5.5 fryzjer

13
1 Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji Źródło: http://pl.fotolia.com/ KURS Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji MODUŁ Dobór stylu fryzury z wykorzystaniem programów komputerowych

Upload: centrum-dydaktyki-cyfrowej

Post on 21-Jan-2017

289 views

Category:

Education


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 5.5 fryzjer

1

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Źródło: http://pl.fotolia.com/

KURS Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

MODUŁ Dobór stylu fryzury z wykorzystaniem programów komputerowych

Page 2: 5.5 fryzjer

2

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

5 Dobór stylu fryzury z wykorzystaniem programów komputerowych

5.1 Style fryzury z różnych epok

Włosy oraz ich pielęgnacja od niepamiętnych czasów odgrywały wielką rolę w życiu wszystkich kultur. Zabieg strzyżenia włosów praktykowany był już przez ludzi pierwotnych. Pozbywali się oni włosów ze względów praktycznych (długie włosy przeszkadzały w życiu codziennym) przy pomocy krzemiennych noży czy ognia. Trudno jest to nazwać „strzyżeniem”, ale właśnie w tych czynnościach należy doszukiwać się początków fryzjerstwa. Fryzury nie służyły tylko jako ozdoba, lecz wyrażały osobowość każdego człowieka. Uczesania były często nieodłącznym elementem obyczajów i częścią różnych obrządków. Fryzury świadczyły również o zamożności, były specyficzne dla danej klasy, więc nie każdy mógł je nosić.

Z odkryć badawczych można wywnioskować, że już ok. 5000 lat p.n.e. tak kobiety, jak i mężczyźni wiele uwagi poświęcali swojemu wyglądowi. We wszystkich kulturach znaleziono przedmioty służące do ozdabiania, układania i pielęgnacji włosów.

5.1.1 Starożytność (4000-300 p.n.e.)

W Egipcie znaleziska w postaci rzeźb i malowideł świadczą o przykładaniu wielkiej wagi do wyglądu i dbałości o włosy. Charakterystyczne dla starożytnego Egiptu były fryzury wykonywane na kształt trapezu. Włosy zaplatano w warkoczyki i obcinano na tzw. pazia. Były to uczesania bardzo pracochłonne. Piastowane stanowiska uwidoczniano w modnych i kunsztownych perukach. Dominowały ciemne kolory włosów, do ich farbowania wykorzystywane były barwniki roślinne – henna.

Rysunek 5.1 Starożytny Egipt Źródło: http://www.swiatastridnat.blogspot.com/

Page 3: 5.5 fryzjer

3

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

5.2 Asyria i Babilonia

W źródłach historycznych najczęściej spotykane są ryciny przedstawiające fryzury męskie. Wiadomo, że mężczyźni z Asyrii i Babilonii nosili długie włosy upięte w siatki, nad czołem układano małe loki, a przy uszach i okolicach policzków zwijane były kółeczka. Brodę zaś strzyżono schodkowo w dół.

Rysunek 5.2 Sargon z Akadu Źródło: http://archeos.pl/forum/?topic=5791

5.2.1 Grecy

Jak wynika z wielu zachowanych rzeźb, Grecy zwracali szczególną uwagę na ubiór i fryzury. Fryzury miały tworzyć kompatybilną całość z sylwetką. Były płaskie na szczycie głowy i wydłużały się ku tyłowi1. Wiązano je nad linią karku, stosując różnego rodzaju wstążki, które mocowano za pomocą metalowych siatek. Najbardziej znaną fryzurą grecką była fryzura lampadion, czyli płomień.

Rysunek 5.3 Fryzura grecka lampadion Źródło: http://theglobefair.blogspot.com/2011/04/greckie-fryzury.html

5.2.2 Rzym

W Rzymie kobiety upinały włosy w węzeł u góry lub z tyłu, układały fryzury w fale i loki oraz plecione warkocze. Mężczyźni nosili włosy krótkie i naturalne. W Rzymie stawiano na naturalny wygląd, a kolorami modnymi były blond i rudy2.

1 http://salonfryzjerskidejavu.blog.onet.pl/2010/06/30/historia-fryzjerstwa/ 2 http://inne-oblicze-historii.blog.onet.pl/2008/06/08/fryzury/

Page 4: 5.5 fryzjer

4

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Rysunek 5.4 Fryzury rzymskie Źródło: http://deeperstudy.com/link/issue010.html

5.2.3 Średniowiecze

Kobiety zamężne w tym okresie, zgodnie z nakazem Kościoła musiały zakrywać włosy woalami, czepcami, welonami. Nakrycia głowy wykonywane były z różnorodnych materiałów, w zależności od zamożności. Młode panny nosiły włosy proste i długie, które często związywały wstążką czy dekorowały wianuszkiem kwiatów lub plotły w warkocz.

Rysunek 5.5 Fryzura średniowieczna

Źródło: http://www.handsomemen.pl/wlosy,fryzury,fryzury_w_epokach.html

5.2.4 Renesans

Kobiety renesansu nosiły naturalny złocisty kolor włosów, który uzyskiwały dzięki ziołowym płukankom, farbom i wystawiając się działanie słońca. Upinano je dwoma wałeczkami, tworząc kształt serca wokół twarzy, a całość uzupełniano toczkiem lub siatką z pereł. Modne było wysokie i wypukłe czoło, co można było uzyskać dzięki podgalaniu skroni i czoła.

Rysunek 5.6 Fryzury renesansu

Page 5: 5.5 fryzjer

5

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Źródło: http://vanite92.blogspot.com/2013/05/62-historia-fryzur-cz-ii-historia-nie.html

5.2.5 Barok

Moda na długą sylwetkę, która pojawiła się w tym czasie, miała wpływ na uczesanie. Chcąc wydłużyć sylwetkę, zaczesywano włosy do góry na specjalnie stworzonych do tego rusztowaniach. Całość ozdabiano klejnotami. Fryzurę tego typu nazwano fontanges.

Odmienny całkowicie był styl francuski garcette, w którym włosy kręcono w drobne loczki i układano w pukle po obu stronach twarzy. Uczesanie Madame de Sévigné jest udoskonaleniem gracette – do fryzury dodano małą, prostą grzywkę3.

Włosy ozdabiano kolorowymi piórami, wstążkami, kwiatami i klejnotami. Pojawiły się również peruki allonge, które nosili mężczyźni. Peruka taka ważyła czasem nawet 2,5 kg. Wprowadził je panujący we Francji Ludwik XIV, chcąc rzekomo ukryć swoją łysinę. Peruki miały kolor ciemny lub biały, ułożone były w pukle opadające na piersi. Był to przejaw autorytetu i powagi, żadnemu mężczyźnie nie wypadało pokazać się bez niej, uważano ją za niezbędny dodatek do stroju.

Rysunek 5.7 Ludwik XIV

Źródło: http://historiamody.cba.pl/fryzury.htm

5.2.6 Rokoko

Fryzury w tym okresie kreował dwór francuski. Z początku były one dość niskie, lecz z biegiem czasu stawały się coraz wyższe i bardziej skomplikowane. Uczesanie stanowiło najważniejszy element kobiecego wyglądu.

W pierwszej połowie XVIII w. modne były małe pudrowane fryzurki z loczkami okalającymi górę głowy. Zostały wyparte w 1750 r., kiedy to pojawiło się asymetryczne uczesanie à la Lamballe. We fryzurze tej włosy zebrane były wysoko do góry i puszczone do tyłu jako wielkie loki, co stanowiło podstawę dla czepków i kapeluszy. Jednak najbardziej finezyjną fryzurą okresu rokoko stała się fryzura typu puf à la Maria Antonina. To właśnie ona zapoczątkowała modę na wielkie „budowle” na głowie. Uczesania konstruowane były na sztywnych podkładach i drucianych stelażach

3http://mediainformacyjne.com/Zdrowie%20i%20uroda/Stylowe%20uczesanie/Historia%20fryzjerstwa.html

Page 6: 5.5 fryzjer

6

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

nazywanych pufami. Włosy ozdabiane były: tiulem, piórami, klejnotami, kwiatami, owocami, a nawet miniaturkami przedmiotów czy ludzi. Szczególnym uznaniem cieszyły się różnego rodzaju pudry do włosów. Fryzura taka mogła wyrażać osobowość kobiety, jej uczucia i pragnienia. Była odzwierciedleniem duszy.

Rysunek 5.8 Fryzura okresu rokoko

Źródło: http://historiamody.cba.pl/fryzury.htm

5.2.7 Dyrektoriat

Fryzury wówczas wzorowane były na uczesaniach rzymskich. Z początku dominowała mocno cieniowana i wygładzona krótka forma – titus. Z czasem jednak porzucono „męską” fryzurę i zamieniono je na misternie układane nastroszone włosy z kosmykami rozproszonymi we wszystkich stronach.

Rysunek 5.9 Fryzura epoki dyrektoriatu

Źródło: http://pieknewlosy.pl/od-rzymu-do-xix-wieku-historia-fryzur-cz-2/

Page 7: 5.5 fryzjer

7

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

5.2.8 Empire

Początek XIX w. wyróżniał się niebanalnymi i bardzo kobiecymi fryzurami. Dominującym kolorem włosów był brąz. Długość włosów nie miała żadnego znaczenia. Krótkie czy długie – zawsze zaczesywano je do góry oraz pozwalano drobnym lekkim loczkom spływać po obu stronach twarzy i karku.

Rysunek 5.10 Fryzura okresu empire Źródło: http://forum.doctissimo.fr/loisirs/buvette-dede/coin-president-sujet_522_774.htm

5.2.9 Wiek XX

W czasie secesji modne były długie i rozwiane włosy. „Jednak pierwsza wojna światowa nie tylko przeobraziła mapę Europy, ale przyniosła również wielkie przemiany społeczne, kulturalne i obyczajowe. Zjawisko emancypacji tym razem zrewolucjonizowało całą damską postać, pojawił się typ chłopczycy wykluczający definitywnie długie włosy. W 1920 roku Asta Nielsen do roli «Hamleta» obcięła włosy na krótko. Fryzura jej stała się w Niemczech bardzo popularna – co przeraziło wielu mężczyzn. Fryzura chłopięca to pierwsze uczesanie kobiet podobne do fryzur męskich i występujące w różnych wariantach: «sznyt Eton» (krótko z tyłu); fryzura «na pazia», «uderzenie wiatru» z włosami zaczesanymi do przodu. Fryzury krótkie pojawiły się po raz pierwszy w Paryżu w 1913 roku”4. Wpływowi tej mody dała się nawet porwać francuska projektantka Coco Chanel.

Antoni Cierplikowski w 1920 r. wprowadził nową krótką fryzurę. „Panie zaczęły więc masowo ścinać włosy, czesząc się z grzywką nad czołem i pejsikami przy uszach, wyskubywać brwi w wąski łuk”5. Nie trwało to jednak długo. W latach trzydziestych nastąpił powrót do kobiecości. Brunetki ustąpiły miejsca blondynkom. Włosy układano w loki i fale, wykorzystując do tego ondulację. Ogromny wpływ na uczesania miały gwiazdy. Największymi symbolami kobiecej urody były: Marilyn Monroe, Audrey Hepburn oraz Brigitte Bardot, które były naśladowane przez niemal wszystkie kobiety.

4 http://historiamody.cba.pl/fryzury.htm 5 Tamże

Page 8: 5.5 fryzjer

8

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Popularne były włosy półdługie, starannie ułożone w duże loki, podniesione u nasady, jak i fryzury tapirowane oraz wiązane w koński ogon.

Mężczyźni zaś naśladowali fryzury członków grupy The Beatles, którzy nosili fryzury na kształt grzyba. Wśród Afroamerykanów wielką sławę zyskała fryzura afro, rozczesana burza loków strzyżona na kształt piłki. W latach 90. nastąpiło wymieszanie się stylów. Nastała dowolność w wyborze fryzurach, spowodowana rosnącą wolnością wśród społeczeństwa.

Rysunek 5.11 Brigitte Bardot, Audrey Hepburn, Marilyn Monroe Źródło: http://www.fashionbyesther.blogspot.com, http://www.balerinki.pinger.pl, http://www.fanpop.com

5.3 Style współczesnych fryzur

Tworzenie stylu oznacza stylizację. Styl podkreśla kreatywność człowieka, jego indywidualność, oryginalność i atrakcyjność. Styl może charakteryzować jednostkę, jak i grupę. Fryzura, strój, makijaż identyfikują człowieka, który w ten sposób przynależy do różnego rodzaju subkultur, środowisk kulturowych czy zawodowych.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, odsłuchaj audiocastu pt. „Style współczesnych fryzur”.

5.4 Programy komputerowe do projektowania i stylizacji fryzur

Wiele kobiet chciałoby zmienić coś w swoim wyglądzie. Często nie wiedzą, co to miałoby być, zarazem obawiając się, że z nowym stylem nie będzie im do twarzy. Dlatego też, wychodząc naprzeciw ich oczekiwaniom, stworzono programy komputerowe pozwalające na wprowadzanie wirtualnych zmian w wyglądzie – zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Programy te, korzystając z realistycznego zdjęcia osoby chcącej poddać się metamorfozie, pozwalają na dopasowanie odpowiedniej fryzury spośród wielu rodzajów, długości i kolorów włosów.

Programy takie mają zazwyczaj intuicyjną, prostą obsługę. Wszystkie funkcje są niezwykle łatwo dostępne, nawet dla osób, które na co dzień nie używają komputera. Oczywiście na początku potrzebne jest zdjęcie w formie cyfrowej. Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty, nie należy wykorzystywać:

Page 9: 5.5 fryzjer

9

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

zdjęć wykonanych z boku, z góry, z dołu;

zdjęć, na których twarz jest niewyraźna, źle oświetlona;

zdjęć, na których twarz jest zasłonięta przez włosy (włosy zaczesane do tyłu).

Zazwyczaj w tego typu programach przycisk z ikoną fryzury pozwala przeglądać i dobierać fryzury. Programy wyposażone są w setki, a nawet tysiące propozycji fryzur, więc dobór odpowiedniej zajmuje sporo czasu. Ponadto znajdują się tam biblioteki dodatków, zatem można szybko sprawdzić, czy wybrana fryzura jest uniwersalna, tzn. czy pasuje do okularów korekcyjnych bądź przeciwsłonecznych, albo też do wieczorowego makijażu. Stworzony cyfrowo wizerunek można łatwo wydrukować lub przesłać e-mailem, np. w celu uzyskania akceptacji fryzury przez klienta.

Do programów tego typu należą:

Cosmopolitan Virtual Look Twoje nowe oblicze;

Mistrz wizażu;

Mistrz wizażu 2;

Maggi Hairstyle;

Wizaż;

Adobe Photoshop.

Strony internetowe pozwalające na zmianę wizerunku bez instalowania specjalnych programów: http://www.moje-fryzury.pl, http://www.fleszstyle.pl, http://www.hairfinder.com.

5.4.1 Adobe Photoshop

Jest programem pozwalającym na dowolne wariacje w kreowaniu nowego wizerunku. Jego obsługa jest jednak dość skomplikowana i wymaga sporej wiedzy. Aby sprawdzić, czy dana fryzura pasuje do danej osoby, należy przeprowadzić szereg kombinacji:

otworzyć zdjęcia fryzury oraz osoby poddawanej metamorfozie w programie Adobe Photoshop;

za pomocą lassa magnetycznego zaznaczyć dokładnie owal twarzy i skopiować (EDYCJA KOPIUJ);

wkleić wyciętą twarz na zdjęcie z fryzurą (EDYCJA WKLEJ) i dopasować do kształtu i wielkości twarzy modelki (EDYCJA SWOBODNIE PRZEKSZTAŁĆ);

za pomocą gumki (krycie i przepływ ok. 70%) wytrzeć czoło i wszystkie miejsca tam, gdzie pod twarzą jest fryzura, czyli ewentualną grzywkę, boki twarzy itp. Należy to robić uważnie, gdyż działając ze zbytnim rozmachem, można np. wytrzeć oko. Wówczas jednak można taką operację anulować, wchodząc w EDYCJA DO TYŁU;

po dopasowaniu kształtu i wielkości twarzy i usunięciu wszelkich nadmiarów włosów, należy dopasować kolor skóry modelki, jeśli różni się od szyi. Wyrównać

Page 10: 5.5 fryzjer

10

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

to można jeszcze przed spłaszczeniem obrazka, zmieniając parametry w balansie czy kontraście – modyfikacji dokonujemy tylko na twarzy, gdyż jedynie ta warstwa ulega zmianom. W tym celu należy wejść w OBRAZEK DOPASUJ BALANS KOLORÓW. Można dobierać kolory, aby ocieplać skórę;

zwiększyć można również kontrast i jasność (OBRAZEK DOPASUJ JASNOŚĆ/KONTRAST). Dostępne są także inne opcje, które pozwolą na najwierniejsze dobranie kolorytu, np. OBRAZEK DOPASUJ BARWA/NASYCENIE;

na sam koniec należy złączyć warstwy WARSTWA SPŁASZCZ OBRAZEK.

5.4.2 Zmiana koloru włosów w programie Adobe Photoshop

Aby dokonać zmiany koloru włosów w programie Adobe Photoshop, należy:

otworzyć zdjęcie do obróbki File Open;

następnie wybrać Image Mode CMYK color;

za pomocą jednego kliknięcia myszy (nie puszczając) zaznaczyć lassem całą

powierzchnię włosów Lasso Tool (Lasso) (L);

aby stworzyć nową warstwę dopasowania, trzeba kliknąć w ikonę na dole Create new fill or adjustment layer (Utwórz nową warstwę wypełnienia lub dopasowania) – podgląd. Kiedy pojawi się menu, aby otworzyć okno edycji krzywych, należy wybrać Layer New adjustment layer Curves (Warstwa Nowa warstwa dopasowania Krzywe);

w tym oknie rozwinąć należy menu Channel (Kanał) i wybrać kanał Cyan (Niebieski), złapać kursorem za środek linii i przeciągnąć ją nieznacznie po skosie w prawo i dół, aby utworzyć linię (rys. 1). W ten sposób można balansować kolorami: cyan, magneta i yellow;

Page 11: 5.5 fryzjer

11

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Rysunek 5.12 Linia pierwsza Źródło: Opracowanie własne

możliwe jest również użycie kanału Black, który zamaskuje cienie i uwydatni kolor. Na zakończenie opcjonalnie można dokonać modyfikacji CMYK;

kiedy na krawędziach skóry czy odzieży wystąpi niepożądany, nienaturalny efekt, możemy go zniwelować, przejeżdżając po krawędzi pędzlem koloru szarego lub

gumką Eraser Tool E. Właściwości gumki można zmieniać pod menu głównym programu.

5.5 Literatura

5.5.1 Literatura obowiązkowa

Lühr G., Stylizacja – elementy projektowania fryzur, REA, Warszawa 2006;

Gannon M., Thompson R., Techniki strzyżenia, farbowania i modelowania włosów, Zysk i S-ka, Warszawa 2003;

Schmidt W., Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Podręcznik do nauki zawodu, REA, Warszawa 2010;

Sumierska Z., Nowoczesna stylizacja, SUZI, Warszawa 2011;

Sumierska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, SUZI, Warszawa 2005;

Sumierska Z., Stylizacja, SUZI, Warszawa 2004.

5.5.2 Literatura uzupełniająca

Chorek Z., Fryzjerstwo, WSiP, Warszawa 1999;

Page 12: 5.5 fryzjer

12

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Król D., Historia fryzur z zarysem historii ubioru europejskiego, Telbit, Warszawa 2003;

Mac S., Leowski J., Bezpieczeństwo i higiena pracy dla szkół zasadniczych, WSiP, Warszawa 1999;

Marek Z., Fryzjerstwo, WSiP, Warszawa 1999;

Mulvey K., Richards M., Kanony piękna. Zmieniający się wizerunek kobiety 1890-1990, Arkady, Warszawa 1998;

Polladino L., Kurs fryzjerstwa podstawowy, ZYSK i S-ka, Poznań 2007;

Sumierska Z., Wach-Mińkowska B., Fryzjerstwo męskie, SUZI, Warszawa 2006;

Sumierska Z., Zeszyt ćwiczeń do nauki przedmiotów dla szkół o profilu fryzjerskim. Technologia fryzjerstwa, stylizacja, SUZI, Warszawa 2009;

Zeszyty ćwiczeń. Pielęgnacja włosów. Technologie i techniki fryzjerskie, REA, Warszawa 2000.

5.5.3 Netografia

http://salonfryzjerskidejavu.blog.onet.pl/2010/06/30/historia-fryzjerstwa/;

http://inne-oblicze-historii.blog.onet.pl/2008/06/08/fryzury/;

http://www.pieknewlosy.pl;

http://www.forum.styl.fm;

http://www.balerinki.pinger.pl;

http://www.fanpop.com;

http://www.be-pretty.pl;

http://www.fryzury-katalog.pl;

http://www.lub.wieszjak.pl;

http://www.superpani.pl;

http://historiamody.cba.pl/fryzury.htm.

5.6 Spis rysunków

Rysunek 5.1 Starożytny Egipt ...................................................................................................... 2

Rysunek 5.2 Sargon z Akadu ........................................................................................................ 3

Rysunek 5.3 Fryzura grecka lampadion ................................................................................... 3

Rysunek 5.4 Fryzury rzymskie .................................................................................................... 4

Rysunek 5.5 Fryzura średniowieczna ....................................................................................... 4

Rysunek 5.6 Fryzury renesansu .................................................................................................. 4

Rysunek 5.7 Ludwik XIV ................................................................................................................. 5

Rysunek 5.8 Fryzura rokoko ......................................................................................................... 6

Page 13: 5.5 fryzjer

13

Kurs: Elementy stylizacji fryzur z wykorzystaniem technik wizualizacji

Rysunek 5.9 Fryzura epoki dyrektoriatu ................................................................................. 6

Rysunek 5.10 Fryzura okresu empire ....................................................................................... 7

Rysunek 5.11 Brigitte Bardot, Audrey Hepburn, Marilyn Monroe ................................ 8

Rysunek 5.12 Linia pierwsza ..................................................................................................... 11

5.7 Spis treści

5 Dobór stylu fryzury z wykorzystaniem programów komputerowych ................. 2

5.1 Style fryzury z różnych epok .......................................................................................................... 2 5.1.1 Starożytność (4000-300 p.n.e.) ................................................................................................................. 2

5.2 Asyria i Babilonia ................................................................................................................................. 3 5.2.1 Grecy ...................................................................................................................................................................... 3 5.2.2 Rzym ...................................................................................................................................................................... 3 5.2.3 Średniowiecze ................................................................................................................................................... 4 5.2.4 Renesans .............................................................................................................................................................. 4 5.2.5 Barok ..................................................................................................................................................................... 5 5.2.6 Rokoko .................................................................................................................................................................. 5 5.2.7 Dyrektoriat ......................................................................................................................................................... 6 5.2.8 Empire .................................................................................................................................................................. 7 5.2.9 Wiek XX ................................................................................................................................................................ 7

5.3 Style współczesnych fryzur ............................................................................................................. 8 5.4 Programy komputerowe do projektowania i stylizacji fryzur ......................................... 8

5.4.1 Adobe Photoshop ............................................................................................................................................. 9 5.4.2 Zmiana koloru włosów w programie Adobe Photoshop ............................................................. 10

5.5 Literatura ............................................................................................................................................. 11 5.5.1 Literatura obowiązkowa ........................................................................................................................... 11 5.5.2 Literatura uzupełniająca ........................................................................................................................... 11 5.5.3 Netografia ......................................................................................................................................................... 12

5.6 Spis rysunków .................................................................................................................................... 12