แปลงตัวอย่างถาวร

การศกษานเวศวทยาระยะยาวโดยใชแปลงตวอยางถาวรในอทยานแหงชาต Longterm ecological research by using permanent plot

in National Park in Thailand

ทรงธรรม สขสวาง ธรรมนญ เตมไชย

สถาบนนวตกรรมอทยานแหงชาตและพนทคมครอง กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช

หลกการคอ วธการทางนเวศวทยา + ระบบสารสนเทศภมศาสตร

ผลลพธ = ขอมลดานนเวศวทยา + IPCC + REDD + Thailand FCD model

เปาหมาย •ทกอทยานฯ มแปลงตวอยางถาวรในสงคมพชทโดดเดน ใชในการตอบค าถามตางๆ ดานนเวศวทยาปาไม • พฒนาระบบการจดเกบและวเคราะหขอมลดานนเวศ โดยRS และ GIS •การศกษาการกกเกบคารบอนในพนทปาอนรกษ •การศกษาผลกระทบของความเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ขนาดของแปลงตวอยาง 120 * 120 ตารางเมตร (1.44 Ha)

1. ไมเลกกวาขนาดมาตรฐาน แปลงตวอยางถาวรขนาดมาตรฐานทใชกนทวไป คอ 100 x 100 ตารางเมตร (1 เฮกตาร) สวนขนาดทเพมขนดานละ 10 เมตร นน จะเปนแนวกนชน (buffer) ของแปลงตวอยางไปในตว (ดอกรก (2542) ไดอางถง Mueller-Dombois (1974) วาไดเสนอขนาดพนทแปลงตวอยางเลกสดทใชในเขตอบอน ในปาดงดบเขตรอน คอใชขนาด 625 – 10,000 ตารางเมตร)

120 ม.

120

ม.

2. สมพนธกบขนาด pixel ในภาพถายดาวเทยม Landsat 5 TM มรายละเอยดภาพ 30 เมตร SPOT มรายละเอยดภาพ 15 เมตร THEOS มรายละเอยดภาพ 15 เมตร


3. ไมใหญจนเกนไป ซงชวยลดความผดพลาดเนองจากความบดเบยวของแปลงตวอยาง ประหยดงบประมาณและเวลา รวมทงการปฏบตงานแตละครงไมมากจนเกนไปจะชวยรกษาประสทธภาพของการปฏบตงานไวได 4. เนนการกระจายทกภมภาค


แผนทดชนพชพรรณ (NDVI) Landsat 5 Band 234 BGR

ขนตอนการด าเนนการ : ตวอยาง

คดเลอกพนทวางแปลงจาก NDVI (ปาดบชน อช.เขาชะเมา-เขาวง จ.ระยอง)

ขนตอนการด าเนนการ

คนหาจดกงกลางของแปลงตวอยาง

แสดงจดพกดของต ำแหนงทเมำสช

1 ชอง 4 เหลยม คอ 1 pixel

จดทยนจดท 1



มมและระยะทางเขาหาจดศนยกลางแปลง ทอานไดจากจดยนท 1



จดตดของเสนประ ใหเปนจดกงกลางแปลงตวอยาง

วางแปลงตวอยางจากจดศนยกลางแปลง

อางองระบบพกด WGS 84/ใชทศเหนอกรด

•ตดตง Datalogger ส าหรบวดภมอากาศ •เกบขอมลชพลกษณทกเดอน

แปลงขอมลตนไม อางองต าแหนงกบระบบ UTM

ปาสนสองใบ อช.พเตย สพรรณบร

ปาดงดบชน อช.เขาชะเมา-เขาวง ระยอง

Crown cover

เลอกดตนท dbh โตกวา 50 ซม.

เสนหนาคอ Pinus merkusii

ขอมลภมประเทศของแปลงตวอยาง

เหนอ

ใต

ตะวนตก

ตะวนออก

ปาสนสองใบ อช.พเตย

เหนอ

ใต

ตะวนตก

ตะวนออก

ปาดงดบชน อช.เขาชะเมา – เขาวง

ปาสนสองใบ อช.พเตย

1. วเคราะหโครงสรางพนฐานของสงคมพช (Physiognomic features) ตามแนวทางของ อทศ (2542) และ ดอกรก (2542) 2. ศกษาปรมาณคารบอนสะสมและสมดลของพลงงานและคารบอนในระบบนเวศปาเขตรอนในพนทปาอนรกษทวประเทศ ตามแนวทางของ นพนธ และคณะ (2547)

การวเคราะหขอมล

วเคราะหความสมพนธระหวางความโตและความสง

วเคราะหพนทถอครองของแตละตน

วเคราะหความหนาแนนของการกระจาย

4. การศกษาพลวตของสงคมพชในปาอนรกษในภมภาคตางๆ โดยเนนความสมพนธระหวางชพลกษณของพชและสภาพภมอากาศ ซงเปนแนวทางหนงในการศกษาผลกระทบของความเปลยนแปลงอณหภมโลกตอระบบนเวศปาไม

การวเคราะหขอมล

• การจดเกบขอมลในรปของ GIS วเคราะหขอมลนเวศวทยาเชงพนทไดละเอยดและดกวา

• สรางแบบจ าลองแปลงตวอยางขนมาใหมใหมขนาดแปลงยอย สมพนธกบขนาดของ pixel ภาพถายดาวเทยมทเลอกใชงาน เพอน าไปวเคราะหความสมพนธกบคาความสะทอนเชงสเปกตรม (Spectrum signature) ของแตละชวงคลน

• ขนาดแปลงตวอยางทไมใหญจนเกนไป ชวยลดความผดพลาดเนองจากความบดเบยวของแปลงตวอยาง ประหยดงบประมาณ เวลา และการปฏบตงานแตละครงทไมมากจนเกนไปจะชวยรกษาประสทธภาพของการปฏบตงานไวได

• ไมใหญแตไมกระจาย

ขอด

• ด าเนนการในอทยานแหงชาต ๒๐ แหง

• จ านวน ๒๔ แปลง

• ๑๑ ระบบนเวศ

ดบชน เบญจพรรณ ดบแลง ดบเขา เตงรง สน สนสองใบผสมเตงรง สนสามใบผสมเตงรง พร ชายเลน ชายหาด

แปลงตวอยางถาวรปาชายเลน อทยานแหงชาตหาดเจาไหม

มวลชวภาพเหนอพนดนของทงหมด เทากบ 27.85 ตนตอเฮกตาร

คารบอนเหนอพนดนมคาเทากบ 13.45 ตนคารบอน/เฮกตาร

•

แปลงตวอยางถาวรปาดบชน อทยานแหงชาตหาดนพรตนธารา-หมเกาะพพ มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 211.09 ตน/เฮกตารคารบอน

เหนอพนดนมคาเทากบ 99.21 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาเตงรง อทยานแหงชาตน าหนาว มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 110.550 ตน/เฮกตาร

คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 51.960 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบชน อทยานแหงชาตคลองพนม มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 416.018 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 195.528 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบเขา อทยานแหงชาตเขาใหญ มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 183 .219 ตน/เฮกตาร


แปลงตวอยางถาวรปาเบญจพรรณ อทยานแหงชาตทบลาน มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 43.017 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 50.348 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบชน อทยานแหงชาตเขาชะเมา-เขาวง มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 332.280ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 156.170 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาสนสองใบ อทยานแหงชาตพเตย มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 628.831 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 314.415 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาสนเขา อทยานแหงชาตทงแสลงหลวง มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 1152.610 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 541.727 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาผสมผลดใบ อทยานแหงชาตทงแสลงหลวง มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 140.310 ตน/เฮกตาร


แปลงตวอยางถาวรปาชายหาด อทยานแหงชาตตะรเตา มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 13.830 ตน/เฮกตาร


แปลงตวอยางถาวรปาชายเลน อทยานแหงชาตหาดขนอม – หมเกาะทะเลใต มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 219.336 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 103.102 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาชายหาด อทยานแหงชาตหาดวนกร

แปลงตวอยางถาวรปาดบแลง อทยานแหงชาตเขาใหญ มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด

มคาเทากบ 258.928 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 146.647

ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบชน อทยานแหงชาตแกงกรง มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 441.818 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 207.668 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาเบญจพรรณ อทยานแหงชาตเฉลมพระเกยรตไทยประจน

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 51.304 ตน/เฮกตาร และคารบอนเหนอพนดน มคา 25.652 เทากบ / ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบแลง อทยานแหงชาตหมเกาะชมพร

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 95.875 ตน/เฮกตาร คารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 45.061 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาดบชน อทยานแหงชาตน าตกหงาว

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 117.976 ตน/เฮกตารและคารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 55.449 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาเตงรงผสมสน อทยานแหงชาตดอยสเทพ-ปย

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 119.133 ตน/เฮกตาร และคารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 55.993 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาเตงรง อทยานแหงชาตศรลานนา

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 114.832 ตน/เฮกตาร และคารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 53.971 ตนคารบอน/เฮกตาร

แปลงตวอยางถาวรปาเบญจพรรณ อทยานแหงชาตศรลานนา

มวลชวภาพเหนอพนดนทงหมด มคาเทากบ 187.978 ตน/เฮกตารคารบอนเหนอพนดน มคาเทากบ 88.350 ตนคารบอน/เฮกตาร

www.dnpii.org ดร.ทรงธรรม สขสวาง [email protected]

ธรรมนญ เตมไชย [email protected]

Contact : : ฝายวจยฯ email : [email protected]

แปลงตัวอย่างถาวร

Environment