อนาคตค่าไฟฟ้า

3
This information enclosed herewith is intended for discussion purposes only. Although the information provided herein is believed to be reliable, SCB makes no representation as to the accuracy or completeness of such information or otherwise provided by SCB. Prior to acting on any information contained herein or proceeding with a transaction which may arise as a result of this material, the recipients must determine the risks and merits, including legal, tax, and accounting characterizations and consequences, without reliance on SCB. SCB does not provide tax, legal or accounting advice and do not warrant the advice provided by others. ปริมาณการใช้ไฟฟ้าของไทยจะเพิ่มสูงขึ้นตาม GDP และปัจจัยเสริมต่างๆ เช่น การเติบโตภาคอุตสาหกรรม และโครงการรถไฟฟ้า 10 สาย จึงปฏิเสธไม่ได้ที่ไทยต้องเร่งสรรหากําลังผลิตไฟฟ้าเพิ่มเพื่อลดความเสี่ยง จากเหตุแบล็คเอาท์ที่อาจก่อให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรงต่อเศรษฐกิจ เป็นภาระให้ EGAT ต้องหาวิธี เพิ่มโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่ในประเทศเพื่อรองรับปริมาณการใช้ไฟฟ้าที่จะสูงขึ้นดังกล่าว ในขณะเดียวกัน EGAT ก็ต้องเผชิญกับแรงต่อต้านการสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหินและนิวเคลียร์ที่ค่อนข้างรุนแรง จึงดู เหมือนว่า โรงไฟฟ้าก๊าซธรรมชาติอาจเป็นทางออกทางเดียวของไทย ทั้งๆ ที่ในปัจจุบัน ไทยใช้เชื้อเพลิง ก๊าซธรรมชาติผลิตไฟฟ้าในสัดส่วนที่สูงถึง 70% ของเชื้อเพลิงทั้งหมดอยู่แล้ว ในอนาคตเมื่อก๊าซ ธรรมชาติที่ผลิตในประเทศหมดลง อุตสาหกรรมผลิตไฟฟ้าของไทยคงต้องพึ่งพาการนําเข้า LNG ใน สัดส่วนที่สูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงมิได้ LNG นําเข้าจําเป็นต้องมีสัดส่วนมากขึ้นในการผลิตไฟฟ้าเพราะปริมาณการผลิตก๊าซธรรมชาติของไทยไม่ เพียงพอสําหรับอนาคต ... กาซธรรมชาติที่ใชในไทยมาจาก 3 แหลง หลักๆ คือ อาวไทย พมา และ นําเขาในรูปของกาซ อัดเหลว (Liquefied Natural Gas: LNG) จากตางประเทศ เชน อินโดนีเซีย ไนจีเรีย เปรู กาตาร และรัสเซีย โดยประมาณการ สัดสวนของ กาซฯ ที่ใชผลิตไฟฟาในป 2012 ไดแก กาซฯ จากอาวไทย 79% กาซฯ จากพมา 18% และ LNG 3% แตกาซฯ จาก อาวไทยซึ่งเปนแหลงกาซฯ หลักนั้นกําลังรอยหรอลง โดย Worst-case Scenario ตามคาดการณของสถาบันวิจัยทั่วโลกคือมี แนวโนมที่กาซฯ จากอาวไทยจะไมมีเหลือใชภายหลังป 2020 นอกจากนั้นแลว ยังมีความเสี่ยงจากการระงับการตอสัญญาซื้อขาย กาซฯ จากพมาที่จะหมดสัญญาราวป 2030 อีกดวย เนื่องจากความตองการใชไฟฟาในพมาก็กําลังเติบโตในอัตราเรงตัวเชนกัน ถึงแมไทยจะมีแผนการนําเขากาซฯ ผานทอจากกัมพูชา ทวายังขาดความแนนอนจากรัฐบาลทั้งสองฝาย จึงดูเหมือนอนาคตไทย จะตองติดอยูกับการพึ่งพา LNG มากขึ้นอีกหลายเทาตัว ... ทําให้ราคา pool gas สูงขึ้นซึ่งนั่นคือต้นทุนของผู้ผลิตไฟฟ้า... ราคากาซฯ ที่ผูผลิตไฟฟารับซื้อนั้นเรียกวา pool gas ประกอบไปดวย 1) กาซฯ จากอาวไทยที่เหลือจากการจําหนายใหโรงแยกกาซฯ ซึ่งมีราคาถูกที่สุด 2) กาซฯ ที่นําเขาตาม ทอกาซฯ ที่เชื่อมโยงกับตางประเทศ เชน ทอกาซฯ ที่เชื่อมตอกับพมา ซึ่งแพงกวากาซฯ จากอาวไทยราว 40% และ 3) LNG ซึ่ง มีราคาสูงที่สุด โดยปจจุบันราคาตลาดของ LNG ในภูมิภาคเอเชียสูงกวากาซฯ จากอาวไทยเกือบเทาตัว จากตนทุนคาขนสงและ คาแปรสถานะกาซฯ ใหอยูในรูปของเหลวเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการขนสง และคาแปลง LNG ใหกลับมาอยูในรูปของกาซฯ กอน นําไปใชเปนเชื้อเพลิง ยิ่งไปกวานั้น อุปสงคที่สูงขึ้นจากแนวโนมความตองการ LNG ของญี่ปุนเพื่อทดแทนพลังงานนิวเคลียร บวก กับการที่ผูสงออกในภูมิภาคหลายรายที่เริ่ม กอดแหลงกาซฯของตนเพื่อใชในประเทศมากขึ้น ทําใหราคา LNG มีแนวโนมสูงขึ้น ในระยะปานกลาง อยางไรก็ตาม ทิศทางของราคาอาจมีแนวโนมลดลงไดในระยะยาวดวยอุปทานกาซฯ ที่เพิ่มขึ้นจากแหลง shale gas และกาซฯ ประเภทอื่น (unconventional gas) ที่คนพบใหม ซึ่งอุปทานที่เพิ่มขึ้นเหลานี้จะสรางแรงกดดันตอราคา LNG โดย Facts Global 10 มกราคม 2013 อนาคตค่าไฟฟ้า...กับการพึ่งพาก๊าซธรรมชาตินําเข้า

Upload: uffuh

Post on 20-Oct-2015

38 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

อนาคตค่าไฟฟ้า - SCB

TRANSCRIPT

Page 1: อนาคตค่าไฟฟ้า

This information enclosed herewith is intended for discussion purposes only. Although the information provided herein is believed to be reliable, SCB makes no representation as to the accuracy or completeness of such information or otherwise provided by SCB. Prior to acting on any information contained herein or proceeding with a transaction which may arise as a result of this material, the recipients must determine the risks and merits, including legal, tax, and accounting characterizations and consequences, without reliance on SCB. SCB does not provide tax, legal or accounting advice and do not warrant the advice provided by others.

ปรมาณการใชไฟฟาของไทยจะเพมสงขนตาม GDP และปจจยเสรมตางๆ เชน การเตบโตภาคอตสาหกรรม และโครงการรถไฟฟา 10 สาย จงปฏเสธไมไดทไทยตองเรงสรรหากาลงผลตไฟฟาเพมเพอลดความเสยงจากเหตแบลคเอาททอาจกอใหเกดความเสยหายอยางรนแรงตอเศรษฐกจ เปนภาระให EGAT ตองหาวธเพมโรงไฟฟาขนาดใหญในประเทศเพอรองรบปรมาณการใชไฟฟาทจะสงขนดงกลาว ในขณะเดยวกน EGAT กตองเผชญกบแรงตอตานการสรางโรงไฟฟาถานหนและนวเคลยรทคอนขางรนแรง จงดเหมอนวา โรงไฟฟากาซธรรมชาตอาจเปนทางออกทางเดยวของไทย ทงๆ ทในปจจบน ไทยใชเชอเพลงกาซธรรมชาตผลตไฟฟาในสดสวนทสงถง 70% ของเชอเพลงทงหมดอยแลว ในอนาคตเมอกาซธรรมชาตทผลตในประเทศหมดลง อตสาหกรรมผลตไฟฟาของไทยคงตองพงพาการนาเขา LNG ในสดสวนทสงขนอยางหลกเลยงมได

LNG นาเขาจาเปนตองมสดสวนมากขนในการผลตไฟฟาเพราะปรมาณการผลตกาซธรรมชาตของไทยไมเพยงพอสาหรบอนาคต ... กาซธรรมชาตทใชในไทยมาจาก 3 แหลง หลกๆ คอ อาวไทย พมา และ นาเขาในรปของกาซอดเหลว (Liquefied Natural Gas: LNG) จากตางประเทศ เชน อนโดนเซย ไนจเรย เปร กาตาร และรสเซย โดยประมาณการสดสวนของ กาซฯ ทใชผลตไฟฟาในป 2012 ไดแก กาซฯ จากอาวไทย 79% กาซฯ จากพมา 18% และ LNG 3% แตกาซฯ จากอาวไทยซงเปนแหลงกาซฯ หลกนนกาลงรอยหรอลง โดย Worst-case Scenario ตามคาดการณของสถาบนวจยทวโลกคอมแนวโนมทกาซฯ จากอาวไทยจะไมมเหลอใชภายหลงป 2020 นอกจากนนแลว ยงมความเสยงจากการระงบการตอสญญาซอขายกาซฯ จากพมาทจะหมดสญญาราวป 2030 อกดวย เนองจากความตองการใชไฟฟาในพมากกาลงเตบโตในอตราเรงตวเชนกน ถงแมไทยจะมแผนการนาเขากาซฯ ผานทอจากกมพชา ทวายงขาดความแนนอนจากรฐบาลทงสองฝาย จงดเหมอนอนาคตไทยจะตองตดอยกบการพงพา LNG มากขนอกหลายเทาตว

... ทาใหราคา pool gas สงขนซงนนคอตนทนของผผลตไฟฟา... ราคากาซฯ ทผผลตไฟฟารบซอนนเรยกวา pool gas ประกอบไปดวย 1) กาซฯ จากอาวไทยทเหลอจากการจาหนายใหโรงแยกกาซฯ ซงมราคาถกทสด 2) กาซฯ ทนาเขาตามทอกาซฯ ทเชอมโยงกบตางประเทศ เชน ทอกาซฯ ทเชอมตอกบพมา ซงแพงกวากาซฯ จากอาวไทยราว 40% และ 3) LNG ซงมราคาสงทสด โดยปจจบนราคาตลาดของ LNG ในภมภาคเอเชยสงกวากาซฯ จากอาวไทยเกอบเทาตว จากตนทนคาขนสงและคาแปรสถานะกาซฯ ใหอยในรปของเหลวเพอเพมประสทธภาพในการขนสง และคาแปลง LNG ใหกลบมาอยในรปของกาซฯ กอนนาไปใชเปนเชอเพลง ยงไปกวานน อปสงคทสงขนจากแนวโนมความตองการ LNG ของญปนเพอทดแทนพลงงานนวเคลยร บวกกบการทผสงออกในภมภาคหลายรายทเรม “กอดแหลงกาซฯ” ของตนเพอใชในประเทศมากขน ทาใหราคา LNG มแนวโนมสงขนในระยะปานกลาง

อยางไรกตาม ทศทางของราคาอาจมแนวโนมลดลงไดในระยะยาวดวยอปทานกาซฯ ทเพมขนจากแหลง shale gas และกาซฯ ประเภทอน (unconventional gas) ทคนพบใหม ซงอปทานทเพมขนเหลานจะสรางแรงกดดนตอราคา LNG โดย Facts Global

10 มกราคม 2013

อนาคตคาไฟฟา...กบการพงพากาซธรรมชาตนาเขา

Page 2: อนาคตค่าไฟฟ้า

This information enclosed herewith is intended for discussion purposes only. Although the information provided herein is believed to be reliable, SCB makes no representation as to the accuracy or completeness of such information or otherwise provided by SCB. Prior to acting on any information contained herein or proceeding with a transaction which may arise as a result of this material, the recipients must determine the risks and merits, including legal, tax, and accounting characterizations and consequences, without reliance on SCB. SCB does not provide tax, legal or accounting advice and do not warrant the advice provided by others.

Energy (FGE) ผเชยวชาญดานพลงงานในเอเชย ไดมการคาดการณไววา ราคา LNG ในภมภาคเอเชยถงแมจะมแนวโนมสงขนถง 18 ดอลลารสหรฐฯ ตอ MMBTU1 ในป 2020 จากราคาปจจบนทประมาณ 17 ดอลลารสหรฐฯ แตมโอกาสทราคาจะปรบตวลงมาอยท 15 ดอลลารสหรฐฯ ไดในป 2030 แมวาราคา LNG ในอนาคตจะมแนวโนมเพมขนหรอลดลง คาดวาไมนาตาไปกวาราคากาซฯ ในอาวไทยและราคากาซฯ จากพมาทใชอยเปนหลกในปจจบน

… สงผลใหคาไฟฟาทผบรโภคตองแบกรบภาระอาจสงขนเกอบเทาตวได SCB EIC ไดประมาณการคาไฟฟาทจะเพมขนในป 2020 และในป 2030 โดยองฐานจากราคาของป 2012 และใหปจจยอนๆ คงท โดยในแตละปปรบเพยง 1) ราคากาซฯ ทง 3 ประเภทตามสมมตฐานซงยดประมาณการราคาของ FGE สาหรบราคา LNG 2) สดสวนของกาซฯ ทง 3 ประเภทตาม Worst-case Scenario (รปท 1) และ 3) ปรมาณความตองการใชไฟฟาซงยดตามแผน PDP 2010 ฉบบปรบปรงครงท 3 (รปท 1) จากการประมาณการพบวา ราคาคาไฟฟาจะเพมขนจากคาเฉลยป 2012 ซงอยทราว 3.44 บาทตอหนวย เปน 4.85 บาทตอหนวยในป 2020 และ 6.12 บาทตอหนวยในป 2030 (รปท 2) โดยอตราคาไฟฟาทเพมขนเฉลยปละ 15 สตางคในชวงป 2012-2030 จะเปนการคงแนวโนมอตราการเตบโตของคาไฟฟาในชวง 3 ปทผานมาซงอยทราว 18 สตางคตอป เพอใหเหนภาพทชดเจนขน ในปจจบนถาผบรโภคภาคครวเรอนใชไฟฟา 300 หนวย จะมภาระคาไฟฟาประมาณ 1,100 บาทตอเดอน แตในป 2030 จะตองจายคาไฟฟาเปนเงน 2,000 บาทตอเดอนหากใชไฟฟาในปรมาณเทาเดม ซงการประมาณการอตราคาไฟฟาทเพมขนของ SCB EIC ยงไมไดนบรวมถงตนทนการสรางโรงไฟฟาเพม และตนทนจากพลงงานหมนเวยนทจะมสดสวนและราคาทเพมขน ซงผใชไฟฟาจะเปนผทแบกรบภาระมากทสดเนองจากการผลกภาระจาก EGAT และผผลตไฟฟาเอกชน

ถงแมวากาซฯ จากอาวไทยใกลจะหมดลง ทวาโรงไฟฟากาซธรรมชาตกเปนหนงในทางเลอกทดทสด โรงไฟฟากาซธรรมชาตเหมาะแกการเปนโรงไฟฟาฐาน (Base Load Plant) ทสามารถเดนเครองผลตไฟฟาไดตลอดเวลา และมผลกระทบตอสงแวดลอมตาทสดในกลมโรงไฟฟา Base Load อกทงยงไดรบการตอตานจากมวลชนนอยกวาโรงไฟฟาถานหน และนวเคลยร ทงนการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนเปนอกทางเลอกหนง แตยงไมเหมาะสมทจะเปน โรงไฟฟา Base load ในปจจบน เนองจากตนทนในการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนบางประเภทยงสงกวากลม Base Load อยมาก และสวนใหญยงเปนโรงไฟฟาขนาดเลกทผลตไฟฟาในปรมาณนอยจงมตนทนสง นอกจากนพลงงานหมนเวยนยงมปญหาอนๆ เชนชวมวลยงมความเสยงดานความผนผวนดานอปทานของเชอเพลง ในขณะทโรงไฟฟาแสงอาทตยไมสามารถผลตไฟฟาไดตลอด 24 ชวโมง เปนตน

Implication

อตสาหกรรมทใชไฟฟาเปนจานวนมาก รวมทงภาคครวเรอนควรจะตองปรบตวจากคาไฟฟาทเพมขนอยางตอเนอง อตสาหกรรมผลตอาหาร คาสงคาปลก และอตสาหกรรมเหลก ซงมอตราการใชไฟฟาคอนขางสง สามารถลงทนเพมประสทธภาพการใชไฟฟาได เชน การเขารวมทนกบบรษทจดการพลงงาน (ESCO Venture Capital) การเขารวมโครงการ Demand-Side Management Bidding (DSM Bidding) เพอขอรบเงนสนบสนนลงทนลดการใชไฟฟาจากภาครฐ และการเพมกาลงการผลตในชวงกลางคนหรอเสารอาทตย (Off-Peak) ซงมคาไฟฟาทถกกวา สวนทางดานภาคครวเรอนอาจมแนวทางปรบตวไมมากนกนอกเหนอไปจากการปรบเปลยนพฤตกรรมการดาเนนชวตประจาวนเพอลดการใชไฟฟาอยางมประสทธภาพ โดยหากทงประเทศสามารถลดการใชไฟฟาตามแผนทรฐตงเปาไวท 25% ไดจรง จะเหนวาสามารถชวยลดภาระคาไฟฟาไดคอนขางมาก โดยคาดวาราคาคาไฟฟาจะปรบขนเปนราว 3.65 บาทตอหนวยในป 2020 และ 4.61 บาทตอหนวยในป 2030 ตาม Efficient Case ใน รปท 2

1

MMBTU หรอ 1 ลานบทย คอคาความรอน

Page 3: อนาคตค่าไฟฟ้า

This information enclosed herewith is intended for discussion purposes only. Although the information provided herein is believed to be reliable, SCB makes no representation as to the accuracy or completeness of such information or otherwise provided by SCB. Prior to acting on any information contained herein or proceeding with a transaction which may arise as a result of this material, the recipients must determine the risks and merits, including legal, tax, and accounting characterizations and consequences, without reliance on SCB. SCB does not provide tax, legal or accounting advice and do not warrant the advice provided by others.

อกทางเลอกหนงทผประกอบการภาคอตสาหกรรมอาจนามาใชเพอลดตนทนนนคอการผลตไฟฟาใชเอง โรงไฟฟาจากพลงงานชวมวลมตนทนการผลตไฟฟาราว 3.00-3.50 บาทตอหนวย ซงถกกวาคาไฟฟาในปจจบน และไฟฟาสวนทเหลอจากการใชยงสามารถนามาขายเขาระบบไดอกดวย

การนาเขา LNG เพอรองรบการผลตไฟฟาในอนาคตในสดสวนทสงเชนน จะทาใหกาซธรรมชาตกลายเปนหนงในสนคานาเขาทสาคญของไทย ปจจบนมลคาการนาเขากาซฯ คดเปนประมาณ 2% ของมลคาการนาเขาทงหมด แตในป 2030 เมอไมเหลอกาซฯ จากอาวไทยและพมาใหใช การนาเขากาซฯ ทงหมดในรปของ LNG นนจะปรบตวสงขนถง 4-5% ของมลคาการนาเขาทงหมด (โดยใชสมมตฐานวาการเตบโตของมลคาการนาเขาอยท 8-10% ตอป)

สมมตฐาน: 1. ปรมาณไฟฟาทผลตตามแผน PDP 2010 ฉบบปรบปรงครงท 3 2. ประมาณการสดสวนกาซฯ จากพมาใหเทาป 2012 3. ราคากาซฯ จากพมาใชประมาณการวาสงกวาราคากาซฯ จากอาวไทยประมาณ 40% 4. ราคา LNG ใชราคาประมาณการของภมภาคเอเซยในป 2012 ท USD17/MMBTU, ป 2020 ท USD18/MMBTU และป 2030 ท USD15/MMBTU ทมา: การวเคราะหโดย SCB EIC จากขอมลของบรษท ปตท.จากด, EGAT, FGE, กรมเชอเพลงธรรมชาต, กระทรวงพลงงาน, หนงสอพมพประชาไท และ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

โดย : อลษา แตมประเสรฐ ([email protected]) EIC | Economic Intelligence Center