6 formiranje smese dizel

http:\\motori.mas.bg.ac.yu 1

CENTAR ZA MOTORE MFB Predmet: OSNOVI MOTORA SUS semestar 5 pozicija: 5.4.5 šifra: AS07054026 6. nedelja / vežbe Tema: Sistemi napajanja dizel motora gorivom LITERATURA 1. M. V. Tomić, S. V. Petrović: Motori sa unutrašnjim sagorevanjem, Mašinski fakultet u Beogradu, 1994. 2. M. V. Tomić: Oprema motora, Mašinski fakultet u Beogradu, 2005. 3. M. Živković: Motori sa unutrašnjim sagorevanjem, I deo - teorija motora, Mašinski fakultet u Beogradu, 1988. 5. Richard Stone: Introduction to Internal Combustion Engines, SAE International, ISBN-10: 0768004950, ISBN-13: 978-0768004953 6. H. Heisler: Advanced Engine Technology, Butterworth-Heinemann, 1995, ISBN-10: 0340568224, ISBN-13: 978-0340568224 7. H. P. Lenz: Mixture Formation in Spark-Ignition Engines, Springer-Verlag 1992., ISBN 3-211-82331-X, ISBN 1-56091-188-3 6. John Heywood: Internal Combustion Engine Fundamentals, ISBN-10: 007028637X, ISBN-13: 978-0070286375 8. BOSCH Diesel engine Management, ISBN-0-7680-0509-4 9. Automotive Sensors (Bosch Technical Library) ISBN-10: 0837610877, ISBN-13: 978-0837610870 10. BOSCH Automotive Handbook (Bosch Handbooks) ISBN-10: 1860584748, ISBN-13: 978-1860584749


SISTEMI SISTEMI

SISTEMI NAPAJANJA GORIVOM KOD DIZEL MOTORA

SISTEMI NEPOSREDNOG DEJSTVA

AKUMULATORSKI SISTEMI

POGON GASOVIMA IZ CILINDRA

OPRUŽNI POGON

MEHANIČKI POGON

MEHANIČKA REGULACIJA

ELEKTRONSKA REGULACIJA

PUMPA - BRIZGAČ

PUMPA -CEV BRIZGAČ

POJED. ELEMENTI

DISTRIBUTOR PUMPA

JEDNOKLIPNA

DVOKLIPNA

SEKCIJSKA

MONOBLOK

MEHANIČKA REGULACIJA

ELEKTRONSKA REGULACIJA

COMMON RAIL

PUMPA - BRIZGAČ

PUMPA -CEV BRIZGAČ

stacionarni i brodski motori velikih zapremina

zastarela rešenja, prve serije rotacionih pumpi

sporohodi motori starijih generacija (građevinska i poljoprivredna mehanizacija, generatorski motori) - ograničena primena zbog problema toksičnosti

srednje brzohodi motori starijih generacija (građevinska i poljoprivredna mehanizacija, putnički program) - ograničena primena zbog problema toksičnosti

sporohodi i srednje brzohodi motori novijih generacija (građevinska i poljoprivredna mehanizacija, generatorski motori) - problem toksičnosti

motori svih brzohodnosti - savremene konstrukcije

motori svih brzohodnosti - savremene konstrukcije, poboljšana toksičnost, ekonomičnost i efektivni obrtni moment, fleksibilna regulacija sistema


ZAHTEVI / ZADACI ZADACI

1. doziranje goriva prema radnom režimu motora (regulacija ciklusne količine goriva)

2. ubrizgavanje goriva prema unapred definisanom redosledu paljenja, u odgovarajućem položaju KV i prema defininisanoj dinamici

3. raspršivanje goriva 4. dobra prostorna raspodela goriva u komori za

sagorevanje

ZAHTEVI

1. minimalna neravnomernost ubrizgane količine goriva po cilindrima

2. regulacija ciklusne količine goriva i ugla početka ubrizgavanja u zavisnosti od radnog režima motora

3. održavanje karakteristika tokom eksploatacije 4. pouzdan start motora u svim meteorološkim

uslovima

DODATNI ZAHTEVI

1. mogućnost promene smera obrtanja KV motora (brodski motori)

2. mogućnost isključivanja sekcija pumpe (pojedinih cilindara) radi poboljšanja ekonomičnosti

3. mogućnost rada sa teškim gorivima


SEKCIJSKA / MONOBLOK PVP Prikaz instalacije za napajanje dizel motora gorivom

Dispozicija komponenata sistema za napajanje gorivom

1. Motor 2. PVP 3. Varijator ugla 4. PNP sa separatorom

vode 5. Regulator broja obrtaja 6. Komandna poluga 7. Pneumatski

kompenzator 8. Prečistač goriva (fini) 9. VVP 10. Brizgač 11. Povratni vod

1. rezervoar 2. regulator 3. napojna pumpa (pumpa niskog pritiska PNP) 4. pumpa za ubrizgavanje goriva (pumpa visokog

pritiska PVP) 5. varijator ugla 6. pogon 7. prečistač za gorivo parcijalnog protoka (fini

prečistač) 8. prelivni vod prečistača 9. brizgač 10. prelivni vod brizgača 11. prelivni vod PVP


SEKCIJSKA / MONOBLOK PVP

Prikaz principa rada mehaničke klipne pumpe niskog pritiska (PNP) - pumpa dvostrukog dejstva

1. vratilo 2. breg 3. Potisni prostor 4. usisni prostor 5. klip 6. Usisni ventil (jednosmerni) 7. Potisni ventil (jednosmerni) a) proces usisavanja i potiskivanja goriva pod dejstvom brega b) proces usisavanja i potiskivanja goriva pod dejstvom povratne opruge

Princip rada

1. bregasto vratilo 2. valjčić 3. podizč 4. sedište povratne opruge 5. povratna opruga 6. gornje sedište povratne opruge 7. rukavac 8. klip sa kosim žlebom 9. cilindar elementa pumpe visokog pritiska

(PVP) a) donja mrtva tačka b) gornja mrtva tačka

Profil brega PVP

a) simetričan breg b) asimetričan breg c) simetričan, reverzibilan


SEKCIJSKA / MONOBLOK PVP Način regulacije ciklusne količine goriva

1. Cilindar 2. Usisno prelivni kanal 3. Klip 4. Kosi žleb 5. Zupčasta letva a) nulto potiskivanje (gašenje motora) b) parcijalni režimi c) maksimalna ubrizgana količina goriva

Proces potiskivanja goriva

1. natklipni prostor 2. galerija (pritisak PNP) 3. ciindar 4. klip 5. kosi žleb 6. prelivni kanal

Princip rada potisno-rasteretnog (PR) ventila

Slika levo - princip rada PR ventila a) zatvoren ventil b) potiskivanje goriva 1. nosač PR ventila 2. povratna opruga 3. PR ventil 4. sedište PR ventila 5. vođica PR ventila Slika desno - izgled PR ventila


BRIZGAČ Prikaz brizgača

1. Konusni priključak voda visokog pritiska (VVP) 2. Sedište konusnog priključka 3. Telo brizgača 4. Stezna čaura 5. distancijal 6. Nosač iglice brizgača 7. Iglica brizgača 8. Vrh iglice brizgača 9. Mlaznice 10. Vod visokog pritiska (VVP) 11. Navojni priključak 12. Ulazni kanal goriva 13. Banjo vijak za priključenje prelivnog voda 14. Prelivni kanal 15. Pločica za podešavanje pritiska otvaranja brizgača 16. Komora 17. Opruga brizgača 18. Donje sedište opruge 19. Šipka iglice brizgača 20. Čivija


BRIZGAČ Prikaz brizgača sa jezičkom

1. Graničnik 2. Otovor za pozicioniranje čivije 3. Iglica 4. Nosač iglice 5. Komora iglice 6. Konus 7. Jezičak 8. Otvor brizgača 9. Sedište 10. Dovodni kanal 11. Oslonac stezne čaure 12. Prsten 13. Zaptivna površina 14. Šipka 15. Kontaktna površina šipke

Prikaz brizgača sa više mlaznica

1. Rame 2. Uvodni konus sedišta 3. Kontaktna površina iglice 4. Vrh iglice brizgača 5. Mlaznica 6. Vrh nosača iglice 7. Mrtva zapremina 8. Mlaznica 9. Radijus vrha nosača 10. Konus nosača iglice 11. Sedište iglice 12. Konus iglice

Primena EUJ kod linijskih pumpi

1. zupčasta letva 2. opruga 3. reper sistema za merenje hoda zupčaste letve 4. solenoid 5. kotva EM 6. senzor ugaone brzine 7. prsten senzora ugaone brzine i položaja BV PVP 8. vratilo pumpe


SISTEM PUMPA - BRIZGAČ Prikaz sistema pumpa - brizgač

a) putnički program b) laka dostavna vozila 1. klackalica 2. breg 3. EM ventil 4. Element pumpa - brizgač

Prikaz sistema pumpa - brizgač

1. Stablo 2. Povratna opruga 3. Klip 4. Telo pumpe 5. El. priključak 6. Magnet 7. Kompenzujuća opruga 8. Telo EM ventila 9. Armatura (kotva) 10. Namotaj solenoida 11. Povratni vod 12. Zaptivni prsten 13. Ulazni vod goriva 14. Šipka iglice 15. Sedište iglice 16. Zaptivni disk 17. Komora 18. Iglica 19. Stezna čaura 20. Nosač iglice 21. Cil. glava 22. Opruga iglice brizgala 23. Klip akumulatora 24. Komora akumulatora 25. Komora visokog pritiska 26. Iglica solenoidnog vential 27. Breg 28. Klackalica


DISTRIBUTOR PUMPE Prikaz rotacione pumpe VE

1. transfer pumpa 2. aksijalni klip sa potisnim

ventilima 3. regulator broja obrtaja 4. ventil za prekid rada motora 5. korektor ugla početka

ubrizgavanja

Aksonometrijski prikaz rotacione pumpe VE

1. komandna poluga 2. pogonsko vratilo 3. rotaciona pumpa

(transfer) 4. zupčanik regulatora 5. valjčići 6. bregasta ploča 7. korektor ugla

ubrizgavanja 8. preliv 9. regulator 10. EM ventil za prekid

napajanja gorivom 11. klip (potisno-razvodni) 12. potisni ventil


DISTRIBUTOR PUMPE Prikaz rotacione pumpe VE

a) ulaz goriva b) potiskivanje c) kraj potiskivanja d) zatvaranje ulaznog kanala 1. glava 2. ulazni kanal 3. klip 4. cilindar 5. kanal za odmeravanje goriva 6. komora klipa 7. žleb 8. razvodni kanal 9. kanal ka VVP 10. prsten za regulaciju preliva 11. prelivni kanal


DISTRIBUTOR PUMPE Korektor ugla ubrizgavanja

a) pasivno stanje (bez korekcije) b) aktivno stanje

1. kućište pumpe 2. prstenasto kućište valjčića 3. valjčić 4. poluga korektora 5. otovor za rasterećenje 6. poklopac korektora 7. klip korektora 8. uložak 9. povratna opruga korektora


AKUMULATORSKI SISTEMI - Common Rail

Dispozicija elemenata akumulatorskog sistema ubrizgavanja - brizgač 1. Merač masenog protoka usisnog

vazduha (HFM5) 2. EUJ 3. Radijalna 3-klipna PVP 4. Magistrala goriva - akumulator 5. Brizgač sa EM ili piezo pobudom 6. Senzor ugaone brzine i poožaja

KV 7. Senzor temp. rashl. sredstva 8. Fini prečistač za gorivo 9. Komanda opterećenja motora (E-

gas)

Prikaz PVP sistema Common Rail

1. Pogonsko vratilo 2. Breg 3. Klip 4. Komora klipa 5. Ulazni ventil 6. EM ventil za prekid dovoda goriva (Shut Off Valve) 7. Potisni ventil 8. Zaptivka 9. Priključak za visokopritisni vod 10. Regulator pritiska 11. Loptasti ventil 12. Povratni vod goriva 13. Dovod goriva 14. Sigurnosni ventil 15. Kanal ka klipnom elementu

1. Bregasto vratilo 2. Breg 3. Klip 4. Usisni ventil 5. Potisni ventil 6. Dovod goriva


Princip rada brizgača sa EM pobudom (Common Rail sistem)

a) pasivno stanje b) otvaranje brizgača c) zatvaranje brizgača 1. povratni vod 2. namotaj 3. kotva 4. kuglica ventila 5. komora EM ventila 6. iglica brizgača 7. mlaznica 8. prigušni sisak na vodu za rasterećenje 9. priključak VVP 10. prigušni sisak 11. šipka iglice


Princip rada dvorežimskog regulatora

1. Zupčasti segment 2. Zupčasta letva 3. Graničnik (max.) 4. Graničnik (gašenje) 5. Vođica 6. Inercijalna masa 7. opruga 8. Vezna šipka 9. Upravljačka poluga

Princip rada dvorežimskog regulatora - dijagram

a) kontrola (korekcija toka obrtnog momenta b) neregulisana oblast 1. prazan hod 2. maksimalno opterećenje

Princip rada sverežimskog regulatora

1. Zupčasti segment 2. Zupčasta letva 3. Graničnik (max.) 4. Upravljačka poluga 5. Opruga 6. graničnik za zaustavljanje 7. opruga regulatora 8. dopunska opruga praznog hoda 9. bregasto vratilo 10. inercijalne mase (protivtegovi) 11. klizač 12. opruga za kontrolu momenta 13. graničnik (max. opterećenje)

Princip rada sverežimskog regulatora - dijagram

a) kontrola (korekcija toka obrtnog momenta b) neregulisana oblast 1. prazan hod 2. maksimalno opterećenje

6 formiranje smese dizel

Documents