม่�

พวก Carbohydaseจนไดี�น,1าตีาลโม่เลก6ลเดี ยว

Page 68: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2. Protease เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกโป็รตีน ดี�งแผนภาพ

ภาพื้เคล��อนท�� 3.2 ก็ารย'อยสารอาหารโปรต�นโดยเอนไซม+พื้วิก็Protease จุนได$ก็รดอะม�โน

1.Protease เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกโป็รตีน ดี�งแผนภาพ  ภาพเคล� อนที่ 3. 2 การย�อยสารอาหารโป็รตีนโดียเอนไซม่�พวกProtease จนไดี�กรดีอะม่$

โน

Page 69: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

3.Lipase เอนไซม+ท��ย'อยสารอาหารพื้วิก็ไขม�น ด�งแผนภาพื้

ภาพื้เคล��อนท�� 3.3 ก็ารย'อยไขม�นโดยเอนไซม+พื้วิก็ Lipaseจุนได$ก็รดไขม�นและก็ล�เซอรอล

1.Lipase เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกไขม่�น ดี�งแผนภาพ  ภาพเคล� อนที่ 3. 3 การย�อยไขม่�นโดียเอนไซม่�พวก Lipaseจนไดี�กรดีไขม่�นและกลเซ

อรอล

1.Lipase เอนไซม่�ที่ ย�อยสารอาหารพวกไขม่�น ดี�งแผนภาพ  ภาพเคล� อนที่ 3. 3 การย�อยไขม่�นโดียเอนไซม่�พวก Lipaseจนไดี�กรดีไขม่�นและกลเซ

อรอล

Page 70: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

อาหารที่ คนเราน,าเข�าส-�ร �างกายจะผ�านไป็ตีาม่ที่างเดี$นอาหารซ0 งยาวป็ระม่าณ 9 เม่ตีร ที่างเดี$นอาหารน1ถ-กแบ�งออกเป็�นส�วน ๆ แตี�ละส�วนจะม่โครงสร�างและหน�าที่ แตีกตี�างก�นดี�งน11. อวิ�ยวิะท��เป6นทางเด�นอาหาร

อวิ�ยวิะในระบบย'อยอาหารของคน

Page 71: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ป็ระกอบดี�วยขากรรไกร (Jaw ) บนและขากรรไกรล�าง เพดีานแข3ง เพดีานอ�อน ฟูAน ล$1น และตี�อม่น,1าลาย

1.1 ปาก็และโพื้รงปาก็ (Mouth and mouth cavity )

ภาพที่ 3.2 ภาพแสดีงป็ากและอว�ยวะในโพรงป็าก ที่ ม่า : snore-gonomics.com

Page 72: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ปาก็ (Mouth) เป็�นอว�ยวะส�วนแรกของระบบที่างเดี$นอาหาร ม่หน�าที่ เป็�นที่างเข�าของอาหาร เม่� ออาหารเข�าส-�ป็าก จะถ-กบดีดี�วยฟูAน ม่ล$1นช่�วยคล6กเคล�าอาหารให�เข�าน,1าลาย

ฟูAน (Teeth) ม่หน�าที่ ในการตี�ดี ฉก และบดีอาหาร ซ0 งฟูAนแที่�แบ�งออกเป็�น 4 ช่น$ดีตีาม่ล�กษณะร-ป็ร�างและหน�าที่ ค�อ ฟูAนตี�ดี(Incisor ) ฟูAนฉก(Canine ) ฟูAนกราม่หน�า(Premolar ) ฟูAนกราม่หล�ง(Molar)

Page 73: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.3 แสดีงตี,าแหน�งฟูAนที่�1ง 4 ช่น$ดี ( Incisor ,Canine ,Premolar และ Molar) ที่ ม่า : www.remedypost.com/site-images/teeth.jpg

Page 74: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ฟู9นของคนเราม� 2 ช*ด ค�อ1 . ฟูAนน,1านม่ (Temporary teeth ) เป็�นฟูAนช่6ดีแรก ม่ 20 ซ จะเร$ ม่ป็รากฏิให�เห3นเม่� ออาย6ป็ระม่าณ 6 เดี�อน เร$ ม่ห�กเม่� ออาย6ป็ระม่าณ 6 ขวบส#ตรฟู9นน��านมของคนเฉพื้าะ1/4 ของปาก็ ค�อ I : C : PM : M ค�อ 2 : 1 : 0 : 22 . ฟูAนแที่� (Permanent teeth) เป็�นฟูAนช่6ดีที่ 2 ม่จ,านวน 32 ซ จะงอกครบเม่� ออาย6ป็ระม่าณ 13 ป็D

ส#ตรฟู9นแท$ของคนเฉพื้าะ1/4 ของปาก็ ค�อ I : C : PM : M ค�อ 2 : 1 : 2 : 3 โครงสร�างของฟูAนป็ระกอบดี�วย ตี�วฟูAน(Crown ) จะม่สารเคล�อบฟูAน(Enamel ) เป็�นสารที่ ม่ความ่แข3งเน�1อแน�นม่าห6�ม่อย-�ช่�วยไม่�ให�ฟูAนผ6ง�าย ซ0 งถ�ดีจากสารเคล�อบฟูAนเข�าไป็ก3จะเป็�นเน�1อฟูAน(Dentine )ตี�อจากเน�1อฟูAนจะเป็�นโพรงฟูAน(Pulp cavityเป็�นบร$เวณที่ ม่หลอดีเล�อดีและเส�นป็ระสาที่ฟูAน ส�วนที่ เป็�นล�กษณะเรยวตี�อจากคอฟูAนม่ล�กษณะคล�ายขาเรยกว�ารากฟูAน (Root ) รากฟูAนฝัAงอย-�ในช่�องกระดี-กขากรรไกรม่เน�1อเย� อเก ยวพ�นและสารซเม่นตี�ม่(Cementum)ห6�ม่อย-�

Page 75: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.4 ร-ป็ร�างล�กษณะของตี�วฟูAน คอฟูAน และรากฟูAน ที่ ม่า : faculty/web_bed/apichat/digestive/picture/teeth02.jpg

Page 76: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ล��น (Tongue) เป็�นกล�าม่เน�1อโครงร�าง ม่เย� อป็กค6ลม่ ล$1นที่,าหน�าที่ บอกตี,าแหน�งอาหาร กล�นอาหารและเป็ล�งเสยง และม่หน�วยร�บร- �สารเคม่ (Chemoreceptor)ในการร�บรสอาหาร และคล6กเคล�าอาหารให�เป็�นก�อน (Bolus ) แล�วช่�วยส�งอาหารเข�าส-�ที่างเดี$นอาหารส�วนถ�ดีไป็

ภาพที่ 3. 5 ล$1นและตี,าแหน�งของตี�อม่ร�บรสช่น$ดีตี�าง ๆ

Page 77: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ต'อมน��าลาย (Salivary gland) สร�างน,1าลาย(Saliva ) ซ0 งป็ระกอบดี�วย เอนไซม่�อะไม่เลส น,1า และเม่�อก ป็ระกอบดี�วยตี�อม่น,1าลายม่ 3 ค-� ค�อ ตี�อม่น,1าลายใตี�ล$1น(Sublingual gland ) ตี�อม่น,1าลายใตี�ขากรรไกร(Submaxillary gland หร�อ Submandibular gland ) และตี�อม่น,1าลายข�างกกห-(Parotid gland )ดี�งแผนภาพ

ภาพที่ 3.6 ตี,าแหน�งของตี�อม่น,1าลายที่�1ง 3 ค-�ของคน ที่ ม่า : health.allrefer.com

Page 78: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็ารหล��งน��าลาย (Salivation) การหล� งน,1าลายออกม่าว�นละ 1,000 - 1,500 ล-กบาศัก�เซนตี$เม่ตีร จะเก$ดีเม่� อระบบป็ระสาที่พาราซ$ม่พาเธีตี$ก ถ-กกระตี6�น เช่�น การม่องเห3นอาหาร กล$ นอาหาร รสอาหาร หร�อความ่น0กค$ดี ที่,าให�หล� งน,1าลายส�วนใส ๆ ออกม่า น��าลายชน�ดใสเป6นน��าลายท��ม�น��าย'อยอะไมเลสอย#'ด$วิย ที่,าให�โม่เลก6ลของแป็Bงแตีกตี�วเป็�นน,1าตีาลม่อลโที่ส ส�วนน,1าลายช่น$ดีเหนยวจะม่เม่�อก(Mucus) อย-�ม่ากที่,าหน�าที่ เป็�นตี�วหล�อล� นอาหาร เพ� อสะดีวกในการกล�น และการผ�านอาหารลงส-�กระเพาะอาหาร

Page 79: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

อาหารถ-กกล�นโดียล$1นดี�นก�อนอาหารไป็ที่างดี�านหล�งลงส-�ช่�องคอ เม่� อเร$ ม่การกล�น เพดีานอ�อน(Soft plate) ยกข01นป็9ดีช่�องจม่-ก ฝัาป็9ดีกล�องเสยง(Epiglottis) จะป็9ดีหลอดีลม่ กล�าม่เน�1อบร$เวณคอหอย หดีตี�วดี�นก�อนอาหาร (Bolus) เคล� อนเข�าส-�หลอดีอาหาร

1.2 คอหอย (Pharynx)

ภาพที่ 3.7 แสดีงโครงสร�างของคอหอย เพดีานอ�อน ฝัาป็9ดีกล�องเสยง

ที่ ม่า : www.oncologychannel.com/onc/Images/pharynx.gif

Page 80: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

หลอดีอาหารไม่�ม่ตี�อม่ที่ ที่,าหน�าที่ สร�างน,1าย�อย เม่� ออาหารผ�านลงส-�หลอดีอาหารจะที่,าให�เก$ดีการหดีตี�วตี$ดีตี�อก�นเป็�นล-กคล� นของผน�งกล�าม่เน�1อหลอดีอาหาร ซ0 งเรยกว�า เพอร$สที่�ลซ$ส (Peristalsis ) ไล�ให�อาหารตีกลงส-�กระเพาะอาหาร

1.3 หลอดอาหาร (Esophagus)

Page 81: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 3.8 ต�าแหน'งของหลอดอาหารต'อจุาก็คอหอยและอย#'ด$านหล�งหลอดลมท��มา : www.freewebs.com

Page 82: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้ท�� 3.9 แสดงก็ารหดต�วิและคลายต�วิเป6นจุ�งหวิะของก็ล$ามเน��อเร�ยบท��ผน�งหลอดอาหารแบบเพื้อร�สท�ลซ�ส

ท��มา : www.thaigoodview.com

Page 83: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

1.4 ก็ระเพื้าะอาหาร (Stomach) ก็ระเพื้าะอาหารอย-�ภายในช่�องที่�องดี�านซ�ายใตี�

กะบ�งลม่ เป็�นถ6งกล�าม่เน�1อที่ ย�ดีขยายไดี�ดี แข3งแรงม่าก สาม่ารถขยายความ่จ6ไดี�ถ0ง 500 – 2,000 cm3 ผน�งของกระเพาะอาหาร ม่ล�กษณะเป็�นคล� น เรยกว�า ร-ก (Rugae) ม่ตี�อม่สร�างน,1าย�อย 35 ล�านตี�อม่ ที่,าหน�าที่ สร�างน,1าย�อยของกระเพาะอาหาร เรยกว�า Gastic juice ม่กล�าม่เน�1อห-ร-ดีอย-� 2 แห�ง ค�อ กล�าม่เน�1อห-ร-ดี ที่ ตี�อก�บหลอดีอาหาร (Cardiac sphincter) และกล�าม่เน�1อห-ร-ดีที่ ตี�อก�บล,าไส�เล3ก (Pyloric sphincter) น,1าย�อยรวม่ตี�วก�บอาหารจนเหลวและเข�าก�นดีคล�ายซ6ป็ข�นๆเรยกว�า ไคม่� (Chyme) จะถ-กส�งเข�าส-�ล,าไส�เล3กตี�อไป็

Page 84: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

กระเพาะอาหารแบ�งออกเป็�น 4 ส�วน ค�อ คาร�เดีย(Cardia )ฟูAนดี�ส(Fundus ) ตี�วกระเพาะ(Body ) และไพลอร�ส(Pylorus)

ภาพที่ 3.10 โครงสร�างของกระเพาะอาหารซ0 งแบ�งออกเป็�น 4 ส�วน และโครงสร�างของผน�งกระเพาะอาหารของคน ที่ ม่า : faculty.southwest.tn.edu

Page 85: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

การหล� งเอนไซม่�ในกระเพาะอาหารถ-กควบค6ม่โดียระบบป็ระสาที่และฮอร�โม่นแกสตีร$น ซ0 งม่ข� 1นตีอนดี�งน1 ฮอร�โม่นแกสตีร$นกระตี6�นให�หล� งเพป็ซ$โนเจน(Pepsinogen ) และโพรเรนน$น(Prorennin) กระเพาะอาหารจะหล� งกรดีเกล�อ เป็ล ยนเพป็ซ$โนเจนและโพรเรนน$นให�เป็�นเพป็ซ$นและเรนน$น ซ0 งเพป็ซ$นและเรนน$นจะย�อยโม่เลก6ลของโป็รตีนให�ม่ขนาดีโม่เลก6ลเล3กลงเพ� อส�งตี�อไป็ย�งดี-โอดีน�ม่

Page 86: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

อาหารที่ ย�อยแล�วบางส�วนและย�งไม่�ย�อยเคล� อนที่ ผ�านกล�าม่เน�1อห-ร-ดีของกระเพาะอาหารเข�าส-�ล,าไส�เล3ก ล,าไส�เล3กม่ล�กษณะเป็�นที่�อยาวป็ระม่าณ 6 – 7 เม่ตีร กว�าง 2.5 เซนตี$เม่ตีร ขดีอย-�ในช่�องที่�อง แบ�งออกเป็�น 3 ส�วน ส�วนตี�นเรยก ดี-โอดีน�ม่(Duodenum) ยาวป็ระม่าณ 25

เซนตี$เม่ตีร ส�วนถ�ดีไป็ เรยกว�า เจจ-น�ม่(Jejunum) ยาวป็ระม่าณ 2.50

เม่ตีร ส�วนที่�ายเรยก ไอเลยม่(Ileum) ยาวป็ระม่าณ 4 เม่ตีร

1.5 ล�าไส$เล ก็ (Small intestine)

Page 87: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.11 แสดีงส�วนตี�าง ๆ ของล,าไส�เที่ ม่า : www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/images/ency/fullsize/19221.jpg

Page 88: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

เซลล+ผน�งของล�าไส$เล ก็ม�ก็ารผล�ตเอนไซม+ - อะม่$โนเพป็ที่$เดีส ไดีเพป็ที่$เดีส ไตีรเพป็ที่$เดีส

ย�อยโป็รตีน- เอนเที่อโรค$เนส เป็ล ยนที่ร$ป็ซ$โนเจนให�เป็�นที่ร$ป็ซ$น- ซ-เครส แลกเที่ส ม่อลเที่ส ย�อยซ-โครส แลกโที่ส และม่อลโที่ส ตีาม่ล,าดี�บ- ไลเพส ย�อยไขม่�น

Page 89: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

อาหารที่ ย�อยไม่�หม่ดีหร�อย�อยไม่�ไดี�เรยกว�ากากอาหาร รวม่ที่�1งน,1า ว$ตีาม่$น และแร�ธีาตี6บางส�วนที่ ไม่�ถ-กดี-ดีซ0ม่จากล,าไส�เล3ก จะเข�าส-�ล,าไส�ใหญ่�โดียผ�านห-ร-ดีที่ ก� 1นระหว�างล,าไส�ใหญ่�ก�บไอเลยม่ ล,าไส�ใหญ่�ของคนยาวป็ระม่าณ 1.50 เม่ตีร ป็ระกอบดี�วย ซก�ม่(Caecum )โคลอ(Colon)

และ ไส�ตีรง(Rectum ) ล,าไส�ใหญ่�ม่หน�าที่ ดี-ดีซ0ม่น,1าและว$ตีาม่$นบ 12 ที่ แบคที่เรยในล,าไส�ใหญ่�สร�างข01น และส�งกากอาหารออกที่างไส�ตีรงตี�อไป็

1.6 ล�าไส$ใหญ่' (Large intestine)

Page 90: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ส�วนซก�ม่จะม่ไส�ตี$ ง(Appendix ) ย� นออกจากซก�ม่ไป็ ไม่�ม่หน�าที่ เก ยวก�บการย�อยอาหาร

ภาพที่ 3.12 แสดีงล,าไส�ใหญ่�ส�วนซก�ม่ซ0 งม่ไส�ตี$ งอย-�และส�วนโคลอนของล,าไส�ใหญ่� ที่ ม่า : graphics8 .nytimes.com

Page 91: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

เม��อก็าก็อาหารถ#ก็ส'งเข$าส#'ไส$ตรงซ��งเป6นส'วินส*ดท$ายของทางเด�น

อาหาร ปฏิ�ก็�ร�ยาร�เฟู6ก็ซ+ก็ระต*$นให$ข�บอ*จุจุาระออก็จุาก็ร'างก็าย

1.7 ไส$ตรง (Rectum)

ภาพที่ 3.13 แสดีงส�วนของไส�ตีรงที่ ตี�อจากล,าไส�ใหญ่� ที่ ม่า : www.answers.com

Page 92: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

เป6นก็ล$ามเน��อห#ร#ด 2 ช��น ก็ล$ามเน��อห#ร#ดทวิารหน�ก็อ�นในท�างานนอก็อ�านาจุจุ�ตใจุ แต'ก็ล$ามเน��อห#ร#ดทวิารหน�ก็อ�นนอก็เป=ดออก็เม��อร'างก็ายต$องก็าร ทวิารหน�ก็อย#'ต'อก็�บไส$ตรง ม�ก็ล$ามเน��อแข งแรงบ�บต�วิช'วิยในก็ารข�บถ'ายก็าก็อาหาร

1.8 ทวิารหน�ก็ (Anus)

ภาพที่ 3.14 ภาพที่วารหน�ก(Anus) ที่ ม่า : pps.uwhealth.org/health/adam/graphics/images/en/7135.jpg

Page 93: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

2. อวิ�ยวิะท��ช'วิยย'อยอาหารแต'ไม'ใช'ทางเด�นอาหาร

Page 94: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ต�บ (Liver ) ที่,าหน�าที่ สร�างน,1าดีส�งให�ถ6งเก3บน,1าดีถ*งน��าด� (Gallbladder ) เป็�นที่ เก3บน,1าดีที่ สร�างจากตี�บ น,1าดีม่ส

เหล�องป็นเขยวรสขม่ ม่ฤที่ธี$Gเป็�นเบส ถ6งน,1าดีที่,าหน�าที่ สะสม่น,1าดี ที่,าให�น,1าดีเข�ม่ข�น และข�บน,1าดีเข�าส-�ล,าไส�เล3กส�วนตี�น

2.1 ต�บ (Liver) และถ*งน��าด� (Gallbladder)

ภาพที่ 3.15 แสดีงตี,าแหน�งตี�บที่ ม่า : static.howstuffworks.com

Page 95: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.16 แสดีงตี,าแหน�งถ6งน,1าดี ที่�อน,1าดี และตี,าแหน�งที่ น,1าดีเข�าส-�ล,าไส�เล3ก ที่ ม่า : www.nlm.nih.gov

Page 96: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ตี�บอ�อน ม่ร-ป็ร�างคล�ายใบไม่� อย-�บร$เวณส�วนใตี�ของกระเพาะอาหาร ที่,าหน�าที่ สร�างเอนไซม่� ดี�งน1- ที่ร$ป็ซ$โนเจน ไคโม่ที่ร$ป็ซ$โนเจน โพรคาร�บอกซ$เพป็ที่$เดีส ส�งไป็ย�งล,าไส�เล3ก- อะไม่เลส ย�อยคาร�โบไฮเดีรตี- ไลเพส ย�อยไขม่�น- สร�างโซเดียม่ไฮโดีรเจนคาร�บอเนตี (NaHCO3 ) ซ0 งม่ฤที่ธี$Gเป็�นเบส เพ� อลดีความ่เป็�นกรดีจากกระเพาะอาหาร

2.2 ต�บอ'อน (Pancreas)

Page 97: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.17 ภาพแสดีงตี�บอ�อนและบร$เวณที่ ตี�บอ�อนป็ล�อยสารลงส-�ล,าไส�เล3ก ที่ ม่า : www. academic.kellogg.cc.mi.us/herbrandsonc/bio201

Page 98: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

การดี-ดีซ0ม่สารอาหาร หม่ายถ0ง การที่ สารอาหารถ-กย�อยสลายจนม่โม่เลก6ลม่ขนาดีเล3กลง เช่�นกล-โคส กรดีอะม่$โน แล�วถ-กส�งจากผน�งที่างเดี$นอาหารเข�าส-�ระบบหม่6นเวยนเล�อดี เพ� อน,าอาหารเหล�าน,1าไป็เล1ยงส�วนตี�าง ๆ ของร�างกาย ส�วนกรดีไขม่�นและกลเซอรอล จะดี-ดีซ0ม่เข�าส-�หลอดี น,1าเหล�องฝัอย การดี-ดีซ0ม่แบ�งออกเป็�นส�วน ๆ ตีาม่อว�ยวะที่างเดี$นอาหารดี�งน1

ป็าก คอหอย หลอดีอาหาร ม่การดี-ดีซ0ม่น�อยม่ากจนไม่�ถ�อว�าม่การดี-ดีซ0ม่

3. ก็ารด#ดซ�มสารอาหาร (Absorption)

Page 99: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 3.5 ก็ารด#ดซ�มสารอาหารประเภทโปรต�น ท��มา http://www.pw.ac.th/main/website/sci/3_main.html

ป็าก คอหอย หลอดีอาหาร ม่การดี-ดีซ0ม่น�อยม่ากจนไม่�ถ�อว�าม่การดี-ดีซ0ม่  

ภาพเคล� อนที่ 35. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่โป็รตีน

หลอดีอาหาร ม่การดี-ดีซ0ม่น�อยม่ากจนไม่�ถ�อว�าม่การดี-ดีซ0ม่  

ภาพเคล� อนที่ 35. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่โป็รตีน

Page 100: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 36. ก็ารด#ดซ�มสารอาหารประเภทท��มา http://www.pw.ac.th/main/website/sci/3_main.html

  ภาพเคล� อนที่ 35. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่โป็รตีน

  

ภาพเคล� อนที่ 36. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่คาร�โบไฮเดีรตี

ภาพเคล� อนที่ 35. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่โป็รตีน  

ภาพเคล� อนที่ 36. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่คาร�โบไฮเดีรตี

Page 101: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพื้เคล��อนท�� 37. ก็ารด#ดซ�มสารอาหารประเภทไขม�นท��มา http://www.pw.ac.th/main/website/sci/3_main.html

  ภาพเคล� อนที่ 36. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่คาร�โบไฮเดีรตี

  

ภาพเคล� อนที่ 37. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่ไขม่�น

ภาพเคล� อนที่ 36. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่คาร�โบไฮเดีรตี  

ภาพเคล� อนที่ 37. การดี-ดีซ0ม่สารอาหารป็ระเภที่ไขม่�น

Page 102: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ก็ระเพื้าะอาหาร ม่การดี-ดีซ0ม่น�อยม่ากเช่�นก�น กระเพาะอาหารจะม่การดี-ดีซ0ม่สารที่ ละลายในล$พ$ดีไดี�ดี เช่�น แอลกอฮอล� และยาบางช่น$ดี

ล�าไส$เล ก็ เป็�นบร$เวณที่ ม่การดี-ดีซ0ม่สารอาหารตี�าง ๆ ม่ากที่ ส6ดี ล,าไส�เล3กม่การเพ$ ม่พ�1นที่ ผ$วโดียม่ส�วนที่ ย� นข01นม่าในที่�อของล,าไส�ม่ล�กษณะคล�ายน$1วม่�อป็ระม่าณ

4 – 5 ล�านอ�น เรยกว�า วิ�ลไล(Villi) ผ$วดี�านนอกของว$ลไลย� นออกไป็เรยกว�า ไมโครวิ�ลไล (Microvilli) เป็�นผลให�ป็ระส$ที่ธี$ภาพในการดี-ดีซ0ม่ของล,าไส�เล3ก

ส-งม่าก ล,าไล�เล3กส�วนดี-โอดีน�ม่ดี-ดีซ0ม่สารอาหารและว$ตีาม่$นเก�อบที่6กช่น$ดี ส�วนเจจ-น�ม่ดี-ดีซ0ม่สารอาหารพวกไขม่�น และส�วนไอเลยม่ดี-ดีซ0ม่ว$ตีาม่$นบ 12 และเกล�อน,1าดี โดียออสโม่ซ$ส (Osmosis ) การแพร�แบบฟูาซ$ล$เที่ตี และกระบวนการแอกที่ฟูที่รานสป็อร�ตี(Active transport)

Page 103: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ภาพที่ 3.18 แสดีงโครงสร�างของว$ลไลในล,าไส�เล3กของคน ที่ ม่า : www.sema.go.th

Page 104: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ล�าไส$ใหญ่'  ส�วนที่ เหล�อจากการย�อยและการดี-ดีซ0ม่ของล,าไส�เล3ก กากอาหารน1จะถ-กล,าไส� ใหญ่�ดี-ดีน,1า เกล�อแร� น,1าดี และสารอาหารจากกากอาหาร โดียกระบวนการ แอก็ท�ฟูทรานสปอร+ต (Active transport )

Page 105: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 106: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 107: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน
Page 108: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ขอขอบค6ณ อาจารย� ฐ$ตี$พร ป็ะระม่ะขอขอบค6ณผ-�แตี�งตี,าราว$ช่าการ และ

แหล�งข�อม่-ลในงานน,าเสนอม่า ณ โอกาสน1ดี�วย

ขอขอบค6ณ

Page 109: 502การย่อยอาหารจุลทรีย์ สัตว คน

ไม'ออก็ไม'ออก็ ก็ดออก็ก็ดออก็