57 web.pmd
TRANSCRIPT
11
22
mTavari redaqtori: irma gelaSvili
gazeTi registrirebulia vake-saburTalos raionul sagadasaxado inspeqciaSi.
gazeTSi da vebgverdze gamoyenebuli masalebis da fotoebis gadabeWdva-gamoqveyneba
redaqciis Tanxmobis gareSe akrZalulia. saavtoro uflebebi daculia.
www.lelakakulia.ge / el-fosta: [email protected]
mkiTxvels yovel nomerSi vTavazobT intervius
qarTvel winaswarmetyvelTan. igi isaubrebs
mocemuli momentisTvis yvelaze metad aqtualur
Temebze, Tumca qalbatoni lelas pasuxebi
yovelTvis efuZneba ramdenime wlis win Caweril
winaswarmetyvelebebs.
da me getyviT Tqven...
interviu Cawerilia 22 agvistos.
( G A GgagrZelebaE L E B A gv.5)
_ qalbatono lela, TqvenTan isev Camo-
brZandnen rusi Jurnalistebi. maT amjera-
dac uamravi informacia miiRes da kvlav
Sokirebul-gaognebulebi gabrundnen ukan.
gamogitydebiT, gansakuTrebiT kargi sanax-
avi kiril meteliovi gaxldaT, romelic
uzomod eWviani da urwmuno adamiania, ma-
gram TqvenTan saubrisas umweo bavSvs ems-
gavseba xolme. man ukve gamoaqveyna morigi
statia saitze `konkretno.ru~ (romelsac
aqve vTavazobT mkiTxvels) da Tanamemamu-
leebs dapirda, kidev ramdenime publika-
cias SemogTavazebTo.
_ meteliovi eWvianis garda, aTeisticaa. mas
arafris swams da saerTodac, Zalian Taviseburi,
urTulesi pirovnebaa. es gaxlavT kaci sakmaod
mdidari, uCveulo biografiiT, didi gamocdilebiT
sxvadasxva sferoSi da rame irwmunos, Zalian
Znelia. Tumca, mouwia erwmuna winaswarmetyvelebisa
da swored amitomac emsgavseboda xolme, rogorc
Sen Tqvi, umweo bavSvs.
me Zalian saintereso winaswarmtyvelebebi maqvs
msoflioze da es is xedvebia, romlebic swore-
dac rom mTel msoflios ekuTvnis. sxvaTa Soris,
Tuki sxva romelime saxelmwifos warmomadgeneli
dainteresdeba, masac mivcem intervius, imitom,
rom Cemi xedvebi globaluria da moicavs msof-
lio politikas. amitom is inciativa, rac am
adamianma gamoiCina, absoluturad logikuria.
maT surT gaigon, ra elis maT qveyanas lela
kakuliasgan, vinaidan Tu sxva saukuneebSi arse-
bobdnen winaswarmetyvelebi, maTgan araviTari
informacia ar aqvT. ai amitomac wers metelio-
vi, rom mxolod qarTveli winaswarmetyveli
saubrobs am Temaze _ politikaze.
kirili Cakirkitebs yvela sityvas, aris ZiebaSi,
qeqvaSi... me kidev mecineba. ra aris aq saZiebel-
saCiCqni? me vwer, mere dgeba Jami da winaswarmetyvele-
ba sruldeba. meteliovs amis gageba Tavidan
gauWirda, magram rogorc uganaTlebulesi, uni-
Wieresi pirovneba (igi ar gaxlavT Cveulebrivi
Jurnalisti) male mixvda, rom WeSmarit fenomen-
Tan aqvs saqme. hoda, aseTi urwmunos amxela
saswaulTan Sejaxeba, namdvilad Sokis tolfasia.
masac ise daemarTa, rogorc sxvebs. iwuwuna,
iviSviSa, es rogor, is rogor, ase ar xdeba, sul
sxvagvarad viTardeba procesebi, sxva prognozebi
keTdeba msoflio politologebis mier, sxva mov-
lenebia mosalodnelio, magram me CemTvis Cveuli
poza daviWire. ra Tqma unda, Zalze gulgrilad
Sevxvdi mis eWvebs da vuTxari: `davelodoT da
vnaxoT~. isic daeloda, naxa da ra naxa?! swored
am asrulebebis Semdeg aitaces sxva saitebma misi
publikaciebi Cems Sesaxeb. imaTac naxes, rom
erTmaneTis miyolebiT asrulda ramdenime
winaswarmetyveleba... da kiril meteliovic isev
piradad Camovida, raTa is informaciac waeRo,
rac masTan Sexvedris Semdeg Caiwera winaswarmetyvele-
baTa rveulSi. gana internetiT ar SeeZlo mieRo
es yvelaferi, magram _ vxedav da mecineba _
ufro imitom Camovida, rom Rrmad Cawvdomoda,
saidan da rogor vxedav. vuxsni, magram mainc ar
esmis. an rogori gasagebia? bolos, rom gama-
bezra, vuTxari: gainteresebs? geubnebi. axla gin-
da gaige da ginda ara-meTqi.
_ gasagebia da logikuri, rom baton
meteliovs yvelaze metad ruseTTan dakav-
Sirebuli winaswarmetyvelebebi aintere-
sebs, magram Tqven mas gamudmebiT ufri-
alebT cxvirwin saqarTvelos Sesaxeb war-
moTqmul xedvebs...
_ imitom, rom CemTvis saqarTveloa umTavresi
da upirvelesi. ra vqna, yvela qveynisTvis sikeTe da
mSvidoba minda, magram Cemi samSoblo, Cemi xalxi,
CemTvis mTel msoflioze win dgas.
sxvaTa Soris, roca kirils wamdauwum vaxseneb,
afxazeTsa da samaCablos Seni qveyana sakuTari
xeliT dagvibrunebs-meTqi, is ukve gasaocari simS-
vidiT xvdeba am informacias da meubneba: raRai
Tqven ambobT amas, ese igi, asec iqnebao. Tanac
meTanxmeba, wlebis win okupantebi rom gviwodeT,
xom marTla aRmovCndiT maT rolSio.
_ Zalian male ki `moarjuleT~ es
urwmuno Toma.
_ da sxva ra gza hqonda? Tan ar dagavi-
wydes, timoSenkos dapatimreba sul axali momx-
daria da am faqtma didi gavlena iqonia masze.
_ qalbatono lela, Cven jer kidev
gasul TveSi SevaxseneT mkiTxvels, rom iulia
timoSenkos patimroba eloda. maSin isic
davwereT, rom yofili premieri ukrainis
prokuraturas droebiT dakavebulic ki hyavda,
Tumca ramdenime dReSi gaaTavisufles. axla
ki igi oficialur patimrobaSi imyofeba,
ukrainis sasamarTlo mis gaTavisuflebas ar
gegmavs da rogorc werdiT, misi momxre-
damcvelebis ricxvic TandaTan mcirdeba. axla
qalbatoni eqs-premieri acxadebs, rom Sesa-
Zloa, mizezTa gamo, cixidan cocxalic ar
gamouSvan, magaliTad, mowamlon, da sakanSi
piradi eqimis daSvebas iTxovs SeuZlod yofnis
sababiT. marTlac emuqreba Tu ara timoSen-
kos sicocxles raime saxis safrTxe ukrainis
mTavrobis mxridan da saerTod, ramdenad
Seesabameba simarTles misi avadmyofoba?
_ misi sikvdili ukrainis mTavrobas namd-
vilad ar awyobs. es tyuilia. TviTon Tu
moikla Tavi, Torem xelisufleba mis sicocxles
ar xelhyofs. timoSenkos avadmyofoba aranair
mowamvlas ar ukavSirdeba. man miiRo Zlieri
nevrozuli dartyma, Tavs saSinlad Seuracxy-
ofilad grZnobs da es yvelaferi uaryofiTad
moqmedebs mis janmrTelobaze. am yvelafris
fonze Tavi Tu atkivda, gana gasakviria?
_ saintereseoa, ratom aaforiaqa saer-
TaSoriso sazogadoeba, evropuli organiza-
ciebi timoSenkos dapatimrebam, romlebmac
protestic ki gamoTqves amasTan dakavSire-
biT. aseTi ra gavlena aqvs qalbaton ti-
moSenkos msoflio politikaze?
_ aranairi gavlena. es Cveulebrivi diplo-
matiuri nabiji iyo da meti araferi. timoSen-
kos gamo aravin gaigiJebs Tavs.
_ daakmayofilebs Tu ara ukrainis sasa-
marTlo `neftogazis~ sarCels eqspremieris
winaaRmdeg da daakisrebs Tu ara 1.5 miliard
grivnas kompaniis sasargeblod?
_ am kompanias, rogorc vxedav, yvelanairi
dokumenti aqvs imis Sesaxeb, ra kolosaluri
wagebac moutana timoSenkos garigebam da daak-
isrebs kidec sasamarTlo mis gadaxdas.
_ qalbatono lela, dmitri medvedevma
sofo SevardnaZes, ekaterine kotrikaZesa da
aleqsei venediqtovTan saubrisas ganacxada,
rom `ruseTi qveynis msoflio savaWro orga-
nizaciaSi gawevrianebis sanacvlod axali poli-
tikur realiebis Secvlas ar apirebs~. es
gamonaTqvami erTma Cveneburma `saxelovanma~
eqspertma ise moTargmna, rom SesaZloa ruse-
Ti saboloo jamSi mso-Si saqarTvelos gver-
dis avliT gawevriandes.
_ ho, raxan eg ̀ eqsperti~ ityvis, ra! Cveni
Tanxmobis gareSe ruseTi verafersac ver Seva
msoflio savaWro organizaciaSi.
_ medvedevs SesaZleblad miaCnia, Seiqmnas
saerTaSoriso tribunali, romelsac saqarTve-
los prezident mixeil saakaSvilis saqme
gadaecema. ras ityviT, ra reaqcia mohyve-
ba am gancxadebas?
_ medvedevs mxars dauWers ̀ samxreT oseTis
saxelmwifo~, ̀ afxazeTis saxelmwifo~ da ase Sem-
deg... ra sisulelea?! rac maT, rusebs aqvT
Cadenili, frTxilad iyvnen, iqiT ar gaumarTon
sasamarTloebi. jer mxolod 9 aprils rac gaa-
keTes, imaze aqvT pasuxi usastikesad mosaTxovi.
_ am gaxsenebaze, bolo dros qarTuli
presa xSrad wers afxazeTis TviTgamocxade-
buli respublikis saprezidento arCevnebis
erT-erT kandidatze aleqsandre anqvabze
da Tanac sul saqebar sityvebs. ra xdeba,
qalbatono lela? anqvabs proqarTul Zal-
ad moiazreben da dainteresebuli pirebi
Segnebulad ufuWeben saqmes xotbiT Tu
sxva ram ifareba an nabijebis miRma?
_ mniSvneloba ar aqvs, ra poziciisaa anqvabi,
Samba Tu xajimba _ proqarTuli Tu proafxazuri.
afsuebs rusebi arafers gadaawyvetineben. rom ico-
deT, isini arc erTs endobian.
_ sxvaTa Soris, am kuTxiT, vgulisx-
mob anqvabis qeba-didebas, Zalian gaaqti-
urda Tengiz kitovani. misma presis fur-
clebze gamoCenam zogierTebs afiqrebina,
rom kitovani odiTgan asrulebs kremlis
brZanebebs, vinaidan swored man wamoiwyo
omi rusTavelis prospeqtze, is SeuZRva
qarTul jars afxazeTSi _ rac ruseTs
sWirdeboda _ axla ki anqvabis qebiT
kvlav ruseTis saqmes akeTebs da krem-
lisTvis sasurveli kandidatis, Sambas
wisqvilze asxams wyals. saerTod, ratom
da vis gaaxsenda kitovani, ratom mima-
rTes maincdamainc mas komentarebisTvis?
_ ratom da imitom, rom irgvliv siCumea.
araferi axali qarTul politikaSi ar xdeba.
Jurnalistebs saTqmel-salaparako araferi aqvT
da raRac ambebs akowiweben, eZeben viTom sensaciur
masalebs da es aris da es. rac sisulelea da
araferi seriozuli amaSi ar devs.
_ qalbatono lela, gavrcelda infor-
macia, rom ruseTs kokoiTis anatoli
bibiloviT Canacvleba surs. rogor xe-
davT, bibilovia `momavali kokoiTi?~
_ mokled getyvi: egeni yvelani kokoiTebi
arian. da saerTod, es Tema uinteresoa da
umniSvnelo.
_ qalbatono lela, ruseTi ukmayofilebasa
da gaRizianebas ver malavs saqarTvelos
samxedro potencialis zrdis gamo da aRS-
foTebulebi arian im faqtiT, rom msoflio
sazogadoebam ar miRo ruseTis winadadeba
saqarTvelosTvis SeiaraRebisa da samxedro
teqnikis miwodebaze embargos dadebasTan
dakavSirebiT. es erTjeradi cda iyo ruse-
Tis mxridan Tu kremli kidev Seecdeba
msoflio sazogadoeba daarwmunos, raTa
saqarTvelos SeiaraReba ar miawodos?
_ kremli aqamdec muSaobda am sakiTxze,
kidevac imuSavebs, magram iaraRs saqarTvelo
mainc miiRebs. es jer kidev 20 wlis win
viwinaswarmetyvele.
_ afxazuri informaciiT, 26 agvistos
de faqto prezidentis arCevnebs 18 qveynis
80-ze meti damkvirvebeli daakvirdeba. isi-
ni Cavlen ruseTidan, e.w. samxreT os-
eTidan, dnestrispireTidan, venesueladan,
iaponiidan da aseve rigi evropuli qveyne-
bidan...
_ ra da romel arCevnebs unda dakvirdnen?
saerTod rame funqcionirebs iq? sakoncentracio
banaks hgavs afxazeTi. ori kinkila turisti
Cadioda da isinic gaiqcnen _ daayaCaRes, gaqur-
des, Seuracxyofa miayenes... erTi somxebi Tu
miiReben arCevnebSi monawileobas, magram isinic
TiTqmis aRar arian iq.
_ sxvaTa Soris, afsuebma ganacxades,
oficialuri Tbilisi aqtiurad muSaobs
saimisod, rom ucxoeli damkvirveblebi ar
Camovidneno.
_ isedac aravin Cava. es ician afsuebma da
Tadarigs iWeren. msofliom scno saqarTvlos ter-
itoriuli mTlianoba da afsuebis TamaSi uazro
politikaa. ariqa, viTom Tbilisi uSlis xels
monitorebs afxazeTSi CasvlaSi. arada, vis ainter-
esebs saerTod afxazuri arCevnebi? iaponias, romelsac
sakuTari Tavi gaWirvebia?
_ qalbatono lela, kievSi axal qarTul
partias eyreba safuZveli. rogorc cno-
bilia, partiis Seqmnis erT-erTi inicia-
tori da damfuZnebeli ruseTSi moRvawe
afxazeTidan devnili biznesmeni mindia gulua
gaxlavT. man ganacxada, rom partia Tavis
rigebSi sufTa biografiisa da maRalpro-
fesional liderebsa da rigiT wevrebs
gaaerTianebs, romelTa saxelebic aranair-
ad ar asocirdeba politikur insinuacie-
bsa da marcxebTan. sainteresoa, marTlac
SeZlebs Tu ara batoni gulua seriozu-
li, Zlieri qarTuli partiis Camoyali-
bebas?
_ mokled vityvi: TiTqos Cans, rom aris
raRac sasikeTo, magram am partiidan araferi
gamova.
_ sxvaTa Soris, es informacia, sanam
Cven vnaxavdiT internetSi, Cvenma erTma,
ucxoeTSi mcxovrebma mkiTxvelma mogvawo-
da eleqtronuli fostiT, romelic Zalze
gaxarebuli da imedmocemuli gaxldaT am
faqtiT.
_ gaxarebuli mitom, rom mas wakiTxuli
aqvs winaswarmetyveleba, sadac vambob, rom
saqarTvelosTvis agrerigad saWiro niWieri,
gamocdili da samSoblos siyvaruliT gulsavse
politikosebi ucxoeTidan modian-meTqi. magram
ukraina ar iTvleba im sazRvargareTad, rac me
viwinaswarmetyvele. aRsaniSnavia isic, rom bevri
ifiqrebs da ityvis, rom ukrainaSi Camoyali-
bebuli qarTuli partia _ es saqarTvelos
moqmedi xelisuflebis xelSewyobiT daarsebuli
partiaa.
_ qalbatono lela, saqarTveloSi am
etapze arsebobs Tu ara realuri opozi-
ciuri partia?
_ aba, Tavad miTxari, arsebobs?
_ me aseTs ver vxedav, magram iqneb
vcdebi, rogorc erTi Cveulebrivi, yovel-
gvar gansakuTrebul niWs moklebuli ad-
amiani?
33
`winaswarmetyvelebam ar icis Svili da qmari, axlobeli da
megobari. Cven vambobT imas, rasac vxedavT da gveubnebian...
miiReT ise, rogorc vwinaswarmetyveleb!~
lela kakulia
kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!kosmosSi dro ar arsebobs!
2011 weli, 20 ivlisi, ureki.
saqarTveloSi, vxedav, didi cvlilebebia.
modian axali politikosebi, istorikosebi,
politologebi da mecnierebi _ mcodneni
Tavisi saqmisa.
mTavrobis xaziT bevri cvlileba gatardeba.
vxedav mTavrobis axal Semadgenlobas, axal
ministrebs! icvleba aseve sagareo saqmeTa
ministric. modis axalgazrda, Zlieri pirovneba
da aseTi cvla, vimeoreb, yvela saministro-
Si iqneba!!!
vxedav, amerikis elCic icvleba da
es mimarTulia ukeTesobisken!
vxedav, amerika axorcielebs Tavis pro-
gramas saqarTveloSi! es Zalian mniSvnelova-
nia, qarTvelebo, qveynisTvis! 1992-1994 wleb-
Si danaxuli winaswarmetyvelebebi sruldeba
- saqQQQQQarTvelos gaZliereba samxedro xaziT!
`abreSumis gzas~ ki sul sxva mniSvnelovani,
politikuri datvirTva aqvs, rogorc
saqarTvelosTvis, ise evropis, amerikisa da
mezobeli qveynebisTvisac _ ufro ase vxe-
dav maTTan mimarTebaSi _ TavdacviTi![A] diax,
asea. sxva ideebi ar SeawuxebT arc somxebs,
arc Turqebsa da arc rusebs.
Tumca momavalSi ruseTi Tavad icvleba.
maTi Careva saqarTvelos politikaSi aRar
SeiZleba! amas TviTonac xedaven!!! mokled,
mravali wlis win danaxuli winaswarmetyvele-
bebi sruldeba asi procentiT.
vimeoreb: saqarTvelo umniSvnelovanesi
SemaerTebeli qveyanaa azia-evropisa. rac
mTavaria, maTTvis sando partnioria. tur-
izmi erTia, magram mTavari is aris, rom
saqarTvelo strategiulad, adgilmdebareo-
biT aris Zalian saintereso da amas yve-
lafers isev da isev varqmevT `abreSumis
gzas~. es jer kidev 1992 wlis 18 dekembers
viwinaswarmetyvele, anu davwere, Torem xed-
va ufro adre mqonda _ 1984 wels.
saqarTvelos sazRvrebi iketeba. afxazeTi-
sa da samaCablos sakiTxic momavalSi swrafad
wydeba. ruseTis gegmebi CaSlilia, vxedav.
afxazeTSi terorebi matulobs, didi
dapirispirebebi iqneba da es arc
aravis gaukvirdeba!!! erTmaneTs
aucileblad daupirispirdebian afx-
azebi da iq macxovebeli somxebi.
es Zalze seriozul saxes miiRebs.
afsuebi maT moRalateebad miiCn-
even, vinaidan rusebis mxareze myofi
somxebi axla arc afsuebs indoben.
`bagramianis armia~ axla maT utevs.
vxedav, somxebi afxazeTs toveben.
ase vxedav da asec moxdeba!
saqarTvelos mTavroba am faqts vandaliz-
mad Seafasebs da evropas kvlav uCvenebs
rusuli Sovinisturi politikis saxes _ Tu
rogor upirispireben isini erTmaneTs mcire
erebs da a.S. da a.S. mokled, somxeTis
mTavrobas xmasac ar amoaRebineben, miuxedavad
imisa, rom isini yovelTvis rusuli poli-
tikis momxreni iyvnen da dResac arian. rogorc
qarTuli politikisTvisaa saWiro, mTavrobac
ise moqmedebs da meti araferi. naTqvamia,
Txa, Txaze naklebi, mgelma SeWamao. ruseTi
rTul mdgomareobaSia, vxedav.
hoda is droc axloa, roca vi-
brunebT afxazeTsa da samaCablos.
minda aRvniSno, rom afxazeTi da samaCab-
lo _ es saqarTvelos miwebia da qarTuli
saxelmwifos kanonebi mis mTel teritoriaze
gavrceldeba, ra Tqma unda, da frTxilad!
amas veravin SeewinaaRmdegeba. kanoni kanonia
iq macxovreblebisTvisac.
da minda aRvniSno mTavari, rom
ltolvilebs uklebliv daubrunde-
baT TavianTi qoneba, uklebliv. amis
Sesaxeb parlamenti kanons daamtki-
cebs _ ufro sxvanairs, vidre
dRes aris, imitom, rom aq mosa-
ridebeli araferia. afsuebma, somx-
ebma da kidev sxvebma unda daubrunon
qarTvelebs yvelaferi, Torem kanonis
ZaliT daisjebian, anu cixeSi amoy-
ofen Tavebs `moradiorobisTvis~,
sxvisi qonebis ukanonod miTvisebi-
sTvis. es asea asi procentiT.
mokled, didi cvlilebebi moxdeba
saqarTveloSi. sxvanairad ver iqneba, vxedav.
Zalian bevri ram Seicvleba da es yvelaferi
mxolod xalxis sasikeTod.
vxedav didi pirovnebis sikvdils!
aseve ixureba cnobili gazeTic! iqmneba
axali, magram xalxs amaze reaqcia ar eqneba.
somexi patriarqis mogzauroba saqarTveloSi
ki damTavrdeba imiT, rom axal patriarqs
vxedav somxeTSi.
arc erTi goji miwa, arc erTi eklesia
arc somxebsa da arc sxvas ar gadaecemaT;
diax, ar gadaecemaT! am miRebul kanons ki
ori saxe aqvs da yurs saidanac ginda,
iqidan miabam. es male gamoCndeba.
ufro metsac vityvi: momavalSi
vxedav, am kanons parlamenti zarze-
imis gareSe gaauqmebs; diax, swored
gesmiT: gaauqmebs da arc aravin
dainteresdeba amiT.
saerTod, bevri sxva cvlileba Seva kanon-
ebSi da aq evropas xeli ar miuwvdeba! es
asea asi procentiT. qarTuli politika
momavalSi viRaceebis Carevis gareSe imarTe-
ba. es viRaceebi arian Tundac evropa da
sxva qveynebi! modis iseTi rTuli periode-
bi, rom Wkuis swavleba iqiT daWirdebaT _
sakuTar saxelmwifoebSi, aseve axali kanoneb-
is miRebac. saqarTvelo ki bevr rames cvlis
xalxisa da qveynis sasikeTod da arc aravis
vekiTxebiT! es ki, vimeoreb, Zalian bevr
rames cvlis qveyanaSi!
vxedav, didi cvlilebebi iqneba
qarTul eklesiaSic _ Zalian
didi. iwyeba SidagarCevebi. rac ver
da ar warmoudgeniaT, is moxdeba!
bevri datovebs Tavis mantias, Tan-
amdebobebs!!! amaSi kosmosis xeli
urevia da verafersac ver gaxde-
bian! frTxilad! frTxilad!!!
yvelaferi kanonzomieria dedamiwaze, yve-
la cvlileba _ es bunebaSia, saxelmwifoe-
bSi Tu a.S. da a.S. da nurc iocnebebT, rom
kosmoss SeebrZolebiT!
2011 weli, 27 ivlisi,ureki, dilis 12 saaTi.
vxedav, jerjerobiT evropis qveynebis er-
Tianoba ar dairRveva, anu erTiani sazRvre-
bi, erTiani valuta da a.S. ]dRes am Temebze
msjeloben, TiTqos yvela Tavis saxelmwifo-
Si iketeba, sakuTari fulis niSnis dabrune-
ba surs, aris erTi ambavi, vxedav, iwereba
gazeTebSic, xmamaRla msjeloben, magram evro-
pelebs erTi ram aviwydebaT, rom Zala
erTobaSia!!! Tuki isini erTmaneTs ar miex-
marebian, is saxelmwifoebic, romlebsac mi-
aCniaT, rom maTi qveynebi myarad dganan
fexze, Zalian cdebian. rTuli ekonomikuri
mdgomareoba maTac bolos mouRebs.
aris kidev bevri ram, rasac evropa unda
gaumklavdes. magaliTad, bunebis cvalebadobas
mTel evropaSi. isev didi wyaldidobebi,
temperaturis aranormaluri cvlilebebi, ax-
ali saxis daavadebebi da sxva gaWirvebebi.
es yvelaferi maT metad daanaxebs, rom
daSla ki ara, piriqi, erTianobis gamyarebaa
saWiro! es aris Zalze seriozuli sakiTxi
evropelebisTvis, miTumetes, rom paralelu-
rad teraqtebsac vxedav. es jer kidev mravali
wlis win viwinaswarmetyvele. muslimebTan ki
ufro daZabuli urTierTobebi eqnebaT. aq
ara marto evropa, aramed amerika, amerikis
mTavrobac TiTqos bevr sakiTxSi uTmobs
muslimebs. ase Cans. amiT wamyvani qveynebis
gaRizianebas gamoiwvevs, gansakuTrebiT ki
israelis mxridan. magram icodeT, rom rogorc
1992-1994 wlebSi viwinaswarmetyvele,
israeli arafers dauTmobs arc
palestinas da arc erT sxva mus-
limur qveyanas.
gaixseneT, 1992 wels rac viwinaswarmetyvele:
israeli cecxlovan burTSi moeqceva da rCeba
RmerTis anabara. magram swored RmerTi
gamoiyvans israelis Svilebs da gadaarCens.
ese igi, momavalSi israeli atarebs sakuTar
politikas, arc evropas ugdebs yurs, romelic
TiTqmis daSlili da daavadebulia da arc
amerikas, romlis neitraluri politika, gan-
sakuTrebiT israelisTvis, gansakuTrebiT sa-
SiSia. ebraelebi Wkviani eria. maT Wkuis
damrigebeli ar sWirdebaT, arc unda daug-
don yuri, Torem CaiZirebian! vxedav, evrop-
ul politikas da evropis qveynebs ufro
sWirdebaT Wkuis swavleba. ase rom, momaval-
Si israeli mZime brZolebs gadaitans, ma-
gram israelis Svilebi gaimarjveben!
minda kvlav gavimeoro Cemi xedva,
rom amerika mainc daartyams irans.
muslimebs didi ambiciebi ipyrobT.
is SeiaraReba, rac maT gaaCniaT,
Tvalebsa da gonebas ubrmavebT.
isini did Secdomebs uSveben, vi-
naidan mowinaaRmdegis siZlieres ar
aRiareben! amitomac waageben.
Tu ginda gaimarjvo, unda aRiaro mowi-
naaRmdegis Zala. amis aRiareba ki erTader-
Ti gzaa gadarCenisa da rac mTavaria, saRi
azrovnebisa, saRi gadawyvetilebebis miRebi-
sa. magram mainc yvelaferi ise asruldeba,
rogorc davinaxe 1987-1995 wlebSi da rasac
dRemde yovelTvis vaxseneb xalxs.
minda aRvniSno, rom mesame msof-
lio omis dros muslimuri samyaro
dazaraldeba, aseve evropac, ameri-
kas ki ubralod ver miwvdebian.
romc SeaRwion iq (rasac ar vxedav),
mainc verafers gaxdebian. saboloo darty-
mas ki amerika ganaxorcielebs ruseTTan
erTad. es emsgavseba meore msoflio omis
dros amerikelebis daxmarebas, roca mdinare
elbaze SeerTdnen rusebi da amerikelebi.
zustad am scenaris gameorebaa.
iranSi aRdgeba mefis _ Sahis
uflebebi. Sahis STamomavlebi iranSi
brundebian samefo taxtis dasa-
bruneblad da am yvelafers ameri-
ka diriJorobs. anu amerikis dax-
marebiT isev aRdgeba monarqia
iranSi. vxedav, xalxi sixaruliT
miiRebs samefo taxtis aRdgenas
da mis memkvidreebs! iwyeba axali
etapi iranis saxelmwifoSi.
rac Seexeba palestinas, mis saxelm-
wifoebriobas ver vxedav. igive mdgo-
mareobaSi rCebian. maT bolos mainc
amerika daicavs im sruli ganad-
gurebisgan, rac israels eqneba Caf-
44
iqrebuli, raTa erTxel da samuda-
mod moiSoron palestinis sakiTxi.
Tumca am or ers Soris SuRli, omi,
vxedav, didi xniT gadaideba, didi xniT. es
orive ers awyobs sabolood, vxedav!
rac Seexeba atomur sadgurebs, amaze mTeli
msoflio xmas amoiRebs. daiwyeba didi garCevebi.
evrosabWoSi wamyvani qveynebisTvis es erT-
erTi mTavari Tema iqneba, romelic unda
gadawydes aramxolod adamianebis, aramed mTeli
Cveni planetis gadasarCenad!
iaponias sami atomuri sadguris
garda kidev mravali atomuri
sadguri aqvs, romlebzec xmamaR-
la ar laparakoben.
mTavari isaa, rom Tuki sxva saSualeba
ar arsebobs, es ar unda iyos sababi
imisa, rom aSeno amdeni atomuri sad-
guri, rac mTel planetas daRupviT emu-
qreba. Tu energiis sxva wyaro ar arse-
bobs, maSin icxovre ise, rogorc Seni
winaprebi cxovrobdnen saukuneebis miRma
_ atomuri sadguris gareSe! da Tu
gaqvs ambicia, rom yvelaze ganviTarebu-
li qveyana xar, maSin atomuri sadguris
damcavi meqanizmic unda gqondes gamog-
onebuli, raTa dazianebis SemTxvevaSi
amuSavdes. magram aseTi ram ar arsebobs.
igoneben raRaceebs da xalxs atyueben!
magaliTad, Cernobilis atomuri sadguri
dRemde Jonavs. roca katastrofa moxda,
yvela ayvirda, magram mere swrafad daivi-
wyes! ase moxda iaponiaSic. es afeTqebebi
ki mainc toveben kvals da frTxilad,
isev Zlier miwisZvras vxedav,
romelic kunZuls martiv mamrav-
lebad daSlis, cunami ki mTlad
gadarecxavs!
Tu ar SeCerdeba adamiani, iaponia kargav
Tavis kunZulebs. sakiTxi ase dgas: an ato-
muri sadgurebi, an iaponia. es, rasac vxedav,
absoluturi realobaa da yurad iReT!!!
aseve didi xnis, wlebis win viwinaswarmetyv-
le somxeTis atomur sadgurzec, magram mainc
Tavs ver abamen somxebi am gamanadgurebeli
Zalis Caqrobas. ruseTs ki saerTod ar
ainteresebs, Tu ra mohyveba, pirvel rigSi,
somxeTs, Semdeg ki azerbaijans, iransa Tu
TurqeTs _ sulac amomwydaran! saintereso
ki is aris, rom sxva atomuri sadgurebis
aSenebas apireben samomavlod! aqedanac Cans
ukve, rom
somxeTs marTla emuqreba sruli
ganadgureba! pirvel rigSi, Zlieri,
damangreveli miwisZvra. frTxilad!
saerTod, garda atomuri sadgurisa, sxva
rTuli gzac aqvs somex ers gasavleli. es
maTi omia yarabaRisTvis!!! vxedav, iqneba didi
omi da mere... morigeba??? somxebi ver is-
veneben! maTi mtkicebiT, SoTa
rusTavelic somexia da sxva mrava-
li ram qarTulic, simarTles Tvals
ar usworeben da ukve albaT sauku-
neebia, rac erTsa da imave ab-
surdsa da tyuils amtkiceben (rasac
ver eRirsebian) da somxebi yara-
baRs daTmoben? azerbaijanelebs
saflavSi Cahyvebian, yarabaRs ki
ar Tmoben. maTi imedi ruseTia.
isini fiqroben, rom ruseTi auci-
leblad daubrunebs maT yarabaRs.
magram dRes azerbaijani cudad
ar iqceva da amitom ruseTs mZ-
inare daTvis pozicia ukavia, rogorc
yovelTvis, da TamaSobs. magram
momavalSi ruseTi kavkasiaSi sxva
politikas gaatarebs. es mravali
wlis win viwinaswarmetyvele, xolo
rogorc 1987 wels davinaxe da
1990-1993 da a.S. wlebSic davwere,
kavkasiis centri saqarTve-
lo xdeba da vxedav, rom
es ruseTsac awyobs. xolo
somxeTi ruseTs aRar
daainteresebs.
vxedav, ruseTi momavalSi saku-
Tar sazRvrebSi magrdeba, axal
saxelmwifod yalibdeba, mTel fulsa da en-
ergias sakuTar xalxs moaxmars, sakuTar qalaqebs
da vxedav, rom es aris is gza, romelic
ruseTs gamoiyvans sirTuleebidan. yvela mo-
sazRvre saxelmwifom sakuTar Tavs mixedos,
ruseTi aravis daxmarebas ar apirebs, Tu es
mis interesebSi ar Seva. es jer kidev
wlebis win unda gaekeTebina ruseTs. ruse-
Tis mier gadadgmuli nabijebi demokrati-
isken absoluturad, 180 gradusiT cvlis
urTierTobebs evropasa da amerikasTan, lagdeba
diplomatiuri urTierTobebi da bevri sxva
ramec.
minda gansakuTrebiT aRvniSno erTi ram,
rom ruseTi momavalSi viRacis _ anu evro-
pa-amerikis miTiTebebiT arc erT politikur
svlas ar gaakeTebs, kremli maT cxvirs ar
Caayofinebs rusul politikaSi. es Zalian
Riad gamoCndeba. ruseTis moqmedebebi sworia.[A
ruseTis mTavroba arasdrod ivlis evropa-
amerikis miTiTebebiT da ra cvlilebebic ga-
tardeba, es mxolod da mxolod rusi xalxis
sasikeTod, ruseTis fexze dasayeneblad.
upirvelesad ki is nabijebi gada-
idgmeba, rac aucilebelia ruseTis
mxridan _ daubrunos saqarTvelos
okupirebuli teritoriebi _ afx-
azeTi da samaCablo! am gadaw-
yvetilebebis Semdeg kosmosi yvela
kars uxsnis maT, rac ruseTs gana-
didebs da gaaZlierebs, zurgSi ki
eyoleba erTaderTi Zlieri, erT-
morwmune saqarTvelo, romelTanac
momavalSi keTilmezoblur urTier-
Tobebs amyarebs da es iqneba ruse-
Tis Zlieri dacva _ misi zurgis
dacva! saqarTvelosTan omebi ruseTs
araviTar sikeTes ar moutans; piri-
qiT, ukuRma SeubrundebaT yvelaferi.
erTaderTi gza is aris, rom ruseTma
swori politika gaataros gansakuTrebiT
evropasTan mimarTebaSi. ase rom, ruseTs
Zalian rTuli periodebi aqvs gasavleli,
Tumca es gza sabolood aris ruseTis
gamTlianebisa da ara daSlisa. dRes ruseTi
isedac daSlilia Tavisi uxerxemlo mTavro-
bis gamo!!! mokled, icvleba mTavroba didi
omebis Semdeg! icvlebian `dumaSic~.
parlamentSi modian Wkviani da sazriani
politikosebi. vxedav, maT ician saqmis
keTeba da amas yvela ixilavs! amin!
2001 weli, 6 agvisto, ureki.
ukrainasa da ruseTs Soris urTierTobebi
isev daiZabeba. 2003- 2004 wlebSi viwi-
naswarmetyvele, rom ukrainis prezidenti ianuk-
oviCi gaxdeboda da es asec asrulda. maSin
davinaxe isic, rom igi ruseTs did proble-
mebs Seuqmnida, miuxedavad imisa, rom ruseTis
mTavrobis mxridan didi mxardaWera hqon-
da, radgan ruseTi mas Tavis kacad miiC-
nevda. Tumca me maSin viwinaswarmetyvele,
rom ianukoviCi rusebs did siurprizebs
mouwyobda, rom igi maTi kaci arasdros
gaxdeboda da ukrainis politikas sul
sxva gziT warmarTavda. es gza ki aris
dasavleTi da natoSi Sesvla.
aseve 2009 wlis 8 ivniss davinaxe da
davwere, rom ukrainis yofil premiers
_ iulia timoSenkos daiWeren-meTqi (ix.
2009 wlis 14 ivnisic). dRes es asrulda.
axla vxedav, yofil prezidentsac
mouwyoben sasamarTloebs _ iuSen-
kos!!! bevri ram amotivtivdeba, rac
ukrainis xelisuflebas uflebas
aZlevs gaabaTilos ruseTTan dade-
buli xelSekrulebebi, romlebic
ukrainas wamgebian mdgomareobaSi
ayenebs.
aseve miadgebian kanonebis cvlilebebs,
ganixilaven cvlilebebs konstituciaSic.
es ki imas niSnavs, rom ianukoviCma
ruseTs mTavrobaSi mosvlis dRidan poli-
tikuri omi gamoucxada. aseve vxedavdi
da dResac ase vxedav!!!
iqneba daWerebi da didi garCevebi.
es ki imas niSnavs, rom ukraina demokratiis
gzaze dgas! didi, xmauriani procesebi
warimarTeba!!!
yofili premieris _ iulia ti-
moSenkos moxreebi verafers gaxde-
bian, maTac daiWeren. erTi perio-
di yvela amaze isaubrebs, vxedav,
magram mTavroba xalxs anaxebs imis
damadasturebul faqtebs, rom am
xalxma borotad gamoiyena Tanam-
debobebi da maT moRalateebad Se-
racxaven! mokled, asamarTleben da
iWeren dasaWerebsac da aradasaW-
erebsac!!!
iZieben yvelafers da mTavari ki is aris,
rom ianukoviCi samarTlianad iSorebs Tavidan
Zlier metoqeebs!!! maTi braleulobis sa-
babiT ki bevr rames wyvets ukrainis poli-
tikaSi Tavis sasargeblod.
aseve, vimeoreb, rom auqmebs im
SeTanxmebebs, rac ukrainisTvis
arcerT SemTxvevaSi momgebiani ar
aris, gansakuTrebiT ki ruseTTan
mimarTebaSi. ras ambobs am dros
ruseTis mTavroba? dedas aginebs
ukrainis prezidents da ukanaskne-
li sityvebiT amkobs.
vis-vis da es ruseTis mTavrobas namd-
vilad ar eswavleba _ ginebis ostatebi
arian! zustad aman gaufuWa ruseTs saqme
evropasTan!!! Tumca minda aRvniSno,
rom ruseTis mTavrobas sulac ar
aRelvebs, ra ewyineba evropas.
ruseTisTvis angariSgasawevi qveyana
ar arsebobs, piriqiT, yvelam aqeT
unda gauwios angariSi did ruseTs!
es asea da morCa! rusebis azriT,
maTi qveyana ise arasdros dasust-
deba, rom sxva saxelmwifos ufleba
misces, Tundac rameze mianiSnos,
araTu viRacis miTiTebebi Seasru-
los an zewolebi aitanos. ]vinc ar
unda movides ruseTis mTavrobaSi,
am sakiTxTan dakavSirebiT erTi azri
aqvT: `ar gabedoT zewolebi da
miT umetes, Wkuis swaleba!~
mokled, vxedav, didi cvlileba
momavalSi ruseTSi marTalia mZ-
ime, magram rusi xalxisTvis sasike-
Toa. ai im gegmebs ki, romelTa
ganxorcielebasac fiqrobs dRevan-
deli mTavroba, asruleba ar awe-
ria.
sul sxva procesebi warimarTeba.
es moxdeba moulodnelad. iqneba
didi pirovnebis sikvdili! aseve didi cv-
lilebebia saqarTvelosTan mimarTebaSi. ruseTi
180 gradusiT cvlis Tavis politikas saqarTve-
los mimarT. rac oci wlis win viwi-
naswarmetyvele, asi procentiT sruldeba.
mTavari is aris, rom vibrunebT afxazeTsa
da samaCablos!!! es zustad ise asruldeba,
rogorc miweria wignebsa da gazeTebSi _
ruseTi Tavisi xeliT gvibrunebs
afxazeTsa da samaCalos, vinaidan
mas Tavisi miwebi uxdeba dasacavi.
mouwyoben sasamarTloebs iuSenkosac. bevri ram
amotivtivdeba, rac ukrainis xelisuflebas uflebas aZlevs
gaabaTilos ruseTTan dadebuli xelSekrulebebi.
vxedav, amerikis elCic icvleba da es mimarTulia ukeTesobisken!
55
(G A GgagrZelebaEL E B A Semdeg nomAerSi)
vxedav, maT interesebSi aRar Se-
dis axazeTisa da samaCablos sak-
iTxi! piriqiT, rusuli politiki-
sTvis es mZime tvirTia da morCa.
ruseTs momavalSi Tavisi gaWirveba aqvs.
vxedav, iseT Zalian rTul sakiTxze, rogor-
icaa teritoriebis sakiTxi, mTeli ruseTia
gadarTuli momavalSi. yovelTvis vxedavdi,
rom ruseTs sakuTari miwa-wyali aqvs dasa-
cavi, gansakuTrebiT aRmosavleTis mxare, said-
anac monRoleTi da CineTi esazRvreba _
vladivastoki, kurilis kunZulebi (romlebic
iaponias ekuTvnoda), kunZuli saxalini, xa-
barovski, komsomolski, kamCatka, petro-pav-
lovski da sxva. es Zalze mniSvnelovania
ruseTis saxelmwifosTvis aseve strategiula-
dac. amas yvelafers movla sWirdeba, Torem
arc ise Sors aRmoCndeba dro, roca sxva
erebi dasaxldebian am miweze. magaliTad, Cinelebi.
iaponiac Txoulobs Tavis kunZulebs. mo-
mavalSi maTi moTxovna ufro mZafr formas
Rebulobs, vinaidan iaponias, vxedav, isev daa-
tydeba Tavs Zlieri miwisZvra, mere ki taifu-
ni. xdeba saSineleba. kunZuli, vxedav, rogor
iZireba, anu qreba, TiTqos arc yofiliyos.
es udidesi dartyma iqneba kosmosidan, magram
bunebas veraviTari Zala ver SeaCerebs. vxedav,
erT dros, Zalian Rrma warsulSi, iaponiis
kunZulebi erTiani teritoria iyo. mere, droTa
ganmavlobaSi, ase vTqvaT, daiCexa patar-patara
kunZulebad. hoda, momavalSi es zogierTi
patara kunZuli isev daiSleba da qreba.
ubralod vityvi, rom vxedav, iaponia
dedamiwis ryevis epicentrSia ganlagebuli
da am Zlier datymebs danawevrebuli kunZu-
lebi veRar uZleben! dRes amas mecnierebi ki
ar xvdebian, faqtebs uyureben.
saWiroa axali miwebi, raTa iaponeli
xalxi gadarCes. amitom iaponiis moTx-
ovnas, rom ruseTma daubrunos kuTv-
nili miwebi _ kurilis kunZulebi
_ mTeli msoflios wamyvani qveynebi
mxars aubamen da ruseTs kunZulebis
dabrunebisken mouwodeben.
isev vimeoreb, rom iqneba didi garCevebi
da politikuri brZolebi. minda aRvniSno,
rom kurulis kunZulebi ruseTs saerTod
ar sWirdeba, mainc daTmobs.[A]
momavalSi ruseTi Tavisi sazRvrebis cv-
lilebebs iwyebs, ra Tqma unda, jer gadaxe-
davs situacias da iseT cvlilebebs Seitans,
rac ruseTis saxelmwifos momgebian mdgomar-
eobas ganapirobebs ukve axal sazRvrebSi.
mokled, ra teritoriebsac ruseTi Semoxaza-
vs, bevr qveyanas ar moewoneba. iqneba didi
vnebaTaRelva, magram es ruseTs sulac ar
aRelvebs. asea, ruseTi, vxedav, Zalebs ikrebs
da yvelafers gaakeTebs, raTa moZlierdes da
isev angariSgasawev qveynad iqces, rogorc
es adre iyo, magaliTad, sabWoTa kavSiris
dros, dRes ki sabWoTa kavSiris gareSec,
_ ara, ar cdebi! axla amaze dametakebian
zogierTebi, magram ra vqna? droa gaigon,
rasac vxedav da vwinaswarmetyveleb, yvelaferi
asrulda da sruldeba.
_ diax, me kargad maxsovs, roca Tqven
dawereT, momavalSi opozicia xalxis ndobas
kargavs da misi reitingi nuls utoldebao,
maSin lamis yvela opoziciuri partiis re-
itingi zenitSi iyo, xolo maTi liderebis
dasacavad, xalxi mzad iyo, sakuTari sic-
ocxlec ki gaeRo. axla mkiTxvels gamovu-
tydebi, rom erTgvarad SemeSinda kidec
maSin am Canaweris gamoqveyneba. TqvenTvis
ukiTxavadac mivxvdi, rom mavanni aTasgvar
cils Segvwamebdnen, magram mosaxdeni mainc
moxda. winaswarmetyveleba asi procentiT as-
rulda.
Semdegi kiTxva, qalbatono lela: badri
biwaZes dauswreblad Seufardes 5 wliTa
da 6 TiT patimroba. nino burjanaZe saq-
mis strasburgSi gasaCivrebasa da meuRl-
isTvis politikuri TavSesafris moTxovnas
apirebs. ra nayofs gamoiRebs misi mcde-
loba?
_ rac burjanaZeze davwere, yvelaferi
ausrulda qalbaton ninos. mkiTxvels kargad
axsovs, rom isic vTqvi, misi ojaxis wevrebsac
gadawvdebian-meTqi. iCivlebs qalbatoni burjan-
aZe, Seecdeba, kanonieri gziT miaRwios Tavisas,
magram minda aRvniSno, rom eqneba sirTuleebi
da...
_ uf, axla man CemsaviT kargad rom
icodes, ras niSnavs es mravalwertili?!
da TemasTan kavSirSi, qalbatono lela:
iseve, rogorc saqarTvelos mosaxleobis
did nawils, mec mainteresebs, ratom ar
daapatimres qalbatoni burjanaZe misi Ria,
aSkara prorusuli, ufro sworad, prosab-
Wouri mimarTulebisTvis? piradad me (da
uamravi sxvac) am qalbatonis qmedebebs
samSoblos Ralatis kvalifikacias aZlevda.
es ki kanoniT isjeba da Tanac ulmoblad.
ra moxda am SemTxvevaSi? ratom epatia
Tavis moniSnul teritoriaSi!!!
ukrainasTan ki urTierTobebi
ruseTs Zalian daeZabeba. aq Tu
sifrTxile ar gamoiCina ruseTis
mTavrobam, yvelaferi SeiZleba omiT
damTavrdes! miTumetes, rom jer
kidev oci wlis win viwi -
naswarmetyvele ruseT-ukrainis omi.
es dabeWdilia maSindel gazeTebSi, Jur-
nalebsa da aseve Cems wignebSic. me aRvniSne,
rom ruseTi kolonizatoris, anu okupantis
rolis TamaSs daiwyebs da ise SeiWreba am
rolSi, rom ra Sedegi mohyveba am araswor
politikas, ruseTis mTavrobas sulac ar
daainteresebs-meTqi. vimeoreb, frTxilad! es
patar-patara omebi ufro metad mTel ruseTs,
rus xalxs daazianebs. iTeseba siZulvili
erebs Soris. Tumca momavalSi yvelasa da
yvelafers niRabi aexdeba da ruseTis mTavroba,
pirvel rigSi, pasuxs agebs Tavisi xalxis
winaSe _ rusi xalxis winaSe.
kidev vimeoreb TiTqmis asjer dan-
axuls, rom ruseTi yvelasa da
yvelafers daipirispirebs, TiTqmis
mTel msoflios. dRes es ukve xdeba!!!
mTavari is aris, rom kremlma swori
politika gaataros ukrainasTan mimarTebaSi.
gadaxedeT istorias: ruseTi warsulSi iwode-
boda kievis ruseTad. ]es faqtia, Tumca,
roca dampyroblur politikas atareb, aq
ukve yvelaferi azrs kargavs. moskovisTvis,
kremlis binadarTaTvis teritoriebis sak-
iTxi mTavari da ufro didi, problemuri
sakiTxia. es TviTonac kargad uwyian!
2001 weli, 11 agvisto, ureki.
vxedav, sapatriarqoSi didi cvlilebebi iqneba.
patriarqi moulodnel nabijebs
gadadgams, rasac aravin elis. ai
aq gaicreba yvela kosmiur sacer-
Si. es Zalian mkacri da samarTliani
nabijebia, rac xalxs rwmenas
ubrunebs da rac mtrebs namd-
vilad ar axarebs _ qarTuli
marTlmadidebeli eklesiis siZliere!
Tqven verc warmoidgenT, Tu ramxela dacva
aqvs kosmosidan yvelafer imas, rasac qarTu-
li hqvia, diax, qarTuli. me mravaljer viwi-
naswarmetyvele sxvadasxva dros, rom yvela
eklesia saqarTvelosia, warTmeuli terito-
riebi _ es saqarTvelos miwebia da saqarTvelo
yvelafers asi procentiT ibrunebs!!! me kidev
uamravi ram davinaxe, rac saqarTvelos si-
Zlieres ganapirobebs da amas gamudmebiT vim-
eoreb. Tumca yvelafers Tavisi dro aqvs,
dro _ romelic kosmosSi ar arsebobs,
magram dro _ romelic adamianebs yovelTvis
pirvel rigSi aintersebT da mxolod mereRa
sxva rameebi! es ki, rom icodeT, adamianebs
yovelTvis uaryofiTad ubrundebaT. sityva
`rodis?~ Zlier nerviul SokSi agdebs adami-
ans da amas mere sxva nevrozuli gadabmebi
mohyveba xolme. tyuilad ar aris naTqvami,
moTminebiTa SeniTa, moipove suli Seni Zlierio,
anu `vinc moiTmens, is moigebs~.
Tqven, adamianebs yvelaferi swrafad gsurT.
sulswrafoba ki, vxedav, yovelTvis bolos
giRebT. aCqarebiT nakeTebi saqme ki, brZenTa
naTqvamia, uvargisiao!!! naCqarevad gamotani-
li daskvnebi ki ukve Tqveni politikis
daSlas ganapirobebs. Tu marTali sityva ar
mogewonaT saTqvenod, ise uaryofT mas, rom
ufali saerTod arc gaxsendebaT, arc mamu-
li da arc sakuTari ena qarTuli. hoda,
icreba saceri bolomde yvelgan!
Cemi qveyana ki Zalas ikrebs, Zlierdeba,
avdivarT ufrodaufro maRla, yvela sirTules
daZlevs saqarTvelo. Sadimanebis mcdeloba,
rom am procesebs xeli SeuSalon, CaSlilia,
araferi gamouvaT. vimeoreb: qarTul saxelm-
wifoebriobas, mis gaZlierebas dedamiwaze
xels veravin da veraferi ver SeuSlis. es
yovelive zemodan modis. es aris is, razec,
adamianebo, warmodgenac ar gaqvT, ra aris!
amaze laparaks arc ganvagrZob. es mxolod
rCeulTa xvedria! isini ki Zalian cotani
arian!!! mTavari ki aq is aris, rom yvela
adamiani sakuTari TvaliT Sexedavs da saku-
Tar Tavze gadaitans am yvelafers. aba mere
iZaxe, Tuki gabedav da ityvi, rom ar gjera!
nu iqnebi Suriani, nu iqnebi boRma, rac Tavad
mogiRebs bolos. es bunebis kanonia da asec
moxdeba, radgan `mglis Tavze saxarebas kiTxu-
lobdnen da is ki mainc tyisken iyureboda~.
Cemo sayvarelo qarTvelebo, visac giyvarT
dedasamSoblo, giyvarT simarTle, giyvarT erT-
maneTi, Tqven moeswrebiT teritoriebis dab-
runebasac da Zlieri saqarTvelos xilvasac. es
sruli simarTlea. Tqven iciT, rom rac ki
viwinaswarmetyvele, yvelaferi sruldeba. nabij-
nabij sruldeba winaswarmetyvelebebi mTels
msoflioze _ rac davinaxe da iTqva, yve-
laferi sruldeba da momavalSic asruldeba!
saqarTvelo ki isev rTul periodebs gadis.
bevri moSurne mezobeli gvyavs, magram maTi
yvela qmedeba CaSlilia saqarTvelos mimarT.
TviTon daisjebian!!! saqarTvelos Tema maTTvis
is saflavia, romelSic TviTon unda Cawvnen
da miwa daiyaron sakuTari xeliT! es asea asi
procentiT. frTxilad! komunistebs unda dav-
esesxo, radgan Zalian momwons es lozungi:
`xelebi Sors saqarTvelosgan!~ diax,
xelebi, Tqveni binZuri xelebi Sors
Cemi samSoblosgan! Tu arada kos-
mosi isedac mogaSorebT da san-
agveze mogisvriT. Tumca ukve mos-
rolilebi xarT, magram ar gjer-
aT! nurc daijerebT. me Tqven ve-
Rar gxedavT!!!
burjanaZes is, risi meaTedic ar epatiaT
sxvebs?
_ imitom, rom burjanaZes, roca is xelisu-
flebaSi iyo, araviTari xelSekruleba ar dau-
dia arc putinTan da arc medvedevTan. maSin is
qarTuli saxelmwifos interesebs icavda. Tumca,
roca mis karieraSi cvlilebebi moxda da
Tanamdeboba datova, evropis nacvlad ruseTi
airCia, swored iq daiwyo politikuri mxardaW-
eris Zebna. dakavebiT ki mxolod imitom ar
daakaves, rom sxva dapatimrebulebTan Sedare-
biT, ufro maRali rangis politikosia da did
aJiotaJs moeridnen. axla visac ra unda, is
Tqvas. me rasac vambob, yvelaferi sruldeba.
iTqva? unda asruldes! vin xar, ra xar _ aq
ar irCeva.
_ qalbatono lela , Tqve ni wi -
naswarmetyvelebisamebr, israelsa da egviptes
Soris urTierTobebi gafuWda. egviptem sul
axlaxan sakuTari elCi gaiwvia Tel-aviv-
idan. sadamde miva dapirispireba-daZabulo-
ba am or saxelmwifos Soris?
_ praqtikulad, iq ukve omia da meti raRa
ginda?
_ qalbatono lela, iaponiis premier-
ministri naoto kani Tanamdebobas tovebs
29 agvistos. am dRes mmarTveli partiis
lideris arCevnebi imarTeba, romelzec kani
arc sakuTari kandidatis dasaxelebas apirebs
da arc postze darCenas. ratom midis
naoto kani Tanamdebobidan? iaponiis poli-
tikuri kursis cvlilebasTan xom ar aris
dakavSirebuli es yvelaferi?
_ ara, geTayva. naoto kani pasuxismgeblobam
daRala. aRar unda Tavze amdeni problemis
aReba da amitomac midis.
_ qalbatono lela, rogorc rusuli
presa iuwyeba, dasavleTic da moskovic
mzad arian, arqtikaSi, okeanis fskeris
bunebrivi resursebisTvis omic ki gamoucx-
adon erTmaneTs, anu iaraRis ZaliT gada-
Wran problema. moxdeba Tu ara Setakeba
da Tu ki, vin gaimarjvebs am dapiri-
sipirebaSi?
_ SeiaraRebul dapirispirebas ar vxedav. dar-
Cebian im sazRvrebSi, rogorSic dRes arian, anu
yvelas is SerCeba, visac ra ekuTvnis.
_ vrceldeba informacia, rom ruseTis
mTavari sanitari oniSCenko mzad aris,
molaparakebebi daiwyos `borjomis~ mwar-
moeblebTan am mineraluri wylis ruseTis
bazarze dasabruneblad. saintereso isaa,
rom mas eWvic ki ar epareba, rom qarTve-
li mewarmeebi am molaparakebebze wavlen,
radgan miaCnia, rom es politikuri sak-
iTxi droa, ekonomikur kalapotSi gadaiy-
vanon.
_ gindaT simarTle? ruseTs nostalgia
daewyo. garda amisa, `borjomis~ sxva miner-
aluri wyliT Canacvleba rusebisTvis SeuZlebe-
li aRmoCnda. ise ki, jer kargad unda axvewn-
inon oniSCenkos da mereRa daTanxmdnen ̀borjo-
mis~ ruseTSi gatanas.
_ qalbatono lela, usiamovno incin-
denti moxda TuSeTSi, sadac adgilobriveb-
sa da alaverdis eparqiis wamomadgenel
sasuliero pirebs Soris dapirispireba mox-
da. dapirispirebis mizezi Zveli TuSuri
tradicia gaxda, romlis mixedviTac qalebs
jvris samebis goraze salocavad asvla
ekrZalebaT, xolo marTlmadidebeli ekle-
sia am akrZalvas ar scnobs. marTalia,
incindenti amoiwura, magram darCa kiTxva:
unda SevinarCunoT Tu ara tradiciebi,
romlebic, marTalia, winareqristianulia,
magram ukve saukuneebia fesvgadgmulia?
davijero es ramenairad aryevs adamianebs
rwmenas?
_ qalebis araSveba am salocavze, sulac ar
aryevs TuSTa rwmenas. piriqiT, ase mZafrad rom
Seepasuxnen eparqiis warmomadgenlebs, swored
imas niSnavs, rom maT myari rwmena aqvT da
amadac Sebedes eklesiis msaxurebs saTqmelis
Tqma.
mTas Tavisi kanonebi aqvs da am kanonebs
veravin Secvlis. tradiciebs pativi unda vceT.
raxan ufalma dauSva maTi fesvgadgma, ese igi,
ase iyo saWiro da es gasaTvaliswinebeli faq-
toria. yvela tradicias unda vceT pativi, miT
umetes, mTis kanonebs. es Cveni warsulia, Cveni
istoriaa da misi waSla, akrZalva da gaqroba
ar SeiZleba. verc aukrZalaven da verc gaaqroben.
( G AdasawyisiE L E B Agv.2)
da me getyviT Tqven...
66
rac ukverac ukverac ukverac ukverac ukve
amonaridi 2011 wlis
23 ivlisis interviudan.
gazeTi #56.
`garegin II-es wyals Seuyeneben, magram
ara imis gamo, rom Cvens uwmindess ela-
paraka Seufereblad. simarTle Tu gin-
daT, somxebs amis gamo didad ar daw-
yvetiaT guli. es mxolod sababia. mizezi
ki ufro Rrmaa da is somxur Sidasamza-
reulomde midis...~
lela kakulia
es sityvebi lela kakuliam garegin II-is
vizitis Semdeg brZana mimdinare wlis 23
ivlisis interviuSi. oriode kviraSi ki somx-
uri, rusuli Tu azerbaijanuli saitebi
lamis erTxmad alaparakdnen im realur mize-
zebze, romelTa gamoc somexi sazogadoeba
sakuTar patriarqs daupirispirda da saekle-
sio krebasac ki mimarTa TxovniT, gadaayenon
kaTalikosi garegin II.
socialur qsel `feisbuqze~ moqmedma
somxurma samoqalaqo iniciativam ̀ moviTxovT
kaTalikosis gadadgomas~ sakuTari poziciis
ramdenime realuri mizezi CamoTvala. preten-
ziaTa nusxa ki, rogorc Tavad ganacxades,
bevrad mravlismomcvelia.
`saWirod migvaCnia xazgasmiT aRvniSnoT
Cveni moTxovnis motivebi, vinaidan aqamde
Cveni oponentebis mxridan SeSfoTebisa da
problemis danaxvis nacvlad mxolod us-
afuZvlo da demagogiuri gancxadebebi ismo-
da~ _ naTqvamia sainiciativo jgufis mima-
rTvaSi.
1. kaTalikosis sruliad gulgrili damok-
idebuleba somxuri enisa da somexi xalxis
momavlisadmi. maSin, roca ganixileba enis
Sesaxeb kanonSi cvlilebebis Setanis sakiTxi
da mzaddeba safuZveli am moRalaturi kanon-
poeqtis misaRebad, garegin II dums da es
dumili karga xania grZeldeba.
am punqts gansakuTrebiT gamovyofT, vi-
naidan swored ena da mesropiseuli damwer-
loba icavda somex xalxs da Cveni eklesiac
swored man gaxada erovnuli; misi daxmare-
biT gaZlierda eklesiis poziciebi somexi
xalxis cxovrebaSi. dRevandeli xelisufleba
am kanonproeqtis miRebiT, sakuTari xelebiT,
kaTalikosis gulgrili dumiliT qmnis Cveni
xalxis daRupvis safuZvels.
2. somxeTis Suasaukuneebis eklesiebisa da
monastrebisadmi ganxorcielebuli kulturuli
genocidi, rac maT evroremontSi gamoixate-
ba da rac swored garegin II-is sakaTaliko-
so taxtze jdomis procesSi daiwyo.
3. sasuliero pirTa korumpirebuloba, rac
safrTxes uqmnis somxuri eklesiis momavals.
4. eklesiasa da xalxs Soris gaCenili
uzarmazari barieri, rac asustebs eklesias
da stimuls aZlevs sxvadasxva seqtantur
organizaciebs.
5. eklesiisadmi xalxis undoblobisa da
upativcemulobis formireba, risi mizezic
cnobilia.
6. eklesiisa da xelisuflebis arabune-
brivi da gamaRizianebeli `Zmoba~
7. eklesiis biznesis samyaroSi Cafvla...
iniciativis wevrebi erovnuli saeklesio
sabWosgan moiTxoven werilobiT axsna-gan-
martebas am sakiTxebTan dakavSirebiT da
amboben: ̀ Cven gvjera, rom somxur samociqu-
lo eklesiaSi jer kidev arian uflisTvis
saTno RvTismsaxurebi, romlebic Tanmimdevru-
lad gadaWrian sakiTxs~.
aRsaniSnavia, rom es pirveli gancxadeba
ar gaxlavT, romelic
am sainiciativo jgufma
gaavrcela. manamde somx-
ur presaSi daibeWda
maTi werili, romlis
srul teqstsac qve-
moT gTavazobT.
`somxuri samociqu-
lo eklesiis sasarge-
blod Cven gamovdivarT
garegin II-is winaaRm-
deg. somxuri samociqu-
lo eklesiis roli
Cvens istoriaSi, somexi
xalxi kulturaSi, somx-
uri identurobis Se-
narCunebis saqmeSi fas-
daudebelia da ganu-
zomeli. somxuri samo-
ciqulo eklesia ufro
metia, vidre ubralod
religiuri organiza-
cia. is erovnuli fa-
seulobaa, somxuri
identurobis nawili. am
eklesiis centri _
kaTalikosatia, wminda
eCmiaZini, sruliad
somexTa brZeni kaTa-
likosis xelmZRvanelo-
biT.
Cven dRes tkiviliT aRvniSnavT, rom sruliad
somexTa axlandeli kaTalikosi garegin II ar
iCens sakmaris seriozulobas, keTilgoniere-
basa da saTnoebas, ugulebelyofs ra somx-
uri samociqulo eklesiis mniSvnelovan rolsa
da mis mier natvirT pasuxismgeblobas.
istoriidan cnobil netar mRvdelmsax-
urebTan SedarebiT, garegin II antiqristian-
uli principebiT xelmZRvanelobs.
kerZod:
somxuri samociqulo eklesiis amJamindeli
korumpirebuloba;
xalxsa da eklesias Soris gaCenili bzari;
naxevrad daSlili da miSvebuli mdgomar-
eoba moqmedi Tu aramoqmedi somxuri ek-
lesiebisa;
katoxikaSi eklesiis ganadgurebis xarjze,
erevnis centrSi kaTalikosis axali rezi-
denciis sruliad uadgilo mSenebloba;
kaTalikosis araseriozuli qceva da mTe-
li rigi sxva viTareba uflebas gvaZlevs
Cven, moviTxovoT am kaTalikosis gadayeneba.
Cvens eklesias ar Sehferis hyavdes iseTi
winamZRoli, romelmac ver SeZlo safuZv-
liani pasuxebi gaeca am SekiTxvebze~.
amrigad, aRniSnuli samoqalaqo iniciativa
moiTxovs erovnuli saeklesio krebisgan kaTa-
likosis gadayenebasa da somxuri samociqu-
lo eklesiis rolisa da mniSvnelobis aRd-
genas ̀ somexi xalxis identurobis gansazRvris
am rTul periodSi da faseulobebis gada-
xedvas~.
aRsaniSnavia isic, rom samoqalaqo inicia-
tiva `moviTxovT kaTalikosis gadayenebas~
xazs usvams im faqts, rom es brZola
mxolod somexi xalxisaa da mouwodebs sxva
pirebsa da organizaciebs ̀ ar Caerion da ar
mibaZon moZaobas, vinaidan sakiTxi metad
siRrmiseulia~.
rogorc xedavT, am gancxadebebSi CamoTv-
lil mizezebSi erTi sityviTac ar aris
naxsenebi somexTa Tavdapirveli gancxadebidan
arc erTi sityva imasTan dakavSirebiT, TiTqos
kaTalikos garegin II-is gadayenebis survili
somxebs Cvens uwmindessa da unetaresTan,
ilia II-sTan Sexvedrisas misma Seuferebelma
da gamaRizianebelma saubarma da qcevis ma-
nerebma aRuZra. dadasturda, rom garegin II-
is winaaRmdeg `laSqroba~ marTlac `somxur
Sidasamzareulomde midis; rom ilia II-sTan
gareginis lamis ZvelbiWuri saubari ubra-
lo sababi gaxldaT samoqalaqo iniciativis
kidev uro gaaqtiurebisa; rom es SemTxveva
somxebs didad marTlac ar moxvedriaT guls,
Torem erTxel xom mainc axsenebdnen im
Canawers, romelic manamde ̀iuTubize~ atvirTes
da msolios anaxes; rom am skandals dasas-
rulic iseTi eqneba, rogorc es qalbatonma
lelam iwinaswarmetyvela: ̀ garegin II-s wyals
Seuyeneben... da somexi xalxi aramxolod pa-
triarqs, aramed mTavrobasac Secvlis~.
amonaridi 2011 wlis
21 Tebervlis interviudan.
gazeTi #52.
`kadafi did `feierverkebs~ mouwyobs
sakuTar xalxs, radgan mas gadawyvetili
aqvs, nebismier fasad SeinarCunos Za-
laufleba... kadafi mzadaa, Tundac qvey-
ana orad gaiyos da erTi nawili meores
samkvdro-sasicocxlod SeebrZolos, oRond
ar daTmos posti... magram, miuxedavad
imisa, rom kadafi viTom inarCunebs posts,
sabolood mainc Camoagdeben `taxtidan~.
lela kakulia
es sityvebi qalbatonma lelam maSin gviTxra,
libiaSi areuloba sul raRac erTi kviris
dawyebuli rom iyo da lamis mTeli msof-
lios eqspert-politologebi fiqrobdnen, aqac
iseve swrafad damTavrdeba kadafis damxobis
saqme, rogorc sxva arabul qveynebSio; anu
revoluciis dasasruls, bevri-bevri, erT kvi-
raSi Tu elodnen. arada...
muamar ben muhamad abu meniar abdul
saliam ben hamid al-kadafim libiaSi monar-
citatebi * citatebi * citatebi * citatebi * citatebi * citatebi * citatebi * citatebi * citatebi
`nato 26 agvis-
tos saqarTvelos
regionSi, afxazeT-
Si C atarebul
s a pr e z i d e n t o
arCevnebs ar aRi-
a r e b s . m s g a v i
arCevnebis gamarT-
va saqarTveloSi
mSvidobiani proces-
ebis warmarTvas
xels ar Seuwyobs...
Crdiloatlantikuri aliansi srulad uW-
ers mxars saqarTvelos suverenitetsa da
teritoriul mTlianobas im sazRvrebSi,
romlebic saerTaSorisod aris aRiarebuli~.
anders fog rasmuseni,
nato-s generaluri mdivani
`finansuri ideolo-
gia ganagrZobs do-
minirebasa da Cvens
daSinebas. aucilebelia
aRvadginoT wonas-
woroba politikas,
ekonomikasa da sazoga-
doebis moTxovnebs
Soris, rogorc es iyo
erTiani evropis Seqm-
nis dasawyisSi...
me gadavwyvite, rom
dadga nabaTis Semokvris Jami: evro kraxis
zRvarzea, magram yvela iseT saxes Rebu-
lobs, TiTqos araferi xdeba~.
Jak delori, evrokomisiis
eqs-Tavmjdomare, erTiani evropuli
bazris erT-erTi Semqmneli
`Cven erTi gundi varT,
anqvabs mxars uWeren
somxebi, romlebic iar-
aRiT xelSi icavdnen
samSoblos _ afxazeTis
Tavisuflebas. eseni ari-
an afxazeTis gmirebi...
miuxedavad imisa, rom
gasul arCevnebSi somxe-
bis absoluturma umrav-
lesobam moqmed xelisule-
bas dauWira mxari, xelisulebaSi somxebis
raodenoba ar gazrdila. faqtobrivad, ad-
amianebi moatyues. am Secdomis gameoreba
aRar Rirs!~
suren kerseliani,
afxazeTis somexTa
saTvistomos Tavmjdomare
77
qiis damxobis Semdeg Camoayaliba `mesame
msoflio Teoria~, romelic samtomeul naS-
romSi `mwvane wigni~ gadmosca, da qveyanaSi
mmarTvelobis axali forma _ jamahiria
daamyara.
kadafis mmarTvelobis periodSi libia
araerTxel daadanaSaules sazRvargareTis
saxelmwifoebis saqmeebSi CarevaSi. 1977 wels
sasazRvro omi moxda egviptesTan, xolo
1980 wels qveyana CaTreuli aRmoCnda Seiar-
aRebul konfliqtSi CadTan.
iyo ra panarabizmis momxre, kadafi Zal-
Rones ar iSurebda gaeerTianebina libia
sxva qveynebTan, magram cda uSedegod das-
rulda. kadafi daxmarebas uwevda mraval-
ricxovan erovnul-ganmaTavisuflebel, revolu-
ciur da teroristul organizaciebs mTel
msoflioSi. xmauriani teraqtebi, romlebSic
libiuri kvali ikiTxeboda, gaxda safuZveli
qveynis dabombvisa 1986 wels, xolo 1990-Si
sanqciebis dawesebisa.
2011 wlis 27 ivniss saerTaSoriso sasa-
marTlom muamar kadafis dapatimrebis sanq-
cia gasca, dasdo ra bralad mkvlelobebi,
ukanono dapatimrebebi da dakavebebi.
movlenebi ki Semdegnairad viTardeboda:
2010-2011 wlis zamTarSi arabul qvey-
nebSi masobrivi mRelvarebebi daiwyo, rac
sxvadasxva mizezebiT iyo gamowveuli da
mimarTuli gaxldaT xelisuflebebis winaaRmdeg.
areulobebis Sedegad xelisuflebebi Seicv-
ala tunissa da egvipteSi da moicva sxva
arabuli saxelmwifoebi, maT Soris libiac.
15 Tebervlis saRamos benRaziSi im ad-
amianebis naTesavebi Seikribnen, romlebic 1996
wels daapatimres, tripolis cixe `abu-sal-
imSi~ Casves, xolo Semdeg gaurkvevel vi-
TarebaSi daxoces imave sapyrobileSi. Sekre-
bilebi advokatisa da uflebadamcvelis, feTxi
Tarbelis gaTavisuflebas iTxovdnen. miuxe-
davad Tarbelis gaTavisuflebisa, demonstran-
tebi qveynis usafrTxoebis ZalebTan brZo-
laSi Caebnen. momdevno dReebSi antisaxelisu-
flebo gamosvlebi aqtiurad ixSoboda libiis
lideris erTguli Zalebisa da ucxoeli
daqiravebuli mebrZolebis mier.
18 Tebervals demonstrantebma qalaqi
al-baida aiRes. amasTan, adgilobrivi poli-
cia protestantebis mxares gadavida.
20 Tebervals igive bedi ewia ben-
Razisac, ris Semdegac areulobebma dedaqalaqSi
gadainacvla. qveynis amboxebuli aRmosavleTi
nawili ramdenime dReSi aRmoCnda kadafis
mowinaaRmdegeTa kontrolqveS. opoziciis
ZiriTadi, mTavari moTxovna polkovnik kadafis
gadadgoma gaxldaT.
22 Tebervlis saRamos muamar kadafi
saxelmwifo televiziiT gamovida da ganacx-
ada: `libiis liders ar aqvs posti da
ver datovebs mas; is ar gaxlavT prez-
identi, is ubralod revoluciis lide-
ria da bolomde darCeba am miwaze.
libiaSi ar aris omi, ubralod, narko-
tikebiT gabruebuli axalgazrdebis
jgufebi Tavs esxmian policiis ganyo-
filebebs da iaraRs itaceben. isini
pativs ar scemen sakuTar qveyanas, egvipte-
sa da tuniss baZaven da surT, libia
islamur saxelmwifod _ axal avRane-
Tad _ gadaaqcion. am virTxebiT ucx-
oeTis Zalebi manipulireben, `al-qai-
das~ CaTvliT. Cven jer kidev ar ga-
mogviyenebia maT winaaRmdeg Zala, ma-
gram SegviZlia es gavakeToT kidec
libiis kanonmdeblobis Sesabamisad. Tu
protestebi gagrZeldeba, yvela saxli
saTiTaod gaiwmindeba, sanam protestan-
tebi ar dagvnebdebian. vinc iaraRs ar
dayris, sikvdiliT daisjeba. libia xval-
idan axleburad iwyebs cxovrebas. Seiqmneba
municipalitetebi da sazogadoebrivi
komitetebi. libielebs miecemaT Sesa-
Zlebloba, sakuTari Sexedulebisamebr
airCion konstitucia an axali sakanon-
mdeblo sistema~.
gancxadebaSi kadafim agreTve Tqva: `me
arasdros davtoveb libiis miwas, sisx-
lis ukanasknel wveTamde vibrZoleb da
aqve movkvdebi, rogorc wamebuli. kadafi
ubralo prezidenti ar aris, rom wav-
ides, is revoluciis beladia da meo-
mari beduini, romelmac dideba moutana
libias. Cven _ libielebi _ vebrZodiT
aSS-sa da did britaneTs da arc axla
davnebdebiT~.
26 Tebervals gaero-s usafrTxoebis sa-
bWom libiaSi iaraRisa da sxva nebismieri
samxedro daniSnulebis masalis Setanaze
sanqciebi daawesa. agreTve aukrZala kadafis
sazRvargareTis qveynebSi vizitebi da gayina
ucxoeTSi arsebuli misi aqtivebi.
27 Tebervals benRaziSi gamarTul sa-
gangebo TaTbirze amboxebulebma erovnuli
gardamavali sabWo Camoayalibes, rogorc
revoluciis xelisuflebis organo. mas saT-
aveSi qveynis yofili iusticiis ministri
mustafa jalili Caudga.
imave dRes libiis dasavleTSi kadafis
mowinaaRmdegeebma xelT igdes qalaqi ez-
zavia navTobgadamamuSavebeli mrewvelobis
umniSvnelovanesi centri. amasTan qveynis aR-
mosavleTidan amboxebulebi tripolisken
daiZrnen da gzadagza yvela Semxvedr qalaqs
iRebdnen.
martis Sua ricxebSi samTavrobo jare-
bi Setevaze gadavidnen da oriod dReSi
sakuTar kontrolqveS daabrunes ramdenime
qalaqi, maT Soris, ez-zavia.
17-18 martis Rames gaeros usafrTxoebis
sabWom miiRo rezolucia, romelic krZala-
vda libiuri aviaciis frenas, agreTve nebi-
smieri zomis gamoyenebas libielebis dasaca-
vad, garda saxmeleTo operaciebisa.
19 martis Rames safrangeTisa da aSS-is
SeiaraRebulma Zalebma wamoiwyes operacia
`odisevsis ganTiadi~, romelic libiis samxedro
wertilebis ganadgurebasa da mSvidobiani
moqalaqeebis dacvas isaxavda miznad. opera-
cias evropisa da arabeTis rigi qveynebi
SeuerTdnen. kadafim sityviT mimarTa li-
biel xalxs da saerTaSoriso koaliciis
misamarTiT ganacxada: `Tqven ar xarT mzad
omisTvis, Cven ki varT. Cven bednierebi
varT, rom es momenti dadga... Tqven
agresorebi xarT, Tqven cxovelebi xarT!
adre Tu gvian yvela tirani daecema!~
koaliciis avia- da saraketo dartymebis
Sedegad, kadafis momxreebma dakavebuli pozicie-
bidan ukan daixies, xolo amboxebulebma kv-
lav daikaves dakarguli qalaqebi. albaT,
aRniSvna ar sWirdeba im faqts, rom omi
mTeli sisastikiT mZvinvarebda da rogorc
amboben, 50 aTasi kaci Seiwira.
30 aprils libiis lideri kvlav gamov-
ida telemimarTviT da ganacxada, rom mza-
daa zavis dadebisa da molaparakebebis dasaw-
yebad da mouwoda nato-s Seewyvita saerTa-
Soriso samxedro operacia misi qveynis mi-
marT. Tanac daamata: `Tqven moiTxovT,
rom xelisufleba imas gadavce, vinc
igi jer kidev 1977 wels datova. ra
gadavce mas? sakuTari qveyana? es ubral-
od sasaciloa. vis aqvs ufleba, aiZu-
los adamiani, rom man samSoblo mia-
tovos?.. me ar vapireb Cemi qveynidan
wasvlas. veravin maiZulebs uari vTqva
mSobliuri saxelmwifos dacvaze!~
27 ivniss, rogorc zemoT aRvniSneT,
haagis saerTaSoriso sasamarTlom kadafis
dapatimrebis orderi gasca.
20 agvistos, ramdenime Tviani brZolebis
Semdeg, amboxebulebma dedaqalaqs Seuties.
dapirispirebul mxareebs Soris sastiki brZole-
bi gaimarTa.
23 agvistos kadafis mowinaaRmdegeebma
samTavrobo kompleqsi aiRes, magram polk-
ovniki iq ar aRmoCnda. samagierod, maT Tavi
mohkveTes kadafis mooqrovil statuas da
wixlebiT Sedgnen zed. amasTan, ajanyebulebma
dawves `beladis~ beduinuri karavic, sadac
igi ucxoel stumrebs Rebulobda da sazR-
vargareTac ki dahqonda.
cota xnis Semdeg kadafim audiomimarTva
gaavrcela da samTavrobo kompleqsis daTmo-
ba `taqtikur manevrad~ Seafasa da daamata:
`me SeumCnevlad, malulad davaTvaliere
tripoli da raRac ver vigrZeni, rom
is safrTxeSia~.
amboxebulebma ki 1.6 milioni dolari jildo
SesTavazes libiis lideris nebismier mo-
mxres, vinc maT kadafis _ cocxalsa Tu
mkvdars _ gadascemda. Tanac amnistiac
aRuTqves.
dReisaTvis (28 agvisto) amboxebulebi
TiTqmis sruliad akontroleben libias, kadafis
mSobliuri qalaqis, sirtis gamoklebiT, romel-
ic alyaSia moqceuli. aravin icis, sad
gaxlavT Tavad polkovniki, romelic kidev
erTxel acxadebs, rom molaparakebebisTvis
mzadaa _ amjerad, xelisuflebis Secvlis
Taobaze mosalaparakeblad. amis Sesaxeb misma
warmomadgenelma ganucxada erT-erT sain-
formacio saagentos. rogorc libiaSi mo-
muSave `bi-bi-sis~ korespondenti varaudobs,
es kidev erTi xerxia, kadafis xelisufleba-
Si dasarCenad. magram winaswarmetyveleba, albaT
ukve Zalian male _ SesaZloa gazeTis ga-
mosvlamdec _ aucileblad asruldeba da
kadafis, romelmac marTlac ̀didi feierverkebi~
mouwyo sakuTar xalxs, oRond Zalaufleba
ar daekarga, ueWvelad mouwevs `taxtidan
Camosvla~. yovel SemTxvevaSi, moskovmac ki,
romelic karga xnis ganmavlobaSi mxars uWerda
kadafis, ukve irwmuna misi reJimis aRsasru-
li, vinaidan ruseTis dedaqalaqSi mdebare
libiis saelCos Tavze ukve aRar frialebs
jamahiriis mwvane droSa. moskovSic, kievsa
da minskSic libielma diplomatebma sael-
Coebis Tavze ukve aRmarTes opoziciuri
moZraobis samferovani almebi.
m o x d am o x d am o x d am o x d am o x d a
88
m c i r e o m i ,romelmac msoflio SeZra
saqarTvelo, ruseTi da dasavluri samyaros momavali
ronaldronaldronaldronaldronald d.d.d.d.d. asmusasmusasmusasmusasmusiiiii
(dasawyisi
#49-56)
amgvari arCevanis gamo saqarTvelo sul
ufro da ufro Zlieri wnexis qveS eqceoda
ruseTis mxridan _ rogorc politikuri,
ise fsiqologiuri Tu ekonomikuri Tval-
sazrisiT; da mainc, Tbilisi ara marto
gezis Secvlaze ambobda uars, aramed sawi-
naaRmdego politikuri nabijebis gadadgmasac
ar erideboda. saakaSvili arc nato-sken
miswrafebaze iRebda xels da arc aSS-sTan
mWidro kavSirebis gadaxedvas apirebda. ar
surda putinis dakrulze ecekva da is ki
ara, rogorc ambobdnen mas ̀liliputinadac~
ki ixseniebda xolme. marTalia, man es braldeba
uaryo, magram bevrisaTvis, vinc mas icnobs,
amgvari ram gasakviri arc yofila. 2006
wlis miwuruls, mas mere, rac araerTxel
gamJRavnda ruseTis faruli mcdeloba _
saqarTvelos saSinao politikaSi efaTurebi-
na xeli, saakaSvilma ukve sajarod amxila
da qveynidan gaaZeva kidec jaSuSobaSi bralde-
buli ruseTis dazvervis 4 oficeri.
ruseTma amas sruli ekonomikuri embar-
gos SemoRebiT upasuxa da ara marto vaWroba,
satransporto da safosto urTierTobebic
akrZala saqarTvelosTan. savaraudod, mil-
ionobiT dolari daixarja antisamTavrobo
qmedebebze da aseve gafarTovda faruli
saqmianobac. ruseTma mTeli programa Sei-
muSava iq mcxovrebi eTnikuri qarTvelebis
sawinaaRmdegod, dauketa maT kerZo maRazie-
bi da masobrivad wamoiwyo udanaSaulo ad-
amianebis deportireba. 2007 wlis gazafx-
ulze samxreT oseTSi mivemgzavrebodi man-
qaniT da gzaSi erT-erTi evropuli qveynis
dazvervis warmomadgeneli miambobda im araer-
Ti faqtis Sesaxeb, rogor cdilobdnen rusebi
saqarTvelos politikaSi uxeS Carevas. roca
vkiTxe, Sens amgvar moxsenebebze Senive mTavroba
rogor reagirebs=-meTqi, mipasuxa: ̀ ver vbedav
yvelafris miweras, rac aq xdeba. aravis
surs amis mosmena da arc aravin dam-
ijerebs. es aris veluri dasavleTi~. mar-
Tlac, yvelaferi civi omis droindeli jon
lekareseuli jaSuSuri romanis siuJets ems-
gavseboda, oRond aq saqme gacilebiT seri-
ozuli Canda.
saqarTvelos winaaRmdeg ruseTis yvelaze
qmediTi iaraRi albaT isev afxazeTis da
samxreT oseTis gayinuli konfliqtebi iyo.
Sesabamisad, Tbilisis usustes wertiladac
igive problema moiazreboda. is ubralo faq-
ti, rom sakuTari teritoriis 20 procentze
mets Tbilisi ki ara, ruseTi akontrolebda,
da es regionebic ukanonobis, kontrabandisa
Tu organizebuli danaSaulis buded iqceoda
xolme, cxadia, TavisTavad arTulebda saba-
zro reformebis gatarebas, kanonis uzenaeso-
bisa Tu meti demokratiis damkvidrebas mTel
qveyanaSi. am problemasTan brZolas mihqonda
politikuri energiis, kapitalisa da resurse-
bis meti wili: aravis surda maTi gadaWra im
qarTvelebze metad, vinc qveynis ekonomikasa
da ucxouri investiciebis mozidvaze agebda
pasuxs. destabilizaciis SesaZlebloba isev
afrTxobda evropel mokavSireebsac: maT Zalze
aSinebdaT im lokalur eTnikonfliqtebSi CaTre-
vis SesaZlebloba, romlis ukanac sinamdvile-
Si didi ruseTi idga.
es yvelaferi saqarTvelos nato-sken
swrafvasac kiTxvis niSnis qveS ayenebda:
rogor ginda amgvar aliansSi Seiyvano qveyana,
romlis sazRvrebic daucvelia? romeli
sazRvris dacva ginda mosTxovo mokavSireebs
samomavlod? msgavsi problema mTlad axali
ar iyo: germania ise SeuerTda alianss
gasuli saukunis 50-ian wlebSi, rom aRmo-
savleTi teritoriebi dakarguli hqonda;
aTwleulebis ganmavlobasSi aliansisaTvis
gvarian Tavsatexs warmoadgenda gayinuli
konfliqti kviprosze da nato-Si gawevri-
anebisas arc baltiispireTis yvela saxelm-
wifos hqonda dadebuli sasazRvro xelSek-
rulebebi ruseTTan,
magram saqarTvelos nato-sken svla
mainc bevrad ufro rTul SemTxvevad
isaxeboda _ es imas hgavda, maraTonul
distanciaze morbenals fexebze borkilebi
daado...
es konfliqtebi aferxebda reformebs qvey-
anaSi, dasavleTs meti sifrTxilisken ubi-
Zgebda TbilisTan urTierTobebSi da ruseT-
sac udides upiratesobas aniWebda _ im
martivi mizezis gamo, rom am konfliqtTa
mogvareba didwilad Tavad moskovze iyo
damokidebuli.
putinma aseve gadadga nabiji afxazeTisa
da samxreT oseTis separatistul `mTavrobe-
bze~ moskovisa da piradad misi kontrolis
gasaZliereblad. saqarTvelo da samxreT os-
eTi ukve muSaobdnen savaraudo samSvidobo
SeTanxmebaze da 2000 wels am mimarTulebiT
mokrZalebuli nabijic gadaidga e.w. badenis
gegmis samuSao variantis SeqmniT. marTalia,
es dokumenti yvela sakiTxs ver agvarebda,
magram mainc saxavda im mimarTulebas, rasac
SesaZloa konfliqtis mSvidobiani mogvarebis
gza gaexsna. Tumca xelisuflebaSi putinis
mosvlis Semdeg moskovma cxinvalis xelisu-
flebis saTaveSi sakuTari kacis moyvana moaxerxa
_ yofili Cempioni-moWidavis, eduard kokoiTis,
romelic nasamarTlevic iyo da organizebul
danaSaulTan kavSirSi SemCneulic. ase rom,
2001 wels xelisuflebis cvlam bolo mouRo
cxinvalSi yovelgvar saubars saqarTvelosTan
SesaZlo mSvidobis ZiebasTan dakavSirebiT;
isini, vinc molaparakebis survils gamoTqvam-
dnen, maSinve CamoaSores samxreT oseTis xe-
lmZRvanel Tanamdebobebs. rogorc amboben,
prezidentad gaxdomisTanave kokoiTim daxu-
ruli Sexvedra gamarTa mrCevelTa jgufTan
da swored am Sexvedraze uaryo badenis
gegma da sanacvlod saqarTvelosTan samxedro
dapirispirebis gziT `samxreT oseTisTvis~
damoukideblobis mopovebis sakuTari gegmac
wamoayena. kokoiTis xelisuflebaSi bevri sak-
vanZo saministros saTaveSi TandaTanobiT
ruseTis dazvervis yofili kadrebi movid-
nen, visac manamde oseTTan araviTari Sexeba
ar hqoniaT. afxazeTma cota ufro meti
avtonomiurobis SenarCuneba moaxerxa, magram
moskovis wnexi aqac gaZlierda, rac imaSi
gamoixata, rom Tavdacvis ministrica da Stabis
ufrosic rusebi iyvnen. rogorc afxazeTSi,
ise samxreT oseTSi separatistuli adminis-
traciebis biujetis lomis wilsac igive
moskovi avsebda. putinis iniciativiT, 2002
wlidan afxazeTisa da samxreT oseTis mosax-
leobisTvis rusuli pasportebis gacemis
gamalebuli kampaniac daiwyo. es pasporti
zogadad TiTqos gadaadgilebas aiolebda,
Tumca sinamdvileSi iqaurebi ZiriTadad mx-
olod ruseTSi Tu midi-modiodnen.
pasportizaciis am iZulebiT meTodiT
moskovma, ubralod, sakuTari yalbi di-
aspora Seqmna orive regionSi da kontr-
olis axali berketebi aamoqmeda, anu
jer kidev saqarTvelos teritoriad aRi-
arebul mxareebSi aTasobiT rusuli paspor-
tis darigebiT, SemdgomSi ruseTi `saku-
Tari moqalaqeebis~ dacvis motiviT mo-
qmedebis uflebas iZenda.
moskovSi Casuli dasavleli politikose-
bic putinis risxvis sagani xdebodnen da es
ukanaskneli arc maTTan saubarSi erideboda
pirdapir muqaras _ gayinul konfliqtebs
Tbilisis reJimis winaaRmdeg gamoviyenebo.
2006 wlis oqtombris bolos, moskovs aSS-
is saxelmwifo mdivani qalbatoni raisi stum-
robda. oficialuri sadilis Semdeg igi
pirispir Sexvda putins _ moskovis maxlo-
blad mdebare `monadiris qoxSi~ da saubri-
sas sityva saqarTvelozec Camovarda. putinis
toni imave wams Seicvala da man saakaSvilis
sawinaaRmdego mTeli tirada wamoTqva. dau-
faravad ganucxada stumars, rom Tuki saqarTve-
los lideri rodisme gabedavda afxazeTisa
Tu samxreT oseTis winaaRmdeg moqmedebas,
moskovi amas samxedro ZaliT upasuxebda da
rogorc afxazeTis, ise oseTis damoukide-
blobas ukve oficialurad aRiarebda. raisma
upasuxa, yvela mxares da maT Soris ruseT-
sac Tavis Sekaveba gvmarTebso;
man xazgasmiT uTxra putins _ SeerTe-
buli Statebi saqarTvelos teritoriul
mTlianobasa da sadavo sakiTxebis mSvi-
dobian mogvarebas uWers mxars da nebi-
smieri mxridan Zalis gamoyenebas win
aRudgebao. mere gaafrTxila kidec puti-
ni, moskovis samxedro intervencias aSS-
ruseTis urTierTobebisTvis Zalze mt-
kivneuli Sedegebi mohyvebao. ruseTis
prezidenti wamoenTo, fexze wamoxta da
oTaxidan gavida.
gayinuli konfliqtebis amgvar qmediT
berketad gamoyenebas ruseTis mxridan isic
ganapirobebda, ramdenad mniSvnelovani iyo
saqarTvelosTvis am dakarguli teritorieb-
is dabruneba. saakaSvili xelisuflebis saT-
aveSi aramxolod demokratiis, aramed qveynis
gamTlianebis dapirebiTac movida. marTalia,
afxazeTisa da samxreT oseTis dakargvis
pasuxismgebloba mis winamorbedebs ekisrebo-
daT, man saqarTvelos teritoriuli mTlianobis
dacvis amocana #1 prioritetad gamoacxada
jer kidev inauguraciisas warmoTqmul sity-
vaSi. zogjer dasavlel diplomatebs isic
ki eCvenebodaT, TiTqos igi Tanamedrove am-
rikuli tipis politikasa da me-19 saukunis
droindel centraluri evropisa Tu balka-
nur nacionalizms urevda erTmaneTSi. roca
dasavlelebi urCevdnen xolme, jerjerobiT
mainc, es konfliqtebi ̀ gverdze gadadeo~, is
ara marto warsul usamarTlobebze,
ltolvilebsa Tu separatistul regionebSi
arsebul savalalo mdgomarobaze iwyebda
saubars, aramed im Rrma rwmenasac adas-
turebda, rom verc TviTon da verc misi
xelisufleba politikurad ver gaZlebda, Tuki
am teritoriebis dakargvas Seegueboda.
da bevri kritikosic saakaSvils swored
amas uTvlida Secdomad. maTi azriT, saqarTve-
los prezidents gayinuli konfliqtebi,
rogorc ̀ memkvidrobiT miRebuli~ problema,
droebiT unda daeviwya da pasuxismgeblobis
mTeli tvirTi sakuTar winamorbedebze gada-
etana. aseTi kritikosebis gancxadebiT, qarTul
sazogadoebas gacilebiT metad adardebda
umuSevrobis problema vidre dakarguli
teritoriebis dabruneba; Tumca amgvari xe-
dva, Sesaloa, metismetad gamartivebulic
gaxldaT:
Tuki saakaSvilis dasavleTsa da nato-
sTan integrirebis strategias sazogadoe-
bis 70-dan 80 procentamde uWerda mxars,
dakarguli teritoriebis dabrunebis mxar-
damWerTa ricxvi kidev ufro maRali iyo.
rogorc Cans, qarTuli sazogadoebisTvis
es bevrad mtkivneuli Temaa, vidre amis
dajereba dasavlel damkvirveblebs surdaT.
asea Tu ise, saakaSvili ar apirebda
pasuxismgeblobas gaqceoda da ar ecada
mainc, es teritoriebi daebrunebina: mas
daviT aRmaSeneblis magaliTi ar asvenebda.
amave dros saakaSvilma realurad daadas-
tura, rom uars ambobda sakuTari winamorbe-
debis upasuxismgeblo da romantikul nacio-
nalizmze: moqalaqeobis miseuli gageba eT-
nikurobis niSans ar emyareboda; igi respub-
likeli gaxldaT _ oRond ara partiuli
niSniT. mas surda damoukideblobis mopove-
bis Semdeg saqarTvelos saTaveSi myof neb-
ismier liderze Sors wasuliyo samxreT
oseTisa da afxazeTisTvis avtonomiebis SeT-
avazebis mxriv, magram, imavdroulad, saqarTve-
los teritoriuli mTlianobis ideis erT-
gulic rCeboda. prezidentobis pirvel TveebSi
saakaSvils mTavari politikuri krizisis mog-
vareba qveynis samxreT dasavleTiT mdebare
aWaris avtonomiur respublikaSi mouwia. aWaris
dedaqalaq baTumSi mdebareobs qveynis mTa-
vari porti; esaa mdidari anklavi, romelsac
imxanad erTpirovnulad marTavda iuri luJk-
ovTan _ moskovis merTan ̀Sekruli~ narkobar-
oni aslan abSiZe.
saakaSvilma moaxerxa krizisis mSvidobi-
anad ganmuxtva, sazogadoebis mobilizebis
gziT gandevna abaSiZe da saerTod, `xalxis
Zalis~ taqtikis bevri iseTi saSualeba gam-
oiyena, ramac vardebis revoluciis warmate-
ba uzrunvelyo. abaSiZe 2004 wlis maisSi
gadadga da ruseTis yofil sagareo saqme-
Ta ministr da imxanad saxelmwifo usafrTx-
oebis sabWos Tavmjdomare igor ivanovTan
_ sxvaTa Soris, warmoSobiT naxevrad
qarTvelTan _ erTad moskovs gafrinda.
saakaSvilma es gamarjveba amayad Seracxa
`meore usisxlo revoluciad~ da demokrati-
isa da samoqalaqo sazogadoebis gamoyeneb-
is axal gzad _ adgilobrivi separatistu-
li diqtatorebisTvis Zalauflebis xelidan
gamosaglejad. swored maSin man erTxel
kidev dado piroba, kvlavac ar daeSurebina
Zalisxmeva danarCeni ori separatistuli
provinciis kvlav saqarTvelos iurisdiqcia-
99(gagrZeleba Semdeg nomerSi)
Si dasabruneblad.
moskovi SedarebiT mSvidad Seegua am
ambavs: albaT imitom, rom abaSiZe imdenad
odiozur pirovnebad moCanda, misi dacva
arc uRirda; magram ruseTis gadasaxedidan,
`saqmeebi ase ar keTdeba!~ mokled, moskovi
alTas iyo da saakaSvili kidev _ balTas.
mogvianebiT putinma gaafrTxila kidec saakaS-
vili _ Cemgan meti daTmobis imedi nu
geqnebao! SemdgomSi saakaSvilmac gaixsena es
saubari da putinis sityvebi:
`gaxsovdes, aWaris saqmeebSi ar Caveri-
eT, magram samxreT oseTsa da afxazeTSi
igive mcdeloba xeirs ar mogitanT!~.
momdevno wlebSi putini dasavlel liderebTan
saubrebSi mudmivad ixsenebda aWaras da am
magaliTiT surda daemtkicebina _ ramdenad
arasaimedo iyo saaka|Svili gayinul konfliqtebT-
an mimarTebaSi. es iyo ruseTis samoqmedo
modelis kidev erTi gamoxatuleba: roca sax-
elgatexil narkobaronze kanonierebisa da
wesrigis saxeliT mopovebulma mcire gamar-
jvebam SeiZleba ukuSedegi iqonios da saqarTve-
los prezidentis arasaimedobis mtkicebule-
bad iqnes warmodgenili. aWaris movlenebis
Semdeg moskovma kidev ufro gaaZliera kon-
troli afxazeTsa da samxreT oseTze.
saakaSvilis strategia ramdenime komponents
moicavda: umniSvnelovanesi, albaT, mainc
saqarTveloSi wesrigis damyareba gaxldaT. aravin
isurvebda welSi gatexil da arSemdgar sax-
elmwifoSi cxovrebas, sadac korufcia yvaoda
da ekonomikuri SesaZleblobebi ukiduresad
SezRuduli Canda _ miT ufro, afxazeTisa
da samxreT oseTis gaucxoebuli umciresobeb-
isaTvis. Tuki saqarTvelos am dakarguli mx-
areebis dabrunebis raime imedi hqonda, mas
jer kidev demokratiuli da mdidari sa-
zogadoebac Tavadve unda Seeqmna. msgavsi xed-
va, e.w. magnitis Teoriis erTgvar saxecvlile-
bas warmoadgenda: saqarTvelos xelmZRvanelo-
bas principulad gaazrebuli hqonda uSualo
kavSiris arseboba saqarTveloSi reformebis
warmatebasa da gayinul konfliqtebs Soris.
samomavlo gaTvla gulisxmobda, rom saqarTvelo-
Si cxovrebis ukeTesi pirobebis SeqmniT, sab-
oloo jamSi, afxazebica da osebic for-
malur damoukideblobasa Tu sulac, ruseTTan
mierTebas, minc saqarTvelosTan farTouflebi-
ani kavSiris Sekvras amjobinebdnen. marTalia,
Tavdapirvelad saakaSvili amaze ar amaxvilebda
yuradRebas, magram saboloo mizani mainc saqarTve-
los dasavluri ganviTarebis xazis gatarebiT
afxazebisa Tu osebisaTvis konfederaciul
gaerTianebaSi ukeTesi cxovrebis |SeTavazeba iyo.
saakaSvilisTvis meore prioriteti misi
erT-erTi winamorbedis damangrevel Sida-
politikaze uaris Tqma da imis aSkara
gancxadeba gaxldaT, rom saqarTveloSi
umciresobebs uflebebic hqondaT da mo-
mavalic.
marTalia, mowinaaRmdegeebi cdilobdnen mis
moRvaweobaSi gamsaxurdias ugunuri roman-
tikuli nacionalizmis gagrZeleba daenaxaT,
magram sinamdvileSi swored saaka|Svilma SesTavaza
separatistebs uaRresad farTo avtonomia. es
SeTavazebebi avtonomiis imdenad maRal xarisxs
gulismxobda, arsebiTad, damoukideblobis
tolfardic ki iyo, ramdenadac saubari adg-
ilobriv doneze gadawyvetilebebis miRebis
uflebis delegirebas, Tavisufal ekonomikur
zonebs, federalur struqturebSi arapropor-
cul warmomadgenlobas, farTouflebebiani
federaluri struqturis farglebSi enisa da
kulturuli TviTmyofadobis sruli dacvis
garantiebs exeboda. iyo SemoTavazebebi aseve
saqarTvelo-ruseTis sazRvarze garkveuli RonisZ-
iebebis gatarebis Sedegad samxreT oseTis
mosaxleobisTvis oseTSi mimosvlis gaiolebi-
sa da maTTvis ormagi moqalaqeobis moqnili
meqanizmis SemuSavebis Taobazec. erTaderT
xelSeuxebel pirobad saqarTvelos teritori-
uli mTlianoba rCeboda _ sxva yvelaferi
molaparakebebis sagani SeiZleboda gamxdariyo.
mesame: Tbilisi aSkarad xedavda, rom arse-
buli formatebi da samSvidobo mandatebi
calmxrivi iyo, rac, Tavis mxriv, problemis
mogvarebas Zalian uSlida xels. es saqarTve-
los prezidentisTvis yelSi gaCxerili Zvaliv-
iT iyo da am mandatebis Secvla imTaviTve mis
umTavres amocanas warmoadgenda. Tavis droze
saqarTvelo iZulebuli Seiqna, amgvar pirobebs
daTanxmeboda, radgan qveyana uaRresad dasus-
tebuli iyo da sxvagvarad cecxlis Sewyvetas
veranairad ver miaRwevda. mandatis pirobebi
saqarTvelosTvis aseve xelSeuxebels xdida
konfliqtebis sakuTari ZalebiT mogvarebas.
nadvili samSvidobo procesis dasawyebad jer
am pirobebis Secvla iyo aucilebeli. saqarTve-
los surda nabij-nabij moezida regionSi
saerTaSoriso warmomadgnloba da saerTaSoriso
Tanamegobrobis monawileobis xarisxic _
gaero-sa da euTo-dan dawyebuli, evrokavSiris
CaTvliT. gegma ruseTis faqtobrivi monopo-
liis aRmofxvras gulisxmobda. formatis Secvla
imitomac iyo mniSvnelovani, rom adilze ukve
moTxovnilebebic sruliad gansxvavebuli gam-
oikveTa: arsebuli struqturebi da wesebi
ufro metad cecxlis Sewyvetasa da ZalTa
daSoriSorebas iyo misadagebuli; axla raRac
iseTi meqanizmebis SemuSaveba xdeboda saWiro,
rac ndobis aRdgenasa da konfliqtis mog-
varebas Seuwyobda xels.
Tumca saakaSvili mxolod Taflakveris imedad
ver iqneboda _ mas maTraxic esaWiroeboda.
cxadia, surda diplomatiuri meTodebiT mo-
qmedebac ganegrZo, oRond zurgs ukan Zalac
unda dgomoda. erTi mware gakveTili me-20
saukunis 90-iani wlebis omebic iyo misTvis
_ roca saqarTvelos uTuod sWirdeboda
Zlieri saxelmwifo da armia, ris arsebobasac
ruseTi aucileblad gaiTvaliswinebda da
qveynis saSinao saqmeebSi samxedro Carevas ase
Tamamad veRar moaxerxebda. gulubryvilod arc
imis sjeroda, rom soxumsa da cxinvalSi
msxdomi separatisti liderebi nebayoflobiT
daTmobdnen TavianT skamebs. saakaSvilis azriT
isini metismetad komfortulad grZnobdnen Tavs
da sakuTari mdgomareobis SenarCunebac did-
wilad swored am konfliqtebis arsebobaze
iyo damokidebuli. mas surda isini daerwmu-
nebina, rom status-kvo mudmivi maxasiaTebeli
ar iyo da, ase Tu ise, rodisme mainc
Seicvleboda.
ra Tqma unda, saakaSvils erCivna, cv-
lileba mSvidobianad da SeTanxmebulad ganx-
orcielebuliyo, magram, amave dros surda,
samxedro gadawyvetis SesaZleblobac ar gamo-
ericxa. es, erTis mxriv, molaparakebebisas
met wonasa da Zalas Sematebda naTqvams, da
meore mxriv, Tu saqme omze midgeboda, ami-
saTvis mzad yofiliyo. anu separatistebTan
urTierTobaSi is orive taqtikas uzavebda
erTimeores:
saubarSi SeeZlo uceb gadamxtariyo sep-
aratisti liderebis izolirebisa da maT
mimarT wnexis gaZlierebis muqaridan _
TanamSromlobisa da iseTi qmediTi mSvi-
dobis pirobebis SeTavazebaze, razec man-
amde SeiZleba verc veravis eocneba da
gonieri kaci arc uars ityoda. amitomac
bevri ucxoelisTvis bolomde gaugebari
rCeboda, ra iyo saqarTvelos preziden-
tisTvis ZiriTadi samoqmedo xazi da, saer-
Tod, misi bolomde ndoba Tu SeiZleboda.
mokled, im dros, roca saakaSvili Tan
samSvidobo iniciativebiT gamodioda da ̀faru-
li diplomatiis~ sakuTari receptebiT mo-
qmedebda, Tan qarTuli policiisa da Seiar-
aRebuli Zalebis ganaxleba _gaTanamedroveo-
basac mizanmimarTulad cdilobda. garkveuli
TvalsazrisiT, es, ubralod, im zogadi strate-
giis nawili iyo, rac Zlieri saxelmwifos
Seqmnas iTvaliswinebda _ sakuTari moqalaqeebis
dasacavad, oRond saakaSvils samxedro kuTx-
iT nato-s standartebTan daxloebis sur-
vilic amoZravebda da imgvari viTarebis miR-
wevas cdilobda, roca saqarTvelo, me-20
saukunis 90-iani wlebisgan gansxvavebiT, sepa-
ratistul |SeiaraRebul ZalebTan SexlaSi ukve
aRar damarcxdeboda. es iyo aseve gzavnili
ruseTisTvisac _ viciT, saqarTvelos serio-
zulad ar aRiqvamT, sanam qveyana namdvilad
ar gaZlierdeba da sakuTari Tavis dacvis
unars ar SeiZenso. saqarTvelos samxedro
Zlierebis zrda erT-erT im gzad moiazrebo-
da, rasac ruseTis asimetriuli pozicia unda
Seecvala da saakaSvilis mdgomareoba gaem-
yarebina. saakaSvils surda, ruseTs gaecno-
bierebina _ Tuki masTan brZolis provocir-
ebas moindomebdnen, pasuxic sTanado iqneboda.
am SemTxvevaSi, masSi ukve manerhaimma gaiRviZa.
rogor upasuxes am strategias afxazebma,
osebma da rac mTavaria, moskovma? pirvelma
orma TavdacviTi zRudeebi aago, kidev ufro
gaemijna saqarTvelos, urTierTTanamSromloba
gaaRrmava da moskovs mimarTa TxovniT, bo-
los da bolos, erTxel da samudamod ecno
maTi damoukidebloba. roca Tbilisi afxazur
Tu samxreT osur mxares sTavazobda saidum-
lo Sexvedras, erTica da meorec, rogorc
wesi, yurs iyruebda. separatist liderebs
mSvenivrad moexsenebodaT, rom maTi Zalau-
flebis wyaro ruseTTan kavSirsa da anti-
qarTul nacionalizmSi moiazreboda. maTi
identoba saqarTvelosTan dapirispirebis gancdaSi
iyo fesvgadgmuli _ Tuki es anklavebi
marTlac gaixsneboda gare samyarosTvis, iqaur
liderTa umravlesoba, savaraudod, skams veR-
arc SeinarCunebda. maTTvis aucilebeli iyo
`alyaSi moqceulTa~ imiji SeeqmnaT da saqarTve-
lo karsmomdgar, dauZinebel mtrad warmoeCi-
naT: yovel jerze, roca ki saqarTvelo
axali samSvidobo iniciativiT gamodioda,
Zlierdeboda saakaSvilis ganqiqeba da misgan
pirsisxliani mtarvalis xati iqmneboda.
moskovi, faqtobrivad, waugebel TamaSs
TamaSobda: oficialurad kvlavac saqarTve-
los teritoriul mTlianobas aRiarebda da
amiT sakuTari ̀ konstruqciulobis~ warmoCe-
nas cdilobda; dasavlel diplomatebTan
saubrebSi rusi kolegebi xSirad miuTiTebdnen
afxazebisa da osebis mxridan maTi aRiarebis
Txovnaze da es imis sabuTad mohqondaT, ra
rTuli iyo ruseTisTvis amgvari wnexis ga-
Zliereba da separatistebis daJinebuli moTx-
ovnebis Sekaveba. amave dros, es gaurkveveli
viTarebac ruseTisave wisqvilze asxamda wy-
als: konfliqtebis mogvareba, ra Tqma unda,
Seasustebda ruseTis gavlenas saqarTveloze
da Tbiliss dasavleTTan integraciisaTvis
gauxsnida xel-fexs. amis daSveba ki ruseTs
cocxali TaviT ar surda.
dasavleTi karga xnis win mixvda, rom
ruseTs am anklavebis cxel wertilebad
Senaruneba surda _ sakuTari gavlenis
maqsimalurad gasazrdelad da saboloo
miznis misaRwevad.
erTgvari paturi situacia Seiqmna: Tuki,
erTi mxriv, qarTvelebi sxvadasxva nabijebis
gziT cdilobdnen konfliqturi zonebi gare
samyarosTvis gaexsnaT da iq am samyaros
gavlena gaezardaT, separatist liderebs
sakuTari statusisa da aRiarebis garda
araferze surdaT saubari. cxadia, es
saqarTvelosTvis anaTema gaxldaT. separat-
istebi status-kvos uryevad SenarCunebas
eswrafvodnen, Tbilisi ki swored mis Secv-
laSi xedavda gamosavals. samSvidobo inicia-
tivebisa da gegmebis mravalwliani gadaRe-
Wvis miuxedavad, orive mxare wreze dadioda
da arc erT iniciativas gagrZeleba ar
mohyolia.
moskovsac ase erCivna da dasavleTSic
didad aravin cdilobda ufro qmediTi
nabijebis gadadgmas.
arada, viTareba marTlac CixSi Sevida da
saakaSvilic erTTavad am Cixidan gamosava-
lis ZiebaSi iyo.
saqarTvelos bevri partniori _ gan-
sakuTrebiT, evropaSi _ maincdamainc dar-
wmunebuli arc iyo saakaSvilis politikis
marTebulobaSi. maT Zalze afrTxobda neb-
ismieri saubari teritoriebis ZaliTa Tu
iZulebiT dabrunebis Taobaze; im SemTx-
vevaSic ki gamoxatavdnen xolme SeSfoTe-
bas, roca samxreT oseTis konfliqtis mog-
varebis kuTxiT saqarTvelo e.w. rbili Zalis
gamoyenebis strategiaze iwyebda saubars
da arc msgavsi taqtikis mxardaWeras apirebd-
nen. maT isic ar icodnen, ramdenad gul-
wrfeli iyo Tbilisi im samSvidobo geg-
mebTan mimarTebaSi, romelTac Semdgom gagr-
Zeleba da warmateba ar etyoboda. arc
ruseTis iZulebas apirebdnen samSvidobo
formatisa da mandatis Sesacvlelad da
arc arsebuli samSvidobo Zalebis sxva
kontingentiT Canacvlebis survils gamoTq-
vamdnen. yvelaze metad maT mainc saqarTve-
los samxedro Zalebis wvrTna da aRWurva
afrTxobdaT _ gansakuTrebiT im xmamaRa-
li gancxadebebis fonze, romlebSic teri-
toriebis iaraRis ZaliT dabrunebis sur-
vili cxadad gaismoda.
qarTvelebis azriT, dasavleTi mxolod
imas ambobda, risi gakeTebac ar SeiZlebo-
da, magram gamosavlis gzebs ar iZleoda;
maT araerTxel mousmeniaT gafrTxileba
Zalis gamoyenebis dauSveblobaze, magram
roca iqiT usvamdnen kiTxvas _ rogor
esaxeboda dasavleTs sinamdvileSi am kon-
fliqtebis mogvarebis perspeqtiva, pasuxi
mudam aradamajereblad JRerda xolme.
amgvar dilemebs da maT gamo Seqmnil
daZabulobas piradad gadavawydi, roca 2006
wlis gazafxulze saqarTveloSi viTarebis
gasacnobad Camovedi. swored maSin Sevxvdi
imJamindel Tavdacvis ministr irakli oqru-
aSvils. is SesaZlo samxedro moqmedebebis
yvelaze Tavgamodebuli damcvelis saxeliT
iyo cnobili _ Tavad cxinvaleli, pirobasac
debda, ministrobidan gadavdgebi, Tuki am
gandgomil provinciaSi saqarTvelos kontroli
2007 wlis 1 ianvramde ver aRvadgineTo.
ministrad daniSvnis Semdeg, man da misma
Stabma warsulis is samxedro operaciebi
Seiswavles, roca ama Tu im mxarem moulod-
neli strategiisa da swrafi reagirebis
Sedegad mizans miaRwia: ase magaliTad, is-
raelis moqmedeba 1967 wels da operacia
`grigali~, roca 1995 wels xorvatiuli, bos-
niuri da bosniur-xorvatiuli Zalebis mier,
gaero-s samSvidoboebis xelSewyobiT, sul
ramdenime dReSi moxerxda bosniur-serbiuli
armiis ganadgureba, ramac xorvatiasa da
bosniaSi omis dasrulebis winapiroba Seqmna.
Tumca bolomde gaurkveveli darCa, ramde-
nad seriozuli iyo ministris gancxadebebi
da didgulobis ra nawils Seicavda _ aki
uyvarda xolme stumrebis daTvze sanadirod
dapatJeba kodoris xeobasa Tu sxva wertileb-
Si... bevris azriT, jer kidev 2004 wlis
zafxulSi, swored misma mkacrma ritorikam
da taqtikam ganapiroba adgilobrivi Setake-
bebi samxreT oseTSi.
imavdroulad, oqruaSvili TandaTano-
biT saakaSvilis potenciur sapirwoned
da metoqedac ki ikveTeboda.
rogorc amboben, isini Tavidanve SeTanxmd-
nen, rom Tavdacvis ministri sajaod `qoris~
rols itvirTebda, prezidenti ki _ ufro
zomier pozicias daikavebda, raTa Tbilisis
dasavleli mokavSireebi ar daefrTxo. magram
oqruaSvilis gancxadebebma xalxSi gamoZaxili
hpova da misma popularobam imata. Jvanias
gardacvalebis Semdeg sul ufro gaxSirda
saubrebi misi saakaSvilis memkvidred moazre-
bis Taobaze da maTi dapirispirebis Temamac
wamoiwia win. rodesac oqruaSvils Tavdacvis
saministroSi piradad Sevxvdi, mas saakaS-
vilTan ukve daZabuli urTierToba hqonda.
1010
2011 wlis agvisto niSandobliviaRmoCnda ruseTisa da
afxazeTisaTvis. . .Cveni amaRlebuli
urTierTobebi sazarel gorgladCaiwna, rac kargad iniRbebapolitikuri lozungebiT.
afxazeTi da sicariele
afxazeTis pirvel saidumlos maSin Cawvdeb-
iT, Tuki iq manqaniT CaxvalT. soWis ser-
pantinze legendaruli, sakurorto, patara
qalaqebia gamwkrivebuli. sezonze isini xalxiT
isea gadaWedili, rogorc moskovis metros
vagonebi pikis saaTSi. sazRvars mxolod
mravalsaaTiani rigis Semdeg gadakveT. afx-
azebma ratomRac gaxurebuli sakurorto
sezonisas wamoiwyes mdinare fsouze gade-
buli xidis remonti. es Raribi da damoukide-
beli respublikis biujetis winaaRmdeg di-
versias hgavs... Tumca oficialuri pirebi
gvarwmunebdnen, rom turistebis nakadze am
remonts araviTari gavlena ar mouxdenia...
iqneb afxazeTs arc ise sWirdeba es dau-
patiJebeli stumrebi _ turistebi?
pirveli, rac gaognebT afxazeTSi, es sica-
rielea. carieli plaJebi, gzebi, qalaqebi da
dabebi, sadac saxlebis TiTqmis naxevari an
`amoRamebuli TvalebiT~ Semogcqerian, an po-
lieTileni aqvT gakruli fanjrebze... magram
aba scade da amgvar gamocarielebul, mitove-
bul saxlSi dasaxldi! Cveni gamcilebeli,
afxazeTSi cnobili Jurnalisti da polito-
logi, icinis, wuTic ar gava da avtomatebiT
SeiaraRebuli adamianebi dagadgebian Tavze _
eee, Sen aq ras akeTeb, es Cveni saxliao.
gamcilebeli xarxarebs da gveubneba, rom Tu
am SeiaraRebul xalxs etyvi, es saxli viyid-
eo, mere kidev ufro sasacilo iqnebao...
yvela es mitovebuli aTasobiT saxli arat-
itulovani erovnuli kuTvnilebisaa: qarTuli,
rusuli, somxuri, berZnuli. Tu isini afxazuri
araa, maSin adgilobrivi gagebiT, praqtikulad,
aravisia. afxazeTi _ es afxazi xalxis nacio-
naluri saxelmwifoa da ara sxvebisa, Tuki
vinmem jer kidev ver gaigo es da aqamde
iluziebiT cxovrobs. amaze metyvelebs respub-
likis uaxlesi istoria _ iyo afxazTa 17
procenti, gaxda 50-ze meti. sad gaqrnen sxva
danarCeni xalxebi _ qarTvelebis gamoklebiT
_ da ratom ar Cqaroben am madlian mxareSi
dabrunebas, sadac ukve 15 welia, rac omi aRar
aris? ratomaa carieli es uZvirfasesi miwebi?
kodoris xeobaSi mdebare dangreul be-
tonis xids vuaxlovdebiT da gamcilebeli
mwuxared gveubneba: ̀ ai, datkbiT, rad aqcia
aqauroba 2008 wels Tqvenma rusulma armi-
am, Tqvenma tankebma~.
naTqvami imdenad velurad JRers, rom
erT-erTma Jurnalistma Zlivs moikriba Zala
amoeRerRa: `magram maT xom es borotebiT
ar gaukeTebiaT! maT xom Tqven gadagarCines!~
mosaubre gamofxizlda da myis Secvala
toni, Tqva, rom, ra Tqma unda, isini mad-
loblebi arian ruseTisa... rogorc Cans, is
fraza, romelic Cven gavigoneT, Sidagamoy-
enebisTvis iyo gamiznuli...
mTielTa stumarTmoyvareobisdaundobeli kanonebi
afxazeTSi wminda saqmed miiCneva stumris
daTroba. ise daTroba, rom mas manqanaSi
pirRebineba daemarTos, rom magidis qveS daec-
es da xeliT gasatani gaxdes, rom stumari
diliT itanjebodes da kvdebodes, mere nasmurevs
ebrZodes da yvelaferi Tavidan meordebodes.
oficialuri versiiT, es yvelaferi raRac
kosmiuri kavkasiuri gulRiabisa da stumarT-
moyvareobis saxeliT keTdeba. sinamdvileSi ki
stumars erTaderTi mizniT aTroben _ daam-
ciron ̀didi miwidan~ mosuli, aCvenon, rom is
raRaciT mainc susti da dabalia aqaur avto-
qtonur xalxze. ̀komsomolskaia pravdas~ arams-
melma korespondentebma icodnen es kavkasiuri
saidumlo da dalevis yvela SemoTavazebaze
pasuxobdnen: `me kuWis wyluli maqvs~, `me
tuberkulozi mWirs~. Cven iqve gvTavazobdnen
oriod idiotur recepts yvelafris samkur-
nalod _ dawyebuli kiboTi, dasrulebuli
SidsiT _ da dasaleviT aRar gvawuxebdnen.
samagierod, Cven gvqonda ̀ bedniereba~, fxizeli
TaviT mogvesmina saubrebi sufrasTan imasTan
dakavSirebiT, Tu rogor awyobda ruseTi sa-
masi wlis manZilze CrdiloeT kavkasiaSi geno-
cids da moskovis metroebSi dokumentebis
totalur Semowmebebzec... da ra Tqma unda,
aravin apirebs, apatios es yvelaferi ruseTs.
Tu situacias fxizlad SevxedavT, afxazeTs
turistuli perspeqtivebi ar aqvs. erTaderTi
upiratesoba _ rekreaciul-bunerivi zonis
sicarielea. kavkasiuri stumarTmoyvareoba _
es miTia. Cven yovel nabijze vejaxebodiT
faqts, rom yvelaze paTosur kafeebSic ki
2011 weli, 20 agvisto
qarTveli winaswarmetyveli lela kakulia
erTaderTia winaswarmetyvelTa Soris, romel-
mac politikaze saubari gabeda. ukve 20 welia,
rac saqarTvelos politikosebi da biznes-
elita yurs ugdeben qalbatoni lelas progno-
zebs, xolo ubralo adamianebma xSirad zepi-
rad ician misi xedvebis Sesaxeb. ruseTis cx-
ovrebaSi mosalodneli didi movlenebis win
`konkretno.ru-s~ korespondenti ewvia adamians,
romelsac xSirad ̀qarTvel vangad~ moixsenieben.
sergei mironovi da valentina matvienko _ es
saxelebi JRers maSin, roca saubari ruseTis
saxelmwifos mesame pirs _ federaciis sabWos
Tavmjdomares _ exeba. rogor xedavs lela
kakulia TiToeuli maTganis momavals?
moxvedra im adamianTan, romelic sul
ufro didi popularobiT sargeblobs aramx-
olod saqarTveloSi, aramed am yofili
sabWoTa respublikis farglebs gareTac,
praqtikulad, SeuZlebelia. amerikeli, ger-
maneli, ebraeli milionrebi Tavs evlebian
qalbaton lelas, magram igi mainc erideba
maTTan Sexvedras. bolo dros winaswarmetyveli
cnobili gaxda ruseTis oligarqebs Sorisac.
politikosebi kidev calke istoriaa. erTni
cdiloben piradad Sexvdnen winaswarmetyv-
els, meoreni sakuTari ndobiT aRWurvil
pirebs agzavnian masTan. ubralo xalxs ki
qalbatoni lela ise uyvars, rogorc erovnuli
gmiri _ SigadaSig, fanatiurad _ izepireben
winaswarmetyvelebebs, Cuqnian suvenirebs, mow-
iwebiT esalmebian quCaSi da xaroben, roca
misi naTqvami sruldeba. arada, sruldeba...
winaswarmetyvelis eleqtronul fostaze
yoveldRiurad 60-70 werili modis masTan
Sexvedris TxovniT, xolo telefoni, romlis
nomris mosapovebladac yvela xerxs mimar-
Taven, TiTqmis Seuwyvetliv rekavs. qalba-
ton lelas arcTu Zalian moswons, roca
mas vangas adareben, radgan ambobs, rom
bulgareli naTelmxilveli, praqtikulad, ar
interesdeboda politikiT.
roca asrulda lela kakulias winaswar-
metyveleba iaponiis birTvul katastrofaze,
mas amomavali mzis qveynis konsuli ewvia,
raTa Seetyo, saidan iyo mosalodneli Semde-
gi saSiSroeba.
qarTveli winaswarmetyvelis erT-erTi bolo
xilva gaxlavT israelsa da arabul sam-
yaros Soris arsebuli myife mSvidobis
ngreva, rasac palestinis `gaqroba~ mohyveba.
es xilva 2011 wlis 20 aprilsaa Cawerili. iq
aris aseTi sityvebi: Tel-avivi Tavad mi-
iRebs gadawyvetilebebs da amerikis SeerTe-
buli Statebis mimarT sakuTar damokide-
bulebazec gaakeTebs gancxadebas: `Cven ar
gvWirdeba Zveli megobris rCevebi. Tavad
viciT, rogorc unda vimoqmedoT~.
axla, ukve ramdenime dRea, rac israelsa
da egviptes Soris Setakebebi grZeldeba.
konfliqtSi aqtiurad monawileoben pales-
tinelebic. israelma Razas seqtorsac Seu-
tia. siriam da iranma ki ukve gamoTqves
arabi ZmebisTvis mxardaWeris survili.
da ra moeliT or rus politikoss,
romelTagan erTi federaciis sabWos Tavmj-
domaris postidan moxsnes, xolo meore Tavdau-
zogavad cdilobs daikavos es Tanamdeboba
ruseTis prezidentis siaxloves?
lela kakulias sityvebiT, sergei mironovs
kidev aqvs politikuri momavali. man war-
sulSi pirad cxovrebasTan dakavSirebuli Rrma
sulieri dartyma miRo. is wesieri adamiania,
magram arasakmarisad Zlieri saimisod, rom
kremlis axlandel xelmZRvanelobas winaaRm-
degoba gauwios. pirvelad, roca mironovis
gvari vaxsene, winaswarmetyvelma brZana: me
vxedav, is dgas rogorc patara jariskaci,
xolo Tavi TeTri aqvs. Tu qalbatoni lelas
sityvebs virwmunebT, federaciis sabWos yo-
fil spikers ar Seswevs unari, mmarTveli
partiis winaaRmdeg seriozuli opoziciuri
partia Seqmnas, magram momavalSi SeuZlia
Tanamdeboba daikavos ruseTis xelisufleba-
Si. magaliTad, gaxdes sagareo saqmeTa samin-
istros Tavkaci, vinaidan misdami kargi damok-
idebuleba aqvT ucxoeTSi.
rac Seexeba valentina matvienkos, romel-
sac winaswarmetyveli jiutad moixseniebs
merad, smolnis amJamindeli diasaxlisi Se-
Zlebs gaimarjvos 21 agvistos arCevnebSi,
amis Semdeg moxvdes moskovSi da raRac
drois ganmavlobaSi Seasrulos qveynis xe-
lmZRvanelebis neba. magram, rogorc lela
kakulia amtkicebs, arc dmitri medvedevsa
da arc vladimir putins aRar miaCniaT
matvienko `Tavisianad~. momavalSi mas didi
usiamovnebebi elis. sajaro gaxdeba korufciisa
da ojaxuri biznesis faqtebi, romlebsac
matvienkos ojaxi kanonis darRveviT axor-
cielebda. gamJRavndeba matvienkos vaJis qmede-
bebic, romelic cdilobda qalaqis ekonomikis
sxvadasxva sferoebis kontrolirebas. prob-
lemebi swored moskovidan wamova, sadac
matvienko gadabargdeba. da mokle xanSi es
qalbatoni politikidan wava.
male ruseTs xelisuflebaSi kvlav komu-
nistebi movlen. am xalxma SesaZloa sul sxva
saxeli dairqvas, magram isini socialuri
Tanasworobis principebis mxardamWerebi iqnebian.
oRond genadi ziuganovs ar unda egonos,
rom es winaswarmetyveleba mas exeba. rogorc
qalbatoni lela xedavs, ruseTis federaciis
komunisturi partiis moqmedi lideri Tana-
partielebs Soris avtoritets kargavs. komu-
nistebs sxva adamiani Caudgeba saTaveSi.
arasaxarbielo beds uwinaswarmetyvelebs
lela kakulia politikaSi TavSergul mil-
iarder mixail proxorovsac. winaswarmetyve-
lis azriT, misi politikuri momavali bne-
lia. ruseTi ar miiRebs adamians, romlis
seqsualuri midrekilebebi gansxvavdeba say-
ovelTaod miRebulisgan.
qalbatoni lelas winaswarmetyvlebebs
CineTis tragediis, italiis katastro-
fis, afrikaSi axali omis, belorusSi
lideris Secvlis, amerikaSi mosalodne-
li teraqtebis, indoeTSi masStaburi
wyaldidobis, aSS-is respublikeli prez-
identis, moskovSi masobrivi Setakebeb-
isa da sxva uamravi ramis Sesaxeb male
waikiTxavT saitze `konkretno.ru~.
internet-media internet-mediainternet-media
Jurnalisti, romlis werilsac qvemoT gTavazobT, Cveni mkiTxvelisTvisnacnobia. ramdenime Tvis win is ukve gaxldaT saqarTveloSi special-uri vizitiT _ qalbaton lelasTan Sesaxvedrad. es saocrad urwmuno,eWviani adamiani (Tavad gaxlavar amis mowme. _ i.g.) maSin imdenadgaognebuli darCa lela kakuliasTan SexvedriT, rom gadawyvita,sakuTari xarjiT eTargmna misi wigni da gamoeca ruseTSi. axlandeli,ganmeorebiTi vizitic swored wignis Targmanis gadaxedvasa da axaliinformaciebis miRebas emsaxureboda. faqtia, baton meteliovs sruli-ad ar axarebs is Canawerebi, romlebic misi samSoblos axlo momavalsexeba, magram ras izams? winaswarmetyveleba sruldeba (mokle xanSiigi ukve bevrjer darwmunda amaSi) da isic ise Rebulobs lelakakulias naTqvams, rogorc warmoiTqmeba.samSobloSi dabrunebulma kiril meteliovma ukve gamoaqveyna qalba-
ton lelasgan axladmiRebuli xedvebis pirveli nawili saitze`konkretno.ru~, romlis Targmansac aqve gTavazobT.
P.S. sxvaTa Soris, ramdenime Tvis win am saitze ganTavsebuli metelio-vis werilebi qarTveli winaswarmetyvelis Sesaxeb, mravalma sxva rusulmasaitma aitaca da sakuTar gverdze ganaTavsa. iwyeba lela kakuliaskidev erTi winaswarmetyvelebis asruleba, rom misi msoflio aRiarebasxva qveynebidan daiwyeba da rom erT-erTi pirveli ruseTia.
kiril meteliovi:
ruseTis xelisuflebaSi komu-
nistebi movlen, xolo matvienkos
ojaxur klans sasamarTlo elis!
1111
mxolod afxazebis Semdeg gvemsaxurebodnen. anu,
SekveTas mivcemdiT, amis Semdeg kafeSi Tu
adgilobrivi moqalaqeebi Semovidodnen, Cvens
Sesaxeb imave wams samudamod iviwyebdnen. ofi-
ciantma gogonam ver agvixsna, ratom xdeboda
es, magram Cven isedac yvelafers mivxvdiT.
imasac ki, Tu ratom ar SeiZleba `ucxonom-
rebian~ manqanaSi arafris datoveba, garda
SuSaze gakruli warwerisa: ̀ manqanaSi araferi
ar aris!~ mivxvdiT, ratom daaqvT gamocdil
rus turistebs yvelaferi faseuli mucelze
akruli CanTiT, romelzec meti saimedoobisTvis
orive xeli aqvT Semoxveuli. turisti stumari
araa, mis gamo pasuxs aravin agebs da arc
aravin gamoesarCleba. miufurTxebiaT im
faqtisTvis, rom mas respublikaSi fuli Se-
moaqvs. metis Rirsia!
respublikis yvelaze feSenebelur otel ̀ricSi~,
yvelaze-yvelaze karg nomerSi, `saprezidento
nomris~ gverdiT, wiTeli xis avejis garda,
aris aivnis gatexuli kari, gafuWebuli maciva\ri,
naxevrad damtvreuli torSeri, dabzaruli,
amtvreuli kedlebi, amomwvari noxebi, amoyrili
CamrTvelebi, moryeuli sawolebi da ase Sem-
deg. am yvelafris gamosworeba erT saaTSi
SeiZleba, magram etyoba aravis sWirdeba. ra-
tom? afxazeTis universitetis ekonomikis fakul-
tetis dekanma gagviSifra adgilobrvi `servi-
sis~ saidumloebebi: `afxazi Sin Zalian stu-
marTmoyvarea. is umaRles doneze gimaspinZlebs...
magram is ver gaakeTebs igives sastumroSi
Tanxis safasurad. turistuli biznesi _ es
raRac miuwvdomelia afxazuri mentalitetisTvis...~
arCevnebi, romelSic ukvegaimarjves
ruseTi demonstraciulad gadga gverdze
momavali saprezidento arCevnebisgan. rogorc
Cans, aq ukve yvelaferi gadawyvetilia. adgi-
lobrivi, soxumuri ̀ maidnis~ quCis politikis
yvelaze cecxlovani subieqtebic ki ar mala-
vdnen mowyenilobas: `araferi Seicvleba. vin
gaimajvebs, ukve yvelam icis _ es Sambaa~.
aseTive subieqturi da sevdiani STabeWd-
ileba Segveqmna winasaarCevno StabebSi stum-
robisas. aleqsandr anqvabis saarCevno Sta-
bis xelmZRvanelma ubralod uari Tqva Cven-
Tan saubarze. an araferi hqonda saTqmeli,
an yelSi amouvidaT umsxvilesi rusuli gamoce-
mebis Jurnalistebi.
raul xajimbam gamonaxa CvenTvis dro. is
gamocdili kandidatia _ ukve samjer iyrida
prezidentad kenWs. gasagebia, rom karmuli
gardasaxva arc amjerad moxdeba Tundac im-
itom, rom raul xajimbas gancxadebebi, rbi-
lad rom vTqvaT, amovardnilia adgilobivi
politikuri trendidan: ̀madloba ruseTs dax-
marebisTvis. magram Cven am fuls ubralod
vylapavT... ratom unda imuSaos CvenTvis rus-
ma gadasaxadis gadamxdelma? rodemde unda
gagrZeldes ase? sanam Tavad rusebi ar gvetyvian:
`batonebo, droa iswavloT muSaoba!~
premier-ministr sergei Sambas StabSi Tava-
zianad gvesaubrnen momaval `afxazur gar-
Rvevaze~, ise rom kinaRam CamogveZina... Cvens
SekiTxvaze _ rogor apirebs Tqveni gundi
im rusebis problemebis gadaWras, rom-
lebmac aq saxlebi SeiZines an odesRac
flobdnen maT? _ TiTqmis gamarjvebuli
kandidatis warmomadgenelma uCveulod mwvave
reaqcia misca: ̀Tu Sen aTi welia ar gamoCe-
nilxar, ar mogwonda reJimi, xels ar ga-
Zlevda afxazuri demokratia... da rogorc
ki raRac usafrTxoeba gaCnda da Senc mog-
inda aq raRacis qona, anu misi ukan dab-
runeba... aq samarTlianobis sakiTxi dgas.
amitom Cven migvaCnia, rom afxazuri mxare
sworad udgeba am sakiTxs~.
afxazeTSi dasvenebas Taviseburi specifika
aqvs: omis zedmetad bevri nakvalevi da
naklebi stumarTmoyvareoba.
naalafari saxli zRvasTan
respublikaSi ucxoels miwis yidvis aravi-
Tari ufleba ar aqvs. uZrav qonebas legalu-
rad sakuTar saxelze ver SeiZenT. magram Cven
mainc vcadeT _ vewvieT saagentos ̀ afxazeTis
uZravi qoneba~, sadac RviZli naTesavebiviT
Segvxvdnen. `afxazeTSi miwis yidva Zalian mo-
mgebiania!~ _ aWikWikda rieltori qalbatoni.
_ `male CvenTan arCevnebi Catardeba da amis
Semdeg fasebi oTxjer gaizrdeba!~...
motyuebis sqema ar Secvlila: fulis
sanacvlod gaZleven generalur mindobilo-
bas. aseTi mindobilobebi ki SeiZleba dastebad
gascen da miwis nakveTi ramdenjerac gnebavT,
imdenjer gayidon sxvadasxva mesakuTreze...
SeniSna ra garkveuli undobloba Cvens
TvalebSi, rieltorma sxva mxridan mogviara.
gairkva, rom damatebiT xelwerilsac mogvcem-
dnen, TiTqos Cven maT fuli vasesxeT! ki
magram, mere ra vuyoT am xelwerils, Tuki
`nayid~ miwas am valis safasuradac ki mainc
ver miviRebT? es xom kanoniT ikrZaleba?!
aris sxva variantebic: Tqven SemogTavaze-
ben `moqalaqeobis yidvas~. magram arafers
getyvian imis Taobaze, rom mxolod gagris
raionSi sisxlis samarTlis orasze meti
saqmea aRZruli swored aseTi `Wkviani da
moxerxebuli~ adamianebis gamo. mTlian afx-
azeTSi ki ramdenia aseTi `Wkviani rusi~ _
jer aravis dauTvlia.
miuxedavad amisa, afxazeTSi uZravi qoneb-
is myidvelebi mainc mravlad arian! Zalze
samwuxaroa, rom maTi umravlesoba Cveneburi
pensionrebi arian. nuTu maT aravin auxsna,
rom sabWoTa kavSiri aRar arsebobs da rom
afxazeTi ucxo qveyanaa, miuxedavad imisa,
rac ar unda Tqvan politikosebma?
rusebi _ mudmivi susti rgoli
`komsomolskaia pravdam~ araerTxel daw-
era afxazeTSi rusi moqalaqeebisTvis sacx-
ovreblis warTmevis Sesaxeb. respublikis xe-
lmZRvaneloba didxans ikatunebda Tavs, rom
es mxolod kerZo SemTxvevebi iyo. roca
problemis miCumaTeba veRar moxerxda, spe-
cialuri komisia Seqmnes. am problemiT ufle-
badamcveli natalia venediqtova iyo dakave-
buli. Cven mas SevxvdiT, raTa gamarjveba
migveloca, magram man Cveni sixaruli ar
gaiziara: ̀ maSinac ki, roca sasamarTlo ker-
Zo sakuTrebas gakuTvnebs, Zalian rTulia
misi ukan dabruneba. rogorc ki Seecdebi
mimTviseblis gamosaxlebas, adgilze uecrad
gaCndeba naTesavTa mTeli armia, romlebic
deboSs awyoben. ese igi, sasamarTlos moge-
bis SemTxvevaSic ki, verafers iReb~.
_ ratom arTmeven sacxovreblebs mx-
olod rusebs? es raRac nacizmia! da
Tu msgavsi SemTxvevebi mravladaa, gamo-
dis, rom amas sazogadoebaSi arsebuli
foni uwyobs xels...
_ ara, amas erovnuli qveteqsti ar aqvs.
es xdeba susti rgolis principiT. rusi
pensionrebi ufro xSirad arian martoxelebi
da ar ZaluZT winaaRmdegobis gaweva. maT ar
hyavT moyayane naTesavebis brboebi...
cotam Tu icis, ra mdgomareobaSi aR-
moCndnen is pensionrebi, romlebmac mTeli
cxovreba afxazeTSi imuSaves. moxucebs ar
aqvT bostnebi, meurneoba, ar hyavT naTesav-
ebi _ yvelani didi xnis win wavidnen
ruseTSi. bevrma ver gaiforma ruseTis pen-
sia, ris gamoc iReben afxazurs _ 500
rubls. saqvelmoqmedo sasadilo `beriozka-
Si~ maT ubralo rusi mamakaci kvebavs, romel-
mac odesRac bevri ibrZola afxazeTisTvis.
patara sasadilos gaxurebuli saxuravis
qveS oflad viRvrebiT. anatoli nikulnikovi
Cqarobs amoTqvas saTqmeli da Cven Zala ar
Segvwevs, SevawyvetinoT mas monologi.
_ Cven aq ise vcxorobT, rogorc avRaneT-
Si. dRes me maTTvis deda terezasaviT var.
erT dRes sasadilo `beriozka~ rom gaqres,
ruseTSi amas veravin SeniSnavs. didi ambavi,
erTi ̀beriozkiT~ naklebi... saelCosTvis, rogorc
Cans, sul erTia. oficialuri pirebi, rom-
lebic ruseTidan afxazeTSi yovel kviras
Camodian, aq ar Semosulan. asobiT werils
vagzavni, magram Cveni Cinovnikebidan mxolod
luJkovma ireagira da aveji gamoagzavna~.
erovnuli saxelmwifo mravale-rovnuli ruseTis xarjze?
bolo TveebSi SesamCnevi gaxda, rom ruseTs
pretenziebi daugrovda Sefarebuli da gamokve-
bili damoukidebeli afxazeTis mimarT. ukmay-
ofilo mdidari afxazebi respublikaSi inves-
ticiebs ar uSveben. ukmayofiloa ruseTis
xelisuflebac, romelic sazRvrebis momavali
demarkaciis win afxazTa sijiutes Seejaxa.
afxazeTSi finansuri daxmareba farTod Seed-
ineba, magram sajarooba da namdvili, ara
sityvieri madliereba, raRac ar Cans. ratom?
Cven movaxerxeT gulRiad gvesaubra afxazeTis
saxelmwifo universitetis ekonomikis fakul-
tetis dekanTan. beslan baraTeliam agvixsna
is, razec oficialuri pirebi ar saubroben.
_ ratom ar uSvebs afxazeTi rusul
investiciebs?
_ roca investiciebze vsaubrobT, unda
gvesmodes konteqsti. omma da blokadam iqamde
migviyvana, rom afxazur sazogadoebaSi Zalian
myarad gaidga fesvi damoukideblobis ide-
am, romelic TviTmyofadobis SenarCunebasTan
asocirdeba. mSvidoba da damoukideblad cnoba
afxazebs Zviri daujdaT. da es investiciebi,
Semosavali aqedan, SeuZlebelia gaiwmindos,
ase vTqvaT, nacionaluri mundirisgan.
_ ra md e n ad wo n ad i a rus eT i s
ekonomikuri daxmareba?
_ kolosaluri. wels afxazeTis biujetma
7 miliardi rubli miiRo. gasuli wlidan
gadmogvyva auTvisebeli Tanxebis nawilic...
_ korufcia Zalian uSlis xels
ekonomikas?
_ oficialuri statistikis Tanaxmad,
korufcia CvenTvis problema ar aris. ruseTSi
am Temaze maRali tribunidan msjeloben
mainc, apatimreben kidec viRaceebs... Cven ki
aseTi problema Turme ar gvaqvs. amasTan,
Cveni Cinovnikebi xelfass 10 aTas rublze
mets ar Rebuloben, magram moxmarebis maRal
standartebs ki ikmayofileben~.
damSvidobebisas Cvenma Tanamosaubrem, ukve
diqtofonis gareSe SeniSna: `roca me an
oficialuri pirebi vambobT `afxazi xalxi~,
Cven ar vgulisxmobT berZnul, somxur an
rusul saTvistomoebs. mxedvelobaSi am dros
mxolod afxazebi gvyavs. Cven ar vaSenebT
mravalerovan saxelmwifos samoqalaqo sa-
zogadoebiT _ Cven vaSenebT afxazeTs afx-
azebisTvis. ruseTSi es aqamde ver gaiges~.
bolosityvaobis magivrad
afxazeTidan wamosvlisas Cven SeviareT,
egreT wodebul, sadavo daba aibRaSi, rom-
lis gamoc ruseTsa da afxazeTs Soris
pirveli seriozuli skandali gaimarTa. daba
zed sazRvarzea ganlagebuli. afxazeTidan
iq mxlod vertmfreniTaa moxvedra SesaZle-
beli, Cveni mxridan ki _ idealuri betonis
gzaa dagebuli, romelic saSinlad bevri
milioni Rirs. afxazebi aibRas TavianT
sakuTrebad miiCneven, Cvens rukebze ki is
krasnodaris mxaris ferSia aRniSnuli. de-
markaciis komisiis sxdomisas ruseTma SesTavaza
afxazebs, daba gadmogveciTo, magram maT
kategoriuli uari ganacxades. am konfliqts
gaZlierebulad akvirdebian TurqeTi, saqarTve-
lo da aSS. etyoba, momavlisken macqerali
afxazeTi, ar apirebs yvela kvercxi erT,
rusul kalaTSi Seinaxos.
internet-media internet-mediainternet-media
dmitri steSini,
iulia alioxina:
afxazeTi da ruseTi:
Taflobis Tvis
tkbil-mware dasasruli
1212