აფხაზეთი - . №43- ნინო აბულაძე ისტორიის მასწავლებელი ტიციან ტაბიძის სახელობის ე საჯარო სკოლა

აფხაზეთი საქართველოს

-ისტორიულ გეოგრაფიული მხარე

მდებარეობს ჩვენი -ქვეყნის ჩრდილო

, დასავლეთით შავი ზღვის აღმოსავლეთ

სანაპიროზე

8,7 . . . ,     აფხაზეთს უკავია ათ კვ კმ ტერიტორია ტერიტორია მდებარეობს მდინარეებს ენგურსა და ფსოუს, ... ....შორის საქართველოს შემადგენლობაში ის ავტონომიური სტატუსით შედის

ნიკოფსიის ჩრდილო დასავლეთი აფხაზეთს

.ეკავა XVIII . ს დასაწყისში -აფხაზეთის სამხრეთ

აღმოსავლეთის საზღვარმა

. მდ ენგურამდე გადმოიწია

ისტორიული ნარკვევი

პრეისტორიულ ;ი ხანა

ანტიკურიხანა

აფხაზეთიVI-VIII . .ს ს

აფხაზეთი ს სამეფო

აფხაზეთის სამთავრო

რუსეთისპროტექტორატ

ის ქვეშ

1917-1921 . წ წაფხაზეთში

საბჭოთა ეპოქა

პრეისტორიული ხანა

აფხაზეთის ტერიტორიაზე ადამიანების 400-100 უძველესი ნაკვალევი ათასი წლის

წინანდელი აშელის კულტურით , თარიღდება - რომელიც ქვის საფეხურის ერთ ერთი

, ადრინდელი საფეხურია აქვეა ქვის ხანის შემდგომი საფეხურებიც ენეოლითის და .ბრინჯაოს ხანის ძეგლები

აფხაზეთსი შემორჩენილია ბრინჯაოს ხანის -მეგალითური სამარხები დოლმენები ( . -3 ძვ წ მე

-2 ) და მე ათასწლეულებით თარიღდება ამ ტიპის . ძეგლები მსოფლიოს სხვა ქვეყნებშიც გვხვდება

კავკასიური დოლმენის გავრცელების არეალია- . ჩრდილო დასავლეთ კავკასია მდ ყუბანიდან

მოყოლებული თანამედროვე აფხაზეთის ( . ) ჩათვლით მდ ღალიძგამდე

. დოლმენი ეშერადან ინახება სოხუმში

- დოლმენი სამარხი ნაგებობა

- აფხაზეთის დოლმენები ბრინჯაოს ხანის მეგალითური სამარხები აღმოჩენილია აფხაზეთის, : , , ტერიტორიაზე სოფლებში ეშერა აზანთა

, , , , , ოთხარა აჭანდარა გოლანა ყულანურხვა შრომა , ასევე დოუს უღელტეხილზე მდინარე ფსოუს

. . ხეობაში და ა შ აფხაზეთის დოლმენებიდან არქეოლოგიურად ყველაზე სრულად ეშერის

. დოლმენებია შესწავლილი - დოლმენები აგებულია ოთხ ოთხი ბრტყელი

( ქვისგან და ასეთივე ქვებითაა გადახურული თითო 50 ). ქვის წონა ტონას აღემატება ზოგიერთი

. დოლმენის იატაკიც ქვის არის აფხაზეთის . , დოლმენები ტრაპეციის ფორმისაა სავარაუდოა

.რომ ისინი საგვარეულო სამარხები იყო

. - ო ჯაფარიძე დოლმენური კულტურა, „ ,“ . 77, 1955.საქართველოში თსუ შრომები ტ

- . . - ანტიკური ხანა ძვ წ აღ ით VI საუკუნიდან

პირველი წერილობითი წყაროები აფხაზეთის , შესახებ ბერძენ ავტორებთან გვხვდება ტუმცა

, არ არის სრულყოფილი უფრო ვრცლად ამ . . - 1 პერიოდის მასალები არის ახ წ აღ ით, საუკუნიდან როცა ეს ტერიტორია რომის

. იმპერიის გავლენის ქვეშ მოექცა ჩნდება ( ტერმინები აფსილები და აბაზგები ქართულ ) წყაროებში აფშილები და აბაზგები ამ ტომების

საერთო წარმოშობაზე უკვე მატი სახელწოდება , -მიანიშნებს მომდინარეობს ერთი ფუძიდან ფს

. ” ” ბზ ეთნომინ აფსილიდანაა წარმოშობილი აფხაზთა საკუთარი სახელწოდება აფსუა

( ) -ავტოეთნომინი ხოლო აბაზგიიდან ” ” ” ”ალოეთრონიმი აფხაზი და აბაზა

აფხაზეთი და ბერძნული ახალშენები

. . - ძვ წ აღ ით VI- IV . - ს ს იდან ბერძნების ცნობები დასავლეთ საქართველოს შესახებ

, მრავლდება რადგან მატ დაარსეს შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე

, ახალშენები სადაც ადგილობრივ მოსახლეობასთან დაამყარეს ურთიერთობა

დაჩვენ ქვეყანასა და საბერძნეთს შორის .. განვითარდა სავაჭრო ურთიერთობა 3 დაარსებული ახალშენებიდან აფხაზეთის

: ტერიტორიაზეა

დიოსკურია ( )სოხუმის მახლობლად

გიეონოსი ( . )დრ ოჩამჩირე

პიტიუნტი ( . ) დღ ბიჭვინთა

აფხაზეთი IV-VI საუკუნეებში

ეგრისის სამეფო

•III საუკუნის ბოლოდან დასავლეთ საქართველოში ძლიერდება

( ) . ეგრისის ლაზეთის სამეფო ეგრისის მეფის ხელისუფლება

, ვრცელდება აფსილებზე, , მისიმიანელებზე სანიგებზე

, , . აბაზგებზე ლეჩხუმზე სვანეთზეIV საუკუნის ბოლოს ეგრისი

, სამეფო ძლიერია მართალია ის , ითვლება ბიზანტიის ვასლად

მაგრამ ეს დამოკიდებულება ფორმალურ ხასიათს ატარებდა

ბიზანტიის გავლენა

• - ბიზანტიის გავლენა ეგრის აფხაზეთში ხელს უწყობდა ქრისტიანობის

, განმტკიცებას მაგრამ არ ივიწყებდნენწარმართობასაც• -6 ეგრისის სამეფოს მე საუკუნის

პირველ ნახევარში განუდგნენ, აბაზგები დაემორჩილნენ უშაულოდ

, ბიზანტიას თუმცა მის წინააღმდეგაც 550 - აჯანყდნენ წელს აბაზგები

, დამარცხდნენ აღსანიშნავია ტრაქეა მდებარეობდა დღევანდელი ახალი

) - ათონთან მათი მთავარი , გამაგრებული პუნქტი რომელიც

ბიზანტიელებმა აიღეს

ეთნიკური კონსოლიდაცია

•VII საუკუნეში აბაზგებმა შეძლეს ძალების , აღდგენა ჩამოყალიბდა აბაზგიის

, სამთავრო რომლის შემადგენლობაში შევიდნენ აფსილები და ჩრდილო

არმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის სხვა ;ტომები

•VII-VIII . ს ს ში აქტიურად მიმდინარეობს ეთნიკური კონსოლიდაციის პროცესი

• ამავე პერიოდის წერილობითი წყაროებიდან ქრება აფხაზეთის ტერიტორიაზე წვრილი ტომების

( , სახელწოდებები მისიმიანელები, , ) ბრუქები აფსილები სანიგები

, მემატიანეები უკვე მხოლოდ აბაზგებს ანუ აფხაზებს ასახელებს

(1121-1199 .) „ ხაყანი შირვანელი წწ აფხაზეთში დავესახლე და ქართულადვლაპარაკობ“...

”VIII საუკუნი

სათვისთანამე

დროვეაფხაზე

თისტერიტო

რიაზე აშკარა

უპირატე სობა

მოიპოვე ს

აბაზგებ . მა ეს

ეთნიკუ რი

სახელი მალე უფრო, ფართო

გამაზოგადოებე

ლმნიშვნე

ლობას . იძენს მისი

ქართულ ი

ფორმა”აფხაზი

”, რომელი

ცმიღებუ

ლია” ”აბაზგი

, ” ”აბხაზი

- დანთანხმო

ვანთაშინაგან

იგადაჯგუ

ფების, გზით

ქართულ ი

ფონეტი კური

კანონებ ის

თანახმა , დ

თანდათ ანობით

საყოვე ლთაო

გავრცე ლებას

პოულობ ” ს

აკადემი კოსი სიმონ

ჯანაში ა

„ “ „ “ აფხაზი და აფსუა ერთი და იგივე ეთნოსის სახელი

. არ არის აფხაზი. ქართველია აფსუა კი

- ადიღეურ ჩერქეზული . მოდგმის ხალხია აფხაზები

აფხაზეთის აბორიგენი. მოსახლეობაა ამიტომ ჰქვია

საქართველოს ამ . პროვინციას აფხაზეთი

აფსუა დროთა განმავლობაში ჩრდილოეთ

კავკასიიდან ჩამოსახლებული ხალხია

, ისევე როგორც ოსები ჩამოვიდნენ იმიერკავკასიიდან შიდა

. ქართლში ეს საქართველოს ბედდამწვარი ისტორიის

ჩვეულებრივიპ .როცესია აკაკი ბაქრაძე

- ეგრის აფხაზეთის სამეფო

VIII . - ს ში საქართველო არაბების წინაარმდეგ, 40- იბრძოდა იან წლებში აფხაზეტის

ერისმთავარი ლეონ I ხელმძრვანელობდა არაბების წინააღმდეგ ბრძოლას დასავლეთ

. საქართველოში ქართლიდან დევნილმა მეფე არჩილმა თავისი ძმის მირის ( დაიღუპა

735 . ანაკოფიასთან ბრძოლასი წ მურვან ყრუს. , წინაარმდეგ აქვე უნდა გავიხსენოთ რომ მურვან ყრუმ

) ვერ შეძლოო ამ ციხის აღება ასული მიათხოვა ლეონ აფხაზთა ერისმთავარს და ამ დინასტიური

ქორწინებით მოხდა ეგრისის და აფხაზეთის . -8 2 გაერთიანება მე საუკუნის ბოლოს ლეონ

, თავი გაინთავისუფლა ბიზანტიელებისაგან თავი გამოაცხადა დამოუკიდებელ მმართველად და

მეფის ტიტულიც მიიღო; სახელწოდება” ” აფხაზეთი ეგრისისა აფხაზეთი

გაერთიანების შემდეგ მთელ დასავლეთ საქართველოზეც გავრცელდა

საქართველოს გაერთიანება ბედიის ტაძარი

” , იოანე მარუშისძემ აფხაზთა სამეფოში შემავალი ქართლის, , ერისთავმა ყველაფერი გააკეთა

რომ დავით მესამეს თავისი შვილობილი ბაგრატი ქართლის

. 975 . ტახტზე დაესვა ეს მოხდა წელს 15 მაშინ ბაგრატი წლისა უნდა

. ყოფილიყო

978 წელს გარდაიცვალა ბაგრატის, , ბიძა აფხაზთა მეფე თეოდოსი

„ “, უსინათლო აფხაზეთის ტახტს მამრობითი მემკვიდრეები არ

, , დარჩა ამიტომ ბაგრატი III, ( ვითარცა აფხაზთა დასავლელ

) , ქართველთა პრინცესის ვაჟი ”ქუთათისის ტახტზეც აიყვანეს

ბაგრატ III გახლდათ გურგენ II- ( ის შემდგომში , მეფეთა მეფე სამხრეთ

, საქართველო ტაოს) . შტო ვაჟი გურგენი

გახლდათ ბაგრატ II . ქართველთა მეფის ძე

, ბაგრატის დედა გურანდუხტი აფხაზთა

( დასავლეთ) , საქართველოს მეფის

გიორგის II . ასული იყო

ბაგრატი იშვილა ტაოს დიდმა ხელმწიფემ დავით III

.კურაპალატმა ..

” ”ქართლის ცხოვრება

” , ესე ბაგრატ აფხაზთა და ქართველთა მეფე წარემატა ყოველთა . ჴელმწიფეთა ყოვლითა განგებითა ამისდა შემპოვნედ და ამისდა

, მოაჯედ შეიქმნეს ყოველნი ჴელმწიფენი მახლობელნი და , მოთაულნი მამულისა და სამეფოსა მისისანი მოლაშქრედ

. ვითარცა თჳსნი და მისანდობელნი და დაუმორჩილნა ღმერთმან - ; ყოველნი მტერნი და წინა აღმდგომნი მისნი მომადლა დღეთა

. - მისთა მშჳდობა და დიდი დაწყნარება ქუეყანისა და უკეთუ ვინ მე ინებოს თჳთოეულად წარმოთქმად ყოველთა განგებულებათა

, , მისთა მოუძლურდეს ძალი მისი რომელთაგან მცირედი - .წარმოვთქუ ჟამთა სიგრძისაგან არა დავიწყებისათჳს

- , და ვთქუა ესე ცა რომელ შემდგომად დიდისა მეფისა ვახტანგ - გორგასლისა არა ვინ გამოჩენილ არს სხუა მსგავსი მისი

, ; დიდებითა და ძალითა და ყოვლითა გონებითა ეკლესიათა , - მაშენებელი იყო გლახაკთა მოწყალე და სამართლის მოქმედი

“...ყოველთა კაცთათჳს

” , , , მეფე აფხაზთა ქართველთა რანთა. . . . . .”კახთა

” ” ” ” აფხაზი და აფხაზეთი იმდროინდელ ქართველებისა და , ( არაქართველებისათვის ყველა მეზობლისათვის ქართველს დასავლელ

) . ქართველს ნიშნავდა საქართველოს გაერთიანების შემდეგ საქართველოს” ”, ” ” , აფხაზეთს ან მის მეფეს აფხაზთა მეფეს იმიტომ უწოდებდნენ რომ მეფეთა

, ” ” ტიტულატურაში პირველ ადგილზე მეფე აფხაზთა იყო და ამიტომ აფხაზი და” ” . აფხაზეთი საქართველოდ აღიქმება მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე არც

! შინაურს და არც გარეშე ს აფხაზი არაქართველად არასოდეს მიუჩნევია

აფხაზეთის სამთავრო

” როგორც ცნობილია მეთხუთმეტე საუკუნის ბოლოს ერთიანი ქართული სახელმწიფო დაიშალა

ოთხ ერთმანეთისაგან დამოუკიდებელ: , , სახელმწიფოებად ქართლის კახთის იმერეთის

. სამეფოებად და სამცხის სამთავროდ აფხაზეთი იმერეთის სამეფოს შემადგენლობაში

. მიყოფებოდა ქვეყნის ფეოდალური დაშლის პროცესი კიდევ უფრო გაღრმავდა და საკუთრივ იმერეთის სამეფოში შეიქმნა გურიისა და

. სამეგრელოს სამთავროები აფხაზეთი ( ) სამეგრელოს ოდიშის სამთავროს

, შემადგენლობაში შედიოდა ხოლო მეჩვიდემეტე საუკუნეში ცალკე სამთავროდ ჩამოყალიბდა

.შერვაშიძეებით სათავეში -სამთავრო სამხრეთ . ”აღმოსავლეთი საზღვარი მდ კოდორზე გადიოდა

ისტორიკოსი მარიამ ლორთქიფანიძე

1801  12 წლის სექტემბერს იმპერატორმა ალექსანდრე I

-გამოსცა მანიფესტი ქართლ კახეთის სამეფოს რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში

( ) ... 1810 შეყვანის ანექსიის შესახებ წელს რუსეთის მიერ გაუქმებული იქნნა იმერეთის სამეფო

1828 წელს რუსეთმა მოახდინდა გურიის ანექსია

1857 წელს წელს რუსებმა დახვრიტეს სვანეთის მთავარი

დადეშქელიანი და ფააუქმესსამთავრო

18 64 წელს აფხაზეთის უკანასკნელმაგიორგი შერვაშიძემ

მთავარმა თავად ამცნო მოსახლეობას სამთავროს

.. გაუქმების შესახებ

1867 წელს გაუქმდა სამეგრელოსსამთავრო

ამის შემდეგ საქართველო რუსთის

გუბერნიად.. გამოცხადდა

- რუსეთ თურქეთის ომის დროს აფხაზეთში თურქები შეიჭრნენ და

და მიხეილი იძულებული გახდა მათთვის ლოიალობა

. გამოეცხადებინა ეს ფაქტი  1864 , მოიმიზეზეს რუსებმა წელს თურქეთთან თანამშრომლობაში

.  24 დასდეს ბრალი იმავე წლის ივლისს მეფისნაცვალმა

ოფიციალურად აუწყა მიხეილ შარვაშიძეს იმპერატორის ბრძანება აფხაზეთის მთავრის

მოვალეობისაგან მისი განთავისუფლებისა და აფხაზეთში

რუსული მმართველობის შემოღების..შესახებ [ მოხუცებული მთავარი

ითხოვდა საქართველოში დარჩენას,, მიუხედავად ამისა ის

.. რუსეთშიგადაასახლეს გარდაცვალების შემდეგ

ჩამოასვენეს აფხაზეთს

1866  წლის ივლისში აფხაზთა სახალხო აჯანყების მონაწილეებმა     მიხეილის ვაჟი გიორგი აფხაზეთის მთავრად

.......გამოაცხადეს

« , - გაბედულად შეიძლება ითქვას რომ გიორგი ერთად ერთი გამონაკლისი მაგალითი იყო ჩვენს საკმაოდ მრავალრიცხოვან

, მთავრების მემკვიდრეთა და უმაღლესი არისტოკრატიის წევრთა შორის , რომელმაც ქედი არ მოიხარა მცირეოდნაც არ დაიმცირა თავი ერის, მჩაგვრელ თავის ხალხზედ გაბატონებულ ძლიერ სახელმწიფოებრივ

. , მმართველობის წინაშე დანამდვილებით შეიძლება ითქვას რომ ყველა მისი დროისა და მისი წრის ოჯახობა დიდ ბედნიერებად და საოცნებო

- , ნეტარებად სთვლიდა იმ ჯილდო წარჩინებას რომელსაც გიორგი...»უარყოფდა

, -შემთხვევითი არც ის არის რომ ქართველ აფხაზთა მტრობის გაჩაღებისა და ამ მტრობის

მეშვეობით ამიერკავკასიაზე ბატონობის, მსურველებმა სიკვდილის შემდეგაც არ

მოასვენეს აფხაზეთის უკანასკნელი მთავარი 1967 და წელს მოქვის ეკლესიაში მისი

. საფლავი ააფეთქეს

..... ისტორიული ქრონიკა

1917-1921 . აფხაზეთი წ წ

1917 წლის შემდეგ( რუსეთში მოხდა

, რევოლუცია რომელმაც ) , დაამხო მეფის მთავრობა

ასევე პირველი მსოფლიო ომის მოვლენებმა

საქართველოს მისცა საშუალება

სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა

, აღედგინა აფხაზეთი შევიდა საქართველოს

შემადგენლობაში ავტონომიის პირობით

1992-1993 . ....წ წ აფხაზეთის ომი

 ” , 13 13 კონფლიქტი რომელიც თვესა და დღეს გრძელდებოდა მიმდინარეობდა

ქართულ სამთავრობო ჯარებსა და , აფხაზ სეპარატისტებს შორის

რომელთაც ასევე დამხმარედ ჩრდილოეთ კავკასიიდან

, დაქირავებული მებრძოლები კაზაკთა მილიციის შენაერთები და გუდაუთაში

არაოფიციალურად განლაგებული რუსეთის სამხედრო ბაზის შენაერთები . უჭერდნენ მხარს

27 სექტემბერი სოხუმის დაცემის დღეა ...

• ”1992-1993 წლების ომი არ იყო და არ არის აფხაზთა და ქართველთა

. -კონფლიქტი ეს იყო და არის რუსეთ . საქართველოს ომი აფხაზეთისთვის ამ

ომში რუსეთმა დაამარცხა საქართველო . და დაიპყრო აფხაზეთი ამიტომ

ყოვლად დაუშვებელია და შეუძლებელი რუსეთის არმია წარმოვიდგინოთ

. სამშვიდობო ძალად ეს არის დამპყრობელთა ჯარი და მოთხოვნაც

: შესაბამისი უნდა იყოს , რუსეთის არმიამ , როგორც დამპყრობელმა დატოვოს

- ”-საქართველოს ტერიტორია აფხაზეთი აკაკი ბაქრაძე

” , , უგუნურობის უდარდელობის ზერელობის გამო , ქართველებს საბედისწერო შეცდომა მოგვივიდა როცა

, რუსული პროპაგანდის ანკესს წამოვეგეთ და უცხო ხალხს, - აფსუას აფხაზი შევარქვით და საკუთარი მიწა წყალი

. : დავუთმეთ ახლა აფსუა ამით სარგებლობს ეთნონიმსაც, - - გვართმევს მიწა წყალსაც და საკუთარი სახლ კარიდან

. გვერეკება დღეს აფხაზეთიდან გამოდევნილნი არიან. : აფხაზები ამიტომ ლოზუნგი უნდა იყოს დავაბრუნოთ

! , აფხაზეთში აფხაზები ყველა დოკუმენტიც სამართლებრივი , .” თუ პოლიტიკური ამ თვალსაზრისით უნდა დაიწეროს

აკაკი ბაქრაძე

” , . ეს ფეხით სიარულისთვის გრძელი მრავალდღიანი გზაა ოქტომბრის შუა . რიცხვებისთვის მთებში უკვე ზამთარი იწყება დევნილებს შორის იყო უამრავი

. ბავშვი და მოხუცი ბევრი მათგანი გზაში დაიღუპა.”

” , როცა სოხუმი დაეცა დარჩენილი ქართველები იქიდან გამოსვლას. ცდილობდნენ ძირითადი გზა ენგურისკენ

, მტრის მიერ იყო ბლოკირებული რამაც უკიდურესად გაართულა სოხუმის მშვიდობიანი

მოსახლეობის და დარჩენილი მებრძოლების. მდგომარეობა ზოგმა შეძლო თავის დაღწევა

, საზღვაო და საჰაერო გზით მაგრამ როგორც, , გემები ისევე თვითმფრინავები რომელთა

, მეშვეობით სოხუმელები ქალაქს ტოვებდნენ . მტრის ცეცხლის ქვეშ ექცეოდნენ ქალაქიდან

წამოსული ადამიანების უმეტესობას მოუწია , , კოდორის ხეობის გზით წასვლა ფეხით

, უღელტეხილზე რომლითაც სვანეთში .”.....გადასვლაა შესაძლებელი

აფხაზეთიდან .....დევნილები

კონფლიქტის შედეგად 20,000- 30,000-დაიღუპა დან

, მდე ეთნიკური ქართველი 250,000- ხოლო ზე მეტი

ადამიანი კი აფხაზეთიდან . დევნილი გახდა

კონფლიქტის განმავლობაში ორივე მხარის მიერ

ჩადენილი იქნა უამრავი , სამხედრო დანაშაული მათ

შორის ქართული მოსახლეობის ეთნიკური

. 2,500-წმენდა მოკლული იქნა 4,000- ....დან მდე აფხაზი

საქართველოს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ

,   განსაზღვრავს იმ ტერიტორიების სტატუსს რომლებიც ოკუპირებულია რუსეთის

  ფედერაციის სამხედრო აგრესიის შედეგად და ადგენს ამ ტერიტორიების განსაკუთრებულ

.  2008  23 სამართლებრივ რეჟიმს მიღებულ იქნა წლის ოქტომბერს

” ,  , კანონის პრეამბულის თანახმად საქართველო არის არის სუვენერული ერთიანი და განუყოფელი

სახელმწიფო და მის ტერიტორიაზე ნებისმიერი სხვა სახელმწიფოს შეიარაღებული ძალების ყოფნა

, 1907 საქართველოს სახელმწიფოს მკაფიოდ და ბენაყოფლობით განცხადებული თანხმობის გარეშეწლის

, 1949 ჰააგის რეგულაციების წლის ჟენევის IV კონვენციისა და საერთაშორისო ჩვეულებითი სამართლის

ნორმების არის სუვერენული სახელმწიფოს ტერიტორიის უკანონო სამხედრო ოკუპაცია.

დღეს რუსეთის ფედერაციის მიერ საქართველოს 20% .... ტერიტორიის ოკუპირებულია იძულებით

გადაადგილებული პირები დღემდე ელიან საკუთარ ....ოჯახებში დაბრუნებას

: საქართველოში რუსეთის მიერ მიტაცებული ტერიტორიები ა

• აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიები ;

• ( ცხინვალის რეგიონი ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური )ოლქის ტერიტორიები

• ზემოთ ნახსენები ტერიტორიების ზემოთ არსებული საჰაეროსივრცე

• ასევე შავი ზღვის ნაწილი

... აფხაზეთი სოხუმი

.... ...აფხაზეთი ახალი ათონი

.. აფხაზეთი რიწის ტბა

... აფხაზეთი გაგრა

.. აგუძერა გულრიფში

... .. სოხუმი ამრა ჩვენ აქ კიდევ დავლევთ უგემრიელეს, ... ყავას ჩვენ აფხაზ მეგობრებთან ერთად

- , თუ ჩვენ ყველა ვინც საქართველოს მიწაზე ვცხოვრობთ ... ერთად ვიქნებით ჩვენ დავამარცხებთ მტერს და

....შევაჩერებთ მესამე ძალას !ჩვენ არ გვინდა ომი

გმადლობ თ

ყურადღებისათვის

გამოყენებული ლიტერატურა

• . ეთნოსები საქართველოში საქართველოს სახალხო დამცველის .2008ბიბლიოთეკა

• http://ka.wikipedia.org/wiki/აფხაზეთი

• http://intermedia.ge/ /396907- /190/სურათი დოლმენი user:ზურაბანდ

• http://heritagesites.ge/?lang=geo&page=384

• http://www.georoyal.ge/?MTID=5&TID=64&id=2738

• http://www.ireporter.ge/ - - - /აფხაზეთის ომი ჯონ ჯონსის

• http://www.aisiforce.org/forum/viewtopic.php?f=31&t=376&start=60&view=print

• http://www.georoyal.ge/?MTID=1&TID=26&id=464

• http://burusi.wordpress.com/2009/08/10/sharvashidze/ - - /აფხაზეთის უკანასკნელი მთ

• http://droni.ge/?m=10&AID=8424

• ბოლო სურატიhttps://www.facebook.com/photo.php?fbid=891898514171351&set=gm.1472459789693518&type=1&theater

• აფხაზეთის ალბომო https://www.facebook.com/pink6412/media_set?set=a.107268639285904.13580.100000083061435&type=3