3. Техник хангамж 4. Програм хангамж

Хичээлийг бэлтгэсэн Дархан-Уул аймгийн 24-р дунд сургуулийн мэдээлэл зүйн багш

2. Компьютерийн түүх

Компьютер нь нэг талаас техник, нөгөө

талаас түүнийг ухаантай техникк болгоход

чухал үүрэг гүйцэтгэдэг программ хангамж

хоёрын нийлбэр цогц юм.

ОРУУЛАХ Боловсруулах ГАРГАХ

Хадгалах

Буцах

Боловсруулах

Компьютерийн түүх

Микро компьютер

Мэйнфрэйм

Мини компьютер

Супер компьютер

Нүүр

1946 онд Америкийн Пенсильванийн их

сургууль ENIAC (иниак) хэмээх нэртэй анхны

электрон компьютерийг бүтээж байжээ. Энэ

компьютер нь хүчин чадлын хувьд өнөөгийн

компьютерээс олон дахин бага боловч 18000 ламп

бүхий 30 тонн жинтэй нүсэр том байсан байна.

Орчин үед персональ компьютер хамгийн

өргөн хэрэглэгдэж байна. Персональ компьютер

нь 1970-аад онд бүтээгдэж, 1980-аад оноос

жинхэнэ хэрэглээнд нэвтэрч, 1990-ээд оноос

нийгэмд өргөн хэмжээгээр нэвтрэх болжээ.

Буцах

Микро компьютер буюу персональ

компьютер: Микро процессорт суурилсан,

хувь хүн гэртээ эсвэл ажил дээрээ ашиглах

зориулалттай.

Буцах

Мэйнфрэйм: Овор хэмжээгээрээтом, асар олон хэрэглэгч нэгэн зэрэгхандаж ажиллах Боломжтой, төрөлбүрийн үйлдэл гүйцэтгэх чадвартай.

Буцах

Мини компьютер: Микро компьютер,

мэйнфрэйм хоёрын завсрын ангиллын

компьютер. Мини компьютерийг өдгөө

ворктэйшн (worktation) компьютер хэмээдэг.

Буцах

Энэ компьютер нь тодорхой

чиглэлийн асар их хүчин чадал

шаардсан үйл ажиллагаанд

зориулагдсан байдаг.

Супер компьютер: Батлан хамгаалахсалбарт пуужин удирдах, цаг уурын загварчлалхийх, эрдэм шинжилгээний институт, томоохоних дээд сургуулиудад том хэмжээнийсудалгааны тооцоо хийх зэрэг тодорхойзориулалтаар ашигладаг, маш хүчтэйкомпьютер.

Буцах

Компьютерийн техник хангамж

Үндсэн төхөөрөмж

Нэмэлт төхөөрөмж

Техник

хангамжийн үүрэг

Хичээлийн зорилго:

Персональ компьютерийн

бүтэц түүний үүрүүдийн үүрэг,

үндсэн төхөөрөмжүүдийн тохиргоо,

нэмэлт төхөөрөмжүүдийн тохиргоо

хийж сурах чадварыг сурачдад

эзэмшүүлэх

Нүүр

Компьютерийн үндсэн төхөөрөмж

Дэлгэц - display

компьютер –

системийн блок

Хулгана - mouse

Удирдлагын гар – keyboard

Буцах

Компьютерийн дэлгэц нь гаднаас нь

харахад зурагттай төстэй төхөөрөмж. Дэлгэц

нь компьютерт хадгалагдаж байгаа бичвэр,

видео мэдээллийг хэрэглэгчдэд харуулах

үүрэгтэй. Орчин үеийн дэлгэцүүд нь олон

сая өнгийг дүрслэх чадвартай.

Компьютерийн дэлгэцБуцах

Бичвэр мэдээллийг оруулах, засварлахад

комптьютерийн гарыг хэрэглэнэ. Гарын

байрлалыг 5 хувааж үзнэ. Үүнд:

Компьютерийн гарБуцах

Бичгийн товчлуур

Удирдах товчлуур

Функциональ

товчлуур

Заагчийг удирдах

товчлуур

Цифрийн гар

Гарын төв хэсэгт үсэг болон тоо бүхий

товчлуурууд байдаг. Уг товчлууруудыг үсэг

болон тоон мэдээлэл боловсруулахад хэрэглэнэ.

Ийм товчлуурууд нь компьютерийн зарим нэг гар

дээр бусдаасаа өөр өнгөтэй байх тохиолдол

байдаг. Эдгээр нь бичгийн товчлуур юм.

Бичгийн товчлуурБуцах

Удирдах товчлуур гэдэгт Enter, Esc, Tab, Caps

Lock, Shift, Ctrl, Alt, Windows, Backspace, Del,

Ins, NumLock, Print screen зэргийг хамруулдаг.

Эдгээр товчлуурууд нь мэдээллийг засварлахад

хэрэглэгдэнэ.

Удирдлагын товчлуур

Удирдах товчлууруудын үүрэг

Буцах

Команд биелүүлэх, программыг ажиллуулах

Удирдах товчлууруудын үүрэг

Хийхээр зэхсэн үйлдлийг хүчингүй болгох

Заагчийн байрлалыг шилжүүлэх

Бичгийн товчлууруудын горимыг өөрчилнө

Дангаараа хэрэглэгдэх нь тун ховор. Бичгийн

болон удирдах товчтой хослон хэрэглэж, янз

бүрийн үүрэг гүйцэтгэнэ.

Enter

Буцах

Esc

Tab

Caps lock

Shift, ctrl, alt

Заагчийн ард тэмдэгийг устгана. Заагчийн

байрлалыг шилжүүлэхгүй.

Заагчийн өмнөх тэмдэгийг арилгаж, заагчийн

урагш шилжүүлнэ.

Оруулга хийх горимыг тогтоох, хорих.

Цифрийн гарын горимыг өөрчилнө.

Тухайн агшинд компьютерийн дэлгэцэнд

харагдаж байгаа зүйлүүдийг санах ойд

хадгалах

Start цэсийг нээх, бичгийн товчлууртай

хослон команд биелүүлэх, зарим программ

ажилуулахад хэрэглэнэ.

backspace

delete

Ins

Numlock

Print screen

WindosБуцах

Компьютерийн гарын хамгийн дээд

хэсэгт функциональ товчлуурууд байрлана.

Эдгээр нь дээрээ F1-F12 гэсэн бичигтэй

байдаг. Уг товчлуурууд нь хэрэглээний

программ бүрд өөр өөр байж болдог.

Функциональ товчлуурБуцах

F1 товчлуур

тусламжийн

мэдээллийг

үзүүлэх

үүрэгтэй.

Заагчийг удирдах товчлуурБуцах

Компьютерийн гар дээрх

сумтай товчлуур нь заагчийг

удирдах үүрэгтэй.

Цифрийн гар ялгаатай 2 горимд ажиллаж

чадна.

Цифрийн гар Буцах

Хулганыг хөдөлгөхөд дэлгэц дээрх

хулганы заагч (сум хэлбэртэй) хөдөлж

удирдагдана. Хулгана нь мэдээллийг оруулах,

программыг ажиллуулах зэрэгт хэрэглэгддэг

чухал төхөөрөмж. Хулганы жижиг дэвсгэр

(mouse pad) дээр хөдөлгөн ашиглана.

Хулгана Буцах

Системийн блок нь эх хавтан, төв тооцоолох

байгууламж, санах ой, хадгалах байгууламж

зэргийг агуулж байдаг.

Системийн блокБуцах

CD –ний

төхөөрөмжийг

нээх/хаах

Унтраах /асаах

товчлуур

Компьютерийн нэмэлт төхөөрөмж

Printer

Буцах

Earphone Camera

Scanner Speaker

Projector

Техник хангамжийн үүрэгНүүр

Мэдээлэл оруулах

төхөөрөмж

Мэдээлэл

боловсруулах

төхөөрөмж

Мэдээлэл хадгалах

төхөөрөмж

Мэдээлэл гаргах

төхөөрөмж

Мэдээлэл холбох

төхөөрөмж

Системд өгөгдөл оруулах: Компьютерийн гар, хулгана

ашиглан мэдээлэл оруулах. Мөн сканнер, флаш диск,

зөөврийн хард, камер, микрофон, төрөл бүрийн USB

төхөөрөмжүүд ашиглан мэдээлэл оруулах

Системээс мэдээлэл гаргах: Аливаа мэдээллийн систем

нь оруулсан өгөгдлийг боловсруулан мэдээллийн

бүтээгдэхүүн буюу боловсруулсан мэдээллийг гаргадаг.

Системд өгөгдөл боловсруулах: Компьютерт оруулсан

мэдээллийг тооцоолох, харьцуулах, эрэмбэлэх, ангилах,

нэгтгэх, нийлбэр олох, засварлах гэх мэт үйлдлүүдийг

хийж гүйцэтгэдэг.

Системд өгөгдөл хадгалах: Компьютерт боловсруулсан

мэдээллийг хард дискэнд нэр өгч хадгалах, зөөврийн

дискэнд хадгалах

Мэдээлэл холбох төхөөрөмж: гүйцээ

Мэдээлэл оруулах төхөөрөмж

Текст мэдээлэл

оруулах

Мэдээллийг

удирдан оруулах

Зурган мэдээлэл

оруулах

Зураг, дүрс

бичлэг оруулах

Дуу авиа оруулах

Зөөврийн

мэдээлэл оруулах

Их хэмжээний

мэдээлэл оруулах

Төрөл бүрийн

мэдээлэл оруулна

Буцах

Мэдээлэл гаргах төхөөрөмж Буцах

Мэдээллийг

хэрэглэгчдэд

харуулах

Мэдээллийг самбар

болон ханан дээр

харуулах

Дуу авиа гаргах

Мэдээллийг хар болон

өнгөтөөр хэвлэх

Мэдээлэл боловсруулах төхөөрөмж

Компьютерийн CPU, RAM, chip зэрэг нь

Мэдээллийг боловсруулах, үйлдэл хийх чухал

төхөөрөмжүүд юм.

Буцах

Мэдээлэл хадгалах төхөөрөмж Буцах

Мэдээлэл холбох төхөөрөмжБуцах

Гэрийн даалгавар

Анхааралтай уншаад хийгээрэй

хүүхдүүд ээ!

Сурах бичгийн 27 хуудас 1-9

дасгал