รวมเล่มความเสี่ยง55ฉบับสมบูรณ์

หนา ๑

รายงานความเสยงทางการคลงประจาป 2555 (ฉบบสมบรณ)

Fiscal Risk Statement 2012

สานกนโยบายการคลง สานกงานเศรษฐกจการคลง

หนา ๒

สารบญ

เรอง หนา บทสรปผบรหาร I สวนท 1 เปาหมายนโยบายการคลง 1 สวนท 2 ประมาณการฐานะการคลงระยะปานกลางและการประเมนความเสยงของผลกระทบ 3 ทางเศรษฐกจมหภาคตอฐานะการคลงระยะปานกลาง

บทท 1 ประมาณการฐานะการคลงระยะปานกลาง 4 1.1 สมมตฐานและการประมาณการเศรษฐกจมหภาค 4

1.2 การประมาณการรายไดรฐบาล 4 1.3 การประมาณการรายจายรฐบาล (วงเงนงบประมาณ) 5 1.4 ประมาณการฐานะการคลงรฐบาล 6 1.5 ประมาณการหนสาธารณะ 7 บทท 2 การประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค 8 ตอฐานะการคลงระยะปานกลาง

2.1 ปจจยทใชในการประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค 8 ตอฐานะการคลงระยะปานกลาง 2.2 การประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค 9 สวนท 3 การประเมนและบรหารความเสยงทางการคลงประจาปงบประมาณ 2555 12

บทท 3 รฐบาล 13 3.1 สถานการณดานการคลง 13 3.2 หนสาธารณะ 17 3.3 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของรฐบาลและขอเสนอแนะเชงนโยบาย 19

บทท 4 กองทนนอกงบประมาณ 22 4.1 ความเสยงทางการคลงจากกองทนนอกงบประมาณ 22 4.2 การจดสรรงบประมาณใหกองทนนอกงบประมาณ 24 4.3 การวเคราะหความเสยงทางการคลงจากกองทนนอกงบประมาณ 25 4.4 ผลการประเมนความเสยงของกองทนนอกงบประมาณ และขอเสนอแนะเชงนโยบาย 29

หนา ๓

เรอง หนา บทท 5 รฐวสาหกจ (ทไมใชสถาบนการเงน) 30

5.1 ความเสยงทางการคลงของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 30 5.2 การวเคราะหความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจ 32 ทไมใชสถาบนการเงน : กรณศกษา 5.3 ตวชวดความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 35 5.4 ภาระทางการคลงของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 38 5.5 ความเสยงอนเกดจากขอพพาททางกฎหมายของรฐวสาหกจ 39 5.6 การใหเงนอดหนนการบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ 39 (Public Service Obligation: PSO)

บทท 6 สถาบนการเงนเฉพาะกจ (Specialized Financial Institutions : SFIs) 45 6.1 การประเมนสถานะทางการเงนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ 45

6.2 การประเมนความเสยงจากการดาเนนนโยบายรฐ 49

6.3 การเพมทนและจดสรรเงนอดหนนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจ 55

6.4 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของสถาบนการเงนเฉพาะกจ 56

และขอเสนอแนะเชงนโยบาย

บทท 7 องคกรปกครองสวนทองถน 58 7.๑ ความเสยงดานโครงสรางรายไดของ อปท. 58 7.๒ ความเสยงดานโครงสรางรายจายและดลการคลงของ อปท. 60

7.๓ ความเสยงดานการกอหนของ อปท. 61 7.4 ผลการประเมนความเสยงของ อปท. และขอเสนอแนะเชงนโยบาย 62

บทท 8 ความเสยงทางการคลงจากภาคการเงน 64 8.1 ความเสยงและภาระทางการคลงจากการดาเนนงานของกองทนเพอการฟนฟ 64 และพฒนาระบบสถาบนการเงน 8.2 ภาระและความเสยงทางการคลงจากสถาบนคมครองเงนฝาก 65 8.3 ภาระและความเสยงทางการคลงจากระบบสถาบนการเงน 66 8.4 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของภาคการเงน 71 และขอเสนอแนะเชงนโยบาย

หนา ๔

สารบญแผนภาพ

เรอง หนา แผนภาพท 4.1 สนทรพยและหนสนของกองทนนอกงบประมาณจาแนกตามวตถประสงค 22

ณ สนไตรมาสท 3 ปงบประมาณ 2555

แผนภาพท 4.2 รายไดและคาใชจายของกองทนนอกงบประมาณจาแนกตามวตถประสงค 23 ไตรมาสท 3 ปงบประมาณ 2555 แผนภาพท 4.3 สดสวนงบประมาณทจดสรรใหแกกองทนนอกงบประมาณตองบประมาณรายจาย 24 ปงบประมาณ 2551 – 2556 แผนภาพท 4.4 งบประมาณทกองทนดานสวสดการสงคมไดรบการจดสรร ปงบประมาณ 2551 – 2556 27

แผนภาพท 4.5 ประมาณการรายจายของกองทนดานสวสดการ ปงบประมาณ 2557 - 257๖ 27

แผนภาพท 5.1 สนทรพยและหนสนโดยรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 30

แผนภาพท 5.2 ผลการดาเนนงานโดยรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 30 แผนภาพท 5.3 กาไรสทธของการรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย 33 และองคการขนสงมวลชนกรงเทพ ปงบประมาณ 2551-2555 (ไตรมาสท 3) แผนภาพท 5.4 เงนรบจายสทธจากงบประมาณในภาพรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 35 แผนภาพท 5.5 เงนรบจายสทธจากงบประมาณใหแก รฟท. รฟม. และ ขสมก. 35 แผนภาพท 5.6 หนสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนในภาพรวม 36แผนภาพท 5.7 หนสทธของ รฟท. รฟม. และ ขสมก. 36แผนภาพท 6.1 ประมาณการภาระความเสยหายคงเหลอของรฐบาล 53 จากโครงการทมการแยกบญช PSA จาแนกตามสถาบนการเงนเฉพาะกจ แผนภาพท 6.2 มลคาภาระความเสยหายคงเหลอจากโครงการจานาสนคาเกษตร 54 ทรฐบาลตองชดเชยใหแก ธกส. แผนภาพท 7.1 รายจายและดลการคลงของ อปท. ปงบประมาณ ๒๕๕2 – ๒๕๕5 60

หนา ๕

สารบญตาราง

เรอง หนา ตารางท 1.1 ขอสมมตฐานทางเศรษฐกจทสาคญ 4 ตารางท 1.2 ประมาณการรายไดรฐบาลระยะปานกลาง 5 ตารางท 1.3 ประมาณการดลเงนงบประมาณ ป 2557-2562 6 ตารางท 1.4 ประมาณการหนสาธารณะ ป 2556-2562 7 ตารางท 2.1 ขอสมมตฐานในการวเคราะหความออนไหว 9 ตารางท 2.2 ประมาณการดลเงนงบประมาณ : กรณสถานการณดขน (Optimistic) 10 ตารางท 2.3 ประมาณการหนสาธารณะ: กรณสถานการณดขน (Optimistic) 10 ตารางท 2.4 ประมาณการดลเงนงบประมาณ : กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) 11 ตารางท 2.5 ประมาณการหนสาธารณะ: กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) 11 ตารางท 3.1 ฐานะการคลงตามระบบกระแสเงนสดเทยบกบเอกสารงบประมาณ 14 ตารางท 3.2 การจดเกบรายไดของรฐบาล จาแนกตามหนวยงานจดเกบ 15 ตารางท 3.3 ผลการเบกจายเงนงบประมาณเทยบกบเอกสารงบประมาณ 16ตารางท 3.4 หนสาธารณะคงคาง 17 ตารางท 3.5 ภาระหนของรฐบาล 19 ตารางท 4.1 การจดสรรงบประมาณใหกองทนนอกงบประมาณบางกองทนปงบประมาณ 2555 – 2556 26 ตารางท 4.2 Fiscal Risk Matrix ของกองทนนอกงบประมาณ 29 ตารางท 5.1 อตราสวนทางการเงนโดยรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 31 ตารางท 5.2 กาไรสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน แยกตามสาขาป 2553 – 255๕ 32ตารางท 5.3 สนทรพยรวม หนสนรวม และอตราสวนทางการเงนของ รฟท. รฟม. และ ขสมก. 32 ปงบประมาณ 2555 (ไตรมาสท 3) ตารางท 5.4 โครงการเงนกของรฐวสาหกจฯ ทรฐบาลรบภาระ 38 ตารางท 5.5 หนของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตร 38 ตารางท 5.6 ขอพพาททางกฎหมายของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน และมลคาความเสยหายทอาจเกดขน 39 ตารางท 5.7 รายละเอยดการขอรบเงนและวงเงนอดหนนบรการสาธารณะ (PSO) ทไดรบการอนมต 40 ตารางท 5.8 Fiscal Risk Matrix ของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 43 ตารางท 6.1 อตราสวนหนสนตอสนทรพยของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ป 2553 – ไตรมาสท 3 ป 2555 46 ตารางท 6.2 สดสวนหนทไมกอใหเกดรายได และอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง 47 ป 2551 – ไตรมาสท 3 ป 2555 ตารางท 6.3 สดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายได ป 2553 – ไตรมาสท 3 ป 2555 48 ตารางท 6.4 ผลการดาเนนกจกรรมกงการคลงผานสถาบนการเงนเฉพาะกจป 2552 - ไตรมาสท 2 ป 2555 49

หนา ๖

สารบญตาราง

เรอง หนา ตารางท 6.5 โครงการทมการแยกบญชธรกรรมเชงนโยบายรฐ (Public Service Account) 51 จาแนกตามสถาบนการเงนเฉพาะกจ ตารางท 6.6 เงนอดหนนและเงนเพมทนของ ธกส. (ทกโครงการ) 54 ตารางท 6.7 จานวนวงเงนเพมทนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจประจาปงบประมาณ 2552 – 2556 55 ตารางท 6.8 การจดสรรงบประมาณอดหนน SFIs ประจาป 2551- 2556 55 ตารางท 6.9 ภาพรวมเงนเพมทนและเงนอดหนนของ SFIs ป 2552 – 2556 56 ตารางท 7.1 รายไดของ อปท. ปงบประมาณ ๒๕๕4 – ๒๕๕6 58 ตารางท 7.2 ยอดหนคงคางขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ ๒๕๕2 – ๒๕๕4 61 ตารางท 7.3 Fiscal Risk Matrix ของ อปท. 62 ตารางท 8.1 ยอดหนคงคางของพนธบตร FIDF 64 ตารางท 8.2 สถตผฝากเงน 66 ตารางท 8.3 ขอมลทางการเงนของธนาคารพาณชยทงระบบ ป 2552 – ไตรมาสท 3 ป 2555 67 ตารางท 8.4 ประมาณการภาระทางการเงนของกองทนสงเสรมการประกนภยพบต 69 ตารางท 8.5 Fiscal Risk Matrix ของภาคการเงน 71

หนา ๗

บทสรปผบรหาร (Executive Summary)

เปาหมายนโยบายการคลง ในปงบประมาณ 2556 รฐบาลยงคงใหความสาคญกบการสนบสนนการ

ขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเน องผานการจดทางบประมาณขาดดลและกลไกอนๆ ไดแก กองทนนอกงบประมาณ การลงทนของรฐวสาหกจ การรวมทนกบภาคเอกชน และการดาเนนนโยบายกงการคลง ในขณะทนโยบายการคลงในระยะปานกลางมเปาหมายการบรหารรายไดและรายจายเพอใหงบประมาณเขาสภาวะสมดล รวมไปถงการเพมความสามารถทางการแขงขนของประเทศในระยะยาวดวยการลงทนโครงสรางพนฐานขนาดใหญในสาขาการขนสง โดยเฉพาะอยางยงการขนสงระบบราง

ประมาณการฐานะการคลงและผลกระทบของเศรษฐกจมหภาคตอฐานะการคลงระยะปานกลาง

พบวา หากไมมการเปลยนแปลงนโยบายรายไดและรายจายทมนยสาคญ ดลการคลงจะเขาสภาวะเกนดลไดในป 2560 ในขณะทดลการคลงเบองตนจะเขาสภาวะสมดลในปงบประมาณ 2558 ทงน เมอทาการวเคราะหผลกระทบของเศรษฐกจมหภาคตอฐานะการคลงในระยะปานกลาง พบวา ในกรณทสถานการณดขน ดลการคลงและดลการคลงเบองตนจะสามารถเกนดลไดในปงบประมาณ 2559 และ 2558 ตามลาดบ ในขณะทกรณสถานการณแยลง ดลการคลงจะไมสามารถเขาสภาสะสมดลไดภายในป 2562 สวนดลการคลงเบองตนจะเขาสภาวะเกนดลในชวงสน ๆ ระหวางป 2559-2560 และจะกลบไปขาดดลในป 2561 เปนตนไป อยางไรกตาม สดสวนหนสาธารณะคงคางตอ GDP ในทก ๆ กรณยงคงอยภายใตกรอบความยงยนทางการคลงทกาหนดไวทรอยละ 60 ของ GDP

การประเมนความเสยงทางการคลง เมอพจารณาฐานะการคลงเทยบกบประมาณการตามเอกสาร

งบประมาณ พบวา ดลการคลงทเกดขนจรงมความคลาดเคลอนไปจากประมาณการตามเอกสารงบประมาณอยางมนยสาคญ อยางไรกตาม ความคลาดเคลอนทเกดขนมแนวโนมไปในทางอนรกษนยม กลาวคอ จานวนการขาดดลการคลงทเกดขนจรงจะตากวาวงเงนขาดดลตามเอกสารงบประมาณเสมอ ดงนน ความเสยงทจะเกดวกฤตทางการคลงอนสบเนองมาจากความคลาดเคลอนของการประมาณการฐานะการคลงคอนขางตา

อยางไรกตาม เมอพจารณาถงความเสยงทางดานการจดเกบรายได พบวา นโยบายหรอมาตรการ

ทางดานรายจายภาษบางครงเปนสาเหตทาใหรฐบาลสามารถการจดเกบรายไดไดนอยกวาทประมาณการไว ซงการใชนโยบายหรอมาตรการรายจายภาษในระยะยาวอาจเปนผลเสยตอโครงสรางรายไดของรฐบาลในภาพรวม สาหรบความเสยงทางดานรายจาย พบวา รฐบาลมความเสยงระยะยาวอนเกดจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของไทย กลาวคอ การเขาสสงคมผสงอายของไทยจะสงผลใหรายจายดานสวสดการรกษาพยาบาลและสวสดการหลงเกษยณอายของรฐบาลขยายตวขนอยางรวดเรว ในขณะทประชากรวยแรงงานมสดสวนนอยลงอนจะสงผลกระทบตอฐานภาษทางดานรายไดและการบรโภค

สาหรบความเสยงทางการคลงอนเกดจากรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน สวนใหญจะอยในรปของ

การคาประกนเงนก และการรบภาระหนแทนรฐวสาหกจ นอกจากน การใหภาคเอกชนรวมลงทนในโครงการลงทนโครงสรางพนฐานในรปแบบของ Public-Private Partnership (PPP) อาจนามาซงความเสยงในลกษณะการคาประกนเงนกใหแกภาคเอกชนทรวมลงทน การรบประกนรายไดขนตาของโครงการ รวมไปถงการรวมรบผลขาดทนของโครงการ เปนตน

I

หนา ๘

ในสวนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ซงมการดาเนนนโยบายกงการคลงอยางกวางขวาง รฐบาลมภาระผกพนในการชดเชยความเสยหายจากการดาเนนโครงการตามนโยบายรฐของสถาบนการเงนเฉพาะกจเหลาน ซงในทางปฏบตถอวาเปนการขาดดลแอบแฝง (Hidden Deficit) เปนความเสยหายทยงไมรบรโดยระบบงบประมาณ โดยเฉพาะอยางยงโครงการรบจานาสนคาเกษตรซงมแนวโนมขยายตวเพมขน

สาหรบการจดตงสถาบนคมครองเงนฝากและกองทนสงเสรมการประกนภยพบต ถอเปนมาตรการในการบรหารความเสยงทางการคลงอนเกดจากวกฤตการณการเงนและภยพบตทมผลกระทบตอสาธารณชนอยางกวางขวาง อยางไรกตาม หากความเสยหายทเกดขนเกนกวาเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากหรอเงนกองทนสงเสรมการประกนภยพบตสามารถรองรบได กอาจนามาซงความเส ยงท รฐบาลตองเขาไปรบผดชอบความเสยหายนนโดยนย

II

หนา ๙

สวนท 1 เปาหมายนโยบายการคลง

หนา ๑

สวนท 1

เปาหมายนโยบายการคลง

เปาหมายหลกของนโยบายการคลง คอ การรกษาเสถยรภาพและสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การกระจายรายไดและโอกาสทางเศรษฐกจใหแกประชาชน และการแกไขปญหาทางสงคม โดยผสมผสานเครองมอทางการคลงประเภทตางๆ ไดแก เครองมอดานการจดเกบรายได การใชจาย การบรหารทรพยสนและการกอหน สาธารณะ ในขณะเดยวกนการดาเนนการทางการคลงตองมงเนนประสทธภาพการดาเนนงาน ความโปรงใสและความยงยนทางการคลง โดยสรางกลไกความรบผดชอบทางการคลงทเหมาะสม ในปงบประมาณ 2556 รฐบาลยงคงใหความสาคญกบการสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจ อยางตอเน องผานการใชจายเพ อกระต นเศรษฐกจ โดยรฐบาลมการจดทางบประมาณขาดดลจานวน 300,000 ลานบาท นอกจากน รฐบาลยงไดมการใชนโยบายภาษเพอเพมประสทธภาพและความสามารถทางการแขงขนของภาคเศรษฐกจไทย ไดแก การปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคลเปนรอยละ 20 ของกาไรสทธ รวมถงการปรบลดภาษสรรพสามตน ามนเพอบรรเทาผลกระทบจากความผนผวนของราคานามนในตลาดโลก

นอกจากน รฐบาลยงมการใชจายผานกองทนนอกงบประมาณ โดยกองทนนอกงบประมาณทมสดสวน

รายจายสงสดคอ กองทนนอกงบประมาณประเภทเพอการสงเคราะหและสวสดการสงคม เชน กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตและกองทนประกนสงคม เปนตน นอกจากน ในชวงปงบประมาณ 2555-2556 รฐบาลไดมการจดตงกองทนนอกงบประมาณประเภทใหม ๆ ไดแก กองทนพฒนาบทบาทสตรและกองทนตงตวได และเพมบทบาทในการดาเนนงานของกองทนหมบานและชมชนเมอง ทงน คาดวารฐบาลมแนวโนมทจะเพมบทบาทของกองทนนอกงบประมาณมากขนเพอใหเปนกลไกสาคญของรฐบาลในการกระตนเศรษฐกจและสรางความเปนธรรมในสงคมตอไป

ในดานการลงทน นอกจากจะมการลงทนผานงบประมาณโดยตรงแลว ภาครฐยงไดลงทนผานรฐวสาหกจและการรวมทนระหวางภาครฐและเอกชน (Public Private Partnership: PPP) อกดวย ซงเปนการเพมศกยภาพในการลงทนและผอนคลายขอจากดทางงบประมาณ ทงน ในปงบประมาณ 2556 รฐบาลไดมการอนมตงบลงทนของรฐวสาหกจ (ทไมใชสถาบนการเงน) จานวน 292,221 ลานบาท 0

1 ซงประมาณรอยละ 52.0 เปนงบลงทนของรฐวสาหกจสาขาขนสง สะทอนใหเหนถงความพยายามของภาครฐในการพฒนาการขนสงในประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการขนสงระบบราง เพอเพมความสามารถทางการแขงขนและลดปรมาณการบรโภคเชอเพลงในระยะยาว

การดาเนนนโยบายกงการคลงผานสถาบนการเงนเฉพาะกจยงคงมบทบาทคอนขางสง โดยเฉพาะอยาง

ยงโครงการรบจานาสนคาเกษตร ซงในปการผลต 2555/56 (ปงบประมาณ 2556) คณะรฐมนตรมมตเหนชอบวงเงนรบจานาสนคาเกษตรทงสน 405,000 บาท โดยแบงเปนวงเงนรบจานาขาวนาป 240,000 ลานบาท และวงเงนรบจานาขาวนาปรง 165,000 ลานบาท ทงน แหลงเงนทนทใชสาหรบโครงการรบจานาฯ

1 ไมรวมงบลงทนของบรษท ปตท. จากด (มหาชน)

หนา ๒

บางสวนจะมาจากสภาพคลองของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (รวมรายไดจากการระบายขาว) และบางสวนจะมาจากเงนกทคาประกนโดยกระทรวงการคลง

สาหรบการกระจายอานาจทางการคลงสองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) นน รฐบาลไดดาเนนการ

ตามบทบญญตของพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม พ.ศ. 2549 โดยในปงบประมาณ 2556 ทองถนมประมาณการรายไดคดเปนรอยละ 27.3 ของรายไดสทธของรฐบาล ทงน การทรายไดและรายจายของ อปท. โดยรวมมแนวโนมเพมขน สะทอนถงบทบาทและหนาทของ อปท. ทเพมขนในการใหบรการสาธารณะ อยางไรกตาม โครงสรางรายไดของ อปท. โดยรวมยงคงพงพาแหลงรายไดจากรฐบาลเปนหลก (ประมาณรอยละ 90 ของรายไดรวม) ซงเปนความทาทายอยางย งสาหรบความพยายามในการกระจายอานาจและความเปนอสระทางการคลงสทองถน

ในสวนของเปาหมายนโยบายการคลงในระยะปานกลาง รฐบาลมงบรหารรายไดและรายจายใหอยภายใตกรอบความยงยนทางการคลง และเขาสการจดทางบประมาณแบบสมดล โดยการเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษและการปรบอตราภาษทเหมาะสมเพอใหรายไดรวมเพมขน (Optimal tax rate) ในขณะเดยวกนจะตองจากดการขยายตวของรายจายประจาและเพมสดสวนของรายจายลงทนใหสงขนดวย นอกจากน การประกาศใชรางพระราชบญญตใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนเพอการลงทนในโครงสรางพนฐานสาขาการขนสงของประเทศ พ.ศ. .... (กรอบวงเงนกเพอการลงทนทงสน 2 ลานลานบาท) ซงคาดวาจะเรมเบกจายในปงบประมาณ 2557 จะเปนแรงกระตนเศรษฐกจทสาคญตอไปและจะชวยเพมความสามารถทางการแขงขนของประเทศในระยะยาว

ทงน การดาเนนนโยบายการคลงและการวางแผนทางการคลงในระยะปานกลางจะตองสอดคลองกบยทธศาสตรตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555—2559) ซงไดนอมนาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแนวคดหลกของการพฒนาประเทศ โดยมงเนนยทธศาสตรสาคญ คอ การสรางความเปนธรรมในสงคม การพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวต การสรางความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน การสรางความเช อมโยงกบประเทศในภมภาคเพ อความม นคงทางเศรษฐกจและสงคม และการจดการทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอมอยางยงยน ทงน เพอใหเศรษฐกจภายในประเทศและภาคการคลงมภมคมกนตอการเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลก เพอเพมขดความสามารถทางการแขงขนของผประกอบการไทย และเพอใหการพฒนเศรษฐกจและสงคมเปนแบบบรณาการทเนนคนและชมชนเปนศนยกลาง

หนา 3

สวนท 2 ประมาณการฐานะการคลงระยะปานกลาง

และประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาคตอฐานะการคลงระยะปานกลาง

(ปงบประมาณ 2557-2562)

หนา 4

บทท 1 ประมาณการฐานะการคลงระยะปานกลาง

ในการวเคราะหฐานะการคลงในระยะปานกลางจะเปนการประมาณการฐานะการคลงในชวง 6 ปขางหนา หรอชวงปงบประมาณ 2557–2562 โดยมองคประกอบหลกทตองพจารณา 3 ประการ กลาวคอ 1) ภาวะเศรษฐกจมหภาค ไดแก อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ และอตราเงนเฟอ ซงเปนปจจยหลกในการประมาณการรายไดรฐบาล 2) การประมาณการรายไดของรฐบาล และ 3) การประมาณการรายจายของรฐบาล โดยสวนตางระหวางผลการประมาณการรายไดและรายจายของรฐบาลจะแสดงถงดลงบประมาณหรอฐานะการคลงของรฐบาล ซงจะสงผลกระทบตอระดบหนสาธารณะของประเทศในอนาคตดวย โดยมรายละเอยด ดงน 1.1 สมมตฐานและการประมาณการเศรษฐกจมหภาค

เศรษฐกจไทยในป 2556 คาดวาจะขยายตวรอยละ 5.2 โดยมปจจยขบเคลอนจากการขยายตวของ อปสงคในประเทศ อปสงคภาครฐ และอปสงคจากตางประเทศทปรบตวดขนจากวกฤตหนสาธารณะของยโรโซนทคาดวาจะคลคลายมากขน ตลอดจนมาตรการกระตนเศรษฐกจทมอยางตอเนองภายหลงจากการเลอกตงทวไปของประเทศเศรษฐกจขนาดใหญ ทงประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศจน

สาหรบการประมาณการเศรษฐกจไทยป 2557-2562 นน คาดวาเศรษฐกจไทยจะกลบสภาวะปกต และสามารถขยายตวตามศกยภาพเศรษฐกจ (Potential Output) รายละเอยดปรากฏตามตารางขอสมมตฐานทสาคญ ดงน

ตารางท 1.1 ขอสมมตฐานทางเศรษฐกจทสาคญ

2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

1. อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาคงท ปปฏทน (CY) (รอยละ)

5.50 5.20 4.50 4.50 4.50 4.50 4.50 4.50

3. อตราเงนเฟอทวไป (รอยละ) 3.30 3.50 3.20 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 ทมา ขอสมมตฐานของสานกงานเศรษฐกจการคลง ณ วนท 14 ธนวาคม 2555

1.2 การประมาณการรายไดรฐบาล

การประมาณการรายไดรฐบาล ในชวงปงบประมาณ 2557 – 2562 กาหนดขอสมมตฐานใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจในชวงปงบประมาณ 2557 – 2562 เทากบรอยละ 4.5 ตอป และคาความยดหยนของรายไดตอ GDP (Revenue Buoyancy) เทากบ 1.13 ในปงบประมาณ 2557 เทากบ 1.01 ในปงบประมาณ 2558 และเทากบ 1.05 ในชวงปงบประมาณ 2559 – 2562 พบวา รายไดรฐบาลสทธมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 7.95 และมสดสวนรายไดรฐบาลสทธตอ GDP เฉลยรอยละ 17.49 ทงน ในการประมาณการดงกลาวไดคานงถงผลกระทบจากการปรบลดภาษเงนไดนตบคคลในปงบประมาณ 2557 แลว และกาหนดขอสมมตฐานใหมการขยายระยะเวลาปรบลดอตราภาษสรรพสามตนามนดเซลเหลอลตรละ 0.005 บาท อยางตอเนองโดยไมมกาหนดสนสด ซงจะทาใหรฐบาลมรายไดตงแตปงบประมาณ 2557 - 2562 ดงปรากฏในตารางท 1.2

หนา 5

ตารางท 1.2 ประมาณการรายไดรฐบาลระยะปานกลาง

ปงบประมาณ 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

1. ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ณ ราคาตลาด ปปฏทน (CY) (พนลานบาท) *

11,278.0 12,180.0 13,118.0 14,101.9 15,159.5 16,296.5 17,518.7 18,832.6

2. ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ณ ราคาตลาด ปงบประมาณ (FY) (พนลานบาท) *

12,857.0 13,855.9 14,895.1 16,012.3 17,213.2 18,504.1 12,857.0 13,855.9

3. รายไดรฐบาลสทธ (พนลานบาท) 1,980.0 2,100.0 2,275.0 2,454.0 2,647.0 2,855.0 3,080.0 3,323.0

4. อตราเพมของรายได (รอยละ) 11.86 6.06 8.33 7.87 7.86 7.86 7.88 7.89

5. คาความยดหยนของรายได (Buoyancy) 1.57 0.62 1.13 1.01 1.05 1.05 1.05 1.05

6. สดสวนรายไดตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ CY (รอยละ)

17.56 17.24 17.34 17.40 17.46 17.52 17.58 17.64

ทมา ฝายรายไดและฝายรายจาย, สวนนโยบายการคลงและงบประมาณ, สานกนโยบายการคลง, สานกงานเศรษฐกจการคลง. หมายเหต: คาความยดหยนของรายได (Revenue Buoyancy) เทากบ อตราเพมของรายได/อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาตลาด ตามปงบประมาณ

1.3 การประมาณการรายจายรฐบาล (วงเงนงบประมาณ)

การประมาณการวงเงนงบประมาณรายจายในชวงปงบประมาณ 2557 - 2562 เปนการประมาณการภายใตขอสมมตฐาน ดงน 1. งบบคลากร กาหนดใหเงนเดอน คาจางประจา เงนเบยหวด เงนบาเหนจ เงนบานาญ เงนสารอง เงนสมทบของขาราชการมอตราการขยายตวตามแนวโนมอตราการขยายตวในอดต และกาหนดใหคารกษาพยาบาลขาราชการเพมขนตามอตราเงนเฟอทวไป 2. งบดาเนนงาน กาหนดใหเพมขนตามอตราเงนเฟอทวไป 3. งบชาระหน กาหนดใหรายจายชาระคนตนเงนกคดเปนสดสวนรอยละ 3 ของงบประมาณรายจาย ดอกเบยจายคานวณจากอตราดอกเบยเฉลยรอยละ 5.25 ตอปและงบชาระหน (เงนตนและดอกเบย) คดเปนสดสวนรอยละ 7.41 ของวงเงนงบประมาณรายจายประจาป 4. เงนอดหนน ในสวนของกองทนนอกงบประมาณขนาดใหญกาหนดใหเปนไปตามแนวโนมอตรา การขยายตวในอดต ในสวนของกองทนนอกงบประมาณขนาดเลกกาหนดใหเงนอดหนนคงทเทากบปลาสดของขอมลจากประมาณการรายจายลวงหนาตามเอกสารงบประมาณ และในสวนของเงนอดหนนองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) กาหนดใหรายไดของ อปท. ตอรายไดรฐบาลสทธจะมสดสวนเพมขนจากรอยละ 26.19 ในปงบประมาณ 2556 เปนรอยละ 27.5 ในปงบประมาณ 2557 และเพ มข นรอยละ 0.5 ตอป ตงแตปงบประมาณ 2558 เปนตนไป 5. รายจายตามนโยบายรฐบาล กาหนดใหโครงการดานสวสดการสงคมทดาเนนการตอเนองไดรบจดสรรงบประมาณตามแนวโนมอตราการขยายตวในอดต เชน นโยบายเรยนฟร 15 ปของรฐบาล โครงการ One Tablet PC per Child โครงการสรางระบบเพอสงเสรม OTOP รวมกบศนยศลปาชพ กองทนตงตวได กองทนสตร เปนตน และโครงการทมกาหนดระยะเวลาสนสดชดเจนจะเปนไปตามประมาณการรายจายลวงหนาตามเอกสารงบประมาณ เชน โครงการคนเงนใหกบผซอรถคนแรก โครงการพฒนาศกยภาพหมบานและชมชน โครงการพกชาระหนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ โครงการบตรเครดตเกษตรกร และโครงการคนครใหนกเรยน เปนตน

หนา 6

6. งบรายจายอน กาหนดใหงบประมาณทจดสรรใหองคกรตามรฐธรรมนญ หนวยงานของรฐสภา กาหนดใหเพมขนตามอตราเงนเฟอทวไป 7. งบกลางรายการเงนสารองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจาเปน กาหนดใหคดเปนสดสวนรอยละ 2.4 ของงบประมาณรายจายประจาป 8. รายจายลงทน กาหนดใหรายจายลงทนทผกพนตามมาตรา 23 ของพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. 2502 เทากบรอยละ 4.4 ของงบประมาณรายจายประจาป ตงแตปงบประมาณ 2557 เปนตนไป และรายจายลงทนของโครงการลงทนใหม กาหนดใหมสดสวนเทากบรอยละ 1.5 ของ GDP ตงแตปงบประมาณ 2557 เปนตนไป 1.4 ประมาณการฐานะการคลงรฐบาล

จากประมาณการดลงบประมาณ (ตารางท 1.3) ในชวงระหวางปงบประมาณ 2557 - 2562 พบวา รฐบาลจะสามารถจดทางบประมาณแบบสมดลไดตงแตปงบประมาณ 2560 เปนตนไป ขณะทดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจาย1

2 สามารถเขาสภาวะสมดลไดตงแตปงบประมาณ 2559 เปนตนไป ทงน ดลการคลงเบองตน

2

3 (Primary Balance) ทไมรวมรายจายชาระตนเงนกและดอกเบยจะสามารถเขาสภาวะสมดลไดในปงบประมาณ 2558 เปนตนไป

ตารางท 1.3 ประมาณการดลเงนงบประมาณ ป 2557-2562

2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

รายไดรฐบาลสทธ (พนลานบาท) 1,980.0 2,100.0 2,275.0 2,454.0 2,647.0 2,855.0 3,080.0 3,323.0

อตราเพม (รอยละ) 11.86 6.06 8.33 7.87 7.86 7.86 7.88 7.89

สดสวนตอ GDP (รอยละ) 17.56 17.24 17.34 17.40 17.46 17.52 17.58 17.64

งบประมาณรายจาย (พนลานบาท) 2,380.0 2,400.0 2,500.0 2,604.0 2,722.0 2,855.0 3,080.0 3,323.0

อตราเพม (รอยละ) 9.70 0.84 4.17 4.16 4.53 4.89 7.88 7.89

สดสวนตอ GDP (รอยละ) 21.10 19.70 19.06 18.47 17.96 17.52 17.58 17.64

ดลเงนงบประมาณ (พนลานบาท) -400.0 -300.0 -225.0 -150.0 -75.0 0.0 0.0 0.0

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -3.55 -2.46 -1.72 -1.06 -0.49 0.00 0.00 0.00

ดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจาย -224.8 -171.2 -90.9 -2.2 76.9 152.5 149.9 143.7

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.99 -1.41 -0.69 -0.02 0.51 0.94 0.86 0.76

ดลการคลงเบองตน (Primary Balance) -177.9 -122.1 -41.6 39.6 123.1 210.0 222.3 236.4

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.58 -1.00 -0.32 0.28 0.81 1.29 1.27 1.26

ทมา ฝายรายไดและฝายรายจาย, สวนนโยบายการคลงและงบประมาณ, สานกนโยบายการคลง, สานกงานเศรษฐกจการคลง. ณ ธนวาคม 2555

2 ดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจาย เปนดลการคลงทกาหนดในขอตกลงความรวมมอระหวางกระทรวงการคลงและสานกงบประมาณ เมอวนท 9 สงหาคม 2553 3 ดลการคลงเบองตน (Primary Balance) เปนดลการคลงทสะทอนถงผลการดาเนนงานของรฐบาลและทศทางของนโยบายการคลงของรฐบาล โดยไมรวมรายไดจากดอกเบยรบ และรายจายของการชาระตนเงนก และดอกเบย เนองจากไมมผลกระทบตอการเปลยนแปลงทางดานอปสงครวมของประเทศ หรอไมมผลกระทบตอการตดสนใจในการดาเนนธรกรรมทางเศรษฐกจของประชาชนและหนวยธรกจ

หนา 7

1.5 ประมาณการหนสาธารณะ

ณ วนท 30 กนยายน 2555 ยอดหนสาธารณะคงคางมจานวน 4,937.2 พนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 43.91 ของ GDP และจากการประมาณการภายใตขอสมมตฐานประมาณการฐานะการคลงตามขอ 1.4 และขอสมมตฐานดานการกอหนทสาคญ

1) การกเพอโครงการลงทนสทธของรฐบาลและการกใหมสทธของรฐวสาหกจตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป กาหนดใหเพมขนตามอตราการขยายตวของของ Nominal GDP

2) การกเงนตามพระราชกาหนดใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนเพอการวางระบบบรหารจดการนาและสรางอนาคตประเทศ พ.ศ.2555 จะกเงนในชวงปงบประมาณ 2556 – 2560 ในจานวนเงน 100,000 ลานบาท 59,322 ลานบาท 97,587 ลานบาท 47,912 ลานบาท และ 35,179 ลานบาท ตามลาดบ

3) การกเงนตามพระราชกาหนดกองทนสงเสรมการประกนภยพบต พ.ศ. 2555 จะกเงนจานวน 2,500 ลานบาท ในปงบประมาณ 2556 และจะกเงน 5,000 ลานบาทตอป ในชวงปงบประมาณ 2557 - 2562

4) ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) จะเปนผชาระเงนตนและดอกเบยกองทนฟนฟฯ (FIDF) ตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป

5) การประมาณการหนสาธารณะไดคานงถงการกเงนตามรางพระราชบญญตใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนเพอการลงทนโครงสรางพนฐาน พ.ศ. .... วงเงน 2 ลานลานบาท ในชวงปงบประมาณ 2557 – 2563 แลว

6) หนคงคางสาหรบโครงการรบจานาพชผลทางการเกษตรตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไปจะไมเกนกรอบวงเงน 410,000 ลานบาท ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 13 กนยายน 2554

ผลการประมาณการพบวา หนสาธารณะคงคาง ณ สนป 2556 จะมจานวน 5,681.9 พนลานบาท หรอ

คดเปนรอยละ 46.6 ของ GDP และมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยมสดสวนหนสาธารณะตอ GDP เพมขนสงสดเทากบรอยละ 49.3 ของ GDP ในปงบประมาณ 2559 ดงปรากฎในตารางท 1.4

ตารางท 1.4 ประมาณการหนสาธารณะ ป 2556-2562

ปงบประมาณ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

หนสาธารณะคงคาง (พนลานบาท) 5,681.9 6,237.6 6,914.2 7,469.3 8,009.2 8,378.9 8,565.6

หนสาธารณะตอ GDP (รอยละ) 46.6 47.5 49.0 49.3 49.1 47.8 45.5

GDP CY 12,180.0 13,118.0 14,101.9 15,159.5 16,296.5 17,518.7 18,832.6

ทมา ประมาณการโดยสานกงานบรหารหนสาธารณะ, ณ ธนวาคม 2555.

หนา 8

บทท 2 ประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค ตอฐานะการคลงระยะปานกลาง

ในการประมาณการฐานะการคลงและหนสาธารณะสวนใหญจะพจารณาจากแนวโนมของขอมลในอดต

นโยบายของรฐบาล ประกอบกบสมมตฐานของปจจยหรอตวแปรทกาหนดหรอมอทธพลตอฐานะการคลงและหนสาธารณะภายใตสถานการณปกตหรอกรณฐาน (Base Case) ซงเปนการคาดการณสถานการณทมแนวโนมจะเกดขนในอนาคตมากทสด หรอการคาดการณอยางดทสด (Best Guess Estimate) แตในความเปนจรงแลว สถานการณหรอสภาพแวดลอม เชน ภาวะทางเศรษฐกจ มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และการเปลยนแปลงดงกลาวเปนความเสยงททาใหฐานะการคลงไมเปนไปตามทประมาณการไว จงจาเปนทจะตองมการวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลงตอผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค (Sensitivity Analysis) เพอใหการประมาณการฐานะการคลงและหนสาธารณะสามารถครอบคลมความเส ยงทอาจจะเกดขนได ทงน ในการวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลงในชวงปงบประมาณ 2557 – 2562 จะเปนการวเคราะหผลกระทบตอฐานะการคลงจากการเปลยนแปลงของตวแปรทางเศรษฐกจมหภาคทกาหนด ดงน 2.1 ปจจยทใชในการประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาคตอฐานะการคลงระยะปานกลาง ในการวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลง ไดกาหนดสมมตฐานทเปลยนแปลง ไดแก อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ อตราเงนเฟอทวไป และคาความยดหยนของรายได (Revenue Buoyancy) ดงน

กรณสถานการณดขน (Optimistic) กาหนดขอสมมตฐานอตราการขยายตวทางเศรษฐกจใหขยายตวเพมขนจากกรณฐานรอยละ 2 อตราเงนเฟอกาหนดใหลดลงจากกรณฐานรอยละ 1 คาความยดหยนของรายไดเฉลยเทากบ 1.28 ซงเทากบคาเฉลยในชวงเศรษฐกจด (2545-2551)

กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) กาหนดขอสมมตฐานอตราการขยายตวทางเศรษฐกจใหขยายตวลดลงจากกรณฐานรอยละ 2 อตราเงนเฟอกาหนดใหเพมขนจากกรณฐานรอยละ 1 คาความยดหยนของรายไดเฉลยเทากบ 0.82 ซงเทากบคาเฉลยในชวงเศรษฐกจเรมฟนตว (2543-2544)

หนา 9

ตารางท 2.1 ขอสมมตฐานในการวเคราะหความออนไหว ปงบประมาณ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

กรณฐาน 1. อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาคงท ตาม

ปปฎทน (CY) (รอยละ) 5.20 4.50 4.50 4.50 4.50 4.50 4.50 2. อตราเงนเฟอทวไป (รอยละ) 3.50 3.20 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 3. คาความยดหยนของรายได (เทา) 0.62 1.13 1.01 1.05 1.05 1.05 1.05 กรณสถานการณดทสด

1. อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาคงท ตาม

ปปฎทน (CY) (รอยละ) 5.20 6.50 6.50 6.50 6.50 6.50 6.50 2. อตราเงนเฟอทวไป (รอยละ) 3.50 2.20 2.00 2.00 2.00 2.00 2.00 3. คาความยดหยนของรายได (เทา) 0.62 0.94 1.28 1.28 1.28 1.28 1.28 กรณสถานการณแยทสด 1. อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาคงทตาม

ตามปปฎทน (CY) (รอยละ) 5.20 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2. อตราเงนเฟอทวไป (รอยละ) 3.50 4.20 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 3. คาความยดหยนของรายได (เทา) 0.65 1.14 0.82 0.82 0.82 0.82 0.82 ทมา: สวนบรหารความเสยงดานการคลง, สานกนโยบายการคลง, สานกงานเศรษฐกจการคลง. ณ ธนวาคม 2555. หมายเหต: คาความยดหยนของรายได (Revenue Buoyancy) เทากบ อตราเพมของรายได/อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาตลาด ตามปงบประมาณ

2.2 การประเมนความเสยงของผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาค 2.2.1 กรณสถานการณดขน (Optimistic) (1) การวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลง

จากการวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลงพบวา รายได รายจาย และดลการคลงของรฐบาลมการเปลยนแปลงตามสถานการณจาลองกรณสถานการณดขน (Optimistic) ภายใตขอสมมตฐานการจดเกบรายไดของรฐบาลในปงบประมาณ 2557 ขยายตว 0.94 เทา และในชวงปงบประมาณ 2558 - 2562 ขยายตวเฉลย 1.28 เทาของการขยายตวทางเศรษฐกจ (กรณฐานเทากบ 1.05 เทา) ภาวะเศรษฐกจขยายตวเฉลยรอยละ 6.5 (กรณฐานรอยละ 4.5) และอตราเงนเฟอทวไปเฉลยเทากบรอยละ 2 (กรณฐานรอยละ 3)

ในชวงปงบประมาณ 2557 - 2561 อตราการขยายตวเฉล ยของรายไดรฐบาลสทธเทากบรอยละ 10.46 (กรณฐานรอยละ 7.95) สดสวนรายไดรฐบาลสทธตอ GDP เฉลยเทากบรอยละ 18.16 (กรณฐานรอยละ 17.49) ขณะทงบประมาณรายจายมอตราการขยายตวเฉลยเทากบ 5.58 (กรณฐานรอยละ 5.59) สดสวนรายจายตอ GDP เฉลยเทากบรอยละ 17.47 (กรณฐานรอยละ 18.04) สงผลใหรฐบาลมการเกนดลงบประมาณเฉลยรอยละ 0.69 ตอ GDP ตอป (กรณฐานขาดดลงบประมาณเฉลยรอยละ 0.55 ตอ GDP ตอป) โดยสามารถจดทางบประมาณแบบสมดลไดในปงบประมาณ 2559 ขณะทดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจายและดลการคลงเบองตน (Primary Balance) ทไมรวมรายจายชาระตนเงนกและดอกเบยจะสามารถเขาสภาวะสมดลไดในปงบประมาณ 2558 รายละเอยดดงปรากฎตามตารางท 2.2

หนา 10

ตารางท 2.2 ประมาณการดลเงนงบประมาณ : กรณสถานการณดขน (Optimistic)

2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

รายไดรฐบาลสทธ (พนลานบาท) 2,100.0 2,275.0 2,523.0 2,798.0 3,102.0 3,439.0 3,813.0 อตราเพม (รอยละ) 6.06 8.33 10.90 10.90 10.86 10.86 10.88 สดสวนตอ GDP (รอยละ) 17.24 17.18 17.56 17.95 18.34 18.74 19.15

งบประมาณรายจาย (พนลานบาท) 2,400.0 2,500.0 2,603.0 2,720.0 2,854.0 3,079.0 3,322.0 อตราเพม (รอยละ) 0.84 4.17 4.12 4.49 4.93 7.88 7.89 สดสวนตอ GDP (รอยละ) 19.70 18.88 18.12 17.45 16.88 16.78 16.69 ดลเงนงบประมาณ (พนลานบาท) -300.0 -225.0 -80.0 78.0 248.0 360.0 491.0 สดสวนตอ GDP (รอยละ) -2.46 -1.70 -0.56 0.50 1.47 1.96 2.47 ดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจาย -171.2 -90.9 37.7 192.9 368.4 493.3 643.5 สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.41 -0.69 0.26 1.24 2.18 2.69 3.23 ดลการคลงเบองตน -122.1 -41.6 112.9 279.6 459.5 588.2 737.2 สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.00 -0.31 0.79 1.79 2.72 3.21 3.70

ทมา ประมาณการโดยสานกงานเศรษฐกจการคลง, ณ ธนวาคม 2555

(2) ความเสยงของหนสาธารณะ จากการวเคราะหความออนไหวของหนสาธารณะภายใตขอสมมตฐานตามตารางท 2.1 พบวา กรณ

สถานการณดขน (Optimistic) ระดบหนสาธารณะตอ GDP จะเพมขนสงสดคดเปนสดสวนรอยละ 47.6 ตอ GDP ในป 2558 และคอย ๆ ลดลง รายละเอยดดงปรากฏในตารางท 2.3

ตารางท 2.3 ประมาณการหนสาธารณะ: กรณสถานการณดขน (Optimistic)

ปงบประมาณ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

หนสาธารณะคงคาง (พนลานบาท) 5,681.9 6,237.6 6,844.2 7,246.3 7,538.2 7,547.9 7,243.6


GDP CY 12,180.0 13,240.0 14,365.0 15,586.0 16,911.0 18,348.0 19,908.0 ทมา ประมาณการโดยสานกงานบรหารหนสาธารณะและสานกงานเศรษฐกจการคลง, ณ ธนวาคม 2555

2.2.2 กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) (1) การวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลง

จากการวเคราะหความออนไหวของฐานะการคลงพบวา รายได รายจาย และดลการคลงของรฐบาลมการเปลยนแปลงตามสถานการณจาลองกรณสถานการณแยลง (Pessimistic) ภายใตขอสมมตฐานการจดเกบรายไดของรฐบาลในปงบประมาณ 2557 ขยายตว 1.14 เทา และในชวงปงบประมาณ 2558 - 2562 ขยายตว 0.82 เทาของการขยายตวทางเศรษฐกจ (กรณฐานเทากบ 1.05 เทา) ภาวะเศรษฐกจขยายตวเฉลยรอยละ 2.5 (กรณฐานรอยละ 4.5) และอตราเงนเฟอทวไปเฉลยเทากบรอยละ 4 (กรณฐานรอยละ 3)

ในชวงปงบประมาณ 2557 - 2562 อตราการขยายตวเฉลยของรายไดรฐบาลสทธเทากบรอยละ 5.83 (กรณฐานรอยละ 7.95) สดสวนรายไดรฐบาลสทธตอ GDP เฉล ยเทากบรอยละ 17.03 (กรณฐาน รอยละ 17.49) ขณะทงบประมาณรายจายมอตราการขยายตวเฉลยเทากบ 5.60 (กรณฐานรอยละ 5.59)

หนา 11

สดสวนรายจายตอ GDP เฉลยเทากบรอยละ 18.64 (กรณฐานรอยละ 18.04) สงผลใหรฐบาลมการขาดดลงบประมาณเฉลยรอยละ 1.61 ตอ GDP ตอป (กรณฐานขาดดลงบประมาณเฉลยรอยละ 0.55 ตอ GDP ตอป) และไมสามารถจดทางบประมาณแบบสมดลไดในปงบประมาณ 2562 ขณะทดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจายและดลการคลงเบองตน (Primary Balance) กไมสามารถสมดลไดภายในป 2562 เชนเดยวกน รายละเอยดดงปรากฏในตารางท 2.4

ตารางท 2.4 ประมาณการดลเงนงบประมาณ : กรณสถานการณแยลง (Pessimistic)

2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

รายไดรฐบาลสทธ (พนลานบาท) 2,100.0 2,275.0 2,396.0 2,524.0 2,659.0 2,801.0 2,950.0

อตราเพม (รอยละ) 6.06 8.33 5.32 5.34 5.35 5.34 5.32

สดสวนตอ GDP (รอยละ) 17.24 17.51 17.31 17.12 16.94 16.75 16.57

งบประมาณรายจาย (พนลานบาท) 2,400.0 2,500.0 2,606.0 2,723.0 2,857.0 3,083.0 3,325.0

อตราเพม (รอยละ) 0.84 4.17 4.24 4.49 4.92 7.91 7.85

สดสวนตอ GDP (รอยละ) 19.70 19.24 18.83 18.47 18.20 18.44 18.67

ดลเงนงบประมาณ (พนลานบาท) -300.0 -225.0 -210.0 -199.0 -198.0 -282.0 -375.0

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -2.46 -1.73 -1.52 -1.35 -1.26 -1.69 -2.11

ดลเงนงบประมาณทไมรวมดอกเบยจาย -171.2 -90.9 -95.8 -98.8 -112.5 -215.0 -332.9

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.41 -0.70 -0.69 -0.67 -0.72 -1.29 -1.87

ดลการคลงเบองตน -122.1 -41.6 -16.9 2.8 13.7 -53.6 -128.6

สดสวนตอ GDP (รอยละ) -1.00 -0.32 -0.12 0.02 0.09 -0.32 -0.72 ทมา ประมาณการโดยสานกงานเศรษฐกจการคลง, ณ ธนวาคม 2555

(2) ความเสยงของหนสาธารณะ

กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) ระดบหนสาธารณะตอ GDP จะมแนวโนมเพมขนในอตราทสงกวากรณฐาน โดยมสดสวนสงทสดเทากบรอยละ 54.1 ของ GDP ในป 2561 ซงยงคงอยภายใตเปาหมายตามกรอบความยงยนทางการคลง รายละเอยดดงปรากฏในตารางท 2.5

ตารางท 2.5 ประมาณการหนสาธารณะ: กรณสถานการณแยลง (Pessimistic) ปงบประมาณ 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 หนสาธารณะคงคาง (พนลานบาท) 5,681.9 6,237.6 6,974.2 7,653.3 8,391.2 9,042.9 9,604.6


GDP CY 12,180.0 12,996.0 13,841.0 14,741.0 15,699.0 16,719.0 17,806.0 ทมา ประมาณการโดยสานกงานบรหารหนสาธารณะและสานกงานเศรษฐกจการคลง, ณ ธนวาคม 2555

หนา 12

สวนท 3 การประเมนและบรหารความเสยงทางการคลง

ประจาปงบประมาณ 2555

หนา 13

บทท 3 รฐบาล

การประเมนความเส ยงทางการคลงจากการดาเนนงานของรฐบาล ประกอบดวยการประเมนดานสถานการณดานการคลงและหนสาธารณะ ดงน 3.1 สถานการณดานการคลง ในปงบประมาณ 2555 รฐบาลจดเกบรายไดสทธได 1,977,453 ลานบาท ใกลเคยงกบทประมาณการไวในเอกสารงบประมาณท 1,980,000 ลานบาท ในขณะทอตราการเบกจายงบประมาณประจาป 2555 เทากบรอยละ 91.3 ซงตากวาอตราการเบกจายในปงบประมาณ 2554 ทรอยละ 94.5 สงผลใหขาดดลเงนสดทงสนในป 2555 จานวน 305,037 ลานบาท ตากวาการขาดดลทปรากฏตามเอกสารงบประมาณรอยละ 23.7 สาหรบทศทางนโยบายงบประมาณในป 2556 รฐบาลยงคงใชนโยบายงบประมาณแบบขาดดลอยางตอเน องเพ อใหการใชจายภาครฐเปนแรงขบเคล อนเศรษฐกจไปพรอม ๆ กบภาคเอกชน อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวาขนาดของการจดทางบประมาณขาดดลมแนวโนมลดลงเร อย ๆ สะทอนใหเหนถงความตงใจในการลดบทบาทของการใชนโยบายการคลงในการขบเคลอนเศรษฐกจ เมอเศรษฐกจมเสถยรภาพและภาคเอกชนมความเขมแขง เพอรกษาวนยและความยงยนทางการคลงของประเทศ

1) ฐานะการคลงของรฐบาล

ปงบประมาณ 2555 รฐบาลมรายไดนาสงคลงทงสน 1,980,644 ลานบาท ซงใกลเคยงกบ

ประมาณการตามเอกสารงบประมาณ ในขณะทมรายจายจากเงนงบประมาณทงสน 2,295,327 ลานบาท ตากวาวงเงนงบประมาณรายจายประจาป 2555 ประมาณรอยละ 3.7 สงผลใหรฐบาลขาดดลงบประมาณทงส น 314,683 ลานบาท เมอรวมกบเงนนอกงบประมาณซงเกนดล 9,646 ลานบาท ทาใหรฐบาลขาดดลเงนสดในปงบประมาณ 2555 ทงสน 305,037 ลานบาท ซงถอเปนขนาดการขาดดลทคอนขางมากเม อเทยบกบปงบประมาณ 2554 ทขาดดลเงนสดเพยง 108,698 ลานบาท อยางไรกตาม การขาดดลเงนสดดงกลาวยงคงอยภายใตวงเงนกชดเชยการขาดดลตามเอกสารงบประมาณทกาหนดไว 400,000 ลานบาท สาหรบวงเงนงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ 2556 กาหนดไวเทากบ 2,400,000 ลานบาท เพมขนเพยงเลกนอยเมอเทยบกบวงเงนงบประมาณรายจายปทผานมา คดเปนอตราการขยายตวรอยละ 0.8 ในขณะทประมาณการรายไดจดเกบสทธในปงบประมาณ 2556 เทากบ 2,100,000 ลานบาท ขยายตวรอยละ 6.1 เม อเทยบกบประมาณการรายไดจดเกบสทธในปงบประมาณ 2555 สงผลใหวงเงนขาดดลงบประมาณรายจายประจาป 2556 เทากบ 300,000 ลานบาท ซงลดลงจากวงเงนการขาดดลตามเอกสารงบประมาณในป 2555 ถงรอยละ 25 สะทอนใหเหนถงความพยายามของรฐบาลในการควบคมการขยายตวของรายจายเพอใหฐานะการคลงเขาสแนวโนมสมดลในระยะปานกลาง

หนา 14

ตารางท 3.1 ฐานะการคลงตามระบบกระแสเงนสดเทยบกบเอกสารงบประมาณ หนวย ลานบาท

ปงบประมาณ

2554 2555 2556

เอกสารงบประมาณ

งบประมาณรายจายเพมเตม

ระบบกระแสเงนสด


ระบบกระแสเงนสด


1. รายไดนาสงคลง 1,650,000 120,000 1,892,047 1,980,000 1,980,644 2,100,000

2. รายจาย 2,070,000 99,968 2,177,895 2,380,000 2,295,327 2,400,000

- ปปจจบน 2,050,540 2,148,475

- ปกอน 127,355 146,852

3. ดลเงนงบประมาณ (420,000) 20,032 (285,848) (400,000) (314,683) (300,000)

4. ดลเงนนอกงบประมาณ 177,150 9,646

5. ดลเงนสดกอนก (108,698) (305,037)

6. กเพอชดเชยการขาดดล 200,666 344,084

7. ดลเงนสดหลงก 91,968 39,047 ทมา สานกงานเศรษฐกจการคลง กรมบญชกลาง และงบประมาณโดยสงเขป

2) ดานรายได

ในปงบประมาณ 2555 รฐบาลสามารถจดเกบรายไดสทธเทากบ 1,977,453 ลานบาท ตากวาประมาณการรายไดจดเกบสทธตามเอกสารงบประมาณเลกนอยประมาณรอยละ 0.1 และสงกวารายไดจดเกบสทธปงบประมาณ 2554 รอยละ 4.5 ทงน เมอแยกพจารณาเปนรายกรมและรายภาษ พบวา กรมสรรพากรและกรมสรรพสามตจดเกบรายไดไดต ากวาประมาณการรอยละ 0.5 และ 6.3 ตามลาดบ โดยในสวนของกรมสรรพากรนน มการจดเกบภาษเงนไดนตบคคลตากวาประมาณการถงรอยละ 9.2 และตากวาปทผานมารอยละ 5.2 ซงสาเหตหลกมาจากผลกระทบของอทกภยในชวงปลายป 2554 นอกจากน ยงมการสญเสยภาษเงนไดนตบคคลอนเปนผลมาจากมาตรการสงเสรมการลงทนเพอการพฒนาทยงยนตามประกาศคณะกรรมการสงเสรมการลงทนท 2/2553 ลงวนท 23 เมษายน 2553 ซงยกเวนภาษนตบคคลใหแกบรษททไดรบการสงเสรมการลงทนตามประกาศฯ น สาหรบกรมสรรพสามตนน มการจดเกบภาษสรรพสามตนามนฯ ไดตากวาประมาณการถงรอยละ 42.4 และตากวาปทผานมาถงรอยละ 48.2 โดยมสาเหตสาคญมาจากการลดอตราภาษสรรพสามตนามนดเซล

สาหรบปงบประมาณ 2556 ประมาณการจดเกบรายไดสทธเทากบ 2,100,000 ลานบาท

ขยายตวรอยละ 6.2 เมอเทยบกบรายไดจดเกบสทธปงบประมาณ 2555 ทงน การประมาณการจดเกบรายไดในปงบประมาณ 2556 ทขยายตวจากป 2555 คอนขางตา เนองจากไดรบผลกระทบตอเนองจากการลดอตราภาษเงนไดนตบคคลจากรอยละ 30 เหลอรอยละ 23 สาหรบผลประกอบการรอบปบญช 2555 และรอยละ 20 สาหรบผลประกอบการรอบปบญช 2556

ทงน เมอพจารณาผลการจดเกบรายได พบวา โดยรวมแลวรฐบาลมความสามารถในการจดเกบ

รายไดไดใกลเคยงกบทประมาณการตามเอกสารงบประมาณ ซงเมอรวมกบวงเงนกเพอชดเชยการขาดดลตามเอกสารงบประมาณ ทาใหรฐบาลไมมปญหาเรองรายรบไมเพยงพอตอรายจายตามวงเงนงบประมาณและไมมแรง

หนา 15

กดดนตอฐานะเงนคงคลง อยางไรกตาม จะเหนไดวานโยบายของรฐบาลหรอมาตรการในการยกเวน/ลดหยอนภาษประเภทตาง ๆ มผลตอการจดเกบภาษประเภทนน ๆ อยางมนยสาคญ และอาจสงผลกระทบตอการจดเกบรายไดรวมและและโครงสรางภาษของประเทศในทสด ดงนน นโยบายหรอมาตรการการยกเวน/ลดหยอนภาษจงควรมการพจารณาอยางรอบคอบถงรายไดภาษทสญเสยไป นอกจากน ระยะเวลาในการประกาศใชนโยบาย/มาตรการดงกลาวควรคานงถงผลกระทบตอความคลาดเคล อนของประมาณการรายไดดวย เนองจากโดยปกตแลวการประมาณรายไดจะกระทาลวงหนาเปนเวลาหนงปงบประมาณ

ตารางท 3.2 การจดเกบรายไดของรฐบาล จาแนกตามหนวยงานจดเกบ หนวย: ลานบาท

ประเภทรายได

ปงบประมาณ 2554 ปงบประมาณ 2555 ปงบประมาณ 2556

จดเกบได ประมาณการ

(รวมงบเพมเตม)

เปรยบ เทยบ ปมก (%)

เปรยบ เทยบกบปทแลว(%)

จดเกบได ประมาณการ

เปรยบ เทยบ ปมก (%)

เปรยบ เทยบกบปทแลว(%)

ประมาณการ

เปรยบ เทยบกบปทแลว (%)

1. กรมสรรพากร 1,515,666 1,390,600 9.0 19.9 1,616,176 1,624,800 (0.5) 6.6 1,774,000 9.8

2. กรมสรรพสามต 399,779 425,500 (6.0) (1.5) 379,653 405,000 (6.3) (5.0) 412,000 8.5

3. กรมศลกากร 102,882 95,400 7.8 5.9 118,943 105,500 12.7 15.6 115,900 (2.6)

4. รฐวสาหกจ 98,795 90,000 9.8 7.9 122,749 104,000 18.0 24.2 100,000 (18.5)

5. หนวยงานอน 107,256 94,100 14.0 (25.5) 115,746 107,400 7.8 7.9 109,100 (5.7)

5. รวมทงสน 2,224,378 2,095,600 6.1 11.0 2,353,267 2,346,700 0.3 5.8 2,511,000 6.7

6. หก การคนภาษของกรมสรรพากร ฯลฯ

332,060 325,600 2.0 11.2 285,919 366,700 (22.0) (13.9) 313,100 9.5

7. รวมรายไดสทธกอนจดสรร

1,966,874 1,843,800 6.7 11.1 2,067,348 2,066,900 0.0 5.1 2,197,900 6.3

จดสรร VAT ให อปท. ตาม พรบ.กาหนดแผนฯ

74,556 73,800 1.0 13.4 89,895 86,900 3.4 20.6 97,900 8.9

8. รวมรายไดสทธ 1,892,318 1,770,000 6.9 11.0 1,977,453 1,980,000 (0.1) 4.5 2,100,000 6.2

ทมา สานกงานเศรษฐกจการคลง

3) ดานรายจาย

ปงบประมาณ 2555 มการเบกจายเงนงบประมาณรวม 2,295,327 ลานบาท ตากวาวงเงน

งบประมาณรายจายประจาปรอยละ 3.6 อยางไรกตาม หากไมรวมการเบกจายเหล อมป การเบกจายจากงบประมาณป 2555 ตากวาวงเงนงบประมาณรายจายทตงไวประมาณรอยละ 9.7 หรอคดเปนอตราการเบกจายรอยละ 90.3 โดยในสวนของรายจายประจา (ไมรวมรายจายชาระคนตนเงนกและรายจายชดใชเงนคงคลง) มอตราเบกจายรอยละ 96.3 ในขณะทรายจายลงทนมอตราการเบกจายเพยงรอยละ 62.8 ทงน อตราการเบกจายงบประมาณทคอนขางตาเมอเทยบกบอตราการเบกจายงบประมาณของปกอน ๆ เนองจากมการประกาศใชราง

หนา 16

พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ 2555 ลาชา ทาใหการเบกจายงบประมาณบางสวนไมสามารถกระทาไดทนภายในปงบประมาณ โดยเฉพาะอยางยงรายจายลงทน

สาหรบวงเงนงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ 2556 มจานวนทงสน 2,400,000

ลานบาท สงกวางบประมาณรายจายปกอนหนาเพยงรอยละ 0.8 เทาน น โดยประกอบดวยรายจายประจา 1,901,912 ลานบาท (รอยละ 79.2 ของวงเงนงบประมาณ) รายจายลงทน 448,939 ลานบาท (รอยละ 18.7 ของวงเงนงบประมาณ) และรายจายชาระคนตนเงนก 49,150 ลานบาท (รอยละ 2 ของวงเงนงบประมาณ)

ตารางท 3.3 ผลการเบกจายเงนงบประมาณเทยบกบเอกสารงบประมาณ

หนวย: ลานบาท

2554 2555 2556

งบประมาณ

ผลการเบกจาย

เปรยบเทยบผลการ

เบกจายกบงบประมาณ (รอยละ)

งบประมาณ ผลการเบกจาย

เปรยบเทยบผลการ

เบกจายกบงบประมาณ (รอยละ)

งบประมาณ

1. รายจายรวม 2,169,968 2,177,895 0.4 2,380,000 2,295,327 -3.6 2,400,000

2. งบประมาณปปจจบน 2,169,968 2,050,540 -5.5 2,380,000 2,148,475 -9.7

2.1 รายจายประจา 1,667,440 1,639,938 -1.6 1,840,673 1,772,301 -3.7 1,901,912

2.2 รายจายลงทน 355,485 263,558 -25.9 438,555 275,408 -37.2 448,939

2.3 รายจายชาระคนตนเงนก 32,555 32,555 0.0 46,854 46,854 0.0 49,150

2.4 รายจายเพอชดใชเงนคงคลง 114,489 114,489 0.0 53,918 53,912 0.0 -

3. เบกจายเหลอมป - 127,355 n.a. - 146,852

-

รายการชวยจา

ก. งบกลาง 265,763 271,844 2.3 422,211 353,569 -16.3 319,207

ข. เงนสารองจายเพอกรณฉกเฉนฯ 47,600 54,686 14.9 66,000 24,749 -62.5 73,700

ทมา งบประมาณโดยสงเขป กรมบญชกลาง ธนาคารแหงประเทศไทยและสานกงานเศรษฐกจการคลง

หนา 17

3.2 หนสาธารณะ

1) หนสาธารณะคงคาง ณ สนปงบประมาณ 2555 ยอดหนสาธารณะคงคางเทากบ 4,937 พนลานบาท คดเปนสดสวน

รอยละ 43.9 ของ GDP เพมขนเลกนอยประมาณรอยละ 11.0 เมอเทยบกบสนปงบประมาณ 2554 ทงน เปนหน ท รฐบาลกโดยตรง 3,515 พนลานบาท หนรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 1,064 พนลานบาท หนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงนทรฐบาลคาประกน 352 พนลานบาท และหนของหนวยงานอนของรฐอก 6 พนลานบาท โดยหนทรฐบาลกโดยตรงถอเปนสดสวนทใหญทสดในหนสาธารณะเทากบรอยละ 71.2 ของหนสาธารณะทงหมด ในขณะทหนรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนคดเปนสดสวนรอยละ 21.6 ของหนสาธารณะทงหมด

ตารางท 3.4 หนสาธารณะคงคาง หนวย: พนลานบาท

30 ก.ย. 54 30 ก.ย. 55 สดสวนตอหน

สาธารณะคงคาง (รอยละ)

เปลยนแปลงเทยบกบ 30 ก.ย. 54 (รอยละ)

1. หนรฐบาล 3,181.16 3,515.01 71.2 10.5 - หนในประเทศ 3,135.00 3,462.36 70.1 10.4 - หนตางประเทศ 46.16 52.65 1.1 14.1 2. หนรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 1,079.71 1,064.29 21.6 -1.4 2.1 หนทรฐบาลคาประกน 527.43 495.48 10.0 -6.1 - หนในประเทศ 356.32 335.37 6.8 -5.9 - หนตางประเทศ 171.11 160.11 3.2 -6.4 2.2 หนทรฐบาลไมคาประกน 552.28 568.81 11.5 3.0 - หนในประเทศ 424.73 446.11 9.0 5.0 - หนตางประเทศ 127.55 122.70 2.5 -3.8 3. หนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงน (รฐบาลคาประกน) 156.94 352.21 7.1 124.4 - หนในประเทศ 150.62 347.00 7.0 130.4 - หนตางประเทศ 6.32 5.21 0.1 -17.6 4. หนกองทนเพอการฟนฟฯ 30.45 - 0.0 n.a. - หนทรฐบาลคาประกน 30.45 - 0.0 n.a. - หนทรฐบาลไมคาประกน - - 0.0 n.a. 5. หนหนวยงานอนของรฐ - 5.73 0.1 n.a.

รวมหนในประเทศ 4,097.12 4,590.83 93.0 12.1 - รอยละตอ GDP 38.37 40.83

รวมหนตางประเทศ 351.14 340.67 6.9 -3.0 - รอยละตอ GDP 3.29 3.03

รวมหนสาธารณะคงคาง 4,448.26 4,937.24 100.0 11.0 - รอยละตอ GDP 41.66 43.91

GDP (adjusted) 10,677.00 11,243.98 ทมา สานกงานบรหารหนสาธารณะ

หมายเหต GDP (adjusted) เปน GDP ทสานกงานบรหารหนสาธารณะปรบเพอใชวดสดสวนหนคงคางตอ GDP

หนา 18

จากตารางท 3.4 จะเหนวา หนสาธารณะมโอกาสนาไปสวกฤตทางการคลงคอนขางตา เนองจากสดสวนหนสาธารณะคงคางตอ GDP ยงคงทรงตวอยในระดบสงกวารอยละ 40 ของ GDP เพยงเลกนอยซงตากวาสดสวนทกาหนดไวในกรอบความยงยนทางการคลง (สดสวนหนสาธารณะตอ GDP ไมเกนรอยละ 60) และเมอพจารณาในเชงพลวต พบวา สดสวนหนสาธารณะคงคางตอ GDP เพมขนเพยงเลกนอยจากรอยละ 41.7 ของ GDP ณ สนปงบประมาณ 2554 เปนรอยละ 43.9 ของ GDP ณ สนปงบประมาณ 2555 บงบอกวาระดบหนสาธารณะของไทยยงอยในระดบทบรหารจดการไดและไมนาจะกอใหเกดความเสยงทางการคลง นอกจากน หนสาธารณะทเปนหนตางประเทศคดเปนสดสวนเพยงแครอยละ 3 ของ GDP เทานน ดงนน ความเสยงทางการคลงทอาจเกดจากความผนผวนของอตราแลกเปลยนหรอเสถยรภาพในระบบการเงนโลกจงไมนาจะมโอกาสเกดขน อยางไรกตาม เมอพจารณายอดคงคางของหนสาธารณะเปนรายประเภท พบวา หนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงนทรฐบาลคาประกนมการขยายตวทสงอยางกาวกระโดดจาก 156.9 พนลานบาท ณ ส นปงบประมาณ 2554 เปน 352.2 ลานบาท ณ สนปงบประมาณ 2555 คดเปนอตราการขยายตวรอยละ 124.4 สะทอนถงภาระหนสาธารณะทเพมขนจากการดาเนนโครงการรบจานาผลผลตทางการเกษตร ซงในปงบประมาณ 2555 มการกเงนเพอใชในโครงการฯ ทงสน 232.3 พนลานบาท ซงหากรฐบาลยงคงแนวนโยบายในการรบจานาผลผลตทางการเกษตรเชนเดยวกบทผานมา จะทาใหยอดหนสาธารณะคงคางมแนวโนมสงขนเรอย ๆ โดยไมสามารถควบคมได ทงน คณะรฐมนตรมมตอนมตวงเงนกสาหรบการดาเนนโครงการรบจานาผลผลตทางการเกษตรปการผลต 2555/56 ในสวนของขาวนาปเทากบ 150,000 ลานบาท ในขณะทสวนของนาปรงอก 165,000 ลานบาท คาดจะใชแหลงเงนจากเงนกเชนเดยวกน

2) ภาระหนของรฐบาล ภาระหน ของรฐบาลประกอบไปดวยรายจายชาระคนตนเงนก และการชาระดอกเบ ยและคาธรรมเนยม ทงน ปงบประมาณ 2555 รฐบาลมภาระหนเทากบ 222,098 ลานบาท เพมขนจากปงบประมาณกอนรอยละ 5.1 และคดเปนสดสวนรอยละ 9.33 ของวงเงนงบประมาณรายจายประจาป (ตารางท 3.5) สาหรบปงบประมาณ 2556 รฐบาลจดสรรงบประมาณเพอการชาระตนเงนกจานวน 49,150 ลานบาท สงกวาปงบประมาณ 2555 รอยละ 4.9 และจดสรรงบประมาณเพอชาระดอกเบยและคาธรรมเนยมรวมทงสน 128,798 ลานบาท ต ากวาปงบประมาณ 2554 ถงรอยละ 26.5 โดยรฐบาลมภาระหน ในปงบประมาณ 2555 รวมทงสน 177,948 ลานบาท ตากวาปงบประมาณทแลวรอยละ 19.9 และคดเปนรอยละ 7.4 ของวงเงนงบประมาณรายจายประจาป อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวาสดสวนภาระหนตอวงเงนงบประมาณรายจายมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยเปนการลดลงของภาระดอกเบยเปนสาคญ ในขณะทยอดหนสาธารณะคงคางไมไดลดลงอยางมนยสาคญ สะทอนใหเหนถงความสามารถในการบรหารจดการหนของรฐบาล

หนา 19

ตารางท 3.5 ภาระหนของรฐบาล

รายการ

ปงบประมาณ 2554 ปงบประมาณ 2555 ปงบประมาณ 2556

จานวน (ลานบาท)

เปลยนแปลงเทยบกบปกอน

(รอยละ)


เปลยนแปลงเทยบกบปกอน

(รอยละ)


เปลยนแปลงเทยบกบปกอน (รอยละ)

ชาระตนเงนก 32,555 (36.07) 46,854 43.92 49,150 4.90 ดอกเบยและคาธรรมเนยม 178,862 12.88 175,244 (2.02) 128,798 (26.50) ภาระหนโดยรวม 211,417 0.98 222,098 5.05 177,948 (19.88) วงเงนงบประมาณรายจาย 2,169,968 2,380,000 2,400,000

สดสวนภาระหนตองบประมาณ (รอยละ) 9.74 9.33 7.41 ทมา งบประมาณโดยสงเขป หมายเหต วงเงนงบประมาณรายจายประจาป 2554 รวมงบประมาณรายจายเพมเตมแลว

จะเหนไดวา ปจจบนยอดหนสาธารณะคงคางและภาระหนยงคงอย ภายใตกรอบความยงยน

ทางการคลง ประกอบกบการวเคราะหฐานะการคลงระยะปานกลางในบทท 2 ซงคาดวาดลการคลง (ไมรวมรายจายดอกเบย) มแนวโนมทจะสมดลไดภายในระยะปานกลาง จงสามารถสรปไดวา ความเสยงทจะเกดภาวะวกฤตหน สาธารณะมโอกาสไมสงมาก ยกเวนจะเกดภาวะตกต าอยางรนแรงของระบบเศรษฐกจหรอรฐบาลจาเปนตองใชจายเงนเปนจานวนมากอยางไมคาดคด (เชน กรณเกดภยพบตทมผลกระทบในวงกวาง เปนตน) ซงอาจสงผลใหระดบหนสาธารณะเพมขนอยางรวดเรว

3.3 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของรฐบาล และขอเสนอแนะเชงนโยบาย

เมอพจารณาฐานะการคลงเทยบกบประมาณการตามเอกสารงบประมาณ พบวา ดลการคลงทเกดขนจรงมความคลาดเคล อนไปจากประมาณการตามเอกสารงบประมาณอยางมนยสาคญ ซงความคลาดเคลอนทเกดขนสงผลกระทบตอความสามารถในการบรหารทรพยากรทางการคลงของรฐบาล อยางไรกตาม ความคลาดเคลอนทเกดขนมแนวโนมไปในทางอนรกษนยม กลาวคอ จานวนการขาดดลการคลงทเกดขนจรงจะตากวาวงเงนขาดดลตามเอกสารงบประมาณเสมอ ทาใหรฐบาลสามารถลดการกอหนสาธารณะเพอชดเชยการขาดดลใหตากวาวงเงนกทกาหนดไว และไมเกดแรงกดดนในการใชเงนคงคลง ดงนน ความเสยงทจะเกดวกฤตทางการคลงอนสบเนองมาจากความคลาดเคลอนของการประมาณการฐานะการคลงคอนขางตา

อยางไรกตาม เมอพจารณาถงความเสยงทางดานการจดเกบรายได พบวา นโยบายหรอมาตรการทางดานรายจายภาษอาจเปนสาเหตใหรฐบาลสามารถการจดเกบรายไดไดนอยกวาทประมาณการไว ซงการใชนโยบายหรอมาตรการรายจายภาษในระยะยาวอาจเปนผลเสยตอโครงสรางรายไดของรฐบาลในภาพรวมโดยเฉพาะอยางยงในกรณทหนวยงานของรฐนอกเหนอจากกระทรวงการคลง มอานาจออกกฎหมายใหยกเวนหรอลดหยอนภาษประเภทตาง ๆ โดยไมจาเปนตองขอความเหนชอบจากกระทรวงการคลง

หนา 20

สาหรบความเสยงทางดานรายจาย พบวา ในกรณทเกดวกฤตเศรษฐกจหรอภยพบต รฐบาลจาเปนตองใชจายมากกวาทคาด ซงอาจสงผลตอระดบหนสาธารณะ ระดบเงนคงคลง รวมไปถงความยงยนทางการคลง ดงนน มาตรการในการบรหารความเสยงทางการคลงในสวนนจงเปนสงจาเปน ทงน มาตรการบรหารความเสยงทไดดาเนนการแลว ไดแก การจดตงสถาบนคมครองเงนฝากและกองทนสงเสรมการประกนภยพบต เปนตน อยางไรกด รฐบาลยงมความเสยงระยะยาวอนเกดจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของไทย กลาวคอ การเขาสสงคมผสงอายของไทยจะสงผลใหรายจายดานสวสดการรกษาพยาบาลและสวสดการหลงเกษยณอายของรฐบาลขยายตวขนอยางรวดเรว ในขณะทประชากรวยแรงงานมสดสวนนอยลงอนจะสงผลกระทบตอฐานภาษทางดานรายไดและการบรโภค

สาหรบความเสยงทางการคลงอนเกดจากรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน สวนใหญจะอยในรปของการคาประกนเงนก และการรบภาระหนแทนรฐวสาหกจ นอกจากน การใหภาคเอกชนรวมลงทนในโครงการลงทนโครงสรางพนฐานในรปแบบของ Public-Private Partnership (PPP) อาจนามาซงความเสยงในลกษณะการคาประกนเงนกใหแกภาคเอกชนทรวมลงทน การรบประกนรายไดขนตาของโครงการ รวมไปถงการรวมรบผลขาดทนของโครงการ เปนตน

ในสวนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ซงมการดาเนนนโยบายกงการคลงอยางกวางขวาง รฐบาลม

ภาระผกพนในการชดเชยความเสยหายจากการดาเนนโครงการตามนโยบายรฐของสถาบนการเงนเฉพาะกจเหลาน ซงในทางปฏบตถอวาเปนการขาดดลแอบแฝง (Hidden Deficit) เปนความเสยหายทยงไมรบร โดยระบบงบประมาณ โดยเฉพาะอยางยงโครงการรบจานาสนคาเกษตรซงมแนวโนมขยายตวเพมขน กจะนามาซงภาระและความเสยงทางการคลงทเพมสงขนอยางควบคมไดยาก นอกจากน รฐบาลในฐานะผถอหนใหญยงมภาระในการเพมทนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจเหลานเพอรองรบการทาธรกรรมในอนาคตอกดวย

เมอพจารณาระดบและโครงสรางของหนสาธารณะ พบวา ความเสยงทจะเกดวกฤตหนสาธารณะในระยะปานกลางคอนขางตา เนองจากหนสาธารณะคงคางยงอยในระดบทควบคมได โดยสดสวนหนสาธารณะคงคางตอ GDP ยงคงอยภายใตกรอบความย งยนทางการคลงและไมไดเพมข นอยางมนยสาคญเม อเทยบกบปงบประมาณกอน อยางไรกตาม การขยายตวอยางรวดเรวของหนสถาบนการเงนเฉพาะกจทรฐบาลคาประกนสะทอนถงความเสยงอนเกดจากการดาเนนโครงการรบจานาสนคาเกษตร ซงมขนาดใหญเกนกวาสภาพคลองและเงนกองทนของ ธกส. จะรองรบได จงมการใชเงนกสาหรบการรบจานาสนคาเกษตรเปนสวนใหญ ทงน รฐบาลรบภาระชดใชเงนตนและดอกเบยอนเกดจากโครงการรบจานาฯ ทงหมด ซงจะสงผลกระทบตอภาระหนโดยรวมของรฐบาล วงเงนคาประกนเงนกรฐวสาหกจ ระดบหนสาธารณะและความยงยนทางการคลงตอไป

หนา 21

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

แนวทางในการลดความเสยงทางการคลงจากการดาเนนงานของรฐบาล มดงน 1) การประมาณการรายไดจดเกบของรฐบาล รายจายและฐานะการคลง จะตองกาหนดสมมตฐาน

ทางเศรษฐกจมหภาคใหถกตองตามหลกวชาการมากทสด รวมถงมการประเมนความออนไหวของฐานะการคลงจากผลกระทบทางเศรษฐกจมหภาคดวย อยางไรกด แมวาการประมาณการรายได รายจายและฐานะการคลงของรฐบาลจะคลาดเคลอนไปจากผลการดาเนนงานจรง กควรมการชแจงและอธบายใหแกสาธารณชนเขาใจถงปจจยทเปนสาเหตของความคลาดเคลอนดงกลาว

2) เพมประสทธภาพในการจดเกบภาษและสงเสรมใหประชาชนและผประกอบการเสยภาษอยางถกตอง รวมถงการสรางแรงจงใจเพอลดการหลบเลยงภาษ

3) เรงรดการเบกจายงบประมาณเพอใหใชจายไดทนภายในปงบประมาณ 4) กาหนดระยะเวลาในการบรรลเปาหมายของตวชวดตามกรอบความยงยนทางการคลง โดยเฉพาะ

อยางยงการจดทางบประมาณสมดล และการเพมสดสวนงบลงทนใหไดตามเกณฑทกาหนด (ไมตากวารอยละ 25 ของวงเงนงบประมาณ)

5) เพมความนาเชอถอของกรอบความยงยนทางการคลงโดยการออกกฎหมายรองรบ 6) พฒนาแบบจาลองในการประมาณการสถานะทางการคลงในระยะปานกลางและระยะยาว รวมทง

ภาระผกพนและความเสยงทางการคลงทรวมถงภาระทเกดขนเฉพาะหนา เชน ภยธรรมชาต เปนตน 7) จดทารายงานความเสยงเพอตดตามและประเมนภาระทางการคลงทงทเปนภาระโดยตรงและ

ภาระผกพนจากการคาประกนหนใหแกรฐวสาหกจ การดาเนนการนโยบายของรฐบาลโดยรฐวสาหกจ การดาเนนงานของกองทนนอกงบประมาณ และการรวมลงทนกบภาคเอกชน

หนา 22

บทท 4 กองทนนอกงบประมาณ 4.๑ ความเสยงทางการคลงจากกองทนนอกงบประมาณ

กองทนนอกงบประมาณ เปนกองทน/เงนทนหมนเวยนทรฐบาลจดตงขน โดยแตละกองทนมการดาเนนงานทเปนอสระตามวตถประสงคเฉพาะทกาหนดไวในพระราชบญญตจดตงกองทน กองทนนอกงบประมาณสวนใหญไมมแหลงรายไดเปนของตนเอง แตจะไดรบการจดสรรเงนอดหนนจากงบประมาณตามความจาเปน ทงน กองทนนอกงบประมาณในปจจบนมจานวนทงสน 110 กองทน3

4 โดยสามารถจาแนกตามวตถประสงคของกองทนได 5 กลม ไดแก กองทนนอกงบประมาณเพอการกยม กองทนนอกงบประมาณเพอการจาหนายและการผลต กองทนนอกงบประมาณเพอการบรการ กองทนนอกงบประมาณเพอการสงเคราะหและสวสดการสงคม และกองทนนอกงบประมาณเพอการสนบสนนสงเสรม

จากการศกษาขอมลงบการเงนเบองตนของกองทนนอกงบประมาณทง 110 กองทน ณ สนไตรมาสท 3 ปงบประมาณ 2555 พบวา กองทนนอกงบประมาณทงหมดมสนทรพยและหนสนเทากบ 2,430,279 และ 661,106 ลานบาท ตามลาดบ และเมอพจารณารายประเภทของกองทนนอกงบประมาณ พบวา กองทนนอกงบประมาณทกประเภทมทรพยสนสงกวาหนสน โดยกองทนนอกงบประมาณประเภทเพอการสงเคราะหฯ เปนกองทนประเภททมทรพยสนและหนสนมากทสด คดเปนรอยละ 67.8 และรอยละ 94.7 ของทรพยสนและหนสนรวมของกองทนนอกงบประมาณทงหมดตามลาดบ (แผนภาพท 4.1) ทงน กองทนนอกงบประมาณแทบทงหมดไดรบเงนอดหนนจากรฐบาล และไมมความจาเปนตองทาการกอหนเพอการดาเนนงาน ดงนน ความเสยงทางการคลงทเกดจากการลมละลายของกองทนนอกงบประมาณจงอยในระดบตา ยกเวนในกรณของกองทนนามนเชอเพลงทมปญหาขาดสภาพคลองทางการเงนและไมไดรบเงนอดหนนจากรฐบาล และกองทนประกนสงคมซงมหนสนทเกดจากภาระผกพนตามทกฎหมายกาหนด

แผนภาพท 4.1 ทรพยสนและหนสนของกองทนนอกงบประมาณจาแนกตามวตถประสงค ณ สนไตรมาสท 3 ปงบประมาณ 2555 (ลานบาท)

ทมา กรมบญชกลาง

4 รายงานภาพรวมขอมลทางการเงนของเงนนอกงบประมาณประเภททนหมนเวยนและเงนฝากคลง ไตรมาสท 3 ปงบประมาณ พ.ศ. 2555

0

1,000,000

2,000,000

สนทรพย

หนสน

หนา 23

ในสวนของรายไดและคาใชจาย พบวา ในชวง 3 ไตรมาสแรกของปงบประมาณ 2555 กองทนนอกงบประมาณโดยรวมมรายไดเทากบ 342,780 ลานบาท ในขณะทมคาใชจายทงสน 276,861 ลานบาท โดยกองทนนอกงบประมาณประเภทเพอการสงเคราะหฯ เปนกองทนทมสดสวนรายไดและคาใชจายสงทสด โดยคดเปนสดสวนรอยละ 67.28 และ 72.01 ของรายไดและคาใชจายทงหมดตามลาดบ (ตามแผนภาพท 4.2) ทงน กองทนนอกงบประมาณประเภทเพอการสงเคราะหฯ สวนใหญเปนกองทนทดาเนนงานดานสวสดการสงคม โดยมกองทนทสาคญ คอ กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตและกองทนประกนสงคม ซงเปนกองทนทมภาระผกพนรายจายดานสวสดการสขภาพตามทกฎหมายกาหนด โดยรฐบาลมหนาทตองใหเงนอดหนนแกกองทนทงสองแหงดงกลาวใหเพยงพอ โดยเฉพาะอยางยงกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตมแหลงรายไดทงหมดจากเงนอดหนนของรฐบาล นอกจากน ยงมกองทนการออมแหงชาต ซงคาดวารฐบาลจาเปนตองจดสรรเงนอดหนนใหเพมขนอยางตอเนองเพอเปนสวสดการหลงเกษยณใหแกประชาชน ดงนน การดาเนนงานของกองทนทจดการดานสวสดการใหแกประชาชนตามกฎหมายเหลาน จงนามาซงภาระและความเสยงทางการคลง โดยเฉพาะอยางยงหากคาใชจายของกองทนเหลานมอตราการขยายตวทสงโดยไมสามารถควบคมไดอนเปนผลจากการเปลยนแปลงโครงสรางอายประชากรของไทยในอนาคต (ดกรอบความรท ๒)

แผนภาพท 4.2 รายไดและคาใชจายของกองทนนอกงบประมาณจาแนกตามวตถประสงค ณ สนไตรมาสท 3 ปงบประมาณ 2555 (ลานบาท)

ทมา : กรมบญชกลาง

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

รายได

คาใชจาย

หนา 24

4.2 การจดสรรงบประมาณใหกองทนนอกงบประมาณ ในแตละปรฐบาลตองจดสรรงบประมาณเพอเปนเงนอดหนนใหแกกองทนนอกงบประมาณ เพอเปนการชวยเหลอและสนบสนนใหกองทนนอกงบประมาณสามารถดาเนนกจกรรมตาง ๆ ตามวตถประสงคของกองทนได ทงน การจดสรรเงนอดหนนใหแกกองทนนอกงบประมาณแบงออกได 2 ลกษณะ กลาวคอ การจดสรรเงนอดหนนเพอดาเนนการตามนโยบายของรฐบาล เชน กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต และกองทนตงตวได เปนตน และการจดสรรเงนอดหนนทมภาระผกพนตามกฎหมาย เชน กองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และกองทนการออมแหงชาต เปนตน

แผนภาพท 4.3 สดสวนเงนอดหนนกองทนนอกงบประมาณตองบประมาณรายจาย ปงบประมาณ 2551 – 2556

ทมา เอกสารงบประมาณโดยสงเขปปงบประมาณ 2551 – 2556

จากแผนภาพท 4.3 จะเหนไดวา รฐบาลไดมการจดสรรเงนอดหนนเพอชวยเหลอกองทน นอกงบประมาณมาอยางตอเนอง โดยสดสวนของเงนอดหนนตอวงเงนงบประมาณรายจายมแนวโนมเพมสงขน โดยในปงบประมาณ 2555 รฐบาลไดมการจดสรรงบประมาณใหแกกองทนนอกงบประมาณ คดเปนสดสวนเทากบรอยละ 7.41 ของวงเงนงบประมาณรายจาย เพมขนจากรอยละ 6.98 ของวงเงนงบประมาณรายจายในปงบประมาณ 2554 และในปงบประมาณ 2556 สดสวนเงนอดหนนกองทนนอกงบประมาณตอวงเงนงบประมาณรายจายเพมขนอกเปนรอยละ 10.29 ทงน การเพมขนของสดสวนเงนอดหนนตองบประมาณรายจาย สวนหนงเปนผลมาจากการทรฐบาลมการดาเนนนโยบายตาง ๆ ผานกองทนนอกงบประมาณมากขน รวมถงการทประชาชนมความตองการและความคาดหวงดานสวสดการและสาธารณสขทเพมมากขน ดงนน ภาระงบประมาณในการจดสรรเงนอดหนนใหแกกองทนนอกงบประมาณคาดวาจะเพมสงขนในอนาคต ขณะเดยวกนสดสวนเงนอดหนนตอวงเงนงบประมาณรายจายกมแนวโนมเพมสงขนดวย

0.0

3.0

6.0

9.0

12.0

2551 2552 2553 2554 2555 2556

รอยล

ะ

หนา 25

4.3 การวเคราะหความเสยงทางการคลงจากกองทนนอกงบประมาณ

กองทนนอกงบประมาณถอเปนเครองมอทสาคญอยางหนงในการดาเนนนโยบายของรฐบาล โดยแตละกองทนตางกมวตถประสงคในการดาเนนงานทแตกตางกนออกไป อาท วตถประสงคในดานการสรางสวสดการทางสงคมเพอชวยใหประชาชนมมาตรฐานในการดารงชวต มหลกประกนและความคมครองทดขน หรอวตถประสงคเพอแทรกแซงกลไกราคา เปนตน อยางไรกตาม แมวาการดาเนนนโยบายตาง ๆ ของรฐบาลผานกองทนนอกงบประมาณจะเปนประโยชนตอประชาชน แตการดาเนนนโยบายดงกลาวกอาจกอใหเกดความเสยงทางการคลงของรฐบาลไดเชนกน เนองจากรฐบาลจาเปนตองจดสรรเงนอดหนนเพอชวยเหลอกองทนทประสบภาวะขาดทน ตองจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนกองทนตาง ๆ ใหสามารถดาเนนกจกรรมไดอยางตอเนอง รวมทงรฐบาลมภาระผกพนตามกฎหมายทจะตองจดสรรงบประมาณใหกองทนนอกงบประมาณบางกองทนอกดวย ดงนน การวเคราะหความเสยงทางการคลงอนเกดจากกองทนนอกงบประมาณในครงน จะยกตวอยางกรณศกษา 3 กรณ กลาวคอ 1) ความเสยงทเกดจากการจดตงกองทนนอกงบประมาณใหมเพอดาเนนการตามนโยบายของรฐบาล 2) ความเสยงทเกดจากภาระผกพนทางดานสวสดการสงคม 3) ความเสยงทเกดจากการใชกองทนนอกงบประมาณในการแทรกแซงกลไกราคา

หนา 26

กรอบความรท 1 ความเสยงทเกดจากการจดตงกองทนนอกงบประมาณใหมเพอดาเนนการตามนโยบายของรฐบาล

กองทนพฒนาบทบาทสตร และกองทนตงตวได เปนกองทนนอกงบประมาณทจดตงขนใหมตามนโยบายทรฐบาลไดใหสญญากบประชาชนในชวงการเลอกต ง โ ด ยกองทน เหล า น ท าหน า ท ในการปล อย ก ต ามวตถประสงคเฉพาะของกองทน ซงกองทนพฒนาบทบาทสตร จดตงขนโดยมวตถประสงคเพอพฒนาอาชพ สรางงาน สรางรายได และสรางสวสดการใหแกสตร โดยกองทนดงกลาวถอเปนแหลงเงนทนหมนเวยนในการเดนหนาพฒนาบทบาทสตรใหมศกยภาพ ในสวนกองทนต งตวได ถอเปนแหลงเ งนทนหมนเ วยนส าหรบ นสต นกศกษา และบคคลท จบการศกษาไปแลว (ไมเกน 5 ป) ท ตองการเงนทนไปประกอบอาชพ มระยะเวลาในดาเนนการ 4 ป (2556 -2559) ซ งรฐบาลไดจดสรรเงนอดหนนใหแกกองทนดงกลาวเบองตนในป 2556 จานวน 5,000 ลานบาท นอกจากน รฐบาลยงมนโยบายทจะขยายขอบเขตและขนาดกองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาตเพอนาไปพฒนาอาชพ สรางงาน รวมทงสรางรายไดใหกบสมาชก โดยในการเ พม ทนคร ง น จะพจารณาจากความกาวหนาในการดาเนนงานของกองทน และความตองการของชมชนเปนหลก ซงลาสดมกองทนทไดรบอนมตเพมทนจานวน 21,614 กองทน ในปงบประมาณ 2555 รฐบาลมภาระทจะตองจายเงนอดหนนใหแกกองทนดงกลาวเปนจานวน 40,243 ลานบาท โดยไดมการเบกจายงบประมาณไปแลวทงหมดและในป 2556 รฐบาลจะตองจดสรรงบประมาณใหแตละกองทนทงสน 79,330 ลานบาท (ตารางท 4.1) ทงน กองทนเหลานจะไมเปนภาระผกพนทางการคลงตอเนอง เนองจากเปนการดาเนนการในลกษณะกองทนหมนเวยน ซงจะมรายรบมาจากดอกเบยและการใชคนตนเงนก โดยรฐบาลไมจาเปนตองจดสรรงบประมาณเพมเตมใหในอนาคต

ตารางท 4.1 การจดสรรงบประมาณใหกองทนนอกงบประมาณบางกองทนปงบประมาณ 2555 – 2556

หนวย : ลานบาท

กองทน 2555 2556 1. กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต

38,522.60 67,969.90

2. กองทนพฒนาบทบาทสตร 1,720.00 6,360.00 3. กองทนตงตวได - 5,000.00

รวม 40,242.60 79,329.90 ทมา เอกสารงบประมาณโดยสงเขปปงบประมาณ 2555 - 2556

อยางไรกด หากรฐบาลมนโยบายใหมการขยายขนาดของกองทนเหลานในอนาคต หรอมการจดตงกองทนใหมเพมเตมตามแนวโนมในการใชกองทนนอกงบประมาณเพอเปนเครองมอทางการคลงมากขน กจะทาใหกองทนนอกงบประมาณเหลานกลายเปนภาระทางการคลงของรฐบาล และกอใหเกดความเสยงทางการคลงในระยะยาวในทสด จงควรมตดตามการดาเนนการตาง ๆ ของกองทนอยางตอเนอง เพอใหการดาเนนงานของกองทนเปนไปตามวตถประสงคท กาหนดไว และมกลไกในการจากดภาระทางการคลงของกองทนเหลาน

หนา 27

กรอบความรท 2 ความเสยงทเกดจากภาระผกพนทางดานสวสดการสงคมตามกฎหมาย

กองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และกองทนการออมแหงชาต เปนกองทนนอกงบประมาณประเภทสวสดการทางสงคมเพอใหประชาชนมมาตรฐานชวตทดข น โดยถอเปนสทธขนพนฐานตามกฎหมายของประชาชนในการเขาถงบรการดานสขภาพและสวสดการหลงเกษยณ ทงน กองทนนอกงบประมาณเหลานจะไดรบเงนสมทบบางสวนจากรฐบาล (ในกรณกองทนประกนสงคมและกองทนการออมแหงชาต) หรอไดรบเงนอดหนนการดาเนนงานทงหมดจากรฐบาล (ในกรณกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต) ตามทกฎหมายกาหนด

แผนภาพท 4.4 งบประมาณทกองทนดานสวสดการสงคมไดรบการจดสรร ปงบประมาณ 2551 – 2556

ทมา เอกสารงบประมาณโดยสงเขปปงบประมาณ 2551 – 2556 เม อพจารณางบประมาณทรฐบาลจดสรรใหแกกองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตและกองทนการออมแหงชาต (แผนภาพท 4.4) พบวา กองทนดงกลาวไดรบการจดสรรงบประมาณอดหนนอยางตอเนอง โดยในป 2555 กองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต และกองทนการออมแหงชาต ไดรบเงนอดหนนจากภาครฐจานวน 11,165 107,814 และ 225 ลานบาท ตามลาดบ และในป 2556 จะไดรบการจดสรรงบประมาณทงสนจานวน 32,120 108,508 และ 500 ลานบาท ตามลาดบ

21,

590

39,

116

17,

228

23,

655

11,

165

32,

120

76,

599

80,

598

89,

385

101

,058

107

,814

108

,508

2

25

500

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

2551 2552 2553 2554 2555 2556

ลานบาท

กองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต

กองทนการออมแหงชาต

การเปลยนแปลงโครงสรางอายประชากรทกาลงดาเนนอยจะทาใหประเทศไทยกาวเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณในอก 1 ทศวรรษขางหนา โดยมสดสวนประชากรอาย 60 ปขนไปตอประชากรทงหมดเกนกวารอยละ 20 ซงการเขาสสงคมผ สงอาย น น กอใหเกดความเส ยงทางการคลงท งทางดานรายไดและรายจาย กลาวคอ สดสวนประชากรวยแรงงานลดลง ทาใหผลตภาพของประเทศลดลงและรฐบาลสามารถจดเกบภาษไดนอยลง ขณะเดยวกนแนวโนมรายจายทเกยวเนองกบสวสดการรกษาพยาบาลและสวสดการหลงเกษยณของรฐบาลกขยายตวขน ตามโครงสรางอายประชากรทเปลยนไป

ประมาณการภาระทางการคลงจากกองทนทเกยวของกบสวสดการทง 3 กองทน (แผนภาพท 4.5) พบวา ภาระทางการคลงของกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตและกองทนการออมแหงชาตมแนวโนมเพมสงข น ในขณะทภาระเงนสมทบใหแกกองทนประกนสงคมมแนวโนมลดลงเลกนอย ซ งเปนไปตามแนวโนมการเปล ยนแปลงของประชากรวยแรงงาน

แผนภาพท 4.5 ประมาณการรายจายของกองทนดานสวสดการ ปงบประมาณ 2557 - 257๖

ทมา โครงการวจยเรอง การศกษาเพอวเคราะหแนวโนมรายจายดานสวสดการสงคมของภาคสาธารณะเมอเขาสสงคมผสงอาย สานกงานเศรษฐกจการคลง

กลาวโดยสรป รายจายดานสวสดการผานกองทนนอกงบประมาณเหลานเพมขนในระยะยาว โดยรฐบาลไมสามารถปฏเสธภาระตามกฎหมายเหลานได ในขณะทการจดเกบรายไดมแนวโนมลดลง จงถอเปนความเสยงทางการคลงทรฐบาลจาเปนตองมมาตรการในการบรหารความเสยงทางการคลงทเหมาะสมตอไป

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

กองทนประกนสงคม กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต กองทนการออมแหงชาต

หนา 28

กรอบความรท 3 ความเสยงทเกดจากการใชกองทนนอกงบประมาณในแทรกแซงกลไกราคาในตลาดพลงงาน

กองทนนามนเชอเพลงเปนกองทนนอกงบประมาณทรฐบาลใช เปนกลไกในการชวยเหลอผ บร โภคและผประกอบการตาง ๆ ดวยการพยงราคานามนในกรณทราคานามนในตลาดโลกปรบตวสงข น ซ งรายไดของกองทนสวนใหญมาจากการจดเกบเงนนาสงเขากองทนจากผประกอบการทเกยวของ และคาใชจายของกองทนสวนใหญมาจากการจายเงนอดหนนราคานามนเชอเพลงประเภทตาง ๆ จากขอมลของสถาบนบรหารกองทนพลงงาน ณ วนท 16 ธนวาคม 2555 พบวา กองทนนามนเชอเพลงมสนทรพยจานวน 5,995 ลานบาท และมหนสนจานวน 23,369 ลานบาท มผลทาใหฐานะกองทนนามนเ ช อ เ พล ง ส ท ธ ต ด ลบ 17 , 374 ล า น บาท ท ง น คณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงานมมตเหนชอบใหกองทนนามนเชอเพลงสามารถกยมจากสถาบนการเงนหรอออกตราสารหนเพ อเสรมสภาพคลองใหกบกองทนนามนเชอเพลง วงเงนทงสนจานวน 30,000 ลานบาท โดยกองทนนามนเชอเพลงไดเบกเงนกไปแลวจานวน 6,550 ลานบาท ซงการกเงนดงกลาวมระยะเวลาชาระหนภายใน 3 ป อยางไรกด แมวาการกเงนดงกลาวจะนามาใชเพอเสรมสภาพคลองใหกบกองทนนามนเชอเพลง แตกถอเปนการเพมหนสาธารณะดวยเชนเดยวกน

จากสถานการณราคานามนในตลาดโลกทปรบตวลดลง ทาใหกองทนนามนเชอเพลงมภาระในการอดหนน LPG ลดลง และมรายไดเพมเตมจากการเรยกเกบเงนนาสงเพมขนสาหรบนามนเบนซน 95 เบนซน 91 และดเซล ทาใหฐานะการเงนของกองทนน ามนเช อเพลงปรบตวดขน อยางไรกตาม สถานการณทางการเงนของกองทนนามนเชอเพลงขนอยกบราคานามนในตลาดโลกเปนสาคญ ซงเปนปจจยภายนอกทควบคมไมได ดงนน จงมความเปนไปไดในอนาคตทกองทนนามนเชอเพลงอาจมฐานะการเงนสทธทตดลบและไมสามารถชาระหนคนดวยตนเองได อนจะสงผลใหรฐบาลมความเสยงทจะตองชดใชหนดงกลาวแทนกองทนนามนเชอเพลง

หนา 29

4.4 ผลการประเมนความเสยงของกองทนนอกงบประมาณและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ตารางท 4.2 Fiscal Risk Matrix ของกองทนนอกงบประมาณ

แหลงทมาของ

ภาระการคลง ภาระโดยตรง

(Direct liabilities)

ภาระผกพน (Contingent liabilities)

ภาระทชดเจน

(Explicit liabilities)

- รฐบาลจะตองจดสรรงบประมาณใหกบกองทนนอกงบประมาณเปนประจาปทกป โดยในปงบประมาณ 2556 มการจ ดสรรงบประมาณอดหน นท งส น 214,845 ลานบาท

- หากกองทนนอกงบประมาณประสบภาวะขาดทน รฐบาลตองรบภาระหนสนทเกดข น เชน กองทนประกนสงคมและกองทนนามนเชอเพลง เปนตน

ภาระโดยนย

(Implicit liabilities) - -


แนวทางในการลดความเสยงทางการคลงจากการดาเนนงานของกองทนนอกงบประมาณ มดงน

1) ควรพฒนาระบบการบรหารจดการของกองทนใหมประสทธภาพและชดเจนมากขน เพอเปนการลดความเสยงทจะเกดขนตอรฐบาล

2) ควรพฒนาระบบสารสนเทศเงนนอกงบประมาณเพอใหไดรบขอมลทถกตองและรวดเรว 3) ควรมการกาหนดกรอบแนวทางการกากบดแลและตดตามประเมนผลอยางตอเนองเพอใหเกด

ความโปรงใสและระบบการตรวจสอบทด 4) สาหรบแนวทางในการลดความเสยงทางการคลงเฉพาะกองทนทสาคญ ไดแก

(1) พจารณามาตรการควบคมการขยายตวของรายจาย หรอเพมรายไดของกองทนทเปนสวสดการสงคม

- ในกรณกองทนประกนสงคม ควรมการเพมอายเกษยณเพอลดภาระผกพนจากสทธประโยชนเกษยณอาย และเพมระยะเวลาในการนาสงเงนสมทบของสมาชก รวมถงการยกเลกเพดานการจายเงนสมทบเพอเพมรายไดของกองทน

- ในกรณกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ควรกาหนดใหประชาชนมสวนรวมจาย (Co-payment) เพอลดการใชบรการทไมจาเปนและปองกนการเกด Moral Hazard

(2) ควรพจารณาความเหมาะสมของการใชกองทนนอกงบประมาณในการแทรกแซงกลไกราคา เชน การปลอยใหราคาเชอเพลงเปนไปตามกลไกตลาดเพอสงเสรมใหเกดประสทธภาพในการบรโภคเชอเพลงของภาคครวเรอน ซงจะเปนการลดความเสยงและภาระทางการคลงของรฐบาลดวย

หนา 30

บทท 5 รฐวสาหกจ (ทไมใชสถาบนการเงน) 5.1 ความเสยงทางการคลงของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

รฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน (รฐวสาหกจฯ) เปนกจการของรฐทมภารกจในการใหบรการ

สาธารณะและเปนเครองมอในการดาเนนงานทางเศรษฐกจใหแกรฐบาล โดยในปงบประมาณ 255๕ รฐวสาหกจฯ มรายไดนาสงคลงคดเปนรอยละ ๕.๒๔ ของรายไดสทธ โดยคาดวาในปงบประมาณ 255๖ รฐวสาหกจฯ จะมรายไดนาสงคลงคดเปนรอยละ 4.01 ลดลงเลกนอยเมอเทยบกบป 255๕ อยางไรกด หากรฐวสาหกจฯ มผลการดาเนนงานทขาดประสทธภาพหรอขาดทนอยางตอเน องแลว ทายทสดรฐบาลมความเส ยงทจะตองใหความชวยเหลอทางการเงนไมวาจะเปนในรปของการใหเงนอดหนนหรอการเพมทนจนอาจกอใหเกดภาระทางการคลงในทสด ท งน ในป 2555 รฐวสาหกจภายใตการกากบดแลของกระทรวงการคลงมท งหมด 57 แหง โดยเปนรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนจานวน 47 แหง และเปนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงนจานวน 10 แหง4

5

แผนภาพท 5.1 สนทรพยและหนสนโดยรวม แผนภาพท 5.2 ผลการดาเนนงานโดยรวม

ของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน ของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

ทมา สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

แผนภาพท 5.1 แสดงใหเหนวา รฐวสาหกจฯ มสนทรพยรวมมากกวาหนสนรวม โดย ณ มถนายน 2555 รฐวสาหกจฯ มทรพยสนรวมเทากบ 4,236,923 ลานบาท และมหนสนรวมเทากบ 2,439,897 ลานบาท ในสวนผลการดาเนนงานพบวา ในชวง 2 ไตรมาสแรกของป 2555 รฐวสาหกจฯ มผลกาไรสทธเทากบ 113,625 ลานบาท เพมขนรอยละ 4.48 เมอเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปกอน (แผนภาพท 5.2) ทงน เมอทาการวเคราะหอตราสวนทางการเงนในภาพรวมของรฐวสาหกจฯ พบวา อตราสวนทางการเงนมแนวโนมดขน แสดงใหเหนวาฐานะทางการเงนโดยรวมของรฐวสาหกจฯ มความแขงแกรงมากขน โดยมรายละเอยดดงตอไปน (ตารางท 5.1)

5 ขอมลรฐวสาหกจฯไมรวมขอมลของ บจ. ไทยเดนเรอทะเล และ บจ. สหโรงแรมไทยและการทองเทยว

181,643 168,651

108,759 113,625

0

40,000

80,000

120,000

160,000

200,000

2553 2554 ม.ค.-ม.ย. 54 ม.ค.-ม.ย. 55

ลานบ

าท

กาไร(ขาดทน)สทธ

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

4,000,000

5,000,000

2553 2554 (ณ ม.ย. 55)

สนทรพยรวม หนสนรวม

ลานบ

าท

หนา 31

ตารางท 5.1 อตราสวนทางการเงนโดยรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

2551 2552 2553 2554

2555 (ม.ค.-ม.ย.55)

ROA (%) 2.88 3.67 5.01 4.37 2.68

ROE (%) 6.87 8.86 11.73 10.11 6.32

D/E (เทา) 1.36 1.42 1.34 1.31 1.36


• อตราผลตอบแทนตอสนทรพยรวม (Return On Assets)6

•

มแนวโนมสงขนจากรอยละ 2.88 ในป 2551 เปนรอยละ 4.37 ในป 2554 แสดงใหเหนถงประสทธภาพในการดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ ทสามารถทากาไรจากการลงทนในสนทรพยไดเพมขนโดยตลอด ทงน ROA ในชวง 2 ไตรมาสแรกของป 2555 อยทรอยละ ๒.๖๘

อตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน (Return On Equity)7

•

มแนวโนมสงขนจากรอยละ 6.87 ในป 2551 เปนรอยละ 10.11 ในป 2554 แสดงใหเหนวารฐวสาหกจฯ ยงคงมความสามารถในการทากาไรจากเงนลงทนทผถอหนนามาลงทนอยในระดบทด ทงน ROE ในชวง 2 ไตรมาสแรกของป 2555 อยทรอยละ 6.32

อตราสวนหนสนตอสวนของทน (Debt to Equity Ratio)8

ณ สนเดอนมถนายน 2555 ทรงตวอยทระดบ 1.36 เทา เพมขนเลกนอยเมอเทยบกบ ณ สนปงบประมาณ 2554 โดยระดบ D/E Ratio ททรงตวในระดบสง แสดงถง โครงสรางทางการเงนของรฐวสาหกจฯ ทคอนขางเปราะบางและอาจกอใหเกดความเสยงในดานการชาระหนได

ถงแมวาภาพรวมทางการเงนของรฐวสาหกจฯ จะมสถานะคอนขางแขงแกรงและมความสามารถในการทากาไรทสงขน ทวา ขอมลภาพรวมดงกลาวไมสามารถสะทอนถงความเส ยงทางการคลงทเกดจากการดาเนนงานของรฐวสาหกจใดรฐวสาหกจหนงอยางชดเจน ทงน หากพจารณาจากผลการดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ เปนรายสาขาจะพบวา ในชวง 2 ไตรมาสแรกของป 2555 รฐวสาหกจเกอบทกสาขามกาไรสทธ ยกเวนสาขาทรพยากรธรรมชาตซงขาดทนทงสน 55 ลานบาท

6 อตราผลตอบแทนจากสนทรพยรวม (ROA) = กาไรสทธ / สนทรพยรวม โดยหากอตราผลตอบแทนทไดมคาสง แสดงถงการใชทรพยสนอยางมประสทธภาพ หากตดลบแสดงถงความสามารถในการหารายไดตา 7 อตราผลตอบแทนตอสวนของผถอหน (ROE) = กาไรสทธ / สวนของผถอหน ซงหากอตราผลตอบแทนทไดมคาสง แสดงถงประสทธภาพในการหากาไรทสง หากตดลบแสดงถงรฐวสาหกจอาจจะตองทาการเพมทน 8 อตราสวนหนสนตอสวนของทน (D/E) = หนสนรวม / สวนของผถอหน โดยหากอตราสวนดงกลาวยงสง กแสดงถงการกอหนทมากจนอาจกอใหเกดความเสยงทางการคลงจากการของบประมาณมากขน หรอการนาสงรายไดลดลง โดยอตราสวนทเหมาะสมมกไมเกน 2 เทา

หนา 32

ตารางท 5.2 กาไรสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน แยกตามสาขาป 2553 – 255๕ (ม.ค.-ม.ย. 55)


สาขา ป 2553 ป 2554 2555 (ม.ค.-ม.ย.) พลงงาน 144,384 155,100 80,060 ขนสง 12,238 -13,525 2,387 สอสาร 16,863 20,080 13,489 สาธารณปการ 3,303 1,724 7,323 อตสาหกรรมและพาณชยกรรม 1,917 1,867 4,051 เกษตร 2,327 3,007 5,374 ทรพยากรธรรมชาต 28 -8 -55 สงคมและเทคโนโลย 583 407 996

รวม 181,643 168,651 113,625 หมายเหต * รฐวสาหกจสาขาขนสงมกาไรสทธในป 2553 และชวง 2 ไตรมาสแรกของ ป 2555 เนองจาก รฟม. มกาไรจากอตราแลกเปลยนจานวนมาก ทมา สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

5.2 การวเคราะหความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน : กรณศกษา

ในการวเคราะหความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจฯ ในครงน จะศกษาเฉพาะรฐวสาหกจฯ 3 แหง

ไดแก การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) และองคการขนสงมวลชนกรงเทพ (ขสมก.) เนองจากเปนรฐวสาหกจทมผลการดาเนนงานทขาดทนอยางตอเนอง และในกรณของ รฟม. เปนรฐวสาหกจทจาเปนตองเรงดาเนนการลงทนโครงสรางพนฐานขนาดใหญใหเสรจโดยเรว

ตารางท 5.3 สนทรพยรวม หนสนรวม และอตราสวนทางการเงนของ รฟท. รฟม. และ ขสมก.

3 ไตรมาส ปงบประมาณ 2555


รฐวสาหกจ การรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหง

ประเทศไทย องคการขนสงมวลชนกรงเทพ

สนทรพยรวม ๑๓๙,๙๓๑ ๑๓๗,๓๒๕ ๗,๒๕๗ หนสนรวม ๙๕,๓๗๑ ๑๐๔,๖๐๐ ๗๘,๑๗๐ สวนของทน ๔๔,๕๖๐ ๓๒,๗๒๕ -๗๐,๙๑๔ กาไรสทธ -8,310 -1,036 -3,788 ROA (%) -7.92% -1.0% -104.39% ROE (%) -24.87% -4.2% N/A D/E (เทา) 2.14 3.2 N/A ทมา ผลการดาเนนงานและฐานะทางการเงนของการรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย และองคการขนสงมวลชนกรงเทพ 3 ไตรมาสประจาป 2555 โดยสานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

หนา 33

จากตารางท 5.3 พบวา ในสวนของสนทรพยและหนสนของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง ขสมก. เปนหนวยงานทมความเสยงทจะเปนภาระทางการคลงมากทสด เนองจากมจานวนหนสนรวมมากกวาสนทรพยรวม (รฐวสาหกจฯ อก 2 แหง คอ รฟท. และ รฟม. ยงคงมสนทรพยรวมมากกวาหนสนรวม) โดยมสนทรพยรวมจานวน ๗,๒๕๗ ลานบาท และมหนสนรวมจานวน ๗๘,๑๗๐ ลานบาท ซงสาเหตสวนหนงเปนผลมาจากการมผลการดาเนนงานขาดทนตดตอกนมาเปนเวลานานจนสวนของทนมคาตดลบ สาหรบผลการดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง ในปงบประมาณ 2555 (3 ไตรมาส) พบวา มผลการดาเนนงานขาดทนทง 3 แหง โดยมรายละเอยด ดงน (แผนภาพท 5.3)

แผนภาพท 5.3 กาไรสทธของการรถไฟแหงประเทศไทย การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย และองคการขนสงมวลชนกรงเทพ ปงบประมาณ 2551-2555 (3 ไตรมาส)

หมายเหต * ในป 2553 และชวง 3 ไตรมาสแรกของ ป 2555 รฟม. มกาไรจากอตราแลกเปลยนเปนจานวนมาก จงสงผลใหผลการเนนงานในปดงกลาวขาดทนสทธเพยงเลกนอยเทานน

-10,202 -10,066 -7,584

-11,306

-8,310

-12,000

-9,000

-6,000

-3,000

0

2551 2552 2553 2554 2555 (3 ไตรมาส)

การรถไฟแหงประเทศไทย

-8,957 -12,070

-863

-12,106

-1,037

-16,000

-12,000

-8,000

-4,000

0

2551 2552 2553 2554 2555 (3 ไตรมาส)

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

-6,892

-3,985 -4,969 -4,969

-3,788

-8,000

-6,000

-4,000

-2,000

0

2551 2552 2553 2554 2555 (3 ไตรมาส)

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ

หนา 34

• การรถไฟแหงประเทศไทย

มคาใชจายซอมบารงเพมสงขน รวมถง รฟท. ยงไมไดเบกจายเงนอดหนนบรการสาธารณะตามทไดรบอนมตจากคณะรฐมนตร นอกจากน รฟท. คงมผลการขาดทนสะสมกวา 68,645 ลานบาท สงผลให รฟท. ประสบปญหาการขาดสภาพคลองอยางรนแรง ทงน ในชวง ๓ ไตรมาสแรกของป 2555 รฟท. มผลขาดทนสทธจานวน ๘,๓๑๐ ลานบาท

ในป 2554 มผลการดาเนนงานขาดทนสทธจานวน 11,306 ลานบาท เพมขนจากปทผานมาคดเปนรอยละ 49.08 เนองจากมการปรบปรงโครงสรางอตราเงนเดอนและ รฟท.

• การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

•

ในป 2554 มผลการดาเนนงานขาดทนสทธจานวน 12,106 ลานบาท เพมขนจากปทผานมาทขาดทนเพยง 863 ลานบาท โดยมสาเหตหลกมาจากการขาดทนจากอตราแลกเปลยน ทาใหคาใชจายของ รฟม. สงกวารายไดจานวนมาก โดยมยอดขาดทนสะสมจานวน 36,667 ลานบาท ทงน ในชวง 3 ไตรมาสแรกของป 2555 รฟม. มผลขาดทนสทธจานวน 1,0๓๗ ลานบาท

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ

3 ไตรมาสแรกของป 2555 ขสมก. มผลขาดทนสทธจานวน ๓,๗๘๘ ลานบาท

ในป 2554 มผลการดาเนนงานขาดทนสทธจานวน 4,969 ลานบาท เพมขนจากปทผานมาคดเปนรอยละ 0.42 โดยมยอดขาดทนสะสมจานวน 78,598 ลานบาท ทงน ในชวง

ทงน เมอพจารณาอตราสวนทางการเงนของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง (ตารางท 5.3) พบวา ROA และ ROE ของ รฟท. รฟม. และ ขสมก. 8

9 มคาตดลบ แสดงใหเหนวา รฐวสาหกจเหลานมผลการดาเนนงานทขาดทน ความสามารถในการหารายไดไมสอดคลองกบคาใชจาย สะทอนใหเหนถงความสามารถในการใชทรพยสน และทนในการหาผลตอบแทนทตา รวมทงมแนวโนมทจะตองพงพาการสนบสนนจากงบประมาณและทาใหเงนลงทนของผถอหน (รฐบาล) ลดลง นอกจากน เมอพจารณาอตราสวนหนสนตอสวนของทน (D/E Ratio)10

พบวา อตราสวนของ รฟท. และ รฟม. อยในสดสวนทสง กลาวคอ รฟท. มหนสนสงกวาทน ๒.๑๔ เทา และ รฟม. มหนสนสงกวาทน 3.๒ เทา แสดงใหเหนวา รฐวสาหกจฯ ทง 2 แหงมภาระหนสนอยในระดบสง ทาใหมความเสยงทจะไมสามารถจายคนหนในอนาคตได ในขณะท D/E Ratio ของ ขสมก. นนมคาตดลบเนองจากสวนของทนมคาเปนลบ

จากการวเคราะหความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหงในเบองตนสามารถสรปไดวา รฐวสาหกจฯ ทง 3 แหงมความเสยงทจะเปนภาระทางการคลง อนเนองจากการมผลการดาเนนงานทขาดทนอยางตอเนอง ความสามารถในการใชสนทรพยและทนในการหาผลตอบแทนทต า การขาดสภาพคลองและเงนทนทเพยงพอ รวมทงภาระหนสนทอยในระดบสง ดงนน รฐวสาหกจฯ ทง 3 แหงจงควรเรงผลกดนแผนการฟนฟฐานะทางการเงนของกจการและบรหารจดการความเสยงตาง ๆ ทเกดขนอยางรอบคอบ เพอเปนการลดภาระตองบประมาณในอนาคต

9 ไมสามารถคานวณ ROE ของ ขสมก. ได เนองจาก ขสมก. มผลขาดทนสะสมจานวนมาก และมสวนของทนทตดลบ 10 โดยปกตอตราสวนหนสนตอสวนของทนทเหมาะสมจะไมตองเกน 2 เทา ทงน ขนอยกบประเภทของรฐวสาหกจเปนสาคญ

หนา 35

5.3 ตวชวดความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

ในการประเมนความเสยงทางการคลงจากรฐวสาหกจฯ ไดนาตวชวดความเสยงทางการคลง (Fiscal Risk Indicators) จากรฐวสาหกจ ทประยกตมาจากแบบจาลองการประเมนความเสยงทางการคลงของกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) มาใชในการประเมนผลกระทบของรฐวสาหกจตองบประมาณของรฐบาล ความสามารถในการชาระหนของรฐวสาหกจฯ และประเมนสภาพคลองของเงนทนในการดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ ซงผลจากการวเคราะหการดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ โดยใชตวชวดความเสยงทางการคลงดงกลาว มดงน

1) เงนรบจายสทธจากงบประมาณของรฐบาล (Net Flows from the Budget/ Net Contribution to the Budget)

แผนภาพท 5.4 เงนรบจายสทธจากงบประมาณในภาพรวมของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

ทมา สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ และสานกงานเศรษฐกจการคลง

แผนภาพท 5.5 เงนรบจายสทธจากงบประมาณใหแก รฟท. รฟม. และ ขสมก.

ทมา งบประมาณโดยสงเขป สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ และสานกงานเศรษฐกจการคลง

-120,000

-90,000

-60,000

-30,000

0

2551 2552 2553 2554

ลานบ

าท

เงนรบจายสทธจากงบประมาณ


0

3,000

6,000

9,000

12,000

2551 2552 2553 2554

ลานบ

าท


การรถไฟแหงประเทศไทย

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย องคการขนสงมวลชนกรงเทพ

หนา 36

จากแผนภาพท 5.4 พบวา รฐวสาหกจฯ โดยรวมถอเปนแหลงรายไดสทธของรฐบาล กลาวคอ มเงนนาสงคลง (รวมภาษเงนไดนตบคคล) มากกวารายรบจากงบประมาณทรฐบาลจดสรรใหรฐวสาหกจฯ ถอวารฐวสาหกจฯจายเงนสทธใหแกงบประมาณ โดยในปงบประมาณ 2554 รฐวสาหกจฯ จายเงนสทธใหแกงบประมาณจานวน 84,682 ลานบาท อยางไรกตาม เมอนาตวชวดดงกลาวมาวเคราะหและประเมนความเสยงทางการคลงของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง ซงไดแก รฟท. รฟม. และ ขสมก. จะพบวา รฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง มการรบเงนสทธจากงบประมาณของรฐบาลมาโดยตลอด เนองจากรายไดจากการดาเนนงานมไมเพยงพอกบคาใชจายในการบรหารงาน ทงน จากแผนภาพท 5.5 พบวา แนวโนมของการขอรบงบประมาณของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหงสงขนอยางตอเนอง ซงเปนภาระแกรฐบาลจะตองจดสรรงบประมาณตอเนองตอไปหากไมมการแกไขปญหาการดาเนนงานของรฐวสาหกจทง 3 แหงน

2) หนสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน (Net Debt)

แผนภาพท 5.6 หนสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนในภาพรวม


แผนภาพท 5.7 หนสทธของ รฟท. รฟม. และ ขสมก.


0

400,000

800,000

1,200,000

1,600,000

2551 2552 2553 2554

ลานบาท

ปงบประมาณ หนสทธของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

0

25,000

50,000

75,000

100,000

125,000

2551 2552 2553 2554 2555

ลานบาท

ปงบประมาณ การรถไฟแหงประเทศไทย

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย

(ม.ย. 55)

หนา 37

จากแผนภาพท 5.6 พบวา ในภาพรวมหนสทธของรฐวสาหกจฯ ยงคงทรงตวอยในระดบสงตลอดชวงป 2551 – 2554 และเมอนาตวชวดดงกลาวมาวเคราะหและประเมนความเสยงทางการคลงของ รฟม. รฟท. และ ขสมก. ในชวงป 2551 – 2555 (3 ไตรมาส) พบวา หนสทธของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหงดงกลาวปรบตวสงขน โดยสวนหนงเปนผลจากหนเงนกระยะยาวทเพมขนจากเงนกเพอเสรมสภาพคลองสาหรบการดาเนนงานของ รฟท. การขยายการลงทนของรฟม. รวมทงการกเงนเพอนามาใชจายเปนคาดาเนนการตาง ๆ ของ ขสมก. อาท คานามนเชอเพลง คาเหมาซอม เปนตน (แผนภาพท 5.7)

3) ความตองการดานเงนทนรวม (Gross Financing Needs) พบวา ในปงบประมาณ 2555 รฐบาลไดอนมตงบลงทนจานวน 369,770 ลานบาท ซงปจจบนรฐวสาหกจฯ ไดเบกจายงบลงทนไปแลวจานวน 149,998 ลานบาท โดยสวนหนงเปนการเบกจายเงนอดหนนจากรฐบาลจานวน 8,591 ลานบาท (จากแผนเงนอดหนนรฐบาลจานวน 14,921 ลานบาท) ซงสาขาทมการเบกจายมากทสดไดแก สาขาขนสง มการเบกจายจานวน 62,419 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 41.61 ของยอดการเบกจายทงหมด10

11 ทงน ในสวนของ รฟท. รฟม. และ ขสมก. มการเบกจายงบลงทนไปจานวน 18,079 ลานบาท 10,175 ลานบาทและ 28 ลานบาท ตามลาดบ รวมทงสน 28,282 ลานบาท โดยประมาณรอยละ 23.18 เปนการเบกจายจากเงนอดหนนจากรฐบาล

ทงน ในป 2556 รฐวสาหกจฯ มความตองการดานเงนทนจานวน 292,221 ลานบาท โดยมแหลงเงนลงทนไดแก รายไดของรฐวสาหกจฯ จานวน 130,548 ลานบาท เงนอดหนนจากรฐบาลจานวน 47,736 ลานบาท เงนกในประเทศจานวน 65,886 ลานบาท เงนกตางประเทศจานวน 47,630 ลานบาท และแหลงเงนอน ๆ อกจานวน 421 ลานบาท 1 1

12 โดยในสวนของ รฟท. รฟม. และ ขสมก. มงบประมาณลงทนจานวน 49,894 ลานบาท 32,732 ลานบาท และ 460 ลานบาท ตามลาดบ รวมเปนงบประมาณลงทนของรฐวสาหกจทง 3 แหงเทากบ 83,086 ลานบาท ในขณะทแหลงเงนลงทนประมาณรอยละ 43.8 มาจากเงนอดหนนของรฐบาล ในขณะทอกรอยละ 55.6 มาจากเงนก ซงอาจนามาซงความเสยงทรฐบาลตองรบชาระหนใหในทสด

จากการประเมนความเสยงทางการคลงของรฐวสาหกจฯ โดยใชตวชวดความเสยงทางการคลง (Fiscal Risk Indicators) สามารถสรปไดวา การดาเนนงานของรฐวสาหกจฯ ทง 3 แหง คอ รฟท. รฟม. และ ขสมก. กอใหเกดความเสยงกบรฐบาลทจะตองใหการสนบสนนทางดานการเงนใหแกรฐวสาหกจเหลานน และมความเปนไปไดสงทความเสยงดงกลาวจะสงผลกระทบโดยตรงตอทงรายไดของรฐบาลและรายจายงบประมาณของรฐบาลในอนาคต

11 ขอมลการเบกจายงบลงทน ณ เดอนกนยายน 2555 สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ ทงน แผนงบลงทนดงกลาวรวมบรษท ปตท. จากด (มหาชน) จานวน 140,880 ลานบาท 12 ขอมลการลงทนของรฐวสาหกจในภาพรวมป 2556 ณ เดอนตลาคม 2555 สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ ทงน ขอมลดงกลาวมใชความตองการเงนทนทงหมดของรฐวสาหกจ (ไมรวมความตองการเงนทนของบรษท ปตท. จากด (มหาชน) เนองจากไมทราบแหลงเงนลงทน)

หนา 38

5.4 ภาระทางการคลงของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

ภาระทางการคลงทเกดขนสวนใหญของรฐวสาหกจฯ เปนผลมาจากการดาเนนโครงการลงทนพนฐานในสาขาตาง ๆ โดยทรฐบาลเปนผ คาประกนเงนก หรอเปนผ จดหาเงนกและใหรฐวสาหกจฯ กตอเพอดาเนนโครงการ โดยเฉพาะโครงการลงทนพนฐานในสาขาทางเศรษฐกจและสงคมซงมผลตอบแทนทางการเงนตาและตองการการสนบสนนจากรฐบาลจานวนมาก ดงนน การลงทนทเกดขนของรฐวสาหกจฯ จงมโอกาสทเปนภาระทางการคลงของรฐบาลในอนาคตตอไป

ตารางท 5.4 โครงการเงนกของรฐวสาหกจฯ ทรฐบาลรบภาระ

โครงการเงนกของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน จานวน (ลานบาท) - หนทรฐบาลคาประกน 495,478.80 - หนทรฐบาลใหกตอ/ใหยม 32,265.46*

รวม 527,744.26 - หนทรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตร 128,870.02

หมายเหต * ขอมลเงนใหกตอ (ในสวนแหลงเงนกจากตางประเทศ) คานวณโดยใชอตราแลกเปลยน ณ เดอนกนยายน 2555 ของธนาคารแหงประเทศไทย ทมา สานกงานบรหารหนสาธารณะ ณ สนเดอนกนยายน 2555 จากตารางท 5.4 พบวา รฐบาลมความเสยงทางการคลงจากการรบภาระหนของรฐวสาหกจฯ ทงสน 527,744 ลานบาท โดยเปนหนทรฐบาลคาประกนจานวน 495,479 ลานบาท และหนทรฐบาลใหกตอ/ใหยมจานวน 32,265 ลานบาท ซงหากรฐวสาหกจฯ ประสบปญหาไมสามารถจายชาระหนได กจะเปนความเสยงทางการคลงของรฐบาลทจะตองชาระหน แทน ทงน ในจานวนภาระหนดงกลาวเปนหน ท รฐบาลรบภาระแทนรฐวสาหกจตามมตคณะรฐมนตรแลวจานวน 128,870 ลานบาท12

13 ตารางท 5.5 หนของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตร


โครงการ ม.ค. 55 ก.ย. 55 อตราการเปลยนแปลง 1. มาตรการลดภาระคาครองชพ 2. เงนอดหนนบรการสาธารณะ PSO 3. โครงการกอสรางขนาดใหญตางๆ 4. โครงการแทรกแซงราคาสนคาเกษตร *

27,688.27 888.16

155,790.86 5,300.87

5,064.67 -

118,713.29 5,092.06

-81.70 -100.00

- 23.79 3.93

รวมทงสน 189,668.16 128,870.02 -32.05 หมายเหต * ไมรวมหนของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ทเกดขนจากโครงการแทรกแซงราคาสนคาเกษตร ทมา สานกงานบรหารหนสาธารณะ ณ สนเดอนกนยายน 2555

จากตารางท 5.5 พบวา ภาระหนของรฐวสาหกจฯ ทรฐบาลรบภาระตามมต ครม. ณ กนยายน 2555 เทากบ 128,870 ลานบาท ลดลงรอยละ 32 เมอเทยบกบเดอนมกราคม 2555 โดยเปนการลดลงในสวนของเงนกสาหรบอดหนนบรการสาธารณะ PSO ซงรฐบาลชาระหนแทนรฐวสาหกจเรยบรอยแลว ในขณะทมาตรการลดภาระคาครองชพบางสวนกหมดอายลงและไมไดรบการตออาย ทาใหยอดหนคงคางในสวนของเงนก

13 ภาระหนทรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตรดงกลาวเปนสวนหนงของหนทรฐคาประกนและหนทใหกตอ

หนา 39

สาหรบดาเนนมาตรการลดภาระคาครองชพลดลงถงรอยละ 82 ในสวนของยอดหนเงนกสาหรบโครงการกอสรางขนาดใหญ กลดลงเมอเทยบกบเดอนมกราคม 2555 เนองจากมการเปลยนแปลงฐานขอมลในเดอนกนยายน 2555 โดยไมรวมโครงการทรฐบาลรบเฉพาะภาระดอกเบย 5.5 ความเสยงอนเกดจากขอพพาททางกฎหมายของรฐวสาหกจ

นอกเหนอจากความเสยงทางการคลงทอาจเกดขนจากผลการดาเนนงานของรฐวสาหกจแลว ยงมความเสยงอนเกดจากขอพพาททางกฎหมายอนเกดจากสญญาการรวมทน และการฟองรองคดทางแพงตางๆ ซงอาจสงผลกระทบตอฐานะการเงนของรฐวสาหกจอยางมนยสาคญ

ปจจบนยงไมมการรวบรวมขอพพาททางกฎหมายและการฟองรองทางแพงทเกยวของกบรฐวสาหกจใน

ภาพรวม ดงนน รายงานนจงไดทาการสารวจรฐวสาหกจทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยทง 6 แหงวามความเสยงจากการฟองรองคดความทางกฎหมายมากนอยเพยงไร จากตารางท 5.6 พบวา มลคาความเสยหายทอาจเกดขนจากการฟองรองรฐวสาหกจทง 6 แหง มมลคาประมาณ ๑๗,๐05 ลานบาท ซงหากรฐวสาหกจแพคดความและไมสามารถชาระหนได กอาจกลายเปนภาระทางการคลงในอนาคต ตารางท 5.6 ขอพพาททางกฎหมายของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน และมลคาความเสยหายทอาจเกดขน


รฐวสาหกจ ขอพพาททางกฎหมาย มลคาความเสยหาย

ทอาจจะเกดขน บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) 1. คดพพาทแรงงาน

2. คดเรยกคาเสยหาย ๑,๔๖๐.๖๖ ๒,๖๑๐.๘๒

บรษท อ.ส.ม.ท. จากด (มหาชน) 2. คดเรยกคาเสยหาย ๑,๑๓๐.๒๗ บรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) 1. คดพพาทกบกรงเทพมหานคร

2. คดทวไป 3. คดอน ๆ

๒,๖๐๓.๕๖ ๖,๒๘๙.๖๗ ๑,๘๕๕.๑๑

บรษท บางจากปโตรเลยม จากด (มหาชน) 1. คดพพาททวไป ๑,๐๕๕.๐๐ บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ไมมขอพพาททกอใหเกดความเสยหายอยางมนยสาคญ บรษท ปตท.สารวจและผลตปโตรเลยม จากด (มหาชน) ไมมขอพพาททกอใหเกดความเสยหายอยางมนยสาคญ

รวม ๑๗,005.09 หมายเหต เปนขอมลเฉพาะรฐวสาหกจฯ 6 แหงทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย ณ วนท 30 กนยายน 2555 ทมา สานกงานคณะกรรมการกากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

5.6 การใหเงนอดหนนการบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ (Public Service Obligation: PSO) เพอใหภาครฐมกลไกในการชวยเหลอประชาชนผานรฐวสาหกจ และสามารถทราบถงตนทนทแทจรงในการดาเนนการเชงสงคม รฐบาลจงไดเรมมการใชระบบการใหเงนอดหนนการบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ (PSO) ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหเงนอดหนนบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ พ.ศ. 2554 เพอใหการทางานเปนระบบและมความโปรงใสชดเจน โดยในป 2555 คณะรฐมนตรมมตอนมตวงเงนอดหนนบรการสาธารณะใหแกรฐวสาหกจ 2 แหง วงเงนรวมทงส น 3,613 ลานบาท ไดแก การรถไฟแหงประเทศไทย

หนา 40

จานวน 2,350 ลานบาท และองคการขนสงมวลชนกรงเทพจานวน 1,263 ลานบาท อยางไรกด วงเงนอดหนนทไดรบการอนมตจากรฐบาลดงกลาวมจานวนตากวาวงเงนอดหนนทรฐวสาหกจเสนอตอคณะรฐมนตร แสดงใหเหนถงภาระทางการคลงในอนาคตของรฐบาลอนเกดจาก PSO สาหรบป 2556 องคการขนสงมวลชนกรงเทพ ไดเสนอขอรบเงนอดหนน PSO จานวน 1,336 ลานบาทซงขณะนอยระหวางดาเนนการเสนอคณะรฐมนตร (ตารางท 5.7) ตารางท 5.7 รายละเอยดการขอรบเงนและวงเงนอดหนนบรการสาธารณะ (PSO) ทไดรบการอนมต

หนวย: ลานบาท รฐวสาหกจ 2553 2554 2555 ๒๕๕๖ วงเงนท

ขอรบ วงเงนท

ครม. อนมต วงเงนทขอรบ

วงเงนท ครม. อนมต

วงเงนทขอรบ

วงเงนท ครม. อนมต

วงเงนทขอรบ

๑. การรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.)

๓,๗๑๗ ๒,๓๕๕ ๓,๗๙6 ๒,๒๘๕ 4,159 2,350 -

๒. องคการขนสงมวลชนกรงเทพ (ขสมก.)

๕,๕๗๒ ๑,๑๒๘ ๑,๕๗9 ๑,๒๕๑ 1,514 1,263 1,336*

๓. การประปาสวนภมภาค (กปภ.)

๑,๓๒๙ ๑,๑๗๔ ๑,๓๕7 ๓๘3 1,783 - -

รวม ๑๐,๖๑๘ ๔,๖๕๗ ๖,๗32 ๓,๙๑9 7,456 3,613 1,336 หมายเหต *อยระหวางดาเนนการเสนอคณะรฐมนตร ทมา สานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสากจ (กนยายน 2555)

ในสวนของการดาเนนมาตรการลดภาระคาครองชพของประชาชน 1 3

14 แมวาจะไมไดรบเงนอดหนนบรการสาธารณะตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหเงนอดหนนบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ แตรฐวสาหกจทดาเนนมาตรการเหลานจะไดรบการจดสรรงบประมาณเพอชดเชยรายไดทสญเสยไป โดยคาความเสยหายสะสมต งแตเร มดาเนนมาตรการมจานวนทงส น 70,167 ลานบาท ไดรบการจดสรรงบประมาณไปแลวจานวน 64,079 ลานบาท และยงไมไดรบการจดสรรงบประมาณอกจานวน 6,089 ลานบาท14

15

14

ปจจบนเหลอแค 2 โครงการทดาเนนการอย คอ มาตรการลดคาใชจายเดนทางโดยรถโดยสารประจาทางและมาตรการการลดคาใชจายโดย

รถไฟชน 3 15

ขอมล ณ เดอนกนยายน 2555 รวบรวมโดยสานกนโยบายการคลง สานกงานเศรษฐกจการคลง

หนา 41

กลองความรท 1 โครงการระบบรถไฟฟาเชอมตอทาอากาศยานสวรรณภม (Airport Rail Link)

โครงการ Airport Rail Link เปนโครงการกอสรางระบบรถไฟฟาเชอมตอระหวางใจกลางเมองกรงเทพมหานครกบทาอากาศยานสวรรณภม ดาเนนการโดยการรถไฟแหงประเทศไทย (รฟท.) ซง รฟท. ไดจดต งบรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด เพอดาเนนการเดนรถและรบโอนในสวนของทรพยสนถาวรของโครงการ ปจจบนโครงการ Airport Rail Link ประสบปญหาหลกในการใหบรการคอ จานวนรถไฟฟาทไมเพยงพอ โดยในปงบประมาณ 2555 มผใชบรการรวม 40,671 คนตอวน แบงเปนการใชบรการรถไฟฟาสาย City Line จานวน 38,009 คนตอวน และรถไฟฟาสาย Express Line จานวน 2,662 คนตอ วน1/ ทงน ล าสด กระทรวงคมนาคมไดเสนอแผนการจดซ อรถไฟฟาเพมเตมอก 7 ขบวนตอคณะรฐมนตร (ครม.) แลว ดงนน ระหวางรอการพจารณาจาก ครม. บรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท.จากดจาเปนจะตองปรบการวงของรถไฟฟาใหมความถมากขนเพอใหสอดคลองกบความตองการของผโดยสาร รวมทงนารถไฟฟาสาย Express Line มาวงเสรมในเสนทางของสาย City Line เพอแกปญหาความแออดและเพมจานวนผใชบรการ Airport Rail Link ใหมากยงขน นอกจากความไมเพยงพอของรถไฟฟาแลว โครงการ Airport Rail Link ยงประสบปญหาการขาดทนอยางตอเนอง โดยในปงบประมาณ 2555 บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด มผลการดาเนนงานขาดทน 88 ลานบาท เพมขนจากปทแลว 62 ลานบาทและเปนการขาดทนทนอยกวาทประมาณการไวท 421 ลานบาท อยางไรกด การขาดทนดงกลาวทาให รฟท. ในฐานะผถอหนทงหมดของบรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากดจาเปนตองใหการชวยเหลอทางการเงน ทงน จากผลการประชมคณะกรรมการกากบนโยบายดานรฐวสาหกจ เมอวนท 12 กนยายน 2555 ทประชมรบทราบแนวทางการจดหาเงนกเพอใชเปนทนหมนเวยนจานวน 1,860 ลานบาท โดยให รฟท. เปนผกจากแหลงเงนกในประเทศ และเรงรดใหกเงนจานวน 420 เพอใชเปนเงนทนหมนเวยนระยะแรก

การท บรษทรถไฟฟา ร .ฟ .ท. จากด มผลการดาเนนงานท ขาดทนอยางตอเน องและตองรบความชวยเหลอทางการเงนจาก รฟท. อาจสงผลใหสถานะทางการเงนของ รฟท. ทออนแออยแลวใหเปราะบางยงขน การกเงนของ รฟท. เพอเปนทนหมนเวยนใหบรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด นน หากโครงการ Airport Rail Link ไมสามารถดาเนนการใหมผลกาไรได รฟท. จาเปนตองรบผดชอบชาระเงนตนและดอกเบยของเงนกเหล า น นโดย รฟท. ได ทาการก เ งน เพ อใช เปนทนหมนเวยนของบรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด รวมทงส น 1,860 ลานบาท ณ วนท 27 กนยายน 2554 อยางไรกตามคาดวา รฟท. จะไมสามารถชาระหนไดดวยตนเองและรฐบาลจาเปนตองเขามารบผดชอบชาระหนแทน รฟท. อกทอดหนง ทงน เมอรวมกบเงนกท รฟท. กเพอสรางโครงสรางพนฐานของโครงการ Airport Rail Link จานวน 26,648 ลานบาท รฐบาลเปนผรบภาระหนแทน ร.ฟ.ท. และภาระหนสนในสวนของตวรถและการซอมบารงจานวน 7,035 ลานบาท ของบรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด ทาใหรฐบาลมความเสยงในการรบภาระหนอนเกดจากโครงการ Airport Rail Link ทงหมดเทากบ 35,543 ลานบาท ทมา๑/ขอมลจากบรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จากด ณ กนยายน 2555

หนา 42

กลองความรท 2 รางพระราชบญญตใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนเพอการลงทนในโครงสรางพนฐานดานการขนสงของประเทศ พ.ศ. …..

กระทรวงการคลงโดยสานกงานเศรษฐกจการคลงอยร ะ ห ว า ง ก า ร ย ก ร า ง พ ร ะ ร า ช บ ญ ญ ต ใ ห อ า น า จกระทรวงการคลงกเงนเพอลงทนในโครงสรางพนฐานสาขาการขนสงของประเทศ พ.ศ. … โดยมวตถประสงคหลกเพอปรบปรงระบบการขนสงของไทยและเพมการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ทงน เพอเปนการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจและเพมขดความสามารถในการแขงขน ซงจะเปนมาตรการสาคญทจะทาใหเศรษฐกจของประเทศสามารถรองรบความผนผวนไดมากขนในอนาคต ทงน กระทรวงการคลงคาดวาจะเสนอรางกฎหมายดงกลาวใหคณะรฐมนตรพจารณา กอนนาเสนอใหรฐสภาพจารณาไดในเดอนมกราคม 2556 และคาดวารางกฎหมายจะมผลบงคบใชทนปงบประมาณ 2557 แผนภาพท 5.8 แผนการลงทนโครงสรางพนฐานในระบบ

ขนสงของประเทศจาแนกตามสาขา

กรอบวงเงนลงทนตาม พ.ร.บ.ฯ เบองตน เทากบ 2 ลานลานบาท โดยสามารถจาแนกออกเปนการลงทนในสาขาขนสงระบบราง สาขาขนสงทางบก สาขาขนสงทางนา และสาขาระบบโครงสรางพนฐานดานศลกากร โดยสาขาขนสงระบบรางมสดสวนวงเงนลงทนมากทสดคดเปนสดสวนรอยละ 82.81 ของวงเงนทงหมด

82.81% 16.53%

0.08% 0.58%

ระบบราง

ระบบขนสงทางบก

ระบบขนสงทางนา

ระบบโครงสรางพนฐานดานศลกากร

รองลงมาไดแก สาขาขนสงทางบก และสาขาระบบโครงสรางพนฐานดานศลกากร ซงมสดสวนวงเงนการลงทนรอยละ 16.53 และ0.58 ตามลาดบ สวนสาขาขนสงทางนาวงเงนลงทนนอยทสด คดเปนสดสวนเพยงรอยละ 0.08 (แผนภาพท 5.8)

อยางไรกตาม ถงแมวาการทนโครงสรางพนฐานดงกลาวจะชวยในการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศอนจะนาไปสความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตกนามาซงความเสยงทางการคลงในหลายมต กลาวคอ การกเงนตามราง พ.ร.บ.ฯ จะสงผลใหระดบหนสาธารณะเพมขนอยางรวดเรวจนอาจสงผลกระทบตอความย งยนทางการคลง (กรอบวงเงนก 2 ลานลานบาท คดเปนประมาณรอยละ 20 ของ GDP) อกทงเปนการกเงนนอกพระราชบญญตการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2548 ซงอาจสงผลทาใหการควบคมระดบหนสาธารณะของประเทศขาดความรดกมและไมนาเชอถอได นอกจากน การลงทนบางสวนจะกระทาในรปแบบ PPP ซงรฐบาลอาจมภาระและความเส ยงทางการคลงจากการค าประกนเงนก ใหภาคเอกชนและขอผกพนเกยวกบการรบประกนรายไดขนตา รวมทงในกรณท เอกชนผ รวมลงทนเกดปญหาทางการเงนจนไมสามารถดาเนนการตอไดรฐบาลอาจตองเขาไปดาเนนโครงการตอ

หนา 43

5.8 ผลการประเมนความเสยงของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงนและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ตารางท 5.8 Fiscal Risk Matrix ของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน


ภาระการคลง ภาระโดยตรง

(Direct liabilities)



(Explicit liabilities)

- รฐบาลจะตองจดสรรงบประมาณใหกบรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน

(ป 2556 จานวน 67,159 ลานบาท)

- การใหเงนอดหนน ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหเงนอดหนนบรการสาธารณะของรฐวสาหกจ (ป 2555 จานวน 3,613 ลานบาท)

- หนทรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตร (ณ สนเดอนกนยายน 2555 จานวน 128,870 ลานบาท)*

- หนทรฐบาลคาประกน (ณ สนเดอนกนยายน 2555 จานวน 495,478 ลานบาท)

- หนทรฐบาลใหกตอ/ใหยม (ณ สนเดอนกนยายน 2555 จานวน 32,265 ลานบาท)

ภาระโดยนย

(Implicit liabilities)

- ผลการขาดทนจากการดาเนนงานของรฐวสาหกจทประสบความลมเหลว จนมผลกระทบตอสถานะการเงนของกจการ

- มลคาความเสยงทอาจจะเกดขนจากการฟองรองรฐวสาหกจทง 6 แหงจานวนทงสน ประมาณ 17,005 ลานบาท

หมายเหต * ภาระหนทรฐบาลรบภาระตามมตคณะรฐมนตรดงกลาวเปนสวนหนงของหนทรฐบาลคาประกนและหนทรฐบาลใหกตอ ซงรวมถงหน ทรฐวสาหกจกมาเพอเปนคาใชจายในการดาเนนมาตรการลดภาระคาครองชพของประชาชนตามมตคณะรฐมนตร

หนา 44


1) ควรมการจดทาแผนฟนฟในรฐวสาหกจทประสบปญหาดานการเงนหรอขาดทนอยางตอเนองเพอเปนการลดภาระการอดหนนจากรฐบาล กลาวคอ

- รฟท. ควรเรงการแบงแยกสวนกจการรถไฟออกเปนสวนกจการบรการเชงสงคม กจการบรการเชงพาณชยและบรหารทรพยสน ในรปแบบหนวยธรกจ (Business Unit: BU) เพอใหเกดการดาเนนงานทชดเจน ควรมการวางแผนพฒนาหารายไดเพมใหองคกรเพราะการเดนรถเพยงอยางเดยวทาใหร.ฟ.ท.ขาดทน - รฟม. ควรตงหนวยธรกจรบซอมบารงรถไฟฟาทกยหอ เพอรบถายทอดเทคโนโลยระบบรถไฟฟา พฒนาระบบรถไฟฟาในอนาคต พฒนาพนทรอบสถานรถไฟฟาแบบผสมผสานโดยเปนทงพนททอยอาศยและธรกจการคา ตองออกแบบใหผเดนทางสามารถเชอมตอการเดนทางไดอยางตอเนอง - ขสมก. ควรปรบปรงเสนทางเดนรถประจาทางใหม เพอลดคาใชจายในเสนทางทระยะยาว

ควรลดจานวนพนกงานผานโครงการเกษยณอายกอนกาหนด

2) ควรมการพจารณาวงเงนอดหนน PSO ตามปรมาณการใหบรการทเกดขนจรง และควรใหเงนอดหนน PSO เปนเงนงบประมาณแบบปตอป

3) ควรมการตดตาม และประเมนผลการดาเนนงานของโครงการลงทนขนาดใหญตาง ๆ อยางตอเนองเพอเพมประสทธภาพและความโปรงใส

4) ในสวนของราง พ.ร.บ. ใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนเพอลงทนในโครงสรางพนฐานสาขาขนสงของประเทศ พ.ศ. …. จานวน 2.27 ลานลานบาท มขอเสนอแนะดงน

4.1) ควรมการบรหารจดการเงนกอยางรดกม 4.2) ควรกากบดแลดานภาระหนสาธารณะทจะเพมขนอยางตอเนอง 4.3) ควรมกรอบการคดเลอกภาคเอกชนทจะเขามารวมลงทนกบภาครฐอยางชดเจน

และมโครงสรางทางกฎหมายทรองรบ PPP มประสทธภาพกวาปจจบน รวมถงมการบรหารจดการความเสยงทอาจเกดขน เพอปองกนปญหาเอกชนไมสามารถดาเนนการไดจนสนสดโครงการ 4.4) ควรระบกรอบระยะเวลาการชาระหนใหชดเจนวาจะชาระหนทงหมดภายในกป

หนา 45

บทท 6 สถาบนการเงนเฉพาะกจ (Specialized Financial Institutions : SFIs) สถาบนการเงนเฉพาะกจของรฐ 15

16 เปนเครองมอสาคญของรฐบาลในการดาเนนนโยบายกงการคลง เพอใชในการพฒนารวมทงสงเสรมเศรษฐกจการลงทนในกลมฐานรากเปนสาคญ SFIs มการดาเนนงานโดยมงหวงผลประโยชนของประชาชนเปนหลก มการสงเสรมการลงทน การออมรวมทงการแกไขปญหาหนนอกระบบ ดงนน การบรหารจดการของ SFIs จงมจดมงหมายเพอจดสรรโอกาสใหแกภาคครวเรอนและภาคธรกจ SMEs ในการเขาถงแหลงเงนทน ซงจะเปนการสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศตอไป

อยางไรกตาม กลมเปาหมายหลกในการใหบรการของ SFIs เปนประชาชนทมรายไดตาและไมมความมนคงทางการเงน ซงเปนกลมคนทไมสามารถเขาถงแหลงเงนทนตามปกตได จงสงผลใหการดาเนนการปลอยสนเชอของ SFIs เกดปญหาหนดอยคณภาพในอตราทสงกวาธนาคารพาณชยทวไป ซงถอเปนความเสยงตอความมนคงดานสภาพคลองและสถานะเงนกองทนของ SFIs และอาจกอใหเกดภาระและความเสยงทางการคลง ทงในรปของการคาประกนหน การเพมทนและการชดเชยความเสยหายทเกดจากการดาเนนงานตามนโยบายของรฐ โดยเฉพาะอยางยงสถาบนการเงนเฉพาะกจทรบฝากเงนจากประชาชน เนองจากจะมความออนไหวมาก ซงหากผฝากเงนขาดความเชอมนใน SFIs อาจทาใหตดสนใจถอนเงนฝากออกจาก SFIs สงผลให SFIs ประสบปญหาดานสภาพคลอง และอาจจะเปนภาระทางการคลงไดในทสด ทงน การประเมนความเสยงของ SFIs ในการศกษานจะพจารณาเพยง 7 แหง 1 6

17 โดยมประเดนการประเมนความเสยงดงตอไปน

1) การประเมนสถานะทางการเงนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ในสวนของทรพยสน หนสน หนทไมกอใหเกดรายได (NPLs) ความเพยงพอของเงนกองทน และสดสวนการกนสารองตอ NPLs

2) การประเมนความเสยงจากการดาเนนโครงการนโยบายรฐ

6.1 การประเมนสถานะทางการเงนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ

1) สนทรพยและหนสนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ จากการศกษาสนทรพยและหนสนของสถาบนการเงนเฉพาะกจในป 2553 - ไตรมาสท 3 ป 2555

พบวา สนทรพยและหนสนของ SFIs แทบทกแหงมแนวโนมเพมขน ในขณะทอตราสวนหนสนตอสนทรพยกเพมขนดวย ทงน ณ สนไตรมาสท 3 ป 2555 สถาบนการเงนเฉพาะกจสวนใหญมอตราสวนหนสนตอสนทรพยทสงกวาธนาคารพาณชยไทย โดยสถาบนการเงนเฉพาะกจทมอตราสวนหนสนตอสนทรพยสงทสด คอ ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย (ธอท.) เทากบรอยละ 97.48 รองลงมาคอ ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (ธพว.) ธนาคารอาคารสงเคราะห (ธอส.) ธนาคารออมสน และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) เทากบรอยละ 96.09 93.38 93.10 และ 91.83 ตามลาดบ ซงสงกวาอตราสวนหนสนตอ 16 ปจจบนประเทศไทยมสถาบนการเงนเฉพาะกจจานวน 8 แหง ประกอบดวย 1) ธนาคารออมสน 2) ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย 3) ธนาคารอาคารสงเคราะห 4) ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย 5) ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย 6) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร 7) บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม 8) บรรษทตลาดรองสนเชอทอยอาศย 17 ไมรวมบรรษทตลาดรองสนเชอทอยอาศย เนองจากมขนาดของสนทรพยคอนขางเลก (โดย ณ ไตรมาสท 3 ป 2555 มสนทรพยทงสน 2,629 ลานบาท) เมอเทยบกบ SFIs อก 7 แหง ประกอบกบบรรษทฯ ไมไดดาเนนงานในรปแบบของธนาคาร

หนา 46

สนทรพยโดยรวมของธนาคารพาณชยทงระบบ (รอยละ 90.35) ในขณะทธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย (ธสน.) และบรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม (บสย.) มอตราสวนหนสนตอสนทรพยทตากวาอตราสวนของธนาคารพาณชยทงระบบ (ตารางท 6.1)

ตารางท 6.1 อตราสวนหนสนตอสนทรพยของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ป 2553 – ไตรมาสท 3 ป 2555

ทงน การทสถาบนการเงนเฉพาะกจมอตราสวนหนสนตอสนทรพยทสงขนอยางตอเนอง สะทอนใหเหนวาสถาบนการเงนเฉพาะกจเหลานมสถานะทางการเงนทเปราะบาง โดยเฉพาะอยางยงสถาบนการเงนเฉพาะกจทมอตราสวนดงกลาวสงกวาอตราสวนของธนาคารพาณชยทงระบบ เชน ธอท. ทมอตราสวนหนสนตอสนทรพยเพมขนอยางรวดเรว จากป 2553 ทมอตราสวนหนสนตอสนทรพยเทากบรอยละ 89.01 ซงตากวาอตราสวนหนสนตอสนทรพยโดยรวมของธนาคารพาณชยทงระบบ ในขณะทไตรมาส 3 ป 2555 ธอท. มอตราสวนหนสนตอสนทรพยเทากบ 97.48 สงกวาอตราสวนของธนาคารพาณชยทงระบบและสงทสดเมอเปรยบเทยบกบสถาบนการเงนเฉพาะกจอน

2) หนทไมกอใหเกดรายไดและความเพยงพอของเงนกองทน

เมอพจารณาสดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดตอสนเชอคงคาง (สดสวน NPLs) พบวา โดยภาพรวมสถาบนการเงนเฉพาะกจมสดสวน NPLs ในระดบทสงกวาคาเฉลยของธนาคารพาณชย โดยเฉพาะอยางยง ธพว. และ ธอท. ทมสดสวน NPLs ในไตรมาส 3 ป 2555 สงทสด เมอเทยบกบ SFIs อน ๆ เทากบรอยละ 25.41 และ 21.04 ตามลาดบ อยางไรกตาม สดสวน NPLs ของสถาบนการเงนเฉพาะกจในภาพรวมมแนวโนมลดลงอยางตอเนองตงแต ป 2552 จนถงไตรมาสท 3 ป 2555 (ยกเวน ธอท. และ ธพว.) ในสวนของ ธกส. พบวา สดสวน NPLs ลดลงอยางมนยสาคญจากรอยละ 6.64 ณ สนป 2554 เปนรอยละ 2.59 ในไตรมาสท 3 ป 2555 โดยมสาเหตหลกมาจากการพกชาระหนเกษตรกร และการพกหนใหแกผประสบอทกภยในชวงปลายป 2554 ทงน เปนทนาสงเกตวา ธอท. เปนสถาบนการเงนเฉพาะกจเพยงแหงเดยวทสดสวน NPLs มแนวโนมขยายตวอยางเหนไดชด


สถาบนการเงน

เฉพาะกจ

2553 2554 2555 Q3

สนทรพย (ลานบาท)

หนสน (ลานบาท)

Debt Ratio



Debt Ratio



Debt Ratio

ธ.ออมสน 1,461,189.20 1,343,258.70 91.93 1,772,111.00 1,655,422.60 93.42 1,901,330.05 1,770,118.12 93.10

ธกส. 837,112.90 758,684.90 90.63 950,717.53 867,778.55 91.28 1,058,669.40 972,180.70 91.83

ธอส. 678,869.00 640,065.50 94.28 712,369.52 669,960.96 94.05 733,257.09 684,746.05 93.38

ธพว. 88,946.60 84,317.80 94.80 115,753.39 109,450.09 94.55 97,783.95 93,961.60 96.09

ธสน. 67,917.80 53,064.70 78.13 74,108.77 58,830.83 79.38 73,571.94 57,505.06 78.16

ธอท. 97,927.00 87,160.70 89.01 133,358.36 121,371.45 91.01 133,025.06 129,673.79 97.48

บสย. 10,527.40 4,172.10 39.63 12,102.69 5,590.38 46.19 14,187.12 7,630.00 53.78

ธนาคารพาณชย

ทงระบบ* 12,127,317.00 10,887,885.00 89.78 13,455,041.00 12,138,927.00 90.22 14,749,020.00 13,325,839.00 90.35

หมายเหต * ประกอบไปดวยธนาคารพาณชยจดทะเบยนในประเทศ (ไมรวมสาขาทอยตางประเทศ) สาขาธนาคารพาณชยตางประเทศ และกจการวเทศธนกจ ทมา ขอมลสนทรพยและหนสนของสถาบนการเงนเฉพาะกจ จากสานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน สานกงานเศรษฐกจการคลง ; ขอมลสนทรพยและหนสนของธนาคารพาณชย

ทงระบบ จากธนาคารแหงประเทศไทย

หนา 47

จากรอยละ 9 ในป 2552 เปนรอยละ 21 ในไตรมาส 3 ป 2555 สะทอนถงความไมมคณภาพของการปลอยสนเชอ

ในดานความเพยงพอของเงนกองทน พบวา อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง (BIS Ratio) ของสถาบนการเงนเฉพาะกจสวนใหญยงคงสงกวาเกณฑมาตรฐานทธนาคารแหงประเทศไทยกาหนดทรอยละ 8.5 โดยสถาบนการเงนเฉพาะกจทมอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยงสงสดในในไตรมาสท 3 ป 2555 คอ ธสน. อยทรอยละ 16.92 รองลงมาคอ ธอส. ซงมสดสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยงอยทรอยละ 15.99 ซงสงกวาคาเฉลยของธนาคารพาณชย ในขณะทสถาบนการเงนเฉพาะกจทมสดสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยงตากวาเกณฑทกาหนด คอ ธพว. และ ธอท. ซงมสดสวนดงกลาวเทากบรอยละ 6.51 และ 6.70 ตามลาดบ ทงน อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยงของสถาบนการเงนเฉพาะกจสวนใหญมแนวโนมลดลงตลอดชวงป 2552 – ไตรมาสท 3 ป 2555 สาหรบ บสย. นน จะพจารณาสดสวนภาระคาประกนสนเชอตอเงนกองทน (Gearing Ratio)1 7

18 ซงในป 2553 สงถงรอยละ 11.47 และลดลงเปนรอยละ 2.36 ในป 2554 1 8

19 ในขณะทไตรมาส 3 ป 2555 เทากบรอยละ 2.13 (จากตารางท 6.2)

ตารางท 6.2 สดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดตอสนเชอคงคาง และอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง ป 2551 – ไตรมาสท 3 ป 2555

หนวย : รอยละ

สถาบนการเงนเฉพาะกจ สดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดตอสนเชอคงคาง (NPLs Ratio)* เงนกองทนตอสนทรพยเสยง (BIS Ratio)

2552 2553 2554 2555 Q3 2552 2553 2554 2555 Q3

ธนาคารออมสน 2.20 1.20 0.94 1.13 13.23 12.42 10.30 9.86

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร 11.13 10.19 6.64 2.59 11.83 12.82 10.30 8.98

ธนาคารอาคารสงเคราะห 12.47 10.32 8.96 8.17 12.45 14.05 15.36 15.99

ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย 37.16 20.31 15.73 25.41 10.28 5.94 7.11 6.51

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย 8.16 6.22 5.10 4.64 21.00 16.99 15.99 16.92

ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย 9.00 5.20 6.65 21.04 10.70 12.78 10.45 6.70

บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม** 10.20 6.10 4.59 3.26 6.64 11.47 2.36 2.13

ธนาคารพาณชย 4.82 3.57 2.71 2.44 16.10 16.19 15.12 15.90

หมายเหต * เปนขอมลหนทไมกอใหเกดรายไดกอนหกสารอง (Gross NPLs) ** ในกรณของ บสย. เปนภาระคาประกนหนจดชนดอยคณภาพ (NPGs) และอตราสวนภาระคาประกนสนเชอตอเงนกองทน (Gearing Ratio) ทมา สดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดตอสนเชอคงคาง และอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง จากสานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน สานกงานเศรษฐกจการคลง อตราสวนภาระคาประกนสนเชอตอเงนกองทน (Gearing Ratio) จาก บสย. สดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดกอนหกสารอง (Gross NPLs) และ เงนกองทนตอสนทรพยเสยงของธนาคารพาณชย จากธนาคารแหงประเทศไทย

3) สดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายได โดยหลกการแลวสดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายไดควรมคามากกวา 1 ซงเปนการแสดงถง

สถานะการเงนทแขงแกรง แตสถาบนการเงนเฉพาะกจสวนใหญมสดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายได ตากวา 1 โดยมเพยง ธ.ออมสน ธกส. และ ธสน. เทานนทมสดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายไดสงกวา 1 18 สดสวน Gearing Ratio ทนอยแสดงถงความมนคงทางการเงน 19 มการปรบเปลยนหลกเกณฑในการคานวณ Gearing Ratio ในป 2554 กลาวคอ หลกเกณฑเดมคานวณจากสดสวนของภาระการคาประกนสนเชอรวมตอสวนของผถอหน ในขณะทหลกเกณฑใหมคานวณจากภาระคาประกนสนเชอเฉพาะในสวนทรฐไมชดเชยตอสวนของผถอหน

หนา 48

ตารางท 6.3 สดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายได ป 2553 – ไตรมาสท 3 ป 2555


ป SFIs

2553 2554 2555 Q3

คาเผอสารองหนฯ

มลคาหนทไมกอใหเกดรายได

สดสวน การกน

สารองตอ หนทไม

กอใหเกดรายได

คาเผอสารอง หนฯ

มลคาหนท ไมกอใหเกด

รายได


สารองตอหนทไม


คาเผอสารองหนฯ

มลคาหนท ไมกอใหเกด

รายได


สารองตอหนทไม


ธ.ออมสน 24,534.00 13,344.00 1.84 26,253.42 12,710.09 2.07 28,940.30 17,142.86 1.69

ธกส. 126,377.00 56,183.00 2.25 141,814.10 59,331.76 2.39 160,537.52 21,178.00 7.58

ธอส. 44,793.00 68,058.00 0.66 4,4590.73 61,284.32 0.73 42,484.10 56,522.87 0.75

ธพว. 5,085.00 16,509.00 0.31 8,074.84 15,347.03 0.53 11,324.54 24,592.68 0.46

ธสน. 2,212.00 3,539.00 0.63 2,764.69 3,339.65 0.83 3,083.19 2,963.94 1.04

ธอท. 1,378.00 4,476.00 0.31 2,025.02 7,717.02 0.26 11,908.86 25,587.96 0.47

บสย.* 2,208.00 4,443.00 0.50 2,695.59 5,188.08 0.52 3,685.44 5,188.08 0.71 หมายเหต * เปนภาระคาประกนหนจดชนดอยคณภาพ (NPGs) ของ บสย. ทมา สานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน สานกงานเศรษฐกจการคลง

ทงน เมอพจารณาสดสวน ฯ ดงกลาวในไตรมาสท 3 ป 2555 พบวา ธกส. มสดสวนการกนสารองตอหน

ทไมกอใหเกดรายไดทคอนขางสงเทากบ 7.58 ในขณะทสถาบนการเงนเฉพาะกจอนๆ มสดสวนการกนสารองหนทไมกอใหเกดรายไดตากวา 1 ( ธพว. มสดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายไดตาทสดเมอเปรยบเทยบกบ SFIs อน ๆ) การทสดสวนการกนสารองตอ NPLs ของ ธกส. คอนขางสงอนเปนผลจากการใหมการกนสารองหนทไมกอใหเกดรายไดสาหรบลกคาทประสบปญหาอทกภยปลายป 2554 เตมจานวน ขณะเดยวกนจานวน NPLs ของ ธกส. ในไตรมาสท 3 ป 2555 ลดลง โดยเปนผลจากนโยบายการพกชาระหนใหแกเกษตรกร1 9

20 และการพกชาระหนใหแกลกคาทประสบอทกภยปลายป 2554

จากการประเมนขอมลทางการเงนทงหมด พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจทมสถานะทางการเงนทเปราะบางสดคอ ธอท. โดยมอตราสวนหนสนตอสนทรพยในไตรมาส 3 ป 2555 คดเปนรอยละ 97.48 ซงสงกวาสถาบนการเงนเฉพาะกจอน ๆ และสงกวาเมอเทยบกบคาเฉลยธนาคารพาณชยไทยทงระบบเชนกน ในสวนของอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง พบวา ธพว. มอตราสวนดงกลาวตาทสด เทากบรอยละ 6.51 ซงตากวาเกณฑทธนาคารแหงประเทศไทยกาหนดทรอยละ 8.5 เชนเดยวกบ ธอท. ทมอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเส ยงคอนขางต าซ งเทากบรอยละ 6.70 ในไตรมาส 3 ป 2555 ลดลงจากรอยละ 10.45 ในป 2554 นอกจากน ธอท. ยงมสดสวนของหนทไมกอใหเกดรายไดสงกวาสถาบนการเงนเฉพาะกจอน ๆ (ยกเวน ธพว.) และมสดสวนการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายไดทตา จงถอวามความเสยงทจะเปนภาระทางการคลงในอนาคตคอนขางสง เนองจากรฐบาลอาจตองจดสรรงบประมาณเพอเพมทนให ธอท. เพอท ธอท. จะสามารถดาเนนธรกจตอไปได ในขณะเดยวกนจากการท ธอท. มสดสวน NPLs ทสง และมการกนสารองตอหนทไมกอใหเกดรายไดทตา อาจจะกอใหเกดปญหาดานความเพยงพอของเงนกองทนในอนาคต และอาจกลายเปนภาระและความเส ยงทางการคลงของรฐบาลในทสด

20 หนทไดรบการพกชาระจะไมถกนบรวมเปน NPLs

หนา 49

6.2 การประเมนความเสยงจากการดาเนนนโยบายรฐ

การดาเนนนโยบายของรฐบาลผานสถาบนการเงนเฉพาะกจหรอกจกรรมกงการคลงนน โดยทวไปเปนการดาเนนการใหสนเชอตามนโยบายของรฐและมวตถประสงคเพอกระตนเศรษฐกจในระดบฐานราก ทงน ในแตละปสถาบนการเงนเฉพาะกจจะมการกาหนดเปาหมายการอนมตสนเชอของแตละโครงการเอง ซงผทไดรบประโยชนจากนโยบายตางๆ สวนใหญเปนบคคลทเขาถงแหลงเงนในระบบธนาคารพาณชยไดคอนขางยาก มรายไดทไมแนนอน และการปลอยกโดยสวนใหญมกกาหนดอตราดอกเบยทตากวาอตราตลาด ปจจยเหลานมสวนทาใหสถาบนการเงนเฉพาะกจทดาเนนโครงการดงกลาวมโอกาสเกดความเสยหายไดงายกวาธนาคารพาณชยทว ๆ ไป ซงมผลตอเงนทนและสถานะทางการเงนของสถาบนการเงนเฉพาะกจเหลานน สงผลใหรฐตองเขามาชดเชยความเสยหายดงกลาว สาหรบการประเมนความเสยงทางการคลงจากการดาเนนนโยบายของรฐผานสถาบนการเงนเฉพาะกจสามารถพจารณาได ดงน

ตารางท 6.4 ผลการดาเนนกจกรรมกงการคลงผานสถาบนการเงนเฉพาะกจ ป 2552 - ไตรมาสท 2 ป 2555

จากตารางท 6.4 การดาเนนกจกรรมกงการคลงของสถาบนการเงนเฉพาะกจมแนวโนมยอดอนมตเพม

สงขนอยางรวดเรว พจารณาจากยอดอนมตและคาประกนสนเชอทเพมขนจาก 164,322 ลานบาท ในป 2553 เปน 229,535 ลานบาท ในป 2554 สาหรบไตรมาสท 2 ป 2555 SFIs มการอนมตและคาประกนสนเชอจานวน 49,169.3 ลานบาท โดยเปนการดาเนนการในสาขาสนบสนนกจการ SMEs 31,704.9 ลานบาท (คดเปนรอยละ 64.5 ของการอนมตและคาประกนสนเช อรวม) สาขาสนบสนนผ มรายไดนอยใหมทอย อาศย 1,576 ลานบาท (คดเปนรอยละ 3.2 ของการอนมตและคาประกน) และสาขาสนบสนนการประกอบอาชพระดบฐานราก 15,888.3 ลานบาท (คดเปนรอยละ 32.3 ของการอนมตและคาประกน) ทงน สนเชอเหลานเปนสนเชอทมอตราดอกเบยทตากวาอตราดอกเบยในทองตลาดและเปนการปลอยสนเชอใหแกผ ท ไมสามารถขอสนเชอจากระบบ


โครงการ สถาบนการเงน 2552 2553 2554 2555 Q2

ยอดอนมต ยอดอนมต ยอดอนมต ยอดอนมต

1. สาขาสนบสนนกจการ SMEs 115,510.6 113,839.0 164,481.2 31,704.9

- โครงการสนเชอสาหรบกจการ SMEs ธพว. 45,936.0 58,394.7 42,454.8 2,210.4

ธสน. 8,735.7 10,824.7 15,978.0 3,200.3

ธ.ออมสน 9,210.0 13,597.8 18,064.7 1,659.3

ธกส. 30,070.4 31,021.8 34,924.0 9,031.0

- โครงการคาประกนสนเชอใหแก SMEs บสย. 21,558.5 43,957.9 53,059.7 15,604.0

2. สาขาสนบสนนผมรายไดนอยใหมทอยอาศย - - 929.5 1,576.0

- โครงการบาน ธอส. หลงแรก 0 % 3 ป ธอส. - - 929.5 1,576.0

3. สาขาสนบสนนการประกอบอาชพระดบฐานราก 59,201.2 50,482.6 64,124.5 15,888.3

- โครงการธนาคารประชาชน ธ.ออมสน 19,182.8 14,603.6 21,598.5 4,004.3

- โครงการวสาหกจชมชน ธกส. 40,018.4 35,879.0 42,526.0 11,884.0

รวม 174,711.80 164,321.60 229,535.20 49,169.3

ทมา สานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร และ บรรษทประกนสนเชอขนาดยอม รวบรวมโดยสานกนโยบายคลง สานกงานเศรษฐกจการคลง

หนา 50

ธนาคารพาณชย ซงการดาเนนการตามนโยบายรฐเหลานสงผลกระทบตอฐานะทางการเงนและงบดลของสถาบนการเงนเฉพาะกจใน 2 ชองทางหลก ๆ คอ รายไดทลดลงจากการคดอตราดอกเบยทตากวาปกต และโอกาสในการเกดหนสญทสงกวาปกต ซงอาจทาใหรฐบาลตองเขามาเสรมสภาพคลองใหกบสถาบนการเงนทมปญหาดวยการเพมทน โดยเฉพาะอยางยงในกรณของ ธกส. และ บสย. ซงมยอดอนมตสนเชอในโครงการกจกรรมกงการคลงคอนขางมากเมอเทยบกบ SFIs อน ๆ นอกเหนอจากการดาเนนกจกรรมกงการคลงแบบปกตทมอยในสถาบนการเงนเฉพาะกจแลว สถาบนการเงนเฉพาะกจยงมการดาเนนโครงการตามนโยบายรฐตาง ๆ ตามมตคณะรฐมนตร ซงความเสยหายทเกดขนจากการดาเนนการโครงการตาง ๆ จะกลายเปนภาระของรฐบาลในการจดสรรงบประมาณเงนอดหนนจานวนมากในแตละป เชนโครงการรบจานาสนคาเกษตร โครงการประกนรายได รวมถงโครงการอน ๆ ทมการแยกบญชธรกรรมการดาเนนงานตามนโยบายรฐ (Public Service Account - PSA) โดยมรายละเอยดดงทจะกลาวในสวนตอไป ภาระทางการคลงจากการดาเนนโครงการทมการแยกบญชธรกรรมการดาเนนงานตามนโยบายรฐ

(Public Service Account - PSA)

โครงการทมการแยกบญชธรกรรมการดาเนนงานตามนโยบายรฐ (Public Service Account - PSA) คอ

โครงการทดาเนนการตามนโยบายรฐของสถาบนการเงนเฉพาะกจทผานมตคณะรฐมนตร ซงมการแยกบญช

ธรกรรมนโยบายรฐออกจากธรกรรมเชงพาณชยอยางชดเจน ซงโครงการทจดเปนโครงการ PSA ตองเปนโครงการท

มวตถประสงคขอใดขอหนง ดงน20

21

1. โครงการทมวตถประสงคและรปแบบการใหบรการเพอชวยเหลอฟนฟผไดรบผลกระทบจากสาธารณภย หรอการกอวนาศกรรม ตามคาจากดความของพระราชบญญตปองกนฝายพลเรอน พ.ศ. 2522 หรอฟนฟกระตน

เศรษฐกจ หรอเพมขดความสามารถในการประกอบอาชพ หรอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน วสาหกจ และ

หนวยธรกจ และตองไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตร

2. โครงการของสถาบนการเงนพาะกจทมเงอนไขผอนปรน หรอธรกรรมทรฐบาลสงการใหสถาบนการเงน

เฉพาะกจดาเนนการเปนพเศษ โดยตองมมตคณะรฐมนตรระบใหมการชดเชยหรอสนบสนนเงนทนจากรฐบาลแก

สถาบนการเงนเฉพาะกจทดาเนนการตามนโยบายรฐอยางชดเจน

21 เกณฑการพจารณาโครงการ PSA ทสานกงานเศรษฐกจการคลงกาหนด โดยนบเฉพาะโครงการทคณะรฐมนตรมมตเหนชอบหลงวนท 5 สงหาคม

2552 เปนตนไป

หนา 51

ตารางท 6.5 โครงการทมการแยกบญชธรกรรมเชงนโยบายรฐ (Public Service Account) จาแนกตามสถาบนการเงนเฉพาะกจ


โครงการทมการแยกบญชธรกรรมเชงนโยบายรฐ (PSA) ณ 30 กนยายน 2555 ประมาณการความเสยหายทตองไดรบการ เงนชดเชยทไดรบแลว ประมาณการภาระ

สนเชอคงคาง NPLs NPLs ratio ชดเชยจากรฐบาลตงแตเรม - สนสดโครงการ จากรฐบาล ความเสยหายคงเหลอ

ธนาคารออมสน

1. โครงการ Soft Loan1/ 18,727.32 0.00 0.00 5,509.50 1,245.38 4,264.12

รวม 18,727.32 0.00 0.00 5,509.50 1,245.38 4,264.12

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.)

1. โครงการอทกภย ป 2553 และ ป 2554 65,531.11 140.09 0.21 4,548.54 0.00 4,548.54

2. โครงการพกชาระหน ป 2554 และ ป 2555 286,061.40 95.56 0.03 2,420.89 1,757.15 663.74

3. โครงการแทรกแซงสนคาเกษตร2/ 165,941.84 1,971.88 1.19 8,452.65 7,060.91 1,391.74

4. โครงการอน ๆ3/ 1,543.48 0.04 0.00 1,055.95 0.00 1,055.95

รวม 519,077.83 2,207.56 0.43 16,478.03 8,818.06 7,659.97

ธนาคารอาคารสงเคราะห (ธอส.)

1. โครงการบาน ธอส. เพอทอยอาศยแหงแรก (0% 2ป) 12,663.91 57.97 0.46 1,906.25 688.26 1,217.99

2. โครงการบาน ธอส. เพอทอยอาศยแหงแรก (0% 3ป) 4,841.27 1.89 0.04 2,400.00 2.58 2,397.42

3. โครงการพกชาระหนใหแกลกหนทมหนตากวา 500,000 บ. 3.36 2.13 63.34 0.47 0.00 0.47

รวม 17,508.54 62.00 0.35 4,306.72 690.84 3,615.88

ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย (ธสน.)

1. โครงการสนบสนนการประกอบธรกจพาณชยนาว 1,391.59 0.00 0.00 1,050.00 2.35 1,047.65

รวม 1,391.59 0.00 0.00 1,050.00 2.35 1,047.65

ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (ธพว.)

1. โครงการ SME POWER4/ 14,525.02 608.03 4.19 2,721.05 0.00 2,721.05

2. โครงการชวยเหลอดานการเงนแกผประกอบธรกจโลจสตกสไทย และเพมเตม 3,854.11 145.37 3.77 224.84 68.92 155.92

3. โครงการพกชาระหน5/ 974.92 0.22 0.02 78.43 0.00 78.43

4. โครงการฟนฟ SMEs หลงภยพบต ป 2554 1,612.13 0.00 0.00 169.36 0.00 169.36

5. โครงการอน ๆ6/ 46.56 0.77 1.66 1,619.29 187.06 1,432.23

รวม 21,012.73 754.41 3.59 4,812.97 255.98 4,556.99

รวมทกสถาบนการเงนเฉพาะกจ 577,718.02 3,023.97 0.52 32,157.22 11,012.61 21,144.61 หมายเหต 1/ โครงการ Soft Loan หมายถง โครงการ Soft Loan ใหการชวยเหลอทางการเงนผประกอบกจการใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต และโครงการ Soft Loan มาตรการสนเชอเพอชวยเหลอผประกอบการ SMEs ทไดรบผลกระทบจากอทกภย

2/ โครงการแทรกแซงสนคาเกษตร ประกอบดวย 1.โครงการรบฝาก/ระบายขาวในยง 2.โครงการจานาขาวเปลอกนาป 3.โครงการจานามนสาปะหลง 4.โครงการจานายางพารา 5.โครงการชะลอขดหวมน 6.โครงการจานาขาวเปลอกนาปรง 7.โครงการแทรกแซงราคาตลาด

8.โครงการจานาเกลอ 9.โครงการแทรกแซงราคาตลาดป 52 10.โครงการประกนรายไดนาปรง ป 52/53 และป 53/54 11.โครงการจายเงนเยยวยา ในขณะท ขอมลการชดเชยความเสยหายจากรฐบาลจะไมนบรวมโครงการท 9 แตจะเพมโครงการท 10 และ 11

3/ โครงการอน ๆ ประกอบดวย 1.โครงการเพลยกระโดด ป 2552 2.โครงการสนเชอจดซอรถตดออย 3.โครงการจายเงนเยยวยา ในขณะท ขอมลการชดเชยความเสยหายจากรฐบาลจะเพมโครงการท 3

4/ โครงการ SME POWER หมายถง โครงการ SME POWER เพอผประสบอทกภย ป 2553 โครงการ SME POWER เพอวนใหม ระยะท 1-3 โครงการ SME POWER เพอชวยเหลอ SMEs ทไดรบผลประทบจากอทกภยและวาตภย ป 2554

และ SMEs ทไดรบผลประทบจากอทกภยและวาตภยและดนโคลนถลม ป 2554 5/ โครงการพกชาระหน หมายถง โครงการพกหนเกษตรกรรายยอยและประชาชนผมรายไดนอยทมหนคงคางตากวา 500,000 บ. สาหรบลกหน NPLs และ ลกหนทมสถานะปรกต

6/ โครงการอน ๆ ประกอบดวย 1.โครงการชวยเหลอดานการเงนแกผประกอบการแฟรนไชนและธรกจขายตรง 2.โครงการสนเชอเพอพฒนากระบวนการทางาน ฯ 3.โครงการชวยเหลอดานการเงนแกผประกอบธรกจแฟรนไชสและธรกจขายตรง 4.โครงการสนเชอเพอ

ชวยเหลอดานการเงนแกผประกอบธรกจทองเทยวฯ 5.โครงการสนเชอเปลยนระบบการเลยงสตวปก 6.โครงการสนเชอพฒนาและยกระดบตลาดสด รานอาหาร และสถานทผลตอาหาร ในขณะทขอมลการชดเชยความเสยหายจากรฐบาลจะเพมโครงการท 3,4 และ5

ทมา ขอมลประมาณการการชดเชยความเสยหายจากรฐบาลของ ธ.ออมสน (ณ 31 ต.ค. 2555) ธสน. (ณ 19 ก.ย. 2555) ในขณะท ธกส. ธอส. และธพว. (ณ 30 ก.ย. 2555)

หนา 52

จากตารางท 6.5 พบวา สถาบนการเงนเฉพาะกจมการดาเนนโครงการแยกบญชธรกรรมเชงนโยบายรฐ

(PSA) หลากหลายประเภทไมวาจะเปนโครงการ Soft Loan โครงการเพอชวยเหลอผประกอบการ SMEs โครงการ

ชวยเหลอเกษตรกร และโครงการชวยเหลอผทตองการซอทพกอาศย เปนตน ทงน โครงการทมการแยกบญช PSA

เหลานเปนโครงการทดาเนนการโดยมตคณะรฐมนตร ซงจาเปนตองชดเชยความเสยหายทเกดขนในลกษณะตาง ๆ

เชน คาบรหารจดการโครงการ สวนตางดอกเบยและตนทนเงนโครงการ เปนตน ทงน สนเชอคงคางโดยรวมของ

โครงการ PSA ณ 30 กนยายน 2555 เทากบ 577,718 ลานบาท โดยสถาบนการเงนเฉพาะกจทมการดาเนน

โครงการ PSA อยางกวางขวางทสดคอ ธกส. ซงมยอดสนเชอคงคางคดเปนรอยละ 89.85 ของยอดสนเชอคงคาง

โดยรวม ในขณะท ธสน. เปนสถาบนการเงนเฉพาะกจทมยอดสนเชอคงคางโครงการ PSA นอยทสด คดเปนรอยละ

0.24 ของยอดสนเชอคงคางโดยรวม สะทอนใหเหนถงแนวนโยบายกงการคลงของรฐบาลทเนนชวยเหลอเกษตรกร

เปนสาคญ โดยมภาคสนเชอ SMEs และภาคสนเชอทอยอาศยไดรบความสาคญรองลงมา และเมอพจารณาถงหนท

ไมกอใหเกดรายได พบวา โครงการ PSA มมลคาและสดสวน NPL ทคอนขางตา เทากบรอยละ 0.52 ของยอด

สนเชอคงคางโดยรวม

ดงทไดกลาวมา โครงการ PSA นามาซงภาระทางการคลงในการชดเชยความเสยหายใหแก SFIs ทดาเนน

โครงการ โดย ณ กนยายน 2555 สามารถประมาณการความเสยหายคงเหลอรอการชดเชยจากรฐบาลเทากบ

21,145 ลานบาท ทงน SFI ทมประมาณการความเสยหายคงเหลอรอการชดเชยจากรฐบาลมากทสดคอ ธกส.

จานวน 7,660 ลานบาท ซงความเสยหายสวนใหญเกดจากโครงการอทกภย ป 2553 และป 2554 ทงน เปนท

นาสงเกตวา โครงการแทรกแซงสนคาเกษตรซงกอใหเกดความเสยหายมากทสดไดรบเงนชดเชยจากรฐบาลคอนขาง

เรวเมอเทยบกบโครงการอน ๆ ทาใหประมาณการความเสยหายคงเหลอเพยง 1,392 ลานบาท (จากความ

เสยหายทเกดขน 8,453 ลานบาท)

ธพว. เปนอกสถาบนการเงนเฉพาะกจหนงทมยอดสนเชอคงคางตามโครงการ PSA คอนขางสง คดเปนรอยละ 3.64 ของยอดสนเชอคงคางโดยรวม และมสดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดตอยอดสนเชอคงคางเทากบรอยละ 3.59 ทงน โครงการสวนใหญจะเปนการดาเนนการเพอชวยเหลอประชาชนใหเขาถงแหลงเงนทนไดงายขน อาจทาใหหลกเกณฑในการปลอยสนเชอไมเขมงวดเทาทควร และนาไปสการเพมขนของ NPLs ดงเชนโครงการ SME POWER ทมยอดสนเชอคงคางเทากบ 14,525 ลานบาท และมหน NPLs คดเปนสดสวนรอยละ 4.19 ในขณะทมภาระความเสยหายรอการชดเชยจากรฐบาลทงสน 2,721 ลานบาท ในสวนของ ธ. ออมสน และ ธอส. พบวา มยอดสนเชอคงคางตามโครงการ PSA คดเปนรอยละ 3.24 และ 3.03 ของยอดสนเชอคงคางโดยรวม และมมลคาหนทไมกอใหเกดรายไดคอนขางตา ในสวนของ ธ. ออมสน พบวา ไมมหน NPLs เนองจากสวนหนงเปนโครงการ Soft Loan ทปลอยใหแกธนาคารพาณชย และเปนโครงการทเพงเรมดาเนนการอกสวนหนง ในขณะทประมาณการมลคาความเสยหายคงเหลอรอการชดเชยจากรฐบาลของ ธ. ออมสน และ ธอส. จานวนทงสน 4,264 และ 3,616 ลานบาท

หนา 53

แผนภาพท 6.1 ประมาณการภาระความเสยหายคงเหลอของรฐบาล

จากโครงการทมการแยกบญช PSA จาแนกตามสถาบนการเงนเฉพาะกจ

ทมา : สถาบนการเงนเฉพาะกจ

กลาวโดยสรป การดาเนนกจกรรมกงการคลงผาน SFIs แมวาจะชวยเพมความสามารถในการ

เขาถงแหลงเงนทนของประชาชนฐานราก อนจะสงผลดตอการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศ แตกนามา

ซงภาระและความเสยงทางการคลงในการชดเชยความเสยหายใหแก SFIs ทดาเนนโครงการเหลานน

นอกจากน ภาระความเสยหายคงเหลอทรอการชดเชยจากรฐบาลจะเปนแรงกดดนตอสภาพคลองของ

SFIs หากรฐบาลไมจดสรรเงนอดหนนชดเชยความเสยหายในลกษณะปตอป ซงอาจสงผลกระทบตอฐานะ

เงนกองทนและความเชอมนของประชาชนทมตอ SFIs ในทสด

ธ.ออมสน 4,264.12 ลบ.

(20 %)

ธกส. 7,659.97 ลบ.

(36 %)

ธอส. 3,615.88 ลบ.

(17 %)

ธสน. 1,047.65 ลบ.

(5 %)

ธพว. 4,556.99 ลบ.

(22 %)

หนา 54

กรอบความรท 1 ภาระทางการคลงจากโครงการจานาสนคาเกษตรและประกนรายไดเกษตรกร

การแทรกแซงตลาดสนคาเกษตรเพอช วยเหลอ

เกษตรกรผปลกขาวผานโครงการรบจานาขาวนน นามาซงภาระ

ทางการคลงของรฐบาล ไมวาจะเปนคาใชจายในการบรหาร

จดการโครงการและการชดเชยความเสยหายใหแกธนาคารเพอ

การเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ซงเปนสถาบนการเงน

เฉพาะกจหลกทใชเปนกลไกในการดาเนนโครงการ ดงจะเหนได

จากการจดสรรงบประมาณเงนอดหนนและเงนเพมทนใหแก

ธกส. ในแตละป

ตารางท 6.6 เงนอดหนนและเงนเพมทนของ ธกส.

(ทกโครงการ)


ป เงนอดหนน เงนเพมทน

2550 23,079 2,152

2551 10,074 1,000

2552 9,922 2,000

2553 5,580 2,000

2554 57,271 0

2555 46,393 0

2556 61,221 750

ทมา สานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน

สานกงานเศรษฐกจการคลง สานกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ และเอกสารงบประมาณ

การดาเนนโครงการรบจานาสนคาเกษตรนน จากความเสยหายรฐบาลจะทาการชดเชยทงหมดในรปแบบเงนอดหนน โดยความเสยหายทเกดขนจะเทากบเงนทใชในการรบจานาหกดวยรายไดจากการระบายสนคาหลดจานา1/ ทงน ณ วนท 30 พฤศจกายน 2555 รฐบาลมภาระความเสยหายคงเหลอทตองชดเชยใหแก ธกส. อนเกดจากโครงการรบจานาสนคาเกษตรทงหมด 416,820 ลานบาท2/

ทงน ภาระความเสยหายคงเหลอจากโครงการจานาสนคาเกษตรแบงเปนความเสยหายในสวนทใชสภาพคลองของ ธกส. จานวน 120,115 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 29 ของภาระความเสยหายคงเหลอ และความเสยหายในสวนทเกดจากการใชเงนกอกจานวน 296,705 ลานบาท คดเปนรอยละ 71 ของภาระความเสยหายคงเหลอ ซงมลคาความเสยหายคงเหลอนเปนภาระผกพนงบประมาณตอไป3/ จะเหนวาภาระความเสยหายคงเหลอนมสวนทถกนบรวมเปนหนสาธารณะและเปนภาระงบประมาณโดยตรงแลว 296,705 ลานบาท ในขณะทภาระหน

สวนทเหลออกประมาณ 120,115 ลานบาท เปนภาระผกพนทรฐบาลตองชดเชยใหแก ธกส. แตยงไมรบรโดยระบบงบประมาณ(จากแผนภาพ มลคาภาระความเสยหายคงเหลอจากโครงการจานาสนคาเกษตรทรฐบาลตองชดเชยใหแก ธกส.)

นอกจากน เมอรวมความเสยหายคงเหลอจากโครงการประกนรายไดเกษตรกรอก 37,923 ลานบาท เทากบภาระความเสยหายคงเหลอจากโครงการแทรกแซงสนคาเกษตรทรอการชดเชยจากรฐบาลรวมทงสน 454,743 ลานบาท

สาหรบโครงการจานาสนคาเกษตรประจาปการผลต 2555/2556 มวงเงนรบจานาทงสน 405,000 ลานบาท โดยเปนวงเงนรบจานาสาหรบขาวนาป 240,000 ลานบาทและขาวนาปรง 165,000 ลานบาท ในสวนของขาวนาปจะเปนการใชวงเงนกจานวน 150,000 ลานบาท และจากสภาพคลองของ ธกส. อกจานวน 90,000 ลานบาท ทงน ในสวนสภาพคลองของ ธกส. จะใชเงนทไดจากการระบายสนคาเกษตรมาใชในโครงการรบจานาฯ ป 2555/56 ทาใหแรงกดดนตอสภาพคลองของ ธกส. ไมมแนวโนมลดลง ในขณะเดยวกนการทรฐบาลรบชาระหนเงนกแทน ธกส. เตมจานวนโดยไมนารายไดจากการระบายขาวมาหกลดมลคาหน ทาใหหนสาธารณะมแนวโนมเพมขนทกป

สาหรบแหลงเงนทนสาหรบรบจานาขาวนาปรงนน ยงไมมขอสรปทชดเจน ทงน หากใชจากแหลงเงนก กจะทาใหหนสาธารณะของรฐบาลเพมข นอก และหากมการใชวงเงนจากสภาพคลองของ ธกส. กจะกลายเปนภาระผกพนของรฐบาลในการชดเชยความเสยหายใหแก ธกส. อกดวย

แผนภาพท 6.2 มลคาภาระความเสยหายคงเหลอจาก

โครงการจานาสนคาเกษตรทรฐบาลตองชดเชยใหแก ธกส.

หมายเหต 1/ ยงไมรวมคาบรหารจดการโครงการ คาบรหารสนเชอ และการชดเชยตนทนเงนในกรณใชเงนทน ธกส. ดาเนนการ ซงเปนเงนจายขาดจากงบประมาณ 2/ สทธเงนอดหนนท ไดรบการจดสรรตามงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2556 และไมรวมการรบจานาทอยภายใตวงเงนรบจานาสนคาเกษตร ปการผลต 2555/56 3/ ยงมภาระดอกเบ ยเงนก และตนทนเงนโครงการท ใชสภาพคลองของ ธกส. ซงรฐบาลตองชดใชใหแก ธกส. ดวย ทมา ธกส. และ สบน. ณ 30 พฤศจกายน 2555

จากสภาพคลอง ธกส. 120,115 ลบ.

(รอยละ 29) จากเงนก

296,705 ลบ.

ภาระผกพนในสวนนยงไมรบรทงในระบบ งบประมาณและระบบหนสาธารณะ

ภาระหนในสวนนไดถก fiscalized และนบรวมเปนหนสาธารณะแลว

หนา 55

6.3 การเพมทนและจดสรรเงนอดหนนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจ

ในพระราชบญญตจดตงสถาบนการเงนเฉพาะกจแตละแหงไดกาหนดวารฐบาลสามารถทจะใหเงนอดหนนแกธนาคารไดเมอรายไดไมพอกบคาใชจายหรอประสบกบการขาดทนจากการดาเนนงาน เนองจาก SFIs จดตงขนในรปแบบทไมแสวงหากาไร โดยนโยบายตาง ๆ ถกออกแบบมาเพอประโยชนของประชาชนเปนหลก ดงนน เพอให SFIs สามารถดาเนนงานไดอยางตอเนองและมความมนคง รฐบาลจาเปนตองจดสรรเงนเพมทนและเงนอดหนนให SFIs ผานงบประมาณรายจายทก ๆ ป

ตารางท 6.7 จานวนวงเงนเพมทนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจประจาปงบประมาณ 2552 – 2556 หนวย: ลานบาท

สถาบนการเงนเฉพาะกจ 2552* 2553** 2554 2555 2556 ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร*** 2,000 2,000 - - 750 ธนาคารอาคารสงเคราะห 3,00 3,000 - - - ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย 2,500 2,500 - 600 555 ธนาคารเพอการสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย 5,000 5,000 - - - ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย 6,000 2,912 - - 450 บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม - 2,000 - - -

รวม 15,500 17,412 - 600 1,755 หมายเหต * ป 2552 จดสรรจากงบประมาณรายจายประจา

** ป 2553 จดสรรผานงบไทยเขมแขง *** เงนเพมทนรวมเงนปนผลทกระทรวงการคลงคนใหแก ธกส. ในฐานะผถอหนดวย ทมา สานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน สานกงานเศรษฐกจการคลง และสานกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

จากตาราง 6.7 พบวา รฐบาลมการเพมทนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจแตกตางกนในแตละป ทงน จะมเกณฑพจารณาอนมตวงเงนเพมทนจากผลการดาเนนงานของแตละสถาบนการเงนเฉพาะกจ รวมถงการดาเนนโครงการตาง ๆ ตามนโยบายรฐ ซงในปงบประมาณ 2556 มการเพมทนจานวน 1,755 ลานบาท เพมขนจากปงบประมาณ 2555 ทเทากบ 600 ลานบาท

ตารางท 6.8 การจดสรรงบประมาณอดหนน SFIs ประจาป 2551 - 2556 หนวย: ลานบาท

SFIs 2552 2553 2554 2555 2556 ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร 9,922.0 5,580.0 57,270.9 46,393.2 61,221.4 ธนาคารสงออกและนาเขาแหงประเทศไทย 83.4 35.9 - 62.3 13.3 ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย

7.7 7.7 41.9 38.2 241.9

บรรษทประกนสนเชออตสาหกรรมขนาดยอม - - 525.0 954.4 460.6 ธนาคารออมสน - - 383.2 948.7 1,034.5 ธนาคารอาคารสงเคราะห - - - 319.1 - ธนาคารอสลามแหงประเทศไทย - - - 115.8 107.9 รวม 10,013.1 5,624.6 58,221.0 48,831.6 63,079.6 งบประมาณประจาป 1,951,700.0* 1,700,000.0 2,169,967.5** 2,380,000.0 2,400,000.0 สดสวนตองบประมาณประจาป 0.5 0.3 2.7 2.0 2.6

หมายเหต * รวมงบประมาณรายจายเพมเตมประจาป จานวน 116,700 ลานบาท ** รวมงบประมาณรายจายเพมเตมประจาป จานวน 99,968 ลานบาท ทมา งบประมาณโดยสงเขป

หนา 56

นอกจากน ในแตละปรฐบาลยงไดจดสรรงบประมาณเพออดหนนสถาบนการเงนเฉพาะกจเปนประจาทกป เพอชดเชยความเสยหายทเกดจากการดาเนนการตามนโยบายของรฐบาล โดยสดสวนเงนอดหนนสถาบนการเงนเฉพาะกจตอวงเงนประมาณโดยรวม มแนวโนมเพมขนจากรอยละ 0.5 ของวงเงนงบประมาณรายจายประจาป 2552 เปนรอยละ 2.6 ในปงบประมาณ 2556 ทงน SFIs ทไดรบการจดสรรเงนอดหนนอยางตอเนองและเปนจานวนมากทสดคอ ธกส. ซงในปงบประมาณ 2556 ไดรบการจดสรรเงนอดหนนจานวน 61,221 ลานบาท

ตารางท 6.9 ภาพรวมเงนเพมทนและเงนอดหนนของ SFIs ป 2552 – 2556


รายการ ป

2552 2553 2554 2555 2556

เงนเพมทน 15,500.0 17,412.0 - 600.0 1,755.0 เงนอดหนน 10,013.0 5,624.0 58,221.0 48,831.6 63,079.6

รวม 15,513.0 23,036.0 58,221.0 49,431.6 64,834.6 ทมา งบประมาณโดยสงเขป และสานกนโยบายระบบการเงนและสถาบนการเงน สานกงานเศรษฐกจการคลง

จากตารางท 6.9 เมอพจารณาภาระการเพมทนและการจดสรรงบประมาณอดหนนเพอชดเชยความ

เสยหายของ SFIs ทเกดจากนโยบายรฐ พบวา รฐบาลไดทาการเพมทนและอดหนน SFIs อยางตอเนอง และภาระดงกลาวมแนวโนมสงขนเร อย ๆ โดยในปงบประมาณ 2552 รฐบาลมภาระการเพมทนและการอดหนน SFIs 15,513 ลานบาท และเพมขนเปน 64,835 ลานบาท ในปงบประมาณ 2556 ตามขอบเขตของการดาเนนกจกรรมกงการคลงของ SFIs ทขยายตวมากขน สะทอนใหเหนถงภาระทางการคลงของรฐบาลทมแนวโนมเพมสงขนสอดคลองกบการเพมทนและเงนอดหนนของ SFIs ทเพมขน

6.4 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของสถาบนการเงนเฉพาะกจและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ตารางท 6.10 Fiscal Risk Matrix ของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย


ภาระทางการคลง

ภาระโดยตรง (Direct Liability)

ภาระผกพน (Contingent Liability)


(Explicit liability) - รฐบาลอดหนนและเพมทนใหสถาบนการเงนเฉพาะกจ (ป 2556 มการจดสรรงบประมาณเพมทนและอดหนนจานวน 1,755 และ 63,080 ลานบาท

- ประมาณการความเสยหายคงเหลอรอการชดเชยจากรฐบาลจากการดาเนนโครงการ PSA จานวน 21,145 ลานบาท (ณ ก.ย. 2555)

ภาระโดยนย (Implicit liability)

- - การชดเชยผลการขาดทนจากการดาเนนงานของสถาบนการเงนเฉพาะกจทประสบความลมเหลวจนมผลกระทบตอสถานะการเงนของกจการ

หนา 57

แนวทางในการลดความเสยงจากการดาเนนงานของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ดงน

1) สถาบนการเงนเฉพาะกจควรมการพฒนาระบบการบรหารจดการ รวมทงการบรหารความเสยงทมประสทธภาพมากขน โดยเฉพาะการบรหารจดการหนทไมกอใหเกดรายได เพอเสรมสรางความแขงแกรงของสถาบนการเงนเฉพาะกจ

2) มการกาหนดการใชหลกเกณฑการกากบดแลและมาตรฐานการบญชใหใกลเคยงกบธนาคารพาณชย เชน การกากบดแลความเสยงของเงนกองทนตามมาตรฐาน Basel III และมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ IAS 39 เปนตน

3) มแนวทางในการใชสนทรพยจากการเพมทนอยางมประสทธภาพ อนจะเปนการลดภาระในการเพมทนของรฐบาลในระยะยาว

4) แนวทางในการลดความเสยงเฉพาะโครงการรบจานาสนคาเกษตร ดงน 4.๑) กาหนดหนาทของแตละหนวยงานทเกยวของในการดาเนนโครงการรบจานาผลผลตทาง

การเกษตรอยางชดเจน รวมทงจดตงกลไกในการตรวจสอบการดาเนนงานทมประสทธภาพในทกขนตอน 4.2) บรหารจดการผลผลตทางการเกษตรทหลดจานาอยางมประสทธภาพรวดเรวเพอจากด

ความเสยหายอนอาจเกดขนกบรฐบาล

หนา 58

บทท 7 องคกรปกครองสวนทองถน

ผลจากนโยบายการกระจายอานาจสทองถนทเรมดาเนนการมาตงแต พ.ศ. 2542 ทาใหองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.)22

มบทบาทในการจดหาบรการสาธารณะใหแกทองถนมากขน โดยรฐบาลตองจดสรรรายไดและเงนอดหนนใหแก อปท. เพอใชในการบรหารจดการทองถนควบคไปกบการจดทาภารกจทไดรบการถายโอนจากรฐบาล โดยกาหนดเปาหมายสดสวนรายไดทองถนไมนอยกวารอยละ 35 ของรายไดสทธของรฐบาล ทงน ในปงบประมาณ 2555 ทองถนโดยรวมมรายไดคดเปนสดสวนรอยละ 25.6 ของรายไดสทธของรฐบาล ในขณะทปงบประมาณ 2556 คาดวา อปท. จะมสดสวนรายไดตอรายไดสทธของรฐบาลเทากบรอยละ 27.32 2

23 โดยรายไดสวนใหญของ อปท. มาจากการจดสรรภาษทรฐบาลจดเกบและแบงให และเงนอดหนนจากรฐบาล ในขณะทรายไดท อปท. จดเกบเองนนมสดสวนทต า สะทอนถงความออนแอทางโครงสรางรายไดของอปท. ท ตองพงพงแหลงรายไดจากรฐบาลเปนหลก ดวยความสมพนธทางการคลงระหวางรฐบาลและทองถนทดารงอยในปจจบน ประกอบกบการทกฎหมายไดกาหนดเปาหมายสดสวนรายไดทองถนตอรายไดรฐบาลไวอยางชดเจน จงนามาซงภาระทางการคลงของรฐบาลในการจดสรรรายไดและเงนอดหนนใหแกทองถนในสดสวนตามทกฎหมายกาหนด

7.๑ ความเสยงดานโครงสรางรายไดของ อปท.

ตารางท 7.๑ รายไดของ อปท. ปงบประมาณ ๒๕๕4 – ๒๕๕6 หนวย : ลานบาท

ประเภทของรายได 2554 2555 2556 ๑.รายไดจดเกบเอง ▪จานวน 43,794.47 45,037.00 50,281.54

▪สดสวนตอรายไดรวม (%) 10.24 8.90 8.78

▪เปลยนแปลงจากปกอน (%) 18.27 2.84 11.64

๒.รายไดจากการจดสรรภาษ ทรฐบาลจดเกบและแบงให ▪จานวน 214,467.91 239,623.00 285,888.46



๓.รายไดจากเงนอดหนนของรฐบาล ▪จานวน 169,512.08 221,092.00 236,500.00



รายไดรวม 427,774.46 505,752.00 572,670.00

▪เปลยนแปลงจากปกอน (%) 12.82 18.23 13.23 หมายเหต ขอมลปงบประมาณ 2554 และ 2555 เปนขอมลเบองตน ขอมลปงบประมาณ 2556 เปนขอมลประมาณการ ทมา สานกงานคณะกรรมการการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน และสานกงานเศรษฐกจการคลง

22 พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ไดกาหนดรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) เปน 5 รปแบบ ตามอานาจหนาทและขอบเขตพนทการปกครอง โดยปจจบนมจานวน อปท. รวม ๗,๘๕๓ แหง ดงน องคการบรหารสวนจงหวด ๗๖ แหง เทศบาล ๒,0๔0 แหง องคการบรหารสวนตาบล ๕,๗๓๕ แหง กรงเทพมหานคร และเมองพทยา 23 ในปงบประมาณ 2555 คาดวา อปท. มรายไดรวม 505,752.00 ลานบาท และรายไดสทธของรฐบาล 1,977,451.00 ลานบาท ในขณะทปงบประมาณ 2556 คาดวา อปท. มรายไดรวม 572,670.00 ลานบาท และรายไดสทธของรฐบาล 2,100,000.00 ลานบาท

หนา 59

จากโครงสรางรายไดของ อปท. ในตารางท 7.1 พบวา รายไดของ อปท. แบงออกเปน ๓ ประเภท คอ รายไดท อปท. จดเกบเอง รายไดจากการจดสรรภาษทรฐบาลจดเกบและแบงให และรายไดจากเงนอดหนนของรฐบาล โดยในปงบประมาณ ๒๕๕๕ อปท. มรายไดรวม 505,752 ลานบาท คดเปนอตราการขยายตวรอยละ 18.2 โดยเปนรายไดท อปท. จดเกบเอง 45,037 ลานบาท (คดเปนสดสวนรอยละ 8.9 ของรายไดทงหมด) ขยายตวเพมขนรอยละ 2.8 จากปกอน ในขณะทรายไดจากภาษทรฐบาลจดเกบและแบงใหเทากบ 239,623 ลานบาท (คดเปนสดสวนรอยละ 47.4 ของรายไดทงหมด) ขยายตวเพมขนรอยละ 11.7 จากปกอน สาหรบรายไดจากเงนอดหนนของรฐบาลเทากบ 221,092 ลานบาท (คดเปนสดสวนรอยละ 43.7 ของรายไดทงหมด) ขยายตวเพมขนถงรอยละ 30.4 จากปกอน ทงน จะเหนวาทงรายไดท อปท. จดเกบเอง และการจดสรรภาษทรฐบาลจดเกบและแบงใหในปงบประมาณ 2555 มอตราการขยายตวทลดลงอยางมนยสาคญ ทาใหสดสวนตอรายไดรวมของรายไดทงสองประเภทลดลง ในขณะทรายไดจากเงนอดหนนของรฐบาลมการขยายตวเพมขนอยางมากจากรอยละ 9.1 ในปงบประมาณ 2554 เปนรอยละ 30.4 ในปงบประมาณ 2555 ทาใหสดสวนเงนอดหนนตอรายไดรวมเพมขนจากรอยละ 39.6 ในปงบประมาณ 2554 เปนรอยละ 43.7 ในปงบประมาณ 2555 เนองจากมการเพมเงนอดหนนใหแกทองถนสาหรบโครงการทเกยวกบเบยยงชพคนชรา คนพการ และผปวยเอดส โครงการดานการศกษาตาง ๆ รวมถงโครงการชวยเหลอฟนฟความเสยหายจากภยพบตธรรมชาตและสาธารณะภย23

24 สาหรบปงบประมาณ 2556 คาดวา อปท. มรายไดรวม 572,670 ลานบาท ซงเปนรายไดท อปท. จดเกบเอง 50,282 ลานบาท ในขณะทรายไดจากภาษทรฐบาลจดเกบและแบงให และรายไดจากเงนอดหนนของรฐบาลเทากบ 285,888 และ 236,500 ลานบาท ตามลาดบ ทงน สดสวนรายไดทมาจากรฐบาลกยงคงอยทราวรอยละ 90 ของรายไดรวม ซงความสมพนธทางดานการคลงภายใตโครงสรางรายไดทองถนดงกลาวนามาซงความเสยงและภาระทางการคลงของรฐบาลในระยะยาว เนองจากรฐบาลจะตองจดสรรเงนอดหนน และเงนทรฐบาลจดเกบและแบงใหเพมขน เพอใหสดสวนรายไดทองถนตอรายไดสทธของรฐบาลไมนอยกวาเปาหมายทกาหนด นอกจากน โครงสรางรายไดดงกลาวยงทาให อปท. ขาดอสระทางการคลง ไมสามารถวางแผนและบรหารจดการทองถนไดอยางเตมทตามทกฎหมายไดใหอานาจไว โดยเฉพาะอยางยงกรณเงนอดหนนเฉพาะกจทรฐบาลจดสรรใหแก อปท. ซงทองถนตองดาเนนกจกรรมตามทรฐบาลกาหนดเทานน ดงนน จงควรมการปรบปรงโครงสรางรายไดเพอเพมศกยภาพในการจดเกบภาษของ อปท. เชน การขยายฐานภาษ และการกาหนดอตราภาษและคาธรรมเนยมตาง ๆ ในระดบทเหมาะสม เปนตน นอกจากมาตรการเพอเพมประสทธภาพดงกลาวแลว รฐบาลควรมการผลกดนใหมการจดเกบภาษทองถนประเภทใหม ๆ ดงน

1. ภาษทดนและสงปลกสราง ซงเปนภาษทจดเกบจากฐานมลคาทรพยสน อนจะชวยลดความเหลอมลา ในการถอครองทดนและแกปญหาทดนรกราง ทงน อปท. จะเปนผทาหนาทจดเกบภาษประเภทน ซงจะกลายเปนแหลงรายไดทสาคญของ อปท. ตอไป และจะเปนการชวยลดภาระของรฐบาลในการจดสรรเงนอดหนนใหแก อปท. ในอนาคต

24 ปงบประมาณ 2555 มการจดสรรเงนอดหนนใหแก อปท. สาหรบโครงการสรางหลกประกนรายไดแกผสงอาย จานวน 50,449 ลานบาท ขยายตวเพมขนรอยละ 40 จากปงบประมาณ 2554 ในขณะทโครงการสาหรบจดการศกษา (เงนเดอนคร และคาจางประจา) มการจดสรรเงนอดหนนใหแก อปท. จานวน 12,460 ลานบาท ขยายตวเพมขนรอยละ 11 จากปงบประมาณ 2554 รวมถงโครงการชวยเหลอฟนฟความเสยหายจากภยพบตธรรมชาตและสาธารณะภยทมการจดสรรเงนอดหนน จานวน 10,000 ลานบาท เปนตน ทมา กรมสงเสรมการปกครองทองถน

หนา 60

2. ภาษสงแวดลอม เปนภาษทสรางแรงจงใจในการลดการกอมลพษและเปลยนแปลงพฤตกรรมของผกอมลพษและผบรโภค โดยใชหลกผกอมลพษเปนผจาย (Pollutor Pay Principle : PPP) เชน การเกบภาษบรรจภณฑและคาธรรมเนยมจากผลตภณฑทจะกลายเปนของเสยอนตรายเมอใชแลว รวมถงการเกบภาษการปลอยมลพษทางนาและมลพษทางอากาศ เปนตน ทงน ปจจบนการบรหารจดการปญหาสงแวดลอมของ อปท. ยงมบทบาททจากด เนองจากไมมการจดสรรรายไดเพอแกปญหาสงแวดลอมโดยเฉพาะ ดงนน การกาหนดให อปท. เปนหนวยงานหลกในการจดเกบภาษจะสงผลให อปท. มแหลงรายไดและบทบาทมากขนในการจดการสงแวดลอมในทองถน

7.๒ ความเสยงดานโครงสรางรายจายและดลการคลงของ อปท.

แผนภาพท 7.1 รายจายและดลการคลงของ อปท. ปงบประมาณ ๒๕๕2 – ๒๕๕5


หมายเหต Net Claim แสดงถงการเปลยนแปลงเงนฝากสทธของ อปท. ทฝากไวกบธนาคาร ซงใชเปนตวประมาณการดลการคลงของ อปท. ในขณะท รายจายของ อปท. โดยรวมจะเทากบสวนตางระหวางรายไดกบดลการคลงทองถน ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย และสานกงานเศรษฐกจการคลง

จากแผนภาพท 7.1 พบวา อปท. มรายจายเพมขนทกปและมแนวโนมขยายตวอยางตอเนองในระยะยาว

ทงน รายจายรวมของ อปท. มการขยายตวเพมขนรอยละ 21.3 ในปงบประมาณ 2555 เทยบกบรอยละ 13.8 ในปงบประมาณ 2554 ซงหาก อปท. ไมมความสามารถในการจดหารายไดเพอใหครอบคลมคาใชจายทจะเพมขน รฐบาลอาจตองเพมเงนอดหนนใหแก อปท. ซงจะกลายเปนภาระทางการคลงและนาไปสการกอหนสาธารณะ ทงน แนวทางหนงในการลดภาระของรฐบาลคอ การผลกดนพระราชบญญตรายไดองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. .... เพอเพมอานาจและเพมขดความสามารถของทองถนในการจดเกบภาษ ทาให อปท. มสดสวนรายไดทจดเกบเองมากขน ซงจะสงผลให อปท. มอสระในการจดสรรงบประมาณมากขน และลดภาระการจดสรรเงนอดหนนของรฐบาล

-5,744.99

44,264.56 46,791.31 43,583.81

330,852.96 334,893.25

380,983.15

462,168.19

-50,000

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

350,000

400,000

450,000

500,000

2552 2553 2554 2555

ดลการคลงของ อปท. รายจายของ อปท.

หนา 61

ในสวนของดลการคลง พบวา ในปงบประมาณ 2552 อปท. ขาดดลการคลง 5,745 ลานบาท หลงจากนน อปท. มการเกนดลการคลงอยางตอเนองจนถงปงบประมาณ 2555 ทงน คาดวาปงบประมาณ 2555 อปท. มการเกนดลการคลงจานวน 43,584 ลานบาท อยางไรกตาม แมวาการเกนดลการคลงของ อปท. จะเปนผลดตอเสถยรภาพและความมนคงของ อปท. ทวา รายไดสวนใหญของ อปท. มาจากการจดสรรภาษและเงนอดหนนของรฐบาล ดงนน ภายใตสถานการณทรฐบาลยงคงขาดดลการคลงและกอหนสาธารณะเพมขนทกป หากการบรหารการคลงของภาครฐโดยรวมไมมประสทธภาพ สถานการณดงกลาวจะเปนปจจยทกอใหเกดความเสยงทางการคลงในทสด

7.3 ความเสยงดานการกอหนของ อปท. สาหรบแนวคดทจะใหทองถนมการกอหน เพอนามาดาเนนโครงการตาง ๆ นน ตามกฎหมายจดตงองคกร

ปกครองสวนทองถน กาหนดวาตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย หรอเปนไปตามระเบยบทกระทรวงมหาดไทยกาหนด และทผานมาไดมการปรบเปลยนหลกเกณฑในการพจารณาใหกเงนหลายครง โดยปจจบนกระทรวงมหาดไทยไดกาหนดหลกเกณฑการกเงนขององคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และเมองพทยา วาตองเปนโครงการตามอานาจหนาท และเปนโครงการทอยในแผนพฒนาทองถน รวมทงเปนโครงการทไมกอใหเกดผลกระทบตอชมชนดานสงคมและสงแวดลอม นอกจากนน ยงไดกาหนดระยะเวลาการชาระหนเงนกตองไมเกน 10 ป และยอดหนทตองชาระรวมตองไมเกนรอยละ 35 ของงบประมาณรายจายเพอการลงทน รวมทงตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยในขนตอนสดทาย อยางไรกด เนองจากปจจบนยงไมมหนวยงานใดจดเกบและเผยแพรขอมลหน ตลอดจนการกาหนดหลกเกณฑในการกอหนของ อปท. ทกประเภททชดเจนและเปนระบบ ดงนน การกเงนของ อปท. จงนามาซงความเสยงทรฐบาลตองรบชดใชหนในกรณท อปท. ไมสามารถชาระหนได แมวา พระราชบญญตการบรหารหนสาธารณะ พ.ศ. 2548 จะหามมใหกระทรวงการคลงหรอหนวยงานอนใดของรฐเขารบผดชอบหนของ อปท. กตาม

ตารางท 7.2 ยอดหนคงคางขององคกรปกครองสวนทองถน ปงบประมาณ ๒๕๕2 – ๒๕๕4

หนวย : ลานบาท 2552 2553 2554

ยอดคงคางเงนใหกยมแก อปท. 14,397 21,384 28,275

เงนทนสงเสรมกจการเทศบาล (กสท.) 7,359 8,091 8,478

เงนสะสมขององคการบรหารสวนจงหวด (กสอ.) 1,217 1,495 1,553

ธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนเฉพาะกจ* 5,064 10,926 17,270

กองทนพฒนาเมองในภมภาค (กพม.) 619 531 507

โครงการรวม กพม. และธนาคารออมสน 138 341 467 หมายเหต * ขอมลยอดหนคงคางเงนกจากธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนเฉพาะกจ รวมสวนทกเพอการดาเนนการของสถานธนานบาลดวย ซงภาระความเสยงในสวนนไดถายโอนไปยงผใชบรการสถานธนานบาลแลว อยางไรกตาม สดสวนการกเงนของทงสองประเภทยงไมชดเจน เนองจากขอจากดดานขอมล ทมา สานกงานการตรวจเงนแผนดน ธนาคารแหงประเทศไทย และสานกงานกองทนพฒนาเมองในภมภาค รวบรวมโดย สานกงานเศรษฐกจการคลง (ขอมล ณ วนท 19 ก.ค. 2555)

หนา 62

จากตารางท 7.2 พบวา ยอดคงคางเงนกยมของ อปท. มแนวโนมเพมข นจาก 14,397 ลานบาท ในปงบประมาณ 2552 เปน 28,275.00 ลานบาท ในปงบประมาณ 2554 และเมอพจารณาเฉพาะหนกยมจากธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนเฉพาะกจ พบวา หนดงกลาวมการขยายตวในอตราทสงมาก โดยขยายตวถงรอยละ 115.8 และรอยละ 58 ในปงบประมาณ 2553 และ 2554 ตามลาดบ ซงหนในสวนนจะเปนความเสยงทางการคลงทรฐบาลอาจตองรบชาระหนแทน อปท. หรอรฐบาลอาจตองทาการเพมทนใหแกสถาบนการเงนเฉพาะกจ ในกรณท อปท. ไมมความสามารถในการชาระหน ซงสงผลกระทบตอสภาพคลองทางการเงนของสถาบนการเงนเฉพาะกจนน ๆ

นอกจากความเส ยงทางการคลงดานรายได รายจาย และการกอหน ของ อปท. แลว ปญหาความไม

ครบถวนสมบรณของขอมลการคลงทองถนนบวาเปนสาเหตของความเสยงทางการคลงดวย เนองจากการขาดขอมลการคลงทองถนทสมบรณ ทาใหการวางแผนทางการคลงระยะปานกลางของภาครฐโดยรวมเกดความ คลาดเคลอนได ทงน สาเหตหลกเกดจากขนตอนการรวบรวมขอมล เนองจาก อปท. มจานวนมาก บางแหงไมใหความรวมมอในการจดสงขอมลหรอสงขอมลใหลาชา ปญหาการขาดแคลนคอมพวเตอรหรออปกรณเชอมตออนเตอรเนตทใชในการสงขอมลเขาสระบบฐานขอมล รวมถงปญหาเจาหนาทของ อปท. ยงขาดความรความเขาใจหรอไมเหนความสาคญในการจดทารายงานขอมลการคลงทองถน สงเหลานเปนขอจากดในการวเคราะหและประเมนสถานะทางการคลงของ อปท. รวมถงการวางแผนทางการคลงของรฐบาลดวย อยางไรกด แนวทางการแกปญหาดงกลาวอาจดาเนนการตงหนวยงานทมหนาทหลกในการรวบรวมและจดเกบขอมลดานการคลงของ อปท. และสงเสรมใหผ ทตองการใชขอมล อปท. ใชขอมลจากแหลงน เพอลดภาระของ อปท. ในการใหขอมลโดยตรง รวมถงผลกดนรางพระราชบญญตการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. .... และระเบยบอน ๆ เพอให อปท. ดาเนนการจดทารายงานขอมลการคลงทองถนทถกตอง นาเชอถอและสมาเสมอ

7.4 ผลการประเมนความเสยงของ อปท. และขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ตารางท 7.3 Fiscal Risk Matrix ของ อปท.

แหลงทมาของภาระ

การคลง

ภาระโดยตรง (Direct liabilities)


ภาระทชดเจน (Explicit liability)

- การจดสรรภาษทรฐบาลจดเกบและแบงใหและการจดสรรเงนอดหนนใหแก อปท. (ปงบประมาณ 2556 คาดวารฐบาลจดสรรภาษทรฐบาลจดเกบและแบงให จานวน 285,888

ลานบาท และเงนอดหนน จานวน 236,500

ลานบาท)

-

ภาระโดยนย (Implicit liabilities)

- - ภาระหนของ อปท. ในกรณท อปท. ไมมความสามารถทจะชาระหนได รฐบาลอาจตองชาระหนแทน

หนา 63


แนวทางในการลดความเสยงจากการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน ดงน 1) จดตงหนวยงานกลางในการจดเกบขอมลทางการคลงของ อปท. เพอใหรฐบาลทราบสถานะทางการคลง

ทแทจรงของ อปท. และสามารถวางแผนทางการคลงไดอยางมประสทธภาพ 2) เพมประสทธภาพการจดเกบรายไดท อปท. จดเกบเอง โดยใหความสาคญกบการขยายฐานภาษและ

การพจารณาจดเกบภาษทองถนประเภทใหมๆ 3) เสรมสรางวนยทางการเงนการคลงของ อปท. โดยกาหนดมาตรการทเหมาะสมเพอให อปท. สามารถประหยดคาใชจายจากการดาเนนงาน รวมถงลดคาใชจายทไมจาเปน เพอลดการกอใหเกดภาระทางการคลงของรฐบาล 4) เพมประสทธภาพความโปรงใสในการดาเนนงานและการบรหารจดการของ อปท. โดยสงเสรมใหมการเผยแพรขอมลผลการดาเนนงานของ อปท. ใหแกสาธารณะ และประชาชนในทองถนสามารถมสวนรวมในการเสนอความคดเหนและความตองการของตนเองใหแก อปท. รวมทงสามารถเขาถงขอมล ตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานของ อปท. ไดโดยงาย

หนา 64

บทท 8 ความเสยงทางการคลงจากภาคการเงน

8.1 ความเสยงและภาระทางการคลงจากการดาเนนงานของกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน การเขาแทรกแซงสถาบนการเงนทมปญหาทางดานเสถยรภาพในชวงวกฤตสถาบนการเงน พ.ศ. 2540 โดยกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน (กองทน FIDF) นน นามาซงหนสาธารณะขนาดใหญและภาระทางการคลงในการชาระดอกเบย โดยปจจบนยอดหนคงคางอนเกดจากการเขาแทรกแซงสถาบนการเงนดงกลาวเทากบ 1,133,132 ลานบาท คดเปนรอยละ 22.95 ของยอดหนสาธารณะคงคาง (ตารางท 8.1)

ตารางท 8.1 ยอดหนคงคางของพนธบตร FIDF

ทงน ภาระทางการคลงโดยตรงอนเกดจากกองทน FIDF คอ ภาระดอกเบยทรฐบาลจาเปนตองจดสรรงบประมาณเพอชาระเปนประจาทกปตามทบญญตไวในพระราชกาหนดใหกระทรวงการคลงกเงนและจดการเงนกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟ นฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2541 และพระราชกาหนดใหกระทรวงการคลงกเงนและจดการเงนกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน ระยะท 2 พ.ศ. 254524

25 โดยทผานมารฐบาลไดจดสรรงบประมาณเพอชาระดอกเบยหนพนธบตร FIDF ทงสน 730,470 ลานบาท หรอคดเฉลยปละ 48,698 ลานบาท25

26 จะเหนไดวาการทธนาคารแหงประเทศไทยไมมความสามารถในการชาระคนตนเงนกพนธบตร FIDF ทาใหดอกเบยทรฐบาลตองรบภาระยงคงอยในระดบสงตลอดในชวงเวลาทผานมา ซงกลายเปนขอจากดของงบประมาณ ทาใหรฐบาลไมสามารถจดสรรงบประมาณเพอพฒนาเศรษฐกจและสงคมไดอยางเตมท

25 พรก. ใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนและจดการเงนกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2541 กาหนดใหนาเงนกาไรสทธทธนาคารแหงประเทศไทยนาสงเปนรายไดแตละปจานวนไมนอยกวารอยละ 90 รายไดจากการแปรรปรฐวสาหกจ และดอกผลของกองทน FIDF มาใชชาระคนตนเงนก ในขณะทใหตงงบประมาณรายจายประจาปเพอชาระคาดอกเบยเงนก FIDF 1 พรก. ใหอานาจกระทรวงการคลงกเงนและจดการเงนกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน ระยะท 2 พ.ศ. 2545 กาหนดให จดตงบญชสะสมเพอการชาระคนตนเงนกชดใชความเสยหายของกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงนทธนาคารแหงประเทศไทยเพอชาระคนตนเงนก ในขณะทมการตงงบประมาณรายจายประจาปเพอชาระคาดอกเบยเงนก FIDF 2 และ3 26 รฐบาลรบภาระดอกเบยพนธบตร ตงแต ปงบประมาณ 2541 – 2555 แบงเปน ดอกเบยจากพนธบตร FIDF 1 และ 2 จานวน 416,723 และ 13,789 ลานบาท ในขณะทดอกเบยจากพนธบตร FIDF 3 จานวน 299,958 ลานบาท เรมตงแตปงบประมาณ 2556 ธนาคารแหงประเทศไทยจะรบภาระทงสวนของตนเงนกและดอกเบยพนธบตร (ตามพระราชกาหนดปรบปรงการบรหารหนเงนกทกระทรวงการคลงกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2555)


รายการ วงเงนกตามกฎหมาย ดาเนนการกแลว ชาระคนตนเงนก ยอดหนคงคาง FIDF 1 500,000 500,000 36,725 463,275 FIDF 2 112,000 112,000 112,000 0 FIDF 3 780,000 693,327 23,470 669,857

รวม 1,392,000 1,305,327 172,195 1,133,132

ทมา สานกงานบรหารหนสาธารณะ ณ กนยายน 2555

หนา 65

ดวยขอจากดตองบประมาณดงกลาว ทาใหรฐบาลทาการออกพระราชกาหนดปรบปรงการบรหารหนเงนกทกระทรวงการคลงกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2555 2 6

27 (พรก. ปรบปรงหนกองทนเพอการฟนฟฯ) ซงกาหนดใหสถาบนการเงน 2 7

28 ตองนาสงเงนใหกบ ธปท. ในอตรารอยละ 0.45 ของยอดเงนฝากถวเฉลยของบญชทไดรบการคมครองรวมทงยอดเงนอน ๆ ทไดรบจากประชาชน 2 8

29 เพอนาเงนดงกลาวมาชาระตนเงนกและดอกเบยของกองทนเพอการฟนฟฯ2 9

30 แทนการจดสรรจากงบประมาณประจาป อนสงผลใหรฐบาลไมตองรบภาระในการชาระดอกเบยพนธบตร FIDF ตงแตปงบประมาณ 2556 เปนตนไป ทงน ภาระดอกเบยทลดลงของรฐบาลนคดเปนประมาณรอยละ 2.35 ของวงเงนงบประมาณ และหากรฐบาลจดสรรงบประมาณสวนทเพมมานนเพอเปนรายจายลงทน จะทาใหมงบประมาณรายจายลงทนเพมขนอกรอยละ 10 3 0

31 อยางไรกตาม แมวารฐบาลไมตองรบภาระทางการคลงจากดอกเบยพนธบตร FIDF แตโดยนยแลวรฐบาลยงคงตองรบผดชอบ ในกรณทธนาคารแหงประเทศไทยไมมความสามารถในการจายหนพนธบตร FIDF 8.2 ภาระและความเสยงทางการคลงจากสถาบนคมครองเงนฝาก

ภาระทางการคลงและหนสาธารณะทเกดขนจากการเขาชวยเหลอผฝากเงนของกองทน FIDF ในชวงวกฤตเศรษฐกจป 2540 นน ไมไดเปนภาระทเกดขนโดยกฎหมาย แตเปนภาระทางการคลงโดยนยอนเกดจากความคาดหวงของประชาชน ทงน การคมครองเงนฝากแบบเตมจานวน ทาใหผฝากเงนไมคานงถงความเสยงจากการฝากเงนในสถาบนการเงนทใหอตราผลตอบแทนสง ดงนน เพอแกไขขอบกพรองของกลไกในตลาดเงนฝากและปองกนไมใหเกดภาระการคลงจากการเขาแทรกแซงสถาบนการเงนดงเชนทผานมา รฐบาลจงทาการจดตงสถาบนคมครองเงนฝากภายใตพระราชบญญตสถาบนคมครองเงนฝาก พ.ศ. 2551 เพอดาเนนการคมครองผฝากเงนแทนกองทน FIDF โดยมการเปลยนการคมครองเงนฝากแบบเตมจานวนมาเปนการจากดวงเงนฝากทไดรบการคมครอง ทงน ปจจบนวงเงนทไดรบความคมครองจากสถาบนคมครองเงนฝากเทากบ 50 ลานบาท ตอ 1 บญช โดยวงเงนดงกลาวจะลดลงเหลอเพยง 1 ลานบาท ตอ 1 บญช ในวนท 11 สงหาคม 255931

32

27 ประกาศไวในราชกจจานเบกษาเมอวนท 11 พฤษภาคม 2555 และมผลบงคบใชยอนหลงตงแตวนท 27 มกราคม 2555 28 ประกอบไปดวยธนาคารพาณชย บรษทเงนทน และบรษทเครดตฟองซเอร 29 ประกอบไปดวยตวแลกเงน ตราสารหน เงนกยมของทกสาขาและสานกงานในประเทศไทยทเปนเงนบาท และเงนทไดรบจาการทาธรกรรม ขายหลกทรพยโดยมสญญาวาจะซอคน 30 ชาระหนตนเงนกและดอกเบยของ FIDF 1 และ FIDF 3 31 งบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ 2556 เทากบ 2,100,000 ลานบาท และภาระดอกเบยพนธบตร FIDF ปงบประมาณ 2556 เทากบ 49,263 ลานบาท ในขณะทรายจายลงทน ปงบประมาณ 2556 เทากบ 448,939 ลานบาท 32 พระราชกาหนดปรบปรงการบรหารหนเงนกทกระทรวงการคลงกเพอชวยเหลอกองทนเพอการฟนฟและพฒนาระบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2555 กาหนดจานวนเงนฝากทไดรบการคมครองเปนการทวไป ดงน ตงแตวนท 11 สงหาคม 2555 ถงวนท 10 สงหาคม 2558 วงเงนทไดรบความคมครองเทากบ 50 ลานบาท ตอ 1 บญช ตงแตวนท 11 สงหาคม 2558 ถงวนท 10 สงหาคม 2559 วงเงนทไดรบความคมครองเทากบ 25 ลานบาท ตอ 1 บญช ตงแตวนท 11 สงหาคม 2559 เปนตนไป วงเงนทไดรบความคมครองเทากบ 1 ลานบาท ตอ 1 บญช

หนา 66

ตารางท 8.2 สถตผฝากเงน

ขนาดเงนฝาก จานวนราย จานวนเงน

ราย รอยละ ลานบาท รอยละ

ไมเกน 1 ลานบาท 60,729,780 98.29 1,883,198.72 21.52

มากกวา 1 – 50 ลานบาท 1,041,307 1.69 3,888,014.65 44.44

มากกวา 50 ลานบาท 14,417 0.02 2,978,613.39 34.04

รวมเงนฝากทกประเภท 61,785,504 100.00 8,749,826.76 100.00 ทมา สถาบนคมครองเงนฝาก ขอมล ณ มถนายน 2555

เมอพจารณาสถตผฝากเงนจากตารางท 8.2 พบวา จานวนผฝากเงนทมวงเงนไมเกน 1 ลานบาท มมากถงรอยละ 98.29 แตมยอดเงนฝากเพยงรอยละ 21.52 ของยอดเงนฝากทงระบบ ในขณะทผฝากเงนทมวงเงนมากกวา 1 ลานบาทมเพยงรอยละ 1.69 แตมยอดเงนฝากถงรอยละ 44.44 ของยอดเงนฝากทงระบบ ทงน เมอวงเงนทไดรบความคมครองลดลงเหลอ 1 ลานบาท ตอ 1 บญช ในเดอนสงหาคม 2559 สามารถประมาณการจานวนเงนฝากทอยภายใตการคมครองของสถาบนคมครองเงนฝากเทากบ 2,938,922.72 ลานบาท3 2

33 ในขณะทสถานะเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากในปจจบนเทากบ 102,543.95 ลานบาท3 3

34 อยางไรกตาม แนวทางในการแกปญหาหนของกองทน FIDF ทใหสถาบนการเงนรบภาระโดยการนาสงเงนใหแก ธปท. ในอตรารอยละ 0.45 ของยอดเงนฝากถวเฉลยทไดรบการคมครองรวมทงยอดเงนอน ๆ ทไดรบจากประชาชนโดยลดอตราเงนนาสงใหแกสถาบนคมครองเงนฝากลงจากรอยละ 0.4 เหลอเพยงรอยละ 0.01 ของยอดเงนฝากทงระบบ ซงจะสงผลใหเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากเตบโตชากวาทคาดการณไวเดม ดงนน หากเกดปญหาเสถยรภาพของสถาบนการเงนจะเกดความเสยงทเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากจะไมเพยงพอทจะชดเชยความเสยหายอนเกดจากการคมครองเงนฝาก และรฐบาลอาจมภาระโดยนยในการชดเชยความเสยหายดงกลาว ความเสยงทางการคลงอนเกดจากการดาเนนงานของสถาบนคมครองเงนฝากจะมากนอยเพยงไรขนอยกบความแขงแกรงของระบบสถาบนการเงนในประเทศ ดงทจะกลาวตอไป 8.3 ภาระและความเสยงทางการคลงจากระบบสถาบนการเงน

สถานะและความแขงแกรงของสถาบนการเงนเปนปจจยสาคญในการวเคราะหความเสยงทางการคลงจากภาคการเงน ทงน ระบบสถาบนการเงนอยภายใตการกากบดแลของ ธปท. เพอใหการดาเนนงานของสถาบนการเงนมเสถยรภาพและความโปรงใส โดยมการกาหนดเกณฑทเปนมาตรฐานสากลเพอใหสถาบนการเงนปฏบตตาม เชน เกณฑการดารงเงนกองทนตอสนทรพยเสยงตามหลก Basel 3 โดยครอบคลมการดารงเงนกองทนและการบรหารความเสยงดานสภาพคลอง และมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ IAS 32 IAS 39 และ IFRS 7 ซง

33 ยงไมคานงถงผลกระทบของการแยกเงนฝากออกเปนบญชยอย ๆ ซงจะสงผลใหจานวนเงนฝากทอยภายใตความคมครองของสถาบนคมครองเงนฝากสงขน 34 ณ กนยายน 2555

หนา 67

มาตรฐาน IAS 39 เปนมาตรฐานการบญชทกลาวถงการบนทกและการวดมลคาตราสารการเงนประเภทตาง ๆ รวมทงตราสารอนพนธ และเครองมอปองกนความเสยง สาหรบ IAS 32 และ IFRS 7 นน จะเปนสวนของการแสดงรายการและเปดเผยขอมลของตราสารการเงน อนจะนาไปสการเสรมสรางระบบการเปดเผยขอมลและกลไกตลาดทมประสทธภาพเพอรองรบระบบสถาบนคมครองเงนฝาก และสรางความเขมแขงใหกบระบบสถาบนการเงนไทย เปนตน

ตารางท 8.3 ขอมลทางการเงนของธนาคารพาณชยทงระบบ ป 2552 – ไตรมาสท 3 ป 2555 หนวย : รอยละ

รายการ ป 2552 ป 2553 ป 2554 ไตรมาส 3 ป 2555

สดสวนสนเชอทไมกอใหเกดรายได (Gross NPLs) 4.8 3.6 2.7 2.4

สดสวนสนเชอทไมกอใหเกดรายไดหลงหกสารอง (Net NPLs) 2.7 1.9 1.3 1.2

อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง (BIS Ratio) 16.1 16.2 15.1 15.9

อตราสวนสนเชอตอเงนฝาก (L/D Ratio)* 85.8 88.2 89.8 91.4

อตราผลตอบแทนตอสนทรพยเฉลย (ROA) 0.9 1.1 1.1 N.A.

อตราสวนรายไดดอกเบยรบและเงนปนผลสทธตอ สนทรพยเฉลย (NIM)

2.9 2.8 2.5 N.A.

หมายเหต *ไมรวมรายการระหวางธนาคาร (Interbank)

ทมา ธนาคารแหงประเทศไทย

จากตารางท 8.3 พบวา สดสวนสนเชอทไมกอใหเกดรายไดของธนาคารพาณชยทงระบบ 3 4

35 มแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยสดสวน Gross NPLs ลดลงจากรอยละ 4.8 ในป 2552 เปนรอยละ 2.4 ในไตรมาสท 3 ป 2555 ในขณะทสดสวน Net NPLs ลดลงจากรอยละ 2.7 เปนรอยละ 1.2 ในชวงเวลาเดยวกน สาหรบอตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง พบวา อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง (BIS Ratio) ของธนาคารพาณชยทงระบบลดลงเลกนอยจากป 2552 ทรอยละ 16.1 เปนรอยละ 15.9 ในไตรมาส 3 ป 2555 ซงยงคงสงกวาทเกณฑทธนาคารแหงประเทศไทยกาหนดทรอยละ 8.5 สาหรบอตราสวนสนเชอตอเงนรบฝาก (L/D Ratio) ของธนาคารพาณชยมแนวโนมเพมสงขน โดย ณ สนป 2552 อยทรอยละ 85.8 เพมขนเปนรอยละ 91.4 ในไตรมาสท 3 ป 2555 ในสวนของอตราผลตอบแทนตอสนทรพยเฉลย (ROA) ของธนาคารพาณชย พบวา มแนวโนมเพมขนเลกนอยจากรอยละ 0.9 ในป 2552 เปนรอยละ 1.1 ในป 2554 ในขณะทอตราสวนรายไดดอกเบยและเงนปนผลสทธตอสนทรพยเฉลย (NIM) มแนวโนมลดลงจากรอยละ 2.9 ในป 2552 เหลอรอยละ 2.5 ในป 2554

ทงน จากการวเคราะหขอมลทางการเงนของธนาคารพาณชยในประเทศไทย พบวา สถานะทางการเงน

ของธนาคารพาณชยทงระบบมความแขงแกรง โดยสดสวนหนทไมกอใหเกดรายไดมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง แสดงถงความสามารถในการบรหารจดการสนเชอของธนาคารพาณชย ประกอบกบเงนกองทนตอสนทรพยเส ยงของธนาคารพาณชยสงกวาเกณฑทกาหนดตามมาตรฐานสากล ดงน น คาดวาธนาคารพาณชยจะไมมปญหาดาน

35 ประกอบไปดวยธนาคารในประเทศ 16 แหง และธนาคารพาณชยทเปนสาขาธนาคารตางประเทศ 15 แหง

หนา 68

เสถยรภาพและการเพมทนในอนาคตอนใกล นอกจากน ความสามารถในการทากาไรของธนาคารพาณชยกเพมสงขน แมวาอตราสวนรายไดดอกเบ ยและเงนปนผลสทธตอสนทรพยเฉล ยจะลดลง แตอตราผลตอบแทนตอสนทรพยเฉลย (ROA) ปรบตวสงขน สะทอนใหเหนถงความพยายามในการปรบตวของธนาคารพาณชยในการเพมรายไดในสวนของคาธรรมเนยมเพอรองรบภาวะการแขงขนทรนแรงมากขน อยางไรกตาม สดสวนสนเชอตอเงนรบฝากทสงขนนน บงบอกถงสภาพคลองของระบบสถาบนการเงนทตงตวขน ซงอาจเปนขอจากดในการปลอยสนเชอในอนาคตตอไป

กลาวโดยสรป ดวยสถานะของระบบสถาบนการเงนทคอนขางแขงแกรง มความเสยงคอนขางตาทสถาบน

คมครองเงนฝากจาเปนตองเขาแทรกแซงเพอชวยเหลอผฝากเงน ดงนน คาดวาสถาบนคมครองเงนฝากจะไมเกดปญหาเรองความไมเพยงพอของเงนกองทนในเรว ๆ น อยางไรกตาม การลดอตราเงนนาสงเขากองทนคมครองเงนฝากของธนาคารพาณชยเพอนาเงนสวนใหญไปชาระหนของกองทนเพอการฟนฟฯ ในทางหนงจะเปนการชวยลดภาระทางการคลงของรฐบาลในปจจบน แตกสงผลใหเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากเตบโตชา ซงทายทสดอาจกอใหเกดความเสยงและภาระทางการคลงในอนาคต หากเกดปญหาเสถยรภาพของระบบการเงนขนอกครง ในกรณทเงนกองทนของสถาบนคมครองเงนฝากยงไมเพยงพอทจะครอบคลมความเสยหายทเกดจากการคมครองเงนฝาก

หนา 69

ประเทศไทยเปนประเทศทมความนยมตอการทา

ประกนภยทรพยสนคอนขางต า เหนไดจากจานวนเบ ยประกนภย ( Non-life insurance ) ตอหวประชากรของไทยเทากบ 88 เหรยญ สรอ. เทยบกบสงคโปรท มเบ ยประกนภยตอหวประชากรเทากบ 810 เหรยญ สรอ. และในประเทศทมความเสยงภยตอภยพบตสง เชน เนเธอแลนด มเบยประกนภยตอหวประชากรสงถง 4,777 เหรยญ สรอ. ในขณะทเบยประกนภยตอหวโดยเฉลยของโลกอยท 283 เหรยญ สรอ.36/ ดงนน เมอเกดวกฤตการณอทกภยในป 2554 ซงกอใหเกดความเสยหายในบรเวณภาคกลางซงเปนเขตเศรษฐกจอตสาหกรรมและเกษตรกรรมทสาคญของประเทศ ผ ท ไดรบผลกระทบจากอทกภยไมวาจะเปนครวเรอน ผประกอบการ SMEs โรงงานอตสาหกรรมและเกษตรกรสวนใหญจงตองรบภาระความเสยหายดวยตนเอง โดยมความชวยเหลอจากรฐในการเยยวยาความเสยหายบางสวน ทงน ประมาณการความเสยหายทงหมดอนเกดจากอทกภยครงนเทากบ 130,000 ลานบาท37/ วกฤตการณอทกภยทเกดขนทาใหเกดความตนตวในการทาประกนวนาศภย ทวา ตลาดประกนวนาศภยในขณะนนไมสามารถดา เนนการไดตามปกต อตราเบ ยกรมธรรมประกนวนาศภยปรบตวสงขนมาก ครวเรอนและผประกอบการจงไมสามารถซอประกนวนาศภยได ดงนน รฐบาลจงมการจดตงกองทนสงเสรมการประกนภยพบตขน โดยมวตถประสงคสาคญเพอใหประชาชนและภาคธรกจสามารถเขาถงความคมครองภยพบตอยางทวถง ในอตราเบยประกนภยทเหมาะสม และยงมผลในเชงจตวทยาในการคลายความตนตระหนกของตลาดประกนวนาศภย เพอใหตลาดกลบมาดาเนนการไดตามปกตและเบยประกนปรบตวลดลงสอตราเดมในชวงสภาวะปกต ทงน กองทนสงเสรมการประกนภยพบตทาหนาททงรบประกนภยตรงและรบประกนภยตอจากผประกอบธรกจประกนวนาศภย โดยครอบคลมถงการประกนภยทอยอาศย ธรกจ SMEs ภาคอตสาหกรรม (ภายใตการประกนวนาศภย ในกรณทเกดภยพบต) และเกษตรกรรม (ภายใต

กรมธรรมประกนภยขาว) โดยคณะรฐมนตรมมตในวนท 10 มกราคม 2555 อนมตทนประเดมใหแกกองทนฯ ทงสน 50,000 ลานบาท โดยสานกงานบรหารหนสาธารณะเปนผก ให ท งน คาดวา ณ ส นป 2555 ทนประกนทงหมดทกองทนฯ รบประกนและรบประกนภยตอในสวนของการประกนวนาศภยจะเทากบ 50,783 ลานบาท (ไมรวมกรมธรรมประกนภยขาว) และคาดวาสดสวน Probable Maximum Loss (PML) จะสงกวารอยละ 50 ของทนประกน เนองจากผทจะทาประกนภยกบกองทนฯ มแนวโนมเปนผ มความเส ยงสง ซ งบรษทประกนภยไมสามารถขายประกนใหได โดยกองทนฯ จะมการบรหารความเสยงโดยรบความเสยหายไวสวนหนงและทาการประกนภยตอในสวนทเหลอ อยางไรกตาม ขณะนยงไมมขอมลทชดเจนเกยวกบโครงสรางการรบความเสยหายของกองทนฯ ทงน สามารถประมาณการภาระของกองทนสงเสรมการประกนภยพบตได ตามตารางท 8.4 โดยมขอสมมตฐานวาอตรา PML เทากบรอยละ 60 และกองทนฯ รบความเสยหายในสดสวนรอยละ 20 แรก และทาการประกนภยตออกรอยละ 80 ท เหลอ โดยอตราเ บ ยประกนภยตอเทากบรอยละ 10 ของทนประกน ตารางท 8.4 ประมาณการภาระทางการเงนของกองทน

สงเสรมการประกนภยพบต หนวย : ลานบาท

ทนประกน 50,783

PML 30,470

ความเสยหายทกองทน ฯ รบโดยตรง 6,094

ประกนภยตอ 24,376

คาเบยประกนภยตอ 2,438

ภาระการเงนของกองทน ฯ 8,532 ท มา บรษทรบประกนภยตอ จากด (มหาชน) และคานวณโดยสานกงานเศรษฐกจการคลง หมายเหต 36/ ขอมลจาก บรษทไทยรบประกนภยตอ จากด (มหาชน) 37/ ศนยพยากรณเศรษฐกจและธรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย ประชาชาตธรกจ, 28 ธนวาคม 2554

กรอบความรท 1 กองทนสงเสรมการประกนภยพบต

หนา 70

จะเหนไดวาความเสยหายทจะเกดขนกบกองทนฯอยางชดเจนคอคาเบยประกนภยตอและความเสยหายในสวนรอยละ 20 แรก เทานน ซงเงนกองทนของกองทนสงเสรมการประกนภยพบตเพยงพอทจะครอบคลมความเสยหายเหลานไวโดยไมกอใหเกดความเสยหายทจะเปนภาระทางการคลงเกนกวาเงนกองทนทคณะรฐมนตรอนมต สาหรบการรบประกนภยตามกรมธรรมประกนภยขาวจะมโครงสรางแตกตางจากการประกนภยพบตทกลาวมาขางตน เน องจากไมมตลาดสาหรบการประกนรายไดเกษตรกรในประเทศไทย ดงนน กองทนสงเสรมประกนภยพบตจงตองทาการรบประกนภยพบตทเกดกบชาวนาโดยตรง โดยมบรษททพยประกนภยและบรษทประกนภยไทยววฒนรวมเปนพนธมตรในสดสวนแหงละรอยละ 0.25 ของทนประกน (โดยไดรบเบ ยประกนในสดสวนเดยวกน) ทงน วงเงนคมครองตามกรมธรรมประกนภยขาวเทากบ 1,111 บาทตอไร สาหรบภยธรรมชาต และคมครองเพมเตม 555 บาทตอไร สาหรบภยศตรพชและโรคระบาด โดยเบยประกนของกรมธรรมประกนภยขาวอยทไรละ 129.47 บาท ซง

รฐบาลใหการอดหนนคาเบยประกนภยไรละ 69.47 บาท และเกบคาเบยประกนในสวนทเหลอจากผเอาประกน โดยกาหนดจานวนไรทรบประกนสงสดไมเกน 8 ลานไรตอปการผลต ทงน ธกส. สารองจายคาเบยประกนภยขาวแทนรฐบาลจานวน 60.14 ลานบาท ทาใหรฐบาลมภาระงบประมาณสงสดไมเกน 555.76 ลานบาทตอปการผลต อยางไรกตาม ภาระงบประมาณทเกดข นจากการอดหนนเบ ยประกนกรมธรรมประกนภยขาวเปนภาระงบประมาณทตองจายอยางตอเน องทกป และหากกองทนฯตองชดเชยความเสยหายทงหมดใหแกผ เอาประกน กองทนฯจะมภาระการเงนจากกรมธรรมประกนภยขาวถง 8,888 ลานบาท ซงความเสยหายตรงสวนนไมสามารถถายโอนความเสยงดวยการประกนภยตอได กลาวโดยสรป การดาเนนงานของกองทนฯ อาจกอใหเกดความเสยงและภาระทางการคลงในระยะยาว หากเงนกองทนท ครม. อนมตไมเพยงพอตอภาระทางการเงนทเกดขน โดยเฉพาะอยางยง ความเสยหายอนเกดจากกรมธรรมประกนภยขาว ซ งกองทนฯ ไมสามารถประกนภยตอได

หนา 71

8.4 ผลการประเมนความเสยงทางการคลงของภาคการเงนและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

ตารางท 8.5 Fiscal Risk Matrix ของภาคการเงน

แหลงทมาของภาระการคลง

ภาระโดยตรง (Direct liabilities)


ภาระทชดเจน (Explicit liability)

- รฐบาลรบภาระดอกเบยพนธบตรในปงบประมาณ 2555 จานวน 59,968 ลานบาท - เงนอดหนนคาเบยประกนกรมธรรมประกนภยขาว ป 2555 จานวน 60.14 ลานบาท - เงนกองทนของกองทนประกนภยพบต 50,000 ลานบาท35

36

-

ภาระโดยนย (Implicit liabilities)

- - หนของสถาบนคมครองเงนฝาก และตนทนในการชดเชยความเสยหายแกผ ฝากเงนในสวนทเกน กวาเงนกองทน


แนวทางในการลดความเสยงจากภาคการเงนโดย

1. ธนาคารแหงประเทศไทยควรเรงศกษาและวเคราะหผลกระทบเรองการกากบดแลความเสยงดานสภาพคลองของสถาบนการเงน โดยกาหนดอตราสวนเพอใหผกากบดแลใชเปนเครองมอในการวดสภาพคลองของสถาบนการเงน รวมถงการกากบดแลการขยายตวของสถาบนการเงน โดยกาหนดอตราสวนเงนกองทนเพอเทยบกบปรมาณธรกจของสถาบนการเงน (Leverage ratio) ตามหลกเกณฑของ Basel Committee on Banking Supervision (BCBS) เพอนามาปรบใชกบระบบธนาคารพาณชยไทยตอไป 2. กองทนประกนภยตามกรมธรรมประกนภยขาวควรมการกระจายความเสยงจากการรบประกนภยขาว โดยการรวมมอกบบรษทประกนภยตอตางประเทศ ซงกองทนฯ อาจรบความเสยงไวเองสวนหนง และอกสวนโอนไปยงบรษทประกนภยตอตางประเทศ รวมถงสรางความเชอมนใหกบบรษทประกนภยตอตางประเทศจากแผนบรหารจดการนาทชดเจนของรฐบาล

36 ภาระคาใชจายตาง ๆ ของกองทน ฯ จะดาเนนการขอเบกจายจากสานกงานบรหารหนสาธารณะ

รวมเล่มความเสี่ยง55ฉบับสมบูรณ์

Documents