Εργασία Πλατή Γιώργου                                                   Τμήμα Α3΄ 

 ΦΡΑΓΜΑ Το  φράγμα  είναι  ένα  μέσο  με  το  οποίο  μπορούμε  να 

πάρουμε ενέργεια και να πάρουμε νερό για ύδρευση και 

άρδευση.  Το φράγμα  το  χρησιμοποίησαν από 2,3  ακόμα 

και  5  χιλιετίες  π.Χ.  για  να  χρησιμοποιήσουν  το  νερό  τον 

ποταμών άλλα φράγματα φτιάχνονται ως σήμερα σε όλο 

τον κόσμο. 

1.Ανάλυση της τεχνολικής ενότητας που ανήκει η κατασκευή 

Χάρη  στο  φράγμα  υπάρχει  ηλεκτρική  ενέργεια  χωρίς  να 

χρησιμοποιούμε  άλλα  ορυκτά  για  να  την 

δημιουργήσουμε. Δηλαδή όταν υπερχειλίζει το ποτάμι το 

νερό  περνάει  μέσα  από  τις  τρύπες  του  φράγματος  που 

βρίσκονται κοντά στην κορυφή του. Μέσα του περνά από 

τροχαλίες  και  άλλα  μηχανήματα  όπου  μετατρέπουν  την 

κινητική  ενέργεια  σε  ηλεκτρική.  Με  την  καύση  άλλων 

ορυκτών  θα  είχαμε  έναν  μη  φυσικό  τρόπο  μετατροπής 

ενέργειας.  Επίσης,  θα  είχαμε  πολλά  καυσαέρια  και 

ρύπους.    

  

2.Γενική περιγραφή του αντικειμένου• Mήκος:70 εκατοστά  •  Πλάτος:50 εκατοστά  •   Ύψος:4,2‐20 εκατοστά 

3.Τεχνικά κατασκευαστικά σχέδια ΚΑΤΟΨΗΠΡΟΣΟΨΗ

  

4.Πορεία εργασίας(διάγραμμα ροής) Ξεκίνησα βάζοντας κάτω ένα χαρτόνι μακέτας. Έριξα λίγη 

άμμο  στην  μπροστινή  μεριά  όπου  επάνω  έβαλα  την 

επιφάνεια  νερού  και  την  κόλλησα  με  σιλικόνη.  Μετά 

κάλυψα  με  πολυουρεθάνη  γύρω‐γύρω  και  άφησα  να 

φουσκώσει και να στεγνώσει. Αφού στέγνωσε,  έκοψα με 

το κοπίδι ότι περίσσευε από την πολυουρεθάνη έξω από 

το  χαρτόνι  της  μακέτας  και  κάποια  σημεία  πάνω  στην 

πολυουρεθάνη  για  να  γίνει  πιο  ομοιόμορφο.  Ύστερα 

κάλυψα όπου χρειαζόταν με γυψόγαζα. Με ένα πιο λεπτό 

χαρτόνι μακέτας έφτιαξα το φράγμα κάνοντας σε κάποια 

σημεία  τρύπες  και  κόλλησα  το  αυτοκόλλητο  τοίχου.  Το 

τοποθέτησα  στο  έργο  μου  κολλώντας  το  με  σιλικόνη. 

Πίσω από το φράγμα έβαλα κι άλλη επιφάνεια νερού για 

ποτάμι. Κατόπιν έφτιαξα μια ξύλινη γέφυρα για πεζούς με 

λεπτό  χαρτόνι  μακέτας  και  ξυλάκια.  Έβαλα  και 

αυτοκόλλητο  δρόμου  και  την  τοποθέτησα  πίσω  από  το 

φράγμα.  Με  το  λεπτό  χαρτόνι  μακέτας  και  το 

αυτοκόλλητο  δρόμου  έφτιαξα  επίσης  και  τον  δρόμο  και 

τον  κόλλησα  στην  μια  πλευρά  του  έργου μου.  Στο  τέλος 

του  δρόμου  έφτιαξα  ένα  παρκινγκ.  Κάλυψα  γύρω‐γύρω 

την  πολυουρεθάνη  με  χαρτί  γκοφρέ  για  να  γίνει  πιο 

ομοιόμορφο.  Ρίχνοντας  σπρέι  κόλλας  στα  σημεία  που 

έπρεπε, έριξα χώμα, γρασίδι, άμμο, χαλίκι και πέτρες. Σε 

κάποια  σημεία  κόλλησα  με  σιλικόνη  τα  δέντρα.  Τέλος 

έφτιαξα  ένα  κιόσκι  με  ξυλάκια  και  κεραμοσκεπή  και  το 

τοποθέτησα στο σημείο του παρκινγκ. 

5.Ιστορική εξέλιξη του αντικειμένουO  άνθρωπος,  από  την  αρχαιότητα  προσπάθησε  να 

δαμάσει  το  νερό  για  να  εξυπηρετήσει  τους  σκοπούς  και 

τις  ανάγκες  του.  Αναμφισβήτητα,  η  υδρολογία  αποτελεί 

ιστορικά  μία  από  τις  παλαιότερες  εφαρμογές  των 

επιστημών προς  όφελος  του ανθρώπου.  Ήδη,  από  τη 2η 

π.Χ. χιλιετία, τα έργα ύδρευσης γνώρισαν μεγάλη ακμή σε 

χώρες  όπως  η  Αίγυπτος,  η  Κίνα,  η  Μεσοποταμία  και  η 

Κρήτη.  Ακόμα  και  εκτροπές  ποταμών  είναι  γνωστές  από 

τους αρχαίους μύθους.  Ένα από  τα βασικότερα έργα για 

την εκμετάλλευση του πολύτιμου αυτού αγαθού, είναι τα 

φράγματα. 

Τα  φράγματα  είναι  από  τα  πρώτα  τεχνικά  επιτεύγματα 

του  ανθρώπου,  αφού  οι  πρώτες  κατασκευές  ανάγονται 

στα  προϊστορικά  χρόνια.  Από  τα  παλιότερα  φράγματα, 

αναφέρονται εκείνο του ποταμού Ιορδάνη και του Τίγρη. 

Στα  4.000  π.Χ.,  κατασκευάστηκε  φράγμα  στον  ποταμό 

Νείλο της Αιγύπτου, το οποίο διατηρήθηκε περίπου 4.500 

χρόνια.  Στα  νεότερα  χρόνια,  σπουδαίο  θεωρήθηκε  το 

φράγμα  Puentes  στην  Ισπανία,  που  κατασκευάστηκε  το 

1753 και καταστράφηκε το 1891. 

Στην  Ελλάδα,  το  πρώτο  φράγμα  κατασκευάστηκε  στην 

αρχαία Αλυζία (μεταξύ 1ου και 5ου π.Χ. αιώνα). Το πρώτο 

σύγχρονο  φράγμα  ήταν  του  Μαραθώνα  ,  το  οποίο 

κατασκευάστηκε  από  την  ΕΥΔΑΠ  το  1931.  Επίσης,  το 

πρώτο  φράγμα  που  κατασκευάστηκε  από  τη  ΔΕΗ  ήταν 

εκείνο Λούρου, το 1954. Το Υπουργείο Γεωργίας άρχισε να 

ενδιαφέρεται  για  την  κατασκευή  φραγμάτων  στη  χώρα 

μας  από  τα  μέσα  της  δεκαετίας  του  ’60.  Ορισμένα 

φράγματα επίσης κατασκευάστηκαν και από το ΥΠΕΧΩΔΕ. 

Φράγματα  της  ΔΕΗ:  Τα  πρώτα  φράγματα  που 

κατασκευάστηκαν ήταν του Λούρου το1954,  του Λάδωνα 

το 1955 και του Ταυρωπού το 1959. Ήταν και τα τρία από 

σκυρόδεμα,  βαρύτητας  του  Λούρου,  τοξωτό  του 

Ταυρωπού  και  βαρύτητας  μετά  διακένων  στοιχείων  του 

Λάδωνα (αντηριδωτό). 

Μετά  το  φράγμα  Καστρακίου,  οι  Ελληνικές  εμπειρίες 

επικεντρώθηκαν  στις  μελέτες  και  κατασκευές  χωμάτινων 

και  λιθόρριπτων  φραγμάτων.  Έτσι,  κατασκευάστηκαν  τα 

φράγματα  Πολυφύτου  το  1974,  Πουρναρίου  το  1981, 

Σφηκιάς και Ασωμάτων το 1985, Στράτου το 1988, Πηγών 

Αώου  το  1989.  Στα  τέλη  του  1997  ολοκληρώθηκε  η 

κατασκευή  των  φραγμάτων  Θησαυρού  και 

Πλατανόβρυσης  στο  Νέστο  και  του  φράγματος  της 

Μεσοχώρας στον Αχελώο. 

Φράγματα  της  ΕΥΔΑΠ:Το  1925  άρχισαν  να 

κατασκευάζονται  τα  πρώτα  σύγχρονα  έργα  ύδρευσης 

στην  περιοχή  της  Πρωτεύουσας.  Το  πρώτο  μεγάλο  έργο 

ήταν  η  κατασκευή  του  φράγματος  του  Μαραθώνα,  η 

οποία ξεκίνησε το 1926 και ολοκληρώθηκε το 1931. 

Αργότερα,  λόγω  της  συνεχιζόμενης  αύξησης  του 

πληθυσμού  της  Αθήνας  χρησιμοποιήθηκαν  τα  νερά  της 

Υλίκης και τελικά  έγινε ένα νέο τεχνικό έργο στον ποταμό 

Μόρνο  το  1979,  το  οποίο  ενίσχυσε  την  υδροδότηση  της 

πόλης.  Ένα  άλλο  μεγάλο  έργο  που  ενισχύει  την 

υδροδότηση  της  Αθήνας  είναι  η  εκτροπή  του  ποταμού 

Ευήνου  προς  τον  ταμιευτήρα  του  Μόρνου,  με  την 

κατασκευή  φράγματος  και  σήραγγας.  Η  έναρξη  των 

εργασιών  στον  Εύηνο  έγινε  το  1992  και  ολοκληρώθηκε 

το2001. 

Φράγματα  του  Υπουργείου  Γεωργίας:Από  τα  μέσα  της 

δεκαετίας του ‘70, που είχε διαφανεί ότι ολοκληρώνεται η 

κύρια  προσπάθεια  ανάπτυξης  έργων  αξιοποίησης 

υπόγειων  υδάτων,  άρχισε  συστηματικότερη 

δραστηριότητα για αποθήκευση επιφανειακών απορροών 

και  έγιναν  αναθέσεις  μελετών  φραγμάτων  για 

μεμονωμένα  έργα,  όπως  τα  Λευκόγειας  Δράμας  (1972), 

της  Απολακκιάς  Ρόδου  (1978),  του  Λειβαδιού 

Αστυπάλαιας  (1978),  της  Φανερωμένης  και  της 

Πλακιώτισσας  στην  περιοχή Μεσαράς Ηρακλείου  (1980), 

του Δοξά στην περιοχή του Φενεού Κορινθίας (1982), του 

Χαβρία  Χαλκιδικής  (1982),  της  Φωλιάς  καβάλας  (1983), 

του Κατάφυτου Δράμας (1984) κ.α. 

6.Χρησιμότητα του ατομικού σας έργουΤο φράγμα είναι τεχνικό έργο που κατασκευάζεται κάθετα 

στην  κοίτη  ενός  φυσικού  ρεύματος  (ποταμού)  για  την 

αποκοπή  της  ροής,  με  σκοπό  την  αποθήκευση, 

παροχέτευση  ή  ανάσχεση  της  πλημμυρικής  παροχής  του 

ρεύματος. 

Με  την  κατασκευή  των  φραγμάτων  το  νερό  δεσμεύεται 

και  χρησιμοποιείται  για άρδευση,  ύδρευση ή    περικλείει 

ενέργεια εξ’ αιτίας της διαφοράς στάθμης για την κίνηση 

υδροστρόβιλων και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. 

 

7.Επιπτώσεις στο περιβάλλον  Γενικά  το  φράγμα  δεν  έχει  επιπτώσεις  στο  περιβάλλον. 

Μόνο όταν χτίζετε που μπορεί να μειωθεί η χλωρίδα π.χ. 

τα  δέντρα  κόβονται  και  η  πανίδα  π.χ.  τα  ψάρια  που 

πεθαίνουν. 

8.Συσχέτιση με επιστημονικές γνώσεις‐Αρχές λειτουργίας

Τα  υδροηλεκτρικά  φράγματα  δουλεύουν  με  βάση 

ορισμένες πολύ απλές αρχές.  Το αποστραγγιζόμενο νερό 

με  φυσικό  τρόπο  συγκρατείται  σε  μια  τεχνητή  λίμνη. 

Καθώς το νερό πέφτει μέσα από ένα φράγμα σε αυτήν, η 

δύναμη  της  βαρύτητας  του  νερού  προκαλεί  την 

περιστροφή διαφόρων ειδών στροβίλων. Είναι σημαντικό 

το  νερό  να  πέφτει  από  μία  προκαθορισμένη  απόσταση. 

Αυτή  η  απόσταση,  που  ονομάζεται  ύφος,  καθορίζει  τη 

δυνατότητα εκμεταλλεύσεως του φράγματος. Στο σχήμα 2 

συγκρίνονται φράγματα με μεγάλο και μικρό ύψος. 

  

9.Κατάλογος εργαλείων και υλικών Κατάλογος εργαλείων 

•Πιστόλι σιλικόνης, Κοπίδι, Ψαλίδι  

Κατάλογος υλικών •Χαρτόνι μακέτας 10mm 50x70 εκ.                   1τεμ. •Χαρτόνι μακέτας 5mm 50x70 εκ.                     1τεμ. •Ξύλινη ράβδος τετράγωνοι 5x5mm                  3τεμ. •Επιφάνεια νερού 41x26 εκ.                               2τεμ. •Κόλλα spray  400ml                                            1τεμ. •Ξυλόκολλα λευκή 90gr                                       1τεμ. •Θάμνος μπεζ                                                        1τεμ. •Θάμνος πράσινος                                                1τεμ. •Άμμος καφέ                                                          1τεμ. •Χώμα καφέ                                                           1τεμ. •Πέτρες ψιλές                                                        1τεμ. •Πέτρες χοντρές                                                    1τεμ.  •Γρασίδι χρωματιστό                                             1τεμ.  •Γρασίδι πράσινο                                                   1τεμ. •Δέντρα 9‐15 εκ.                                                   10τεμ. •Αυτοκόλλητος τοίχος 24x15,5 εκ.                      2τεμ. •Αυτοκόλλητος δρόμος 1x48 εκ.(2 ρολά)          1τεμ. •Γυψόγαζα 200x10 εκ.(2 ρολά)                         1τεμ. •Σκεπή κεραμίδι κόκκινο 18x30 εκ.                  1τεμ. •Χαρτί γκοφρέ μαύρο                                          1τεμ. •Σιλικόνη                                                                5τεμ. •Αφρός πολυουρεθάνης 750ml                          1τεμ. 

10.Υπολογισμός του κόστους της κατασκευής Κατάλογος εργαλείων 

•Πιστόλι σιλικόνης, Κοπίδι, Ψαλίδι  

Κατάλογος υλικών •Χαρτόνι μακέτας 10mm 50x70 εκ.         4,59€ •Χαρτόνι μακέτας 5mm 50x70 εκ.        4,14€ •Ξύλινη ράβδος τετράγωνοι 5x5mm       2,22€ •Επιφάνεια νερού 41x26 εκ.        15,82€ •Κόλλα spray  400ml            17,05€ •Ξυλόκολλα λευκή 90gr            0,93€ •Θάμνος μπεζ                3,43€ •Θάμνος πράσινος              3,43€ •Άμμος καφέ                1,95€ •Χώμα καφέ                2,50€ •Πέτρες ψιλές                5,45€ •Γρασίδι χρωματιστό              4,88€ •Δέντρα 9‐15 εκ.               9,79€ •Αυτοκόλλητος τοίχος 24x15,5 εκ.        3,90€ •Αυτοκόλλητος δρόμος 1x48 εκ.(2 ρολά)      7,83€ •Γυψόγαζα 200x10 εκ.(2 ρολά)        11,71€ •Σκεπή κεραμίδι κόκκινο 18x30 εκ.        8,99€ •Χαρτί γκοφρέ μαύρο             0.35€ •Σιλικόνη                  1,99€ •Αφρός πολυουρεθάνης 750ml         6,30€ 

..................................................................................................  

      ΣΥΝΟΛΟ:                                           117,25€        

11.Κατάλογος πήγων πληροφόρισεις http://e‐topo.web.auth.gr/TOMEIS_INDEX/TOMEASC/Fotiadis/FRAGMATA/istorika.html

http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1079&Itemid=42

http://gym‐dafnis.ach.sch.gr/fragmata.htm

http://tee‐samou.sam.sch.gr/perivallon/xitiris/Final%20Work%20Html/ydrohlektriki%20energeia.htm