ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย สนลารตนรองอธการบดฝายวจย

มหาวทยาลยธรกจบณฑตยมรภ.นครราชสมา : 22 ก.ค.57

ยทธวธสความสำาเรจในการจดการเรยนการสอน

ระดบบณฑตศกษา

เรองทจะคย1. แนวคดคณลกษณะของบณฑต2. The 15 key trends to shape your

future3. แนวโนมป 25514. Seven Mega Trends5. จดเปลยนของสงคม6. การดำารงชวตของแตละบคคล หลงยค

อตสาหกรรม 7. The Future of 21st Century Work8. ความจำาเปนของบณฑตศกษา9. แนวคดพนฐานของการบณฑตศกษา10. ความคาดหวงตอนสตบณฑตศกษา11. กรอบแนวคดคณลกษณะบณฑต12. มาตรฐานคณวฒ13. ขอออนดอยของการเรยนการสอนบณฑตศกษา

ไทย14. การวจยกบการสอน15. การเรยนการสอนระดบบณฑตศกษา16. กลยทธการสอน17. ลกษณะการคด18. การสงเสรมการคดวเคราะห / สงเคราะห19. Characteristics of critical thinking20. รปแบบการสมมนา

แนวคดคณลกษณะของบณฑตคณลกษณะ

ระดบความสำาคญ5 4 3 2 1

1. มความรมากและแนนในสาขาของตน 2. เขาถงแกนของความรในสาขาทเรยน3. นำาความรไปประยกตใชไดอยางเหมาะสม 4. พฒนาองคความรใหมได 5. สรางหลกการและทฤษฎใหมได6. วเคราะห สงเคราะหในเรองทเรยนได7. คดอะไรใหมๆ ในสาขาทเรยน 8. คดในเชงกลยทธมองไปขางหนาได 9. คดคาดการณอนาคตของโลกได 10. ตกผลกของความคดในเรองทเรยน11. เชยวชาญ ชำานาญ ปฏบตงานอยางถกตอง 12. สรางงานใหมไดดวยตนเองหรอรวมกบคนอน13. วเคราะหงานททำาไดอยางแมนยำา เฉยบขาด14. กำาหนดทศทางและทกษะททำาไดอยางถกตอง15. ยกระดบคณภาพของงานใหสงขนอยเสมอ16. ซอสตย เสยสละ เปนธรรม17. เปนแบบอยางทดในทางคณธรรมจรยธรรม18. ชนำาสงคมในแนวทางทถกตอง19. เสยสละเพอสวนรวมและสงคม 20. มความกลาหาญทางจรยธรรม

The 15 key trends to shape your future1 The age of instant communications2 A world without economic borders3 Four steps to one-world economy4 The new service society5 From big to small6 The new age of leisure7 The changing shape of work8 Women in leadership9 The decade of the brain10 Cultural nationalism11 The growing underclass12 The active aging of the population13 The new do-it-yourself boom14 Cooperative enterprise15 The triumph of the individual

(Gordon Dryden, 1997)

แนวโนมป 2551แนวโนมท 1 Fueling the Futureแนวโนมท 2 The Innovation Economyแนวโนมท 3 The Next Workforceแนวโนมท 4 Longevity Medicineแนวโนมท 5 Weird Scienceแนวโนมท 6 Securing the Futureแนวโนมท 7 The Future of Globalization : Cultures in

Collisionแนวโนมท 8 The Future of Climate Changeแนวโนมท 9 The Future of the Individualแนวโนมท 10 The Future of America and China

(James Canton, 2006)

Seven Mega Trends

1. Technologicalization2. Commercialization & Economy 3. Globalization & Network4. Urbanization5. Environmentalization & Energy6. Individualization7. Ageing & Health

จดเปลยนของสงคม

จดเปลยนของสงคม

จดเดม จดเปลยน จดเดนจดมงหมาย

แนวคด Modernization Post-Modernization

Critical /Analytical

รจกตวเอง

กระบวนการ

Industrialization Post-Industrialization

Creative /Innovative

พฒนาตวเอง

วถ Democracy Post-Democracy Involvement/ Participation

เขาใจสงคม

ความสมพนธ

Capitalism Post-Capitalism Responsibility Ethics

มชวตทดขน

ผล Knowledge-Based

Post-Knowledge Based

Value /Equality

สรางคานยม

ภาพ Globalization Post-Globalization

Diversification /Individualization

ยอมรบความหลากหลาย

การดำารงชวตของแตละบคคล หลงยคอตสาหกรรม

(Post-industrial)มออาชพหลากหลาย (Multiple careers)ทำางานหลายอยาง (Multiple jobs)ไมมความชดเจนในตวตน (Blurred identity)การเรยน-การงานขาดความสมพนธ

(Work-study mismatch)มโอกาสทำางานอสระ (Possible free-lancing)ตกงานบอย (Frequent off-jobs)รายไดไมแนนอน (Precarious incomes)สถานภาพปรบเปลยนขน-ลง (Fluctuating

status)อนาคตไมแนนอน (Unpredictable future)มการเปลยนเครอขาย (Varying networks)มการเปลยนคความสมพนธ (Changing

partners)ความไมมนคง/ไมแนนอน (Insecurity,

uncertainty) Kai-ming cheng, 2007/ ศ.ดร.กตตชย วฒนานกร

enGauge 21st Century Skills

Digital-Age Literacy

Multicultural Literacy and Global Awareness

Inventive Thinking

Higher-Order Thinking and Sound Reasoning

Effective Communication

Interactive Communication

High Productivity

Ability to Produce Relevent, High-Quality Products

21st Century Learning

CreativeWork

RoutineWork

RoutineWork

DONE BY MACHINES

DONE BY PEOPLE

The Future of 21st Century Work

IN LESS DEVELOPED COUNTRIES

IN MORE DEVELOPED COUNTRIES

Source : Trilling & Fadel, 21st Century Skills, 2009

• Research• Development• Design• Marketing and

Sales• Global Supply Chain Management

ทกษะแหงศตวรรษท 21 : กบดกหรอหวงด

กบดบของตะวนตก : ยงคงเปนผซออยอยางเดมผซอ ผผลต

1. เรยนรเทคโนโลยใหม2. ตามทนผลตภณฑใหมได3. เรยนรนวตกรรมใหม4. สอสารและรวมมอระดบนานาชาต5. เรยนรและพฒนาตนเองได6. พรอมรบการเปลยนแปลง7. เปลยนสนคาใหมไดเรอยๆ

1. มองขามเทคโนโลยใหมไปได2. สรางผลตภณฑใหมไดเอง3. พฒนานวตกรรมทสอดคลอง

สงคม4. เนนสาระและรวมมอเพอพฒนา

สงใหม5. รจกตวเองและพฒนาเพอเปน

ตวของตวเอง6. เปนผกำาหนดการเปลยนแปลง

ได7. ออกแบบสนคาใหมสตลาด

เสมอใชของใหมได สรางของใหมได

จะเหนไดวาทกษะสำาหรบศตวรรษท 21 นนจะสงผลใหคนทวไปมทางเดนเปน 2 ทางคอ เปนผซอ (Consumer) หรอเปนผผลต (Producer) แตสำาหรบประเทศทกำาลงพฒนาอยางของอาเซยนสวนใหญ (อาจยกเวนประเทศสงคโปร) แลวจะเปนซอเสยเปนสวนใหญ ถาเราเรยนรทกษะสำาหรบศตวรรษท 21 อยางไมไตรตรอง เราจะกลายเปนผซอทดของตะวนตก อนนคอกบดกหรอหวงด

ทกษะสำาหรบประเทศไทย 7 กลม• Critical Thinking & Evaluation• Analysis and Synthesis• Creativity and Imagination• Productivity and Innovation• Change and Problem-Solving• Communication and Self-Confident• Ethics and Responsibility

สงคมไทยตองการคนรนใหมทมความคดวจารณญาณ รจกแยกแยะไดวาอะไรเหมาะ ไมเหมาะ เปนเบองตน ตามมาดวยการคดใหมๆ มจตนาการแลวใหมผลผลตเขาสตลาดได เขาใจทศทางการเปลยนแปลงของโลกและสงคม สอสารและกบคนอนไดอยางมนใจและพรอมใชชวตอยางรบผดชอบ มคณธรรม ไมเอารดเอาเปรยบคนอนในสงคมไทยและสงคมโลก

หลกการสอนสศตวรรษท 21 เจดประการ

• การสอนแบบเนนปญหา (Problem-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนกรณศกษา (Case-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนการวจย (Research-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนโครงการ (Project-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนผลงาน (Productivity-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนการทำางาน (Work-Based Instruction)

• การสอนแบบเนนการตกผลก (Crystal-Based Instruction)

การสอนทเปนอยในปจจบนสวนใหญเนนการบอกจากคร โดยครไปหาความรจากตำาราเอกสาร แลวนำามาบอกเดก เดกจะฟง จด ทอง จำา ตามทครบอกแลวกสอบตามนน รปแบบนไมทำาใหเปนผมทกษะสำาหรบศตวรรษท 21 เพยงพอ เดกจะไมรจกคด ไมพฒนาความร ไมรบผดชอบตอเพอนและสงคม และไมพฒนาการมคณธรรมไดอยางแทจรง จำาเปนจะตองเปลยนวฒนธรรมการสอนจากการทผเรยนตองรบความรจากครคนเดยวมาเปนการสอนใหผเรยนหาความรดวยตวเองได ดวยกระบวนการเหลานทกษะทคาดหวงจงจะเกดขนกบผเรยนได

ความจำาเปนของบณฑตศกษา

1) ความจำาเปนทจะตองสรางและมเอกลกษณเฉพาะของไทยเรา2) จำาเปนทจะตองมองคความรเพอแกปญหาสงคมไทยโดยตรง3) องคความรของตางประเทศเรมผกขาดและมราคาแพง4) สงคมไทยมความจำาเปนตองแสวงหาทางเลอกใหมๆ มากขน5) การมบทบาทนำาในภมภาคอาเซยนและเอเชยจำาเปนมากขนเรอยๆ

แนวคดพนฐานของการบณฑตศกษา1) การวจย (Research)2) ความเปนนกวชาการ (Scholarship)3) ความเชยวชาญเฉพาะ (Specialization)4) ความเปนเลศ (Excellence)5) การพฒนา (Development)

มองประเดนตางๆ อยางวเคราะห สงเคราะห มฉนทะทางวชาการ/กระตอรอรนในการหาความร ใฝเจาะไปถงพรมแดนของความรดวยกระบวนการวจย พรอมทจะแลกเปลยน ถกเถยงทางวชาการทคนพบกบคนอนๆ รบหรอเปลยนแปลงความเชอเมอมความรใหม มงมนทจะผลกดนงานทผานการกลนกรองแลว มจดยนของตนเอง/เฉยบคมในความคด สงางามทางความคด/ทางวชาการ/ทางการกระทำา มสำานก/รบผดชอบในวชาชพและสงคม

ความคาดหวงตอนสตบณฑตศกษา

กรอบแนวคดคณลกษณะบณฑต กรอบ

ลกษณะ

BASICพนฐาน

ADVANCEDกาวหนา

PROACTIVEเชงรก

EXCELLENTเปนเลศ

KNOWLEDGEความร

มความรทวไปตามวชาชพของตน

(1)

มความรทนสมย และรจกสบเสาะแสวงหา

ความรอยเสมอ(2)

มความรลกสามารถเชอมโยง

และบรณาการความร(3)

มความเชยวชาญ เขาถงแกนความร และสามารถสรางองค

ความรใหม(4)THINKI

NGความคด

สามารถคดวเคราะห สงเคราะห

และประเมนผล(5)

มความคดสรางสรรค สามารถคดใหมได

อยางทนสมย(6)

มยทธศาสตร วสยทศน สามารถคดไป

ขางหนา และคดไดเอง(7)

มความคดรวบยอด ตกผลกทางความคด

และสามารถคาดการณอนาคตได

(8)SKILLความ

สามารถ

สามารถปฏบตงานไดตามวชาชพ

(9)

สามารถปรบปรง พฒนางาน และ

แสวงหาวธการใหมๆ ทดขน(10)

สามารถสรางงานใหมและทำาไดดวยตนเอง

(11)

มความเชยวชาญ ชำานาญการ และปฏบต

งานไดอยางแมนยำา

(12)ETHICSคณธรรมจรยธรรม

มวนย มความรบผดชอบ ซอสตย เสยสละ

มวฒนธรรม และมจรรยาบรรณใน

วชาชพ(13)

เปนแบบอยางทดเขาใจผอน และเขาใจ

โลก(14)

สงเสรมและชนำาสงคมใหตระหนกถง

คณธรรม จรยธรรม(15)

อทศตนเพอสวนรวมมความกลาหาญทาง

จรยธรรม(16)

มาตรฐานคณวฒระดบปรญญาโท1. มความรลก เชอมโยงและบรณาการความรทงในสาขาวชาทตนศกษา

และสาขาวชาอนๆ เพอนำามาประยกตใชในงานอาชพได2. มความคดรวบยอดมองเหนการณไกล เขาใจและสามารถดำาเนนการ

วจยตามมาตรฐานสากล3. มความสามารถพฒนานวตกรรม สรางงานใหม สรางสรรคความ

กาวหนาทางวชาการ อนเนองมาจากการวจยอยางตอเนอง4. เปนแบบอยางทางคณธรรมจรยธรรมและชนำาประเดนทางคณธรรม

จรยธรรมไดด

เงอนไขการเรยนร เงอนไขการเรยนรสำาหรบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาโทนนจะตองมหลกสตรทเนนการเรยนรและแสวงหาความรทลกซง มกระบวนการสรางองคความรดวยการวจยทชดเจน นอกจากนยงตองมหลกสตรหรอรายวชาทมการวเคราะห เชอมโยงกบสาขาอนๆ และเชอมโยงกบงานทจะไปทำาเมอสำาเรจการศกษา ในสวนของการเรยนการสอนกจะตองเปนกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางผสอน ผเรยนและผเรยนดวยกน ดวยกระบวนการจดทำาโครงการ การทำาวจย การวเคราะหวจารณโครงการและการวจยนนดวยกระบวนการสมมนา จนสามารถสรางแนวคดทชดเจนตกผลกเปนของตนเองได ในขณะเดยวกนกจะตองมโครงการและ/หรอกรณศกษาเพอสะทอนนวตกรรมและความรบผดชอบตอวชาการและสงคม

มาตรฐานคณวฒระดบปรญญาโท

มาตรฐานคณวฒระดบปรญญาเอก1. เขาถงแกนความร สามารถสรางและอธบายองคความรใหม

ได2. มสมรรถภาพทางปญญา ตกผลกทางความคดและคาด

การณอนาคตได3. มความเชยวชาญในศาสตรททำาวจย เชอมโยงศาสตรทตน

เชยวชาญกบศาสตรอนไดอยางกลมกลน4. มความกลาหาญทางจรยธรรม เปนผนำาในจรรยาบรรณของ

วชาชพและ จรยธรรมของสงคม

เงอนไขการเรยนร เงอนไขการเรยนรสำาหรบกรอบมาตรฐานคณวฒในระดบนมกรอบหลก คอ การวจย ความเชยวชาญและการเปนนกวชาการ ดงนนจงประกอบดวยการคนควา เรยนรทลกซงถงพรมแดนของความร กระบวนการแสวงหาความรทเขมลกและเจาะถงแกนของความร การทดสอบ ทาทายตอความรใหม ตลอดจนเชอมโยงขอคนพบใหมในสาขาของตนกบสงคมไดอยางเหมาะสม

มาตรฐานคณวฒระดบปรญญาเอก

Level Hong Kong : Generic Level Descriptors

Knowledge & Intellectual Skills Processes

Application, Autonomy &

AccountabilityCommunication, IT

and Numeracy

6 - Critically review, consolidate, and extend a systematic, coherent body of knowledge

- Utilize highly specialized technical research or scholastic skills across an area of study

- Critically evaluate new information, concepts and evidence from a rage of sources and develop creative responses

- Critically review, consolidate and extend knowledge, skills practices and thinking in a subject/discipline

- Deal with complex issues and make informed judgements in the absence of complete or consistent data/information.

-Transfer and apply diagnostic and creative skills in a range of situations-Exercise appropriate judgement in complex planning, design, technical and/or management functions related to products, services, operations or processes, including resourcing and evaluation-Conduct research, and/or advanced technical or professional activity-Design and apply appropriate research methodologies.

-Apply knowledge and skills in a broad range of professional work activities-Practice significant autonomy in determining and achieving personal and/or group outcomes-Accept accountability in related decision making including use of supervision-Demonstrate leadership and/or make an identifiable contribution to change and development.

-Communicate, using appropriate methods, to a range of audiences including peers, senior colleagues, specialists-Use a wide range of software to support and enhance work; identify refinements to existing software to increase effectiveness or specify new software-Undertake critical evaluations of a wide range of numerical and graphical data, and use calculations at various stages of the work

Malaysia : Generic Level DescriptorsCertificate ofCompetency

for SkillsTraining

Knowledge Intellectual skills

Psychomotor skills

Information Management,

communication & Learning

skills

Personal attributes,

professionalism & responsibility

Context

Masters Mastery or overview at advanced level, of the theoretical and/or applied aspects of a specialist body of study or professional practice; Much of the study undertaken will have been at or informed by, the forefront of an academic or professional discipline and are familiar with complex and specialised areas of knowledge and skills

Ability to integrate new ideas with established knowledge and show originality, creativity, flexibility and independence in the systematic application of knowledge in tackling complex issues and solving problems.

High order of skill in analysis, critical evaluation and/or professional application through the planning and execution of project work or a piece of scholarship or research

Understands how the boundaries of knowledge are advanced through research

Substantial personal responsibility and initiative in planning and taking responsibility for complex decision making

Qualities needed for employment in circumstances requiring sound judgement and personal responsibility for related decision making, in complex and unpredictable professional environments.

บณฑตศกษา 2 แนว

แนววชาการ แนววชาชพการวจยคนควา การฝกอบรมความเปนนกวชาการ

ความเปนผเชยวชาญ

ความเรองปญญา

ความชำานาญ

การแสวงหา การพฒนาทกษะ

ความรบรสทธ ความรประยกตสนองตอบตอวชาการ

สนองตออาชพ/สงคม

มาก

มาก

มาก นอย

วจยมาก อบรมมาก แบบผสม

วจยนอย อบรมมาก แบบเนนวชาชพ วจยมาก

อบรมบาง แบบเนนการวจย

วจยนอย อบรมนอย โครงการพเศษระยะสน

ผสมผสาน 2 แนววชาก

าร

วชาชพ

กลยทธการสอน 5 กลมหลก1 .การใชกรณศกษา (Case-based study) การใช

ปญหาเปนฐาน (Problem based learning)2. การพฒนาโครงการและกจกรรมตางๆ (Project-

based learning) ใหเปนผลงานวจย (Research based learning) ขนมา

3. การเรยนรดวยการใหเกดการตกผลกทางปญญา (Crystal based approach) และมองเหนองคความรอยางมบรณาการ (Integrated based learning)

4. การฝกปฏบตและฝกแกปญหาในสถานทจรง (Field-based learning or workplace learning)

5. รจกประเมน (Evaluation) และนำาไปสสงใหมตอไป

ปญจวธ : สอนใหคด1. คดคนเดยว - ตงประเดนคดทเฉยบคม

- หาทางใหทกคนคดอยางลก2. คดเปนกลม - แลกเปลยนเชงโตแยงความคดในกลม (ยอย)

- ยนยนดวยเหตผลและขอมล - เปลยนเมอเหนวาขอมลตวเองไมพอ

3. พรอมโตแยง - พรอมแจงความคดของกลม

- แลกเปลยนความคดของกลมใหได4. อธบายความคด - พรอมทจะเสนอในทประชม (ใหญ)

- รบการเปลยนแปลง / นำาไปสการคดใหม

5. สรปความคด - ผสอนวเคราะห / สรป

ปญจวธ : สอนใหวจย1. นำาผลงานวจยมาใชสอน (ของคนอนกไดแตนาจะ

เปนงานของตนเอง)2. นำาโครงการวจยมาวเคราะห / สงเคราะห (ม

โครงการทหลากหลายและมองเหนแนวของตนเอง)

3. ทำารายงานดวยการวจย (ใหคดและมองนอกกรอบไปบางอยาตดกบของเดมมากนก)

4. การทำา Baby Thesis (วจยขนาดเลกเพอเรยนรวธการ) (อยามากนก)

5. ทำาวทยานพนธ (Thesis) (ใหเขาทำาเองเปนหลก บทบาททปรกษา)

อยาปดความรบผดชอบ ตองสรางและมความมงมน อยากใหลกศษยมอะไรเราตองมสงนนกอนมความปรารถนาด อยากใหเขาร และพฒนาถงทสด ไมเอาเปรยบ (ในทกกรณ) คดถงและเอามาเผอ เลาประสบการณทเปนกำาลงใจ (Intellectual Journey) เชอวาผเรยนตองการเรยนและเรยนได ตองชและบอกใหชด ปลกฝงจรรยาบรรณ Nobody is perfect, but…

สำานกและรบผดชอบ

จดกระบวนการสนบสนน

อาจารย

ผบรหาร

นกศกษา

ฝายสนบสนน

เปาหมายชดเจนมงานวจยสมำาเสมอมผลงานใหมเสมอมกจกรรมวชาการมเครอขายระดบชาต / นานาชาต

ขอหนง การเรยนการสอนทยงไมสรางความรขนใหมในสงคมไทยขอสอง สงทผเรยนเรยนรไมสอดคลองกบความเปนจรงในสงคมไทยขอสาม ครเปนผแสวงหาความร และเตรยมความรใหกบผเรยนขอส การเรยนการสอนทเนนการบรรยายเปนสวนใหญขอหา เชอตามทผสอนบอก

ขอออนดอยของการเรยนการสอนบณฑตศกษาไทย

ตามอยาง

บรโภคนยม

สรางสรรค

ผลตผลนยม

ข

ก

สบณฑตศกษาเชงสรางสรรคและผลตภาพ

ขอหนง สรางความรขนใหมในสงคมไทยขอสอง เรยนรเนอหาทสอดคลองและแกปญหาสงคมไทยขอสาม ผเรยนรบผดชอบความรและหาดวยตนเองขอส ลดบรรยาย ลงมอทำา (Lecture Less Do More)ขอหา คดใหม สรางงานใหม เปนตวของตวเอง

Teaching Profession : Basic Ideas

1. Quality, Excellent and Greatness2. Youth, Society and Goodness3. Knowledge, Wisdom and Research4. Ideas, Product and Best Practice5. Improvement, Development and Change6. Network, Cooperation and Teamness7. Evaluation, Compare and Progress

แนวคดพนฐานของวชาชพครจะตองเชอมโยงกบความดความงาม

ความเปนเลศ ความรและความกาวหนาเปนหลกใหญ

สรปยทธศาสตร 7 ประการ

ผบรหารมงมน/เอาจรง และยงใหญDreaming /VisioningสรางแรงบนดาลใจใหครInspiring/Encouragingสงเสรม ลงมอปฏบตจรงใหดทสดสนใจเดก Best Practicing/doingเรยนรและใชกระบวนการทหลากหลายDiversifying/DifferentiatingพฒนาครใหแสวงหาสงทดกวาEmpowering/Developingประเมนตดตามใกลชด ดแลคณภาพCoaching/Mentoringสรางความรวมมอกบชมชน/เครอขายNetworking/Cooperating

กาวพนบาปหาประการ-ปญจบาป

เนนแตวชาการ ไมเนนชวตจรงเนนแตเนอหา ไมเนนกระบวนการเนนแตความจำา ไมเนนการคดเนนแตความคงท ไมเนนความเปลยนแปลงเนนแตอดต ไมเนนอนาคต